Brief GLB - Stichting Natuur en Milieu

Vaste Commissie van economische Zaken, Landbouw en Innovatie
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
Datum : 8 december 2011
Ons kenmerk : 11-B467
Doorkiesnummer : 030 6937721(Steven Kragten)
Betreft : Wetsvoorstellen GLB
Geachte Commissieleden,
Op 13 en 14 december worden de wetsvoorstellen voor het nieuwe GLB door u behandeld.
Middels dit schrijven willen verschillende maatschappelijke organisaties hun visie geven op
de huidige wetsvoorstellen.
Een van de doelstellingen van het nieuwe GLB is om de Europese landbouw te
verduurzamen. Dit wordt onder meer gestalte gegeven door een vergroeningscomponent
binnen de eerste pijler. Deze vergroening bestaat uit 3 maatregelen: (1) reserveren van 7%
van akkers voor natuur (Ecological Focus Areas, EFAs), (2) verplichte gewasdiversificatie en
(3) behouden van permanent grasland. Ondergetekende maatschappelijke organisaties zijn
verheugd met een verankering van verduurzaming in de eerste pijler. Echter, de huidige
wetsvoorstellen bieden geen enkele garantie dat er ook daadwerkelijk effectieve vergroening
van het landbouwbeleid zal plaats vinden. Om het GLB daadwerkelijk significant te laten
bijdragen aan natuur, landschap en milieu moeten er volgens ons in ieder geval drie acties
worden ondernomen. Deze zullen hieronder worden beschreven.
Pleit voor effectieve invulling vergroening van de eerste pijler
De vergroening van de eerste pijler richt zich nu op 3 maatregelen. Met betrekking tot de
EFA regeling zijn wij zeer verbaasd dat deze alleen voor akkers van toepassing is. Voor
grasland is deze regeling nog onvoldoende ingevuld. Deze maatregel is verreweg de meest
kansrijke om een basale kwaliteit aan biodiversiteit in het landelijk gebied te behouden.
Daarnaast draagt deze maatregel bij aan een aantrekkelijk landschap en kan ze bijdragen
aan een verbetering van de milieukwaliteit (bijvoorbeeld oppervlaktewater). Wij willen er u bij
dan ook op aandringen om deze maatregel ook voor graslanden verplicht te stellen.
Daarnaast pleiten wij ook voor basale beheersvoorschriften van EFAs om in ieder geval een
basale ecologische kwaliteit te garanderen. Deze kwaliteit moet niet alleen behaald worden
op bedrijfsniveau, maar ook op gebiedsniveau. Een collectieve aanpak versterkt dit.
De gewasdiversificatie zoals nu voorgesteld in de wetsvoorstellen zal geen wezenlijke
bijdrage bieden aan een duurzamer akkerbouwsysteem in Nederland. Immers, de meeste
akkerbouwers verbouwen al meer dan 3 gewassen. De maatschappelijke organisaties zien
dan ook graag dat er binnen deze maatregel een aanscherping komt die bestaat uit een
verplichtstelling van een minimum areaal van bijvoorbeeld stikstofbindende en eiwitrijke
gewassen. Overigens dient opgemerkt te worden dat deze maatregel wel een oplossing
biedt voor de graslandgebieden met mais. Ook op Europees niveau kan deze maatregel een
significante bijdrage leveren aan een duurzamer landbouwsysteem.

Ook de wetsvoorstellen rondom behoud van permanent grasland bieden geen garantie voor
een duurzamere landbouw. De voorstellen bieden nog steeds veel ruimte voor een
intensieve bedrijfsvoering, helemaal omdat in de huidige voorstellen op grasland ook geen
EFA gerealiseerd hoeft te worden.
Zorg voor voldoende budget voor agrarisch natuurbeheer en milieumaatregelen in de tweede
pijler
De tweede pijler is nog steeds van groot belang om bovenwettelijke maatregelen te
financieren die bijdragen aan behoud van biodiversiteit, landschap en milieu. Met name voor
het behoud van kritische natuurwaarden van het landelijk gebied (bijvoorbeeld grutto,
veldleeuwerik, patrijs) is deze pijler van groot belang. Via de tweede pijler kan intensief
ecologisch beheer van EFAs worden gerealiseerd dat bijvoorbeeld kan bijdragen aan
effectief akkervogelbeheer. Daarnaast is de tweede pijler noodzakelijk voor de uitvoering van
effectief weidevogelbeheer. Wij pleiten er daarom voor om minimaal 30% van het budget van
de tweede pijler te reserveren voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer en
milieumaatregelen. Dit is ook een reëel verzoek, aangezien lidstaten de mogelijkheid hebben
om 10% van het eerste pijler budget over te hevelen naar de tweede pijler. Wij dringen er
daarom ook bij u op aan om zich hiervoor sterk te maken.
Betrek maatschappelijke organisaties
Uit de media begrijpen wij dat staatssecretaris Bleker samen met LTO werkt aan een GLBdeal.
Wij zijn bang dat dit een eenzijdige deal wordt waarin de economische belangen van
bepaalde landbouwsectoren prevaleren, terwijl juist een evenwichtige benadering van zowel
ecologische als economische belangen noodzakelijk is om een toekomstbestendige
duurzame landbouw te realiseren. Daarom nodigen wij u uit er bij de staatssecretaris voor te
pleiten om ook maatschappelijke organisaties actief te betrekken bij de invulling van deze
GLB-deal.
Wij hopen dat u deze punten meeneemt tijdens uw debat komende week. Mocht u nog
nadere informatie wensen, neemt u dan gerust contact met ons op.
Met vriendelijke groet,