Heb ik primair of secundair fenomeen van Raynaud? - Vaatchirurg
Heb ik primair of secundair fenomeen van Raynaud? - Vaatchirurg
Heb ik primair of secundair fenomeen van Raynaud? - Vaatchirurg
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Uitwendige pr<strong>ik</strong>kels zijn bijvoorbeeld:<br />
– een koude omgeving, snelle temperatuurwisselingen en tocht;<br />
– koude voorwerpen aanraken;<br />
– trillende apparatuur hanteren;<br />
– ritmisch toetsen aanslaan zoals bij typen <strong>of</strong> pianospelen.<br />
Inwendige pr<strong>ik</strong>kels zijn emoties als angst, schr<strong>ik</strong>, verrassing, verdriet,<br />
ergernis, opwinding.<br />
Secundair <strong>fenomeen</strong> <strong>van</strong> <strong>Raynaud</strong><br />
Een <strong>secundair</strong> <strong>fenomeen</strong> <strong>van</strong> <strong>Raynaud</strong> kan ontstaan als gevolg <strong>van</strong> allerlei<br />
onderliggende ziekten. De aanvallen treden op onder dezelfde omstandigheden<br />
als bij <strong>primair</strong> <strong>Raynaud</strong>, maar bij <strong>secundair</strong> <strong>Raynaud</strong> zijn er<br />
vaak blijvende afwijkingen aan de haarvaten.<br />
Bij <strong>secundair</strong> <strong>Raynaud</strong> treden de verschijnselen vaak niet tegelijk aan<br />
beide handen <strong>of</strong> voeten op.<br />
Vaak duurt het jaren voordat een onderliggende ziekte wordt gevonden.<br />
Meestal is dit een ziekte die samengaat met afwijkingen aan de vaatwand,<br />
bijvoorbeeld een reumatische ziekte aan het bindweefsel (bind -<br />
weefsel <strong>of</strong> collageen is een bouwst<strong>of</strong> <strong>van</strong> de vaatwand en de gewrichten).<br />
In andere gevallen is de verklaring voor het <strong>secundair</strong> <strong>Raynaud</strong> heel helder:<br />
de bloedvaten in de vingers hebben schade opgelopen door langdurig<br />
werken met trillend handgereedschap, op een toetsenbord <strong>of</strong> door<br />
pianospelen. Als je de zijkant <strong>van</strong> je hand als hamer gebru<strong>ik</strong>t, kan dat<br />
ook schade veroorzaken (hypothenar hammer syndrome).<br />
Het is mogelijk dat de klachten beginnen als een <strong>primair</strong> <strong>Raynaud</strong> zonder<br />
vaatschade, en dat ze door de voortdurende belasting een <strong>secundair</strong><br />
<strong>Raynaud</strong> worden. De ene persoon is hier gevoeliger voor dan de andere.<br />
7 Fenomeen <strong>van</strong> <strong>Raynaud</strong>