13 mei Opnieuw beginnen - Gemeente Enschede

Nieuwskrant 13 Mei
Uitgave 3, september 2001
Informatief magazine betreffende de gevolgen van de vuurwerkramp
Uitgave 1, april 2001
Maandblad van het Informatie- en Adviescentrum voor iedereen die vragen heeft over de vuurwerkramp.
Voor toelichting op de inhoud in het Turks of Marokkaans kunt u 0800-1100 bellen.
Türkc,e íc,erikle ilgili ac,iklamalar ic,in bu numarayi arayabilirsiniz: 0800-1100!
0800-1100
Echtpaar Barneveld wil niet kost wat kost terug
'Wat er geweest is,
vind je toch nooit weer'
Onlangs vroeg een ambtenaar van de gemeente Enschede of ze een bewijs hadden dat ze aan de
Schurinksweg 45 hadden gewoond. Dat hadden ze. Uitstekend, dan zouden ze zeker in aanmerking
voor een woning in de te herbouwen wijk Roombeek.
Wachten
In hun tijdelijke woning aan de Gronausestraat in Losser
wacht het echtpaar Barneveld sindsdien min of meer
gelaten op de dingen die komen gaan. Hij (72):'Ik hou
contact op afstand en maak me er niet druk over.' Zij (71):
'Het ligt er ook een beetje aan hoe lang het duurt en wat
ze ons aanbieden. Er zouden seniorenwoningen komen bij
de velden van Roombeek, heb ik gehoord. Daar zou ik er
eventueel wel een van willen.'
In totaal 45 jaar woonde het echtpaar Barneveld aan de
Schurinksweg. Letterlijk onder de rook van textielfabriek
De Bamshoeve, waar hij werkte bij de technische dienst en
de bedrijfsbrandweer. Als pasgetrouwd stel, hij afkomstig
uit Losser en zij uit Overdinkel, kregen ze door de textielfabriek
aanvankelijk een paar kamers toegewezen. Toen
Barneveld na een tijdje bij z'n chef aangaf op zoek te zijn
naar een woning, liet deze weten:'Ik moet je hier bij de
hand hebben'. Zo konden ze een bedrijfswoning aan de
Schurinksweg betrekken.
De Barnevelds woonden er, zeer tot hun tevredenheid, tot
13 mei 2000. Het pand, een blok van twee, raakte tengevolge
van de rampzalige ontploffingen bij SE Fireworks
onherstelbaar beschadigd. De karakteristieke woning, kort
voor die fatale 13e mei eigendom geworden van de gemeente
Enschede en op de nominatie behouden te blijven in het
nieuwbouwplan Groot Roombeek, is inmiddels volledig
afgebroken.
Het echtpaar Barneveld restte slechts foto's en
herinneringen. Ze laten een album zien met foto's, waarop
de beschadigingen aan het huis en de ravage binnen goed
te zien zijn. Op een van de foto's is een fiks brok beton te
zien, vlak naast een kunststof tuinstoel. In diezelfde stoel in
de tuin lag de heer des huizes op die dramatische zaterdag
Informatie- en Adviescentrum

Pagina 2
13 mei 's middags een tukje te doen, toen hij werd
opgeschrikt door ontploffend vuurwerk. Nieuwsgierig
geworden, ging hij een kijkje nemen in de Tollensstraat.
'Op een gegeven moment ben ik toch maar weer weggegaan.
Het benauwde me', zegt hij nu. Net op tijd. Rennend voor
z'n leven kon hij zich via de Renbaanstraat ternauwernood
in veiligheid brengen achter de fabrieksmuur van de
Bamshoeve toen de allesvernietigende klap kwam. Z'n
vrouw was op dat moment ook op straat en werd door de
luchtdruk tegen diezelfde muur gedrukt. 'Hier moeten we
weg', was hun beider eerste gedachte toen ze de ravage in
hun woning in ogenschouw namen. Na eerst nog de
verzekeringspapieren uit de woning gehaald te hebben,
vluchtte het echtpaar Barneveld naar de woning van hun
dochter, iets verderop in de Roombeekstraat. Ook daar
mochten ze echter uit veiligheidsoverwegingen niet lang
blijven. Uiteindelijk vonden ze die avond onderdak bij een
broer van mevrouw Barneveld in Overdinkel.
Daar kwam ook een telefoontje binnen van hun zoon uit
Duitsland. Volledig overstuur, nadat hij op televisie de
eerste dramatische beelden van de WDR-ploeg in het
U vraagt, wij antwoorden!
Heeft u vragen waar u nu wel eens een antwoord op wilt hebben? Richt uw vraag aan de
redactie, postbus 167, 7500 AD of via iac.enschede.nl. Als uw vraag voor het eind van de maand
binnen is, dan volgt het antwoord in de volgende uitgave
M. Riezebeek
IAC
Vraag
Met mijn gezin woonde ik
bijzonder prettig in Roombeek.
We woonden in een huurhuis en
waren zeker van plan hier oud
te worden. Omdat ik een echte
doe-het-zelver ben, had ik in
mijn tuin een garage gebouwd.
De woningbouwcorporatie en de gemeente waren hierover
geïnformeerd. De garage was niet apart verzekerd. Al het
gereedschap heb ik via de inboedelverzekering vergoed
gekregen. Niemand helpt mij de investering die ik in de
garage heb gedaan, zeker vijftigduizend gulden, vergoed te
krijgen. De vuurwerkramp heeft naast mijn huis, hobby,
toekomst ook een stuk eigen geld weggenomen. Aan u de
vraag wat ik nu nog kan doen om hierin een tegemoetkoming
te krijgen?
Antwoord
Uw vraag heb ik voorgelegd aan Bureau voor Rechtshulp, van
hen kreeg ik het volgende antwoord.
Veel burgers en dus ook huurders hebben een inboedelverzekering
afgesloten. In de polisvoorwaarden van zo'n verzekering wordt
bepaald wat onder inboedel wordt verstaan en bij welke
gebeurtenis de schade door de verzekering wordt gedekt. Kortom,
de polisvoorwaarden zijn bepalend voor de vergoeding van de
geleden schade. Deze voorwaarden kunnen per verzekeringsmaatschappij
verschillen, maar in het algemeen is het zogenaamde
huurdersbelang ook verzekerd. Daaronder wordt verstaan de
rampgebied had gezien en de Grolsch-fabriek had herkend,
was hij er lang niet in geslaagd contact te leggen met z'n
ouders en zus.
'Het benauwde me'
Contacten verwateren
Na een week of zes bij hun dochter gebivakkeerd te hebben
in haar inmiddels weer vrij gegeven woning aan de
Roombeekstraat, kreeg het echtpaar Barneveld het aanbod
van een nicht haar toch leegstaande woning aan de
Gronausestraat in Losser te betrekken. Daar voelen ze zich
inmiddels redelijk thuis temidden van veel van hun, uit
hun oude woning geredde, meubels en spulletjes.
Veel contact met buurtbewoners uit de Schurinksweg
hebben ze niet. 'Dat verwatert toch snel.' Of ze ooit in hun
oude buurt terug zullen keren, kunnen ze de Barnevelds
niet zeggen. Laat staan dat ze denken er terug zullen vinden
wat ooit zo vertrouwd was. Hij:'Als ik er nu kom, dan zie
ik allemaal dichtgetimmerde huizen. Wegwezen, denk ik
dan. Ach, wat er geweest is, vind je toch nooit weer.'
door de huurder aangebrachte veranderingen en verbeteringen
van het woonhuis, waartoe ook een schuur of zoals in dit geval
de garage behoort. In de polis kan bovendien aan vergoeding
van deze schade een maximum zijn verbonden.
Ook u had een inboedelverzekering. Om vast te kunnen stellen
of de schade aan de garage door de verzekering wordt gedekt en
zo ja in welke omvang is het nodig de polisvoorwaarden te
bestuderen. Alleen met die voorwaarden is het mogelijk volledig
uitsluitsel te geven over een eventueel recht op uitkering. Indien
u inmiddels akkoord bent gegaan met een door de verzekeringsmaatschappij
voorgestelde schadevergoeding betreffende uw
inboedel dan zal het moeilijk zijn hierop terug te komen.
Bij onderhandelingen met de verzekeringsmaatschappij zal in
eerste instantie een rol zijn weggelegd voor de tussenpersoon.
Wanneer een bevredigd resultaat uitblijft, kan de verzekerde de
hulp van een advocaat/ jurist inroepen. Het Bureau Rechtshulp
verzorgt spreekuren voor slachtoffers van de vuurwerkramp.
Vraag
Tot voor een half jaar terug werd er rond het onderwerp
herdenkingsmonument regelmatig iets gepubliceerd.
Nu hoor ik niets. Zijn er al vorderingen?
Antwoord
De vuurwerkramp die Enschede op 13 mei 2000 heeft getroffen
is een ingrijpende gebeurtenis die niet vergeten mag worden.
Een monument ter nagedachtenis van deze ramp behoort dan
ook een plek te krijgen in de nieuw te bouwen wijk Roombeek.
Begin 2001 is er een commissie geweest die de bevolking heeft
opgeroepen voorstellen voor een monument in te dienen. Dit
heeft geleid tot ruim 60 ontwerpen en suggesties. De voorstellen

zijn gebundeld in een boekje dat voor 5 gulden te koop is bij het
Rijksmuseum Twenthe. Geen van deze ontwerpen is aangewezen
als het definitieve monument. Een ontwerp voor een monument
kiezen en een monument plaatsen zijn zaken die niet op zichzelf
staan. Dit heeft namelijk alles te maken met de inrichting van de
wijk. Daarom moeten verdere beslissingen over het monument
uitgesteld worden tot het tijdstip waarop het stedenbouwkundig
plan voor Roombeek door de gemeenteraad is vastgesteld. Dit
gebeurt waarschijnlijk in het najaar van 2001. Na die datum
volgt er meer nieuws over het monument.
Tot het moment waarop het definitieve monument is onthuld,
blijft het bloemenmonument aan de Deurningerstaat de plaats
waar 13 mei 2000 herdacht wordt.
Onderwijs Jos Vermeulen
Oud directeur Bonifatiusschool
Vraag
Een steeds terugkerend onderwerp
in de plannen voor Roombeek is
de brede school. Ik ben nog van
de generatie dat je op je zesde
naar de lagere school ging en
deze op je twaalfde verliet. De
term brede school zegt mij
helemaal niets. Wat is er zo
anders aan dan aan andere scholen?
Antwoord
In de vakantie fietste ik in de wijk Paddepoel in Groningen en
daar zag ik met grote letters staan "Vensterschool" en daarnaast
stonden de volgende verwijzingen:
Basisschool Kindercentra (o.a. peuterspeelzaal) Ouder- en Kindzorg
Bibliotheek Wijkinformatie Buurtcentrum Sporthal/ Zwembad
Al deze instellingen waren in een centrum gelegen en dat wordt
ook wel een " brede school" genoemd. Groningen is in deze een
voorloper en kent nu al drie brede scholen onder één dak.
De brede school richt zich allereerst op kinderen van 0 tot 15 jaar,
maar kent ook allerlei activiteiten voor volwassenen.
De ontwikkeling van de brede school in Roombeek West wordt
gedacht rondom de Meeuwenstraat/ van Damstraat en
Stroinksbleekweg. Als ideale plek ziet men de hoek
Stroinksbleekweg/ Roomweg.
De plannen voor Roombeek zijn ambitieus: kijk maar eens naar
de instellingen die er een plekje in moeten krijgen:
• Consultatiebureau
• Kruipgroep
• Peuterspeelzaal
• Kinderdagverblijf
• Voor- en vroegschoolse educatie
• Sportaccomodatie en sportveld
• Voorzieningen gericht op kunst en cultuur
(muziekschool, Concordia )
• Sociaal cultureel werk (in samenspraak met het Kompas)
• Tussentijdse en naschoolse opvang
• “Een gezonde kantine”
• Multifunctionele ruimten (w.o. een recreatieruimte)
• Spreekruimtem/ grote vergaderruimten/
multifunctionele werkplekken
• Een techniekruimte/gang
• Een computerruimte/gang
• Een amfitheater
• Een jeugdhonk
• Een fitnessruimte
Dit alles naast de huisvesting van de basischool Noordlinde
Van Damstraat, de Anna van Burenschool en twee lokalen van
de Toermalijn.
De omgeving van de brede school: parkachtig-kindvriendelijk/
veilig- verkeersluw met goede aanvoerlijnen en een goede
parkeergelegenheid.
Kortom: de brede school is veel meer dan de traditionele
basisschool, al blijft die binnen de brede school wel degelijk
bestaan met haar eigen autonomie
Vraag
De gemeente Enschede stelt drie miljoen gulden beschikbaar
voor nazorg aan scholieren uit het rampgebied. Is er al iets
bekend wat er concreet met dit geld gebeurt?
Antwoord
Omdat er de uitdrukkelijke vraag bij zit wat er concreet met het
geld gebeurt heb ik meer tijd nodig om dit uit te zoeken en wil
proberen deze vraag de volgende keer mee te nemen!
...vervolg op pagina 4
Inhoudsopgave
Artikelen Pagina
• Wat geweest is, vind je toch nooit weer 1
• Medewerkers Rijksmuseum 8
• Basisschool de Fontein 12
• Jeugdgezondheidszorg na de vuurwerkramp 14
• Niets is raar in een rouwproces 15
• Komende winter vervolg gezondheidsonderzoek 16
Rubrieken
• Vragenrubriek 2
• Belangenvereniging BSVE 4
• Column Fred Bosman 5
• Activiteiten 6
• Beeld van een kunstenaar 9
• Het moment van..... 13
• Voor u / jou gelezen 17
• Ondernemersrubriek 18
Van de redactie:
Voor u ligt de derde uitgave van '13 mei Opnieuw Beginnen.'
Dit keer de eerste publicatie van de rubriek 'Voor U / jou
gelezen'. Dit keer worden boeken voor jong en oud over
angst besproken.
Verder zal in iedere uitgave een vaste rubriek van de
ondernemersvereniging verschijnen en zal de fotorubriek
'Het moment van .....' voortaan worden ingevuld door de
fotograaf Cees Elzinga. Hij zal maandelijks een moment
kiezen dat voor hem een bijzondere betekenis heeft en
zijn impressies kort toelichten. Tevens vindt u in deze
uitgave een aparte bijlage waar belangrijke adressen en
telefoonnummers staan afgedrukt. Goed bewaren!
Mocht u vragen hebben, een brief willen schrijven of een
idee hebben, dan nodigen wij u graag uit contact op te
nemen met de redactie, telefoon 053-4817606
Pagina 3

Pagina 4
...vervolg vragenrubriek
Frans van Gemert
projectleider vuurwerkramp
Districts Huisartsen Vereniging
I.v.m. de vakantie periode
zijn er geen antwoorden
beschikbaar van
Frans van Gemert
Gerrit van de Vegte
Maatschappelijk Werk
Vraag
Zelf woon ik in een zuidwijk van
Enschede en ben niet betrokken
geweest bij de Vuurwerkramp.
Naast mij woont sinds vorig jaar
een gezin uit het rampgebied en
met de buurvrouw heb ik een
goed contact. Feitelijk te goed.
Dagelijks komt ze bij me aan en
vertelt ze van haar problemen. Als ik haar mag geloven
heeft ze alle traumaprogramma's doorlopen. Inmiddels
begint ze mij te vervelen met haar nooit ophoudende
problemen. Hoe maak ik dit aan haar duidelijk zonder dat
ik haar kwets?
Antwoord
Er is eigenlijk een heel simpele oplossing voor, maar die is tevens
heel moeilijk. Mijn oplossing zou zijn: buurvrouw ik kan niet goed
meer naar je problemen luisteren. Ik wil dat we het niet meer over
je problemen hebben! Het moeilijke aan deze oplossing is, dat je
de buurvrouw moet afwijzen. Je wilt haar niet kwetsen. Je vindt
het misschien ook wel moeilijk om haar te kwetsen, omdat ze dan
niemand meer heeft om mee te praten. In dat geval kun je haar er
De enquête die in mei is verstuurd aan alle leden van de
BSVE heeft voor een groot deel de inhoud van het gesprek
bepaald. De resultaten van deze vragenlijst benadrukten
extra de noodzaak van het oplossen van een aantal
kwesties. Veel huiseigenaren kampen met dubbele lasten,
veel mensen hebben werkgerelateerde problemen en een
flink aantal slachtoffers hebben onenigheid met verzekeringsmaatschappijen
en schoonmaakbedrijven. Algemeen kan
worden gezegd dat de problemen die de slachtoffers
momenteel hebben individueel van aard zijn en tot
uitzonderingssituaties horen. Albert Vasse: ,,We hebben
nog bij zeggen, dat je haar niet kunt helpen en dat zij met haar
problemen opnieuw zou kunnen bespreken met een hulpverlener,
bijvoorbeeld het maatschappelijk werk. Ook kun je zeggen dat,
je het contact niet kwijt wilt.
In een zin zeg je het volgende: Buurvrouw, Ik wil je iets zeggen,
wat ik heel moeilijk vind. We hebben nu een tijdje over je
problemen gepraat, maar ik merk dat ik er niet meer naar kan
luisteren. Ik wil je niet kwetsen en ik wil ons contact ook niet kwijt,
maar ik wil dat je niet meer met je problemen bij mij komt. Ik
raad je aan contact met het maatschappelijk werk op te nemen.
Vraag
Mijn werk wordt een steeds groter obstakel voor mij. We
zitten in een reorganisatie, de werkdruk stijgt en ik heb
andere collega's. Zelf heb ik het gevoel dat ik door alles
wat er is gebeurd, niet meer meekom in deze snelle
ontwikkeling. Dat leidt weer tot slaapstoornissen en andere
problemen. Als dit zo doorgaat gaat het steeds slechter
met me. Wat kan ik doen om de situatie te verbeteren?
Antwoord
Wat ik uit de vraag begrijp is, dat er door de reorganisatie veel
veranderd. Andere collega's, een hoger tempo met als gevolg
slaapstoornissen en andere problemen. Op het moment dat je
deze symptomen bij je zelf waarneemt, is het belangrijk om aan
de bel te trekken!
Een gesprek op je werk kan helpen. Wat je ook kan doen is een
afspraak maken met de ARBO arts om met hem/haar door te
nemen wat je kunt doen. Je kunt altijd naar een ARBO arts
gaan. Je hoeft daarvoor niet eerst in de ziektewet te komen.
Een andere mogelijkheid is om een afspraak te maken met een
maatschappelijk werker. Deze kan je helpen met en adviseren in
wat je kan met de moeilijkheden.
Wacht er niet te lang mee, want uitstel kan de problemen alleen
maar erger maken.
Het maatschappelijk werk is bereikbaar op alle werkdagen van
9.00 tot 17.00 uur op nummer 053-4353353.
BSVE vergroot druk op afhandeling
openstaande kwesties
De Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp heeft voor de bouwvak vakantie een
verhelderend gesprek gevoerd met de voorbereiders van de te herinstalleren commissie Van Lidth de Jeude.
Deze commissie moet volgens de motie van kamerlid M. Wagenaar (PvdA) voorstellen doen met
betrekking tot allerlei vormen van vervolgschade. Voorzitter Albert Vasse en directeur Daniël Hartman
hebben de nadruk gelegd op een snelle afwikkeling van alle zaken.
benadrukt dat er oplossingen op maat bedacht moeten
worden. Een financiële regeling met daarbij talloze criteria
waaraan een getroffene moet voldoen werkt niet meer.
Met de mensen zelf moeten de problemen in kaart
worden gebracht en oplossingen worden uitgewerkt''.
Inkomensachteruitgang
Een belangrijk item waar de BSVE over heeft gepraat zijn
de problemen i.v.m. de arbeidssituatie en de achteruitgang
in inkomen voor veel mensen. Zeer uiteenlopende
voorbeelden van slachtoffers zijn bekend binnen de BSVE.

Het gaat zowel om mensen die in de WAO terecht
komen, als om mensen die geen contractverlenging krijgen
of ploegentoeslagen missen. Ook is aandacht gevraagd
voor mensen die op 13 mei 2000 al in de ziektewet zaten
of een uitkering hadden, thuiswerkers en de positie van
huisvrouwen. Helemaal schrijnend noemt de BSVE de
situatie van een aantal mensen die behalve met
inkomensachteruitgang ook nog eens geconfronteerd
worden met bijvoorbeeld dubbele woonlasten. ,,Het feit
dat er voor deze mensen geen constructieve oplossing
wordt geboden op korte termijn is een slechte zaak,''
aldus Albert Vasse. Ook op het terrein van wonen en
inboedel kreeg de Commissie van Lidth de Jeude het
verzoek van de BSVE te zoeken naar constructieve
oplossingen. ,,Deze kwesties hadden al lang afgewikkeld
moeten zijn'', aldus de BSVE-voorzitter.
Letselschade en immateriële schade
In de motie-Wagenaar werd onder 'vervolgschade'
uitdrukkelijk ook letselschade begrepen. Een moeilijkheid
die de commissie hierbij moet zien op te lossen is te
bepalen hoe ruim dit begrip moet worden uitgelegd. Vraag
daarbij is in hoeverre geleden leed, resp. psychische
schade, ook hieronder kunnen vallen. Een uitgebreide
rapportage van de BSVE over psychische schade moet de
commissie inzicht bieden in de problemen waar getroffenen
door de vuurwerkramp mee kampen. Albert Vasse:
,,Belangrijk is dat de geboden oplossing een rechtvaardige
is. Met halve maatregelen voelen de mensen zich niet
geholpen. En daarmee zouden gedupeerden alsnog een
reden hebben om te proberen hun gelijk bij de rechter te
halen''
De Commissie Van Lidth de Jeude heeft naast de BSVE
ook andere instanties in Enschede gesproken om een
goede inventarisatie te kunnen maken. Dat het veel te
lang duurt voordat een oplossing aangedragen wordt is ook
door andere organisaties benadrukt. De BSVE hoopt dan
ook dat de commissie spoedig na de officiële installatie
met creatieve oplossingen komt.
De gespreksnotitie van de BSVE met de commissie
Van Lidth de Jeude is na te lezen op www.bsve.nl
Drienerweg 35, 7522 ER Enschede, 053-434 03 74, E-mail:
info@slachtoffersvuurwerkramp.nl
Openingstijden
ma t/m do 8.30 tot 17.00 uur
vr 8.30 tot 15.00 uur
Dagelijks inloopspreekuur van 8.30 tot 11.00 uur
Fred Bosman
Onbegrepen lichamelijke
klachten
Artsen willen graag alles begrijpen. Ik ook. Pas als ik iets
begrijp denk ik dat ik er ook wat aan kan doen: als iemand
buikpijn heeft en hij eet ieder dag patat met uien, dan
begrijp ik iets van die buikpijn. Maar zo eenvoudig is het
natuurlijk meestal niet. Soms moet ik met de patiënt tot
de slotsom komen dat er "wel wat aan de hand is", maar
dat we geen verklaring hebben voor de klachten. Ik probeer
dan toch met hem te zoeken naar mogelijke verbanden,
tussen gebeurtenissen, ervaringen of eigenschappen van de
betrokkene. Gebeurtenissen slaan we op in ons geheugen.
We weten niet precies hoe ons geheugen in elkaar zit. Het
is een soort netwerk van zenuwverbindingen. Die zitten in
ons hoofd. Het hoofd maakt deel uit van ons lijf, dus
waarom zou een deel van dat geheugen ook niet elders in
het lijf " zitten"?
Zo slaan we angsten , of ander gevoelens op in ons lichaam.
We voelen dan onze maag "omdraaien" of we hebben
nekklachten of noem maar op.
Dat kan soms ernstige vormen aannemen. Zo ernstig dat
we denken dat er werkelijk iets met het hart of hoofd aan
de hand is. Een tablet om de pijn of de spanning in de nek
of het hoofd of waar dan ook te verlichten doet soms
wonderen, maar helaas altijd maar korte tijd. We
verwachten dat mensen die getroffen zijn door de ramp
en angsten en zorgen houden steeds meer van dit soort
lichamelijke klachten gaan vertonen. Een verband met de
ramp wordt dan vaak niet gelegd, ook niet door de artsen.
Natuurlijk is het zaak dat de klachten serieus worden
genomen en soms is het ook nodig om gedegen lichamelijk
onderzoek te doen, maar het is ook belangrijk om vragen
te stellen als: hoe ziet je dagbesteding er uit, ben je niet te
zwaar belast met allerlei zorgen, hoe gebruik je je energie,
onder wat voor omstandigheden wordt de pijn erger, of
juist minder. Het is daarom handig om daar al vast over na
te denken vóór het eerste doktersbezoek. Pas als we echt
geen idee hebben waar de klachten mee samenhangen of
waardoor ze worden veroorzaakt mogen we spreken van
onbegrepen lichamelijke klachten. Dan bent U er natuurlijk
nog niet klaar mee. Hooguit bent U enigszins gerustgesteld.
Er zijn dan gelukkig nog allerlei mogelijkheden om te leren
op een verstandige manier met de klachten om te gaan.
Als de klachten te maken zouden kunnen hebben met het
niet kunnen verwerken van angst, boosheid of verdriet dan
kan het helpen om die gevoelens verder te verkennen. Dat
kan letterlijk pijnlijk zijn, maar het is de bedoeling om die
pijn vervolgens onder controle te krijgen door een juiste
behandeling. Die behandeling bestaat uit gesprekken of
oefeningen ( bijvoorbeeld ontspanningsoefeningen). Het
helpt niet altijd, helaas, maar vaak wel. Het is van belang
dat je als persoon serieus wordt genomen. Samen met je
arts ga je op zoek naar de mogelijke betekenis van je
klachten. Neem geen genoegen
met de afschuwelijke
uitdrukking "het zit tussen
de oren".
Fred Bosman is als psychiater
verbonden aan Mediant
Pagina 5

Pagina 6
&
Activiteiten
Regelingen
Bibliotheek zoek sponsors
Ruim 100 inzenders reageerden dit jaar op verzoek van de
bibliotheek om hun verhaal of herinnering aan de 13e mei
aan het papier toe te vertrouwen. Al die verhalen van
ooggetuigen worden nu op de computer verwerkt en
zullen ook als blijvende herinnering een plaats in de
Twentecollectie van de bibliotheek krijgen. In die collectie
bewaart de bibliotheek alles wat met het leven in deze
omgeving te maken heeft en vanzelfsprekend ook alles
over de Vuurwerkramp.
Onze liefste wens is echter om deze verhalen daarnaast in
boekvorm uit te geven, maar dat zal de nodige kosten met
zich meebrengen, wil je het goed doen. De bibliotheek is
dus op zoek naar mensen / instellingen die ons financieel
of anderszins zouden willen steunen om een bijzondere
uitgave van de 'ooggetuigen-verslagen' mogelijk te maken.
Weet u iemand of ziet u zelf mogelijkheden, neem dan
contact op met:
Tineke Amrouche-Dorgelo, Openbare Bibliotheek Enschede,
Pijpenstraat 15 , 7511 GM Enschede, doorkiesnummer
053-4804853, e-mail: t.amrouche@obenschede.nl
Overigens kunt u een selectie van de ingezonden
bijdragen in de komende uitgaven van '13 mei Opnieuw
Beginnen' lezen.
Uitgenodiging presentatie
Stichting Stadsherstel
Huiseigenaren van Enschede Noord met schade aan hun
woning als gevolg van de vuurwerkramp krijgen eind
september te horen hoe en wanneer Stichting Stadsherstel
haar werkzaamheden gaat uitvoeren. Op een aantal
punten is de Stichting reeds begonnen met het herstellen
van panden en zijn de bouwborden van Stichting
Stadsherstel aan de gevel bevestigd. Deze eerste objecten
vormen gezamenlijk een project om onder meer tijdsduur,
aard van de werkzaamheden en in geval van sloop
datgene wat tussen tekentafel en sleuteloverdracht moet
gebeuren in te kunnen schatten.
Resultaat van de enquête, die Stichting Stadsherstel onder
de getroffenen heeft gehouden, is dat ruim duizend
eigenaren een beroep doen op hulp van de Stichting.
Voor een deel betreft het herstelde schade en wordt alleen
een bouwtechnische keuring gevraagd. In andere gevallen
moet een woning nog volledig worden hersteld of is er
sprake van onenigheid met de verzekeringsmaatschappij
over de hoogte van de uitkering in relatie tot de omvang
van de schade.
De Stichting heeft haar werkgebied onderverdeeld in vier
deelgebieden. Vandaar vier informatieavonden op 18, 19,
25 en 26 september. Per deelgebied wordt uitgelegd hoe er
gewerkt gaat worden. Zoals bekend zullen de werkzaam-
heden waar mogelijk per huizenblok, straat of buurt
worden uitgevoerd. Groot herstelwerk en kleine klussen
zullen elkaar doorkruisen. Jan Klein, projectleider van
Stichting Stadsherstel: ,, Je kan zeggen dat we naar elkaar
toewerken. Je kan je prioriteit leggen bij mensen die na
anderhalf jaar nog niet in hun huis kunnen wonen of bij
een groep mensen die een aantal kleine problemen
hebben. Wij menen dat deze prioriteiten naast elkaar
kunnen staan''.
De voorlichtingsavonden waarvoor alle betrokkenen een
uitnodiging krijgen, zullen plaatsvinden in het Rijksmuseum
aan de Lasondersingel. Mensen die graag een beroep
willen doen op Stichting Stadsherstel en nog niet bekend
zijn met de Stichting kunnen contact opnemen via
430 40 15 of tijdens kantooruren langskomen aan de
Drienerweg 35.
Nieuwsbrief BSVE
De Belangenvereniging Slachtoffers Vuurwerkramp is
gestart met het uitbrengen van een eigen nieuwsbrief. In
het nulnummer, dat eind augustus werd verstuurd, zijn
alle juridische kwesties rond de vuurwerkramp toegelicht.
Mensen die interesse hebben in deze nieuwsbrief kunnen
een exemplaar ophalen op het kantoor van de BSVE,
Drienerweg 35 (porta cabin op terrein voormalige Nieuwe
Weme).
Telefonische enquêtes
De gemeente is op 3 september gestart met een tweetal
onderzoeken bij gedupeerden van de vuurwerkramp.
Via een telefonische enquête van I en O Research wordt
onderzocht in hoeverre gedupeerden van de vuurwerkramp
tevreden zijn over de hulpverlening tot op heden. In
het kader van dit onderzoek wordt een steekproef uit het
totaal van gedupeerde particulieren en ondernemers
benaderd; dus niet iedereen. De enquête van het IAC moet
inzicht opleveren in de aard en omvang van nog bestaande
(im)materiele problemen bij cliënten van het IAC. Hiertoe
worden alle 11.500 geregistreerde cliënten van het IAC
telefonisch benaderd. Gelet op het geheel verschillende
karakter van de vraagstelling en de onderzoeksopzet is
gekozen voor een tweetal afzonderlijke enquêtes.
Iedereen die wordt benaderd ontvangt voorafgaand aan
het telefonisch contact een aankondigingsbrief met
aanvullende informatie.

Een deel van de resultaten van de IAC-enquête kan
worden doorgegeven aan de Commissie Financiële
afwikkeling II die op 10 september door de Minister van
Binnenlandse Zaken is geïnstalleerd. Deze commissie
onderzoekt welke gedupeerden geen of onvoldoende
tegemoetkoming in materiele schade hebben ontvangen
hoewel er verschillende soorten regelingen bestaan.
Cursus 'Omgaan met
spanningsklachten'
Gezondheidscentrum Noord organiseert in het najaar
opnieuw cursussen 'Omgaan met spanningsklachten'.
Vanwege de enorme belangstelling bij de afgelopen
cursussen worden dit najaar meerdere cursussen gegeven
voor Turkse en Nederlandse vrouwen. Ook vrouwen van
andere nationaliteiten zijn welkom.
Bij voldoende belangstelling van mannen kan de cursus
ook speciaal voor mannen of voor een gemengde groep
(mannen en vrouwen) worden gegeven.
Allerlei situaties kunnen spanningen geven. Door teveel
spanningen (stress) kun je klachten krijgen, zoals
bijvoorbeeld hoofdpijn, buikpijn, rugpijn, vermoeidheid,
slapeloosheid. In deze cursus krijgt u meer informatie
over spanningsklachten en leert u hoe u zelf beter met
spanningen om kunt gaan. De cursus bestaat uit 7
bijeenkomsten van 2 uur. Het programma van de cursus:
1. Informatiebijeenkomst
2. Wat zijn spanningsklachten
3. Lichamelijke klachten en herstel
4. Leren omgaan met spanningsklachten
5. Houding, ademhaling en ontspanningsoefeningen
6. Hulp nodig? Waar kan je terecht?
7. Opkomen voor jezelf
Er zijn voor de deelnemers geen kosten aan de cursus
verbonden. De gemeente Enschede heeft extra subsidie
voor de cursus gegeven i.v.m. de nazorg van de ramp.
De cursus wordt gegeven door de Gezondheidsvoorlichters
samen met het Wijkwelzijnswerk, Stichting
Maatschappelijke Dienstverlening, Fysiotherapiepraktijk
Krijnsen en het Informatie- en Adviescentrum
(afd. Gezondheidsvoorlichting).
Voor meer informatie of als u interesse heeft in het volgen
van de cursus kunt u daarvoor contact opnemen met
Güzide Ay en Sevgi Seçkin;
Gezondheidscentrum Noord, telefoon 435 16 15
Gezondheidscentrum Wesselerbrink, telefoon 476 71 45
IAC/ project gezondheidsvoorlichting GGD,
telefoon 0800 - 1100
'Het gescheurde doek' in de lucht
Het programma over de beeldende kunst in de regio
'Het Gescheurde Doek' heeft sinds een half jaar een eigen
radiostudio in de Klanderij, de tijdelijke atelierruimte voor
kunstenaars. In dit programma wordt aandacht besteed
aan de huidige werkstituatie van de beeldend kunstenaar
en de pogingen die hij / zij doet om permanente atelierruimte
te vinden.
Na de zomerstilte is het programma vanaf 12 september
wekelijks weer te beluisteren op de woensdagavond
tussen 20.00 en 22.00 uur. Op radio Hengelo of
Enschede FM (ether 105.1 en 105.8 of kabel 87.5).
Wilt u meer informatie? Bel 074 - 2425514 of email:
info@radiokunst.net.
Boek 'Blijvende herinneringen' gereed
In de weken na de ramp is gestart met het gezondheids-
onderzoek vuurwerkramp Enschede. Er werden toen
bloed- en urinemonsters afgenomen en de deelnemers
hebben ook een uitgebreide vragenlijst ingevuld. Die
vragenlijst eindigde met de open vraag: "Wat heeft op u
de meeste indruk gemaakt gedurende de eerste uren na
de explosie?" Ervaringen van bewoners, hulpverleners en
passanten zijn met tekst en beeld gebundeld in een
herinneringsboek 'Blijvende herinneringen'.
Waarom dit boek?
Ruim 2000 deelnemers
hebben deze vraag
ingevuld.
Het ministerie van
Volksgezondheid,
Welzijn en Sport en
de gemeente
Enschede willen de
getroffenen van de vuurwerkramp deelgenoot maken van
de ervaringen van anderen. Daarom is aan het Instituut
voor Psychotrauma (IVP) gevraagd om de antwoorden op
de open vraag uit het onderzoek te ordenen en geschikt te
maken voor publicatie. Het boek 'Blijvende herinneringen'
bevat een selectie uit de meest indrukwekkende reacties
van deelnemers aan het onderzoek en een aantal interviews.
Bovendien is een samenvatting van de analyses van de
antwoorden op de verschillende vragen toegevoegd. De
geïnterviewden hebben zelf foto's uitgezocht die voor hen
verwoorden wat zij hebben meegemaakt.
Officiële overhandiging
Het 1e exemplaar van het boek wordt op donderdag
27 september officieel overhandigd aan de voorzitter van
de BSVE, de heer Albert Vasse. Geïnterviewden en andere
genodigden die hebben meegeholpen aan de totstandkoming
ontvangen eveneens een exemplaar.
De overhandiging vindt plaats in het Rijksmuseum Twenthe
in Enschede.
Gratis af te halen
Het boek is vanaf vrijdag 28 september gratis af te halen
bij het Informatie- en Adviescentrum (IAC) aan het
Molenplein 1 in Enschede. Het IAC is op werkdagen
geopend tussen 8.30 en 13.30 uur. Alle deelnemers aan
het gezondheidsonderzoek en alle mensen die in het
registratiesysteem van het IAC staan opgenomen komen
voor een boek in aanmerking. Het boek is opgesteld in het
Nederlands, Engels, Duits, Turks en Arabisch. Ondanks de
grote oplage geldt helaas wel zolang de voorraad strekt.
Pagina 7

Pagina 8
...vervolg Activiteiten en Regelingen
Telefonische enquêtes
De gemeente is op 3 september gestart met een tweetal
onderzoeken bij gedupeerden van de vuurwerkramp.
Via een telefonische enquête van I en O Research wordt
onderzocht in hoeverre gedupeerden van de vuurwerkramp
tevreden zijn over de hulpverlening tot op heden. In het
kader van dit onderzoek wordt een steekproef uit het
totaal van gedupeerde particulieren en ondernemers
benaderd; dus niet iedereen. De enquête van het IAC moet
inzicht opleveren in de aard en omvang van nog bestaande
(im)materiele problemen bij cliënten van het IAC. Hiertoe
worden alle 11.500 geregistreerde cliënten van het IAC
telefonisch benaderd. Gelet op het geheel verschillende
karakter van de vraagstelling en de onderzoeksopzet is
gekozen voor een tweetal afzonderlijke enquêtes.
Iedereen die wordt benaderd ontvangt voorafgaand aan
het telefonisch contact een aankondigingsbrief met
aanvullende informatie.
Mensen die door I en O Research worden benaderd, zullen
voorlopig niet door het IAC worden geënquêteerd. Zo
wordt onnodige overlap voorkomen.
Een deel van de resultaten van de IAC-enquête kan worden
doorgegeven aan de Commissie Financiële afwikkeling II
die op 10 september door de Minister van Binnenlandse
Zaken is geïnstalleerd. Deze commissie onderzoekt welke
'Er komen nu mensen in het museumcafé,
die zeggen: goh, je hebt zeker een lekker rustig
jaar gehad omdat het museum dicht was. Nou, die
mensen moet ik dan toch wel even streng op de
vingers tikken. Voor ons was het een rampjaar!'
Nu, na ruim een jaar, het leven in het
Rijksmuseum Twenthe zo langzamerhand z'n
gewone gang herneemt, komen bij beheerder
Jerry Kroezen van het museumcafé pas de
emoties los.
Terwijl het museum in verband met herstelwerkzaamheden
voor het publiek gesloten was, fungeerde het museumcafé
een jaar lang als een ontmoetingsplek voor getroffenen
van de vuurwerkramp. In de praktijk groeide het uit tot
een soort rouw- en bezinningscentrum, een plek waar
dagelijks betrokkenen met al hun verhalen en emoties
naar toe kwamen. Emoties en verhalen die vooral bij de
cafémedewerkers terecht kwamen. Ook Dineke Schoneveld,
tevens beheerder van het museumcafé, heeft het moeilijk
gehad: 'We hebben bijna een jaar lang ongelooflijk veel
nare en zware verhalen aangehoord. Daar heb ik nu nog
veel last van. Juist nu het museumcafé weer gewoon
draait, komen er onderhuidse emoties boven. Ik merk dat
ik er zelf nog helemaal niet klaar mee ben.'
Jerry:' Een jaar lang zijn we bezig geweest met het leed van
anderen. Aan de verwerking van onze eigen emoties kwamen
gedupeerden geen of onvoldoende tegemoetkoming in
materiele schade hebben ontvangen hoewel er verschillende
soorten regelingen bestaan.
Expositie
In de Klanderij-ateliers staat tot 21 september een expositie
van foto's en schilderijen van kunstenaars die door de
ramp waren gedupeerd. Georganiseerd door de Stichting
Ateliers BvV. Er is werk te zien van Domin Overbeek, een
moderne decoratieve vloerschildering in pointillistische stijl;
de laatste kans dit bijzondere kunstwerk te bewonderen.
En het 'werk in wording' van Van Royen. Dit kunstwerk
bestaat uit een meterslange tekening dat in de laatste
'Klanderijweek' van de expositie wordt voltooid.
Verder is er werk te zien van Cees Elzenga (fotografie),
Razak Hassan (schilderijen), Manon Leeflang (schilderijen),
Peter Geerts (lichtobjecten), Fiona Rijpkema ((schetsen),
Hannelore Houdijk (schilderijen), Ria Hummel (schilderij),
Petra Boonstra (schilderijen), Marc Augustin (foto's), Arjen
van der Hoeven (schilderijen) en Philip Ultee (ruimtelijk
werk en schilderijen).
De openingstijden zijn: woensdag t/m vrijdag van 13.00
tot 16.00 uur en vrijdagavond van 20.00 tot 23.00 uur.
Beheerders museumcafé komen nu
pas aan eigen emoties toe
'Voor ons was het een rampjaar'
we amper toe. De ramp werd mijn werk. Mijn werk werd een
ramp. Het museum haalde alles wat met de ramp te maken
had naar zich toe. De bijeenkomsten met betrekking tot

de wederopbouw werden in het museum gehouden, de
presentatie van het rapport van de commissie Oosting
heeft hier in het Rijksmuseum plaats gevonden, lezingen
van de brandweer, de KRO, noem maar op, allemaal hier.
Dat waren extreem lange werkdagen van soms wel twaalf
uur. Als je dan aan het eind van de dag thuis kwam was je
doodmoe en kwam je vaak helemaal niet meer tot
ontspanning. Altijd was er die ramp, of je nu wilde of niet.
Het ging maar door. Nu pas kom ik tot het besef dat ik zelf
ook heel nauw bij de ramp betrokken ben geweest. Dat ik
geluk heb gehad. Vlak voor de klap was ik nog even wezen
kijken in de Tollensstraat. Een persfotograaf heeft me een
foto laten zien waar ik vanaf het terrein van de firma Thole
naar de brand bij SE Fireworks sta te kijken. Als bij onweer
de donder buldert dan krimp ik nog ineen, dan wil ik weer
schuilen voor dat grote gevaar. Dat is sinds de ramp want
daarvoor zat ik zelfs buiten naar het onweer te kijken want
ik vond dat prachtig.'
Jerry en Dineke zijn er allebei van overtuigd dat het goed
was dat er zo'n plek was, waar getroffenen terecht konden
met hun verhalen, woede en verdriet. Maar ze zijn er
evenzeer van overtuigd dat het hele proces en hun eigen
rol daarin beter begeleid had moeten worden. Aanvankelijk
was het de bedoeling om het museumcafé open te stellen
voor getroffenen van de vuurwerkramp die daar onder het
genot van een kopje koffie even tot rust en op verhaal
konden komen. Al snel echter groeide het museumcafé uit
tot een soort rouwplek vol met foto's, teksten en tekeningen,
maar ook met tastbare tekenen van de ramp als brokken
Beeld van een kunstenaar:
Mennie van Amerongen
Mennie van Amerongen, geboren in 1955, heeft in 1990
eindexamen gedaan aan de AKI in Enschede. Hij werkt,
behalve in het eigen atelier graag in activiteiten en projecten
van anderen. Hij hecht eraan om met een groep kunstenaars
bepaalde ideeën uit te werken. Voorbeelden hiervan zijn de
projecten van de Eerste Nederlandse Kunstuitleen voor de
Automobilist (ENKA) en de Kring van AKI Studenten (KRAS).
Daarnaast gaat veel tijd zitten in bestuurlijke activiteiten
voor kunstenaarsorganisaties als HenK BV en Sterk.
Van Amerongen heeft aan verschillende tentoonstellingen
deelgenomen:
• 'Face to face;' van HenK BV in 2001,
• 'Mens en natuur;' Stedelijk Museum Zwolle 2000,
• Het burgemeestersproject; reizende tentoonstelling door
Twente met kunstenaarsgroep KRAS in 1999,
• Kunstenaars als ondernemer; Markt 17 Enschede 1999,
• 50 jaar mensenrechten; Universiteit Twente.
Mennie van Amerongen had zijn atelier voor de vuurwerkramp
in de 'de Zessprong,' aan de Kottendijk. Op 13 mei 2000
kwamen de plafonds naar beneden. Er was veel water- en
glasschade. Gebouw en de vele kunstwerken liepen grote
beton. Dineke: 'De mensen die hier kwamen waren vaak
helemaal overdonderd door het beeldmateriaal.'
Jerry: 'En dan kwamen haast vanzelf de emoties en de
verhalen. Ik kon het niet over m'n hart verkrijgen om het
alleen maar bij een kopje koffie te laten. Als mensen
begonnen te praten dan kon ik een gesprek niet zomaar
afkappen, en zo kwam je al gauw in de rol van een soort
hulpverlener. Daar ben je natuurlijk niet op toegerust. Ik
trok het me allemaal veel te veel aan. Ik ging zelfs voor
iemand in geldnood bellen met overheidsinstanties om er
voor te zorgen dat zij toch iets te eten kon kopen. Dan ga
je eigenlijk veel te ver want daar ben je niet voor.'
Aan de overkant van de strak vormgegeven museumtuin
is te zien hoe enkele bezoekers in een galerij zich verdiepen
in een grote foto. Dineke: " Daar in die galerij is nog steeds
beeldmateriaal van de vuurwerkramp te bezichtigen. Maar
gelukkig is de tentoonstelling niet meer hier in het café
want wij hebben het nu wel gezien". Jerry: "Ja, we hebben
genoeg gezien, genoeg om te zeggen: het was gewoon te
veel maar dat wordt vaak niet begrepen".
Nog steeds komen mensen kijken naar de verschrikkelijke
beelden van de ramp maar gelukkig kan het cafépersoneel
zich daar nu een beetje van distantiëren. Na een jaar vol
ellende zijn er weer de gewone dingen en proberen Jerry
en Dineke, zo goed en zo kwaad dat gaat, om de ramp
eindelijk achter zich laten.
schade op. Inmiddels is de atelier-ruimte aan de Kottendijk
gelukkig weer hersteld en kunnen de kunstenaars weer
aan het werk.
De bijdrage van Mennie van Amerongen in '13 Mei Opnieuw
Beginnen' komt voort uit de behoefte weer aan de slag te
gaan en nieuw werk te maken. Het kunstwerk op de
volgende pagina's is speciaal voor dit nummer gemaakt.
Pagina 9

Pagina 10

Pagina 11

Pagina 12
Nazorgplan op gereformeerde
basisschool De Fontein
'We bieden een luisterend oor voor kinderen die iets kwijt willen over hun ervaringen tijdens en
na de vuurwerkramp. Onze houding is in principe passief. We trekken beslist niet aan de kinderen, al
zijn we natuurlijk wel heel alert op signalen dat kinderen het moeilijk hebben met de verwerking.'
Martin Brouwer, als leerkracht vanuit de IB (Interne
Begeleiding) belast met de coördinatie van de nazorg van
de vuurwerkramp op de gereformeerde basisschool
De Fontein, benadrukt een aantal keren dat zijn school
zich niet actief met hulpverlening bezig houdt. 'De ouders
hebben aangegeven: laat de school de school zijn.
De meeste mensen willen ook vooruitkijken.'
Herdenking riep veel emoties op
In principe mag de opstelling van het team van
De Fontein dan terughoudend zijn waar het gaat om hulp
bij het verwerkingsproces, er is wel degelijk van alles aan
gedaan om adequaat te kunnen reageren op signalen van
leerlingen, ouders, maar ook leerkrachten. Zo is er, na een
proces van bezinning in nauw overleg met externe
hulpverlenende instanties, een plan opgesteld waarmee
De Fontein voor zo lang als nodig is toegerust is op
begeleiding van het verwerkingsproces. Volgens
Martin Brouwer is dat plan in elk geval voor het komende
schooljaar 'waterdicht'.
Het nazorgplan werd opgesteld toen bleek dat de herdenking
van de ramp veel emoties opriep. Martin Brouwer:'
We schrokken ervan dat er nog zoveel los kwam. Ook bij
kinderen die niet direct bij de ramp betrokken waren.
We kwamen tot de conclusie dat er een aanvulling moest
komen op wat we deden aan nazorg. Dat we een jaar na
de ramp de koers iets moesten aanpassen. Ons moesten
bezinnen op de vraag hoe we de komende jaren verder
moesten.'
Die bezinning, in nauw overleg met externe deskundigen
van onder meer Mediant, resulteerde in een nazorgplan
dat zich richt op drie doelgroepen.
Op de eerste plaats natuurlijk de leerlingen, maar daarnaast
ook de leerkrachten en ouders.
Werken met je handen
Dankzij een financiële bijdrage van de gemeente Enschede
(50.000 gulden op jaarbasis) was het mogelijk een
gespecialiseerde leerkracht creatieve vorming aan te stellen.
Martin Brouwer: 'Werken met je handen geeft rust en helpt
verwerken. Maar ook hier geldt dat we niet trekken aan
kinderen. We reiken iets aan. Door met thema's te werken
als bijvoorbeeld wonen. Als er daarbij dingen naar boven
komen die met de ramp te maken hebben, kunnen we die
signalen oppakken.'
Om te voorkomen dat leerlingen in een zwart gat vallen
wanneer ze naar het voortgezet onderwijs gaan, worden
signalen van kinderen in groep 8 opgepakt en doorgespeeld.
Zowel voor leerkrachten als ouders voorziet het nazorgplan
in thema-bijeenkomsten. Eens in de tien weken komen de
leerkrachten bij elkaar onder meer voor psycho-educatie,
waarbij uitleg wordt gegeven over trauma, stressverwerking
en klachten. Daarnaast is er een maandelijks spreekuur
van IB'er Martin Brouwer, waar leerkrachten op afspraak
terecht kunnen.
'We schrokken dat er
nog zoveel los kwam'
Voor de ouders zijn er in het nieuwe schooljaar drie
themabijeenkomsten gepland. De eerste, direct na de
zomervakantie, staat in het teken van de psycho-educatie.
Centrale vraag tijdens deze bijeenkomst: hoe verliep de
vakantie?
De tweede bijeenkomst zal rond de jaarwisseling plaats
vinden en de derde rond 13 mei in 2002. Volgens Martin
Brouwer allemaal 'ijkpunten' in het verwerkingsproces.
'We kunnen op dit moment niet overzien hoe diep het zit
bij leerlingen, leerkrachten en ouders. Vast staat wel dat
we meerdere jaren moeten uittrekken voor de nazorg.
Iedereen, niemand uitgezonderd, heeft een verhaal.'

Het moment van...
De wederopbouw van Roombeek. Zullen de bouwers treden
in de voetsporen van hun voorgangers? Ongetwijfeld zullen
ze er hun sporen verdienen.
Het eerste nieuwe bouwwerk staat al binnen de schutting.
Het lijkt een uitkijkplatform. Of is dat niet het goede
woord? De vertrouwde contouren van de kolenbunker van
de Bamshoeve zijn er in te herkennen. Het geeft kijkers de
kans te kijken naar wat er gebeurd of naar wat er niet
meer is. En het daar met elkaar nog eens over te hebben.
Alle dagen is de horizon nieuw.
Ook een voor de fotograaf onbekende hond heeft er zijn
sporen nagelaten en historie geschreven. In het natte beton
klauwde hij zijn weg naar de poort. De kortste weg leek de
beste. Deze indrukken krijg je er voorlopig niet meer uit.
De fotograaf Cees Elzenga heeft zelf ook de nodige
voetstappen liggen in Enschede-Noord. Hij ging er met
zijn ouders naar de Deta-kerk, bezocht de Juliana van
Stolbergmavo en had er zijn atelier in de Bamshoeve.
Er bestaat een kans dat hij vervangende atelier-ruimte
krijgt in de voormalige Stolbergmavo.
Enschede, Roomweg, augustus 2001
Cees Elzenga
Pagina 13

Pagina 14
Jeugdgezondheidszorg
na de vuurwerkramp
De vuurwerkramp is nu ruim een jaar
geleden. Agnes Oldekamp, verpleegkundige
jeugdgezondheidszorg, kijkt terug op haar
werkzaamheden voor de Jeugdgezondheidszorg
van de GGD Twente in de afgelopen periode.
Een aantal scholen uit haar werkgebied ligt in
het rampterrein.
"De maandagmiddag na de ramp zijn we meteen naar
getroffen scholen gegaan. Tenminste, voor zover we daar
bij konden komen. Samen met leerkrachten probeerden we
zo goed mogelijk de kinderen op te vangen. We luisterden
naar hun verhalen, we tekenden met ze of we hielden ze
even op schoot. Scholen waren op dat moment ook erg
druk om uit te zoeken waar al hun leerlingen waren. Ook
ouders konden de hele dag de school in- en uitlopen."
De GGD Twente heeft in samenwerking met Mediant een
telefoonnummer geopend dat scholen konden bellen als
zij behoefte hadden aan hulpverlening. Samen met mensen
van Mediant vormden verpleegkundigen van de Jeugdgezondheidszorg
'duo's'. "Zo hielden we spreekuren op
scholen en organiseerden we praatgroepjes voor leerlingen.
Voortbouwend op deze manier, zijn we voor de zomervakantie
op verschillende scholen gestart met zogenaamde
preventiegroepjes. Dit deden we in samenwerking met het
Schoolgericht Maatschappelijk Werk."
Kringgesprekken
Kleine groepjes kinderen volgden, samen met een
verpleegkundige van de Jeugdgezondheidszorg en iemand
van het Schoolgericht Maatschappelijk Werk, een door
Mediant ontwikkeld preventieprogramma om te zorgen
dat de kinderen zo min mogelijk van de ramp zouden
overhouden. "In kringgesprekken praatten de kinderen over
wat ze hadden meegemaakt. Ze maakten tekeningen en
speelden toneel. Steeds stond de ramp en wat ze daarvan
hadden meegemaakt centraal. We speelden ook, als een
groep daar aan toe was, spelletjes met lawaai, om weer te
wennen aan harde geluiden." Het preventieprogramma
werd afgesloten met een bijeenkomst om de ouders over
de ontwikkelingen van hun kinderen bij te praten.
"Natuurlijk hadden we ook veel overleg met de leerkrachten
en interne begeleiders van de school om de situatie van de
kinderen zo goed mogelijk in de gaten te houden en om
hen, als dat nodig was, passende zorg te geven. Dat doen
we nu uiteraard ook nog."
Kinderen blijven volgen
Behalve voor de preventiegroepjes, heeft de
Jeugdgezondheidszorg ook oog voor de groep kinderen die
na de zomervakantie voor het eerst naar school gingen: de
leerlingen van groep 1 die de ramp hebben meegemaakt.
"Sommige van deze kinderen hebben geen hulp nodig gehad.
Bij een aantal kinderen heeft de Ouder- & Kindzorg van de
Thuiszorg hulp geboden. Dankzij een goede overdracht
van de Thuiszorg naar de Jeugdgezondheidszorg, kunnen
we deze kinderen ook op de basisschool goed volgen en
op tijd doorverwijzen naar Mediant, mocht dat nodig zijn.
Toch is het belangrijk alle kinderen in gaten te blijven
houden. Dit gebeurt door middel van een verpleegkundig
onderzoek voor kinderen uit groep 4 en hun ouders."
"Iedereen doet zijn best
om de draad weer op te
pakken"
Nu, ruim een jaar na de ramp, is de situatie voor Agnes op
de scholen waar zij als jeugd-verpleegkundige werkt, weer
redelijk 'normaal'. Ze kan weer aandacht aan zaken besteden
die in de periode vlak na de ramp in de verdrukking kwamen.
Toch blijft ze alert op de ontwikkelingen van de kinderen
op haar scholen in de rampwijk, omdat naar aanleiding
van bepaalde gebeurtenissen er nog klachten kunnen
optreden. "Dat alles weer echt gewoon wordt zoals voor
de vuurwerkramp, dat kan niet. Daarvoor is er teveel
gebeurd. Toch doet iedereen zijn best om de draad weer op
te pakken en er iets moois van te maken. Mensen praten
erover als het nodig is en het wordt opgepakt als dat
nodig is. Dat zullen we bij de Jeugdgezondheidszorg van
de GGD Twente ook blijven doen."

Just Wong-Fong-Sang helpt
mensen bij verwerken van verlies
na vuurwerkramp
'Niets is raar als het gaat om het uiten van emoties in een rouwproces. Het zou juist raar zijn
wanneer mensen niet met hun gevoelens zouden komen, zeker na zo'n traumatische ervaring als de
vuurwerkramp.' Just Wong-Fong-Sang, als hulpverlener gespecialiseerd in posttraumatische
stressstoornissen, kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het is dat getroffenen van de
vuurwerkramp hun emoties niet wegstoppen. Misschien omdat de buitenwereld er met onbegrip op
reageert. Of omdat slachtoffers sluimerende gevoelens bij zichzelf niet herkennen of willen erkennen.
Just Wong, is bij Mediant als hulpverlener twee dagen per
week beschikbaar voor mensen die psychisch in de knel
zijn geraakt tengevolge van de vuurwerkramp:'Sommige
mensen vinden dat ze sterk moeten zijn, stoer. Of ze denken:
mij gebeurt niks. Maar als je onrustig bent of prikkelbaar, of
je hebt de neiging om bij het minst of geringste in huilen uit
te barsten, dan zijn dat signalen die je serieus moet nemen.
Wij moeten er voor zorgen dat mensen niet wegglijden.'
Lege handen
Hulpverleners als Just Wong komen in beeld wanneer
mensen het zelf psychisch niet meer redden hun ervaringen
tijdens de vuurwerkramp te verwerken. Wong:'Als hulpverleners
doen we eigenlijk helemaal niet zoveel. Het is de
bedoeling dat mensen het zelf doen. We staan mensen
terzijde om samen de kwaliteiten die ze in zich hebben te
gebruiken om de traumatische ervaringen te verwerken.'
'Niets is raar in een
rouwproces'
Raar is het volgens Wong beslist niet dat sommige mensen
professionele hulp nodig hebben bij het verwerken van
hun ervaringen op 13 mei 2000. 'Zo'n klap is een shockmoment.
Van het ene op het andere moment is je gevoel
van veiligheid weggeslagen, je beschutte eigen plek is er
niet meer en je staat met lege handen. Als daar dan ook
nog het verlies van een dierbare of een dierbaar iets bij
komt, ja, dan mis je de gereedschappen om met die
plotselinge ongewenste situatie in het reine te komen.'
Doorvragen
Een ramp als die in Enschede maakt volgens Wong bij
getroffenen een heel scala aan heftige emoties los. Verdriet,
schuld, schaamte, boosheid. Wong:'Boosheid is een hele
fundamentele overlevingsstrategie na een traumatische
ervaring. Maar mensen kunnen zich ook schuldig voelen,
of zich schamen. Is het mijn schuld dat ik een dierbare
ben verloren? Heeft het misschien aan mij gelegen dat die
daar achter is gebleven? Wat had ik kunnen doen als ik
ter plekke was geweest? Dit soort gevoelens kan leiden tot
zelfbestraffing. Het is mijn schuld, kijk eens hoe ik nu lijd
in deze wereld. Maar mensen kunnen zich ook in de steek
gelaten voelen, machteloos. Ze bevinden zich in een
uitzichtloze, voor hun gevoel onoverbrugbare situatie '
Wong wijst er op dat een rouwproces niet uitsluitend
betrekking hoeft te hebben op een omgekomen dierbare.
'Het kan bijvoorbeeld ook een konijntje zijn, of een huisdier
dat je niet uit de vlammen hebt kunnen redden. Maar ook
een speelgoedbeest, een knuffel. Of een dierbare foto van
opa, oma of een ander familielid. Soms moet je als hulpverlener
doorvragen om een goed beeld te krijgen wat er
aan de hand is. Bij een kind, bijvoorbeeld, dat aangeeft
slecht te slapen omdat het 's nachts steeds haar konijntje
hoort roepen. Het kan zijn dat de omgeving daar met
onbegrip op reageert, omdat dit in werkelijkheid natuurlijk
helemaal niet kan. Voor zo'n kind is het echter heel reëel dat
het wordt geroepen door het konijntje dat er niet meer is.'
'Geen grens'
Wanneer de vaak heftige en heel individuele emoties
tengevolge van een traumatische ervaring als de
vuurwerkramp zijn herkend en erkend, kan een begin
worden gemaakt met het rouwproces, de verwerking. Wong:
'Het gaat er om samen te zoeken naar een manier om het
verlies van een dierbare of een dierbaar iets een plek te
geven in je nieuwe leven. Immers het leven van voor de
ramp is ernstig veranderd. Iedereen moet dat op z'n eigen
manier kunnen doen. Ook hiervoor geldt: niets is raar. Zo
kan ik me heel goed voorstellen dat iemand alles in het
werk stelt om een stoeptegel b.v uit het rampgebied te
halen, waarop hij z'n poes voor het laatst heeft zien zitten.
Omdat Roombeek een smeltkroes van culturen was, zie je
nu ook heel verschillende rouwrituelen. Dat is heel goed.
Belangrijk is het wel dat mensen er mee in het reine komen.'
Met de vraag wanneer het rouwproces na de vuurwerkramp
ophoudt zegt Wong zich op voorhand niet bezig te houden.
'Is het rouwen over de Bijlmerramp opgehouden? Of zelfs
over de Tweede Wereldoorlog? Nee, het is niet aan ons,
hulpverleners, om het rouwen in tijd te begrenzen.'
Pagina 15

Pagina 16
Komende winter vervolg
gezondheidsonderzoek
Drie weken na de vuurwerkramp is op de vliegbasis Twenthe een groot gezondheidsonderzoek
uitgevoerd. Bij het onderzoek werd bloed en urine afgenomen om te bepalen of daarin stoffen waren te
vinden die samenhingen met de vuurwerkramp. Gelukkig was dit niet het geval en daarom krijgt het
bloed- en urineonderzoek geen vervolg. Ook hebben de deelnemers vragenlijsten ingevuld met vragen
over hun lichamelijke gezondheidstoestand en emotionele beleving van de ramp. Dit gezondheidsonderzoek
heeft inmiddels veel nuttige informatie opgeleverd en wordt daarom komende winter
herhaald.
Waarom een tweede
gezondheidsonderzoek?
Rampen kunnen een lange nasleep hebben. Zeker wanneer
zoveel mensen hun huis hebben verloren en wanneer er
doden en gewonden zijn gevallen. Met goede zorgverlening
wordt geprobeerd deze gevolgen te beperken. Om vast te
stellen of men daarbij op de goede weg zit, wordt het
gezondheidsonderzoek herhaald. Als bekend is welke
lichamelijke en geestelijke klachten en zorgen nog spelen,
kunnen vanuit de zorgverlening de acties nog gerichter
worden ondernomen.
Voor wie is het onderzoek?
De zorgverlening is voor alle getroffen van de vuurwerkramp.
Daarom is het gezondheidsonderzoek ook voor alle
getroffenen - bewoners, hulpverleners en passanten -
bedoeld. Het onderzoek is dus voor:
1) iedereen die heeft meegedaan aan het eerste
gezondheidsonderzoek op de vliegbasis Twenthe. Als u
toen toestemming heeft gegeven om voor een volgend
gezondheidsonderzoek opnieuw benaderd te worden,
neemt de GGD Twente in het najaar contact met u op
over de precieze gang van zaken.
2) iedereen die niet heeft meegedaan aan het eerste
gezondheidsonderzoek, maar nu wel wil meedoen.
U kunt zich voor het gezondheidsonderzoek opgeven bij
de gezondheidsvoorlichters van de GGD Nazorg
Vuurwerkramp in het Informatie- en Adviescentrum (IAC).
Waarom is het voor u belangrijk?
Het onderzoek is bedoeld voor alle getroffenen en dus ook
voor u. Zorgverleners kunnen getroffenen het beste helpen
als zij goed weten wat er speelt, welke zorgen wel of niet
verdwijnen en welke klachten wel of niet aanhouden. In
het gezondheidsonderzoek komen uw ervaringen met de
hulpverlening dan ook aan bod. Ook als het inmiddels beter
met u gaat, is het belangrijk deel te nemen. Daar leren we
namelijk ook veel van. En andere getroffenen met wie het
nog niet goed gaat, kunnen er baat bij hebben. U kunt dus
in de toekomst uzelf of anderen ermee helpen. Meedoen is
daarom erg belangrijk.
Wat gebeurt er tijdens het onderzoek?
We proberen u de komende maanden goed op de hoogte
te houden over hoe we het gezondheidsonderzoek gaan
aanpakken. We zullen er voor zorgen dat u, als u meedoet,
een vragenlijst krijgt in de taal die u wenst. Deze kunt u
thuis, of op een plek in Enschede bij u in de buurt met
hulp in uw eigen taal, invullen. Vervolgens kunt u de
vragenlijst gratis terugsturen naar de GGD Twente, of bij u
thuis laten ophalen, als u dat prettig vindt. Meer informatie
over hoe en wanneer u precies voor het onderzoek benaderd
zult worden, vindt u in het volgende nummer van dit
bewonersmagazine.
Wat gebeurt er met uw gegevens?
Zoals bij het vorige gezondheidsonderzoek, worden alle
gegevens anoniem verwerkt in een rapport. Daarvan krijgen
de deelnemers aan het onderzoek in ieder geval weer de
samenvatting. Ook de zorgverleners worden uitgebreid
geïnformeerd over de resultaten van het onderzoek.
Daarmee kunnen zij u en andere getroffenen nog beter
helpen. Want daar is het hele gezondheidsonderzoek op
gericht: de zorgverlening aan u en anderen zo goed mogelijk
te laten verlopen.
Heeft u vragen of wilt u zich voor het
tweede gezondheidsonderzoek
aanmelden?
Voor vragen over het tweede gezondheidsonderzoek kunt
u terecht bij de gezondheidsvoorlichters van de GGD
Nazorg Vuurwerkramp. Ook kunt u zich bij hen opgeven voor
het tweede gezondheidsonderzoek. Zij zijn op maandag
en vrijdag van 9.00 tot 12.00 uur via 0800-1100 bereikbaar
in het IAC.
Door wie wordt het georganiseerd?
Het gezondheidsonderzoek is één van de onderzoeken die
worden uitgevoerd voor de Gezondheidsmonitoring
Getroffenen Vuurwerkramp Enschede (GGVE). De GGVE
wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Aan de GGVE werken
verschillende onderzoeksinstituten mee. Het Rijksinstituut
voor Volksgezondheid en Milieu en het Instituut voor
Psychotrauma werken mee aan de 2e meting van het
gezondheidsonderzoek. De GGD Twente verzorgt de
coördinatie van alle onderzoeken die horen bij de
Gezondheidsmonitoring Getroffenen Vuurwerkramp
Enschede.

V O O R
J
O
Jong of oud, iedereen is wel eens bang.
Bang zijn hoort bij het leven. Angst is een
waarschuwing voor gevaar. Zonder angst
zouden er veel meer ongelukken gebeuren.
Door de vuurwerkramp kun je vaker bang zijn. Je schrikt
sneller van dingen die voor de ramp niet eng waren. Je
bent de eerste tijd na zo'n ingrijpende gebeurtenis meer
op je hoede. Angst is niet iets om je voor te schamen. Er
met anderen over praten kan helpen. Je zult zien dat je
niet de enige bent die ergens bang voor is. Het kan ook
helpen een boek te lezen over bang zijn. Je kunt dan
dingen herkennen in de personen in het boek.
Kinderen kunnen een boek ook gebruiken om op die
manier eens met hun ouders over angst te praten. Ze
kunnen bepaalde dingen herkennen en dat dan zeggen. Zo
kunnen ouders samen met hun kinderen stap voor stap
kijken naar wat ze zo bang maakt.
Voor ouders / opvoeders:
• Neem de angst van het kind serieus.
U G E L E Z E N
• Leer het kind in kleine stappen zijn of haar angst te
overwinnen. Dit geeft zelfvertrouwen maar vergt vaak
wel veel geduld. Moedig een kind daarbij aan en geef
een compliment of beloning als het lukt. Dwing een
kind nooit tot een confrontatie met iets waar het heel
bang voor is.
• De invloed van voorbeeldgedrag is groter dan
geruststellende woorden. Dus laat als opvoeder zo
weinig mogelijk van de eigen angst zien.
Als volwassene kun je zelf ook last van angst hebben,
zeker na zo'n gebeurtenis als de ramp.
• Indien je merkt dat je uit angst dingen gaat vermijden,
probeer er dan niet aan toe te geven. Toegeven aan dit
vermijden betekent dat de angst niet weggaat.
• Angst is niet iets om je voor te schamen. Praten erover
met anderen kan al helpen, dit geeft vaak veel
herkenning en erkenning. Ook het lezen van boeken
over angst heeft vaak ditzelfde effect.
• Mocht jezelf of je kind echter angstig blijven, waardoor
de dagelijkse activiteiten belemmerd worden, bespreek
dit dan eens met de huisarts, op het consultatiebureau
of het maatschappelijk werk. De kans is klein dat de
klachten nu nog vanzelf overgaan, terwijl de meeste
angstklachten goed te behandelen zijn.
Er zijn veel boeken die gaan over mensen of dieren die
bang zijn. Op deze pagina staan een aantal van deze
boeken voor verschillende leeftijden die de moeite waard
zijn om te lezen. Van enkele geven we een korte beschrijving
van de inhoud. Mocht je nog meer boeken over angst
willen lezen dan kun je bij de openbare bibliotheek
(tel. 053-4804804) meer informatie hierover krijgen.
• A-Boek (Prentenboek voor de allerkleinsten)
Kikker is bang - M. Velthuijs
Het was avond en Kikker was bang. Overal hoorde hij
vreemde geluiden. En bij Eend thuis was het ook al niet
pluis. Samen besloten ze door het bos naar Varkentje te
rennen. Die was voor niets bang.....
• J-Boek (Juniorinformatieboek; vanaf 9 / 10 jaar)
Hazen en helden: over bang en moedig zijn - M.J. Balm
De een is nergens bang voor. De ander knijpt hem om
niks. De een is moedig; de ander is een lafbek. De meeste
mensen zijn soms bang en soms flink. Misschien ben jij
als de dood voor spinnen, maar durf je best van de hoge
te duiken. Dit boekje gaat over angst en moed, over
bang en flink zijn. Kortom, over hazen en helden. Waar
ben jij wel eens bang voor? Kun je angst overwinnen?
Bestaan er moedige hazen? Kunnen helden ook bang zijn?
Heb het lef en lees dit boekje!
• C-Boek (oudere jeugd vanaf 12 jaar)
Noodweer op de Weisshorn - J. ter Haar
Paul Winkler, een jonge berggids in Zermatt, geeft zijn
beroep op na een ongelukkige tocht op de Matterhorn.
Maar de bergtoppen blijven trekken... Dan wordt Pauls
beste vriend, samen met een Engelse klimmer, op de
Weisshorn overvallen door een storm. Paul bedwingt
zijn eigen angst en de berg die hij beklimt, als hij zich
bij de reddingsploeg aan sluit die de vermisten in het
noodweer op gaat sporen...
• Volwassenen
Dat durf ik niet - Th. IJzermans en A. Heffels
Angst is normaal, angst is nuttig, maar angst kan ook
een handicap worden. Angst kan zich op verschillende
manieren en in verschillende vormen openbaren. De
lezer wordt op een makkelijk toegankelijke manier
uitgenodigd om de eigen angsten te onderzoeken. Hoe
ontstaan ze, hoe worden ze in stand gehouden, wat kan
men er zelf aan doen om de angst onder controle te krijgen?
Voor dit laatste wordt een aantal doe-het-zelftechnieken
uiteengezet.
Andere titels:
• A-Boek (prentenboek):
Timmetje Tim en de dekentjesdief - J. Prater
• AJ-Boek: Bang - M. van Gog en R. Feld
• Volwassenen:
Leven met angst - E.J. Zwaan en M.N. de Wolf
• Ik kan wel door de grond zakken - J. Schouten
en Th. IJzermans
Over twee maanden komen in deze rubriek een aantal boeken
over het thema "boosheid" aan bod. Heb je zelf een boek
gelezen dat in deze rubriek past? Een boek waar anderen
ook iets aan kunnen hebben? Dan horen we dit graag!
Jetty Siemerink
Gezondheidsvoorlichter
GGD Nazorg Vuurwerkramp
Telefoon: 0800-1100
E-mail: j.siemerink@enschede.nl
Moniek Gielens
Preventiewerker Jeugd
Mediant Nazorg Vuurwerkramp
Telefoon: 053-4829982
E-mail: m.gielens@mediant.nl
A
N
G
S
T
Pagina 17

Pagina 18
Ondernemers
Nieuws
Zoals u weet zijn voor de zomervakantie de nieuwsbrieven
voor bewoners en ondernemers samengevoegd onder de
naam '13 mei Opnieuw Beginnen’. Als ondernemers vonden
wij het nadeel dat de berichtgeving over en voor de
ondernemers te weinig herkenbaar was. Wij vonden dat
wij een herkenbare vaste 'stek' in de Nieuwsbrief moesten
krijgen. Een plek waar men voor alle informatie voor de
Ondernemers terechtkan en waar ondernemers met elkaar
kunnen communiceren. Daarom vindt u voortaan in dit
maandblad een vaste rubriek 'OndernemersNieuws' voor
ondernemers en kunstenaars die door de belangenvereniging
van gedupeerde ondernemers zal worden verzorgd.
Bestuurslid Wout Zweers heeft namens de vereniging zitting
in de redactie van de nieuwsbrief.
Wij streven naar vaste onderwerpen
die maandelijks terugkeren:
• Mededelingen van uit het bestuur, en lopende zaken zoals
de schaderegeling; terugkeer en flankerend beleid etc.
• Zaken aangaande de kunstenaars.
• Beantwoording van vragen van ondernemers of een
goed idee dat u kwijt wilt.
• Interview met een Ondernemer die de afgelopen tijd
zijn/haar zaak weer heeft heropend of ergens elders
weer is gestart. Zo als u ziet beginnen wij vandaag met
de Sonex. Ondernemers die voor een interview in
ondernemers nieuws in aanmerking wensen te komen,
neem even contact met ons op.
• Uw vragen of kopij voor de 18e van de maand insturen
aan het secretariaat Postbus 434 of aanbieden
Voortsweg 133. met vermelding Ondernemers Nieuws.
Mededelingen van het bestuur
Continuering van de vereniging
Wij zijn blij, hoewel laat, dat de financiële ondersteuning
van de Gemeente voor onze vereniging nu rond is. In de
eerste plaats ervaren wij de steun als een erkenning voor
ons werk als vereniging. En in de tweede plaats, door de
financiële steun is het ons mogelijk gemaakt de vereniging
draaiende te houden om onverminderd met ons werk door
te kunnen gaan, en de belangen van de getroffen
ondernemers te blijven behartigen. Van deze plaats dank
aan 'het Gemeentebestuur' de politieke partijen en al de
anderen die de Getroffen ondernemers een goed hart
toedragen, voor de verkregen steun.
Nieuw Onderkomen Secretariaat
Voortsweg 133. 1e verdieping (Projectbureau Wederopbouw)
Vanaf vorige maand beschikt de vereniging over een eigen
secretariaat aan de Voortsweg 133. In de persoon van
Ines Karselius-Raug heeft het bestuur iemand gevonden
met ervaring in alle facetten van het secretariaatswerk.
Met een eigen bemand secretariaat, zullen wij de belangen
van de getroffen ondernemers beter kunnen dienen. Het
secretariaatswerk was en werd eenvoudig te veel om het
er 'even bij te kunnen doen.' Gelukkig konden wij het
afgelopen jaar altijd weer een beroep doen op de mensen
van het Ondernemershuis, en allen eromheen, die ons
voortreffelijk met het werk hebben geholpen. Mensen veel
dank hiervoor!
Met al uw vragen opmerkingen en klachten kunt u op het
secretariaat terecht. Wij kunnen beter dan voorheen hier
aandacht aan besteden en u op de hoogte houden, zorgen
dat uw probleem adequaat wordt behandeld en voorgelegd
wordt aan degenen of instanties die dit aangaat. Het
secretariaat is op alle werkdagen van 9.00 uur tot 17.00 uur
te bereiken onder telefoonnummer 053-4815300. Op de
woensdagen van 18.00 tot 20.00 uur houdt het bestuur
'spreekuur' waar u met al uw vragen terecht kunt.
Ondernemersavond
Op het moment dat u deze nieuwsbrief ontvang zit de
ondernemersavond van 27 augustus er al weer op. Omdat
het materiaal voor de Nieuwsbrief voor 22 augustus in
moest worden geleverd en de verschijningdatum na de
Ondernemersavond ligt, is het in deze Nieuwsbrief niet
mogelijk om u van informatie over deze avond te voorzien.
Wij zullen in de toekomst proberen het verschijnen van
de ‘13 mei opnieuw beginnen’ en de datum van de
ondernemersavond meer op elkaar af te stemmen, zodat
wij de Nieuwsbrief optimaal kunnen gebruiken voor
informatie over Ondernemersavonden.
Overigens was het verheugend de heer Vrouwenvelder 'de
man' van Laser te kunnen 'strikken' om op al uw vragen
over de schaderegeling te antwoorden en de rol van Laser
in het geheel eens toe te lichten.
Schaderegeling
Naar aanleiding van de uitkomsten van het rapport van de
commissie Oosting is de commissie van Lidth de Jeude (2)
weer aan het werk gegaan, om een oplossing te zoeken
voor de 'losse eindjes' die in de verschillende schade
regelingen zitten.
Wij hebben deze gelegenheid aangegrepen om zowel
schriftelijk als mondeling bij de commissie nog eens aan
te geven wat onze kritiek is op de schaderegeling.
Wij zijn blij zijn met het tot dusver bereikte resultaat. Het
ondernemersloon mag van de winstderving worden afgetrokken.
Bovendien wordt het criterium levensvatbaarheid
voor de gevestigde ondernemer niet toegepast. We denken
dat een groot aantal van de getroffen ondernemers prima
geholpen zijn, met de nu 'opgerekte' regeling. Voorwaarde
is wel dat 'het nieuwe' in de regeling nu goed wordt
toegepast en uitgevoerd.
Maar wij zijn er nog niet. Gelukkig gaat het maar om een
klein aantal getroffen ondernemers die tegen de
overgebleven knelpunten aanlopen. Maar je zal er maar
bijhoren! Voor deze groep is het van groot belang dat
onderstaande knelpunten uit de regeling verdwijnen.

Wij noemen ze nog eens
• Het plafond van 220.000 gulden
• De vermogenstoets
• Vergoeding van huurderving ofwel dubbele lasten
• De drie jaar looptijd van de regeling
Voor de oplossing voor bovenstaande knelpunten in de
schaderegeling hebben wij onze hoop gevestigd op de
commissie van Lidth de Jeude (2). Hopelijk heeft men de
wil en de moed om hier wat aan te doen!
Afhandeling van de aanvragen
Na een stagnatie van een maand is de afhandeling van
Laser weer op gang gekomen, veel ondernemers hebben
dat inmiddels al gemerkt door correspondentie van Laser.
Ons advies: bekijk het voorstel tot afhandeling kritisch en
neem het nog eens goed door met uw boekhouder /
accountant voordat u tekent! Let goed op dat het in
mindering brengen van het ondernemersloon op de
winstderving, correct is berekend. Bekijk serieus de
mogelijkheden van bezwaar en beroep. Dit geldt ook voor
hertaxatie van de BCE.
Indien men niet binnen vier weken reageert, gaat de
Stichting Financiële Hulpverlening Vuurwerkramp ervan
uit dat men akkoord gaat met het genoemde aanbod.
Aangezien het vakantietijd is en u misschien niet op tijd
hebt kunnen reageren, kunt u in uw reactie naar de
vakantieperiode verwijzen.
In ons contact met Laser werden wij er nog eens op
geattendeerd dat er nog een 100-tal aanvragen op de
'plank' liggen die niet afgewerkt kunnen worden door het
ontbreken van gevraagde gegevens. Wij roepen de
ondernemers op om de gevraagde gegevens zo spoedig
mogelijk aan te leveren Of laat per brief de reden weten
waarom u meer tijd nodig heeft
Klachten
Al uw klachten, die u de afgelopen tijden aan het bestuur
of de voorzitter heeft voorgelegd, zijn door ons afgehandeld.
Sonex toont veerkracht
Op 29 juli was het zover, 14 maanden na de ramp, opende
de familie Nijkamp met een druk bezocht receptie de eerste
van de twee zaken. Het resultaat mag er zijn: een prachtige
slaapkamerspeciaalzaak van 3500 m2 staat op de oude
locatie; een zaak van 'deze tijd' waar ruimte is voor een
collectie van 150 slaapkamers, die er staan opgesteld.
Zaterdag 13 mei 2000
Ben Nijkamp jr, vertelt: "zoals iedereen in de wijk stonden
ook wij, mijn vader, de verkoper en ikzelf op straat naar,
wat later een ramp zou blijken, te kijken. Bij de eerste knal
Dat betekent in concreto, dat de klachten zijn besproken
en behandeld met de bevoegde personen en / of instanties
waar deze klachten betrekking op hadden. In zo'n 90%
van de gevallen is ons toegezegd dat aan de klacht
daadwerkelijk wat wordt gedaan. Wij verzoeken de
ondernemers die nog niets hebben gehoord of menen dat
aan hun klacht geen aandacht is besteed, zich te melden
bij het secretariaat.
De toekomst
Hoewel velen van ons nog met de nasleep en de daarbij
behorende dagelijkse problemen van de Vuurwerkramp
bezig zijn, is het toch zaak voor de ondernemers om richting
toekomst te kijken. Er moet nog veel gebeuren om de wijk
weer op te bouwen. De ondernemers moeten daarin weer
een prominente rol gaan vervullen, zoals ze dat ook in de
oude wijk deden. Hiervoor zullen de goede randvoorwaarden
moeten worden geschapen. De ondernemersvereniging
behartigt de belangen van de ondernemers in vele
overlegvormen die richting geven aan de toekomst van de
nieuwe wijk.
Als voorbeelden noemen we:
• Commissie Wederopbouw Onze Wijk: meepraten over
de wederopbouw van de nieuwe wijk en onze belangen
daarin goed voor het voetlicht te brengen en te behartigen.
• Platform structuurvisie
• Invulling en uitvoering flankerend economisch beleid
• Detailhandel in Enschede Noord
Wij vragen u om uw opmerkingen, vragen, suggesties, etc.
aan ons door te geven. In de gesprekken die worden
gevoerd over deze onderwerpen zullen we deze stellen en
zorgen dat er een adequaat antwoord komt.
De volgende vergadering van de vereniging van
gedupeerde ondernemers is op maandag 24 september:
aanvang 20.00 uur
Dat er bij de ondernemers voldoende veerkracht aanwezig is bewees de firma Sonex meubelen
van de familie Nijkamp nog weer eens. Door de vuurwerkramp werden beide panden van Sonex,
(afdelingen meubels en slaapkamermeubilair) aan de Lasonderstraat volledig vernield. Sinds 13 mei
2000 stond ook voor Sonex de wereld volledig op z'n kop. Men ging niet bij de pakken neerzitten en na
rijp beraad werd er voor herbouw op dezelfde plek gekozen. Op korte termijn was geen betere locatie
beschikbaar en de oorspronkelijke plek beviel prima.
ben ik achter een container gedoken. Mijn vader is plat op
straat gaan liggen en de verkoper heeft beschutting gezocht
achter een geparkeerde auto. Zo hebben wij angstige
minuten doorgebracht. Nadat de tweede knal en de
betonregen voorbij was, hoorde ik mijn vader roepen:
'Ben, moet je toch eens kijken, alle ruiten liggen eruit.' Dit
is mij het meeste bijgebleven. Het was alsof er in die korte
tijd een complete oorlog had gewoed! Het was maar goed
dat we buiten stonden, anders hadden wij het gegarandeerd
niet kunnen navertellen."
Pagina 19

Pagina 20
Wederopbouw
Ben Nijkamp jr., de huidige directeur, laat het vervolgens
aan zijn vader over om het verhaal van Sonex meubelen te
vertellen. Een trotse Nijkamp sr. vertelde ons het verhaal
van de wederopbouw maar ook wat voor problemen men
hierbij heeft ondervonden: "Sonex meubelen bestaat 45 jaar
waarvan wij 41 jaar aan de Lasonderstraat 3 hebben gezeten.
In dit pand van 1000 m2 hadden wij een complete
woninginrichting. In de loop van de jaren is eerst het
gordijnenvak verdwenen en kwam de verkoop van tapijten
op een lager pitje te staan. We zijn ons steeds meer gaan
specialiseren in de inrichting van woonkamers en
slaapkamers."
"Na het behalen van de nodige diploma's en bij een collega
stage te hebben gelopen, is mijn zoon Benno toegetreden
tot de directie. In 1980 heeft hij de gehele BV Sonex
overgenomen. Benno heeft een enorme expansiedrift en
wil Sonex laten groeien. Toen het voormalige pand van
Kolenaar, aan de overkant van de Lasonderstraat, vrij
kwam, heeft hij geen enkel moment geaarzeld en het
aangekocht om hier een speciaalzaak in slaapkamers te
beginnen. Al snel bleek dat dit pand te klein was en in '87
is dit uitgebreid met 2500 m2. Naast de twee Sonex zaken
in Enschede kwam daar enige jaren later 'Veldhuis' in
Haaksbergen bij. Door een brand is dit pand verloren gegaan.
Door de vele problemen met bouwvergunningen is van
herbouw afgezien en is de zaak verkocht. Bij de vuurwerkramp
van 13 mei 2000 ging de meubelzaak geheel tegen de vlakte
en de Slaapkamerzaak voor tweederde. De Slaapkamerzaak
hebben wij met een bovenverdieping kunnen uitbreiden.
Wij zijn trots op het resultaat. En uit de complimenten die
we krijgen maak ik op dat we de goede weg zijn ingeslagen.
Wij streven er naar om volgend jaar de meubelzaak weer
te heropenen. Een pand van 3 etage's."
“Tijdens de 14 maanden dat we dicht hebben gezeten zijn
wij constant druk geweest met de verzekering, de gemeente,
de architect, de aannemer. Alles met het doel om zo snel
mogelijk de winkel weer te kunnen heropenen.
Zodat je weer eindelijk aan je 'eigenlijke gewone werk' kunt
beginnen. Wij hebben veel medeleven en ondersteuning
van iedereen gehad. Vooral onze leveranciers hebben ons
geweldig geholpen; eerst met de uitverkoop en later met
de inrichting van de nu geopende zaak."
Regeling financiële tegemoetkoming
"Bij de stichting financiële hulpverlening hebben wij een
claim ingediend. Helaas constateren wij dat de afwikkeling
voor ons tot nu toe een tweede ramp dreigt te worden.
Steeds opnieuw moeten we weer nieuwe gegevens overleggen;
die wij dan weer moet opvragen bij onze accountants.
Alleen de rekeningen hiervoor lopen al op tot astronomisch
bedragen, en nog steeds hebben wij geen cent gezien. Net
als toentertijd met de brand in Haaksbergen hebben wij nu
ook veel problemen met de verzekering. Vanaf het eerste
gesprek met de heren schade-experts van de BCE word je
behandeld alsof je bezig bent om alles en iedereen op te
lichten en te beduvelen. Uiteraard hebben wij ons direct
aangesloten bij de vereniging van getroffen ondernemers.
Wij bezoeken alle vergaderingen en ondernemersavonden.
Het is belangrijk dat veel problemen waar de ondernemers
tegenaan lopen worden besproken. Je hoort dan ook dat er
nog steeds diverse problemen zijn die nog niet opgelost
kunnen worden. Waar de vereniging zich dan sterk voor
maakt door aan te kaarten en onder de aandacht van de
Gemeente of instantie's te brengen. Wij vinden dat onze
problemen door de vereniging goed verwoord worden, "
aldus Nijkamp sr. Hopelijk komt het goed met Sonex. De
vernieuwde zaak van Sonex Slaapkamerspecialist is Enschede
en in het bijzonder het voormalig rampgebied een bijzonder
mooie zaak rijker geworden. Een voorbeeld voor velen.”
Colofon
Het maandblad '13 mei - Opnieuw Beginnen' is een uitgave van
het Informatie en Adviescentrum en is bedoeld voor iedereen die
betrokken is bij de nazorg van de vuurwerkramp. Het maandblad biedt
informatie voor gedupeerden, particulieren, kunstenaars en ondernemers
en wil een neutraal podium zijn waarop gedupeerden kunnen
reageren op gebeurtenissen, vragen kunnen stellen en hun verhaal
kwijt kunnen. Ingezonden stukken zijn welkom.
Aan de inhoud van dit maandblad kunnen de lezers geen rechten
ontlenen. Wilt u een bijdrage leveren? Als uw ingezonden brief, vraag
of artikel voor het einde van de maand binnen is, dan wordt het zoveel
mogelijk in de uitgave van de daarop volgende maand geplaatst of
behandeld.
De redactie bestaat uit Jeffrey Brinkman (Belangenvereniging
Slachtoffers vuurwerkramp), Tieti Hoekstra (Mediant),
Jeroen Hulsmeijers (basisscholen noord), Jan Schukkink
(Informatie en AdviesCentrum), Anya Smits (projectbureau
Wederopbouw), Wout Zweers (kunstenaars en ondernemers).
Tekstbijdragen van Ben Siemerink.
Fotografie: Jan Schartman Fotografie en Cees Elzenga.
Vormgeving en fotografie: Digidee Reclamestudio.
Redactieadres: Informatie en AdviesCentrum, t.a.v. Dhr. A.J. Schukkink
Postbus 167, 7500 AD Enschede, tel. 0800-1100
Email: a.schukkink@enschede.nl of iac.enschede.nl