19.09.2013 Views

Download PDF-bestand

Download PDF-bestand

Download PDF-bestand

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Inhoud<br />

2<br />

4<br />

6<br />

8<br />

36<br />

37<br />

38<br />

40<br />

46<br />

47<br />

48<br />

50<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

Een woord vooraf van de Raad van Bestuur<br />

Een woord vooraf van de Raad van Toezicht<br />

Wet van Meden en Perzen<br />

De wetten als rode draad in ons jaarverslag<br />

Hoofdstuk 1 | Wet van Archimedes 0<br />

Bert Meulman, Burgemeester van Hardenberg<br />

Hoofdstuk 2 | Wet van Vraag en Aanbod 6<br />

Chiel Bos, Directeur Zorg van Zorgverzekeraars Nederland<br />

Hoofdstuk 3 | Wetten van Newton 22<br />

Giovanni Tettero, Directeur Siemens Medical Solutions<br />

Hoofdstuk 4 | Wet van Pascal 30<br />

Jan van Dijk, Van Dijk Groep<br />

Balans<br />

Resultatenrekening<br />

Kasstroomoverzicht<br />

Sociaal jaarverslag<br />

Accountantsverklaring<br />

Ziekteverzuim | Personeelsaantallen | In- en uitdiensttreding<br />

Kwantitatieve gegevens<br />

Personalia


2<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

> Een woord vooraf<br />

van de Raad van Bestuur<br />

Met veel genoegen bied ik u het Jaarverslag 2006 van de Saxenburgh Groep aan. Het was mijn<br />

eerste jaar als voorzitter van de Raad van Bestuur. Reeds bij mijn indiensttreding was mijn collega-<br />

lid Raad van Bestuur LiesJan Huysman zeer ernstig ziek. Op 21 juni 2006 overleed hij. LiesJan was<br />

altijd, ook vanaf zijn ziekbed, zeer betrokken bij het wel en wee van de Saxenburgh Groep, in het<br />

bijzonder bij de divisie Care. Met warmte en respect denken wij terug aan zijn bijdrage aan het<br />

integratieproces van de nieuwe fusieorganisatie. Wij zijn hem veel dank verschuldigd.<br />

Wij kunnen terugkijken op een memorabel<br />

jaar. Vanuit het oogpunt van synergie,<br />

beheersbaarheid, eenduidigheid van bestuur<br />

en slagvaardigheid werd een nieuwe topstructuur<br />

voor het eindverantwoordelijke<br />

management opgericht. De managementteams<br />

van Care en Cure voegden we samen<br />

tot één nieuw managementteam (samengesteld<br />

uit vier zorgmanagers en drie<br />

hoofden van de ondersteunende diensten)<br />

dat wekelijks bijeenkomt onder mijn voorzitterschap.<br />

In december 2006 werd de<br />

Concernstaf ingericht, waarvan het hoofd<br />

eveneens lid van het managementteam is.<br />

Goede beoordelingen<br />

Ook in 2006 was de zorgsector regelmatig<br />

onderwerp in de media. De Saxenburgh<br />

Groep kwam er in uiteenlopende beoordelingen<br />

telkens positief uit; steeds bij de dertig<br />

beste van in totaal honderd zorgorganisaties.<br />

Dat is verheugend, maar het kan altijd nog<br />

beter en het blijft een kwetsbare systematiek.<br />

We blijven ons inspannen voor verdere<br />

verbeteringen om uiteindelijk structureel een<br />

sterke en concurrerende positie in te nemen.<br />

Nieuwe activiteiten<br />

In 2006 kon het nieuwe gebouw voor de<br />

bewoners van de somatische afdelingen op<br />

het terrein van Zorgcentrum Clara Feyoena<br />

Heem in gebruik worden genomen, een<br />

prachtig gebouw waar bewoners en mede­<br />

werkers zich snel thuis voelden. Medio 2006<br />

werd de Dagbesteding Bergentheem in<br />

Bergentheim, gericht op het uit een sociaal<br />

isolement houden van ouderen en het ont­<br />

lasten van mantelzorgers, officieel geopend.<br />

Wij werken hierin samen met Thuiszorg<br />

Carinova, Beter Wonen Vechtdal en senioren­<br />

complex Bergentheem. In september open­<br />

den wij in Ommen onze nieuwe polikliniek,<br />

met daarin eenvoudige radiodiagnostische<br />

apparatuur, een prikpost van het laboratorium<br />

en ICT­voorzieningen voor de<br />

beschikking over ondermeer röntgenfoto’s.<br />

Gedurende drie jaren moet deze poli bewijzen<br />

voldoende draagvlak en financiële haalbaarheid<br />

te hebben. In oktober is het Röpcke­<br />

Zweers Ziekenhuis, als antwoord op de veelgehoorde<br />

wens van patiënten, van start<br />

gegaan met een avondpolikliniek voor<br />

cardiologie, chirurgie, interne geneeskunde<br />

en KNO. In 2007 beslissen wij over de voortzetting<br />

hiervan. Per 1 oktober werd in het<br />

Röpcke­Zweers Ziekenhuis en het dagziekenhuis<br />

Aleida Kramer de aloude ponskaart<br />

vervangen door een veel klant­ en gebruikers­


vriendelijker patiëntenkaart met streepjes­<br />

code. Op 16 november ten slotte vond de kick<br />

off plaats van het kwaliteitsproject HKZ<br />

(Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de<br />

Zorgsector), met als doel binnen enkele jaren<br />

het HKZ­certificaat te behalen.<br />

Verbeteringen in de bedrijfsvoering<br />

In 2006 zijn wij verder gegaan met herinrichting<br />

van de organisatiestructuur van de<br />

divisie Care. Met betrekking tot huisvesting is<br />

veel aandacht besteed aan het onderzoeken<br />

van mogelijkheden in de sfeer van publiekprivate<br />

samenwerkingsconstructies. Wij<br />

hebben ons geheroriënteerd op de bouwplannen<br />

van de kliniek en overige semi­permanente<br />

ziekenhuisgebouwen. De eerste<br />

stappen zijn gezet in de fasegewijze invoering<br />

van het Elektronisch Patiënten Dossier (Cure)<br />

en het Elektronisch Cliënten Dossier (Care).<br />

Een urenregistratiesysteem conform de<br />

jaarurensystematiek en een daaraan gerelateerd<br />

beheerssysteem zijn ingevoerd. Een<br />

systeem ten behoeve van de invoering en<br />

reproductie van protocollen, documenten en<br />

formulieren, ter ondersteuning van ondermeer<br />

een adequaat patiënten­ en cliëntenveiligheidssysteem<br />

(DKS), is gebruiksgereed<br />

gemaakt. Wij zijn dichter bij een functionele<br />

gezamenlijke exploitatie van de apotheek<br />

met het ziekenhuis in Emmen gekomen. En<br />

als laatste wezenlijke verbeterinitiatief in<br />

2006 noem ik de specifieke en gedefinieerde<br />

aanpak van alle kwaliteitssystemen op<br />

medisch terrein.<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 3<br />

Positief bedrijfsresultaat<br />

De Saxenburgh Groep boekte over het jaar<br />

2006 een geconsolideerd positief resultaat.<br />

Een tekort aan Cure­zijde werd veroorzaakt<br />

door met name de van overheidswege opgelegde<br />

generieke korting (als gevolg van<br />

macro­overschrijdingen in 2005), de aanzienlijk<br />

lager dan verwachte bijdrage in het<br />

kader van de beschikbaarheidstoeslag voor<br />

kleine ziekenhuizen en hoge kosten voor<br />

medicijnen en energieverbruik. In de divisie<br />

Care werd met name op de extramurale<br />

zorgproductie positief gescoord. Voor een<br />

gedetailleerde weergave van financiële en<br />

productiecijfers verwijs ik naar het financiële<br />

deel van dit jaarverslag.<br />

Uit bovenstaande mag blijken dat wij voor de<br />

komende jaren voor een uitdagende opgave<br />

staan. Een heldere ondernemingsstrategie is<br />

nodig om de Saxenburgh Groep in staat te<br />

stellen haar belangrijkste stakeholders aan<br />

zich te blijven binden en om voldoende financiële<br />

weerstand te hebben. Maar ook om de<br />

door de overheid ingezette weg naar marktwerking<br />

op succesvolle wijze in te vullen. Het<br />

strategisch plan voor de periode 2007­2012 zal<br />

in 2007 worden gepresenteerd.<br />

Rest mij alle medewerkers te bedanken voor<br />

hun bijdrage aan onze organisatie en u veel<br />

genoegen toe te wensen bij het lezen van dit<br />

prachtige jaarverslag.<br />

Bert Bunnik<br />

Voorzitter Raad van Bestuur


4<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

> Een woord vooraf<br />

van de Raad van Toezicht<br />

Op de eerste werkdag van het verslagjaar 2006 konden wij Bert Bunnik verwelkomen als nieuwe<br />

voorzitter van de Raad van Bestuur. Dat betekende het afscheid van Henk van Wel, de man die in<br />

de afgelopen jaren nadrukkelijk zijn stempel op de organisatie heeft gedrukt. Het is in belangrijke<br />

mate aan zijn tomeloze energie en heldere visie te danken dat deze regio nu beschikt over een<br />

sterke Cure- en Care-instelling. Een afscheid van geheel andere aard was dat van LiesJan Huysman<br />

die na een langdurig ziekbed in juni overleed. Als lid van de Raad van Bestuur heeft hij een belangrijke<br />

bijdrage geleverd aan het succesvol verlopen van de fusie. Met dankbaarheid denken wij<br />

terug aan zijn werk en zijn aangename persoonlijkheid.<br />

Op de woelige baren waarop de gezondheidszorg<br />

tegenwoordig vaart, wensen wij Bert<br />

Bunnik veel kracht en wijsheid toe aan het<br />

roer van de Saxenburgh Groep. Aan hem en<br />

zijn team de uitdaging de interne organisatie<br />

nader te completeren en een eigentijds antwoord<br />

te formuleren op de intrede van marktwerking<br />

in de sector. Met een eenduidige en<br />

gestroomlijnde managementorganisatie, de<br />

inrichting van de Concernstaf, het in gang<br />

zetten van uiteenlopende nieuwe activiteiten,<br />

de inrichting van een Cliëntenraad voor het<br />

ziekenhuis en tal van kwaliteits­ en procesverbeteringen<br />

zijn in 2006 reeds belangrijke<br />

stappen in de goede richting gezet.<br />

Positieve ontwikkelingen<br />

Met voldoening kijkt de Raad van Toezicht<br />

terug op de opening van de nieuwbouw van<br />

Clara Feyoena Heem. Hiermee is een nieuwe<br />

fase in de inrichting van het zorgaanbod aan<br />

ouderen ingeluid: een eigentijdse woonvorm<br />

met meer ruimte en aandacht voor het welzijn<br />

van de individuele bewoner. Ook de ontwikkeling<br />

van de polikliniek in Ommen en de<br />

avondpolikliniek in het Röpcke­Zweers<br />

Ziekenhuis geniet onze grote belangstelling.<br />

Elk initiatief dat aan de vraag van cliënten<br />

tegemoet beoogt te komen, verdient het<br />

gestimuleerd te worden.<br />

Activiteiten<br />

De Raad van Toezicht kwam in 2006 elf maal<br />

bijeen met de Raad van Bestuur. In aanwezigheid<br />

van de Raad van Bestuur lieten wij ons<br />

halfjaarlijks informeren door de Centrale<br />

Cliëntenraad, de Ondernemingsraad en het<br />

bestuur van de Vereniging Medische Staf.<br />

Naast het toezicht op het financieel beheer en<br />

het algemeen beleid van de Raad van Bestuur<br />

hielden wij ons bezig met het volgen van de<br />

ontwikkelingen in de gezondheidszorg en de<br />

ontwikkelingen in het kader van marktwerking<br />

en financieringssystematiek.<br />

Overige aandachtspunten<br />

Ook diverse andere onderwerpen stonden in<br />

2006 op de agenda van de Raad van Toezicht.<br />

Te noemen zijn onder andere de bestuurdersaansprakelijkheid,<br />

de Wet Toelating Zorginstellingen<br />

en vastgoed, de Wet Maatschappelijke<br />

Ondersteuning, het Gezondheidspark,<br />

de mogelijkheid van een zorghotel, samenwerkingsverbanden<br />

in de regio, voeding,


claims en klachten, personeelsbeleid en<br />

locatiebezoeken. Als Raad van Toezicht<br />

hebben wij ons ingespannen om zo goed<br />

mogelijk vorm te geven aan de voorwaarden<br />

waaronder het mission statement van de<br />

Saxenburgh Groep kan worden verwezenlijkt:<br />

de stichting Saxenburgh Groep wil voor de<br />

bewoners van het verzorgingsgebied<br />

medische en verpleegkundige zorg bieden die<br />

patiëntveilig is en van goede kwaliteit, doelmatig<br />

wordt verleend en binnen een aanvaardbare<br />

tijd.<br />

Governance en vernieuwing<br />

In 2006 heeft de Raad van Toezicht zich<br />

eveneens verdiept in het rapport ‘De zorgbrede<br />

Governancecode’ van de brancheorganisaties<br />

Zorg en het rapport over corporate<br />

governance bij ziekenhuizen van Ernst &<br />

Young. Om verder inhoud te geven aan<br />

governance is geïnventariseerd of wij voldoen<br />

aan alle eisen die worden gesteld aan het<br />

afleggen van verantwoording aan de buitenen<br />

de binnenwereld. In dat kader heeft de<br />

Raad van Toezicht besloten om binnen vier<br />

jaar tot een geheel nieuwe samenstelling te<br />

komen. De huidige Raad van Toezicht heeft de<br />

gehele fusie begeleid, nieuwe leden moeten<br />

over de competenties en vaardigheden<br />

beschikken om de fusieorganisatie toekomstbestendig<br />

te houden. Dat betekent dat wij bij<br />

aftreden van huidige leden in het openbaar<br />

de vacante posities uitzetten voor potentiële<br />

kandidaten met aantoonbare expertise op de<br />

gebieden bedrijfsleven, openbaar bestuur,<br />

financiën, juridische zaken en public rela­<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 5<br />

tions. Jaarlijks zullen we ons eigen functioneren,<br />

zowel als dat van de Raad van Bestuur<br />

evalueren aan de hand van nog overeen te<br />

komen toetsingscriteria. Tweejaarlijks wordt<br />

het individueel functioneren van de leden<br />

van de Raad van Toezicht getoetst.<br />

Nieuwe leden<br />

In 2006 hebben we afscheid genomen van<br />

onze vice­voorzitter Ton de Bie, wiens drukke<br />

werkzaamheden zich niet meer met deze<br />

functie lieten combineren. Wij danken hem<br />

voor zijn enorme van inzet en betrokkenheid.<br />

Wij zijn ervan overtuigd in René Schuldink, in<br />

het dagelijks leven werkzaam als advocaat,<br />

een waardig opvolger te hebben gevonden.<br />

Daarnaast zijn wij bijzonder ingenomen met<br />

het toetreden tot de Raad van Toezicht van<br />

Frits Schepers die als voormalig chief<br />

financial officer en directielid van de internationaal<br />

opererende onderneming Wavin<br />

grote kennis van financiële zaken met zich<br />

meebrengt.<br />

De Raad van Toezicht dankt alle medewerkers<br />

van de Saxenburgh Groep voor hun grote<br />

inspanning in het afgelopen jaar.<br />

Theo J.A. Schellekens<br />

Voorzitter Raad van Toezicht


6<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

Een wet van Meden en Perzen is een regel of vaste wet die geen afwijking toelaat,<br />

waartegen geen verhaal mogelijk is en die nooit aangepast mag worden.<br />

De benaming ervan vindt haar oorsprong in de Bijbel, Daniël 6:9 en 16.<br />

> Wet van


Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 7<br />

Koning Darius behoorde tot de Meden, een volk uit de oudheid in het Noorden van Perzië. Zijn rijk<br />

was zo groot, dat hij het onmogelijk alleen kon besturen. Daarom stelde hij honderdtwintig<br />

stadhouders met daarboven drie rijksbestuurders aan.<br />

Een van deze rijksbestuurders was de joodse balling Daniël die zo intelligent en rechtvaardig was<br />

dat de koning hem tot allerhoogste bestuurder wilde benoemen. Dat wekte afgunst bij de andere<br />

bestuurders. Zij wilden hem ten val brengen, maar beseften dat het indienen van een aanklacht<br />

bij de koning geen zin zou hebben. Immers, Daniël was de koning trouw. Zij wisten dat zij Daniël<br />

alleen konden vangen op zijn geloof en met die wetenschap verzonnen zij een list.<br />

Aan de koning stelden zij een nieuwe wet voor: ieder die binnen dertig dagen een verzoek zou<br />

richten tot God of een mens, anders dan tot de koning zelf, zou in de leeuwenkuil worden<br />

geworpen. Zij adviseerden de koning dat verbod schriftelijk vast te leggen zodat het<br />

onherroepelijk zou zijn als een Wet van Meden en Perzen. De koning ging daarmee akkoord.<br />

Daniël was op de hoogte van het nieuwe bevelschrift, maar trok zich desalniettemin terug in zijn<br />

vertrekken om tot zijn God te bidden. De afgunstige bestuurders betrapten hem en sleurden hem<br />

voor de koning. Met pijn in zijn hart moest de koning zwichten voor het argument van de<br />

bestuurders dat het hier een overtreding van een door de koning uitgevaardigde Wet van Meden<br />

en Perzen betrof. Een wet, die niet veranderd kon worden. Hij liet Daniël in de leeuwenkuil werpen,<br />

maar vertrouwde erop dat God hem zou bevrijden. En dat gebeurde ook: de leeuwen kwispelden<br />

toen zij hem zagen. Daniël kwam vrij en zijn vijanden eindigden in de leeuwenkuil.<br />

Meden en Perzen


8<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

> De wetten als rode draad<br />

Sinds enige jaren heeft de Saxenburgh Groep de gewoonte om aan het Jaarverslag een thema te<br />

verbinden. Dit jaar hebben we gekozen voor het thema Wetten. Er is geen andere sector die zich<br />

aan zoveel wetten, regels en voorschriften te houden heeft als de zorgsector. Met andere sectoren<br />

bestaan uiteraard diverse juridische overlappingen, maar zodra het over onze corebusiness gaat,<br />

overtreffen wij hen al snel. Dan immers gaat het over geboorte, leven en sterven. Over cure en<br />

care.<br />

In de vele tientallen wetten waar wij als<br />

Saxenburgh Groep mee te maken hebben,<br />

worden zaken van de meest uiteenlopende<br />

aard geregeld: van puur praktisch tot uiterst<br />

ethisch. De ene wet raakt de dagelijkse<br />

praktijk, de andere dient zich incidenteel aan.<br />

De ene wet is instrumenteel, de andere<br />

richtinggevend. De ene wet is voor iedereen<br />

volstrekt helder, de andere roept meningsverschillen<br />

en emoties op.<br />

Staalhard?<br />

Van Dale omschrijft een wet als: in het<br />

algemeen een van het hoogste gezag uitgaande,<br />

erkende bindende regel of een geheel<br />

van regels waarnaar men zich richt of te<br />

richten heeft in zijn gedragingen. Wetten zijn<br />

primair bedoeld om de harmonie te waarborgen,<br />

houvast te bieden en uitsluitsel te<br />

geven. Toch zijn er maar weinig wetten die<br />

het staalharde karakter van de Wet van<br />

Meden en Perzen hebben. Hoe vaak komt het<br />

niet voor dat een en dezelfde wet op<br />

verschillende manieren wordt uitgelegd en<br />

dat de uitkomsten daarvan zeer tegenstrijdig<br />

zijn?<br />

De wet en de werkelijkheid<br />

Een wet is altijd gebaseerd op een werkelijkheid<br />

en de interpretatie daarvan.<br />

De werkelijkheid toont zich echter in<br />

verschillende gedaanten aan ons; is dan weer<br />

wat objectiever, dan weer van subjectiever<br />

van karakter. De werkelijkheid heeft het<br />

vermogen zich buitengewoon flexibel aan te<br />

passen aan degene die haar ervaart en<br />

verklaart. Met alle gevolgen van dien voor de<br />

geldigheid en duurzaamheid ervan.<br />

Eenvoudig is het allemaal niet!<br />

Wetten in de zorg<br />

Dat merken we ook bij de Saxenburgh Groep.<br />

Diverse wetten waar wij mee van doen<br />

hebben, zijn vanwege de gevoeligheid van<br />

hun onderwerp tot stand gekomen na zeer<br />

verhitte discussies. Discussies, waaraan door<br />

een keur aan groeperingen met elk hun eigen<br />

prioriteiten is deelgenomen. Politieke<br />

partijen, religieuze stromingen, wetenschappers,<br />

maatschappelijke organisaties en<br />

– niet te vergeten – de bewakers van de<br />

schatkist. Het verschilt nogal eens welke<br />

partij op een bepaald moment aan het<br />

langste eind trekt, wiens opvattingen in het<br />

maatschappelijke krachtenveld de ruimte<br />

krijgen om de boventoon te voeren. Dat kan,


in ons jaarverslag<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

zoals we hebben gezien, per kabinet<br />

verschillen. En dat verklaart waarom onze<br />

sector om de zoveel tijd met nieuwe wetten<br />

wordt geconfronteerd of met<br />

accentverschuivingen in bestaande wetten.<br />

Soms ervaren we dergelijke veranderingen<br />

als vooruitgang, dan weer als stilstand en af<br />

en toe ook als achteruitgang.<br />

Wetten: een noodzakelijk en tegelijk boeiend<br />

fenomeen. Het aardige is dat op ons doen en<br />

laten ook andere wetten van toepassing zijn<br />

dan uitsluitend die waar we ons in strikt<br />

juridische zin aan hebben te houden. Vaak<br />

zonder dat we ons daarvan bewust zijn. Een<br />

aantal van deze wetten staat centraal in dit<br />

jaarverslag. Op de volgende pagina’s komen<br />

verschillende partijen die ons werkveld raken<br />

aan het woord. Wij willen de heer Meulman,<br />

burgemeester van Hardenberg, de heer Bos<br />

van Zorgverzekeraars Nederland, de heer<br />

Tettero van Siemens Medical Supplies en de<br />

heer Van Dijk van Van Dijk Bouw hartelijk<br />

danken voor hun inspirerende medewerking<br />

aan dit jaarverslag.


0<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

Een lichaam, geheel of gedeeltelijk ondergedompeld in een vloeistof of gas,<br />

ondervindt een opwaartse kracht die gelijk is aan het gewicht<br />

van de verplaatste vloeistof of gas.<br />

Archimedes, 287-212 v.C.<br />

> Wet van


Archimedes kon zijn beroemde wet formuleren dankzij de achterdocht van een koning. Koning<br />

Hiero II van Syracuse betwijfelde of zijn nieuwe kroon wel uit puur goud was vervaardigd en<br />

raadpleegde daarover Archimedes, de grootste wis- en natuurkundige van die tijd. Deze brak zijn<br />

hoofd over de kwestie tot hij op een dag een bezoek aan het badhuis bracht. Hij zag het tot de<br />

rand toe gevulde bad overlopen zodra hij erin stapte. “Eureka”, riep hij. “Ik heb het gevonden!”<br />

Archimedes en de koning kenden het gewicht van de goudklomp die aan de goudsmid ter<br />

beschikking was gesteld. Had de goudsmid de koning willen oplichten door het goud deels door<br />

zilver te vervangen, dan had hij een grotere hoeveelheid edelmetaal moeten verwerken om<br />

hetzelfde gewicht te bereiken. Immers, zilver is lichter dan goud. Meer edelmetaal betekende<br />

echter wel een grotere kroon….<br />

Archimedes vervaardigde een stuk zuiver goud en een stuk zuiver zilver met hetzelfde gewicht als<br />

dat van de goudklomp. Hij dompelde de drie voorwerpen onder in een tot de rand toe gevulde<br />

waterbak en vergeleek de hoeveelheden water die over de rand stroomden. Was de kroon van<br />

zuiver goud geweest, dan was er evenveel water uit de bak gestroomd als bij onderdompeling<br />

van de klomp goud. In geval van een mengsel met zilver, moest meer water over de rand zijn<br />

gestroomd. De koning kreeg zijn antwoord: hij was bedrogen.<br />

Archimedes<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep


Gemeente Hardenberg<br />

2<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

> Als de druk te groot is,<br />

De gemeente Hardenberg, gelegen aan de Overijsselse Vecht, is in 2001 ontstaan door samen-<br />

voeging van Hardenberg, Avereest en Gramsbergen. Binnen de gemeente zijn ongeveer 60.000<br />

mensen woonachtig; het verzorgingsgebied telt 100.000 inwoners. Hoog genoteerd op de<br />

bestuurlijke agenda staat de versterking van de streekfunctie. De ontwikkeling van een Gezondheidspark<br />

op het voorterrein van het Röpcke-Zweers Ziekenhuis is een van de speerpunten. Om de<br />

positie van het ziekenhuis voor de regio te versterken, wil de gemeente Hardenberg samen met de<br />

Saxenburgh Groep zorg- en zorggerelateerde functies in de onmiddellijke nabijheid van het<br />

ziekenhuis realiseren. Te denken valt in dat verband aan huisartsenzorg, tandheelkundige zorg,<br />

apotheek, fysiotherapie en revalidatie. Voorwaarde is dat de partijen die zich op het Gezondheidspark<br />

vestigen actief zijn op het gebied van zorg, preventie en bewegen en dat sprake is van<br />

samenhang en de mogelijkheid tot ketenvorming. Het streven is om de voor het Gezondheidspark<br />

bestemde grond begin 2008 bouwrijp te hebben.<br />

><br />

Bert Meulman


Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 3<br />

is de bal niet meer te houden<br />

Een ziekenhuis en verpleeg- en verzorgingshuizen zijn onvervangbare entiteiten.<br />

Ze zijn vestigingsvoorwaarde, werkgelegenheidsfactor, sociale motor en ze genereren<br />

economische spin off.<br />

Bert Meulman, Burgemeester van Hardenberg<br />

Bert Meulman is sinds 2001 burgemeester<br />

van Hardenberg. Ooit was hij als wethouder<br />

Economische Zaken van Hilversum betrokken<br />

bij een competitie met Amsterdam en Leiden<br />

voor vestiging van het Europese hoofdkantoor<br />

van het sportmerk Nike. “Wij presenteerden<br />

ze het prachtige woningaanbod, de<br />

schitterende natuur, de snelle bereikbaarheid<br />

van en naar Schiphol. De Amerikanen waren<br />

verrukt. Wat ze echter bovenal interesseerde,<br />

was ons antwoord op hun vraag: Hilversum,<br />

whatever that may be, but is there a<br />

hospital?”<br />

Medische en zorginstellingen zijn een<br />

vestigingsvoorwaarde van de eerste orde en<br />

ze genereren spin off voor de lokale en<br />

regionale economie, benadrukt de burgemeester.<br />

“Zij zijn aanbieder, maar ook<br />

afnemer.”<br />

In de stad Hardenberg is de Saxenburgh<br />

Groep bovendien de grootste werkgever. Als<br />

afgeleide daarvan signaleert Bert Meulman<br />

meerwaarde op nog een vierde front: de<br />

samenleving.<br />

“De samenleving plukt de vruchten van het<br />

niveau waarop veel medewerkers van deze<br />

organisaties zich bewegen. Zij houden het<br />

verenigingsleven, het culturele en sportieve<br />

leven en het vrijwilligerswerk draaiende.”<br />

Wederzijdse versterking<br />

“De instellingen binnen de Saxenburgh<br />

Groep zijn onvervangbare entiteiten. Daarom<br />

is het volkomen logisch dat wanneer zij een<br />

beroep doen op de gemeente om hun<br />

belangen te verdedigen, wij ‘ja’ zeggen. Als<br />

gemeentebestuur werken we, op grond van<br />

evident gemeenschappelijk belang, mee aan<br />

de totstandkoming van oplossingen voor tal<br />

van kwesties. De snelste toegangswegen voor<br />

ambulances, optimale zichtbaarheid van het<br />

ziekenhuis, toewijzing van gemeentegrond<br />

aan de ontwikkeling van het Gezondheidspark.<br />

Een positieversterking van de<br />

Saxenburgh Groep is een positieversterking<br />

van Hardenberg.”<br />

Afnemende meeropbrengst<br />

Baart de toenemende financiële druk op de<br />

gezondheidszorg de burgervader zorgen?<br />

“Alles is relatief. Als ik aan gezondheidszorg<br />

denk, prijs ik mij nog altijd gelukkig dat ik in<br />

Nederland woon. Wij streven naar perfectie.<br />

Wij willen de beste gezondheidszorg ter<br />

wereld hebben. Bedenk echter wel dat die<br />

laatste procenten ongelooflijk veel kosten.<br />

Geld én energie. De laatste twee procenten<br />

verbetering vergen misschien wel 20% van<br />

onze energie. Eigenlijk is dat verspilling die<br />

ten koste gaat van al het andere. Steeds maar


meer specialiseren leidt niet automatisch tot<br />

vooruitgang. Daar geldt de wet van de af­<br />

nemende meeropbrengst, met uiteindelijk<br />

een negatief resultaat. In een verzorgings­<br />

gebied met 100.000 inwoners moet je geen<br />

topspecialisaties willen. Wij hebben vooral<br />

behoefte aan goede, generale specialisten:<br />

een lager soortelijk gewicht, maar grotere<br />

omvang, zou je kunnen zeggen.”<br />

De druk kan te groot worden<br />

Anderzijds stelt Bert Meulman dat de<br />

toenemende financiële druk waar de zorg­<br />

sector mee wordt geconfronteerd een<br />

kritische grens kan bereiken.<br />

“Dat, in combinatie met die verbluffende<br />

hoeveelheid wetten. Om Archimedes nog<br />

eens aan te halen: als je een bal onder water<br />

houdt, ervaar je tegendruk. Hoe groter de<br />

druk op de bal, hoe groter de tegendruk. Op<br />

een gegeven moment is de bal niet meer te<br />

houden, hij vliegt er met een noodvaart uit.<br />

Een lichaam dat met te veel kracht wordt<br />

ondergedompeld en geen kant meer op kan,<br />

verdrinkt. Wist u trouwens dat het woord<br />

wetten ook scherp maken of slijpen betekent?<br />

Men wet bijvoorbeeld een mes of een zeis.<br />

Het is goed om scherp te zijn en te blijven.<br />

Maar van gereedschap dat overvloedig wordt<br />

gewet, blijft uiteindelijk alleen de steel of het<br />

handvat over.”<br />

4<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep


Het mag duidelijk zijn dat de belangen en<br />

ambities van de gemeente Hardenberg nauw<br />

samenhangen met die van de Saxenburgh<br />

Groep. Zo is het voor ons buitengewoon<br />

gunstig dat Hardenberg door de provincie is<br />

aangemerkt als groeigemeente. Immers, een<br />

uitbreiding van het woningen<strong>bestand</strong><br />

betekent een uitbreiding van onze potentiële<br />

klantengroep. Een goed en uitgebreid aanbod<br />

van cure en care is, zo merkt burgemeester<br />

Meulman terecht op, een belangrijke<br />

vestigingsvoorwaarde.<br />

De inwoners van de gemeente en de regio zijn<br />

onze medewerkers, onze klanten, ons bestaansrecht.<br />

De waardering voor Hardenberg<br />

als plaats om te wonen en te werken wordt<br />

zonder twijfel beïnvloed door de mate van<br />

tevredenheid van onze medewerkers en onze<br />

patiënten. Het gemeentebestuur beseft dat<br />

zeer goed, getuige ondermeer de constructieve<br />

rol die het vervult bij de vormgeving en<br />

de aanstaande realisatie van het Gezondheidspark.<br />

Ook op het gebied van seniorenbeleid zullen<br />

we elkaar de komende jaren hard nodig<br />

hebben. De vergrijzing neemt toe en als<br />

gevolg van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning<br />

en de noodzakelijke uitbreiding van<br />

extramurale zorg ligt bij de gemeente een<br />

taak waaraan voor een belangrijk deel samen<br />

met de Saxenburgh Groep invulling kan<br />

worden gegeven.<br />

Met zo’n tweeduizend mensen op de loonlijst<br />

zijn wij daarnaast de grootste werkgever in<br />

deze gemeente. Vooral een groot deel van de<br />

vrouwelijke Hardenbergse beroepsbevolking<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 5<br />

De Saxenburgh Groep<br />

> over de gemeente<br />

vindt bij ons een parttime of fulltime baan.<br />

Met elk van deze salarissen worden gemiddeld<br />

vier monden gevoed. Tellen wij de<br />

indirecte werkgelegenheid in de sfeer van<br />

transport, infrastructuur, onderhoud en toelevering<br />

daarbij op, dan mogen wij<br />

concluderen dat toch al gauw tienduizend<br />

mensen van onze organisatie afhankelijk zijn.<br />

Gezien het grote belang van onze organisatie<br />

voor de gemeente Hardenberg is het begrijpelijk<br />

dat burgemeester Meulman zijn bezorgdheid<br />

uit over de toenemende financiële druk<br />

op onze sector. Natuurlijk kan er een<br />

efficiencyslag worden gemaakt. En die maken<br />

wij ook. Maar de druk kan inderdaad te groot<br />

worden. Met niet alleen als gevolg dat de<br />

kwaliteit van de zorg in het gedrang komt,<br />

maar ook dat er een stuk innovatie en ontwikkeling<br />

verloren gaat. Het gevaar bestaat<br />

dat de sector vernieuwing gaat vermijden.<br />

Het is echter maar zeer de vraag of de Haagse<br />

beleidsmakers zich bewust zijn van dergelijke<br />

lange­termijneffecten van korte­termijndoelstellingen<br />

en de verschillen tussen grootstedelijke<br />

en meer regionale gebieden als hier in<br />

Noordoost­Overijssel en Zuidoost­Drenthe.<br />

Bert Bunnik, voorzitter Raad van Bestuur<br />

Marco van Baardwijk, hoofd Facilitair bedrijf<br />

Harm Potze, manager zorgcentrum Aleida Kramer en<br />

manager zorgcentrum Clara Feyoena Heem a.i.


6<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

> Wet van<br />

Als het aanbod van een bepaald product stijgt ten opzichte van de vraag, daalt de prijs.<br />

Als het aanbod van een product daalt ten opzichte van de vraag, stijgt de prijs.


Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 7<br />

Vraag en aanbod van goederen en diensten komen samen op een markt. Daar ontstaat prijs-<br />

vorming. Wanneer de prijs van een goed of dienst stijgt, daalt de vraag. Minder mensen zijn<br />

bereid deze prijs te betalen. Toch stijgt het aanbod. Een hogere prijs maakt het voor producenten<br />

interessanter om het goed of de dienst te produceren. Het punt waarop vraag en aanbod elkaar<br />

snijden wordt aangeduid met het marktpunt of het marktevenwicht. Daar is sprake van de prijs<br />

en de hoeveelheid die op een vrije markt tot stand zouden komen.<br />

De wet van vraag en aanbod overheerst in een volledig vrije markt. Op de meeste markten is<br />

echter geen sprake van volkomen vrijheid. Op een vrije markt bestaat geen kunstmatige prijsdruk<br />

door belastingen, subsidies en tarieven. Ook is er geen sprake van overheidsregelgeving en van<br />

door de overheid verleende monopolies. Voorwaarden voor volkomen concurrentie zijn:<br />

> de aard en kwaliteit van concurrerende producten zijn hetzelfde<br />

> er is een groot aantal vragers en aanbieders<br />

> de markt is transparant, waardoor alleen de laagste prijs wordt geaccepteerd<br />

> de markt is vrij toegankelijk<br />

Vraag en Aanbod


Zorgverzekeraars Nederland<br />

8<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

Zorgverzekeraars Nederland (ZN) is de brancheorganisatie van de bedrijven die in Nederland<br />

zorgverzekeringen aanbieden. De hoofdtaak is het realiseren van voorwaarden waarbinnen de<br />

leden het vak van zorgverzekeraar optimaal kunnen uitoefenen. ZN vervult een belangrijke rol als<br />

gesprekspartner in het veld van de gezondheidszorg, samen met de overheid en landelijke<br />

organisaties van zorgaanbieders en patiënten/consumenten. ZN neemt actief deel aan het<br />

maatschappelijk debat over de inrichting van het verzekeringsstelsel en het aanbod en de<br />

kwaliteit van zorgvoorzieningen. De leden van ZN willen in toenemende mate garanties van<br />

zorgaanbieders hebben ten aanzien van kwaliteitsaspecten in de zorg en dat vastleggen in<br />

contracten. Gezamenlijk hebben zorgverzekeraars via ZN daarom voor 2007 kwaliteit tot één van<br />

de topprioriteiten benoemd, tot uiting komend in kwaliteitsafspraken met ziekenhuizen en<br />

specialisten.<br />

> Een markt met één viskraam en<br />

mag geen<br />

><br />

Chiel Bos


In zijn functie van directeur Zorg van de<br />

landelijke brancheorganisatie van zorg­<br />

verzekeraars signaleert Chiel Bos een in zijn<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

één kaasboer<br />

markt worden genoemd<br />

Kwaliteitsverbetering in de zorg vraagt niet om meer geld.<br />

Kwaliteitsverbetering leidt juist tot geldbesparing.<br />

Chiel Bos, Directeur Zorg van Zorgverzekeraars Nederland<br />

ogen onbegrijpelijke situatie die na de stelsel­<br />

herziening ziektekostenverzekering is ont­<br />

staan. “Een situatie van beeldvorming en<br />

ontspoorde beeldvorming, van verwachtingen<br />

en ontspoorde verwachtingen. Er zijn<br />

eindplaatjes geformuleerd en daar is nu<br />

spraakverwarring over ontstaan. Bij zorgaanbieders,<br />

overheid, volksvertegenwoordigers,<br />

zorgverzekeraars en toezichthouders is<br />

sprake van een faseverschil van beeldvorming<br />

en van beelden die men van elkaar heeft.<br />

Men verschilt van mening over het tijdsbestek<br />

waarbinnen gestelde doelen<br />

gerealiseerd moeten worden. Ik vind het<br />

onbegrijpelijk hoe wij elkaar in deze overgangsfase<br />

zo snel hebben kunnen kwijtraken.”<br />

In 2006 droeg de overheid haar rol van<br />

onderhandelaar met zorgverleners over aan<br />

zorgverzekeraars en riep de Zorgverzekeringswet<br />

in het leven. Zorgverzekeraars kregen als<br />

inners van premiegelden de zorgplicht voor<br />

de bij hen aangesloten burgers en de taak om<br />

contracten met aanbieders te sluiten. De<br />

overheid ziet erop toe dat zij daarbij de volle<br />

verantwoordelijkheid nemen voor eisen die<br />

worden gesteld aan solidariteit, betaalbaarheid,<br />

kwaliteit en beschikbaarheid.<br />

Marktwerking prikkelt<br />

“Onderzoek heeft uitgewezen dat marktwerking<br />

in het merendeel van de zorgterreinen<br />

resulteert in kwaliteitsverbetering<br />

en verhoogde klantgerichtheid. De kwaliteit<br />

stijgt en de prijs daalt. De klant heeft immers<br />

meer keus en kijkt kritischer naar de prijs/<br />

kwaliteitverhouding. Vraag en aanbod sluiten<br />

beter op elkaar aan. Marktwerking prikkelt,<br />

precies zoals met de stelselherziening werd<br />

beoogd.”<br />

Politieke bemoeizucht<br />

Helaas staan de diverse partijen een vlekkeloze<br />

overgangsfase nogal eens in de weg,<br />

vindt Bos. De volksvertegenwoordigers<br />

maken zich daar bijvoorbeeld schuldig aan.<br />

“De politiek is geneigd zich met elk wissewasje<br />

te bemoeien. Tweede­Kamerleden die<br />

acuut vragen stellen zodra artsen,<br />

ziekenhuizen, verpleeg­ en verzorgingshuizen<br />

klagen over administratieve lastendruk.<br />

Minister Klink die in de krant laat zetten dat<br />

premies niet verhoogd mogen worden.<br />

Absurd! Voor ons bijna reden om bij de NMA<br />

de klacht in te dienen dat de minister de<br />

markt verstoort. Inhoudelijk heeft hij gelijk,<br />

maar hij gaat er niet meer over. Partijen<br />

moeten elkaar de tijd gunnen en zich goed<br />

realiseren wat hun eigen rol en die van de<br />

ander is. Aan zorgverzekeraars en zorgaanbieders<br />

de uitdaging om de kwaliteit te


20<br />

verbeteren tegen lagere kosten. Het zal wel<br />

moeten, de concurrentie vanuit het buiten­<br />

land groeit. In België en Duitsland is de zorg<br />

goedkoper, de klantgerichtheid groter en er<br />

zijn geen wachtlijsten.”<br />

Kostenverlaging kan echt wel<br />

“De bewering dat betere kwaliteit vraagt om<br />

meer geld, spreek ik met klem tegen. Het is<br />

juist andersom: als je goede kwaliteit levert,<br />

bespaar je geld. Strakker werken volgens<br />

protocollen bijvoorbeeld verhoogt de efficiency.<br />

Specialisten uitsluitend laten doen waar<br />

zij goed in zijn, eveneens. Voorkomen wordt<br />

namelijk dat een eerste operatie niet het<br />

gewenste resultaat oplevert en de zorgverzekeraar<br />

uiteindelijk twee rekeningen<br />

krijgt gepresenteerd. Is een zorgverlener niet<br />

in staat om gevraagde zorg op een hoog<br />

niveau te bieden, dan moet hij die zorg niet<br />

koste wat kost zelf willen aanbieden. Want<br />

dat kost te veel. Een arts die onvoldoende<br />

kwaliteit levert, heeft weinig patiënten en<br />

genereert onvoldoende omzet om in nieuwe<br />

apparatuur te kunnen investeren. Een goede<br />

arts daarentegen kan investeren en verdient<br />

die investering terug omdat de apparatuur<br />

optimaal wordt benut. Kortom, een goede<br />

manier om kosten te besparen is de kwaliteit<br />

te verbeteren.”<br />

Fusies frustreren marktwerking<br />

De zorgsector kan nooit een vrije markt<br />

worden, maar voor meer marktwerking is op<br />

dit moment nog volop ruimte, is de overtuiging<br />

van Bos. “Nog teveel kansen en<br />

mogelijkheden blijven onbenut. Met het<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

beschikbare geld kan veel meer worden<br />

gedaan. Als zorgverzekeraars weten wij dat,<br />

wij voeren onderling stevige concurrentie op<br />

prijs en kwaliteit. Wat gezonde marktwerking<br />

echter frustreert, zijn de fusies die zorgaanbieders<br />

aangaan. Zorgverzekeraars ‘winkelen’<br />

op een markt waar het aantal aanbieders<br />

steeds kleiner wordt. Hoe vindt prijsvorming<br />

plaats op een markt met één viskraam en één<br />

kaasboer? Daar is toch geen concurrentie?<br />

Dat is toch geen markt?”<br />

Er zijn grenzen<br />

“Uiteraard kan marktwerking niet ongelimiteerd<br />

plaatsvinden. Zo ligt er een grens op het<br />

punt waar zorg als handel wordt beschouwd.<br />

Waar de voordelen worden genoten en de<br />

nadelen aan een ander worden gelaten. Waar<br />

de cliënt wordt misleid omdat hem bijvoorbeeld<br />

wordt verteld dat dertig fysiotherapiebehandelingen<br />

absolute noodzaak zijn. Waar<br />

fabrikanten vasthouden aan absurd hoge<br />

prijzen voor kankermedicijnen. Waar thuiszorginstellingen<br />

hun cliënten diensten opdringen<br />

die zij helemaal niet nodig hebben,<br />

maar die toch wel worden vergoed. Als wij<br />

dergelijke excessen toelaten, komen wij onvermijdelijk<br />

op het punt dat de overheid haar<br />

oude rol weer oppakt en teruggrijpt naar<br />

intensieve marktregulering. Daar heeft<br />

niemand belang bij.”


Marktwerking in de zorg? Het lijkt soms of de<br />

sector zich daartegen verzet, maar niets is<br />

minder waar. De afstemming van vraag en<br />

aanbod heeft onze voortdurende aandacht.<br />

Aan kostenbeheersing kennen wij een zeer<br />

hoge prioriteit toe. Aan productontwikkeling<br />

en innovatie zouden wij maar wat graag vrij<br />

spel geven. Desalniettemin zijn er vele<br />

kanttekeningen te plaatsen bij de introductie<br />

van marktwerking de zorg. De condities<br />

waaronder dit moet plaatsvinden ervaren wij<br />

deels als onmogelijk (wij zijn geen commercieel<br />

productiebedrijf) en deels als belemmerend<br />

(met dank aan wet­ en regelgeving).<br />

Het merendeel van onze klanten heeft om te<br />

beginnen maar zeer beperkte keuzevrijheid.<br />

Het zijn veelal noodsituaties die hen naar ons<br />

voeren. Tijd voor een prijsvergelijking is er<br />

niet. De patiënt doet als het ware ‘zaken’ met<br />

de eerste de beste die hem van zijn probleem<br />

afhelpt of zijn leven redt.<br />

Ruimte voor het maken van een kwaliteitsvergelijking<br />

is een tweede voorwaarde van<br />

marktwerking. Zorgproducten laten zich<br />

echter niet zo gemakkelijk met elkaar vergelijken<br />

als de producten in de supermarkt. Het<br />

hanteren van vergelijkbare criteria is zelfs<br />

gevaarlijk. De diverse polls die zich op dit<br />

moment richten op een kwaliteitsvergelijking<br />

van zorgaanbieders zijn beslist goed bedoeld,<br />

maar kunnen er in het uiterste geval toe<br />

leiden dat artsen en specialisten geen enkel<br />

risico meer durven te lopen en dat leidt tot<br />

een vorm van (zéér) defensieve geneeskunde.<br />

Een andere beperking waar onze klanten mee<br />

te maken hebben, is de onherroepelijkheid<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 2<br />

De Saxenburgh Groep<br />

> over marktwerking<br />

van geleverde prestaties. Op onze producten<br />

kán geen garantie zitten. Evenmin overhandigen<br />

wij een kassabon waarmee ruilen binnen<br />

8 dagen mogelijk is. Indien wij ons, net als<br />

bedrijven, in de samenstelling van onze<br />

corebusiness zouden laten leiden door financiële<br />

targets, dan zouden wij afdelingen<br />

moeten sluiten. Spoedeisende hulp bijvoorbeeld:<br />

altijd bemand, maar lang niet altijd<br />

‘beklant’. Daar komt in ons geval bij dat de<br />

grote getallen van het ziekenhuis in de grote<br />

stad hier niet gelden. Maar de opvattingen<br />

over wat basiszorg minimaal moet inhouden,<br />

zijn hetzelfde. Afstoten van minder renderende<br />

afdelingen of concessies doen op de aanschaf<br />

van apparatuur is in de zorgsector dus<br />

vaak geen optie. De overheid verlangt dat wij<br />

onze kosten verlagen. Tegelijkertijd verschaft<br />

de overheid ons nauwelijks ruimte om onze<br />

inkomsten te vergroten, terwijl wij daar wel<br />

mogelijkheden toe zien. Wij hebben geen<br />

kostenprobleem, maar een groeiprobleem.<br />

Wet­ en regelgeving maken dat wij kansen<br />

om te kunnen groeien en nieuwe producten<br />

te ontwikkelen onbenut moeten laten. Wij<br />

hebben wachtlijsten, zeker aan de Carezijde,<br />

maar geld om uit te breiden en daarmee onze<br />

inkomsten te vergroten, krijgen wij niet. Wat<br />

een benijdenswaardige vrijheid geniet dan<br />

toch het bedrijfsleven, waar het ook nog eens<br />

is toegestaan om te adverteren en waar<br />

marktconforme prijsstelling mogelijk is...<br />

Bert Bunnik, voorzitter Raad van Bestuur<br />

Marco van Baardwijk, hoofd Facilitair bedrijf<br />

Harm Potze, manager zorgcentrum Aleida Kramer en<br />

manager zorgcentrum Clara Feyoena Heem a.i.


22<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

> Wetten van


Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 23<br />

De Britse natuurkundige, filosoof, wiskundige en sterrenkundige Isaac Newton heeft meerdere<br />

wetten op zijn naam staan. Zijn werk is van ongeëvenaard groot belang voor de wetenschap<br />

geweest. Hij deed verscheidene ontdekkingen. Een minder revolutionaire, maar toch<br />

vermeldenswaardige is die van het kattenluikje...<br />

Traagheidswet: Ieder lichaam volhardt in de toestand van rust of beweging,<br />

tenzij er een kracht op wordt uitgeoefend.<br />

Hoofdwet van de mechanica: De verandering in beweging is evenredig<br />

met de bewegende kracht die op het voorwerp wordt uitgeoefend<br />

en gaat in dezelfde richting als de bewegende kracht.<br />

Wet van actie en reactie: Aan een werking is altijd een even grote werking gekoppeld<br />

in tegengestelde richting.<br />

Isaac Newton, 1642-1727<br />

Newton


24<br />

Siemens Medical Solutions<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

> Van groot belang bij outsourcing is<br />

van in werking gestelde<br />

Siemens Medical Solutions is wereldwijd een van de grootste aanbieders in de gezondheidszorg.<br />

De onderneming staat bekend om haar innovatieve producten en totaaloplossingen en om haar<br />

uitgebreide portfolio op het gebied van dienstverlening en advisering. Siemens Medical Solutions<br />

biedt beeldvormende systemen voor diagnostiek, therapie en audiologie evenals ICT-oplossingen.<br />

Met deze oplossingen maakt Siemens het haar klanten mogelijk om zowel op klinisch als<br />

administratief gebied zichtbare resultaten te boeken: ‘proven outcomes’. Innovaties van Siemens<br />

optimaliseren de workflow in ziekenhuizen en leiden tot meer efficiency in de gezondheidszorg.<br />

Giovanni Tettero is directeur van de Medical Solutions-divisie van Siemens Nederland NV.<br />

Vooruitlopend op de nieuwbouw in Hardenberg voert hij met de Saxenburgh Groep oriënterende<br />

gesprekken over de mogelijke invulling van een zogeheten Public Finance Initiative, een publiek-<br />

private samenwerking. Centraal staat daarbij de vraag hoe outsourcing van secundaire processen<br />

kan leiden tot verbetering van primaire processen in termen van kwaliteit, efficiency en<br />

kostenbeheersing.<br />

><br />

Giovanni Tettero


“Ooit zag ik een plaatje dat veel indruk op me<br />

maakte. Er stond een hutje op afgebeeld waar­<br />

in mensen zaten te schuilen omdat er een<br />

hevige storm was opgestoken. Op de achter­<br />

grond was een man te zien die een wind­<br />

molen bouwde. De winden van verandering:<br />

verstop je je ervoor of doe je er je voordeel<br />

mee? Ervaar je de wind als een bedreiging of<br />

als een kans?”<br />

Giovanni Tettero leidt een divisie die haar<br />

strategie bij voortduring tegen het licht van<br />

nieuwe ontwikkelingen houdt. In tal van<br />

andere sectoren wordt dat ook gedaan. De<br />

focus ligt daarbij veelal op de corebusiness en<br />

– in lijn daarmee – op het eigen bestaans­<br />

recht. Vaak met als uitkomst het besluit om<br />

activiteiten en verantwoordelijkheden die<br />

niet binnen de corebusiness vallen onder te<br />

brengen bij bedrijven waarvan het<br />

bestaansrecht daar wél op gegrondvest is.<br />

De waarom-vraag<br />

“Binnen tal van branches is outsourcing al<br />

jaren de gewoonste zaak van de wereld. De<br />

ontdekking door de zorgsector van dit feno­<br />

meen heeft wat langer op zich laten wachten.<br />

Dat het onderwerp nu wel hoog genoteerd<br />

staat op de managementagenda’s kan ener­<br />

zijds worden verklaard door de veranderende<br />

regelgeving en de daaruit voortvloeiende<br />

druk op efficiency. Anderzijds heeft een<br />

nieuw type manager zijn intrede in de sector<br />

gedaan. De manager die van buiten de zorg<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 25<br />

dat over de richting<br />

krachten consensus bestaat<br />

Veranderen om te veranderen heeft geen zin. Veranderen om in beweging te blijven wel<br />

Giovanni Tettero, Directeur Siemens Medical Solutions Nederland<br />

komt. Met deze manager is de waarom­vraag<br />

meegekomen waar het investeringen in<br />

secundaire processen betreft.”<br />

Afspraken over servicelevels<br />

“Lange tijd behoorden afspraken over<br />

randvoorwaarden in zorginstellingen tot het<br />

informele domein. Zo was het niet ge­<br />

bruikelijk om in contracten met specialisten<br />

bepalingen op te nemen ten aanzien van<br />

kwaliteit en onderhoud van de verlichting, de<br />

luchtkwaliteit en de ICT­voorziening in hun<br />

werkruimtes. Toch hebben dergelijke aspecten<br />

grote impact op hun functioneren. In het<br />

proces op weg naar eventuele outsourcing<br />

worden gewenste servicelevels wel omschreven<br />

en wordt geïnventariseerd in hoeverre<br />

daaraan wordt voldaan. Bepaald moet<br />

worden wat er moet gebeuren, wanneer, hoe<br />

en door wie. Doet de instelling het zelf of<br />

wordt een derde verantwoordelijk gemaakt?”<br />

Expliciet en bindend<br />

Het op de agenda verschijnen van het thema<br />

outsourcing maakt in de zorgsector het<br />

nodige los. De consequenties zijn best lastig,<br />

maar, zo stelt Giovanni Tettero, het levert<br />

beslist ook voordelen op.<br />

“Budgetten zijn niet onbegrensd, dus er<br />

moeten keuzes worden gemaakt. En zo<br />

ontstaan er discussies die men binnen de<br />

zorgsector niet gewend was te voeren, maar<br />

die wel het moment markeren waarop<br />

wezenlijke vooruitgang kan worden geboekt.


26<br />

Vage afspraken over ogenschijnlijke bijzaken<br />

worden expliciet en bindend gemaakt.<br />

Nadrukkelijk wordt erkend dat de randvoor­<br />

waarden van grote invloed zijn op de<br />

kwaliteit van het primaire zorgproces.”<br />

Tijd en moed vereist<br />

Keuzes maken is moeilijk. Keuzes leiden tot<br />

verandering en verandering roept doorgaans<br />

weerstand op.<br />

“Nieuwe krachten worden in werking gesteld.<br />

Dat vraagt tijd en moed. Veranderen doe je<br />

niet om te veranderen, maar om de beweging<br />

gaande te houden. Voorwaarde is dat over de<br />

richting van in werking gestelde krachten<br />

consensus bestaat. Dat er voldoende draag­<br />

kracht bestaat voor de servicelevels. Aan<br />

outsourcing moeten een eenduidige visie en<br />

strategie ten grondslag liggen. Wanneer op<br />

een lichaam van drie verschillende kanten<br />

druk wordt uitgeoefend, heffen de krachten<br />

elkaar op en komt het lichaam niet van zijn<br />

plek.”<br />

Persoonsgebonden outsourcing<br />

“Toch zullen er altijd mensen zijn die verandering<br />

als onaangenaam ervaren. Een ontwikkeling<br />

die voor het grotere geheel goed is,<br />

kan door een individu als nadelig worden<br />

ervaren. Maar ook dan genereert outsourcing<br />

een gunstig effect. Door het vastleggen van<br />

servicelevels ontstaan namelijk meeteenheden.<br />

Normen voor toetsing, eventuele<br />

bijstelling en maatwerkaanpassingen. Zij<br />

bieden een zekere ruimte voor geïndividualiseerde<br />

prioriteitenstelling binnen de beschikbare<br />

budgetten. Persoonsgebonden out­<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

sourcing, zeg maar.”<br />

Goed voor de kwaliteit van de zorg<br />

De Saxenburgh Groep onderzoekt met<br />

Siemens Medical Solutions of delen van de<br />

nieuwbouw in de vorm van een Public<br />

Finance Initiative gezamenlijk kunnen<br />

worden opgepakt. Laat de verantwoordelijkheid<br />

voor het reilen en zeilen van bepaalde<br />

onderdelen zich beter bij een derde neerleggen<br />

om de kwaliteit van primaire processen<br />

te verbeteren? Giovanni Tettero gelooft<br />

daar absoluut in.<br />

“Op het gebied van zorg weten wij alles van<br />

apparaten, ICT, bouw, opleidingen en intelligente<br />

oplossingen in gebouwen. Zaken die<br />

niet tot de corebusiness van de Saxenburgh<br />

Groep behoren, maar wel tot die van ons. Wij<br />

zijn in staat om verschillende technologieën<br />

zodanig aan het primaire zorgproces te<br />

koppelen dat de kwaliteit en de veiligheid<br />

omhoog gaan en de kosten omlaag.<br />

Intelligente technologische oplossingen<br />

zullen gezien het groeiende personeelstekort<br />

en de groeiende zorgvraag sowieso steeds<br />

belangrijker worden. Daar zijn echter initiële<br />

investeringen voor nodig. De zorginstelling<br />

heeft dat geld soms niet, het bedrijfsleven<br />

wel. Op basis van langdurende afspraken,<br />

binnen een PFI, of zo u wilt een PPS, zijn wij<br />

bereid deze investeringen te plegen.<br />

Overigens heb ik ook persoonlijk belang bij<br />

het resultaat. Als premiebetaler en ­ statistisch<br />

gezien kom ik er niet onderuit ­ als<br />

potentiële zorgbehoevende.”


Schoenmaker, blijf bij je leest. Een gezegde dat<br />

ons beslist aanspreekt, mede gezien de toe­<br />

nemende complexiteit waar we als zorgin­<br />

stelling mee te maken hebben. Voor samen­<br />

werking, in welke vorm dan ook, met andere<br />

partijen staan we volop open. Onze overleg­<br />

agenda is daar een bewijs van. Zowel op<br />

grond van kwaliteitsambities als financiële<br />

overwegingen zien we ons in toenemende<br />

mate genoodzaakt op zoek te gaan naar<br />

nieuwe financieringsvormen. Stel bijvoorbeeld<br />

alleen al dat we ons verzorgingsgebied<br />

de meest uitgebreide zorg zouden willen<br />

bieden, dan zouden verzekeringspremies<br />

binnen enkele jaren moeten stijgen tot 3.500<br />

euro per jaar. Dat is maatschappelijk onwenselijk<br />

en, bezien in het licht van de<br />

internationale concurrentiepositie van de<br />

Nederlandse zorgsector, niet houdbaar.<br />

Ondertussen is echter wel een aanmerkelijk<br />

zwaarder accent op de kwaliteit van de zorg<br />

komen te liggen. Indien andere partijen ons<br />

dus kunnen helpen de zorgkwaliteit te<br />

verbeteren, zullen wij de laatste zijn om te<br />

zeggen: ‘dat moeten we niet doen.’ Overigens<br />

slagen samenwerkingsconstructies – of dat<br />

nu outsourcing is of een nog verdergaande<br />

vorm – alleen indien wederzijds vertrouwen,<br />

lange termijnafspraken en erkenning van de<br />

belangen en rendementsverplichtingen van<br />

de ander daaraan ten grondslag liggen.<br />

Alle details in contracten dichttimmeren<br />

heeft daarbij geen zin. Neem bijvoorbeeld de<br />

service level agreements. Die zullen in nauw<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 27<br />

De Saxenburgh Groep<br />

> over outsourcing<br />

overleg met de betreffende servicegebruikers<br />

in de organisatie (o.a. specialisten) ingevuld<br />

moeten worden. Daarnaast moet duidelijk<br />

zijn waar je gedurende de contractperiode op<br />

kunt rekenen. Immers, op het moment dat je<br />

zo’n contract sluit, weet je nog niet wat er aan<br />

nieuwe techniek op de markt gaat komen.<br />

Desalniettemin zullen wij als gebruiker een<br />

zekere garantie willen hebben ten aanzien<br />

van het beschikbaar komen van nieuwe<br />

apparatuur en technologie en de termijn<br />

waarop dat gebeurt.<br />

Wij zijn het met de heer Tettero eens dat<br />

outsourcing van secundaire processen de<br />

kwaliteit van de primaire processen ten<br />

goede kan komen, mits de belangen van<br />

beide partijen dusdanig constructief aan<br />

elkaar worden gekoppeld dat de patiënt,<br />

cliënt of bewoner daar beter van wordt. Ook<br />

met het oog op de bestuurbaarheid van de<br />

organisatie kan outsourcing voordelen<br />

bieden. In termen van governance wordt<br />

inzichtelijker waar de verantwoordelijkheden<br />

liggen en ook de exploitatie wordt transparanter.<br />

Wij verwachten binnen vier jaar<br />

diverse secundaire taken in nieuwe constructies<br />

met externe partijen te hebben ondergebracht.<br />

Henk van der Wal, hoofd Informatie & Financiën<br />

Anja Bekink, hoofd Concernstaf


28<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

Een druk, uitgeoefend op een deel van een vloeistof,<br />

plant zich in alle richtingen voort met dezelfde grootte.<br />

Blaise Pascal, 1623-1662<br />

> Wet van


Pascal<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 2<br />

Een uitvloeisel van de wet van Pascal is het principe van de communicerende vaten: het niveau in<br />

twee vaten met vloeistof die onder de waterspiegel met elkaar verbonden zijn, zal altijd even<br />

hoog zijn. Belangrijke voorwaarde daarbij is dat beide vaten open zijn zodat er geen drukverschil<br />

kan optreden tussen de vloeistofniveaus. Is de verbindingsbuis te nauw, dan treedt niveauverschil<br />

op omdat de vloeistof aan de wand van de buis blijft kleven.<br />

Ook het principe van de hydraulica berust op de wet van Pascal: met een kleine kracht, uitge-<br />

oefend op een vloeistof, kan een veel grotere kracht teweeg worden gebracht of een kracht over<br />

een afstand worden verplaatst. Een hoge druk kan worden opgewekt door een al dan niet<br />

beperkte kracht op een kleine oppervlakte te laten aangrijpen. Druk = kracht : oppervlakte. De<br />

druk zorgt bij een grote oppervlakte voor een enorme kracht.


Van Dijk Groep<br />

30<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

> Als zorgaanbieder en bouwer<br />

stellen die aan de<br />

De Van Dijk Groep in Hardenberg, Enschede en Almelo is al ruim zestig jaar een begrip in Noord-<br />

en Oost-Nederland. Bij de vijf werkmaatschappijen (Van Dijk Bouw, Schilders, Interieur, Bouwlijn<br />

en Timmerfabriek) zijn 250 mensen werkzaam. Het bedrijf is actief in nieuwbouw, renovatie,<br />

herstel en onderhoud. Duurzaam bouwen met meerwaarde voor de opdrachtgever staat daarbij<br />

hoog in het vaandel. De Groep bouwt niet alleen, maar ontwikkelt ook, met name op het gebied<br />

van zorg en binnenstedelijke ontwikkeling. Uitgangspunt daarbij is dat de ontwikkeling meerwaarde<br />

moet hebben voor een gebied en gericht moet zijn op de doelgroep. Jan en Ger van Dijk<br />

hebben hun aandelen van de Van Dijk Groep per 2007 overgedaan aan Jan’s zoon Jeroen.<br />

Algemeen directeur is Bert Beun. Jan van Dijk blijft als adviseur aan het bedrijf verbonden. De Van<br />

Dijk Groep onderhoudt al vele jaren een relatie met de verschillende onderdelen van de<br />

Saxenburgh Groep. Zij treffen elkaar als opdrachtgever en opdrachtnemer, als zorgaanbieder en<br />

zorggebruiker en bij maatschappelijke organisaties zoals VNO-NCW, het HBO-Innovatiecentrum<br />

Hardenberg en de industriekring. Met het oog op toekomstige ontwikkelingen op en rondom het<br />

ziekenhuisterrein oriënteren beide partijen zich op een samenwerkingsmodel, vergelijkbaar met<br />

een publiek-private samenwerking.<br />

><br />

Jan van Dijk


“Als maatschappelijk ondernemer voelen wij<br />

ons betrokken bij en medeverantwoordelijk<br />

voor de ontwikkeling van Hardenberg. We<br />

moeten zuinig zijn op de voorzieningen die<br />

we binnen onze gemeentegrenzen hebben.<br />

Over en weer hebben we elkaar nodig. Voor<br />

welvaart, welzijn, gezondheid, veiligheid,<br />

persoonlijke ontwikkeling, werkgelegenheid<br />

en economische groei. Daarom is het belang­<br />

rijk dat onze neuzen in dezelfde richting<br />

staan. Dat we open zijn tegenover elkaar.<br />

Werkelijk open, dus ook geen glazen wanden<br />

ertussen die de illusie van openheid wekken.<br />

We moeten elkaars krachten kennen en<br />

benutten en voortdurend het gemeen­<br />

schappelijk belang als uitgangspunt nemen.”<br />

Hier spreekt Jan van Dijk, een ondernemer die<br />

met eenmalig eigenbelang weinig opheeft.<br />

Lange tijd hadden Nederlandse ziekenhuizen<br />

maar zeer beperkt de ruimte om initiatieven<br />

gericht op continuïteit en groei te ontplooien.<br />

Blijk geven van ondernemerschap was taboe.<br />

Dat tij is gekeerd. Tegenwoordig genieten<br />

zorginstellingen een zekere vrijheid om<br />

vreemd kapitaal aan te trekken en om<br />

bedrijfsoneigenlijke activiteiten te outsourcen.<br />

Dat biedt perspectief. Zeker wanneer<br />

je je stempel mag drukken op een flink stuk<br />

gemeentegrond in je ‘voortuin’. Grijp die kans,<br />

luidt het advies van Jan van Dijk.<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 3<br />

kunnen we krachten in werking<br />

hele gemeenschap kracht verlenen<br />

Tussen samenwerkende partijen die tot toegevoegde waarde voor iedereen weten te komen,<br />

zitten geen schotjes, drempels of hekken.<br />

Jan van Dijk, Van Dijk Groep<br />

Regie bij Saxenburgh Groep<br />

“De grootste meerwaarde voor alle partijen –<br />

gemeente, bevolking, ziekenhuis, bedrijfsleven<br />

– kan in mijn optiek worden behaald als<br />

de Saxenburgh Groep de regierol op zich<br />

neemt bij de invulling van het Gezondheidspark<br />

op het voorterrein. Het is zaak dat zij het<br />

inspirerende en sturende middelpunt blijven<br />

in alle ontwikkelingen die daar gaan plaatsvinden.”<br />

Sterke buren prikkelen<br />

Waarom? “Alleen op die manier is de<br />

Saxenburgh Groep in staat om zorgaanbieders<br />

rondom zich te verzamelen die het<br />

totale aanbod verrijken. Aanbieders, die<br />

elkaar versterken en aantrekkingskracht op<br />

andere sterke partijen hebben. Dat vereist<br />

wel durf. Zo moet je het volgens mij aandurven<br />

om een particuliere oogkliniek als<br />

buurman te hebben. Dat toch zeker liever dan<br />

dat deze kliniek zich vlak over de Duitse grens<br />

vestigt? Ga strategische allianties aan, schaar<br />

professionals om je heen. Zoek buren die je<br />

prikkelen. Ketenpartners met uitstraling die<br />

jou een sterker profiel bezorgen. Maar blijf<br />

aan het stuur zitten, bijvoorbeeld door de<br />

gebouwen, parkeerruimte, beveiliging,<br />

energie en ICT­infrastructuur in handen te<br />

houden. Heb je wat, dan ben je wat.”


Kapitaal voor de corebusiness<br />

32<br />

En de corebusiness van het ziekenhuis dan?<br />

“Het is van essentieel belang om je sterktes<br />

en zwaktes te kennen. Op eigen kracht red je<br />

het niet. Daarom moet de Saxenburgh Groep<br />

het aandurven om keuzes te maken. Zodanig,<br />

dat investeringen vooral worden gepleegd in<br />

goede mensen en apparatuur. Dat is waar het<br />

tenslotte om draait. Een ziekenhuis is geen<br />

projectontwikkelaar, geen vastgoedbeheerder.<br />

Een mooi gebouw is belangrijk, maar<br />

vooral voor de uitstraling. We zien in Nederland<br />

dan ook steeds vaker dat zaken als<br />

design, build, construct en maintain worden<br />

uitbesteed aan partijen die daar goed in zijn.<br />

Dat wordt dan ondergebracht in een<br />

financieringsconstructie waarbij het kapitaal<br />

van het ziekenhuis voor de corebusiness<br />

behouden blijft. Voor minder geld kan zo een<br />

beter product worden geleverd.”<br />

We hebben elkaar nodig<br />

Wat pleit ervoor om ten aanzien van bedrijfsoneigenlijke<br />

activiteiten een alliantie aan te<br />

gaan met een bouwbedrijf in de regio?<br />

“Vooropgesteld dat op de kwaliteit en<br />

capaciteiten van deze bouwer niets aan te<br />

merken valt, pleit daar veel voor”, vindt Jan<br />

van Dijk. “Omdat we hier gevestigd zijn, is de<br />

Saxenburgh Groep niet alleen als opdrachtgever<br />

voor ons van belang. Ons belang reikt<br />

veel verder. Ik zeg wel eens tegen ze: ‘onze<br />

jongens zijn getrouwd met jullie meisjes’. Wij<br />

maken deel uit van dezelfde gemeenschap en<br />

komen elkaar overal tegen. De Saxenburgh<br />

Groep heeft er belang bij dat het lokale<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

bedrijfsleven floreert. Werkgelegenheid trekt<br />

inwoners en inwoners zijn klanten. Omgekeerd<br />

heeft het ziekenhuis een aanzuigende<br />

werking op bedrijven. Het is een vestigingsvoorwaarde.”<br />

Je bent zuinig op wat je hebt<br />

“Voor een goede samenwerking is het belangrijk<br />

dat je elkaar kent. Elkaar kennen is elkaar<br />

begrijpen, waarderen en vertrouwen. Als<br />

bedrijf in deze gemeente beschouwen we de<br />

Saxenburgh Groep als iets van onszelf. En wat<br />

van jezelf is, daar ben je zuinig op. Als samenwerkende<br />

partijen kunnen we effecten teweeg<br />

brengen in vele richtingen. Onze<br />

gezamenlijke inspanningen hebben weerslag<br />

op een veel groter geheel. Het is ook juist<br />

vanuit die gedachte dat we ons daar sterk<br />

voor maken. Omdat we hier gevestigd zijn,<br />

weten wij bovendien welke drukopbouw de<br />

beste is, op welke plek en op welk moment.<br />

Wij kennen de verbindende slangen ­ de<br />

infrastructuur ­ van de ‘drukpomp’ en kunnen<br />

waar nodig knelpunten wegnemen.”


Ons bestaansrecht is gelegen in de opdracht<br />

om basiszorg te verlenen aan de 75.000<br />

mensen die in deze regio woonachtig zijn en<br />

in het feit dat de afstand tussen deze mensen<br />

en onze organisatie in noodsituaties binnen<br />

maximaal een kwartier te overbruggen is.<br />

Aan deze taak kunnen we niet in ons eentje<br />

voldoen. Daar hebben we uiteenlopende<br />

partners en voorzieningen voor nodig. De<br />

gemeente voor bijvoorbeeld de infrastructuur.<br />

Onderwijsinstellingen voor medewerkers.<br />

Instellingen die ons aanvullen op het gebied<br />

van ouderenzorg, thuiszorg en welzijn. En<br />

natuurlijk de ondernemers die in deze regio<br />

investeren en er hun boterham verdienen.<br />

Aan goede initiatieven geen gebrek. Een<br />

bonte verzameling aan profit­ en non­profitorganisaties<br />

maakt zich sterk voor de kwaliteit<br />

van de regio als plek om te wonen en te<br />

werken. Als grootste werkgever vervullen wij<br />

een belangrijke positie binnen dit geheel.<br />

Waar mogelijk, werken we graag samen met<br />

lokale partijen. Een visie op wat goed is voor<br />

deze regio speelt bij deze partijen tenslotte<br />

altijd een zekere rol bij de belangenoverweging.<br />

Van Dijk Bouw is een mooi bewijs dat<br />

commerciële belangen zich daar uitstekend<br />

mee laten verenigen.<br />

De ontwikkeling van het Gezondheidspark is<br />

best een ingewikkeld verhaal. Daarbij spelen<br />

bijvoorbeeld ook politieke belangen een rol.<br />

Maar zolang de verschillende partijen het<br />

collectieve belang laten prevaleren boven<br />

individuele belangen en zolang zij respect<br />

hebben voor ieders afzonderlijke risico­<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 33<br />

De Saxenburgh Groep<br />

> over ondernemerschap<br />

profielen, komt het allemaal goed. Het is goed<br />

te begrijpen dat het de ondernemer in een<br />

dergelijk traject soms iets te traag gaat<br />

allemaal. En de ondernemer heeft er ook<br />

groot gelijk in dat hij ons tot meer ondernemerschap<br />

wil aanzetten. Maar onze ruimte<br />

daarvoor kent nu eenmaal zijn grenzen. Veel<br />

meer dan het bedrijfsleven moeten wij, en<br />

met ons de gemeente, verantwoording afleggen<br />

over de besteding van gemeenschapsgelden.<br />

Veel nadrukkelijker ook zijn wij<br />

gehouden aan wet­ en regelgeving. Maar dat<br />

ondernemerschap sterker in onze bloedvaten<br />

moet komen te zitten, ontkennen we allerminst.<br />

Het is mooi dat een ondernemer als Jan van<br />

Dijk zo intensief meedenkt over onze<br />

mogelijke positie binnen het Gezondheidspark.<br />

Hij verdiept zich in ons en gaat voor<br />

wederzijdse versterking. Wij op onze beurt<br />

begrijpen dat een commercieel bedrijf geen<br />

liefdadigheidsinstelling is en we hebben er<br />

grote waardering voor dat snel winst maken<br />

evenmin altijd de voornaamste doelstelling<br />

is. Het is plezierig samenwerken als de<br />

verschillende partijen bereid zijn ergens<br />

energie in te steken zonder dat onmiddellijk<br />

duidelijk is wat dat oplevert en wanneer.<br />

Henk van der Wal, hoofd Informatie & Financiën<br />

Anja Bekink, hoofd Concernstaf


Geconsolideerde Balans Saxenburgh Groep<br />

Activa<br />

2006 2005<br />

Immateriële vaste activa 5.435.646 5.414.046<br />

Materiële vaste activa 59.838.390 56.109.795<br />

Financiële vaste activa 99.956 110.150<br />

Totaal vaste activa 65.373.992 61.633.991<br />

Vlottende activa<br />

Voorraden 902.085 910.236<br />

Vorderingen en overlopende activa 13.279.897 14.973.956<br />

Onderhanden werk DBC’s 10.564.585 13.205.316<br />

Financieringstekort ­ ­<br />

Liquide middelen 22.575 181.222<br />

Totaal vlottende activa 24.769.143 29.270.730<br />

Totaal activa 90.143.135 90.904.721<br />

Passiva<br />

34 Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

Kapitaal 491.550 491.550<br />

Collectief gefinancierd gebonden vermogen 5.765.383 5.646.354<br />

Niet­collectief gefinancierd vrij vermogen 412.577 378.885<br />

6.669.510 6.516.789<br />

Egalisatierekening afschrijvingen 1.677.963 1.519.771<br />

Voorzieningen 782.391 952.641<br />

Langlopende schulden 47.494.927 31.039.600<br />

Kortlopende schulden en overlopende passiva 22.789.262 32.238.588<br />

Financieringsoverschot 10.729.083 18.637.332<br />

Totaal passiva 90.143.135 90.904.721


Geconsolideerde Resultatenrekening Saxenburgh Groep<br />

Bedrijfsopbrengsten<br />

2006 2005<br />

Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten 64.543.435 63.462.697<br />

Opbrengsten B­segment DBC’s 4.959.563 2.665.581<br />

Mutatie onderhanden werk B­segment DBC’s 600.368 613.705<br />

Overige bedrijfsopbrengsten 2.750.847 1.628.118<br />

Som der bedrijfsopbrengsten 72.854.213 68.370.101<br />

Bedrijfslasten<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 35<br />

Personeelskosten 45.314.598 43.215.156<br />

Afschrijvingen materiële vaste activa 3.608.693 2.809.812<br />

Overige bedrijfskosten 22.269.940 19.796.081<br />

Som der bedrijfslasten 71.193.231 65.821.048<br />

Financiële baten en lasten 1.614.516 2.092.057<br />

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 46.467 456.996<br />

Buitengewone baten - -<br />

Buitengewone lasten (-/-) - -<br />

Buitengewoon resultaat - -<br />

Resultaat 46.467 456.996<br />

Resultaat deelnemingen 106.255 13.599<br />

152.722 470.595


Kasstroom uit operationele activiteiten<br />

36 Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

> Geconsolideerd Kasstroomoverzicht Saxenburgh Groep<br />

2006 2005<br />

Exploitatieresultaat 152.722 470.594<br />

Aanpassingen voor:<br />

Afschrijvingen 3.608.693 2.809.812<br />

Mutaties bestemmingsreserves - -<br />

Mutaties egalisatiereserves 158.192 127.987<br />

Mutaties voorzieningen -170.250 47.868<br />

3.596.634 2.985.667<br />

Veranderingen in werkkapitaal<br />

Voorraden 8.151 -15.629<br />

Vorderingen 1.694.059 -388.072<br />

Nog in tarieven te verrekenen -7.609.146 24.258.031<br />

Mutatie onderhanden werk A­segment DBC’s 2.640.730 -13.205.316<br />

Rente baten & lasten<br />

Kortlopende schulden<br />

-1.614.516 -<br />

(exclusief schulden aan kredietinstellingen) - -12.236.876<br />

-4.880.720 -1.587.862<br />

Kasstroom uit operationele activiteiten -1.131.364 1.868.399<br />

Kasstroom uit investeringsactiviteiten<br />

Investeringen in materiële vaste activa ­28.438.134 15.292.405<br />

Desinvesteringen materiële vaste activa 21.394.232 1.195.842<br />

Investeringen in immateriële vaste activa ­1.367.144 ­150.414<br />

Desinvesteringen in immateriële vaste activa<br />

Investeringen in deelnemingen en/of<br />

­ 111.702<br />

samenwerkingsverbanden 27.538 33.692<br />

Mutatie leningen u/g ­ ­<br />

Overige investeringen in financiële vaste activa ­32.558 ­492.018<br />

Kasstroom uit investeringsactiviteiten ­8.471.144 ­14.593.601


Kasstroom uit financieringsactiviteiten<br />

2006 2005<br />

Nieuw opgenomen leningen 17.370.080 3.221.957<br />

Aflossing langlopende schulden -17.860.124 -7.191.234<br />

Overige mutaties eigen vermogen - -<br />

Kasstroom uit financieringsactiviteiten -490.044 -3.969.277<br />

Mutatie geldmiddelen<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 37<br />

> Geconsolideerd Kasstroomoverzicht Saxenburgh Groep<br />

(inclusief kortlopende schulden aan kredietinstellingen) -10.092.552 -16.694.479


38<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

> Sociaal jaarverslag<br />

Een woord vooraf<br />

Alvorens verslag te doen van de activiteiten<br />

op het gebied van Personeel & Organisatie in<br />

2006, willen we stilstaan bij het overlijden<br />

van drie gewaardeerde medewerkers van de<br />

Saxenburgh Groep. In het afgelopen verslagjaar<br />

moesten we tot onze grote droefenis<br />

afscheid nemen van LiesJan Huysman, lid van<br />

de Raad van Bestuur, Mini Gerrits­<br />

Breukelman, analist en Louis de Voer, 1e kok.<br />

Wij zijn hen veel dank verschuldigd voor hun<br />

inzet en de bijdrage die zij hebben geleverd<br />

aan onze organisatie.<br />

Speerpunten in 2006<br />

Speerpunten van het P&O­beleid in 2006<br />

waren personeelsvoorziening, kwaliteit­ en<br />

cultuurverbetering, organisatieontwikkeling,<br />

opleiding, vorming en training. Evenals in<br />

voorgaande jaren genoot het Arbo­ en<br />

verzuimbeleid een hoge prioriteit. In het<br />

kader van de uitwerking van de fusie is voortgegaan<br />

met het integratietraject van het<br />

Facilitair bedrijf en is veel tijd gestoken in het<br />

verder synchroniseren van arbeidsvoorwaarden<br />

en procedures.<br />

De eisen van de nieuwe tijd<br />

Alle medewerkers van de Saxenburgh Groep<br />

hebben zich vol energie en enthousiasme<br />

ingezet voor de versterking van onze positie<br />

in de regio. Zowel aan de Cure­ als de Carezijde<br />

volgen ontwikkelingen elkaar in hoog<br />

tempo op. Marktwerking, flexibilisering,<br />

transparantie en kwaliteitstoetsing zijn kernbegrippen<br />

in het nieuwe zorgstelsel<br />

geworden. Daar moeten we slagvaardig op<br />

anticiperen. Aan ons de taak om onze medewerkers<br />

voldoende toe te rusten om aan de<br />

eisen van de nieuwe tijd te kunnen voldoen.<br />

Opleiding, cultuur­ en attitudeverbetering,<br />

loopbaanontwikkeling en flexibilisering van<br />

arbeidsinzet zijn de komende jaren dan ook<br />

belangrijke ankers van ons personeelsbeleid.<br />

De voorbeeldfunctie en coachende rol van<br />

leidinggevenden worden in toenemende<br />

mate bepalend voor de kwalitatieve ontwikkeling<br />

van onze medewerkers. Aan<br />

managementontwikkeling zal daarom<br />

ruimschoots aandacht worden besteed.<br />

Leeftijdgericht personeelsbeleid<br />

Een speerpunt voor de komende jaren vormt<br />

het leeftijdgericht personeelsbeleid. In lijn<br />

met de landelijke tendens zet ook in ons<br />

personeels<strong>bestand</strong> de vergrijzing door. Gezien<br />

de te verwachten schaarste op de arbeidsmarkt<br />

zullen we alles in het werk moeten<br />

stellen om vroegtijdig afhaken van onze<br />

oudere medewerkers te voorkomen. Om alle<br />

nieuwe ontwikkelingen het hoofd te kunnen<br />

bieden, hebben we hun ervaring en expertise<br />

hard nodig. In 2007 introduceren we een<br />

gericht ouderenbeleid met aandacht voor<br />

arbeidsomstandigheden en ruimte voor<br />

persoonlijke coaching.<br />

CAO Verpleeg- en Verzorgingshuizen<br />

Voor de sector Verpleeg­ en Verzorgingshuizen<br />

liep de CAO per 1 januari 2006 af en<br />

werd een akkoord bereikt over een nieuwe<br />

CAO voor de periode van 1 januari 2006 tot


1 januari 2007. Voor de primaire arbeidsvoor­<br />

waarden werd een salarisverhoging van 1,5 %<br />

overeengekomen, gecombineerd met een<br />

eenmalige uitkering van 0,5 %. Deze uitkering<br />

wordt vanaf 2007 structureel opgenomen als<br />

werkgeversbijdrage voor de Levensloopregeling.<br />

Voorts zijn afspraken opgenomen<br />

over de toekomstige integratie van de CAO<br />

Verpleeg­ en Verzorgingshuizen en de CAO<br />

Thuiszorg.<br />

CAO Ziekenhuizen<br />

Voor de ziekenhuizen werd een akkoord<br />

bereikt over een nieuwe CAO met een looptijd<br />

van 1 januari 2006 tot 1 februari 2008. De<br />

loonsverhoging bedraagt 1,75% per 1 april<br />

2006 en 1,4% per 1 april 2007. Daarnaast werd<br />

een werkgeversbijdrage voor de Levensloopregeling<br />

afgesproken van 0,5% per 1 juni<br />

2006. De LAD en de NVZ bereikten een<br />

principeakkoord over de doorvertaling van de<br />

CAO Ziekenhuizen 2006­2008 naar de<br />

Arbeidsvoorwaardenregeling Medisch<br />

Specialisten (AMS).<br />

Personeelsvoorziening<br />

De personeelsvoorziening verliep in 2006<br />

zowel in de Cure als de Care zonder noemenswaardige<br />

problemen. Wel stellen we vast dat<br />

het aanbod van kandidaten voor middenkaderfuncties<br />

in de zorg terugloopt. Om die<br />

reden zal beleid worden ontwikkeld om meer<br />

middenkader vanuit ons eigen personeels<strong>bestand</strong><br />

te rekruteren en intern op te leiden.<br />

Ook onderzoeken we samenwerkingsmogelijkheden<br />

met collega­instellingen in de<br />

regio.<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 3<br />

In samenspraak met de opleidingscommissie<br />

van de medische staf werd in 2006 voortgegaan<br />

met de uitwerking van de functiedifferentiatie.<br />

Gedurende de afgelopen jaren<br />

werden binnen het ziekenhuis diverse<br />

medische en medisch­ondersteunende<br />

functies geïntroduceerd zoals arts­assistent,<br />

nurse practicioner, Spoed Eisende Hulp Arts<br />

en physician assistent. Voorts werd het aantal<br />

co­assistenten uitgebreid in het kader van het<br />

teaching hospital.<br />

Opleiding en werk<br />

Binnen de afdeling Neuro/Long van het<br />

ziekenhuis is de leerafdeling BOL succesvol<br />

geïntroduceerd. Dit initiatief is in samenwerking<br />

met het opleidingsinstituut gestart<br />

om de leerlingen van de theoretische leerweg<br />

een langdurige praktische stage aan te<br />

bieden, zodat zij na diplomering sneller inzetbaar<br />

zijn in het werkveld.<br />

Op de afdeling Interne is een leerafdeling<br />

HBO­V gestart in samenwerking met de<br />

Hogeschool Windesheim.<br />

In december 2005 hebben de Saxenburgh<br />

Groep en collega­instelling Nieuw Baalderborg<br />

een samenwerkingsovereenkomst met<br />

de gemeente Hardenberg gesloten betreffende<br />

de uitstroom uit ID­banen (gesubsidieerde<br />

arbeidsplaatsen) en het creëren van<br />

nieuwe werkervaringsplaatsen. In 2006 zijn<br />

in goed overleg met de gemeente vijf medewerkers<br />

uitgestroomd naar regulier werk. Het<br />

aantal gesubsidieerde werkplekken is daarmee<br />

afgenomen tot negen. De samenwerking<br />

met de gemeente is inmiddels verlengd tot


40<br />

1 januari 2008. Na deze datum vervangt de<br />

gemeente de huidige regeling van ID­banen<br />

door nieuw beleid.<br />

Bedrijfsvoering en organisatieontwikkeling<br />

in het kader van de uitwerking van de fusie<br />

werd voortgegaan met het versterken van de<br />

samenhang tussen de divisies Care en Cure.<br />

Om die reden werden de bestaande managementteams<br />

Care en Cure samengevoegd tot<br />

één gezamenlijk managementteam SXB.<br />

Tegelijkertijd werden voorbereidingen getroffen<br />

voor de inrichting van één Concernstaf<br />

waaronder een aantal al bestaande stafondersteunende<br />

functies zal gaan ressorteren.<br />

De Concernstaf gaat zich bovendien<br />

profileren op het gebied van markt­ en<br />

productontwikkeling.<br />

De integratie van het Facilitair bedrijf is in<br />

2006 voortgezet. De Technische diensten<br />

werden geïntegreerd. Tevens werd besloten<br />

de oorspronkelijke integratieplannen van de<br />

voedingsdienst te heroverwegen op basis van<br />

een nieuwe visie op voeding binnen de<br />

Saxenburgh Groep. Naar verwachting wordt<br />

deze integratie in 2007 afgerond.<br />

Als gevolg van het organiek onderbrengen<br />

van het Klinisch Chemisch Laboratorium<br />

binnen de sector Ambulante zorg zijn in de<br />

loop van 2006 verdere stappen ondernomen<br />

richting een nieuwe leidingstructuur van het<br />

KCL. Ook werd de wervingsprocedure voor<br />

een leidinggevende opgestart. Per 1 november<br />

2006 werd het laboratorium op de locatie<br />

Clara Feyoena Heem gesloten en zijn de activiteiten<br />

overgeheveld naar het KCL van het<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

ziekenhuis. Voor de medewerkers konden<br />

passende alternatieven worden gevonden.<br />

In september 2006 werd de nieuwe polikliniek<br />

in Ommen geopend. De personeelsinzet<br />

kon vanuit het personeels<strong>bestand</strong> van<br />

de polikliniek van het ziekenhuis worden<br />

gerealiseerd.<br />

In 2006 is de proef met een avondpoli gestart<br />

voor de specialismen Cardiologie, Interne<br />

Geneeskunde, KNO en Chirurgie. Op basis van<br />

een evaluatie wordt in 2007 het vervolgbeleid<br />

uitgezet.<br />

Personeelsplanning<br />

Gedurende het afgelopen verslagjaar is<br />

verder uitvoering gegeven aan het implementeren<br />

van het geautomatiseerde dienstroosterpakket<br />

Harmony binnen de Saxenburgh<br />

Groep. Tevens werd in samenspraak met de<br />

Ondernemingsraad voor de gehele<br />

Saxenburgh Groep de Jaarurensystematiek<br />

(JUS) geïmplementeerd. De invoering van de<br />

JUS maakt een flexibelere personeelsinzet<br />

mogelijk, rekening houdend met het bedrijfsproces<br />

en de individuele wensen en mogelijkheden<br />

van medewerkers. Tevens werd in<br />

overleg met de Ondernemingsraad de kadernotitie<br />

Deeltijdbeleid vastgesteld waarmee<br />

verder wordt vormgegeven aan een efficiënte<br />

bedrijfsvoering en capaciteitsplanning op<br />

afdelingsniveau.<br />

Opleiding, Vorming en Training<br />

In 2006 is wederom veel gebeurd op het<br />

gebied van opleiding, vorming en training.


BBL- opleidingen<br />

In september 2006 zijn in het ziekenhuis vier<br />

leerlingen gestart met de BBL­opleiding tot<br />

verpleegkundige kwalificatieniveau 4.<br />

Dat bracht het totale aantal leerlingen in<br />

2006 in deze opleiding op 29. Vier van hen<br />

sloten de opleiding succesvol af. In het<br />

verpleeghuis Aleida Kramer gingen drie<br />

verzorgenden van start met de verkorte<br />

opleiding tot verpleegkundige. In de divisie<br />

Care gingen elf verzorgenden van start met<br />

de verkorte opleiding tot VIG’er. Dat bracht<br />

het totale aantal medewerkers in de VIGopleiding<br />

op 27. Tevens behaalden drie<br />

medewerkers het diploma SPW niveau 4.<br />

In vergelijking met 2005 bleef het aantal<br />

aanmeldingen en sollicitaties voor BBL­opleidingen<br />

achter. Voor de werving in 2006 en<br />

de komende jaren bleek het nodig extra aandacht<br />

te besteden aan de profilering van onze<br />

organisatie. Op verschillende middelbare<br />

scholen in Hardenberg en omgeving hebben<br />

we daarom voorlichting gegeven over de<br />

mogelijkheden binnen verpleegkundige en<br />

verzorgende beroepen. Ook hebben we open<br />

huis­ middagen georganiseerd voor belangstellenden<br />

voor de BBL­opleidingen. Dit alles<br />

resulteerde in voldoende aanbod voor de<br />

invulling van de opleidingsplaatsen.<br />

Specialistische opleidingen<br />

In 2006 waren zes leerlingen in opleiding<br />

voor OK­ en Anesthesieassistent. Twee OKassistenten<br />

rondden hun opleiding af.<br />

Daarnaast waren vijf medewerkers in opleiding<br />

tot specialistisch verpleegkundige en<br />

gingen drie arts­assistenten van start met de<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 4<br />

opleiding tot spoedeisende hulparts. Van het<br />

College Ziekenhuis Opleidingen (CZO) heeft<br />

de Saxenburgh Groep landelijke erkenning<br />

gekregen voor de specialistisch­verpleegkundige<br />

vervolgopleidingen tot Intensive<br />

Care en Spoedeisende Hulp.<br />

Stagebeleid<br />

In 2006 werden 222 stagiaires van diverse<br />

opleidingen geplaatst, goed voor ruim 4289<br />

stageweken. Voor stagiaires van het VMBO<br />

werd een zogeheten carrouselstage georganiseerd<br />

waarbij de leerlingen zich kunnen<br />

oriënteren op werken in de gezondheidszorg.<br />

Deze jaarlijkse carrouselstage wordt samen<br />

met Nieuw Baalderborg, Thuiszorg Carinova<br />

en het Alfa College georganiseerd.<br />

Kwaliteit van Zorg en Intercollegiale Toetsing<br />

In 2006 is het trainingstraject ‘Morgen doen<br />

we het beter en iedereen doet mee’ voortgezet,<br />

gericht op professioneel gedrag van de<br />

medewerkers binnen het ziekenhuis. Er zijn<br />

veertig groepen getraind. Dit kwaliteitsverbeterende<br />

traject is in 2005 van start<br />

gegaan, mede op basis van de NIAZrapportage.<br />

Iedere medewerker krijgt een<br />

tweedaagse training aangeboden op het<br />

gebied van af­ en aanspreekcultuur, klantgericht<br />

gedrag, proactief gedrag en toepassing<br />

van intercollegiale toetsing. De<br />

trainingen lopen door tot medio 2007.<br />

APK-modules<br />

Aan de kwaliteitsbevordering van het<br />

leidinggevend middenkader is aandacht<br />

besteed in de vorm van zogenoemde APK­


42<br />

modules Managementvaardigheden. Om het<br />

gehele middenkader zoveel mogelijk te<br />

versterken in de ontwikkeling is gekozen voor<br />

persoonlijke ontwikkelingsplannen. Elke<br />

leidinggevende kan zich, na indicatie van de<br />

leidinggevende of op eigen verzoek, periodiek<br />

op de hoogte stellen van de ontwikkelingen<br />

op verschillende beleidsterreinen.<br />

Vakinhoudelijke bij- en nascholingstrajecten<br />

Ten behoeve van de BIG­registratie werd voor<br />

verpleegkundigen, verzorgenden en fysiotherapeuten<br />

de bekwaamheidstraining in<br />

voorbehouden handelingen georganiseerd.<br />

De trainingen Basic Life Support en Advanced<br />

Life Support (reanimatie) werden voortgezet.<br />

Ook de trainingen Bedrijfshulpverlening<br />

werden in 2006 voortgezet. De gecertificeerde<br />

medewerkers zijn opnieuw getraind in het<br />

hanteren van kleine blusmiddelen en het<br />

ontruimen van het gebouw. Daarnaast<br />

kregen nieuwe medewerkers een introductieprogramma<br />

aangeboden over Bedrijfshulpverlening<br />

en het omgaan met kleine blusmiddelen.<br />

In de divisie Care zijn 25 verzorgenden gestart<br />

met de opleiding tot Eerst Verantwoordelijk<br />

Verzorgende. EVV is een door de branche<br />

erkende vervolgopleiding voor verzorgende<br />

gericht op het leren coördineren van de zorgverlening<br />

aan een groep cliënten.<br />

Belevingsgerichte Benadering<br />

In de divisie Care werden diverse groepen<br />

geschoold in Belevingsgerichte Benadering.<br />

Nieuwe medewerkers kregen een introductie<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

in deze zorgbenadering aangeboden. Andere<br />

medewerkers doorliepen een vervolgcursus<br />

om de Belevingsgerichte Benadering verder<br />

uit te diepen.<br />

NDT<br />

In transmuraal verband (‘Samen anders’)<br />

werd, ter optimalisering van de zorgverlening<br />

aan CVA­patiënten, opnieuw een training<br />

Neuro Development Treatment (NDT)<br />

georganiseerd voor medewerkers van de RZZafdeling<br />

Neurologie, de schakelunits van het<br />

verpleeghuis Aleida Kramer en verpleeghuis<br />

Clara Feyoena Heem en Thuiszorg Carinova.<br />

Arbo- en verzuimbeleid<br />

In 2006 is op veel manieren aandacht<br />

geschonken aan de uitvoering van het Arboen<br />

verzuimbeleid binnen alle locaties van de<br />

Saxenburgh Groep. De basis van het Arbobeleid<br />

wordt jaarlijks vastgesteld in het Arbo<br />

Plan van Aanpak.<br />

Veiligheid<br />

Veiligheid kreeg in 2006 speciale aandacht. In<br />

augustus werd de gedragscode Agressie &<br />

Onveiligheid ingevoerd, met daarin gedragsregels<br />

voor patiënten/bewoners, bezoekers en<br />

personeel. De basis van de gedragscode is dat<br />

iedereen ervan op de hoogte is dat agressief<br />

en/of intimiderend gedrag niet wordt getolereerd.<br />

Aansluitend wordt in 2007 het protocol<br />

Agressie & Onveiligheid geïmplementeerd,<br />

waarin is vastgelegd hoe te handelen in geval<br />

van een incident en welke nazorg is geregeld.<br />

De werkgroep Veiligheid, bestaande uit ver­


antwoordelijken uit diverse geledingen, gaat<br />

een inventarisatie verrichten naar een aantal<br />

veiligheidsthema’s. Hierbij wordt ook gekeken<br />

naar de veiligheid binnen de operatiekamers<br />

van het ziekenhuis. Door het Facilitair Bedrijf<br />

is inmiddels een contract gesloten met een<br />

beveiligingsbedrijf.<br />

Infectiepreventie<br />

De Commissie Infectiepreventie Care (CIC)<br />

heeft in 2006 een aantal belangrijke protocollen<br />

en richtlijnen opgesteld ten aanzien<br />

van Infectiepreventie. Zo zijn er nu een uniform<br />

protocol Hepatitis B­vaccinatie en een<br />

MRSA­protocol voor de verpleeg­ en<br />

verzorgingshuizen. Ook is de afhandeling van<br />

prik­ en snijongevallen gecentraliseerd.<br />

Tijdens informatiebijeenkomsten op de<br />

locaties heeft de afdeling Infectiepreventie<br />

informatie verstrekt over deze onderwerpen.<br />

De commissie wordt vanaf 2007 ondersteund<br />

door mevrouw H. Blaauwgeers, hygiëniste.<br />

Arbeidsinspectie<br />

De arbeidsinspectie heeft in 2006 drie maal<br />

een bezoek gebracht aan de Saxenburgh<br />

Groep. Alle bezoeken kwamen voort uit<br />

landelijke inspectieprojecten. Bij twee inspecties<br />

werden de maatregelen met betrekking<br />

tot de handling van (besmet) wasgoed beoordeeld.<br />

De inspectie in verpleeghuis Clara<br />

Feyoena Heem, het dagziekenhuis in<br />

Coevorden en het verpleeghuis Aleida Kramer<br />

richtte zich op Bedrijfshulpverlening, Cytostatica,<br />

Biologische agentia, Agressie en Fysieke<br />

belasting. De inspecties verliepen goed; er<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 43<br />

werden geen overtredingen geconstateerd.<br />

Fysieke belasting<br />

Binnen de instellingen gaat veel aandacht uit<br />

naar fysieke belasting. Toename van het<br />

gebruik van en eisen die worden gesteld aan<br />

werkplekken, materialen/hulpmiddelen en de<br />

verplaatsing van goederen en patiënten<br />

verlangen een structurele aanpak. In 2006<br />

heeft de afdeling Revalidatie opnieuw ergonomische<br />

werkplekonderzoeken verricht.<br />

Binnen de divisie Care wordt door de<br />

Deskundigen Commissie Fysieke Belasting<br />

jaarlijks een opleidingsplan opgesteld<br />

betreffende scholing en instructie en het<br />

gebruik van hulpmiddelen. Centraal hierin<br />

staat dat de uitvoering in eigen beheer wordt<br />

genomen.<br />

Ter voorkoming van ziekte of uitval of in het<br />

kader van arbeidsreïntegratie wordt aan<br />

medewerkers met fysieke klachten interne<br />

begeleiding aangeboden. De stichting<br />

Medifast verzorgt diverse reïntegratie­ en<br />

belastbaarheidstrainingen.<br />

Ziekteverzuim<br />

Het ziekteverzuimpercentage in het ziekenhuis<br />

bedroeg in 2006 4%. Ten opzichte van<br />

het voorgaande jaar (4,1%) betekende dit een<br />

lichte daling. Mede dankzij een gerichte<br />

verzuimaanpak daalde het verzuim binnen<br />

de divisie Care ten opzichte van 2005 van<br />

7,2 % naar 6,1 %. Voor de totale Saxenburgh<br />

Groep bedroeg het ziekteverzuim in 2006<br />

5,1%. In 2005 bedroeg dat nog 5,6%.


Opdracht<br />

44<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

> Accountantsverklaring ex artikel 2:391 lid 4 BW<br />

Wij hebben gecontroleerd of de in dit rapport opgenomen verkorte jaarrekening van Stichting<br />

Saxenburgh Groep te Hardenberg over 2006 op de juiste wijze is ontleend aan de door ons<br />

gecontroleerde jaarrekening 2006 van Stichting Saxenburgh Groep. Bij die jaarrekening hebben<br />

wij op 30 mei 2007 een goedkeurende accountantsverklaring verstrekt. Het bestuur van de<br />

stichting is verantwoordelijk voor het opstellen van de verkorte jaarrekening in overeenstemming<br />

met de grondslagen zoals gehanteerd in de jaarrekening 2006 van Stichting Saxenburgh<br />

Groep. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de verkorte jaarrekening<br />

te verstrekken.<br />

Werkzaamheden<br />

Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht.<br />

Dienovereenkomstig dienen wij onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een<br />

redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de verkorte jaarrekening op juiste wijze is<br />

ontleend aan de jaarrekening.<br />

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle­informatie voldoende en geschikt is als<br />

basis voor ons oordeel.<br />

Oordeel<br />

Naar ons oordeel is de verkorte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten op de<br />

juiste wijze ontleend aan de jaarrekening.<br />

Toelichting<br />

Wij vestigen er de aandacht op dat voor het inzicht dat vereist is voor een verantwoorde oordeelsvorming<br />

omtrent de financiële positie en de resultaten van de entiteit en voor een toereikend<br />

inzicht in de reikwijdte van onze controle de verkorte jaarrekening dient te worden<br />

gelezen in samenhang met de volledige jaarrekening, waaraan deze is ontleend, alsmede met<br />

de door ons daarbij op 30 mei 2007 verstrekte goedkeurende accountsverklaring. Deze toelichting<br />

doet geen afbreuk aan ons oordeel.<br />

Hengelo, 30 mei 2007<br />

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.<br />

> De wetten van de<br />

Jaarverslag 2006


Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

> Ziekteverzuim Saxenburgh Groep<br />

Care Cure Totaal Saxenburgh Groep<br />

2006 6,10% 4% 5,10%<br />

2005 7,20% 4,10% 5,60%<br />

2004 6,50% 3,90% 5,30%<br />

> Personeelsaantallen Saxenburgh Groep<br />

Care Cure Totaal Saxenburgh Groep<br />

Aantal fte’s 2006 415,4 544,51 959,91<br />

2005 411,7 532,9 944,6<br />

2004 409,1 505,5 914,6<br />

Aantal personen 2006 861 927 1788<br />

2005 839 891 1730<br />

2004 813 853 1666<br />

> In- en uitdiensttreding Saxenburgh Groep<br />

Care Cure Totaal Saxenburgh Groep<br />

Onbepaalde tijd full-time 5 7 12<br />

Part-time 56 23 79<br />

Bepaalde tijd full-time 1 23 24<br />

Part-time 70 103 173<br />

Totaal in dienst 132 156 288<br />

Uit dienst Regulier 101 113 214<br />

OBU 5 6 11<br />

WAO 4 0 4<br />

Ouderdomspensioen 0 1 1<br />

Totaal uit dienst 110 120 230<br />

45


Röpcke -Zweers ziekenhuis<br />

2006 2005<br />

Aantal erkende bedden (Inclusief wiegen en dagverpleging) 197 197<br />

Aantal verpleegdagen<br />

46<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

> Kwantitatieve gegevens Saxenburgh Groep<br />

Klasse IIa 4 -<br />

Klasse IIb 16 9<br />

Klasse III 45.677 44.796<br />

Gezonde zuigelingen 418 438<br />

Verkeerd bed M15 525 351<br />

Vervallen ziekenhuisindicatie 16 9<br />

PAAZ 5.173 5.619<br />

Gezonde moeder 31 16<br />

Afwezigheidsdagen 112 14<br />

Totaal 51.972 51.252<br />

Bedbezettingspercentage (Inclusief dagverpleging) 80% 78%<br />

Aantal dagverplegingsdagen 5.433 4.790<br />

Deeltijd PAAZ 1.557 1.637


Zorgcentrum Aleida Kramer<br />

2006 2005<br />

Aantal erkende bedden 92 90<br />

Aantal verpleegdagen 34.386 34.182<br />

Bewoners aanwezig per 31 december 95 95<br />

Aantal dagen dagactiviteiten 8.516 6.797<br />

Zorgcentrum Clara Feyoena Heem<br />

Aantal erkende bedden 248 242<br />

Aantal verpleegdagen 86.504 84.525<br />

Bewoners aanwezig per 31 december 242 236<br />

Aantal dagen dagactiviteiten 14.207 13.069<br />

Zorgcentrum Oostloorn<br />

Aantal erkende bedden 66 66<br />

Aantal verzorgingshuisdagen 24.068 29.150<br />

Bewoners aanwezig per 31 december 64 64<br />

Bewoners met aanvullende vp­huis indicatie 30 21<br />

Cliënten in de aanleunwoningen 23 20<br />

Zorgcentrum ‘t Welgelegen<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 47<br />

> Kwantitatieve gegevens Saxenburgh Groep<br />

Aantal erkende bedden 46 46<br />

Aantal verzorgingshuisdagen 16.885 16.938<br />

Bewoners aanwezig per 31 december 46 45<br />

Bewoners met aanvullende vp­huis indicatie 25 23<br />

Cliënten in de aanleunwoningen 33 30


Personalia<br />

Raad van Toezicht<br />

48<br />

Th.J.A. Schellekens, voorzitter<br />

A.A. de Bie, vice­voorzitter (tot november)<br />

A. Schipper, secretaris<br />

Drs. H. Arends, lid<br />

D.J. Muis, lid<br />

F. Schepers, lid (vanaf november)<br />

Mevrouw J. Schipper, lid<br />

Mr. R.R. Schuldink, lid (vanaf november vicevoorzitter)<br />

Raad van Bestuur<br />

Dr. G.S.J Bunnik, voorzitter<br />

Directieteam Cure tot mei 2006<br />

Dr. G.S.J. Bunnik, voorzitter Raad van Bestuur<br />

M.C. van Baardwijk, hoofd facilitair bedrijf<br />

M.B. Brands, manager klinische zorg<br />

H. Hilbrands, hoofd personeel & organisatie<br />

C.A. van Luik, manager ambulante zorg<br />

K. Oosterhof, manager patiëntenlogistiek (tot<br />

maart 2006)<br />

H.H. van der Wal, hoofd informatie &<br />

financiën<br />

Managementteam Care tot mei 2006<br />

Dr. G.S.J. Bunnik, voorzitter Raad van Bestuur<br />

M.C. van Baardwijk, hoofd facilitair bedrijf<br />

P.W.S. Boomars, manager zorgcentrum Clara<br />

Feyoena Heem<br />

G. Bruggeman, manager deeltijdzorg<br />

J. Hamhuis, manager zorgcentra Oostloorn en<br />

’t Welgelegen<br />

H. Hilbrands, hoofd personeel & organisatie<br />

H.J. Potze, manager zorgcentrum Aleida<br />

Kramer<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

H.H. van der Wal, hoofd informatie &<br />

financiën<br />

Vanaf mei 2006 Managementteam<br />

Dr. G.S.J. Bunnik, voorzitter Raad van Bestuur<br />

M.C. van Baardwijk, hoofd facilitair bedrijf<br />

M.B. Brands, manager klinische zorg<br />

G. Bruggeman, manager deeltijdzorg (tot<br />

november)<br />

J. Hamhuis, manager zorgcentra Oostloorn en<br />

’t Welgelegen<br />

H. Hilbrands, hoofd personeel & organisatie<br />

C.A. van Luik, manager ambulante zorg<br />

H.J. Potze, manager zorgcentrum Aleida<br />

Kramer en manager zorgcentrum Clara<br />

Feyoena Heem a.i.<br />

H.H. van der Wal, hoofd informatie &<br />

financiën<br />

Ondernemingsraad Dagelijks bestuur<br />

Mevrouw G. Appelmelk<br />

Mevrouw J. Schlüter<br />

Mevrouw S. Warmerdam<br />

Mevrouw G. Kat, secretaresse<br />

Mevrouw T. Slot, secretaresse<br />

Bestuur Vereniging Medische Staf<br />

R.J. Lionarons, voorzitter<br />

W.S.W. Verboom, vice­voorzitter<br />

R. Blankenburgh, secretaris<br />

G. Immink, penningmeester (tot december)<br />

Centrale Cliëntenraad<br />

E. Ophof, voorzitter<br />

R.A. Arends<br />

Mevrouw G.H. Dijk­Marsman (tot juni)


Mevrouw N. Greven<br />

Mevrouw H. Lenters<br />

R. van Lenthe<br />

Mevrouw I. Otter<br />

H. van der Veen<br />

H. van der Werf<br />

Geestelijke Verzorging<br />

Mevrouw ds. E. Diepeveen<br />

Mevrouw J. van den Berg­Van Hulzen<br />

Mevrouw M. Kip­Veenstra<br />

Verpleeghuisartsen<br />

J.P. Muilwijk<br />

Mevrouw L. Kawa­Zoubin<br />

Mevrouw G. Makker­Bakker<br />

Mevrouw W.M. Middelveld<br />

M. Repko (vanaf februari)<br />

Mevrouw A.C.J. Rietman<br />

Mevrouw G.J. Zwols­van Beek<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep 4<br />

Vereniging Medische Staf<br />

Anesthesiologie<br />

Mevrouw T.T.M. Immink­Speet<br />

A.M. Labus<br />

E. Lim<br />

P.J. Mul<br />

Mevrouw M.O.H. Steen­Vincent<br />

Cardiologie<br />

Dr. H.P. Beyerbacht<br />

R.J. Lionarons<br />

A.J. Schaap<br />

Chirurgie<br />

J.H. Gosen<br />

Mevrouw M. Jagers op Akkerhuis<br />

Dr. C.E. Maier<br />

J.H. Tomee<br />

A.J. van de Velde<br />

Dermatologie<br />

B.J.L. Robijns<br />

Geriatrie<br />

J. Verkuyl<br />

Gynaecologie<br />

P.J.M. Baudoin<br />

M.P.K. Buurman<br />

J. Kroesbergen<br />

L.C. de Vries (t/m december)<br />

Interne Geneeskunde<br />

E.T. Abhilakh Missier<br />

R. Blankenburgh<br />

B.L.S. Borger van der Burg<br />

F. Gonkel<br />

Dr. E.A. Runhaar


Kindergeneeskunde<br />

Mevrouw I.F.M. Fagel<br />

G.J. van den Hoek<br />

50<br />

G. Immink<br />

Mevrouw K.A. Zwager­Ankone<br />

KNO<br />

A.D. van Amstel<br />

M.E. van Zanten<br />

Klinische Chemie<br />

R.H.J. Bruijns<br />

J.G.J. Pouwels<br />

Longgeneeskunde<br />

Mevrouw A. Heeringa<br />

M.J. Politiek<br />

Medische microbiologie<br />

Mevrouw dr. M.C.J. Stuart­Persoons<br />

Medische Psychologie<br />

Mevrouw L.H. Jousma­Wagenvoord<br />

Mevrouw M. van der Werff­Smallenbroek<br />

W.D. van der Zwaag<br />

Neurologie<br />

H.R.F. Böttger<br />

Mevrouw H.J.G. Dieks (vanaf september)<br />

J.G.M. Knibbeler<br />

Ch.T.J.M. Leijzer<br />

Nucleaire Geneeskunde<br />

Dr. J. de Boer<br />

Dr. H. Stevens<br />

Oogheelkunde<br />

H.A. Hylkema<br />

J. van der Meer<br />

J.W.M. Tyl<br />

Jaarverslag 2006 | Saxenburgh Groep<br />

Orthopedie<br />

Dr. H. van de Belt<br />

J. van Beveren<br />

W.S.W. Verboom<br />

Pathologie<br />

G. Freling<br />

Psychiatrie/psychologie<br />

P.H.J. van Doorn, psycholoog<br />

P. Richter, psychiater<br />

J.H. van der Sluis, psychiater<br />

Psychologen zorgcentra<br />

Mevrouw J.A. van Putten<br />

Mevrouw C. van Weeren<br />

Radiologie<br />

A. de Groot<br />

H.G.A. Hoogenstrijd<br />

Zwolse radiologen<br />

Radiotherapie<br />

J.J.F. Immerzeel<br />

E.J.A. Vonk<br />

Revalidatie Geneeskunde<br />

Mevrouw E.J.B.L. Kottink<br />

T.J.W. de Ruiter<br />

Reumatologie<br />

Mevrouw T.G. Jagt<br />

Urologie<br />

R. Hassankhan<br />

B.C. Knipscheer (vanaf november)<br />

M. Westerhof<br />

Ziekenhuisfarmacie<br />

Mevrouw dr. W.M. Böttger<br />

W. van der Veen


Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) | Arbowet | Embryowet | Euthanasiewet | Infectieziektenwet | Kwaliteitswet Zorg<br />

| Milieuwet | Wet Ambulancevervoer (WAV) | Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg | Wet Bescherming Persoons<br />

(WBP) | Wet inzake Bloedvoorziening | Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid | Wet op de Geneesmiddelenvoorziening (WOG<br />

Geneesmiddelenprijzen | Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector (WKCZ) | Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) | Wet Mark<br />

Gezondheidszorg | Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen | Wet op medische hulpmiddelen | Wet op de Orgaandonatie<br />

| Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi) | Wet Vervoer gevaarlijke stoffen (ADR) | Wet Veiligheid en Kwaliteit Lichaamsmateriaal |<br />

Ziekenhuisvoorzieningen | Zorgverzekeringswet | Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) | Arbowet | Embryowet | Eutha<br />

| Infectieziektenwet | Kwaliteitswet Zorginstellingen | Milieuwet | Wet Ambulancevervoer (WAV) | Wet op de Beroepen in de Indiv<br />

Gezondheidszorg | Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) | Wet inzake Bloedvoorziening | Wet Collectieve Preventie Volksgez<br />

| Wet op de Geneesmiddelenvoorziening (WOG) | Wet Geneesmiddelenprijzen | Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector (WKCZ) | We<br />

Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) | Wet Marktordening Gezondheidszorg | Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstelling<br />

| Wet op medische hulpmiddelen | Wet op de Orgaandonatie (WOD) | Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi) | Wet Vervoer gevaar<br />

stoffen (ADR) | Wet Veiligheid en Kwaliteit Lichaamsmateriaal | Wet Ziekenhuisvoorzieningen | Zorgverzekeringswet | Algemene<br />

Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) | Arbowet | Embryowet | Euthanasiewet | Infectieziektenwet | Kwaliteitswet Zorginstellingen | M<br />

| Wet Ambulancevervoer (WAV) | Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg | Wet Bescherming Persoonsgegevens (W<br />

| Wet inzake Bloedvoorziening | Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid | Wet op de Geneesmiddelenvoorziening (WOG) | Wet<br />

Geneesmiddelenprijzen | Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector (WKCZ) | Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) | Wet Mark<br />

Gezondheidszorg | Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen | Wet op medische hulpmiddelen | Wet op de Orgaandonatie<br />

| Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi) | Wet Vervoer gevaarlijke stoffen (ADR) | Wet Veiligheid en Kwaliteit Lichaamsmateriaal |<br />

Ziekenhuisvoorzieningen | Zorgverzekeringswet | Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) | Arbowet | Embryowet | Eutha<br />

| Infectieziektenwet | Kwaliteitswet Zorginstellingen | Milieuwet | Wet Ambulancevervoer (WAV) | Wet op de Beroepen in de Indiv<br />

Gezondheidszorg | Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) | Wet inzake Bloedvoorziening | Wet Collectieve Preventie Volksgez<br />

| Wet op de Geneesmiddelenvoorziening (WOG) | Wet Geneesmiddelenprijzen | Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector (WKCZ) | We<br />

Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) | Wet Marktordening Gezondheidszorg | Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstelling<br />

| Wet op medische hulpmiddelen | Wet op de Orgaandonatie (WOD) | Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi) | Wet Vervoer gevaar<br />

stoffen (ADR) | Wet Veiligheid en Kwaliteit Lichaamsmateriaal | Wet Ziekenhuisvoorzieningen | Zorgverzekeringswet | Algemene<br />

Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) | Arbowet | Embryowet | Euthanasiewet | Infectieziektenwet | Kwaliteitswet Zorginstellingen | M<br />

| Wet Ambulancevervoer (WAV) | Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg | Wet Bescherming Persoonsgegevens (W<br />

| Wet inzake Bloedvoorziening | Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid | Wet op de Geneesmiddelenvoorziening (WOG) | Wet<br />

Geneesmiddelenprijzen | Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector (WKCZ) | Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) | Wet Mark<br />

Gezondheidszorg | Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen | Wet op medische hulpmiddelen | Wet op de Orgaandonatie<br />

| Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi) | Wet Vervoer gevaarlijke stoffen (ADR) | Wet Veiligheid en Kwaliteit Lichaamsmateriaal |<br />

Ziekenhuisvoorzieningen | Zorgverzekeringswet | Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) | Arbowet | Embryowet | Eutha<br />

| Infectieziektenwet | Kwaliteitswet Zorginstellingen | Milieuwet | Wet Ambulancevervoer (WAV) | Wet op de Beroepen in de Indiv<br />

Gezondheidszorg | Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) | Wet inzake Bloedvoorziening | Wet Collectieve Preventie Volksgez<br />

| Wet op de Geneesmiddelenvoorziening (WOG) | Wet Geneesmiddelenprijzen | Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector (WKCZ) | We<br />

Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) | Wet Marktordening Gezondheidszorg | Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstelling<br />

| Wet op medische hulpmiddelen | Wet op de Orgaandonatie (WOD) | Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi) | Wet Vervoer gevaar<br />

stoffen (ADR) | Wet Veiligheid en Kwaliteit Lichaamsmateriaal | Wet Ziekenhuisvoorzieningen | Zorgverzekeringswet | Algemene<br />

Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) | Arbowet | Embryowet | Euthanasiewet | Infectieziektenwet | Kwaliteitswet Zorginstellingen | M<br />

| Wet Ambulancevervoer (WAV) | Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg | Wet Bescherming Persoonsgegevens (W<br />

| Wet inzake Bloedvoorziening | Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid | Wet op de Geneesmiddelenvoorziening (WOG) | Wet<br />

Geneesmiddelenprijzen | Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector (WKCZ) | Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) | Wet Mark<br />

Gezondheidszorg | Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen | Wet op medische hulpmiddelen | Wet op de Orgaandonatie<br />

| Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi) | Wet Vervoer gevaarlijke stoffen (ADR) | Wet Veiligheid en Kwaliteit Lichaamsmateriaal |<br />

Ziekenhuisvoorzieningen | Zorgverzekeringswet | Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) | Arbowet | Embryowet | Eutha<br />

| Infectieziektenwet | Kwaliteitswet Zorginstellingen | Milieuwet | Wet Ambulancevervoer (WAV) | Wet op de Beroepen in de Indiv

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!