In vuur en vlam - Nederweert

In vuur en vlam
250 jaar brandweer in Nederweert
Immers een brandweer is van grote betekenis voor
een gemeenschap; zij dient er te zijn voor mensen in
nood als have en goed dreigen onder te gaan.
A.M.M. Kessels
Burgemeester Nederweert 1977-1986

Colofon
Dit boek werd samengesteld door Frank Tossaint † en Jan Mueters en
is uitgegeven onder de titel “In vuur en vlam” met als subtitel “250
jaar brandweer Nederweert”. Het is onder andere gebaseerd op
een studie van Frank Tossaint naar de geschiedenis van brandweer
Nederweert tot 1945.
De redactie berust bij Jan Mueters. Drukkerij van Deursen verzorgde
de lay out, ontwierp de omslag en drukte het boek.
Er is gebruik gemaakt van teksten, informatie en foto’s van Jos Beijes,
Jan Biezenaar †, Huib van Deursen, Lei Hoeben, Wiel Jonkers, Jef
Kirkels †, Frits Knapen, Sjef Knapen, Jan Mueters, Gerrit Op ’t Root,
Edward Sieben, Henk Sieben, Frans Stultiens en anderen. Het was
niet mogelijk van alle foto’s te achterhalen bij wie de rechten rusten.
De meeste foto’s zijn tientallen jaren oud, zijn vaak van hand
tot hand gegaan, zijn verveelvuldigd en verspreid onder meerdere
mensen.
Als bronnen zijn geraadpleegd: het gemeentearchief Nederweert,
het gemeentearchief Weert, het Rijksarchief Limburg, het boek ‘van
burenhulp tot brandweerzorg’ (brandweer Someren), het boek
‘Nederweert toen en nu’, de uitgaven van de Stichting Geschiedschrijving
Nederweert, jaarverslagen van brandweer Nederweert
en artikelen uit diverse dagbladen.
Het boek is met de meeste zorg samengesteld. Toch aanvaardt de
redacteur geen enkele aansprakelijkheid voor schade van welke aard
dan ook, direct, indirect of impliciet voortvloeiend uit het boek.
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden
verveelvuldigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand,
of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
Correspondentieadres: J. Mueters, Postbus 2728, 6030 AA Nederweert
of j.mueters@nederweert.nl
© 2005 J. Mueters ISBN XXXXXXXXX
De totstandkoming van dit boek werd mede mogelijk gemaakt
door een financiële bijdrage van de volgende sponsors.
Brandweer Ontspannings Kommissie
Drukkerij van Deursen
Gemeente Nederweert
Knapen BHV
Inhoudsopgave
Inleiding door de auteurs 4
Voorwoord 5
Historisch overzicht
- Brandt Reglement 8
- Oprichting brandweer Nederweert 8
- Brandweer Nederweert in de 19e eeuw 8
- De kerkdorpen 9
- De 20e eeuw 10
- Materieel en huisvesting vanaf 1938 12
- Kleding 19
- Alarmering 21
- Bluswatervoorziening 23
- Personeel 24
- Vergoedingen 27
- Dames bij het korps 27
- Wervingscampagne 29
- Bosbrandweer 29
- Commando 30
- Professionalisering 31
- Brandweerwedstrijden 34
- Gezelligheid en ontspanning 38
Kroniek van repressief optreden
- De Tweede Wereldoorlog 46
- Uit de oudste brandrapporten 47
- De vreselijke brand bij Winne-Zjang 48
- Eerste hoge druk blussing 51
- Uitrukprocedures 51
- Slechte wegen 52
- Het noodweer van 1956 53
- Slachtoffer bij boerderijbrand 53
- Explosieve situatie aan de Waatskamp 54
- Brand bij Toon Janssen 54
- Waterongevallen 55
- Cis Ceelen 56
- De Bata 58
- Vuurzee bij Jacobs 60
- De bewoner ging het pand weer in 61
- Gevaarlijke stoffen op de autoweg 61
- Twee keer brand binnen half uur 62
- Brand bij Doe het Zelf Horyon 62
- Tankwagen tegen auto religieuzen 63
- ’t Babbeltje 64
- 300 autowrakken in brand 64
- De Venloseweg 65
- Zware brand teistert De Groote Peel 65
- 40 koeien in gierkelder 66
- Monumentale boerderij in de as 67
- Voor de eerste keer 100 67
- Wateroverlast 67
- Droge zomer 68
- De Boerenbond in Ospel 69
- Brand op herhaling 70
- Dagelijkse ritme afgewisseld door actie 72
- Bedrijfsongeval en vogelpest 74
- Brand bij Essent 75
2 3
Wij waren bij de brandweer
- Frans Stultiens; rij maar die kant op 80
- Frits Knapen; ik had het nooit willen missen 81
- Henk Sieben; ik voel me er nog steeds welkom 82
- Jos Beijes; ook bij mooie branden worden altijd
mensen gedupeerd 84
- Gerrit Op ’t Root; we moesten even op de
vangrails gaan zitten 86
- Sjef Knapen; we stonden werkelijk dag en nacht
klaar voor de brandweer 88
- Jef Kirkels; commandant, daar ga je 90
- Wiel Jonkers; opstaan, aankleden en wegwezen 92
- Frank Tossaint; hij vond bij de brandweer zijn
eerste echte vrienden 94
Ten slotte
Overzicht brandweerpersoneel vanaf 1755 98
Lijst van intekenaren 100

Inleiding door de auteurs
Het idee om de historie van de brandweer Nederweert op
te schrijven is al langere tijd geleden ontstaan. Alhoewel in
eerste instantie de gedachte leefde om de geschiedenis te
beperken tot 1945, bleek er toch behoefte te bestaan om
ook de geschiedenis van de jaren erna tot medio 1985 te beschrijven.
Dit om de huidige generatie brandweerpersoneel
een idee te geven hoe het er in de jaren na de oorlog aan
toe ging. Het fotomateriaal stamt uit de tijd van pakweg na
1940. Het is jammer dat er nergens beeldmateriaal te vinden
is van vóór 1940…
Frank Tossaint.
Helaas heeft Frank zijn boek niet kunnen voltooien. Op de
vraag of ik na zijn overlijden verder wilde schrijven, heb ik
volmondig “ja” gezegd. Het boek is uiteindelijk meer geworden
dan een historische beschouwing tot 1985; het is
naast een verhaal over de geschiedenis van de brandweer
tot 2005 ook een hommage aan alle Nederweerter brandweermensen.
Niet alleen aan de huidige generatie vrijwilligers,
maar zeker ook aan de vorige generaties die, vaak zonder
adequaat gereedschap, hun zware werk moesten doen.
Ik heb het boek van Frank Tossaint met plezier voltooid.
Jan Mueters
Voorwoord
De titel van het boek ‘In vuur en vlam’ is tweeledig. Het is
een verwijzing naar de oorspronkelijke taak van de brandweer,
namelijk de brandbestrijding. Maar het is ook een uitdrukking
van de bevlogenheid waarmee generaties brandweermensen
hun vaak zo zware taak hebben uitgevoerd.
Het boek is naast een overzicht van de geschiedenis van de
brandweer Nederweert dan ook een eerbetoon aan deze
vrijwilligers.
Wie het boek leest zal zich wellicht verwonderen over feiten
en gebeurtenissen uit het verleden. Onze brandweer heeft
zich ontwikkeld van een korps dat met beperkte middelen
het vuur te lijf ging tot een goed uitgeruste en deskundige
hulpverleningsorganisatie.
4 5
Opvallend zijn de ernstige incidenten die zich in de loop van
de jaren in onze gemeente hebben afgespeeld. In het boek
zijn grote branden, gevaarlijke situaties en ernstige verkeersongevallen
beschreven.Telkens was de brandweer paraat om
deze incidenten te bestrijden en om erger te voorkomen.
De verhalen van de oud-brandweermensen zijn indrukwekkend.
Uit hun woorden blijkt hoe bepalend de rol was die de
brandweer in hun leven heeft gespeeld. Hun verhalen maken
duidelijk hoe ze zich, vaak met een juiste portie humor
en relativeringsvermogen, van hun taak hebben gekweten.
Maar het blijkt ook dat ze onuitwisbare herinneringen met
zich meedragen.
Wanneer ik de geschiedenis van de brandweer Nederweert
overzie, dan spreek ik graag mijn bewondering uit voor allen
die de goede naam van brandweer Nederweert hebben weten
waar te maken en te houden. Zij wisten en weten zich
daarbij gesteund door de burgerij en het gemeentebestuur.
Onze brandweercommandant Frank Tossaint nam het initiatief
voor dit boek. Het was hem niet gegund het ook daadwerkelijk
te zien verschijnen. Ik weet zeker dat het boek zoals
het nu voorligt, zijn volledige instemming zou hebben.
Voor de totstandkoming van dit boek is dank verschuldigd
aan de auteurs en de personen die bereid waren waardevolle
informatie en fotomateriaal te verschaffen. Ik hoop dat
velen met genoegen kennis zullen nemen van de geschreven
geschiedenis van de brandweer Nederweert.
Nederweert, februari 2005
Henri Suttorp,
Burgemeester van Nederweert

6 7
Historisch overzicht
De brandweer van vroeger moest met beperkte middelen
het vuur bestrijden. Tot 1955 was het gemeentebestuur
uiterst zuinig als het uitgaven ten behoeve van de brandweer
betrof. Zo was vervanging van materiaal per definitie
moeilijk bespreekbaar en als er dan toch uiteindelijk besloten
werd tot een investering moest de brandweer altijd op zoek
naar tweedehands spullen. Tot de Tweede Wereldoorlog
werden de branden zelfs bestreden in de eigen kleding die
men op het moment van alarm droeg. Commandant Kirkels
en burgemeester Spiertz hebben met de aanschaf van een
nieuwe brandweerwagen in 1955 in feite de modernisering
van de brandweer in gang gezet. In dit historisch overzicht
is de ontwikkeling van brandweer Nederweert van 1754 tot
2005 beschreven.

Brandt Reglement
Hoewel de Romeinen al vanaf het begin van onze jaartelling
over een georganiseerde brandweer beschikten in
onder andere de stad Rome, bleef het in de rest van Europa
nog honderden jaren behelpen, en was er geen sprake van
enige organisatie op het gebied van de brandbestrijding.
In Nederland stammen de eerste gegevens over een georganiseerde
brandweer uit de 14e en 15e eeuw. Doordat de
mensen steeds meer geconfronteerd werden met de gevolgen
van brand, moesten zij voortdurend op de gevaren
worden gewezen. Er kwamen steeds meer keuren (verordeningen)
waarin vermeld werd hoe brand voorkomen en
bestreden moest worden. Door de aanwas van de bevolking
en de toenemende industrialisatie ontstonden er veel brandonveilige
situaties zodat de overheid het noodzakelijk vond
om in te grijpen.
In 1732 besloot de Staten-Generaal der Verenigde Nederlanden
dat alle dorpsbesturen een brandreglement moesten
opstellen. De schepenen van Nederweert voerden dit
besluit niet onmiddellijk uit, want eerst in 1754 werd een
eerste Brandt Reglement vastgesteld. In dit brandreglement
werd de alarmering en werkmethode bij brand geregeld. Bij
brand moesten onmiddellijk “de klocken worden geluijt” en
’s nachts moest de nachtwaker “op sijn hooren blaesen”. Burgers
mochten niet “bij daeghe ofte nachte in schuijren taback
rooken”. Ook werd in het reglement aandacht besteed aan
bouwkundige voorzieningen en “dat alle schoorsteenen..tot
eene behoorlijcke hooghte boven het dack met metselwerck
souden moeten opgevoert worden”.
Opvallend is dat zelfs aandacht werd geschonken aan het
onderzoek naar de oorzaak van de brand en “dat naer het
blussen ofte ophouden vanden brand,… ,nauwkeurighondersoeck
zal worden gedaan op de oorsaeke…” In feite behandelt
de regelgeving in de 21 e eeuw, hoewel veel uitgebreider,
nog steeds dezelfde onderwerpen.
Ontstaan brandweer Nederweert
Gaat men op zoek naar het ontstaan van een gemeentelijke
brandweer, dan is de datum van aankoop van
de eerste brandspuit van belang. Zo’n brandspuit bestond
destijds uit een eenvoudige pomp, geplaatst in een houten
kuip die gevuld kon worden met emmers water. Door een
pompzwengel op en neer te bewegen, werd water vanuit
de kuip via een leren slang naar de plaats gevoerd waar de
brand werd geblust. Naar alle waarschijnlijkheid kan 1754
beschouwd worden als het beginjaar van brandweer Nederweert,
want in dat jaar wordt een brandspuit aangeschaft
voor een bedrag van 500 gulden. Deze brandspuit stond in
een eigen onderkomen, want in 1756 wordt aan Hendrik
Buvels “de somme van twee en vijftig gulden voor de geleverde
karren sleyen ten dienste voor de spuit en het spuithuysken”
betaald.
Op 2 december 1755 is er een aanstellingsbesluit van de
eerste vier brandt meesters, ondertekend door het complete
gemeentebestuur. De taak van de brandmeesters was veelzijdig.
Zij moesten niet alleen de branden blussen en het
materieel onderhouden, maar ook drie tot vier maal per jaar
diverse brandgevaarlijke gebouwen inspecteren. Blijkbaar
hadden zij hier niet genoeg tijd voor, want in de volgende
jaren worden verschillende rekeningen aangetroffen, waarbij
aan de gezworenen (vergelijkbaar met de huidige raadsleden)
vacatiegelden worden betaald voor het inspecteren
van gebouwen en dergelijke.
Brandweer Nederweert in de 19e eeuw
In 1808, Nederweert telde toen 3.700 inwoners, wordt in
de begroting een bedrag van 50 francen opgenomen voor
het onderhoud van de brandspuit. In 1817 beschikte Nederweert
al over twee brandspuiten, zo blijkt uit de gemeentebegroting
van dat jaar. Waar in het begin de brandspuiten in
Nederweert-Dorp gestaan hebben, is niet bekend. In 1872,
zo blijkt uit de notulen van de vergadering van burgemeester
en wethouders, staat het huis van Gabriel Hobus op instorten.
Verder wordt in de notulen vermeld dat de gemeente-
raad in het verleden besloten had om hier een brandspuitenhuis
te plaatsen. Pas in 1884 wordt definitief besloten om
een nieuw brandspuitenhuis te bouwen. De timmerman
P.M. Knapen moet hiervoor een tekening maken en hij
raamt de bouwkosten op 750 tot 900 gulden. Blijkbaar is
het gemeentebestuur akkoord want het spuithuisje wordt in
datzelfde jaar nog gebouwd. De exacte locatie is niet te achterhalen.
In 1920 heeft men dit huisje blijkbaar al verlaten,
want de brandspuit is dan gestald in het brandspuitenhuisje
in de Brugstraat. Dit huisje stond ongeveer op de hoek Brugstraat
- Staat waar later een trafohuisje gebouwd werd.
In 1852 wordt een soort organisatieverordening op de
brandweer vastgesteld, genaamd “Reglement: Gezelschap
van brandmeesters, des zelfs verpligtingen en bepalingen
omtrent te neme voorzorgen bij het ontstaan van brand“
Hierin staat dat het gezelschap van de brandmeesters in
Nederweert bestaat uit acht personen en in Leveroy uit vier
personen. Deze kiezen uit hun midden een president. In de
verordening staan een aantal instructies voor de brandmeesters.
Zo hebben ze het toezicht op de stookplaatsen en de
brandweergereedschappen. Bij een uitruk moeten zij zich
naar het brandspuitenhuisje begeven om de spuiten gereed
te maken voor het vervoer naar de plaats van de brand. Indien
binnen de bebouwde kom een brand was, werd dit
vervoer met mankracht verzorgd.
Om ervoor te zorgen dat de uitruktijden niet uit de hand
liepen, werd een beloning van 50 cent per persoon gegeven
aan de zes personen die de eerste spuit binnen het dorp of
het gehucht Staat naar de brand brengen. Voor het brengen
van de tweede spuit werd een beloning uitgeloofd van
30 cent per persoon. Voor het geval brand buiten de kom
uitbrak kreeg degene die de eerste spuit met een paard ter
plaatse bracht een beloning van vijf gulden, terwijl voor de
tweede spuit een bedrag van drie gulden gegeven werd. De
eerste aanwezige brandmeester diende de burgemeester of
wethouder te verwittigen.
Reeds in de 19e eeuw werd er samengewerkt tussen politie
en brandweer. In de verordening van 1852 is geregeld dat
de veldwachters direct ter plaatse moesten komen om de
goede orde te bewaren. Verder moesten zij “er zorg voor
dragen dat de aandrang van kinderen,vrouwen en nuttelooze
menschen worde geweerd…” Ook hadden zij de taak om geredde
voorwerpen in goede bewaring te brengen.
8 9
Brand binnen de bebouwde kom.
De veldwachters hielden zich ook bezig met de inzet van de
brandweer. Zo moesten zij er voor zorgen dat er rijen geformeerd
werden, waarlangs de emmers met water naar de
spuiten gebracht werden. Nadat de brandmeesters beoordeeld
hadden of het vuur uit was en er niet verder geblust
hoefde te worden moest een wacht van acht personen aantreden
om te voorkomen dat het vuur alsnog zou oplaaien.
In 1862 krijgt de nachtwaker de aanvullende instructie van
burgemeester en wethouders om bij brand vanaf de toren
alarm te blazen. Deze man liep ‘s zomers van 23.00 uur tot
03.00 uur zijn ronden en in de winter van 22.00 uur tot
04.00 uur ‘s morgens.
De kerkdorpen
Nederweert is een uitgestrekte gemeente en de brandweer
moet vaak lang rijden voordat ze ter plaatse is. In
1850 was de gemeenteraad al met dit probleem bezig. In
de raadsvergadering van 11 maart 1850 wordt als volgt in

de raad gesproken: “… over de aanschaf van een brandspuit
voor Leveroy, omdat dit te ver van de kom van de gemeente
verwijderd ligt, om door deze enige ondersteuning te kunnen
erlangen”. In de begroting voor het jaar 1851 reserveerde
de raad een bedrag van 200 gulden voor de aanschaf
van een brandspuit voor Leveroy.
Brandspuit rond 1850.
In hetzelfde jaar wordt er een overeenkomst gesloten tussen
de gemeente en Willem Lamers, waarin staat dat hij met
stenen en kalk van de gemeente een berging voor de brandspuit
maakt en de blusmiddelen hier opslaat. De berging lag
bij het pand genaamd “Bij Tocht”, dit is het huidige perceel
Dorpstraat 69 (daar waar de Deckerstraat splitst in de Dorpstraat
en de Heerbaan). Bovendien krijgt hij voor eeuwig de
zorg over het onderhoud aan het gebouw.
In 1866 besluit de raad in de begroting een bedrag van 100
gulden op te nemen voor de aanschaf van emmers en een
spuit voor het gehucht Ospel. Blijkbaar gaat dit niet door
want pas in 1886 besluit de raad als volgt: “Gezien de verre
afstand van het gehucht Ospel tot het Dorp er een brandspuit
aldaar moet worden geplaatst en een bergplaats moet
worden gebouwd”. De genoemde bergplaats ligt aan de
Waatskamp waar nu de berging van de begraafplaats is.
Vroeger werd dit ook het “melkfabriekje de Vlijt” genoemd.
Over personeel voor Ospel wordt voor het eerst melding
gemaakt in 1905 als gesproken wordt over de vervanging
wegens overlijden van twee brandmeesters in Ospel. Onwaarschijnlijk
is echter dat de bemanning van de spuit in
Ospel uit Nederweert-Dorp moest komen, zodat het vrijwel
zeker is dat Ospel sinds de aanschaf van de spuit in 1886 ook
een aantal brandmeesters heeft gehad.
De 20e eeuw
In 1919 besluiten burgemeester en wethouders om de organisatie
van de brandweer door middel van een nieuwe
organisatieverordening te regelen. Toch is het de vraag of
de gemeente erg bewust bezig was met brandweerzorg, zo
blijkt uit de diverse waarschuwingen van Gedeputeerde Staten
in de jaren na 1919 aan het gemeentebestuur over het
niet inleveren van de jaarverslagen van de brandweer.
Op 14 november 1922 is er bezoek van de Commissaris van
de Koningin. Blijkbaar is hij onthutst door de staat waarin
het brandweermateriaal verkeert. Binnen drie weken na
zijn bezoek schrijft hij al een brief aan het gemeentebestuur,
waarin hij vraagt of inmiddels een betere brandspuit is aangeschaft.
Het gemeentebestuur reageert snel, want op 28 maart 1923
worden Gedeputeerde Staten schriftelijk geïnformeerd dat
de gemeente Nederweert de zo goed als nieuwe brandspuit
van de gemeente Hennaarderadeel kan kopen. Uit de inventarislijst
blijkt het te gaan om een vierwielige brandspuit die
in 1918 door de firma van Bergen uit Heiligerlee aan de gemeente
Hennaarderadeel is geleverd. Hierbij behoren zeven
slangen met een totale lengte van 170 meter, een trekstok,
twee pompstokken, een lantaarn, twee straalpijpen met vier
mondstukken en een zuigslang van zes meter. Verder behoort
er nog wat klein gereedschap bij.
Deze pomp werd in het nieuwe brandspuitenhuisje geplaatst,
dat bij de bouw van het gemeentehuis in 1922 aan
de achterzijde speciaal daarvoor gebouwd was.
In 1930 komt er een schrijven van Gedeputeerde Staten,
waarin zij vragen of er een noodzaak is om een bosbrandweer
op te richten. Dit werd door Burgemeester en wet-
houders negatief beantwoord. In hetzelfde jaar komt vanuit
Weert een verzoek om een gezamenlijke bosbrandweer
op te richten. Ook hier doet men niets mee. Toch wordt in
1943 een bosbrandweer opgericht. Deze organisatie krijgt
een grote omvang om veel mensen van tewerkstelling in
Duitsland te behoeden. Na de Tweede Wereldoorlog wordt
de bosbrandweer weer opgeheven.
De gemeenteraad stelt in 1941 een nieuwe verordening op
de brandweer vast. Hierin is geregeld dat het korps uit 24
brandmeesters moet bestaan, waarvan 16 in Nederweert-
Dorp, 4 in Ospel en 4 in Leveroy. Ze hebben de beschikking
over drie brandspuiten; in zowel Nederweert-Dorp, Ospel
en Leveroy staat een brandspuit.
In 1952 wordt in samenwerking met de Houtvesterij Limburg
(het huidige Staatsbosbeheer) en met de gemeenten
Weert en Stramproy weer een bosbrandweer opgericht die
voor wat betreft Nederweert onder commando staat van de
gemeenteopzichter Cornelis Jonkers.
In 1955 volgt weer een nieuwe verordening. Daarin wordt
bepaald dat het korps minimaal bestaat uit 1 commandant,
3 bevelvoerders* en 16 brandwachten. Het gemeentebestuur
krijgt ook de verantwoording voor het hebben van doelmatige
kleding. Dit lijkt naar huidige inzichten een vanzelfsprekendheid,
maar tot aan de Tweede Wereldoorlog zorgde de
gemeente niet voor kleding van het brandweerpersoneel.
Het grote materieel werd ook nauwkeurig omschreven, te
weten een trekker-manschappenwagen, een motorspuit en
een neveltankwagen.
Tevens werd aangegeven hoe periodiek het materieel, de
brandkranen en brandputten en de meldings- en alarmeringsinstallatie
gecontroleerd moest worden.
*Een bevelvoerder heeft de rang onderbrandmeester of brandmeester
en heeft de leiding over één bluseenheid.
De brandweer in mijn jeugd
Verteld in 1979 door Jan Biezenaar, oud-gemeentesecretaris
In mijn jeugd was Tra Spierings, horlogemaker in de Brugstraat,
commandant van de vrijwillige brandweer. Ondercommandant
was Lei Heijnen van de Smisserstraat. Hij was
timmerman-aannemer.
Het korps bestond in hoofdzaak uit zelfstandige vaklieden.
Uniformen of andere uitrustingsstukken waren er geen.
Het materieel bestond uit een zeer primitieve handspuit,
feitelijk een bak op vier wielen voorzien van een perspomp,
die met de hand aangedreven moest worden. Het was echt
“pompen of verzuipen”. De bak moest met emmers gevuld
worden. Hiertoe vormde men met behulp van de buren een
“menselijke ketting”, die de emmers water zo vlug mogelijk
doorgaven.
10 11
Omstreeks 1922 kwam er een meer moderne handpomp uit
Heiligerlee. Deze moest door een man of zes bediend worden,
doch kon zelf het bluswater opzuigen, zodat niet meer met
emmers gewerkt behoefde te worden.
De oude brandspuit (met bak) stond in het brandspuitenhuisje
dat in de Brugstraat was gelegen, ongeveer op de hoek
Brugstraat-Staat, waar nu een transformatorhuisje het
straatbeeld ontsiert. Het werd ook wel gebruikt om arrestanten
tijdelijk “op te bergen”. Lang bleven deze er gewoonlijk niet
in, want een bekend dorpsfiguur, die graag stroopte, wist
via het dak te ontsnappen door heel gewoon de pannen te
verwijderen.
De nieuwe brandspuit (Heiligerlee) werd geplaatst in het
brandspuitenhuisje dat bij de bouw van het raadhuis in 1922
speciaal daartoe gebouwd was. Naderhand werd de “kazerne”
overgeplaatst naar de woning van gemeenteopzichter Jonkers
aan de Bredeweg. Later werd de brandweerkazerne in de
achterbouw van het raadhuis tot noodslachtplaats verbouwd.

Hierna werd de gehele vleugel voor de administratie ingericht
(financiën en vervolgens sociale zaken). Overigens was die
vleugel van het raadhuis zeer belangrijk voor de veiligheid
van de inwoners. Niet alleen stond er een brandspuit, maar
ook waren op de verdieping er boven de geweren van de
burgerwacht opgeslagen.
De alarmering van de brandweer was heel eenvoudig.
De burger, die bij brand het eerst de brandspuit uit het
brandspuitenhuisje haalde, kreeg een premie van een
rijksdaalder. Het ging dan in galop, getrokken door buren en
brandweerlieden, naar de plaats van de ramp. Het was wel
nodig regelmatig om te kijken of de spuit ook volgde, want
het instrument waaraan getrokken moest worden, ging bij het
nemen van een bocht gemakkelijk los.
Materieel en huisvesting vanaf 1938
Door de oorlogsdreiging komt het gemeentebestuur
in 1938 tot de conclusie dat de brandblusmiddelen
absoluut onvoldoende zijn. Nadat eerst gepoogd wordt
een tweedehands spuit te kopen, wordt uiteindelijk voor
een bedrag van 3.162,12 gulden een nieuwe brandspuit
gekocht bij de firma Bikkers te Rotterdam.
De brandspuit had een bronzen pomp met een capaciteit
van 3000 l/min en was voorzien van een Ford V8 motor
van 85 pk, die gestart kon worden middels een accu of in
tijd van nood door het aanzwengelen. Hiervoor was een
magneetontsteking aanwezig. Dit bleek in de praktijk even-
wel behelpen. De toenmalige fietsenmaker bij de kerk, Thieu
Peters (Thieu van Siem), was de enige “geschoolde” monteur
bij de brandweer. De nodige keren moest hij assistentie
verlenen bij het starten van de pomp.
In 1939 wordt besloten om een tweede hands wagen aan
te schaffen om de pomp snel naar een brandplaats te kunnen
vervoeren. De keuze viel op een oud Opel vrachtwagentje.
Dit werd gestald in een gehuurd onderkomen van de
kerk dat aan de nauwe steeg lag (begin Kapelaniestraat). De
motorspuit stond in een bijgebouw van het gemeentehuis
in de oude Koolensteeg, de huidige Burgemeester Greijmansstraat.
12 13
Een sfeerbeeld van de Brugstraat in 1920. U ziet uiterst rechts de
voorgevel van het brandspuitenhuisje. Het tweede pand van links is
de horlogerie van brandweercommandant Tra Spierings.
De Bikkers-pomp met bemanning in 1949. Zittend op de pomp ziet u
vlnr Rich Peters, Jan Freij, Wiel Kessels, voor de pomp staan vlnr
Wim Mertens, Jan Giesendorf, Pierre Kluskens, Frits Scheijven, Jac Kluskens
en commandant Jef Kirkels in zijn karakteristieke lange leren jas.
De Koolensteeg (huidige Burgemeester Greijmansstraat) met rechts op
de foto het brandspuitenhuisje.
In het begin van de Tweede Wereldoorlog ontstond het
plan om bij de toenmalige oude veldwachterswoning op
Kerkstraat A 85 een garage voor de brandweer te bouwen.
In het pand, dat nadien is vernummerd tot Bredeweg 29,
is thans de scouting gehuisvest. De aanleiding was de onmogelijke
situatie dat de motorspuit en de tractiewagen op
twee verschillende locaties stonden en dat manoeuvreren
in de nauwe stegen erg moeilijk was. Bij brief van 10 oktober
1941 verzoeken Burgemeester en wethouders aan het
Bureau Goedkeuring Werken in Maastricht om medewerking.
Op 12 februari 1942 volgt de openbare aanbesteding,
waarbij het werk gegund wordt aan aannemer Thieu Fijen
voor het bedrag van 3.867 gulden. Aan de oostzijde van
het gebouw kwam er ruimte voor het brandweermateriaal
en aan de westzijde kwam een werkplaats en stalling voor
de gemeentewals. Deze wals was voordien gestald in een
houten onderkomen op toen Kreijel F16, nadien Budschop
25 geheten, waar de gemeenteopzichter Cornelis Jonkers
woonde. Hij en gemeentewerken werden steeds meer betrokken
bij de voorzieningen ten dienste van de brandweer.
Met zijn gezin verhuisde hij in augustus 1940 naar genoemd
adres, Kerkstraat A 85.

De brandspuit van Ospel en die van Leveroy werden in de
loop van de oorlog naar de nieuwe brandweerkazerne gebracht.
Helaas werden ze gesloopt omdat de bronzen pompen
bij de bezetter moesten worden ingeleverd.
Medio 1943 werd van de rijke Nederweertenaar Bolle Jan
(Jan Hendriks) van villa Zuidhoeve een luxewagen overge-
nomen van het merk Nash. Cornelis Jonkers maakte een ontwerp
hoe de nieuwe brandweerwagen eruit moest komen
te zien en er werd begonnen met de werkzaamheden. Eerst
werd de Nash ontmanteld en daarna werd op het onderstel
een zogenaamde opbouw gemaakt. Lei Heijnen is begonnen
met het opbouwen en Sjeng Kluskens van de Smisserstraat,
dit was een timmerman die kwaliteitswerk leverde, heeft het
werk naderhand voltooid.
Het werd een open wagen. De opbouw was van iepenhout
gemaakt. De spuitgasten zaten ruggelings tegen elkaar op
banken in de open lucht. De chauffeur en de bijrijder zaten
achter de voorruit, eveneens in de open lucht. Op de laadvloer
onder de banken was een slangenruimte met haspels
op een slede. Een bel verried het uitrukken van de wagen.
Zoals gebruikelijk was de wagen van een zwengel voorzien.
De benzine werd getapt uit 200 liter vaten, terwijl in de tuin
bij de kazerne een waterton van 1000 liter was ingegraven
die gevuld was met benzine die aan het distributiesysteem
van de Duitsers was onttrokken.
Het voertuig werd op 21 september 1944 gevorderd door
de Duitsers. Jef Jonkers, die bij de kazerne woonde, werd
gedwongen om als chauffeur te fungeren. Bij het begin van
de Kerkstraat moest een versperring genomen worden en
kwam het voertuig stil te staan. Hier vluchtte Jef Jonkers weg.
Een Duitse soldaat heeft het voertuig toen meegenomen.
Nadien is het voertuig uitgebrand terug gevonden langs de
Noordervaart. Het was getroffen door een granaat.
De motorspuit overleefde de oorlog en bleef in de kazerne.
Aangezien brandweer Nederweert geen vervoer voor de
motorspuit had, stelden de geallieerden een Bedford 3-tonner
ter beschikking als trekker. Deze werd later vervangen
door een Austin “Bellewagen” van Britse makelij, die het
echter op de slechte wegen in het buitengebied niet goed
deed.
In 1950 kocht de gemeente in Roermond voor 1400 gulden
een Ford legervoertuig dat als vrachtwagen gebruikt werd
door een aannemer. De laadbak werd eraf gesloopt en er
werd, naar hetzelfde ontwerp als dat van de wagen van Bolle
Jan, een opbouw gemaakt op het chassis. Dit gebeurde
bij smid Geusens (Smeeds Pierke) in de Brugstraat voor 960
gulden. Met name knecht Pier Jonkers heeft veel aan de wagen
gewerkt.
Er was nauwelijks een terrein denkbaar dat deze wagen
niet kon nemen. De vele niet gesynchroniseerde versnellingen
stelden echter wel hoge eisen aan de chauffeur. Naast
brandweermaterialen beschikte het voertuig ook over twee
brancards. Deze bewezen meteen hun nut; op de avond
van de inhuldiging had een wethouder te diep in het glaasje
gekeken en werd per brancard naar huis getransporteerd.
14 15
De kazerne aan de Bredeweg. Zoals u ziet moest de brandweerauto
langs de gevel van de woning gestuurd worden. Dit heeft in de haast
van een uitruk wel eens een spatbord gekost.
Het wagenpark in 1950. Links de Ford en rechts de Austin “Bellewagen”
De Ford trekker- manschappenwagen.
De Ford heeft lange tijd dienst gedaan. De “bellewagen”
heeft nog enige tijd als tweede voertuig dienst gedaan en is
vervolgens verkocht aan brandweer Stein.

In 1955 schafte het korps voor een bedrag van 18.850 gulden
een blusvoertuig van het merk Commer aan. Het was
de eerste hoge druk (HD) tankautospuit van de brandweer
Nederweert. Het voertuig beschikte over een watertank van
2000 liter en een pomp zodat direct met de brandbestrijding
kon worden begonnen. Dit was een enorme vooruitgang
want tot dan moest eerst water uit een kanaal, beek
of put worden aangezogen alvorens met de blussing kon
worden aangevangen. Met de dunne HD slangen konden
de brandweermannen snel een pand binnengaan en door
het water onder een druk van 40 bar te vernevelen, werd
de waterschade sterk beperkt. Deze blustechniek wordt momenteel
nog steeds toegepast.
In 1955 werd de nieuwe Commer hogedrukspuit na de hoogmis
gepresenteerd aan het publiek. Herkent u links op de foto de oude
winkel van Thieu van Siem?
De Commer tankautospuit werd in 1972 vervangen door
een Magirus chassis met een Kronenburg opbouw. Dit voertuig
had een gecombineerde lage druk- en hoge druk pomp.
Met de lage druk pomp kon tot 3000 liter water per minuut
op de brand worden gespoten onder een druk van onge-
veer 5 bar. De hoge druk pomp leverde 250 liter water per
minuut onder een druk van 40 bar. De prijs van het voertuig
bedroeg 94.269 gulden. In 1990 is de Magirus vervangen
door een Volvo tankautospuit met een Mostard opbouw.
1972. Magirus Kronenburg.
1990. Volvo Mostard.
In 1963 was het nog gewoon dat brandweervoertuigen werden ingezegend.
U ziet vlnr Jef Kirkels, Thieu Truien, burgemeester Spiertz,
pastoor Kessels, Wiel Jonkers, Jan Freij.
1963. De Commer trekker- manschappenwagen en de Commer hogedrukspuit op het Sint Antoniusplein.
De Ford-Bikkers motorspuit uit 1938 werd in 1962 door de
Brandweerinspectie afgekeurd. Er werd besloten om voor
25.000 gulden een nieuwe motorspuit en een trekker-manschappenwagen
van het merk Commer te kopen.
De Commer trekker-manschappenwagen en de motorspuit
uit 1963 werden in december 1975 vervangen door een
Mercedes Benz L 508D bestelwagen en een Rosenbauer
motorspuit. Deze motorspuit bleef bijna 20 jaar in dienst.
Tijdens de eerste overstromingen van de Maas in 1993 werd
echter zoveel van de oude pomp gevergd dat een revisie
noodzakelijk was. Aangezien geen onderdelen meer verkrijgbaar
waren, werd in 1994 een nieuwe motorspuit van
het type Rosenbauer Fox aangeschaft. In 1997 werd de
Mercedes L 508D vervangen door een Fiat Ducato met een
Schmitz opbouw. Voor het vervoer van extra personeel werd
in 1991 een Ford Transit personenbusje aangeschaft.
16 17

De brandweervoertuigen anno 2005. Links staat de Mercedes Atego met als roepnummer 645, in het midden de Volvo met als roepnummer 640
en rechts de Ford Transit personenbus met als roepnummer 601.
18 19
In 2001 werd een 16 jaar oude tankautospuit van het type
Mercedes Benz 1622 om niet van de regionale brandweer
overgenomen. Deze 4x4 tankautospuit was uitermate geschikt
voor het bestrijden van bosbranden. In 2004, er is
besloten om het wagenpark te reorganiseren, zijn zowel de
Mercedes tankautospuit, de Fiat Ducato en de motorspuit
verkocht en is een tankautospuit van het type Mercedes
Atego 1628AF met een Rosenbauer opbouw aangeschaft.
Het korps beschikt nu over twee tankautospuiten en een
personeelsbus.
Tegen het einde van de jaren zestig van de vorige eeuw
werd het steeds duidelijker dat de brandweerkazerne aan de
Bredeweg te klein werd. Aangezien ook gemeentewerken te
klein gehuisvest was, werd besloten om in Budschop een gezamenlijk
onderkomen te bouwen. In eerste instantie wilde
men boven de kazerne twee dienstwoningen bouwen om
ervoor te zorgen dat er altijd snel uitgerukt kon worden. Dit
laatste is echter niet doorgegaan. Op 23 september 1972
werd de kazerne aan de Gutjesweg feestelijk geopend door
burgemeester Spiertz en Mina Jonkers.
De nieuwe brandweerkazerne aan de Gutjesweg wordt door burgemeester
Spiertz en centraliste Mina Jonkers geopend.
In 1994 wordt de kazerne verbouwd en komen er douchegelegenheden,
een werkplaats en een vulstation voor de
ademluchtflessen. In 2003 wordt de kazerne uitgebreid met
een vierde uitrukpoort en een kantoor.
Kleding
De uitrusting van de brandweerlieden stond tot vlak voor
de oorlog op een laag pitje. Men moest het doen met
de eigen kleding die men op het moment van alarmering
droeg. In juli 1920 komt bij de gemeente een brief binnen
waarin de brandmeesters verzoeken om waterdichte bovenkleding.
“Indien de gemeente hier niet op in wil gaan, zullen
de brandmeesters gezamenlijk hun ontslag nemen.”
Blijkbaar is de gemeente niet op de eisen ingegaan en is
het gezamenlijk ontslag ook niet doorgegaan, want eerst in
Het korps in 1947 met de Austin Bellewagen. De kleding is niet echt
uniform. De manschappen dragen zowel leren helmen met koperen
kam, helmen van het Nederlands leger en helmen van Duits model.
Vlnr Jef Kirkels, Jan Giesendorf, Jef Jonkers, Jan Hendrix, Neer Gielisen,
Toon Janssen, Rich Peters, Jan Freij, Jan van Dooren, Wiel Kessels, Jan
Hoeben, Frits Scheijven, Pierre Kluskens, Piet Poell, Tinus Beijes, Toon
Jansen, Wim Mertens.
augustus 1938 vraagt de gemeente een offerte bij de Gebr.
Kronenburg in Culemborg voor de kleding van de spuitgasten.
In 1939 bestelt men 12 leren jekkers, 12 broeken
van zeildoek, 11 helmen en 1 pet. In 1941 koopt men nog
eens 14 jekkers. Gedurende de oorlog werd de brandweer
van nieuwe spullen voorzien, mede op last van de bezetter.
De lederen brandweerhelmen met koperen kam en de oude
helmen van het Nederlandse leger werden vervangen door

helmen van Duits model. De uitrusting werd aangevuld met
gasmaskers en in 1941 werd een zuurstofapparaat in gebruik
genomen.
Nadat 50 jaar lang leren uitrukpakken zijn gedragen, wordt
in 1989 het ‘leren tijdperk’ verlaten. Bij de firma Kraaijer
worden pakken besteld die zijn gemaakt van een onbrandbaar
textiel. Deze kleding wordt eind 2002 vervangen door
uitrukkleding met een opvallende gele striping.
Het korps poseert in 2003 in de nieuwe uitrukpakken. U ziet vlnr Theo
Hoovers, Geer van Goor, Mart Kneepkens, Marian Lankester, Koos
Verheijen, Piet Slaats, Ine van Cranenbroek, Rob van Hoek, Harold
van der Haar, Remco Gruteke, Luud Thijssen, Math Houben, Rob Knapen,
Edward Sieben, Peter Dehing, Iwan Stultiens, Theo Luijten, Fred
Knapen, Frans Stultiens, Gerrit op ’t Root, Leon Geuns, Jan Mueters,
Huib van Deursen, Frank van Thuijl, John Scheffers, Eric van der Klugt,
Henk Stultiens, Math Fiddelaers, Frank Tossaint.
Alarmering
Een van de problemen van de brandbestrijding was een
snelle alarmering. Het begon met de kreet “brand” en het
verbaal doorgeven van deze kreet. In de kernen van kleine
gemeenschappen werkte dit goed. Woonde men verder
weg dan werkte dit systeem niet en moest men het hebben
van de visuele waarneming. In de eerste tijd van de georganiseerde
brandweer werden overdag de klokken van de kerk
gebruikt als alarmeringsmiddel. ‘s Nachts was het de taak
van de nachtwaker om uit te kijken naar brand en bij alarm
op zijn hoorn te blazen. Dit systeem moet nog tot in het
begin van de vorige eeuw bestaan hebben. Naast de brandweer
werd ook de bevolking door dit systeem gealarmeerd
en begaf zich massaal naar de brand. In het begin waren
alle mensen zeer welkom, zij moesten immers meehelpen te
redden wat er te redden viel. Dit helpen werd steeds meer
in de weg lopen of nog erger. De brandweer klaagde hier
20 21

egelmatig over. Door de invoering van het stille alarm, is dit
probleem gelukkig opgelost.
Van1940 tot 1980 is het pand Bredeweg 29 van Cornelis
Jonkers het centrale meld- en alarmeringspunt geweest.
Vanuit dit meldpunt, waar tot 1972 ook de voertuigen waren
gestald, kon vaak zeer snel uitgerukt worden door de
zonen Jef en Wiel die ook bij de brandweer waren en de
brandweerwagens naar de brand reden. De dochters Mina
en Truus verzorgden gedurende ongeveer 40 jaar de bezetting
van de post. Eerst zonder tegenprestatie en later tegen
een vergoeding van 150 gulden per jaar.
Na de melding, die door het ontbreken van telefoons soms
persoonlijk gedaan werd, verzorgden zij de alarmering. In
de oorlogsjaren werd gebruik gemaakt van een door de PTT
geïnstalleerde inductorkast, die middels een zwengel geactiveerd
werd. Met name brandweerlieden in de Kerkstraat
waren aangesloten op dit net. Een brandweerschel gaf dan
het signaal, bijvoorbeeld onafgebroken: “naar de kazerne
komen” (brand richting Boeket) of het signaal lang kort:
“wagen komt door de Kerkstraat”. De brandweerlieden hadden
de kleding aan huis en konden met hun persoonlijke uitrusting
in de langskomende wagen stappen. Degenen die
de alarmering gemist hadden, kwamen vaak hijgend op de
fiets met de spullen over het stuur bij de kazerne informeren:
“waar brandt het?”.
Na de oorlog (1945) konden de burgers bij brand het alarmnummer
333 bellen. Een van de gezusters Jonkers nam dan
de melding aan en het brandweerpersoneel werd vervolgens
door de gezusters telefonisch gealarmeerd. Het brandadres
werd dan medegedeeld en er werd doorgegeven of er
opstapplaatsen werden gepasseerd, of dat de voertuigen de
kazerne hadden verlaten en men op eigen gelegenheid naar
het brandadres moest gaan. Bij de opstapplaatsen, zoals bij
Noblesse op Staat, bij Giesendorf in de Sint Rochusstraat en
bij kapsalon Polly in de Kerkstraat, verzamelde het brandweerpersoneel
zich om opgepikt te worden door de passerende
brandweerwagen. Ook werd wel eens gestopt bij
het woonhuis van een brandweerman dat gepasseerd werd.
Soms stonden huisgenoten te zwaaien: “hij komt eraan”.
In 1966 wordt het systeem van de opstapplaatsen verlaten.
Commandant Kirkels schrijft in een brief aan zijn brandweerpersoneel
dat niet meer wordt gestopt bij de opstapplaatsen
omdat bijna iedereen over een snel vervoermiddel beschikt.
Hij verzoekt iedereen om bij alarm op eigen gelegenheid
naar het brandobject te gaan.
Het ledenbestand was ten behoeve van de telefonische alarmering
opgedeeld in drie groepen. Van elke groep bestond
een lijstje met namen en telefoonnummers en deze waren
verdeeld over drie of vier adressen van brandweermensen
waarvan de vrouwen behulpzaam konden zijn bij de verdere
afwikkeling van de telefonische alarmering. Lijst 1 bevatte de
telefoonnummers van de stafleden en de chauffeurs die snel
op de kazerne konden zijn. Deze lijst werd afgebeld door de
gezusters Jonkers. De echtgenote van een staflid belde dan
lijst 2 af en de echtgenote van een ander staflid belde lijst
3 af. Zo werd alles aan het rollen gebracht. Men sprak dan
ook wel van een sneeuwbaleffect. Doordat de mensen in
die tijd relatief weinig van huis waren en een groot verantwoordelijkheidsgevoel
hadden, heeft de brandweer op deze
wijze ongeveer 40 jaar lang tot volle tevredenheid van de
bestuurders en burgers gefunctioneerd.
In 1979 werd een regionale alarmcentrale opgericht, van
waaruit het brandweerpersoneel door middel van alarmontvangers
(piepers) werd gealarmeerd. De alarmering van de
brandweer was niet meer gemeentelijk georganiseerd en
na 40 jaar waren de diensten van de gezusters Jonkers niet
meer nodig. Zij hebben enorm veel voor de gemeenschap
betekend. Het is in deze tijd niet meer voor te stellen dat
twee personen gedurende 40 jaar ervoor gezorgd hebben
dat elke dag, elk uur en elke minuut de telefoon bewaakt
werd.
Het systeem waarbij brandweerpersoneel op eigen gelegenheid
naar het brandadres ging, kende nadelen. Brandweermensen
die vóór de brandweerwagen ter plaatse waren,
konden niets doen terwijl de toeschouwers dit wel verwachtten.
In het begin van een inzet was men vaak met te weinig
personeel terwijl in de loop van de bluswerkzaamheden teveel
personeel opkwam. Bovendien was de coördinatie erg
moeilijk en wist het opkomende personeel vaak nauwelijks
wat er aan de hand was en welke gevaren verwacht konden
worden. Zo rond 1985 werd dan ook gekozen voor een ander
systeem. De bluskleding werd in de kazerne gehangen
en bij alarm spoedde het personeel zich naar de kazerne. De
tankautospuit rukte uit met een aantal brandweermensen
en degenen die niet snel genoeg bij de kazerne waren, gingen
met de materiaalwagen en personenauto’s na. De procedures
werden echter steeds strenger. Vanaf 1993 rukt een
tankautospuit alleen nog uit met een volledige bezetting.
Personeel gaat niet meer met eigen auto na, maar alleen
met de personeelsbus of de materiaalwagen. Vanaf 2004
wordt het nakomen van personeel zoveel mogelijk beperkt.
Als de bemanning van de eerste tankautospuit versterking
nodig is, komt een volgende tankautospuit ter plaatse. Voor
nakomend personeel is geen plaats meer in dit systeem. Ook
hier maakt traditie langzaam plaats voor professionaliteit.
Bluswatervoorziening
In de eerste instantie was de brandweer qua bluswatervoorziening
aangewezen op de bestaande sloten, kanalen en
putten. Doordat er nog niet zo sterk regenwater afgevoerd
werd, mag men aannemen dat de sloten nog redelijk vol
met water stonden. Echter in zeer droge perioden was de
waterlevering een probleem.
Met name de bewoners van de Kerkstraat waren erg bevreesd
voor brand. Helemaal ongegrond was deze angst
niet. In 1592 is de Sint Lambertuskerk helemaal afgebrand
als gevolg van een blikseminslag. Ruim 65 jaar later, in 1659,
was de rampspoed nog groter. Door een onbekende oorzaak
brandden de kerk en 28 woningen af. Een eenmaal begonnen
brand kon zich snel uitbreiden in de dichtbebouwde
Kerkstraat en de bluswatervoorzieningen waren slecht. In de
Kerkstraat bevonden zich twee openbare waterputten, één
voor de kerk en de andere enkele tientallen meters in zuidelijke
richting. In 1765 overhandigden de bewoners van de
Kerkstraat een petitie aan het gemeentebestuur met het verzoek
om enkele putten en brandkuilen aan te leggen. Maar
in perioden van grote droogte leverden ook deze extra bluswatervoorzieningen
te weinig water op voor een effectieve
brandbestrijding. Leonardus Mooren, een in die tijd bekende
inwoner van Nederweert, bood het gemeentebestuur
in 1779 een oplossing aan. In het washuis bij zijn woning
in de Kerkstraat (nu: Kerkstraat 64) had hij een zeer waterrijke
pomp. Via een goot kon hij het water transporteren
naar een raam waar het water rechtstreeks in de bak van de
brandspuit kon worden opgevangen. Bij een brand moesten
de brandmeesters drie of vier personen aanwijzen die het
water moesten oppompen. Aangezien dit erg zwaar werk
was, moesten ze elkaar regelmatig aflossen. Het gemeentebestuur
dat nu een bluswatervoorziening in de buurt van
de kerk had, aanvaardde dankbaar het aanbod om van de
pomp gebruik te mogen maken.
22 23
In het begin van de vorige eeuw kreeg de bluswatervoorziening
grote aandacht. Gemeentewerken werd hiermede belast.
Iedere kern werd doorsneden door beekstelsels. De voeding
hiervan werd verkregen uit de Zuid Willemsvaart door
een tweetal inlaatduikers. Langs de Noordervaart waren drie
inlaatwerken aanwezig en langs het kanaal Wessem-Nederweert
één. Van hieruit werden vele kilometers beken gevoed.
Dit water werd gebruikt als huishoudwater, voor het spoelen
van de was en het drenken van het vee. Voor de jeugd was
het vangen van stekelbaarsjes, koeëleköpkes (kikkervisjes) en
salamanders in deze beken een enerverende bezigheid.
Gemeentewerken diepte plaatselijk sloten uit of trok deze
door naar woonclusters. In de sloot werd een verdiept gedeelte
met palen afgezet. Hier kon de brandweer water oppompen.
Op talloze plaatsen werden zogenaamde brandkuilen
gegraven in het slotenstelsel. Deze brandkuilen hadden
ook een sociale functie. De jeugd ging er ’s zomers zwemmen
en in de ‘s winters schaatsen. Huisvrouwen ontmoetten

elkaar bij de brandkuilen om tijdens en na het spoelen van
de was de laatste nieuwtjes uit te wisselen.
De gemeente is doorsneden met kanalen. Grote gedeelten
van de Zuid Willemsvaart liggen in een ingraving met een
kanaalpeil van 28,80 meter boven NAP, terwijl het omringende
maaiveld op ongeveer 32.80 meter boven NAP ligt.
Om het kanaalwater binnen bereik van de motorspuit te krijgen
(we spreken nu over het tijdperk na 1938) werden afritten
gegraven in de taluds naar het jaagpad langs het kanaal
dat toen nog open was.
In de oorlog was er een grote behoefte aan het altijd voorhanden
hebben van bluswater en dan met name in de
kernen. De kern Nederweert kreeg in 1941 nog een zestal
brandkuilen. Blijkbaar was men toch niet voldoende verzekerd
van water, want in 1942 laat het gemeentebestuur een
aantal Nortonputten aanleggen, drie in Nederweert, een
in Budschop, een in Leveroy en een in Ospel. Een wichelroedeloper,
Dovens uit Lieshout, bepaalde de plaats waar
zogenaamde wateraders zich kruisten. In 1951 wordt nog
een Nortonput aan de Meijelsedijk gemaakt. Deze putten
hadden een groot waterleverend vermogen.
In de daarop volgende jaren wordt in de hele gemeente
waterleiding aangelegd, waardoor de brandweer middels
ondergrondse brandkranen overal beschikking kreeg over
bluswater.
Personeel
In 1755 zijn de eerste vier brandweermensen, toen brandmeesters
genoemd, aangesteld. Vanaf 1831 zijn er besluiten
te vinden om brandweermensen aan te stellen. Velen
gingen pas weg als zij stierven of een ongeluk gehad hadden.
Uit de overlijdensaktes blijkt dat men soms wel tot
zijn 80e jaar bij de brandweer bleef. De brandweer bestond
vooral uit zelfstandigen. Allerlei beroepen kwamen er voor
zoals timmerman, smid, zadelmaker, winkelier, brouwer en
ook menig landbouwer. Deze wijze van samenstelling is tot
begin jaren ‘70 van de vorige eeuw gebruikelijk geweest.
Daarna konden de ondernemers en middenstanders het
brandweerwerk steeds minder goed uitvoeren. De klanten
accepteerden het steeds minder dat zij op een later tijdstip
geholpen werden, omdat het alarm afging. Het aantal
middenstanders bij de brandweer nam dan ook langzaam
af.
24 25
In 1964 was een eigen zaak goed te combineren met de brandweer.
Waarschijnlijk onder de dreiging van de oorlog worden er in
juni 1939 tien personen extra aangesteld. In 1941 werden
nog eens drie personen aangenomen en in 1943 29 personen.
Deze laatste 29 personen werden aangenomen om hen
te behoeden voor de Arbeidseinsatz in Duitsland.
Na de oorlog wordt een einde gemaakt aan het veel te grote
korps. In een brief van 18 januari 1946 aan de Inspecteur van
het brandweerwezen kondigt burgemeester van Uden het
voornemen aan om over te gaan tot een reorganisatie van
de vrijwillige brandweer. De burgemeester schrijft: “In den
bezettingstijd werd het aantal leden der brandweer aanmerkelijk
uitgebreid, niet zoozeer in verband met een verhoogd
brandgevaar doch vooral om een aantal jonge personen
Bewijs van lidmaatschap van de brandweer in Tweede Wereldoorlog.
een zg. ausweis te doen verstrekken, waardoor zij vrijgesteld
werden van tewerkstelling in Duitschland”. De burgemeester
vermeldt dat hij de huidige sterkte van 43 personen wil
terugbrengen tot 16 personen inclusief de commandant en
dat hij een reserveploeg wil formeren van vijf personen.
Op 22 januari 1946 antwoordt de Inspecteur dat hij geen
bezwaar heeft tegen het voornemen van de burgemeester.
Hij adviseert verder om in de buiten de bebouwde kom
gelegen kernen enig blusmaterieel te stationeren. Met dit
advies is niets gedaan, ook anno 2005 worden alle kernen
vanuit een centrale post verzorgd.
Waarnemend commandant Jef Kirkels krijgt de opdracht om
de reorganisatie door te voeren. Op 6 februari 1946 bericht
hij aan de burgemeester hoe hij de reorganisatie wil aanpakken.
Hij verdeelt het personeel in drie groepen. Tot groep 1
worden gerekend de personen die door de getoonde capaciteiten
zich een graad van onmisbaarheid hebben verworven.
Tot de tweede groep behoren die personen die bij de

andweer zijn aangesteld zodat ze niet in Duitsland tewerkgesteld
zouden worden en in de derde groep zaten degenen
waarvan Kirkels nog niet wist wat hij ermee aanmoest.
Burgemeester van Uden is het blijkbaar met deze aanpak
eens want al op 8 februari 1946 werd een aantal brandweermensen
eervol ontslagen. Opvallend is dat de burgemeester
dit besluit nam en niet het college van burgemeester en
wethouders. De reden hiervan is dat direct na de oorlog de
democratie nog niet hersteld was.
Het gereorganiseerde korps bestond met ingang van 1946
uit de volgende personen:
Het aantal leden bleef tot ongeveer 1970 vrij stabiel. In 1971
nam het aantal vrijwilligers toe van 20 naar 26 leden en
tussen 1979 en 1999 groeide het korps naar 32 personen.
De reden van deze groei was met name een veranderende
maatschappij. De mensen werden mobieler en steeds meer
brandweerpersoneel vond werk buiten de gemeente, zodat
extra personeel noodzakelijk was om de paraatheid op peil
te houden.
Vergoedingen
De eerste aantekening over de vergoeding van de brandmeesters
dateert uit 1857, waar geschreven wordt
dat het traktement van de brandmeesters in Nederweert
en Leveroy is bepaald op 4 gulden per man per jaar. In de
gemeentebegroting van 1858 is een bedrag gereserveerd
voor vergoedingen aan brandweerpersoneel van 78 gulden.
Ter vergelijking; in 2005 werd een bedrag aan vrijwilligersvergoeding
uitbetaald van ruim 100.000 euro.
26 27
In 1946 besluit burgemeester van Uden om een deel van
het korps eervol te ontslaan.
Naam Beroep adres in 1946
Jef Kirkels ambtenaar der secretarie Kerkstraat A 33
Oscar Cox smid Schansstraat F 66
Neer Gielissen loodgieter Kerkstraat A 37
Lei Heijnen timmerman/aannemer Hoeven G 1
Peter Biezenaar technisch medewerker Staat A 162
Tinus Beijes medewerker Boerenbond Staat A 241
Jan Giesendorf schilder Schansstraat F 46b
Toon Hendrix meubelmaker Staat A 231
Jan Hendrix schilder Staat A 231
Lei Hoeben landbouwer Kerkstraat A 87
Jef Jonkers gemeentearbeider Kerkstraat A 85
Thieu Peters fietsenmaker Kerkstraat A 59
Rich Peters administratief medewerker Kerkstraat A 56
Pierre Kluskens timmerman Kerkstraat A 93
Wiel Kessels loodgieter Kerkstraat A 38
Toon Janssen arbeider Kerkstraat A 58
Toon Janssen fietsenmaker Schansstraat F 70
Piet Poell schilder Kerkstraat A 27
Eerst in 1920 stijgt de vergoeding van het brandweerpersoneel.
Ongetwijfeld een gevolg van een dreigbrief van
de brandmeesters van 27 juni van dat jaar, waarin gesteld
wordt dat zij een verhoging van het salaris eisen, anders
zouden zij ontslag nemen. Uit een aanstellingsbesluit van
1923 blijkt dat men gedeeltelijk gehoor gegeven heeft aan
de eis, want daar wordt een jaarvergoeding gegeven van 10
gulden per jaar. In 1927 wordt het bedrag echter verlaagd
en in de crisisjaren gaat het nog slechter. Na de oorlog blijft
de hoogte van de vergoedingen tot 1968 redelijk stabiel.
Daarna gaat het sterk omhoog, met name door de sterke
inflatie die dan optreedt en het effect van de steeds professionelere
brandweer.
Dames bij het korps
Per 1 augustus 1994 zijn voor het eerst in de geschiedenis
dames toegetreden tot het korps. Tiny van Kimmenade
en Marian Lankester-Op ’t Root beten de spits af en in juni
1995 slagen beiden voor het diploma brandwacht. Helaas

moet Tiny enkele weken later vanwege persoonlijke redenen
besluiten om het korps te verlaten. Marian volgt de opleidingen
tot en met hoofdbrandwacht en is nog steeds lid
van het korps. Bij brandweer Nederweert zijn vrouwen altijd
zonder problemen in het korps opgenomen en anno 2005
zijn drie dames lid van het korps.
Wervingscampagne
Terwijl er vroeger nog een wachtlijst was van mensen die
graag bij de brandweer wilden, bleek het in 2002 niet
mogelijk om een tweetal vacatures in te vullen. Op een wervingsactie
kwam geen enkele reactie. De tijd dat de brandweer
geen moeite hoefde te doen om aan personeel te komen,
was voorbij. Om de vacatures toch in te kunnen vullen,
is een intensieve wervingscampagne gestart.
Er werd door Huib van Deursen en Jan Mueters een folder
gemaakt die naar alle inwoners in de leeftijd van 18 tot 40
jaar werd gestuurd. De reacties hierop waren positief en er
solliciteerden 11 personen, waarvan er uiteindelijk drie zijn
aangesteld.
Bosbrandweer
In 1943 werd een aparte bosbrandweer opgericht die onder
bevel stond van de gemeenteopzichter Cornelis Jonkers.
Deze bestond uit de volgende groepen:
• Vloed met 37 personen (Nederweert);
• Houtven met 30 personen (Nederweert-Eind);
• Cruisvennepost met 32 personen (Ospel);
• Groote Peel met 119 personen (Ospel)
28 29
Brandweer Nederweert in 1979. Staand vlnr Wiel Knapen,
Frans Stultiens, Jan van de Kerkhof, Mart Bruijnaers, Harrie Mackus,
Wim Stultiens, Henk Gofers, Wiel Jonkers, Koos Verheijen, Jef Kirkels,
Sjef Knapen, Jel Vissers, Alfons van den Boom, Harrie Stultiens,
Jan Vossen, Bèr Roost, Herman Hermans. Zittend vlnr Henk Sieben,
Bèr Peerlings, Cor Cortie, Gerrit Op ’t Root, Sjang Koolen,
Theo Giesendorf, Jos Beijes, Wim Meevis.
Marian Lankester-Op ’t Root, echtgenote, moeder én hoofdbrandwacht.
De folder van de wervingscampagne is later door meerdere korpsen
gebruikt als voorbeeld voor eigen wervingscampagnes.
Al deze personen werden op deze manier vrijgesteld van de
Arbeitseinsatz. Het waren vrijwel allen landbouwers.
Van de leden van de bosbrandweer zijn geen ontslagbeschikkingen
te vinden, maar aangenomen moet worden dat
zij na de Tweede Wereldoorlog ontslagen zijn, want in 1952
wordt opnieuw een bosbrandweer in het leven geroepen.
Dit korps had een sterkte van 32 personen, voornamelijk
landbouwers en arbeiders, die verspreid woonden in de omgeving
van de bossen en heidevelden. De commandant was
ook nu Cornelis Jonkers. De bedoeling was dat als in De
Groote Peel of de bossen brand uitbrak, de leden op eigen
initiatief het vuur te lijf gingen met takken, schop en emmer.
In de praktijk werkte dat maar ten dele. Een boer die met
oogstwerkzaamheden bezig was, liet niet zomaar zijn werk
en inkomen in de steek. De bosbrandweer heeft dan ook
niet lang bestaan. Uit een kladnotitie blijkt dat er maar drie
inzetten geweest zijn.
Ook in de tijd van de bosbrandweer kwamen zeer grote
peelbranden voor. De daadwerkelijke bestrijding hiervan
vond plaats door gemeentewerkers en de brandweer. De
opzichter van gemeentewerken trok met alle beschikbare
krachten naar het terrein en er werd met de wind in de rug
begonnen met het bestrijden van de brand. De brandweer
stond meestal benedenwinds. Het is voorgekomen dat de

andweerwagen bij terugkeer van Sluis 13, waar het korps
in een dikke rook gestaan hadden, onderweg moest stoppen
om brakende leden de gelegenheid te geven langs de
weg hun maag te legen.
Indien mogelijk werd de motorspuit ingezet. Doorgaans was
dit echter niet mogelijk vanwege het ontbreken van water
en nog vaker vanwege de ontoegankelijkheid van het gebied.
Een peelbrand woedt soms lang ondergronds, zodat brandweerlieden
ooit dagen in de weer moesten zijn. Het nabrengen
van drinken en boterhammen gebeurde dan vaak door
familieleden. Iedereen zorgde voor zichzelf. Een goed thuisfront
was dan belangrijk, want collega’s vergeleken graag de
inhoud van de “knik” (boterhammenzak).
Commando
Alhoewel in de verordening van 1852 staat dat de brandmeesters
uit hun midden een president kiezen, komen de
namen in de archieven tot ongeveer 1920 niet voor. Moge-
lijk wordt dit veroorzaakt door het feit dat dit geen officieel
besluit, maar een onderlinge afspraak was. Deze gewoonte
blijkt in 1945 nog te bestaan want dan neemt Opperbrandmeester
Lei Heijnen het initiatief om op een zondagmiddag
na het lof een ledenvergadering te beleggen. Hier wordt
besloten om het college van burgemeester en wethouders
voor te stellen Jef Kirkels tot commandant te benoemen.
Uit de diverse stukken is slechts een gedeelte van de presidenten
dan wel opperbrandmeesters of commandanten te
achterhalen.
• In 1920 is Tra Spierings commandant.
• Lei Heijnen is commandant tot 1943.
• In 1943 en 1944 wordt hij verplicht afgelost door
gemeentesecretaris Sjef Fijen.
• In 1945 wordt Jef Kirkels waarnemend commandant. In
1946 wordt hij definitief commandant.
• In 1979 wordt Wiel Jonkers commandant.
• In 1991 wordt Frank Tossaint aangesteld als
commandant.
• In 2004 wordt Jan Mueters commandant na het
overlijden van Frank Tossaint.
De rol van de commandant is in de loop van de jaren veranderd.
In een brief van 27 januari 1966 aan het gemeentebestuur
bericht commandant Kirkels als volgt: “Als eerste
gealarmeerd spoed ik mij naar het brandobject om aldaar
een eerste verkenning uit te voeren, opstellingsplaats te
kiezen, waterwinplaats te zoeken, e.d.”. Deze operationele
taak van de commandant verandert langzaam. Vanaf ongeveer
1980 houdt hij zich alleen bezig met de coördinatie
bij grotere incidenten en worden kleinere incidenten door
een bevelvoerder afgewerkt. Het was voor de plaatselijke
commandanten echter niet mogelijk om 365 dagen per jaar
paraat te staan. Bovendien werd het verplicht dat de operationele
leiding in handen kwam van een volledig gekwalificeerd
brandweerofficier, iets waaraan met name de kleinere
korpsen niet konden voldoen. Om er toch van verzekerd te
zijn dat altijd een gekwalificeerd officier paraat is, is in 2001
een zogenaamde ‘officier van dienst regeling’ in werking
getreden voor de gemeenten Heythuysen, Hunsel, Roggel
en Neer, Nederweert, Thorn en Weert. De commandanten
van Heythuysen, Nederweert, Weert en nog twee officieren
uit Weert hebben beurtelings een week dienst. Het is dus
goed mogelijk dat bij een groter incident in Nederweert
een officier uit Weert de operationele leiding heeft, maar de
commandant van Nederweert kan ook de leiding hebben in
Weert of in een van de andere deelnemende gemeenten.
30 31
Een brand in De Groote Peel in 1943. Burgemeester van Uden (5 e van
rechts) trok ook letterlijk aan de brandweer.
Tijdens de Peelbrand van 9 mei 1960 werd de brandweer geassisteerd
door het leger. Jef Kirkels (in lange leren jas) slaat de inspanningen
van de soldaten gade.
Commandant Jef Kirkels in 1950
De brandweer wordt steeds meer geïntegreerd in de gemeentelijke
organisatie en wordt zelfs een zelfstandige afdeling
binnen het gemeentelijk apparaat. De tijd dat de
commandant in staat is om de brandweerwerkzaamheden
in eigen tijd uit te voeren, is voorgoed voorbij en burgemeester
en wethouders besluiten om commandant Frank
Tossaint met ingang van 1 november 2001 in beroepsdienst
aan te stellen. Anno 2005 heeft de brandweer drie beroepskrachten.
Naast de commandant zijn Iwan Stultiens en Mart
Kneepkens beroepsmatig betrokken bij de brandweer. Iwan
is brandpreventist en Mart houdt zich bezig met voorbereidende
en ondersteunende werkzaamheden zoals het onderhoud
aan het materiaal, administratieve werkzaamheden en
het voorbereiden van oefeningen.
Professionalisering
In de jaren ‘50 en ‘60 van de vorige eeuw bestonden nog
geen brandweeropleidingen. De brandweer hield zich
voornamelijk bezig met het blussen van branden en het

aantal uitrukken was niet erg hoog. Men had nog niet de
beschikking over ademluchtapparatuur of hydraulisch redgereedschap
en er waren nauwelijks verkeersongevallen
waarbij moest worden geassisteerd. Elk korps instrueerde
nieuw personeel op een eigen wijze. In Nederweert werd de
instructie aan de hand van onderstaande lijst verzorgd.
Zo rond 1968 begon de professionalisering van de brandweer.
Plotseling moesten opleidingen worden gevolgd en
een deel van het personeel behaalde het diploma brandwacht
2 e klasse en later ook het diploma brandwacht 1 e
klasse. Enkele brandweermensen gingen verder studeren
voor hoofdbrandwacht. Opleidingen waar geleerd werd om
leiding te geven bij een incident waren er echter nog niet.
In 1974 startte de eerste opleiding tot bevelvoerder en namens
brandweer Nederweert namen hier Sjef Knapen en
Henk Sieben aan deel.
Het personeel ging elke week een avond op cursus en moest ook aan
zelfstudie doen. De resultaten bleven gelukkig niet uit en de brandweermensen
uit Nederweert stonden al snel bekend om hun ijver en
inzet. Hier reikt Burgemeester Spiertz in 1970 het diploma brandwacht
2 e klasse uit aan Bèr Peerlings.
In 1991 trad het Besluit brandweerpersoneel inwerking. Op
grond hiervan was het voortaan niet meer mogelijk om in
functie of rang te worden bevorderd, zonder in bezit te zijn
van de hierbij behorende diploma’s. Bij brandweer Nederweert
was het inmiddels gebruikelijk dat personeel goed
opgeleid werd, dus het Besluit brandweerpersoneel heeft
voor de gemeente niet tot grote problemen geleid. Wel betekende
het besluit dat de commandant voortaan een opleiding
tot brandweerofficier moest hebben gevolgd. Frank
Tossaint, Henk Stultiens en Jan Mueters hebben opleidingen
tot brandweerofficier gevolgd.
Over het houden van oefeningen staat niets vermeld in de
oudste stukken van de brandweer. Wel moesten de brandspuiten
tweemaal per jaar worden getest in het bijzijn van
de burgemeester of een wethouder. In 1941 wordt voor het
eerst geschreven over de noodzaak van oefenen en in 1955
bepaalt de gemeenteraad dat de brandweer 12 keer per jaar
moet oefenen. Dit aantal heeft gedurende bijna 40 jaar als
norm gegolden. Rond 1992 wordt het door uitbreiding van
taken duidelijk dat 12 maal per jaar oefenen te weinig is.
Al snel werd tweemaal per maand geoefend en later elke
week. De eisen blijven maar toenemen. Er komen richtlijnen
met betrekking tot de kwantiteit en de kwaliteit van
het oefenen. Ook moet er realistisch worden geoefend met
echt vuur. Aangezien dit niet overal mogelijk is, wordt de
brandweer gedwongen om buiten Nederweert in speciale
oefencentra te gaan oefenen. De bevelvoerders gaan zelfs in
Engeland en Zweden trainen omdat in Nederland te weinig
faciliteiten zijn.
32 33
In 1993 oefent het korps voor het eerst onder realistische omstandigheden in Lelystad. De kosten bedroegen 100 gulden per persoon. De hoogte
van dit bedrag zorgde toen voor enige discussie met de afdeling Financiën, tot dan had het oefenen namelijk nooit veel geld gekost. Het jaarlijks
budget voor realistisch oefenen is sinds 1993 verzesvoudigd en bedraagt anno 2005 ruim 300 euro per persoon.

Een gevolg van de toenemende professionalisering en de
toename van het aantal uitrukken was dat het brandweerpersoneel
het steeds drukker begon te krijgen. Ter vergelijking:
In 1966 werd 12 maal geoefend en 13 maal uitgerukt.
In 2004 werd 145 maal uitgerukt en 87 maal geoefend.
Brandweerwedstrijden
De voormalige commandant Jef Kirkels maakte als jurylid
al vroeg kennis met de wedstrijdmethodieken en hij
maakte het korps enthousiast om ook aan brandweerwedstrijden
te gaan deelnemen. Op 5 juli 1949 ging een ploeg
van Nederweert op wedstrijd in Horst. Dit geschiedde met
slecht materieel en vrijwel ongeoefend. Wat zij daar moesten
doen zou naar huidig inzicht een behendigheidswedstrijd
genoemd worden, maar was toentertijd een volledig geaccepteerde
wedstrijdvorm. Nederweert behaalde de negende
plaats. Aangezien brandweer Weert als twaalfde eindigde,
werd de negende plaats toch als een triomf beschouwd. Bij
deze wedstrijden behoorde ook een defilé. Exercitie maakte
namelijk in die tijd ook deel uit van het brandweerprogramma.
Daarbij behaalde ons korps de tweede plaats.
Wedstrijdploeg in 1949. Vlnr Graet Roemen, Pierre Kluskens, Frits
Scheijven, Jac Kluskens, Wim Mertens, Jan Freij, Jan Giesendorf, Rich Peters.
In 1951 ging het korps weer op wedstrijd, ditmaal in Venlo.
Het korps behaalde daar de eerste plaats, maar werd later
gediskwalificeerd vanwege volgens commandant Kirkels
foute beslissingen van de jury. Op 1 juni 1957 werd in Echt
onder leiding van de latere commandant Wiel Jonkers de
eerste plaats behaald. Door dit fraaie resultaat plaatste men
zich voor de landelijke wedstrijd in Zeist. Hier heeft commandant
Kirkels de ploeg geleid. Uit de overlevering blijkt
dat deze commandowisseling niet succesvol was; Nederweert
werd laatste.
Vanaf 1960 werden de wedstrijden niet meer op een behendigheidsbaan
gespeeld, maar werden branden nagebootst
in echte panden. Nederweert heeft regelmatig aan deze
wedstrijden deelgenomen. In 1988 werd voor het eerst in
de categorie THV (technische hulpverlening) gespeeld. In
deze klasse wordt een gecompliceerd ongeval in scène gezet
dat door de deelnemende ploegen zo goed mogelijk moet
worden opgelost. Een ploeg bestaat uit acht personen. De
bevelvoerder geeft leiding, bepaalt hoe een ongeval moet
worden aangepakt en coördineert de inzet. De brandwachten,
die over grote technische vaardigheden beschikken,
voeren de opdrachten van de bevelvoerder uit. Nadat het
korps eerst enkele jaren ervaring opdoet en van de gemaakte
fouten leert, worden vanaf 1991 aansprekende resultaten
behaald en de prijzenkast begint uit te puilen.
34 35
De wedstrijden leken een behendigheidswedstrijd en de oefeningen zouden tegenwoordig niet misstaan op een Zeskamp. De inspanningen en
prestaties waren er echter niet minder om. In het midden ziet u hoe bevelvoerder Neer Gielissen zijn ploeg aanstuurt.

1957. Even uitblazen na een zware wedstrijd. Vlnr Frans Kluskens, Jac
Kluskens, Bèr Roost, Thuum Meevis, Jef Kirkels.
De wedstrijdploeg bereidde zich voor op een oefenbaan bij Lenders op
de Wetering.
Hier wordt de wedstrijdploeg van brandweer Nederweert in juni 2002
gewestelijk kampioen in Veghel. In september van dat jaar haalt de
ploeg een 3 e plaats tijdens de Nederlandse kampioenschappen.
36 37
Resultaten wedstrijden
Jaar Resultaat Bevelvoerder
1991 1 e plaats provinciale kampioenschappen Frank Tossaint
1992 1 e plaats provinciale kampioenschappen Theo Hoovers
1993 2 e plaats provinciale kampioenschappen Theo Hoovers
1994 3 e plaats provinciale kampioenschappen Theo Hoovers
1995 1 e plaats provinciale kampioenschappen Theo Hoovers
2 e plaats gewestelijke kampioenschappen Theo Hoovers
5 e plaats Nederlandse kampioenschappen Theo Hoovers
1996 1 e plaats provinciale kampioenschappen Theo Hoovers
1 e plaats gewestelijke kampioenschappen Theo Hoovers
5 e plaats Nederlandse kampioenschappen Theo Hoovers
1997 2 e plaats provinciale kampioenschappen Theo Hoovers
1998 2 e plaats provinciale kampioenschappen Jan Mueters
1999 1 e plaats provinciale kampioenschappen Jan Mueters
2000 1 e plaats provinciale kampioenschappen Jan Mueters
2001 geen wedstrijden in verband met MKZ-crisis
2002 1 e plaats provinciale kampioenschappen Jan Mueters
1 e plaats gewestelijke kampioenschappen Jan Mueters
3 e plaats Nederlandse kampioenschappen Jan Mueters
2003 5 e plaats provinciale kampioenschappen Iwan Stultiens
2004 1 e plaats provinciale kampioenschappen Edward Sieben

Gezelligheid en ontspanning
Naast het serieuze werk moet er ook ruimte zijn voor ontspanning.
Eerst gebeurde dat vrijwel altijd onmiddellijk
na een inzet. Men ging dan aan bij een café en zolang
de brandweerwagen voor de deur stond, wist men waar de
brandweer bij brand bereikbaar was. Later werden geen
cafés meer bezocht. Dit werd maatschappelijk natuurlijk ook
niet meer geaccepteerd. Dankbare buurtbewoners verzorgden
de brandweer echter goed tijdens en na een inzet.
1983. Een pilsje na een schoorsteenbrand. Vlnr Jan Vossen,
Bèr Peerlings, Oscar Feijen, Theo Giesendorf.
Tijdens de jaarvergadering van 28 december 1949 wordt een
toneelstuk in het dialect opgevoerd over de hemelse brandweer.
Waarschijnlijk is de tekst van Jan Freij. In het toneelstuk
bepalen Sint Petrus, commandant van de hemelbrandweer,
en enkele brandweerengelen of de brandweermensen die bij
de hemelpoort aankloppen, binnen mogen. Op het podium
werden de menselijke zwakheden van deze brandweermensen
benadrukt en het publiek vond dit prachtig;
Pietrus: M. Beijes;
Rich: Ei reuse lid;
Pietrus: Mer neet vor hij in den hemel; Vergadertj waat gair
Ontspanning na een inzet. April 1990, lunchpauze na een brand
bij Linders op de Kruisstraat.
38 39

40 41
Mei 2001, brandweerpersoneel wordt getrakteerd op vlaai na het
blussen van een brand in openluchtmuseum Eynderhoof.
nao de vergadering. Nieesdje oppe leste vergadering det eder
lid mer dri-j consumpties kreeg; Hiltj anger brandweerlu-j op
tot smergus vief ore. Neet tr in.
Rich: Vai kriege Jan Giesendorf en Toon Janssen;
Pietrus: Ei paar kwaoj vanne Schansstroat; allebei plekploasters.
Gair noavergadere met borreltjes, inplaats van vreug noa
vrouw en kindjer goan…
De volgende scène is opvallend. Het is duidelijk dat een
gezamenlijke vijand de hemel wil betreden, en Pietrus en
Rich (Peters) sluiten meteen de gelederen.
Er wordt geklopt en Sint Petrus gaat naar de deur;
Pietrus: Zoee, zoee met weem heb ich de ieer?
Jan: Ich bin d’r eine vanne brandjweer van Wieert.
Rich: Dr oet met dai;
(G)een vooruitziende blik? Voor in auto. Karel Mertens (chauffeur),
Thuum Meevis. Achter. Jac Kluskens en Wim Mertens.
Pietrus: Gauw deroet gai. Gein vanne brandjweer
van Wieert.
De korpsen van Nederweert en Weert lagen elkaar niet zo.
In de loop van de jaren zijn de verhoudingen langzaam beter
geworden en anno 2005 werken beide korpsen intensief
samen.
In 1950 neemt de brandweer deel aan de carnavalsoptocht
met een auto, uitgerust zoals naar verwachting de brandweer
er in het jaar 2000 uit zal zien.
De band tussen de brandweerlieden is altijd goed geweest.
Dit is natuurlijk een belangrijk vereiste, wil men bij hulpverlening
adequaat handelend op kunnen treden. Na de oorlogsjaren
had men nog nooit gehoord van teambuilding, maar
er werden toch al activiteiten georganiseerd om de onderlinge
band te verstevigen. Zo werd bij de jaarlijkse vergadering
iets in de pot gedaan. Deze werd door de commandant
beheerd. Hieruit werden presentjes betaald en bijvoorbeeld
de jaarlijkse busreis. De brandweer maakte voor die tijd verre
Halsbrekende toeren door Jan van Dooren.
1951. Op de Drachenfels in Königswinter. Op de foto ziet u hurkend
Cie Bruekers en haar verloofde Rich Peters. Zittend vlnr Graet Roemen,
Piet Vinken, Wiel Jonkers, Toon Janssen, Jan van Dooren, Netje
Gielissen-van Helden, Neer Gielissen, Jef Kirkels, Sjra Kessels, Mientje
Kessels-Deuss, Toon Lenders. Op de reizen van de brandweer gingen
ook kennissen en familie van brandweermensen mee. Zo waren Piet
Vinken, Sjra kessels en Toon Lenders niet bij de brandweer en kwam
Wiel Jonkers eerst twee jaar later bij het korps.
reizen. In september 1951 gaat men met de dames op reis
via Keulen naar Königswinter.
In 1952 gaat men naar de Ardennen, Dinant en Namen en
in 1953 werd het Ahrdal bezocht. Maar ook het eigen land
werd verkend. Zo wordt Rotterdam in 1959 bezocht. Tijdens
het bezoek aan een brandweerkazerne vraagt een Rotterdamse
collega wie in de 30 meter ladder durft te klimmen.
Jan van Dooren twijfelt niet en haalt op 30 meter hoogte, tot
ontsteltenis van zijn Rotterdamse collega’s, enkele acrobatische
capriolen uit.
Feesten en bruiloften van collega brandweermannen werden
vaak door het hele korps bezocht. Echter, het leek wel
bij voorkeur te branden op dagen dat iemand van de brand-

weer feest vierde. Zo ook op 28 februari 1962 tijden de
bruiloft van Herman Hermans (Herman van Polly). Nadat de
brand geblust was, stoomde men toch nog, niet gewassen
en in de leren uitrukkleding, naar de bruiloft.
Polonaise tijdens de feestavond 1967. Bèr Roost wordt gevolgd door
Wim Meevis.
Feestavond 1996. Het gekozen thema behoeft wellicht geen toelichting.
1962. Nader bericht aan het bruidspaar. Achterste rij vlnr Wiel
Jonkers, Jan van Dooren, Graet Roemen, Henk kluskens. Middelste
rij vlnr het bruidspaar Herman en Mientje, Frans Kluskens, Pierre
Kluskens. Voorste rij vlnr Thieu Truijen, Jan Freij, Tinus Beijes.
Jong geleerd is oud gedaan. Lars Mueters in actie op de jeugddag
2003.
De jeugddag, de herftstwandeling en de fietstocht zijn jaarlijkse
activiteiten die door de Brandweer Ontspannings Kommissie
(BOK) worden georganiseerd. Ook wordt jaarlijks een
feestavond gehouden.
1959. Zo vader, zo zoon.
De jeugd werd ook al vroeg bij het bluswerk van de vaders
betrokken. Dit blijkt ook uit de foto van een jeugdoefening
in 1959, waarbij de zonen alles moesten doen, wat de vaders
ook oefenden. Uiteraard buiten de functie van chauffeur.
42 43

44 45
Kroniek van repressief optreden
Volgens de dikke Van Dale is een kroniek een verhaal van
gedenkwaardige gebeurtenissen, in tijdsorde gerangschikt,
maar zonder onderlinge samenhang. Uit de gegevens die
voorhanden zijn, is getracht een representatief overzicht te
maken van het werk van de brandweer. We zijn zeker niet
volledig, veel gebeurtenissen zijn namelijk niet of nauwelijks
vastgelegd. Zo stammen de eerste uitrukrapporten uit 1943.
Er zijn sindsdien duizenden uitrukken geweest, terwijl wij
er enkele tientallen hebben beschreven. De kroniek geeft
wel enig idee van wat zo al is voorgevallen op brandweergebied.

De Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Tweede Wereldoorlog is een aantal vliegtuigen
in Nederweert neergestort. Soms werd door de bezetter
geëist dat de brandweer kwam blussen. Meestal was dit niet
nodig en werd het terrein onmiddellijk door Duitse soldaten
afgezet en mocht niemand meer ter plaatse komen.
Op 5 maart 1943 brak brand uit bij de strohandel van B. van
den Boom op Staat. Op de grond liggend stro had vlam
gevat door vonken afkomstig van de gasgenerator van een
vrachtauto van de Boerenbond. Het blussen van de brand
nam vier dagen in beslag.
In het najaar van 1944 assisteerde de brandweer ook regelmatig
bij het verzorgen van begrafenissen. Het begraven
van oorlogsslachtoffers was niet geheel zonder gevaar en
dus werd de brandweer ingeschakeld om de kist naar het
kerkhof te dragen.
De brandweer in de Tweede Wereldoorlog
Verteld door Lei Hoeben (brandweerman van 1942-1949) die vroeger
tegenover de brandweerkazerne op de Bredeweg woonde.
Achter de zandberg bij Brug 14 stortte een Engels vliegtuig
neer. De brandweer haalde de gewonde piloot uit het vliegtuig
en Duitse soldaten namen hem mee als krijgsgevangene. Ook
is op de Colusdijk een vliegtuig neergestort in het bos. Toen
dit vliegtuig al brandend over Nederweert vloog, vielen er allerlei
stukken vanaf. Op de Bredeweg lag een stuk aluminium
waar het bloed van de piloten nog aan zat. Wij hadden een
perceel gepacht van de gemeente aan de Colusdijk. Ik liep hier
enige tijd nadat het toestel was neergestort met mijn latere
zwager Thieu van de Kerkhof. Die kwam me plotseling roepen.
Hij had een pad gezien in het koren. Dit was hij nagelopen
en hij kwam bij een begraven piloot uit. De schoenpunten
staken nog boven de aarde uit. We deden hiervan verslag aan
Cornelis Jonkers. Die zei; “zwijg hierover, ik zorg ervoor dat hij
morgen opgehaald wordt”.
Verder herinner ik me dat bij Roost langs de Noordervaart een
opslag van pakken stro dagenlang brandde. Naar verluid was
dit sabotagewerk om het Duitse leger te treffen. Er werd dag
en nacht gewaakt en geblust. De pastorie in Leveroy is in de
oorlog in brand gegooid met brandbommen. Met z’n drieën
zaten we voor in de brandweerwagen toen we naar Leveroy
reden. Jef Jonkers, Sjef Fijen (toenmalig commandant) en ikzelf.
Het was een gevaarlijke rit en niet iedereen durfde mee te
gaan. Toen de brand geblust was, bleven enkele brandwachten
in de pastorie achter om een eventueel opnieuw oplaaien
van de brand te voorkomen. Deze brandwachten ontdekten
de rijkelijk gevulde wijnkelder van pastoor en hebben enkele
flessen wijn ontkurkt en geledigd. Volgens de overlevering
heeft pastoor, die dit natuurlijk ontdekte, hier nog een klein
relletje van gemaakt.
Op 21 september 1944 schoten de Duitsers de schuur van de
boerderij van Kösters Mies (Mies van Deursen) in de Kerkstraat
in brand. Deze boerderij lag waar later het voormalig winkelpand
van de Edah is gebouwd. Aangezien de Duitsers de
brandweerwagen hadden gevorderd, moest de motorspuit met
handkracht naar de brand getrokken worden. Dit was niet
zonder gevaar. De Engelsen waren namelijk net die dag Nederweert
binnengevallen via de Booldersdijk en Strateris en er
waren nog Duitsers in de buurt. Wij zagen Mies zwaaien ten
teken dat de brandweer moest komen. Aan de Kerkstraatzijde
lag het woonhuis, aansluitend hierop de veestal en vervolgens
de schuur van houten planken. Deze had tot 1940 dienst gedaan
als paardenstalling van het Hollandse leger. Men dacht
dat Mies op een voordelige manier aan deze schuur gekomen
was. Dit deed een brandweerman ontlokken: “zoals je eraan
komt, kom je er ook vanaf”.
De schuur brandde af, de rest bleef gespaard omdat er voldoende
water was in een brandkuil en dankzij de motorspuit
die een groot vermogen had. Mies haalde nog een fiets onder
het stro vandaan. Deze had hij voor de Duitsers verborgen.
Op 22 september 1944 hebben de Duitsers de boerderijen van
Kaan, Klaver en Villa “De Wetering” in brand gestoken. Doch
de brandweer kon toen niet uitrukken omdat het te gevaarlijk
was vanwege gevechten tussen de Duitsers en de Engelsen. De
gebouwen brandden helemaal af.
Uit de oudste brandrapporten
De oudste brandweerrapporten die zijn teruggevonden,
kunnen niet worden vergeleken met de huidige rapporten.
Het betreft hier korte met de pen geschreven notities.
Hieronder volgt een bloemlezing uit deze aantekeningen.
In mei 1945 breekt een uitslaande brand uit in de boerderij
van Frans van Dijk aan de Schansstraat F50 (Hoofstraat
2). De melding komt via een fietsordonnans. De brandweer
staat machteloos omdat geen brandkuil in de buurt is en
de Noordervaart ten gevolge van de oorlogshandelingen
droog ligt. Het pand brandt dan ook volledig uit. Opperbrandmeester
Lei Heijnen vermeldt als belangrijk feit in zijn
rapport dat de brandweer 10 liter benzine heeft verbruikt bij
de brandbestrijding.
46 47
1943. Brand bij B. van den Boom. Vlnr Jef Jonkers, Piet Poell, Thieu
Peters en Lei Heijnen.
Begrafenis in 1944 op het kerkhof van Nederweert. Vlnr Neer Gielissen,
Wiel Kessels, Jan Giesendorf, Toon Janssen, kapelaan Janssen,
pastoor Krijn, kapelaan Rulkens, koster van Deursen, onbekend. Op
de achtergrond politieagent ‘rijks’ Janssen.
In juli van hetzelfde jaar breekt brand uit bij Hoeben op
Strateris C71 (Bloemerstraat 2). In het pand bevinden zich
enkele niet ontplofte granaten. Deze bemoeilijken de blussing
en komen ook tot ontploffing. In juli 1946 breekt brand
uit in een bosperceel in Leveroy. Daarin was een opslagplaats
van granaten gemaakt, hetgeen bij de brandweer gelukkig
bekend was. Bij aankomst werd de brandweer geconfronteerd
met een knallend vuurwerk van ontploffende granaten.
In augustus 1947 is er een grote peelbrand . De bestrijding
duurt van 14.00 uur tot 01.00 uur ’s nachts. De temperatuur
is 30 o C en de wind is krachtig. Ten gevolge van de rookontwikkeling
moesten al voor 18.00 uur meerdere brandweerlieden
met rookvergiftiging naar huis worden vervoerd.
Op 10 september 1948 worden op Schoor werkzaamheden
aan de weg uitgevoerd en in de berm staat een zogenaam-

de teerketel. Een wagen van B. van den Boom, bestaande uit
een jeep met een vierwielige aanhanger met massieve rubberbanden
en geladen met stro, moest op zeer korte afstand
passeren. Precies tegenover de teerketel lag een kiezelhoop,
waardoor de wagen kantelde. Het stro raakte door de hitte
van de teerketel in brand en de jeep had te weinig motorvermogen
om de kar snel weg te trekken.
Tot 1955 trad de brandweer uitsluitend op voor brandbestrijding.
Hulpverlening bij verkeersongevallen kwam niet voor.
Het verwijderen van omgewaaide bomen geschiedde door
gemeentearbeiders. De zelfredzaamheid van de burgers was
groot en de brandweer werd lang niet voor elk incident gewaarschuwd.
Vaak waren het boerderijen en werkplaatsen
die brandden. Ook stonden regelmatig graan- of hooimijten
In 1950 werden brandende hooimijten nog geblust.
in brand. Eerst werden deze met veel moeite geblust. Later
liet men ze ook wel uitbranden omdat blussen eigenlijk altijd
vergeefse moeite was.
De vreselijke brand bij Winne-Zjang
In het jaar 1949 ontstaat brand in de boerderij van
Winne-Zjang op de Winnerstraat D-18 (Winnerstraat 8).
De grootmoeder Elisa Knapen-Caris probeert haar kleindochter
Sjanny Op het Roodt op de eerste verdieping uit de
slaapkamer te halen. Ze komen echter niet naar buiten en
grootvader Joannes Knapen gaat het brandende pand binnen
waar hij echtgenote en kleindochter liggend op de trap
Het volledig uitgebrande pand.
aantreft. Ze zijn ernstig verbrand. Hij slaagt er uiteindelijk
in beiden beneden te krijgen, maar heeft bij de reddingspoging
zelf ook zware brandwonden opgelopen. De drie
slachtoffers worden naar het ziekenhuis in Weert gebracht,
waar ze binnen enkele dagen overlijden.
Na de brand ontstond discussie waarom het zo lang duurde
alvorens de brandweer ter plaatse kwam. Brandweercommandant
Jef Kirkels moest dit uitzoeken en ongeveer
een maand na de brand heeft hij het volgende verslag geschreven
aan het gemeentebestuur.
Begrafenis Winne Zjang, Aeverte Lies en kleinkind.
Verslag van de brand op Winnerstraat D-18
w.g. J. Kirkels
Op dinsdagavond 13 september 1949 werd in alle delen
van de gemeente een felle brand opgemerkt in de omgeving
van de Winnerstraat. Ik was rond 20.30 uur op bezoek ten
huize van brandweerman Hendrix op het adres Staat A-231
48 49

(Rijksweg Zuid 10). Per telefoon werd daar geïnformeerd of de
plaats van de brand op de Winnerstraat bekend was. Toen ik
naar buiten ging, zag ik een enorme vuurgloed in de richting
van de Winnerstraat. Teneinde de plaats hiervan enigszins
te kunnen bepalen, begaf ik mij op de weg van Weert naar
Nederweert. Mede omdat er nog geen brandmelding was
binnengekomen, nam ik aan dat waarschijnlijk hooimijten in
brand stonden.
Nadat ik een rijwiel had geleend, begaf ik mij, samen met
brandweerman Hendrix, naar de brand. Op dat tijdstip was
nog geen brandmelding binnengekomen. Eerst nadat we een
stuk op de Winnerstraat fietsten, konden wij constateren dat
een gebouw brandde. Inmiddels klonk het hulpgeroep door
tot in de kom der gemeente. Ik verzocht genoemde Hendrix
toen, van de dichtstbijzijnde telefoonaansluiting gebruik
te maken om de kazerne te alarmeren; als dichtstbijzijnde
telefoonaansluiting vermeldde ik nog Nijskens.
Op enkele honderden meters van afstand van het brandende
object, kwam mij G. van de Mortel tegen die een kind op de
arm droeg, welks kleertjes gebrand hadden. Op de weg die
langs het brandobject loopt, stond een auto waaruit ik kreten
opving die afkomstig bleken te zijn van de echtgenote van
Knapen. Knapen zelf trof ik aan terwijl hij meehielp aan het
in veiligheid brengen van zijn inventaris. Hij zag er vreselijk
uit. Ontvelde handen en armen en zijn haren waren geheel
weggebrand. Knapen noemde zijn verwondingen niet erg
en liet zich eerst na herhaaldelijk aandringen overtuigen dat
hij naar het ziekenhuis moest. Omdat op dat tijdstip geen
vervoermiddel aanwezig was, stuurde ik berichtgevingen uit
om geneeskundige hulp in te roepen. Nadat evenwel een auto
van zaadhandel Noblesse gearriveerd was, liet ik Knapen
daarmee naar het ziekenhuis vervoeren.
Een ambtenaar der Rijkspolitie vertelde hoe een landbouwer
het horloge, dat hij uit Knapens kleren haalde, niet kon
vasthouden van de hitte.
De leiders van Jong Nederland, die mij ter plaatse hun
diensten aanboden, stelde ik op langs de wegen, waarlangs
ik het brandweermaterieel verwachtte om te bevorderen dat
de motorspuit in de kortst mogelijke tijd de waterwinning
zou bereiken. Een tiental andere personen verzocht ik, zich
naar de afrit bij het kanaal te begeven om daar zonodig de
brandweer na aankomst behulpzaam te zijn, bij het plaatsen
van de spuit en het vervoer van de slangen.
Nadat ik verkend had, hoe de blussingsaanval het best
geleid kon worden, zag ik het silhouet van de brandweerauto
aan de kanaaldijk. Enkele ogenblikken daarna reeds zag ik
brandweerlieden in het weiland tussen object en Kanaal, bezig
met het leggen der toevoerleiding.
In de nacht van de brandblussing rapporteerde mij hiervoor
genoemde Hendrix dat zijn telefonisch bericht blijkens
mededeling van de centrale meldingspost reeds door een
ander voorafgegaan was en dat de auto zojuist uitreed. De
eerste melding geschiedde volgens onderzoek door M. Peters,
die op de brand per telefoon was geattendeerd door een hem
niet bekende vrouwenstem. Deze is later gebleken afkomstig
te zijn van een der dochters van aannemer Scheijven, die
weer gewaarschuwd waren door M. Jonkers, ambtenaar ter
secretarie.
De geruime tijd, die verstreken is tussen de tijd waarop de
brand ontstond en het aankomsttijdstip van de brandweer
is vermoedelijk gelegen in het feit dat in het begin niet
aan brandweeralarmering gedacht is en mede dat de
dichtstbijzijnde telefoonaansluiting meer dan een kilometer
van het object verwijderd is….
Eerste hoge druk blussing
In 1955 werd de eerste hoge druk autospuit aangeschaft.
Met een dergelijk voertuig wordt de waterdruk opgevoerd
zodat het water als een soort nevel de slang verlaat. Toch
heeft de brandweer al in 1953 een brand geblust met behulp
van een zogenaamde nevelblussing.
Op 17 augustus 1953 vorderde de brandweer, aldus een
brief van onderbrandmeester Wim Mertens, tijdens een
flinke brand in het pand Meijelsedijk 19 een vruchtboommotorspuit
en bluste hiermee de brand. Door de nevelstraal
werd het vuur verbazend snel bedwongen.
Uitrukprocedures
Tegenwoordig rukt de brandweer met volledig bezette
voertuigen uit vanaf de kazerne. Vroeger reed een chauffeur
de brandweerwagen naar de brand en ging het personeel
op eigen gelegenheid naar het brandadres. Het volgende
rapport van commandant Jef Kirkels over een brand
op 14 januari 1955 in een kippenhok aan de Bloemerstraat
3 geeft een goed beeld hoe dit ging.
Rapport over de brand op Bloemerstraat 3
w.g. J. Kirkels
“Onderbrandmeester J. Jonkers was alleen toen hij startte. Th.
Meevis en P. Kluskens fungeerden bij aankomst als waterploeg
en daarna als slangenploeg. P Kluskens – zonder uniform
– zette de eerste straal in. De vervolgens als nummer 1 en 2
aangewezen Meevis en Poell namen deze straal over en drongen
het met verstikkende rook gevulde hok binnen. W. Kessels,
inmiddels gearriveerd, bediende een tweede straal die gereed
werd gehouden om zo nodig het pand Bloemerstraat 8 te
beschermen, wanneer een vonkenregen mocht ontstaan. Dit
laatste bleek niet nodig. De eerste straal verrichte haar taak
zo afdoende, dat spoedig “inpakken” kon worden gegeven.
Door uitzonderlijk snelle aankomst bij de brand was het mogelijk
dat de schade zeer gering bleef”.
In de vijftiger jaren was het gebruikelijk dat de commandant
na een brand een brief schreef aan de verzekeringsmaatschappij
van het betrokken pand, waarbij hij aangaf wat de
brandweer al niet gedaan had om de schade te beperken.
50 51
Brief commandant aan verzekeringsmaatschappij.

Verzekeringsmaatschappijen waren dan in het algemeen genegen
een geldbedrag over te maken aan de brandweer. In
onze tijd wordt de brandweer volledig door de gemeente
betaald en zijn dergelijke contacten met de verzekeringsmaatschappij
ondenkbaar.
Slechte wegen
Slechte wegen speelden de brandweer regelmatig parten.
Op 7 maart 1956 werd de brandweer gealarmeerd voor
een schoorsteenbrand bij P. Graven (Knaals Pietje). Besloten
werd om de trekker-manschappenwagen ter plaatse te sturen
omdat, gelet op de toestand van de wegen, het pand
Leveroysedijk 3 waarschijnlijk alleen hiermee te bereiken was.
Aangezien de trekker niet startte en de melder een tweede
keer belde met de woorden “ik zie het vuur al” werd besloten
om toch maar met de Commer HD-spuit uit te rukken.
Op enkele honderden meters van het pand loopt deze op
een slecht begaanbare weg vast. De helft van de manschappen
gaat de brand blussen met behulp van zand en emmers
water. De andere helft probeert de HD-spuit los te krijgen.
Rond middernacht wordt besloten om de pogingen te staken
en om de brandweerauto onder bewaking achter te laten,
teneinde de volgende morgen bij daglicht het voertuig
uit de positie te bevrijden. Deze opzet slaagde met behulp
van enkele gemeentearbeiders.
Het noodweer van 1956
In de late namiddag van 9 juli 1956 barstte er een enorm
noodweer los boven de gemeente. Een dreigende
wolkenhemel zorgde voor een bijna volledige duisternis.
Hierna volgde een verschrikkelijk onweer met de ene
blikseminslag na de andere. Dit onweer ging gepaard met
een wolkbreuk.
Tengevolge van blikseminslag vliegen vrijwel gelijktijdig drie
boerderijen in brand, namelijk Ouwijck 1, Bloemerstraat 10
en Wetering 2. Het noodweer was zo hevig dat brandweer
Someren, die werd gevraagd om de brand op de Wetering
te blussen, het onderweg niet meer verantwoord vond om
verder te gaan en heeft gewacht tot het noodweer afnam.
Uit het verslag van deze brand blijkt hoe de brandweer in
die jaren moest improviseren.
Verslag van het optreden van de brandweer op
9 juli 1956
w.g. J. Kirkels
“Nadat tijdens hevig noodweer de melding van de brand
in het pand Ouwijck 1 is ingekomen rukt de HD-spuit naar
dit object uit. Met het oog op het slechte wegdek volgt
brandwacht 1 e klasse W. Jonkers, gemeenteopzichter, de
autospuit met de Ford vrachtwagen van gemeentewerken ter
eventueel nodige assistentie. De trekker met klassieke spuit
(motorspuitaanhanger) wordt in reserve gehouden omdat de
verwachting bestaat dat spoedig meer brandmeldingen zullen
binnenkomen.
Genoemde W. Jonkers verzoekt spoedig telefonisch aan de
kazerne, die mede door de commandant is bezet, de trekker
en de klassieke spuit na te zenden omdat de auto van de HDspuit
onklaar is geraakt. Aan welk verzoek onmiddellijk gevolg
wordt gegeven. Het water op de weg en de neerstortende
regen zijn evenwel de oorzaak dat ook de motor van dit
voertuig – ter hoogte van Kerkstraat 35- onklaar raakt. In
de Kerkstraat stond het water een halve meter hoog. De
commandant, bestuurder van dit voertuig, verzoekt aan de
kazerne om de Commer-vrachtwagen na te zenden, teneinde
hiermede de bluseenheid naar Ouwijck 1 te slepen.
Inmiddels tracht de commandant bij herhaling per telefoon
contact met de burgemeester te verkrijgen, hetgeen evenwel
niet lukte. De echtgenote van de commandant, die bij elke
brandmelding de centrale post bezet, tracht eveneens contact
op te nemen met de burgemeester. Ook deze pogingen slagen
niet. Waarna zij Weert en Someren ter assistentie roept, nadat
haar bekend is geworden dat Bloemerstraat 10 en Wetering 2
in brand staan.
52 53
Antwoord van verzekeringsmaatschappij.
8 maart 1956. De Commer op sleeptouw. Links Lei Vaes en rechts
Cornelis Jonkers.
Met de tweede bluseenheid bij Ouwijck aangekomen, blijkt
dat de HD-spuit weer op gang is gekomen en de aanval
inmiddels heeft ingezet. Onmiddellijk laat de commandant de
tweede bluseenheid opslepen naar de Bloemerstraat waar ze
gelijktijdig met een autospuit van Weert arriveert. Someren
blust de brand aan de Wetering.”
Slachtoffer bij boerderijbrand
Op 7 augustus 1962 valt bij een boerderijbrand op de
Hagelkruisbaan 1 te Ospel een dodelijk slachtoffer te
betreuren. Bij aankomst van de brandweer werd gemeld dat
zich in de schuur een meisje van 2,5 jaar oud bevond. Nadat
het vuur geblust was, werd het verkoolde lichaampje van
het kind door de brandweer gevonden.

Nieuwsgierige jeugd bij het ongeval op de Waatskamp.
De schade bij Toon Janssen bedroeg meer dan honderdduizend
gulden. Dit was voor die tijd een enorm bedrag.
Explosieve situatie aan de Waatskamp
Op 8 juli 1963 kantelde aan de Waatskamp een militaire
tankauto.Uitstromende brandbare vloeistoffen werden
via het slootwater over de hele buurt verspreid.
Brand bij Toon Janssen
Op woensdagmiddag 10 juni 1964 breekt rond 13.00
uur een felle brand uit bij rijwielhandelaar Janssen aan de
St. Rochusstraat. Er waren net 200 fietsen en 400 banden
opgeslagen. De brand ontstond in de werkplaats, toen
tijdens onachtzaamheid bij laswerkzaamheden een vonk
oversloeg naar een plas benzine in de nabijheid. Er volgde
een steekvlam en het vuur verplaatste zich meteen naar de
eerste verdieping. De brandweer bestreed het vuur met vijf
stralen lage druk en vier stralen hoge druk. Er was een grote
rookontwikkeling en acetyleencylinders en andere gasflessen
maakten de brandbestrijding moeilijk.
Waterongevallen
De kanalen in Nederweert hebben een zware tol geëist
aan mensenlevens. Zeker in de tijd dat nog geen vangrails
waren aangebracht, verdronken vrijwel jaarlijks mensen
die met hun auto in de Zuid Willemsvaart, Kanaal Wessem-
Nederweert of de Noordervaart waren beland. Soms werden
hele gezinnen uit het leven weggerukt. Bij dit soort ongevallen
wordt de brandweer gealarmeerd om de slachtoffers te
redden, maar de praktijk is dat de redding vaak te laat komt.
Voor de brandweer blijft dan het bergen van de slachtoffers,
een in geestelijk opzicht zwaar werk.
In 1968 verdronken een echtpaar samen met een van hun kinderen
nadat hun auto in de Zuid-Willemsvaart stortte.
Zo ook in januari 1968 toen een vader, moeder en dochtertje
uit Oss zijn verdronken nadat ze met hun auto te water
waren geraakt. De familie van de slachtoffers stuurde de
brandweer een gedenkkaartje. De tragiek van dit ongeval
werd nog eens versterkt door de vermelding van de ouderloze
kinderen op het kaartje.
54 55

Cis Ceelen
Door een felle brand is op zaterdagmiddag 11 april 1970
café Ceelen in de Kerkstraat volledig uitgebrand. Terwijl
beneden in het café bezoekers waren, ontdekte Cis Ceelen
rond 15.00 uur dat op de bovenverdieping, waar hij zijn
woning had, brand was uitgebroken. Hij trok een deur open
en stond plotseling voor een grote vuurzee. In allerijl wist
hij zijn jonge tweeling, die op de brandende verdieping verbleef,
uit hun bedjes te bevrijden en in veiligheid te brengen.
De gealarmeerde brandweer die binnen enkele minuten ter
plaatse was, zag zich geplaatst tegen een uitslaande brand
over de hele breedte van het pand. Er was ernstig gevaar
voor overslag in het dichtbebouwde centrum. Vooral de
rechterhelft, aan de zijde van het winkelpand van brandweerman
Herman Hermans, brandde als een fakkel. De eer-
56 57
Het pand brandde volledig uit
ste inzet van de brandweer was er dan ook op gericht om
hier overslag te voorkomen. Door de geweldige hitte van
de brand begon het stro onder de pannen van het pand
Siem te smeulen, zodat de brandweer ook dit pand moest
beschermen. Nadat brandweer Weert de bescherming van
pand Siem had overgenomen, kon brandweer Nederweert
zich op de vuurhaard concentreren. Na een half uur werd
toen het sein brand meester gegeven.
De felle brand trok een enorme publieke belangstelling.

De Bata
De Bata aan de Hulsenweg was een grote werkgever in
Nederweert. In de fabriek werden schoenen gemaakt.
Op 16 augustus 1973 breekt in de middag een kleine brand
Burgemeester Spiertz beoordeelt de toestand bij de Bata. De brand bij de Bata breidde zich snel uit.
58 59
uit. De snel aanwezige brandweer legt enkele stralen hoge
druk af om de brand te bestrijden. Door het hete weer was
de dakbedekking zacht en extra brandbaar geworden. De
bitumen waren letterlijk aan het dampen. De brand breidde
zich dan ook enorm snel over het dak uit. Getuigen uit die
tijd zeggen dat het vuur over het dak liep met de snelheid
van een gemiddelde fietser. De nieuwe Magirus tankautospuit
kon slechts door het kappen van slangen snel genoeg
weggehaald en in veiligheid gebracht worden. Het personeel
kon de bedrijfshallen tijdig verlaten.

Vuurzee bij Jacobs
Op 7 juli 1976 heeft een felle uitslaande brand een deel
van het pluimvee- en eierenexportbedrijf Frits Jacobs
aan de Kreijelmusweg in de as gelegd. Het vuur greep zo
snel om zich heen dat meerdere personen die in de loodsen
aan het werk waren, brandwonden opliepen. De 18-jarige
Bertie Joosten uit Ospel raakte zo ernstig verbrand dat ze
aan de verwondingen is overleden.
De latere ondercommandant Sjef Knapen schreef over deze
brand: “Wij waren tijdens onze eerste inzet met maar weinig
personen aanwezig en concentreerden ons op de redding van
een persoon die nog in het object aanwezig was. Na de redding,
die helaas te laat kwam, konden we ons concentreren
op de blussing. Buiten tegen het gebouw stond een olietank
waar via een scheur al brandende olie uitstroomde. Van een
broer van de eigenaar kregen we informatie dat dit een tank betrof
met een inhoud van 2000 liter stookolie. Het bleken echter
twee tanks te zijn van elk 1000 liter die vast tegen elkaar aanstonden.
De tweede tank werd opgewarmd door de brandende
uitstromende vloeistof en plotseling explodeerde deze tank”.
Een paddestoelachtige steekvlam van minstens 50 meter
hoog was het gevolg. Brandweerpersoneel werd door de
drukgolf omver geduwd en brandweerslangen sloegen als
zwepen rond. Een deksel van de olietank rolde over het terrein,
mistte enkele brandweermensen op een haar en sneed
meerdere brandweerslangen door. De steekvlam was zo
enorm dat het publiek, dat zich op de Kreijelmusweg bevond,
het gevoel had onder de vuurbal te staan. Veel toeschouwers
raakten in paniek en sloegen op de vlucht. Enkele
valpartijen waren het gevolg. De gebeurtenissen waren zo
traumatisch voor sommige kijklustigen, dat ze hierna nooit
meer naar een brand zijn gaan kijken.
De brand werd bestreden door de brandweer van Nederweert
en de korpsen van de omliggende gemeenten. Volgens
brandweermensen mag het een wonder worden genoemd
dat er geen slachtoffers onder het brandweerpersoneel
zijn gevallen
De bewoner ging het pand weer in
Op vrijdagavond 30 december 1977 breekt rond 21.30
uur brand uit op Acaciastraat 26. De woning, een seniorenwoning,
vult zich snel met verstikkende rook. De bewoner
die zich in eerste instantie in veiligheid kan stellen, gaat
het pand weer in. Hier raakt hij bedwelmd door de rook
en komt niet meer naar buiten. Nadat het vuur geblust is,
wordt het overleden slachtoffer door de brandweer in de
woning gevonden.
Gevaarlijke stoffen op de autoweg
Op donderdag 18 november 1978 verloor een tankwagen
geladen met 20.000 liter brandbare vloeistof (butylacrylaat)
op de A2 bij Nederweert een wiel en raakte lek.
De lading moest overgepompt worden in een andere tank-
60 61
De explosie van de olietank veroorzaakt een enorme vuurbal.
De tankwagen met kerosine wordt afgedekt met een schuimlaag.
wagen. Nog geen week later kantelde een met 35.000 liter
kerosine geladen tankwagen bij het kruispunt Randweg-A2.
Er ontstond een lekkage waarbij duizenden liters kerosine

over de weg stroomden. Om ontploffingsgevaar te voorkomen
werd de tankwagen en de kerosineplas door de brandweer
met een schuimlaag afgedekt.
Twee keer brand binnen half uur
Op 24 augustus 1982 werd de brandweer rond 13.00
uur geconfronteerd met twee branden binnen een half
uur. Eerst stond op Hoeven een stacaravan in brand. Een half
uur later, de brandweermannen waren net de slangen aan
het oprollen bij de caravanbrand, klonk het alarm voor de
volgende brand al. De schuur van de 2,5 kilometer verderop
liggende boerderij van C. Vestjens in Nederweert-Eind stond
in lichterlaaie. De brandweer slaagde er ternauwernood in
om de 40 varkens die zich daarin bevonden uit de vlammen
te redden. De schuur brandde geheel af maar het woonhuis
van de boerderij werd gered.
62 63
Brand bij Doe het zelf Horyon
Een uitslaande brand heeft op 16 maart 1984 grote schade
aangericht aan ijzer- en gereedschappenwinkel Ho-
Nablussen bij Horyon, op de voorgrond Jac Vaes.
ryon op de hoek van de Kerkstraat en de Burgemeester Vullersstraat.
De brand die omstreeks 12.45 uur uitbrak, even
nadat de beheerder de zaak voor zijn middagpauze had
verlaten, werd ontdekt door de naast het pand wonende
drogist Janssen (Jo van Betje). Hij alarmeerde de brandweer
die met ongeveer 20 man uitrukte om het vuur te bestrijden.
Dit was voor Jo van Betje de tweede keer dat hij een brandmelding
moest doen voor een van zijn buren, want enkele
jaren tevoren stond zijn andere buurman, Café Kegelbaan
Amicitia, in brand.
Auto van missiezusters. De bestuurder van de bestelauto raakte ernstig gewond.
Tankwagen tegen auto religieuzen
Vier missiezusters Franciscanessen uit Asten zijn op 22 juni
1984 in Nederweert om het leven gekomen bij een verkeersongeval.
Het ongeval gebeurde omstreeks 14.30 uur
op de N 266 ter hoogte van sluis 13. Daar raakte de bestuurder
van een bestelauto op de verkeerde weghelft. Zijn auto
kwam in botsing met de uit de richting Weert komende personenauto
met de vier zusters. De auto van de zusters kwam
vervolgens dwars op de weg te staan en werd in de flank
gegrepen door een tankwagen van Campina. De inzittenden
waren op slag dood, de bestuurder van de bestelauto
raakte ernstig gewond en de chauffeur van de vrachtauto
bleef ongedeerd.

’t Babbeltje
Een uitslaande brand verwoest in de nacht van 6 maart
1987 café ’t Babbeltje in de Brugstraat. Het vuur wordt
rond 02.15 uur ontdekt door een voorbijganger. In een
mum van tijd stond het pand in lichterlaaie. De gealarmeerde
brandweer kon niets meer redden. Nadat het vuur
geblust was, keerde de brandweer huiswaarts. ‘s Morgens
tegen 06.00 uur gingen de piepers weer. Uit de resten van
’t Babbeltje kwam rook en er moest even nageblust worden.
Het brandweerpersoneel is zich in de kazerne rustig aan het
aankleden, wanneer brandweerman Herman Hermans de
kazerne binnenstormt. “Opschieten” roept hij “’t Babbeltje
ligt al helemaal plat”. Hij had die nacht de pieper niet gehoord
en meende dat dit de eerste alarmering was.
300 autowrakken in brand
Bij een felle brand bij autosloperij de Boortoren zijn op
13 maart 1987 300 autowrakken uitgebrand. De brand
Dit bleef over van ’t Babbeltje.
brak even na 18.00 uur uit, nadat een gasfles was geëxplodeerd
bij het verbranden van vuil elders op het terrein. De in
rijen van 20 meter lang en 4 meter hoog op elkaar geperste
wrakken vlogen in brand. De enorme rookontwikkeling, de
Het kostte veel moeite om de brandhaard te bereiken
brand was tot in Weert te ruiken, bemoeilijkte het bluswerk.
Uiteindelijk zijn de wrakken met behulp van een kraan een
voor een van de stapels afgehaald, waarna ze werden afgeblust.
Hier was de brandweer zo’n vijf uur mee bezig.
De Venloseweg
De Venloseweg is een van de wegen waar de brandweer
in de loop van de jaren veelvuldig in actie is moeten
komen. Zo ook op zondagavond 1 november 1987. De
meeste brandweermannen zijn naar Studio Sport aan het
kijken, als ze worden opgeroepen om naar de Venloseweg
te gaan voor een verkeersongeval. Hier is een personenauto
frontaal tegen een boom gereden. Ter plaatse aangekomen
blijkt dat de auto in verschillende stukken is gebroken. Voor
de twee inzittenden komt elke hulp te laat.
Hier kwam elke hulp te laat.
Zware brand teistert De Groote Peel
Op vrijdag 24 mei 1991 wordt brandweer Nederweert
gealarmeerd voor een bermbrand aan de Oude Dijk.
Tijdens het aanrijden worden grote rookwolken waargenomen
en ter plaatse aangekomen blijkt dat er geen sprake is
van een bermbrand maar dat De Groote Peel in brand staat.
De brand wordt bestreden door de korpsen van Nederweert,
Weert, Roermond, Meijel, Asten, Someren, Deurne en Neerkant.
Er gaat ongeveer 300 hectare Peel verloren. De brand
is rond 23.00 uur onder controle. Het nablussen duurt nog
een week.
64 65
Een ongelijke strijd, toch gaat Tjeu van Deursen het vuur tegemoet.
Brandweerpersoneel in actie met de vuurzweep.

40 koeien in gierkelder
Een brandweer in een agrarische gemeente moet regelmatig
helpen bij het redden van dieren uit gierkelders. Men
is wel gewend aan meldingen zoals ‘varken in gierkelder’.
Maar zelfs de ervaren dierenredders van brandweer Nederweert
fronsten de wenkbrauwen toen ze op 12 december
1991 rond 17.45 uur werden gealarmeerd voor het redden
van 40 koeien uit een gierkelder. Op de Bloemerstraat had
de vloer van een stal het begeven en de koeien waren omlaag
gevallen. Met behulp van zwaar materieel lukt het om
in vijf uur tijd de meeste koeien te redden. Enkele dieren
konden niet meer bevrijd worden en zijn door een dierenarts
uit hun lijden verlost.
De koeien werden gered met behulp van een kraan.
Braosheuf in lichterlaaie.
Monumentale boerderij in de as
Op vrijdag 5 november 1994 is de Braosheuf, een van de
oudste panden van Nederweert, in vlammen opgegaan.
Het pand was eigendom van de gemeente en behoorde tot
een historisch stukje Nederweert. De brandweer die rond
19.00 uur werd gealarmeerd kon ondanks grote inspanning
niet voorkomen dat de boerderij geheel ten prooi viel aan
de vlammen.
Voor de eerste keer 100
In de jaren ‘70 van de vorige eeuw bedroeg het aantal
uitrukken ongeveer 30 per jaar. In de jaren ‘80 werd al
gemiddeld 40 keer uitgerukt en dit aantal bleef stijgen. In
1995 moest brandweer Nederweert voor het eerst 100 keer
in één jaar uitrukken. Bij terugkomst in de kazerne had commandant
Tossaint een fles champagne ontkurkt en er werd
geproost op de 100 e uitruk. Later werd het aantal van 100
regelmatig overschreden, in 2004 werd zelfs 145 keer uitgerukt.
Wateroverlast
In 1995 trad de Maas voor de tweede keer in ruim een jaar
tijd buiten de oevers. Brandweer Nederweert heeft in de
periode van 24 januari tot en met 3 februari 18 keer bijstand
66 67
Na een ijskoude nacht in Ohé en Laak.

verleend. In hoofdzaak werd het korps van Nederweert ingezet
in Ohé en Laak. Hier moest het brandweerpersoneel
onder barre omstandigheden, letterlijk tot aan de knieën
in de modder, zandzakken vullen en dijken maken om het
wassende water tegen te houden. In de vrieskou werden
diensten van meer dan 12 uur gedraaid en de motorspuit
van Nederweert heeft dagen aan een stuk water weggepompt.
De inspanningen zijn gelukkig niet voor niets geweest,
het dorpje Ohé en Laak is slechts voor een klein deel
overstroomd geweest. Later heeft de dankbare bevolking de
hulpverleners een groot feest aangeboden.
Droge zomer
De zomer van 1995 was heet en droog. Het gevolg was
veel berm- en bosbranden. Dat dit een grote druk legt
op het vrijwillig personeel, blijkt uit het volgende stuk dat
Huib van Deursen in 1995 heeft geschreven.
ZOMERZON
huib van deursen
Maandagavond direct na het journaal verschijnt John Bernard
met het weerbericht op de buis. Het ziet er voor de komende
week veelbelovend uit. Volop zon, hoge temperaturen en in
Limburg zou het in de loop van de week wel eens meer dan 30
graden kunnen worden. En zoals onze weerkundige al heeft
voorspeld, stijgen de temperaturen behoorlijk naarmate de
week vordert.
Een zwoele avond
Donderdagavond is een rustige zwoele juli avond, totdat om
19.00 uur de pieper gaat. Klein alarm brandweer Nederweert
galmt er door het luidsprekertje. De schoenen snel aan, de
autosleuteltjes van de tafel en naar de kazerne. Even later
meldt Nederweert zich in het net. De centraliste in Roermond
heeft een bermbrandje langs de Zuid Willemsvaart. De ploeg
stapt in het voertuig en vertrekt naar het opgegeven adres.
Onderweg blijken er enkele “vreemde” gezichten in de ploeg
te zitten. Het is waar ook, het is zomer en dit betekent vele
onderlinge wisselingen in verband met vakanties. De 640 is ter
plaatse en geeft “kleine brand, brand meester”. Ongeveer 15
minuten later zijn wij weer terug in de kazerne. Bij thuiskomst
gaan de schoenen weer uit en ga ik lekker genieten van de
mooie zomeravond. Even voor twaalf uur wordt de avondrust
weer verstoord: “klein alarm brandweer Nederweert”. Het hele
circus herhaalt zich en ook nu is het weer een bermbrandje
langs de Zuid Willemsvaart. De vrijdag verloopt tegen alle
verwachtingen in rustig.
Volgende melding
Maar zaterdagmorgen rond 06.30 uur laat de pieper weer
van zich horen. Ditmaal betreft het een beginnende autobrand
op de A2 waarbij wij nauwelijks in actie hoeven te komen.
Eenmaal thuis even kijken wat ‘de Limburger’ te melden
heeft. Weinig nieuws, alleen het weerbericht is interessant
“het blijft volop zomer”. Om 11.00 uur wordt er weer alarm
gemaakt voor Nederweert. Het zal wel weer een bermbrandje
zijn. En inderdaad, de gedachte wordt werkelijkheid, wederom
een bermbrand langs de Zuid Willemsvaart. Ook nu weer op
vrijwel dezelfde plaats als de vorige twee. De zaterdag verloopt
rustig en de temperatuur stijgt naar dichtbij de 35o C.
Omstreeks 20.00 uur is het weer zover: “klein alarm brandweer
Nederweert”, en inderdaad…..bermbrand. Ditmaal op
de A2. Het blijft verder rustig tot zondagmiddag 17.00 uur.
Dan klinkt voor de zoveelste maal het alarm. Melding: bermbrand
langs de Zuid Willemsvaart. Het volgende alarm laat
niet lang op zich wachten. Om 19.00 uur vertrekt de 640 voor
de 5 e maal naar de Zuid Willemsvaart om een bermbrandje te
bestrijden. Het laatste?
De zondagavond verloopt naar wens en langzaam wordt het
tijd voor de menselijke nachtrust. Helaas, 00.30 uur “klein
alarm brandweer Nederweert”. Ditmaal geen bermbrand
maar een automatische brandmelding in het Ouderencentrum.
Gelukkig niets aan de hand. Eindelijk kunnen we genieten van
de welverdiende nachtrust. Maar ook nu weer gunt de pieper
ons geen rust. Omstreeks 04.30 uur begint deze het bekende
geluid te maken. Met de slaap in de ogen en in het achterhoofd
de gedachte “niet weer een bermbrand” naar de kazerne.
In de kazerne blijkt de bermbrand-gedachte niet juist. Ditmaal
is het wel raak: een uitslaande schuurbrand in Leveroy
zorgt in de vroege maandagmorgen na alle bermbrandjes voor
een welkome afwisseling. Als wij maandagmorgen huiswaarts
keren is de dienst van de volgende ploeg allang begonnen. De
kans is groot dat zij de komende week een bermbrandje moeten
blussen. Wij niet, onze ploeg kan rustig genieten van de
warme zomerzon.
De Boerenbond in Ospel
Op maandag 7 december 1998 heeft een grote uitslaande
brand de vestiging van de Boerenbond in Ospel
grotendeels verwoest. Het gebouw bepaalde al vele jaren
de entree van Ospel en had zo zijn eigen historie.
Rond 14.30 uur viel plotseling het licht uit in de Boerenbondwinkel
aan de Klaarstraat in Ospel. Even later werkte de
telefoon ook niet meer. Het winkelpersoneel dat op onderzoek
uitging, vermoedde dat er sprake was van kortsluiting.
Enige tijd later kwam de buurman binnen met de melding
dat er rook uit het dak kwam. Hierop werd de brandweer
gealarmeerd. Bij het ter plaatse komen van de brandweer
kwam een beetje lichte rook door het dak naar buiten. Alle
68 69
31 juli 1995. Edward Sieben in actie tijdens een brand op de Roeventerpeel.
De brand bij de Boerenbond in Ospel ging gepaard met een enorme
rookontwikkeling.
personeelsleden en klanten hadden het pand inmiddels verlaten.
Uit informatie van het personeel en gelet op de geringe
rookontwikkeling, ontstond de indruk dat er sprake
was van een kleine zolderbrand.
Na een verkenning rondom het gebouw, besloot de bevelvoerder
tot een binnenaanval.
Op het moment dat de aanvalsploeg en de bevelvoerder zich
ongeveer vijf meter in het pand bevonden, werd plotseling
vanaf de zolder, door kieren in het plafond, een dikke zwarte
rook de winkel ingeperst. Deze rook, die duidelijk veel hitte
en energie bevatte, ontbrandde na enkele seconden.

De bevelvoerder besloot dat het doorzetten van de binnenaanval
te gevaarlijk was en gaf opdracht om het pand te
verlaten. Buiten gekomen was het beeld van de brand volledig
veranderd. Van onder elke dakpan werd een donkergrijze
rook naar buiten geduwd. Na enkele minuten werd
de brand uitslaand en sloegen de vlammen meters hoog
uit het dak. Het vuur werd nu bestreden met twee waterkanonnen
en zes stralen LD. Om 16.45 uur werd het sein
brand meester gegeven.
Brand op herhaling
Op een rustige zaterdagmiddag 14 december 2002 wordt
brandweer Nederweert om 16.30 uur gealarmeerd
voor een woonkamerbrand op Frenkenbaan 10 te Ospel. Ter
plaatse aangekomen blijkt dat in de woonkamer een felle
brand woedt. Aan de zijde van de voorgevel is een flinke
vuurhaard. Er is een doorslag naar de slaapkamer omdat het
vuur een tweetal gaten in het plafond heeft gebrand.
70 71
De eerste straal wordt ingezet in de woonkamer, waarna
de waterploeg de tweede straal op de slaapkamer inzet om
de brand in te sluiten. Op de bovenverdieping is de hitte
enorm, zelfs de kleerhangers in de kasten zijn gesmolten.
Nadat de brand afgeblust is, wordt begonnen met het nablussen.
Hierbij wordt zelfs het door brand aangetaste plafond
van de woonkamer volledig verwijderd. Rond 20.30
uur keert de brandweer met een tevreden gevoel huiswaarts.
Een tevreden gevoel omdat de brand beperkt is gebleven en
het pand gered is.
Het is inmiddels zondagmorgen 15 december als om 04.30
uur de piepers van het Nederweerter korps wederom afgaan.
Er blijkt een uitslaande woningbrand te woeden op
de Frenkenbaan. Enkele brandweermannen krabben zich al
achter de oren; zou het om hetzelfde pand gaan?
En inderdaad, het gaat inderdaad om hetzelfde pand en nu
is er niets meer te redden. De woning staat van voor tot
achteren in lichterlaaie. Het zal waarschijnlijk altijd een mys-
Het pand Frenkenbaan 10 brandde tot de grond af.

terie blijven of deze brand het gevolg is van de binnenbrand
eerder die dag.
Dagelijkse ritme afgewisseld door actie
Regelmatig staan in de krant berichten over branden of
ernstige ongevallen. De lezer leest het artikel, slaat de
krant dicht en gaat over tot de orde van de dag. Vaak wordt
niet nagedacht over de gevolgen van dergelijke gebeurtenissen
voor de slachtoffers en de familie. Zeker wordt niet
gedacht aan het werk van de hulpverleners.
Zo stond in “de Limburger” van 1 juni 2001 het volgende
artikel.
Het gaat over een ernstig verkeersongeval op de Booldersdijk
in de nacht van 30 op 31 mei 2001. Twee jongens van
respectievelijk 18 en 19 jaar kwamen hierbij om het leven en
drie jonge mensen raakten ernstig gewond. Het verhaal van
de dienstdoende bevelvoerder maakt duidelijk hoe brandweerpersoneel
een dergelijk ongeval ervaart.
Verkeersongeval op de Booldersdijk
Verteld door Jan Mueters
Het is net 31 mei 2001 als om ongeveer 00.05 uur mijn pieper
gaat; “verkeersongeval, auto tegen boom”. Ik ga naar buiten
en stap in mijn auto. Na ongeveer een minuut ben ik bij de
brandweerkazerne, open de uitrukpoorten, trek mijn bluspak
aan en ontvang het uitrukbericht per mobilofoon; “auto tegen
boom op de Booldersdijk, vier inzittenden, allen bekneld”.
Intussen zijn een chauffeur en vijf brandwachten gearriveerd
en de 640 rukt meteen uit naar de Booldersdijk. Even later
rukt ook de materiaalwagen uit. In het voertuig doe ik mijn
bevelvoerdersvest om, pak een zaklantaarn en een portofoon.
72 73
Na vijf minuten rijden zijn we op de Booldersdijk aangekomen,
in de verte wordt de duisternis onderbroken door het flitsen
van de zwaailichten van een ambulance. Terwijl we het
ongeval naderen zie ik in het licht van onze koplampen een
auto die volledig in elkaar gedrukt tegen een boom staat.
Twee mensen van de ambulance lopen rond het wrak. Er is
nauwelijks publiek en het is erg donker.
Het volledig verwrongen autowrak na de fatale klap op de Booldersdijk

Het betreft een Opel Vectra die de boom met de rechtervoorzijde
heeft geraakt en aan de voorzijde volledig
verwrongen is. De linkervoordeur staat open. De chauffeur
ligt ernstig gewond naast de auto. Het stuur is volledig in het
dashboard gedrukt. De voorruit is kapot. Ik ruik meteen een
sterke benzinelucht en hoor gekerm van slachtoffers. Ik zie
dat de bijrijder zeer ernstig bekneld zit en dat twee ernstig
gewonde personen op de achterbank zitten. Het voertuig lekt
benzine. De linkerachterpassagier hangt kreunend tegen de
zijdeur met zijn gezicht tegen het raam. Het deurraampje
is niet stuk. De rechter achterpassagier leunt tegen de
rechterachterdeur en hangt met hoofd en schouders uit het
kapotte raampje. De bijrijder drukt met zijn stoel tegen dit
slachtoffer. Het rechtervoorwiel staat onder de middenstijl. Er
is zo weinig ruimte dat de bijrijder niet te bereiken is. Ik geef
het technisch team opdracht om het voertuig te stabiliseren,
terwijl de beveiliger aandacht schenkt aan de benzinelekkage.
De gewondenverzorger is inmiddels aan het assisteren bij het
naast de auto liggende slachtoffer.
Kort overleg met de ambulanceverpleegkundige leert dat ook
hij vier slachtoffers heeft geconstateerd en dat de bijrijder
overleden is. Ik vertel de verpleegkundige dat ik het naast de
auto liggende slachtoffer als eerste weg wil hebben. Inmiddels
is een tweede ambulance gearriveerd.
De weg is afgezet door de politie, het voertuig is gestabiliseerd
en de accuklemmen zijn losgemaakt, onder de benzinelekkage
is een opvangbak geplaatst en aan de rand van de werkcirkel
liggen een spreider, schaar, ram, wervelplanken en al het
overige gereedschap klaar. Een derde ambulance is gearriveerd.
De auto wordt omzichtig om de slachtoffers weggeknipt. Deze
klus verloopt voorspoedig en binnen enkele minuten is de auto
aan de linkerzijde volledig geopend. Hierdoor is de situatie
in het wrak meteen een stuk overzichtelijker geworden. Tot
ieders ontzetting blijkt dan meteen dat zich op de achterbank,
tussen de beide slachtoffers in, nog een slachtoffer bevindt.
Dit slachtoffer, dat door de klap gedeeltelijk onder de beide
slachtoffers is terechtgekomen, is aan het zicht verborgen
geweest. Ambulancepersoneel moet helaas constateren dat dit
slachtoffer is overleden.
Na ongeveer een uur hard werken zijn de gewonden bevrijd
en afgevoerd naar het ziekenhuis. Na overleg met de politie
worden de lichamen van de overleden slachtoffers voorzichtig
uit het voertuig gehaald. Hierna gaan we inpakken en keren
terug naar de kazerne voor een nabespreking. Tijdens het
wegrijden kijk ik voor de laatste keer naar de plaats van het
ongeval. De politie is volop bezig met het onderzoek. Naast
het autowrak liggen twee witte lijkzakken in het gras, het is
een trieste aanblik. Ik weet inmiddels dat de twee overleden
jongens uit Nederweert afkomstig zijn. Op de terugweg naar
de kazerne praten we nog na over de inzet en we denken aan
de families die waarschijnlijk rustig liggen te slapen en nog
niet weten wat wij weten.
Bedrijfsongeval en vogelpest
Op vrijdagmiddag 20 juni 2003 wordt Nederweert opgeschrikt
door een groot aantal brandweersirenes. Ook
vliegt de traumahelikopter laag over. Het bericht dat op de
Nieuwstraat een ongeval is gebeurd, gaat al snel rond.
Om ongeveer 16.25 uur wordt de brandweer gealarmeerd
voor een ongeval op een bedrijf aan de Nieuwstraat. Ter
plaatse aangekomen blijkt dat een jongen op zijn buik op
het dak van een oplegger ligt. De oplegger heeft metalen
zijkanten en de bovenkant is van zeil. Tijdens het schoonspuiten
van de bovenkant van de vrachtauto is de jongen
uitgegleden en met zijn rug op een ijzeren stang terechtgekomen
en is vervolgens op zijn buik gerold. Hij is vanaf zijn
middel verlamd en heeft veel rugpijn. Ambulancepersoneel
heeft een ladder van de bedrijfseigenaar tegen de oplegger
geplaatst en is bezig met de eerste behandeling. Het zeil kan
niet worden betreden omdat het slachtoffer dan beweegt.
En elke beweging kan de toestand van het slachtoffer verslechteren
en het verschil maken tussen een gewoon leven
of een leven in een rolstoel. Het is direct duidelijk dat dit
geen gemakkelijke klus wordt, gezien het letsel en de plaats
waar het slachtoffer ligt.
Na overleg met het ambulancepersoneel wordt besloten
om te wachten met het verplaatsen van het slachtoffer tot
de traumahelikopter is geland. Er is namelijk assistentie nodig
van extra medisch personeel en een trauma-arts. Het
ambulancepersoneel gaat verder met de behandeling van
het slachtoffer, de brandweer alarmeert de hoogwerker van
brandweer Roermond omdat hiermee een optimale redding
plaatsvinden.
Even later landt de traumahelikopter in de voortuin van de
woning tegenover de plaats van het ongeval. In overleg tussen
arts, ambulance en brandweer wordt een plan gemaakt
om het slachtoffer te redden en ongeveer 1,5 uur na alarmering,
wordt het slachtoffer in de helikopter afgevoerd naar
het Academisch Ziekenhuis te Maastricht. Aangezien het bedrijf
binnen het met vogelpest besmette gebied lag, begint
een ontsmettingsprocedure. Iedereen die op het terrein is
geweest, moet de kleren inleveren en moet zich op de plaats
van het ongeval douchen.
74 75
De brandweer bereidt de redding van het slachtoffer op de Nieuwstraat
voor.
De traumahelikopter landt probleemloos in uw voortuin.
Brand bij Essent
Op zaterdagmorgen 28 juni 2003 krijgt brandweer Nederweert
rond 01.55 uur alarm voor een automatische
brandmelding op de Randweg 2 te Nederweert. Wanneer
de tankautospuit 640 om 1.59 uur uitrukt, wordt door de
meldkamer bericht dat er sprake zou zijn van een uitslaande
brand. Hierop vraagt de bevelvoerder om de tweede tankautospuit
van Nederweert en de autoladder van Weert te alarmeren.
De week ervoor is er een poging tot brandstichting
geweest. Er zijn toen tientallen liters benzine en diesel op
het dak aangetroffen. Mogelijk is nu weer iets dergelijks aan
de hand.

Tijdens het aanrijden wordt vanaf de Randwegbrug al een
rode gloed waargenomen. Dichter bij het pand gekomen,
blijkt het dak over een grote oppervlakte in brand te staan.
Enorme vlammen zijn zichtbaar en er is sprake van een flinke
rookontwikkeling. Vanaf de Randweg West wordt langzaam
richting het pand gereden om alvast een inschatting van de
situatie te maken. De waterploeg ziet de brandkraan liggen,
de poorten voor het bedrijf zijn open en er is vrij veel publiek
aanwezig. Gelet op de omvang van de brand schaalt de bevelvoerder
op naar grote brand. Dit betekent dat een derde
tankautospuit wordt opgeroepen.
De 640 wordt voorlopig op het terrein vóór het pand opgesteld
en de bevelvoerder gaat met de aanvalsploeg op
verkenning. Al snel blijkt dat de brand een oppervlakte heeft
van ongeveer 700 vierkante meter. Er zijn geen deuren of
ramen open. Opmerkelijk is dat een gat in de omheining is
geknipt. De 640 wordt verplaatst naar de oostzijde van het
pand. De 645 en de autoladder worden aan de westzijde
van het pand opgesteld. Een probleem is de waterwinning.
Er is slechts één brandkraan in de directe omgeving. De
materiaalwagen en de motorspuitaanhanger gaan afleggen
vanaf een brandkraan op Ouwijck. Hiervoor moet enkele
honderden meters worden afgelegd over landbouwgrond.
76 77
Vier korpsen bestrijden de brand bij Essent.
Inmiddels is de Officier van dienst ter plaatse. Hij geeft als
nader bericht ‘zeer grote brand’ en vraagt om assistentie
van een vierde tankautospuit en een waterwagen met
10.000 liter water. Nadat de derde en vierde tankautospuit
ter plaatse zijn, kan de brand volledig worden ingesloten.
Rond 04.30 uur wordt het sein brandmeester gegeven. Het
nablussen heeft nog tot rond 12.00 uur geduurd.

78 79
Wij waren bij de brandweer
De meeste mensen die bij de brandweer gaan, blijven bij de
brandweer. Onder de titel ‘Wij waren bij de brandweer’ komen
oud-brandweermensen aan het woord die soms meer
dan 30 jaar bij de brandweer zijn geweest. Van Jef Kirkels en
Frank Tossaint is een korte biografie gemaakt.

Frans Stultiens
Rij maar die kant op
Frans Stultiens (1947) is getrouwd met Annie van de
Heuvel en is werkzaam bij Essent-Energie. Toen hij op
1 november 1971 lid van de brandweer werd, werkte Frans
bij de Plem. Interesse in de brandweer heeft hij gekregen
door de verhalen van zijn buurman Bèr Roost die al jaren
bij de brandweer was. Toen Bèr op een avond vertelde dat
er nieuwe brandweermensen nodig waren, heeft Frans zich
dan ook meteen aangemeld. Later is de familie Stultiens
een echte brandweerfamilie geworden. Broer Henk kwam
in 1980 bij de brandweer en zoon Iwan is inmiddels ook bij
de brandweer.
Er werden sollicitatiegesprekken gehouden met acht personen,
hiervan werden er zes aangenomen. Naast Frans werden
Cor Corti, Jules van Doren, Alfons van den Boom, Oscar
Feijen en Gerrit Op ’t Root aangesteld. Commandant Kirkels
beschouwde de brandweer als een vereniging van stand en
wilde graag enkele bekende ondernemers bij de brandweer
hebben. In 1971 hadden ondernemers nog tijd om bij de
brandweer te gaan en de opzet van Kirkels lukte.
De brandweer in de jaren ‘70 is niet meer vergelijkbaar met
de huidige brandweer. Frans vertelt over een ongeval op
23 september 1973. “De nieuwe brandweerkazerne op de
Gutjesweg werd geopend en tijdens de festiviteiten werden
we gebeld dat er op de Rijksweg richting Brug 13 een ernstig
verkeersongeval was gebeurd. Een Volkswagenbusje was hier
tegen een losgeschoten aanhanger van een tegenligger gebotst.
De voet van de chauffeur was afgerukt en zat vast onder de
treeplank die dubbelgeslagen was. Zijn been was door de klap
naar achteren geslagen, hij zat op zijn been waardoor de slagader
werd dichtgedrukt. Ons reddingsgereedschap bestond in
die tijd uit een handijzerzaag, koevoet en hamer. Nadat we de
man bevrijd hadden, werd hij met de ambulance afgevoerd. Wij
moesten de voet nog losmaken, deze hebben we met de brandweerwagen
naar het ziekenhuis gebracht. Wat ik nooit vergeet
is dat we onderweg naar het ziekenhuis moesten tanken bij
tankstation Duyts. Anders hadden we het ziekenhuis niet eens
gehaald”.
Zijn sterkste herinnering heeft Frans aan een ongeval in februari
1974 waarbij een auto in de Zuid Willemsvaart is gereden.
Destijds was er nog geen Randwegbrug en de Rand-
weg kwam toen uit op Rijksweg Zuid. Een familie uit Helmond
kwam terug van een avondje kienen en de bestuurder
had niet in de gaten dat de Randweg plotseling stopte. De
auto reed door de afzetting en kwam in het kanaal terecht.
Een inwoner uit Nederweert sprong onmiddellijk het ijskoude
water in en wist drie personen te redden, waarvan
er een alsnog is overleden. De brandweer heeft de andere
twee personen uit het wrak gehaald. Een van de slachtoffers
was een jongetje van ongeveer zeven jaar. “Ik heb nog
geprobeerd het kind te reanimeren, maar dit lukte niet. Toen
ik die avond thuiskwam en mijn eigen zoontje plotseling de
woonkamer binnenliep, kreeg ik een enorme klap. Alles kwam
weer naar boven. Het is nu 25 jaar geleden, maar ik krijg nog
steeds kippenvel als ik erover praat”.
“In juli 1975 waren Annie en ik in onze nieuwe auto, een Lelijke
Eend, aan het toeren toen we op de Houtsberg de brandweerauto
met zwaailicht en sirene tegenkwamen. Achter het stuur
zat Bèr Roost, verder zat er geen personeel in de 640. Dit was
in die tijd gewoon, brandweermensen gingen met eigen vervoer
naar de brand. Wij gingen natuurlijk achter de brandweerwagen
aan. Bèr Roost reed bij Truus Wetemans rechtsaf en stopte
bij de eerste boerderij links. De vlammen sloegen al uit het dak.
Ik heb Bèr toen geholpen met de eerste inzet. In mijn zondagse
kleren want mijn brandweerpak hing thuis aan de kapstok. Annie
moest nu alleen naar huis rijden. Ze had nog nooit in de
Eend met die rare schakelpook gereden en ze kende de weg in
Nederweert ook nog niet goed. Ik zei: rij maar die kant op en
dan kom je vanzelf wel een keer in Nederweert”.
Frans heeft samen met Gerrit Op ’t Root en Fred Knapen bijna
15 jaar het brandweermaterieel onderhouden. Uit deze
samenwerking zijn hechte vriendschappen ontstaan. De reizen
met Gerrit, Fred en Frank Tossaint naar Miejska Górka
in Polen vergeet hij ook nooit meer. In 2003 neemt Frans
afscheid van de uitrukdienst. Het onderhoud heeft hij nog
tot augustus 2004 gedaan. Hierna werd het materieel door
een beroepskracht onderhouden.
80 81
Verkeersongeval tijdens opening brandweerkazerne. Links Jan van de
Kerkhof, rechts Frans Stultiens.
1987. Frans ontvangt het zilveren brandweerkruis van burgemeester
Kessels wegens het 12,5-jarig lidmaatschap.
Frits Knapen
Ik had het nooit willen missen
In 1970 las Frits Knapen (1941) in het weekblad voor Nederweert
een advertentie voor nieuwe leden bij de brandweer.
Zijn interesse was meteen gewekt en hij solliciteerde.
“Ik ben niet aangenomen omdat ik bij de reserve-politie was.
Commandant Kirkels vond dat de brandweer hier niet mee te
combineren was. Dit vond ik erg jammer. Maar in 1976 kreeg ik
een nieuwe kans. De provincie besliste dat in het bejaardentehuis
(thans Zorgcentrum St Joseph) een persoon moest worden
aangesteld die contacten had met de brandweer. Aangezien ik
in het bejaardentehuis belast was met het technisch onderhoud,
werd door de directie beslist dat ik die persoon met brandweercontacten
moest worden. Ik ging met de brief van de provincie
naar commandant Kirkels en ik werd aangenomen. Voor mij
was een wens in vervulling gegaan en ik kon aan de opleidingen
beginnen”.

Frits snelde bij alarm altijd met de fiets van zijn werk naar de
kazerne. “Het lukte me altijd om net op tijd te zijn, al moest ik
mijn brandweerkleren wel in de rijdende brandweerauto aantrekken.
Ik hoor van mijn zoon Rob, die nu ook bij de brandweer
is en ook in het Zorgcentrum werkt, dat het nu niet meer
lukt om met de fiets de uitrukken te halen. De uitruktijden zijn
korter geworden en je mag je bluskleding niet meer onderweg
aantrekken. Dit in het kader van de veiligheid… ja, de tijden
zijn veranderd”.
De brand die Frits nooit meer zal vergeten is de brand in het
bejaardentehuis. “Ik vergeet het nooit meer, 10 januari 1980
om 17.00 uur op de eerste etage. De brand ontstond op een
kamer in een televisietoestel en sloeg over naar de gordijnen. In
die tijd was de regelgeving niet zo streng als nu en er hingen
alleen rookmelders op de gang en niet in de kamers. Toen de
brand ontdekt werd, sloegen de vlammen al uit de ramen en de
gang hing vol rook. De brandweer heeft verschillende mensen
moeten redden. Geluk bij een ongeluk was dat de brandweer
net enkele dagen van te voren een oefening in het bejaardentehuis
had gehouden en de weg goed kende. Dit was wel nodig,
want de gangen waren zwart van de rook. Ik vergeet ook niet
de inzet van dokter Hans van de Wouw die toevallig op visite
was bij een patiënt toen de brand uitbrak. Hij heeft verschillende
mensen naar beneden gedragen. Het is een wonder dat
bij de brand geen slachtoffers zijn gevallen.
Ten tijde van de brand werden nieuwbouwplannen gemaakt.
Naar aanleiding van de brand werd het bestek bijgesteld en
kwamen er in het nieuwe gedeelte ook rookmelders in de kamers.
Dit verhoogde de veiligheid enorm. Zo zie je maar waar
een brand goed voor kan zijn”.
Frits vertelt ook over een bedrijfsongeval aan de Baldessenweg
in Nederweert Eind. “De eigenaar van het bedrijf raakte
bekneld onder een pers van 3000 kilogram en was dood. Aangezien
het familie van me was, raakte het me erg”.
Frits vond erg jammer dat hij met 55-jarige leeftijd de brandweer
moest verlaten. “Ik voelde me nog fit genoeg om enkele
jaren mee te kunnen doen. Op het werk moet je door en bij de
brandweer ben je afgebrand. Maar het was een heel mooie
periode, ik had het nooit willen missen”.
Henk Sieben
Ik voel me er nog steeds welkom
Persoonlijk had Henk Sieben (1940) er nooit over nagedacht
om bij de brandweer te gaan, tot hij op zijn werk
werd opgebeld door de toenmalige commandant Jef Kirkels.
Hij zocht versterking voor het korps en had al met met de firma
Kessels geregeld dat Henk Gofers en ik lid van de brandweer
konden worden. Zo ging dat in die tijd. Henk vertelt
over de brandweer. “Ik werd per 1 april 1969 aangesteld door
het college van burgemeester en wethouders zodat we een officiële
rechtspositie kregen. Dat was dan ook het enige officiële,
want bij het toenmalige korps was het nog echt zoals nu wel
eens over de brandweer wordt gedacht. Als er ‘s morgens een
brand was geweest, kwamen de manschappen in het gunstigste
geval terug in de late middag. Er was namelijk altijd wel een
café in de buurt waar met de brandweerwagen werd gestopt.
Maar eind jaren ‘60 keerde landelijk en regionaal het tij en met
onze lichting werd serieus werk gemaakt van opleidingen.
De eerste opleidingen werden door het beroepskader uit Roermond
verzorgd en al snel beschikte Nederweert over een aantal
gediplomeerde brandweermensen. De tijd dat rangen en strepen
niet gedekt werden door bijbehorende papieren was voorbij
en commandant Kirkels liet geen gelegenheid voorbijgaan om,
met name richting het korps van Weert, te laten merken dat
hij commandant was van een soort elitekorps. Waar ik het aan
verdiend heb weet ik niet maar op een dag werd mij verteld dat
ik bevelvoerder werd van een ploeg. Voor deze taak was je niet
voldoende opgeleid want die opleidingen waren er gewoonweg
niet. Toen in Limburg de eerste opleiding voor onderbrandmeester
(bevelvoerder) van start ging, zijn Sjef Knapen en ik deze
opleiding gaan volgen. Na dik twee jaar kregen we het diploma
uitgereikt door de gouverneur. Aansluitend heb ik het diploma
instructeur behaald.
In de jaren dat ik bij de brandweer was, nam het aantal
uitrukken toe van 30 tot ruim 100 per jaar. Ook de aard van
de inzetten veranderde. In het begin was er veel brand door de
82 83
Frits Knapen (rechts) en Harrie Mackus (links) tijdens een reanimatieoefening.
De ernst van de situatie is van het gezicht van Henk (midden) af te
lezen.
slechte preventieve voorzieningen in agrarische bedrijven. Later
liep het aantal branden terug, maar werden we geconfronteerd
met ernstige verkeersongevallen met veel slachtoffers. Van
professionele opvang was tot aan mijn afscheid in 1994
geen sprake en wij moesten onze emoties en gevoelens zelf
verwerken”.
Op de vraag welke uitruk hem het meeste bij is gebleven,
antwoordt Henk dat hij zich alle ernstige ongevallen nog kan
herinneren. Toch noemt hij een ongeval dat het gevolg was
van het eindigen van de A2 in Nederweert. “Het verkeer uit

het Zuiden moest linksaf over de randweg naar Weert. Op de
afrit naar beneden remde een vrachtwagenbestuurder te laat en
botste op zijn voorganger met als gevolg een ingedrukte cabine
en een bekneld zittende bestuurder. De bestuurder was ernstig
gewond en bloedde hevig. Ik zie ons nog met een handpompje
met een spreider en een schaar aan het werk. Dit hydraulisch
gereedschap was natuurlijk veel te licht voor het knippen in een
vrachtauto. En iedere keer als we van materiaal moesten wisselen,
moest het handpompje worden losgeschroefd. De redding
verliep uiterst traag en het publiek begon op ons te schelden en
zich met de inzet te bemoeien. Het ambulancepersoneel kon
het niet meer aanzien en begon met ijzerzagen aan de stijlen
van de cabine te zagen. Dit schoot ook niet op. Uiteindelijk is
de chauffeur overleden. Dit heeft diepe indruk gemaakt want
we voelden ons machteloos. Maar wat moesten we, we hadden
geen adequaat gereedschap voor dit soort ongevallen”.
Naar aanleiding van dit ongeval heeft raadslid Wim Bongers
in de raadsvergadering van september 1974 vragen gesteld
aan burgemeester en wethouders en gepleit voor een optimale
utrusting van de brandweer. Het resultaat was dat de
brandweer adequaat hydraulisch gereedschap kreeg.
Branden die Henk nooit zal vergeten zijn de Batabrand, ’t
Babbeltje, de schoonheidssalon in de Kerkstraat en de branden
bij Cis Ceelen in de Kerkstraat en de Leniebar in Ospel.
Zijn laatste uitruk betrof vastgevroren eenden op het Hennis
Blaakven in De Groote Peel op tweede kerstdag 1994.
Henk heeft gediend onder 3 commandanten namelijk Jef
Kirkels, Wiel Jonkers en Frank Tossaint. “Elk van deze mensen
drukte zijn eigen stempel op het korps. Na mijn afscheid had
ik nog veelvuldig contact met Frank Tossaint, zijn vroegtijdige
dood heeft mij behoorlijk geraakt”.
Eind 1994 heeft Henk zijn ontslag gevraagd omdat hij wat
chronische klachten aan een been had. “Ik heb mijn afscheid
ervaren als een emotionele gebeurtenis waarbij ik hechte vriendschapsbanden
moest loslaten. Ik kom nog vaak en graag bij de
brandweer binnenlopen en ik voel me er nog steeds welkom”.
Jos Beijes
Ook bij mooie branden worden altijd mensen gedupeerd
Jos Beijes (1941) is van beroep timmerman. Hij werkte tot
het bereiken van de VUT-leeftijd bij de Woningvereniging
Nederweert. In 1977 is hij, op 35-jarige leeftijd, lid geworden
van de brandweer.Toch werd hij al in 1962 door commandant
Kirkels gevraagd om bij de brandweer te komen,
maar destijds heeft Jos hier afwijzend op gereageerd. “Mijn
vader is ook altijd een fanatiek brandweerman geweest, maar
wat me als kind al opviel was dat nadat een brand geblust was,
de brandweermannen altijd naar de kroeg gingen om na te
blussen. Dit viel thuis niet altijd in goede aarde. Ook was het
vaak akelig als vader op de fiets wegmoest bij zwaar onweer
en wij – moeder en zeven kinderen – met schrik alleen moesten
achterblijven. Deze beelden hebben me toen doen besluiten om
niet bij de brandweer te gaan”.
Rond 1973, de brandweerkazerne was inmiddels verhuisd
naar Budschop, huurde de Woningvereniging de oude
brandweerkazerne aan de Bredeweg. De kazerne werd gebruikt
als opslagplaats. Aangezien Jos hier regelmatig kwam
en de brandmeldingen nog steeds bij de gezusters Jonkers
binnenkwamen, werd natuurlijk veel over de brandweer en
allerlei spannende gebeurtenissen gesproken. Dit gaf Jos,
die blijkbaar toch het brandweerbloed van zijn vader had
geërfd, net die laatste zet die hij nodig had om zich aan te
melden bij de brandweer.
Jos vertelt: “In die tijd hadden we de bluspakken, laarzen en
helm altijd bij ons in de auto en werd er rechtstreeks naar de
brand of het ongeval gereden. Dit had nadelen. Vaak stond je
alleen bij een brand en een ongeval, zonder collega’s en zonder
brandweerauto. Je kon dan nauwelijks iets doen. Bovendien
was de coördinatie heel moeilijk als er van alle kanten
brandweermensen kwamen aanlopen en aanrijden. Zo kregen
we een melding van een brand in het bejaardenhuis. Ik ging
snel ter plaatse en stond daar helemaal alleen. Er was nog geen
brandweerauto aanwezig, er was geen bluswater en ook geen
adembescherming. Toch werd er al direct door de zusters ge-
roepen dat de brandweer aanwezig was. Ik ging naar de eerste
verdieping, waar een kamer brandde, de gangen waren gevuld
met een verstikkende rook. Plotseling hoorde ik hulpgeroep. Ik
heb toen een natte doek om mijn mond gebonden en ben op
het hulpgeroep afgegaan en heb een dame kunnen redden”.
Het uitrukken verloopt nu heel anders. Er mag eerst uitgerukt
worden als er zes personen in de brandweerauto zitten.
De brandweerauto’s zitten vol met het modernste blus- en
redgereedschap. Als een ploeg bij een incident komt, kan
meteen gewerkt worden. Toch heeft Jos hier een genuanceerde
mening over. “Tegenwoordig is alles zo aan regels gebonden.
Nu mag je niet meer met drie of vier mensen alvast
aanrijden en mag je de kleren niet meer in de brandweerauto
aantrekken. Ik begrijp goed dat dit allemaal met de veiligheid
heeft te maken, maar je verliest zo wel kostbare tijd”.
84 85
3 februari 1987. Jos in actie tijdens de brand bij schoonheidssalon
Christiane in de Kerkstraat.
De alarmering is in de loop van de jaren veranderd. Momenteel
heeft iedere brandweerman een moderne alarmontvanger
(pieper) aan de broekriem hangen. Aan Jos wordt gevraagd
hoe de alarmering vroeger verliep. “De alarmeringen
werden telefonisch doorgegeven. In die tijd waren de mensen
veel vaker thuis dan nu. Als je eens weg moest, gaf je even het
telefoonnummer door waar je wel bereikbaar was. Toen mijn
vader bij de brandweer was, hadden we thuis een bel van de
PTT. Ging die bel een keer dan moest verzameld worden bij
Noblesse op Staat. Ging de bel twee keer, dan moest verzameld
worden bij Giesendorf op Budschop. De brandweerwagen
kwam het personeel dan oppikken. Ging de bel overdag, dan
moest een van de kinderen vader snel zoeken bij de Boerenbond
waar hij werkte, een ander zette de fiets buiten met de brandweerhelm
onder de snelbinders en moeder zocht snel de brandweerkleding
bij elkaar. Ze kon de laarzen nooit vinden omdat
wij die tijdens het spelen wel eens stiekem droegen. Zo blijkt dat
het hele gezin bij het brandweerwerk was betrokken.
Mooie branden? Er zijn natuurlijk mooie branden en reddingen
geweest voor de brandweerman, maar er worden altijd mensen
gedupeerd. Wat tegenwoordig niet meer zo veel voorkomt zijn
de grote boerderijbranden. Dit was erg hard werken. Het hooi

op de hooizolder moest meestal met de riek naar buiten worden
gebracht om daar af te blussen. En dat in de rook, de hitte en
in de leren bluspakken die we toen hadden. Tegenwoordig heeft
de brandweer veel meer uitrukken per jaar, maar vroeger moest
er vaak harder worden gewerkt.
Een keer hadden we een woningbrand geblust waarbij een man
om het leven was gekomen. Na de brand moesten we bij de
woning wachtdienst draaien. Het was een decembernacht en
het was erg koud. Om enigszins warm te blijven, startten we
heel af en toe de motor van de brandweerauto. Toen kwam
een bewoner ons dringend verzoeken om de motor niet meer te
starten. Hij was bang dat hij anders niet kon slapen. We vonden
toen dat er weinig begrip voor ons was. Maar het kan ook
anders. Zo moesten we in Nederweert-Eind eens een varken uit
een gierkelder redden. Toen we hiermee klaar waren, bedankte
de boer ons. Ik maakte een grapje en zei tegen de boer dat hij
geluk had maar wij pech omdat we anders iets hadden gehad
voor de barbecue. Omdat de boer hier serieus op reageerde, zei
ik meteen dat het een grap was en daar bleef het bij. Maar
enige tijd later op onze feestavond werd door de boer het vlees
voor de barbecue verzorgd.
Op 31 december 1996 moesten Frits Knapen en ik stoppen omdat
we 55 jaar waren geworden. We vonden dit jammer omdat
we nog fit waren en nog veel voor de brandweer konden betekenen.
Ik woon op de Bernhardstraat en werkte op 100 meter
van de brandweerkazerne. Bij alarm was ik altijd als eerste op
de kazerne. Zo was ik in 1996 nog bij 85 van de 100 uitrukken
de chauffeur van het eerste uitrukvoertuig.
86 87
Het bewuste varken.
In het begin deed het best wel pijn wanneer ik de sirene van de
brandweerauto hoorde. Maar alles went. Nu ben ik nog steeds
een beetje bij de zaak betrokken want ik ben nog lid van de
Brandweer Ontspannings Kommissie. Elk jaar worden enkele
activiteiten georganiseerd waaraan ook oud-personeel mag
deelnemen. De banden die zijn ontstaan doordat je samen zoveel
meemaakt, gaan zo niet helemaal verloren. Terugkijkend
zeg ik dat ik het een mooie tijd vond bij de brandweer”.
Gerrit Op ’t Root
We moesten even op de vangrails gaan zitten
Gerrit Op ’t Root (1946), is getrouwd met Riek Mackus.
Van beroep is hij werkzaam in het familiebedrijf ‘Landbouwmechanisatiebedrijf
Op ’t Root’. Hij werd in 1971 lid
van de brandweer en bleef dit tot augustus 2004. “Ik had
al verhalen over het brandweerwerk gehoord en het trok me
wel. Toen ik een keer een tractor van de gemeente moest repareren,
vroeg ik aan Sjef Knapen of hij kon regelen dat ik bij de
2000. Bevordering tot hoofdbrandwacht.
brandweer kon komen. Ik solliciteerde en werd aangenomen.
Ik weet nog steeds niet of ik dit aan Sjef te danken heb of aan
mijn vrouw Riek die in die tijd poetshulp was bij commandant
Kirkels en zo in de gelegenheid was een goed woordje voor me
te doen”.
De broers van Gerrit moesten in het begin even wennen
dat hij bij de brandweer was. “Logisch, als je het economisch
bekijkt, wordt je geen brandweerman want elke uitruk onder
werktijd betekende dat ik niet productief was”. De echtgenote
van een broer van Gerrit werkte bij pluimveebedrijf Jacobs
op de Kreijelmusweg. Nadat hier in 1976 een grote brand
heeft gewoed, waarbij een dode en gewonden zijn gevallen,
keken de broers heel anders tegen de brandweer aan. “Ik
kon opeens niet snel genoeg weg zijn als ik opgeroepen werd”.
Riek, de vrouw van Gerrit, stond altijd achter hem. Maar
vooral in het begin moest ze wennen aan het plotselinge.
Gerrit (midden) als chauffeur-pompbediener van de wedstrijdploeg.
Rechts op de foto staat Koos Verheijen.
“het kwam altijd onverwacht en dan ook nog vaak ’s nachts”.
Ze was altijd blij als hij weer thuis kwam.
Gerrit was door zijn beroep erg bedreven met machines en
pompen. Het was dan ook logisch dat hij bij de brandweer
chauffeur-pompbediener werd. Ook was hij veel jaren actief
in de wedstrijdploeg. “Als er iets te doen was, dan deed ik
altijd mee”.
Tijdens zijn loopbaan heeft Gerrit aan meer dan 1000 uitrukken
deelgenomen. “Als ik nu door Nederweert rij, valt het me
op aan hoeveel plekken ik herinneringen heb. Met name op de
buitenwegen, waar 80 kilometer per uur mag worden gereden,
gebeuren relatief veel ernstige ongelukken. Op wegen zoals de
Booldersdijk, Frenkenbaan, Kampersweg, Houtsberg, Leveroysedijk
zijn we heel wat keren geweest in verband met ernstige
ongevallen. We moesten eens een dodelijk verongelukt slachtoffer
uit een auto halen, dat toen we het oppakten nog een keer

ewoog en de laatste adem uitblies. Toen moesten we toch
even op de vangrail gaan zitten. De herinneringen aan branden
zijn anders. Hier was het menselijk leed ook groot, maar
meestal waren er geen doden of gewonden bij betrokken”.
Het brandweerwerk is gevaarlijk. Gelukkig zijn er nooit ernstige
ongelukken gebeurd, maar soms scheelde het niet
veel. “Ik ben een keer bijna uit de brandweerauto gevallen. Tijdens
een uitruk naar een verkeersongeval was ik mijn jas in de
brandweerauto aan het aantrekken, toen in een scherpe bocht
de deur openging en ik naar buiten viel. Een collega kon me nog
net op tijd naar binnen trekken. Ik vind het goed dat momenteel
erg op de veiligheid wordt gelet. Zo moeten brandweermensen
in de brandweerauto de gordel dragen. In het begin
was dit even wennen, maar stel je voor wat er gebeurt als een
brandweerauto een ongeluk krijgt en acht mensen in het voertuig
dragen geen gordel”.
Afscheid nemen van de brandweer viel Gerrit zwaar. Het was
een deel van zijn leven geworden. “Maar ik kom nog regelmatig
in de kazerne om te kijken hoe het gaat. En mijn dochter
Marian is ook bij de brandweer en van haar hoor ik nog precies
hoe het reilt en zeilt”.
Sjef Knapen
We stonden werkelijk dag en nacht klaar voor de brandweer
Sjef Knapen (1943) werd op 1 januari 1969 aangesteld
bij het korps van Nederweert. Hij werkte destijds bij de
Wilma. “In eerste instantie wilde de directeur van de Wilma niet
dat ik bij de brandweer ging. Burgemeester Spiertz adviseerde
toen om eens aan de directeur te vragen of de brandweer dan
ook niet hoefde te komen als er brand bij de Wilma was. Alle
brandweermensen waren namelijk vrijwilligers die elders werkten
of een eigen zaak hadden. De toestemming was toen geen
probleem meer”. In 1971 ging Sjef als onderhoudsmonteur
bij de gemeente werken. Het onderhouden van het brandweermateriaal
en de voertuigen hoorde ook bij zijn functie.
“Veel gereedschap werd in die tijd zelf gemaakt. Zo heb ik een
hele serie dreggen van allerlei formaat gemaakt. Toen we nog
geen redgereedschap hadden, werd ook het gereedschap om
mensen uit autowrakken te bevrijden door ons zelf gemaakt. In
de Peel zochten we naar stukken eikenhout die we gebruikten
om autodeuren open te wrikken. In de nieuwe brandweerkazerne
aan de Gutjesweg was geen warm water en Gemeentewerken
had alleen maar de beschikking over een boilertje van
5 liter. Aangezien de persluchtmaskers toch schoon moesten
worden gemaakt na een brand, nam ik ze mee naar huis om ze
daar in bad schoon te spoelen. We hadden eens onze dreggen
aan de politie uitgeleend om naar een vermist persoon te zoeken.
Nadat het stoffelijk overschot was gevonden, leverde Max
Moors van de politie de dreggen bij mij thuis af. Toen ik later
op de avond thuis kwam, lagen deze in de gang. Nu is dat niet
meer denkbaar, in de jaren ‘70 was deze vermenging van werk
en privé heel gewoon”.
Sjef heeft snel carrière gemaakt binnen de brandweer. Na
het behalen van het diploma hoofdbrandwacht werd hij
in 1972 bevelvoerder. In 1974 startte hij samen met Henk
Sieben met de driejarige opleiding tot onderbrandmeester.
“Toen ik geslaagd was kreeg ik de mogelijkheid om een opleiding
tot instructeur te volgen. De toenmalige commandant Kirkels
zag dit eerst niet zitten. Gelukkig was burgemeester Spiertz een
andere mening toegedaan en konden Henk Sieben en ik gaan
studeren voor instructeur. Na het behalen van het diploma, heb
ik veel opleidingen verzorgd. Soms wel drie of vier avonden per
week. Ook ben ik examinator geweest bij brandweerexamens”.
Met ingang van 1 januari 1981 werd Sjef bevorderd tot
brandmeester en in 1985 volgde hij Jel Vissers op als ondercommandant.
Na het inwerking treden van de nieuwe
Brandweerwet 1985 en de Rampenwet werd hij in 1986
commandant van het reddingspeloton in Midden Limburg.
“Toen ik bij het korps kwam, waren drie persluchttoestellen aanwezig
maar deze mochten nog niet gebruikt worden. Niemand
was er namelijk voor opgeleid. In 1970 werd de opleiding persluchtmasker
gevolgd en eindelijk konden de toestellen gebruikt
worden. De eerste inzet met perslucht was echter niet bij brand
of gevaarlijke stoffen. Op verzoek van de burgemeester moest
de brandweer assisteren bij het leeghalen van enkele kippenhokken.
Op de Eindhovensebaan had een kippenboer duizenden
kippen dood laten gaan en deze lagen te rotten in de hokken.
Een stinkend klusje voor de brandweer”.
“Opmerkelijke gebeurtenissen? Er zijn tientallen branden en ongevallen
die ik me nog goed herinner. Zo is de dochter van
burgemeester Spiertz ooit ernstig gewond geraakt bij een verkeersongeval.
Het moet ongeveer in 1973 zijn geweest. Ze is in
88 89
Commandant reddingspeloton.
Sjef als examinator.
de late avond bij zeer slecht weer op de Venloseweg van de weg
geraakt en frontaal tegen een boom gereden. Zij zat ernstig
bekneld. Het was volgens mij het eerste ongeval waar wij daadwerkelijk
het pas aangeschafte reddingsmateriaal gebruikten.
Dit materiaal bestond uit een hydraulische handpomp en vijzel

met diverse hulpstukken. Het heeft ongeveer drie kwartier geduurd,
voordat wij het slachtoffer hadden bevrijd. Wiel Jonkers
heeft de echtgenote van de burgemeester tijdens het incident
telefonisch op de hoogte gehouden over het verloop van de reddingsoperatie.
We hadden toen nog geen verbindingsmiddelen
zodat hij telkens in de buurt bij een woning moest aanbellen
om gebruik te kunnen maken van de telefoon. Ook herinner ik
me hoe slecht de korpsen vroeger samenwerkten. Zo’n 30 jaar
geleden waren we als brandweer Nederweert volledig op ons
zelf aangewezen. Als er een grotere brand was, moest we een
ander korps opbellen met de vraag of ze kwamen assisteren.
Meestal was ook nog eens eerst toestemming van de burgemeesters
nodig. En nadat de assistentie was verleend, stuurden
de gemeenten elkaar ook nog eens rekeningen. Ik herinner
mij nog een brandje in De Groote Peel. Het korps van Meijel
was gealarmeerd, doch de brand was op het grondgebied van
Nederweert. De toenmalige burgemeester van Meijel gaf zijn
korps opdracht om onmiddellijk te vertrekken, terwijl de brand
bijna onder controle was. Door dit onbewaakt achterlaten van
de brand kon deze zich weer uitbreiden en werd brandweer
Nederweert geconfronteerd met een fikse brand.
In dezelfde periode werd Nederweert gealarmeerd voor een
boerderijbrand op de Sint Sebastiaanskapelstraat op de grens
met Weert. Hier lagen destijds sommige woningen in Weert en
andere in Nederweert. De brand was in een boerderij in Weert
maar Nederweert was aan het blussen. Brandweer Weert kwam
aanrijden en het overleg tussen de toenmalige commandanten
verliep bepaald niet prettig. Het gevolg was dat Nederweert
ging inpakken en Weert de eigen slangen begon uit te rollen”.
Op een vraag aan welke brandweerman Sjef de meeste herinneringen
heeft, noemt hij zonder te twijfelen de naam van
Bèr Roost. “We stonden werkelijk dag en nacht klaar voor de
brandweer en hebben samen veel meegemaakt. Bèr is gedurende
tientallen jaren een van de steunpilaren van de brandweer
geweest”.
In 1999 heeft Sjef afscheid genomen van de brandweer. “Ik
was 30 jaar bij de brandweer en vond dat het tijd was om iets
rustiger aan te gaan doen. Maar ik kijk terug op een prachtige
tijd en mijn afscheidsreceptie werd bezocht door collega’s uit
de hele regio”.
Jef Kirkels
“Op 31 jul 1979, volgens de letter van de verordening
mijn laatste dag operationeel, zag mijn vrouw dat het op
het verlichte torenuurwerk 24.00 uur was. Haar reactie:
commandant, daar ga je”.
Jef Kirkels (1919) is op 16 juli 1942 bij de brandweer aangesteld.
Hij schreef zelf hierover “Ik werd in militaire dienst in
koers gezet om officier te worden. Dat ging niet door vanwege
de gebeurtenissen in mei 1940. Wel was doorgegaan dat ik
geleerd had een aantal mensen in een rij te zetten, die aan het
stappen kon krijgen en daarmee kon laten ophouden. Zoiets viel
in het Nederweert van toen nog op. Ik werd gevraagd om de
brandweer marcheren te leren en toog aan de instructie. Blijkbaar
tot voldoening want in 1942 werd ik op verzoek lid van de
brandweer. Wat mij het meest aantrok, weet ik niet meer.”
Als brandweerman is Jef Kirkels in de oorlogsjaren van start
gegaan. Dit waren bijzondere tijden. Denk maar eens aan
het uitrukken naar neergestorte vliegtuigen soms onder het
spervuur van het Duitse luchtafweergeschut. Op 29 april
1945 is hij door het brandweerpersoneel voorgedragen als
tijdelijk commandant. Bij besluit van de burgemeester van 8
februari 1946 wordt deze voordracht geformaliseerd en op
16 augustus 1946 wordt hij benoemd tot commandant.
Jef Kirkels had overal contacten, in Roermond, in Eindhoven,
bij de Rijksbrandweerinspectie, noem maar op. Van deze
contacten wist hij handig gebruik te maken om brandweer
Nederweert te verbeteren. Zo werd in 1955 een hoge druk
tankautospuit gekocht. Dit was voor die tijd een geavanceerd
voertuig en de hoge druk blustechniek was nog nieuw.
Door zijn nauwe contacten met brandweer Eindhoven had
Jef Kirkels deze kennis van de lichtstad meegebracht naar
Nederweert. Ook onderhield hij een goed contact met bur-
Jef kirkels ontvangt een onderscheiding vanwege zijn 25-jarig lidmaatschap
van de brandweer.
gemeester Spiertz, wiens ambtstermijn grotendeels parallel
liep met de brandweerloopbaan van Kirkels. Deze burgemeester
vond een goede lokale brandweer erg belangrijk en
samen hebben ze een grote stempel gedrukt op de ontwikkelingen
binnen de brandweer.
Volgens de overlevering werd Jef Kirkels niet geplaagd door
bescheidenheid. Ook had hij niet met alle bestuurders en
ambtenaren een even gemakkelijke relatie. Zijn mensen
vonden hem echter een goede commandant. De volgende
woorden die oud-lid Wim Mertens op de afscheidsreceptie
op 1 augustus 1979 heeft uitgesproken, zeggen voldoende.
“Als U de groep bekijkt die nu voor u staat, zal er een scala van
beelden aan uw geest voorbijgaan. Onder uw leiding waren
deze mensen lid van de Vrijwillige Brandweer in Nederweert.
Nu zijn we nog een keer bij elkaar gekomen om U te feliciteren.
Ja, ik zie uw wenkbrauwen even omhoog gaan. Wij weten het.
U neemt niet graag afscheid van de actieve brandweer. Toch
feliciteren wij U. En als er iemand is die dat helemaal kan begrij-
90 91
Na een brandweercarrière die 37 heeft geduurd, houdt Jef Kirkels op
1-08-1979 zijn afscheidsrede.

pen, dan zijn het de mensen die nu voor U staan. Zij weten ten
volle dat: zo lang pal te staan voor een ideaal; zo lang intensief
brandweerman te zijn; zo lang up-to-date te blijven; zo een
vrijwillig op zich genomen taak tot een einde te brengen, dat
is bewonderenswaardig, dat is een felicitatie waard. Uw organisatietalent
en overredingskracht in deze zijn mede de peilers
waarop het prachtig geoutilleerde corps van nu rust. U was in
onze ogen een goed commandant om vóór of mee samen te
werken. Zo eenvoudig ligt dat”.
Jef Kirkels is in totaal 37 jaar bij de brandweer geweest waarvan
33 jaar als commandant. Het was duidelijk dat het afscheid
hem pijn deed. Hij is het wel en wee van de brandweer
altijd - tot aan zijn overlijden in 1997 - blijven volgen.
Wiel Jonkers
Opstaan, aankleden en wegwezen
Wiel Jonkers (1931) is tijdens zijn werkzame leven ambtenaar
geweest bij de gemeente. Aanvankelijk als gemeenteopzichter
en vanaf 1961 als hoofd gemeentewerken.
Hij trad op 15 september 1953 als vrijwilliger in dienst bij
het korps van toenmalig commandant Kirkels. “Het was niet
vreemd dat ik bij de brandweer wilde. Ik was 8 jaar toen ons
gezin verhuisde naar Kerkstraat A 85 (Bredeweg 29).
Het was een bolwerk van brandweeractiviteiten. Mijn vader
was commandant van de bosbrandweer, mijn broer was brandweerman
en mijn zussen waren belast met de alarmering. De
loods achter de woning fungeerde als brandweerkazerne”.
Wiel werd in 1957 benoemd als ondercommandant en in
1979 nam hij het commando over van Jef Kirkels. “Doordat
ik hoofd gemeentewerken was, kon ik taken van de brandweer
integreren in die van gemeentewerken. In 1972 werd een
nieuwe gemeentegarage annex brandweerkazerne gebouwd
aan de Gutjesweg. Diverse medewerkers van gemeentewerken
werden brandweerman. In financieel en operationeel opzicht
zijn de combinaties van functies gunstig geweest”.
Els, zijn echtgenote, vertelt dat als een alarm binnenkwam,
vroeger per telefoon en later via de pieper, er geen tijd was
voor veel woorden. “Het was opstaan, aankleden en wegwezen”.
Wiel Jonkers heeft in de loop van de jaren de brandweer
zien evalueren van een lokale organisatie naar een brandweer
waarvan de taken werden ingepast in een regionaal
verband. Werden vroeger uitsluitend woningen, boerderijen
en hooimijten geblust, nadien werden de taken enorm uitgebreid
en is de brandweer een algemene hulpverleningsorganisatie
geworden. Wiel vertelt: “Tegenwoordig is de brandweer
veel zakelijker geworden. Dit is het gevolg van de steeds
hogere eisen die de maatschappij stelt. Vroeger werden erg veel
grappen uitgehaald. Zo gebeurde het eens een keer dat we uitrukten
voor een brand in Leveroy. Het hele korps was daarbij
aan het werk, met uitzondering van één brandweerman, die
op die dag buiten Nederweert was. Toen we op de terugweg
langs zijn huis kwamen, stond een raam open en de deur was
niet op slot. In die dagen was dit nog verantwoord. De open
ramen en deur werd beschouwd als een uitnodiging om met het
hele korps naar binnen te gaan. Het glaswerk werd uit de kast
gehaald en de hele drankvoorraad werd opgedronken, inclusief
de melk en een fles wijwater. Toen de gastvrouw ons ontdekte,
hadden we de woning volledig drooggelegd”.
“Ten opzichte van vroeger is de invloed van de pers veel groter
geworden.Dit heb ik voor het eerst goed gemerkt tijdens
de brand in de Groote Peel in 1991. Brandweer Nederweert
92 93
In 1979 neemt Wiel Jonkers het commando over van Jef Kirkels.
1957. Wiel Jonkers (met witte helm) als bevelvoerder van de
wedstrijdploeg.
heeft in haar bestaan al tientallen grote peelbranden bestreden.
Het was altijd een kwestie van blussen en vervolgens herstelde
de natuur zich erg snel. In 1991 leek het net of alles anders
was. De pers nam als het ware bezit van de brand. Er werden
pagina’s aan besteed in de kranten, bestuurders werden onrustig,
er moesten aanvalsplannen komen en ga zo maar door.
Voor mij was het gewoon de zoveelste peelbrand en ook dit keer
herstelde de natuur zich snel”.
Brandweerwerk kan gevaarlijk zijn. Het gevaar komt vaak uit
een onverwachte hoek. Zo is de brandweer in de nacht van
17 februari 1959 een boerderijbrand aan het blussen op de
Moostdijk 6. Het is erg mistig en donker. Wiel is bezig om
de zuigslang in een duiker te leggen. Terwijl hij zich naar
de andere zijde van de duiker begeeft om de zuigslang een

nog betere ligging te geven, valt hij plotseling in een put.
Niemand had deze gezien. Wiel: “verder heb ik niets meer
gemerkt. Het schijnt dat Bèr Roost me uit de put heeft gehesen.
Vervolgens ben ik per brancard naar een veilige plek gebracht.
Daar ben ik bijgekomen. De gealarmeerde dokter Florie heeft
me in zijn eigen auto naar huis gebracht en heeft me nog enkele
dagen onder controle gehouden. Tegenwoordig zou ik zeker
per ambulance naar het ziekenhuis zijn gebracht”.
Wiel heeft in 1991 afscheid van de brandweer genomen.
“Mijn afscheid in 1991 was er een om een beetje verlegen van
te worden, op een druk bezochte receptie heb ik veel lovende
woorden moeten aanhoren”.
De familie Jonkers speelt anno 2005 geen rol meer in de
brandweerorganisatie. Toch zal de naam van deze familie altijd
verbonden blijven met een stuk brandweerhistorie. Zonder
ophef maar met veel plichtsbetrachting hebben vader
Cornelis, dochters Truus en Mina en zonen Jef en Wiel de
brandweer en de gemeenschap van Nederweert decennia
lang gediend.
Frank Tossaint
Hij vond bij de brandweer zijn eerste echte vrienden
De in Maastricht geboren Frank Tossaint (1946) was getrouwd
met Gemma Stelten. Zijn opleidingen als bouwkundig
én weg- en waterbouwkundig ingenieur zorgden
ervoor dat hij op 1 maart 1971 in dienst van de gemeente
Nederweert kwam als technisch ambtenaar. In zijn werk als
ambtenaar en later hoofd van bouw- en woningtoezicht was
Frank Tossaint ongeveer dertig jaar lang verantwoordelijk
voor de gemeentelijke accommodaties. Als zodanig was hij
intensief betrokken bij de bouw van zwembad Merenveld,
het gemeentehuis, het sportcentrum Nederweert en de restauratie
van de toren van de St. Lambertuskerk.
94 95
De familie Jonkers heeft veel betekend voor de brandweer. In 1963
ontvangt Jef Jonkers het brandweerkruis.
Tot zijn collega van de afdeling Bouw- en Woningtoezicht
en toenmalig ondercommandant Jel Vissers hem in 1985
vroeg of hij misschien interesse had om bij de brandweer te
komen, had hij hiervoor nooit belangstelling getoond. Hij
wilde wel graag iets betekenen voor de gemeenschap, dit
bleek ook uit het feit dat hij als vrijwilliger werkzaam was bij
de politie van Nederweert. Maar tot dan had hij geen voeling
gehad met brandweerwerk.
De brandweercarrière van Frank startte op 1 september
1985 en al gauw werd duidelijk dat de keuze een schot in de
roos was. In versneld tempo volgde hij de opleidingen van
laag tot hoog, dit ook met het oog op eventuele carrièreplanning
in de toekomst. Zijn vrouw Gemma stond volledig
achter zijn keuze. Ze merkte hoe Frank steeds meer opging
in deze combinatie van werk en hobby, en zag hoe hij bij
de brandweer zijn eerste echte vrienden vond. Dit was voor
Frank bijzonder omdat hij tot dan een tamelijke solist was in
zijn vrije tijd.
In 1987 werd Frank bevelvoerder van een uitrukploeg. Tijdens
zijn eerste inzet als bevelvoerder werd hij meteen geconfronteerd
met een verschrikkelijk verkeersongeval met
dodelijke slachtoffers. Dit heeft duidelijk veel indruk op hem
gemaakt want hij vertelde er nog vaak over. Frank ging naar
elke uitruk, en het enthousiasme was zo groot dat Gemma
hem op de dag van een poliklinische ingreep aan zijn been
toch naar de brand moest brengen. Het betrof een heuse
boerderijbrand met veel vuur die uren duurde.
Op 1 oktober 1991 volgde Frank Wiel Jonkers op als commandant.
In zijn jaren als commandant kreeg Frank te
maken met de technische, maar ook met de menselijke aspecten
van het brandweerwerk. Zijn contacten met allerlei
fijne mensen in de meest uiteenlopende situaties heeft hij
1991. Wiel Jonkers draagt commando over aan Frank Tossaint.
als zeer waardevol ervaren en hij was erg dankbaar dat hij
dit allemaal heeft meegemaakt. In 2001 werd hij hoofd van
de afdeling Veiligheid en Brandweer en sindsdien was hij
beroepsmatig als brandweercommandant in dienst van de
gemeente. Frank zag met enige weemoed het gemoedelijke
bij de brandweer langzaam veranderen. Alles werd zakelijker
en van hogerhand werden veranderingen aangekondigd.
Frank was stimulator van de contacten tussen de brandweerkorpsen
van Nederweert en Miejska Górka. In 2000, 2001

en 2004 is een delegatie uit Nederweert in Polen geweest.
Tijdens het eerste bezoek werd aan het Poolse korps een
set hydraulisch gereedschap en een splinternieuw aggregaat
geschonken. De Poolse collega’s zijn ook in Nederweert op
bezoek geweest waar ze zijn getraind in het bevrijden van
slachtoffers uit autowrakken.
In 2002 openbaarde zich een ernstige ziekte bij Frank. Heel
langzaam ging zijn lichamelijke conditie achteruit. Hij kon
niet meer mee uitrukken en op een gegeven moment kon
hij zelfs niet meer met de fiets naar de kazerne komen. Ook
hier had hij een oplossing voor. Hij kocht een fiets met een
hulpmotor en tijdens oefeningen of bij uitrukken kwam
Frank altijd even op zijn snorfiets kijken hoe het ging. Tijdens
de laatste fase van zijn ziekte ging Frank zichtbaar achteruit.
Klagen deed hij echter nooit. Hij bleef doorgaan, opgeven
deed hij niet. Het ging echter steeds moeizamer en geleidelijk
droeg hij zijn taken over.
Een echt afscheid van de brandweer is hem bespaard gebleven.
Zijn laatste stap op de dag van zijn overlijden, 5 november
2004, voerde naar de kazerne. Hier werd hij onwel. De
laatste grappen in de ambulance maakte hij met enkele van
zijn jongens, wat wil je meer als brandweerman in hart en
nieren, dat is het beste wat heeft kunnen gebeuren.
Op woensdag 10 november werd op een indrukwekkende
wijze van Frank afscheid genomen. De kist met het stoffelijk
overschot werd door zoon Michel en 7 leden en oud-leden
op de schouder de kerk ingedragen. Na de uitvaartmis reed
de begrafenisstoet, op weg naar het crematorium, langs de
brandweerkazerne voor een laatste groet.
In het crematorium leest dochter Bianca een afscheidsbrief
van Frank voor. Zijn laatste boodschap aan de brandweer is:
“Drink d’r uch eine en lach weer”.
Ten slotte
Hieronder ziet u commandant Kirkels en zijn mannen marcheren;
doelbewust en zelfverzekerd. Het is 1957. De burgers
van Nederweert konden rekenen op de brandweer.
96 97
September 2004: Het laatste bezoek aan Miejska Górka. 10 november 2004. Het korps neemt afscheid van commandant
Frank Tossaint.
De tijden zijn sindsdien veranderd. De brandweer marcheert
niet meer, de uitrusting is veranderd en we zijn enkele generaties
brandweermensen verder. Er worden geen cafés meer
bezocht na een uitruk en de alarmering verloopt niet meer
via de huistelefoon van de gezusters Jonkers. Brandweermensen
hebben hun leren jas niet meer thuis aan de kapstok
hangen en gaan niet meer met de fiets naar de brand.
De plaatselijke middenstand vormt niet meer de spil van de
brandweer en er zijn geen wachtlijsten meer van mensen
die graag vrijwilliger willen worden. Romantiek heeft plaats
moeten maken voor professionalisering.
Toch had de foto ook in 2005 gemaakt kunnen zijn De
brandweer is anders geworden, dat wel. Maar nog steeds
doelbewust en zelfverzekerd. En de burgers van Nederweert
kunnen ook vandaag rekenen op de brandweer.

Ledenlijst brandweer van 1755 tot 2005
Naam Beroep Van Tot Naam Beroep Van Tot Naam Beroep Van Tot Naam Beroep Van Tot
Antonius Meijers 1755 ?
J. Raemakers Landbouwer 1911
J.M.J. Fijen Gemeentesecretaris 1943 1946
O.E.G. Fijen Administrateur 1971 1986
Thomas Hobus 1756 ?
H.H. Driessen Landbouwer 1911 1919
M.J.H. Gielissen 1943 1946
G.M.M. Op ’t Root Monteur 1971 2004
Mighiel Caris 1757 ?
J.F.L.J.H. Hermans Landbouwer/herbergier 1911
A.F.M. Hendrix Meubelmaker 1943 1948
J.J.M.J. van Doren Winkelier 1971 1982
Jan Baptisto Saesen 1758 ?
J.A.H. Gielissen Timmerman 1911 1946
L.M. Hoeben Landbouwer 1943 1946
F.G.L. Stultiens Elektricien 1971 2004
J. Timmermans 1831
T. Thijssen Landbouwer 1911
A.H. Jansen 1943 1946
H.M.G. Stultiens Ambtenaar 1975 2000
A. Pleunis Timmerman 1844
L. Heijnen Timmerman 1916 1946
A.F.H. Janssen 1943 1946
J.M.G. Frencken Winkelier/fotograaf 1975 1993
G. Linssen 1832
H. Beijes 1919 ?
H.L.H. Janssen 1943 1946
G.M. Knapen Onderhoudsmedewerker 1975 1995
L.G. Beijes 1832 1865
H. Nijskens 1919 1941
J.M. Jonkers Ambtenaar 1943 1946
J.A.G. Beijes Timmerman 1977 1995
J.W. Kroeff Herbergier 1833
J.H.H. Hermans 1919 1929
J.F.C. Jonkers Ambtenaar 1943 1946
M.J. Bruijnaers Slager 1977 1989
W.H. Vullers Landbouwer 1833 1852
P.J. Peeters 1921
W. van de Kerkhof Ambtenaar 1943 1946
H.A.M. Mackus Monteur 1977 1999
J. Michiels 1838
H. Linsen 1921
M.Th.H.J. Kessels Kleermaker 1943 1946
W.M. Stultiens Ambtenaar 1977 1988
P. Winckels Zadelmaker 1838 1861
J. Joosten 1921
J.W. Kessels Ambtenaar 1943 1946
J.C.G.G. Verheijen Monteur 1977
A.S. Trouwen Brouwer 1844
P. Snijers Fietsenreparateur 1923 1937
P.M.A. Koppen Zaakvoerder boerenbond 1943 1946
H.G.A. Stultiens Ambtenaar 1980
T. Vossen Timmerman 1844 ?
J.H. Gielissen 1923 1930
J.F.H. Nijskens Zelfstandig ondernemer 1943 1946
J.A.M. Vaes Zelfstandig ondernemer 1980 1999
P.A. Meevis Zadelmaker 1844 ?
G.H. van Thuijl 1923
J.L.M. Peters 1943 1946
F.L. Willekens Landbouwer 1980 1986
P.J. Knapen Smid 1852
P.J. Breukers 1926
P.B.R.H. Peters Ambtenaar 1943 1946
F.G. van Thuijl Postbode 1983
98
L. Mertens
A. Gubbels
Kuiper
Landbouwer
1851
1851
T.H. Breukers
W. Verstappen
1926
1929
?
?
H.J.A.H. Smeets
W.J.H. Sonnemans
Ambtenaar
Ambtenaar
1943
1943
1946
1946
M.M. Kneepkens
M.T.J.E. Fiddelaars
Ambtenaar
Chauffeur
1983
1985
99
L. Gubbels Landbouwer 1851 ?
A. Hendrix Meubelmaker 1930 ?
J.P.H. van Uden Student 1943 1946
T.J.M. Hoovers Medewerker Risse 1985
S. Verkennis Landbouwer 1852
H. Beelen Smid 1930 ?
P.H. Vossen Medewerker boerenbond 1943 1946
G.M. Knapen Metaalbewerker 1985
H.H. Vullers Smid 1853
L. Roost 1930 ?
P.J.M. Vossen Administrateur 1943 1946
F.C.A. Tossaint Ambtenaar 1985 2004
H. Kuipers 1853 1861
H. Kuijpers Kantonnier 1930 ?
P. Kneepkens Meubelmaker 1943 1946
G.P.F. van Goor Productiemedewerker 1987
H.H. Greijmans 1861 ?
O. Cox Smid 1937 1946
R. Peters Ambtenaar 1945 1956
J.C.A. Scheffers Slager 1987
L. Vullers Smid 1861 1863
R. Gielissen Loodgieter 1938 ?
J. van Dooren Timmerman 1946 1964
L.J.A. Thijssen Ambtenaar 1987
J.J. Stienen 1863 ?
P.H.A. Kneepkens Meubelmaker 1939 1946
P.J. Freij Meubelmaker 1946 1973
M.P.G. Smeets Ambtenaar 1987
J.F. van Nieuwenhoven 1834 1865
G. van den Dungen Ambtenaar 1939 1946
W. Mertens Winkelier 1947 1966
H.T.J.M. van Deursen Zelfstandig ondernemer 1990
J.F. Spierings Winkelier 1865 ?
V. Trouwen Loodgieter 1939 ?
J. Hoeben Landbouwer 1949 ?
P.J.H. Mueters Ambtenaar 1990
M.J. Beijes Brouwer 1865 ?
M. van Loon Garagehouder 1939 ?
S. Scheijven Metselaar 1949 ?
E.J.A.M. Sieben Bakker 1990
P. van Nieuwenhoven Smid 1865 ?
J. van Loon Garagehouder 1939 ?
G.H. Roemen Timmerman/aannemer 1949 1973
M.C.M. Houben Productiemedewerker 1991
P.J. Coumans 1867
M. Peters 1939 1946
J. Kluskens 1949 1961
P.A.F. Wijers Ambtenaar 1991
G. Coumans 1867 1900
J. Moonen 1939 ?
W.G.F. Jonkers Ambtenaar 1953 1991
H.C.G. Knapen Onderhoudsmedewerker 1992
H. Meeuwis Veldwachter 1890
J. Kessels 1939 ?
M. Frings 1953 ?
T.H.A. Luyten Productiemedewerker 1992
P.J. Pubben Broodbakker 1890 1916
J. Mertens Winkelier 1939 ?
H.D.J. Roost Ambtenaar 1953 1982
J.M.M. Lankester Grafisch medewerker 1994
P.J. Driessen Landbouwer 1891
J.W.H. Peters Fietsenmaker 1939 1946
F. Kluskens Timmerman 1953 1971
H.C. van Kimmenade Zwakzinnigenverzorgster 1994 1995
J. Raemaekers Wever 1891 ?
J. Jonkers Ambtenaar 1940 1965
H. Meevis Zelfstandig ondernemer 1956 1968
P.J. Dehing Monteur 1994
P.T. Vossen Broodbakker 1891
J.F. Nijskens Timmerman/aannemer 1941 1946
M. Truijen Timmerman/winkelier 1956 1970
M.T.A. Koppen Ambtenaar 1994
H.H. Linssen Metselaar 1891
J. Heijnen Aannemer 1941 ?
W.L.H. Knapen Melkboer 1957 1986
M.G.M. van Aggel Onderwijzer 1996 1999
H. Gubbels Landbouwer 1894
L.H. Rulkens 1941 1946
H.J.H.I. Hermans Kapper 1960 1990
C.H. van Cranenbroek Huisvrouw 1996
M. Frenken Timmerman 1891 ?
Th. Beijes Smid 1941 ?
J.L.G. van de Kerkhof Ambtenaar 1960 1990
J.H.F. Stultiens Ambtenaar 1996
M. Hermans 1897
J. Giesendorf Schilder 1942 1969
Th.W.H. Verdonschot Ambtenaar 1960 ?
L.J.F. Geuns Landbouwer 1999
H.H. Hermans Smid 1897 1911
L. Hoeben Landbouwer 1942 1949
H. Brinkmans Ambtenaar 1962 1967
P.M.J. Slaats Zelfstandig ondernemer 1999
C. Mertens Kuiper 1898
J.H. Hendrix Schilder 1942 1964
G.P.H. Vissers Ambtenaar 1963 1985
R.P.M. van Hoek Zelfstandig ondernemer 1999
J. Raemakers Landbouwer 1900 1911
W.F. Kessels Loodgieter 1942 1956
L.C.M.J. Giesendorf Schilder 1966 1999
C.A. Gruteke Productiemedewerker 2000
P.H. Coumans Landbouwer 1900 ?
P.J. Poell Schilder 1942 1946
H.G.M. Kluskens Timmerman 1966 1971
H.J.C. van der Haar Ambtenaar 2001
P. Op ‘t Root Koster 1905
J. Kirkels Ambtenaar 1942 1979
J.A.H. Koolen Landbouwer 1966 1979
C.P.J. Heijmann Ambtenaar 2002
L. Caris Smid 1905
A. Janssen Fietsenmaker/loodgieter 1943 ?
W.F.G.J.T. Meevis Winkelier 1966 1985
E.P. van der Klugt Monteur 2000
P.J.H. Meeuwis Timmerman 1905 ?
P. Kluskens Timmerbedrijf 1943 1969
H.J.H.A. Peerlings Ambtenaar 1966 1987
R. Simons Productiemedewerker 2003
P.J. Caris Smid 1905 ?
J.A.H. Beijes Medewerker boerenbond 1943 1946
W.H.J. Roost Ambtenaar 1966 1975
H.J. Stals Landbouwer 2003
H. Wulms 1906
M.H.A. Beijes 1943 1964
J.F. Vossen Verkoper 1966 1991
A.M.M. Coumans Landbouwer 2003
J. Peters Metselaar 1906 ?
Th.J.H. Beijes Smid 1943 1946
H.G.M. Gofers Verkoper winkel 1969 1986
J.F. van Nieuwenhoven 1907
J.J. Biezenaar Ambtenaar 1943 1946
J.M.G. Knapen Ambtenaar 1969 1998
J.F. Spierings 1907
P. Biezenaar Techn.medewerker 1943 1946
H.J.A.M. Sieben Administrateur 1969 1994
T.P.J.H. Spierings Horlogemaker 1907 ?
P.M. Clauwers Medewerker boerenbond 1943 1946
A.F.A. van den Boom Zelfstandig ondernemer 1971 1992
In deze lijst zijn de namen, data en beroepsomschrijvingen opgenomen
P.J. Heijnen Timmerman 1907 1911
G.P.H. van Doren 1943 1946
C.H.M. Cortie Zelfstandig ondernemer 1971 1984
zoals ze zijn teruggevonden in de officiële stukken.

100
Lijst van intekenaren
Wij danken alle intekenaars voor
het in ons gestelde vertrouwen
en hopendat het boek aan hun
verwachtingen voldoet.
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste
Piet met de Pen
Jan van de Brandweer
Henk de Slumste