Robbert van den Broeke Zorgenkind in de ... - Grenswetenschap

DossierX
Robbert van den Broeke
Zorgenkind in de wereld van het ongrijpbare
Inleiding
Zo nu en dan verschijnen er mensen op het wereldtoneel die
beweren bijzondere gaven te hebben. Je hoeft er niet eens de
grens voor over om Uri Geller of Char Margolis te bezoeken, veel
talent blijkt ook gewoon uit Nederland te komen. In het verleden
waren dat forensisch helderziende Gerard Croiset, Peter Hurkos of
de onkwetsbare zwaardabsorberende profeet Mirin Dajo, inmiddels
overleden. Tegenwoordig is het de zelfbenoemde lady of light
Jomanda bejubeld en verguisd. Wat deze lieden (buiten hun
vermeende speciale gaven) in ieder geval gemeen hebben is dat
er altijd een controverse rondom hen was en is. Voor- en
tegenstanders bestrijden elkaar openlijk. Dat gebeurt vaak
emotioneel met dubieuze argumenten, eenzijdige feiten en (c) Theo Meertens - Robbert in het gras
subjectieve ervaringen. Sceptici slijpen de bijlen en gelovigen scherpen de spirituele geest.
Niet iedereen heeft feiten nodig om een medium te geloven. Een paar mooie ogen of een liefdevolle, lichtelijk
naïeve uitstraling zorgen er bij menigeen voor dat bedrog een uitgesloten optie wordt. Want iemand die lief is
doet nu eenmaal geen gemene dingen, zo is de logische eerste gedachte. Er wordt natuurlijk vergeten dat
mensen verre van logische instrumenten zijn, al zegt dit allemaal niets over het midden waar waarheden zich in
bevinden.
Het is niet anders met een medium dat momenteel op grenswetenschappelijke velden wandelt: Robbert van den
Broeke. Aliens, orbs en graancirkels, waar hij z’n hoofd boven het graanveld uitsteekt verschijnen ze spontaan.
Hij beweert doden en buitenaardse entiteiten te kunnen fotograferen en als medium channelt hij informatie uit
die mysterieuze wereld die velen van ons vreemd is.
Op sommige punten zijn de gaven te vergelijken met die van het Amerikaanse medium Char. Al is Robbert
doorgaans heel concreet met zijn omschrijvingen.
Onlangs kwam er een kink in zijn kabel met het bovenaardse toen Rob Nanninga van Stichting Skepsis via google
een door Robbert unieke en kennelijk blindelings overgenomen fout detecteerde. De media doken er gretig
bovenop en braken tijdens de verslaggeving (zoals wel vaker gebeurt) af wat ze eerst hadden opgebouwd.
Maar is dat terecht? Ligt het wel zo zwartwit in hoe de media het brengen? Is dit medium echt of doet hij alsof?
Wat is waar en wat is niet waar? Waarom blijven mensen beweren dat er ‘iets’ is met die jongen? Wat is dat
iets? We zullen u in dit stuk chronologisch het publiekelijk bekende leven van Robbert schetsen en stilstaan bij
belangrijke momenten en gebeurtenissen. Daarna mag u zelf bepalen of u het iets vindt.
Index
Dit dossier is onderverdeeld in 5 categorieen. U kunt via onderstaande index snel het desbetreffende onderdeel
terugvinden.
1. Hoe Robbert een medium werd
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (1 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
De jeugd van Robbert: van driejarige tot tiener.
De jeugd van Robbert, van 10 tot 15 jaar
De jeugd van Robbert, van 15 tot 18 jaar
Vader van den Broeke
Onverklaarbare gebeurtenissen
2. Het mediafiguur van den Broeke
31-8-1997: DossierX radio
1997-2001
21-6-2001: DCW ~ RTL 5
21-8-2001: BLT research, de lichtzuil
28-3-2004, lichteffecten rondom Robbert
8-5-2004: Brabant TV
8-5-2004 Opnames van wezens op foto en video
14-5-2004: Coast to Coast AM radio.
24-8-2004: KRO's Wonderen Bestaan
31-8-2004: De Internetbode
De wezens op foto: experimenten
4-9-2004: de Telegraaf.
4-9-2004: RTL4.
6-9-2004: Omroep Brabant
31-10-2004: RTL 4, Life & Cooking
4-12-2004: Dossier X
2-1-2005: RTL4, Life & Cooking
Eind juni 2005: RTL4, Life & Cooking
5-12-2005: RTL5: Robert Jensen
Vanaf 4-12-2005: Er is zoveel meer
De vermiste vader
Genverbrander
Carré
Hugo de Groot
De spookfoto’s
De Nazi-man
De non en de nonninga
De non: flits, flits, flits, knip
Kleren maken de non
Robbert, de vallende engel
18-12-2005 Eerste verklaring Irene Moors
31-12-2005 BN De Stem, Column In De Week
Eind 2005 Skepter wintereditie
5-1-2006 De Nieuwe Revu
6-1-2006 en 9-1-2006 James Randi
6-1-2006 BN De Stem
8-1-2006 Tweede verklaring van Irene Moors
9-1-2006 Paragnost Jan van der Heide
12-1-2006 Boemerang
21-1-2006 Getuigen pleiten voor en boeren spreken contra.
30-1-2006 Robbert nodigt Weekend uit.
Februari 2006 Paravisie
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (2 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
7-2-2006 Robbert en vader Peter spreken tegen het Brabants Dagblad
8-2-2006 Robbert bij Omroep Brabant
9-2-2006 RTL Boulevard over Robbert van den Broeke
10-3-2006 Tros TV-Show
16-3-2006 Lijn4 (RTL4)
Robbert op internet
Samenvatting mediaverloop
3. Robberts graancirkelverloop: Dutch Crop Circle Archive
Hoevens graancirkeljaar 1995-1996 (8)
Hoevens graancirkeljaar 1997 (4)
Hoevens graancirkeljaar 1998 (5)
Hoevens graancirkeljaar 1999 (2)
Hoevens graancirkeljaar 2000 (3)
Hoevens graancirkeljaar 2001 (3)
Hoevens graancirkeljaar 2002 (2)
Hoevens graancirkeljaar 2003 (3)
Hoevens graancirkeljaar 2004 (3)
Hoevens graancirkeljaar 2005 (3)
Graancirkels samengevat
4. Gegevens uit grenswetenschappelijke wereld
Robert Boerman, graancirkelonderzoeker
Eltjo Haselhoff, graancirkelonderzoeker
Bert Janssen, graancirkelonderzoeker
Ed Vos, lichtboldeskundige
Rudi klijnstra, graancirkelonderzoeker
Nancy Talbott, graancirkelonderzoeker
Sten Oomen, uittredings- en geestendeskundige
Rob Nanninga, professioneel scepticus
5. Het medium belicht
De gaven van Robbert
Het fotograferen
Ectoplasma
Foto van Robberts gedachten?
De mudman herkend
Praten met de doden, cold reading
Orbs en lichtbollen
Lichtkruisen
De appels uit de hogere wereld.
Gegraveerde appels op andere plaatsen.
De graancirkels van Robbert.
Een gezonde dosis Skepsis?
He’s got mail?
Is gedachtenlezen een bovennatuurlijke gave?
De laatste gedachten?
Bronnen, dankwoord, selectie uit de online audio en video
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (3 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
1. Hoe Robbert een medium werd
In het voorwoord van het boek ‘van zorgenkind tot medium’ wordt vermeld dat het niet voor niets is dat de lezer
het in de handen heeft. Er zijn veel speciale mensen in de wereld en wie het werk in handen heeft behoort daar
misschien ook toe. Robbert heeft via de media laten weten dat er veel reacties zijn geweest na het verschijnen.
Afkomstig van mensen die ‘bijzondere’ ervaringen hebben gehad sinds ze het werk in huis hebben.
Het boek is geschreven door de vader van Robbert, Peter van den Broeke, die zich in dit verband heeft
opgeworpen als ghostwriter. Robbert zou er zelf geen zin in gehad hebben, zo luidt een van de verklaringen. Als
bezorgde vader, die wil zien dat zijn kind iets bereikt, nam vader Van den Broeke de taak dan maar op zich. Hij
spendeerde er volgens weekblad De Nieuwe Revu drie maanden verlof aan.
Het boek begint met de jeugd van Robbert, waarin het beeld wordt geschetst van een sombere,
teruggetrokken, dromerige en wat vreemde jongen die, naarmate hij opgroeit, last krijgt van wanen en fobieën
en niet kan meekomen op school. Niet omdat hij niet slim genoeg zou zijn, maar omdat hij last heeft van
concentratiestoornissen en te harde prikkels uit zijn omgeving. Vader en moeder slepen hem van hulpverlener
via specialiseerde instanties naar psychiaters en klinieken, maar nergens begrijpt men wat er werkelijk met
Robbert aan de hand is. Vele medicijnen, observaties en opnamen later komt het verlossende woord: Robbert is
mediamiek en heeft bijzondere gaven. (terug naar boven)
De jeugd van Robbert: van driejarige tot tiener
Het gezin van den Broeke, zonder Robbert.
Op driejarige leeftijd ziet Robbert al aura’s rondom het hoofd van zijn kleuterleider en in de slaapkamer
bespeurt hij donkere gedaantes die niemand anders kan zien. Boeboe's noemt hij ze. In Robberts kleutertijd
denken zijn ouders nog dat hij bang is voor zijn eigen schaduw. Dit duurt jaren, zo valt te lezen.
Op de basisschool kan hij zich niet concentreren en heeft hij moeite met structureren. (Dit zou één van de
redenen zijn waarom Robbert het boek zelf niet heeft geschreven.) Het gaat zo slecht met hem dat hij, volgens
de vader, bijna doordraait. Als Robbert en zijn leraar uit groep vier niet met elkaar overweg kunnen en Robbert
het nog moeilijker krijgt, halen zijn ouders hem zonder pardon van school en wordt hij geplaatst op een school
met speciaal onderwijs. Ook daar kan hij niet meekomen. Mogelijk het gevolg van een laag IQ, zo denkt men.
Robbert gedraagt zich op zijn minst vreemd. Opmerkelijk is dat Robbert in die tijd zelf een methode heeft
uitgedokterd om rustig te worden. Hij gebruikt daarvoor een dun takje waarvan hij een derde omknakt, zodanig
dat het laatste stukje eraan blijft bungelen. Vaak zit hij lange tijd in een stil hoekje en laat het takje voor zijn
ogen heen en weer wiebelen. De familie noemt het dagwijzeren. Later wordt het takje vervangen door een
papiertje waarmee hij dezelfde handelingen uitvoert. En ook nu, op zijn vijfentwintigste, doet hij dat nog wel.
‘Want,’ zo zegt hij, ’de overvloed aan energetische en paranormale prikkels wordt me anders soms te veel. Het
ziet er voor buitenstaanders soms merkwaardig uit, maar ik word er heel rustig van.’ (terug naar boven)
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (4 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
De jeugd van Robbert, van 10 tot 15 jaar
Als hij tien is wordt Robbert getest door een gespecialiseerd kinderziekenhuis. De naam van het instituut is
onbekend. Uit de tests komt naar voren dat hij een gemiddelde tot goede intelligentie heeft. Op sommige
gebieden, zoals de sociale vaardigheid, schat men hem zelfs té volwassen in. Dit wordt enigszins
tegengesproken door het advies dat uit de tests voortvloeit: voortgezet onderwijs voor moeilijk lerende
kinderen.
Robbert wordt steeds onzekerder en ontwikkelt wanen en fobieën. Er wordt in het boek niet nader ingegaan op
hoe zich dit manifesteert. Behalve dan dat hij thuis lastig is, snel geïrriteerd, slecht slaapt en een depressieve
indruk maakt. Hij ondergaat allerlei tests en behandelingen bij de kinderpsychiatrie en moet jarenlang naar
dagtherapie. De diagnoses zijn uiteenlopend, ook het woord autisme valt. Robbert krijgt antidepressiva
voorgeschreven. En zelfs wanneer afgestomptheid en gevoelloosheid het resultaat zijn wordt de dosis nog maar
eens verhoogd. Dat is genoeg voor de ouders om hem uit deze vorm van hulpverlening terug te trekken en weer
op zoek te gaan naar iets anders. Deze tijd moet voor het hele gezin een eenzame hel zijn geweest.
Na een tijdje wordt Robbert in een kliniek geplaatst voor kinderen met ernstige gedragsproblemen. Dit wordt
een langdurige observatie van ruim negen maanden waar het medium in wording helemaal geen zin in heeft.
Om aan te geven hoe erg hij dit vindt vertelt hij in het boek over de eerste keer dat hij naar de inrichting toe
moet. Onderweg probeert hij uit de auto te springen. Eenmaal in de kliniek gaat het steeds slechter met
Robbert die overgevoelig is en leeft tussen agressieve kinderen met ernstige gedragsstoornissen. Hij kwijnt weg,
eet en slaapt slecht, vermagert en wordt steeds bleker. Robbert meent dat er niets mis is met hem, hij is daar
gewoon niet op zijn plaats en doet er alles aan om er weg te komen. Voortdurend balt hij zijn vuisten omdat hij
denkt dat hij zijn ouders niet meer zal herkennen als hij zijn vuisten weer opendoet, het wordt een dwangmatig
handeling. Zijn waarnemingen worden niet minder, maar juist sterker, want daar, op 13-jarige leeftijd, ziet hij
voor het eerst lichtstralen.
Op school valt op dat Robbert, die heel labiel is in die periode, toch in staat is om moeilijke en agressieve
kinderen met een groot gemak snel tot bedaren te brengen. Met andere woorden, Robbert heeft een bepaalde
rust over zich die hij schijnbaar over kan dragen op anderen die het nodig hebben. Hij lijkt te weten wat er bij
de anderen speelt en ziet en voelt van alles bij hen. Hij heeft, zo blijkt ook, een grote sociale vaardigheid.
In de laatstgenoemde kliniek waar de paranormale gaven ‘duidelijk’ worden werkt een begeleidster, soms
stagiaire of zuster genoemd, die regelmatig met Robbert spreekt. Zij heeft zelf paranormale vermogens (welke
zijn niet duidelijk) en meent deze ook in hem te zien. De dame belt de ouders om dit nieuws te vertellen. Zij
wordt hiervoor geschorst en daarna ontslagen. De instelling kan zich totaal niet vinden in wat zij van Robbert
vindt, het staat haaks op zijn behandeling.
Via via komen de ouders ondertussen in contact met Rens Hendriks, een Nijmeegse paragnost die soms ook wel
psycholoog, parapsycholoog of medium wordt genoemd. Deze zegt tijdens het eerste consult met de ouders
tegen hen dat hun zoon speciaal is, dit weet hij door naar de foto van Robbert te kijken. Hendriks krijgt uit de
andere wereld door dat hij geen geld mag vragen voor het consult.
Een citaat van Rens, uit ‘Van zorgenkind tot medium’: ‘Dit overkomt me maar zelden, en ik weet niet waarom
het is, maar ik kan en mag hier niets voor vragen. Het is goed zo.’
In het boek wordt duidelijk dat dit belangrijk was in de ontwikkeling van het medium: ‘Ondanks de scepsis van
mijn ouders ten aanzien van paranormale zaken, hadden ze vrijwel meteen het volste vertrouwen in Rens en
daarmee ook in mijn herstel.’
Na negen maanden wordt Robbert uit de kliniek ontslagen, naar eigen zeggen dankzij de behandelingen van
Hendriks die hem op afstand blijft instralen. Jarenlang helpt de (para)psycholoog Robbert op deze wijze,
zonder hem ooit te ontmoeten. Robbert voelt vaak golven liefdevolle energie op het moment dat Hendriks hem
instraalt. Hoe hij kan weten dat Rens aan het stralen is, is onduidelijk. Als ze elkaar jaren later dan toch
ontmoeten helpt Hendriks hem onder andere door middel van handoplegging, een methode die het jonge
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (5 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
medium later zelf zal gaan toepassen bij zijn eigen cliënten.
Robbert begint in die tijd langzamerhand te begrijpen wat er met hem aan de hand is.
In zijn boek zegt hij daarover: ‘Rens heeft eerst mijn ouders en later mij beetje bij beetje uitgelegd wat er
allemaal op paranormaal niveau met mij gaande was, in welke ontwikkelingsfase ik me bevond en dat elke
nieuwe fase kon leiden tot perioden van lichamelijke en geestelijke verzwakking. Hij leerde ons dat iemand
die zich spiritueel maximaal wil ontwikkelen bij elke nieuwe fase als het ware ’sterft.’ Ik had kennelijk vanaf
mijn geboorte zo extreem opengestaan voor alle bovendimensionale prikkels en andere bewustzijnsvormen,
dat dit mijn normale ontwikkeling ernstig had verstoord.’ (terug naar boven)
De jeugd van Robbert, van 15 tot 18 jaar
Op school gaat het slecht. Robbert heeft door alle opnamen een behoorlijke leerachterstand opgelopen en is bij
medeleerlingen veelvuldig het onderwerp van spot. Op zijn vijftiende gaat hij voorgoed van school. Thuis leidt
hij in de jaren erna helemaal zijn eigen leven. Hij heeft een ander ritme dan de andere gezinsleden, en leeft
voornamelijk ‘s nachts. Hij gaat om vijf uur ‘s ochtends naar bed en staat om twaalf uur op. Eerder opstaan
zorgt ervoor dat hij nauwelijks aanspreekbaar en uitgeput is. Het is alsof de harde prikkels van het dagelijkse
leven te heftig zijn voor hem. Na enige tijd probeert hij zich zelf weer aan te passen en gaat op zoek naar werk
via het werkvoorzieningsschap (de “sociale werkplaats”, zoals dat vroeger heette).
In deze periode, zo rond zijn veertiende, vijftiende levensjaar, ontwikkelt Robbert een fascinatie voor foto’s
van buitenaardse wezens, UFO’s en alles wat daarmee verband houdt, zo staat in zijn boek te lezen. Hij houdt
er een geweldig uitgebreide documentatie op na die zo groot is dat het eigenlijk een aparte kamer verdient.
In 1996, Robbert is dan vijftien, werkt hij als vrijwilliger bij de lokale sterrenwacht Simon Stevin, nu
Quasar geheten. Wetenschappelijk medewerker Niels Nelson die destijds ook werkzaam was bij de sterrenwacht
en Robbert kende, vertelt in de De Stem hoe graancirkels uitvoerig werden besproken en hoe je ze gemakkelijk
zelf kon maken. Nelson: ‘Het waren bijna allemaal nuchtere jongens, behalve Robbert, dat was meer een
dromer.’
Een tijdje na de les vond Robbert zijn eerste graancirkel, net buiten Hoeven op 10 februari 1996. Nelson: ‘We
zijn toen met een groepje gaan kijken. Het was een heel amateuristische cirkel, voor ons was meteen duidelijk
dat het mensenwerk was.’ Nelson ging zelf even in de cirkel staan om te voelen of hij iets bijzonders kon
waarnemen, maar dat was niet het geval.
Karel Siebelink, die nog steeds als vrijwilliger werkt bij de sterrenwacht, bevestigt het verhaal: ‘Het was
natuurlijk te toevallig. Eerst wordt hem uitgelegd hoe je zo’n graancirkel maakt, en daarna vindt Robbert er
een. Bovendien zijn graancirkels volgens mij altijd mensenwerk.’ Robbert van den Broeke vond daarna nog
bijna 80 graancirkels in en om Hoeven. Beide mannen hebben hem als medium overigens nooit serieus genomen.
(In de loop der tijd zijn wereldwijd overigens genoeg graancirkels ontstaan waarbij geen bewijs is gevonden dat
ze mensenwerk zijn, integendeel, sommige zijn zo ingenieus dat mensenwerk juist uitgesloten lijkt. In ieder
geval zou een plankje met spijkers en een touw dan niet voldoen.)
In De Stem valt ook te lezen hoe boer Frank Wijnen Robbert ooit eens op zijn
grond aantrof met een verse graancirkel. Van den Broeke stond middenin de
graancirkel en beweerde dat er vlak daarvoor een ufo was geland. ‘Ik keek omhoog
en zag alleen maar hoogspanningsdraden. Daar doorheen? vroeg ik hem. Daar had
hij niet van terug. Ik heb hem toen gezegd hem nooit meer in een van mijn velden
te willen zien. Op mijn grond is ook nooit meer een graancirkel gevonden,’ aldus
de boer.
Robbert zegt over zijn eerste cirkel: ‘Het was de allereerste cirkel die in mijn
omgeving ontstond, een soort halter van gewichtheffers in gemaaid gras. Deze
symboliseert de brug tussen hemel en aarde.’ Enthousiast vertelt hij erover bij de
sterrenwacht en gaat samen met een collega kijken en foto’s nemen.
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (6 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
Dagen erna verschijnt de tweede grascirkel in een ander veld en ziet hij een
lichtblauwe bol met hittetrillingen. Hij hoort het knetteren en voelt een serene
stilte die hij als een ‘niet-menselijk iets’ omschrijft. (Knetteren en stilte zijn een
aparte combinatie.) Even later blijkt er een formatie te zijn gevormd van een
cirkel met drie kleinere cirkels waarin de halmen nog natrillen.
En een paar weken later gebeurt het nog eens, het kan niet op. Het is alsof
Robbert een soort van katalysator is waardoor graancirkels in no-time ontstaan,
want zo frequent als er graancirkels verschijnen in Zuid-Nederland is nog niet
eerder gebeurd. Nimmer ingewikkeld geometrische figuren overigens, zoals op
andere plaatsen in de wereld, maar vrijwel zonder uitzondering heel eenvoudig,
soms zelfs bijzonder knullig van vorm, zoals op blz 9, 10 en 41 van zijn boek te
zien is.
Robbert is niet bang voor de bollen, hij voelt zich er veilig bij. Bij de derde
graancirkel die hij zal vinden valt hij flauw, naar eigen zeggen door de straling.
Wanneer hij bijkomt is zijn kleding nat. Boven hem gaan vijf lichtbollen op en
neer. Als hij om zich heen kijkt, ziet hij dat hij zich midden in een enorme
graancirkel bevindt.
Bij de sterrenwacht vindt Robbert geen gehoor, ze doen wat lacherig over
zijn vondsten. Iets waarover Robbert zich later in een DossierXradiouitzending
bij Talk Radio in diezelfde periode nog ietwat schamper
zal uitlaten. Robbert belt regelmatig met TalkRadio om ze op de hoogte te
houden van zijn bijzondere waarnemingen. De media zoekt hij steeds
(c) Rudi klijnstra
Het woord 'buitenruimtelijk'...
...wordt veelvuldig door Robbert van den
Broeke gebruikt. Het woord, de term,
wordt verder zelden gebruikt. Google
registreert zowat geen hits.
frequenter op omdat hij ruchtbaarheid wil geven aan de bijzondere waarnemingen die hij doet, zo vertelt hij.
Deze dingen voor zichzelf houden zou een misdaad zijn, vindt hij. Waarom hij de media opzoekt is omdat hij
dat heeft doorgekregen van een lichtwezen dat hij in de herfst van 1996 ontmoet. Het wezen noemt zichzelf
Doya, een liefdevolle entiteit die half mens, half buitenruimtelijk is. Doya verschijnt aan zijn bed om duidelijk
te maken dat Robbert zijn verhaal naar buiten moet brengen. In het boek omschrijft hij haar als volgt: ‘ze
heeft lang, witblond haar, amandelvormige ogen en draagt meestal een lang wit of blauw gewaad. Haar
vingers zijn heel lang en dun, net zoals de handen.’ Hij heeft haar nooit gefotografeerd omdat hij te druk was
met de boodschap zelf.
Doya weet Robbert te vertellen dat er in 1996 nog veel graancirkels zullen verschijnen en dat die formaties een
heilzame werking op mensen hebben. De graansymbolen zouden volgens de entiteit helpen bij het oplossen van
problemen. Opmerkelijk is dat dit wezen aankondigt dat er nog zoveel graancirkels in dat jaar zullen
verschijnen, temeer daar het jaar dan al bijna ten einde is. De website van het DCCA vermeldt dat 1996 een
recordjaar is voor graancirkels, er worden er maar liefst 100 gevonden, waaronder de eerste sneeuwfiguur in
Nederland, in de nacht van 30 op 31 december in Hoeven, tevens de laatste van dat jaar. Van oktober tot en
met december werden er in Hoeven 6 graancirkels gevonden op hetzelfde stuk gras in Hoeven. Ook dat is
bijzonder te noemen.
Als rationele verklaring voor het ontstaan van deze graancirkels wordt in het boek verteld dat de Aarde een
zenuwstelsel heeft, een netwerk van energiebanen met koppelpunten (zogenaamde leylijnen). De
grenswetenschappelijke geschiedenis vertelt dat belangrijke gebouwen, zoals bijvoorbeeld kerken ook op deze
knooppunten zijn gebouwd. Oude volkeren maakten er ook graag gebruik van om hun uitkijkposten e.d. op te
plaatsen.
Robbert vergelijkt de plekken met een soort trechter waar energie de Aarde in gaat. Graancirkels zouden
volgens hem een interactie zijn tussen kosmische en Aardse energie. De symbolen of pictogrammen die in het
graan ontstaan zijn volgens het medium tekenen voor ons onderbewustzijn, een sleutel tot spirituele wijsheid.
Wat ze precies betekenen kan hij niet zeggen, want dat is hem door Doya bewust niet verteld.
Dat de graanpictogrammen / -figuren een boodschap zouden zijn voor de
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (7 of 76)16-3-2006 15:32:28
Sacrale Geometrie...

DossierX
mensheid is misschien (in theorie) mogelijk als het figuren betreft waar
Sacrale Geometrie in verscholen zit maar niet voor strikt ronde cirkels of
exemplaren waar geen enkele geometrie in te ontdekken valt. De
diepgang (de boodschap) van een ronde cirkel zonder toeters en bellen
strekt zo ver (of zo kort) als het transcendente getal pi.
Robbert ziet meermaals een cirkel ontstaan door lichtbollen, al is het
boek niet altijd duidelijk welke graancirkels het betreft. Later ziet hij ook
een hand in de hemel waar 280 witblauwe bollen uitkomen.
Onverklaarbaar en Robbert is de enige getuige.
...is een andere benaming voor de
geometrie van de natuur. Het is een
verzameling van patronen, hoeken en
vormen die volgens voorstanders aan de
basis ligt van het universum en alle wetten
die daaruit voortkomen. De achterliggende
filosofie van sacrale geometrie zijn
inhoudelijk verwant aan de leer van de
kabbala. Van origine is het Egyptisch en via
de Grieken, en vooral Pythagoras, vond het
zijn weg naar onze moderne wiskunde.
Eind ’96 gaat het medium heel ver op spirituele reis. Samen met Doya transformeert hij in
een lichtbol en onderneemt hij een opmerkelijke trip naar de onbekende planeet Bovisa
waar wezens ‘op de vierde kosmische graad leven.’ Wat dat mag betekenen is niet
duidelijk.
De buitenaardse wezens zien er soms uit als mensen, maar evengoed zijn er exemplaren
met amandelvormige ogen zoals Doya. Robbert vertelt over piramides die hij op de planeet
ziet, soms wel een hele stad vol. Ze zijn neergezet zodat de telepathische wezens van
Bovisa contact kunnen onderhouden met ‘de kosmische energie’. Deze energie wordt door
de inwoners ook actief gebruikt. Volgens Robbert komt het idee van deze piramides van
kosmische engelen, een ander/hoger ras of soort dan de inwoners van de planeet. Zij
helpen planeten om een hogere kosmische graad te bereiken. Doya, zelf ook zo’n kosmische engel, zegt hem
dat het geen slecht idee zou zijn als men op onze planeet piramides op palen in de oceaan zou plaatsen. Het
grote voordeel hiervan zou zijn dan de zeeën dan opladen met liefdevolle energie. Nu wordt de energie op de
aarde gefilterd door de graancirkels, zo weet hij, en hebben zij dezelfde functies als piramides.
Bovenstaande Bovisa-reis kan vergezocht lijken, maar Robbert is niet de eerste die een dergelijk verhaal
brengt. Er zijn namelijk vele verhalen van astrale uittredingen die zich afspelen in totaal andere werelden.
Bovisa is qua naam echter wel uniek. Wanneer we op internet zoeken naar Bovisa, dan vinden we een wijk in
Milaan, maar niets dat erop duidt dat andere mediums ook bezoekjes aan deze plaats hebben gebracht. We
kunnen inhoudelijk weinig zeggen over de buitenruimtelijke waarnemingen van Robbert. Hoogstens verwijzen
we naar het artikel uittredingen binnenstebuiten, elders op deze website.
De term Bovis is in grenswetenschappelijke kringen niet onbekend. Enerzijds is het de eenheid waarin energie
van onder andere graancirkels wordt gemeten en anderzijds is het de naam van de Franse archeoloog André
Bovis. A. Bovis, of Bovis A, een grappige toevalligheid waarvoor niet ver gezocht hoeft worden. De eenheid Bovis
is overigens direct afgeleid van Franse André.
De archeoloog/onderzoeker had bij een bezoek aan de Grote Piramide ontdekt dat kleine dode woestijndieren,
die in de grafkamer van de farao terecht waren gekomen, geen last hadden van ontbindingsverschijnselen. Bovis
vroeg zich af of het soms de piramiden zelf waren die de lichamen zo goed geconserveerd hadden, in plaats van
de mummificeringsmethodes van de oude Egyptenaren. De Fransman experimenteerde met een schaalmodel
waarin hij bederfelijke voedingswaren plaatste. Die bleven veel langer goed dan normaal en hij kon niets anders
als oorzaak aannemen dan de vorm van de piramide zelf. Ze zijn natuurlijk niet voor niets volgens specifieke
(sacraal)geometrische hoeken gebouwd. (terug naar boven)
Vader van den Broeke
Rond de vader van Robbert hangt een duistere mist. Hij is bankdirecteur van beroep (geld
schijnt overigens te stinken) en volgens de buurtbewoners dé motor achter Robberts
mediacarrière. Weekblad Nieuwe Revu schetst hem als een manipulatieve man die graag
de touwtjes in handen houdt. Dat doen ze op basis van (niet gepubliceerde) interviews
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (8 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
met buurtbewoners. Sommige van hen zijn landbouwers, andere niet. Een van die boeren
beweert iemand te kennen die Peter samen met zijn zoon uit een veld zag stappen waar
later een graancirkel lag. In de Nieuwe Revu wordt ook verteld dat hij drie maanden verlof
nam om het boek ‘van zorgenkind tot medium’ te schrijven. In feite waren die maanden
bedoeld om het af te werken want het boek is een project van jaren geweest.
Het blad laat ook niet na Peter te betitelen als onmenselijk. Volgens een natuurgenezeres wilde hij Robbert
wegstoppen in een inrichting. Het kwam erop neer dat hij blij was dat zijn zoon lamgelegd werd met
geestdodende middelen. Naast al deze nare eigenschappen dicht men in het artikel ook een extreme mate van
statusgevoeligheid toe. Hij zou bijzonder publiciteitsgeil zijn, gewoon een nare kerel. Het zal maar allemaal
gezegd worden, wat is menselijk?
Het is logisch om personen de voordeel van de twijfel te gunnen maar ook van een onderzoeker als Robert
Boerman horen we twijfels over Peter. Hij merkt op dat het aantal gevonden cirkels in Hoeven niet klopt. Peter
schrijft in zijn boek dat er minstens 80 cirkels zijn gevonden. In het archief van DCCA, Dutch Crop Circle
Archive, wordt niet eens de helft genoemd. Of dat aan DCCA of aan de vader ligt is niet altijd duidelijk, maar
het verschil is wel erg groot. Zeker gezien het feit dat Robbert nauw samenwerkte met sommige van de
cirkelonderzoekers, zoals Nancy Talbott en Eltjo Hasselhof, en daar ook prat op ging.
Nancy Talbott, waarover later meer, gaat jaarlijks enkele weken naar de van den Broekes. Logisch dat we haar
tijdens een gesprek vertelden dat de Nederlandse media Peter van den Broeke op een zeer negatieve manier
neerzet. ‘yeah, like an ogre,’ was haar antwoord, ze was ervan op de hoogte, ‘een slechte, controlerende
psychotische figuur.’
Of dat zo was, vroegen we haar?
‘Peter is een verantwoordelijke, intelligente volwassene die het grootste deel van zijn volwassen leven in het
bankwezen heeft gewerkt. Hij is duidelijk een goede zakenman, hij bracht het tot manager. Hij is een type Apersoonlijkheid.
Dat betekent dat hij heel dynamisch is, dominant, agressief. Zo hoort een succesvol zakenman
ook te zijn. Hij is natuurlijk een gewoon mens, het is geen perfect persoon. Hij heeft zowel goede als minder
goede kwaliteiten, net zoals iedereen. Ik kan je garanderen dat hij Robbert niet verplicht om iets te doen.
Robbert is niet iemand die dingen doet omdat hij dat moet van iemand, niet bij mij, niet bij zijn moeder, niet
bij zijn vader, niemand vertelt hem wat te doen. Robbert doet hetgeen hij intuïtief voelt te moeten doen. Het
was Robberts idee om naar de media te gaan, niet het idee van zijn vader. Robbert gelooft dat een gids hem
begeleidt in dit proces. Ik weet niet of dat waar is of niet, maar hoe dan ook heb ik nooit gezien dat Robbert
iets heeft gedaan omdat dat moest. Ik heb gezien dat Peter en Robbert meningsverschillen hadden en dat
resulteerde zeker niet in een overwicht voor Peter. Mensen die denken dat Peter Robbert aan het sturen is
kennen Peter niet, zo simpel is het. Het is een belachelijk idee. De vader is een agressieve persoonlijkheid,
maar het is ook een verantwoordelijke ouder die bezorgd is om zijn kinderen. Daar is niets mis mee.’
Klinkt ons allemaal logisch en wij zijn dan ook geneigd te geloven dat vader Peter door de media
gedemoniseerd wordt, zoals dat heet. Het is geen misdaad een dominant karakter te hebben.
Andere aspecten die meespelen om enig mededogen met de man te hebben zijn taferelen die zich afspelen in
zijn dagelijks leven. Op een internetforum was een bepaalde gebruiker trots om te vertellen dat een vriend van
hem de bank had opgebeld waar Peter directeur is. De persoon stelde zich voor als ‘mr. Grey’ en was
geïnteresseerd in de opzet van een beleggingsfonds op Mars. Hoe humoristisch dit ook moge lijken, voor Peter
van den Broeke zijn dit soort zaken geen televisiecomedy. (terug naar boven)
Onverklaarbare gebeurtenissen
Met Robbert gaat het nog steeds niet echt goed, hoewel hij meer en meer
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (9 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
gaven krijgt is hij regelmatig depressief en gefrustreerd. Hij heeft een
aantal neuroses en kan moeilijk werk vinden.
Bij hem thuis blijven er rare dingen gebeuren. Robbert is 17 als op de
raamkozijnen van zijn slaapkamer schroeiplekken ontstaan. Volgens
hemzelf, die als enige het gebeuren heeft gezien en gefotografeerd, zijn
het lichtbollen. Graancirkelonderzoekster Janet Ossebaard zet op dat
moment een onderzoek op, de resultaten zijn ons (nog) niet bekend.
Nog zo’n actie van de hogere entiteiten is het verbranden van Robberts
medicijnen die hij dan nog steeds slikt. Volgens hem is dat omdat deze
entiteiten hem willen beschermen. Het blijft niet bij een keer, maar
meerdere malen worden zijn geneesmiddelen verbrand en verpulverd Hoezo, een orb heeft je huiswerk
gevonden terwijl de spullen van andere huisgenoten ongehavend blijven. opgebrand?
Steeds vurige lichtbollen die het gedaan zouden hebben, maar geen getuigen.
(c) Robbert van den Broeke - Postorbaal
gedrag.
Dat Robbert dit zelf heeft gedaan is goed mogelijk, alleen de manier waarop
blijft een vraagteken. Links ziet u de foto die genomen is nadat de orbs hun
vernietigende gedrag hebben gebotvierd. Later in het dossier zullen we enkele
foto’s van Janet Ossebaard onder de loep nemen.
In deze zelfde periode begint Robbert mensen te helpen met bepaalde
levensvragen. Hij doet dit op advies van Rens Hendriks. Zo nu en dan geeft hij
ook lezingen in binnen- en buitenland. Een lezing in Antwerpen hebben we
kunnen terugvinden, een andere in Oibibio te Amsterdam (1998) en nog een
andere in Breda (2001). Op advies van kosmische engel Doya heeft Robbert
een lezing in België afgezegd, omdat het veel negativiteit zou trekken. Meer voordrachten zijn niet bij ons
bekend.
Robbert beschikt in deze periode reeds over een eigen werkruimte die door zijn ouders is ingericht. De prijs van
een reading wordt op 50 euro bepaald, wat voor een ervaren medium niet zo gek veel is. In zijn eigen plekje
kan hij desgewenst mensen met vragen ontvangen en bijstaan. Robbert gebruikt de ruimte ook om zich terug te
trekken en de dagelijks voorkomende spirituele ervaringen een plaatsje te geven. Frequent benadert hij de
media, waaronder de DossierX-radiouitzendingen van TalkRadio waar nog een flink aantal opnames van bewaard
zijn gebleven. Hierin vertelt Robbert met ontzag over de graancirkels die hij heeft gevonden. Langzamerhand
zoekt hij meer en meer de media op om gehoor te vinden voor zijn bijzondere gaven.
Op zijn achttiende wordt hij arbeidsongeschikt verklaart. Hoewel met zijn lichaam niets mis is, althans daar is
nergens sprake van, acht men hem toch tot niets in staat dat kan bijdragen tot de maatschappij. De wegen van
het UWV (en dus van de politiek die de regeltjes vaststelt) zijn wat dat betreft ondoorgrondelijk: mensen die
net een chemokuur hebben gehad moeten meteen weer aan de slag, iemand zich niet kan aanpassen aan de
maatschappij wordt arbeidsongeschikt verklaard. Aangezien we dit verhaal eenzijdig krijgen voorgeschoteld
weten we niet of het klopt, want het valt simpelweg niet na te trekken. Maar vreemd is het wel, want de
keuringswetten in Nederland zijn uitermate streng. Robbert knapt hierna snel op. Alle stress valt van hem af, er
is geen druk meer op de ketel. Hij begint langzamerhand uit het dal van zijn jeugd te klimmen dat hem zo lang
gevangen hield. (terug naar boven)
2. Het mediafiguur van den Broeke
31-8-1997, DossierX radio
In de vorige eeuw, meer dan tien jaar terug, is radioprogramma DossierX
op de middengolfzender TalkRadio te beluisteren. De website DossierX
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (10 of 76)16-3-2006 15:32:28
Het demarcatieprobleem...

DossierX
wordt er jaren later een soort afgeleide van. Elke zondag zendt het
programma een paar uur uit over grenswetenschappelijke en mysterieuze
onderwerpen. Men sprak toentertijd ook nog van pseudo-wetenschappen
of vanuit wetenschapfilosofisch standpunt van het demarcatieprobleem.
... gaat over de vraag wat wetenschap is,
waar de grens is tussen wel-wetenschap en
niet-wetenschap. Aangezien het volstrekt
onduidelijk is wat wetenschappelijk
redeneren is, is deze vraag niet te
beantwoorden. (bron)
De presentatoren en producenten van het radioprogramma waren Theo
Paijmans en Ivo Westerlaken. Luisteraars thuis hadden de kans om op te bellen en iets te vertellen of vragen. In
die tijd belt Robbert meerdere malen naar de show. Hij spreekt over graancirkels die bij zijn huis verschijnen.
Drie weken eerder was er nog een verschenen. Volgens het DCCA-archief en onderzoeker Eltjo Hasselhoff een
bijzonder bizar exemplaar, dat leest en ziet u op deze pagina. Ook de lichtbollen passeren dan reeds de revue,
zo blijkt als Robbert vertelt dat hij ze wel vaker ziet. Soms ook in een spiraalvormige baan, cirkelend, om
vervolgens graancirkels te vormen.
In de eerste uitzending met Robbert van den Broeke als beller komen zijn
toenaderingen naar de regionale krant en televisie reeds aan bod. Die
allereerste keer hebben we op tape en in het kader van dit dossier
gedigitaliseerd. De kwaliteit is niet optimaal en de bestanden zijn heel
groot, 62MB voor iets van 18 minuten, maar daar prikt eenieder die
geïnteresseerd is wel doorheen.
Robbert bij DossierX-radio
Download deel 1 (.mp3)
Download deel 2 (.mp3)
Download deel 3 (.mp3)
Robbert komt in meer DossierX-uitzendingen langs dan alleen maar op 31-08-97. Wij hoorden dit iedere keer
aan en vele uitzendingen zijn opgenomen. Helaas zijn de tapes niet geïndexeerd, dus filteren uit die duizenden
uren is niet zo gauw gebeurd, we zijn al blij dat de eerste uitzending teruggevonden is.
Robbert laat, ondanks wat tegenwoordig beweerd wordt, zeker geen verwarde indruk na. Hij komt ook niet over
als leugenaar, geestesziek of meer van zulks. We leren hem wel kennen als iemand die zichzelf nogal bijzonder
vindt en vaak spreekt over ‘zijn gave’. Sinds we hem hebben leren kennen is hij samen met beide ouders bezig
geweest om alle vreemde ervaringen en situaties te documenteren. Dat zijn de beginselen van het boek ‘Van
zorgenkind tot medium’. (terug naar boven)
1997-2001
In deze periode is niet veel grote media-aandacht opgemerkt. We zijn natuurlijk niet in staat al het lokale
nieuws op de voet te volgen, noch te doorzoeken. Op bepaalde punten zijn we ook afhankelijk van publieke
informatie en is die mogelijk zelfs foutief. Hoogstwaarschijnlijk is Robbert in die periode kleinschalig in het
nieuws geweest wegens het verschijnen van 25 geregistreerde graancirkels in die periode. Bronnen vertellen ons
over reportageploegen, maar artikelen daarover hebben we niet teruggevonden.
Verderop in het dossier vindt u een overzicht van alle Hoevense graancirkels in de periode dat Robbert ‘actief’
is. Vanaf 1996 zijn er opvallend veel cirkels in Hoeven ontstaan. Ten opzichte van landelijke percentages lijkt
het zelfs uniek ter wereld.
Dankzij Robert Boerman van Stichting PTAH weten we dat Robbert van den Broeke in 1998 aanwezig was op het
graancirkelsymposium in Oibibio. Dit bevestigt alleszins dat graancirkels, lichtbollen en alles er omheen het
aankomend medium fascineert.
In 1998 logeert Nancy Talbott van het BLTResearchteam voor het eerst bij het gezin van den Broeke zodat ze de
graancirkels in de streek kan onderzoeken. Dat zal een jaarlijkse gewoonte worden. Er is onderzoek gepleegd
en er is lange tijd goed meegewerkt. Nancy, zo zult u later nog lezen, maakt samen met het medium veel
onverklaarbare momenten mee.
De eerste keren dat Robbert op grootschaliger wijze in de media kwam was bij Catherine Keyl in het programma
Catherine op RTL4. Daar was hij twee keer te gast, maar wij hebben helaas geen online beelden meer
teruggevonden. (terug naar boven)
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (11 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
21-6-2001, DCW ~ RTL 5
Bij de DCW (Dutch Cropcircle Website met Nederlandse graancirkels vanaf 2000) komt de melding binnen van
een nieuwe graancirkelformatie. Deze is ontstaan in de nacht van 20 op 21 juni. Tv-station RTL5, evenals
andere met het DCW samenwerkende graancirkelonderzoekers, worden benaderd om het te komen bekijken.
Robbert van den Broeke, die enthousiast samenwerkt met de DCW, geeft er een interview over in het (inmiddels
ter ziele gegaan) programma 5 in het land. Robbert heeft naar eigen zeggen inmiddels zo’n 30 formaties in
Hoeven op "merkwaardige wijze" ontdekt. Toen al een uitzonderlijk gegeven, aangezien niemand ter wereld
hem dat nadoet.
Enig nazoekwerk toont aan dat er bij de onderzoekers in totaal 24 formaties bekend waren, inclusief de cirkel
op 21 juni 2001. Het verschil in aantallen, zes stuks, is verwaarloosbaar aangezien een graancirkel wel vaker
niet wordt gerapporteerd om pas later opgemerkt te worden. Hoeveel cirkels er niet gespot worden is natuurlijk
niet te zeggen.
Robbert geeft in het interview aan dat vooral in deze formatie de energie
goed voelbaar is. Die energie is volgens hem een injectie van positieve
kosmische energie in Moeder Aarde. Het DCW bevestigt dit in het
Graancirkelgeluid
Download fragment (.wav)
programma. Onder invloed van de energetische wisselwerking tussen onze planeet en de kosmos (zo wordt het
omschreven) kan Robbert in een 2001-formatie te Hoeven een geluidsopname maken die door de uitwisseling
van deze energieën zou zijn ontstaan. Robert Boerman verstrekte ons deze geluidsopname. (terug naar boven)
21-8-2001, BLT research, de lichtzuil
BLTResearch Team Inc. is een onderzoeksteam met een website die alles over graancirkels verzamelt. Het
exacte doel is vast te stellen welke energieën verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van graancirkels en de
resultaten ervan bekend te maken aan het publiek.
Dat doen ze door middel van wetenschappelijke rapporten, lezingen en artikelen. Het onderzoeksteam is
samengesteld uit mensen uit Canada, de Verenigde Staten en Europa. Een groot deel van hun werk bestaat erin
om planten die uit graancirkels zijn meegenomen te vergelijken met exemplaren uit het omringende veld. Op
deze pagina vindt u de onderzoeken waar ze momenteel mee bezig zijn.
Nancy Talbott van BLT-Research heeft meerdere graancirkels (en lichtbollen) onderzocht die in de buurt van
Robbert van den Broeke verschijnen.
Normaal gezien doet zij weinig veldwerk, ze is hoofdzakelijk organisator
en directrice van BLT. Ze leidt veldwerkers op. Met eigen ogen ziet ze
hoe een van de cirkels in Hoeven worden gevormd. Geen orbs, maar wel
drie heldere lichtzuilen. Nancy heeft van dit gebeuren geen foto maar er
is wel een impressie (met één lichtzuil) door een kunstenaar gemaakt,
deze zie je rechts.
Om te controleren of zij hetzelfde heeft gezien als Robbert tekenen ze
onafhankelijk van elkaar wat ze hebben opgemerkt. Typerend is een
spiraal gecentreerd in de lichtzuil, beiden leggen dit vast op papier.
Zowel voor Nancy Talbott als voor Robbert zelf is deze gelijkenis een
teken dat ze hetzelfde hebben waargenomen. Later in het dossier vind je
een actuele getuigenverklaring van Nancy, naast diegene die op de BLTwebsite
staat.
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (12 of 76)16-3-2006 15:32:28
(c) http://www.invisiblecircle.org - een
impressie door een artiest

DossierX
Links zie je de graancirkel vanuit het huis van Robbert
gefotografeerd. Het is jammer dat er geen foto’s van de lichtzuil zijn
genomen op het moment dat het zich voordeed. Een foto van een
gewascirkel zegt in een onderzoek heel weinig over de oorzaak van
ontstaan, als het erop aankomt.
De gedachte die Nancy Talbott in die tijd heeft is: “Why can't this
phenomenon be more obvious, more direct?” ofwel “Waarom kan dit
fenomeen niet duidelijker zijn, meer rechtstreeks?”
Haar woorden geven het mooi weer: sommige dingen die rondom
Robbert gebeuren zijn onverklaarbaar. Een lichtzuil tover je niet
(c) Nancy Talbott
zomaar uit de hoge hoed. Alhoewel forumgebruikers van Fok.nl
- De dag ná de lichtzuil
durven denken dat de rijke Peter van den Broeke een grote
laserinstallatie heeft gehuurd en deze in het veld heeft gezet om Nancy Talbott te misleiden. Dergelijke
theorieën kunnen wij niet geloven, alleen al omwille van praktische redenen.
Graancirkelonderzoeker en laser-expert Eltjo Haselhoff zegt over de laser-theorie het volgende: ‘Lasers zijn
monochromatisch en dus niet wit, ofschoon er tegenwoordig wel een hoop verstelbare lasers zijn die in multimode
wellicht iets 'wittigs' kunnen produceren. Maar op dat plaatje zie ik een bundel met een diameter van
wel bijna een meter. Dat is waanzinnig voor een laser. Het zou in theorie wel kunnen, denk ik. In de praktijk
wordt het onmogelijk want dan zou je een gigantische opstelling moeten hebben die vele meters breed is,
tientallen meters lang en vele tonnen weegt. Bovendien zou je met zo'n machine direct een gat branden tot in
het middelpunt van de Aarde, bij wijze van spreken.’
Een laserinstallatie is dus uitgesloten. Ook omdat je de opstellingssporen van zo’n grote installatie niet zo snel
ongedaan kunt maken.
Nog vreemder is dat zowel Nancy als Robbert hebben gezien dat de zuilen van boven naar beneden kwamen.
Een grote halogeenlamp in het veld kan uitgesloten worden, want die schijnt van beneden naar boven. Er is
volgens de getuigen letterlijk iets in de lucht dat voor deze lichtkolom heeft gezorgd. Bij het naar boven kijken
is er, met uitzondering van enkele wolken en sterren, niets te zien.
In de ontstane cirkel waren typische graancirkelaspecten te
vinden: gewasknopen met gaten erin, bijvoorbeeld. Een
voorbeeld daarvan ziet u rechts afgebeeld.
Er zijn twee bekende manieren waarop dit te vervalsen is. De
eerste is door een volledig graanveld in een microgolfoven te
stoppen. De tweede is door manueel iedere graanhalm met
een boor te voorzien van gaten. Beide methodes zijn zowel
absurd als onmogelijk om in de praktijk te verwezenlijken.
Als we de feiten verzamelen dan lijkt dit dus op een
onverklaarbare gebeurtenis. De enige twijfel die zich opwerpt
draait rondom de geloofwaardigheid van de getuigen, er
bestaat geen enkele foto van de lichtzuil.
Omdat Nancy slechts de derde en laatste lichtzuil zelf heeft
gezien, en dat maar voor een korte tijd, bestaat ook twijfel
rondom wat zij gezien heeft. Robbert heeft als enige de eerste
(c) Robert Boerman - gewone stengels t.o.v.
geexplodeerde stengels.
twee zuilen gezien en er wordt opgeworpen dat hij (ongewild) Nancy beïnvloed heeft met zijn eigen ervaring.
Zoiets valt niet na te trekken.
Elders op de dossierx-website lees je meer over graancirkels. Tot op heden zijn de geëxplodeerde knoppen in
graancirkels een onverklaard fenomeen. Althans, er zijn verklaringen voor, maar geen enkel daarvan valt te
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (13 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
reproduceren. Kunnen we bedrog omtrent dit aspect van het Robbert van den Broeke-verhaal uitsluiten of… ?
(terug naar boven)
24-08-2003, KRO's Wonderen Bestaan
De KRO start in de warme zomermaanden van 2003 een nieuwe televisieserie: Wonderen Bestaan. In dat
programma worden wonderbaarlijke gebeurtenissen uit mensenlevens getoond. Op 24 augustus komen Robbert,
zijn ouders en zussen in de uitzending.
De titel van de bewuste aflevering is ‘het wonder van Robbert van den Broeke’ Het bevat onder andere in het
kort zijn levensverhaal. Ook getuigen komen aan het woord, zoals een boer die meent dat een graancirkel in
zijn veld niet door mensenhanden is gemaakt. De zaak van den Broeke wordt overtuigend gebracht, geen
sceptisch woord valt.
Peter van den Broeke vertelt over de mystieke gaven: ‘Robbert voelt en Wonderen bestaan
weet dingen die hij niet kan weten, als kind was dat al zo.’ Opvallend is Bekijk fragment (windows)
dat Peter hier helemaal niet overkomt als de kille onmenselijke beul zoals
later zijn imago zal lijken te worden. Eerder als een bezorgde, misschien wat harde, vader die geen flauw idee
heeft wat te doen.
Peter vertelt ook over het meest bizarre dat hemzelf is overkomen. Dat waren lichtbollen die voor het raam
roteerden. Sommige flitsten helder licht, ze schoten van langs alle kanten, zomaar uit het niets. De zus van
Robbert, Madelon, ziet deze orbs al eerder met het blote oog.
Even later zegt de andere zus die ook ooggetuige is: ‘Er zijn in de afgelopen jaren zoveel dingen gebeurd, zelfs
al zou ik het willen, ik kan er niet omheen. Ik moet het wel geloven.’
Robbert wordt natuurlijk de vraag gesteld of hij zelf de graancirkels maakt. Dat ontkent hij. Eerlijk is eerlijk, in
zijn lichaamstaal valt nergens iets van een leugen te bespeuren en dat is bijna in alle gevallen zo. We zijn
natuurlijk geen experts op dit gebied maar iedereen heeft toch wel een soort sensor voor toneel of echtheid.
Waarom bepaalde mensen zekerheid hebben over bedrog op dit gebied is onduidelijk. Sceptici menen (van op
een veilige afstand) zekerheid over alles te hebben terwijl de personen die erbij waren nog steeds voor raadsels
staan. Meer over deze uitzending leest u op deze pagina van de KRO. (terug naar boven)
28-3-2004, lichteffecten rondom Robbert
Robbert geeft een lezing in Antwerpen. Een man, identiteit onbekend, maakt digitale foto’s tijdens het
spreken. Daarop zijn vreemde lichteffecten rondom Robbert te zien. Een scepticus zou kunnen denken dat een
aansteker heel snel voor de lens werd bewogen, of dat er met de sluitertijd van de camera werd gerommeld.
Wij wagen ons niet aan uitspraken omdat dit fenomeen zich bij diverse mensen over de hele wereld reeds heeft
voorgedaan. Ook op plaatsen waar onderzoekers aanwezig zijn en goedkope vormen van bedrog, zoals spelen
met de sluitertijd, uitgesloten kunnen worden.
Omdat een vergelijkbaar iets zich voordeed in Chicago (daarvan ziet u de foto
rechts) stuurde Peter van den Broeke een e-mail naar Nancy Talbott. (Dat de
van den Broekes een PC met internet hebben is een gegeven. Robbert zou hier
letterlijk nooit op gewerkt hebben volgens Peter.) Op deze manier lijkt het er
sterk op dat Peter de recente ontwikkelingen nauwgezet in de gaten houdt.
Waarschijnlijk om te weten in welke mate de vreemde dingen rondom zijn
zoon zich ook op andere plaatsen voordoen. In de voetnoot van onderzoekster
Nancy Talbott wordt ook helder dat ze regelmatig contact hebben over dit
soort onderwerpen. Het feit dat zij jaarlijks een bepaalde tijd in het huis
logeert maakt dit gegeven nog duidelijker. Aan de telefoon noemt Nancy de
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (14 of 76)16-3-2006 15:32:28
(c) BLT Research - de afgebeelde
man noemt Robert Bernatowicz.

DossierX
van den Broekes zelfs vrienden en bevestigt ze het frequente contact met Peter en Robbert.
In de e-mail van vader Peter staat te lezen dat Robbert identiek hetzelfde heeft meegemaakt als Robert
Bernatowicz, de man die u op bovenstaande foto kunt zien. De foto van Robbert staat helaas niet op de website
van BLTResearch en er wordt verwezen naar het boek ‘Van zorgenkind tot medium’. Nu weten we dat een
dergelijke foto niet in het boek staat afgedrukt, maar via Nancy leren we dat lang niet alle ophefmakende
foto’s zijn verschenen. Er komt ook nog een tweede boek aan waar deze foto mogelijk wel in zal staan.
Een van de redacteuren herinnerde zich op basis van dit effect een foto die hijzelf 14 jaar geleden had
genomen met een gewone spiegelreflexcamera, 35-70 mm lens. De gefotografeerde personen zijn onherkenbaar
gemaakt, maar verder is er geen truckage op toegepast. U ziet een gelijkaardig effect, waaruit wij verder geen
conclusies willen trekken. Een toelichting van hoe de foto per toeval tot stand kwam is misschien wel nuttig.
De ruimte was met matig licht gevuld, in dit geval kaarslicht. De foto werd gemaakt met automatische
sluitertijd, een fout van de fotograaf. Nadat de flits af was gegaan sloot de sluiter niet: vervolgens werd de
camera bewogen, dat is duidelijk te zien. (terug naar boven)
Een gelijkaardige foto met 'plasma-straal'
en doorzichtige emmer.
8-5-2004, Brabant TV
Op deze foto ziet u 2 theelichtjes als
oorzaak.
Vanaf begin 2004 wordt duidelijk dat Robbert in staat is om lichtwezens te fotograferen. Deze foto’s worden in
hun context vaak als argument gebruikt opdat andere mensen die de wezens niet kunnen waarnemen via foto’s
zijn waarheid leren kennen. Op dit moment wordt het op grotere schaal duidelijk dat er meer aan de hand is
rondom Robbert, die al volop medium wordt genoemd. Hij vertelt het verhaal over de eerste graancirkel die hij
vond en spreekt zijn overtuiging dat de lichtbollen de graancirkels veroorzaken en dat de lichtbollen een
bewustzijn hebben, nogmaals uit. Ze zijn volgens hem een geestelijke energiebron. Hij heeft inmiddels veel
foto’s van lichtbollen verzameld in zo’n 12 orders. Zijn familieleden zien de bollen ook, daardoor weten ze dat
Robbert niet gek is. Duizenden negatieven zijn naar eigen zeggen naar de one hour fotoservice gegaan en negen
van de tien keer was het prijs: entiteiten of lichtbollen lieten zich zien.
Duizenden negatieven, 12 ordners: indrukwekkend! Gezien de doorzettingskracht van de jongeman (en van zijn
vader) zou het vreemd zijn als er niet iets aan de hand zou zijn. Maar -nogmaals- wat is dat iets? (terug naar
boven)
8-5-2004, Opnames van wezens op foto en video
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (15 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
Een foto, die een 'alien' laat zien die op de bank zit, is de vijfde in een serie die
door Robbert op 6 mei 2004 werd genomen tussen 3 en 4 uur 's nachts in de
woonkamer van de familie. De vage mist wordt sterker in een periode van 42
minuten tijd en verandert uiteindelijk in de entiteit.
Dit wezen zal later in diverse varianten opduiken en nog bekend worden als het
uitgeknipte papieren poppetje.
Het wezen van Robbert
Enkele dagen daarna volgt ook het eerste videomateriaal. Op zaterdag 8 mei,
omstreeks 4 uur 's nachts, wordt een entiteit op video vastgelegd. Robbert voelt zich op dat moment geagiteerd
en kan niet slapen. In zijn slaapkamer zet hij de 8mm VHS videocamera op het statief en wacht af. Voor zijn
slaapkamerdeur ziet hij plots een mistige vorm en hij drukt op de opnameknop.
Over de film wordt om onduidelijke redenen mysterieus gedaan. De enige die het (bij ons weten) tot op heden
hebben gezien zijn Robbert, zijn 27-jarige zus Saskia, de 19-jarige zus Madelon, ouders Nanny en Peter en
radioverslaggever Bianca van Vught van Omroep Brabant. Bianca vertelt dat de video werkelijk ongelofelijk is.
Verdere details zijn helaas niet beschikbaar dus het is onduidelijk hoe we dat moeten interpreteren.
Peter van den Broeke vertelt: ‘Het is goed om te weten dat het niet om een digitale tape gaat. Het is een 8mm
videotape en hij maakte de video in zijn slaapkamer toen het helemaal donker was. Je ziet alleen het gezicht
en het blijft daar staan en na enkele momenten beweegt het naar de rechterkant. Het lijkt alsof het beweegt
en dan is het verdwenen en enkele momenten later is er meer licht, dat langer is. Mijn oordeel is exact
hetzelfde als over de foto's, dat het energie opneemt van het huis en van de omgeving, zodat het zich kan
opbouwen tot een normaal figuur. Op de videotape, is het na enkele seconden verdwenen, en dan begint het
opnieuw. Het begint wederom met energie, dat is mijn opvatting, en dat maakt het figuur sterker en sterker
en meer helder.’ (terug naar boven)
14-5-2004, Coast to Coast AM radio
Kort na het optreden bij Brabant TV zijn Robbert en zijn vader Peter te gast op Coast to Coast AM radio. Ook
aanwezig is documentairemaakster Linda Moulton Howe, die vragen stelt aan de twee. In de uitzending vertelt
Robbert dat hij achter de lichtbollen een ‘big mind’ ofwel ‘groot bewustzijn’ voelt. De mensen die de bollen
ook hebben waargenomen ervaren een gevoel van liefde. Hij vervolgt door te vertellen dat de hele Aarde
omringd is met energielijnen. Deze lijnen komen samen in chakra’s waardoor deze gaan veranderen. De energie
die daarbij vrijkomt, gaat over de hele Aarde. Ook zegt hij dat deze energie de mensen helpt. "Ik kan het niet
verklaren", aldus Robbert op Coast to Coast radio.
De uitzending kan beluisterd worden via de website van Coast to Coast AM, maar er moet voor betaald worden.
(terug naar boven)
31-8-2004, De Internetbode
Augustus 2004 is een drukke maand voor het gezin van den Broeke. Op
de laatste dag van die maand verschijnt een bericht in de
Internetbode over de wezens die Robbert fotografeert. De welbekende
foto’s met buitenaards lijkende wezens worden nu in een hoog tempo
door Robbert geproduceerd.
Door zich te concentreren kan hij naar eigen zeggen voelen dat er een
energetische aanwezigheid in de buurt is. Als medium is hij in staat de
wezens of lichtbollen te fotograferen. Het maakt niet uit welk merk of
type camera gebruikt wordt, Robbert zet ze op de plaat. (terug naar
boven)
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (16 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
De wezens op foto: experimenten
Opnames van het tweedimensionaal wezen.
Als bewijsvoering voor het vastleggen van het hogere heeft Robbert samen
met fotograaf Remco de Ruijter een bijzondere reeks foto’s gemaakt. De
bedoeling van dat experiment is om aan te tonen dat de foto’s niet
gemanipuleerd zijn en er met de camera niet is geknoeid.
In het bijzijn van de fotograaf en met zijn camera worden foto’s genomen
met daarop zeer duidelijk witte wezens met paarsachtige ogen. Verschillende
plaatsen in het ouderlijk huis dienen als locatie. Witte muren lijken Robberts
voorkeur te hebben.
Later wordt dit experiment herhaald door persfotografen van het Brabants
Dagblad en komen ook zij tot de ontdekking dat er vreemde, soms vage, soms
duidelijke, wezens te zien waren. Later, op 9 september 2004, zal de zender
RTL4 over een eigen gelijksoortige test spreken.
Voor Robbert en zijn gezinsgenoten staat vast dat er na dit leven nog meer is, het wordt meermaals in de media
herhaald. "Met behulp van de foto's wil ik dat graag bewijzen. Ik voel dat God dat zo wil van mij. Men kan dit
alles de energieën of zielen van overledenen noemen. Voor mij zijn het engelen die zich in een bepaalde
gedaante aan mij tonen en waarbij ik het voorrecht heb die verschijningen te fotograferen. Ik voel aan mezelf,
dat dit nog maar een begin is, en er voor de mens nog heel veel zichtbaar gaat worden. Ook ben ik ervan
overtuigd dat dit het collectieve bewustzijn sterk zal verhogen en de wereld er veel beter van gaat worden.”
En dat is hard nodig ook, aldus Robbert, die steeds weer dezelfde boodschappen herhaalt. "Ik voel me zeer
bevoorrecht daar als medium een rol in te mogen vervullen."
Net zoals het begin bij Dossier X-radio is de jongeman rotsvast overtuigd van zijn gaven. Hij werpt zich soms op
als een soort Messias die poogt wereldvrede te brengen. Niets mis mee, al is het een bijzonder hoog en wellicht
utopisch doel. (terug naar boven)
4-9-2004, de Telegraaf
De zaterdageditie van de Telegraaf van zaterdag 4 september 2004 kopt met ‘Robbert ziet spoken!’
Robbert is dan 24 en hij noemt zijn duizenden foto’s van verschijningen, schimmen en gedaantes het
onomstotelijke bewijs voor de andere wereld. "Het is een misdaad als ik dit niet deel en ik heb het idee dat dit
nog maar het begin is."
Misschien komt het door dergelijke sterke uitspraken, er ontstaat alleszins internationale belangstelling. Nancy
Talbott, de gerenommeerde Amerikaanse graancirkelonderzoekster van BLT Research, heeft alweer bij de
familie van den Broeke gelogeerd om het gegeven te onderzoeken. Ze is erg onder de indruk van wat Robbert
heeft meegemaakt en nog steeds meemaakt. Het is haar gebied dan wel niet, Nancy Talbott spreekt zich
diezelfde avond op RTL4 uit over de wezens op de foto’s. 'Het is een medium-getriggerde immateriële
verschijning, geen fysieke entiteit,' aldus de graancirkelexpert. Ze schetst hiermee de bekende feiten: alleen
Robbert van den Broeke kan het oproepen en zien. Wat Nancy niet vertelt –en dat is heel jammer- is dat zijzelf
ook zulke wezens heeft vastgelegd toen ze bij de van den Broekes op bezoek was. (terug naar boven)
4-9-2004, RTL4
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (17 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
Op dezelfde dag als de Telegraaf behandelt RTL4 deze kwestie. Ze merken op dat de gefotografeerde wezens
sprekend lijken op de zogenaamde "greys", grijze wezens met grote donkere amandelvormige ogen. Robbert
noemt ze zelf ook ETI: Extra Terrestrial Intelligence.
De verschijning zou vaak beginnen met een krekelachtig geluid. Daarna ontstaat er een schimmige entiteit en
neemt die een bepaalde gedaante aan. Door snel na elkaar foto's te maken wordt die zichtbaar, van blur tot
wezen. Snel na elkaar foto’s nemen, een soort filmen dus.
Producenten van RTL4 zijn in eerste instantie sceptisch en geven Robbert een wegwerpcamera. Onder hun
toeziend oog wil men kijken naar wat er op de camera zal verschijnen. Met de eerste camera lukt het niet,
deze bevat geen flits en dan laat het fenomeen zich niet openbaren. Met een andere camera die wel kan flitsen
legt Robbert een wezen vast. De aanwezigen begrijpen er niets van, want met het blote oog hebben ze niets
opgemerkt.
De parapsychologische expert Hans Holzer verklaart op RTL4 dat de foto’s een immaterieel beeld van de
entiteiten geven. ‘Bij immateriële beelden vindt er een registratie van zogenaamde ectoplasma plaats, dat
door het medium waargenomen kan worden.’ Ectoplasma is een vloeibare substantie die uit een medium kan
ontstaan en een vorm kan aannemen. Later in dit dossier wordt uitgebreid ingegaan op wat ectoplasma is en
wat we daarvan mogen verwachten op basis van bekende onderzoeksfeiten. (terug naar boven)
6-9-2004, Omroep Brabant
Enkele maanden later, op maandag 6 september 2004 heeft Omroep Brabant TV opnieuw aandacht besteed aan
de verschijnselen waarmee Robbert te maken heeft. Dit keer in het programma "Vergezichten." Er wordt niets
nieuws verteld, Robbert licht zijn gave toe. (terug naar boven)
31-10-2004, RTL 4 Life & Cooking
Robbert zit op dit moment voor het eerst op de bank bij Carlo Boshard en Irene Moors van het programma Life
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (18 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
and Cooking. Robbert krijgt kort de kans om iets over zijn ervaringen te vertellen en enkele foto's en een videoopname
te tonen. De vertoonde video is voorzien van een ‘copyright RvdB’-opschrift.
In de uitzending zijn ook twee andere dames aanwezig. Een ervan deelde
haar leven met de overleden indiaan Isaac. Deze man, afkomstig van de
eeuwige jachtvelden, kan zich via haar uiten en weet te vertellen hoe het er
in het hiernamaals aan toegaat. Vóór de uitzending heeft Robbert met zijn
eigen camera foto's bij de dames genomen om Isaac vast te leggen. Maar op
die beelden verschijnt niet Isaac, wel dezelfde alienachtige schim als in het
verleden dat lijkt op een uitgeknipt papieren poppetje.
Terzijde willen we nog vermelden dat het grappig is dat een oude idiaan een Christelijke naam heeft
aangenomen, dat bleef even bij na de uitzending. (terug naar boven)
4-12-2004, Dossier X
Als grenswetenschappelijke stichting heeft DossierX natuurlijk altijd al geïnteresseerde vragen gehad bij/over
de fenomenen die Robbert vanaf 1995 voorschotelt. Eind 2004 heeft een van onze redacteuren daarom
geprobeerd contact te leggen met Robbert via een brief omdat Robbert, zo blijkt uit enige speurwerk, geen
beschikking heeft over internet. We verzoeken hem om medewerking aan een onderzoek en krijgen het
volgende antwoord terug:
20 december 2004
Geachte heer Barhorst,
Heden ontving ik inzake uw internetsite Dossier X.
In principe zo deel ik u mede heb ik niets met internet, sterker nog het medium als zodanig staat mij tegen.
Dat is ook de reden dat u mij niet met een eigen site of email adres zult vinden. Natuurlijk weet ik als men
mijn naam in een zoekmachine stopt er een overvloed aan mededelingen over mij verschijnen, echter ze zijn
allemaal door derden uit de tweede hand geplaatst, vaak door zogenoemde "users".
Volledig op eigen kracht vind ik mijn weg om mijn werk te doen en ben door schade en schande natuurlijk erg
wijs en selectief geworden en kies zelf de media uit die ondersteunend kunnen zijn bij mijn werk en mijn
missie. Daarnaast werk ik op dit moment hard aan een boek wat een volledig beeld zal geven over mijn leven
en mijn bijzondere werk. U zult begrijpen dat ik daarom niet ver voor de muziek uit wil lopen met het
uitzetten van allerlei oncontroleerbare informatiestromen en daarbij vooral zelf de regie wil houden. Dat zijn
dan ook de belangrijkste motieven dat ik geen gebruik zal maken van de mogelijkheid mee te werken aan een
interview ten dienste van uw site. Los hiervan wens ik u en al de betrokkenen veel succes toe met uw
activiteiten en vraag respect voor de mij ingenomen standpunten.
Groeten,
Robbert van den Broeke
Enige analyse doet ons vermoeden dat Robbert deze brief niet zelf heeft geschreven. Het archaïsch en formeel
taalgebruik past niet in het plaatje van de jongeman. De schrijver van de brief komt sturend, enigszins arrogant
en argwanend op ons over. Misschien is het over de grens om dat zo hard te zeggen, maar het viel ons nu
eenmaal op. In de brief staat verder te lezen dat hijzelf bezig is met een boek, nu weten we dat dat geschreven
is door zijn vader.
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (19 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
Eind december, bij het ontvangen van ons eerste en enige antwoord, is de mediaopmars die eraan zat te komen
bij de van den Broekes natuurlijk reeds bekend. Robbert krijgt dat naar eigen zeggen door uit zowel de
energetische hogere wereld als via de gewone "normale" mensenwereld. Wij passen dan helaas niet in dat
hogere plan. Jammer, want wellicht helpt verder onderzoek meer klaarheid te brengen in sommige (of meer)
facetten van zijn geval. (terug naar boven)
2-1-2005: RTL4, Life & Cooking
Robbert van den Broeke komt opnieuw in de uitzending van Life & Cooking. In het
televisieoptreden knippert het medium met een hoge frequentie de ogen en
brengt hij zijn mysterieuze energie over naar de kijker thuis. Robbert wordt door
dit programma de spil van geïnteresseerdheid. Zowel via e-mail naar de redactie,
fora als de reguliere post krijgt Robbert vele wanhopige vragen opgestuurd.
Sceptici noemen zijn daden inspelen op een gecreëerd open of ontvankelijk
moment bij de kijker thuis waarbij personen voelen wat op dat moment het meest
aan de orde is. Personen als Uri Geller en Char Margolis zouden zich van dezelfde
technieken bedienen, zo wordt er beweerd.
Het resultaat van het optreden bij Life & Cooking is opvallend: kijkers laten massaal weten dingen gevoeld te
hebben, geesten bijvoorbeeld. Wij stellen hierbij de logische vraag hoe iemand weet een geest te voelen,
zonder uit te kunnen sluiten dat het een vorm van projectie of reflectie van persoonlijke angst of hoop is? Om
dat te geloven moeten we namelijk ook aannemen dat paranormale krachten zich via de kabel (analoog en
digitaal) verspreiden en zonder onderzoek is dat moeilijk te accepteren. Waarmee we niet beweren dat het
onmogelijk is. (terug naar boven)
Eind juni 2005, RTL4, Life & Cooking
In Hoeven worden op 30-6-2005 twee nieuwe graancirkels gevonden.
Allebei bevinden ze zich in hetzelfde veld. De persoon die de eerste
formatie vond is onderzoeker Eltjo Hasselhof, bij de andere cirkel was de
ontdekker Robbert van den Broeke.
Er is aandacht door het programma Life & Cooking, ze sturen er een
cameraploeg heen en Irene Moors is zelf op de locatie aanwezig. Haar
fascinatie voor Robbert lijkt nog steeds te groeien. Een kort verslag van
deze vondst kunt u lezen op de website van het Dutch Crop Circle Archive.
De aflevering zelf had in de context van dit dossier geen nieuws te
bieden. (terug naar boven)
5-12-2005, RTL5: Robert Jensen
Op sinterklaasavond zijn Irene Moors en Robbert van den Broeke te
gast bij jokeshowpresentator Robert Jensen.
Het medium wordt voorgesteld door Irene. Ze beschrijft hem als
volgt: ‘Robbert is een paar keer bij Life & Cooking geweest en daar
waren zoveel reacties op. Ook omdat hij zich een keer op camera
heeft geconcentreerd, en toen merkten de mensen thuis vanalles.
Er gingen dingen bewegen, ze hoorden wat, ze kregen het koud of
warm. Van alles en nog wat. Toen dacht ik, nou, misschien kan ik
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (20 of 76)16-3-2006 15:32:28
(c) DCCA - Een sfeerfoto tijdens opname

DossierX
daar wel een mooi programma omheen maken. Robbert zag dat ook
zitten. En zo is het gekomen, eigenlijk. ’
Na enkele leukigheden van Jensens productieteam komt Robbert
zelf aan het woord. Jensen vraagt hoe hij zichzelf omschrijft. ‘De
bewoording is medium, eigenlijk, maar ik ben eigenlijk ter wereld
gekomen met deze gave. Het is heel moeilijk geweest voor mij in
mijn jeugd. Ik heb een afschuwelijke jeugd gehad.’
Jensen onderbreekt: ‘Echt, echt heel zwaar, he?’
‘Ja, ja,’ antwoordt Robbert bevestigend.
‘Want op hele jonge leeftijd werd jij geconfronteerd met dingen
die je zag. Of voelde je het ook?’
Van den Broeke reageert met een grote glimlach: ‘Ik zag echt Robbert te gast bij moderne nar Jensen.
geesten, ik zag overleden mensen aan mijn bed komen. Die vertelden wie ze waren, of ik het door wilde geven.
Ik hoorde namen, ik zag voorspellende dingen. Ik zag de pijnen bij de mensen. En ík dacht, eigenlijk van: dat
ziet iedereen, dat heeft iedereen. En ja, dat was niet zo. Als je dan met een vriendje aan het spelen was en je
zei dan van “kijk, daar staat iemand,” dan zei hij iets van “ja, ik zie niets..”
Dan krijg je toch zoiets van “ja maar, daar staat toch iemand?” en ja, zo ben ik eigenlijk…’
Jensen onderbreekt voor een geplande grap: ‘zo, dus jij eigenlijk dat jongetje uit the sixth sense?’
Het publiek krijgt even tijd om te lachen en Robbert gaat verder: ‘Ja, ik herken me daar heel erg in. Ik vind
dat…Ja, de film is inderdaad wel heel erg heftig, maar zó heftig was het ook, ja.’
Bevestigend vraagt Jensen: ‘Ja, dat echt, het was echt zo dat jij ook af en toe gewoon iemand die echt
overleden was…’
Robbert knik instemmend. Jensen vervolgt de smalltalk maar dat gaan we Robbert bij Robert Jensen
natuurlijk niet helemaal overnemen. Wat wel aardig is om exact over te
tikken is de reading die van den Broeke in de uitzending doet en vooral de
bekijk uitzending (windows)
manier waarop dat gebeurt. We schetsen hierbij de feiten, zoals u deze ook kunt bekijken in de aflevering zelf.
Allereerst krijgt Robbert op een heel vreemde manier iets van de hogere wereld naar binnen. Op een gegeven
moment, op 8 minuten en 6 seconden in de aflevering, valt dat te zien. De manier waarop het gebeurt is zó
typisch dat we met grote zekerheid kunnen stellen dat er op dat moment een signaal werd gegeven. Met de
wenkbrauwen wenkend omhoog, in de stijl van ‘he, heb je het gezien?’
In twee luttele seconden zie je hele rare dingen. Presentator Jensen, niet
bijster intellectueel als we het niveau van zijn televisiegesprekken mogen
geloven, volgt de aanwijzing van Robbert wonderwel. Grote kans dat van
tevoren afgesproken was dat Robbert een inval zou krijgen tijdens de show
en dat het met een bepaald signaal gepaard zou gaan. Toen Jensen het
niet direct in de smiezen kreeg zette van den Broeke het wat meer kracht
bij waardoor het die paar seconden wel héél erg duidelijk wordt wat de
bedoeling is.
Op dit moment prikken we in, opmerkzame Jensen aan het woord: ‘Ik had
even het gevoel dat er iets gebeurde daarnet, of niet?’
Robbert zit daarvoor al genoegzaam te glimlachen, hij ziet dat Jensen het He, heb je het gezien?
signaal door heeft. Althans, dat vermoedt onze achterdochtige geest na
tientallen keer bekijken van het hele gebeuren. ‘Ja, is ook zo, ja,’ antwoordt hij opgetogen.
‘Echt een paar seconden geleden. Wat gebeurde er?’
‘Nou, ik voelde dat er ineens iemand hier was. Een van de overledenen, maar die hoort bij jou,’ zegt Robbert.
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (21 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
‘Die valt even bij me binnen, ja.’
Showmaster Jensen: ‘Ja, ja, maar ik zag daadwerkelijk dat het was als het ware alsof even de ventilator
aanging en je had zoiets van…’
Zo blij als een kind geeft Robbert hem gelijk: ‘Ja, klopt, ja.’
Verbaasd vraagt Jensen: ‘Maar dat was iemand die bij mij hoort? En die is dicht bij mij?’
Van den Broeke beaamt dat: ‘Dat gevoel heb ik wel. Kan het zijn dat er een opa van jou overleden is?’
Jensen kijkt hem recht aan alsof hij momenteel een andere videocassette in de hersenen heeft zitten en
Robbert gaat meteen naar de volgende mogelijkheid: ‘is er iemand die is overleden met de naam Jan?’
‘Nog niet, maar af en toe, als ik naar hem kijk dan…’ De presentator maakt een grap, verwijzend naar zijn
sidekick die zich Jan Paparazzi laat noemen. Het publiek lacht even en Robbert gaat ernstig verder: ‘Jan, of
iemand met een J?’
Na een hele tijd nadenken kan de presentator niets bedenken: ‘Is er iemand overleden in mijn omgeving met de
naam Jan? Nee.’
Het medium probeert het spook verder te definiëren: ‘Of in de familie iemand met die…?’
Jensen: ‘Nou ja, ik bedoel… nou ja, in Nederland zal ongetwijfeld wel ergens ver een Jan… eh, maar niet
iemand die in mijn leven een rol gespeeld heeft.’
Robbert houdt vol: ‘Er is iemand met een J aanwezig.’
‘Dit zei Char overigens ook, toen ze aanwezig was. Ook een J,’ zegt Jensen verbaasd.
‘Er is iemand bij jou met die naam. Het kan een gids zijn of zo, die bij jou is,’ vervolgt Robbert.
De reading wordt afgekapt met alweer een grap en er wordt ingegaan op hoe onaangenaam het voor Robbert is
om enkele minuten geleden een geest in zich te hebben. Hij vertelt dat hij zich bewust is van een man met
donker achterovergekamd haar, die om de presentator heen is. Even later in de uitzending gaat de verlichting
knipperen. Voor het eerst, volgens de presentator. Van den Broeke vertelt dat hetzelfde al is voorgevallen in
theater Carré. Het zijn volgens hem de geesten die om Robert Jensen heen zitten. Robbert vertelt dat dergelijk
geknipper heel vaak gebeurt als hij ergens aanwezig is.
Tijdens de uitzending toont het medium nog een lichtwezen dat hij nét voor
de uitzending op foto heeft gezet. Een schermafdruk daarvan ziet u rechts. Hij
voelde naar eigen zeggen bij een zwarte deur een bepaalde aanwezigheid en
zette die meteen op film. Op dat moment heeft Robbert de indruk dat de
wezens met hem waren meegereisd om te helpen.
Iets later voelt Robbert alweer een geest. Spook Jan lijkt verdwenen te zijn.
‘Iets met een A, N, N of Amber of Anne. Is dat een oma van jou?’
Robbert fotografeert een geest
‘Anne is inderdaad een oma van mij, daar kwam Char ook mee,’ antwoordt de
presentator. Hiermee haalt hij doeltreffend aan dat het gegeven niet onmogelijk is om voor Robbert te weten.
‘Die komt door nu,’ zegt het medium, ‘zij is bij jou.’
Vervolgens stelt Robbert van den Broeke een vraag die weinig ter zake doet: ’Anna, is dat van je moeders kant
of van je vaders kant?’
‘Van mijn vaders kant,’ is het vriendelijk antwoord.
‘Anne is hier,’ weet van den Broeke.
‘Anná,’ corrigeert presentator Jensen.
‘Anna… En op een of andere manier, zij… o, wacht. O jajaja, … Óó, wacht, nou, ja, dit: zij is ook inderdaad
verantwoordelijk voor de lampen op dit moment. Zij probeert… er is iets, he? Ze probeert de hele tijd een
teken te geven.’
‘O, dat ze erbij is?’ vraagt de presentator retorisch.
Robbert van den Broeke vervolgt met zeggen dat de oma van Jensen heel trots is op hem en dat het goed met
haar gaat. De geest vindt het ook mooi dat Jensen opengaat voor spiritualiteit. Niet alleen de geest weet dat, in
het begin van de uitzending zei Jensen dat zelf ook al. Volgens Robbert kan de geest daardoor dichter bij haar
kleinkind staan.
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (22 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
De overleden geest wil nog een kritische noot plaatsen. Ze maakt zich zorgen om de rug van Robert, onderaan
bij de stuit om precies te zijn. Het wordt hem aangeraden op te passen voor een hernia. Vervolgens krijgt hij
nog iets door, Anna wil nog iets melden. ‘Er wordt nog even heel snel gezegd, eigenlijk, van euhm… jouw…
Anna, op een of andere manier, die is bij jou maar zij, ze probeert ook een stuk dichterbij te komen, maar…
zij wil ook eigenlijk melden dat er bij jou een ontwikkeling gaande is, eigenlijk, ook op spiritueel vlak. Dus het
kán zijn dat je op een gegeven ogenblik ook meer gaat waarnemen, want je hebt een hele sterke
‘invoelendheid’, je kunt heel goed dingen aanvoelen en je zou ook voorspellend kunnen zijn. Dus er zit… in jou
is iets gaande, iets positiefs… Maar ze heeft ook heel veel gevoel voor humor, hoor.’
Na het overduidelijk gelijm en geslijm jegens het ego van de presentator zegt het medium ook dat oma spook
het nog wel een paar keer wil doen. De geest biedt dus zelf aan om op televisie te komen, waarschijnlijk een
unicum in de televisiegeschiedenis!
Wat betreft de knipperende lichten tijdens de uitzending: boze tongen beweren dat dit komt door een apparaat
dat voor kortsluiting zorgt. Dergelijke theaters zouden dan overschakelen op noodenergie waardoor de lampen
even gaan knipperen. Of het in dit geval een solide verklaring is valt niet te zeggen. (terug naar boven)
Vanaf 4-12-2005, Er is zoveel meer
Inmiddels heeft Irene Moors met haar productiebedrijf House Of Television een
nieuw programma opgezet: Er Is Zoveel Meer. Robbert is daarin de centrale gast.
De vier afleveringen scoren goed, gemiddeld 800.000 kijkers, en er is in te zien
hoe het medium geesten oproept in oude gebouwen en zogeheten readings houdt.
Wie die afleveringen heeft gezien en gelooft in wat Robbert doet is lyrisch. Hij
tovert geesten, mythes en feiten uit de kast die zijn gaven illustreren. Wanneer
twijfel niet zou bestaan, dan is wat hij doet inderdaad onvoorstelbaar. (terug naar
boven)
De vermiste vader
Irene Moors en Robbert
De knapste prestatie die Robbert uithaalt is het terugvinden van een vermiste vader. Een vrouw, Michelle, zocht
al 40 jaar naar haar vader. Het medium wist te vertellen dat hij vroeger donker haar had. Hij kreeg ook de stad
Parijs door en een nauwe straat naast een kanaaltje en een bruggetje. Deze en meerdere details leiden ertoe
dat vader en dochter herenigd kunnen worden. Hoe Robbert dit voor elkaar heeft gekregen is onduidelijk. Heeft
hij supergaven? (terug naar boven)
Genverbrander
Aan de andere kant van de buis, thuis op de bank, zijn de sceptici ook aan Trailer er is zoveel meer
het kijken. Zo ook Rob Nanninga van Stichting Skepsis. Hij kijkt toe hoe bekijk trailer (windows)
van den Broeke de vrouw van een overleden cameraman informatie geeft
van gene zijde. Robbert vertelt dat de vrouw in een ander leven Hillegien Rozeboom werd genoemd en van 1793
tot 1823 heeft geleefd. Ze zou toen getrouwd zijn geweest met een man, genverbrander van beroep. Rechts
kunt u klikken voor een korte trailer van het programma, het werd uitgezonden op 18 december.
De informatie is, zo blijkt iets later, integraal op het internet te vinden, op slechts één locatie. Op diezelfde
plaats staat ook genverbrander in plaats van genever- of jeneverbrander. Toeval wordt uitgesloten.
De reading waarin Robbert deze '100%' maakte was op andere punten incorrect. Hij vermeldt onder andere de
verkeerde geboortedatum en spreekt de naam uit als Luwert in plaats van Lubbert. Er wordt gespeculeerd dat
hij een oorstukje draagt omdat deze namen qua uitspraak erg op elkaar lijken. Er zijn geen verdere indicaties
om te geloven dat zoiets het geval is.
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (23 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
Het team van Irene Moors had zelf ontdekt dat de gegevens op internet terug te vinden zijn. Verbaasd van de
doeltreffendheid wordt dit initieel als een vorm van bewijs van Robberts kunnen gezien. Pas als Skepsisman
Nanninga erop voort borduurt en dit omdraait ontploft de gedetailleerde reading in het gezicht van het
medium. Nanninga schrijft een online artikel dat duidelijk maakt dat de kans op toeval of een hogere invloed
uiterst gering is, de media neemt deze negatieve stelling gauw over. Op dit moment in zijn carriere wordt
Robbert afgemaakt in de media, overal worden vragen bij gesteld en de kans dat hij waarheid spreekt lijkt men
miniem te achten. En eigenlijk is dit alles begonnen omdat één iemand, Rob Nanninga, twijfel toonde bij iets
dat anderen als bewijs zagen. Één mening, zonder enig hard feit of bewijs dat er daadwerkelijk bedrog is
gepleegd, doet de bal rollen en maakt van het medium een charlatan. Ongeloof, zo blijkt, reist als een lopend
vuurtje.
Vanaf hier wordt Robbert nóg een grotere hype, iedereen heeft er een mening over en vaak wordt hij verguisd.
Karaktermoord wordt het genoemd. Grappend wordt de rel die Skepsis teweeg brengt Nanningate getiteld.
Later, als Robbert een overleden non fotografeert zal dit wijzigen in Nonningate.
Het is nog nooit voorgekomen dat een medium zoveel treffende details weet te noemen. Als het allemaal echt
waar is, dan is Robbert een unicum, een waar wonder. Strikt gezien is wat Robbert gedaan heeft vrijwel
onmogelijk zonder voorkennis. De jaartallen, de naam, het beroep en dat alles blijken echter gewoon na te
zoeken en te vinden op één plaats op het internet. Die éne bron bevat dan ook nog dezelfde fout als de reading.
Dit kan niet anders dan bedrog zijn, zonder twijfel. Als dat niet zo zou zijn, dan kan hij iedere misdaad in
Nederland oplossen met zulke kraakheldere details. (terug naar boven)
Carré
Robbert bezoekt ook het theater Carré. Tijdens zijn verblijf krijgt hij sterk bepaalde gevoelens en indrukken
door. Hij weet de naam van de directeur uit 1930 op te noemen, het lievelingspaard van Oscar Carré, de
sterfdag van Oscar Carré, de naam van de variétékoning die het gebouw huurde, de naam van een beroemde
clown en dat er 84 paarden op stal stonden. Verbazingwekkend.
Tijdens de uitzending controleert Irene Moors de zaken in een boek. Het zijn allen treffers en iedereen staat
verbaasd. Rob Nanninga zit ondertussen handenwrijvend te wachten tot zijn google-resultaten zijn nagelopen.
Hij heeft geluk, ook dit keer staat alle informatie op internet. Niet zo gek natuurlijk, het is een beroemd
theater.
Irene beweert bij hoog en bij laag dat Robbert niet van tevoren wist waar hij naartoe zou gaan en dat
maakt het een raadsel. Het is onmogelijk dat Robbert alle feiten van alle theaters en andere plaatsen in
Nederland uit het hoofd heeft geleerd. Een mogelijke verklaring is een oortje, of misschien wel tussentijds
mobiel contact met het thuisfront. Zoiets valt achteraf gewoon niet meer te vertellen en speculeren heeft geen
nut.
Tijdens de uitzendingen gaan de lampen in het theater zwakjes flikkeren. Irene en Robbert vermoeden dat het
hogere aan het werk is. Een meer rationele verklaring wordt op internet gevonden, het schijnt normaal te zijn
in Carré. Of iets toeval is of niet kan onmogelijk bepaald worden in dit soort gevallen. (terug naar boven)
Hugo de Groot
In de reeks van uitzendingen neemt
Robbert ook de geest van Hugo de
Groot op de foto. Die wordt genomen
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (24 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
in Slot Loevestein waar de historische
figuur opgesloten zat. Meteen wordt
duidelijk dat Hugo zich liet zien zoals
we hem het beste kennen: alleen met
zijn gezicht. Op het fokforum oppert een gebruiker dat het een bewerking
is van een schilderij. Onze redactie zocht het niet zover en haalde een
biljet uit de zakken van een oude broek. Meer specifiek een tien
guldenbiljet. Daarop staat Hugo de Groot ook afgebeeld. Links ziet u dit
biljet.
Schim vs origineel
Links ziet u het originele beeld uit het RTL4-programma.
In Photoshop knippen we het hoofd van Hugo de Groot op
het bankbiljet uit, spiegelen het, en constateren dat het
(c) DossierX.nl - Een geanimeerde
compositie met zeer grote gelijkenis.
om identiek dezelfde afbeelding gaat, daar is geen twijfel over mogelijk, want alle contouren
en schaduwen vallen op dezelfde plaats. Klik op de bewegende afbeelding voor een grotere
versie om zelf te kunnen oordelen.
Zijn we zeker dat Robbert ook een tien guldenbiljet heeft gebruikt? Nee. Hugo de Groot wordt
bijna altijd op dezelfde manier afgebeeld en door de vage mist rondom de foto zit er enige
speling op. Hoewel onze afbeelding helemaal klopt zou het dus net zo goed een ander
schilderij van de figuur kunnen zijn. Dat het niet om een foto gaat, maar daadwerkelijk om een afbeelding/
prent/schilderij/tekening, is duidelijk aan de figuur zelf. Op zich is dat ook al wonderbaarlijk: hoe kan een
geest uit een andere dimensie de vorm van een getekende of geschilderde afbeelding aannemen? (terug naar
boven)
De spookfoto’s
De media lustten er inmiddels ook wel pap van. In de telegraaf verschijnt op
29 december een artikel Maak je eigen spookfoto’s. Daarin imiteren ze de
foto’s die Robbert al enkele jaren maakt en waar hij enkele albums van vol
heeft. Heel onpraktisch was dat hun afbeelding bijzonder groot was. Als
Robbert dit terplekke moet produceren, dan is een minuscule afbeelding
eerder hetgeen waar we naar moeten zoeken. Een redactielid deed een
poging met een figuurtje van 4 millimeter klein. Afgezien van de
anderssoortige figuur, vanwege de gekozen vorm, is het effect identiek
hetzelfde als met een grote figuur zoals in de Telegraaf. Bij wijze van
spreken kan het effect bereikt worden met iets dat tussen de vingernagels
past. (terug naar boven)
De Nazi-man
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (25 of 76)16-3-2006 15:32:28
(c) DossierX.nl - een spook van 4mm
Daphne Bunskoek, presentatrice van beroep, weet eind december 2005 bij
RTL Boulevard een detail te vermelden: "Ik ken een geluidsman, die heeft
daar gedraaid bij hem en die had al die fotoboeken ook in mogen kijken.
Op één foto stond een soort marcherende SS-er. De foto die Robbert had
gemaakt in z'n huiskamer, daar stond zo'n ss-er op met een stukje uit z'n
been. Zei die: 'Later op internet kwam ik die foto ook tegen met ook een
stukje uit z'n been'. Het is juist ook een beetje bewijs dat het van
internet komt."

DossierX
De naam van de geluidsman en zijn reactie is niet bekend. Via de
hyperlink rechts bekijkt u de bewuste uitzending van RTL-Boulevard.
RTL Boulevard
bekijk programma (windows)
De afbeelding zelf hebben we nog niet teruggevonden, maar Nancy Talbott haalt deze foto in een
telefoongesprek ook aan. Ze vertelt: ‘Robbert weet niet zoveel over geschiedenis, hij heeft er nooit veel over
gelezen. De oorlog en dat soort dingen interesseren hem niet. Op een bepaald moment nam hij een foto en
toonde die aan zijn vader. ‘Dat lijkt wel een Duitse soldaat,’ zei hij.
Een nieuwe buurman was ondertussen naast het gezin komen te wonen. Ik heb zelf met deze man gesproken
om de feiten te controleren.
De man is een gepensioneerd militair. Peter wist dat. Hij kende de nieuwe buur verder niet goed. Peter dacht
dat de man kon helpen bepalen uit welk land de soldaat op Robberts foto afkomstig was. En misschien zelfs uit
welke oorlog, want Peter wist het zelf niet zeker. Dus hij bracht de foto naar de buurman en vroeg het hem.
De buur herkende het uniform en zei dat de foto uit Wereldoorlog II kwam, de afgebeelde figuur was een
Duitse soldaat. De buurman herinnerde zich dat hij een boek had over dat onderwerp en nam dat erbij. Hij
bladerde er doorheen, ik denk om het uniform te zoeken, om zeker te zijn. En hij kwam terug met het boek in
zijn handen, een groot dik boek. Het boek opende zichzelf, je weet wel, ergens. En op exact die pagina, dat is
zó vreemd, stond dé foto die Robbert ook genomen had. Met uitzondering van één groot verschil: de foto die
Robbert nam is van één soldaat. De foto in het boek bestaat uit drie soldaten die naast elkaar staan. De man
die op de foto van Robbert staat is die in het midden. De foto’s waren identiek hetzelfde. De reden waardoor
ik het zeker weet is omdat je de elleboog van de andere soldaat nog kunt zien op de soldaat in het midden. Op
de foto van Robbert bevindt er zich een zwart vlak op de plaats waar de elleboog hoort te staan.’
Nancy Talbott spreekt over een elleboog en Daphne Bunskoek van een stukje uit het been, maar het gaat
hoogstwaarschijnlijk over dezelfde foto. De van den Broekes zijn er dus reeds lang van op de hoogte dat
sommige beelden uit de andere wereld ook gewoon in boeken staan en zien dit zelf niet als bedrog. Nancy
Talbott noemde andere dimensies als mogelijke oorzaak, Robbert pikt beelden op uit de Akasha-kronieken of
het collectief bewustzijn. In een kwantumwereld kan natuurlijk alles en tenzij bedrog wordt geopperd kan
niemand een verklaring vinden, anders dan wat Robbert zelf vertelt. Daarom gaan we later in het dossier nog
iets meer in op de mogelijkheid dat het medium zichzelf intuïtief afstemt op een bepaalde bron. (terug naar
boven)
De non en de nonninga
Het kasteel van Singraven, de plaats die Robbert en Irene bezoeken, heeft een mooie geschiedenis. Die kun je
hier lezen. Het kasteel was rond 1500 een begijnenklooster. De zusters hebben er 10 jaar gezeten, Singraven
werd daarna weer verkocht. Een van de vroegere inwoners zou een non, die omwille van onkuise activiteiten
ingemetseld werd, zijn geweest. De website van het kasteel meldt dat dit voor die tijd normaal was. Dat klopt
ook, zij het niet als straf. Er zijn alleen gevallen bekend van nonnen die zich vrijwillig lieten inmetselen, soms
in gezelschap van anderen. Het verhaal van het spook van Singraven staat dan ook zowel lokaal, als bij historici,
te boek als een urban story, een traditioneel broodje aap.
Robbert kon dit niet weten en gebruikte het verhaal als zijnde een feit. Er is zoveel meer - de non
Alles wat Robbert tijdens die uitzending van Er is zoveel meer liet zien bekijk fragment (.mp4)
was vreemd en dubieus. Bij momenten kunnen wij zonder twijfel zeggen
dat hij acteert. Mogelijk was hij nerveus, dat kan, maar dan op een uiterst aparte manier. Via de hyperlink
rechts kunt u zelf kijken om te oordelen. Het fragment werd verstrekt dankzij een fok-gebruiker die ook een
aparte webpagina opzette met beeld- en argumentatiemateriaal rondom Robbert. (terug naar boven)
De non: flits, flits, flits, knip
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (26 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
De heisa rondom de laatste aflevering van Er is zoveel meer
begint omdat Skepsis-havik Nanninga een fout heeft ontdekt.
Hoewel deze eer beter naar bepaalde gebruikers van het fokforum
gaat, waar hetzelfde nét iets eerder werd geconstateerd
en ze daar al een tijdje op de goede weg zaten.
Robbert beweerde iets te zien verschijnen, hij had de camera in de hand. Het was een gezicht op de muur. Of
beter gezegd ‘een soort gezicht’, zoals hij het zelf betitelde. Vervolgens nam hij er drie foto’s van. Dat is
duidelijk zichtbaar want er wordt drie keer geflitst en op de resultaten zijn de foto’s allen met dezelfde
belichting. Eerder hadden we al van hem geleerd dat de entiteiten zich nooit lieten zien zonder flits. Volgens
van den Broeke is ectoplasma niet zomaar te fotograferen. Zoals je later zult lezen is dit vermoedelijk een
onwaarheid, tenzij Robbert iets anders met ectoplasma bedoelt.
Nanninga merkt terecht op dat Robbert de aandacht afleidt. Nadat
de foto’s zijn genomen kijkt hij naar de camera, drukt zichtbaar op
knopjes en wendt de camera naar een lege plaats op de witte muur.
Het beeld blijft even op de muur en keert daarna terug naar Robbert
die nog steeds op de knopjes aan het drukken is. Toen kwam Irene
erbij en slaakte Robbert op bizarre manier een vreugdekreet. Dát
was volledig gespeeld. We hebben het fragment herhaaldelijk
bekeken en twijfel is niet mogelijk. Ons geloven is echter niet
voldoende, via de .mp4-videolink kunt u zelf een mening bepalen.
Robbert leidt af en drukt reeds op knopjes?
Er is nog een ander onlogisch gegeven. Robbert toont op de camera
de eerste foto die hij van de non heeft genomen. Iedere digitale camera laat de laatst genomen foto als eerste
zien. Met andere woorden: Robbert heeft gebladerd door de foto’s. Op het moment dat hij de eerste foto ziet,
letterlijk diegene die als eerste is genomen, heeft hij dus al de andere drie gezien. Waarom dan een opperste
verbazing?
Rob Nanninga wijst er ook op dat minstens één foto inmiddels gewist is. Dat valt te zien op het display van de
camera. In totaal kreeg de kijker vier foto’s met een non te zien. Er zou dus vier keer geflitst moeten zijn en
dat is niet het geval. Althans niet zichtbaar voor de kijker. Dat het beeld is weg gemonteerd door de redactie
van het programma valt uit te sluiten. Op het display valt de tijd te lezen en die spreekt van opeenvolgende
foto’s. Op deze webpagina gaat men daar tot in detail op in.
Diverse mensen hebben een probleem met de verbazing van Robbert en Irene Moors bij het bekijken van de
resultaten. Menigeen verdenkt van den Broeke (en Moors) ervan gespeeld verbaasd te zijn. In het geval van
Robbert zijn daar zeker aanwijzingen toe. Het concentratieloos gemak en bijhorende geuite zekerheid waarmee
hij soms dingen uit de andere wereld doorsluist mag daar misschien reeds een veeg teken van zijn.
Er zijn ook iets technischer en concrete aanwijzingen: een digicam laat meteen na het nemen van de foto het
resultaat zien. Het is niet zoals een polaroid waarbij je even moet wachten. Daarom is het vreemd dat Robbert
pas tijdens het bekijken van de reeks zijn eerste verbazing uit. Hij ziet direct wat er op het schermpje staat en
geeft geen kik. Wat er op het schermpje staat kan onmogelijk afwijken van wat er enkele momenten later op
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (27 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
zal staan. Waarom dan die verbazing samen met de andere aanwezigen en niet op het moment dat hij het zelf
ziet? (terug naar boven)
Kleren maken de non
Een ander bijzonder vreemd aspect is de kleding van de non, soms wel het
begijntje genoemd. Wat Robbert fotografeert is geheel volgens het moderne
beeld dat we van de (uitstervende) gelovige vrouw hebben: een zwarte kap en
mantel. Hield de non van mode en was ze extreem vooruitstrevend, of…?
We hebben ons niet in de desbetreffende orde
verdiept, maar vragen ons toch af: wat weten we
over middeleeuwse begijnen (of beguine)? Het
traditionele beeld dat rond 1500 wordt gehanteerd is
in ieder geval anders dan de foto van Singraven. Toen
had men doorgaans witte kappen die tot over de
schouders reikten en zelfs bruine en beige gewaden.
Rechts zie je daar een foto van. Het woord ‘begijn’ is
zelfs afgeleid van ‘beige’, de vale kleur van het
ongeverfde kleed dat ze droegen. Zwarte gewaden
rond 1500 zijn onwaarschijnlijk. Later wel, maar dan
Geen moderne look.
met witte kap, dat zie je onder andere op deze link.
Meer informatie vind je op deze link.
Een stoute monnik, maar het
gaat om de kledij.
Van het begijnhof in Amsterdam leren we dat de kleding van begijnen op die van nonnen lijkt. In de
middeleeuwen droegen ze een bruine capuchonmantel. Later wordt de kleding zwart met wit. Maar het zijn
geen echte nonnen, er is een verschil tussen non en begijn. Het zijn alleenstaande vrouwen of weduwen die een
kuisheidsgelofte afleggen. Deze gelofte kunnen ze ook weer verbreken. Om bijvoorbeeld te trouwen. Links valt
een afbeelding te zien van een stoute non en monnik, een karikatuur van rond 1600.
Natuurlijk zijn we er destijds niet bij geweest, maar op basis van een korte historische zoektocht lijkt het
hoogst onwaarschijnlijk dat een begijntje uit 1500 zich als een carnavals non zou kleden. Zijn er met deze
mengelmoes aan gegevens andere opties dan bedrog? Wij kunnen er – helaas voor Robbert – geen opnoemen.
(terug naar boven)
Robbert, de vallende engel
Het schijnbaar bedrog dat Robbert enkele keren heeft gepleegd heeft gevolgen gehad. De groep gelovers werd
kleiner en diegenen die klaarstonden om Robbert poedelnaakt met kokende pek te overgieten hadden nieuwe
stokken om mee te slaan. Het productiebedrijf House Of Television heeft op de website een open brief
geplaatst, mede uit monde van een van de gereade personen. Meer specifiek was dat de vrouw van de
overleden cameraman, bekend van het genverbrander-incident:
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (28 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
Ook wij hebben kennis genomen van alle recente aandacht voor het programma “Er is zoveel meer” en medium
Robbert van den Broeke.
Namens het management van Robbert van den Broeke en de makers van het programma willen wij u het
volgende ter overweging aanbieden:
Wij hebben het volste vertrouwen in de integriteit en gaven van Robbert. Alle positieve reacties op het
programma hebben ons gesterkt in ons geloof dat steeds meer mensen inzicht willen in 'de andere wereld' waar
Robbert vertrouwd mee is.
De aandacht voor Robbert geeft ook een platform voor diegene die een andere mening zijn toegedaan op dit
gebied, wij kunnen u alleen adviseren om uw eigen mening te vormen zoals wij dat in het programma ook
gedaan hebben.
Robbert is helaas gewend geraakt aan kritiek, spot en scepsis; dit heeft hem er niet van weerhouden naar
buiten te treden met zijn gaven en deze op zijn open manier aan het grote publiek te laten zien. Hij wordt
daarin gesterkt door zijn missie:
'mensen bewust maken van het bestaan van een grotere werkelijkheid'
Ons antwoord op de vraag: 'klopt ’t allemaal wel?' is kort:
Bij het maken van deze vier programma’s is op geen enkele wijze sprake van voorinformatie of trucage. De
werkelijkheid op dit vlak is al ongelofelijk genoeg.
***
In de pers worden twijfels uitgesproken over de reading van Robbert bij Corrie Dekkers. Corrie is de vrouw van
de afgelopen zomer overleden camera-man Arno. Onderstaand haar reactie op alle kritiek.
Als de wetenschapper thuis komt en zijn kind zit te huilen aan de keukentafel,start hij dan een
wetenschappelijk onderzoek of troost hij het kind met een aai over de bol en een knuffel?
Wat ik daarmee wil zeggen is dat Robbert ons uitnodigt om de wereld te bekijken vanuit ons gevoel en een
ieder die Robbert heeft ontmoet weet dat deze lieve zachte man niet de goedmondige charlatan is maar
eerder een wat verlegen bescheiden man, maar daar hebben de heren van sceptis geen tijd voor genomen om
dat te onderzoeken.
Ook hebben ze naar mijn mening niet goed geluisterd naar wat Robbert heeft gezegd; "ík vertel je dit omdat
dit belangrijk is ter verwerking" aan mij gericht,een persoonlijke boodschap.
Door mij te vertellen over een vorig leven nam Robbert bij mij de twijfel weg en bevestigde hij mijn gevoel
wat ik al jaren had,dat ik in een vorig leven niet lang geleeft heb,in de loop der jaren heb ik dat maar enkele
mensen verteld.
En die dag waar ik anderhalf uur met Robbert heb gesproken, is dat een van de vele momenten geweest die
voor mij belangrijk zijn geworden,de angst verdween en er kwam hoop voor terug als een huilend kind dat
getroost was door bemoedigende woorden die ik, weduwe en moeder van drie kinderen bewaar in mijn hart,
daar waar ze voor bedoeld waren.
Gevoel Liefde Hoop Herkenning en Troost zijn niet de woorden die wetenschappelijk te bewijzen zijn toch
weten we allemaal dat ze er zijn en dat we ze nodig hebben.
En Robbert wil dat met ons delen, dat er Liefde Hoop en Troost is en dat we geen angst hoeven te hebben.
Ik ben dankbaar dat ik dat met Robbert heb mogen delen.
Corrie Dekkers-Lambregts
Een mooie brief, maar deze dame kan slechts haar gevoel en emoties uiten. Waarmee we dat zeker niet willen
degraderen. Dat Robbert haar troost heeft geschonken is voor ons een feit. Het staat echter los van feiten
rondom Robbert en de mystieke factor van zijn gaven en daar draait het uiteindelijk om.
Twee van onze redactieleden hebben eriszoveelmeer@rtl4.nl gemaild. In de eerste e-mail werd een voorstel
geopperd. Er werd gevraagd waarom Robbert zich niet meldt bij het lokale politiebureau. Niet omdat hij
gezocht wordt, maar omdat hij daar posters kan bezichtigen van vermiste personen. De details die hij levert
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (29 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
zijn dermate concreet dat zoiets een optie moet zijn. Ziet u het al voor u, ontelbare mensen die hun geliefden
nooit meer hebben zien thuiskomen en er alles voor over zouden hebben om ze weer in de armen te sluiten? Als
RTL4 echt een medium in de markt wil zetten dan is dit dé manier.
Een tweede e-mail die gestuurd werd, onder een ander e-mailadres, betrof een verzoek. Aangezien alle
communicatie met Robbert dient te verlopen via het productiebedrijf kon het niet anders. We vroegen of we
een interview met hem mochten afnemen. De belofte was om hem niet neer te sabelen zoals op dat moment in
de tijd gangbaar was.
Geen van beide e-mails werden beantwoord door RTL4, Irene Moors of het Robbert van den Broeke-impresario.
Helaas, ook een simpele ‘neen, dank u’ was teveel. Vervelend, al zullen de mensen het natuurlijk druk hebben.
Aan de andere kant, wie niet… (terug naar boven)
18-12-2005, Eerste verklaring Irene Moors
Robbert zelf houdt zich stil, maar tussendoor maakt Irene een verklaring. In het programma RTL Boulevard zegt
ze het volgende:
"Het enige wat ik je kan vertellen is dat we het programma maken in alle eerlijkheid. Dat als hij een reading
gaat doen bij mensen thuis, hij absoluut geen informatie vooraf krijgt. Hij wordt van A naar B vervoerd en
gaat zitten bij iemand en doet zijn verhaal. En bij de historische locaties... ja hoe hij daar zijn informatie
doorkrijgt, ik heb geen idee. Het is heel wonderlijk.
We hebben in het programma iets laten zien waar dat genever wel stond. Als we iets te verbergen hadden,
hadden we dat niet gedaan.
Iedereen moet zelf weten wat hij wel en niet gelooft."
Op zijn website hakt Skepsis-man Rob Nanninga deze verklaring vanzelfsprekend aan stukken en doet hij alsof
Irene medeplichtig is aan het bedrog. Met insinuerende zinnen zoals ‘zakenvrouw Irene Moors zit er gelukzalig
bij’ wist hij al eerder een eenzijdig negatief plaatje van het geheel te vormen. Niet dat er iets mis is met
zakenvrouw zijn, maar Nanninga kan hier alleen maar mee bedoelen dat Moors ten koste van haar integriteit op
geld uit is. Een sterke beschuldiging die ruikt naar laster. Wij geloven dit niet. De personen die wij rondom
Irene kennen vertellen dat het niet altijd een even vrolijke dame is, het is geen stereotype vrolijke tele-kid,
maar over geldwolverij, bedrog of gebrek aan scrupules was niets te vinden. Het doet ons afvragen waarom
Nanninga in deze mate twijfelt aan de integriteit van de presentatrice. (terug naar boven)
31-12-2005, BN De Stem, Column In De Week
Jan Martens kent Robbert al sinds zijn 16e, hij schrijft het volgende stuk:
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (30 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
Robbert heeft geen bewijs nodig, maar ik toch wel, door Jan Martens
Op deze laatste dag van 2005 wil ik u even mee terug nemen naar het voorjaar van 1996. Ik werkte toen nog
niet bij deze krant, maar bij een inmiddels niet meer bestaande kabelkrant. Die werd gemaakt op een zolder
in Zundert en daar werd ik tijdens een weekenddienst op een zaterdagmiddag in april gebeld door een toen 16jarige
jongen uit Hoeven. Hij had een graancirkel gevonden, vertelde-ie. In het gras. Eigenlijk meer een
grascirkel dus.
Dat was mijn eerste kennismaking met het fenomeen Robbert van den Broeke. Nadien belde hij me nog een
paar keer. Steeds met hetzelfde verhaal. Hij had lichtbollen gezien, was de polder ingegaan en had een
graancirkel of grascirkel gevonden. Het gebeurde steeds ’s nachts en het overkwam altijd alleen hem. Om te
bewijzen dat hij geen onzin vertelde, benadrukte hij altijd dat zijn vader bankdirecteur was. ‘Een serieuze
man, die ook niet kan verklaren wat ik meemaak.’ Die eerste keer gaf ik Robbert nog het voordeel van de
twijfel en wat aandacht op mijn kabelkrant, daarna niet meer.
Nadat ik een tijdje voor deze krant in Zeeuws-Vlaanderen gewoond en gewerkt had, keerde ik aan het begin
van deze eeuw weer terug naar West-Brabant. Daar ontdekte ik dat Robbert de krant nog steeds belde als-ie
weer eens een graancirkel ‘gevonden’ had. Uiteindelijk deden wij niets meer met zijn telefoontjes.
Desondanks groeide de reputatie van Robbert . Zelfs tot over de landsgrenzen. Hij vond nu niet alleen meer
graancirkels, hij maakte ook foto’s van buitenaardse wezens en sprak met geesten van overledenen. Zijn vader
schreef een boek over hem, en Robbert begon een praktijk als paragnost. Ons belde hij niet langer. Die cynici
van de regionale krant kon hij kennelijk missen als kiespijn. Tja, geef hem eens ongelijk.
Bij RTL4 vond-ie wel gehoor. Irene Moors gaf hem een paar weken terug zelfs zijn eigen tv-programma: Er is
zoveel meer. En er bleek heel veel meer. Na een interessant begin van de eerste aflevering, waarin verteld
werd over de moeilijke jeugd van Robbert en er een bijna Sixth Sense-achtig portret van de kindertijd van de
jonge Hoevenaar geschetst werd, mocht Robbert zijn kunstjes vertonen. Hans Klok was er niks bij.
Robbert schijnt met zijn programma’s zo’n 800.000 kijkers per aflevering te trekken. Daarbij is een grote
groep mensen die hem onvoorwaardelijk gelooft. Dat Robbert het heeft over ‘vorige levens’ en er daarmee van
uitgaat dat zijn volgelingen uit het van oorsprong christelijke Nederland meteen maar geloven in reïncarnatie,
doet er voor die mensen kennelijk niet toe. In de tijd dat Meneer Pastoor het in deze contreien nog voor het
zeggen had, zouden Robbert en zijn fans allang zijn teruggefloten. Anno 2006 heeft de tv de rol van God en de
pastoor echter helemaal overgenomen. In de kerk hadden mensen destijds geen bewijs nodig om te geloven,
voor de tv hebben ze dat nu kennelijk ook niet meer. Zelfs nadat de stichting Skepsis Robbert deze week
ontmaskerde als ‘oplichter’ zijn er volop mensen die het Hoevense medium blijven geloven.
Nou, ik niet. Pas als Robbert het onomstotelijke bewijs levert dat hij het wereldwonder is dat hij pretendeert
te zijn, ga ik om. Niet eerder. Of ik dan eigenlijk Thomas zou moeten heten? Ach, ik weet niet. Ik vind Robbert
op zich wel een aardige vent. Maar ik krijg nog slechts zijn antwoordapparaat aan de lijn als ik hem bel. Tja,
dan ga ik volgend jaar maar een keer bij hem langs. Bel ik gewoon aan. En dan zal-ie wel opendoen. Of juist
niet. Met zijn gave weet-ie per slot van rekening wel dat ik kom. Of niet?
(terug naar boven)
Eind 2005, Skepter wintereditie
In het blad Skepter, een uitvloeisel van de stichting Skepsis, besteden ze ruim
aandacht aan het medium. In maar liefst 6 pagina’s geven ze een beeld van Robbert
en enkele van zijn opmerkelijke gaven. De eindconclusie is fraude, of Robbert enige
gaven heeft wordt helaas niet aan de kaak gesteld. Toch is dit het eerste artikel dat
met een bredere basis het geval van den Broeke analyseert en stilstaat bij bepaalde
aspecten. We nemen geen zaken over omdat de informatie grotendeels ook in dit
dossier is verwerkt en dat dubbelop zou zijn.
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (31 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
Rob Nanninga informeerde ons dat het artikel "Met Robbert in wonderland" waarschijnlijk rond mei op de
Skepsis-website zal staan. Zodra dat zo ver is zullen wij links daar naartoe aanbrengen. Zolang dat niet is
gebeurd kunt u bij Skepsis zelf terecht. (terug naar boven)
5-1-2006, De Nieuwe Revu
Weekblad de Nieuwe Revu laat zich in met Robbert. De verslaggeefster Noami Italiaander, is overduidelijk op
zoek naar negatieve aspecten rondom het medium. Die vindt ze ook, het artikel beslaat 3 bladzijden vol
modder over de man en zijn vader. Een ingescande versie valt hier, hier en hier te lezen.
Het artikel doet stof opwaaien rondom Robbert. De omgeving blijkt negatief naar het medium te kijken en
vader Peter van den Broeke wordt op een psychopathische manier neergezet. Nergens in het artikel bieden
Robbert en Peter enig wederwoord, dus het is een eenzijdig verhaal met een bijzonder gemene benadering.
(terug naar boven)
6-1-2006 en 9-1-2006, James Randi
U heeft vast wel al gehoord van de man die één James Randi
miljoen dollar uitlooft als iemand hem kan
bekijk documentaire
bewijzen paranormale gaven te bezitten? Die
scepticus met de grote portefeuille is de Amerikaan James Randi. De website van zijn
educatieve stichting is hier te vinden. In de documentaire waarnaar we verwijzen ziet u
Randi aan het werk
Randi is een harde jongen in het sceptisch circuit. Hij gelooft bijna niets. Niemand slaagde er ooit in tests
volgens zijn criteria te halen. Eigenlijk valt het te vergelijken met Stichting Skepsis, alleen dan met een hoop
geld (dat nooit uitbetaald wordt) en een grote dosis trucs. Het is natuurlijk gemakkelijk om veel geld uit te
loven als er nooit mee over de brug wordt gekomen, wij hebben ook miljarden van die virtuele dollars.
Randi was vroeger goochelaar, hij kent de vele kneepjes van het vak en denkt iedereen wel op iets te kunnen
betrappen waarmee aangetoond kan worden dat er bedrog in het spel is.
Randi heeft in zijn berichtgeving op 6-1 en 9-1 niets nieuws te
vertellen over van den Broeke. Hij schetst kort en
(vanzelfsprekend) ongelovig de Skepsis-versie van de incidenten in
Nederland. Robbert is nep en nogmaals wordt duidelijk dat mensen
zich makkelijk laten bedotten, is de strekking van het artikel.
James Randi, op leeftijd en gekant met hartproblemen, schreef uit
eigen beweging zijn eerste Robbert artikel. Hij houdt blijkbaar de
Nederlandse scène in de gaten of werd getipt door iemand.
Ondanks de geruchten op fora zegt Stichting Skepsis het niet te
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (32 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
hebben gedaan, hoewel Jan Willem Nienhuys Randi een e-mail met aanvullende informatie stuurde. Dat was pas
ná het lezen van Randi’s artikel, volgens Rob Nanninga die ons diverse malen vriendelijk te woord stond. (terug
naar boven)
6-1-2006, BN De Stem
Journalisten van de Brabantse krant kunnen Robbert niet bereiken en besluiten naar zijn huis te rijden. De
moeder van het medium doet de deur open en staat hen vriendelijk te woord. Robbert heeft geen tijd om zelf
te komen, hij is aan het werk in zijn praktijkruimte. Middenin alle heisa rondom zijn geloofwaardigheid en de
stilte van zijn kant blijft het medium doorgaan met de spirituele activiteiten. Zijn moeder licht toe: “Robbert
ziet vaak wat ze mankeren en verwijst ze dan door naar de dokter. Zijn moeder vertelt dat het gezin lijdt
onder de twijfel die men rondom haar zoon zaait. Opmerkelijk genoeg zegt ze ook: “Hij krijgt echt alles door
van hogerhand. Hij leest nooit een boek en zit nooit achter de computer.”
Volgens haar leest hij nooit een boek, terwijl hijzelf op zeventienjarige leeftijd op de radio vertelde dat hij
veel leest en vooral over paranormale onderwerpen. We snappen niet waarom moeder Nonny iets totaal anders
zegt dan haar zoon, maar misschien ontbreekt ons daar ook de informatie toe.
Robberts moeder vertelt dat een reading van drie kwartier tot een uur vijftig euro kost. Aangezien hij (volgens
haar) niet in staat is om iets anders te doen doet hij dit om zijn brood mee te verdienen.
De journalisten zijn heel geïnteresseerd en willen ook wel zo’n reading waarin Robbert alles weet van diegene
die voor hem zit. Voor de moeder is dat geen probleem, zij regelt de afspraken van Robbert en prikt meteen
een datum. Dat is echter buiten de waard gerekend. ’s Avonds belt vader Peter de journalisten op om alles te
annuleren. Eerst wil hij geen reden geven, maar later vertelt hij de krant: “Mijn hele gezin gaat zwaar gebukt
onder de negatieve publiciteit van de laatste weken. In verschillende verhalen zijn wij tot de grond toe
afgebrand. Dat is verschrikkelijk en dit is voor Robbert niet het juiste moment om te reageren. Eerst laten we
de rust weerkeren en daarna zal Robbert laten zien wie hij werkelijk is. Die jongen zal de wereld nog
verbazen.” (terug naar boven)
8-1-2006, Tweede verklaring van Irene Moors
De oprichtster van productiehuis House Of Television hult zich lang in stilzwijgen maar die wordt nu
doorbroken. In het programma Life & Cooking leest ze een verklaring voor:
"Afgelopen week zijn er diverse artikelen in verschillende weekbladen gewijd aan het medium Robbert van den
Broeke en aan Er is zoveel meer. Robbert van den Broeke zou de boel belazeren. Die zou informatie van
internet afhalen en de foto's van lichtbollen of geesten zou hij zelf creëren.
Ik als presentatrice en producente van het programma Er is zoveel meer kan alleen maar zeggen dat er bij het
maken van dit programma nooit gebruik is gemaakt van enige vorm van trucage. Verder is Robbert voor zijn
readings nooit voorzien van voorkennis. Wat hij wel of niet weet van historische locaties, dat weet ik niet, dat
is bij mij niet bekend. Maar gezien zijn gaven ben ik ervan overtuigd dat hij op die locaties wel degelijk dingen
doorkrijgt op wat voor onverklaarbare manier dan ook.
De vraag bij velen is: kan het allemaal wel? Wat Robbert doet is toch onmogelijk? Men denkt: dat moet wel
met trucage of dat moet wel van internet zijn, of dat moet met allerlei hulpmiddelen. Ja, maar stel dat het
nou wél mogelijk is. Dat is wat we hebben willen laten zien in dit programma. En iedereen is vrij om met die
overweging te doen wat hij wil.
En op de vraag of ik denk dat Robbert van den Broeke paranormale gaven bezit, kan ik alleen maar mijn
mening geven. Ik denk van wel en dat is gebaseerd op wat ik het afgelopen jaar met hem heb meegemaakt en
dat komt ook door de readings. Dat de foto's van Robbert na te maken zijn, zoals vermeld in aflevering twee
ook, dat klopt. Maar dat is geen bewijs dat de foto's van Robbert fake zijn. Dat vinden wij.
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (33 of 76)16-3-2006 15:32:28

DossierX
En nou is dit voorlopig het laatste wat ik erover wil zeggen, want ik ben gek gebeld en ik denk, ik moet er nu
even een punt achter zetten. Ik heb geen behoefte meer om me actief te verdedigen. Ik wil het echt afsluiten.
Iedereen mag zijn eigen mening vormen en zijn eigen gevoel daarbij hebben. En ik wil ook nog wel eventjes de
mensen bedanken die wel positief gereageerd hebben. En dat waren gelukkig heel veel. Tot zover dit verhaal
en dan zet ik er even een streep onder."
Voor wie op antwoord zit te wachten is dit geen verlossing, maar het afzijdig houden van Irene is begrijpelijk.
Robbert en vader Peter zijn diegenen die oplossingen kunnen geven. Irene Moors heeft eigenlijk weinig met de
kwestie te maken. Dankzij haar en haar team was het zelfs mogelijk om Robbert aan het werk te zien en zo
heel Nederland van een of andere mening te voorzien. Don’t shoot the pianoplayer. (terug naar boven)
9-1-2006, Paragnost Jan van der Heide
Het landelijk bekende medium Jan van der Heide wordt om een mening over Robbert gevraagd. Hij is niet mals
en vindt dat van den Broeke niet correct omgaat met de wereld van de doden. We citeren een deel van Jan’s
woorden:
De uitzending 'Er is zo veel meer' gaat onder andere over dode mensen. Hun ziel, hun
geest... Op welke manier kan je dat verbinden met welke vorm van nep? Meneer Van den
Broeke maakt foto's van een blinde muur en opeens staat daar een foto op van een soort
non. Zelfs Irene was in de uitzending 'verrast' over de foto. Stond het niet in het draaiboek?
Ik zou Van den Broeke willen verzoeken, maak een foto van dezelfde muur met mijn
digitale camera. Van der Broeke citeerde het internet-typefoutje 'genverbrander' in plaats
van 'geneverbrander' toen hij een vorig leven van een ontroostbare weduwevrouw
beschreef, waarvan de man zelfmoord had gepleegd. Uiterst pijnlijk. Vergeet niet ik ben in
de afgelopen veertig jaar in talloze 'spookhuizen' geweest, heb veel gezien als therapeut en
paragnost. Het maakt mij zo ongekend verdrietig als er personen zijn die een koehandel
drijven met de wanhoop van ontroostbaren. Mensen, nabestaanden die zoeken naar houvast, zich vastklampen
aan een strohalm... Maar nogmaals ik bestempel Van den Broeke niet als oplichter, ik ken hem niet. Maar
hopelijk kent hij zich zelf...?’
Het volledig woord van Jan van der Heide kan op zijn website gelezen worden. (terug naar boven)
12-1-2006, Boemerang
In dit programma helpen Bas van Putten, Anita Witzier en Fons de Poel de
kijkers zich een weg te banen in een wereld van verleiding, list en subtiele
misleiding. Op 12 januari 2006 komt Robbert, ze noemen hem de Nederlandse
Char, ter sprake. De presentatoren halen het genverbrander-incident aan en
werpen nieuwe vraagtekens op.
Lang geleden, zou Robbert in het tv-programma Wonderen Bestaan optreden. Het team van boemerangpresentatoren
De beelden hebben de uitzending nooit gehaald en Boemerang vertelt
waarom. Blijkt dat hij foto’s van geesten en energienevels aan het redactieteam zou leveren. Yvonne Jaspers
ging met een cameraploeg naar de Hoevense velden en deed samen met het medium een fotosessie. Hij nam
foto’s van haar, omringd door entiteiten die eruit zagen als witte wolken. Op het moment die beelden op de
montagetafel kwamen te liggen werd aan de echtheid getwijfeld. De regisseur Kolijn van Beurden doet in
Boemerang een verklaring: ‘Tijdens die montage heb ik eigenlijk ontdekt hoe het werkt.’
Aan de hand van de bijhorende beelden verklaart Kolijn dat het helemaal
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (34 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
geen energienevels zijn geweest. Het waren reflecties van de cameraflits Boemerang
op de uitgeademde, gecondenseerde lucht van Yvonne Jaspers. De avond bekijk aflevering
dat de regisseur het ontdekte heeft hij geëxperimenteerd, om zeker te
zijn van wat hij vermoedde. Hij verkreeg identiek hetzelfde resultaat. De ontdekking resulteerde erin dat de
aflevering niet werd uitgezonden in het tv-programma.
De desbetreffende foto’s worden in de uitzending van Boemerang getoond. Deze kan via de hyperlink rechts
terugbekeken worden. (terug naar boven)
21-1-2006, Getuigen pleiten voor en boeren spreken contra
In BN De Stem schrijft journalist Jan Martens een artikel over Robbert. Het beschrijft onder andere de mening
van Gerda van Haaften uit Wamel, Gelderland.
Gerda ziet hem als ‘haar’ medium en komt al jaren als patiënt naar zijn praktijk. Zonder twijfelen en ondanks
de mediacommotie zou ze haar hand in het vuur steken voor Robbert: “Het is de schuld van de televisiemakers,
meneer. En van zijn vader. Die willen allemaal een slaatje slaan uit Robberts gaven. Ja, en dan wordt de
waarheid een handje geholpen. Dan wordt er misschien wel wat informatie van internet gehaald of worden er
‘geestenfoto’s’ in scène gezet. En dat is doodzonde. Want Robbert is zó’n goeie jongen. Zo gevoelig. En hij is
echt bijzonder. Tijdens de consulten met mij wist hij echt dingen die hij eigenlijk niet kon weten. Hij heeft
me echt geholpen, net als heel veel van zijn andere patiënten.”
Het artikel laat nog andere getuigen aan het woord. Marian van Tussenbroek uit Breda is er één van. Zij is nog
niet lang patiënt bij paragnost Robberts en moest even door de twijfel bijten om toch tot de volgende conclusie
te komen: “Hij is een warme persoonlijkheid, die absoluut geen trucage nodig heeft. Robbert is oprecht en
komt zeer betrouwbaar over. Wat hem nu wordt aangedaan, is een groot onrecht.”
In de krant komt nog een getuige aan het woord, die wilde niet met de naam vermeld worden. Zij, een vrouw,
zegt het volgende: “Ik kwam bij Robbert omdat niemand anders me kon helpen. Hij heeft me wel geholpen.
Fraude of oplichting, ingegeven door zijn vader en de televisiemakers? Ach, dat zijn grote woorden. En het is
ook wel logisch, eigenlijk. Zijn vader is een ambitieus man, die graag een mooie toekomst voor zijn zoon zag,
met veel geld en een goede baan. Maar toen bleek Robbert anders te zijn dan anderen. En dat is natuurlijk
moeilijk te accepteren.”
Voor de eerste keer publiceert de krant de naam van de getuige die Robbert en Peter in een veld gezien
hebben. De boer heet Frank Wijnen, hij zegt: “Hij stond midden in een graancirkel die hij volgens mij net
daarvoor gemaakt had. "Kijk", zei hij tegen me, "hier is net een UFO geland." Ik keek omhoog en zag daar
alleen maar hoogspanningsdraden. "Daar doorheen?" vroeg ik hem. Daar had hij niet van terug. Ik heb hem toen
gezegd hem nooit meer in een van mijn velden te willen zien. Op mijn grond is sindsdien ook nooit meer een
graancirkel gevonden.” (terug naar boven)
30-1-2006, Robbert nodigt Weekend uit
Ondanks alle heisa besluit het medium om het allereerste contact te laten verlopen via het blad Weekend. We
geven geen oordeel over het magazine, want het artikel was zeker goed, maar het wordt doorgaans niet
bepaald voor de meest kritische doelgroep gemaakt en inhoudelijk gezien is het niveau ook niet iets waarmee
een mens diepgang kan bereiken. Op deze pagina valt een ingescande versie van het stuk te lezen, om zelf te
waarderen.
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (35 of 76)16-3-2006 15:32:29
Het medium nodigt Weekend dus uit en hoofdredactrice Petra

DossierX
Boots besluit de klus aan te nemen. Bij vragen hoe het met
hem gaat antwoordt hij met hangende schouders: “Het is
verschrikkelijk dat men mij niet gelooft. Dat doet pijn. Ik ben
enorm gekwetst. Maar ik kom er wel overheen. Ik ben geen
leugenaar, maar een oprecht en eerlijk mens. Dat alleen geeft me de kracht om door te gaan. Net als met dat
‘genverbrander’. Ik zweer op alles dat me lief is dat ik dat niet van internet heb gehaald. Natuurlijk besef ik
heel goed dat ik de schijn tegen heb, maar het is wel de waarheid. Verder wil ik er niets meer over kwijt.
Weet je, zolang ik mezelf recht in de ogen aan kan kijken weet ik dat ik hier sterker uitkom. Veel triester vind
ik het voor de groep Nederlanders die wél in mij gelooft. Die door deze hetze hun vertrouwen in het leven en
het leven hierna weer verliezen. Het vertrouwen dat ik ze de afgelopen jaren met al mijn inzet heb kunnen
geven.”
De hoofdredactrice is goed voorbereid. Voordat ze naar Robbert ging heeft ze op de redactie haar naam ingetikt
op Google. Zo denkt ze te kunnen herkennen of iets bekend of opgezocht klinkt. Naast zakelijk informatie staat
echter niets van haar overleden familieleden op het net. Robbert kan dus onmogelijk iets over haar weten.
De reading begint en het medium noemt de letters A, N en N. Of ze een naam kende met die letters? Dat is zo,
haar oma. Net zoals alle andere geesten waarover we Robbert hebben gehoord is ook Anna dichtbij om te
waken. De redactrice is geroerd en in het artikel lezen we ook haar verbazing als Robbert ook de zieke oom
Jaap, de overleden opa en oom Frans en haar gestorven tante Lien naar boven brengt.
Robbert vertelt dat sommige overledenen alleen maar langskomen om duidelijk te maken dat er meer is na de
dood, anderen zijn bezorgd om hetgeen in de aardse sferen gebeurt. Op dat moment heeft de journaliste een
gekleurde bril op, dat vertelt ze zelf in het artikel. Ze omschrijft Robbert als oprecht, iemand waarbij je
meteen op het gemak bent.
Op een bepaald moment krijgt Robbert de naam van een zieke zwarte kat door, de naam begint met een C. Dat
blijkt de kat Cooper te zijn, die was een maand eerder overleden. Ook het uiterlijk van het overleden vriendje
van Cooper kreeg Robbert door. De redactrice staat al helemaal versteld als Robbert vraagt of ze een
uitvergrote versie van het duo katten thuis aan de muur heeft. Dat blijkt zo te zijn, hoe kan hij dit weten? Petra
Boots is om en haar eerder sarcasme slaat om in twijfel en zelfs geloof.
Grappend zegt het medium: “Zo, heb ik dat niet even mooi van internet ‘gegoogled’ allemaal?” (terug naar
boven)
Februari 2006, Paravisie
In drie pagina’s vat het maandblad Paravisie de situatie van Robbert van den Broeke samen. Op de voorpagina
prijkt het betwistbare citaat ‘Het hogere is overal, behalve in de logica.’
Er worden in het artikel geen nieuwe zaken vermeld. Een gescande versie kan gelezen worden via de volgende
links: pagina 1, pagina 2, pagina 3. (terug naar boven)
7-2-2006, Robbert en vader Peter spreken met het Brabants Dagblad
Sinds lange tijd wordt er weer gecommuniceerd door Robbert en zijn vader. Omdat het Brabants Dagblad in het
prille begin van zijn carrière de kans op een podium had gegeven ging de keuze opnieuw naar deze krant.
Over hun stilzwijgen zegt Peter van den Broeke: “Zo werd het ons ook
geadviseerd: bepaal zelf weer het moment van publiciteit, zonder
rancune naar mensen die zo tekeer zijn gegaan.”
Peter en Robbert hebben geen wederwoord, geen bewijs van echtheid.
De enige manier waarop de wonderlijke gaven bewezen kunnen worden
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (36 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
is door Robbert zijn ding te laten doen.
De journalist wordt uitgenodigd tot een reading en daar gaat hij graag
op in. Bij het melden dat hij een nuchter mens is antwoordt Robbert
handenwrijvend: “Da’s alleen maar mooi, tegen zweverige types hoef ik
maar boe te zeggen en ze gaan al door de knieën. Als ik mijn best doe,
dan zou ik de pincode van mensen nog wel kunnen doorkrijgen.”
De woordkeuze van Robbert is apart: ‘Mensen door de knieën laten
gaan?’ En dat in de context van het doel dat hij wil bereiken? Enig
associatief vermogen bespeurt daar onraad in, misschien ten onrechte.
Wat te denken over het raden van de pincode, een bekende truck van
illusionisten die experts zijn in het lezen van lichaamstaal. Hoe dan ook,
(c) Het Brabants Dagblad - Robbert &
Peter
Robbert blijft bij zijn echtheid en zweert op zijn eigen dood: “Als ik een lijn naar boven heb, heb ik toch geen
andere rotzooi nodig? Ik ben mijn eigen Google.”
Peter van den Broeke licht toe dat bedrog niet gepikt zou worden door de hogere wezens, dan zou de
energetische kraan meteen dichtgedraaid worden. Als argument hiervoor haalt hij de verbrande medicijnen
aan. Hij is dermate overtuigd van Robbert dat hij de critici aanraadt om de optie dat Robbert daadwerkelijk
een wonderkind is in beschouwing te nemen. “Nog niet de helft van onze bizarre ervaringen met Robbert
hebben we wereldkundig gemaakt. Soms zijn ze te ongeloofwaardig, maar ze zijn absoluut waar.”
Zelfs het medium vindt het belachelijk om informatie met spellingsfouten uit de hogere wereld binnen te
krijgen. Het gebeurt hem wel vaker dat hij namen niet helemaal helder krijgt en in het geval van genverbrander
kreeg hij toch echt dat woord binnen.
De krant vervolgt: moest Robbert op een briefje het woord ‘geneverbrander’ hebben staan, dan nog zou hij het
lezen als genverbrander. Het medium is namelijk dyslectisch.
Of dyslexie er iets mee te maken heeft is niet duidelijk. Iets dat correct fout wordt gelezen (een spelfout op
internet) kun je niet echt vergelijken met een fout gelezen correct woord, zoals bij dyslexie het geval is.
Natuurlijk is Robbert aangedaan door alle negativiteit uit de media: “Mijn doel is mensen ervan bewust te
maken dat we allemaal kinderen zijn van dezelfde grote liefdes- en lichtbron. Dat is me ook opgedragen. Dan
zit je niet op die drek te wachten”
Robbert houdt zich vast aan de gedachte dat “alle profeten en mystici in de geschiedenis zijn verguisd en
verstoten.”
De journalist betreedt de kamer waar hij de reading zal ontvangen. Hij schrijft het volgende:
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (37 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
Het is tijd voor de reading, die vindt plaats in een soort tempeltje waar met geestenfoto’s, beelden, wierrook
en kaarsjes een mystiek sfeertje is geschapen. Robbert doet zijn werk nu eens ontspannen lachend, dan in een
soort trance. Drie kwartier lang krijg ik informatie over me heen van overleden dierbaren van gene zijde van
oma’s, opa’s, mijn ouders. Ze waken over mij en ons gezin. Mijn vrouw en ik blijken in een vorig leven ook al
een stel te zijn geweest, in het zeventiende-eeuwse Spanje.
Er komen adviezen door voor kinderen over wie we soms zorgen hebben. Zoonlief moet ’oppassen met
verkeerde vrienden en kan de drugs beter mijden’. Ikzelf moet meer ’uit mijn hoofd naar mijn gevoel toe’. Ik
moet oppassen voor niersteentjes, mijn opa adviseert me ’sorteerwerk te doen’ het toilet zou binnenkort wel
eens verstopt kunnen raken.
Alles samen lijkt de sessie een schot hagel er zijn frappante treffertjes, maar - eerlijk is eerlijk - geen
moment word ik echt getroffen. En echte missertjes zijn er ook. Er was een oma Anna, zeker, beaam ik nadat
Robbert wat heeft zitten vissen met letters. Maar haar karakterbeschrijving past absoluut niet bij haar, maar
wel op mijn andere oma. Robbert lacht beminnelijk. „Je oma’s door elkaar gehaald? Zoiets kan wel eens
gebeuren.“
Het volledige artikel kan op de website van het Brabants Dagblad gelezen worden. (terug naar boven)
8-2-2006, Robbert bij Omroep Brabant
De opmars is begonnen, Robbert is alweer in de media. Dit keer bij Omroep Brabant in het programma 'Een
Robbertje Bartol'.
Zijn commentaar op Skepsis met hun ‘ijzersterk bewijs’ in de vorm van een genverbrander klinkt als volgt: “Ja,
dat is een erg mager bewijs en ik had ook wat meer originaliteit van de Stichting Skepsis verwacht enneh… ja,
waar je ze dus niet over hoort, en dat is eigenlijk wel heel erg grappig, dat is dat het negatieve kennelijk toch
meer podium krijgt de laatste tijd in plaats van positieve dingen in de media. Want als je dus ziet: al die
readings die ik heb gegeven, hoe kan ik in godsnaam al die namen weten van die mensen? De reading met
Michelle waarvan haar vader 40 jaar lang vermist was, die ik dus opspoorde in dat programma, dat ik
doorkreeg ‘hij woont in Parijs, hij heeft ehhh... Hij woont langs een rivier en heeft een eigen antiekzaak.’
Maar daar hoor je dus de Stichting Skepsis niet over, want dat spreekt teveel tot de verbeelding. Dus hun zijn
er echt alleen maar op uit geweest, ja om… Ja om dat dus: ten gronde te richten met leugens. En dat is heel
erg.”
In de uitzending vertelt hij dat er een vervolg komt op de televisieuitzendingen.
Dat krijgt hij door van het hogere. Op de vraag waarom hij
sinds lange tijd weer naar buiten komt antwoordt Robbert: “ik had het
zelf veel en veel eerder willen doen.”
“Wie heeft je tegengehouden dan?” vraagt de interviewer.
Robbert bij Omroep Brabant
beluisteren (.mp3)
“Nou, dat is toch eigenlijk een beetje mijn eigen intuïtie geweest. Je hebt een menselijke wil maar ook een
intuïtie. En mijn intuïtie zei eigenlijk, boven zei eigenlijk: ‘Blijf even rustig, want als je naar buiten gaat, nu
is het paarlen strooien naar de zwijnen, dus dat moet je niet doen. Blijf bij jezelf en je moet die mensen niet
eens ten dienste zijn, want dat is gewoon niet goed.’
Dat heb ik dus ook gedaan, en nu kreeg ik inderdaad door, heel sterk, van ja: je moet nu weer gaan reageren,
je moet het gewoon vertellen. Simpel rechtzetten. ”
Momenteel lopen er geen programma’s waarin Robbert de centrale gast is. Maar uit de
hogere wereld krijgt hij door dat er opnieuw een televisieshow zal zijn. Een samenwerking
met Irene Moors sluit hij zeker niet uit. Of House Of Talents, het bedrijf van Irene, dat ook
wil is niet duidelijk. Robbert werd na vele beschuldigingen verwijderd van de website van
het bedrijf en lijkt dus geen deel meer uit te maken van de groep personen die ze
vertegenwoordigen. Men had eerder al besloten om de geplande herhalingen van Er Is
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (38 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
Zoveel Meer te annuleren.
Er zijn ook foto’s genomen tijdens de uitzending, deze zijn inmiddels niet meer online te
bekijken. Ze spreken onze menselijkheid zeker aan, Robbert ziet er slecht uit. Alsof hij te
weinig geslapen heeft en mentaal zware klappen heeft gehad. We weten natuurlijk
allemaal dat dit ook het geval is, maar dat het uiterlijk opvalt maakt het des te
tragischer. (terug naar boven)
9-2-2006, RTL Boulevard over Robbert van den Broeke
Robbert ziet er niet
goed uit.
Helemaal terecht halen ze in deze uitzending een
quote van Robbert aan. Die deed hij de dag
voordien bij Omroep Brabant: ‘Ik vind, dan moet
je eigenlijk mij benaderen en zeggen: “Robbert,
kunnen wij jou eens een proef afnemen of ons
eens een reading geven.
En dat doen ze niet. Een wetenschapper
onderzoekt dingen, maar er is helemaal geen
onderzoek gedaan. Het zijn roependen, het zijn
roependen. Maar geen onderzoekers.’
Jan Willem Nienhuys doet in de uitzending een
wederwoord, hij herhaalde een vraag die hij in december 2005 ook al had gesteld: “Wij zouden graag onder
gecontroleerde omstandigheden, desnoods onder toezicht van een gediplomeerd parapsycholoog, een proef
doen met Robbert van den Broeke.”
Zowel Skepsis als wijzelf hebben Robbert op meerdere manieren geprobeerd te bereiken, onderzoek wordt niet
toegelaten. Op zondag 19 februari hebben wij geprobeerd hem telefonisch te bereiken maar verder dan een
monoloog op het antwoordapparaat kwamen we helaas niet. Vader Peter had het bericht op een strenge manier
ingesproken. Terugbellen, enige blijk dat onderzoek écht gewild is, ontbreekt. Zo lijkt het althans.
Albert Verlinde, een van de presentatoren RTL Boulevard
van RTL Boulevard, doet giechelig over een bekijk aflevering
andere uitspraak van Robbert in hetzelfde
radioprogramma. Het medium kreeg door uit de hogere wereld dat hij opnieuw
een televisieprogramma zal krijgen. Misschien is het Talpa, maar Verlinden
maakte duidelijk dat hij en Fons van Westerloo (directeur van de zender)
nergens vanaf weten. Verlinden sloot af met de melding dat zij, RTL Boulevard,
de meeting tussen Skepsis en van den Broeke wilden initiëren. Helaas kreeg de
redactie van Boulevard, net zoals de ons gekende partijen, nul op rekest. De
uitzending kan via deze hyperlink opnieuw bekeken worden.
Overigens bedenken wij ons dat, als John de Mol de verkapte oproep van Robbert hoort, hij hier best enkele
kijkcijfertoppers door kan krijgen. (terug naar boven)
10-3-2006, Tros TV-Show
Peter en Robbert van den Broeke zijn te gast bij Reinout Oerlemans.
Robbert vertelt hetzelfde als bij Omroep Brabant (8-2-006) maar dit keer
op televisie. Tijdens de uitzending is de mimiek van Robbert bij
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (39 of 76)16-3-2006 15:32:29
Tros TV-Show
bekijk aflevering

DossierX
momenten apart, rechts vindt u een link waar dat bekeken kan worden. Op een bepaald moment zoomt de
camera er op in, maar ook in de tussenshots lijkt het alsof Robbert iets meemaakt dat voor een lichamelijke
respons zorgt.
Reinout Oerlemans is niet echt indringend, daarvoor is het programma wellicht te kort, maar stelt zich toch
sceptisch op door Robbert te confronteren met de genverbrander. Robbert vertelt hoezeer hij aangedaan is en
toont dat ook tijdens het hele interview. Als gekwetst man heeft hij steun van vader Peter die naast hem zit
tijdens de uitzending. In tegenstelling tot alle roddels en achterklap kunnen wij, net zoals bij alle vorige
uitzendingen, geen kwaad in de man bespeuren. Hij is autoritair, dat ziet iedereen, maar dat gaat niet zo ver
als de ongenuanceerde proporties die de Nieuwe Revu heeft geschetst. Hoe meer we de man zien, hoe
duidelijker dat lijkt te worden.
Algemeen gezien reageren ze goed op het vele commentaar dat de afgelopen maanden was gebeurd.
Inhoudelijk wordt er weinig besproken en haalt Robbert dezelfde onverklaarde elementen aan in zijn
wederwoord. (terug naar boven)
16-3-2006, Lijn4 (RTL4)
De media lijkt opnieuw vaker te worden opgezocht. Vandaag was Robbert Lijn4
te gast in het programma Lijn4. Het korte gesprek draait, zoals
Videofragmenten Lijn4
gebruikelijk, richting Skepsis en de presentatrice vraagt hem of Skepsis
wel eens contact heeft opgenomen met hem. Robbert antwoordt stellig: "Nee, nooit." Om daar direct aan toe
toe te voegen dat hij wel ooit een e-mail van ze had ontvangen maar dat ze daarna nooit meer contact hebben
opgenomen. Nog even later meldt hij dat hij geen internet heeft. Inhoudelijk gezien kunnen we hier niet
helemaal chocolade van maken en lijkt er sprake van tegenstrijdige gegevens. (terug naar boven)
Robbert op internet
Robbert heeft een tijdje een eigen website gehad: www.robbertvandenbroeke.com. Die werd ondergebracht bij
The House of Talent, het productiebedrijf van Irene Moors. Het was meer een online visitekaartje met weinig
informatie. De webstek gaat in januari 2006 uit de lucht. Volgens Robbert zelf heeft dat niets te maken met de
dingen die gebeurd zijn, ze zijn momenteel gewoon bezig met een nieuwe site, vertelt hij op 8 februari 2006
bij Omroep Brabant. Bij publicatie van dit dossier was er nog geen website online maar viel wel te zien dat er
achter de schermen gewerkt werd aan een nieuwe online presentatieruimte. Die zou eind maart, of in mei,
online komen te staan.
Op genverbrander.nl is ook internetactiviteit aan Robbert besteed. Onder leiding van Sten Oomen wordt op die
die domeinnaam een forum geplaatst dat puur en alleen over het medium van den Broeke handelt. (terug naar
boven)
Samenvatting mediaverloop
Er is veel gezegd en veel geschreven maar duidelijkheid is er nog niet. Dat komt omdat het gezin van den
Broeke zich in stilzwijgen hult en het mysterie daarmee groter maakt. Volgens James Randi is dit dé manier om
de inkomstenbron toch nog te redden. Kan kloppen, veel betrapte mediums gaan later nog door met hun
activiteiten. Maar het zijn natuurlijk geen voorspelbare robotten die altijd hetzelfde doen of reageren. Gezien
zijn jeugdige en toch lange geschiedenis is Robbert letterlijk een geval apart. De media hebben in de gehele
periode zijn beeld zelden volledig weergegeven. Geen enkele keer, eigenlijk. Het was óf te positief, óf te
negatief. In ieder geval niet iets waar een goede mening op gebaseerd kan worden.
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (40 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
Niet alles rondom Robbert is zo helder dat al zijn talenten verklaard kunnen worden door een rationeel
alternatief. Het is bijvoorbeeld onduidelijk hoe Robbert op een grote afstand drie gigantische lichtzuilen,
volgens ooggetuige en gerenommeerd onderzoekster Nancy Talbott, uit de grond kan toveren, die vervolgens
een graancirkel achter te laten. Dat die je niet door met papiertjes te wapperen en toch overkomt het hem. Als
we tenminste mogen aannemen dat er een verband is tussen die zuilen, de cirkel, de waarneming en Robbert.
Ook onbesproken is hoe hij dan wel ál die graancirkels heeft gemaakt, of zichtbare lichtbollen tevoorschijn
haalt. Zijn ouders en zussen verklaren dat zij ook getuige waren. Is de wereld dan zo bedorven dat meteen aan
leugens wordt gedacht? Laten we hopen van niet.
In de fase waarin Robbert landelijk afgekraakt wordt zijn de onverklaarbare zaken geen gespreksonderwerp
meer. Er wordt gefocust op hetgeen waarvan men (zowat) zeker weet dat het nep is. Is het echter wel allemaal
zo simpel? Kunt u zich voorstellen dat een jongen, zijn ouders en zussen, alles bij elkaar liegen? Of een
jongeman die van kindsafaan zijn hele omgeving consequent voor de gek houdt? Iedere keer opnieuw, jaren
lang? Voor ons is dat moeilijk. En toch… (terug naar boven)
3. Robberts graancirkelverloop: Dutch Crop Circle Archive
Rechts zie je een bewegende afbeelding die het
totale graancirkelverloop in de laatste jaren
enigszins schetst. Ziet u Hoeven? Het plaatsje is
sinds 1996 geen onbekende locatie in
graancirkelwereld. Het staat nationaal en
internationaal bekend als "hotspot". Er hoeft dus
niet hard gezocht te worden om een onderzoeker
te vinden die contact heeft gehad met Robbert
van den Broeke of het gezin.
Om te beginnen schrijven we Robert Boerman aan. Hij is een van de stichters van de Nederlandse Stichting
PTAH. Zij doen hoofdzakelijk aan graancirkelonderzoek en houden zich meer recentelijk ook bezig met
bepaalde reproduceerbare energie afkomstig uit de formaties. Op de website van DCCA vindt u een archief van
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (41 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
alle bekende graancirkels in Nederland van 1590 tot en met 2005. We schetsen een kort overzicht, inclusief
verwijzende hyperlinks, van de activiteit in Hoeven. Let wel, dat overzicht is niet compleet want niet alle
cirkels zijn geregistreerd. (terug naar boven)
Hoevens graancirkeljaar 1995-1996 (8)
In 1995 (het moment van Robberts grote verandering) zijn nog geen formaties bekend, al is de eerste
graancirkel, geregistreerd op 5-3-96, een exemplaar waarvan de onderzoekers denken dat hij er al enkele
maanden ligt. In de periode van oktober tot december 1996 verschijnen er nog 7 formaties. Die zijn hier te
bekijken. Een ervan was een sneeuwcirkel, daar besteedt DCCA op deze pagina nog wat meer aandacht aan. (De
sneeuwcirkel staat momenteel nog dubbel geregistreerd in het archief van DCCA) (terug naar boven)
Hoevens graancirkeljaar 1997 (4)
Het volgende jaar, 1997, is iets rustiger, 96 wordt niet voor niets een
recordjaar genoemd. De eerste cirkel in het DCCA-archief dateert uit
mei, dat is een grascirkel die op deze pagina te bekijken is. De
volgende geregistreerde cirkel wordt in juni gevonden. Daar is verder
weinig informatie over en die werd niet bezocht door deskundigen ter
zake. Op 7 augustus 1997 is het alweer raak: een ‘graancirkel’ die in
twee nachten ontstond. Het is een onorthodoxe figuur die geen
typische aspecten heeft. Eigenlijk lijkt dit meer een cirkel die mislukt
is, waarvan iemand tot bloedens toe heeft geprobeerd de fout recht
te zetten. Met de nadruk op ‘lijkt’ want toch is er iets vreemds aan.
Er zijn diverse brandplekken gevonden en het gewas leek verhit. Wij (c) Eltjo Haselhoff - vreemd liggend gewas
denken natuurlijk even aan een haardroger op batterijen en een mislukt experiment, maar hebben eigenlijk
totaal geen invulling voor het fenomeen.
Op 22 oktober '97, twee maanden later, wordt alweer een cirkel gevonden. Op deze pagina lees je daarover.
Een maand later, op 18 november '97 verschijnt de laatste cirkel van het jaar. Er is weinig over bekend, het
waren drie cirkels in winterrogge. Frappant is dat deze volgens de DCCA-website voorspelden werd door een
helderziende. De identiteit van deze helderziende valt niet meer te herleiden. (terug naar boven)
Hoevens graancirkeljaar 1998 (5)
Begin dat jaar verschijnen er drie formaties in Hoeven. Allemaal op 12 februari om precies te zijn. Ook deze
keer bevatten ze ongebruikelijke aspecten. Normaliter zijn graancirkels ofwel simpele ronde figuren, ofwel zijn
het afbeeldingen die geometrisch in complexiteit van elkaar verschillen, Een ‘neppe’ graancirkel is er zo eentje
die zich niet aan geometrische natuurlijke condities houdt. Onder andere daarom kan een Mickey Mouse- of
Halflife-graancirkel alleen maar mensenwerk zijn.
Op de figuren van de graancirkel uit Hoeven heeft 1 cirkel een vreemde krul. Proportioneel gezien heeft deze
geen enkele raakvlakken met geometrische bekende factoren. Met andere woorden: een misser van de maker
(s). Er wordt duidelijk dat de Hoevense cirkels niet bepaald van een hogere ‘intelligentie’ afkomstig lijken te
zijn.
Iets meer dan twee maanden later wordt opnieuw een exemplaar gevonden. Op 27 april ontdekt men een cirkel
met een diameter van 7 meter. Alweer een grascirkel in plaats van een graancirkel. Enkele maanden later vindt
men er nog zo een, die zie je op deze pagina. (terug naar boven)
Hoevens graancirkeljaar 1999 (2)
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (42 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
Dit jaar 2 Hoevense cirkels. Een onbekende ooggetuige zag een ster met een roze kleur. In eerste instantie leek
deze stil te hangen, maar de ster bewoog en zette koers naar het huis van de ooggetuige. Achter dat huis
verdween het lichtgevend object uit het zicht, er lag een veld van gerst. Toen de ooggetuige bij de plaats
kwam was een graancirkel met een diameter van 9 meter ontstaan. Een week later werd in hetzelfde veld nóg
een graancirkel gevonden. Over beide graancirkels is weinig informatie voorhanden. Is Robbert de ooggetuige?
(terug naar boven)
Hoevens graancirkeljaar 2000 (3)
De eerste Nederlandse graancirkels worden dit jaar opnieuw in Hoeven gevonden. Eind april vindt men tien
cirkels in een en hetzelfde veld. Dit rekenen we natuurlijk als 1 formatie. Ze zijn gevormd als een kruis. Twee
maanden later, in juni, verschijnen vijf gerstcirkels. Op 6 november wordt een vreemde formatie gevonden. De
totale lengte ervan is 39 meter en alweer lijkt deze niet op graancirkels die we kennen uit andere plaatsen in
de wereld. Een overzicht van de (Hoevense) graancirkels uit 2000 vind je op deze pagina. (terug naar boven)
Hoevens graancirkeljaar 2001 (3)
Het is regelmaat geworden: de eerste cirkel uit 2001 vindt men in Hoeven. Het betreft een grote cirkel met vier
kleinere omheen. Twee maanden later wordt nog een vreemde cirkel gevonden, aan de structuur is geen touw
vast te knopen. Ook deze is ofwel mensenwerk, ofwel gecreëerd door lichtbollen met een spirituele slok op.
Twee maanden later was BLTResearch-onderzoekster Nancy Talbott te gast bij de van den Broekes. Zij zag toen
met eigen ogen een graancirkel ontstaan, daar schreven we eerder in het dossier over. Op deze pagina leest u er
meer over. (terug naar boven)
Hoevens graancirkeljaar 2002 (2)
Het DCCA-archief registreert slechts 2 graancirkels in Hoeven dit jaar. De eerste was op 25 mei in een
tarweveld. De tweede een maand later, op 18 juni, werd gerapporteerd door Robbert van den Broeke. Over zijn
medeewerking met de graancirkelonderzoekers kunt u op de website van het DCCA een en ander lezen. (terug
naar boven)
Hoevens graancirkeljaar 2003 (3)
Alweer een primeur in Hoeven: de eerste Nederlandse graancirkel van 2003 ontstaat in de nacht van 5 op 6 mei.
Nog geen maand later, op 12 juni zal het alweer zo ver zijn in een tarweveld. De laatste Hoevense cirkel van
2003 volgt vijf dagen later, op 17 juni. (terug naar boven)
Hoevens graancirkeljaar 2004 (3)
Het mag geen wonder meer heten, ook in 2004 verschijnt de eerste Nederlandse cirkel in Hoeven. Meer bepaald
op 7 maart 2004. Exact twee maanden later volgde een nieuw exemplaar. Op de website van DCCA kun je lezen
dat Robbert ook over deze cirkels meer wist te vertellen. Hetzelfde gaat op voor de laatste cirkel, in juli 2004.
Daar leest u op deze pagina meer over. (terug naar boven)
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (43 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
Hoevens graancirkeljaar 2005 (3)
Ook dit jaar wordt de eerste cirkel in Hoeven getraceerd. Dit keer wordt hij op 6 april gevonden door Robbert
van den Broeke. Bijna drie maanden later worden er twee cirkels op dezelfde dag gevonden, op 30 juni. De
eerste cirkel wordt gemeld door Eltoh Hasselhoff en de tweede door Robbert zelf. Deze vondst komt ook op
televisie in het programma Life & Cooking. (terug naar boven)
Graancirkels samengevat
Op de DCCA (Dutch Crop Circle Archive) site is in de tijd tussen 1933 en 1965 slechts één graancirkel in Brabant
bekend. Volgens wat wij kunnen tellen staan er in Hoeven zo’n 36 cirkels geregistreerd tot en met het jaar
2005. Volgens onderzoeker Robert Boerman beweert Peter van den Broeke, de vader van Robbert waar we later
dieper op ingaan, dat er 80 cirkels zijn geweest.
Frappant is hoe dan ook dat dit aantal er was tussen 1996 en 2003, dus voornamelijk tijdens Robberts leven. Er
kan dus veilig gesteld worden, los van de echtheid, dat deze graancirkels verband hebben met het bestaan van
Robbert. Maakt hij ze zelf, of niet? Volgens Robbert zelf alvast niet, maar als oplettende lezer is het aan u te
zeggen. Houdt in het achterhoofd dat graancirkelonderzoekers ook geen uitsluitsel kunnen geven.
Volgens de Nieuwe Revu schijnt men in de omgeving van Hoeven inmiddels gewend te zijn aan het vele geruis in
het gewas. Een boer uit de omgeving zegt in de uitzending van Wonderen bestaan overtuigd te zijn dat de
cirkels niet door mensenhanden zijn gemaakt. Hij gelooft dat het misschien wel van bovenaf komt. Later zal
een andere boer tegen het tijdschrift zeggen dat hij mensen kent die Robbert en zijn vader uit een veld hebben
zien stappen. De dag nadien was er dan een graancirkel te vinden. Een opmerkelijk verhaal over een
opmerkelijk duo.
Dit is natuurlijk een verhaal ‘van horen zeggen’ en mensen zeggen veel. Stel bijvoorbeeld dat Robbert zijn
vader alleen maar wil laten zien waar hij iets voelt of ziet. Dat gebeurde wel vaker. Ze trekken vervolgens
samen een veld in waar helemaal niets te zien is. Bij het verlaten van het veld worden ze gezien door een boer.
Niets qua bedrog gebeurd en toch kan bij de landbouwer een groot vermoeden ontstaan dat de twee de zaak
aan het flessen zijn. Met dat vooroordeel in het achterhoofd vertelt de boer het verhaal dan rond. Voor het hele
gebeuren drie monden en oren verder is zijn de van den Broekes betrapt tijdens het maken van zaklamp-orbs,
sproeiend met enkele jerrycans, terwijl ze tennisrackets aan de voeten hadden om brandende cirkels mee te
maken.
Wat bedoelen we hiermee? Het feit dat iemand de twee uit een veld heeft zien stappen kan zowel bevestigend
als ontkrachtend worden gebruikt in de context van Robberts gaven. Herman Finkers zou grapspelen: ‘je kan der
niks mee.’ (terug naar boven)
4. Gegevens uit grenswetenschappelijke wereld
De carrière van Robbert van den Broeke gaat al mee sinds 1995-1996. Reeds voor het bellen naar Dossier X-radio
tot aan de hedendaagse tijd hebben meerdere onderzoekers kennis gemaakt met het gezin en hun speciale
zoon. In het kader van dit dossier schrijven we enkele van onze bronnen aan, om zo helderheid in de schimmen
rondom Robbert te krijgen.
Wie zijn onze bronnen? Simpel, mensen die zich op frequente basis bezighouden met graancirkels, orbs en meer
van zulks. Grenswetenschappers dus. En dan meer specifiek de mensen waarvan wij wisten dat ze contact
hebben gehad met Robbert of het gezin. Niet iedereen wilde de naam online vernoemd hebben, maar hun
informatie is natuurlijk wel verwerkt in het dossier. (terug naar boven)
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (44 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
Robert Boerman, graancirkelonderzoeker
Robert Boerman van Stichting PTAH heeft meerdere graancirkels in Hoeven
onderzocht. Hij ontmoette Robbert van den Broeke voor het eerst in 1998 tijdens
een graancirkelsymposium in Oibibio te Amsterdam. In de jaren die daarop
volgden zou er enkele keren telefonisch contact plaatsvinden. Na 2000 gebeurt
dat regelmatig.
Robert vindt het medium heel aardig, maar vanaf het begin wordt duidelijk dat
vader Peter niet zo’n prettig figuur is. Arrogant, irritant en dominant zijn enkele
karakterschetsen die uitgesproken worden. Peter van den Broeke is de baas en
bepaalt wat er gebeurt.
Volgens Boerman zijn personen die kritische vragen stellen niet welkom in huize
van den Broeke. De laatste anderhalf á twee jaar heeft de graancirkelonderzoeker
dan ook geen contact meer met Robbert. In totaal heeft hij Peter zo’n vijf keer
aan de telefoon gehad, hij had het privé- en mobiele nummer van Robbert in
vertrouwen ontvangen.
Robert Boerman
Over de meeste Hoevense graancirkels kan weinig opmerkelijks verteld worden. Vanaf 2001 worden de meeste
onderzocht door Robert Boerman maar echt veel informatie is niet voorhanden. Volgens de onderzoekers komt
dit omdat ze vanuit Hoeven geen enkele medewerking van Robbert noch zijn familie ontvangen. Weken, soms
maanden, na het ontstaan van een formatie wordt het nieuws pas gemeld en op basis daarvan kunnen geen
specifieke gegevens meer herleid worden. Het frustreert de graancirkelonderzoeker en dat is begrijpelijk.
Robert Boerman had nog een saillant detail dat in dit dossier niet mag ontbreken. In 2005, bij de eerste
Hoevense cirkel, had hij een interview met Omroep Brabant. Hij reed de straat in en daar kwam net iemand van
de omroep aanrijden. Ze zetten de auto’s naast elkaar en draaien elk hun raam open. Nadat Robert vertelt wie
hij is hoort hij de omroepman aan de (hands-free) telefoon zeggen: ‘momentje, ik zie net dat het
onderzoeksteam gearriveerd is.’
Aan de andere kant van de lijn, via speaker, hoort Robert Boerman de stem van Peter van den Broeke die zegt:
‘Daar ben ik niet blij mee…’
Er was geen duidelijke aanleiding voor die uitspraak, dus het bleef altijd bij de graancirkelonderzoeker hangen.
Gezien de verdachte zaken rondom het medium krijgt zoiets natuurlijk een diepere lading. Al mogen we hier
misschien weinig van denken. (terug naar boven)
Eltjo Haselhoff, graancirkelonderzoeker
In de Nieuwe Revu wordt ook de naam van biofysicus (tegenwoordig ook muzikant) Eltjo
Haselhoff genoemd. Tot mei 2005 was hij voorzitter van het Dutch Center For Crop Circle
Studies. Uit het artikel valt te leren dat hij lange tijd onderzoek heeft gedaan naar de
graancirkelfenomen in Hoeven. Hij is zelfs een tijd kind aan huis, totdat hij een
aangetekende brief krijgt opgestuurd waarin Peter van den Broeke duidelijk maakt dat hij
niet meer welkom is.
Om dit verhaal te staven besluiten we contact op te nemen met Eltjo, hij bevestigt alles. Bij
voorkeur publiceren we in dit dossier de inhoud van die aangetekende brief maar Eltjo heeft
deze niet bij de hand. ´al lang tot compost vergaan omdat ik er niet veel waarde aan hecht,
´ schrijft hij.
Eltjo Haselhoff
Van Eltjo leren we ook dat Peter al sinds 2000 actief met het boek bezig is. Tien jaar eerder hadden we in
DossierX-radio al vernomen dat Robbert en het gezin materiaal verzamelden. Over de gaven van het medium is
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (45 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
Eltjo niet eenduidig, dat Robbert 100% nep is gelooft hij niet. Hij heeft bedrog lang voor onmogelijk gehouden,
maar voor hem is nu wel duidelijk dat de zaak belazerd is om zo een bepaalde reputatie te vestigen. Na het
zien van de non van Singraven heeft Haselhoff daar geen twijfel meer over en vindt hij het een trieste zaak.
In de tijd dat zijn onderzoek heeft plaatsgevonden had Eltjo geen enkele keer een reden om aan Robbert of
Peter te twijfelen. De verhalen zijn natuurlijk wel bizar, maar aangezien hij het met eigen ogen ziet en als
natuurkundige ook geen verklaring vindt, gelooft hij de voorvallen en vertrouwt op Robberts integriteit.
Voorbeelden van het onderzoek van Eltjo Hasselhoff zijn bijvoorbeeld op deze en deze pagina te vinden.
Eltjo kan goed met vader Peter praten en hij vindt het een aardige familie. Daarom verbaast het hem ook zo
dat er plots via aangetekende brieven wordt gecommuniceerd. De essentie van de strijd is dat Peter gelooft dat
Eltjo informatie zou achterhouden voor in zijn boek. Iets dat volgens de onderzoeker zelf een pertinente
onwaarheid is. Het zou op een misverstand berusten dat Nancy Talbott tijdens een bezoek aan het gezin in het
leven heeft geroepen.
Eltjo schrijf het volgende: ‘Ik vond het raar. We hadden een goede verstandhouding en ik heb nooit iets
verzwegen of iets anders gedaan dat niet door de beugel kon. Ik deed het onderzoek voor mijn lol. In
retrospect kan ik me voorstellen dat ze mij aanvankelijk wilden inzetten als 'harde wetenschapper' die achter
hen stond en hun verhaal bevestigen kon, maar zich op een geven moment realiseerden dat ik toch wel erg
goed na kon denken. Misschien iets te goed?’
Later, als Eltjo dankzij de ontwikkelingen rondom van den Broeke meer informatie krijgt, nuanceert hij zijn
stelling. Hij stuurde ons een e-mail om dit te melden zodat er geen verkeerde informatie wordt verspreid.
Daarin schrijft hij dat hij van een (voor ons onbekend) persoon heeft gehoord dat er onduidelijkheden waren.
Na zes jaar kreeg hij een e-mail van iemand, die hem een en ander duidelijk maakte met betrekking tot de
aangetekende brief van Peter van den Broeke. Nancy Talbott van BLT liet onlangs het volgende vallen: "...those
samples which Eltjo took for BLT, but then kept and did his own work on.....Levengood was so pissed when he
found out that Eltjo had written his letter to the editors of the journal before even giving WCL a chance to do
his own work that he didn't want me to edit the report or make it public. What Eltjo did was very
unprofessional, since the only reason he had permission to sample in that field was because Peter got
permission from the farmer for samples to be taken for BLT.....which Eltjo agreed to do for us, but then did it
for himself. No wonder the v/d Broeke family does not admire him. I don't either. It was both a sneaky thing to
do, and totally unfair to Levengood."
Dit gaat om een formatie in Hoeven. Eltjo werd er in 1999 over gebeld door Talbott. Ze verzocht hem veldwerk
voor ze te verrichten. Hij heeft haar toen aangeboden de data eerst zelf te onderzoeken, vóór hij het naar
Levengood stuurde. Zo zouden ze twee onafhankelijke onderzoeken naast elkaar kunnen leggen, wat de zaak
veel sterker zou maken. Talbott vond dat een uitstekend idee. Eltjo heeft toen, na zijn eigen analyse, de
samples naar Levengood gestuurd. Het rapport met alle metingen ging naar Talbott, zodat Levengood niet
beïnvloed kon worden. Hasselhoff heeft er vervolgens niets meer van gehoord.
Toen het te lang duurde, heeft hij, wederom na overleg en met goedkeuring van Nancy, zijn rapport op het
Internet gezet. Dat is hier te vinden.
Talbott's opmerkingen hierboven gaan ook over een artikel dat Eltjo in die tijd publiceerde in Physiologia
Plantarum. Hij had dat artikel in nauw overleg met haar geschreven. Het afgewerkt manuscript stuurde
Haselhoff eerst naar haar en Levengood, zodat het tweetal op hun gemak commentaar konden leveren. Ook
toen heeft hij nooit antwoord gehad. Eltjo kreeg de indruk dat ze geen tijd/interesse hadden en na een hoop
aandringen zei Talbott dat Levengood ernaar gekeken had, en het er "niet mee eens was". Het waarom bleef
echter onbeantwoord.
Uit Nancy's woorden kun je concluderen dat ze denkt dat Eltjo Hasselhof de veldmetingen van de graancirkel in
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (46 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
Hoeven heeft gebruikt voor zijn eigen artikel. Echter: het veldwerk en die bewuste cirkel in Hoeven worden
helemaal niet besproken. Er wordt in het artikel met geen woord over gerept.
Kortom: de aantijgingen van Nancy / Levengood zijn volgens Eltjo dus niet alleen onwaar omdat alles in
onderling overleg gebeurde, en alle rapporten en metingen van te voren werden opgestuurd, maar het is ook
klinkklare onzin omdat iedereen die zijn Physiologia Plantarum artikel leest kan nagaan dat die bewuste cirkel
in Hoeven er niet eens in voorkomt.
Bij Eltjo Hasselhof viel het kwartje, nu begrijpt hij waarom Peter van den Broeke ineens alle contacten met
hem verbrak, en met die aangetekende brief ging communiceren. Nancy Talbott had in die tijd namelijk een
poosje bij ze gelogeerd...
Eltjo schrijft verder nog: “Eerder liet ik doorschemeren dat Peter wellicht op zoek was naar een smoes om de
contacten met mij te verbreken, omdat ik wellicht 'te slim' zou zijn. Dat zou natuurlijk nog steeds kunnen,
maar na vanavond stel ik mijn vermoedens wel een beetje bij. Het zijn overduidelijk de roddels, en volstrekt
onbegrip omtrent de gang van zaken aan de kant van het BLT Research Team, die mij in een slecht daglicht
hebben gezet bij de familie van den Broeke. Zo, da's ook weer opgelost. Na zes jaar!” (terug naar boven)
Bert Janssen
Toen we Bert Jansen, Nederlands graancirkelexpert, een e-mail stuurden kregen we helaas geen respons. We
bleken wel plots ingeschreven op zijn nieuwsbrief. (terug naar boven)
Ed Vos
Aanvankelijk hadden we niet aan Ed Vos gedacht, totdat we bezig waren aan het deel over de Mudman van
Robbert. Alle sporen van die foto leidden naar Ed en wij hadden de vraag hoe hij de kiek bemachtigd had. Ed
Vos kreeg de foto van de Mudman naar eigen zeggen iets voor 25 juni 2005. Er valt niet te bepalen hoe lang
Robbert de foto al in zijn bezit had. Omdat de antwoorden kort waren plaatsen we ze integraal.
Ed antwoordde als volgt:
De foto´s heb ik geplaatst, zoals altijd op mijn website, met toestemming van de maker.
Daar ik zelf contact heb met Robbert en diens familie, heb ik hem zelf gevraagd de serie te mogen publiceren.
Zoals je ziet, staat er verder niets van hem op mijn site.
Ik heb de foto dus van Robbert, en sta voor de authenciteit daarvoor in. Ik ken Robbert er te lang voor om aan
te nemen dat hij iets faked.
Van mijn eigen foto´s kan ik niet eens een 100 % garantie geven, Die kunnen door mensen die er op uit zijn ook
in twijfel getrokken worden, maar weet ik, dat de foto´s genomen door mij en mijn vriendin, zoals je ze op de
site aantreft als Dutch Light Orbs foto´s, allen authentiek zijn.
Nogmaals, Robbert zoveel jaren kennende, ga ik zondermeer van de autenticiteit van diens foto´s uit.
Wees welkom met jouw vragen. Veel vind je overigens ook terug in Robberts boek `van zorgenkind tot medium.
Een uitnodiging om vragen te stellen, dat is altijd aangenaam. Het eerste waar we benieuwd naar waren was
Ed's mening over de algemene beweringen dat Robbert bedrog pleegt met zijn foto’s.
Als Robberts foto´s fake zijn, heet ik geen Ed Vos, hoewel de burgelijke stand en de belastingdienst er anders
over denken.
Veel meer kan ik er niet over zeggen.
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (47 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
Later in het dossier, tijdens het bespreken van de Mudman, gaan we nog even dieper in op de verklaring van Ed
Vos, want daar schort een en ander aan. (terug naar boven)
Rudi Klijnstra
Rudi Klijnstra schreef boeken over o.a. graancirkels en werkte ook samen met Robbert. Hij meldde stellig dat hij
geen uitspraken wilde doen over 'andere' mediums. (terug naar boven)
Nancy Talbott
We schreven Nancy Talbott een e-mail met daarin dezelfde inhoud als bij de andere onderzoekers. Zij is tot op
heden de enige persoon die, los van het gebeuren net Robbert, een graancirkel heeft zien ontstaan. Diezelfde
avond kregen we een telefoontje uit Amerika. Nancy wilde eerst weten wie en waarom, vervolgens was ze heel
bereidwillig. We schetsen enkele van de opmerkelijkste elementen uit het gesprek.
Allereerst stond ze niet verbaasd van enig scepticisme, ze wilde weten met welke
aspecten van Robbert we moeite hadden om te geloven. Als eerste noemen we de
foto’s met daarop papierwezentjes, waarop ze antwoordt dat die zeker niet nep
zijn. Ze heeft zelf meegemaakt dat Robbert de wezens fotografeerde en dat nam
haar twijfel weg. Eerst vond ze het hele idee maar belachelijk. Avonden na elkaar
hebben ze gefotografeerd. Robbert vertelde wanneer hij de aanwezigheid van een
entiteit voelde en er werd een foto genomen. Keer op keer was het raak. Het
opmerkelijke is dat Nancy zelf ook foto’s heeft genomen van de entiteiten. Zij is
de enige persoon in de omgeving van Robbert waarvan bekend is dat ze zelf op de
knop drukte tijdens het fotograferen van blurwezens. Helaas wilde ze geen foto’s
met ons delen dus bevestiging daarvan hebben we niet.
Nancy Talbott
Nancy vertelt dat Robbert doorgaans de wezens, orbs en graancirkels voelt aankomen. Maar niet altijd, want
het gebeuren waarbij er een graancirkel ontstond dankzij drie lichtzuilen kwam als een verassing, volgens haar.
Over dat gebeuren, waar wij geen enkele afdoende verklaring voor hebben gevonden, vertelt Nancy ook:
‘Hij en ik stonden in de keuken, enkele minuten voordat het gebeurde. Hij was een broodje met pindakaas aan
het maken. Hij had niets in de gaten en dan BAM, het gebeurde. Hij was op dat moment net zo bang als ik zelf.
Het was enkele seconden héél, héél eng. We hadden allebei zoiets van ‘wegwezen!’
Het is heel moeilijk uit te leggen maar die lichtzuilen waren heel krachtig. Gigantische hoeveelheden energie
waarvan je weet dat het niet goed is eronder te staan.
Van waar ik stond zag ik de lichtzuilen, die één voor één naar beneden kwamen, op dezelfde plaats. Ze
bewogen niet. In de slaapkamer op het bovenverdiep, daar was ik op dat moment, zag ik de lichtzuilen op
bijna hetzelfde moment verschijnen. Robbert was op dat moment beneden in de keuken. De eerste twee
lichtzuilen verschenen en hij rende naar boven, naar mij. Omdat hij bang was, verbouwereerd. Hij zag dus de
derde zuil niet verschijnen omdat hij op de trap was. Hij is jonger dan ik en hij beweegt sneller. Ik was ook
onderweg naar beneden, maar ik was nog niet helemaal uit bed op het moment de derde zuil uit de lucht
kwam.
Vanuit zijn gezichtsveld kon hij de lucht veel beter zien dan ik, hij zat neer aan de tafel bij een groot venster.
Hij zag ook dat de zuilen van boven naar beneden kwamen, van zo hoog als hij kon kijken. Hij zag ook dat ze
op dezelfde plaats stonden en dat ze niet bewogen. De zuilen bleven ook maar iets van een seconde staan.
Alles buiten lichtte heel helder op, alsof je ieder licht op Broadway aanstak. Het was helderder dan daglicht,
terwijl het 3 uur ’s nachts was. Ik kon tot de overkant van het veld alles zien, dat is een kwart mijl (400
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (48 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
meter). In al die helderheid kon ik nog steeds de zuilen zien. Hoe helder moeten de zuilen dan zijn geweest,
want ik kon ze onderscheiden van de heldere achtergrond? Ik kan niet verklaren hoe dat kan.
Vanbinnen in de zuilen kon ik de spiraalbeweging zien. Robbert en ik hadden daar niet over gepraat en toen ik
hem vroeg een tekening te maken van wat hij had gezien, toen zag het er hetzelfde uit. Toen we er na de
tekening over hebben gesproken vertelde hij over de lichtzuil, ook dat was hetzelfde.
Robbert heeft dus niet gezien waar de zuilen vandaan kwamen. Na de derde zuil te hebben gezien renden
Robbert (die op dat moment boven was) naar de grote deuren om buiten te kijken. We wilden zien wat er in de
lucht was. Er was niets, helemaal niets. Als er daar al iets was, dan was het onzichtbaar. Het enige dat te zien
was waren enkele sterren en wolken. Er was helemaal niets dat kon verklaren waar de lichtzuilen vandaan
kwamen.’
Tijdens het gesprek laat ze zich voortdurend positief uit over Robbert, wat er met hem gebeurt noemt ze
karaktermoord en in zeker opzicht heeft ze daar wel gelijk in. Ze verhaalt over de vele wandelingen die ze
samen hebben gemaakt. Hun gesprekken verliepen met een soort eigen taal, Robbert is het Engels niet goed
machtig.
Op de vraag of ze zeker is dat haar waarneming van de lichtzuilen niet beinvloedt is door Robbert antwoordt ze
stellig ja. Ze weet wat ze gezien heeft en twijfelt er geen moment aan. Ook op onze vragen omtrent de wezens
antwoordt Nancy:
‘Ik stond vaak pal naast Robbert toen hij foto’s nam. Dan voelde hij een wezen aankomen, soms voelde ik dat
ook. Of het met mijn camera of de zijne was: wanneer hij de camera omhoog hield en klikte zag ik op het LCDschermpje
een wezen verschijnen. Wat het ook was, ik kon het zien op het scherm. Met mijn ogen, recht voor
me kijkend, zag ik niets. Hij hield niets voor de camera, dat kon ik zien. Ik dacht: misschien is het een
hologram dat geprojecteerd wordt van op een andere plaats in het huis. Dat is niet onmogelijk. Dus ik deed
alle gordijnen dicht om zeker te zijn dat er nergens een open plaats kon zijn waardoor een hologram
geprojecteerd kon worden. En toen deden we het experiment opnieuw en opnieuw en opnieuw, telkens met
hetzelfde resultaat. Ik weet niet wat het is, maar een hologram is het zeker niet.’
Nancy vertelt dat zij ook foto’s heeft genomen van zulke entiteiten: "Ik wil even terugkomen op de foto’s waar
we het net over hadden, misschien is dat van nut. Ik heb zelf ook foto’s genomen van zulke wezens. En ook van
lichtzuilen en storingen, ik heb honderden van dat soort foto’s.’
Op de vraag of wij enkele van die foto’s mogen zien antwoordt ze dat ze het nog niet zeker weet. We hebben
nog niets ontvangen, Nancy heeft het heel druk.
Nancy Talbott heeft het boek ook gelezen. Ze mag dan wel de taal niet begrijpen, op basis van de foto’s weet
ze ongeveer welke gebeurtenissen er weergegeven worden. Wanneer ze vertelt dat verre van alles in het boek
staat opperen we de geruchten over een tweede boek. ‘Dat kan,’ zegt ze, ‘zijn vader zal het moeten schrijven
want Robbert is daar niet zo geschikt voor. Als het van Robbert zelf had moeten komen dan was er nooit een
boek geweest. Mensen zouden dankbaar moeten zijn op de vader want zonder de man dan hadden ze er niets
over gehoord. Robbert is niet georganiseerd op die manier, het ontbreekt aan structuur. Schrijven is niet zijn
talent en het maakt hem ook niets uit. Hij investeert niet in dat deel.’
Nancy kent Robbert goed, dus we peilen naar de intenties van het medium. Als wij opperen dat Robbert dit
alles doet om mensen te helpen antwoordt Nancy twijfelend: "Ja, hij wil mensen helpen. Maar of dat het enige
is dat hij wil doen, dat weet ik niet zeker.’
Ze vermeldt uitdrukkelijk dat ze niet weet wat zijn intenties zijn, de taalbarrière is er en daarnaast kan zij niet
voor hem spreken. Dat kan hij zelf ook doen, vindt ze terecht.
Later in het gesprek vertelt ze ook over een van de bekendste voorvallen van Robbert. Op een gegeven moment
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (49 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
wordt hij kletsnat wakker in een graancirkel, dat werd eerder in het dossier omschreven. De dag nadat dit
gebeurde was Nancy bij de van den Broekes. Robbert wou haar de graancirkel laten zien en samen met vader,
moeder, dochter en vriendin reden ze ernaartoe. In de cirkel zelf, die reeds gemaaid was, zagen ze niets
vreemd. Op de foto’s van Nancy des te meer. Bij navraag wat er precies zo vreemd was: "Waren het orbs of
wezens?", antwoordde Nancy: "Laten we het houden op vreemde dingen."
Een jaar later reden Robbert en Nancy naar dezelfde plaats, ze hadden diverse soorten opnamemateriaal bij
zich. Nancy nam foto’s van de plaatsen waar Robbert in het gras had gelegen of gestaan. Ze verklaart dat alle
foto’s een soort storingen, distortions, hadden. Van de hele serie foto’s zijn er maar enkele die goed gelukt
zijn, de variatie in storingen is verschillend. Er is iets dat invloed heeft gehad op het fotograferen. In alle jaren
dat ze zich met dit soort fenomenen bezig houdt kent ze deze specifieke eigenschappen slechts van de speciale
onderzochte graancirkels en van Robbert. Voor haar is dat alleen al een reden om niet aan Robbert te twijfelen,
ze weet dat deze mysterieuze zaken bestaan. (terug naar boven)
Sten Oomen, uittredingsdeskundige
Als een pitbull bijt Sten Oomen zich in de zaak van den Broeke vast. Zij is de leidster van de vele (meer dan 52,
een recordaantal!) forumtopics op fok in het onderdeel The Truth Is In Here.
Op haar eigen website heeft Sten, die zich normaal bezig houdt met astrale ervaringen, een vragenlijst
opgesteld. Daarmee zou ze als geïnteresseerde zo’n 15 vragen beantwoord willen zien door Robbert van den
Broeke. De vragen zijn op deze pagina te lezen. Op geen enkel moment heeft Sten antwoord ontvangen, dat was
een extra motivatie om op het forum actief te zijn.
Eind 2005 wordt genverbrander, de beruchte geestelijke internetkopij van Robbert,
dankzij de forumbezoekers en webloggers van fok woord van het jaar. Sten zet de
website genverbrander.nl op en biedt de domeinnaam te koop aan voor het goede doel.
Hiervoor koos ze de vogelbescherming. Vreemd genoeg wil de vogelbescherming er niet
teveel ruchtbaarheid aan geven. Om het geld te ontvangen zijn ze natuurlijk wel bereid,
zo flexibel zijn ze dan weer wel.
Onder het motto ‘paranormale pimpelmezen’ kan het bieden op de domeinnaam
beginnen vanaf 501 €uro. Helaas geen bieders, maar het toont misschien aan welke
proporties de interesse, vragen en obsessie in de waarheid rondom Robbert bij
momenten aanneemt.
Sten Oomen
We sturen Sten een e-mail en vragen haar hoe ze, na een jaar dicht op de ontwikkelingen te zitten, over
Robbert van den Broeke denkt.
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (50 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
"Mijn eerste kennismaking met Robbert was dat ik hem in het programma Life and Cooking energie zag
uitstralen naar de kijkers thuis. Voor mezelf weet ik dat energie ook buiten de grenzen van het menselijke
lichaam kan reizen, en wat hij zei te doen, is voor mij dus inderdaad een mogelijkheid. Ik zette echter wel
vraagtekens bij zijn motivatie energie te willen sturen naar de kijkers thuis. Er ontstaat in mijn optiek dan
toch een zekere ongelijkwaardigheid: de een zal de ander wel op een hoger plan tillen, zoiets. Waar is dan de
eigen verantwoordelijkheid? Ik voelde een zware, redelijk warme vibratie toen Robbert dit deed. De energie
die hij uitzond voelde voor mij dus inderdaad behoorlijk krachtig, maar ik kan daarbij niet spreken van een
lichte, ‘vrolijke’ energie.
Gedurende en na de uitzendingen van Er is zoveel meer, die volgden op zijn optreden in Life and Cooking, heb
ik Robbert intensief gevolgd. Elke dag en dat voor een paar maanden lang (december 2005 - februari 2006),
was ik er wel mee bezig. Samen met andere forumleden van Fok analyseerden we alles wat hij zei en deed.
Ook las ik zijn boek en verdiepte me in alle informatie die er beschikbaar was in de media. Ik stelde naar
aanleiding van zijn boek 15 vragen voor hem op en verstuurde die naar hem, en publiceerde die op mijn
website, maar daar kreeg ik tot dusver geen antwoord op.
Ofschoon ik aanvankelijk open stond voor zijn kunnen en vooropgestelde gaven, ben ik gaan twijfelen naarmate
de tijd verstreek.
Voor mezelf heb ik geconcludeerd dat Robbert inderdaad een belangrijke rol had (heeft) op paranormaal
gebied. Nog niet eerder is, denk ik, in Nederland op zulke intensieve schaal het doen en laten van een
Nederlands medium onderzocht, ook door de mensen uit zijn eigen ‘sector’. Echter ben ik van mening dat zijn
invloed anders is als hij zelf misschien dacht of denkt. Hij heeft ‘paranormalen’ en ‘sceptici’ dichter bij elkaar
gebracht, omdat beide polen dichter tot elkaar kwamen en komen in de discussie over zijn geestfoto’s en
readings.
Ik kan nog steeds niet goed beoordelen welke dingen er echt authentiek gebeurd zijn in Robbert’s leven en
welke hij zelf, of zijn omgeving, bewust, of in een andere staat van zijn bewustzijn, gecreëerd heeft (met
wellicht het idee: het doel heiligt de middelen?). Desondanks ben ik ervan overtuigd dat Robbert van den
Broeke niet altijd eerlijk is (geweest), omdat er teveel aanwijzingen zijn dat hij zijn ‘mediamieke’ informatie
op aardse in plaats van kosmische wijze tot zich heeft gekregen respectievelijk dat zijn ‘geestfoto’s’ zijn
gemanipuleerd. Ook het gegeven dat hij tot dusver nergens echt in gaat op de verwijten, maar met algemene
verklaringen komt, bevestigen voor mij het vermoeden dat niet alles gegaan is zoals hij zegt dat het gegaan is.
Persoonlijk vind ik het jammer dat Robbert tot op het moment dat ik dit schrijf en in mijn opinie
ontoegankelijk is voor zijn critici. Hij heeft in februari 2006 als reactie in Shownieuws van SBS6 gezegd dat zij
‘roependen’ zijn en niets onderzocht hebben. Dit is naar wat ik weet niet in overeenstemming met de
waarheid. Er zijn genoeg mensen die hem een fair chance willen (of: wilden) geven om de door hem geclaimde
gaven objectief te onderzoeken. Mijn persoonlijke gevoel zegt dat Robbert de weg kwijt is geraakt en in het
bewandelen van zijn mediumschap de grens tussen (ethisch) juist en onjuist niet goed ziet. Dit wijt ik voor een
belangrijk deel aan de communicatie met zijn management en aan het mijns inziens verstoorde contact met
zijn vader Peter van den Broeke. In zijn lange geschiedenis van ‘vreemd’ (‘zwakbegaafd’?) kind dat naar een
inrichting moest en er weer uit kwam met een hernieuwde waardering als ‘hoogbegaafd’, zijn
arbeidsongeschiktheidsverklaring tot bekend televisiemedium heeft hij mijns inziens geen volwassen,
gelijkwaardige positie weten te bereiken in zijn omgang met de mensen in zijn naaste omgeving en uit
medialand. Mijn mening is dat hij zichzelf niet goed kan relativeren wat zijn in mijn ogen hoogdravendheid
verklaart over zijn eigen gaven.
Mijn standpunt is dat Robbert van den Broeke een belangrijke bijdrage kan leveren aan paranormaal Nederland
als hij datgene wat hem tot dusver geketend heeft achter zich laat en als een vrij en gelijkwaardig mens met
sceptici en gelijkgezindten omgaat."
Op 11 maart 2006 wordt Sten Oomen verwijderd van het forum dat zij zo actief houdt. De discussies zijn zo
hoog opgelaaid dat de beheerders van het forum besluiten streng in te grijpen. Zonder het zelf zo te
bedoelen wordt zij samen met drie andere personen in de ban geslagen. Later gaat de digitale Robbert-reeks
verder op Grenswetenschap.nl.
(terug naar boven)
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (51 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
Rob Nanninga, professioneel scepticus
De heisa rondom Robbert begon toen Rob Nanninga het genverbrander-incident ruchtbaarheid gaf. Sinds dat
moment wil Stichting Skepsis onderzoek naar het medium. Een verzoek dat tot op heden, net zoals het onze,
niet is ingewilligd. Logisch dat we dan ook Rob aanschreven om te vragen of hij 100% overtuigd is dat Robbert
zaken manipuleert. Hij antwoordde:
"We kunnen natuurlijk niet uitsluiten dat Robbert significant boven de kansverwachting kan scoren in een
parapsychologisch experiment.
Maar dat geldt eigenlijk voor iedereen. Ik heb weinig reden om aan te nemen dat er mensen te vinden zijn die
regelmatig gebruik kunnen maken van sterke paranormale gaven of vermogens, want dat lijkt me niet in
overeenstemming met de onderzoeksresultaten op dit terrein.
Mogelijke paranormale verschijnselen zijn hoogstwaarschijnlijk niet zo spectaculair als Robbert het deed
voorkomen en als ze dat wel zijn, dan gaat het om spontane ervaringen die onvoorspelbaar, oncontroleerbaar
en niet herhaalbaar zijn. Daar kun je geen tv-show mee vullen. De kans dat Robbert de wonderman is die hij
pretendeert te zijn, lijkt me buitengewoon klein, al zou ik er natuurlijk niks op tegen hebben wanneer hij het
tegendeel kan aantonen (dat zou heel interessant zijn).
Ik hoop nog steeds dat hij op ons aanbod ingaat. Maar dat zal wel niet gebeuren, want de mensen met de
grootste claims hebben meestal minste behoefte om die waar te maken.
Ik zeg op zulke vragen altijd: ik heb geen goede reden om het te geloven. Ik heb wel goede redenen om aan te
nemen dat Robbert tijdens de tv-uitzendingen trucs gebruikte. Het zou mogelijk kunnen zijn dat Robbert zowel
trucs als echte paranormale fenomenen laat zien. Maar het feit dat hij in staat is om met een eerlijk gezicht
de boel te bedriegen (en dat waarschijnlijk al vaak gedaan heeft), geeft natuurlijk weinig vertrouwen. Er zijn
parapsychologen die niks meer te maken willen hebben met een medium dat bedrog heeft gepleegd, omdat ze
dit als een doodzonde beschouwen (hetzelfde geldt voor wetenschappers die frauduleuze onderzoeksresultaten
presenteren)."
5. Het medium belicht.
De gaven van Robbert
Stel dat er iets van waar is, wat zou dat iets dan kunnen zijn? Laten we de gaven van Robbert op een rijtje
zetten om te weten in welke hoek we het moeten zoeken:
1. Hij kan aanvoelen waar graancirkels ontstaan, schijnt hoogsensitief te zijn.
2. In zijn omgeving ontstaan opmerkelijk veel graancirkels.
3. Er verschijnen pictogrammen op appels bij hem in de buurt.
4. Hij kan readings geven aan mensen en zeer gedetailleerde boodschappen en gegevens doorgeven uit
de wereld der overledenen. Waar men het hem ook vraagt: details worden opgenoemd.
5. Hij kan lichtbollen of orbs fotograferen, sommige zijn hoogst destructief en selectief.
6. Hij kan 'buitenruimtelijke' wezens fotograferen, sommige lijken op greys, maar ook historische
figuren en overleden personen. En ook iets dat lijkt op een Mudman uit Papoea Nieuw Guinea. (terug
naar boven)
Het fotograferen
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (52 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
Met alle gedane
experimenten en genomen
foto’s weten we zeker dat
de Robbert-wezens alléén
gefotografeerd kunnen
worden als hij zélf op de
Het 2D-wapperwezen van Robbert
knoppen drukt. Er is geen
enkel geval bekend van een fotograaf die een wezen vastlegt terwijl van
den Broeke (het noodzakelijke medium) in de buurt was. De enige
uitzondering hierop is Nancy Talbott, dat schreven we eerder al. Omdat zij
haar foto’s niet wenst te delen of tonen kunnen we die helaas niet
meenemen in onze zoektocht.
Het komt neer op feiten analyseren. Allereerst heeft Robbert
verteld dat zijn individu nodig is om de wezens op te roepen.
Zonder hem in de buurt lukt het dus pertinent niet.
Parapsychologisch expert Hans Holzer heeft op RTL4 ook al eens
duidelijk gemaakt dat zoiets wel vaker voorkomt en niet zo’n
gek iets is. Het is immers mogelijk dat een medium ectoplasma
kan oproepen.
Een wappernon of hoger wezen?
Terwijl hij foto’s neemt, bijvoorbeeld in het programma Er is zoveel meer, is de televisiecamera ook aan het
filmen onder identiek dezelfde condities als de camera van Robbert. Als de entiteiten zichtbaar zijn voor een
digitale camera, dan zijn we geneigd te verwachten dat hetzelfde geldt voor de televisiecamera. De
omstandigheden waren immers gelijk én het medium was in de buurt om de poorten naar de andere wereld
open te zetten.
Wij stellen ons de vraag hoe een mechanisch apparaat, de fotocamera, functioneert op basis van het al dan niet
medium zijn? Hoe kan het dat andere aanwezige fotografen niets zien, de televisiecamera niets opneemt, en
die éne camera toch een stuk ectoplasma kan vastleggen? Zijn er bepaalde krachten die daarvoor kunnen
zorgen? Spirituele upgrades voor de Canon via de vingertop van Robbert? Staat zoiets in boeken omschreven?
Wat kunnen we kort stellen van Robberts fotografeerkunsten? Nog los van het
betrapt zijn op verwijderde foto’s, de gelijkenis met een afbeelding op een oud
bankbiljet, de aparte nonnenhabijt, de gemakkelijke reproduceerbaarheid van
wezens met velletjes papier, de slecht getimede verbazing bij Robbert én de drie
flitsen die vier foto’s opleverden, is er één fundamentele discrepantie in dit
gebeuren: techniek discrimineert niet.
Bij veel, zo niet alle, fotografeerkunsten van het medium valt nog iets op. Noch
Hugo de Groot, noch de non van Singraven, noch de buitenaardse wezens staan
Hugo de Groot
helemaal op de foto. Dat betekent dat de entiteiten altijd heel dicht bij de lens
waren op het moment dat de foto werd genomen. Dat kan ook betekenen dat er in ieder geval iets dicht voor
de lens werd gehouden, de flits doet dan de rest. Samenvattend kunnen we zeggen dat het een fraudegevoelige
methode is om geesten te fotograferen. Het is zeker geen methode die een scepticus kan overtuigen en dat is
jammer.
Of je een gezonde jongeman bent of een oude terminale gemenerik, de camera zal op dezelfde manier zijn
foto’s nemen en weergeven. Het medium beïnvloedt namelijk de omgeving en niet de camera. Dat kunnen we
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (53 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
ook concluderen op basis van het feit dat Robbert wijst naar een locatie waar het onzichtbare wezen zich zou
bevinden. Met andere woorden: het lijkt erop dat alle bekende afbeeldingen van wezens vervalst zijn of op zijn
minst volgens diverse bekende technieken gemakkelijk vervalst kunnen worden. Dat de beelden in het geval van
Robbert daadwerkelijk gemanipuleerd zijn is een logisch vermoeden. Om dat te staven hebben we enkele foto’s
van Robbert nader onder de loep noemen. De foto van Hugo de Groot en het bankbiljet werd eerder in het
dossier getoond, straks volgt nog een gelijkaardige ontleding van de Mudman. (terug naar boven)
Ectoplasma
Zet 10 paragnosten in een kamer en laat ze allen (onafhankelijk van elkaar)
vertellen hoe een aanwezige (onzichtbare) geest eruit ziet en u zult 10
verschillende omschrijvingen horen. Ofwel geen enkel antwoord, dat kan ook. Deze
stelling is een frequent gebruikt argument als iemand verkondigt dat hij niet in
geesten gelooft. Het klopt als een bus, toch?
Het mag verwonderlijk zijn, maar het is niet zo simpel als het lijkt. Inderdaad, veel
paragnosten of mediums flessen de boel (al dan niet bewust) maar het schijnt
mogelijk te zijn om écht geesten op te roepen. We hebben het niet zelf
meegemaakt, maar er zijn vele onderzoekswerken over dit grenswetenschappelijk
aspect geschreven. Daaruit kunnen we toch enkele gegevens afleiden zodat
gesproken kan worden over een ‘normale gang van zaken’ in de geestenwereld.
Who you gonna call?
Ghostbusters was een komische
filmhit uit de jaren 80 over een
groep spokenvangers.
Als u het woord kent is dat misschien uit de hitfilms Ghostbusters waar men, zoals de naam doet vermoeden,
spoken gaat vangen. Letterlijk betekent extoplasma ‘buitentredende substantie’. Ectoplasma is iets dat aan het
lichaam wordt onttrokken en er ook weer in terugkeert. Dit is met eigen ogen te zien als een stroperig vloeibaar
plasma dat uit het medium stroomt. Het gaat stollen totdat het de vorm van een wezen aanneemt. Bij aanraken
zou het plasma als een wasachtige substantie aanvoelen, melkachtig. Het kan wit, maar ook bruin zijn, of grijs.
Koud en zacht als rubber. Anderen spreken dan weer van een harder materiaal.
Naast het feit dat dit met het blote oog te zien is kan het ook gewoon gefotografeerd worden. Het klinkt
onwaarschijnlijk, maar er zijn al foto’s van sinds de camera bestaat.
Rechts staat een foto van zogeheten transfiguratie. In dat geval komt er een
ectoplasma-masker boven het gezicht van het medium te liggen. Op deze website
vindt u nog foto’s van een medium die het ectoplasma als een masker voor het
hoofd laat verschijnen. Hetgeen op camera staat is niet vervormd, in werkelijkheid
valt dit effect ook te aanschouwen. Bizar, inderdaad. Er gaan echter geruchten dat
deze dame optische trucs gebruikt, al is ons niet duidelijk welke.
Het onderwerp is waarschijnlijk in ieder boek
over geesten terug te vinden. Als u geluk heeft
inclusief foto’s. In ‘Geheimen van de geest,’
vinden we een andere foto. Die dateert van rond
Transfiguratie
1880 en laat een figuur zien waarvan het hoofd
iets heeft van een stereotype buitenaards wezen. Dit is geen
tweedimensionaal wezen, zoals de wapperspoken van Robbert, maar ziet
eruit alsof het daadwerkelijk in de kamer aanwezig was. De vrouwelijke geest
in kwestie zou Yolande heten, Arabisch zijn, en op dat moment 15 jaar oud.
Ook zij had een medium nodig om te verschijnen. In dit geval was het
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (54 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
Madame Elisabeth d’Espérance. Ze leefde van 1855 tot 1918. Op internet
besteden hoofdzakelijk Franse websites aandacht aan de dame. Ze deed haar
leven lang dit soort seances, en er zijn diverse onderzoeken naar gedaan. Op
bedrog is ze nooit betrapt en groepen tot soms wel 20 mensen kregen vrijelijk
de kans om geest Yolande te zien presteren. Niet in een show, maar wel in
intieme kring zodat de energie goed zat. Als collectief, door de toename aan
beschikbare menselijke energie, zouden de ectoplasmawezens ook veel
krachtiger verschijnen dan bij een enkel medium. Een warmtebron helpt
mogelijk ook, zolang die maar geen licht uitstraalt want daar kunnen geesten
niet zo goed tegen. Dit zijn allemaal zaken waar bij Robbert niets van te
bespeuren is.
De geest (die alleen bij goede condities valt te zien) is heel menselijk. Hij of
Yolande, een geest uit de oude doos zij is intelligent, kan hoorbaar praten en reageert op aanraking. Dit in
tegenstelling tot de wezens van Robbert die slechts met grote mistige ogen in de camera turen.
Het kan ver gaan, die activiteit van een spook: op een bepaald moment neemt geest Yolande bijvoorbeeld een
halsdoekje af van een aanwezige. Nadat ze dematerialiseerde was het doekje nergens meer te bekennen. Bij
een volgende sessie werd pas duidelijk dat het spook het kledingstuk nu zelf om de hals had. Op een andere
sessie probeerde één van de aanwezigen de geest te grijpen. Het wezen trok zich razendsnel terug in het
medium waarop Madame d’Espérance vervolgens een langdurige longbloeding kreeg en lange tijd uit de running
was.
In welke mate de tijd dit soort verhalen en bronnen vervormd heeft is niet duidelijk, maar feit blijft dat er
diverse gelijkaardige cases zijn. Bij allemaal was ectoplasma gewoon zichtbaar.
Voorwaarde was wel dat de kamer donker werd gemaakt, want ectoplasma en licht gaan niet goed samen. Ook
dit is dan in tegenstelling met de wezens die van den Broeke vastlegt. Bij hem lukt het alleen maar met flits,
dat is behoorlijk fel licht.
Om volledig te zijn moeten we melden dat er een foto is waarop het lijkt
alsof er ectoplasma uit van den Broeke komt. Deze ziet u rechts
afgebeeld. Over de condities en het moment van de foto hebben we geen
extra gegevens. Het ons bekende ectoplasma komt uit lichaamsopeningen
en dat lijkt op de foto niet het geval te zijn. Het doet zelfs meer denken
aan rook van een sigaret, of iets dergelijks.
Een typerend aspect van het oproepen van dit soort geestwezens is dat
dit een zeer uitputtende gebeurtenis voor het medium is. Het is immers
energie die uit het individu vandaan komt en op een andere plaats vorm
krijgt. Robbert geeft op geen enkel moment de indruk ontzettend
geconcentreerd te zijn. Waar het doorgaans zo is dat een medium
Ectoplasma?
uitgeput is, is hij zo helder als een hoentje. Ook het gegeven dat hij als enige de wezens kan zien, en het feit
dat hij de camera moet bedienen om ze zichtbaar te maken is verwonderlijk. In de meeste bekende gevallen
gaat het eenvoudiger: als het medium het kan zien, dan kan iedereen het zien. Toch zijn er uitzonderingen
bekend… (terug naar boven)
Foto van Robberts gedachten?
Er bestaat een onderzocht geval dat we enigszins kunnen vergelijken met dat van Robbert. De bekende
gedachtenfotograaf Ted Serios werd eind jaren ´60 onderzocht door Dr. Eisenbud. Net zoals bij Robbert nu
waren de meningen toen verdeeld. Zo staat Ted Serios in het museum of haoxes terwijl het onderzoek van
Eisenbud dit tegenspreekt. Op deze zaak gaan we in dit dossier verder niet in, maar op deze pagina kan meer
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (55 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
info gelezen worden.
Laten we dus meegaan in de theorie van Robbert. De enige manier waarop zijn wezens (de kleiman, de
historische personen, de overledenen en de buitenaardse schimmen) zichtbaar zijn is wanneer hijzelf op de
knop drukt. Aangezien een fototoestel niet discrimineert moet de mystiek te herleiden zijn tot een exact
minuscuul moment tijdens de opname óf een mentale imprint, een beeld dat Robbert inprent in de camera.
Een televisie zendt maar 25 beelden per seconde uit (50 Hz = 50 halve beelden) dus misschien detecteert de
fotocamera iets dat zó snel gaat dat het oog en de tv-camera niets kunnen oppikken? In theorie is het mogelijk
en in het boek ´Alles over mediumschap´ van het in 1997 gestorven medium Ursula Roberts staan dergelijke
gevallen genoteerd.
Er zou volgens de auteur, die in deze context verwijst naar vier engelse boeken, zoiets
bestaan als paranormale foto´s. Op die plaatjes staan wezens die niet met het blote oog
te zien zijn geweest. Maar, citerend uit het boek, wél voor de gevoelige lens van de
camera, waarmee de entiteiten worden opgevangen in het licht dat nodig is voor het
fotografisch procédé.
Er staat bij dat dit een mysterie is, het heeft geen duidelijke verklaring. Toch meent
men, nog steeds volgens dat boek, dat deze beelden door de geest van het medium
rechtstreeks overgebracht worden op film of plaat. Misschien zoiets als Robbert? Wellicht
niet, want dit principe moet volgens het boek ook lukken als iemand anders een foto
neemt en het medium gewoonweg in de buurt is. In het geval van den Broeke is zijn
aanwezigheid echter niet genoeg en krijgen anderen de wezens niet op foto gezet.
Ursula Roberts
Verderop in de handleiding tot mediumschap van Ursula Roberts staan tips om te zorgen dat de condities voor
een paranormale foto optimaal zijn. Opvallend in het rijtje is het spelen met de sluitertijd en de belichting. Er
lijkt dus een verband te kunnen zijn met de sluitertijd en het verschijnen van lichtwezens. In het geval van
Robbert maakt dat allemaal weinig uit, de wezens verschijnen bij iedere belichting en over
sluitertijdproblemen of -afhankelijkheden is nooit een woord gerept. Hij kan het met iedere camera en
instelling die hem aangereikt wordt. Of althans, zo komt zijn gave over.
Aannemende dat het de waarheid is en er geen bedrog wordt gepleegd kan deze mengelmoes aan gegevens
samengevat worden tot slechts 2 mogelijke scenario’s:
1. Robbert fotografeert een soort ectoplasma dat zich alleen op foto laat zien. En dan voor een héél
korte tijd, bij een overdaad aan licht (gebruik van een flits) én alleen wanneer hij op de knoppen
drukt.
2. Robbert projecteert een beeld uit zijn geheugen op de fotocamera tijdens het proces van
beeldregistratie.
Beide scenario’s zijn op één danwel een ander punt tegenstrijdig aan de gangbare gedachten over ectoplasma
of eigenschappen van een medium. De diverse argumenten pro en contra stelling 1 werden net al beschreven,
over stelling 2 is ook wat te zeggen.
Stel nu eens dat Robbert inderdaad beelden projecteert uit zijn geest, daar zijn volgens de mediumhandboeken
immers nog andere gevallen van bekend. Waarom is de flits dan noodzakelijk en waarom vertelt hij dan zelf dat
de wezens op een bepaalde locatie staan? Noch stelling 1, noch stelling 2 bevatten dus enige grond waarop een
herkenbaar referentiekader kan uitgebouwd worden.
Conclusie? Ook in het geval van ectoplasma-activiteiten bestaat de neiging om aan bedrog te denken. Het
ontbreken van uitputtende concentratie, de gekunstelde 2D-wezens, de vreemde figuur die lijkt op een Mudman
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (56 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
uit Papoea Nieuw Guinea, de snelle nabootsbaarheid van de gegevens, de noodzakelijkheid dat hij de camera
bedient, het incident met de non, het hoofd van Hugo de Groot, het feit dat andere personen en camera’s het
niet oppikken, … Er zijn deze en nog meer redenen om aan bedrog te denken rondom de lichtwezens van
Robbert.
Een nuance: De gangbare gedachten over dit soort onderwerpen (ectoplasma, geesten, …) zijn geen waarheden
als een koe. Dit zijn nu eenmaal heel vage en onbekende gebieden. Wat feitelijk gesteld mag worden is dat het
alleszins niet voor extra geloofwaardigheid zorgt als er zich op ieder vlak anomalieën opstapelen.
Toch willen we twee extra scenario's meegeven, we gaan er niet op in, maar u kunt er zelf over nadenken.
1. Mogelijk is het beeld, het wezen, er altijd. Alleen Robbert en de camera kunnen het zien onder
bepaalde omstandigheden. Hoe deze omstandigheden te bepalen zijn en hoe Robbert op aanvraag de
beelden zichtbaar maakt is onduidelijk.
2. Het beeld, een onzichtbaar wezen, projecteert zichzelf op de fotocamera. Het klinkt onlogisch, maar
er zijn zowel tegenwoordig als in het verleden veel verhalen over (doorgaans) onzichtbare kabouters,
elfen, feeën, monsters en andere wezens. De geschiedenis en folklore is ervan doorspekt. Denk
bijvoorbeeld aan de meer hedendaagse lichtwezens of gidsen, zoals die in de New-Age voorkomen.
Als Doya, de gids van Robbert, echt bestaat, dan kan zij misschien beelden oproepen en op de
camera projecteren om haar zorgenkind te helpen. Misschien… (terug naar boven)
De Mudman herkend
De foto die rechts te zien valt is ook afkomstig van Robberts hand. In zijn boek staat
dit monsterachtig wezen niet afgedrukt, maar op de website van Ed Vos wel. Om zeker
te zijn dat deze foto daadwerkelijk afkomstig is van Robbert besloten we Ed Vos te
schrijven.
Hij antwoordde: ‘De foto´s heb ik geplaatst, zoals altijd op mijn website, met
toestemming van de maker. Daar ik zelf contact heb met Robbert en diens familie,
heb ik hem zelf gevraagd de serie te mogen publiceren. Zoals je ziet, staat er verder
niets van hem op mijn site.
Ik heb de foto dus van Robbert, en sta voor de authenticiteit daarvoor in. Ik ken
Robbert er te lang voor om aan te nemen dat hij iets faked.’
Mudman van Robbert
Later, op een yahoo-groep waar nulpuntenergie wordt besproken komen we Ed Vos ook tegen. Daar beweert hij
plots andere dingen: “Ik heb hem niet van Robbert, noch van zijn vader gekregen, maar hem ergens van
internet afgeplukt. Toestemming had ik wel van Robbert.”
Vanzelfsprekend stuurden we Ed een e-mail met daarin de vraag tot opheldering en verduidelijkt hij: "Ik heb de
foto's ergens van internet gedownload, o.a. die die bekend staat als de "mud-man"
Ik heb Robbert indertijd aan de telefoon gehad, en heb van hem toestemming gekregen ze op mijn site te
plaatsen. Ik heb ze dus niet rechtstreeks van hem of zijn vader gehad.
Originele opnamen heb ik dus ook niet ter beschikking."
Ed is, zoals meer mensen zijn, altijd heel positief over Robbert. Toch hebben we vermoedens dat er iets niet
helemaal snor is. Dat vermoeden werd bevestigd toen één van onze redacteuren een boek van Readers Digest
op pagina 23 opensloeg: ‘de wereld van het ongrijpbare.’
Dat boek uit 1984 bevat heel veel onderwerpen over het paranormale, eigenlijk staat zowat alles waar Robbert
zich mee bezig houdt erin: reïncarnatie, magie, geesten en spoken, spiritisme, psi, dromen, uittredingen en nog
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (57 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
meer. Onderstaande bewerkte afbeelding, afkomstig uit het boek, zegt misschien voldoende:
De rechterfiguur, de derde van
rechts, daar bestaat geen twijfel
over, is identiek dezelfde als de
mudman van Robbert. In Robberts
afbeelding valt zelfs de elleboog en
een stuk gras te zien. Alle contouren,
de schaduwen op de spieren, het
masker, alles klopt 100% en een deel
uit de originele omgeving is –in kleurook
aanwezig op de foto van Robbert.
We weten, dat vertelde hij toen hij
17 was op de radio, dat hij veel
boeken heeft gelezen over
paranormale onderwerpen. Zijn
moeder spreekt dat tegen, maar laat
ons aannemen dat Robbert inderdaad
goed op de hoogte is van
Let op de derde van rechts, diegene op de voorgrond.
grenswetenschappelijke
onderwerpen. Daar is bewijs voor. Is het absurd om aan te nemen dat hij dit standaardwerk van Readers Digest
op de plank heeft? Misschien geleend uit de bibliotheek, of van een vriend? Meerdere redacteuren uit ons team
hadden het boek op de plank, het is in kringen bekend en dus een mogelijke optie.
Als kantlijn willen we ook hier meegeven dat ook deze figuur niet helemaal op Robberts foto staat: de benen
van de mudman ontbreken. Betekent dit dat Robbert de mudman fotografeerde terwijl hij hem vasthield bij de
benen? Net zoals hij vroeger ook ‘dagwijzerde’ met een stukje papier? (terug naar boven)
Praten met de doden, cold reading
Het is een moeilijke vraag: kunnen we wel of niet met de doden praten? Er zijn zoveel
onderzoeken over echte mediums beschikbaar en toch zullen er sceptici blijven. En terecht,
want zolang je zoiets niet met eigen ogen ziet of hoort blijft het te existentieel om het
zomaar van een boek, film of persoon/goeroe aan te nemen. Ieders leven is verschillend en
de een zijn dood is vast de andere niet.
De vraag die in dit dossier kort behandeld wordt is: kan Robbert communiceren met de
doden? Hij beweert namelijk zijn gestorven oom en oma op de foto te hebben gezet en
readings te geven waarbij de informatie van gene zijde komt. Het genverbrander-, Mudman-,
Carré- en Singravenincident hebben grote vraagtekens opgeworpen bij de authenticiteit van
de informatie, maar volgens zijn familie heeft Robbert wel degelijk een bepaalde
onverklaarbare kennis. Het is moeilijk om hierover een mening te vormen terwijl alleen
Een dode.
enkele beelden uit de media beschikbaar zijn. In het begin van zijn mediacarrière hebben
we gezien dat Robbert kon voelen dat er geesten waren. Omstanders bevestigen iedere keer deze gouden gave.
De vraag hoe het mogelijk is (zonder ze te zien of horen) een geest van overleden persoon te voelen rijst snel.
Strekt ons gevoel zó ver dat je concrete uitspraken kunt doen op dit niveau en (ingeplante) projectie of eigen
(opgewekte) angst kunt uitsluiten? Mogelijk wel, mogelijk niet, aan u te zeggen.
De gegevens die Robbert in de readings geeft zijn gedetailleerd, méér dan welk medium ter wereld. Volgens
stichting Skepsis té gedetailleerd. Dat die resultaten, in één geval inclusief fout, terug te vinden zijn op
internet is de belangrijkste argumentatie in een betoog om van den Broeke aan het kruis te nagelen, dat
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (58 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
schetsten we eerder.
Het moge duidelijk zijn dat het overnemen van een fout in een stamboom op internet een heel verdacht
element is. Ongeveer hetzelfde als iemand betrappen bij een bloedend lijk, met een mes in de hand, juwelen in
een versleten jutezak en een boosaardige uitdrukking op het gezicht. Er zijn voldoende redenen om iedere
andere reading van Robbert onder de loep te leggen. Is dat gebeurd? Nee, want met uitzondering van het
materiaal dat op de televisie is vertoond zijn geen beelden van Robberts activiteiten vrijgegeven.
Er is nog een andere kant aan dat verhaal. Wanneer kan een medium zich bewijzen? Scoort een paragnost laag,
dan is het duidelijk: het is bewijs dat lukraak gokken dezelfde kans oplevert. Scoort hij of zij hoog: dan is het
ongeloofwaardig. Moeilijk, moeilijk, waar is het midden?
Hoe dan ook is er geen positieve waarde te behalen want eenzijdige sceptici vinden het bij voorbaat onzin en
lichtgelovige mensen nemen dan weer alles blindelings aan. Het leven is dualiteit troef.
Feit is dat slechts de readings die zijn uitgezonden onder de loep kunnen worden genomen. Als begrijpende
mensen kunnen we ons voorstellen dat Robbert zeker voor de dag wou komen en tijdens zijn grote
televisieoptredens de boel geflest heeft. Angst om te falen zit diep in onze maatschappij geworteld. Als
compensatie, om als spiritueel winnaar uit de bus te komen, had hij een kans om zich zo te bewijzen.
Het is ontoelaatbaar, maar het zegt niets over andere readings waar geen onderzoek naar is gedaan. Klinkt
naïef, helemaal gelijk, maar Robbert kan aan de andere kant ook onmogelijk álles in zijn hele carrière van
internet of uit boeken hebben geplukt. Toch?
Een andere mogelijkheid wordt het meest geopperd. Robbert zou zogeheten cold reading gebruiken om zo te
doen alsof hij dingen uit de andere wereld weet. Deze techniek houdt in dat hij slinks een gesprek zo kan sturen
zodat niet hij de informatie geeft maar de persoon in kwestie dat zelf doet. In combinatie met vertellen van
zogeheten ‘inkoppertjes’ is dit een techniek die vaak wordt toegepast. Op die manier wekken obscure mediums
de indruk dat ze veel over hun patiënt weten, terwijl ze eigenlijk alleen maar algemeenheden hebben
gespiegeld en op de antwoord hebben voortgeborduurd.
Het is verbazingwekkend hoe ver dat kan gaan want als dit goed gebeurt kan het ‘medium’ alle signalen zien om
rekening mee te houden: uiterlijk, opstelling, lichaamstaal, kledij, sieraden, make-up. Alles dat een persoon op
of bij zich heeft zegt iets over die persoon. Een goede cold reader let dus op alles. Of je een trouwring om
hebt, naar hond of zeep ruikt, een modieus uiterlijk en kapsel of eeltige handen hebt speelt allemaal mee
tijdens het zoeken naar zo treffend mogelijke algemeenheden. Op deze internetpagina vind je een 13-delige
lijst als leidraad voor diegenen die het zelf willen leren. Om succesvol te zijn is veel oefening nodig, anders val
je snel door de mand. En al zeker doordat de techniek tegenwoordig niet zó onbekend meer is, op internet is er
heel veel over te vinden.
Een mooi voorbeeld van cold reading speelt zich af tijdens de uitzending van het genverbrander-incident.
Robbert wist reeds dat de man in kwestie zelfmoord had gepleegd. Met een emotionele weduwe aan zijn zijde
brengt hij hulp door de gedachten van de geest te formuleren. Volgens ons medium heeft de overleden
cameraman zijn dood ervaren ‘alsof er een soort donker iets over hem heen is komen vallen.’
Iets later merkt hij schrander op: ‘hij heeft ook geen afscheid kunnen nemen.’
Er zijn vele voorbeelden waarop Robbert duidelijk aan cold reading doet en niets meer vertelt dan het
overduidelijke. ‘Going for the bleeding obvious,’ zou de Engelse komiek John Cleese het noemen. Als een van
de eerste vragen is of de persoon waaraan gedacht wordt overleden is, dan is het medium simpelweg aan het
gokken. Als het ‘slachtoffer’ op deze eerste vraag antwoordt dan is hij gesmolten, dan heeft het medium input
en zijn de poorten naar de hogere wereld wagenwijd openen.
Als droge sceptici kunnen we denken dat het medium op zijn minst zou
moeten aanvoelen of hij met een levend of dood persoon te maken heeft.
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (59 of 76)16-3-2006 15:32:29
Cold reading?

DossierX
Wie écht iets doorkrijgt uit de andere wereld heeft geen terugkoppeling of
bevestiging nodig om zeker te zijn van zijn zaak. Geen klinkers, geen
medeklinkers. Als de overledene er is, dan zou het medium van alles
moeten kunnen zien en opnoemen zonder terugkoppeling over geslacht,
‘Is de persoon waaraan u denkt overleden?’
‘Ja’
‘Ik zie het, hij is samen met zijn broer in
de andere wereld. Ze zijn gelukkig samen.’
leeftijd, omgeving en meer van zulks. Alsof een geest boos zal worden dat we zijn of haar aardse naam niet
kennen. In een reïncarnerende wereld doen namen er weinig toe, toch?
Waarom begint een medium dan altijd met naam en geslacht? Exact hetgeen nodig is om een referentiekader
aan vast te koppelen en ondetecteerbaar in algemeenheden te vervallen.
Kijk bijvoorbeeld eens naar het ingekaderd fragment over cold reading, rechts op deze pagina. Akkoord dat
Robbert troost wil bieden, eerder opperde hij voor wereldvrede, maar als de televisieoptredens allemaal neigen
daar dit soort readings dan wordt het alweer een verdachte zaak. Tegenargumenten stapelen zich op en soms is
het moeilijk om niet voor het gemak alles maar nep te vinden.
Feitelijk gezien valt niet te zeggen of Robbert wel of niet met doden kan
praten. Hij wil absoluut niet meewerken aan onderzoek, aanvragen
worden simpelweg genegeerd. Op basis van hetgeen op televisie wordt
vertoond is het moeilijk hem niet te verdenken van een duivelse
combinatie van cold reading, opgezochte informatie, fotomanipulatie
zonder software en vooral een hoop aandachttrekkerij en traumatisch
gedrag. Zeker ook in combinatie met uitstekende communicatieve
vaardigheden. Zullen we maar zeggen: onschuldig totdat het tegendeel is
bewezen?
Cold reading?
"Ik krijg de naam Anna door".
"Ik ken niemand die zo heet".
"Weet je het zeker? Ook geen vriend of ver
familielid"
"Hmmm, even denken"
"Anna... Johanna, Janneke, iets met "an"
in ieder geval"
"Ja ik ken wel een Annemiek, dat was de
moeder van mijn oma."
"Ja dat is het inderdaad, Annemiek. Zij
waakt nu over jou."
Om voor te stellen hoe ver een cold reading kan gaan verwijzen we graag naar
Derren Brown, de Engelse mentalist die fantastische psychische truuks kan
uithalen. In een van zijn shows, Messiah getiteld, geeft hij een cold reading. Wilt
u verstomd staan? Ga dan via een torrent-site eens zoeken naar 'Messiah' van
Derren Brown.
Of Robbert zelf aan cold reading doet of niet staat er nog los van. Wetenschap over dit fenomeen is belangrijk
tijdens het vormen van een heldere mening. Feitelijk is het zo simpel als het herkennen van een getrouwd
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (60 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
persoon op basis van zijn ring. Derren maakt in zijn nep-reading duidelijk dat hij kan kiezen uit de geest van
zijn geëmotioneerde slachtoffers. Stopt het bij eerlijke goochelaars als Derren Brown of trekt het zich door
naar ‘oprechte’ mediums als Robbert?
Tijdens cold reading is suggestie het belangrijkst. Op het moment dat een
medium zegt dat hij of zij een naam met een E of A ziet gaat ‘het
slachtoffer’ in het geheugen, de herinneringen, duiken. Daarom zul je
nooit een medium een naam met een X, zoals Xavier, horen noemen. De
kans dat de X is een naam zit is klein ten opzichte van de kans dat er een
A, E, O, U, I, N, T, S of R aanwezig is. Dat zijn enkele van de meest
gebruikte letters in de Nederlandse taal en zodoende ook in de
Nederlandse naamgeving. Alleen al door het opnoemen van klinkers maakt
het medium zijn kans op slagen bijzonder groot. Van Kris tot Koen en Bob,
iedere naam bevat klinkers.
Een ander aspect van suggestie, naast het aansporen tot zoeken in de
kring van bekende namen, is het doorkrijgen van algemene dingen. Stel:
Populaire meisjesnamen
Tijdens het cold-readen kan onderstaande
lijst gebruikt worden. Namen en het
gebruik ervan zijn zeer modegevoelig en
dus ook te dateren.
1. Sanne
2. Lisa (Liza)
3. Sarah (Sara, Zara)
4. Emma
5. Anne
6. Isa (Iza, Isabelle)
7. Iris
8. Sophie (Sofie)
9. Anna
10. Julia
medium X krijgt een vrouw door. Na enig letterraden komt de naam Anna naar boven. Zij blijkt doorgekomen
uit de andere wereld en het medium denkt hardop: ‘ik zie bloemen rond haar en een dier. Het lijkt op een
hond, nee, misschien een kat. Iets vrolijks.’
Ieder persoon die de situatie herkent zal met verwondering ingrijpen en zeggen: ‘Oh, god, ze had een kat!’ of
‘ze hield van honden’ of ‘ze haatte katten.’
Afhankelijk van het antwoord (of het ontbreken ervan) kan het medium weer verder. Als er één of twee keer
een gevoel van herkenning bij het slachtoffer is bereikt dan treedt twijfel en uiteindelijk geloof op. Als het
medium tenminste zijn reading goed doet, want cold reading is in de praktijk niet zo eenvoudig als het lijkt.
(terug naar boven)
Orbs en lichtbollen
Al sinds 1995, mogelijk eerder, neemt Robbert foto’s van lichtbollen en Orbs en graancirkels
orbs. In het verleden zijn dergelijke foto’s vaak geïnterpreteerd als UFO’s Orb maakt graancirkel
of andere bijzondere dingen. In de grenswetenschappelijke wereld zijn
het bekende fenomenen. Over het algemeen is het duidelijk dat het om stofdeeltjes of andere luchtvervuilers
gaat, maar toch leven nog enkele hardnekkige verhalen over orbs die zich rondom bepaalde personen of tijdens
bepaalde gebeurtenissen meer voordoen dan normaal. Zo zijn er rondom graancirkels wel vaker meldingen van
lichtbollen die vreemde bewegingen maken. Op internet circuleren beelden waarop een orb te zien is die heel
snel een graancirkel in elkaar ‘orbt’. Of de film authentiek is of niet, daar komt men niet helemaal uit.
Helaas, op internet is er niet zoveel te vinden qua videomateriaal. We Orbs of zaklamp?
hebben drie filmpjes gevonden van dezelfde bron. We zullen zeker niet
Orb in woonkamer I
beweren dat het videomateriaal authentiek is, maar willen ze u niet
Orb in woonkamer II
onthouden. Klik rechts op een van de beschikbare video's.
Orb in woonkamer III
De Engelse Dr. Bruce Maccabee besteedde veel tijd aan onderzoek over dit
verschijnsel. Op zijn website staan zijn conclusies omtrent orbs omschreven. Ook hij gelooft dat veel lichtbollen
stof- of andere deeltjes zijn, maar wijst op de onverklaarbare gevallen. Er zouden orbs bestaan die je met het
blote oog kunt zien, niemand heeft deze ooit onweerlegbaar kunnen duiden. Zowel in het boek ´Van zorgenkind
tot medium´ als online valt te lezen dat de Van den Broekes dergelijke lichtbollen hebben gezien. In een van de
gekende gevallen doet vader Peter zelfs het licht uit om ze beter te kunnen observeren. Voor zover bekend zijn
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (61 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
hier meerdere getuigen bij geweest en zijn er geen redenen om aan te nemen dat iedereen liegt. Wij zouden
een dergelijke gebeurtenis zeker graag met eigen ogen meemaken.
Toen Robbert 17 was kreeg hij met een apart soort bollen te maken:
destructieve. In de medicijnenkasten werden zijn spulletjes
verpulverd en de gordijnen van zijn kamer werden in brand gezet
door een orb. Er zijn foto’s beschikbaar van ná de brand, die hebben
we voorgelegd aan een brandweerman. Dat leest u zo.
Allereerst zijn destructieve orbs niet echt gebruikelijk. Wij hadden
er nog nooit van gehoord en op internet wist google ook niet veel te
vertellen. Natuurlijk kennen we wel bolbliksems, maar die werken
niet zo selectief dat hun werking afhangt van een medium. Grappig
om te vermelden is dat er via google wel een melding was van
klopgeestactiviteit. Een stel had een foto waarop een orb stond en
nam de conclusie dat het dus de klopgeest in eigen persoon was. Het
gaat soms snel in de mystieke wereld.
Totdat we andere informatie vinden nemen we dus aan dat orbs die
(c) Janet Ossebaard
(c) Janet Ossebaard
brand veroorzaken niet zo vaak voorkomen. Op deze webpagina
vinden we informatie en enkele foto’s van die bewuste branden. Om zelf geen bevooroordeelde conclusies te
trekken leggen we dit voor aan iemand die een opleiding tot brandweerman heeft gevolgd en de vormen van
brandplekken enigszins kan duiden. Hij meent dat er geen sprake kan zijn van een brandende lichtbol. Daarvoor
zijn vier redenen:
1) bij een hete balvorm tegen een kozijn zal het centrale gedeelte het heetst zijn en dus een diepe brandpit
veroorzaken en rondom zal de temperatuur lager worden. Op de foto is hier geen spoor van te zien. Het
onderste gedeelte heeft aan een gelijke temperatuur blootgestaan.
2) duidelijk te zien zijn blaasjes, maar geen feitelijke verbranding. De Magnesiumverbranding
hitte was kennelijk niet intens genoeg. Magnesium geeft bij verbanding
Bekijk google-video
een behoorlijke temperatuur af (rond de 400 graden) dus bij contact met
een gelakt kozijn zouden duidelijke brandsporen te zien moeten zijn. Probeer zelf eens siervuurwerk (zoals een
Romeinse kaars) op je kozijn af te vuren, je krijgt dan hetzelfde effect als een magnesiumvuurbal.
3) Magnesium is grijs en vast. Als het wordt verbrand komt er een grote witte vlam en witte damp. Het
magnesium is een witte, vaste stof geworden. Het is geen magnesium meer, maar magnesiumoxide. Dat is een
materiaal dat ook gebruikt wordt als omhulsel van warmte-elementen zoals in je strijkbout. Het is dit
magnesiumoxide dat men bij de brandplaatsen van Robbert vond. Dat het restant magnesiumoxide puur was,
zoals vermeld op de site van Janet Ossebaard, wil zeggen dat er een reactie is gebeurd met puur magnesium.
Hoe gemakkelijk het voor Robbert was om hieraan te komen weten we niet. Voor ons was het nog geen minuut
zoeken op internet om een bedrijf te vinden dat er tonnen van verkoopt.
4) Magnesium geeft dus een witte rook (volledige verbranding), op de foto zijn roetsporen te zien.
Waar komen de roetsporen vandaan? Het onderste gedeelte toont alleen blaasjes. Die krijg je bijvoorbeeld ook
door een föhn of gloeilamp op het hout te richten. Roetsporen duiden op onvolledige verbrandingen...en als het
kozijn zelf het roet niet veroorzaakt heeft dan heeft de hittebron dat zelf gedaan.
Met andere woorden: het ziet er niet naar uit dat een lichtbol dit heeft veroorzaakt. Brandweermannen zijn
natuurlijk niet alwetend. Zeker niet als ze niet aanwezig zijn geweest ten tijde van de feiten. Of dit forensisch
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (62 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
onderzoekje meegenomen kan worden in de beoordeling van het medium is dan ook aan u te beslissen.
Aangezien orbs doorgaans een oorzaak hebben, een bepaalde vervuiling van de lucht, is het opmerkelijk dat
Robbert ze zo snel kan ‘oproepen’. Het ligt voor de hand om te denken dat hijzelf iets in de lucht heeft
gesproeid. Met glassex, talkpoeder of huisstof kun je foto’s maken waarop duidelijke en mooie lichtbollen te
zien zijn. Als er echter gevallen bekend zijn wanneer de bollen gewoon zichtbaar worden en eerder licht lijken
te geven, dan kan er geen sprake meer zijn van glassex, poeder of stof. Dan kan er ook geen sprake zijn van
fotomanipulatie.
Bij geen enkele van de momenten waarop Robbert een foto nam waren we er zelf bij. Over de condities valt
dus geen zinnig woord te zeggen. We kunnen daarom alleen maar kijken naar de beschikbare mediabeelden en
de daaruit afkomstige orb-foto’s. Bij het bekijken zien we dat Robbert vaak met de armen en handen beweegt
wanneer orbs of andere wezens verschijnen. Soms is het wapperen, waardoor het vermoeden bestaat dat
tegelijkertijd iets in de lucht wordt gestrooid. Beetje talkpoeder op de arm, onzichtbaar voor het oog, en het is
lichtbollenfeest. Hijzelf ziet het bewegen als een manier om in contact te staan/blijven met de hogere wereld.
Het mag zeker niet vergeten worden: niet alle bekende orbfenomenen van Robbert zijn te verklaren. Het gezin
(Robbert, de ouders en de zussen) beweert met het blote oog orbs te hebben gezien, hun verklaring werd op
televisie uitgezonden en staat ook in het boek. Het is sterk om te geloven dat het hele gezin is getraind in
liegen (en als een CIA-agent in het consequent manipuleren van lichaamstaal). (terug naar boven)
Lichtkruisen
Als we de foto’s die Robbert neemt mogen geloven dan zijn geesten
katholiek georiënteerd. Het medium heeft meerdere foto’s
genomen waarop heldere lichtgevende kruisen te zien zijn.
Opmerkelijk genoeg is altijd minstens 1 zijde van de lichtstraal niet
duidelijk. Daardoor kan niet uitgesloten worden dat het een object
betreft dat vastgehouden wordt door de fotograaf. (net zoals bij de
andere geestenfoto’s van Robbert)
We hebben niet geprobeerd dit effect na te bootsen. Allereerst
omdat het weinig zou zeggen en ten tweede omdat we zeker zijn
dat het na te bootsen is. Misschien met een zaklamp, misschien met
een flits, dat is kwestie van experimenteren. Uiteindelijk zijn we er
niet op uit om Robbert te ontmaskeren, maar om eerder begrip te
krijgen in de zaak.
Over de omstandigheden waarin dit soort foto’s werden genomen is niets bekend. Veel zinnigs valt er dus niet
over te zeggen en wij zijn benieuwd naar een exemplaar dat helemaal op de foto staat en naar een versie die
genomen wordt terwijl een camera staat te draaien. (terug naar boven)
De appels uit de hogere wereld
Een van de opmerkelijke fenomenen rondom Robbert zijn de appels waarop pictogrammen te zien zijn. In zijn
boek worden het signalen uit de buitenruimtelijke wereld genoemd. Het eerste gegeven dat het boek schetst
speelt zich in 1999 af bij de zus van het medium. Saskia woont samen met haar vriend Roland, vlakbij het
ouderlijk huis. Op een bepaalde ochtend komt ze beneden en merkt ze appels met gravures op. Naarmate de
dag vordert breiden de tekeningen zich uit. De dag erop is een derde appel voorzien van de vreemde
merktekenen. Robbert krijgt op dat moment sterk het gevoel dat de appels bedoeld zijn op Saskia kracht te
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (63 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
geven. Dat heeft ze in die tijd, volgens het boek, nodig.
Vier jaar later, in 2003, is Saskia getrouwd en opnieuw treft ze een gegraveerde appel aan in de fruitschaal. De
appel is druk bewerkt, er zijn diverse tekens op aanwezig. Saskia, met het voorval van enkele jaren geleden in
het achterhoofd, vraagt zich af voor wie de appel bedoeld zou zijn. Haar man is omwille van werk vaak van huis
en op dat moment heeft ze al vaker het gevoel gehad niet alleen in huis te zijn. Mede door die vrees belt ze
Robbert op.
Hij vertelt haar dat het stuk fruit voor haar bedoeld is en ’s avonds eet ze het op met haar zoon Max. Het boek
vermeldt dat de graveerde delen een brandsmaak hadden.
Enkele uren later, als Saskia in bed ligt, ziet ze een orb verschijnen die enkele minuten op dezelfde plaats blijft
hangen. Ondanks deze relatief lange periode zijn er geen foto’s genomen en naast een korte vermelding wordt
er in het boek ook niet op ingegaan, jammer.
Twee dagen na het vernoemde voorval verschijnt alweer een gegraveerde appel bij Robberts zus. Het medium
bevestigt haar dat het goed is. Hij krijgt door dat het bestemd is voor haar buik. Saskia vertelt daarop aan
Robbert dat ze graag een tweede kindje wou hebben. Ze voelde zich ook anders dan normaal. Op basis daarvan
antwoordt Robbert dat ze wel eens zwanger zou kunnen zijn. Saskia zelf weet het niet, maar volgens het
medium zijn de appels bestemd om van haar baarmoeder een gezonde plek te maken. Enig wetenschappelijk
kader, naast fruit is gezond, kunnen wij hier niet rond vormen.
Doordat Robbert in het boek vertelt dat hij zieltjes om zijn zus heen
heeft gezien, 2 stuks die staan voor de 2 kinderen die ze nog zal krijgen,
weten we dat hij niet alleen overleden personen beweert te zien, maar
ook personen die nog moeten geboren worden. In het boek wordt de
associatie tussen de zwangerschap en het eten van de appel gelegd door
het als wonder te verwoorden. Gezien Saskia’s medische geschiedenis was
een tweede kind, zo insinueert het boek, niet mogelijk. Helaas is (net
zoals op bijna alle plaatsen) de biografie heel bondig en kort op dit
gebied. Er worden geen verdere details gegeven. Bij dit verhaal staat wel
een afdruk van zo’n appel, die ziet u rechts.
Welke behandeling de appels hebben gekregen weten we niet. Als je een
centimeter diep de schil afhaalt dan is het bijna logisch dat het
vruchtvlees intact is. Wij vragen ons dus af hoe groot de schillen moeten
zijn? Is Robbert in de buurt van de appels geweest? Heeft hij toegang tot
het nabije huis van zijn zus? Omwille van stelligheden zonder verklaring
hebben we daarom zijdelings vaak gedacht dat het onvoorstelbaar is dat
dit boek jaren heeft gekost.
De appel van Robbert. In het boek staat
onder deze afbeelding gedrukt: "Bij Saskia
thuis werden appels behandeld en ze geven
daardoor extra energie. Als je de appel
schilt, is het vruchtvlees daaronder
helemaal gaaf. De bedoeling is dat diegene
die de appel vindt hem ook opeet"
Er wordt in het boek niet veel meer vermeld over de appels, tenzij dan Saskia’s getuigenis en nog enkele
wonderbaarlijke appelverhalen die helaas niets van aanknopingspunten bieden om iets zinnigs over te zeggen.
Zijn deze appels van een hogere wereld? (terug naar boven)
Gegraveerde appels op andere plaatsen.
Ed Vos heeft een online verzameling met foto’s van de mysterieuze
appels. Op zijn website toont hij ingestuurde foto’s met daarop
hoofdzakelijk appels. Maar niet alleen, want ook gegraveerde peren
Ed Vos interview
Beluister interview
komen lang. Opmerkelijk is dat sommige mensen, met tussenpozen van een jaar, dezelfde gravures in huis
hebben. Bij Saskia was dat ook het geval. De gemerkte appels zijn geen constant iets. Het lijkt alsof ze soms
rond dezelfde periode in het jaar terug komen.
Op deze pagina is de mening van de bioloog Jaap van Etten te vinden. Volgens zijn artikel lijkt er een verband te
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (64 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
zijn tussen gegraveerde appels en leylijnen. Dat zou mogelijk verklaren waarom het op dezelfde plaatsen
terugkomt.
Zijn mening is gebaseerd op een vooronderzoek dat laat uitschijnen dat er inderdaad iets aparts met die appels
aan de hand is. Zaken zoals insecten, kweekomstandigheden, en klimatologische omstandigheden liggen dus
niet altijd aan de bron van het fenomeen, volgens de bioloog.
Het is een zeldzaam iets, maar toch niet zo ontzettend uniek. In 2000 waren er al meer dan tweehonderd
gegraveerde appels of peren gevonden en geïndexeerd. Hoeveel dat er in de tegenwoordige tijd zijn hebben we
nergens kunnen terugvinden, maar de verzameling van Ed Vos laat zien dat er tot op vandaag vreemd fruit
wordt gevonden.
Natuurlijk, de appels en de effecten erop zijn na te maken. Door te drukken in de appel en hem in de zon te
leggen, door er met een soldeerbout tegen te duwen, noem maar op. Maar we gaan er voor het gemak vanuit
dat niet alle mensen waarbij dit fenomeen zich voordoet liegen. Als iets nep wordt bevonden, alleen maar
omdat het ook nagemaakt kan worden, dan liggen de criteria niet helemaal goed. Honderden mensen die
liegen, over zoiets als een appel of een peer? (terug naar boven)
De graancirkels van Robbert
Eerder schreven we al dat de cirkels rondom Robbert heel primitief waren. De meesten zijn met moeite een
cirkel te noemen. Hoeveel cirkels als echt zijn bestempeld is niet bekend, maar volgens
graancirkelonderzoekers zijn ze zeker niet allemaal nagemaakt. De lichtzuil-ervaring die Nancy Talbott samen
met Robbert had en het veldwerk dat daarna gebeurde is er zo eentje die geen enkele rationele verklaring
kent. De halmen van die cirkel hadden geëxplodeerde scharnierpunten en dat, zoals we eerder schreven, is een
aspect dat niet nagebootst kan worden.
Jammer genoeg is er ook op dit punt een grote kanttekening. In de levensschets viel te lezen dat het medium
op een bepaald moment bij de volkssterrenwacht Quasar actief was. We herinneren ons nog dat de Quasarmedewerker
Niels Nelson zijn verhaal deed in de Brabantse krant BN De Stem. Hij vertelt dat ze er hebben
geleerd om een graancirkel te maken. Het was in de tijd waarin er de meest prachtige formaties verschenen in
Engeland: “Die cirkels waren een echte hype en kwamen dus ook in het groepje cursisten ter sprake. Ik zat
erbij toen uitvoerig besproken werd hoe je zelf met een stuk hout zulke cirkels kon maken.”
De krant schrijft verder nog:
Een tijdje na die les ‘graancirkel maken’ meldde een opgewonden Van den Broeke bij de sterrenwacht dat hij
een cirkel gevonden had in een grasveld net buiten Hoeven. „We zijn toen met een groepje gaan kijken. Het
was een heel amateuristische cirkel. Voor ons was het meteen duidelijk dat het mensenwerk was“, aldus
Nelson, die ‘voor alle zekerheid’ nog wel even in de cirkel ging staan. „Maar ik beleefde geen bijzondere
gewaarwording.“
Een andere medewerker die nog steeds verbonden is aan Quasar noemt Karel Siebelink. Hij bevestigt het
verhaal van Niels en vertelt erbij: “Er werd nadien nog geruime tijd over gesproken. Lacherig, ja. Het was
natuurlijk ook al te toevallig. Eerst wordt hem uitgelegd hoe je zo’n graancirkel maakt, en daarna vindt
Robbert er één.”
In 2002 heeft Robbert tegen de krant BN De Stem verklaard wel eens een
cirkel te hebben nagemaakt, maar in het boek of in andere interviews is daar
geen sprake meer van. Dat is jammer, want wij vragen ons af of die ene cirkel
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (65 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
dezelfde is als die waarin hij samen met vader Peter is gezien. Enkele boeren
houden vast aan het feit dat zij vader en zoon uit een veld hebben zien
stappen. Daags nadien lag er een cirkel.
Het Hoevens gemeenteraadslid Ad Wijnen gelooft het alleszins niet. In dezelfde
krant laat hij zich, zonder te funderen, uit: “hij maakt ze zelf.”
Maakt hij ze zelf? Wat bijvoorbeeld te denken van de bijzonder
amateuristische cirkel uit 2000 die rechts afgebeeld staat. De figuur begint bij
het wandelpad, een vreemd keuze die niet door het hogere lijkt te zijn
genomen. (terug naar boven)
Een gezonde dosis Skepsis?
Graancirkel van het hogere?
Wat is waar, wat is niet waar? Wij zijn stichting Skepsis niet, dus van ons geen keiharde ongenuanceerde
uitspraken. Iets kan ook onderzocht worden zonder menselijkheid (en bijhorend falen) te veroordelen. Als
bepaalde onderzoekers zeggen dat er iets is met Robbert, dan geloven wij dat er iets is. Wat dat iets ook moge
zijn, want in het geval van Robbert hebben we eigenlijk weinig in zijn voordeel gevonden. Vraagtekens
misschien en een grote dosis doorzettingsvermogen. Er zijn ook veel getuigen die zijn gaven prijzen. Al lijken
de getuigen die blind in hem geloven, en dat is zonder een gemene vorm van oordelen bedoeld, van het naïeve,
potentieel beïnvloedbare soort.
Er zijn natuurlijk zoveel invalshoeken waarop je naar dit geval, Robbert van den Broeke (maar ook andere
soortgelijke gevallen) kunt kijken. De Skepsismanier is niet de manier die het meest geschikt is om een beeld op
te vormen, denken wij. Hun eerste van den Broeke-artikel is in dezelfde trant geschreven als vele andere
aangaande dit soort verschijnselen en personen. Het artikel dat verscheen in tijdschrift Skepter was breder
uitgediept, maar nog steeds lag de focus hoofdzakelijk op het zoeken naar tegenbewijs.
Misschien snapt u niet wat we bedoelen. Neem als voorbeeld dat Nanninga het als keihard feit heeft geschetst
dat Robbert zijn informatie van internet haalt. Dat is niet zo snel te bewijzen, hoe voor de hand liggend het ook
mag lijken. Iemand die vanaf het begin ongelovig en wantrouwend is zal de conclusie 'nep en bedrog' natuurlijk
snel trekken. Aannames zijn gauw gemaakt en ze klinken vaak heel logisch. Logica klinkt snel als feit, zeker als
het medium ook nog een spelfout doorkrijgt of het niet helemaal zeker weet. Dan moet het bedrog zijn, volgens
sceptische maatstaven.
Skepsis handelt in zekere mate eenzijdig en schept zeker geen voldoening in een mysterie dat veel groter is dan
de enkele incidenten waarover Rob Nanninga en Jan Willem Nienhuys schrijven. Immers, als er voor de totaal
ongelovige in deze zaak niet voldoende bewijs is om overtuigd te worden, dan is dat nog geen voldoende (grens)
wetenschappelijk bewijs om de zaak naar de prullenbak te verwijzen. Precies dat, het openhouden van de
mogelijkheid, ontbreekt bij veel van de Skepsis-artikelen. Het is niet juist om zoiets correct of zuiver
wetenschappelijk te noemen, daarvoor zijn de opties die voor mogelijk worden gehouden te miniem.
Exact die reden zorgde voor voorzichtigheid tijdens het schrijven van dit dossier. Zodat we niet snel vervallen in
stereotiep sceptisch gedrag door allerhande niet-relevante details omtrent Robbert voor het voetlicht te
brengen. Op uitspraken als ‘Zakenvrouw Irene moors zat er gelukzalig bij’ zijn we niet te betrappen, dat is
sfeermakend. Wij nemen tot op heden aan dat Irene Moors niet wist wat haar overkwam toen bepaald bedrog
aan het licht kwam. Dat ze een productiebedrijf heeft is prima, ze verdient haar brood en werkt daarvoor.
Heden ten dage lijkt ze zich te distantiëren van Robbert, in de media praat ze er niet meer over.
De vooringenomenheid van Skepsis wordt ook duidelijk door de volgende zin in hun befaamde genverbrander-
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (66 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
artikel: ‘Als een medium of paragnost zoveel voltreffers scoort, dan mag je veronderstellen dat er bedrog in
het spel is, behalve als normale verklaringen uitgesloten zijn.’
We schreven het al eerder: welk resultaat ook: het is nooit goed. Bij zo’n stelligheid is onderzoek onnodig. En
feitelijk is dat gegeven natuurlijk in tegenstelling met het beginsel van de stichting Skepsis. Contradictio in
scepticus.
Hun geprefereerde stelligheid vinden we ook terug in de volgende woorden: ‘Er wordt gespeculeerd over de
vraag wat er met Robbert aan de hand kan zijn. Is hij een gewone oplichter, is hij een pathologische leugenaar
of heeft hij last van hallucinaties en is hij zo zwaar geestesziek dat hij geen onderscheid meer maakt tussen
fantasie en werkelijkheid?’
De mogelijkheid zoals Robbert die zelf beschrijft vinden we natuurlijk niet terug, vooringenomen dus. Even
verder in het artikel gaat Nanninga in op Uri Geller en omschrijft hij de kern van hoe Geller lepels zou
verbuigen: "Waarschijnlijk was de lepel van tevoren al een aantal keren heen en weer gebogen, zodat het
metaal lam was geworden.”
Juist, waarschijnlijk. En verder komt hij niet, want hij weet het ook niet. Het lijkt algauw zo zeker als iets
stellig wordt geplaatst maar in de kern zijn nog vele dingen onduidelijk en vele vragen onbeantwoord. Wie
ietsje realistischer is erkent de hiaten in de wetenschap en denkt ook vanuit die vele nog te ontdekken velden.
Zonder hierbij de naïeve Henkie te spelen, natuurlijk.
Exact zo is het ook met Robbert van den Broeke, hoe doet hij het? Hij komt ter
plekke op de proppen met foto's die hij op een gewone witte muur fotografeert.
De gewone, niet paranormale mens, ziet er niets op, maar hij wel. En hij laat de
foto’s ook meteen zien. Zijn het echt geesten? Stonden die foto's al in zijn
toestel? Is dat toestel van tevoren gecontroleerd? Zit er een geheime, extra
geheugenkaart in? Speelt hij toneel, manipuleert hij? Ja of nee?
Hij maakt de foto's ook met andere toestellen die hij ter plekke in zijn handen
krijgt. Is dat wetenschappelijk, nee, dat is het niet. Serieus onderzoek naar al
deze beweringen zijn nog niet gedaan en alles wat daarvóór wordt geroepen is
per definitie een aanname op basis van onvolledige gegevens. Wat niet wil
zeggen dat die aanname of het vooroordeel verkeerd hoeft te zijn. Tenslotte
hebben we de spoken die lijken op gewapperde papiertjes, de mudman, de nazi
uit het boek, de genverbrander en trapper van het internet, Hugo de Groot, en
nog veel meer bezwarend materiaal.
Toch is dit alles niet genoeg om iemand met zo'n geschiedenis als Robbert zomaar
af te doen als bedrieger of charlatan. Er is zoveel meer aan Robbert dat nog niet
naar buiten is gekomen. Dat weten we door de vele informatie die de Van den
Broekes beweren te hebben (16 ordners, zegt Peter in maart 2006) en de relatief weinige informatie die
gepubliceerd is. We zijn benieuwd wat de toekomst zal brengen. (terug naar boven)
He’s got mail?
Van iemand die rechtstreeks in contact stond/staat met Robbert, dus via normale aardse lijnen, hoorden we
drie jaar geleden dat Robbert een computer en een eigen e-mailadres heeft. De naam van die persoon mag niet
genoemd worden, dus feitelijk is dit een roddel. We plaatsen het toch wegens de stelligheid van de persoon in
kwestie. Op onze vraag of we een bewijs mochten hebben was het individu afkeurend omdat het, zo werd ons
gezegd, verdere aspiraties van Robbert zou kunnen dwarsbomen. We spreken nu dus over zo'n 3 jaar geleden
Toen wisten we al dat Robbert het Hogerop ging zoeken...
Dat is uitgekomen waardoor we toch een bredere geloofwaardigheid aan deze persoon kunnen verbinden...
Dat het gezin een eigen computer met internetaansluiting heeft is een bekend gegeven. Robbert heeft er
volgens vader Peter echter geen toegang toe. Het hebben van een eigen e-mail zou in tegenstelling staan tot
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (67 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
eerdere beweringen. In de brief naar Dossier X beweert hij nog er geen verstand van te hebben, eerder een
aversie. In de media wordt Robbert ook geschetst als iemand die geheel internet- en boekvrij is. Dit is een
belangrijk gerucht, immers als hij toegang tot internet zou hebben en ook nog eens voorkennis zou hebben van
plaatsen/bezienswaardigheden waar hij op moet komen draven voor zijn readings, hij zo makkelijk de boel zou
kunnen manipuleren onder valse voorwendselen.
Het is een onduidelijk gegeven, een voorbeeld: op 16-3-2006 zegt hij in het programma Lijn4 op RTL4 zowel dat
hij een e-mail (van Skepsis) heeft ontvangen als dat hij geen internet heeft. We vinden dit verwarrend en
kunnen er geen uitsluitsel over geven.
Dit zijn sowieso allemaal aspecten ter overweging, hoe het zou kunnen zijn. Bewezen is er niets, nog niet. Er
zijn meer bronnen die beweren dat hij geen e-mail heeft dan omgekeerd. Sterker nog, slechts één iemand
beweert dat Robbert mail heeft. Volgens ons is het een betrouwbare bron, maar aangezien wij hem niet kunnen
vrijgeven is het hoogstens bezwarend materiaal.
Nancy Talbott, vriend aan huis, ontkende bijvoorbeeld met klem toen we haar vroegen of Robbert een eigen emailadres
heeft. Ze klonk ook geloofwaardig. Woord tegen woord en vragen als “hoe kan iemand lichtzuilen
tevoorschijn toveren?” en “hoe vindt Robbert de vader die 40 jaar vermist was?” blijven staan. (terug naar
boven)
Is gedachtenlezen een bovennatuurlijke gave?
Enige jaren geleden was Char Margolis voor het eerst op televisie te zien.
Na die eerste uitzending heb ik er nog enkele gezien; haar “paranormale
kunstjes” waren intrigerend. In de programma’s, die haar naam droegen,
legde zij voor mensen die zij niet kende contact met hun overleden
familieleden en bekenden.
Het meest tot de verbeelding sprekend waren de readings waarbij zij de
straat op ging en daar spontaan mensen ging “lezen”. Natuurlijk is het
maar televisie en is niet te controleren hoe spontaan deze ontmoetingen
waren, maar daar gaan we hier wel van uit. Het tegendeel kan niet
worden aangetoond.
Char Margolis
Tijdens het bekijken van de programma's is het interessant om vooral te
letten op de verbale en non-verbale communicatie van Char en de eventuele signalen, bewust of onbewust, die
haar gasten afgaven. Natuurlijk zijn er momenten te vinden dat de door Char verkregen informatie bedenkelijk
is, dat het lijkt dat zij op een iets té doorzichtige wijze aan informatie probeert te komen (“ik krijg een A door,
en een N…..”), of dat zij met de bekende hagel schiet: er zijn altijd wel een paar kogeltjes raak. Soms bekruipt
je echter het gevoel dat van het schot hagel er maar een paar kogeltjes níet raak waren.
Ook Robbert van den Broeke kreeg via de televisie een podium om zijn vermeende gave te tonen. Eerlijk gezegd
waren zijn optredens, zonder er inhoudelijk op in te gaan, het niet waard om in de schaduw te staan van die
van Char. Het kwam zeer amateuristisch over, de schoten hagel waren hier veel duidelijker herkenbaar, en de
auteur miste af en toe de accuratesse van Char. Over de inhoud van zijn tv-readings is al meer dan genoeg
geschreven. Opvallend is in ieder geval dat de readings van Char véél minder negatief stof hebben doen
opwaaien dat die van Robbert van den Broeke.
Voor de duidelijkheid willen we de informatie die door, al dan niet zelfverklaarde, mediums als Char Margolis
en Robbert van den Broeke indelen in 3 categorieën:
1. direct verifieerbare informatie: “Je overleden opa heette Christiaan.” De meeste mensen kennen de
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (68 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
naam van hun grootvader wel,
2. indirect verifieerbare informatie: “Je voorvader in de 18e-19e eeuw was geneverbrander”. Deze
informatie is via stamboomonderzoek en het onderzoeken van oude archieven te achterhalen en te
staven, voor zover deze informatie ooit is vastgelegd en door de tijd behouden is gebleven,
3. niet-verifieerbare informatie: “Het gaat goed met je opa, en hij zegt dat je je geen zorgen hoeft te
maken.” Hoe mooi en troostvol deze informatie voor nabestaanden ook mag zijn, de informatie kan
(nog?) niet op een wetenschappelijk aanvaarde wijze hard worden gemaakt. Hier betreden we meer
het terrein van het geloof.
Juist het ontbreken van mogelijkheden om de laatstgenoemde informatie te toetsen maakt dat we ons hier niet
aan zullen wagen. We zullen ook zeker niet beweren dat het geklets in de ruimte is: ook dat is namelijk niet
aan te tonen.
Iedereen heeft het wel eens meegemaakt, of ervan gehoord; de een is
er gevoeliger voor dan een ander. De moeder die een schok door zich
heen voelt gaan op het moment dat haar kind elders een ongeluk krijgt;
zussen die, achteraf gereconstrueerd, op hetzelfde moment in een
ongemakkelijke situatie heel erg naar de wc moeten; de geliefde die,
al vóórdat de telefoon rinkelt, weet dat zijn partner gaat bellen. De
goede vriend van je die in een gesprek nét iets eerder dan jij precies
datgene zegt wat jij nét wilden gaan zeggen. Vooral van tweelingen
wordt gezegd dat zij vaker dit soort situaties meemaken, dat ze elkaar
zeer goed aanvoelen. Zijn dat zaken die aan het “toeval” moeten
worden toegeschreven? Hebben deze mensen “iets” speciaals? Iets
boven-natuurlijks, waar een gewone sterveling niet over beschikt? Of is
het iets wat misschien wel normaler, of natuurlijker is dan het op het
eerste blik lijkt.
Enige tijd geleden volgde een vriendin van een van de auteurs een (c) Streetlife extention
cursus intuïtieve ontwikkeling. Op een van de bijeenkomsten kregen de
acht deelnemers de opdracht vier koppels te vormen en tegenover elkaar te gaan staan. Nu moesten zij zich op
een bepaalde manier op elkaar afstemmen. De bedoeling van deze oefening was om de gedachten van de ander
op te pikken. De ander moest een bepaalde situatie voor ogen nemen. Dit kon van alles zijn. Na de oefening
bleek dat de “lezers” in drie van de vier paren redelijk wat details konden noemen over de situatie die de
ander in zijn hoofd had, meer dan men op basis van “toeval” zou mogen verwachten.
Het begint er al meer op te lijken dat deze vaardigheid minder exclusief is dan misschien wordt gedacht.
Misschien kan iedereen die het wil het wel leren, met een beetje oefening…
Tot deze laatste gedachte kwam een van de auteurs na het zien van enkele
afleveringen van de “Mind Magician” Derren Brown. In zijn televisieserie “Trick of the
Mind” biedt hij op straat aan om mensen gedachten te leren lezen, voor het luttele
bedrag van 10 cent. Ook in deze situaties gaan we ervan uit dat de “proefpersonen”
elkaar niet kenden, en niet zijn geselecteerd (bij andere demonstraties selecteert
Derren Brown zijn “slachtoffers” nog wel eens op inlevingsvermogen of
beïnvloedbaarheid). De personen bevestigen dat wanneer Derren hen dit vraagt.
Nadat zich een persoon heeft gemeld en heeft betaald voor de stoomcursus wordt er
een toeschouwer uit het publiek gehaald. Weer wordt nagegaan of de personen
elkaar kennen; niet dus. Terwijl de toeschouwer, die zich zal laten “readen”, zich
omdraait en niet ziet of hoort wat Derren doet, krijgt de leerling een hele korte
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (69 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
instructie. Dan kan het werk beginnen.
De “lezer” vraagt de “gelezene” een woord (of woorden) in gedachten te nemen; de
naam van een goede vriend, het adres waar hij woont, het wachtwoord van de
computer e.d. Kortom, zaken die een ander met geen mogelijkheid zou kunnen weten. De gelezene moet dit
woord in gedachten hardop herhalen. Keer op keer. Tegelijkertijd plaatst de leerling haar vingers tegen de
slapen van de gelezene, en niet lang daarna beginnen de eerste letters van het gezochte woord of zelfs
uitbeeldingen van het woord binnen te druppelen. De uitkomst kunt u nu natuurlijk ook raden: de leerling wist
het woord te vinden. Tot haar nog grotere verwondering wist een meisje ook nog het huisnummer te noemen
(315; ze moest om een of andere reden aan een bepaalde tijd denken; kwart over 3). Gevraagd naar hun
ervaringen lieten alle deelnemers zich zeer verbaasd uit over hun prestaties, ondanks dat zij simpelweg
Derren’s instructies opvolgden. Alsof ze niet konden geloven wat zij zojuist zelf hadden gepresteerd.
Draagt Derren Brown hier zijn paranormale gaven over op
anderen? Zelf geeft Derren aan dat hij niet paranormaal is, en
dat alles wat hij doet gebaseerd is op magie (à la Klok en
Kazan), suggestie, psychologie, misleiding en vakmanschap.
Niets bovennatuurlijks, inderdaad.
Het lijkt er dus wel heel erg op dat het mogelijk is om de
gedachten van een ander te lezen zonder uitzonderlijk begaafd
te zijn, of een jarenlange training achter de rug te hebben..
Maar hoe gebeurt dat dan? Het makkelijkst zou natuurlijk zijn
om Derren Brown uit te nodigen voor een cursusje
gedachtenlezen, maar het is twijfelachtig of hij daartoe
genegen is. Het is per slot van rekening zijn brood. Misschien
moeten we het dichter bij huis zoeken (waarbij misschien ten
overvloede vermeld, dat de gezochte verklaring niet meer dan
een hypothese is; de schrijver heeft geen gedegen onderzoek,
noch een literatuurstudie verricht).
Het meest opvallende aspect in al de hierboven genoemde
zaken is dat mensen op een of andere manier op elkaar zijn
afgestemd, een (emotionele) binding hebben.
De man die weet dat zijn vriend(-in) zo gaat bellen, de
tweeling, de moeder; het zijn allemaal mensen die een
duidelijke binding met elkaar hebben, een binding die
natuurlijk met de tijd is gegroeid. Maar blijkbaar is de duur van
die binding niet zo belangrijk. Ook in een cursus waarin de
deelnemers niet zo'n lange en intensieve band met elkaar
hebben is het mogelijk dat mensen elkaars gedachten kunnen
(c) cartoonstock.com
lezen. Natuurlijk selecteert de cursus mensen; een cursus
intuïtieve ontwikkeling zal een ander publiek trekken dan een
cursus freefight.
De cursisten zullen allen geïnteresseerd en gemotiveerd zijn voor het aangeboden onderwerp, en gaan ervan uit
dat de andere cursisten dat ook wel zullen zijn; dat schept al een band. We gaan er dan ook van uit dat de
aangeboden oefeningen serieus en gemotiveerd zullen worden uitgevoerd. Je mag dan ook verwachten dat in
het hierboven genoemde voorbeeld de deelnemers hun best deden zich op de ander af te stemmen, of zich
open te stellen voor “signalen” van de ander.
En Derren Brown dan, die wildvreemde mensen aanspreekt op straat?
Natuurlijk: het is een vakman, hij verstaat zijn kunstjes wel. Vanuit de NLP,
maar zeker ook vanuit andere technieken worden diverse vaardigheden
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (70 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
aangeleverd waardoor je je makkelijk afstemt op een ander, of een ander zich
laat afstemmen op jou. In de NLP noemt men dat “rapport maken” (uitspreken
op z’n Frans), het wordt ook wel eens “spiegelen” genoemd. Dat doet men
bijvoorbeeld door dezelfde houding aan te nemen als de ander, hetzelfde
woordgebruik te hanteren, toonhoogte en –volume aan te passen, soortgelijke
bewegingen te gebruiken e.d. Onlangs werd in een onderzoek nog eens
aangetoond dat mensen die het gedrag kopiëren van een ander aardiger
worden gevonden dan mensen die dat niet doen. En met mensen die je aardig
vindt heb je toch eerder een band dan met anderen, toch?
Maar hoe zorgt hij voor die afstemming tussen twee andere mensen? Hij maakt
er iets speciaals van. Allereerst het bordje: “Leer gedachtenlezen voor 10
cent”, dat trekt al. Dan staan er ook nog eens een paar camera’s om de groep
rond Derren. De “slachtoffers” weten dat ze in de belangstelling staan en alle
aandacht krijgen. En Derren Brown met zijn charmante aanpak is de ideale
gastheer. Zij zullen echt hun best wel doen, en open staan voor wat er gaat
gebeuren.
(c) Derren Brown - zelfportret
Het feit dat de “lezers” (zij die gaan gedachtenlezen) hun vingers op de slapen
van de personen leggen die gelezen gaan worden heeft waarschijnlijk niets met het gedachtenlezen op zich te
maken. Het is waarschijnlijk een truc om de ”intimiteit”, de band tussen de twee personen te vergroten. In
onze cultuur raak je over het algemeen niet zo snel een vreemde aan. Het is toch iets dat je in het algemeen
eerder doet bij iemand die je beter kent. Aanraking verkleint de afstand tussen mensen, of is een teken van
een geringe afstand tussen mensen. Doordat Derren de vingers op de slapen van de gelezenen laat leggen zorgt
hij dus voor een grotere afstemming tussen beiden.
Vervolgens moet de gelezene zich sterk concentreren op het antwoord, en dit in zichzelf herhalen. De lezer
probeert zich hierop te focussen, en zie: twee mensen die intens op elkaar gericht zijn, en (tijdelijk) een sterke
band hebben.
Het lijkt er sterk op dat deze afstemming voldoende basis is om bewust gedachten te kunnen lezen. Hoe dat in
zijn werk gaat? De eerste gedachte gaat uit naar mensen als Rupert Sheldrake (morfogenetische velden), Ervin
Laszlo (Het Akasha-veld), of Lynne McTaggart (“Het Veld”) In hun boeken en op hun websites wordt meer vermeld
over het ”veld” dat alles met elkaar verbindt, en de consequenties die dat met zich meebrengt.
Geïnteresseerden verwijzen we hier graag naar. Van Lynne McTaggart zal in het najaar trouwens een nieuw
boek verschijnen, waarschijnlijk een vervolg op haar bestseller “het Veld”.
En nu naar het “medium”. Ook deze heeft in de basis een goed contact met zijn cliënt. Niemand zal zich tegen
zijn wil laten readen. De mensen die bijvoorbeeld in het programma van Char verschijnen, wíllen graag gelezen
worden, en werken daarom zeker voluit en van harte mee. Ze hangen bijna letterlijk aan Char’s lippen…
Ook bij Robbert van den Broeke zien we dit verschijnsel. In interviews met gelezenen valt steeds weer te lezen
hoe positief men is over hem. In BN De Stem (d.d. 31-12-2005) schreef journalist Jan Martens een artikel over
Robbert, waarin de volgende uitspraken te lezen zijn:
“Hij is een warme persoonlijkheid, die absoluut geen trucage nodig heeft. Robbert is oprecht en komt zeer
betrouwbaar over.”, en,
“Want Robbert is zó’n goeie jongen. Zo gevoelig. En hij is echt bijzonder”
Ook Corry Dekkers, de weduwe van de cameraman, die door Robert werd gelezen in het programma “Er is zo
veel meer” van Irene Moors, voelde zich zeker wel op haar gemak bij hem: “…..en een ieder die Robbert heeft
ontmoet weet dat deze lieve zachte man niet de goedmondige charlatan is maar eerder een wat verlegen
bescheiden man, .....”
Schijnbaar heeft Robbert een uitstraling die velen op hun gemak stelt. Of Robbert daar bewust gebruik van
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (71 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
maakt, daar zullen we niet over speculeren. Feit is, dat velen zijn verschijning en aanwezigheid als prettig
ervaren, en zich bij hem op hun gemak voelen.
Met andere woorden, de basis voor een goed contact met zijn cliënten
is zeker aanwezig. Hoe het verder gaat valt hierboven te lezen bij het
gedeelte over Derren Brown.
De gelezene is geheel afgestemd op het medium, en het medium zal
ongetwijfeld hetzelfde doen naar zijn cliënt. Hij zal nu snel weten over
welke overledene informatie gewenst wordt. Ook andere informatie die
de gelezene bewust of onbewust “uitstraalt” zal gelezen kunnen
worden, tot grote verbazing van de gelezene. Zo simpel zou het kunnen
zijn. Maar het is wel een gave om dat goed te kunnen doen, of er gaat
op zijn minst enige oefening aan vooraf. Dat het medium daarnaast ook
nog een lijntje met boven heeft, tja, dat is een kwestie van geloof,
geloven we.... Alleen het medium kan daar uitsluitsel over geven.
Probeer het zelf eens, met iemand waarmee u een goede band hebt.
Zoek een rustige plek op, waar u zich beiden prettig en op het gemak
voelt. Begin eens heel eenvoudig met getallen raden. Vraag nu, zoals
dat bij Derren Brown gebeurde, met vingers aan de slapen en alles, om
heel sterk aan een getal tussen de 1 en 10 te denken en dit in
gedachten hardop te herhalen. Statistisch gezien zou de kans één op de
tien moeten zijn dat u het bij het juiste eind hebt. Succes! (terug naar
boven)
De laatste gedachten?
We zijn op het eind van het dossier en enkele laatste gedachten rijzen op. Robbert werd
lange tijd niet geaccepteerd door zijn ouders / vader. Als we alle bronnen en signalen
tenminste mogen geloven dachten de ouders lang dat er iets mis was met hun kind.
Hadden ze toen gelijk of nu? Ontwikkelt Robbert zich richting megalomanie of is hij
werkelijk een in goed mens die alles meent? Probeert hij een
minderwaardigheidscomplex te maskeren door zich groter voor te doen of is hij groot? Is
het werkelijk een misdaad als deze jonge profeet zijn woord niet kan verspreiden, of
zijn hijzelf, zijn familie en zijn klanten zowat de enige die er zo over denken?
(c) zapatopi.net - Een mindreadingmachine?
Vader Peter neemt vrij om het boek te schrijven en is meer dan 10 jaar bezig om het vorm te geven. Waarom
kan de jongen het überhaupt niet zelf? Is hij werkelijk (en nog steeds) mentaal niet helemaal in orde, wat
gestoord genoemd wordt, en is hij dus terecht arbeidsonbekwaam? Of is dit jonge medium met eigen
overdrukke praktijk mentaal heel gewiekst? Hoe kan iemand die wegens mentale redenen arbeidsonbekwaam is
anderen hun levensweg tonen of adviseren? Dat hij nieuwe realiteiten schept is zeker, wie in het advies van een
medium gelooft zal hoogst waarschijnlijk ook naar dat advies leven.
Er spreken zoveel zaken tegen hem, is Robbert mogelijk in een leugen terecht gekomen waar hij niet uitkan?
Een spirituele Tara Singh Varma? Een goed mens, want daar lijkt geen twijfel over, die enkele slippers heeft
gemaakt? Of authentiek en net niet goddelijk? Vragen, vragen…
We sommen nog even op wat ons onderzoek qua opmerkelijkheden heeft opgeleverd:
1. De Mudman van Robbert is uit een boek (of een kopie van een boek) geknipt. De originele foto hebben we in
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (72 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
‘De wereld van het ongrijpbare’ van Readers Digest gevonden. Een doorgestraald beeld kan geen grassporen van
de omgeving bevatten en al zeker niet de elleboog van de persoon die erachter staat. Frappant is dat de nazifoto
(waar geen afbeelding van is vrijgegeven) ook uit een boek komt. De van den Broekes zijn zich hiervan
bewust, weten we via Nancy Talbott. Vermoedelijk zien zij dit dan ook als een reden om wél te geloven in de
authenticiteit. Wij zien hiervoor geen enkele grond en zijn benieuwd naar een verklaring, anders dan bedrog...
2. De Hugo de Groot-afbeelding komt overeen met de afbeelding van de
historische figuur zoals hij op het oude tien guldenbiljet staat. Dat de
gelijkenis 100% is weten we zeker. Of het inderdaad afkomstig is van de
10 gulden niet. Hugo de Groot lijkt in veel van zijn afbeeldingen
gelijkaardig en op de schimmige figuur van Robbert van den Broeke
vallen niet alle details met zekerheid te herleiden. Het blijft frappant
dat iemand zich uit de hogere wereld laat zien als de stereotype
klassieke geidialiseerde beelden die van hem bekend zijn. Een
dergelijke manier van manifesteren van hogere wezens is uniek.
3. Het medium neemt een spellingsfout over van internet. Hij beweert zelf geen internettoegang te hebben.
Ook in theater carré noemt hij op zeer specifieke wijze zaken op die integraal op het web terug te vinden zijn.
Hij noemt geen zaken op die niet terug te vinden zijn, geen nieuwe dingen. Wie in Robbert gelooft ziet dit als
bewijs van echtheid. De sceptici zien dit als bewijs van bedrog.
4. Het aantal flitsen tijdens het nemen van de foto van de non van Singraven correspondeert niet met het
verhaal en de resultaten van Robbert. Daarnaast is met 90% (we doen voorzichtig) zekerheid sprake van toneel
tijdens het tonen van de foto’s. Ook klopt de kleding van de non niet met haar historisch kader. Een
anachronisme in de geestelijke wereld?
5. Bij Robert Jensen deed het medium dezelfde uitspraken als Char. Is dat eerder toevallig, een bevestiging van
zijn kunnen, of had hij de uitzending gezien en deels nagedaan?
6. De grootmoeder van presentator Jensen laat uit het hiernamaals weten dat ze wel vaker op tv wil komen.
Een geest die op tv om een acte de presence vraagt is uniek. Tijdens die bewuste uitzending gebeuren rare
dingen, vreemde signalen van Robbert aan de presentator. Die komen verdacht over en lijken soms zelfs
afgesproken.
7. Na meerdere pogingen van diverse partijen willen de van den Broekes niet meewerken aan onderzoek op
Robbert. Desalniettemin blijft er in de media beweerd worden dat de geïnteresseerden slechts hoeven te
telefoneren. Wij hebben gemerkt dat telefoneren en schrijven geen enkel nut hebben, niet de minste
toenadering. Met uitzondering van een korte afwijzende brief, jaren geleden was er geen enkel wederwoord.
Robbert wilde toen geen onderzoek, hij wilde alles alleen doen.
Voordat we dit dossier publiceerden hadden we het graag eerst aan het gezin voorgelegd, checking the facts.
Daarom hebben we meermaals opgebeld en ingesproken op het antwoordapparaat. We legden ook de motieven
uit, maar er werd niet teruggebeld.
Het benaderen van personen rondom Robbert bleek ook vruchteloos omdat het gezin uiteindelijk geen
wederwoord geeft. Wij kennen diverse partijen die geïnteresseerd zijn in onderzoek, alles wordt afgewezen
zonder het een kans te verlenen.
Robbert wil (en dat lijkt ons maar logisch) geen onderzoekers die opereren vanuit een zolderkamertje. Hij wil
wel échte wetenschappers, maar die tonen geen interesse in de jongeman. Het medium staat amateuronderzoekers
helemaal niet meer te woord, in de loop der jaren is er een vorm van achterdocht gegroeid.
Tijdens recente uitspraken van Robbert lijkt het alsof amateur-onderzoekers inferieur worden geacht, het
wordt nog net niet expliciet gezegd in een uitzending van de TV-show bij Reinout Oerlemans.. Terwijl een groot
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (73 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
deel van de paranormale (en grenswetenschappelijke en -verleggende) onderzoeken door gepassioneerde
amateurs gebeurt, het is een heel normale en vruchtbare manier van werken. Zolderkamers bestaan immers in
vele vormen en maten...
8. Robbert (en zijn vader) beweren al sinds het begin dat ze de media niet opzoeken terwijl ze dat keer op keer
wel doen. Een mooi voorbeeld waren de tapes die we lieten horen met daarin de jonge Robbert die DossierXradio
opbelde. In de periode dat er grote ophef rondom het Hoevense wonder was, was extra aandacht
opzoeken natuurlijk niet nodig, dan ging het vanzelf. Let wel: als Robbert inderdaad hogere gaven bezit, dan is
het maar logisch dat ze de aandacht van pers en media vragen. Het is alleen tegenstrijdig om te beweren dat je
de media niet opzoekt terwijl dat keer op keer, en al heel lang, gebeurt.
9. Niemand kan de schimwezens fotograferen, alleen Robbert. De enige uitzondering is Nancy Talbott, vriendin
van het gezin. Zij heeft zelf, in het gezelschap van het medium, een foto van een schimwezen genomen.
Talbott wil deze foto’s echter niet delen en speelt met de gedachte om ze zelf in een eigen boek te publiceren,
vertelde ze ons.
10. Geen enkele foto met materieel lijkende wezens of lichtobjecten bevat de waarneming helemaal. In het
geval van de lichtkruisen ontbreekt altijd minstens 1 zijde, waardoor het object vastgehouden kan geweest
zijn. In het geval van de lichtwezens (overledenen, nonnen, buitenaards lijkende wezens, …) doet dit zich ook
voor: geen enkel wezen staat integraal op de foto. Doorgaans zien we alleen hoofd en romp op de foto, de
onderkant ontbreekt. Dit zorgt ervoor dat bij geen enkele foto met zekerheid kan gezegd worden dat het geen
bedrog is. Zolang de figuur of het object niet helemaal op de foto staat kunnen we niet zien of het een
manipulatie door het medium is of niet. Tenslotte is een foto per definitie slechts een afbeelding van een deel
van de werkelijkheid. Niet van de volledige werkelijkheid of condities.
11. Of Robbert aan cold reading doet of niet valt niet te bepalen zonder nader onderzoek. We hebben wel
vermoedens in die richting. Maar, gezien het bestaan van de menselijke intuïtie en de mogelijkheid tot
ontwikkelen daarvan is stelligheid misplaatst. Wie weet heeft Robbert een aangeboren aanleg, een talent, om
zich intuïtief af te stemmen en zijn de communicatieve vaardigheden die hij beheerst daar slechts een gevolg
van.
12. Apart detail dat van bepalende waarde kan zijn is de tegenstrijdige verklaring van moeder en zoon. Terwijl
Robberts moeder aan de media vertelt dat hij nooit een boek heeft open geslagen, en al zeker niet over dit
soort dingen, weten wij 100% zeker dat dit wel het geval is (geweest). Robbert van den Broeke belde op 17jarige
leeftijd immers naar DossierX-radio waar hij zelf verkondigde goed op de hoogte te zijn van dit soort
onderwerpen en er zelfs frequent mee bezig was. Ook dat hij boeken leest kon u met eigen oren horen als u de
audiofragmenten van de 17-jarige Robbert heeft beluisterd. Weet de rest van het gezin nog iets over de
gesprekken op de radio, weten ze niet dat Robbert zich er intensief in heeft verdiept, of zijn ze simpelweg
vergeten dat Robbert zich er een tijd mee bezig hield?
Eigenlijk is er in ieder van de mysterieuze aspecten van Robbert wel een bepaald verdacht element te
bespeuren. Iets waarvan gedacht kan worden dat het aangedikt wordt of helemaal niet echt is. Overal is twijfel
mogelijk en misschien zelfs terecht. Met uitzondering van een paar onverklaarbare dingen waar we nog steeds
vragen bij hebben. Daardoor kunnen we niet uitsluiten dat er mystieke dingen gebeuren rondom het medium.
Een viertal zaken blijven ons vooral bij:
1. De lichtzuilen, samen met Nancy Talbott, hebben geen rationele onweerlegbare invulling.
2. De readings met uitzonderlijk hoge treffactor vallen op. Robbert beweert niets op te zoeken, noch in
boeken, noch op internet. Als dat zou kloppen is hij een uniek medium die van hoge waarde kan zijn bij
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (74 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
speurwerk.
3. De orbs die met het blote oog door diverse getuigen werden waargenomen. Onder andere ook door Nancy
Talbott, maar ook (minstens) door enkele andere leden van het gezin en kennissen.
4. De man die na 40 jaar werd gevonden in Parijs, op basis van een zeer treffende omschrijving van Robbert.
5. …
Inderdaad, punt 5 laten we open, want aangezien we zelf Robbert nooit ontmoet hebben gaan we zeker niet
beweren volledig te zijn geweest. Robbert zelf vindt de commotie rondom zijn waarheidsgetrouwheid een
storm in een glas water. Die visie kreeg hij door van de hogere wereld. Wij hopen voor en met hem dat er in
Nederland een medium opstaat dat waarachtig is. Al is dat ijdele, ongefundeerde hoop zolang onderzoek
geweigerd of onbeantwoord blijft.
Hoe dan ook, we willen overal voor openstaan. Hopelijk werd dat duidelijk door de zorg waarmee dit dossier is
opgesteld. We gaan zelfs zover dat, als iemand mogelijk liegt en bedriegt, we daar doorheen zullen kijken om
te zien wat de waarheid erachter is. Zowat iedereen, qua onderzoekers, die Robbert heeft ontmoet vindt nog
steeds dat de jongen bepaalde gaven heeft. Het lijkt ons niet slim om deze onderzoekers in twijfel te trekken,
want dat doen we als we keihard beweren dat Robbert helemaal nep is. Er is iets met Robbert, daar zijn we van
overtuigd. Maar de invulling van dat iets is geheel open. Daarom sluiten we af met een citaat uit het boek van
Robbert, zijn eigen woorden: ‘Laat de sceptici dan maar komen. Als ze bereid zijn om eerlijk te zijn en open te
staan, ben ik dat ook.’
Robbert, wij vragen jou om een gelegenheid om jouw specifieke geval iets dieper te onderzoeken. Wij zijn
sceptisch, dat is logisch gezien alle zaken die aan het licht zijn gekomen, maar weten misschien wel enkele
tests of tips waarmee duidelijkheid kan komen. We geloven dat je op bepaalde punten de waarheid hebt
aangedikt, maar we staan wel open ten opzichte van jouw mysterieuze factor. Wijzelf hoeven zeker geen
volledig onderzoek uit te voeren, dat is niet direct ons specialisme, maar registratie ervan (gebaseerd op grote
interesse) is altijd een optie. Wat denk je ervan? Een man een woord?
Dit dossier werd geschreven en samengesteld door: Jurgen Deleye, Peter Willems, Rinus Nienhuis, Jake501,
Frank St.Clair, Saskia de Vries en Jeroen Barhorst
Bronnen:
Google, op de normale manier.
Onze dank gaat naar:
De redactie van DossierX dankt alle personen die in doorslaggevende mate hebben meegewerkt. Speciaal te
noemen: Claudia van der Sluis, Robert Boerman, Nancy Talbott, Eltjo Haselhoff en Sten Oomen. Ook de
gebruikers op het forum van fok.nl danken wij voor hun scherpe geest.
Enkele online bronnen:
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (75 of 76)16-3-2006 15:32:29

DossierX
Bronvermelding is opgenomen in het dossier.
Een kleine greep uit de online video:
Ufoplaza.nl, Wonderen bestaan, RTL-Boulevard (1) , Trailer Er is zoveel meer, Robert Jensen, RTL Nieuws, RTL
Boulevard (2), RTL Boulevard (3), Boemerang, Overzicht video. Meer vindt u in het dossier zelf.
Een kleine greep uit de online audio:
Robbert bij Omroep Brabant, Jan Willem Nienhuys van Skepsis bij Omroep Brabant. Meer vindt u in het dossier zelf.
Noot van de redactie:
Wij hebben geprobeerd de feiten correct weer te geven. Indien wij ergens toch een fout hebben gemaakt,
gelieve ons daarvan te verwittigen via info@dossierx.nl. Hetzelfde geldt voor de copyrightvermelding bij de
foto's. Indien u ergens een foto ziet waarvan u vermoedt dat de copyrightvermelding niet correct is, dan
waarderen wij daarvan een melding. (terug naar boven)
file:///E|/Zakelijk/Websites/Grenswetenschap.nl/tmp/rob_totaal.html (76 of 76)16-3-2006 15:32:29