Download deze publicatie gratis

Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie
Kür op muziek
Reglementen & richtlijnen
voor het beoordelen van de Kür op Muziek

VOORWOORD
Deze publicatie geeft ruiters en juryleden
duidelijke richtlijnen over het rijden en beoordelen
van de Kür op Muziek. Er wordt ingegaan op de
bepalingen uit het disciplinereglement dressuur en
bevat een bewerking van het cursusmateriaal voor
de ORUN-opleiding voor Z-juryleden Kür op
muziek.
In dit boekje zijn ook de protocollen van alle
Kürproeven opgenomen die in de breedtesport
gereden kunnen worden, zoals de proeven voor
Young Riders, Junioren en de proeven uit de
Midden- en Zware Tour. Concoursorganisaties
mogen deze protocollen kopiëren voor eigen
gebruik.
Weert/Wanroij,
Juli 2003
Jan Peeters / Jeannette Wolfs
INHOUDSOPGAVE
H1 – GESCHIEDENIS KÜR OP MUZIEK................... 3
H2 – De Kür in de klassen L, M EN Z .........................3
2.1 inleiding.....................................................................3
2.2 Niveaus & bepalingen ..........................................4
2.3 Algemene eisen .......................................................4
2.4 Meer over de choreografie...................................5
2.5 Het artistieke deel ..................................................6
2.6. De moeilijkheidsgraad.........................................7
2.7 Muziekkeuze ............................................................7
H3 – PAS DE DEUX EN VIERTALLEN ...................... 9
3.1 Choreografie.............................................................9
3.2 Bijzondere bepalingen....................................... 10
3.3 Problemen.............................................................. 11
H4 - DE KÜR VANAF ZZ-LICHT EN HOGER............ 12

H1 – GESCHIEDENIS KÜR OP MUZIEK
De geschiedenis van de dressuursport is nog maar
kort. Dressuur kwam in 1912 voor het eerst op het
programma van de Olympische Spelen. Toen reden
bijna alleen militairen en de ‘adel’ dressuur. Na de
Tweede Wereldoorlog werd het paardrijden
populairder en groeide ook de wedstrijdsport. Pas
in 1983 werd het rijden op muziek populair. Dat
ging niet zonder slag of stoot. De ‘tegenstanders’
van de Kür op Muziek waren bang dat klassieke
principes en de niet-rijkunstige aspecten vergeten
zouden worden. Maar deze angst is ongegrond,
want bij een kür kunnen de meeste punten worden
verdiend met de technische uitvoering van de
verplichte onderdelen. De ‘klassieke’ graadmeters
worden daarbij beoordeeld, zoals de zuiverheid van
de bewegingen, de takt en regelmaat, de impuls en
verzameling en de harmonie tussen ruiter en
paard.
De Kür op Muziek werd voor het eerst
uitgeschreven op het EK Dressuur in
Donaueschingen in 1991. De deelnemers konden
kiezen of zij na de Grand Prix de Grand Prix Special
wilden rijden of liever de Kür. Er werden dus twee
series medailles uitgereikt! De twee medailleseries
werden ook op het EK in 1993 en het WK in 1994 in
Den Haag uitgereikt. In 1995 werd de Kür in de
kampioensformule geïntegreerd als derde proef na
de Grand Prix en de Grand Prix Special. In 1996
werd deze formule ook op de Olympische Spelen in
Atlanta geïntroduceerd, waarmee de Kür een
volwassen wedstrijdsportonderdeel is geworden.
Internationaal worden tegenwoordig Kür op
Muziek proeven uitgeschreven voor Junioren,
Young Riders, Intermediaire I en Grand Prix en
proeven voor ponyruiters op Z2-niveau. In
Nederland is de Kür op Muziek op lager niveau
inmiddels ook gereglementeerd.
De F.E.I. en de Koninklijke Nederlandse Hippische
Sportfederatie hebben een verantwoordelijkheid
voor het opleiden van juryleden die in staat zijn het
correct afgerichte paard te herkennen. Het F.E.I.reglement
dressuur bewaakt de klassieke
beginselen van de dressuursport. In dit reglement
wordt duidelijk beschreven dat alle bewegingen en
oefeningen door een correcte africhting
opgebouwd moeten worden uit de natuurlijke
gangen van het paard. Onnatuurlijke bewegingen
en oefeningen hebben dus niets met 'klassieke
dressuur' te maken. Paarden die rondjes op de
achterbenen kunnen draaien, die een stekende
Spaanse pas kunnen vertonen met een recht naar
voren gestrekt voorbeen of die 'geprogrammeerd'
oefeningen uitvoeren, hoe leuk ook om te zien,
horen dus in shows of het circus thuis en niet in de
wedstrijdring!
H2 –DE KÜR IN DE KLASSEN L, M EN Z
2.1 Inleiding
Een Kürprotocol bestaat uit twee delen: een
technisch en een artistiek deel. Op de ruimte voor
het technische gedeelte noteert de jury de
waardering voor de technische uitvoering van de
verplichte onderdelen.
Op de ruimte voor het artistieke gedeelte van het
protocol waardeert het jurylid de artistieke waarde
van de proef. Dat wil zeggen: de choreografie,
originaliteit, moeilijkheidsgraad, de afstemming
tussen het genomen risico en de africhtingsgraad
van het paard of de pony, de muziekkeuze en
natuurlijk de harmonie tussen ruiter en paard en
het ritme, de energie, de zuiverheid en de
elasticiteit van de bewegingen. Het beoordelen van
een Kür is niet eenvoudig! Een jurylid moet niet
alleen de verplichte oefening herkennen en
waarderen, maar ook oog hebben voor het ritme
van het paard en de muziek, de symmetrie en de
logica van de proef, bijzondere overgangen
opmerken en bovendien de moeilijkheidsgraad
waarderen. Het lijkt bijna een onmogelijke opgave.
Het maken van korte notities over de
moeilijkheidsgraad, symmetrie en/of originaliteit
van de proef, kan handig erg zijn.
Toch nog regels
Ook een vrije Kür op Muziek moet aan regels en
voorschriften voldoen. In iedere Kür moet namelijk
een serie verplichte oefeningen gereden worden.
De volgorde waarin deze verplichte oefeningen
worden uitgevoerd, is echter vrij. De choreografie
van de proef moet zo zijn, dat de getoonde
oefeningen ook daadwerkelijk door de jury
beoordeeld kunnen worden. De deelnemer mag
ook niet-verplichte onderdelen rijden, mits de
maximale tijdsduur van de Kür niet wordt
overschreden en de extra onderdelen niet boven de
moeilijkheidsgraad van het gevraagde niveau
gaan. De Kür wordt op muziek gereden; de
muziekkeuze is vrij. Het gaat niet om het rijden van
een proef mét muziek, maar om het rijden van een
proef óp muziek. Een verstandige deelnemer dus
rekening met de toegankelijkheid van de muziek
voor jury en publiek.
Hogere punten
Het puntentotaal dat met een Kür verdiend wordt,
is meestal hoger dan het puntentotaal in een
klassieke proef. Dat komt omdat de zogenaamde
'grijze zone' in de Kür ontbreekt, waardoor kleine
foutjes of missers tussen verplichte onderdelen
niet zo sterk meetellen. Ook kan een handige
Kürruiter een onderdeel opnieuw doen als het
mislukt en zo het puntentotaal positief
beïnvloeden. Bovendien is het eenvoudiger om een
hoge score te halen voor het artistieke deel dan om
de technische waardering op te vijzelen.

2.2 NIVEAUS & BEPALINGEN
Een belangrijke reglementaire bepaling bij een Kür
is dat de proef het gevraagde niveau van de
klassieke proeven uit het dressuurproevenboekje
niet te boven mag gaan. Gebeurt dat wel, dan kan
de deelnemer worden uitgesloten van de wedstrijd.
De voorzitter van de jury moet dat onmiddellijk na
de slotgroet onderbouwd aan de deelnemer
meedelen.
Klasse L
Wie wil weten wat er is toegestaan op L-niveau,
kan in het dressuurproevenboekje bekijken welke
onderdelen in de proeven worden gevraagd. Om
een L-Kür met een leuke choreografie te maken is
wel een beetje fantasie nodig. Op L-niveau is de
middendraf of middengalop op gebogen
voltelijnen wel toegestaan. Maar niet toegestaan
zijn bijvoorbeeld de eenvoudige galopwissel door
de stap, (kwart) keertwendingen om de
achterhand, binnenkomen en halthouden en
groeten vanuit galop en het rijden met de teugels
in één hand.
M-klasse
In een M-proef mag meer dan in een L-proef. Een
deelnemer kan op dit niveau al een interessantere
Kür maken met bijvoorbeeld een contragalop,
schouderbinnenwaarts, travers en (kwart)
keertwendingen. Niet toegestaan zijn vliegende
galopwisselingen, eenvoudige galopwisselingen,
appuyementen in draf en galop, binnenkomen,
halthouden en groeten vanuit galop en het rijden
met de teugels in één hand.
Z-klasse
Voor een leuke gevarieerde proef op Z-niveau
kunnen niet-verplichte onderdelen tot Z-niveau
toegevoegd worden. Deze extra onderdelen
worden niet beoordeeld. In de verplichte
onderdelen is veel variatie mogelijk, zoals travers
en renvers in draf, appuyeren door de hele baan,
zigzag-appuyement in draf (niet bij pony’s) en het
maken van vier galopchangementen op vier vaste
punten van de grote volte. De volgende onderdelen
zijn boven het Z-niveau en dus niet toegestaan:
• Pirouettes in galop, op welke manier ook
gereden. Zelfs een kwart pirouette is al een
kwart teveel;
• Pirouette (keertwending) in stap (360 graden);
• Een zigzag-appuyement in galop, bijvoorbeeld
met 4-8-4 galopsprongen en changementen
die exact worden gereden om een bepaald
aantal sprongen, zoals om de vier, drie, twee of
één, maar ook om de vijf galopsprongen;
• De zogenaamde 'Schaukel' (achterwaarts,
onmiddellijk voorwaarts en weer onmiddellijk
achterwaarts, bijvoorbeeld 4-4-4 of 4-4-6).
• Te sterk zijwaarts gereden enkelvoudige draf-
en galopappuyementen, zoals bijvoorbeeld de
lijn H-B.
• Het is niet toegestaan om de hoed af te nemen
tijdens de proef!
2.3 ALGEMENE EISEN
Natuurlijk zijn er ook algemene (reglementaire)
eisen waar elke Kür op ieder niveau aan moet
voldoen. Deze bijzondere bepalingen zijn ook te
vinden in het KNHS Wedstrijdreglement en luiden
als volgt:
Bijzondere bepalingen Kür op Muziek
(paarden en pony’s individueel)
• Na het belsignaal van de jury dient de
deelnemer binnen 45 sec. zijn startpositie van
de intro in te nemen
• Het binnenkomen, halthouden en groeten
dient te geschieden op de A-X-C-lijn, bij Zniveau
en hoger vanuit stap, draf of galop. Er
mag niet van de A-X-C-lijn worden afgeweken
• Voor de klasse L-M dient in stap of draf te
worden binnengekomen
• De deelnemer dient bij aanvang en einde van
de proef te groeten met het front naar de
hoofdjury bij C.
• De beoordeling begint bij het binnenkomen
van de deelnemer bij A. Oefeningen getoond
tussen het binnenkomen bij A en het
halthouden/groeten worden door de jury niet
bij de technische beoordeling betrokken. Er
mogen op de A-C lijn voor de groet echter geen
oefeningen worden getoond boven het
gevraagde niveau. De tijd gaat in na de groet
bij de eerste stap voorwaarts, zijwaarts of
achterwaarts en eindigt bij de laatste groet.
• Het muzikale intro buiten de ring voor het
passeren van het bordje A mag de tijdsduur
van 20 seconden niet overschrijden.
• De muziek mag beginnen met een intro voor of
bij het binnenkomen, maar moet in elk geval
starten na de groet bij de eerste pas
voorwaarts, zij- of achterwaarts.
• Op L-M-Z-niveau, ZZ-Licht-niveau en ZZ-Zwaarniveau
mogen op de A-C-lijn voor de groet
geen oefeningen worden getoond. Het tonen
van een uitgestrekte gang wordt niet als
oefening beschouwd. Op Z-niveau en hoger
mag een galopwisseling(-en) voor de groet
gereden worden; deze telt echter niet mee voor
de technische beoordeling.
• Zijgangen dienen tenminste eenmaal
minimaal 20 meter aaneengesloten te worden
getoond, waarbij een zigzagappuyement (op Zniveau
in draf toegestaan) als één zijgang
wordt beschouwd.

• De middendraf en uitgestrekte draf en
middengalop en uitgestrekte galop dienen op
de rechte lijn te worden getoond, met
minimaal het aantal meters zoals ook in de
klassieke proeven gevraagd wordt. Dit geldt
voor de afmetingen rijbaan 20x60 en 20x40. De
uitgestrekte stap hoeft niet speciaal op de
rechte lijn te worden uitgevoerd, net zo min als
het halsstrekken, dat ook niet verplicht op de
rechte lijn hoeft te worden getoond. De
verzamelde stap hoeft evenmin op een rechte
lijn te worden getoond.
• Een galopverruiming in een Z-Kür die wordt
onderbroken door een galopwisseling, wordt
aangemerkt als middengalop.
• De verplichte 20 meter verzamelde stap mag
onderbroken worden door bijvoorbeeld
achterwaarts gaan of keertwendingen om de
achterhand. Het wordt aanbevolen om
verzamelde en uitgestrekte stap te
onderbreken met een overgang naar
halthouden, een keertwending of achterwaarts
gaan, dit om het verschil te accentueren.
• Een deelnemer dient zich aan het niveau van
de voorgeschreven Kür te houden. Bij het tonen
van onderdelen die het gevraagde niveau te
boven gaan, volgt uitsluiting.
• Een Kür dient uit het hoofd te worden gereden.
• Levende muziek (een orkest of iets dergelijks,
alsmede vocale muziek) is verboden. Een
deelnemer dient voorafgaand aan de
Kürwedstrijd zijn muziekbandje of cd in te
leveren, liefst nog vergezeld van een reserveexemplaar
voor het geval er technische
problemen zouden ontstaan. Een omschrijving
van de te rijden proef, hoeft niet te worden
ingeleverd.
• Een Kür dient binnen de vastgestelde
tijdsmarge beëindigd te zijn.
Tijdsoverschrijding levert 2 aftrekpunten op,
die op het totaal van de artistieke presentatie
in mindering worden gebracht. De tijd van een
Kür begint bij het voorwaarts rijden na de
groet en eindigt bij de slotgroet. Bij de
beoordeling van een Kür tellen begingroet en
slotgroet mee voor de technische cijfers.
• De deelnemer is gehouden aan de optoming
die voor zijn klasse gelden. Bandages zijn
verboden.
• Het is vanaf Z-niveau toegestaan om met één
hand te rijden, echter niet meer dan in 3
oefeningen. Onderschat de moeilijkheidsgraad
niet!
Toelichting:
• Voor alle klassen geldt dat tempoversterkingen
in draf en galop op de gebogen lijn als
middendraf en middengalop worden
aangemerkt. Dat betekent dat dit een leuke
uitbreiding van de choreografie kan zijn, maar
dat de uitgestrekte draf en uitgestrekte galop
in elk geval ook op de rechte lijn getoond
moeten worden, om mee te kunnen tellen voor
de beoordeling.
• Voor elke klasse geldt ook dat een verplichte
oefening niet vaker dan drie keer aan de
technische kant voor een cijfer in aanmerking
komt. Hoe schitterend een paard ook kan
uitstrekken, na drie negens aan de linkerkant
voor uitgestrekte draf (gemiddeld één cijfer:
een negen) houdt de technische waardering op
en kan een jurylid uitsluitend nog nadenken
over de vraag hoe sterk hij de proef met het
vele uitstrekken artistiek in elkaar vindt zitten.
• Het is verstandig bij het samenstellen van een
Kür rekening te houden met de aard van het
paard of de ruiter. Bij een kijkerig paard kan
een ruiter bijvoorbeeld heel goed beginnen
met het richten van de aandacht van het paard
op hem door bijvoorbeeld een slangenvolte te
rijden waarbij hij het paard tot ontspanning
brengt. Ook schouderbinnenwaarts is in zo'n
geval een goed begin, een oefening waarbij het
paard niet richting die drukke tribune kan
kijken.
• Tenslotte probeert elke ruiter natuurlijk een
Kür samen te stellen die de meeste punten
oplevert. Iedereen probeert de resultaten van
zijn africhting op die wijze te tonen dat de
mooiste oefeningen van het paard het beste
tot hun recht komen. Dit heeft niets met het
verdoezelen van fouten te maken of met het
ontwijken van de klassieke dressuurprincipes.
Het gaat erom dat een mooie Kür voor ruiter
en paard plezierig moet zijn om te rijden en
dat een goede proef er eentje is die
harmonieus en oog- en oorstrelend is. Kortom,
een echte show voor het publiek.
2.4 MEER OVER DE CHOREOGRAFIE
Algemene stelregels voor de choreografie:
• alle onderdelen moeten door de jury te
beoordelen zijn;
• de proef moet symmetrisch en logisch zijn
opgebouwd;
• de rijbaan dient goed verdeeld te worden;
• een proef dient het liefst enkele originele lijnen
te bevatten;
• teveel overgangen en tempowisselingen
maken een proef onrustig, dit kan beter
worden vermeden.
Toelichting:
Een mooie proef is zowel verrassend als enigszins
voorspelbaar. Een proef kan verrassend zijn door
een origineel begin en slot, door een onverwachte
flitsende uitgestrekte galop op de A-C-lijn recht op
de jury af, of juist daar vandaan, door een

onverwachte, goed gereden, overgang of door een
muzikaal grapje. Verrassend kunnen ook tweede
hoefslaglijnen zijn, of andere lijnen die van de
gebruikelijke hoefslag of hoefslagfiguren afwijken.
Maar voorspelbaar moet een Kür ook zijn, in die zin
dat de oefeningen die op de linkerhand getoond
worden op de rechterhand het mooist tot hun recht
komen wanneer ze daar symmetrisch op identieke
wijze worden uitgevoerd. De toeschouwer of de
jury herkent dan de vloeiende bewegingen in de
proef en zal dat zeker waarderen.
Wie nadenkt over het samenstellen van een Kür is
misschien in eerste instantie geneigd om veel
overgangen in te lassen. Weliswaar verhogen veel
overgangen de moeilijkheidsgraad van de proef,
maar het toch niet aan te raden. Een proef wordt er
snel rommelig door. Het is helemaal niet erg om
een lange zijde 'niets' te doen en gewoon
verzameld te draven of te galopperen: dat geeft
ruiter en paard de kans op gang te komen, in het
ritme van de proef te komen en een vloeiende
beweging in gang te zetten. Bovendien betekenen
overgangen in principe ook muziekwisselingen.
Daar kan een proef ook onrustig van worden.
Tenslotte is er een gouden regel bij het
samenstellen van een proef: liever te makkelijk met
een lage moeilijkheidsgraad en technisch perfect
uitgevoerd, dan te hoog gegrepen, waardoor de
uitvoering technisch niet correct is. Verder hoort
elk onderdeel uitgevoerd te worden op plaatsen
dat dit door de jury ook goed beoordeeld kan
worden. Een uitgestrekte stap van de jury af op de
A-C-lijn of de lange zijde, is een stuk minder
gelukkig dan een uitgestrekte stap op de diagonaal
of op een slangenlijn naar de jury toe. Een
appuyement of schouderbinnenwaarts op de E-Blijn
of op de diagonaal is in de klasse Z, met
uitsluitend juryleden op de korte zijde, al helemaal
niet te beoordelen.
2.5 HET ARTISTIEKE DEEL
Bij het artistieke deel worden cijfers gegeven voor
de volgende onderdelen:
1. De impuls, regelmaat en soepelheid (energie
en elasticiteit van de beweging in alle gangen,
tempo en takt). Hier wordt de
africhtingsgraad van het paard beoordeeld op
basis van soepele, regelmatige en vrije
bewegingen. Onregelmatigheden in de
bewegingen, matige of geen buiging in de
zijgangen worden bijvoorbeeld negatief
beoordeeld.
2. De harmonie tussen ruiter en paard (zit en
inwerking van de ruiter, oplettendheid,
vertrouwen en gehoorzaamheid van het
paard). Hier wordt gelet op het beeld dat ruiter
en paard uitstralen. Negatief beoordeeld wordt
slecht zitten of inwerken en rijtechnische
problemen, zoals fouten of storingen in de
grijze zones, een open mond, tong uit de mond
en verzet.
3. De choreografie en de verdeling over de rijbaan
(gelijkmatige verdeling van de rijbaan,
herkenbaarheid van de gevolgde lijnen,
originaliteit, vindingrijkheid ten aanzien van
de inhoud van het programma). Hier wordt
gekeken naar symmetrie van de Kür, een
logische opbouw en de creativiteit van de
proef. Een negatieve beoordeling kan gegeven
worden voor bijvoorbeeld het te veel op de
hoefslag rijden, onherkenbare lijnen rijden,
een onlogische opbouw of volgorde van de
onderdelen of een minder mooie
rijbaanverdeling.
4. Inhoud programma en moeilijkheidsgraad
(goed afgewogen moeilijkheidsgraad
aangepast aan het niveau, aaneenschakeling
van de verplichte onderdelen en eventueel
niet-verplichte onderdelen, afstemming tussen
risico en africhtingsgraad en aandacht voor en
behoud van de klassieke rijkunst). Zoals in het
Engelstalige protocol zo mooi omschreven
staat, gaat het hier om ‘well calculated risks’:
moeilijke dingen perfect uitgevoerd scoren,
slecht uitgevoerd halen ze het cijfer naar
beneden. Negatief beoordeeld kunnen worden:
een 'te klassieke' proef (zie de verplichte
proeven uit het proevenboekje), een te simpele
samenstelling, een te moeilijke samenstelling
en daardoor een slecht uitvoeren van de
verplichte oefeningen, een onlogische volgorde
of aaneenschakeling, het te vaak en/of te snel
wisselen van overgangen / onderdelen of het
uitvoeren van oefeningen die niet of moeilijk
te beoordelen zijn.
5. De muzikale interpretatie en muziekkeuze
(overeenstemming tussen ritme van de muziek
en de gangen van het paard, overeenstemming
tussen de overgangen in de muziek en die van
het paard, algemene indruk van de muzikale
uitvoering en de dressuurmatige uitvoering en
tot slot een goed muzikaal intro en slot van de
Kür). Er wordt een hoog cijfer gegeven voor
muziek die één geheel is, in één genre, mooie
overgangen heeft en het liefst ook
tempoveranderingen accentueert. Negatief
beoordeeld worden: muziek met een nietkloppend
ritme, te veel achtergrondmuziek,
muzikale overgangen die niet
overeenstemmen met de gereden overgangen,
te weinig samenhang, het ontbreken van een
mooi intro, het plotseling afbreken van de
muziek tijdens overgangen of een slot zonder
slottune.

2.6. DE MOEILIJKHEIDSGRAAD
Het is voor juryleden niet makkelijk om een Kür te
beoordelen en ook nog de moeilijkheidsgraad in de
gaten te houden. Toch wordt dit verlangd.
Inventieve deelnemers zullen zeker de nodige
choreografische zaken verzinnen die ze technisch
correct kunnen uitvoeren, maar toch ook een hoge
moeilijkheidsgraad hebben.
Voorbeelden waar de moeilijkheidsgraad in
gezocht kan worden bij een Kür op Z2-niveau en
hoger, zijn:
• het afwisselen van gesprongen
galopchangementen en eenvoudige
galopwissels in een slangenvolte of ander
figuur;
• het maken van een galopchangement van
contragalop naar contragalop;
• het rijden van uitgestrekte galop op een lange
zijde in contragalop;
• het rijden van oefeningen zoals
schouderbinnenwaarts en travers op de
tweede hoefslag of op de A-C-lijn;
• het rijden van bepaalde overgangen, zoals
vanuit de stap vertrekken in uitgestrekte draf,
of halthouden na middengalop of uitgestrekte
galop;
• het correct tonen van extra onderdelen zoals
middendraf op de grote volte of
keertwendingen om de achterhand in
verzamelde stap;
• het rijden van tempoversterkingen op halve
diagonalen;
• het inzetten van appuyementen of
schouderbinnenwaarts vanaf een rechte lijn in
plaats van vanuit de wending;
• het rijden van galopwissels op de A-C-lijn recht
op de jury af;
• het inzetten van een drafappuyement van K
naar X, op X aangalopperen en het
appuyement in galop vervolgen;
• Bij het binnenkomen voor de groet bij D een
galopwissel rijden, bij X weer en bij G tenslotte
halthouden en groeten (de galopwissels
worden technisch niet beoordeeld, maar
beïnvloeden wel de moeilijkheidsgraad).
Adviezen voor de jury:
Juryleden doen er goed aan snel een aantekening
te (laten) maken van een origineel onderdeel, een
opvallend goed en moeilijk uitgevoerd onderdeel of
een bijzonder fraai op de muziek gemaakte
overgang. In tegenstelling tot cijfers voor
technische waardering kunnen voor het artistieke
deel halve cijfers gegeven worden.
2.7 MUZIEKKEUZE
De Kür op Muziek zorgt, in tegenstelling tot de
klassieke proeven, voor een zeer afwisselend beeld.
Deze afwisseling betreft niet alleen de
opeenvolging van oefeningen, de
moeilijkheidsgraad en de choreografie, maar ook
de muziek. In dit hoofdstuk wordt dieper ingegaan
op geschikte Kürmuziek en het beoordelen van
deze muziek.
Muziek bij paard en ruiter
Of iemand 'leuke' muziek heeft gekozen voor zijn
proef, mag voor geen enkel jurylid een vraag zijn.
Smaken verschillen en de persoonlijke smaak hoort
bij het jureren achterwege te blijven. Natuurlijk
heeft elk jurylid zijn voorkeuren, maar dat is geen
maatstaf voor de beoordeling. De essentiële vraag
bij de muziekkeuze is wel: past de muziek bij de
uitstraling van de combinatie? Het horen van
bekende muziek, of zelfs het zien van bekende
figuren, mag ook niet negatief in de beoordeling
betrokken worden. Misschien is de originaliteit niet
hoog, maar de hamvraag is en blijft: past deze
muziek bij de combinatie en bij de manier van
bewegen van het paard? Bij een frêle amazone en
een lichtvoetig paard past vrolijke, lichtvoetige
muziek en geen zware strijkorkesten. Maar een
stoere 'stamper' kan best een stevige mars of flink
orkest hebben. Hier zou lichte muziek weer
helemaal detoneren en de persoonlijkheid van het
paard geen recht doen. Door de juiste muziekkeuze
kan de ruiter of amazone wel een ongewenste
indruk van het paard camoufleren. Een paard dat
wat zwaarmoedig loopt, kan door vrolijke, niet al te
zwaar aangezette orkestrale muziek juist een
impulsievere indruk maken. En een heel druk
paard dat gespannen overkomt kan door rustige,
harmonieuze muziek juist een meer ontspannen
indruk vestigen.
Indoor of outdoor
De muziekkeuze van een deelnemer kan door veel
meer afwegingen bepaald zijn dan alleen het type
paard en de voorkeur van ruiter of amazone.
Jaargetijde, plaats en actualiteit kunnen mede
bepalend zijn. Het jaargetijde bijvoorbeeld. Tijdens
het indoorseizoen is het minder passend om
luchtige zomerse deuntjes te gebruiken. En op een
prachtige zomerse dag klinken zware Russische
melodieën of aangezette walsen van Strauss heel
anders dan op een regenachtige winterdag. Een
buitenevenement vraagt 's zomers in het algemeen
wel een zwaardere orkestratie dan een
indoorevenement 's winters. Het gevaar van erg
zware muziek in een indoorhal is namelijk dat de
muziek door de bijgeluiden en resonantie minder
mooi overkomt, terwijl wat zwaarder aangezette
muziek buiten juist nodig kan zijn omdat de
muziek daar meer ‘vervliegt’. De plaats van het
evenement kan de muziekkeuze ook beïnvloeden.
Een voorbeeld hiervan is een medley van muziek

als 'Aan de Amsterdamse Grachten' en 'O,
Waterlooplein' speciaal voor een Kür tijdens een
concours in Amsterdam. Een Kür die bij de
combinatie past én is afgestemd op het tijdstip en
de locatie , verdient een hoge waardering voor
zowel muziekkeuze als originaliteit.
Eén stijl
Het is een hele klus om één muziekstuk te vinden
waar de ritmes van stap, draf en galop en, voor de
Grand Prix Kür de passage en piaffe, mooi op
passen. Sommige paarden hebben zo'n verheven
draf, dat de takt van hun draf bijna gelijk is aan de
driekwartsmaat van de galop. Dat maakt het
eenvoudiger om één muziekstuk te zoeken. Maar
de vraag is of dat aan te raden is. Eén stuk kan saai
en langdradig worden. Een Kür bevat dus meestal
meerdere muziekstukken, waarbij het wordt
aanbevolen om de verschillende stukken in
dezelfde stijl te houden. De muziek van een Kür in
één genre moet hoger worden gewaardeerd dan
een Kür met bijvoorbeeld een stukje Mozart,
afgewisseld met rock en roll en soft pop. Dit laatste
bevordert de eenheid van een proef niet.
Eén bezetting
Voor wat betreft de eenheid in muziekgenre moet
ook gelet worden op het soort orkestbezetting. Veel
Küren worden samengesteld uit symfonische softpop.
Het is niet mooi als een zware, grote
orkestbezetting wordt afgewisseld met een zeer
kleine orkestbezetting. Kortom, een drafreprise
begeleid door een enkele piano, gevolgd door een
bombastische galopreprise waarbij een compleet
orkest een flinke partij meeblaast, is een
schoolvoorbeeld van hoe het niet zou moeten.
Ritme
De muziek kan voor de ruiter ondersteunend
werken voor het ontwikkelen van zijn gevoel voor
ritme en takt van de muziek en de beweging van
het paard. Het is heel mooi als de getoonde
bewegingen van het paard synchroon lopen met
het ritme van de muziek. Maar dat hoeft niet te
worden overdreven: je kunt niet continu op en top
ritmisch bezig zijn. Bijvoorbeeld de draf, een
tweetaktbeweging. Maar niet alleen de takt is
bepalend, ook de manier van bewegen van het
paard. Als er gekozen wordt voor snelle muziek met
een 'beat' op het linkervoorbeen en op het
rechtervoorbeen, dan kan dit impulsief, maar
misschien ook hectisch en -nog erger- gespannen
overkomen. Wordt er een muziekritme gekozen
met een rustige 'beat' op één van de twee
voorbenen, dan gaat er meer rust uit van het
geheel. Het kan mooi zijn om een enigszins vrij
ritme te hebben op de korte zijdes, terwijl de
muziek duidelijk ritmischer wordt tijdens het van
hand veranderen en het uitstrekken in draf.
De stap is altijd een rustpunt in de Kür. Voor dit
viertaktritme kan muziek gekozen worden zonder
duidelijk ritme, maar ook muziek met een zachte
drum. Het is goed mogelijk om in de stap naar een
climax op het eind toe te werken, met
aanzwellende muziek of muziek die een duidelijker
ritme krijgt, om de overgang naar een sneller deel
van de Kür voor te bereiden. Voor de drietakt van
de galop is het in de praktijk het makkelijkste om
passende muziek te vinden. Het beste kan echte
ritmische muziek worden gekozen - in het 'thema'.
Bijvoorbeeld een Beatles-medley, allerlei jazzy
stukken of orkestrale muziek. Wanneer je muziek
in een 'thema' gebruikt en deze mooi verwerkt in
een proef met een zekere opbouw, vertelt de proef
als het ware 'een verhaal’. Dat komt altijd goed
over op jury en publiek!
Tempoversterkingen
Er is bijna geen paard dat niet heel licht versnelt in
de beweging bij gevraagde verruimingen.
Technisch is dat echter niet juist en een muziekstuk
houdt ook één maat aan. Vertragingen of
versnelling in het afspelen van de muziek bij
tempowisselingen wordt echter sterk afgeraden.
Een aanzwellend muziekstuk (crescendo) is wel
toepasselijk bij tempoversterkingen (zoals het
uitstrekken van de draf).
Overgangen
De overgangen in een Kür zijn een hoofdstuk apart.
Het mooiste is om de twee verschillende
opeenvolgende ritmes van de muziek professioneel
te laten 'mengen' en daar enige seconden de tijd
voor te nemen. Dat geeft in een proef ook de indruk
dat de ruiter rustig de tijd heeft om de overgang te
rijden. Met een cassetterecorder en een cd-speler
kan dit thuis nauwelijks worden bereikt. Maar wie
beschikt over professionele audioapparatuur of
een goed uitgeruste computer kan leuke effecten
bereiken met het 'infaden' en 'outfaden' van de
diverse muziekstukken.
In een vrije proef mogen overgangen op alle
denkbare plaatsen worden gemaakt. Voor een
duidelijk gemarkeerde overgang is het toch mooier
om een herkenbare punt in de rijbaan te kiezen.
Daarmee wordt voorkomen dat een gemaakte
overgang als 'toevallig' of 'per ongeluk' overkomt.
De praktijk van een muziekbandje of CD
De volgende adviezen zijn vooral voor deelnemers,
maar uiteraard moeten juryleden ook de
praktische kant van het maken van een Kür op de
hoogte te zijn!
1. Draai een cassettebandje eerst een keer
helemaal voorwaarts en achterwaarts om
de 'bandspanning' zo optimaal mogelijk te
krijgen, voordat je de muziek gaat
opnemen;

2. Zet de muziek altijd aan beide kanten op
het cassettebandje, dit voorkomt op de
wedstrijd problemen met zoeken en de
verkeerde kant;
3. Heb je de mogelijkheid om je muziek op cd
te (laten) zetten, doe dat dan. Bij het
afspelen op een wedstrijd heb je bij een cd
veel minder kans op afwijkingen in de
snelheid dan bij een cassettebandje;
4. Sommige deelnemers laten de muziekband
pas beginnen na het binnenrijden en
groeten. Dat is uiteraard toegestaan, maar
zulke deelnemers missen wel de kans om
attentie te vragen met een speciale
'openingstune' bij het binnenkomen.
Tijdens het groeten zelf kan de nieuwe
muziek van de proef vast zachtjes worden
ingespeeld. Dat kan heel mooi zijn, mits de
muziek zo subtiel is dat de aandacht niet
van het groeten wordt afgeleid. Ook kan
het groeten zelf door 'eigen' muziek
worden begeleid;
5. Voor het binnenrijden is een muziekstuk
met een duidelijk eind het mooist. Slaag je
er niet in om zo’n stuk te vinden? Zoek dan
een mooi eind op een andere plaats in het
muziekstuk, draai het stuk terug en kijk of
hier een acceptabel begin gevonden kan
worden;
6. Ook de stap-, draf- en galopreprise kunnen
op soortgelijke manier worden
opgebouwd, waarbij van het slot wordt
uitgegaan en dan wordt teruggespoeld
naar een goed begin. Een proef moet bij
het rijden naar een aanzwellend
hoogtepunt en slot worden opgebouwd. Bij
het samenstellen van de muziek werk je
andersom: je begint bij het slot;
7. Wie veel korte reprises heeft met veel
tempowisselingen en overgangen heeft
misschien een hoge moeilijkheidsgraad,
maar maakt het zich niet gemakkelijk. Ook
niet bij het samenstellen van de muziek,
die noodzakelijkerwijs ook vaak moet
wisselen. Dat is af te raden: het komt vaak
rommelig en onrustig over. Houd het liever
eenvoudig. Ook voor kunstgrepen als
bellen, trommels, toeters en kerkklokken
om het ritme te accentueren of begin en
slot aan te duiden geldt: met mate!
Adviezen voor de jury
• ·Deelnemers en jury dienen het Kürreglement
te kennen;
• De jury controleert de ring voor aanvang van
de wedstrijd. Ook bij een Kür dienen de
'tussenletters' (V, S,R en P) aanwezig te zijn.
• De voorzitter van de jury maakt voor aanvang
van de wedstrijd duidelijke afspraken met
omroeper en ringmeester. De jury vraagt de
omroeper om na het teken van de ruiter als de
band is gestart daadwerkelijk te zeggen 'uw
muziek is gestart'.
• De jury vraagt de ringmeester de deelnemers
er op te wijzen dat zij hun zweep al tijdens het
intro van de Kür beter niet meer bij zich
kunnen hebben.
• De jury geeft bij het beoordelen van het
technische gedeelte van de Kür eerst
'werkcijfers', aan het eind van de proef volgen
de definitieve cijfers en de artistieke cijfers,
waarvoor de jury verantwoordelijk is. Bij de
artistieke cijfers kan met halve cijfers worden
gewerkt.
• Het artistieke van een Kür moet altijd in relatie
staan tot het technisch getoonde. Dat wil
zeggen: een technisch matig uitgevoerde proef
kan artistiek niet met zeer hoge cijfers worden
beloond.
• De jury dient een stopwatch bij zich te hebben
om de tijd te kunnen vaststellen. De jury houdt
hierbij rekening met een marge van ongeveer
10 seconde bij een cassettebandje, omdat de
snelheid van afdraaien door de
geluidsinstallatie iets kan verschillen. Een
tijdsoverschrijding van 10 seconden kan dus
nog acceptabel zijn.
• De jury wordt aangeraden de
wedstrijdsecretaresse goed te instrueren over
het invullen van de protocol.
H3 – PAS DE DEUX EN VIERTALLEN
3.1 CHOREOGRAFIE
Voor een pas-de-deux of een viertal is het erg
belangrijk dat de choreografie van de Kür goed
beoordeeld moet kunnen worden. Samenstellers
van zo'n proef worstelen altijd met de vraag
hoeveel onderdelen ze individueel synchroon
kunnen uitvoeren en hoeveel onderdelen ze
carrouselmatig moeten uitvoeren. Er is één
vuistregel: het carrouselmatige dient altijd de
overhand te hebben. Een jurylid heeft in één
oogopslag oog voor vier paarden die met enen,
tweeën of vieren in colonne een
schouderbinnenwaarts uitvoeren, maar kan
keertwendingen die tegelijkertijd in vier hoeken
worden gereden, nauwelijks overzien.
Wanneer er een verplicht aantal meters in colonne
met tweeën (het 'beugel aan beugel' rijden) wordt
voorgeschreven, dan dient dit aantal meters dus
achter elkaar te worden uitgevoerd, zonder
splitsingen. In colonne met tweeën rijden wil
immers zeggen: met tweeën naast elkaar rijdend,
op een paard- of ponylengte afstand gevolgd door
de volgende twee. In colonne met tweeën rijden in
schouderbinnenwaarts of travers wordt uiteraard
ook gerekend als het in colonne rijden. Hier worden
dus twee technische cijfers voor gegeven: voor de

schouderbinnenwaarts of travers en voor het in
colonne rijden. Bij het met vieren rijden gaat het
verplichte minimum aantal meters niet op het
moment van formeren tellen, maar op het
daadwerkelijke moment van het met vieren rijden,
dus beugel aan beugel.
Advies jury
Wanneer twee of drie juryleden een pas-de-deux of
viertalproef beoordelen, dan is het de bedoeling
dat deze juryleden beiden onafhankelijk van elkaar
een waardering geven en een protocol (laten)
schrijven. Het is praktisch onmogelijk om bij pasde-deux
of viertalproeven in de gaten te houden of
elk deelnemend paard alle oefeningen linksom
(schouderbinnenwaarts, keertwendingen) ook
rechtsom heeft getoond. Daarom is het niet
verplicht dat alle paarden naar beide kanten
bijvoorbeeld de zijgangen tonen. Het is echter wel
aan te raden, omdat het de moeilijkheidsgraad
verhoogt. Het koppaard van een Kürviertal hoeft
niet de hele proef koppaard te blijven en hoeft de
proef ook niet als koppaard af te sluiten. De
deelnemers hebben in hun choreografie dus de
nodige vrijheid.
Vanwege het ‘showeffect’ is de optoming in een
pas-de-deux en een viertalkür op L-M-Z-niveau
vrijer dan in een individuele Kür. Zo is het mogelijk
om met bandages te rijden. Elke kleur is
toegestaan. Zelfs corsages zijn toegestaan. Een
organisatie kan de vraagprogramma's op dit punt
iets aanpassen. Een jurylid dient zich daarom altijd
op de hoogte te stellen van de bijzondere
bepalingen die de vraagprogramma's vermelden.
De muziek bij een pas-de-deux of viertal is altijd
het resultaat van gemiddelden. Het best
bewegende paard kan het best als richtlijn gelden,
omdat dat toch een blikvanger is die de ogen naar
zich toetrekt. Als dit dier zich ritmisch op de muziek
beweegt, is de indruk het meest positief.
3.2 Bijzondere bepalingen
De bijzondere bepalingen voor de Kür op Muziek
voor viertallen (paarden en pony's) staan in het
disciplinereglement Dressuur. Soms wordt in een
vraagprogramma afgeweken van bepalingen. Een
jurylid dient zich dus altijd op de hoogte te stellen
van het geldende vraagprogramma. Het
vraagprogramma gaat altijd boven de algemene
bepalingen uit het reglement. Voor de volledigheid
volgen hier de bijzondere bepalingen.
Deelnemende viertallen
1. Viertallen moeten samengesteld worden
uit leden van dezelfde vereniging, dezelfde
kring of dezelfde regio, afhankelijk van het
gestelde in het vraagprogramma.
2. Het aantal viertallen per vereniging is
onbeperkt
3. Het viertal dient minimaal startgerechtigd
te zijn in de te starten klasse, te bepalen
door de individuele klasseringen van de
combinaties bij elkaar te tellen, conform de
regeling bij de afdelingsdressuur.
Optoming en kleding
4. Bandages in elke kleur en voortuigen zijn
toegestaan. Bij paarden en pony's mag met
dressuurhoed en rijjasje worden gereden.
Stang en trens zijn toegestaan voor
paarden klasse Z. Voor het overige is het
geldende KNHS reglement van toepassing.
Binnenkomst, halthouden, groeten en
proefuitvoering
5. Het is toegestaan om de wedstrijdring te
verkennen alvorens op te stellen voor het
uitbrengen van de groet.
6. Betreden van de ring kan geschieden in
stap of draf.
7. Na het belsignaal van de jury dient het
viertal binnen 45 seconden de startpositie
voor de Kür te hebben ingenomen
8. Binnenkomend vanaf A, dient het halt
houden en groeten te geschieden in
gesloten gelid (dus beugel aan beugel), net
het front naar de hoofdjury, gezeten bij C.
9. Het in de ring tonen van verplichte
proefonderdelen voor het uitbrengen van
de groet is niet toegestaan, op straffe van
uitsluiting.
10. Middendraf, uitgestrekte draf,
middengalop en uitgestrekte galop dienen
op de rechte lijn te worden uitgevoerd.
Uitgestrekte stap en het halsstrekken hoeft
niet verplicht op de rechte lijn te worden
getoond.
11. Deelnemende viertallen dienen zich aan
het niveau van de voorgeschreven Kür te
houden, dat wil zeggen: er mogen geen
onderdelen of figuren getoond worden
boven het voorgeschreven niveau.
Wanneer de deelnemende viertallen wel
onderdelen tonen boven het toegestane
niveau, volgt uitsluiting, hetgeen de
commandant wordt medegedeeld door de
voorzitter van de jury, onmiddellijk na de
slotgroet. Zo is bijvoorbeeld het tonen van
een zigzag-appuyement in draf op Zniveau
toegestaan, ook bij pony’s
(bijvoorbeeld 4-8-4 meter of 5-10-5 meter),
maar het tonen van een zigzag
appuyement in galop is verboden op Zniveau.
12. Het rijden met de teugels in één hand is bij
viertallen en de pas-de-deux niet
toegestaan, ook niet op Z-niveau.

Commandant
13. De commandant is niet te paard en
presenteert het viertal.
14. De commandant brengt, zowel bij het
begin als het einde van de proef, voor het
front van het viertal de groet uit naar de
hoofdjury, gezeten bij C.
15. De commandant stelt zich tijdens de proef
op buiten de ring en wel op de korte zijde
tussen de jury's gezeten bij C en M.
16. De proef dient uit te hoofd te worden
gereden, het is de commandant niet
toegestaan de proef voor te lezen.
Tijd
17. De tijdopname wordt gestart nadat het
onder 13 en 14 genoemde is uitgevoerd en
het viertal zich vervolgens in beweging zet.
18. De tijdopname wordt gestopt bij het
laatste halthouden van het viertal. Het
groeten aan het slot conform punt 13 valt
buiten de tijdopname.
Muziek
19. Tijdens het binnenkomen en het
uitbrengen van de groet, is het ten gehore
(laten) brengen van muziek toegestaan
(intro buiten de ring voor het passeren van
het bordje A niet langer dan 20 seconden).
De commandant mag zich bij het groeten
laten ondersteunen door passende muziek.
20. Het in punt 17 genoemde in beweging
zetten, dient in elk geval gelijktijdig
gepaard te gaan met het ten gehore (doen)
brengen van muziek.
21. Tenminste één uur voor aanvang van de
wedstrijd dient de cassetteband (of de cd)
te worden ingeleverd bij het
wedstrijdsecretariaat, zo mogelijk met een
reserve-exemplaar in verband met
mogelijke technische problemen.
22. Het verrijden van een Kür op live muziek of
vocale muziek is niet toegestaan.
Beoordeling
23. De beoordeling dient te geschieden door
minimaal 2, voorkeur 3 juryleden, waarvan
de voorzitter van de jury is gezeten bij C en
de ander(en) bij H en/of M, of eventueel bij
E en/of B.
NB:
Voor de verplichte oefeningen in een pas de deuxwedstrijd
en wedstrijden voor viertallen Kür op
muziek gelden dezelfde eisen als die aan een
individuele Kür op het betreffende niveau worden
gesteld. Dat wil bijvoorbeeld zeggen dat
oefeningen zo getoond moeten worden dat zij ook
daadwerkelijk te beoordelen zijn door de jury. Ook
houdt dit in dat gevraagde zijgangen tenminste 20
meter aaneengesloten moeten worden getoond.
Alleen voor het verplichte gevraagde aantal meters
van de stap geldt dat de 20 meter onderbroken
mag worden door bijvoorbeeld keertwendingen
om de achterhand in stap.
Bij viertallen en de pas-de-deux is het enkele
seconden halthouden na het achterwaarts gaan
toegestaan.
3.3 Problemen
Vraag: Een bandje of CD hapert en houdt
er halverwege een Kür mee op. Er is
kennelijk geen reservemuziek
aanwezig. Wat doet de jury?
Antwoord: De jury kan de technische
beoordeling probleemloos
vervolgen. Na afloop van de proef
overleggen de juryleden over het te
geven muziekcijfer, dat in principe
niet erg hoog kan uitvallen.
Vraag: Een deelnemer in een Z-Kür rijdt
een kwartpirouette in galop. Wat
doet de jury?
Antwoord: De deelnemer de proef uit laten
rijden, hij komt echter niet meer
voor het klassement in
aanmerking. Dat dient
onmiddellijk aan het eind van de
proef door de jury aan de
deelnemer te worden meegedeeld.
Vraag: Een deelnemer vertoont wijken
voor de kuit. Aan het eind van de
proef blijkt dat de
drafappuyementen zijn vergeten.
Wat doet de jury?
Antwoord: Voor niet-getoonde onderdelen
verschijnt in principe een nul op
het protocol. Maar in dit geval kan
de jury overwegen dat met het
wijken voor de kuit waarschijnlijk
een mislukte poging is gedaan om
te appuyeren. In dat geval kan een
3 of 4 gegeven worden voor een
appuyement met verkeerde
stelling en onvoldoende buiging.
Vraag: Tijdens een wedstrijd in
Amsterdam rijdt iemand een Kür
op instrumentale muziek van het
liedje 'Tulpen uit Amsterdam'.
Wanneer de ruiter afgroet komt er
een bloemenmeisje met een mand
met tulpen naar de uitgang van de
ring. De ruiter bukt na het verlaten
van de ring om tulpen uit de mand

te halen en gooit ze het publiek in.
Wat doet de jury?
Antwoord: De proef is afgelopen, de ruiter is
de ring uit en de cijfers voor de al
dan niet goed gelukte proef staan
in principe vast. De jury glimlacht
bij het spektakel, maar zijn cijfers
zullen er niet meer door beïnvloed
worden.
H4 - DE KÜR VANAF ZZ-LICHT EN HOGER
Onderdelen die de moeilijkheidsgraad van het
gevraagde niveau te boven gaan zijn in een Kür
verboden, op straffe van uitsluiting. Dit betekent
het volgende.
ZZ-Licht:
Bij een Kür op het niveau ZZ-Licht zijn de volgende
onderdelen verboden:
• Halve en hele pirouettes
• Zigzag in galop 4-8-4
• Galopwissels om de vier, drie, twee en één pas
passage en piaffe
ZZ-Zwaar + Young Riders
Bij een Kür op het niveau ZZ-Zwaar en Young
Riders de volgende onderdelen verboden:
• Hele pirouettes
• Zigzag in galop
• Galopwissels om de twee en één pas
• passage en piaffe
Junioren : Zie klasse Z.
Intermédiaire I
Bij een Kür op het niveau Intermédiaire I zijn de
volgende onderdelen verboden:
• ·Passage en piaffe
• Wissels om de pas
• Anderhalve of dubbele pirouettes
Grand Prix
Bij een Grand Prix-Kür mag eigenlijk alles getoond
worden, zolang het tenminste als natuurlijke
beweging kan worden aangemerkt. Naast alle
klassieke FEI dressuuroefeningen in draf en galop
tot en met die van de Grand Prix, zijn dubbele
pirouettes, pirouettes in Piaffe en appuyementen
in passage eveneens toegestaan. Het tonen van
driedubbele pirouettes is niet toegestaan. Een
ruiter die andere oefeningen toont moet worden
uitgesloten. Eén Piaffe moet recht worden getoond
met een minimum van 10 passen. Als de Piaffe
alleen wordt getoond als een pirouette, moeten
minimaal 10 passen worden getoond voor of na
het draaien. Draaiende piaffes tellen niet mee voor
het cijfer van de piaffe, maar worden wel in het
artistieke gedeelte meegenomen
(moeilijkheidsgraad). Passage getoond in een
appuyement wordt niet beschouwd als de
verplichte passage. De verplichte overgang telt
alleen in de volgorde passage-piaffe-passage.
Oefeningen in de lucht en zogenaamde
schoolsprongen zijn niet toegestaan.
Bij het in april 1996 gehouden F.E.I.-seminar voor
dressuurjuryleden, werden de volgende afspraken
voor het beoordelen van een Grand Prix-Kür
vastgelegd:
- Voor overgangen passage-piaffe-passage kan
alleen een technisch cijfer gegeven worden
wanneer de overgang naar en uit de piaffe op
dezelfde plaats wordt gemaakt.
- Wanneer een ruiter vanuit stap aanpiaffeert
en dan in passage aangaat, geldt dit aan de
technische kant niet als overgang passagepiaffe-passage.
- Een ruiter dient verplicht halt te houden
wanneer hij groet. Hieruit volgt dat een ruiter
uitsluitend tijdens deze verplichte halt zijn
hoed mag afnemen om te groeten. De zwierige
zwaai met de hoed terwijl de ruiter over de
middellijn passageert om vervolgens halt te
houden, is dus niet toegestaan. Voor een
zwierig slot kan een ruiter wel één hand
loslaten van de teugels, alvorens halt te
houden en de hoed af te nemen. Het met de
teugels in één hand rijden, is toegestaan.
- Piaffe-pirouettes worden niet bij de technische
cijfers beoordeeld, maar uitsluitend artistiek
meegenomen. Deze pirouettes kunnen alleen
hoog becijferd worden en gezien worden als
oefening met een hoge moeilijkheidsgraad (te
waarderen aan de rechterkant van het protocol
bij de artistieke waardering), wanneer de cirkel
die de achterhand beschrijft klein is en de
achterhand niet uitzwaait. Dat wil dus zeggen:
de waardering is alleen hoog indien technisch
correct uitgevoerd.
- Dubbele pirouettes in galop worden aan de
technische kant beoordeeld met één cijfer. Een
dubbele galoppirouette wordt dus niet gezien
als een optelling van twee enkele pirouettes.
Bij een correcte uitvoering scoort de ruiter ook
op de artistieke waardering, bij
moeilijkheidsgraad en goed ingeschatte
risico's.
- Voor een hoge technische beoordeling van een
pirouette geldt als advies aan de ruiter om voor
en na de pirouette twee of drie galopsprongen
rechtuit te gaan. Het maken van een
galoppirouette onmiddellijk uit de stap wordt
technisch niet becijferd, uitsluitend artistiek.
(Dit geldt uiteraard ook voor de Int. I en Young
Riders)

Algemene eisen
- Op Intermediaire I -, Young Riders- en Grand
Prix-niveau zijn wisselseries voor de groet
toegestaan, maar deze tellen uiteraard niet
mee voor de technische beoordeling.
- Op Grand Prix-niveau is passage voor de groet
toegestaan.
Professionele ontwikkelingen
Het ritme in Kürmuziek is zo bepalend voor het
succes van een proef en daardoor zo voornaam, dat
er een ontwikkeling zichtbaar is dat enkele
topruiters speciaal muziek laten componeren op de
bewegingen van hun paard. Op de Olympische
Spelen is bewezen dat daar op dit allerhoogste
niveau eigenlijk niet aan te ontkomen valt.
Sommige ruiters laten speciaal geheel nieuwe
muziek componeren voor hun paarden, terwijl
anderen de door hen gekozen bestaande
melodieën laten overspelen in exact het gewenste
ritme en tempo.