Het antwoord komt van GTI GTI jaarverslag 2007 - Cofely
Het antwoord komt van GTI GTI jaarverslag 2007 - Cofely
Het antwoord komt van GTI GTI jaarverslag 2007 - Cofely
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Het</strong><br />
<strong>antwoord</strong> <strong>komt</strong><br />
<strong>van</strong> <strong>GTI</strong><br />
07<br />
<strong>GTI</strong> <strong>jaarverslag</strong> <strong>2007</strong>
<strong>GTI</strong> laat<br />
INNOvATIEvE CONCEPTEN, CREATIEvE OPLOSSINGEN<br />
7.300<br />
techniek<br />
<strong>van</strong> klein TOT GROOT,<br />
Multidisciplinair, <strong>van</strong> ontwerp tot en met<br />
realisatie en onderhoud en beheer<br />
vAN EENvOUDIG tot complex<br />
KERnBEGRIPPEn: - duurzaam<br />
Inspelend op maatschappelijke ontwikkelingen met<br />
- Energy Efficiency<br />
- Asset Efficiency<br />
- Human Comfort<br />
werken voor de klant<br />
- intelligent & betrokken<br />
- integer<br />
- state-of-the-art<br />
- flexibel<br />
- ver<strong>antwoord</strong>elijk<br />
- innovatief<br />
Thuis in alle financiële, proces- en<br />
beheersmatige aspecten <strong>van</strong> projecten.<br />
samenwerkingsverbanden en strategische allianties<br />
<strong>GTI</strong>, GDF SUEZ en GDF SUEZ Energy Services<br />
<strong>GTI</strong> is een 100% dochter <strong>van</strong> GDF SUEZ Energy Services,<br />
Europees leider op het gebied <strong>van</strong> installaties en technische<br />
dienstverlening. GDF SUEZ Energy Services ontwikkelt<br />
totaaloplossingen voor opdrachtgevers in de industrie, utiliteit<br />
en infratechniek. <strong>van</strong> ontwerp, realisatie en onderhoud <strong>van</strong><br />
technische installaties tot het bieden <strong>van</strong> oplossingen op<br />
het gebied <strong>van</strong> energie en langdurig multidisciplinair beheer<br />
en het beheer <strong>van</strong> nutsvoorzieningen.<br />
medewerkers in een netwerk <strong>van</strong> bedrijven,<br />
GDF SUEZ Energy Services telt 75.000 medewerkers en<br />
realiseerde in <strong>2007</strong> een omzet <strong>van</strong> 13,1 miljard euro.<br />
GDF SUEZ Energy Services is een bedrijfsonderdeel <strong>van</strong> GDF<br />
SUEZ, één <strong>van</strong> de grootste energieleveranciers <strong>van</strong> de wereld.<br />
Als partner <strong>van</strong> plaatselijke overheden, ondernemingen en<br />
particulieren ontwikkelt GDF SUEZ duurzame en innovatieve<br />
oplossingen in het beheer <strong>van</strong> nutsdiensten inzake<br />
elektriciteit, gas, diensten aan energie, water en milieuzorg.<br />
De missie <strong>van</strong> GDF SUEZ luidt: ‘Rediscovering Energy’.
Inhoud<br />
1 Inhoud<br />
2 Kerncijfers<br />
6 Missie en Waarden<br />
8 Bestuur<br />
9 Executive team<br />
10 Functioneel Management<br />
11 Bedrijven<br />
12 <strong>GTI</strong> en haar markten<br />
16 Voorwoord<br />
22 Verslag <strong>van</strong> de Directie<br />
36 Bestuurlijke gegevens<br />
38 Geconsolideerde balans per 31 december<br />
40 Geconsolideerde winst- en verliesrekening<br />
41 Geconsolideerd kasstroomoverzicht<br />
41 Overzicht totaalresultaat<br />
42 Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening<br />
56 Enkelvoudige balans per 31 december<br />
57 Enkelvoudige winst- en verliesrekening<br />
58 Toelichting behorende tot de jaarrekening<br />
66 Overige gegevens<br />
67 Accountantsverklaring<br />
1
2<br />
(1)<br />
Kerncijfers<br />
Resultaten (in duizenden euro’s) In % <strong>van</strong> de omzet<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
<strong>2007</strong> 2006 2005 2004 2003<br />
Omzet 1.140.462 1.134.059 1.147.333 1.110.968 1.196.992<br />
Bedrijfsresultaat (1) 26.007 2,3% 16.710 1,5% -1.628 -0,1% 5.903 0,5% 16.762 1,4%<br />
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening (1) 28.490 2,5% 17.929 1,6% -2.954 -0,3% 6.309 0,6% 20.126 1,7%<br />
Nettowinst (1) 20.120 1,8% 18.295 1,6% -1.703 -0,1% 8.027 0,7% 13.540 1,1%<br />
Nettowinst in % eigen vermogen (gem.) 17,5% 17,7% -1,9% 9,1% 13,3%<br />
Balans (in duizenden euro’s) In % <strong>van</strong> balanstotaal<br />
Eigen vermogen 117.734 28,0% 112.614 27,4% 94.319 22,0% 85.815 22,0% 90.788 23,4%<br />
Balanstotaal 420.671 410.504 428.472 390.143 387.622<br />
Vlottende activa/kortlopende schulden 1,27 1,43 1,40 1,29 1,38<br />
Geïnvesteerd vermogen (2) 142.697 163.817 170.251 149.282 168.463<br />
Nettowinst in % <strong>van</strong><br />
geïnvesteerd vermogen (gem.)<br />
14,1%<br />
11,0%<br />
-1,1%<br />
5,1% 7,6%<br />
Investeringen 27.156 11.830 6.720 10.319 9.891<br />
Afschrijvingen 8.885 10.631 12.602 13.339 15.103<br />
Personeel (in aantallen)<br />
Medewerkers ultimo 7.309 7.445 8.030 9.156 10.103<br />
Medewerkers gemiddeld 7.365 7.837 8.630 9.495 10.276<br />
Omzet per medewerkers (gem. in euro’s) 154.849 144.706 132.947 117.006 116.484<br />
Nettowinst per medewerker (gem. in euro’s) 2.860 2.334 -197 845 1.318<br />
(1) Exclusief bijzonder resultaat (2005: herstructureringskosten, voorziening verkoop FIB en NMa en 2004: NMa)<br />
(2) Geïnvesteerd vermogen = vaste activa + werkkapitaal
Omzet<br />
1197<br />
Omzet in miljoenen euro’s<br />
03 04 05 06 07<br />
Rendement op eigen vermogen<br />
13,3%<br />
90,8<br />
1111<br />
9,1%<br />
85,8<br />
03 04<br />
Eigen vermogen in miljoenen euro’s<br />
Nettowinst in % gemiddeld eigen vermogen<br />
Omzet en nettowinst per medewerker<br />
1318 845<br />
116,5 117<br />
1147 1134 1140<br />
-1,9%<br />
94,3<br />
05 06 07<br />
-197<br />
132,9<br />
03 04 05<br />
17,7%<br />
112,6<br />
2334<br />
144,7<br />
Omzet per medewerker (gemiddeld), in euro’s (x 1.000)<br />
Nettowinst per medewerker (gemiddeld), in euro’s<br />
17,5%<br />
117,7<br />
2860<br />
154,8<br />
06 07<br />
Nettowinst<br />
03 04<br />
Nettowinst in miljoenen euro’s<br />
Nettowinst in % omzet<br />
Rendement op geïnvesteerd vermogen<br />
Geïnvesteerd vermogen in miljoenen euro’s<br />
Nettowinst in % gemiddeld geïnvesteerd vermogen<br />
Bedrijfsresultaat en nettowinst<br />
EBITDA in miljoenen euro’s<br />
EBIT in miljoenen euro’s<br />
Nettowinst in miljoenen euro’s<br />
Nettowinst is exclusief buitengewoon resultaat over het jaar 2001, het bijzonder resultaat 2003, het resultaat uit verkoop deelnemingen over<br />
het jaar 2002 en 2004, alsmede de herstructureringskosten over het jaar 2005.<br />
33<br />
17<br />
14<br />
1,1%<br />
13,5<br />
7,6%<br />
168,5<br />
0,7%<br />
8,0<br />
5,1%<br />
149,3<br />
03 04<br />
20<br />
6<br />
8<br />
-0,1%<br />
-1,7<br />
1,6%<br />
18,3<br />
1,8%<br />
20,1<br />
05 06 07<br />
-1,1% 11%<br />
170,3 163,8<br />
15<br />
-2<br />
-2<br />
14,1%<br />
142,7<br />
05 06 07<br />
03 04 05 06 07<br />
27<br />
17<br />
18<br />
36<br />
26<br />
20<br />
3
4<br />
De vraag<br />
<strong>van</strong> United Biscuits Verkade<br />
Onze koekjes zijn voortreffelijk, maar het productieproces<br />
kan nog beter. Om te voldoen aan de strengste<br />
wettelijke eisen op het gebied <strong>van</strong> voedselveiligheid,<br />
willen we onze zeven productielijnen tot in detail kunnen<br />
volgen: <strong>van</strong> grondstofinname, via het maken <strong>van</strong> deeg<br />
en het uitsteken <strong>van</strong> de koekjes tot bakken en inpakken.<br />
We willen nauwkeurige, geautomatiseerde controle,<br />
direct bijsturen waar dat nodig is, en liefst zo efficiënt<br />
mogelijk. <strong>Het</strong> gaat niet alleen om bewaking en controle,<br />
maar om de precieze aansturing <strong>van</strong> het proces,<br />
optimale productie, doelmatige inzet <strong>van</strong> energie en<br />
grondstoffen. Wij stoppen alle recepturen in het systeem<br />
en dat moet de beste kwaliteit koekjes garanderen.<br />
Arie Visser, senior product manager<br />
<strong>Het</strong> <strong>antwoord</strong><br />
<strong>van</strong> <strong>GTI</strong><br />
<strong>GTI</strong> Industrial Automation ontwierp en bouwde een<br />
up-to-date besturingssysteem voor de koekjesfabriek<br />
in Zaandam. Door koppeling met United Biscuits’<br />
ERP-systeem is invoer <strong>van</strong> informatie slechts eenmaal<br />
nodig. Water-, gas- en elektriciteitsgebruik worden<br />
continu bijgehouden. Dat leidt tot efficiënt energiebeheer:<br />
je voor<strong>komt</strong> piekbelasting, installaties die niet draaien<br />
worden automatisch uitgeschakeld. Permanente procesbewaking<br />
en kwaliteitscontrole garanderen een optimale<br />
productie en optimale producten. Van elk aangesloten<br />
werktuig worden draaitijden bijgehouden; technici kunnen<br />
onmiddellijk reageren op storingen. Alle informatie is<br />
beschikbaar via het intranet <strong>van</strong> United Biscuits Verkade.<br />
<strong>Het</strong> proces is op elke werkplek te volgen en bij te sturen,<br />
via een gebruikersvriendelijke interface. <strong>Het</strong> gevoel <strong>van</strong><br />
rust en veiligheid bij de medewerkers is toegenomen.<br />
Alles onder controle!<br />
Siem Broersen, manager MES Expert Center
Siem Broersen, <strong>GTI</strong> Arie Visser, United Biscuits Verkade<br />
5
6<br />
Missie en Waarden<br />
Missie<br />
<strong>GTI</strong> wil techniek laten werken voor de klant, zodat die zich<br />
volledig kan concentreren op de realisatie <strong>van</strong> de eigen<br />
doelstellingen. <strong>GTI</strong> doet dat met innovatieve concepten<br />
en integrale oplossingen en zet daarmee de toon voor het<br />
succes <strong>van</strong> klanten in industrie, utiliteit en infratechniek.<br />
<strong>GTI</strong> onderscheidt zich door haar efficiënte en effectieve<br />
toepassingen in technologieën te verbinden met vakkennis<br />
in financiële, proces- en beheersmatige aspecten <strong>van</strong><br />
projecten. Zo spelen we op een ver<strong>antwoord</strong>e manier in op<br />
maatschappelijke ontwikkelingen, actuele thema’s in werken<br />
leefomgevingen en de vraag naar zuinig energiegebruik.<br />
<strong>GTI</strong> ontzorgt haar klanten met intelligente oplossingen in<br />
Energy Efficiency, Human Comfort en Asset Efficiency en<br />
draagt zo op een duurzame wijze bij aan een zuiniger<br />
gebruik <strong>van</strong> hulpbronnen, een comfortabel, energiezuinig<br />
binnenklimaat en een zo optimaal mogelijke benutting <strong>van</strong><br />
technische installaties in gebouwen.<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong>
Waarden<br />
Klantgerichtheid<br />
De klant is leidend. Onze organisatievormen, keuzes en<br />
werkwijzen bewegen mee met de vraag <strong>van</strong> de klant.<br />
<strong>GTI</strong> wil uitstijgen boven de verwachtingen <strong>van</strong> de klant.<br />
Dat ligt elke dag in ons bereik: <strong>GTI</strong> is Smart & Involved.<br />
Wij zoeken – en vinden – de beste balans tussen techniek<br />
en diepgaand inzicht in de bedrijfsprocessen <strong>van</strong> onze klant.<br />
Zo dragen wij voortdurend bij aan zijn groei en succes.<br />
Mensen<br />
<strong>GTI</strong> dankt haar kracht en aanpassingsvermogen aan mensen.<br />
Zij zijn <strong>GTI</strong>. Openheid en transparantie zijn maatgevend voor<br />
ons succes. Maar intelligentie en betrokkenheid <strong>van</strong> <strong>GTI</strong>-ers<br />
zijn de beslissende factoren. Daarom heeft <strong>GTI</strong> een scherp<br />
oog voor groei, veiligheid en welzijn <strong>van</strong> haar medewerkers en<br />
wordt het vergroten <strong>van</strong> kennis, prestaties en betrokkenheid<br />
gestimuleerd.<br />
Ondernemerschap<br />
<strong>GTI</strong> is partner <strong>van</strong> haar klanten. En <strong>GTI</strong>-ers zijn partners<br />
<strong>van</strong> elkaar. Ondernemerschap is te herkennen aan besef<br />
<strong>van</strong> verbondenheid, die aan samenhang en kracht wint als<br />
we kansen opzoeken, delen of elkaar toespelen.<br />
Zo is ondernemerschap bij <strong>GTI</strong> synoniem aan loyaliteit,<br />
transparantie en versterking <strong>van</strong> gezamenlijke netwerken.<br />
Continuïteit<br />
<strong>GTI</strong> wil continuïteit. Om dat te bewerkstelligen werken we<br />
voortdurend aan duurzame en winstgevende groei.<br />
Keuzes maken is daarvoor een voorwaarde. <strong>GTI</strong> kiest voor<br />
klanten en markten met een toekomst die bij <strong>GTI</strong> past.<br />
Zo creëren we de beste kans om onze meerwaarde te<br />
bewijzen. Samenwerking binnen <strong>GTI</strong> vergroot die kans.<br />
Door te kiezen én te delen kan <strong>GTI</strong> zich onderscheiden.<br />
Integriteit<br />
<strong>GTI</strong> hecht grote waarde aan integer handelen door haar<br />
medewerkers. Dat laten we zien door duidelijke afspraken<br />
met onze medewerkers, vastgelegd in de <strong>GTI</strong> Bedrijfscode.<br />
Deze code betreft integriteit en mededinging. <strong>Het</strong> verplicht<br />
<strong>GTI</strong>-ers om zich in het zakelijke verkeer zorgvuldig, integer<br />
en maatschappelijk ver<strong>antwoord</strong> te gedragen.<br />
7<br />
Duurzaamheid<br />
De waarden <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> komen samen in het begrip duurzaamheid.<br />
Maatschappelijk ver<strong>antwoord</strong> ondernemen en<br />
duurzame ontwikkeling gaan hand in hand in de ontwikkeling<br />
die <strong>GTI</strong> doormaakt. <strong>GTI</strong> ambieert een voortrekkersrol op het<br />
gebied <strong>van</strong> duurzame ontwikkeling en stelt die, net als GDF<br />
SUEZ, centraal in haar strategie. Deze ambitie is zichtbaar<br />
in de efficiënte oplossingen die <strong>GTI</strong> haar klanten biedt en de<br />
wijze waarop <strong>GTI</strong> zowel binnen als buiten haar organisatie<br />
werkt aan de bewustwording en vergroening in het doen en<br />
laten <strong>van</strong> <strong>GTI</strong>.
8<br />
Bestuur<br />
Bestuur<br />
Raad <strong>van</strong> Commissarissen (1)<br />
Jérôme Tolot<br />
Voorzitter<br />
Chief Executive Officer Suez Energy Services<br />
Didier Rétali<br />
Deputy Chief Executive Officer Suez Energy Services<br />
Etienne Jacolin<br />
Executive Vice President Suez Energy Services in<br />
charge of Finance<br />
Arno Peels<br />
Onafhankelijk commissaris<br />
(1) Situatie per 01.06.2008<br />
Aangetreden Arno Peels per 1 mei <strong>2007</strong><br />
Executive team (2)<br />
Ir. Edo H.M. <strong>van</strong> den Assem<br />
Chief Executive Officer<br />
Executive Vice President Suez Energy Services<br />
Gerard J. Krielen RA<br />
Chief Financial Officer<br />
Ing. (J.) Han Blokland<br />
Managing Director regiobedrijven cluster West (3)<br />
Ing. A. Hans Boot<br />
Managing Director regiobedrijven cluster Zuid (3)<br />
Drs. (J.) Hans T.M. <strong>van</strong> Happen<br />
Managing Director regiobedrijven cluster Noord (3)<br />
Ruud F. Majenburg<br />
Managing Director marktsegment- en<br />
specialistische bedrijven (3)<br />
Mr. Arie Th. <strong>van</strong> Rhijn<br />
Director Human Resource Management<br />
Mr. Michiel R. <strong>van</strong> Zijl<br />
General Counsel<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
(2) Situatie per 01.06.2008<br />
Afgetreden drs. Eric V. Koenen (HRM & Strategy, tot 1 juli <strong>2007</strong>)<br />
Aangetreden mr. Arie Th. <strong>van</strong> Rhijn (<strong>van</strong>af 19 maart <strong>2007</strong>)<br />
(3) Zie bedrijvenoverzicht op pagina 11
Executive team<br />
Ir. Edo H.M. <strong>van</strong> den Assem<br />
Ing. (J.) Han Blokland<br />
Drs. (J.) Hans T.M. <strong>van</strong> Happen<br />
Mr. Michiel R. <strong>van</strong> Zijl<br />
Ing. A. Hans Boot<br />
Gerard J. Krielen RA<br />
Ruud F. Majenburg<br />
Mr. Arie Th. <strong>van</strong> Rhijn<br />
9
10<br />
Functioneel Management*<br />
Marketing en Communicatie<br />
drs. F.J.L.L. <strong>van</strong> den Boorn<br />
Director Marketing & Communications<br />
Human Resources<br />
drs. A.Th. Van Rhijn<br />
Director Human Resource Management<br />
Informatie- & Communicatietechnologie<br />
C. Hus<br />
Director ICT<br />
Legal Affairs<br />
mr. M.R. <strong>van</strong> Zijl<br />
General Counsel<br />
Health, Safety & Environment<br />
ir. H.J. Boonstra<br />
Corporate manager Health, Safety & Environment<br />
Procurement<br />
ir. J.W. Dressel<br />
* Situatie per 01.06.2008<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong>
Bedrijven*<br />
BEDRIJVEN DIE ZICH<br />
RICHTEN OP HUN REGIO<br />
In de buurt, gericht op optimale<br />
technische dienstverlening in<br />
de regio, zowel voor industrie<br />
als voor in en rond gebouwen.<br />
Van klein tot groot, <strong>van</strong><br />
nieuwbouwinstallaties tot<br />
onderhoud, beheer en service.<br />
Cluster Noord<br />
<strong>GTI</strong> NOORDWEST BV<br />
Zaandam<br />
Hans <strong>van</strong> Happen<br />
<strong>GTI</strong> NOORD BV<br />
Roden<br />
Rieks Perdok<br />
<strong>GTI</strong> OOST BV<br />
Arnhem<br />
Frans <strong>van</strong> de Visse<br />
Cluster Zuid<br />
<strong>GTI</strong> ZUID BV<br />
Oisterwijk<br />
Hans Boot<br />
<strong>GTI</strong> ZUIDOOST BV<br />
Maastricht-Airport<br />
Peter Smeets<br />
<strong>GTI</strong> ZUIDWEST<br />
Terneuzen<br />
Hans de Rijk<br />
Cluster West<br />
<strong>GTI</strong> WEST INDUSTRIE BV<br />
Rotterdam<br />
Han Blokland<br />
<strong>GTI</strong> WEST UTILITEIT BV<br />
Capelle a/d IJssel<br />
Jeroen Lammertse<br />
BEDRIJVEN DIE ZICH<br />
OP SPECIFIEKE<br />
MARKTEN RICHTEN<br />
Gespecialiseerd in en volledig<br />
gericht op het bedrijfsproces<br />
<strong>van</strong> de betreffende markt,<br />
(inter)nationaal.<br />
<strong>GTI</strong> KOUDETECHNIEK BV<br />
Zoetermeer<br />
Frank <strong>van</strong> der Heijden<br />
<strong>GTI</strong> ENERGY & INFRA BV<br />
Heinenoord<br />
Ruud Majenburg<br />
<strong>GTI</strong> HEALTHCARE<br />
Utrecht<br />
Ruud Majenburg<br />
<strong>GTI</strong> GROTE PROJECTEN BV<br />
(gebouwgebonden installaties)<br />
Utrecht<br />
Paul Diercks<br />
FABRICOM OIL & GAS BV<br />
IJmuiden<br />
Arno <strong>van</strong> Poppel<br />
BEDRIJVEN DIE ZICH<br />
RICHTEN OP SPECIFIEKE<br />
TECHNISCHE<br />
SPECIALISMEN<br />
Experts op hun gebied,<br />
grotendeels samengebracht<br />
in één bedrijf.<br />
<strong>GTI</strong> EXPERTS BV<br />
Amsterdam<br />
Marien Orgers<br />
<strong>GTI</strong> ELECTROPROJECT BV<br />
Zaandam<br />
Marien Orgers<br />
DELTA CONTROLS BV<br />
Emmen<br />
Marien Orgers<br />
* Situatie per juni 2008<br />
11<br />
COMPETENCE CENTERS<br />
De kennis en ontwikkelcentra<br />
waarin <strong>GTI</strong> werkt aan innovaties<br />
en de continue verbetering<br />
<strong>van</strong> producten en diensten.<br />
<strong>GTI</strong> Competence Centers<br />
helpen <strong>GTI</strong>-bedrijven en hun<br />
klanten met de nieuwste<br />
technologische oplossingen.<br />
<strong>GTI</strong> MODULAIR<br />
INSTALLEREN<br />
Nieuwegein<br />
Jeroen Lammertse<br />
<strong>GTI</strong> INDUSTRIAL<br />
AUTOMATION<br />
Zaandam<br />
Hans <strong>van</strong> Happen<br />
<strong>GTI</strong> BUILDING<br />
AUTOMATION<br />
Zaandam<br />
Hans <strong>van</strong> Happen<br />
<strong>GTI</strong> WATER SOLUTIONS<br />
Maastricht-Airport<br />
Ruud Majenburg<br />
<strong>GTI</strong> FACILITY<br />
MANAGEMENT<br />
& MAINTENANCE<br />
SOLUTIONS<br />
Willem Vertregt
12<br />
<strong>GTI</strong> en haar markten<br />
Projecten in<br />
Utiliteit<br />
Kantoren<br />
Distributiecentra<br />
Winkelcentra<br />
Onderwijs<br />
Horeca en recreatie<br />
Laboratoria<br />
Gezondheidszorg<br />
Parkeergarages<br />
Bedrijventerreinen<br />
Cybercenters<br />
Industrie<br />
(Petro)chemie<br />
Marine & Offshore<br />
Voeding en genotmiddelen<br />
Farma<br />
Water en milieu<br />
Op- en overslag<br />
Metaal en elektro<br />
Energie<br />
Papier en karton<br />
Oil & gas<br />
Infra & Energie<br />
Verkeerssignalering- en<br />
begeleidingssystemen<br />
Luchthavens<br />
Ondergrondse logistieke systemen<br />
Havenbedrijven<br />
Tunnels, bruggen, sluizen en keringen<br />
Hoogwaardig openbaar vervoer<br />
Energiedistributie, -management en<br />
-exploitatie<br />
Activiteiten<br />
Consultancy en advies<br />
Proces engineering<br />
Ontwerp<br />
Engineering<br />
Detail engineering<br />
Projectmanagement<br />
(Pre)fabricage en productie<br />
Realisatie (installatie/montage)<br />
Inbedrijfstelling<br />
Opleiding en training<br />
Onderhoud<br />
Beheer<br />
Keuringen<br />
Inspecties<br />
Ver<strong>van</strong>ging/reparatie<br />
Exploitatie<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
Producten & Diensten<br />
Aandrijftechniek/vermogenselektronica<br />
Apparatenbouw<br />
Beveiliging<br />
Brandbeveiliging<br />
Contractonderhoud<br />
Datacommunicatie<br />
Elektrotechniek<br />
Energiemanagement en -exploitatie<br />
Energievoorzieningen<br />
Engineering en automatisering<br />
Gebouwautomatisering<br />
Inspecties<br />
Instrumentatie<br />
Kleppen en actuators<br />
Koudetechniek<br />
Lekafdichtingen<br />
Modulair installeren<br />
Onderhoud, beheer en service<br />
Piping en mechanical<br />
Rotating equipment<br />
Technisch Facility Management<br />
Transporttechniek<br />
Werktuigbouw
14<br />
De vraag<br />
<strong>van</strong> ING Real Estate<br />
Bij Amersfoort ontwikkelen we een zeer representatief<br />
kantorenpark, Podium. We beloven bedrijven die er<br />
komen een perfect werk- en leefklimaat, een hoogwaardige<br />
uitstraling, moderne techniek en alle gemakken.<br />
Voor koeling en verwarming willen we state-of-the-art<br />
technologie toepassen; niet duurder dan conventionele<br />
technieken, wel beter. Sleutelwoord daarbij is duurzaamheid,<br />
dat wil zeggen een zo doelmatig – lees: laag –<br />
mogelijk energiegebruik en mede daardoor een minimale<br />
belasting voor het milieu. Als ontwikkelaar zien we<br />
bovendien graag dat een deskundige derde de investering<br />
voor zijn rekening neemt en zorgdraagt voor onderhoud<br />
en exploitatie.<br />
Johan Loeffen, projectmanager<br />
<strong>Het</strong> <strong>antwoord</strong><br />
<strong>van</strong> <strong>GTI</strong><br />
Voor de twintig kantoren op Podium ontwierpen we<br />
warmte/koude-installaties. Die koelen de kantoorruimte<br />
in warme perioden, plus de computerruimtes, door<br />
warmte af te voeren en in de bodem op te slaan.<br />
In koude tijden wordt die warmte opgepompt om het<br />
kantoor te verwarmen. <strong>Het</strong> verbruik <strong>van</strong> primaire<br />
energie door het systeem is in de ideale situatie zeer<br />
laag, wat ook de uitstoot <strong>van</strong> CO beperkt. De installatie<br />
2<br />
is gebouwd in de parkeergarage en beslaat niet meer<br />
dan zes parkeervakken. <strong>GTI</strong> financiert, bouwt en<br />
onderhoudt de installatie vijftien jaar lang. <strong>Het</strong> beheer<br />
gebeurt <strong>van</strong>uit onze centrale, zodat bij problemen<br />
onmiddellijk een monteur uitrukt. Wij factureren aan<br />
de gebruiker. <strong>Het</strong> eerste gebouw <strong>van</strong> Podium is<br />
inmiddels opgeleverd aan financieel dienstverlener<br />
Stater, tot ieders tevredenheid.<br />
Herman Veenstra, consultant
Johan Loeffen, ING Real Estate Herman Veenstra, <strong>GTI</strong><br />
15
16<br />
Voorwoord<br />
Stabiliteit hersteld<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
Rust. Stabiliteit. Consistentie. Dat zijn trefwoorden die me<br />
te binnen schieten als ik de balans opmaak <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> in <strong>2007</strong>.<br />
Niet dat het voorbije jaar rustig was, verre <strong>van</strong> dat. Er is<br />
keihard gewerkt, door iedereen. En het resultaat is ernaar.<br />
<strong>GTI</strong> ligt op koers na een aantal turbulente jaren. En daar word<br />
je <strong>van</strong>zelf rustig <strong>van</strong>. We hoeven geen grote, dramatische<br />
ingrepen meer te doen, want onze meerjarenstrategie blijkt<br />
juist. We zijn een stabiele onderneming geworden, met het<br />
personeelsbestand dat bij onze omzet hoort. We slagen er<br />
steeds beter in onze plannen uit te voeren, omdat ze wortelen<br />
in een consistent beleid en omdat in- en extern de logica<br />
er<strong>van</strong> wordt ervaren.<br />
<strong>2007</strong> is voor <strong>GTI</strong> een jaar <strong>van</strong> herstel geweest. Op een<br />
nagenoeg gelijke omzet is het bedrijfsresultaat, de beste<br />
illustratie <strong>van</strong> ons feitelijke werk, met bijna 9 miljoen euro<br />
gestegen. Een toename met ruim 50 procent! <strong>Het</strong> vertrouwen<br />
<strong>van</strong> onze moedermaatschappij GDF SUEZ in de effectiviteit<br />
<strong>van</strong> de turn-around is daarmee verder toegenomen.<br />
Toen we in 2005 plannen maakten om het bedrijf te<br />
reorganiseren, was dat hard nodig. Intern leefde het besef<br />
dat het anders moest, maar de vaart ontbrak. <strong>Het</strong> programma<br />
dat we ontwikkelden voorzag in grondige aanpassingen,<br />
die snel moesten worden uitgevoerd, en talrijke initiatieven<br />
om het bedrijf te versterken. SUEZ geloofde in onze plannen<br />
en steunde ons. Dat de turn-around een feit was, konden we<br />
eind 2006 vaststellen. We hebben dat jaar de weg omhoog<br />
ingezet. <strong>GTI</strong> maakte weer winst.<br />
We introduceerden de High Five!, vijf stappen naar succes<br />
die permanent aandacht krijgen. De eerste is bedoeld<br />
om een solide fundament te leggen onder de onderneming.<br />
Daarbij gaat het om onwrikbare basisvoorwaarden met<br />
betrekking tot de zorg voor gezondheid, veiligheid en het<br />
milieu. Voor iedereen binnen <strong>GTI</strong>. Ook gaat het om het<br />
vinden, binden en boeien <strong>van</strong> goed personeel, <strong>van</strong> eminent<br />
belang voor een bedrijf dat onderscheidend wil zijn in dienstverlening<br />
en daarmee klanten wil binden.<br />
Aandacht voor de interne processen is de tweede stap om,<br />
zoals we dat bij <strong>GTI</strong> noemen, “het huis op orde” te krijgen.<br />
Daar zijn we volop mee bezig.<br />
De volgende stappen zijn extern gericht. Die belichten<br />
‘de drie <strong>van</strong> <strong>GTI</strong>’, drie doorslaggevende redenen om met<br />
ons bedrijf in zee te gaan. ‘De drie <strong>van</strong> <strong>GTI</strong>’ zijn Energy<br />
Efficiency, Asset Efficiency en Human Comfort.
Voor de verbetering <strong>van</strong> interne processen liepen in het<br />
verslagjaar diverse programma’s - en dat zal in 2008 niet<br />
anders zijn. Niet omdat we het langzaamaan doen, verre <strong>van</strong><br />
dat. Maar omdat het programma’s betreft die de onderneming<br />
in de kern raken. Ik noem de vier belangrijkste:<br />
de portfolioanalyse, de implementatie <strong>van</strong> SAP via het<br />
programma ImpAct, het logistiek- en inkoopprogramma<br />
Sourcing en het programma voor beter projectmanagement<br />
PROMIP.<br />
Een gedegen portfolioanalyse is zeer nuttig gebleken, en<br />
die methodiek blijven we dan ook in alle geledingen <strong>van</strong> het<br />
bedrijf gebruiken. Door grondige evaluatie <strong>van</strong> projecten,<br />
klanten en markten weten we waar onze kracht ligt.<br />
We weten waar we onze klanten een meer dan concurrerend<br />
aanbod kunnen doen, waar onze opdrachtgevers zien dat<br />
<strong>GTI</strong> echt het verschil maakt. Daar verdienen we een goede<br />
boterham.<br />
We hebben geleerd dat een marktleider niet alles moet<br />
willen doen. Met onze kennis, ervaring, structuur en om<strong>van</strong>g<br />
zijn we bij uitstek geëquipeerd om gea<strong>van</strong>ceerde, grootschalige<br />
en innovatieve projecten te ontwikkelen, te organiseren en<br />
te beheren.<br />
We definieerden eerder een viertal marktsegmenten waarin<br />
we een goede naam en een solide marktpositie hebben<br />
en/of veel perspectief zien. Onze organisatie is aangepast<br />
om die markten nog beter te bedienen.<br />
Voor het drietal Healthcare & Education, Oil & Gas en<br />
Energy & Infra is die situatie sindsdien alleen maar verbeterd.<br />
Voor het marktsegment Food & Pharma ligt dat anders. De<br />
portfolioanalyse <strong>van</strong> die markt leverde ons nieuwe inzichten.<br />
Daarom brachten wij die activiteiten <strong>van</strong>uit een zelfstandig<br />
bedrijf onder bij onze regiobedrijven. Gelukkig konden we<br />
het overgrote deel <strong>van</strong> onze medewerkers soepel binnen de<br />
onderneming herplaatsen.<br />
De juistheid <strong>van</strong> de portfolioanalyse en de selectie <strong>van</strong> drie<br />
marktsegmenten blijkt uit de resultaten <strong>van</strong> de daarbij<br />
betrokken <strong>GTI</strong>-bedrijven. Door hun specialisatie kunnen ze<br />
goede opdrachten verwerven, hebben ze de klanten die voor<br />
hun kwaliteit willen betalen, en krijgen ze vaker langdurige<br />
beheers- en onderhoudscontracten. Voor onze specialistische<br />
bedrijven geldt eveneens dat ze hun specialismen steeds<br />
beter inzetten. Onze marktsegment- en specialistische<br />
bedrijven tonen stuk voor stuk rendementen die boven dat<br />
<strong>van</strong> <strong>GTI</strong> als geheel liggen.<br />
17<br />
De introductie <strong>van</strong> het SAP ERP-systeem is in <strong>2007</strong> op<br />
stoom gekomen. <strong>Het</strong> bevindt zich in de pilot-fase. Een doorwrocht<br />
implementatieprogramma is ontwikkeld onder de<br />
naam ImpAct. Dit programma helpt ons werkprocessen en<br />
-procedures te stroomlijnen. Die exercitie heeft diverse<br />
doelen. De lappendeken aan ideeën, opvattingen, oplossingen,<br />
structuren en systemen die het vorige <strong>GTI</strong> kenmerkte,<br />
wordt ver<strong>van</strong>gen door een coherente structuur, waarbij best<br />
practices binnen de onderneming tot leidraad dienen.<br />
Een uniforme werkwijze biedt goede mogelijkheden om<br />
belangrijke delen <strong>van</strong> de onderneming te koppelen aan een<br />
geïntegreerd automatiseringssysteem. Voorkomen <strong>van</strong><br />
dubbel werk, eenduidige data en duidelijke afspraken zullen<br />
<strong>GTI</strong> aanzienlijke efficiencywinst opleveren.<br />
Uniforme systemen maken het ook gemakkelijker dwarsverbanden<br />
te leggen en uitwisselingen binnen <strong>GTI</strong> te<br />
organiseren, <strong>van</strong> informatie en <strong>van</strong> mensen. <strong>Het</strong> laat zich<br />
raden dat ImpAct voor de toekomst <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> een buitengewoon<br />
belangrijk programma is. Ook in 2008 en 2009<br />
staat het bovenaan het lijstje met strategische speerpunten.<br />
Onder de vlag <strong>van</strong> ImpAct wordt bijvoorbeeld weer de basis<br />
gelegd voor de programma’s Sourcing en PROMIP.<br />
Sourcing leidt tot verdere professionalisering <strong>van</strong> inkoop en<br />
inkoopverwante logistieke processen. Traditionele inkoop,<br />
versnipperd en gericht op inkoopprijzen, wordt ver<strong>van</strong>gen<br />
door een veelomvattend geïntegreerd proces. Beter zicht op<br />
de inkoop en strakke controle <strong>van</strong> de logistieke keten<br />
kunnen tot aanzienlijke besparingen leiden. Ook kunnen<br />
we met Sourcing ons risicomanagement verbeteren en<br />
waarde creëren door nauwere samenwerking met goede en<br />
innovatieve toeleveranciers. Dat gaan we dus doen.<br />
Om faalkosten terug te dringen heeft <strong>GTI</strong> zich tot doel gesteld<br />
in projectmanagement de beste te worden <strong>van</strong> Nederland.<br />
Daartoe hebben we PROMIP ontwikkeld, het PROject<br />
Management Improvement Plan. Doel er<strong>van</strong> is te komen tot<br />
een <strong>GTI</strong> Projectmanagement Way, basis voor alle projecten<br />
waaraan <strong>GTI</strong> werkt. Deze aanpak moet garanderen dat we<br />
elke opdracht, met inachtneming <strong>van</strong> alle kwaliteitseisen,<br />
op tijd en winstgevend afronden.<br />
In dat kader is een pool gevormd <strong>van</strong> onze beste projectmanagers,<br />
die we door het hele land heen op de moeilijkste<br />
klussen zetten. We bekijken met een speciaal team allerlei<br />
projecten, om te bezien of onze uniforme procedures worden
18 Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
gevolgd en waar het eventueel beter kan. Ook is er een<br />
leergang projectmanagement opgezet die op dit gebied het<br />
beste leerprogramma <strong>van</strong> Nederland wil bieden.<br />
De effecten <strong>van</strong> al deze programma’s kunnen niet worden<br />
onderschat. Door ons eigen huis op orde te brengen,<br />
samen te werken, intelligenter met onze kennis en kunde<br />
om te gaan, is veel winst te behalen. De doelstelling <strong>van</strong><br />
2008 om een EBIT-resultaat <strong>van</strong> 32 miljoen euro te boeken,<br />
wat neer<strong>komt</strong> op een rendement <strong>van</strong> bijna 3 procent, heeft<br />
daar alles mee te maken.<br />
Tegelijk kijken we in toenemende mate buiten de muren<br />
<strong>van</strong> ons eigen huis. De drie customer solutions waarmee we<br />
<strong>GTI</strong> nadrukkelijk profileren als waardevolle en innovatieve<br />
marktleider, worden nu met kracht op de markt gezet.<br />
Ons bedrijf weet raad met Energy Efficiency, Asset Efficiency<br />
en Human Comfort.<br />
Deze ‘drie <strong>van</strong> <strong>GTI</strong>’ raken steeds dieper verankerd in het<br />
bedrijf. Dankzij succesvolle voorbeeldprojecten winnen ze<br />
dagelijks aan betekenis. Want energie, duurzaamheid en<br />
de zorg voor mensen worden de komende jaren alleen maar<br />
belangrijkere vraagstukken. En <strong>GTI</strong> heeft het <strong>antwoord</strong>.<br />
Dat <strong>antwoord</strong> danken we ook aan GDF SUEZ. Onze moeder<br />
beschikt over een schat aan kennis en kunde op het<br />
vlak <strong>van</strong> inkoop en productie <strong>van</strong> energie. Haar ervaring<br />
benutten wij weer om onze klanten optimale oplossingen<br />
te bieden inzake Energy Efficiency, Asset Efficiency en<br />
Human Comfort.<br />
Ging er dan niets mis in <strong>2007</strong>? Weinig. Ja, een enkel<br />
project viel nog tegen, maar dat zagen we aankomen en we<br />
hebben er weer <strong>van</strong> geleerd. Wat ons vooral dwarszit is de<br />
moeite die het kost goed personeel te vinden en te houden.<br />
<strong>GTI</strong> is een aantrekkelijke werkgever, wat bijvoorbeeld blijkt<br />
uit het personeelsverloop. Dat ligt bij ons lager dan in de<br />
branche, maar het is nog wel te hoog. We moeten nog meer<br />
doen om onze mensen vast te houden.<br />
Met het oog op de naderende pensioneringsgolf wordt de<br />
schaarste knellender. Bij de werving merken we gelukkig<br />
dat we een goed imago hebben – niet in de laatste plaats<br />
omdat we bezig zijn met milieu, energie en duurzaamheid;<br />
zaken die mensen aanspreken. Onze visie spreekt jonge<br />
professionals aan, arbeidsvoorwaardelijk klopt het ook.<br />
Er zijn goede mogelijkheden om je te ontplooien binnen <strong>GTI</strong>.<br />
Als je alles bij elkaar optelt, mogen we over <strong>2007</strong> toch heel<br />
tevreden zijn. Wat we in 2005 bedachten, is volledig<br />
uitgekomen. We hebben ons lot in eigen hand genomen.<br />
We hebben veel meer mensen in het proces meegekregen<br />
dan we durfden te hopen, gewoon door precies en zorgvuldig<br />
handelen. Dat geeft mij een kick. De mensen in dit bedrijf<br />
mogen elkaar complimenteren.<br />
Onze Franse moeder kon aan<strong>van</strong>kelijk nog wel eens de<br />
wenkbrauwen fronsen, omdat wij hier zo vaak en zo lang met<br />
iedereen plannen bespraken. Maar ze ziet inmiddels dat we,<br />
áls we eenmaal <strong>van</strong> start gaan, ook heel grote vorderingen<br />
maken. Dat men nu in onze keuken <strong>komt</strong> kijken hoe wij dat<br />
gedaan hebben, ervaar ik als compliment.<br />
Ik ben blij dat we onze banden op deze manier versterken,<br />
want wij leren ook enorm veel <strong>van</strong> GDF SUEZ. Wat dat betreft<br />
verheugt het me dat we over 2006 al 15 miljoen euro dividend<br />
konden uitkeren. Dezer dagen hebben we nog eens 20<br />
miljoen dividend over <strong>2007</strong> betaald. Dat voelt als de aflossing<br />
<strong>van</strong> een ereschuld, want onze reorganisatie in 2005 werd<br />
door onze aandeelhouder ondersteund door een kapitaalstorting<br />
<strong>van</strong> 35 miljoen euro.<br />
We beginnen 2008 met een schone lei. We hebben geen<br />
grote problemen aan boord, anders dan de problemen die<br />
we in ons dagelijks werk gewend zijn op te lossen. We denken<br />
ook weer aan enige uitbreiding. Met bedrijven bijvoorbeeld<br />
die een rol kunnen spelen in onze Customer Solutions,<br />
die waarde kunnen toevoegen. Belangrijk is dat we ons<br />
tempo handhaven, dat we de succesvolle en veelbelovende<br />
programma’s goed blijven uitvoeren. Dan kan dit bedrijf<br />
alleen nog maar krachtiger worden.<br />
De markt ziet er voor 2008 goed uit, hoewel Nederland in de<br />
tweede helft <strong>van</strong> dit jaar ongetwijfeld het effect zal voelen<br />
dat instabiele financiële markten op de investeringen hebben.<br />
<strong>GTI</strong> is inmiddels echter goed toegerust voor tijden <strong>van</strong> minder<br />
economische groei. Ik ben daarom optimistisch.<br />
We maken onze High Five! zeker waar. Ook waar die vijf<br />
staat voor 5 procent brutorendement. Dat gaan we op termijn<br />
zeker halen.<br />
Edo <strong>van</strong> den Assem,<br />
Chief Executive Officer <strong>GTI</strong> NV
20<br />
De vraag<br />
<strong>van</strong> Cirrus Energy Nederland<br />
De exploitatie <strong>van</strong> de kleinere gas- en olievelden in<br />
de Noordzee is met de stijging <strong>van</strong> de energieprijzen<br />
beter haalbaar geworden. Als relatieve nieuwkomer<br />
op de Nederlandse offshoremarkt willen we ons daar<br />
onderscheiden. Energie uit kleine velden is rendabel te<br />
winnen, als je de kosten maar strak in de hand houdt.<br />
Efficiency en duurzaamheid staan daarom in onze<br />
bedrijfsvoering voorop. Voor ons project ten noorden <strong>van</strong><br />
Ameland zoeken wij een onderneming die een volledig<br />
nieuw platform kan bouwen, installeren én onderhouden.<br />
En uiteraard is het zaak de gebruikskosten minimaal<br />
te houden.<br />
Rudy Weerheym, algemeen directeur<br />
<strong>Het</strong> <strong>antwoord</strong><br />
<strong>van</strong> <strong>GTI</strong><br />
Fabricom Oil & Gas heeft alle specialismen in huis<br />
voor de bouw <strong>van</strong> een compleet platform, de installatie<br />
er<strong>van</strong> op zee, en het onderhoud. Voor Cirrus fabriceren<br />
we een Minimal Facilities Platform. <strong>Het</strong> voorziet met<br />
windmolens en zonne-energiepanelen volledig in zijn<br />
eigen energiebehoefte. Ook het platform zelf is duurzaam:<br />
het is modulair opgebouwd en kan telkens opnieuw<br />
worden gebruikt. Dat is zeker voor energiewinning<br />
in kleine velden een groot voordeel. Veiligheid is een<br />
ander belangrijk punt: bemanning is niet nodig.<br />
Voor onderhoud zijn voorzieningen voor het Offshore<br />
Access System aangebracht. Zelfs bij slecht weer<br />
kunnen technici daardoor veilig het platform bereiken<br />
<strong>van</strong>af een bevoorradingsvaartuig.<br />
Jaco Fleumer, commercieel manager
Jaco Fleumer, Fabricom Oil & Gas Rudy Weerheym, Cirrus Energy Nederland<br />
21
22 Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
Verslag <strong>van</strong> de Directie<br />
Omzet, kosten en resultaat<br />
<strong>GTI</strong> heeft in <strong>2007</strong> een omzet behaald <strong>van</strong> 1.140 miljoen euro.<br />
Dat is fractioneel hoger dan een jaar eerder, toen de omzet<br />
uitkwam op 1.134 miljoen.<br />
<strong>Het</strong> beleid om beter renderende omzet te genereren kwam<br />
tot uitdrukking in de resultaten. Zo verbeterde het bedrijfsresultaat<br />
aanzienlijk. <strong>Het</strong> kwam uit op 26,0 miljoen euro,<br />
56 procent meer dan de 16,7 miljoen uit 2006.<br />
<strong>Het</strong> EBIT-cijfer, winst voor rente en belastingen als percentage<br />
<strong>van</strong> de omzet, steeg <strong>van</strong> 1,5 naar 2,3 procent. Dat is boven<br />
de geprognotiseerde 2 procent. De brutomarge nam toe <strong>van</strong><br />
15,2 tot 16,6 procent.<br />
Waar de kosten <strong>van</strong> materialen, salarissen en sociale lasten<br />
min of meer gelijk bleven, daalde vooral de post uitbesteed<br />
werk en andere externe kosten. <strong>GTI</strong> had gemiddeld 7.365<br />
medewerkers in dienst gedurende het verslagjaar. Een jaar<br />
eerder bedroeg dat gemiddelde 7.837. Gemeten in volledige<br />
arbeidsplaatsen was de personele daling klein: het aantal<br />
arbeidsplaatsen nam af <strong>van</strong> 7.126 eind 2006 tot 7.093 eind<br />
<strong>2007</strong>. Kosten in verband met de reorganisatie die in 2005<br />
werd ingezet en nu is voltooid, bedroegen in het verslagjaar<br />
9,7 miljoen euro. Daar<strong>van</strong> is 5,9 miljoen euro gedekt door<br />
vrijval <strong>van</strong> een eerder getroffen voorziening.<br />
<strong>Het</strong> nettoresultaat steeg <strong>van</strong> 18,3 miljoen euro in 2006 naar<br />
20,1 miljoen euro in het verslagjaar. Een positieve invloed<br />
op dit cijfer had het financiële resultaat, dat verdubbelde tot<br />
2,5 miljoen euro. De belastingafdracht had een drukkend<br />
effect op het nettoresultaat <strong>van</strong> 8,8 miljoen euro. Een jaar<br />
eerder kreeg <strong>GTI</strong> nog 0,3 miljoen euro terug.<br />
De investeringen verdubbelden in <strong>2007</strong> en bereikten een<br />
niveau <strong>van</strong> ruim 27 miljoen euro. <strong>GTI</strong> investeerde onder<br />
meer bijna 5 miljoen euro in de ontwikkeling <strong>van</strong> haar<br />
ERP-systeem <strong>van</strong> SAP. Ruim 4 miljoen euro ging naar<br />
Windmolenpark Tholen.<br />
De omzet <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> was min of meer gelijk gespreid over de<br />
vier clusters waarin de onderneming is verdeeld. <strong>Het</strong> cluster<br />
Noord (Noordwest-, Noord- en Oost-Nederland) droeg<br />
29 procent aan de omzet bij. <strong>Het</strong> cluster Zuid (Brabant,<br />
Zeeland en Limburg) was goed voor 24 procent <strong>van</strong> de omzet.<br />
Voor het cluster West (Industrie & Utiliteit) kwam het omzetaandeel<br />
uit op 22 procent. <strong>Het</strong> cluster met de vaktechnisch<br />
gespecialiseerde bedrijven (zoals <strong>GTI</strong> Koudetechniek en
<strong>GTI</strong> Experts) en de bedrijven die zich richten op specifieke<br />
markten (Oil & Gas, Health & Education, Energy & Infra)<br />
droeg 25 procent aan de omzet bij.<br />
De clusters Noord, Zuid en West hadden iets meer omzet<br />
dan in 2006. <strong>Het</strong> cluster met de gespecialiseerde en de<br />
zogenoemde marktsegmentbedrijven kwam iets lager uit.<br />
Dat houdt vooral verband met de gewijzigde aanpak ten<br />
aanzien <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> Food & Pharma, waar<strong>van</strong> de activiteiten in<br />
het verslagjaar zijn ondergebracht bij de regionale clusters.<br />
In termen <strong>van</strong> rendement scoorden de gespecialiseerde en<br />
marktsegmentbedrijven, gecorrigeerd voor de resultaten <strong>van</strong><br />
<strong>GTI</strong> Food & Pharma, het best. Regionaal bezien rendeerde<br />
het cluster Zuid het best, gevolgd door West.<br />
Als uitvloeisel <strong>van</strong> het beleid scherp te letten op huisvestingskosten<br />
heeft <strong>GTI</strong> in <strong>2007</strong> opnieuw gebouwen verkocht.<br />
Ditmaal betrof het acht panden, waar<strong>van</strong> er vijf zijn teruggehuurd.<br />
Op de verkoop is een boekwinst gerealiseerd <strong>van</strong><br />
6,1 miljoen euro.<br />
Na balansdatum, op 10 januari 2008, verkocht <strong>GTI</strong> haar<br />
deelneming Leak Repairs Specam. Deze onderneming<br />
droeg in het verslagjaar 12,6 miljoen euro aan de omzet bij.<br />
Financiële positie<br />
De financiële positie <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> blijft onveranderd sterk.<br />
Aan het eind <strong>van</strong> het boekjaar beschikte de onderneming<br />
over 98,9 miljoen euro aan liquiditeiten. Aan moedermaatschappij<br />
SUEZ werd in het verslagjaar 15 miljoen<br />
euro dividend uitbetaald over 2006. Van de winst over<br />
<strong>2007</strong> is in 2008 20 miljoen euro uitbetaald als dividend.<br />
<strong>GTI</strong> beschikt over een onverminderd sterke balans. <strong>Het</strong><br />
eigen vermogen groeide opnieuw en bedroeg ultimo <strong>2007</strong><br />
117,7 miljoen euro, een stijging met ruim 5 miljoen euro.<br />
De solvabiliteit steeg met 1 procentpunt naar 28 procent.<br />
Strategie<br />
<strong>GTI</strong> begon in 2005 met de uitvoering <strong>van</strong> een driejarenplan<br />
voor strategische heroriëntatie, Focus. Kern er<strong>van</strong> is het<br />
streven naar duurzame, rendabele groei. Kenmerken waren<br />
afstoting <strong>van</strong> onvoldoende renderende activiteiten, een<br />
effectiever bedrijfsstructuur, vergroting <strong>van</strong> het aandeel<br />
onderhouds- en beheercontracten voor de lange termijn ten<br />
23<br />
opzichte <strong>van</strong> eenmalige projecten, meer accent op de sterkste<br />
punten <strong>van</strong> <strong>GTI</strong>, een scherpere definitie <strong>van</strong> markten en ver-<br />
sterking <strong>van</strong> de netwerkorganisatie. Onderlinge samenwerking,<br />
uitwisseling <strong>van</strong> kennis en ideeën moest het maximale uit het<br />
enorme potentieel <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> en SUEZ halen.<br />
Deze aanpak heeft in <strong>2007</strong> nadere uitwerking gekregen in<br />
de vorm <strong>van</strong> een nieuw strategisch plan dat het executive<br />
team eind 2006 onder het motto High Five! aan de Top 150<br />
presenteerde. De High Five! is niet alleen een internationaal<br />
gebaar <strong>van</strong> succes, het verwijst ook naar <strong>GTI</strong>’s beoogde<br />
duurzame rendement <strong>van</strong> ten minste 5 procent. <strong>Het</strong> plan<br />
kent vijf kernthema’s – twee intern, drie extern - waarmee<br />
<strong>GTI</strong> zich wil onderscheiden <strong>van</strong> haar concurrenten.<br />
1) Leggen en onderhouden <strong>van</strong> het fundament – de basis<br />
onder <strong>GTI</strong>. Gezondheid, veiligheid en aandacht voor het<br />
milieu staan nooit ter discussie. Medewerkers hebben<br />
de juiste kwaliteiten en technisch vakmanschap.<br />
Hen vinden, binden en boeien is cruciaal. Leidend<br />
principe voor iedereen is customer intimacy, een wijze<br />
<strong>van</strong> werken waarin de klant centraal staat.<br />
2) <strong>Het</strong> huis op orde brengen – aandacht voor verbetering <strong>van</strong><br />
interne processen. Een uniform automatiseringssysteem<br />
(SAP) verbindt straks alle essentiële processen. <strong>Het</strong> overkoepelende<br />
programma daartoe, ImpAct, is bedoeld om<br />
werkprocessen en informatiestromen te uniformeren.<br />
Dat leidt tot standaardisatie, transparantie, beter inzicht<br />
en beheer, hogere doelmatigheid, kostenbesparing en<br />
meer rendement. Portfolioanalyse maakt duidelijk waar<br />
<strong>GTI</strong> geld verdient en hoe het perspectief is voor de langere<br />
termijn. Beter projectmanagement dankzij het programma<br />
PROMIP (Projectmanagement Improvement Plan)<br />
reduceert faalkosten en verhoogt de winstgevendheid.<br />
Inkoop en verwante logistieke processen worden naar<br />
een hoger niveau getild in het programma Sourcing.<br />
De andere drie kernthema’s zijn extern gericht, en ze sluiten<br />
naadloos aan bij de visie die de <strong>GTI</strong>-top in december 2006<br />
vaststelde. Ze betreffen de ontwikkeling <strong>van</strong> zakelijke<br />
activiteiten met meerwaarde, ‘business’ met een hoge<br />
kenniscomponent, waarbij met klanten wordt meegedacht,<br />
waar <strong>GTI</strong> selectief bedrijfsfuncties overneemt die klanten<br />
niet tot hun kernactiviteit rekenen. Functies als beheer,<br />
onderhoud en exploitatie <strong>van</strong> technische installaties, die<br />
opdrachtgevers graag overlaten aan een deskundige partner.
24<br />
Een goede klantrelatie geeft <strong>GTI</strong> een voorsprong bij nieuwe<br />
opdrachten, reduceert de conjuncturele gevoeligheid<br />
en vergemakkelijkt investeringen. Dat is voor beide partijen<br />
profijtelijk. Tegen die achtergrond heeft <strong>GTI</strong> drie Customer<br />
Solutions gedefinieerd waarop het bedrijf zich wil profileren<br />
en waarin het kan excelleren.<br />
3) Asset Efficiency – <strong>GTI</strong> optimaliseert het langetermijnrendement<br />
<strong>van</strong> technische installaties in gebouwen,<br />
kantoren en fabrieken, door efficiënte bouw en onderhoud<br />
er<strong>van</strong>. Niet de laagste kosten <strong>van</strong> bouw óf onderhoud<br />
zijn doorslaggevend, maar de totale kosten er<strong>van</strong> over een<br />
reeks <strong>van</strong> jaren; de ‘total cost of ownership’.<br />
Een voorbeeld hier<strong>van</strong> is het meerjarig prestatiecontract<br />
met Rijkswaterstaat, waarvoor <strong>GTI</strong> het elektrotechnisch<br />
en mechanisch onderhoud verricht <strong>van</strong> acht tunnels in<br />
Zuid-Holland. Door efficiënt en integraal onderhoud garandeert<br />
<strong>GTI</strong> 99 procent beschikbaarheid <strong>van</strong> de systemen,<br />
waaronder camerabewaking, verlichting, pompen,<br />
brandblusapparatuur, ventilatie en stilstanddetectie.<br />
4) Energy Efficiency – <strong>GTI</strong> beschikt over kennis, methoden<br />
en technieken voor efficiënt gebruik <strong>van</strong> energie.<br />
Dit bespaart op kosten en levert een positieve, duurzame<br />
bijdrage aan het milieu. Met de kennis en ervaring <strong>van</strong><br />
een mondiaal toonaangevende onderneming als moedermaatschappij<br />
GDF SUEZ kan <strong>GTI</strong> haar klanten de meest<br />
betrouwbare, doelmatige en zuinige verwarmings- en<br />
koelsystemen bieden.<br />
<strong>GTI</strong> laat dit bijvoorbeeld zien in de nieuwbouwwijk Duindorp<br />
in Scheveningen. Daar realiseert zij een internationaal<br />
unicum: verwarming en koeling uit zeewater voor zevenhonderd<br />
woningen. Voor de bewoners betekent dit een<br />
lagere energierekening dan bij traditionele verwarming.<br />
Door het gebruik <strong>van</strong> warmte uit zeewater middels<br />
warmtepompen en tegenstroomapparaten wordt een<br />
duurzaam, efficiënt en milieuvriendelijk energiesysteem<br />
voor de gehele wijk gerealiseerd.<br />
5) Human Comfort – comfort in leef- en werkomgeving<br />
zorgt voor tevredenheid en minder ziekte. Goed licht,<br />
goede luchtkwaliteit, temperaturen binnen vastgestelde<br />
grenzen, veiligheid; als veelzijdige ‘system integrator’<br />
kan <strong>GTI</strong> integrale oplossingen aanbieden die de kwaliteit<br />
<strong>van</strong> een gebouw merkbaar verhogen.<br />
Dat is te merken in het Concertgebouw Philharmonie<br />
in Haarlem, waar <strong>GTI</strong> betrokken was bij nieuwbouw<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
en renovatie. <strong>GTI</strong> nam licht- en krachtinstallaties,<br />
besturingssysteem, data-installatie, telefonie, verlichting<br />
en toegangscontrole voor haar rekening. Alle toepassingen<br />
zijn erop gericht bezoekers, musici en personeel het<br />
verblijf in het gebouw zo aangenaam mogelijk te maken.<br />
ImpAct<br />
Om de netwerkorganisatie die <strong>GTI</strong> is goed te kunnen besturen,<br />
zijn uniforme werkprocessen en informatiesystemen nodig.<br />
De fusies en overnames in de afgelopen jaren hebben de<br />
noodzaak daar<strong>van</strong> alleen maar onderstreept. Om die reden<br />
is sinds 2006 het programma ImpAct voorbereid, dat begin<br />
<strong>2007</strong> <strong>van</strong> start ging. <strong>Het</strong> scheppen <strong>van</strong> uniforme werkprocessen<br />
en informatiesystemen ligt weer ten grondslag<br />
aan andere projecten, zoals PROMIP (projectmanagement),<br />
Sourcing (inkoop en logistiek) en de portfolioanalyse.<br />
Een voorloper op het gebied <strong>van</strong> de uniformering was de<br />
financiële verslaglegging binnen <strong>GTI</strong>. Begin <strong>2007</strong> is gebleken<br />
dat <strong>GTI</strong> haar bedrijfsprocessen dusdanig beheerst en<br />
controleert dat de financiële informatie betrouwbaar is, zoals<br />
de strenge Amerikaanse wetgeving (Sarbanes-Oxley) vereist.<br />
Uniformiteit is te meer noodzakelijk als bedrijfsprocessen<br />
moeten worden ondergebracht in een geïntegreerd<br />
geautomatiseerd systeem. <strong>GTI</strong> heeft gekozen voor de<br />
ERP-programmatuur <strong>van</strong> de marktleider op dit gebied,<br />
SAP, net als moedermaatschappij GDF SUEZ.<br />
In het verslagjaar zijn zeven rele<strong>van</strong>te processen in kaart<br />
gebracht die deel gaan uitmaken <strong>van</strong> het geïntegreerde<br />
systeem. SAP kan alle bedrijfsprocessen omvatten, maar dat<br />
zou een te om<strong>van</strong>grijke operatie worden. <strong>Het</strong> systeem gaat<br />
de samenhang verzorgen tussen sourcing (inkoop);<br />
commercie; projecten; onderhoud, beheer & services (OBS);<br />
calculatie; finance; en human resources. Uitgangspunt is het<br />
gebruik <strong>van</strong> standaardprogrammatuur, zonder toevoegingen,<br />
dat beheer en actualisering vergemakkelijkt.<br />
<strong>GTI</strong> Noord voerde in december <strong>2007</strong> als eerste het geautomatiseerde<br />
systeem voor Customer Relationship Management<br />
(CRM) <strong>van</strong> SAP in. In de blauwdruk daarvoor, die beschrijft<br />
hoe de commerciële activiteiten plaatsvinden, staat de klant<br />
centraal. Tests met het systeem verliepen goed. De eindgebruikers<br />
werden adequaat getrained, met behulp <strong>van</strong><br />
e-learning. Daarbij ligt de nadruk op zelf doen en heeft de
trainer een persoonlijke, coachende rol.<br />
Bij de feitelijke pilot, die eind <strong>2007</strong> begon, werd duidelijk<br />
dat de aansluiting bij de wensen en eisen <strong>van</strong> de gebruikers<br />
verbetering behoeft. Om maximaal draagvlak te genereren<br />
voor de invoering <strong>van</strong> een zo cruciaal systeem, en om<br />
het geplande tijdpad te kunnen handhaven, zal hieraan<br />
ook in de loop <strong>van</strong> 2008 extra aandacht worden besteed.<br />
<strong>Het</strong> ligt in de bedoeling de CRM-module in de eerste helft<br />
<strong>van</strong> dat jaar in het hele land in te voeren. Dit proces wordt<br />
aangemerkt als ‘release-0’. De implementatie <strong>van</strong> alle<br />
werkprocessen ondersteund door SAP (release-1) volgt hierna,<br />
naar verwachting <strong>van</strong>af begin 2009.<br />
Elk <strong>GTI</strong>-bedrijf stelt een eigen implementatieteam samen.<br />
Dit team zal samen met het Roll-out en het Change team <strong>van</strong><br />
ImpAct gedurende zes maanden de implementatie bij het<br />
desbetreffende bedrijf begeleiden.<br />
De komst <strong>van</strong> SAP heeft ingrijpende gevolgen voor de manier<br />
waarop informatietechnologie binnen <strong>GTI</strong> wordt ondersteund.<br />
In het verslagjaar is besloten tot oprichting <strong>van</strong> een<br />
Competence Center Business Applications, dat de behoefte<br />
aan optimaal gebruik <strong>van</strong> informatie moet vertalen naar<br />
praktische SAP-toepassingen.<br />
Een en ander heeft ook personele consequenties. De verdere<br />
professionalisering <strong>van</strong> de automatisering vergt vergroting<br />
<strong>van</strong> competenties <strong>van</strong> voorheen vooral op traditionele<br />
hard- en software-oplossingen gerichte medewerkers.<br />
Ook is werving noodzakelijk <strong>van</strong> nieuwe medewerkers die<br />
vertrouwd zijn met modern informatiemanagement.<br />
Binnen de ICT Board komen de automatiseringsfunctie en<br />
de bedrijfseisen samen. Hier wordt de strategische richting<br />
bepaald voor de ICT-toepassingen binnen de onderneming.<br />
Op tal <strong>van</strong> locaties binnen de ondernemingen worden<br />
in 2008 en 2009 SAP-toepassingen geïmplementeerd.<br />
Dit zal <strong>van</strong> de organisatie een forse inspanning vergen.<br />
Implementatie <strong>van</strong> de CRM-module zal direct profijt opleveren.<br />
Zo zal de verzameling <strong>van</strong> data ten behoeve <strong>van</strong> de portfolioanalyse<br />
aanzienlijk soepeler verlopen. In het verslagjaar was<br />
nog geen integraal, eenduidig systeem beschikbaar. Na een<br />
forse inspanning kon toen 85 procent <strong>van</strong> de in 2006 gereed<br />
gemelde orders voor portfolioanalyse worden gebruikt.<br />
De data over <strong>2007</strong> wordt in het eerste kwartaal <strong>van</strong> 2008<br />
verzameld. De resultaten en trends die in nadere besprekingen<br />
naar voren komen, vormen de input voor het businessplan<br />
2009-2011.<br />
PROMIP<br />
25<br />
Om faalkosten terug te dringen heeft <strong>GTI</strong> zichzelf tot doel<br />
gesteld op het gebied <strong>van</strong> projectmanagement de beste<br />
te worden in Nederland. Daartoe is begin <strong>2007</strong> het twee<br />
jaar durende project PROMIP (PROject Management<br />
Improvement Plan) <strong>van</strong> start gegaan. Doel er<strong>van</strong> is alle<br />
projecten waaraan <strong>GTI</strong> werkt, met inachtneming <strong>van</strong> alle<br />
kwaliteitseisen, op tijd en winstgevend af te ronden.<br />
Een projectgroep, waarin functionarissen met operationele,<br />
financiële en juridische expertise, gaf dit vorm.<br />
Aandacht gaat daarbij onder meer uit naar verbetering <strong>van</strong><br />
de beheers- en rapportagestructuur en versterking <strong>van</strong><br />
contractmanagement en projectbeheersing. Een rapportagemethodiek<br />
werd ontwikkeld voor projecten <strong>van</strong>af 1 miljoen<br />
euro. Op basis <strong>van</strong> vijf indicatoren (projectomstandigheden,<br />
planning, financiën, contractbeheersing en veiligheid)<br />
worden de problemen en risico’s <strong>van</strong> een project inzichtelijk.<br />
<strong>Het</strong> aantal contractmanagers binnen <strong>GTI</strong> is in het verslagjaar<br />
bijna verdubbeld. Door de uitbreiding in mankracht is<br />
het mogelijk geworden meer aandacht te besteden aan de<br />
aanloopfase <strong>van</strong> projecten, zodat mogelijke problemen<br />
tijdig worden onder<strong>van</strong>gen. Eerder lag het accent te veel<br />
op het oplossen <strong>van</strong> problemen tijdens de uitvoering <strong>van</strong><br />
het project.<br />
Er is een landelijk Project Review Team geformeerd om<br />
in eerste instantie bij alle <strong>GTI</strong>-vestigingen best practices<br />
in kaart te brengen. <strong>Het</strong> review team, bestaande uit drie<br />
ervaren professionals, bezoekt fulltime <strong>GTI</strong>-vestigingen.<br />
<strong>Het</strong> heeft de processen en projectorganisatie <strong>van</strong> elk<br />
<strong>GTI</strong>-bedrijf in het verslagjaar doorgelicht. Bij de tweede<br />
ronde reviews bleek het management <strong>van</strong> de betrokken<br />
bedrijven actief bezig verbeteringen door te voeren en te<br />
werken aan de competentieontwikkeling <strong>van</strong> projectleiders.<br />
Een Champions League voor projectmanagers is opgezet,<br />
waarvoor bewezen succesvolle en zeer ervaren projectmanagers<br />
zijn geselecteerd om overal in het land grote,<br />
complexe en risicovolle projecten in goede banen te leiden.<br />
In de loop <strong>van</strong> het verslagjaar werden twee opleidingstrajecten<br />
ontwikkeld, met behulp waar<strong>van</strong> projectmanagers<br />
respectievelijk projectleiders projecten beter kunnen managen.<br />
De ‘<strong>GTI</strong> Projectmanagement Way’, een optelsom <strong>van</strong>
26<br />
de gevonden best practices binnen de onderneming,<br />
is neergelegd in een Handboek Projectmanagement en<br />
in de interne leergangen. De eerste cursussen zijn in<br />
2008 gegeven.<br />
Voor enkele honderden projectleiders werd een projectmanagementdag<br />
gehouden in aanwezigheid <strong>van</strong> het<br />
executive team.<br />
Een succesvolle pilot werd gehouden met een zogeheten<br />
project start-up, een gezamenlijke sessie met een projectteam<br />
<strong>van</strong> <strong>GTI</strong> en de opdrachtgever. Doel hier<strong>van</strong> is teambuilding<br />
en uitwisseling <strong>van</strong> de wederzijdse verwachtingen,<br />
inventarisatie <strong>van</strong> risico’s en delen <strong>van</strong> eerdere ervaringen.<br />
Dit soort sessies moet leiden tot een betere samenwerking,<br />
heldere verwachtingen en tijdwinst gedurende de looptijd<br />
<strong>van</strong> het project. De aan<strong>van</strong>kelijke scepsis tegen de project<br />
start-up is inmiddels omgeslagen in enthousiasme.<br />
Sourcing<br />
Sourcing is een <strong>van</strong> de initiatieven om interne processen<br />
bij <strong>GTI</strong> te verbeteren. <strong>Het</strong> is een strategisch programma<br />
dat het geheel <strong>van</strong> de inkoop <strong>van</strong> goederen en diensten<br />
en <strong>van</strong> de gerelateerde processen omvat. <strong>GTI</strong> voorziet op<br />
dit gebied aanzienlijke voordelen door bundeling <strong>van</strong> alle<br />
kennis en vakbekwaamheid binnen de eigen onderneming<br />
(en waar mogelijk die <strong>van</strong> GDF SUEZ).<br />
Kern <strong>van</strong> de nieuwe aanpak is verschuiving <strong>van</strong> de focus<br />
<strong>van</strong> louter inkoopprijzen naar de totale logistieke kosten,<br />
waardecreatie en beter risicomanagement. Daarbij hoort<br />
ook delegatie <strong>van</strong> werkzaamheden naar toeleveranciers,<br />
die bijvoorbeeld complete modules kunnen aanleveren.<br />
<strong>GTI</strong> verwacht door een meer integrale benadering <strong>van</strong> de<br />
inkoopfunctie het aantal leveranciers te kunnen beperken.<br />
Met de geselecteerde leveranciers zal een meer duurzame<br />
en intensieve samenwerking ontstaan.<br />
Ook zijn belangrijke financiële voordelen haalbaar, zowel<br />
in de kostensfeer als wat het beslag op financiële middelen<br />
betreft, door betere benutting <strong>van</strong> <strong>GTI</strong>’s schaalgrootte.<br />
De onderneming als geheel koopt op jaarbasis voor z’n<br />
700 miljoen euro aan producten en diensten in. Daarop<br />
kan naar schatting ruim 30 miljoen euro worden bespaard.<br />
Nauwere samenwerking met minder leveranciers zal de<br />
innovatie stimuleren en heeft een positief effect op de<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
kwaliteit en beschikbaarheid <strong>van</strong> goederen en diensten, en<br />
op tijdige levering er<strong>van</strong>. De productiviteitsverhoging die<br />
hier<strong>van</strong> het gevolg is, vermindert tegelijk de druk op schaars<br />
technisch personeel en leidt tot betere resultaten.<br />
Een goed voorbeeld daar<strong>van</strong> is de vergaande samenwerking<br />
met leverancier Hagemeyer bij de renovatie <strong>van</strong> het Ministerie<br />
<strong>van</strong> Financiën. In dit project, Safire genaamd, is Hagemeyer<br />
ver<strong>antwoord</strong>elijk voor de complete bouwplaatslogistiek.<br />
<strong>Het</strong> handelshuis is ver<strong>antwoord</strong>elijk voor aanvoer, productstromen,<br />
voorraadbeheer, bestellen, factureren en dergelijke,<br />
en heeft zich verplicht ervoor te zorgen dat <strong>GTI</strong>’s monteurs<br />
en onderaannemers altijd tijdig de beschikking hebben over<br />
de benodigde materialen. Een en ander ontlast hen zodanig,<br />
dat een productiviteitsverbetering <strong>van</strong> meer dan 10 procent<br />
is gerealiseerd. Daarnaast zijn de onderaannemers bereid<br />
gebleken <strong>GTI</strong> een korting te verlenen.<br />
In het verslagjaar zijn de fundamenten gelegd voor de<br />
overgang naar sourcing. Werkgroepen hebben onder meer<br />
de rele<strong>van</strong>te processen beschreven, mede met het oog op<br />
voortgaande automatisering, en de strategische, juridische<br />
en andere rele<strong>van</strong>te aspecten in kaart gebracht. In maart<br />
<strong>2007</strong> is een kernteam geformeerd, dat direct ressorteert<br />
onder het executive team. Daarnaast werd een Sourcing<br />
Board in het leven geroepen die de strategische lijnen voor<br />
<strong>GTI</strong> uitzet. Voorzitter er<strong>van</strong> is een lid <strong>van</strong> het executive team.<br />
In de zomer zijn alle voormalige hoofden inkoop benoemd<br />
in hun nieuwe functie, als Senior Project Buyer, (Cluster)<br />
Sourcing Manager of Commodity Manager. Zo’n zeventig<br />
productcategorieën zijn toegewezen aan Category Managers,<br />
die samen met de Directeur Sourcing en de Sourcing<br />
Managers <strong>van</strong> de regionale clusters een managementteam<br />
vormen. Dat dient een goede koppeling te garanderen<br />
tussen specifieke inkoop- en productkennis en de wensen<br />
en behoeften <strong>van</strong> de <strong>GTI</strong>-bedrijven zelf.<br />
Een Sourcing Business Plan is opgesteld voor de periode<br />
2008-2010. <strong>Het</strong> is door het executive team als ambitieus<br />
én noodzakelijk gekenschetst. Implementatie is voorzien<br />
in 2008. Voor elk <strong>van</strong> de productcategorieën wordt bekeken<br />
hoe die in de nieuwe sourcing-opzet is in te passen.<br />
Met de eerste vijftien categorieën is in <strong>2007</strong> begonnen.<br />
Aan sourcing zal ook aandacht worden besteed in het<br />
opleidingentraject.<br />
Met de manier waarop <strong>GTI</strong> de overgang <strong>van</strong> Inkoop naar<br />
Sourcing maakt, loopt het bedrijf binnen GDF SUEZ voorop.
<strong>GTI</strong>’s presentatie er<strong>van</strong> op de internationale SUEZ Purchasing<br />
Convention oogstte veel bijval.<br />
Human Resources<br />
<strong>GTI</strong> telde in het verslagjaar gemiddeld 7.365 medewerkers,<br />
tegenover 7.837 een jaar eerder. Ultimo <strong>2007</strong> had <strong>GTI</strong><br />
7.358 mensen in dienst. Voor het op<strong>van</strong>gen <strong>van</strong> tijdelijk<br />
personeelsgebrek zette <strong>GTI</strong> in het verslagjaar 263 medewerkers<br />
in <strong>van</strong> opleidingsbedrijf Goflex. Een jaar eerder<br />
betrof het 156 mensen. <strong>GTI</strong> en Goflex hebben <strong>van</strong>af 2006<br />
een samenwerkingsverband waarbij ze gezamenlijk jonge<br />
mensen <strong>van</strong> 17 tot en met 23 jaar opleiden tot professionals<br />
in de techniek. De formule slaat aan. In het hele land<br />
zijn leerlingen bezig met elektrotechniek, metaal, installatietechniek,<br />
meet- en regeltechniek en koudetechniek.<br />
Kortom alle disciplines waar <strong>GTI</strong> zich mee bezig houdt.<br />
Medio <strong>2007</strong> kwamen de directie <strong>van</strong> SUEZ, de Europese<br />
Ondernemingsraad en vakbonden een winstdelingsregeling<br />
overeen die betrekking heeft op alle 149.000 medewerkers<br />
<strong>van</strong> de onderneming, waar ook ter wereld. Ook werd<br />
een overeenkomst gesloten met het oog op het toekomstige<br />
personeelsbestand, met aandacht voor onder meer de<br />
inzetbaarheid <strong>van</strong> personeel en ouderenbeleid. GDF SUEZ<br />
verwacht de komende vijf jaar 110.000 medewerkers aan<br />
te nemen. Een derde akkoord legde gelijkheid <strong>van</strong> kansen<br />
en bevordering <strong>van</strong> diversiteit vast. GDF SUEZ beschouwt<br />
beide als economische en sociale troeven.<br />
<strong>GTI</strong>’s aandacht voor human resources concentreerde<br />
zich in <strong>2007</strong> op vier gebieden: werving <strong>van</strong> personeel,<br />
personeelsbehoud, ImpAct en differentiatie in het arbeidsvoorwaardenbeleid.<br />
<strong>GTI</strong> kampt met een relatief hoog verloop, dat over de hele<br />
onderneming genomen op 7,7 procent ligt. In bepaalde<br />
onderdelen <strong>van</strong> de onderneming bedraagt het zelfs 12<br />
procent. <strong>GTI</strong> stelt vast dat ze de ver<strong>van</strong>ging <strong>van</strong> personeel<br />
wel onder controle heeft, maar er onvoldoende in slaagt<br />
het verloopcijfer na in diensttreding naar beneden te krijgen.<br />
Een en ander houdt verband met de schaarste aan<br />
goed geschoold technisch personeel en een nog steeds<br />
aantrekkende markt. Operationele medewerkers zijn in<br />
die situatie eerder geneigd wegens enigzins betere primaire<br />
arbeidsvoorwaarden al <strong>van</strong> werkgever te wisselen.<br />
27<br />
Ook blijken wisselingen in het lijnmanagement een negatief<br />
effect te hebben op andere medewerkers. <strong>GTI</strong> heeft<br />
daarnaast de handicap dat zij voor bepaalde specialisten<br />
moet concurreren buiten de eigen branche, waar andere<br />
arbeidsvoorwaarden gelden, zoals lagere pensioenpremies.<br />
Met andere, vooral kleinere installatiebedrijven de slag om<br />
personeel aanbinden door mee te gaan in een salariswedloop<br />
ziet <strong>GTI</strong> niet als de aangewezen weg, mede omdat dit al snel<br />
raakt aan de marges <strong>van</strong> de onderneming. Ze ziet meer heil<br />
in een personeelsbeleid dat de persoonlijke en professionele<br />
ontwikkeling ondersteunt door onder meer scholing en<br />
loopbaanontwikkeling.<br />
Daarnaast is in <strong>2007</strong> ruim aandacht gegeven aan mogelijkheden<br />
om arbeidsvoorwaarden te verbeteren, zodat die<br />
meer aansluiten bij individuele wensen en behoeften.<br />
Uit belevingsonderzoek onder de eigen medewerkers bleek<br />
er veel animo voor te bestaan. Voor jongere werknemers<br />
kan hierbij worden gedacht aan kinderop<strong>van</strong>g, voor ouderen<br />
aan functies in mentoraat, training en coaching, voor kaderfunctionarissen<br />
aan combibanen. In 2008 zal een en ander<br />
concreter vorm moeten krijgen. Een verdieping <strong>van</strong> de relatie<br />
met medezeggenschapsorganen is daarbij onmisbaar.<br />
<strong>Het</strong> behoud <strong>van</strong> goede krachten behoort tot de primaire<br />
aandachtsgebieden. Maar ook werving <strong>van</strong> voldoende en<br />
goed gekwalificeerde medewerkers heeft hoge prioriteit.<br />
<strong>GTI</strong> vertoonde zich op tal <strong>van</strong> recruitmentbeurzen en laat<br />
zich ook anderszins gelden als aantrekkelijke werkgever.<br />
Onderzoek <strong>van</strong> Corporate Reserach Foundation naar de<br />
prestaties <strong>van</strong> middelgrote en grote werkgevers, in diverse<br />
sectoren, plaatste <strong>GTI</strong> bij de vijftig best scorende organisaties<br />
in Nederland. Op grond <strong>van</strong> goede scores op aspecten<br />
als arbeidsvoorwaarden, promotiekansen, werksfeer en<br />
werkomstandigheden, opleiding en training en ziekteverzuim<br />
mag <strong>GTI</strong> in 2008 – net als in het verslagjaar – de titel<br />
‘Topwerkgever’ in haar arbeidsmarktcommunicatie voeren.<br />
<strong>GTI</strong> werft op jaarbasis bijna duizend medewerkers om de<br />
gevolgen <strong>van</strong> natuurlijk verloop en pensionering op te <strong>van</strong>gen.<br />
Van alle <strong>GTI</strong>-medewerkers trad 12,74 procent gedurende<br />
het verslagjaar bij de onderneming in dienst.<br />
<strong>GTI</strong> had in <strong>2007</strong> permanent zo’n vierhonderd vacatures<br />
openstaan. Dit illustreert de noodzaak <strong>van</strong> goede werving<br />
en het belang <strong>van</strong> het behoud <strong>van</strong> eigen medewerkers.<br />
Vinden, binden en boeien – het is het eerste kernthema<br />
<strong>van</strong> <strong>GTI</strong>’s High Five!
28<br />
De vraag<br />
<strong>van</strong> Friesland College,<br />
Heerenveen<br />
Hoe krijgen we inzicht in de bezetting <strong>van</strong> ons ROC?<br />
Op onze locatie Heerenveen, met 6.700 vierkante meter<br />
vloeroppervlak, komen zo’n drieduizend cursisten voor<br />
beroepsonderwijs of volwasseneneducatie. <strong>Het</strong> gebouw<br />
is splinternieuw, maar nu al wordt geklaagd dat het<br />
te klein is. <strong>Het</strong> kan er inderdaad erg druk zijn, en mensen<br />
zoeken soms lang naar een werkpek. Moeten we uitbreiden?<br />
Dan hebben we eerst goede informatie nodig.<br />
Pas als je weet wanneer en hoe vaak lokalen en andere<br />
werkplekken in gebruik zijn, kan je vaststellen of je écht<br />
ruimte tekort<strong>komt</strong> of dat het gebouw efficiënter kan<br />
worden benut.<br />
Rob Huyzer, manager nieuwbouw<br />
<strong>Het</strong> <strong>antwoord</strong><br />
<strong>van</strong> <strong>GTI</strong><br />
<strong>GTI</strong> bedacht het ruimtemanagementsysteem RMS.<br />
Met dit systeem is direct duidelijk of een lokaal of<br />
spreekkamer gebruikt wordt, en krijgt de facilitair manager<br />
inzicht in de bezetting <strong>van</strong> alle ruimtes – per uur,<br />
dag, jaar. Beveiliging en beheer kunnen daardoor ook<br />
efficiënter worden. Je kan er ver<strong>van</strong>gings- en onderhoudsplannen<br />
op baseren. Door koppeling <strong>van</strong> verlichting,<br />
ventilatie en verwarming aan het systeem, kunnen<br />
installaties in niet-gebruikte lokalen worden uitgeschakeld.<br />
Dit bespaart fors op energie. Ook de gebruikers varen er<br />
wel bij. Via touchscreens kunnen ze geschikte ruimtes<br />
zoeken en lokalen reserveren. Wat blijkt: het ROC is niet<br />
overvol, maar een prettige, ruime werkomgeving.<br />
Harry <strong>van</strong> Hoogmoed, regionaal accountmanager<br />
Rob Huyzer, Friesland College
Harry <strong>van</strong> Hoogmoed, <strong>GTI</strong><br />
29
30<br />
Tegen die achtergrond bleek de manier waarop <strong>GTI</strong><br />
haar activiteiten in Food & Pharma onderbracht in de<br />
regiobedrijven succesvol. De bijna driehonderd betrokken<br />
medewerkers kregen nagenoeg allemaal een bevredigende<br />
arbeidsplaats elders binnen <strong>GTI</strong>, zonder dat een sociaal<br />
plan nodig was.<br />
Op het gebied <strong>van</strong> de organisatieontwikkeling boekt <strong>GTI</strong><br />
vooruitgang. ImpAct, het programma dat uniformering <strong>van</strong><br />
werkprocessen nastreeft, heeft een goede start gemaakt.<br />
Voor nadere samenwerking op het gebied <strong>van</strong> human<br />
resources en financiën werd in het verslagjaar een clusterorganisatie<br />
ingevoerd. De bedoeling is synergievoordelen<br />
te benutten waar die voor de bedrijven binnen zo’n cluster<br />
haalbaar zijn.<br />
Met het vormgeven <strong>van</strong> een traject <strong>van</strong> Development Centers<br />
is <strong>van</strong>uit MD een impuls gegeven aan leiderschapsontwikkeling<br />
binnen <strong>GTI</strong>. De afgelopen twee jaar hebben vrijwel alle<br />
MT’s een Development Center doorlopen. Deelnemers waren<br />
over het algemeent erg tevreden over de diepgang, de impact,<br />
het directe resultaat hier<strong>van</strong>, en de mate waarin het geleerde<br />
kon worden gerelateerd aan de dagelijkse werkpraktijk.<br />
<strong>Het</strong> Development Center werd gecompleteerd met een<br />
individueel feedbackgesprek, een werkelijke uitwisseling<br />
binnen het MT en maatwerkbegeleiding in de persoonlijke<br />
ontwikkeling. Dit maakte dat het traject door velen is beleefd<br />
als een integrale en krachtige ondersteuning in de verwerving<br />
<strong>van</strong> zelfkennis en authenticiteit, en een optimalisatie<br />
<strong>van</strong> persoonlijke effectiviteit.<br />
Een aantal <strong>GTI</strong> bedrijven heeft op eigen initiatief het<br />
Development Center traject ingezet en ingebed in een breder<br />
en voor hun organisatie op maat gesneden leiderschapsprogramma.<br />
Vaak had dat niet alleen betrekking op hun MT,<br />
maar op een veel bredere managementpopulatie. Door zusterorganisaties<br />
<strong>van</strong> <strong>GTI</strong> is vervolgens weer gebruikgemaakt<br />
<strong>van</strong> best practices <strong>van</strong> deze ontwikkelprogramma’s.<br />
Serviceorganisatie<br />
<strong>GTI</strong> bouwt sinds 2005 een Centrale Service Organisatie op.<br />
Een reeks ondersteunende stafdisciplines is in Shared Service<br />
Centers ondergebracht om efficiënt gestandaardiseerde<br />
diensten te verlenen, op terreinen als financiën, personeelszaken<br />
en automatisering.<br />
De vorming <strong>van</strong> deze Shared Service Centers vordert gestaag.<br />
Waar werkzaamheden efficiënter zijn uit te voeren als ze voor<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
het concern als geheel worden gedaan en waar aldus waarde<br />
wordt toegevoegd, wordt gecentraliseerd.<br />
Zo is het credit management uit zeventien vestigingen gecentraliseerd.<br />
Na een pilot in 2006, waarbij factuurafhandeling,<br />
wagenpark- en debiteurenbeheer waren betrokken, werden<br />
in het verslagjaar de processen crediteuren-, debiteuren- en<br />
wagenparkbeheer samengevoegd. Eind 2009 moet het<br />
Shared Service Center Finance volledig operationeel zijn.<br />
Structuurveranderingen<br />
Naast de genoemde veranderingen bij <strong>GTI</strong> Food & Pharma,<br />
traden in de structuur <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> gedurende het verslagjaar<br />
meer veranderingen op.<br />
Zo was sprake <strong>van</strong> de vorming <strong>van</strong> de joint venture Offshore<br />
Solutions. Fabricom Oil & Gas tekende daartoe een contract<br />
met het Britse AMEC, een grote technisch dienstverlener<br />
met een sterke reputatie in de olie- en gasindustrie, voor de<br />
gezamenlijke verkoop <strong>van</strong> het innovatieve Offshore Access<br />
System.<br />
Bij aan<strong>van</strong>g <strong>van</strong> het verslagjaar nam <strong>GTI</strong> Zuid activiteiten en<br />
de vijftien medewerkers over <strong>van</strong> Goedhart Process Motion &<br />
Control te Helmond. Goedhart is specialist in procesbesturing,<br />
procesautomatisering en precisie-aandrijftechniek.<br />
Health, Safety & Environment<br />
Werken op een manier waarbij gezondheid, veiligheid en<br />
aandacht voor het milieu voorop staat, behoort tot de<br />
fundamenten <strong>van</strong> <strong>GTI</strong>. Permanente aandacht voor wat<br />
binnen de onderneming valt onder het begrip Health, Safety<br />
& Environment (HSE), wordt gegarandeerd door de HSE<br />
Board. Alle <strong>GTI</strong>-bedrijven moeten in hun jaarplan aandacht<br />
besteden aan HSE, en concrete maatregelen nemen om het<br />
niveau te verhogen. HSE is een <strong>van</strong> de prestatie-indicatoren<br />
waarop iedere manager wordt afgerekend. De zorg ervoor<br />
maakt deel uit <strong>van</strong> elk management development traject.<br />
De structurele aanpak <strong>van</strong> het HSE-beleid leidde in het<br />
verslagjaar tot bevredigende resultaten. Op alle fronten werd<br />
een verbetering gerealiseerd, die bovendien gunstiger<br />
uitpakte dan de taakstelling. <strong>Het</strong> aantal arbeidsongevallen<br />
nam af <strong>van</strong> 75 in 2006 naar 59, waarbij het aantal verloren<br />
mandagen terugliep <strong>van</strong> 2.241 naar 1.254. Van dodelijke<br />
ongevallen was geen sprake.<br />
De incidentfrequentie – uitgedrukt in het aantal gevallen per
miljoen gewerkte uren – daalde <strong>van</strong> 5,33 tot 5,08. De ernst<br />
<strong>van</strong> de incidenten daalde eveneens. Waar de doelstelling<br />
voor SUEZ als geheel voor <strong>2007</strong> op 0,53 lag, zakte dit cijfer<br />
bij <strong>GTI</strong> <strong>van</strong> 0,16 naar 0,11.<br />
Ook het ziekteverzuim nam af. Op de werkvloer daalde het<br />
verzuim <strong>van</strong> 6,5 naar 5,4 procent. Voor projectgebonden<br />
medewerkers en staffunctionarissen daalde het verzuim <strong>van</strong><br />
respectievelijk 3,8 en 4,3 procent naar 3,0 en 3,6.<br />
HSE heeft voortdurend prioriteit. Om het thema onder<br />
de aandacht te blijven houden, werden in het verslagjaar<br />
diverse initiatieven genomen. Zo bogen verschillende<br />
werkgroepen zich opnieuw over best practices op het gebied<br />
<strong>van</strong> veiligheid, met het doel die binnen het hele concern tot<br />
standaardpraktijk te maken. Voor veiligheidsbewustzijn,<br />
taakrisicoanalyse en bedrijfsnoodplan (hulpverlening bij<br />
brand of ongeval) kon worden vastgesteld dat de gevonden<br />
best practices in heel <strong>GTI</strong> konden worden ingevoerd.<br />
Op de werkvloer is de risicoanalyse een standaardprocedure.<br />
Werknemers bekijken in groepsverband welke risico’s ze<br />
kunnen lopen, zodat ze die op voorhand kunnen onder<strong>van</strong>gen.<br />
Voor individuele werknemers is een last minute-check<br />
ingevoerd, die hun veiligheid ten goede <strong>komt</strong> voor aan<strong>van</strong>g<br />
<strong>van</strong> de werkzaamheden.<br />
Als onderdeel <strong>van</strong> de best practice ongevalsanalyse volgden<br />
vijftien medewerkers, <strong>van</strong> allerlei <strong>GTI</strong>-bedrijven, een<br />
ongevalsanalysetraining. <strong>Het</strong> is de bedoeling deze methode<br />
standaard toe te gaan passen voor uitgebreidere ongevalsanalyses.<br />
Alle deelnemers aan de training behaalden het<br />
daaraan verbonden certificaat.<br />
In het verslagjaar zijn de voorbereidingen getroffen om in<br />
2008 binnen de gehele <strong>GTI</strong>-organisatie minimumeisen<br />
te kunnen stellen aan het veiligheidsniveau. Ook zullen de<br />
opleidingen op het gebied <strong>van</strong> de veiligheid verder worden<br />
gecentraliseerd, zodat de nu nog versnipperde kennis<br />
voor iedereen binnen de onderneming beschikbaar <strong>komt</strong>.<br />
Daartoe is een best practice-groep gevormd. Voor het hogere<br />
management komen er masterclasses veiligheid.<br />
Op het vlak <strong>van</strong> milieu is in de tweede helft <strong>van</strong> <strong>2007</strong><br />
een programma uitgewerkt voor duurzame ontwikkeling.<br />
Oplossingen die gericht zijn op duurzaamheid en het<br />
sparen <strong>van</strong> het milieu, zoals <strong>GTI</strong> die ook aan haar klanten<br />
biedt, zijn daarbij geïnventariseerd. Dit met het idee om ze<br />
op bredere schaal binnen de onderneming toe te passen.<br />
31<br />
Dat kan uiteenlopen <strong>van</strong> invoering <strong>van</strong> een ruimtemanagementsysteem,<br />
het gebruik <strong>van</strong> hemelwater voor toiletten tot<br />
warmte/koude-opslag systemen.<br />
<strong>Het</strong> executive team maakt zich sterk voor interne toepassing<br />
<strong>van</strong> duurzame, energie- en milieusparende oplossingen.<br />
Dit is gunstig voor de onderneming zelf en past bij het aanbieden<br />
<strong>van</strong> onze Customer Solutions.<br />
Marketing en Communicatie<br />
Duurzaamheid is hét mondiale thema. GDF SUEZ, met<br />
haar kennis en ervaring in de sectoren afval, water en<br />
energie, geldt al jarenlang als leidende speler op dit gebied<br />
en een internationaal voorloper in technische oplossingen.<br />
<strong>GTI</strong>, onderdeel <strong>van</strong> GDF SUEZ Energy Services, is op het<br />
gebied <strong>van</strong> energieservices de Nederlandse voorpost.<br />
Ook de drie Customer Solutions waarin <strong>GTI</strong> excelleert, al<br />
voordat het bedrijf onderdeel <strong>van</strong> SUEZ werd, laten zich<br />
verbinden door de term duurzaamheid. De relatie met SUEZ<br />
heeft de positie <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> wat dit betreft alleen maar versterkt.<br />
Hoewel <strong>GTI</strong> haar drie Customer Solutions elke dag in de<br />
praktijk toepast, is de bekendheid ermee nog onvoldoende.<br />
Uit onderzoek onder klanten is gebleken dat <strong>GTI</strong> zijn eigen<br />
kracht niet kent; die althans onvoldoende weet uit te dragen.<br />
Uit onderzoek onder medewerkers blijkt dat ze de kracht<br />
en de prestaties <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> als installateur/technisch dienstverlener<br />
onderkennen, maar onvoldoende de toegevoegde<br />
waarde voor opdrachtgevers en de bredere maatschappelijke<br />
betekenis inzien. Daarom werd medio <strong>2007</strong> een Merk Definitie<br />
Team opgericht, met de bedoeling het merk <strong>GTI</strong> te versterken.<br />
<strong>Het</strong> team kreeg als opdracht duidelijk te maken waar <strong>GTI</strong><br />
voor staat en wat klanten en medewerkers mogen verwachten.<br />
Als onderdeel <strong>van</strong> dat proces werd in het najaar <strong>van</strong> <strong>2007</strong><br />
een inventarisatie gemaakt <strong>van</strong> rele<strong>van</strong>te voorbeeldprojecten<br />
met betrekking tot de Customer Solutions.<br />
Daarbij werden alleen al bij de regiobedrijven tientallen<br />
projecten gedefinieerd die het bewijs zijn voor de kracht <strong>van</strong><br />
de <strong>GTI</strong>-oplossingen. Oplossingen die tegelijk de dynamiek,<br />
de betrokkenheid en de innovatiekracht <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> onderstrepen.<br />
Een aantal <strong>van</strong> deze voorbeeldprojecten ondersteunt de<br />
interne campagne over de Customer Solutions. Met deze<br />
campagne wijst <strong>GTI</strong> haar medewerkers nog eens nadrukkelijk<br />
op de eigen sterke punten. Begin 2008 is een interne
32<br />
website ingezet, een postercampagne en andere media.<br />
Ook dienen de projecten als referentie in de campagne over<br />
de Customer Solutions die gericht is op de buitenwereld.<br />
Die externe campagne is in maart 2008 gestart, met onder<br />
meer radiocommercials, een speciale website, advertenties in<br />
vakbladen en banners op websites en in e-mailnieuwsbrieven.<br />
Nadrukkelijk zal in 2008 ook een koppeling worden gemaakt<br />
met de term sustainability die staat voor duurzaamheid,<br />
kwaliteit <strong>van</strong> leven en behoud <strong>van</strong> natuurlijke bronnen.<br />
Publieke opinie, klanten, regelgevers en anderen hechten<br />
in toenemende mate aan duurzame ontwikkeling, niet in de<br />
laatste plaats door de mondiale klimaatverandering.<br />
Voor zowel GDF SUEZ als <strong>GTI</strong> raakt deze ontwikkeling het hart<br />
<strong>van</strong> de onderneming. Ver<strong>antwoord</strong> gedrag, goede omgang<br />
met natuurlijke hulpbronnen en zorg voor het milieu bieden<br />
uitzicht op renderende groei, een goede leefomgeving en<br />
maatschappelijke waardering.<br />
<strong>GTI</strong> organiseerde in het verslagjaar het Energy Efficiency<br />
Congres in combinatie met het Nationaal Energie Debat.<br />
Tijdens het congres bracht <strong>GTI</strong> zowel het belang <strong>van</strong><br />
doelmatig en zuinig energiegebruik in het algemeen over<br />
het voetlicht als haar eigen Customer Solutions.<br />
Een en ander vond plaats in Amsterdam, de stad die in 2015<br />
volledig klimaatneutraal wil zijn. Op het congres voerden<br />
sprekers <strong>van</strong> naam het woord, onder wie oud-minister <strong>van</strong><br />
VROM Jan Pronk, voorzitter Jan Terlouw <strong>van</strong> het Innovatiecentrum<br />
Netwerk Nederland, directievoorzitter Harry Hendriks<br />
<strong>van</strong> Philips Nederland, hoogleraar milieukunde Lucas<br />
Reijnders, voormalig CEO World Life Fund Zuid-Afrika Tony<br />
Frost en campagneleider Hans Altevogt <strong>van</strong> Greenpeace.<br />
Namens <strong>GTI</strong> sprak onder anderen Edo <strong>van</strong> den Assem.<br />
Met tevredenheid kan op het congres worden teruggezien.<br />
<strong>Het</strong> leverde de nodige media-aandacht op en <strong>GTI</strong> kon er haar<br />
marktleiderschap onderstrepen. De circa 350 deelnemers<br />
bleken tevreden tot uitermate tevreden over de geboden<br />
informatie.<br />
Uitwisselen en delen <strong>van</strong> kennis, tot gemeenschappelijk<br />
voordeel, wordt in toenemende mate onderdeel <strong>van</strong> de<br />
dagelijkse praktijk. Tussen GDF SUEZ en <strong>GTI</strong>, tussen de<br />
onderscheiden <strong>GTI</strong>-bedrijven en binnen de clusters. Die<br />
samenwerking is soms incidenteel en op individueel niveau,<br />
dan weer structureel tussen de afdelingen en de bedrijven.<br />
Er worden bijvoorbeeld speciale dagen en bijeenkomsten<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
georganiseerd. Zo belegde <strong>GTI</strong> Industrial Automation voor de<br />
tweede maal een landelijke bijeenkomst voor alle afdelingen,<br />
waar ruim 120 specialisten elkaar beter leerden kennen.<br />
Onderhoud, Beheer & Services (OBS) bracht de collega’s bij<br />
elkaar op de Landelijke Onderhoudsdag. <strong>Het</strong> Commercieel<br />
Platform werd bezocht door zo’n honderd <strong>GTI</strong>’ers uit alle<br />
business units om hun gezamenlijke commerciële slagkracht<br />
te vergroten.<br />
<strong>GTI</strong> voorzag zichzelf in 2006 <strong>van</strong> een nieuwe huisstijl,<br />
zij het dat de invoering later is getemporiseerd. Dit hield<br />
verband met de fusie tussen moedermaatschappij SUEZ<br />
en Gaz de France, die sinds 22 juli 2008 een feit is.<br />
Naar verwachting kan <strong>GTI</strong> in het laatste kwartaal <strong>van</strong><br />
2008 en begin 2009 vervolgstappen nemen voor haar<br />
eigen huisstijl.<br />
Prijzen<br />
Safire BV, een consortium waarin <strong>GTI</strong> participeert, won de<br />
Nederlandse Bouwprijs in de categorie Integraal ontwerpen<br />
en bouwen. Safire is ver<strong>antwoord</strong>elijk voor ontwerp, renovatie,<br />
financiering en herinrichting <strong>van</strong> het ministerie <strong>van</strong> Financiën,<br />
inclusief 25 jaar beheer en onderhoud <strong>van</strong> het gebouw.<br />
Voor dat project, een publiek-private samenwerking (PPS),<br />
kreeg Safire tijdens het gala <strong>van</strong> de Nederlandse Bouw<br />
bovendien de publieksprijs toegekend. Bij de beoordeling<br />
<strong>van</strong> de beste Europese PPS-projecten, bekroond met de<br />
Public Private Finance Award, werd Safire tweede in de<br />
categorie Best European project.<br />
<strong>GTI</strong> Noord verwierf een tweede plaats in de competitie om<br />
de Facility Innovation Award met het RuimteManagement-<br />
Systeem dat het bedrijf ontwikkelde. Dit systeem, waarop <strong>GTI</strong><br />
inmiddels octrooi heeft, verwerkt informatie over de bezetting<br />
<strong>van</strong> ruimtes in gebouwen tot managementinformatie.<br />
Eigenaren en gebouwbeheerders kunnen belangrijke kostenbesparing<br />
realiseren via het draadloze systeem. De registratie<br />
levert immers gegevens op over de intensiteit <strong>van</strong> gebruik.<br />
Hiermee kunnen kosten worden bespaard op facilitair gebied,<br />
zoals energie en schoonmaakkosten.<br />
<strong>GTI</strong>’s Competence Center Modulair Installeren won een<br />
SUEZ Innovatietrofee in de categorie Techniek. SUEZ reikt<br />
deze prijs jaarlijks uit om innovatieve ideeën te belonen en<br />
te promoten. De vernieuwing zit in de modulaire aanpak bij<br />
de bouw <strong>van</strong> installaties: alle leidingen, voor water, lucht,
verwarming, elektriciteit en dergelijke, zijn geïntegreerd in<br />
één, gemakkelijk te koppelen module. Dit leidt tot tijdwinst<br />
en grotere flexibiliteit bij de bouw. Aanbrengen er<strong>van</strong> zorgt<br />
voor tijdwinst en dus financieel voordeel.<br />
Trends en vooruitzichten<br />
<strong>GTI</strong> houdt onverminderd vast aan haar meerjarenstrategie.<br />
Lopende programma’s zullen de interne efficiency bevorderen<br />
en een gunstig effect hebben op de kostenontwikkeling.<br />
Daarnaast zal een actievere marktbewerking, gericht op <strong>GTI</strong>’s<br />
proposities Energy Efficiency, Asset Efficiency en Human<br />
Comfort, moeten leiden tot meer projecten waarin de onderneming<br />
haar specifieke sterkten kan etaleren, met een<br />
navenante verbetering <strong>van</strong> de marges. De relatie met GDF<br />
SUEZ versterkt de unieke positie <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> en is een belangrijke<br />
commerciële toevoeging.<br />
De samenstelling <strong>van</strong> de huidige orderportefeuille, 1,4 miljard<br />
euro groot, schept vertrouwen in de te verwachten omzet.<br />
Hoewel de problemen op de internationale financiële markten<br />
ook in Nederland kunnen leiden tot een vermindering <strong>van</strong><br />
de investeringsbereidheid, verwacht <strong>GTI</strong> dat het effect hooguit<br />
gedempt in haar resultaten zal doorwerken. Een bijkomend<br />
effect <strong>van</strong> een economische crisis is immers dat potentiële<br />
opdrachtgevers meer oog hebben voor de hoge energielasten<br />
en de integrale kosten <strong>van</strong> projecten en duurzaamheid,<br />
factoren die centraal staan in de aanpak <strong>van</strong> <strong>GTI</strong>. De sterke<br />
stijging <strong>van</strong> energieprijzen en hun maatschappelijke<br />
ver<strong>antwoord</strong>elijkheid dwingen opdrachtgevers tot verhoogde<br />
aandacht voor zuinige systemen, waarin zij <strong>GTI</strong> als deskundige<br />
partner vinden. Groeiende aandacht voor de kostbare<br />
factor human capital speelt de onderneming eveneens in de<br />
kaart. In toenemende mate daagt het besef in de markt dat<br />
optimale werkomstandigheden en een in alle opzichten<br />
aangenaam binnenklimaat leiden tot verhoogd welbevinden,<br />
hogere productiviteit, betere motivatie en minder verzuim.<br />
Doordat <strong>GTI</strong> bovendien in toenemende mate inzet op langlopende<br />
contracten, met meer vormen <strong>van</strong> dienstverlening,<br />
neemt de conjuncturele gevoeligheid <strong>van</strong> de onderneming af.<br />
Voor externe factoren die kunnen leiden tot hogere kosten is<br />
het zaak die tijdig in te calculeren en door te berekenen aan<br />
de opdrachtgever. Onderaannemers zullen dit soort risico’s<br />
mede moeten dragen. Te voorzien zijn hogere personeels-<br />
33<br />
kosten als gevolg <strong>van</strong> nieuwe afspraken in voor <strong>GTI</strong><br />
rele<strong>van</strong>te cao’s en duurdere materialen door aanhoudende<br />
prijsstijgingen op de internationale grondstoffenmarkten.<br />
Ook de schaarste aan goed technisch personeel, in combinatie<br />
met groeiende concurrentie op de arbeidsmarkt <strong>van</strong><br />
bijvoorbeeld IT-bedrijven, kan een drukkend effect hebben<br />
op de expansieve mogelijkheden <strong>van</strong> <strong>GTI</strong>.<br />
De onderneming zal daarom meer aandacht besteden aan<br />
gea<strong>van</strong>ceerde technologische oplossingen die meerdere<br />
malen verkoopbaar zijn. Modulaire installatietechniek en<br />
het geoctrooieerde RuimteManagementSysteem zijn <strong>GTI</strong>innovaties<br />
met een uitstekend marktpotentieel, waar<strong>van</strong> de<br />
afzet een relatief beperkt beroep doet op mankracht.<br />
De marktsegmenten die <strong>GTI</strong> eerder al definieerde als<br />
buitengewoon kansrijk, blijven hun aantrekkelijkheid houden.<br />
<strong>Het</strong> segment Energy & Infra biedt groeiend potentieel door de<br />
voortdurend stijgende energieprijzen. De maatschappelijke<br />
druk om zuinig met energie om te gaan, die zich bijvoorbeeld<br />
uit in hernieuwing <strong>van</strong> de subsidie op zonnepanelen,<br />
vergroot de mogelijkheden voor <strong>GTI</strong>.<br />
<strong>Het</strong> segment Oil & Gas biedt eveneens betere perspectieven.<br />
Hoge energieprijzen maken de ontwikkeling <strong>van</strong> eerder<br />
onrendabele velden haalbaar. <strong>GTI</strong>, goed gepositioneerd in<br />
dit segment, zal daar<strong>van</strong> profiteren.<br />
In het segment Healthcare & Education zal <strong>GTI</strong> vooral<br />
kunnen aansluiten bij de forse investeringsbereidheid bij<br />
ziekenhuizen en andere instellingen in de gezondheidszorg.<br />
De vergrijzingsgolf noopt tot hoge en ver<strong>antwoord</strong>e<br />
investeringen. Concentratie op de kernactiviteit zorg, de<br />
behoefte <strong>van</strong> instellingen risico’s te minimaliseren en<br />
privatiseringstendenzen werken in het voordeel <strong>van</strong> <strong>GTI</strong>.<br />
Onverkorte aandacht voor kosten en procesbeheersing zullen<br />
andermaal leiden tot margeverbetering. <strong>GTI</strong>’s Customer<br />
Solutions bieden klanten een hoge toegevoegde waarde.<br />
<strong>Het</strong> stelselmatig uitrollen <strong>van</strong> de High Five!-strategie draagt<br />
bij aan groeiende efficiency, effectievere inzet <strong>van</strong> mensen<br />
en een sterkere positionering <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> op haar markten, en<br />
daarmee aan het resultaat.<br />
<strong>GTI</strong> streeft voor 2008 naar een gelijkblijvende omzet, <strong>van</strong> ruim<br />
1,1 miljard euro, en een brutoresultaat <strong>van</strong> 32 miljoen euro.<br />
Dat <strong>komt</strong> neer op 2,8 procent <strong>van</strong> de omzet, waar dit cijfer<br />
over het verslagjaar nog 2,2 procent bedroeg. De brutomarge<br />
zal naar verwachting stijgen <strong>van</strong> 16,5 naar 18,0 procent.
34<br />
De vraag<br />
<strong>van</strong> Rijkswaterstaat<br />
Wil Zuidwest-Nederland geen verkeersinfarct oplopen,<br />
dan moeten al die snelwegen, tunnels en bruggen er<br />
accuraat en efficiënt worden beheerd. In de loop der<br />
jaren hebben we daarvoor nogal wat technologie in huis<br />
gekregen, maar die veroudert. Onze mensen moeten<br />
op de centrale voortdurend wisselen <strong>van</strong> systemen,<br />
met een veelheid aan schermen en knoppen. Dat draagt<br />
niet bij aan werkplezier en concentratie. Wie levert ons<br />
een toekomstbestendig, gebruiksvriendelijk systeem<br />
om de tientallen vitale installaties te bedienen waarmee<br />
we het verkeer zo veilig mogelijk in beweging houden?<br />
En wie garandeert ook voor een reeks <strong>van</strong> jaren een<br />
betrouwbare feilloze werking?<br />
Pierre Goovaerts, projectleider<br />
<strong>Het</strong> <strong>antwoord</strong><br />
<strong>van</strong> <strong>GTI</strong><br />
We bouwden in Rhoon een <strong>van</strong> Europa’s modernste<br />
verkeersmanagementcentrales. Medewerkers hebben<br />
er nu één ergonomisch zeer doordachte werkplek, waar<br />
ze via touchscreen, muis en toetsenbord al hun systemen<br />
bedienen. Voor hen grootbeeld projectieschermen,<br />
op het hoofd een headsetje voor de communicatie.<br />
Zo werk je veel comfortabeler en plezieriger – en de<br />
werkruimte kon de helft kleiner worden. Ook het netwerk<br />
tussen al die systemen is innovatief. Door een dubbel<br />
uitgevoerd glasvezelnet, dat enorme hoeveelheden data<br />
aankan, kon veel bestaande infrastructuur behouden<br />
blijven, en het aantal bedieningslocaties teruggebracht<br />
tot één. Dat alles storingsvrij werkt is cruciaal. Daarom<br />
hebben we een beheer- en onderhoudscontract voor<br />
tien jaar gesloten, waarin wij minimaal 99,98 procent<br />
beschikbaarheid garanderen.<br />
Geert Schelpe, business unit manager
Pierre Goovaerts, Rijkswaterstaat Geert Schelpe, <strong>GTI</strong><br />
35
36<br />
Bestuurlijke gegevens<br />
Raad <strong>van</strong> Commissarissen (1)<br />
Jérôme Tolot<br />
(1952) Voorzitter<br />
Chief Executive Officer Suez Energy Services<br />
Franse nationaliteit<br />
Benoemd in 2004<br />
Didier Rétali<br />
(1957) Deputy Chief Executive Officer Suez Energy Services<br />
Franse nationaliteit<br />
Benoemd in 2006<br />
Etienne Jacolin<br />
(1961) Executive Vice President Suez Energy Services<br />
in charge of Finance<br />
Franse nationaliteit<br />
Benoemd in 2006<br />
Arno Peels<br />
(1956) Onafhankelijk commissaris<br />
Nederlandse nationaliteit<br />
Benoemd in <strong>2007</strong><br />
Overige gegevens<br />
De honorering <strong>van</strong> ieder <strong>van</strong> de commissarissen is<br />
onafhankelijk <strong>van</strong> de resultaten <strong>van</strong> de onderneming.<br />
Geen <strong>van</strong> de commisssarissen heeft aandelen <strong>GTI</strong> of<br />
opties op aandelen <strong>GTI</strong>.<br />
(1) Situatie per 01.06.2008<br />
Aangetreden Arno Peels per 1 mei <strong>2007</strong> (1956, Nederlandse<br />
nationaliteit)<br />
Executive Team (2)<br />
Ir. Edo H.M. <strong>van</strong> den Assem<br />
Statutair directeur <strong>GTI</strong> NV<br />
Chief Executive Officer<br />
Executive Vice President Suez Energy Services<br />
Gerard J. Krielen RA<br />
Chief Financial Officer<br />
Ing. (J.) Han Blokland<br />
Managing Director regiobedrijven cluster West<br />
Ing. A. Hans Boot<br />
Managing Director regiobedrijven cluster Zuid<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
Drs. (J.) Hans T.M. <strong>van</strong> Happen<br />
Managing Director regiobedrijven cluster Noord<br />
Ruud F. Majenburg<br />
Managing Director marktsegment- en<br />
specialistische bedrijven<br />
Mr. Arie Th. <strong>van</strong> Rhijn<br />
Director Human Resource Management<br />
Mr. Michiel R. <strong>van</strong> Zijl<br />
General Counsel<br />
(2) Situatie per 01.06.2008<br />
Afgetreden drs. Eric V. Koenen (HRM & Strategy, tot 1 juli <strong>2007</strong>)<br />
Aangetreden mr. Arie Th. <strong>van</strong> Rhijn (<strong>van</strong>af 19 maart <strong>2007</strong>)
37<br />
Jaarrekening <strong>2007</strong> <strong>GTI</strong> NV
38<br />
Geconsolideerde balans per 31 december<br />
In duizenden euro’s voor resultaatbestemming<br />
ACTIEF<br />
Vaste activa<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
<strong>2007</strong> 2006 Toelichting nr.<br />
Immateriële vaste activa 14.849 10.481 1<br />
Materiële vaste activa 45.738 43.501 2<br />
Financiële vaste activa 8.271 4.280 3<br />
68.858 58.262<br />
Vlottende activa<br />
Voorraden 39.825 22.719 4<br />
Vorderingen 213.093 214.843 5<br />
Liquide middelen 98.895 114.680 6<br />
351.813 352.242<br />
420.671 410.504
In duizenden euro’s voor resultaatbestemming<br />
PASSIEF<br />
Groepsvermogen<br />
<strong>2007</strong> 2006 Toelichting nr.<br />
Eigen vermogen 117.734 112.614 7<br />
Voorzieningen 24.963 51.203 8<br />
Kortlopende schulden 277.974 246.687 9<br />
420.671 410.504<br />
39
40<br />
Geconsolideerde winst- en verliesrekening<br />
In duizenden euro’s<br />
Netto-omzet<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
<strong>2007</strong> 2006* Toelichting nr.<br />
Opbrengsten 973.598 948.903 10<br />
Wijziging in voorraden gereed product en onderhanden werk 166.864 185.156 11<br />
Som der bedrijfsopbrengsten 1.140.462 1.134.059<br />
Installatiematerialen en handelsgoederen -400.078 -373.202<br />
Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten -233.341 -279.607<br />
Lonen en salarissen -300.289 -295.755 12<br />
Sociale lasten en pensioenlasten -61.408 -59.705 13<br />
Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa -8.885 -10.631 14<br />
Overige waardeveranderingen <strong>van</strong> immateriële en materiële vaste activa -957 210 14<br />
Resultaat verkoop activa en deelnemingen 6.126 5.267<br />
Overige bedrijfskosten -115.623 -103.926 15<br />
Som der bedrijfslasten -1.114.455 -1.117.349<br />
Bedrijfsresultaat 26.007 16.710<br />
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 4.510 2.533 16<br />
Rentelasten en soortgelijke kosten -2.027 -1.314 17<br />
2.483 1.219<br />
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen 28.490 17.929<br />
Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening -8.768 284 18<br />
Aandeel in resultaat <strong>van</strong> ondernemingen waarin wordt deelgenomen 398 82<br />
Netto resultaat 20.120 18.295<br />
* Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden.
Geconsolideerd kasstroomoverzicht<br />
In duizenden euro’s<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Bedrijfsresultaat 26.007 16.792<br />
Afschrijvingen 8.885 10.631<br />
Impairment immateriële vaste activa 345 -210<br />
Impairment materiële vaste activa 612<br />
Mutatie voorzieningen -26.240 -24.476<br />
Mutaties in het werkkapitaal:<br />
- Mutatie voorraden -17.106 11.723<br />
- Mutatie vorderingen 1.750 38.692<br />
- Mutatie kortlopende schulden 31.287 -5.965<br />
Interest 2.483 1.219<br />
Betaalde resp. ont<strong>van</strong>gen belastingen -8.768 284<br />
Kasstroom uit operationele activiteiten 19.255 48.690<br />
Liquide middelen in aangekochte respectievelijk<br />
afgestoten deelnemingen - 1.663<br />
Mutaties overige financiële vaste activa 212 43<br />
Investeringen in immateriële vaste activa -6.392 -7.285<br />
Investeringen in materiële vaste activa -20.764 -11.830<br />
Desinvesteringen in materiële vaste activa 10.709 18.314<br />
Investeringen in deelnemingen -127 -2.175<br />
Kasstroom uit investeringsactiviteiten -16.362 -1.300<br />
Plaatsing lening u/g -3.883 -540<br />
Aflossing lening u/g 205 515<br />
Betaald dividend -15.000 -<br />
Kasstroom uit financieringsactiviteiten -18.678 -25<br />
Netto kasstroom -15.785 47.365<br />
Stand liquide middelen/effecten 1 januari 114.680 67.315<br />
Stand liquide middelen/effecten per 31 december 98.895 114.680<br />
Overzicht totaalresultaat<br />
In duizenden euro’s<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Geconsolideerd nettoresultaat na belastingen toekomend aan <strong>GTI</strong> NV 20.120 18.295<br />
Totaal <strong>van</strong> de rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen<br />
<strong>van</strong> <strong>GTI</strong> NV als onderdeel <strong>van</strong> het groepsvermogen - -<br />
Totaalresultaat <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> NV 20.120 18.295<br />
41
42<br />
Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening<br />
In duizenden euro’s, tenzij anders aangegeven<br />
Algemeen<br />
Relatie met moedermaatschappij en voornaamste activiteiten<br />
<strong>GTI</strong> NV (“de vennootschap”) is statutair gevestigd te<br />
Zaltbommel, Nederland. <strong>GTI</strong> NV is een volledige dochter <strong>van</strong><br />
Fabricom Nederland BV. Fabricom Nederland BV is op haar<br />
beurt weer een volledige dochteronderneming <strong>van</strong> Suez<br />
Energy Services España S.A., onderdeel <strong>van</strong> Suez Energy<br />
Services, een volle dochter <strong>van</strong> SUEZ. SUEZ is genoteerd<br />
aan de aandelenbeurs <strong>van</strong> Parijs. De vennootschap is een<br />
holdingmaatschappij; de voornaamste activiteiten <strong>van</strong> de<br />
Groep bestaan uit technische dienstverlening ten behoeve<br />
<strong>van</strong> utiliteitsbouw, industrie en infrastructuur in Nederland.<br />
Toegepaste standaarden<br />
De jaarrekening is opgesteld volgens de wettelijke bepalingen<br />
<strong>van</strong> Titel 9 Boek 2 <strong>van</strong> het Burgerlijk Wetboek en wordt<br />
gepresenteerd in euro, afgerond op het dichtstbijzijnde<br />
duizendtal.<br />
De jaarrekening is opgesteld op basis <strong>van</strong> historische kosten<br />
met uitzondering <strong>van</strong> de activa aangehouden voor verkoop.<br />
Deze activa zijn opgenomen tegen de laagste <strong>van</strong> boekwaarde<br />
of marktwaarde. Onder marktwaarde wordt verstaan de netto<br />
verkoopwaarde onder aftrek <strong>van</strong> de directe verkoopkosten.<br />
De cijfers voor 2006 zijn, waar nodig, geherrubriceerd om<br />
vergelijkbaarheid met <strong>2007</strong> mogelijk te maken.<br />
Risico’s en onzekerheden<br />
Door de directie <strong>van</strong> de vennootschap zijn bij het opstellen<br />
<strong>van</strong> de jaarrekening schattingen en veronderstellingen<br />
gemaakt die <strong>van</strong> invloed zijn op de bedragen in de<br />
geconsolideerde jaarrekening. Wijzigingen in schattingen en<br />
veronderstellingen kunnen <strong>van</strong> invloed zijn op toekomstige<br />
resultaten. De wijziging in schattingen en veronderstellingen<br />
worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt<br />
herzien en kunnen <strong>van</strong> invloed zijn op die periode en/of<br />
toekomstige perioden.<br />
Toepassing <strong>van</strong> artikel 402 Boek 2 BW<br />
De financiële gegevens <strong>van</strong> de vennootschap zijn in de<br />
geconsolideerde jaarrekening verwerkt. Derhalve vermeldt<br />
de enkelvoudige winst- en verliesrekening <strong>van</strong> de<br />
vennootschap conform artikel 402 Boek 2 BW slechts<br />
het aandeel in het resultaat <strong>van</strong> ondernemingen waarin<br />
wordt deelgenomen na belastingen als afzonderlijke post.<br />
De overige baten en lasten zijn, na aftrek <strong>van</strong> belastingen,<br />
vermeld als “overig resultaat na belastingen”.<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
Toepassing vrijstelling artikel 382a lid 3 Boek 2 BW<br />
Op grond de uitzondering, zoals opgenomen in artikel 382a<br />
lid 3 Boek 2 BW, zijn honoraria voor diensten uitgevoerd door<br />
de externe accountant en de accountantsorganisatie niet in<br />
de jaarrekening vermeld. De financiële gegevens <strong>van</strong> de<br />
groep zijn verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening <strong>van</strong><br />
SUEZ S.A., welke is opgesteld in overeenstemming met IFRS.<br />
Grondslagen voor de waardering <strong>van</strong> activa en<br />
passiva en resultaatbepaling<br />
Voor zover niet anders is vermeld, worden activa en passiva<br />
opgenomen tegen nominale waarde.<br />
Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het<br />
waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen<br />
naar de onderneming zullen toevloeien en de waarde<br />
daar<strong>van</strong> betrouwbaar kan worden vastgesteld.<br />
Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer<br />
het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daar<strong>van</strong> gepaard zal<br />
gaan met een uitstroom <strong>van</strong> middelen en de om<strong>van</strong>g <strong>van</strong><br />
het bedrag daar<strong>van</strong> betrouwbaar kan worden vastgesteld.<br />
Baten worden in de winst- en verliesrekening opgenomen<br />
wanneer een vermeerdering <strong>van</strong> het economisch potentieel,<br />
samenhangend met een vermeerdering <strong>van</strong> een actief of een<br />
vermindering <strong>van</strong> een verplichting, heeft plaatsgevonden,<br />
waar<strong>van</strong> de om<strong>van</strong>g betrouwbaar kan worden vastgesteld.<br />
Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering <strong>van</strong> het<br />
economisch potentieel, samenhangend met een vermindering<br />
<strong>van</strong> een actief of een vermeerdering <strong>van</strong> een verplichting,<br />
heeft plaatsgevonden, waar<strong>van</strong> de om<strong>van</strong>g betrouwbaar kan<br />
worden vastgesteld. Indien een transactie ertoe leidt dat<br />
nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen<br />
en alle of nagenoeg alle risico’s met betrekking tot een actief<br />
of verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het<br />
actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen.<br />
Verder worden activa en verplichtingen niet meer in de balans<br />
opgenomen <strong>van</strong>af het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan<br />
aan de voorwaarden <strong>van</strong> waarschijnlijkheid <strong>van</strong> de toekomstige<br />
economische voordelen en betrouwbaarheid <strong>van</strong> de<br />
bepaling <strong>van</strong> de waarde. De opbrengsten en kosten worden<br />
toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben.<br />
Grondslagen voor consolidatie<br />
De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële<br />
gegevens <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> NV en <strong>van</strong> de vennootschappen waarin<br />
<strong>GTI</strong> NV een meerderheidsbelang heeft, of waarin <strong>GTI</strong> NV
eslissende zeggenschap in het bestuur kan uitoefenen.<br />
Bij de bepaling of beslissende zeggenschap in het bestuur<br />
kan worden uitgeoefend, voor zover <strong>van</strong> toepassing,<br />
financiële instrumenten, die potentiële stemrechten bevatten<br />
en direct kunnen worden uitgeoefend, betrokken. In de<br />
jaarrekening zijn alle geconsolideerde vennootschappen ten<br />
minste een 50%-belang <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> NV.<br />
Nieuw verworven deelnemingen worden in de consolidatie<br />
betrokken <strong>van</strong>af het tijdstip waarop beslissende zeggenschap<br />
in het bestuur kan worden uitgeoefend. Afgestoten<br />
deelnemingen worden in de consolidatie betrokken tot het<br />
tijdstip <strong>van</strong> beëindiging <strong>van</strong> deze invloed.<br />
Joint-ventures en andere samenwerkingsverbanden zijn<br />
entiteiten waarover <strong>GTI</strong> NV gezamenlijk met derden<br />
zeggenschap heeft en waarbij de zeggenschap is vastgelegd<br />
in een overeenkomst. In de geconsolideerde jaarrekening<br />
zijn deze entiteiten proportioneel opgenomen voor het<br />
aandeel <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> NV <strong>van</strong>af de datum waarop voor het eerst<br />
gezamenlijke zeggenschap wordt uitgeoefend tot aan de<br />
datum waarop deze gezamenlijke zeggenschap eindigt.<br />
Bij de opstelling <strong>van</strong> de geconsolideerde jaarrekening zijn<br />
alle onderlinge vorderingen en schulden, baten en lasten,<br />
evenals binnen <strong>GTI</strong> NV gemaakte winsten geëlimineerd.<br />
Vorderingen en schulden, baten en lasten met andere<br />
SUEZ-ondernemingen (buiten <strong>GTI</strong> NV), zijn afzonderlijk<br />
opgenomen onder de betreffende posten in de balans en<br />
winst- en verliesrekening.<br />
De belangrijkste deelnemingen zijn opgenomen op pagina 11.<br />
Een volledige lijst <strong>van</strong> deelnemingen is ter inzage gelegd ten<br />
kantore <strong>van</strong> het Handelsregister te Tiel.<br />
Grondslagen voor de omrekening <strong>van</strong> vreemde valuta’s<br />
Activa en passiva in vreemde valuta zijn omgerekend<br />
tegen de actuele koers per balansdatum. Koersverschillen<br />
op afgewikkelde transacties, alsmede op vorderingen en<br />
op schulden in vreemde valuta worden in de winst- en<br />
verliesrekening opgenomen als overige bedrijfskosten.<br />
Koersverschillen op niet-afgewikkelde transacties worden in<br />
de winst- en verliesrekening opgenomen onder de financiële<br />
baten of lasten. De omrekening <strong>van</strong> jaarrekeningen<br />
<strong>van</strong> buitenlandse deelnemingen vindt plaats tegen de<br />
actuele koers per balansdatum. De hieruit voortvloeiende<br />
koersverschillen worden als een afzonderlijke nietuitkeerbare<br />
reserve omrekenverschillen binnen het eigen<br />
vermogen ver<strong>antwoord</strong>.<br />
Immateriële vaste activa<br />
43<br />
Goodwill<br />
Goodwill wordt bepaald als het positieve verschil tussen<br />
de verkrijgingspijs <strong>van</strong> de deelnemingen en de netto reële<br />
waarde <strong>van</strong> de overgenomen identificeerbare activa en<br />
verplichtingen op het moment <strong>van</strong> verkrijging verminderd<br />
met de cumulatieve afschrijvingen. Goodwill betaald bij<br />
de acquisitie <strong>van</strong> buitenlandse groepsmaatschappijen<br />
en deelnemingen wordt omgerekend tegen de koers op<br />
moment <strong>van</strong> verkrijging.<br />
De geactiveerde goodwill wordt lineair afgeschreven over<br />
de geschatte economische levensduur, die is bepaald op<br />
twintig jaar. Jaarlijks wordt getoetst of er sprake is <strong>van</strong> een<br />
bijzondere waardevermindering (impairment). Negatieve<br />
goodwill die bij een overname ontstaat, wordt direct ten<br />
laste <strong>van</strong> het resultaat gebracht.<br />
Software<br />
De software wordt gewaardeerd tegen verkrijgingprijs<br />
verminderd met cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen<br />
worden berekend als een percentage over de aanschafprijs.<br />
Hierbij wordt een afschrijvingstermijn <strong>van</strong> 2 – 5 jaar<br />
gehanteerd.<br />
Licenties<br />
Licenties worden gewaardeerd tegen de aanschafwaarde.<br />
Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode en<br />
zijn gebaseerd op een verwachte levensduur <strong>van</strong> 10 jaar.<br />
Materiële vaste activa<br />
De bedrijfsgebouwen en -terreinen, machines en installaties,<br />
andere vaste bedrijfsmiddelen en materiële vaste<br />
bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële<br />
vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs<br />
verminderd met de cumulatieve afschrijvingen.<br />
De afschrijvingen worden berekend als een percentage<br />
over de verkrijgingprijs volgens de lineaire methode op<br />
basis <strong>van</strong> de economische levensduur. Op bedrijfsterreinen<br />
en op materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en<br />
vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet<br />
afgeschreven. De volgende afschrijvingstermijnen worden<br />
hierbij gehanteerd:<br />
- Bedrijfsgebouwen 10 – 40 jaar<br />
- Machines, installaties en inventaris 6 – 16 jaar<br />
- Transportmiddelen 4 – 8 jaar
44<br />
Bij verkoop <strong>van</strong> materiële vaste activa wordt de historische<br />
kostprijs minus de cumulatieve afschrijving ten laste<br />
<strong>van</strong> de verkoopopbrengst gebracht; het resterende bedrag<br />
wordt opgenomen in de winst- en verliesrekening.<br />
Onderhoudskosten gerelateerd aan de materiële vaste<br />
activa worden in de winst- en verliesrekening ver<strong>antwoord</strong><br />
op het moment dat ze optreden.<br />
Financiële vaste activa<br />
Deelnemingen<br />
Deelnemingen waarin invloed <strong>van</strong> betekenis op het zakelijke<br />
en financiële beleid kan worden uitgeoefend, worden<br />
gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode op<br />
basis <strong>van</strong> de nettovermogenswaarde. Bij de bepaling <strong>van</strong> de<br />
nettovermogenswaarde worden de waarderingsgrondslagen<br />
<strong>van</strong> de vennootschap gehanteerd. Deelnemingen met<br />
een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil<br />
gewaardeerd. Verdere verliezen worden niet meer in<br />
aanmerking genomen. Wanneer <strong>GTI</strong> NV een in rechte<br />
afdwingbare of feitelijke verplichting heeft tot betaling<br />
betreffende de schulden <strong>van</strong> de betreffende deelneming<br />
wordt een voorziening gevormd. Deze voorziening wordt<br />
primair ten laste <strong>van</strong> de vorderingen op deze deelneming<br />
gevormd en voor het overige onder de voorzieningen ter<br />
grootte <strong>van</strong> het aandeel in de door de deelneming geleden<br />
verliezen, dan wel voor de verwachte betalingen door de<br />
vennootschap ten behoeve <strong>van</strong> deze deelnemingen.<br />
Leningen u/g<br />
De leningen u/g worden opgenomen tegen nominale waarde<br />
onder aftrek <strong>van</strong> noodzakelijk geachte voorzieningen.<br />
Overige financiële vaste activa<br />
De overige financiële vaste activa omvatten gestorte waarborg-<br />
sommen en worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.<br />
Dividenden worden ver<strong>antwoord</strong> in de periode waarin zij<br />
betaalbaar worden gesteld. Rentebaten worden ver<strong>antwoord</strong><br />
in de periode waartoe zij behoren, rekening houdend met<br />
de effectieve rentevoet <strong>van</strong> de desbetreffende actiefpost.<br />
Eventuele winsten of verliezen worden ver<strong>antwoord</strong> onder<br />
financiële baten en lasten.<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
Magazijnvoorraden<br />
Magazijnvoorraden worden gewaardeerd tegen aanschafprijs<br />
op basis <strong>van</strong> de “first-in, first-out” (FIFO) methode of lagere<br />
actuele waarde. Bij de waardering <strong>van</strong> de voorraden wordt<br />
rekening gehouden met de eventueel op balansdatum<br />
opgetreden waardeverminderingen.<br />
Onderhanden werk<br />
De waardering <strong>van</strong> onderhanden werken geschiedt in het<br />
algemeen tegen de berekende opbrengstwaarde op basis<br />
<strong>van</strong> benaderde gereedheidpercentages <strong>van</strong> de individuele<br />
projecten. De gereedheidpercentages worden bepaald<br />
aan de hand <strong>van</strong> de ontwikkeling <strong>van</strong> de bestede uren<br />
en kosten in relatie tot de voortgang <strong>van</strong> het project. Voor<br />
projecten met een mate <strong>van</strong> gereedheid <strong>van</strong> 20% of minder<br />
wordt nog geen resultaat in de waardering betrokken gezien<br />
de mate <strong>van</strong> onzekerheid die dan nog bestaat over de<br />
uiteindelijke vermoedelijke uitkomst. Ook projecten met een<br />
opbrengstwaarde beneden D 100 worden niet gewaardeerd<br />
bij de voortgang. <strong>Het</strong> resultaat <strong>van</strong> deze projecten wordt<br />
genomen bij de oplevering <strong>van</strong> het project. Deze projecten<br />
hebben meestal een looptijd korter dan een jaar.<br />
Voorzieningen voor verliezen op onderhanden werken worden<br />
getroffen als blijkt dat afzonderlijke projecten verliezen<br />
zullen opleveren en deze projecten geen bijdrage leveren<br />
aan de (toekomstige) dekking <strong>van</strong> de algemene kosten.<br />
Impairment of vervreemding <strong>van</strong> vaste activa<br />
De onderneming ver<strong>antwoord</strong>t immateriële, materiële<br />
en financiële vaste activa in overeenstemming met<br />
in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor<br />
financiële verslaggeving. Volgens deze grondslagen dienen<br />
activa met een lange levensduur te worden beoordeeld<br />
op impairment wanneer wijzigingen of omstandigheden<br />
zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde<br />
<strong>van</strong> een actief niet terugverdiend zal worden. De terugverdienmogelijkheid<br />
<strong>van</strong> activa die in gebruik zijn, wordt<br />
bepaald door de boekwaarde <strong>van</strong> een actief te vergelijken<br />
met de toekomstige nettokasstromen die het actief naar<br />
verwachting zal genereren. Wanneer de boekwaarde <strong>van</strong><br />
een actief hoger is dan de geschatte toekomstige kasstroom,<br />
wordt een bedrag voor impairment ten laste <strong>van</strong> het<br />
resultaat geboekt voor het verschil tussen de boekwaarde en<br />
de actuele waarde <strong>van</strong> het actief. Voor verkoop beschikbare<br />
activa worden gewaardeerd tegen boekwaarde of lagere<br />
actuele waarde, onder aftrek <strong>van</strong> verkoopkosten.
Vorderingen<br />
Vorderingen worden gewaardeerd op de nominale waarde<br />
onder aftrek <strong>van</strong> een voorziening voor oninbaarheid.<br />
Voorzieningen worden bepaald op basis <strong>van</strong> individuele<br />
beoordeling <strong>van</strong> de inbaarheid <strong>van</strong> de vorderingen.<br />
Effecten<br />
De ter beurze genoteerde effecten worden gewaardeerd<br />
tegen marktwaarde. De overige effecten worden gewaardeerd<br />
tegen verkrijgingprijs of lagere marktwaarde. De lagere<br />
marktwaarde wordt per soort aandelen vastgesteld.<br />
Voorzieningen<br />
Voorzieningen zijn opgenomen voor in rechte afdwingbare<br />
of feitelijke verplichtingen <strong>van</strong> de onderneming als gevolg<br />
<strong>van</strong> een gebeurtenis in het verleden die tot uitgaven in de<br />
toekomst zullen leiden en waar<strong>van</strong> de om<strong>van</strong>g betrouwbaar<br />
kan worden geschat. De langlopende voorzieningen zijn<br />
daarbij opgenomen voor de contante waarde, de overige<br />
kortlopende voorzieningen voor de nominale waarde.<br />
Met uitzondering <strong>van</strong> de voorziening latente belastingen,<br />
worden rechtstreekse mutaties niet ver<strong>antwoord</strong> op<br />
voorzieningen. De kosten worden rechtstreeks ten laste <strong>van</strong><br />
het resultaat gebracht. De corresponderende vrijval <strong>van</strong> de<br />
voorziening wordt, op dezelfde regel, ten gunste <strong>van</strong> het<br />
resultaat wordt gebracht.<br />
Opbrengstver<strong>antwoord</strong>ing<br />
Omzet wordt alleen ver<strong>antwoord</strong> als er een redelijke zekerheid<br />
bestaat dat toekomstige voordelen naar de onderneming<br />
zullen toevloeien en dat deze voordelen betrouwbaar kunnen<br />
worden geschat. Opbrengsten uit dienstverlening of levering<br />
tussen geconsolideerde deelnemingen zijn geëlimineerd.<br />
Zodra de uitkomsten <strong>van</strong> een installatieproject betrouwbaar<br />
te schatten zijn, wordt de winst op het contract, naar rato<br />
<strong>van</strong> mate <strong>van</strong> gereedheid <strong>van</strong> de opdracht, in de winst-enverliesrekening<br />
ver<strong>antwoord</strong>. De contractwinst is inclusief<br />
het oorspronkelijke contractbedrag samen met afwijkingen<br />
in het contractwerk, claims en prestatiebetalingen voor zover<br />
het waarschijnlijk is dat deze bedragen tot opbrengsten<br />
zullen leiden en ze betrouwbaar te schatten zijn.<br />
De mate <strong>van</strong> gereedheid wordt bepaald aan de hand <strong>van</strong> de<br />
ontwikkeling <strong>van</strong> de bestede uren en kosten in relatie tot de<br />
voortgang <strong>van</strong> het project.<br />
Voorzieningen voor geschatte toekomstige verliezen worden<br />
opgenomen in de periode waarin is komen vast te staan dat<br />
er sprake is <strong>van</strong> een verliesgevende order.<br />
45<br />
Overheidssubsidies<br />
Overheidssubsidies worden eerst als vordering ver<strong>antwoord</strong><br />
wanneer er een redelijke mate <strong>van</strong> zekerheid is dat ze zullen<br />
worden ont<strong>van</strong>gen en dat de onderneming heeft voldaan<br />
aan de voorwaarden <strong>van</strong> subsidiëring. Overheidssubsidies<br />
die de onderneming compenseren voor kosten, worden op<br />
een systematische wijze in dezelfde periode als de kosten<br />
zich voordoen in de winst-en-verliesrekening ver<strong>antwoord</strong><br />
ten gunste <strong>van</strong> de kosten waarop ze betrekking hebben.<br />
Overheidssubsidies die dienen als compensatie voor activa,<br />
worden op een systematische wijze over de looptijd <strong>van</strong> het<br />
actief in de winst-en-verliesrekening verwerkt.<br />
Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten<br />
Uitbesteed werk en andere externe kosten omvatten alle<br />
overige externe kosten die rechtstreeks verband houden<br />
met de productie, zoals onderaanneming en door derden<br />
verrichte werkzaamheden aan projecten.<br />
Aandeel in het resultaat <strong>van</strong> ondernemingen waarin<br />
wordt deelgenomen<br />
<strong>Het</strong> aandeel in het resultaat <strong>van</strong> ondernemingen waarin<br />
wordt deelgenomen omvat het aandeel <strong>van</strong> de Groep<br />
in de resultaten <strong>van</strong> deze deelnemingen. Resultaten op<br />
transacties, waarbij overdracht <strong>van</strong> activa en passiva tussen<br />
de Groep en de niet-geconsolideerde deelnemingen en<br />
tussen niet-geconsolideerde deelnemingen onderling heeft<br />
plaatsgevonden, zijn niet verwerkt voor zover deze als niet<br />
gerealiseerd kunnen worden beschouwd.<br />
De resultaten <strong>van</strong> deelnemingen die gedurende het<br />
boekjaar zijn verworven of afgestoten worden <strong>van</strong>af het<br />
verwervingsmoment respectievelijk tot het moment <strong>van</strong><br />
afstoting verwerkt in het resultaat <strong>van</strong> de Groep.<br />
Belastingen<br />
Belastingen hebben betrekking op acuut te verrekenen<br />
belastingen en op latente belastingen. Vennootschapsbelasting<br />
wordt in de winst-en-verliesrekening ver<strong>antwoord</strong>,<br />
met uitzondering <strong>van</strong> Vennootschapsbelasting die betrekking<br />
heeft op posten die direct in het eigen vermogen worden<br />
ver<strong>antwoord</strong>. In dit geval wordt de vennootschapsbelasting<br />
via het eigen vermogen verwerkt. De acuut te verrekenen<br />
belastingen betreft de te verwachten belastingschuld over het<br />
resultaat voor belastingen, gebruik makend <strong>van</strong> de toepasbare<br />
belastingpercentages per balansdatum en eventuele<br />
aanpassingen <strong>van</strong> de belastingschuld met betrekking tot<br />
voorgaande jaren.
46<br />
Latente belastingen worden ver<strong>antwoord</strong>, gebruik<br />
makend <strong>van</strong> de balansmethode, waarbij een voorziening<br />
wordt gevormd voor de tijdelijke verschillen tussen de<br />
vennootschappelijke waarde en fiscale waarde <strong>van</strong> de<br />
activa en passiva. Er wordt geen latente belastingschuld<br />
(-vordering) gevormd voor tijdelijke verschillen die niet<br />
leiden tot een belastingschuld of verrekening in toekomstige<br />
periodes op de realisatie <strong>van</strong> een actief of de afrekening <strong>van</strong><br />
een schuld.<br />
Een latente belasting schuld (vordering) wordt ver<strong>antwoord</strong><br />
wanneer het voort<strong>komt</strong> uit de eerste verwerking <strong>van</strong> goodwill<br />
(negatieve goodwill), voor zover de afschrijving op de<br />
goodwill (negatieve goodwill) niet fiscaal aftrekbaar is.<br />
Latente belastingen worden berekend op basis <strong>van</strong> de<br />
belastingpercentages die naar verwachting <strong>van</strong> toepassing<br />
zijn bij de afloop <strong>van</strong> de tijdelijke verschillen, gebaseerd op<br />
1. Immateriële vaste activa<br />
<strong>Het</strong> verloop <strong>van</strong> de immateriële vaste activa is als volgt weer te geven:<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
de wetgeving. Latente belastingen kunnen tegen contante<br />
of nominale waarde worden bepaald.<br />
Voor zover fiscale waarderingen afwijken <strong>van</strong> de vermelde<br />
waarderingsgrondslagen en daaruit uitgestelde belastingverplichtingen<br />
voortvloeien, wordt voor deze verplichtingen<br />
een voorziening voor latente belastingen getroffen, berekend<br />
tegen het actuele belastingpercentage.<br />
Actieve latenties worden gewaardeerd indien in redelijkheid<br />
mag worden aangenomen dat realisatie te zijner tijd zal<br />
kunnen plaatsvinden.<br />
Kasstroomoverzicht<br />
<strong>Het</strong> kasstroomoverzicht is opgesteld op basis <strong>van</strong> de indirecte<br />
methode. Kasstromen in buitenlandse valuta’s zijn herleid<br />
in euro’s met gebruikmaking <strong>van</strong> de gewogen gemiddelde<br />
omrekeningskoersen voor de betreffende periodes.<br />
Goodwill Software Licenties Totaal<br />
Aanschafwaarde<br />
Stand op 1 januari 2006 3.826 7.151 550 11.527<br />
Investeringen 5.001 2.284 - 7.285<br />
Desinvesteringen (impairment) -184 -1.951 - -2.135<br />
Afgestoten deelnemingen - -307 - -307<br />
Stand op 31 december 2006 8.643 7.177 550 16.370<br />
Investeringen - 6.392 6.392<br />
Desinvesteringen (impairment) -733 -928 -1.661<br />
Stand op 31 december <strong>2007</strong> 7.910 12.641 550 21.101<br />
Amortisatie/Afschrijving<br />
Stand op 1 januari 2006 1.338 5.869 75 7.282<br />
Amortisatie/afschrijving 239 822 55 1.116<br />
Desinvesteringen -394 -1.951 - -2.345<br />
Afgestoten deelnemingen - -164 - -164<br />
Stand op 31 december 2006 1.183 4.576 130 5.889<br />
Afschrijving 391 1.233 55 1.679<br />
Desinvesteringen (impairment) -388 -928 -1.316<br />
Stand op 31 december <strong>2007</strong> 1.186 4.881 185 6.252<br />
Boekwaarde<br />
1 januari 2006 2.488 1.282 475 4.245<br />
31 december 2006 7.460 2.601 420 10.481<br />
31 december <strong>2007</strong> 6.724 7.760 365 14.849
De in 2006 opgenomen investering ad D 5.001 betreft de<br />
betaalde goodwill voor de overname <strong>van</strong> Genius Vos BV.<br />
In verband met de resultaten <strong>van</strong> de activiteiten <strong>van</strong> Evotech<br />
BV en Delta Services BV, is de resterende goodwill ten<br />
bedrage <strong>van</strong> D 345 als impairment opgenomen in de winsten<br />
verliesrekening (zie ook punt 14).<br />
2. Materiële vaste activa<br />
<strong>Het</strong> verloop <strong>van</strong> de materiële vaste activa is als volgt weer te geven:<br />
Bedrijfs- Machines,<br />
gebouwen en installaties en Transport-<br />
-terreinen inventaris middelen Totaal<br />
Aanschafwaarde<br />
Stand op 1 januari 2006 84.603 86.969 3.618 175.190<br />
Investeringen 441 11.207 182 11.830<br />
Desinvesteringen -38.456 -11.245 -616 -50.317<br />
Verworven deelnemingen 108 718 - 826<br />
Afgestoten deelnemingen -190 -5.906 -68 -6.164<br />
Herrubricering 109 -89 -20 0<br />
Stand op 31 december 2006 46.615 81.654 3.096 131.365<br />
Investeringen 4.445 16.030 289 20.764<br />
Desinvesteringen (impairment) -14.063 -11.294 -620 -25.977<br />
Stand op 31 december <strong>2007</strong> 36.997 86.390 2.765 126.152<br />
Afschrijvingen<br />
Stand op 31 december 2005 41.643 69.882 3.093 114.618<br />
Afschrijving 2.360 7.018 137 9.515<br />
Desinvesteringen -20.410 -11.085 -508 -32.003<br />
Afgestoten deelnemingen -46 -4.158 -62 -4.266<br />
Herrubricering -29 34 -5 0<br />
Stand op 31 december 2006 23.518 61.691 2.655 87.864<br />
Afschrijving 1.628 5.426 152 7.206<br />
Desinvesteringen (impairment) -5.341 -8.767 -548 -14.656<br />
Stand op 31 december <strong>2007</strong> 19.805 58.350 2.259 80.414<br />
Boekwaarde<br />
1 januari 2006 42.960 17.087 525 60.572<br />
31 december 2006 23.097 19.963 441 43.501<br />
31 december <strong>2007</strong> 17.192 28.040 506 45.738<br />
47<br />
De in <strong>2007</strong> opgenomen investering in software <strong>van</strong> D 6.392<br />
betreft voornamelijk de investeringen gedaan ten behoeve<br />
<strong>van</strong> de implementatie <strong>van</strong> SAP, alsmede investeringen in<br />
software ten behoeve <strong>van</strong> het Shared Service Center.
48<br />
In <strong>2007</strong> heeft de vennootschap acht gebouwen verkocht,<br />
waarbij vijf panden op basis <strong>van</strong> operationele lease zijn<br />
teruggehuurd. De afzonderlijke verkoop- en leaseovereenkomsten<br />
zijn aangegaan op basis <strong>van</strong> de reële waarde.<br />
De gerealiseerde boekwinst <strong>van</strong> D 6,1 miljoen is derhalve als<br />
resultaat op verkoop activa in de winst- en verliesrekening<br />
opgenomen.<br />
Gedurende <strong>2007</strong> zijn de activiteiten <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> Food & Pharma<br />
BV geïntegreerd in de regiobedrijven. In verband met<br />
deze integratie, is de nog opgenomen fair value aanpassing<br />
<strong>van</strong> vaste activa <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> Food & Pharma BV ten bedrage<br />
<strong>van</strong> D 612 als impairment opgenomen in de winst- en<br />
verliesrekening (zie ook punt 14).<br />
De materiële vaste activa zijn niet bezwaard door enig<br />
zakelijk of persoonlijk genotrecht (hypotheek, cessie etc.).<br />
3. Financiële vaste activa<br />
<strong>Het</strong> verloop <strong>van</strong> de financiële vaste activa is als volgt weer te geven:<br />
De leningen u/g betreffen leningen aan niet geconsolideerde<br />
deelnemingen en voormalige deelnemingen met een looptijd<br />
langer dan één jaar. Van de leningen u/g vervalt D 491<br />
binnen één jaar.<br />
De overige financiële vaste activa omvatten gestorte<br />
waarborgsommen en langlopende vorderingen die zijn<br />
opgenomen tegen de nominale waarde.<br />
De langlopende vordering in verband met pensioenen heeft<br />
betrekking op vooruitbetaalde betalingen aan Stichting<br />
Vut-fonds <strong>GTI</strong> (zie verder ook onder vorderingen - punt 5).<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
Overige Langlopende<br />
Deel- Leningen financiële vordering<br />
nemingen u/g vaste activa pensioenen Totaal<br />
Stand op 31 december 2006 1.593 945 130 1.612 4.280<br />
Mutaties gedurende <strong>2007</strong>:<br />
- Investeringen en verstrekte leningen 127 3.883 4.010<br />
- Desinvesteringen en afgeloste leningen -205 -28 -291 -524<br />
- Toevoeging interest 107 107<br />
- Aandeel in resultaat deelnemingen 398 398<br />
Stand per 31 december <strong>2007</strong> 2.118 4.623 102 1.428 8.271<br />
Opgenomen Cumulatieve<br />
waardeverminderingen in stand<br />
per 31 december <strong>2007</strong> 306 - 40 - 346<br />
4. Voorraden<br />
De voorraden bestaan uit de volgende posten:<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Magazijnvoorraden 5.165 5.544<br />
Onderhanden werk 34.660 17.175<br />
39.825 22.719<br />
Magazijnvoorraden<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Aanschafprijs 6.070 6.492<br />
Af: Voorziening voor incourantheid -905 -948<br />
Boekwaarde 5.165 5.544
De omloopsnelheid <strong>van</strong> de magazijnvoorraden is dermate<br />
hoog, dat deze waardering de actuele waarde benadert.<br />
Onderhanden werk<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Kostprijs 1.548.603 1.381.739<br />
Af: Gefactureerde termijnen -1.513.943 -1.364.564<br />
34.660 17.175<br />
Nog te factureren bedragen<br />
(waarde <strong>van</strong> verricht werk<br />
> termijnen) 183.699 138.532<br />
Vooruitgefactureerde bedragen<br />
(waarde <strong>van</strong> verricht werk<br />
< termijnen) -149.039 -121.357<br />
5. Vorderingen<br />
34.660 17.175<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Vorderingen op handelsdebiteuren<br />
Vorderingen op groeps-<br />
196.309 196.592<br />
maatschappijen 3.081 572<br />
Overige vorderingen 7.761 11.578<br />
Overlopende activa 5.942 6.101<br />
213.093 214.843<br />
Vorderingen op handelsdebiteuren<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Nominale waarde uitstaande<br />
vorderingen 201.798 203.360<br />
Af: Voorziening wegens oninbaarheid -5.489 -6.768<br />
196.309 196.592<br />
<strong>Het</strong> verloop <strong>van</strong> de voorziening wegens oninbaarheid<br />
is als volgt:<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Stand per 1 januari 6.768 10.730<br />
Afgestoten deelnemingen - -159<br />
Vrijval ten gunste <strong>van</strong> het resultaat -2.607 -6.123<br />
Dotatie ten laste <strong>van</strong> het resultaat 1.328 2.320<br />
Stand per 31 december 5.489 6.768<br />
Vorderingen op groepsmaatschappijen<br />
De vorderingen op groepsmaatschappijen betreffen<br />
vorderingen in rekening-courant op zusterondernemingen<br />
en hebben een looptijd korter dan één jaar.<br />
Overige vorderingen<br />
49<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Vooruitbetaling inzake pensioenen 123 123<br />
Te ont<strong>van</strong>gen<br />
verzekeringsuitkeringen - 4.774<br />
Te ont<strong>van</strong>gen inkoopbonussen 2.762 2.591<br />
Overige 4.876 4.090<br />
7.761 11.578<br />
De vooruitbetaling inzake pensioenen betreft het kortlopende<br />
deel <strong>van</strong> de vooruitbetaling aan de Stichting VUT-fonds <strong>GTI</strong>.<br />
<strong>Het</strong> langlopende deel <strong>van</strong> deze betaling is opgenomen onder<br />
de financiële vaste activa (zie punt 3).<br />
Onder de overige vorderingen zijn ultimo <strong>2007</strong> vorderingen<br />
uit hoofde <strong>van</strong> proportioneel geconsolideerde deelnemingen<br />
opgenomen, ten bedrage <strong>van</strong> D 2,3 miljoen (2006: D 0.9<br />
miljoen).<br />
Overlopende activa<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Vooruitbetalingen aan<br />
niet-geconsolideerde deelnemingen 3.830 -<br />
Vooruitbetaalde kosten<br />
Overige<br />
2.112 6.101<br />
5.942 6.101<br />
6. Liquide middelen<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Effecten 65 58<br />
Tegoeden op bank- en<br />
girorekeningen 8.559 12.539<br />
Deposito’s 90.271 102.083<br />
98.895 114.680<br />
Onder deposito’s zijn opgenomen deposito’s geplaatst bij<br />
Electrabel Finance And Treasury MGT (voorheen: Tractebel<br />
Cash Management Services en onderdeel <strong>van</strong> de SUEZgroep)<br />
<strong>van</strong> totaal D 90 miljoen (ultimo 2006: D 102 miljoen)<br />
welke allen een kortlopend karakter hebben.
50<br />
Een bedrag <strong>van</strong> D 0,8 miljoen (2006: D 0,9 miljoen) vormt<br />
het aandeel <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> NV of een <strong>van</strong> haar deelnemingen<br />
in de liquide middelen <strong>van</strong> proportioneel geconsolideerde<br />
samenwerkingsverbanden. Over deze liquiditeiten kan niet<br />
vrijelijk worden beslist.<br />
7. Groepsvermogen<br />
<strong>Het</strong> eigen vermogen bestaat uit:<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Aandelenkapitaal 8.870 8.870<br />
Agioreserve 42.551 42.551<br />
Overige reserves 46.193 42.898<br />
Onverdeelde resultaat 20.120 18.295<br />
117.734 112.614<br />
<strong>Het</strong> maatschappelijk kapitaal bedraagt vijfentwintig miljoen<br />
euro verdeeld in vijfentwintig miljoen (25.000.000)<br />
aandelen <strong>van</strong> elk één euro (D 1). Geplaatst en volgestort<br />
zijn 8.870.301 aandelen.<br />
De ontwikkeling <strong>van</strong> het eigen vermogen was als volgt:<br />
In <strong>2007</strong> heeft <strong>GTI</strong> NV een dividend <strong>van</strong> D 15 miljoen<br />
over het resultaat <strong>van</strong> het jaar 2006 uitgekeerd aan haar<br />
aandeelhouder Fabricom Nederland BV.<br />
De directie stelt voor om <strong>van</strong> de winst <strong>van</strong> D 20.120.000<br />
een dividend <strong>van</strong> D 20.000.000 uit te keren en het restant<br />
<strong>van</strong> D 120.000 toe te voegen aan de overige reserves.<br />
Dit voorstel is niet in de jaarrekening verwerkt.<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
Gestort en<br />
opgevraagd Overige Onverdeeld Totaal eigen<br />
kapitaal Agio reserves resultaat vermogen<br />
Stand 31 december 2005 8.870 42.551 69.395 -26.497 94.319<br />
Resultaatbestemming -26.497 26.497 0<br />
Netto resultaat 18.295 18.295<br />
Stand 31 december 2006 8.870 42.551 42.898 18.295 112.614<br />
Dividenduitkering -15.000 -15.000<br />
Resultaatbestemming 3.295 -3.295 0<br />
Netto resultaat 20.120 20.120<br />
Stand 31 december <strong>2007</strong> 8.870 42.551 46.193 20.120 117.734<br />
8. Voorzieningen<br />
De samenstelling <strong>van</strong> de post voorzieningen is als volgt:<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Latente belastingen 7.198 24.265<br />
Garantieverplichtingen 2.397 2.790<br />
Onderhanden werk 1.316 1.467<br />
Personeelsregelingen 12.035 12.175<br />
Reorganisatiekosten 1.000 6.856<br />
Overige verplichtingen 1.017 3.650<br />
24.963 51.203
De ontwikkeling <strong>van</strong> de voorzieningen is als volgt:<br />
De vennootschap ver<strong>antwoord</strong>t geen rechtstreekse mutaties<br />
op voorzieningen (met uitzondering <strong>van</strong> de voorziening latente<br />
belastingen). De kosten worden geboekt op de betreffende<br />
kostensoort waartegenover het betreffende deel <strong>van</strong> de voorziening<br />
ten gunste <strong>van</strong> het resultaat wordt gebracht. Hierdoor<br />
ontstaat een beter onderscheid tussen kasmutaties en nietkasmutaties.<br />
De in het verloopoverzicht opgenomen vrijvallen<br />
ten gunste <strong>van</strong> het resultaat zijn in veel gevallen ter dekking<br />
<strong>van</strong> rechtstreeks ten laste <strong>van</strong> het resultaat gebrachte kosten.<br />
De voorziening voor latente belastingen betreft de belastingcomponent<br />
op de verschillen tussen de commerciële en fiscale<br />
waardering <strong>van</strong> onder andere bedrijfsgebouwen, onderhanden<br />
werken en de herinvesteringreserve. Van de voorziening<br />
latente belastingen vervalt circa D 0,4 miljoen in 2008; het<br />
restant heeft grotendeels een looptijd <strong>van</strong> één tot drie jaar.<br />
De voorziening is berekend op basis <strong>van</strong> een tariefspercentage<br />
<strong>van</strong> 25,5% (2006: 25,5%). Zie ook de toelichting bij punt 18.<br />
De voorziening voor garantieverplichtingen betreft de op<br />
basis <strong>van</strong> ervaringscijfers opgebouwde garantieverplichtingen<br />
rekening houdende met het type installatie en de duur <strong>van</strong><br />
de garantieperiode. Van de voorziening voor garantieverplichtingen<br />
vervalt naar verwachting circa 65% in 2008.<br />
<strong>Het</strong> restant in 2009.<br />
De voorziening onderhanden werken betreft verlieslatende<br />
projecten waarbij de verwachte opbrengst <strong>van</strong> de projecten<br />
lager uit<strong>komt</strong> dan de verwachte directe kosten <strong>van</strong> die<br />
projecten. Bij het onderhanden werk worden alle projecten<br />
afzonderlijk beoordeeld om te bepalen of een voorziening<br />
noodzakelijk is. De voorziening onderhanden werken heeft<br />
een kortlopend karakter.<br />
51<br />
Latente Garantie Onder- Reorgani- Overige<br />
belas- verplich- handen Personeels- satie verplichtingen<br />
tingen werk regelingen kosten tingen Totaal<br />
Stand 31 december 2005 27.208 3.633 11.500 11.893 12.648 9.050 75.932<br />
Vrijgevallen ten gunste <strong>van</strong> het -3.693 -3.693<br />
resultaat door tariefsverlaging<br />
Vrijgevallen ten gunste <strong>van</strong> het resultaat -1.990 -10.226 -504 -5.942 -5.987 -24.649<br />
Getroffen ten laste <strong>van</strong> het resultaat 882 1.250 193 467 150 488 3.430<br />
Voorzieningen gekochte deelnemingen 421 421<br />
Voorzieningen verkochte deelnemingen -553 -103 -150 -806<br />
Oprenting 469 99 568<br />
Stand 31 december 2006 24.265 2.790 1.467 12.175 6.856 3.650 51.203<br />
Vrijgevallen ten gunste <strong>van</strong> het resultaat -23.576 -1.781 -2.512 -1.464 -5.856 -2.803 -37.992<br />
Getroffen ten laste <strong>van</strong> het resultaat 6.509 1.388 2.361 801 138 11.197<br />
Oprenting 523 32 555<br />
Stand 31 december <strong>2007</strong> 7.198 2.397 1.316 12.035 1.000 1.017 24.963<br />
De voorziening personeelsregelingen betreft de verwachte<br />
kosten inzake jubileumuitkeringen bij een langdurig dienstverband<br />
en het cadeau bij pensionering. De gehanteerde<br />
veronderstellingen bij de bepaling <strong>van</strong> de voorziening, die is<br />
opgenomen tegen de contante waarde, zijn een discontovoet<br />
<strong>van</strong> 4,9% en een verwachte inflatie <strong>van</strong> 1,9%. Van de<br />
voorziening personeelsregelingen <strong>komt</strong> circa D 860 in 2008<br />
tot uitkering.<br />
De voorziening voor reorganisatiekosten heeft voornamelijk<br />
betrekking op de in 2005 aangekondigde reorganisatiemaatregelen,<br />
die leiden tot het gedwongen ontslag <strong>van</strong><br />
medewerkers. De uitvoering <strong>van</strong> de reorganisatie, waarvoor<br />
een gedetailleerd plan is opgesteld en overleg heeft plaatsgevonden<br />
met de centrale ondernemingsraad en de vakbonden,<br />
heeft hoofdzakelijk plaats gevonden in het boekjaar<br />
2006. In <strong>2007</strong> is de reorganisatie nagenoeg geheel voltooid.<br />
De voorziening voor overige verplichtingen betreft de<br />
afwikkeling <strong>van</strong> lopende schadegevallen, claims, geschillen<br />
met personeel en diverse overige verplichtingen.
52<br />
9. Kortlopende schulden<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Schulden aan leveranciers en<br />
handelskredieten 118.413 121.861<br />
Te betalen vennootschapsbelasting 29.688 2.219<br />
Te betalen overige belastingen en<br />
premies sociale verzekeringen 15.297 19.257<br />
Schulden ter zake <strong>van</strong> pensioenen 1.492 2.657<br />
Overige schulden 14.974 17.673<br />
Overlopende passiva 98.110 83.020<br />
277.974 246.687<br />
De te betalen vennootschapsbelasting betreft de schuld in<br />
rekeningcourant aan Fabricom Nederland BV inzake de<br />
acuut verschuldigde belastingen over het resultaat <strong>van</strong> het<br />
boekjaar, rekening houdend met het effect <strong>van</strong> de wijziging<br />
<strong>van</strong> de belastingwet per 1 januari <strong>2007</strong> (zie punt 18).<br />
Te betalen overige belastingen en<br />
premies sociale verzekeringen<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Loonheffing 5.618 6.691<br />
Omzetbelasting 7.517 9.077<br />
Premies sociale verzekeringen 2.162 3.489<br />
15.297 19.257<br />
Overige schulden<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
NMa sanctie 8.544 8.544<br />
Samenwerkingsverbanden - 980<br />
Overige 6.430 8.149<br />
14.974 17.673<br />
Voor de sanctie inzake overtreding <strong>van</strong> de Nederlandse<br />
Mededingingswet was ultimo 2006 een reservering <strong>van</strong><br />
D 8,5 miljoen opgenomen voor de totale afwikkeling<br />
(sanctie, juridische kosten, etc.). In het eerste halfjaar <strong>van</strong><br />
2008 is een bedrag <strong>van</strong> D 7,3 miljoen betaald. Ultimo <strong>2007</strong><br />
is geen sprake <strong>van</strong> nadere informatie op grond waar<strong>van</strong> het<br />
restant <strong>van</strong> de reservering <strong>van</strong> D 1,2 miljoen gewijzigd zou<br />
moeten worden.<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
Overige schulden uit hoofde <strong>van</strong> proportioneel<br />
geconsolideerde deelnemingen bedragen ultimo <strong>2007</strong><br />
D 1,0 miljoen (2006: D 2,6 miljoen).<br />
Overlopende passiva<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Vakantiegeld en -dagen 30.498 29.589<br />
Resultaatafhankelijke uitkeringen 13.426 6.701<br />
Te betalen loonkosten 4.554 10.529<br />
Vooruit ont<strong>van</strong>gen aansluitbijdragen 5.274 -<br />
Inleen derden 12.138 6.100<br />
Overige 32.220 30.101<br />
98.110 83.020<br />
Niet in de balans opgenomen verplichtingen<br />
Eind <strong>2007</strong> heeft de onderneming de volgende niet in de<br />
balans opgenomen verplichtingen:<br />
- Huur- en erfpachtovereenkomsten met een totale<br />
verplichting <strong>van</strong> D 64,3 miljoen (2006: D 38,0 miljoen).<br />
Van de totale verplichting vervalt circa D 10,4 miljoen in<br />
2008, in de jaren 2009 – 2012 vervalt circa D 29,3 miljoen<br />
en D 24,6 miljoen na 2012.<br />
- Autolease-overeenkomsten met een totale verplichting<br />
<strong>van</strong> D 58,2 miljoen (2006: 31,7 miljoen). De autoleaseovereenkomsten<br />
hebben een gemiddelde resterende<br />
looptijd <strong>van</strong> circa 2 jaar. Van de totale verplichting vervalt<br />
circa D 21,2 miljoen in 2008 en D 37,0 miljoen in de jaren<br />
2009 – 2013.<br />
- Verstrekte garanties tot een bedrag <strong>van</strong> D 91,0 (2006:<br />
D 98,5) miljoen ten behoeve <strong>van</strong> werken in uitvoering.<br />
Dit betreffen voor D 63,3 (2006: D 71,7) miljoen<br />
bankgaranties en voor D 27,7 (2006: D 26,8) miljoen<br />
afgegeven borgstellingen.<br />
- De vennootschap vormt samen met haar dochterondernemingen<br />
een fiscale eenheid voor de heffing<br />
<strong>van</strong> vennootschapsbelasting, omzetbelasting en<br />
loonbelasting; elk der vennootschappen is volgens de<br />
Standaardvoorwaarden aansprakelijk voor te betalen<br />
belasting <strong>van</strong> alle bij de fiscale eenheid betrokken<br />
vennootschappen.
10. Netto-omzet<br />
De netto-omzet uitgesplitst per type bedrijf is als volgt:<br />
Toename/ Toename/<br />
afname t.o.v. afname t.o.v.<br />
2006 <strong>2007</strong> 2006 2006 2006 in %<br />
Regiobedrijven 851.214 796.422 54.792 6,88%<br />
Marktsegmentbedrijven 218.348 199.327 19.021 9,54%<br />
Specialistische bedrijven 71.348 52.380 18.968 36,21%<br />
Overigen 8.736 102.528 -93.792 -91,48%<br />
11. Mutatie onderhanden werk<br />
De mutatie in de onderhanden werken, gewaardeerd tegen<br />
de berekende opbrengstwaarde, is als volgt:<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Stand op 1 januari 1.381.739 1.203.795<br />
Onderhanden werken<br />
<strong>van</strong> aangekochte deelnemingen - 13.998<br />
Onderhanden werken <strong>van</strong><br />
afgestoten deelnemingen - -21.210<br />
1.381.739 1.196.583<br />
Stand 31 december 1.548.603 1.381.739<br />
166.864 185.156<br />
12. Lonen en salarissen<br />
De lonen en salarissen omvatten alle bruto betalingen aan<br />
personeelsleden, inclusief vakantietoeslag, overwerk- en<br />
reisloon en winstafhankelijke uitkeringen. De lonen en<br />
salarissen kunnen als volgt worden gespecificeerd:<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Lonen en salarissen 289.161 290.051<br />
Resultaatafhankelijke uitkeringen 11.128 5.704<br />
300.289 295.755<br />
13. Sociale lasten en pensioenlasten<br />
Sociale lasten hebben betrekking op het werkgeversdeel<br />
in de premies <strong>van</strong> de verzekeringswetten betreffende<br />
de lonen en salarissen zoals vermeld onder punt 12.<br />
1.149.646 1.150.657 -1.011 -0,09%<br />
Onderlinge leveringen -9.184 -16.598 7.414 -44,67%<br />
Netto-omzet 1.140.462 1.134.059 6.403 0,56%<br />
53<br />
De pensioenlasten betreffen het werkgeversdeel in de<br />
pensioenpremies aan de fondsen waar de pensioenrechten<br />
<strong>van</strong> de werknemers <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> NV zijn ondergebracht.<br />
De pensioenregelingen zijn ondergebracht bij de bedrijfstak<br />
pensioenfondsen voor de Kleinmetaal (Metaal en Techniek)<br />
en voor de Grootmetaal (Metalelektro).<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Sociale lasten 38.260 35.893<br />
Pensioenlasten 22.298 23.339<br />
Sociale lasten winstafhankelijke<br />
uitkeringen 850 473<br />
61.408 59.705<br />
Verplichtingen in verband met bijdragen aan<br />
pensioenregelingen op basis <strong>van</strong> toegezegde bijdragen<br />
worden als last in de winst- en verliesrekening onder<br />
de pensioenlasten opgenomen wanneer de bijdragen<br />
worden verschuldigd. Deze regeling is <strong>van</strong> toepassing<br />
op de bedrijfstakpensioenfondsen. Een klein aantal<br />
medewerkers ont<strong>van</strong>gt bij pensionering voor de leeftijd <strong>van</strong><br />
65 jaar een aanvulling op de uitkering. Deze toezegging<br />
is ondergebracht in Stichting Vut-fonds <strong>GTI</strong> en is te<br />
kwalificeren als een toegezegde pensioenregeling.<br />
De toezegging is in de Stichting volledig afgefinancierd.<br />
<strong>Het</strong> teveel gefinancierde bedrag, op basis <strong>van</strong> de bepalingen<br />
<strong>van</strong> RJ 271, is opgenomen onder financiële vaste activa<br />
(zie hiervoor de toelichting bij punt 3). Actuariële winsten en<br />
verliezen zijn volledig verwerkt in de jaarrekening.
54<br />
Personeelsbestand<br />
Gedurende <strong>2007</strong> waren gemiddeld 7.365 werknemers<br />
(2006: 7.837) in dienst <strong>van</strong> de onderneming. Deze<br />
gemiddelde personeelsom<strong>van</strong>g is als volgt onder te verdelen<br />
naar verschillende personeelscategorieën:<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Directe medewerkers<br />
Project gebonden indirecte<br />
4.273 4.629<br />
medewerkers 1.653 1.650<br />
Overhead 1.439 1.558<br />
Totale personeelsom<strong>van</strong>g 7.365 7.837<br />
Per type bedrijf is de personeelsom<strong>van</strong>g als volgt<br />
te verdelen:<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Regiobedrijven 5.436 5.449<br />
Marktsegmentbedrijven 1.187 1.176<br />
Specialistische bedrijven 529 379<br />
Overige 213 833<br />
Totale personeelsom<strong>van</strong>g 7.365 7.837<br />
14. Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Immateriële vaste activa 1.679 1.116<br />
Materiële vaste activa 7.206 9.515<br />
8.885 10.631<br />
Overige waardeveranderingen <strong>van</strong> immateriële<br />
en materiële vaste activa<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Impairment goodwill 345 -210<br />
Impairment materiële vaste activa 612 -<br />
957 -210<br />
Voor de toelichting op de overige waardeveranderingen <strong>van</strong><br />
immateriële en materiële vaste activa wordt verwezen naar<br />
toelichting bij punt 2 respectievelijk punt 3.<br />
* Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden.<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
15. Overige bedrijfskosten<br />
De overige bedrijfskosten zijn als volgt te specificeren:<br />
<strong>2007</strong> 2006*<br />
Huisvestingskosten<br />
Reis-, verblijf-, auto- en<br />
17.684 16.415<br />
representatiekosten 37.909 36.819<br />
Inleen derden 14.837 10.780<br />
ICT kosten 12.260 11.838<br />
Opleidingskosten 6.934 7.393<br />
Reorganisatiekosten 3.800 5.894<br />
Diverse kosten 22.199 17.069<br />
Bijzondere bate inzake NMa sanctie - -2.282<br />
115.623 103.926<br />
De reorganisatiekosten houden verband met de <strong>van</strong>af<br />
2005 doorgevoerde herstructurering. De kosten hebben<br />
betrekking op het gedwongen ontslag <strong>van</strong> medewerkers<br />
en rechtstreeks daaraan gerelateerde posten.<br />
De totale reorganisatiekosten bedroegen in <strong>2007</strong> D 9,7<br />
miljoen (2006: D 11,8 miljoen), waar<strong>van</strong> D 5,9 miljoen<br />
(2006: D 5,9 miljoen) gedekt is door de vrijval <strong>van</strong> de<br />
voorziening voor reorganisatiekosten (zie hiervoor de<br />
toelichting bij punt 8).<br />
<strong>Het</strong> aandeel in het resultaat <strong>van</strong> ondernemingen waarin<br />
wordt deelgenomen, wordt met ingang <strong>van</strong> de jaarrekening<br />
<strong>2007</strong> separaat gepresenteerd in de winst- en verliesrekening.<br />
Voorgaande jaren maakte dit resultaat uit <strong>van</strong> de overige<br />
bedrijfskosten. Begrepen in de diverse kosten zijn waardeverminderingen<br />
<strong>van</strong> vorderingen op handelsdebiteuren en<br />
voorraden, <strong>van</strong> D 1.328 respectievelijk D 66 (2006: D 2.320<br />
respectievelijk D 180).<br />
16. Rentebaten en soortgelijke opbrengsten<br />
De rentebaten omvatten de rentebaten op banksaldi,<br />
kortlopende vorderingen en op deposito’s.<br />
17. Rentelasten en soortgelijke kosten<br />
De rentelasten omvatten de betaalde rente op banksaldi en<br />
op kortlopende schulden en de rentelasten die betrekking<br />
hebben op het oprenten <strong>van</strong> de tegen contante waarde<br />
opgenomen voorzieningen.
18. Belastingen<br />
<strong>GTI</strong> NV is met het overgrote deel <strong>van</strong> haar dochterondernemingen<br />
sinds 2002 onderdeel <strong>van</strong> de fiscale eenheid<br />
Fabricom Nederland BV. Met de Nederlandse belastingdienst<br />
is per 1 januari 2003 een rulingovereenkomst gesloten<br />
onder andere betreffende de werking <strong>van</strong> de fiscale eenheid<br />
en de toerekening <strong>van</strong> het totale resultaat aan de diverse<br />
bedrijven die deel uitmaken <strong>van</strong> de fiscale eenheid.<br />
Als gevolg <strong>van</strong> de wijzigingen in de belastingwetgeving per<br />
1 januari <strong>2007</strong>, heeft in <strong>2007</strong> een fiscale herwaardering<br />
<strong>van</strong> het onderhanden werk plaatsgevonden. Gezien de<br />
onzekerheden rondom de praktische invulling <strong>van</strong> dit<br />
aspect <strong>van</strong> de wetswijziging, is in de jaarrekening <strong>2007</strong><br />
voorzichtigheidshalve gekozen de fiscale waardering per<br />
31 december <strong>2007</strong> gelijk te stellen aan de commerciële<br />
waardering. Deze fiscale herwaardering leidt in <strong>2007</strong> tot een<br />
fiscaal resultaat <strong>van</strong> circa D 142 miljoen, waarvoor in het<br />
verleden latente belastingschulden zijn gevormd. In 2008 zal<br />
in nauw overleg met de Belastingdienst de werkelijke impact<br />
<strong>van</strong> de wijziging in de belastingwetgeving op de fiscale<br />
waardering <strong>van</strong> het onderhanden werk bepaald worden.<br />
<strong>Het</strong> toepasselijke belastingtarief bedraagt 25,5% (2006:<br />
29,6%). De belastinglast in de winst- en verliesrekening<br />
over <strong>2007</strong> bedraagt D 8.768, ofwel 30,8% <strong>van</strong> het resultaat<br />
vóór belastingen (2006: -1,6%) en bestaat uit de volgende<br />
componenten:<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Belastinglast huidig boekjaar 7.265 5.307<br />
Belasting over effect ruling -1.647 974<br />
Belastingen over permanente<br />
verschillen 495 -3.041<br />
Effect tariefsverlaging op<br />
latente belastingen -3.693<br />
Correctie voorgaande perioden 2.655 169<br />
Totaal belasting 8.768 -284<br />
Door de fiscale herwaardering <strong>van</strong> het onderhanden<br />
werk, heeft de vennootschap ultimo <strong>2007</strong> geen fiscaal<br />
compensabele verliezen meer (2006: D 46,5 miljoen).<br />
55<br />
Transacties met verbonden partijen<br />
Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een<br />
relatie bestaat tussen de vennootschap, haar deelnemingen<br />
en hun bestuurders en leidinggevende functionarissen.<br />
De transacties met verbonden partijen gedurende het jaar<br />
bestaan hoofdzakelijk uit financieringstransacties. Daarnaast<br />
heeft de onderneming D 3,3 miljoen (2006: D 3,0 miljoen)<br />
aan management fees en D 2,2 miljoen verzekeringspremies<br />
(2006: D 1,4 miljoen) aan SUEZ betaald.
56<br />
Enkelvoudige balans per 31 december<br />
In duizenden euro’s voor resultaatbestemming<br />
ACTIEF<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
<strong>2007</strong> 2006* Toelichting nr.<br />
Vaste activa<br />
Immateriële vaste activa 14.342 9.912 19<br />
Materiële vaste activa 1.467 1.342 20<br />
Financiële vaste activa 27.198 1.304 21<br />
43.007 12.558<br />
Vlottende activa<br />
Vorderingen 143.795 148.117 22<br />
Liquide middelen 90.925 102.717 23<br />
243.720 250.834<br />
* Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden.<br />
277.727 263.392
In duizenden euro’s voor resultaatbestemming<br />
PASSIEF<br />
<strong>2007</strong> 2006* Toelichting nr.<br />
Eigen vermogen 117.734 112.614 24<br />
Voorzieningen 18.492 34.799 25<br />
Schulden op korte termijn 141.501 115.979 26<br />
Enkelvoudige winst- en verliesrekening<br />
In duizenden euro’s<br />
277.727 263.392<br />
<strong>2007</strong> 2006 Toelichting nr.<br />
Aandeel in resultaat <strong>van</strong> ondernemingen waarin wordt<br />
deelgenomen na belastingen 26.942 6.532<br />
Overig resultaat na belastingen -6.822 11.763 27<br />
Nettoresultaat 20.120 18.295<br />
* Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden.<br />
57
58<br />
Toelichting behorende tot de jaarrekening<br />
In duizenden euro’s tenzij anders aangegeven<br />
Algemeen<br />
De geconsolideerde jaarrekening maakt deel uit <strong>van</strong> de<br />
jaarrekening <strong>2007</strong> <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> NV. De cijfers voor 2006 zijn,<br />
waar nodig, geherrubriceerd om vergelijkbaarheid met <strong>2007</strong><br />
mogelijk te maken.<br />
Grondslagen voor de waardering <strong>van</strong> activa en<br />
passiva en de resultaatbepaling<br />
Voor de enkelvoudige balans en winst- en verliesrekening<br />
gelden dezelfde waarderingsregels en grondslagen als voor<br />
de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening.<br />
Derhalve wordt verwezen naar de toelichting behorende tot<br />
de geconsolideerde jaarrekening.<br />
Aansprakelijkheid<br />
Ter verkrijging <strong>van</strong> vrijstelling <strong>van</strong> de wettelijke verplichting<br />
tot neerlegging <strong>van</strong> de jaarrekening <strong>van</strong> geconsolideerde in<br />
Nederland gevestigde vennootschappen ten kantore <strong>van</strong><br />
19. Immateriële vaste activa<br />
<strong>Het</strong> verloop <strong>van</strong> de immateriële vaste activa is als volgt<br />
weer te geven:<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
het Handelsregister, stelt <strong>GTI</strong> NV en/of Fabricom BV zich<br />
hoofdelijk aansprakelijk voor de door deze geconsolideerde<br />
vennootschappen uit rechtshandelingen voortvloeiende<br />
schulden. Deze aansprakelijkheidsstellingen zijn<br />
gedeponeerd bij de Handelsregisters waaronder deze<br />
geconsolideerde vennootschappen ressorteren. Voor<br />
Fabricom BV heeft <strong>GTI</strong> NV geen aansprakelijkheidsstelling<br />
gedeponeerd. De jaarrekening <strong>van</strong> Fabricom BV wordt<br />
afzonderlijk bij het Handelsregister gedeponeerd. (Fabricom<br />
BV is een dochteronderneming <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> NV. Fabricom<br />
Nederland BV is de moedermaatschappij <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> NV).<br />
Toepassing <strong>van</strong> artikel 402 Boek 2 BW<br />
De financiële gegevens <strong>van</strong> de vennootschap zijn in de<br />
geconsolideerde jaarrekening verwerkt. Derhalve vermeldt de<br />
enkelvoudige winst- en verliesrekening <strong>van</strong> de vennootschap<br />
conform artikel 402 Boek 2 BW slechts het aandeel in het<br />
resultaat <strong>van</strong> ondernemingen waarin wordt deelgenomen na<br />
belastingen en het overig resultaat na belastingen.<br />
Goodwill Software Totaal<br />
Aanschafwaarde<br />
Stand op 1 januari 2006 3.642 4.111 7.753<br />
Investeringen 5.001 2.069 7.070<br />
Desinvesteringen - -1.790 -1.790<br />
Stand op 31 december 2006 8.643 4.390 13.033<br />
Investeringen - 6.275 6.275<br />
Desinvesteringen (impairment) -733 - -733<br />
Stand op 31 december <strong>2007</strong> 7.910 10.665 18.575<br />
Amortisatie<br />
Stand op 1 januari 2006 838 3.096 3.934<br />
Amortisatie 239 632 871<br />
Overige mutaties 106 -1.790 -1.684<br />
Stand op 31 december 2006 1.183 1.938 3.121<br />
Amortisatie 391 1.109 1.500<br />
Desinvesteringen (impairment) -388 - -388<br />
Stand op 31 december <strong>2007</strong> 1.186 3.047 4.233<br />
Boekwaarde<br />
1-jan-06 2.804 1.015 3.819<br />
31-dec-06 7.460 2.452 9.912<br />
31-dec-07 6.724 7.618 14.342
In verband met de resultaten <strong>van</strong> de activiteiten <strong>van</strong> Evotech<br />
BV en Delta Services BV, is de nog opgenomen goodwill<br />
ten bedrage <strong>van</strong> D 345 als impairment opgenomen in de<br />
winst- en verliesrekening (zie ook punt 14).<br />
De in <strong>2007</strong> opgenomen investering in software <strong>van</strong> D 6.275<br />
betreft voornamelijk de investeringen gedaan ten behoeve<br />
<strong>van</strong> de implementatie <strong>van</strong> SAP, alsmede investeringen in<br />
software ten behoeve <strong>van</strong> het Shared Service Center.<br />
20. Materiële vaste activa<br />
De materiële vaste activa bestaan uit kantoorinventarissen.<br />
<strong>Het</strong> verloop is als volgt:<br />
I Inventaris<br />
Aanschafwaarde<br />
Stand op 1 januari 2006 5.586<br />
Investeringen 949<br />
Desinvesteringen -3.207<br />
Overdracht binnen <strong>GTI</strong> 403<br />
Stand op 31 december 2006 3.731<br />
Investeringen 626<br />
Stand op 31 december <strong>2007</strong> 4.357<br />
Afschrijving<br />
Stand op 1 januari 2006 4.062<br />
Afschrijving 1.203<br />
Desinvesteringen -3.207<br />
Overdracht binnen <strong>GTI</strong> 331<br />
Stand op 31 december 2006 2.389<br />
Afschrijving 501<br />
Stand op 31 december <strong>2007</strong> 2.890<br />
Boekwaarde<br />
1 januari 2006 1.524<br />
31 december 2006 1.342<br />
31 december <strong>2007</strong> 1.467<br />
De materiële vaste activa zijn niet bezwaard door enig<br />
zakelijk of persoonlijk genotrecht (hypotheek, cessie etc.).<br />
59
60<br />
21. Financiële vaste activa<br />
<strong>Het</strong> verloop <strong>van</strong> de financiële vaste activa is als volgt<br />
weer te geven:<br />
De geconsolideerde en overige deelnemingen zijn<br />
opgenomen tegen de netto vermogenswaarde.<br />
De leningen u/g betreffen leningen aan niet geconsolideerde<br />
deelnemingen en voormalige deelnemingen met een looptijd<br />
langer dan één jaar.<br />
De langlopende vordering in verband met pensioenen heeft<br />
betrekking op vooruitbetaalde betalingen aan Stichting Vutfonds<br />
<strong>GTI</strong> (zie verder ook onder vorderingen bij punt 22).<br />
22. Vorderingen<br />
De vorderingen bestaan uit:<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Belastingen en premies<br />
sociale verzekeringen - 1.004<br />
Vorderingen op geconsolideerde<br />
deelnemingen 136.605 136.134<br />
Vorderingen op gelieerde<br />
maatschappijen 2.945 -<br />
Overige vorderingen 4.044 9.652<br />
Overlopende activa 201 1.327<br />
143.795 148.117<br />
De vorderingen op geconsolideerde deelnemingen betreffen<br />
de vorderingen in rekeningcourant <strong>van</strong> de vennootschap op<br />
haar dochterondernemingen. De vorderingen hebben een<br />
looptijd korter dan één jaar.<br />
Overige vorderingen<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
Geconso- Langlopende<br />
lideerde Overige Leningen vordering<br />
deelnemingen deelnemingen u/g pensioenen Totaal<br />
Stand per 1 januari <strong>2007</strong> -1.639 86 1.245 1.612 1.304<br />
Mutaties:<br />
Ont<strong>van</strong>gen dividenden -5.329 -5.329<br />
Investeringen en verstrekte leningen 18 1.633 1.651<br />
Desinvesteringen en afgeloste leningen 37 -258 -291 -512<br />
Toevoeging interest 107 107<br />
Overdracht binnen <strong>GTI</strong> groep 3.035 3.035<br />
Aandeel in resultaat deelnemingen 26.942 26.942<br />
Stand per 31 december <strong>2007</strong> 23.027 123 2.620 1.428 27.198<br />
Cumulatieve waardeverminderingen<br />
per 31 december <strong>2007</strong> 306 - - - 306<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Vooruitbetaling inzake pensioenen 123 123<br />
Te ont<strong>van</strong>gen<br />
verzekeringsuitkeringen - 4.774<br />
Te ont<strong>van</strong>gen inkoopbonussen 2.642 2.591<br />
Overige 1.279 2.164<br />
4.044 9.652<br />
De vooruitbetaling inzake pensioenen betreft het kortlopende<br />
deel <strong>van</strong> de vooruitbetaling aan de Stichting VUT-fonds <strong>GTI</strong>.<br />
<strong>Het</strong> langlopende deel <strong>van</strong> deze betaling is opgenomen onder<br />
de financiële vaste activa (zie punt 21).
23. Liquide middelen<br />
De liquide middelen bestaan uit:<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Tegoeden bij banken 760 634<br />
Deposito’s 90.165 102.083<br />
90.925 102.717<br />
Onder deposito’s zijn opgenomen deposito’s geplaast bij<br />
Electrabel Finance And Treasury MGT (onderdeel <strong>van</strong> de<br />
SUEZ-groep) <strong>van</strong> totaal D 90 miljoen (ultimo 2006: D 102<br />
miljoen) welke allen een kortlopend karakter hebben.<br />
24. Eigen vermogen<br />
<strong>Het</strong> eigen vermogen bestaat uit:<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Aandelenkapitaal 8.870 8.870<br />
Agioreserve 42.551 42.551<br />
Overige reserves 46.193 42.898<br />
Onverdeelde resultaat 20.120 18.295<br />
117.734 112.614<br />
<strong>Het</strong> maatschappelijk kapitaal bedraagt vijfentwintig<br />
miljoen euro verdeeld in vijfentwintig miljoen (25.000.000)<br />
aandelen <strong>van</strong> elk één euro (D 1). Geplaatst en volgestort zijn<br />
8.870.301 aandelen.<br />
De ontwikkeling <strong>van</strong> het eigen vermogen was als volgt:<br />
In <strong>2007</strong> heeft <strong>GTI</strong> NV een dividend <strong>van</strong> D 15 miljoen<br />
over het resultaat <strong>van</strong> het jaar 2006 uitgekeerd aan haar<br />
aandeelhouder Fabricom Nederland BV.<br />
De directie stelt voor om <strong>van</strong> de winst <strong>van</strong> D 20.120.000<br />
een dividend <strong>van</strong> D 20.000.000 uit te keren en het restant<br />
<strong>van</strong> D 120.000 toe te voegen aan de overige reserves.<br />
Dit voorstel is niet in de jaarrekening verwerkt.<br />
Gestort en<br />
opgevraagd Overige Onverdeeld Totaal eigen<br />
kapitaal Agio reserves resultaat vermogen<br />
Stand 31 december 2005 8.870 42.551 69.395 -26.497 94.319<br />
Resultaatbestemming -26.497 26.497 0<br />
Netto resultaat 18.295 18.295<br />
Stand 31 december 2006 8.870 42.551 42.898 18.295 112.614<br />
Dividenduitkering -15.000 -15.000<br />
Resultaatbestemming 3.295 -3.295 0<br />
Netto resultaat 20.120 20.120<br />
Stand 31 december <strong>2007</strong> 8.870 42.551 46.193 20.120 117.734<br />
61
62<br />
25. Voorzieningen<br />
De samenstelling <strong>van</strong> de post voorzieningen is als volgt:<br />
<strong>2007</strong> 2006*<br />
Latente belastingen 5.273 21.131<br />
Overige verplichtingen 13.219 13.668<br />
18.492 34.799<br />
De ontwikkeling <strong>van</strong> de voorzieningen is als volgt:<br />
De vennootschap ver<strong>antwoord</strong>t geen rechtstreekse mutaties<br />
op voorzieningen (met uitzondering <strong>van</strong> de voorziening<br />
latente belastingen). De kosten worden geboekt op de<br />
betreffende kostensoort waartegenover het betreffende<br />
deel <strong>van</strong> de voorziening ten gunste <strong>van</strong> het resultaat wordt<br />
gebracht. Hierdoor ontstaat een beter onderscheid tussen<br />
kasmutaties en niet-kasmutaties. De in het verloopoverzicht<br />
opgenomen vrijvallen ten gunste <strong>van</strong> het resultaat zijn in<br />
veel gevallen ter dekking <strong>van</strong> rechtstreeks ten laste <strong>van</strong> het<br />
resultaat gebrachte kosten.<br />
De voorziening voor latente belastingen betreft de belastingcomponent<br />
op de verschillen tussen de commerciële en<br />
fiscale waardering <strong>van</strong> onder andere bedrijfsgebouwen,<br />
onderhanden werken en de herinvesteringreserve. Van de<br />
voorziening latente belastingen vervalt circa D 0,5 miljoen<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong><br />
Latente Personeels- Reorganisatie- Overige<br />
belastingen regelingen kosten voorzieningen Totaal<br />
Stand 31 december 2005 24.659 11.919 9.483 46.061<br />
Vrijgevallen ten gunste <strong>van</strong> het<br />
resultaat door tariefsverlaging -3.382 -3.382<br />
Vrijgevallen ten gunste <strong>van</strong> het resultaat -2.786 -504 -8.488 -11.778<br />
Getroffen ten laste <strong>van</strong> het resultaat 2.158 467 447 3.072<br />
Overdracht binnen <strong>GTI</strong> groep 1.035 -26 51 1.060<br />
Voorzieningen verkochte deelnemingen -553 -150 -703<br />
Oprenting 469 469<br />
Stand 31 december 2006 21.131 12.175 1.493 34.799<br />
Vrijgevallen ten gunste <strong>van</strong> het resultaat -22.367 -1.464 -2.580 -26.411<br />
Getroffen ten laste <strong>van</strong> het resultaat 6.509 801 1.271 8.581<br />
Overdracht binnen <strong>GTI</strong> groep 1.000 1.000<br />
Oprenting 523 523<br />
Stand 31 december <strong>2007</strong> 5.273 12.035 1.000 184 18.492<br />
* Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden.<br />
in 2008; het restant heeft grotendeels een looptijd <strong>van</strong> één<br />
tot drie jaar. De voorziening is berekend op basis <strong>van</strong> een<br />
tariefspercentage <strong>van</strong> 25,5% (2006: 25,5%).<br />
De voorziening personeelsregelingen betreft de verwachte<br />
kosten inzake jubileumuitkeringen bij een langdurig dienstverband<br />
en het cadeau bij pensionering. De gehanteerde<br />
veronderstellingen bij de bepaling <strong>van</strong> de voorziening, die is<br />
opgenomen tegen de contante waarde, zijn een discontovoet<br />
<strong>van</strong> 4,9% en een verwachte inflatie <strong>van</strong> 1,9%. Van de<br />
voorziening personeelsregelingen vervalt circa D 860 in 2008.<br />
De overige voorzieningen betreffen de afwikkeling <strong>van</strong><br />
lopende schadegevallen, claims, geschillen met personeel<br />
en diverse overige verplichtingen. De voorziening vervalt<br />
nagenoeg volledig binnen één jaar.
26. Kortlopende schulden<br />
De schulden op korte termijn bestaan uit:<br />
<strong>2007</strong> 2006*<br />
Schulden aan kredietinstellingen 25.672 17.519<br />
Handelscrediteuren 1.796 3.585<br />
Schulden aan groepsmaatschappijen 43.706 58.666<br />
Te betalen vennootschapsbelasting 29.688 -<br />
Te betalen overige belastingen en<br />
premies sociale verzekeringen 9.255 10.577<br />
Schulden ter zake <strong>van</strong> pensioenen 1.446 2.657<br />
Overige schulden 9.046 9.578<br />
Overlopende passiva 20.892 13.397<br />
141.501 115.979<br />
De te betalen vennootschapsbelasting betreft de schuld in<br />
rekeningcourant aan Fabricom Nederland BV inzake de<br />
acuut verschuldigde belastingen over het resultaat <strong>van</strong> het<br />
boekjaar.<br />
Te betalen overige belastingen en premies<br />
sociale verzekeringen<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Loonheffing 5.597 7.528<br />
Omzetbelasting 70 -438<br />
Premies sociale verzekeringen 3.588 3.487<br />
Overige schulden<br />
9.255 10.577<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
NMa sanctie 8.544 8.544<br />
Overige 502 1.034<br />
9.046 9.578<br />
Voor de sanctie inzake overtreding <strong>van</strong> de Nederlandse<br />
Mededingingswet was ultimo 2006 een reservering <strong>van</strong><br />
D 8,5 miljoen opgenomen voor de totale afwikkeling<br />
(sanctie, juridische kosten, etc.). In het eerste kwartaal <strong>van</strong><br />
2008 is een bedrag <strong>van</strong> D 7,3 miljoen betaald. Ultimo <strong>2007</strong><br />
is geen sprake <strong>van</strong> nadere informatie op grond waar<strong>van</strong> het<br />
restant <strong>van</strong> de reservering <strong>van</strong> D 1,2 miljoen gewijzigd zou<br />
moeten worden.<br />
* Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden.<br />
Overlopende passiva<br />
63<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Vakantiegeld en -dagen 8.686 8.197<br />
Resultaatafhankelijke uitkeringen 7.494 1.466<br />
Overige 4.712 3.734<br />
20.892 13.397<br />
Niet in de balans opgenomen verplichtingen<br />
Eind <strong>2007</strong> heeft de onderneming de volgende niet in de<br />
balans opgenomen verplichtingen:<br />
- Huur- en erfpachtovereenkomsten met een totale<br />
verplichting <strong>van</strong> D 64,3 miljoen (2006: D 38,0 miljoen).<br />
Van de totale verplichting vervalt circa D 10,4 miljoen in<br />
2008, in de jaren 2009 – 2012 vervalt circa D 29,3 miljoen<br />
en D 24,6 miljoen na 2012.<br />
- Autolease-overeenkomsten met een totale verplichting<br />
<strong>van</strong> D 58,2 miljoen (2006: 31,7 miljoen). De autoleaseovereenkomsten<br />
hebben een gemiddelde resterende<br />
looptijd <strong>van</strong> circa 2 jaar. Van de totale verplichting vervalt<br />
circa D 21,2 miljoen in 2008 en D 37,0 miljoen in de jaren<br />
2009 – 2013.<br />
- Verstrekte garanties tot een bedrag <strong>van</strong> D 91,0 (2006:<br />
D 98,5) miljoen ten behoeve <strong>van</strong> werken in uitvoering.<br />
Dit betreffen voor D 63,3 (2006: D 71,7) miljoen<br />
bankgaranties en voor D 27,7 (2006: D 26,8) miljoen<br />
afgegeven borgstellingen.<br />
- De vennootschap vormt samen met haar dochterondernemingen<br />
een fiscale eenheid voor de heffing<br />
<strong>van</strong> vennootschapsbelasting, omzetbelasting en<br />
loonbelasting; elk der vennootschappen is volgens de<br />
standaardvoorwaarden aansprakelijk voor te betalen<br />
belasting <strong>van</strong> alle bij de fiscale eenheid betrokken<br />
vennootschappen.
64<br />
27. Overig resultaat na belastingen<br />
<strong>Het</strong> overig resultaat na belastingen is het resultaat <strong>van</strong> de<br />
vennootschappelijke resultaatrekening <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> NV.<br />
Omdat <strong>GTI</strong> NV met haar dochtermaatschappijen een<br />
fiscale eenheid vormt, zijn niet alle kosten en baten tussen<br />
<strong>GTI</strong> NV en haar dochtermaatschappijen doorberekend.<br />
Bovendien kunnen door de horizontale verliescompensatie<br />
binnen de fiscale eenheid verschuivingen optreden<br />
tussen het enkelvoudige resultaat <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> NV en haar<br />
dochterondernemingen.<br />
28. Bezoldiging <strong>van</strong> bestuurders en commissarissen<br />
De volgende salarissen, tantièmes en pensioenpremies zijn<br />
ten laste <strong>van</strong> het boekjaar gebracht bedragen x D 1):<br />
<strong>2007</strong> 2006<br />
Bruto salaris 318.741 302.100<br />
Tantième 229.054 173.361<br />
Pensioenpremies 127.914 120.988<br />
Voor zowel <strong>2007</strong> als 2006 hebben de bedragen betrekking<br />
op ir. E.H.M. <strong>van</strong> den Assem.<br />
<strong>Het</strong> tantième is toegekend <strong>van</strong>wege het realiseren <strong>van</strong><br />
(resultaat)doelstellingen. Er zijn geen leningen of voorschotten<br />
verstrekt noch garanties afgegeven ten behoeve <strong>van</strong> de<br />
statutair bestuurder.<br />
Aan één <strong>van</strong> de commissarissen is in <strong>2007</strong> een vergoeding<br />
<strong>van</strong> D 12.467 uitgekeerd. De overige commissarissen<br />
hebben, evenals in 2006, over het boekjaar <strong>2007</strong> geen<br />
beloning ont<strong>van</strong>gen.<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong>
66<br />
Overige gegevens<br />
Statutaire bepalingen omtrent de<br />
resultaatbestemming<br />
Laatstelijk vastgesteld bij akte d.d. 18 januari 2005.<br />
Artikel 25: De winst staat ter beschikking <strong>van</strong> de<br />
Algemene Vergadering <strong>van</strong> Aandeelhouders.<br />
Voorstel resultaatbestemming <strong>2007</strong><br />
De directie stelt voor om <strong>van</strong> de winst <strong>van</strong> D 20.120.000<br />
een dividend <strong>van</strong> D 20.000.000 uit te keren en het restant<br />
<strong>van</strong> D 120.000 toe te voegen aan de overige reserves.<br />
Dit voorstel is niet in de jaarrekening verwerkt.<br />
Gebeurtenissen na balansdatum<br />
Op 10 januari 2008 heeft <strong>GTI</strong> NV haar deelneming Leak<br />
Repairs Specam BV voor een bedrag <strong>van</strong> D 12,1 miljoen<br />
verkocht. De verkoop omvat tevens de belangen <strong>van</strong><br />
Leak Repairs Specam BV in Leak Repairs België en<br />
Team Inc. Europe. Leak Repairs Specam BV was integraal<br />
geconsolideerd; de belangen in Leak Repairs België en<br />
Team Inc. Europe waren opgenomen onder de financiële<br />
vaste activa. In <strong>2007</strong> heeft Leak Repairs Specam BV een<br />
omzet behaald <strong>van</strong> D 12,6 miljoen (2006: D 10,6 miljoen).<br />
Op 12 juni 2008 heeft <strong>GTI</strong> NV haar 50%-belang in Schaafen<br />
Boorwerk Rotterdam BV voor een bedrag <strong>van</strong> D 1,5<br />
miljoen verkocht. Schaaf- en boorwerk was proportioneel<br />
geconsolideerd. In <strong>2007</strong> bedroeg het aandeel <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> NV<br />
in de omzet <strong>van</strong> Schaaf- en Boorwerk Rotterdam BV<br />
D 1,8 miljoen (2006: D 1,7 miljoen).<br />
Met ingang <strong>van</strong> 2008 worden naast de acute ook de latente<br />
belastingvorderingen en –schulden ver<strong>antwoord</strong> in de jaarrekening<br />
<strong>van</strong> het hoofd <strong>van</strong> de Fiscale Eenheid, Fabricom<br />
Nederland BV. Als gevolg daar<strong>van</strong> is in de loop <strong>van</strong> 2008<br />
de voorziening voor latente belastingen <strong>van</strong> D 7,2 miljoen in<br />
rekening courant verrekend met Fabricom Nederland BV.<br />
Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong>
Accountantsverklaring<br />
Verklaring betreffende de jaarrekening<br />
Wij hebben de jaarrekening <strong>2007</strong> <strong>van</strong> <strong>GTI</strong> NV te Zaltbommel<br />
bestaande uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans<br />
per 31 december <strong>2007</strong> en de geconsolideerde en<br />
enkelvoudige winst-en-verliesrekening over <strong>2007</strong> met<br />
de toelichting gecontroleerd.<br />
Ver<strong>antwoord</strong>elijkheid <strong>van</strong> het bestuur<br />
<strong>Het</strong> bestuur <strong>van</strong> de entiteit is ver<strong>antwoord</strong>elijk voor het<br />
opmaken <strong>van</strong> de jaarrekening die het vermogen en het<br />
resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het<br />
opstellen <strong>van</strong> het <strong>jaarverslag</strong>, beide in overeenstemming met<br />
Titel 9 Boek 2 BW. Deze ver<strong>antwoord</strong>elijkheid omvat onder<br />
meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden <strong>van</strong> een<br />
intern beheersingssysteem rele<strong>van</strong>t voor het opmaken <strong>van</strong><br />
en getrouw weergeven in de jaarrekening <strong>van</strong> vermogen en<br />
resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen <strong>van</strong> materieel<br />
belang als gevolg <strong>van</strong> fraude of fouten bevat, het kiezen en<br />
toepassen <strong>van</strong> aanvaardbare grondslagen voor financiële<br />
verslaggeving en het maken <strong>van</strong> schattingen die onder de<br />
gegeven omstandigheden redelijk zijn.<br />
Ver<strong>antwoord</strong>elijkheid <strong>van</strong> de accountant<br />
Onze ver<strong>antwoord</strong>elijkheid is het geven <strong>van</strong> een oordeel over<br />
de jaarrekening op basis <strong>van</strong> onze controle. Wij hebben onze<br />
controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht.<br />
Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor<br />
ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze<br />
controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke<br />
mate <strong>van</strong> zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening<br />
geen afwijkingen <strong>van</strong> materieel belang bevat.<br />
Een controle omvat het uitvoeren <strong>van</strong> werkzaamheden ter<br />
verkrijging <strong>van</strong> controle-informatie over de bedragen en de<br />
toelichtingen in de jaarrekening.<br />
De keuze <strong>van</strong> de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk<br />
<strong>van</strong> de professionele oordeelsvorming <strong>van</strong> de accountant,<br />
waaronder begrepen zijn beoordeling <strong>van</strong> de risico’s<br />
<strong>van</strong> afwijkingen <strong>van</strong> materieel belang als gevolg <strong>van</strong> fraude<br />
of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking<br />
het voor het opmaken <strong>van</strong> en getrouw weergeven in<br />
de jaarrekening <strong>van</strong> vermogen en resultaat rele<strong>van</strong>te interne<br />
beheersingssysteem, teneinde een ver<strong>antwoord</strong>e keuze te<br />
67<br />
kunnen maken <strong>van</strong> de controle-werkzaamheden die onder<br />
de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet<br />
tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit<br />
<strong>van</strong> het interne beheersingssysteem <strong>van</strong> de entiteit. Tevens<br />
omvat een controle onder meer een evaluatie <strong>van</strong> de aanvaardbaarheid<br />
<strong>van</strong> de toegepaste grondslagen voor financiële<br />
verslaggeving en <strong>van</strong> de redelijkheid <strong>van</strong> schattingen die het<br />
bestuur <strong>van</strong> de entiteit heeft gemaakt, alsmede een evaluatie<br />
<strong>van</strong> het algehele beeld <strong>van</strong> de jaarrekening.<br />
Wij zijn <strong>van</strong> mening dat de door ons verkregen controle-<br />
informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.<br />
Oordeel<br />
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld<br />
<strong>van</strong> de grootte en de samenstelling <strong>van</strong> het vermogen <strong>van</strong><br />
<strong>GTI</strong> NV per 31 december <strong>2007</strong> en <strong>van</strong> het resultaat over<br />
<strong>2007</strong> in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.<br />
Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften<br />
en/of voorschriften <strong>van</strong> regelgevende instanties<br />
Op grond <strong>van</strong> de wettelijke verplichting ingevolge artikel<br />
2:393 lid 5 onder e BW melden wij dat het verslag <strong>van</strong> de<br />
directie, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar<br />
is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.<br />
Amsterdam, 7 augustus 2008<br />
Deloitte Accountants B.V.<br />
Was getekend: K.L. <strong>van</strong> Dorp RA
68 Financiële Financiële gegevens <strong>GTI</strong> <strong>2007</strong>
Op de cover<br />
De vraag <strong>van</strong> Wageningen universiteit<br />
en Researchcentrum (WUR)<br />
Wij willen met onze kennis <strong>van</strong> de natuur en <strong>van</strong><br />
natuurlijke processen de kwaliteit <strong>van</strong> leven verbeteren.<br />
Zo zetten we ons in voor het ontwikkelen <strong>van</strong> duurzame<br />
energievoorzieningen. We willen dan ook graag een windmolenpark<br />
bouwen en dit koppelen aan het landelijke<br />
hoogspanningsnet om zo te voorzien in groene energie.<br />
Hoe kunnen wij dit project zo betrouwbaar en meest<br />
economisch realiseren?<br />
Henk <strong>van</strong> der Meer, Beheerder Windmolenparken<br />
Wageningen UR<br />
<strong>Het</strong> <strong>antwoord</strong> <strong>van</strong> <strong>GTI</strong><br />
Als partners zijn we samen op zoek gegaan naar kostenoptimalisatie.<br />
<strong>GTI</strong> Energy & Infra heeft nabij Lelystad het<br />
windmolenpark Kubbeweg via een eigen onderstation<br />
op het landelijke hoogspanningsnet gekoppeld.<br />
Door het windmolenpark <strong>van</strong> WUR op hetzelfde station<br />
aan te sluiten als het windmolenpark Kubbeweg,<br />
konden we een aanzienlijke besparing realiseren.<br />
<strong>GTI</strong> Energy & Infra verzorgde de energie-architectuur,<br />
de engineering en tekeningen en de uitvoering <strong>van</strong> het<br />
totale project, <strong>van</strong> onderstation tot en met bekabeling<br />
in de windmolens. Aan het einde <strong>van</strong> de realisatie waren<br />
zowel WUR, windmolenleverancier Enercon en <strong>GTI</strong><br />
Energy & Infra uitermate tevreden over het resultaat<br />
en de samenwerking. Dit heeft geresulteerd in een<br />
vervolgopdracht voor het onderhoud en beheer <strong>van</strong> de<br />
installatie voor 20 jaar.<br />
Ben Tuyp, Senior Projectleider
Bedrijven*<br />
BEDRIJvEn DIE ZICH<br />
RICHTEn OP HUn REGIO<br />
In de buurt, gericht op optimale<br />
technische dienstverlening in<br />
de regio, zowel voor industrie<br />
als voor in en rond gebouwen.<br />
Van klein tot groot, <strong>van</strong><br />
nieuwbouwinstallaties tot<br />
onderhoud, beheer en service.<br />
Cluster noord<br />
<strong>GTI</strong> nOORDWEST Bv<br />
Zaandam<br />
T 075 653 70 00<br />
<strong>GTI</strong> nOORD Bv<br />
Roden<br />
T 050 502 34 56<br />
<strong>GTI</strong> OOST Bv<br />
Arnhem<br />
T 026 376 38 00<br />
Cluster Zuid<br />
<strong>GTI</strong> ZUID Bv<br />
Oisterwijk<br />
T 013 529 26 26<br />
<strong>GTI</strong> ZUIDOOST Bv<br />
Maastricht-Airport<br />
T 043 367 50 00<br />
<strong>GTI</strong> ZUIDWEST<br />
Terneuzen<br />
T 0115 68 65 00<br />
Cluster West<br />
<strong>GTI</strong> WEST InDUSTRIE Bv<br />
Rotterdam<br />
T 010 283 12 00<br />
<strong>GTI</strong> WEST UTILITEIT Bv<br />
Capelle a/d IJssel<br />
T 010 258 65 86<br />
BEDRIJvEn DIE ZICH<br />
OP SPECIFIEKE<br />
MARKTEn RICHTEn<br />
Gespecialiseerd in en volledig<br />
gericht op het bedrijfsproces<br />
<strong>van</strong> de betreffende markt,<br />
(inter)nationaal.<br />
<strong>GTI</strong> KOUDETECHnIEK Bv<br />
Zoetermeer<br />
T 079 346 27 27<br />
<strong>GTI</strong> EnERGY & InFRA Bv<br />
Heinenoord<br />
T 0186 60 62 00<br />
<strong>GTI</strong> HEALTHCARE<br />
Utrecht<br />
T 030 252 55 00<br />
<strong>GTI</strong> GROTE PROJECTEn Bv<br />
(gebouwgebonden installaties)<br />
Utrecht<br />
T 030 252 55 00<br />
FABRICOM OIL & GAS Bv<br />
IJmuiden<br />
T 0255 56 10 00<br />
BEDRIJvEn DIE ZICH<br />
RICHTEn OP SPECIFIEKE<br />
TECHnISCHE<br />
SPECIALISMEn<br />
Experts op hun gebied,<br />
grotendeels samengebracht<br />
in één bedrijf.<br />
<strong>GTI</strong> EXPERTS Bv<br />
Amsterdam<br />
T 0800 484 48 44<br />
<strong>GTI</strong> ELECTROPROJECT Bv<br />
Zaandam<br />
T 075 681 11 11<br />
DELTA COnTROLS Bv<br />
Emmen<br />
T 0591 67 88 00<br />
COMPETEnCE CEnTERS<br />
De kennis en ontwikkelcentra<br />
waarin <strong>GTI</strong> werkt aan innovaties<br />
en de continue verbetering<br />
<strong>van</strong> producten en diensten.<br />
<strong>GTI</strong> Competence Centers<br />
helpen <strong>GTI</strong>-bedrijven en hun<br />
klanten met de nieuwste<br />
technologische oplossingen.<br />
<strong>GTI</strong> MODULAIR<br />
InSTALLEREn<br />
Nieuwegein<br />
T 030 606 01 51<br />
<strong>GTI</strong> InDUSTRIAL<br />
AUTOMATIOn<br />
Zaandam<br />
T 075 653 70 00<br />
<strong>GTI</strong> BUILDInG<br />
AUTOMATIOn<br />
Arnhem<br />
T 06 51279102<br />
<strong>GTI</strong> WATER SOLUTIOnS<br />
Maastricht-Airport<br />
T 043 367 50 00<br />
<strong>GTI</strong> FACILITY<br />
MAnAGEMEnT<br />
& MAInTEnAnCE<br />
SOLUTIOnS<br />
Arnhem<br />
T 026 369 29 11<br />
Perscontacten<br />
Ingrid Clauwaert<br />
Public Relations<br />
Tel. 030 6569400<br />
Leen Geschiere<br />
Corporate Communicatie<br />
Tel. 030 6569400<br />
* Situatie per juni 2008.
<strong>GTI</strong> nv<br />
Postbus 2070<br />
5300 CB Zaltbommel<br />
tel. +31 (0)418 57 37 00<br />
info@gti-group.com<br />
www.gti-group.com
Change language