3 januari 1928. Drie Surinaamse verstekelingen komen aan in ...

182
de, gezien het feit dat er weinig professioneel emplooi was. Om de crisis te bezweren,
werd in 1939 de Nederlandse Dansliga opgericht. De voorzitter van de stichting was
Hendrika W. Gaillard-Jorissen, eigenaresse van een dans- en ballroomschool. Zij
had zich ten doel gesteld orde op zaken te stellen in de chaotische danswereld. Om
een positie in te kunnen nemen, oefende de Dansliga openlijk kritiek uit op het
repertoire van Georgi. De kritiek bestond eruit dat Georgi zich voor dansthema's te
veel op de Griekse mythologie zou richten. Ook zou zij onbegrijpelijke, elektronische
muziekcomposities gebruiken, zodat zich alleen een intellectuele elite aangesproken
voelde. Als tegenpool van de moderne Balletgroep Yvonne Georgi richtte de Dansliga
een op academische leest geschoeid Nationaal Ballet op. De choreografieën moesten
toegankelijk zijn en ‘volks’, dat wil zeggen geschikt bevonden voor het volk. De
situatie met de Dansliga werd zeer onfris toen de stichting zich in 1940 maar al te
gewillig aansloot bij de doelstellingen van de in oprichting verkerende cultuurkamer.
Ondanks deze aanvankelijke inschikkelijkheid ging een voorgestelde tournee door
Duitsland de dansers toch wat te ver. Dit werd het gezelschap fataal en
rijkscommissaris Seyss-Inquart hief het gezelschap op.
In dezelfde periode, in 1941, werd De Balletgroep Yvonne Georgi opgenomen in
het Amsterdamse Gemeentelijk Theaterbedrijf. Hoewel Georgi geen enkele affiniteit
voelde voor het nationaal-socialistisch gedachtegoed, maakte ze door deze stap
net als de Dansliga een knieval naar de Duitse regelgeving. Het Theaterbedrijf
opereerde immers volgens de richtlijnen van de cultuurkamer. Het gezelschap van
Georgi bleef tot eind 1944 optreden (Van Schaik 1981, 53-65).
De Tweede Wereldoorlog heeft behalve onmenselijk veel leed en ellende ook
een radicale omkering in artistieke opvattingen in Europa veroorzaakt. Gezien de
Duitse wortels werd door de Tweede Wereldoorlog het fundament onder de
Ausdruckstanz weggeslagen. Na de bevrijding werd Georgi op last van de Eereraad
voor Toneel en Dans voor haar collaboratie gestraft. Zij mocht in Nederland in eerste
instantie haar vak zeven jaar lang niet uitoefenen. Uiteindelijk kreeg zij een
werkverbod van twee jaar. Ook haar dansers kregen een werkverbod. In 1949
vertrok Georgi verbitterd uit Nederland.
Bevrijding
Gaskell had in 1939 nog nauwelijks kans gekregen om iets van een lespraktijk op
te zetten of de Tweede Wereldoorlog brak uit. Zij trok zich zich onmiddellijk terug
in de atelierwoning die zij en haar man aan de Zomerdijkstraat betrokken hadden.
Het paar woonde op nummer 26, op de derde verdieping. Op de begane grond werd
op dat moment een dansstudio geleid door Albert Mol en Wilhelmina van Amerongen.
Door de bevriende architect van de eerste verdieping werd Mol erop geattendeerd
dat twee verdiepingen boven zijn studio een dansdocent van Russische origine
woonde. Mol behoorde niet tot de dansers die door de Ausdruckstanz geïnspireerd
Cultuur en migratie in Nederland. Kunsten in beweging 1900-1980