Hier - Amsterdam City

de 9 straatjes nieuwsbrief
9 STRAATJES
NIEUWS 2012
de 9 straatjes nieuwsbrief

de 9 straatjes nieuwsbrief
WAT BRACHT 2012
AAN NIEUWE WINKELS
NIEUWE LEDEN . . . . . .
De Run is natuurlijk de straat van brood,
kaas en wijn. En van bloemen. En sinds
een aantal maanden ook van WOK & ZO.
Op nummer 1 begon namelijk een nieuwe zaak
met de beste hapjes en gerechten voor thuis en
onderweg.
Op 24 maakte ETHNIC CHIC plaats voor
een tijdelijke modezaak, die begin 2013 gaat
verbouwen. En: Etnic Chic, de winkel in home
couture, blijft in de buurt. Op Herengracht 291
wordt een deel van een grachtenhuis
omgetoverd tot showroom. ‘De coolste van de
stad, met steeds wisselende stijlen en collecties,
een hightech ontwerpstudio en een
waanzinnige stoffenkamer.’
De Huidenstraat kende opnieuw de nodige
wisselingen. Zo opende in maart op de
hoek met de Herengracht WE ARE
LABELS. Het concept kent kleine, exclusieve
en internationale merken. Met als voorwaarde:
betaalbaarheid. ‘Only great minds can afford
simple style!’ is dan ook de filosofie van Esther
Dibbes, één van de oprichtsters.
LIEBESKIND BERLIN begon op 11 een
eerste winkel in Nederland. De opening van de
zaak in handgemaakte tassen, riemen en schoenen
had heel toepasselijk een Duits tintje met bier
en bratwurst. Het is de tweede winkel van
Marlies Otten van Moscow in de Runstraat.
‘Er is echt sprake van Liebe. De klanten zijn
enorm enthousiast en het merk past bij me.
2
Het is natuurlijk ook heerlijk om door te kunnen
groeien in dit mooie stukje Amsterdam.’
COFFEESHOP BEST FRIENDS trok
de stoute schoenen aan en werd lid. De zaak in
het souterrain van nummer 13 is vorig jaar van
eigenaar gewisseld en heeft sindsdien de beste
reviews. Of het nu gaat om de prettige sfeer of
om de ‘quality polm’!
Een extra opsteker is er voor Relaxed at
Home, de winkel met de opvallende
staldeuren. Ook al was de Huidenstraat bij de
stadsuitleg in 1663 bedoeld als winkelstraat,
nummer 19 hoorde bij de Herengracht. In
1980 werd het voormalige koetshuis volledig
gerestaureerd en sindsdien verkopen ze er bijna
dertig verschillen modemerken. Van bekend en
populair tot eigen ontdekkingen.
De Wijde Heisteeg kende op het oog weinig
veranderingen. Het is de oudste en kortste
van de straatjes en werd in de 15e eeuw genoemd
naar het toenmalige hoekhuis Hayblok.
Nu is het vooral bekend om de veelgeprezen
kapper, de delicatessenzaak, de leuke modewinkels
en dito edelsmid en emaille borden en
bekers. Waarom de drie straatjes die op het
Singel uitkomen korter zijn dan de rest? Ze zijn
in tact gelaten toen de stad in de 16e eeuw uit
zijn voegen barstte en de grachtengordel werd
aangelegd. De bewoners ervan behoorden destijds
niet tot de Poorters en mochten niet binnen
de stadspoorten wonen. Het is nauwelijks
meer voor te stellen maar alleen geboren Amsterdammers
en aangetrouwde of gekochte
poorters hadden dat recht. Tot 1811.
de 9 straatjes nieuwsbrief
Al het hele jaar wordt de Berenstraat
geteisterd door verbouwing van nummer
7, de eerste Nederlandse Bewaarschool uit
1828. Op de hoek breidde Episode met zijn
tweedehands trendkleding uit naar de beletage
van het voormalige kantoorpand De Groote en
de Kleine Beer.
Op 14 vertrok de kapper en kwam KOOKAI
over van de PC Hooft. Eigenaresse Nebahat
Kaya had op meerdere plekken winkels maar
voelt zich eindelijk op haar plek. De straatjes
passen dan ook goed bij zowel haarzelf als het
merk. Het Franse label dateert van de jaren
zestig en staat bekend om zijn subtiliteit en exclusieve
prints.
Aan de overkant werd MENDO niet alleen
genomineerd voor de Dutch Design Awards
maar gingen ze ook internationaal met
citizenM London. En ze brachten een boek uit:
Amsterdam, A metropolitan Village. Een
fotografisch eerbetoon met enkele redactionele
bijdragen: ‘Amsterdam is the most beautiful
place in the world to get lost in.’
Op nummer 22 opende Carlo Scholten zijn
DE9HEREN. Nadat de eigenaar van Bree
vorig jaar plotseling overleed, rondde Carlo de
tassenzaak zo goed mogelijk af en begon aan
zijn eigen droom. De9Heren verkoopt bijzondere
accessoires en cadeaus voor mannen. Van
hoeden en sjaals tot sieraden, handgeborduurde
vlinderstrikken en underwear.
O ok langs de verbindingsstukken van de grachten veranderde het nodige. Zo opende
SECOND FEMALE op Prinsengracht 417-419. Dit is, na de Huiden en de Wijde Hei
de derde winkel van Anne Fleur Halie in de straatjes. Second Female staat bekend als Deens
mode-ambacht en werd in 2000 opgericht. Het wordt wereldwijd verkocht maar telt slechts
drie winkels, behalve twee in Denemarken nu dus ook een in de straatjes.

de 9 straatjes nieuwsbrief
Op de hoek wordt De 5 Keizers van Credit
Suisse eindelijk herontwikkeld. Achter de
gevels van Keizersgracht nummer 271 t/m 287
gaan vijf gebouwen schuil die met elkaar zijn
De Oude Spiegelstraat, het straatje tussen
Singel en Herengracht, is het verlengde
van de Beren- en Wolven. Daar waar de brug
over het Singel wordt verbouwd en de noodbrug
bijzondere verlichting krijgt in het kader
van Amsterdam 2013. Ga daar dus vooral eens
kijken.
SHOEDICTION van Lina Moelja op nummer
3 moest heel veel geduld hebben. Telkens
weer zorgden de werkzaamheden aan de fundamenten
voor nieuw oponthoud. Maar in november
was er dan toch een prachtige winkel
verrezen, die onmiddellijk de aandacht trok
van menig glossy. Shoediction staat voor highend
labels. Van ballerina’s tot een chic stel winterlaarzen.
En voor wie op kleine voet leeft: de
maten lopen open vanaf 35.
ROERENDE ZAKEN op nummer 5 trad
ook tot de vereniging toe. Daar vind je een
classic design stoel uit 1960, een vooroorlogse
lamp of een ‘Space-boy Stars + Stripes’ afvalemmer.
Het wisselende assortiment omvat behalve
classics ook kunst, verzamelobjecten,
decoratieve blikvangers en andere zeldzame
‘roerende zaken en rariteiten’.
De Hartenstraat zag met Lady Day een van
zijn oudste winkels vertrekken. Zie ook
verder in dit krantje. Marc O’Polo kwam er-
verbonden. Een unicum in het centrum. Wat er
gaat komen? Kantoren, woningen en winkels.
Maar daarover meer als er meer bekend is.
Ook aan de overkant in de Wolven wordt flink
verbouwd. Daar wordt de gesloten pui van een
voormalige sportschool opengebroken en zal
binnenkort een winkel verschijnen.
Op nummer 9, waar vroeger Van den Kerkhof
zat, vind je nu APPEL67, het concept van
Alain en Juul Appelboom. Ze hadden al een
winkel in hartje Pijp, maar wilden meer met
9STRAATJESONLINE maakte samen
met PayPal de straatjes het eerste Europese
winkelgebied waar je 24 uur per dag kunt
winkelen en betalen met je mobiel. Het is
een vorm van Window Shoppen, een
QRoute die je langs etalages van een aantal
winkels voert waar je de gewenste producten
scant, betaalt en in no time thuis ontvangt
De Gasthuismolen dankt zijn naam aan de
molen van het Sint Elisabeth Gasthuis. Dit
oudste ziekenhuis van de stad uit de 14e eeuw
sneuvelde voor de aanleg van een nieuw stadhuis,
het huidige Paleis op de Dam. Op de ene
hoek van de steeg vertrok de tabakswinkel, op
de andere vierde SINGEL OPTIEK zijn twaalfjarig
jubileum met veel publiciteit en aanbiedingen.
En:
Op nummer 12 opende in februari
DISTRICT 9 feestelijk de deuren. Een regelrechte
aanwinst voor de straatjes en voor de
modebewuste man, schreef een vooraanstaande
stylist. ‘Een goede mix van luxe en betaalbare
labels. Of je nu jeans of een paar sneakers
zoekt. Zelf ga ik onmiddellijk voor die ene
topgeur waar ik voorheen helemaal voor naar
Parijs moest’.
voor in de plaats. Daarnaast vertok Scissorhands
naar de Raamsteeg en kwam Fab. Op 16
zijn de fundamenten hersteld en zal begin volgend
jaar een nieuwe winkel komen. Een historisch
weetje: bij Hotel Belga op nummer 8
woonde en werkte in de 17 e eeuw Herman
Doomer, de bekende lijstenmaker van Rembrandt.
De schilder kwam er vaker over de
vloer en schilderde ook portretten van het echtpaar
Doomer, die nu in de Hermitage in Petersburg
en in New York hangen.
Appel67 en de merken die hen aanspreken, de
designs en materialen. Juul werkte jarenlang
voor internationale ontwerpers en Alain verruilde
zijn loopbaan in de wereld van feesten
en horeca voor zijn ware liefde: de mode.
Ook BJORN BORG kwam naar de Wolvenstraat
en trok in nummer 1. De kleding,
schoenen, tassen en boxershorts van de voormalig
tennisheld worden verkocht in een
winkel die is gebaseerd op een klassieke
kruidenierswinkel. Met antieke kassa en al.
Ook de Reestraat heeft de afgelopen jaren
veel zien veranderen. En op de valreep
met 2013 verlaat ook CORTINA PAPIER de
straat. De winkel die groot was in alles van
papier gaat verder op het internet. We wensen
Mieke heel veel succes met
NOTEBOOKSOCIETY.NL.
Op nummer 16 kwam in mei ANNLIZ naar
waar eerst Whats Cooking zat. ANNLIZ staat
voor fair fashion voor vrouwen en kinderen.
Maar ook voor geschenken en woonaccessoires
gemaakt van natuurlijke materialen. Mera
Martinot zocht over de hele wereld naar onafhankelijke
ontwerpers die ethisch verantwoord
willen werken en de omstandigheden in de
mode-industrie willen verbeteren.
In Ree 8 opende WIJNSALON DE APO-
THEEK. Het originele apothekersinterieur uit
1800 bestaat nog altijd, ook al was het in de
vorige eeuw lange tijd een Sparwinkel. Nu
staat er wijn op het menu, een proeverij waar
de chef-kok van Pulitzer gastronomische specialiteiten
bij serveert.
Ook in 2012 was het 35-jarig bestaan van
GALERIE LUGHIEN. In 1977 begon
Luchien Kraal in het toen vers herrezen
monument op nummer 17. De opening was
een groot feest, hoewel ze de pers vergaten uit
te nodigen, net als ze er niet aan dachten het
werk te prijzen. Hoe dan ook, een maand later
werd het eerste en meteen het duurste stuk in
huis verkocht. Sindsdien zijn er zo’n zes exposities
per jaar met schilderijen, grafiek en beelden.
En, schrijven kunstenaars in een speciale
uitgave, veel mensen weten de galerie ook te
vinden voor een ontmoeting, een glas wijn met
een babbel en de schaterlach van Luchien.
de 9 straatjes nieuwsbrief 3

de 9 straatjes nieuwsbrief
Opmars van nieuw
soort speciaalzaak
De behoefte aan uniciteit en beleving bij de
consument groeit. Dat zeggen trendwatchers.
Ze menen dat het tijd is voor monowinkels en
superspeciaalzaken. De straatjes zijn daar van
oudsher groot in. Van emaille borden en zijden
stoffen tot spellen, kralen, sokken en pantoffels.
En wat te denken van de Witte Tandenwinkel
of Kramer/Pontifex die in de Telegraaf
zei: ‘Wij hebben kaarsen in alle vormen die je
maar kunt bedenken, van klassieke tafelkaars
naar doopkaars en in de vorm van een doodskop.
Probeer maar eens een oranje of zwarte
kaars te vinden als die kleuren even niet de
trend zijn. Dan kom je bij ons terecht.’
Boete voor rotzak!
Begin 2012 veranderde de reiniging de ophaaltijden
voor de straatjes. Inmiddels wordt er
ook streng gehandhaafd en vielen in de Oude
Spiegel de eerste boetes al. € 85 per verkeerd
aangeboden zak. Let dus op de ophaaltijden. In
de straatjes: dinsdag- en vrijdagochtend - vanaf
06.00 uur (’s ochtends!) tot de vuilniswagen
langskomt.
4
Winkelcriminaliteit
Langs de grachten op maandag en donderdagavond
vanaf 18.00 uur. En: Goed gesloten zak
van maximaal 8 kg. Geen losse dozen. En wie
meer dan 400 liter (9 zakken) per week heeft,
is verplicht tot een bedrijfsafvalcontract. Hoeft
trouwens niet ongunstig te zijn, omdat het Reinigingsrecht
vervalt. Meer info: (020) 5519555
of www.centrum.amsterdam.nl/afval-reiniging.
HUURPERIKELEN
Ook dit jaar is er weer met succes tegen
huurverhogingen gestreden. Blijf er dus niet
alleen mee modderen maar zoek hulp.
Want het meest cruciale blijft: je rechten
kennen en goed onderhandelen. Hier nog
snel een paar belangrijke punten:
• De verhuurder kan géén eenzijdige huurprijswijziging
opleggen. Het is een kwestie
van onderhandelen en zonodig de
Bedrijfshuur Adviescommissie.
• Een door de huurder voorgestelde taxatie
door een makelaar is zelden rechtsgeldig.
Signalementen, oplettende ondernemers en snelle politiemensen als Peter Pisano zorgden afgelopen
jaar voor het oppakken van een aantal winkeldieven. Dat gold ook voor een wisseltrucboef, die in
meerdere straten op miraculeuze wijze wist toe te slaan. Dus hier toch nog maar een enkele tips
die naar voren kwamen:
1. Laat duidelijk zien en weten dat je beveiligd bent.
2. Let op tassen en telefoons achter de toonbank.
3. Sta niet in het zicht bij het opmaken van de kassa.
4. Haal klanten uit de anonimiteit door ze aan te kijken en open vragen te stellen.
5. Doe aangifte, anders kan de politie nog niets beginnen.
6. Op www.hbd.nl zijn online trainingen zoals aanhouden winkeldieven en weerbaarheid.
• Voor zittende huurders gelden andere
prijzen dan voor nieuwe huurders.
• Een nieuwe pandeigenaar heeft geen gevolgen,
want ‘koop breekt geen huur’.
• Loopt het contract ten einde maar is er
nog geen nieuwe huur? Niets aan de
hand, het contract loopt gewoon voor
onbepaalde tijd door.
• Huuropzegging door de verhuurder?
Dit moet én rechtsgeldig zijn én altijd via
de kantonrechter lopen.
de 9 straatjes nieuwsbrief
Felix Meritis en 2013
Komend jaar bestaat Felix Meritis 225 jaar!
Het ‘huis van de burger’ viert dit met de openstelling
van een van de best bewaarde geheimen
van de stad: het oudste nog bestaande
Observatorium. Deze hoogste uitkijkpost aan
de Keizersgracht zal vanaf 19 april weer open
zijn voor publiek. Met bovenop een unieke
kunstinstallatie met sterrenkijkers. Niet zoals
vroeger gericht op de sterrenhemel, maar op citaten
op markante gebouwen door de hele
stad….
Met Google naar
binnen laten kijken!
Google introduceerde Street View Voor Binnen.
Een nieuwe toepassing die de binnenkant van
winkels, restaurants, galeries en andere zaken
minutieus toont en is gekoppeld aan Google
Search, Maps en Local. Ter introductie digitaliseerde
Daan Verhorst van www.bedrijfsfotos.nl
9 zaken in 9 straatjes. Van Alfons de Letter tot
De Kaaskamer, Van Harte, Waxwell….
Extra Uurtje
Het Grootwinkel Beraad Amsterdam City liet
weten dat er een duidelijke verschuiving is in
het tijdstip waarop er wordt gewinkeld. Voor
twaalven is er vaak niet veel te doen terwijl
men rond zessen nog niet is uitgewinkeld. De
trend in de binnenstad is dan ook dat steeds
meer winkels tot zeven uur open zijn.

de 9 straatjes nieuwsbrief
2012 HET BESTUUR
IN HET KORT
Na twee jaar dapper en met een fikse lach de voorzittershamer te hebben gezwaaid, heeft Anouk
van der Lely het bestuur helaas verlaten om meer tijd voor zichzelf te hebben. Nieuw toegetreden
is Emile de Cock, die bijna drie jaar geleden met zijn vriendin Hilde 360volt op de Prinsengracht
begon, een succesvolle zaak in vintage industriële lampen. Ofwel, een uit de hand gelopen hobby
van twee grafisch ontwerpers. Ook al zit 360volt op de gracht, Emile meent absoluut profijt van
De 9 Straatjes te hebben en wil niet alleen op de hoogte blijven, maar ook graag meedenken en
zich inzetten voor hoe het beter en aantrekkelijker kan.
Internationale pers
Les 9 Ruelles, La 9 Calles, De 9 Catorna…
Er is afgelopen jaar weer hard gewerkt aan
internationale aandacht. En de resultaten
mogen er zijn, want of het nu ging om Zweden,
Rusland, Amerika, Brazilië of Duitsland,
geprezen werden de straatjes overal.
De Financial Times bijvoorbeeld: ‘Neem de
ongelooflijk mooie architectuur, een rondvaart,
de topmusea en: de winkels van De 9
Straatjes.’ En Vanity Fairs: ‘In the mood for
some retail therapy? Visit Amsterdam and
the shopping area called De 9 Straatjes. It is
charming and delightful.’
Op 1 na beste
Het aantal fietsen is verdubbeld, het aantal auto’s (van bezoekers én bewoners)
is gedaald. De fietspaden zijn dan ook te beperkt en de overlast
van weesfietsen en overvolle rekken te groot. Amsterdam lijkt er iets aan
te willen doen en investeert 57 miljoen voor nieuwe fietsplekken en
Lonely Planet riep Amsterdam uit tot de op één
na beste stad om in 2013 te bezoeken. ‘Lots of
birthday cake’ schrijft de toonaangevende reisgids.
Zoals 400 jaar grachten, opening van het
Rijksmuseum en jubilea van het Van Gogh,
Het Concertgebouw en Artis. De straatjes zelf
worden geroemd als ‘the tic-tac-toe board of
Amsterdam shopping. Full of quirky little
shops and hidden cafes and cool restaurants.’
Ofwel: ‘It’s areas like this that really make you
feel comfortable in Amsterdam!’
Grote toename bezoekers www.de9straatjes.nl
Het aantal bezoekers van de site van de vereniging maakte in 2012 weer een forste stijging door.
In totaal werd de site 310 duizend keer bezocht en ruim driekwart daarvan betrof nieuwelingen.
Het aantal bekeken pagina’s bedroeg 900 duizend. Met zo’n 9000 lezers was ‘14 x uit eten in de
straatjes’ het meest gelezen bericht. De drukst bezochte ondernemer was opnieuw Pompadour met
7609 bezoekers. Daarna volgde een grote groep met uiteenlopende zaken, zoals LouLou, Kramer,
Zipper, Skins, Le Souk en Carhartt. Oja, kijk ook eens op www.facebook.com/De9Straatjes en doe
er je voordeel mee.
38.000 extra fietsplekken
en 15 km rode fietsstrook
Amsterdam 2013
De stad maakt zich op voor een feestelijk jaar.
2013 staat namelijk in het teken van een groot
aantal mijlpalen. Van de opening van het Rijksmuseum
en jubilea van het Concertgebouw,
Artis en Felix Meritis tot 400 jaar grachten.
Het is namelijk precies 4 eeuwen geleden dat
werd begonnen met de aanleg van de Heren,
Keizers- en Prinsengracht. In nog geen vijftig
jaar groeide Amsterdam toen met 14 kilometer
gracht en 80 bruggen. Als voorzet is alvast Het
Grachtengordel Vijfje geslagen. Dit grijfje is te
koop bij postkantoren en in eigen land een
wettig betaalmiddel. In het 2 e weekend van januari
vindt de officiële aftrap van 2013 plaats
met 24H Amsterdam en de Hotelnacht. Wordt
dus vervolgd.
Amsterdam
Light Festival
Een wereldstad verdient het om in de spotlights
te staan, vindt de organisatie van het
Amsterdam Light Festival. Optimale samenwerking
van overheid, culturele fondsen en
bedrijfsleven moet het festival tot een van de
grootste van Europa kunnen maken. Hoofdonderdelen
dit jaar zijn: De Illuminade, Boulevard
of Light, De Christmas Canal Parade
door de Prinsengracht. En Socialight met
lichtprojecten door de hele stad. Het duurt
nog tot 20 januari.
fietsstroken, meldt het Meerjarenplan Fiets 2012 - 2016. Geen onnodige
luxe, want het fietsgebruik steeg met ruim 40 procent naar 490.000
fietsritten per dag. Dat is zo’n 2 miljoen kilometer. Ook economisch gezien
is investeren in voorzieningen dringende noodzaak, want vergeleken
met de andere vervoersvormen levert dat het meeste effect per euro op.
Nog een paar fietsfeiten: uit onderzoek bleek dat iedere Amsterdammer
1,5 fiets bezit en dat 15% van alle buitenstaande fietsen zelden tot nooit
gebruikt wordt gebruikt. De helft daarvan blijkt trouwens in het centrum
te staan.
de 9 straatjes nieuwsbrief 5

de 9 straatjes nieuwsbrief
BRUG 5
De werkzaamheden aan Brug 5 zijn tijdelijk gestaakt
omdat de werkplannen moeten worden
aangepast. De hoop is nog altijd dat in augustus
2013 alles weer op orde is. Tot die tijd zal het
geen pretje zijn voor de ondernemers aan de
Oude Spiegel, met Reisboekwinkel Evenaar en
modezaak Portonovo op kop. Schrale troost: je
kunt er goed zien wat het betekent om vierhonderd
jaar erfgoed op orde te houden. En: de
noodbrug krijgt in het kader van Amsterdam
2013 opvallende en bijzondere verlichting.
Bezoekersonderzoek
2012
Bezoekers gaven Amsterdam een ruime 8 op
een schaal van 10. Het betrof dan met name de
sfeer, de compactheid van de stad en de architectuur.
Negatief scoorden drukte, prijspeil en,
hoe kan het ook anders, de veelheid aan fietsen
en properheid!
6
• In het kader van Amsterdam 2013 is er een toolkit samengesteld. Interesse? Kijk op www.IAmsterdam.nl
• De voorraad blauwe folders ligt bij Stout en De9Heren in Beren 9 en 22 en in de Huiden bij Art Deco op 20.
• De feestverlichting nog niet betaald? De vereniging probeert eea zo goed mogelijk met Homan te regelen,
maar het komt natuurlijk maar helaas altijd weer op de penningen aan en: een voor allen en allen voor een.
(Bij problemen Homan: 0297-282121)
Brug 5 over het Singel was oorspronkelijk trouwens
een houten balkbrug. In 1753 werd deze
vervangen door een stenen boogbrug, waarna in
1910 stalen liggers werden aangebracht. Het
Singel vormde lange tijd de stadsgrens waar ook
de stadsmuur stond en van waaruit de grachtengordel
werd aangelegd. De straatjes die toen al
op het Singel uitkwamen, werden daarbij in tact
gelaten, daarom zijn deze korter dan de rest.
Het is nu nauwelijks meer voor te stellen, maar
de bewoners ervan behoorden destijds niet tot
de Poorters, wat betekende dat ze tot 1811 buiten
de stadspoorten moesten wonen. Nog een
weetje: Brug 5 stond tot 1894 bekend als Appelmarckt.
de 9 straatjes nieuwsbrief
‘Toen den Appelmarckt met de
stad zelve toenam in nering en
grootte werd zij in 1616 overgebragt
tusschen de Hey- en Raembruggen,
waer de muyr deser
Stede plagh te staen. Appelen
waren de geliefkoosde vrucht
der oude Amsterdammers. Wilden
ze iets prijzen, dan heette
het: ‘ze smake as emmer-appelen
en rijsenbrij’. En wilt ge nu
eens weten welke soorten onze
voorouders in dien tijd daar
zoal gingen koopen?
Goudtgeele queen, Schijvelingen,
Soppegegroenkens, Keyserinnen….
’t Was dan ook geen
wonder dat het daar tusschen
de Hey- en Raembruggen vaak
vol scheepen en schuyten lag.’
(Jan ter Gouw, 1874, Amstelodamiana)
BRIC-toerist groeit
spectaculair
Onderzoek wees uit dat het aantal toeristen uit
de BRIC-landen spectaculair groeit. Zo was de
groei van Brazilianen het grootst en nam het
aantal Chinezen en Russen met bijna een derde
toe. In totaal bezochten bijna een half miljoen
BRIC-ers Nederland, waarvan vooral de Chinezen
en Russen veel in winkels besteedden.
Uitgave van:
Ondernemersvereniging De 9 Straatjes
Foto’s:
Julien Winkel
Vormgeving en Drukwerk:
Elco Extension - Prinsengracht 380

de 9 straatjes nieuwsbrief
DE 3 LADY’S OF VINTAGE:
MARIJKE BIJKERK, LAURA DOLS
EN AGNES GILES
Jij was de partygirl, zeggen ze tegen Agnes Giles van Zipper. Ze, dat zijn Marijke Bijkerk van
Lady Day en Laura Dols, beiden al net zo bekend van de echte vintage look en de Hollywood
glitter en glamour. Gekscherend noemen ze zich voddenkoninginnen, maar in werkelijkheid
behoren ze tot de grondleggers van de tweedehands mode.
Zipper, Lady Day en Laura Dols in de Huiden-,
Harten- en Wolvenstraat zijn al decennialang
een begrip bij menig modeliefhebber en stylist.
De drie tweedehands modezaken stonden aan
de basis van het succes van de straatjes en trokken
een jong en hip publiek naar een destijds
tamelijk afgetakelde buurt, die vooral was gericht
op de noden van de bewoners langs de
grachten. Erg vreemd aangekeken werden ze
toentertijd door de bakkers, slagers, elektriciens
en apothekers niet, hoewel de buren van
Laura Dols nog wel een privédetective inhuurden
om die hippie naast hen door te lichten.
De drie vrouwen zitten voor een terugblik bijeen
in De Doffer, het bruine café in de Runstraat
dat ze vanaf hun begindagen kennen.
Aanleiding is Marijke Bijkerk, die na ruim
veertig jaar in juni stopte met Lady Day. Ze
woont nog altijd in de Hartenstraat maar deed
de winkelruimte van de hand. Het aanbod was
zo gunstig dat de tijd rijp leek om een fulltime
leven in vintage te beëindigen. Hoe dat bevalt?
Nog altijd goed, zegt ze. ‘Maar als ik anderen
iets nieuws zie opzetten, begint het wel te kriebelen.
Mag ik niet nog een keer, kan ik dan wel
uitroepen, ik weet precies hoe het moet!’
Voortzetting van Lady Day was natuurlijk leuk
geweest, maar zeker in de straatjes niet haalbaar.
‘We zijn een uitstervend ras,’ luidt de conclusie.
‘Wie begint er nou nog aan zo’n
bewerkelijke handel? Het vraagt zoveel liefde
en inzet dat het iets van een verslaving heeft.’
Lady Day, Laura Dols en Zipper begonnen in
de straatjes in 1970, 1976 en 1983. Ze kennen
elkaar, ruilden wel eens handel en liepen elkaar
op de vreemdste plekken tegen het lijf. Zoals
die keer dat Marijke Laura met een zak hoedjes
zag zeulen op een markt in Pasadena. Ook
verwijzen ze altijd naar elkaar. Hoewel, bij de
zoveelste klant zeiden ze ook wel eens: ‘Lady
Day? Die is dood!’
Alle drie hielden ze van jongs af aan van kleren
en wilden een winkel. En voor alle drie lag het
begin zo’n beetje bij het Waterlooplein, in de
zestig het mekka van tweedehands kleding. Ze
stonden er een blauwe maandag maar deden er
in ieder geval hun eerste inkopen. ’s Ochtends
naar het plein, dan wassen en vaak nog dezelfde
dag verkopen. Het was de tijd van de
bloemetjesjurken en legerkistjes en de voddenhandelaren
op het plein wisten niet wat hen
overkwam toen hippies massaal belangstelling
voor hun waar begonnen te tonen. Tot die tijd
was tweedehands armoedig, dat kocht je niet
uit vrije keus. De straatcultuurhip bracht verandering,
daar kon je je mee afzetten en onderscheiden.
Mode-eisen waren er nauwelijks.
Alles was nieuw en alles mocht. Het ging er om
‘dat je het begreep’, dat je door had hoe je erbij
kon lopen zoals iedereen erbij zou willen
lopen. Een charleston jurk gecombineerd met
een Indiaas vestje, en daar dan nog plateauzolen
bij die alleen in Engeland waren te krijgen,
en een kraaltjestas. ‘Als dat je lukte, begreep je
het’, roepen ze.
Na de eerste stappen op het tweedehands pad,
werkten ze zich al snel bij voddensorteerbedrijven
binnen, waar ze tussen de onafzienbare
bergen afdankertjes naar geschikte handel
speuren. Bij gebrek aan een rijbewijs ging Marijke
er in het begin met de taxi naar toe, Laura
fietste en nam later de trein naar België. Als de
douane dan bij de grens naar haar enorme zakken
handel wees, zei ze: ‘Vuile was meneer, ik
ga naar mijn moeder’.
Zipper deed en doet nog altijd vooral in Amerikaans.
John, de man van Agnes, komt daar
vandaan en toen ze er de eerste keer op familiebezoek
waren, keerden ze met een cadillac en
twee baaltjes vodden terug. Hun winkel verwierf
dan ook onmiddellijk bekendheid met
petticoats en rock & roll. Hoe gekker hoe
beter. ‘Het Amerikaanse goed heeft nu eenmaal
meer presence,’ vertelt Agnes. ‘Alles is net iets
groter en opvallender, van de kragen tot de ruiten
en de kleuren.’ Precies, zeggen Laura en
Marijke. ‘Wij waren hier maar aan het trutten.
Nog altijd. Vrijwel alles is hier hetzelfde, niemand
valt op.’
Laura Dols ontwikkelde zich als koningin van
de 9 straatjes nieuwsbrief 7

de 9 straatjes nieuwsbrief
de jurken. ‘Daar heb ik het meeste affiniteit
mee. Als ik aan het sorteren ben, ruik ik gewoon
wat een mooie jurk is.’ Ook Lady Day
kreeg na de bloemetjesjurk en de Engels witte
legerschoen een echt handelsmerk: de winkeldochter.
Dan reed Marijke met haar compagnon
van de ene Belgische winkelstraat naar de
andere, op zoek naar zaken die op hun eind liepen.
Zag het er stoffig genoeg uit dan belden ze
aan. Of ze misschien of zolder mochten kijken
of er iets van hun gading lag. Soms werden ze
de deur gewezen maar soms ook kregen ze
zelfs een warme maaltijd. En tot op het laatst
reisden ze op die manier heel Europa af.
Al met al kenden ze een relaxte bijna zorgeloze
start en hadden ze nog geen flauw idee dat het
hun eindbestemming zou kunnen zijn. Alles
was ladieda. Veel losser en wilder dan nu. Iedereen
deed zijn eigen ding en met elkaar was
je de stad, zeggen ze. Kassa’s en prijskaartjes
bleven lange tijd taboe en als de stapel verdiend
geld groot genoeg was, gingen ze weer
inkopen. Toch is het ook zwaar werk, want
van alle afgedankte goed is nog geen één procent
de moeite waard. Sorteren, zakken sjouwen,
in grote hallen tussen de duizenden kilo’s
afdankertjes zoeken naar dat ene bijzondere
stuk. Een soort goud delven, dromen van een
goudader. Je ziet een hoekje stof uit een baal
steken en je weet: dit is het, dit moet ik hebben.
‘Ik hou echt van de geur van vodden,’ vertelt
Laura, ‘hoe vochtiger hoe beter.’ ‘En het geouwehoer
van de sorteerders,’ voegt Marijke toe.
‘Altijd dezelfde verhalen, maar je hoort erbij, je
bent een van de jongens. Zo krijg je ook goodwill
en bewaren ze spullen voor je.’
Zodra ze een sorteerloods naderen begint de
adrenaline te stromen en lijkt niets mooier dan
vodden redden van de ondergang. ‘Als ik het
niet doe,’ zegt Laura, ‘dan wordt zo’n jurk in
stukjes gesneden en is hij weg.’ Ze hebben dan
ook behoorlijke voorraden en bewaren veel. ‘Ik
8
BELANGRIJKE TELEFOONNUMMERS
Meldpunt reiniging en bestrating (020) 551 9555
Handhaving openbare ruimte (020) 5519645
Politie 0900 - 8844 Spoed 112
Vragen over de gemeente of het stadsdeel: 14 020
Buurtregisseur Peter Pisano: via 0900 8844
Doelgroepenteam (alleen voor concrete meldingen) 06-20620173
9straatjesmanager Lony Scharenborg 06 -13500138
kan soms ook moeilijk afscheid nemen,’ vertelt
Agnes. ‘Je kunt iets wel zo maar in de winkel
hangen, maar iemand moet het echt waarderen,
het gaat toch om mooie oude spullen waar
je zorgvuldig mee moet omgaan.’
Waar het succes van hun winkels vandaan
komt? Misschien dat ze hun eigen smaak bleven
volgen en nooit iets inkochten dat ze zelf
niet leuk of interessant vonden. Ze zouden het
hoe dan ook nooit hebben voorspeld en legden
ook geen archief of zo aan. Het was maar gewoon
2 e hands dus waarom zouden ze. Dat wil
echter niet zeggen dat ze niet met hun tijd meegaan,
want ondanks hun unieke kledingstukken
hebben zowel Zipper als Laura Dols ook
een webshop. Maar: Lady Day is al gestopt en
de toekomst lijkt meer dan somber. De bijzondere
stukken worden schaars, de prijzen hoog,
en alles is vintage gaan heten. ‘Het is een totaal
vercommercialiseerde wereld geworden,’ zegt
Marijke. ‘Toen ze tweedehands vintage gingen
noemen, was het hek van de dam. Opeens was
De allerbeste feestdagen en een goed 2013. En:
NieuwJaarsBorrel + AlgemeneLedenVergadering
Komt allen! Woensdag 30.01.13
in De Doffer (Runstraat)
Inloop vanaf 18.30 uur. Start om 19.00 uur.
de 9 straatjes nieuwsbrief
je ook geen zigeuner meer maar iemand die in
vintage doet.’
Zelfs grote merken doen er tegenwoordig in.
Met authenticiteit of liefde lijkt dat weinig
meer van doen te hebben. Datzelfde geldt voor
de zogenaamde Vintage Showrooms die in
Amerika opkomen en waar alle items goud
waard zijn. De gekte lijkt begonnen met Levi’s
Big E, waarvoor met name Japanners zo ongeveer
een moord pleegden. Wat dat betreft blijven
Londen en Amsterdam nog altijd de beste
plekken. Daar kan je voor honderd euro nog
een leren jack vinden dat in de VS of Japan het
tienvoudige kost. ‘Het lijkt echt een afstervend
gegeven,’ zeggen de oprichtsters van drie van
de meeste beroemde tweedehands winkels van
ons land. ‘De grondstof raakt op en als je als je
al een vondst doet, wordt het binnen een paar
weken nagemaakt en hangt het nieuw bij
H&M.’ Aan de andere kant komen ze nog altijd
kleding waarvan ze denken: geweldig,
maar wie zal het durven dragen?