Download PDF (Dutch) - Future Ideas

echter ook een nuttige bestemming krijgen, bijvoorbeeld voor verwijdering van arseen en/of
sulfide”.
5.2 Phoslock®
Phoslock® is een kleiproduct [bentoniet], dat is gemodificeerd door het inbrengen van het
zeldzame aarde element lanthaan in de kleistructuur. De lanthaan is electrostatisch gebonden
aan de bentoniet en reageert 1:1 met fosfaat 17 : La 3+ + PO4 3- LaPO4
Het is ontwikkeld door de Australian Water and Rivers Commission [WRC] en hun
onderzoekspartner de Commonwealth Scientific and Industrial Research Organization [CSIRO].
Momenteel wordt het vervaardigd en gedistribueerd door Phoslock Water Solutions Limited
[PWS] als een droog granulaat; dit wordt ter plaatse gemengd met water, waarna het aan het
waterlichaan wordt toegevoegd als een slurrie. De slurrie bindt fosfaationen, terwijl het door de
waterkolom naar beneden zakt, en vormt een dun afdekkend laagje op de waterbodem, dat
eventueel ook fosfaat afvangt wat vrij komt uit het sediment bij zuurstofloze omstandigheden
[interne nalevering].
De binding van lanthaan met fosfaat is onomkeerbaar en deze binding blijft onder niet-neutrale
zuurgraad [werking over pH-bereik 4-11] en ook onder zuurstofloze omstandigheden
onveranderd (J. F. X. van Oosterhout & M. Lurling, 2010). Eén ton Phoslock® is geschikt voor het
verwijderen van 34 kg fosfaat (PO4) of 11 kg fosfor (P). [site Phoslock]
Phoslock® is in Nederland gepresenteerd op de vakbeurs Aquatech 2006. Het is in 2008
uitgeprobeerd in het 6 hectare grote watergebied van camping Het Groene Eiland in
Appeltern 18 .
Miquel Lurling en Frank van Oosterhout van Wageningen Universiteit, Aquatische Ecologie en
waterkwaliteitsbeheer hebben de Flock&Lock-methode ontwikkeld, waarbij eerst álle in het
water aanwezige fosfaat [opgelost en particulair] wordt neer geslagen met behulp van een
uitvlokmiddel, waarna het fosfaatfixatief Phoslock® zorgt voor de vorming van een afdekkend
laagje op de onderwaterbodem. In april 2008 is de methode op praktijkschaal toegepast in de
zwemplas De Rauwbraken in Berkel-Enschot, waar gekozen is voor het uitvlokmiddel PAC 39 19
[(Lurling & Oosterhout, 2009; J. F. X. van Oosterhout & M. Lurling, 2010).
Lanthaanfosfaat is analoog aan het van nature voorkomende mineraal rhabdofaan
LaPO4•nH2O(s) met het extreem lage oplosbaarheidsproduct Ksp= 10 -24.7 – 10 -25.7 mol 2 l -2 (Lurling &
Oosterhout, 2009, p. 12). Toch is er geen overeenstemming over of er risico’s optreden bij het
gebruik van Phoslock®. Volgens de producenten van Phoslock® heeft het een zeer lage toxiciteit
en is het veilig om onder alle milieu-omstandigheden te gebruiken in de aanbevolen
doseringen 20 , maar in Nederland is men terughoudend met het toevoegen van chemische
stoffen aan het oppervlaktewater en dus ook met dit middel 21 . “De laatste tijd wordt het product
commercieel vermarkt en je ziet dat men dan vooral ook probeert negatieve berichtgeving tegen
17 http://www.phoslock.com.au/
18
http://www.gelderlander.nl/voorpagina/maasenwaal/3566046/Groene-Eiland-Proef-blauwalg-geslaagd.ece
[16/8/2008]
19 een polyaluminiumchloride met 39% w/w aluminium als Al2O3 , gebufferd met Ca(OH)2 om een pH val te
voorkomen
20 http://www.phoslock.com.au/ Eco-Toxicity Assessment page
21 http://nl.wikipedia.org/wiki/Phoslock
Reductie fosfaatafspoeling door ijzerhoudend materiaal Page 59