Download pdf - Reclassering Nederland

eclasseriNg NederlaNd september 2010 | 18
Daders maken slachtoffers. Victor Jammers onderschrijft de noodzaak
van straf. ‘Ik snap het verdriet, de boosheid, de roep om vergelding.
Zeker als het rechtsgevoel op z’n grondvesten staat te trillen
door grof geweld, brute moord of andere minachting voor andermans
lijf en leven. Maar met mensen alleen maar opsluiten maak je geen
veiliger samenleving. Kijk maar naar de Verenigde Staten, waar de
gevangenissen uitpuilen. Daarom mag de broodnodige aandacht voor
slachtoffers niet gaan ten koste van die voor daders en het terugdringen
van hun recidive. Geen tegenstelling dus. Slachtofferhulp en
reclassering zijn twee kanten van eenzelfde medaille. Het zichtbare
raakvlak is – net als bij een medaille – een smalle rand, maar onmiskenbaar.
Het belang is gemeenschappelijk.’
Slachtoffers staan centraal. Victor Jammers blijft erop hameren:
hen is wat aangedaan. ‘Nieuwe wetgeving is een steun in de rug. Ze
krijgen bijvoorbeeld ruimte op een betekenisvolle plek, in de rechtszaal.
Niet om de strafmaat op te krikken, want rechters zijn opgeleid
en getraind om een objectieve meetlat te gebruiken. Maar slachtoffers
kunnen vertellen wat hen met het delict is aangedaan. Dat kan helpen
bij de verwerking en completeert het beeld. Misschien verkleint het
ook de recidive, maar daar ben ik niet optimistisch over. Daders weten
doorgaans donders goed wat ze overhoop halen. Toch heeft een goed
begeleide ontmoeting waarde. Zeker als het slachtoffer erom vraagt of
er van harte mee instemt. Voor ons is dat trouwens een voorwaarde.’
De bejegening is bepalend. Victor Jammers benadrukt inlevingsvermogen.
‘We hechten bij dader-slachtoffergesprekken aan goede begeleiding.
Bij de praktijk in de rechtszaal zetten we soms vraagtekens.
Rechters zijn ongetwijfeld van goede wil, maar de rechtspraak gaat wel
eens over de hoofden van gewone mensen heen. Dat komt door de
spelregels, de gebruiken, de taal en de argumentatie. Die zijn afgestemd
op professionals. Maar een slachtoffer moet ook begrip ervaren
en de juridische redenering in begrijpelijke taal krijgen opgediend. Het
is goed hier meer aandacht aan te schenken, goed voor de slachtoffers,
maar ook voor het rechtssysteem. Je koopt er niets voor als verhalen
over een verkeerde bejegening op verjaardagsfeestjes blijven rondgaan.’
Slachtoffers willen erkenning. Victor Jammers ziet daarin het
begin van verwerking. ‘Soms is een hele wijk slachtoffer. Van vernielingen,
onrust, dreiging. Ik kan me voorstellen dat de buurt genoegdoening
ervaart als ze profiteert van werkstraffen. Als ze ziet dat daders
iets positiefs terug moeten doen. Het is de moeite waard om uit te
zoeken wat daarvoor de beste manier is. Welk werk? In de eigen wijk,
of juist elders? De confrontatie dader-slachtoffer kan helpen, zo weten
we. Maar ze mag voor de getroffene niet bedreigend of pijn toevoegend
zijn. En natuurlijk moet je uitkijken, dat je van daders geen
slachtoffer maakt door hen een blijvend stempel op te drukken.’
Reclassering Nederland onderschrijft het belang van gesprekken
tussen slachtoffer en dader en gaat ze toepassen.
■ ze passen in de missie en visie van de organisatie
■ ze helpen slachtoffers bij de verwerking van de misdaad
■ ze bieden daders de kans hun verantwoordelijkheid te nemen
Reclassering Nederland: landelijke werkgroep en regionale invoering
10
minuten
Even tijd voor
de reclassering