Download pdf - Reclassering Nederland

eclasseriNg NederlaNd september 2010 | 8
‘Een interessant fenomeen. Voor mij is de werkstraf geen alternatief
pad maar een serieuze hoofdweg. We hebben allemaal de mond
vol van de gevolgen die kleven aan de gevangenis. Voor de partner, de
huisbaas of de werkgever kan dat net de laatste druppel zijn. Weg
woning, werk of relaties… welkom recidive. Dat weten we met z’n allen
en toch ruilen we de cel niet makkelijk in voor de werkstraf. Dat komt
door praktijkgebreken en het negatieve imago.’
‘Mensen reageren snel. En vaak zonder remmingen. Ze horen het
verhaal van een misdaad en staan in vuur en vlam. Straf moet vooral
pijn doen. Hel en verdoemenis! De nuances van de rechtszaal, de persoonlijke
omstandigheden, de gewenste gevolgen; ze tellen niet mee.
Buitenstaanders zien bijvoorbeeld het doodgereden kind, minder de
andere levens die daar ook bij betrokken zijn. Rechters moeten de
woedegevoelens wegen en zo nodig relativeren. Hun opgave is het
toepassen van de abstracte wet in hoogstpersoonlijke omstandigheden.
Op maat, zo vind ik. Tegelijkertijd is het belangrijk dat ze
gezamenlijk goed naar geluiden uit de samenleving luisteren.
Anders zullen politici aldoor de zaak dicht willen timmeren met
minimumstraffen, waarbij rechters dan weer in een kramp schieten.’
‘Het strafkarakter is zoek. Duizend euro boete of een jaar de cel in is
voor niemand dagelijkse kost. Werken wel. Dat als straf over het voetlicht
krijgen, is zowel een opgave voor rechters als voor de reclassering.
Een werkstraf van tien of vijftien uur – zeg maar twee dagen schoffelen
– zet voor de mensen weinig zoden aan de dijk. Maar vijf of tien vrije
zater dagen inleveren, of een paar weken vakantie, dat tikt wel aan. Dus:
in plaats van de cel een langere werkstraf. De uitvoerders van werkstraffen
moeten duidelijk maken dat het geen lolletje is. In hun spelregels, in
wat ze daar tegen de buitenwereld over melden, maar ook in wat ervan
te zien is. Mijn moeder zei altijd: til je poten op en slof niet zo. Daarom
mag de reclassering niet toestaan dat werkgestraften er maar een beetje
bijhangen. Voor lamlendigheid is geen plek.’
‘Goed motiveren is nodig. Bij elk vonnis. Niet blijven steken in mandarijnentaal
en enkel melden dat de sanctie passend en geboden is. Bij
de derde veroordeling voor fietsendiefstal uitleggen waarom celstraf. En
waarom bij tien plaatjes kinderporno misschien toch niet. Half Nederland
kijkt wel eens naar porno. En als je dan je server open hebt staan
en verwerpelijke bijvangst niet meteen goed wist, ben je behoorlijk
stom. Maar je bent niet automatisch een gevaarlijke zedendelinquent.
Zelfs niet als de media er dat van willen maken. Sommige tv-programma’s
en kranten verstoren, ook op het gebied van de werkstraf, een
evenwichtige beeldvorming. Tegen één uitzending van Zembla kunnen
geen twintig publiciteitscampagnes op. Werkstraf een makkie? Ik denk
van niet. Laat het wetenschappelijk uitzoeken. Is het niet zo? Schreeuw
de feiten dan van de daken. Is het wel zo? Pas je uitvoering aan.’
In Amsterdam loopt een onderzoek onder tweehonderd
werkgestraften. De eerste resultaten:
■ voelt als echter straf: 80 procent
■ is vooral ook een waarschuwing: de helft
■ leerzaam: 40 procent, nuttig: 56 procent
■ saai: de helft, smerig: een derde, leuk: een kwart
www.werkstraffen.nl
10
minuten
Even tijd voor
de reclassering