Jaargang 23 - 4e Editie - Nederlands Vereniging In Karinthie

Jaargang 23 - 4 e Editie

In deze Uitvlieger
Colofon
De Uitvlieger is een tijdschrift
van de Nederlandse Vereniging in
Kärnten en verschijnt vier keer per
jaar.
Hoofdredacteur:
Hans van Leuven
Redacteur:
Tom Zoomers
Saskia Bischof-Donker
Corine Pleunis
Layout:
Arjan Soutendijk
Adres
Ottilie von Herbert Weg 12,
9081 Reifnitz,
E-Mail adres
redactie@nvik.at.
Kopij voor de volgende uitgave
a.u.b. voor 1 Maart insturen.
2 - De Uitvlieger
Hoor de sneeuw valt
Het liedje is wel “hoor de wind waait door de bomen”, maar dit
jaar had vrouw Holle bedacht om het maar eens goed te laten
sneeuwen toen Sinterklaas de Nederlandse kinderen in Karinthië
bezocht.....
Pagina 16
En ineens is hij weg ....
De uit 1969 daterende 54 meter hoge toren uit staalbeton wordt
na 44 jaren vervangen door een 100 meter hoge toren uit hout.
Meer als zes miljoen bezoekers telde de toren, waaronder vele
Nederlanders.
Pagina 7
Bitterballen uit eigen keuken
Missen jullie het ook wel eens.....? Een lekkere bitterbal, dit is toch
één van de meest Hollandse recepten. Vanaf nu kan iedereen die
wil, een lekkere bitterbal maken. Je zult merken, hoe vaker je ze
maakt, hoe beter ze smaken.
Pagina 20
Verder nog ....
Van de voorzitter Pagina 3
Van het secretariaat Pagina 4
Van de redactie Pagina 5
Im Memoriam Pagina 5
Van de ambassade Pagina 6
Naar Karinthië gekomen Pagina 8
Nederlandertje spelen Pagina 11
Hallo allemaal Pagina 12
Frisch und g‘sund wichsen Pagina 13
Voor de kinderen Pagina 14
De familie Sinterklaas Pagina 18
Boekje open uit het verleden Pagina 19
Karinthie in trek bij Nederlanders Pagina 21
Mundart Pagina 21
Krampus de broer van Zwarte Piet Pagina 22
Dubbel gevoel Pagina 24
Weten wat je doet Pagina 25
Rinkeldekinkel Pagina 26

Van de Voorzitter
Beste lezers,
Een dikke Uitvlieger ligt nu voor
U. En de kwaliteit ervan verdient
het mijns inziens om in gedrukte
vorm te worden gelezen.
Een compliment dus aan
de redactie en aan Arjan
Soutendijk, die ondanks drukke
schoolaangelegenheden, de layout
weer prima verzorgd heeft.
Sinterklaas heeft onlangs
gewoontegetrouw een bezoek
gebracht aan onze Vereniging.
Activiteitencommissaris Marijke
Streefkerk had de organisatie
goed voorbereid en verdient
daarvoor alle lof. De gastvrijheid
van Jeannette, Monique en
Martijn was groot en de hulp van
enkele leden bij het versieren van
de ruime zaal en het begeleiden
van de kinderen en hun ouders
valt eveneens erg te prijzen.
Ik heb eind november, mede
namens de NVIK afscheid
genomen van Theo van Schie.
Theo was de eerste voorzitter
van de Vereniging die door hem,
met enkele bestuursleden, op
30 april 1989 werd opgericht
en bleef 6 ½ jaar in die functie
actief.
Na het verlies van zijn vrouw
Mitzi en een onverwachte knie
operatie (op 90 jarige leeftijd!)
daarna, belandde hij tijdelijk in
een verpleeghuis in Klagenfurt.
De bedoeling was om via zijn in
Nederland wonende kinderen te
proberen om in een Nederlands
verzorgingstehuis te worden
opgenomen. Dat is uiteindelijk
na 6 maanden gelukt.
Hij was in Klagenfurt niet op
zijn plaats. Hij was ongeveer
de enige persoon waarmee de
verpleegsters normaal konden
praten. Dat was ook het enige
verzetje van Theo, naast de paar
leden van het 1e uur die hem
geregeld opzochten.
En hij kon en wilde niet
begrijpen dat je € 3000 per
maand (!!) moest betalen voor
deze desolate omgeving en noch
de Oostenrijkse verzekering
noch de AWBZ in Nederland
ook maar iets wilden bijdragen.
Hij vroeg mij de oudere leden
van de NVIK te waarschuwen
dat hen dat ook kan overkomen
als je een niet uitgebreid
verzekerde Nederlander bent en
geen onderdak meer hebt waar
je verzorgd kan worden.
Zodra Theo vertrouwd is geraakt
aan zijn nieuwe omgeving zal
hij zijn adresgegevens bekend
maken. Een oud marinier die
heel veel heeft beleefd in zijn
leven en daar nog boeiend over
kan vertellen. Ik hoop dat wij
spoedig meer van hem mogen
horen.
Op 3 januari a.s. vindt in
Egydener Hof opnieuw een
“1e hulp met AED” cursus
plaats. Leden die vorig jaar de
cursus hebben gevolgd worden
uitgenodigd hun kennis op te
frissen en nieuwe cursisten zijn
eveneens van harte welkom.
Meer nieuws volgt.
Op de website is de rubriek
“Dienstverlening door leden”
opgeleverd. Het is heel
eenvoudig om daar uw diensten
aan te bieden aan leden en niet
leden. Inloggen als lid en de
rubriek aanklikken. Daarna de
vragen invullen en afsluiten!
Ik wens u veel leesplezier toe.
En vooral prettige feestdagen,
een gezellig uiteinde en een goed
en gezond 2013!
Met vriendelijke groet,
Charley van Niehoff
Nieuwjaarsreceptie zondag 13 Januari 15.00 Uur in Gasthof Zur Post in Ossiach
De Uitvlieger - 3

Van het secretariaat
Alweer bijna een
jaar voorbij. De tijd
vliegt en zo ook de
werkzaamheden van
het secretariaat. Het
afgelopen jaar zijn
de werkzaamheden
uitgebreid met het
verzendklaar maken
en versturen van
ons periodiek “De
Uitvlieger” .
Naamstickers maken,
periodiek in envelop
doen en naar het postkantoor
brengen. Daar eigenhandig
met een stempelapparaat alle
enveloppen van een prachtig
poststempel voorzien. (dan zijn
de verzendkosten iets lager). De
aanmeldingen van nieuwe leden
komen bij het secretariaat binnen
en zo ook de opzeggingen. Het
afgelopen jaar heeft de vereniging
er weer een aantal nieuwe leden
bij gekregen. Helaas ook wat
opzeggingen, om verschillende
redenen. Wegens vertrek naar
Nederland, of geen interesse meer
in de vereniging. Of vanwege
overlijden.
Dan het beantwoorden van de
vele mails. Oostenrijk blijft een
geliefd land voor emigratie. Het
4 - De Uitvlieger
secretariaat krijgt vele vragen.
Dat varieert van: Heeft U een
baan voor mij? Tot wilt U ons
huis promoten voor verhuur?Of
wij willen ook een vereniging
starten in een ander deel van
Oostenrijk.
Het bijhouden van de leden
administratie. Op zich geen
probleem zij het echter dat leden
soms vergeten de wijzigingen
door te geven. Een ander
mailadres, een nieuw woonadres,
een ander telefoon nummer. Dat
maakt het moeilijker om alles up
to date te houden.
Het bestuur bestond dit jaar uit
voorzitter Charley van Niehoff.
Helaas heeft er nog steeds
niemand zich aangemeld voor
de vacature vice voorzitter.
Dan penningmeester Louise
Holwerda en Rob Soutendijk
als vice penningmeester.
Activiteiten worden gedaan
door Maryke Streefkerk. En
het secretariaat door Hetty
Zoomers.
Het bestuur is vijf keer
bij elkaar geweest om
te vergaderen. We gaan
weer een nieuw jaar
in. De eerstkomende
werkzaamheden zijn het
organiseren en voorbereiden
van de Nieuwjaarsreceptie
en de jaarvergadering. De
nieuwjaarsreceptie zal worden
gehouden op zondag 13 januari
2013 in Gasthof “ zum Post” in
9570 Ossiach (Van 1500 tot 1700
uur)
Bovendien zijn we op zoek naar
leden die tot het bestuur willen
toetreden i.v.m. het te verwachten
vertrek van één of twee leden van
het huidige bestuur.
Het bestuur wenst iedereen een
heel fijne Kerst en een gelukkig
en gezond Nieuwjaar!

Van de Redactie
Sinterklaas is op bezoek geweest,
de winter ligt centimeters hoog
voor de deur en Uw redactie
heeft opnieuw geprobeerd een
interessante en leuke Uitvlieger
te maken.
U vindt in deze extra dikke
uitgave naast de gebruikelijke
rubrieken zoals informatie
van het bestuur, nieuws van
de ambassade, een recept
(oerhollandse bitterballen), het
jeugdverhaal van Rob Soutendijk
en natuurlijk een verslag van het
bezoek van de Sint deze keer van
de hand van Corine Pleunis en
Tom Zoomers.
Tom gaat verder met een doekje
open te doen uit het verleden
van de vereniging en Saskia
Bischof geeft weer les in Kärntner
Mundart. Ook vertelt zij over
frisch und g’sund wichsen op 28
december de dag van de onnozele
Im Memoriam
Helaas zijn in juli dit jaar twee
van onze leden overleden.
Ons langjarige lid Kees de Baat
op 11 juli jl. op 90-jarige leeftijd
in Rhenen overleden.
Kees en zijn vrouw Gonnie, die
sinds hun pensionering in Groß
Kleinberg bij
Ludmannsdorf woonden, waren
vanaf de oprichting in 1989 lid
van de
vereniging. Kees zat in het
kinderen.
Dat Karinthië in trek is bij
Nederlanders blijkt uit de
statistieken zoals in deze uitgave
beschreven.
Dat er ook Nederlanders niet
alleen naar Karinthië zijn
gekomen voor hun werk, een
hotel of pension over te nemen of
om van hun pensioen te genieten
blijkt uit het artikel over ons
onlangs overleden lid Gré Reid-
Zijp en de Holländische Mission
die al in 1949 naar Karinthië
kwam om vluchtelingen en
anderszins behoeftige mensen te
helpen.
Een voorbeeld van
„Nederlandertje spelen“ met
Karinthiërs geeft Hans van
Leuven, Hetty Zoomers vertelt
over het dubbele gevoel dat vele
van ons ook kennen omdat we
ver weg wonen van familie.
bestuur als penningmeester en
straalde, ook als
het geëmotioneerd toeging,
altijd rust uit. Bij onze
Sinterklaasfeesten
speelde hij jarenlang de
hoofdrol, wat hem heel goed lag.
Kees en zijn vrouw Gonnie
waren een zeer hecht paar en
hadden door hun
hartelijkheid veel vrienden. Bij
de activiteiten van de vereniging
kon je
Overigens zou de redactie maar
wat blij zijn bijdragen van lezers
te ontvangen. Wij krijgen veel
positieve reacties over het blad
wat heel motiverend is. Nog
motiverender zou het zijn als U
reageert met een ingezonden stuk,
vertelt over een „Nederlandse“
gebeurtenis (bijvoorbeeld over
de alternatieve elfstedentocht
op de Weissensee van 22 januari
tot 2 februari 2013), of over een
andere eigen ervaring vertelt.
De redactie wenst U veel
leesplezier, fijne feestdagen en
een voorspoedig en gezond 2013.
Namens de redactie,
Hans van Leuven
vrijwel altijd op hen rekenen.
In 1998 vonden ze dat het tijd
werd terug naar Nederland te
verhuizen.
Dit betekende dat Kees zijn
functie als penningmeester
moest neerleggen.
Vanuit het vaderland leefden ze
nog mee met het wel en wee van
de vereniging
en ze kwamen ook nog vaak
naar Karinthië. De laatste jaren
konden ze die
De Uitvlieger - 5

eizen helaas niet meer aan.
Op 9 maart 2010 vierde het
echtpaar zijn diamanten bruiloft
in Rhenen met
een groot feest en vorig jaar
kon Kees nog bij redelijk goede
gezondheid van
zijn 90ste verjaardag genieten.
Kees’ goede vrienden in de Ned.
Vereniging zijn bedroefd over
zijn heengaan.
Van de ambassade
6 - De Uitvlieger
Wij wensen Gonnie veel kracht,
het verlies van haar geliefde
echtgenoot te
dragen.
Ons lid Gré Reid - Zijp overleed
op 27 juli op 88 jarige leeftijd
in Gödersdorf. Gré werkte
sinds 1949 in Karinthië in het
Missionsteam van de IGVC
Holländische Mission in
Nieuwe tarieven voor reisdocumenten per 1 januari 2013.
De ministerraad heeft besloten
de tarieven voor reisdocumenten
die in het buitenland worden
aangevraagd met ingang van 1
januari 2013 als volgt te verhogen:
De korting voor een
kinderpaspoort komt te
vervallen.
Het kabinet heeft tevens
besloten de geldigheidsduur van
paspoorten te verlengen van 5
naar 10 jaar. Wanneer dit gaat
gebeuren is nog niet precies
bekend. Wel is vastgelegd dat op
het moment dat paspoorten 10
jaar geldig worden, de tarieven
worden verhoogd tot een
volledig kostendekkend niveau
(thans Euro 125,-- voor een
paspoort en Euro 120,-- voor een
identiteitskaart).
Nederlanders die in het
buitenland wonen, kunnen
hun reisdocumenten
behalve bij Nederlandse
vertegenwoordigingen ook
aanvragen bij zes Nederlandse
gemeenten.
Naast de gemeente Den Haag, is
dit inmiddels ook mogelijk bij
vijf grensgemeenten (Enschede,
Echt/Susteren, Maastricht,
Oldambt en Bergen op Zoom
). Dit aantal zgn. aangewezen
gemeenten wordt in 2013
Oostenrijk.
In deze uitgave van de
Uitvlieger is een artikel aan
haar en haar werk gewijdt.
Wij wensen haar zus Adrie,
familie en medewerkers van het
Missionsteam sterkte met het
verlies van Gré.
Het Bestuur
uitgebreid met Montferland.
Daarnaast wordt er gewerkt aan
de opening van een loket op
Schiphol.
De maximum leges die de
aangewezen gemeenten mogen
heffen op reisdocumenten ten
behoeve van niet-ingezetenen
zijn op dit moment gelijk aan
de tarieven die gelden op de
posten. Bij de invoering van
kostendekkende tarieven bij de
posten zal deze koppeling worden
losgelaten. Dit omdat kosten van
de grensgemeenten lager zijn dan
bij een post.
Soort document Tarief 2013 Tarief 2012
Nationaal paspoort € 84,80 € 58,55
Nationaal paspoort tot 16 jaar € 84,80 € 42,25
Ned. Identiteitskaart € 79,35 € 49,60
Ned. Identiteitskaart Jeugd tot 14 jaar € 69,30 € 30,-

En ineens is hij weg...
Door: Hans van Leuven
De toren op de Pyramidenkogel
aan de Wörthersee.
Vanaf ons terras konden wij
de top van de toren zien. Tot
12 october 12.12 uur. Vanaf
ons terras zagen we eerst de
aangekondigde vuurpijlen, even
later een explosie en toen was hij
weg, de pyrapaninitoren zoals hij
door onze kleinkinderen werd
genoemd.
De uit 1969 daterende 54 meter
hoge toren uit staalbeton wordt
na 44 jaren vervangen door een
100 meter hoge toren uit hout.
Meer als zes miljoen bezoekers
telde de toren, waaronder vele
Nederlanders.
De nieuwe toren moet de hoogste
houttoren in de wereld worden.
Inclusief de torenspits wordt
hij 100 meter hoog. Er komen 3
bezoekersplatformen, de hoogste
daarvan op 70 meter. Binnen in
de toren komt vanaf 51 meter
hoogte een 120 meter lange
glijbaan.
Geplande opening van de nieuwe
toren, begroot met € 8 miljoen, is
in juni 2013. Volgens de laatste
berichten ligt men vanwege
gunstige weersomstandigheden
in october en november voor op
het schema en zou het ook mei
kunnen worden.
Wie meer wil weten en de bouw
wil volgen kann terecht op:
http://www.pyramidenkogel-ktn.
at
De Uitvlieger - 7

Door Hans van Leuven
Gré Reid-Zijp overleed in juli
j.l. op 88-jarige leeftijd. Zij
was sinds 1949 in Oostenrijk
werkzaam als zendelinge, om
hulpbehoevende en behoeftige
mensen te ondersteunen.
Haar zus Adrie Zijp woont in
Müllnern, samen met enkele
teamleden van de „Holländische
Mission“. Na enig aandringen
van mijn kant stemde zij toe in
een gesprek naar aanleiding van
het overlijden van Gré. Voor het
hiernavolgend verhaal heb ik
dankbaar gebruik gemaakt van
„Van huis uit“ - Gebedsnieuws van
het Missionsteam (augustus 2012)
en via internet van informatie
over de familie Zijp (bronnen:
http://genealogie-Zijp.nl/DE_
PURMER_STAM.htm en http://
www.hetutrechtsarchief.nl). En
natuurlijk van de informatie die
ik kreeg tijdens het koffie-uurtje
(werd iets langer) met Adrie en
teamgenoot Ad de Gans. Ons
gesprek vond plaats in de kamer
van Gré, gezellig druk ingericht.
8 - De Uitvlieger
Naar Karinthië gekomen...
Over Gré Reid-Zijp en de Holländische Mission in Karinthië
Veel in de kamer herinnert
aan haar, aan haar liefde voor
muziek en haar werk. Bij het
gesprek waren ook teamleden en
huisgenoten met Oostenrijkse
en Zwitserse nationaliteit
aanwezig. Op mijn vraag welke
taal de bewoonsters gewoonlijk
met elkaar spreken kreeg ik het
antwoord: „Duiderlands“.
Gré - bij haar geboorte in mei
1924 werd ze naar haar oma
Grietje genoemd - was de oudste
van zeven kinderen in het gezin
van Albert Zijp en Johanna Maria
Zijp-Heins. Vader Albert (1890-
1977) was eigenaar van een aantal
levensmiddelenwinkels. Na de
Tweede Wereldoorlog beёindigde
hij zijn handelsactiviteiten en
richtte op 19 juni 1945 de Stichting
Internationale Gemeenschap van
Christusbelijders, later gewijzigd
in de Stichting Internationale
Gemeenschap van Christenen
Nederland (IGVC) op. Hij hield
- samen met een team - ook
regelmatig evangelisatiediensten
in de Engelse Kerk in Amsterdam.
Inmiddels was Gré 21 jaar en
had, mede door de oorlog, al een
bewogen leven gekend. Hoewel
opgroeiend in een overtuigd
christelijk gezin, moest zij van
het geloof niets hebben. Dit,
omdat zij zoveel „Christenen“
om zich heen zag die zich in
hun dagelijkse leven verre van
christelijk gedroegen. Toch
werd zij na de oorlog evangeliste
in hart en nieren, pionierzendelinge,
en grondlegster
van de Holländische Mission
in Oostenrijk. Naar zus Adrie
vertelt, hebben onder andere
twee gebeurtenissen hiertoe
bijgedragen. In de hongerwinter
1944-1945 trok Gré erop uit,
om voor het gezin bij boeren
levensmiddelen te halen. Toen ze
midden in een sneeuwstorm in
elkaar zakte en God aanriep heeft
deze haar verder geholpen. Later,
toen Gré zichzelf het leven wilde
nemen, heeft God haar opnieuw
geholpen.
Gré was tijdens haar studie aan
een zendingsschool in Beatenberg
in Zwitserland voor een stage
naar Oostenrijk gekomen en
kwam zo bij de vluchtelingen
uit de Oostbloklanden terecht.
Na haar studie (1949) kwam
Gré terug naar Oostenrijk om
dit hulpverleningswerk voort
te zetten. Met een enkele reis
treinkaartje, een weekendtas en
een gitaar op haar rug kwam ze
naar Oostenrijk. In 1955 kwam
haar elf jaar jongere zus Adrie
Zijp en in 1957 ook Ad de Gans
erbij, om samen te werken in
de vele vluchtelingenkampen
in Karinthië. In deze kampen
woonden duizenden mensen
(tot wel 4000 in een kamp),
voornamelijk Volksduitsers (zelfs
uit Wit Rusland ) die voor de
partizanen en communistische
regimes in de Oostblokstaten
waren gevlucht. De meesten
hadden alles achter moeten
laten. Het team kreeg veel hulp
uit Nederland; vooral van het
Rode Kruis dat treinwagons vol

kleding stuurde. De toestanden
in de kampen waren verre van
ideaal en er heerste TBC.
In 1956 kwamen daar ook nieuwe
vluchtelingen bij uit Hongarije,
waar door de legers van het
Warschaupakt een omwenteling
had plaatsgevonden.
Het werk bestond uit het
praktisch helpen van mensen op
vele manieren en tegelijkertijd de
boodschap van Jezus Christus uit
te dragen. Ook omdat dit op een
ongedwongen manier gebeurde
met veel zang (Gré bespeelde
meerdere instrumenten) en
gezellige bijeenkomsten, werd
dit door de vluchtelingen
gewaardeerd en op prijs gesteld.
Gré was ook pedicure en mocht
velen gratis helpen. Tijdens
zo’n behandeling had zij ook
gelegenheid, om over het geloof
te vertellen. Gré grapte wel eens:
... om mensen te helpen
„met de voeten op mijn
schoot kunnen ze niet
weglopen“.
Om de vele kampen in
Karinthië (alleen al in
Klagenfurt waren er 4)
met het team te kunnen
bestrijken (afstanden van
120 km) had het team
de beschikking over een
auto en later een busje,
met geluidsinstallatie. Op
de auto’s stond de tekst
„Jezus redt“ en „Jezus
leeft“ in drie talen. Vaak
als een auto een kamp
binnen reed, renden de
kinderen erachteraan
roepend: „Die Holländer
kommen“. Ad de Gans vertelt,
dat zij veel samenkomsten met
kinderen van vluchtelingen had
met diavertoningen, bijbelse
beelden en samenzang. Op de
foto zijn de zussen Gré en Adrie
met een van de auto’s te zien.
Hoewel de vluchtelingen blij
waren met het werk van de
„zusters“ van het Missionsteam
was er hier en daar ook
weerstand. Ad vertelt over een
groep jongelui die eens probeerde
haar busje om te duwen. Toen ze
de jongens aansprak, begonnen
die haar met stenen te bekogelen.
De jongens waren opgestookt
door een katholieke priester die
van het team niks moest hebben
en dat als een merkwaardige
sekte afschilderde. Op zich niet
onbegrijpelijk, wanneer men
bedenkt dat Karinthië streng
katholiek was en de oecumenische
gedachte toen nog nauwelijks
bestond. Wel bij de zusters van
de Holländische Mission, die
interkerkelijk werkten en niet
probeerden de mensen van kerk
te laten veranderen.
Toen het aantal vluchtelingen
minder werd - vele vertrokken
naar Amerika, Canada en
Australië - ging het team zich
meer en meer richten op de
hulpbehoevenden onder de
lokale bevolking. In die tijd
was er veel armoe en mensen
dronken overmatig veel alcohol;
vooral vaders van grotere
gezinnen. In die tijd kocht vader
Zijp - volgens Adrie zonder een
cent op zak en door een wonder
werd in de afbetalingen voorzien
- een groot huis in Müllnern
(post Gödersdorf, gemeente
Finkenstein), vanwaar het
team vanaf 1962 opereerde. Er
werd gewerkt onder kinderen,
jeugd en volwassenen. De
medewerkers bezochten zieke
en anderszins hulpbehoevende
mensen thuis en boden medische
en praktische handreikingen. In
het huis Rehoboth hielden zij
bijeenkomsten. Op zondag na
de dienst bleven vaak eenzame
mensen uit de omgeving soep
eten en ook diende Rehoboth
tijdelijk als opvang voor
zieke mensen. Gré had in de
Verenigde Staten een studie in
„zendingsmedicijnen“ gevolgd.
Daar heeft ze ook de Amerikaan
Kent Reid leren kennen waarmee
ze in 1966 trouwde, maar vanwie
ze in 1972 door zijn dood weer
afscheid moest nemen.
De Uitvlieger - 9

Eens - zo vertellen Adrie en Ad
- heerste in de kersttijd een ware
griepepidemie en waren er enkele
zieken in huis. Een paniekerig
moment - en alleen achteraf
vermakelijk incident – was, toen
zij een zieke vrouw met een geheel
blauw gezicht in bed aantroffen.
Eenmaal van de schrik bekomen
ontdekten zij dat de vrouw, die
erg transpireerde, haar gezicht
met een blauw papieren servet
had schoongemaakt.
Voor haar zendingswerk onder
de vluchtelingen ontving Gré
Reid-Zijp in 1995 de gouden
eremedaille van de orde
van Oranje Nassau. In 2001
verhuisde het team naar een
10 - De Uitvlieger
appartementenhuis tegenover
huis Rehoboth. Ondanks
haar hoge leeftijd en haar
eigen handicaps - zij was niet
alleen bijna blind, maar ook
slechthorend - bleef Gré tot in
2011 mensen bezoeken. Na in
dat jaar al enkele keren gevallen
te zijn, brak zij bij een val op 13
juli 2012 een heup. Hoewel zij
de operatie goed had doorstaan
ging haar toestand steeds meer
achteruit, tot zij twee weken
later, op 27 juli in het ziekenhuis
overleed.
Adrie Zijp woont dus nog samen
met de Nederlanders Ad de
Gans en Josien Vletter (zij was
op het moment van ons gesprek
in Nederland) en de Zwitserse
en Oostenrijkse teamleden in
Müllnern. In huis Rehoboth
wordt het werk voortgezet door
de „Jugendfürsorgeverein Wort
des Lebens“ die, zoals de naam al
zegt, zich vooral op jonge mensen
richt. Van de „Holländische
Mission“ is alleen Josien Vletter
werkzaam bij Wort des Lebens.
Of je nu wel of niet godsdienstig
bent, het werk van Gré Reid-Zijp
en het gehele team, namelijk het
op interkerkelijke wijze brengen
van het evangelie van Jezus
Christus, door hulpbehoeftigen
ook praktisch hulp te bieden -
verdient bewondering en respect.

Nederlandertje spelen
En dat met rasechte Kärntner
Door :
Hans van Leuven
In de vorige uitgave
heb ik iets geschreven
over het integreren in
Karinthië met behoud
van karakteristieke
Nederlandse gebruiken
( zie „Waarom zijn wij
lid van de NVIK?).
Ik wil een voorbeeld
noemen dat wellicht
navolging verdient.
Twee jaar geleden hadden we een
buurtfeest in october. We waren
met 8 families en iedereen had
wat te „naschen“ gemaakt. Mien
had snert gemaakt. Dit op mijn
verzoek waarbij ik ervan uitging
dat onze buren daar niet al te veel
van zouden eten. En ik dus de dag
daarna en ook nog – na de rest
ingevroren te hebben – weken
daarna. Ik ben namelijk dol op
erwtensoep. Dat viel even tegen.
De snert viel erg in de smaak en
er bleef geen lepel over.
Dit bracht ons op het idee om
in ons kleine Maria Wörth een
avond met typisch nederlandse
winterkost te organiseren.
Midden november hebben we
dan ook voor buren uit Maria
Wörth en vrienden uit de
omgeving, allemaal uit Oostenrijk
en de meeste daarvan echte
Kärntner een „Niederländische
Winterschmankerl“
georganiseerd. We hadden ca
40 mensen een uitnodiging
gestuurd (met een afbeelding van
Van Gogh’s aardappeleters).
Een etentje voor zoveel mensen
doe je natuurlijk niet zo even thuis
in de keuken. We hadden een
plaatselijke Wirt bereid gevonden
dat hij samen met Mien het eten
zou maken. Mien had gezorgd
voor spliterwten en de gelderse
rookworst uit Nederland. De rest
van de inkopen deed de Wirt. Het
restaurant heeft overigens de voor
deze gelegenheid toepasselijke
naam „Schmankerlstubn“.
We hadden naast de snert ook
hutspot met hache op het menu
gezet. De snert dit keer zonder
roggebrood met spek omdat het
anders teveel zou worden. En
natuurlijk ook zonder pannekoek
met spek zoals ik dat vroeger
bij moeders kreeg. En als de
kleinkinderen op bezoek zijn ook
nog wel eens bij Mien.
We waren met 28
personen. Met het
bedienend personeel
die natuurlijk mee
mochten eten
nederlandse kost voor
meer dan 30 mensen.
Mien heeft samen met
Wirt Gottfried een dag
van tevoren de soep
gemaakt, ik mocht
„abschmecken“. Voor
twee vrienden die
alleen vegetarisch eten heeft Mien
thuis een portie vegetarische
erwten soep gemaakt.
Voor de avond zelf had ik menu’s
gemaakt met ook uitleg over
typisch nederlandse winterse
kost.
Wirtin Franziska en Wirt
Gottfried van de
„Schmankerlstubn hadden voor
Nederlandse vlaggetjes op de
tafels en borden gezorgd.
Het werd een groot succes,
iedereen was meer dan voldaan,
en het werd een gezellige avond.
Wellicht een idee om zo iets ook
eens in de buurt te organiseren?
Wie nadere informatie wil
hebben bijvoorbeeld een kopie
van de uitnodiging of het menu,
kan dit aanvragen via email bij
redactie@nvik.at
De Uitvlieger - 11

Hallo allemaal,
Door: Corine Pleunis
Tja, daar zit je dan achter de
computer. Al sinds we lid zijn van
de NVIK wil ik een introductie
schrijven om ons (Roel, Corine,
Peter en Johan Pleunis) voor
te stellen. Maar ik heb vast last
van een schrijversblokkade of
zo. Toch maar weer een nieuwe
poging, 1 dag voor de deadline,
om wat zinnigs op papier te
krijgen.
Wij hebben altijd al de wens
gehad om in een land met bergen
en mooie natuur te wonen.
Alles uitgezocht wat geregeld
moest worden, en toen het
juiste moment daar was, naar
Oostenrijk vertrokken.
Omdat dit niet echt genoeg is
om de Uitvlieger wat te vullen,
zal ik nog wat meer vertellen,
want emigreren doe je natuurlijk
niet zomaar, daar zijn toch wat
fases. Bij ons begon het eigenlijk
al lang geleden toen we elkaar
nog niet zo lang kenden in 2003.
Mijn voorliefde lag bij de Rocky
Mountains in Canada maar dat
vond Roel niets en aangezien er
in Oostenrijk ook bergen zijn,
is het Oostenrijk geworden.
Veel gepraat, veel gelezen op het
Oostenrijkforum. Maar toen nog
een zodanige prille relatie en
12 - De Uitvlieger
neem je dan al zo’n stap? Het huis
in Herkenbosch hadden we wel
in de verkoop, maar bleek redelijk
onverkoopbaar. Ondertussen was
ik zwanger van Peter en ging het
hele verhaal naar de achtergrond.
Nog steeds niet echt “geland” van
zwangerschap en bevalling werd
ineens toch het huis verkocht
en zijn we net voor Peter zijn
1e verjaardag verhuisd naar
Grashoek. Dat ging ineens zo
snel, met 8 weken tussen de eerste
bezichtiging en de verhuizing,
dat het niet echt de tijd was om
ook nog over Oostenrijk na te
denken.
Elk jaar dat we in de zomer op
vakantie in Oostenrijk waren
bleef het kriebelen om gewoon
te blijven en maakten we ook wel
autoritjes om te kijken waar we
dan graag zouden wonen. Alleen
was er op de één of andere manier
toch net die 1% die miste om het
echt te doen. Achteraf toch te veel
laten leiden door wat familie en
omgeving wel niet zou zeggen.
Ondertussen werd Johan
geboren, ging Peter naar school
en was ons leven eigenlijk wel op
orde. We hebben toen eigenlijk
ook besloten om het plan van
de koelkast naar de diepvries te
doen en het er niet meer over te
hebben. Het gaf toch ook onrust
elke keer; zouden we niet toch?
En er elke vakantie ermee bezig
zijn.
Waarom dan ineens toch wel?
Toen we Johan in september 2010
tot 2 keer toe van een gezond
ventje in en paar uur zo ziek
zagen worden. In het ziekenhuis
moesten achterlaten en hij elk
uur geneveld moest worden om
nog een beetje lucht te krijgen.
Terwijl we wisten, toen we in
juli in Oostenrijk waren, terwijl
we hem met puffers en ziek
meegenomen hadden hij na 2
dagen de puffer niet meer nodig
had. In de Oostenrijk kreeg hij
weer lucht en had weer energie
om te rennen.
Toen we dus echt de beslissing
hadden genomen, ging alles
supersnel. Huis verkoopklaar
maken, familie vertellen, samen
een week rondgereden om een
plaats te zoeken waar we wel
zouden willen wonen, huis in
2 weken verkopen, mailtjes
sturen naar gemeentes en
toeristenbureaus om navraag te
doen naar een huis om te huren,
alle abonnementen opzeggen,
adreswijzigingen doorgeven…..
etc,etc
Sinds 1 mei 2011 wonen we hier
dus echt. En het is heerlijk!

Frisch und g‘sund wichsen voor een extra portie geluk!
Door: Saskia Bischof- Donker
Een paar jaar geleden, terwijl
ik hier toen ook al zeker 3 jaar
woonde, werd ik best verrast
op 28 december, dag van de
onschuldige kinderen. Het
zou jullie ook zomaar kunnen
gebeuren.
Op deze dag zou het namelijk
kunnen zijn dat er `s ochtends
vroeg wordt aangebeld. Als u
dan de deur openmaakt en u een
of meer kind(eren) met een roe
ontdekt: rustig blijven, dat is hier
heel normaal.
Eventjes omdraaien en uw
achterste wordt een paar keer
gemept met de woorden:
Frisch und g’sund, frisch und
g’sund
long lebm und g’sund bleibm
nix klunzn und nix klogn
bis i wieda kum schlogn!
vertaling:
Fris en gezond fris en gezond
lang leven en gezond blijven
niet zeuren en niet klagen
tot ik weer kom slaan!
Er worden in de verschillende
delen van Kärnten en Oostenrijk
ook verschillende versjes
opgezegd, meestal op het ritme
van de meppen. Ze zijn (meestal)
niet van plan om u pijn te doen!
Ja mensen, dat brengt geluk.
Vooral als u het kind daarna geld
geeft, omdat het u geluk heeft
gegeven (logisch toch?).
Met mandarijnen of snoepjes
komt u op deze dag niet ver...
Eigenlijk was het vroeger de regel
dat de eerste die wakker werd de
rest van de familie met de roe
mocht slaan. Inmiddels is dit
gebruik een beetje uitgebreid met
extra vroeg opstaan om als eerst
bij de buren te zijn of (op het
land) bij de boeren.
De kinderen verdienen zo een
aardig zakcentje. Uit eigen
ervaring kan ik vertellen dat de
meeste ooms en tantes op zo‘n dag
graag door hun kleine neefje en
nichtje worden geslagen, om van
opa en oma maar te zwijgen. Vaak
hebben ze speciaal voor deze dag
briefjes van vijf (ja echt waar!) en
kleingeld in huis gehaald. Voor
mij was het ietsje ongemakkelijk
om zoveel geld aan te nemen,
ook al was het niet voor mij maar
voor mijn kinderen. In het kader
van de intergratie heb ik er dan
maar niet meer al te veel over
nagedacht en de spaarvarkens
van Jan en Sofie er lekker mee
gevoerd.
De Uitvlieger - 13

Kleurplaat
14 - De Uitvlieger

Sudoku
Simpel
7 5 9 4 6
3 4 9 7 6 8
6 8 4 7 3
5 3 8 4 6 7
2 1 5 7
8 9 7 4 2
2 3 4 6 8
5 4 9 8 7 2
2 1
Zoek de 5 verschillen
Lastig
8 5
2 6
2 4 7
8 2 7 1
5 9 6
6 1 8
4 6 8
9 5 2
7
De Uitvlieger - 15

Hoor de sneeuw valt Of was het nu toch hoor de wind waait?
Door Corine Pleunis en Tom
Zoomers
Het liedje is wel “hoor de wind
waait door de bomen”, maar dit
jaar had vrouw Holle bedacht
om het maar eens goed te laten
sneeuwen toen Sinterklaas
de Nederlandse kinderen in
Karinthië bezocht.
Gelukkig was iedereen toch
gekomen en waren er nagenoeg
geen afzeggingen. Helaas
moesten twee kinderen afzeggen
wegens ziekte. Wel waren er
16 - De Uitvlieger
wat zorgen of Sinterklaas en
zijn Pieten Karinthië en Sankt
Egyden wel zouden vinden in dit
barre weer. Onder de aanwezige
kinderen waren drie Oostenrijkse
kinderen uit St Egyden die dit
puur Hollandse feest wel eens
wilden meemaken. Ook de uit
St Egyden aanwezige stamgasten
volgden het gebeuren met grote
interesse. Wel wat anders dan de
wilde Krampussen en Perchten.
Zo zaten zaterdag 1 december
om 14.00 uur 18 kinderen met
ouders/grootouders (ruim 30
volwassenen) gespannen te
wachten op wat komen ging.
Terwijl de kinderen bezig waren
met het maken van prachtige
kleurplaten werd er plotseling
op de deur geklopt. Wie zou dat
toch zijn? En ja hoor, het was
Sinterklaas voorafgegaan door
drie zwarte Pieten die er vrolijk
op los strooiden.
Nadat de Sint door de voorzitter
welkom was geheten, bleek dat er
een Piet te weinig was! O jee, en
het was ook nog wel de Piet die
de zakken met cadeautjes bij zich
had.

De kinderen roepen en de
Pieten gingen op onderzoek uit
in het gebouw. Eindelijk werd
hij gevonden, gelukkig met
alle pakjes nog bij zich. Hij was
blijven steken in een smerige
schoorsteen en wist niet precies
waar hij was totdat hij gevonden
werd.
Gelukkig het feest kon beginnen.
Eerst werd een groepsfoto
van Sint en Pieten met alle
kinderen gemaakt. Daarna een
extra speciale groepsfoto van
Sinterklaas, Pieten met alle papa’s.
Daarna pakte de Sint zijn grote
boek en riep de kinderen één
voor één bij zich. Wat weet Sint
toch altijd veel. Gelukkig wist
hij vooral goede dingen over de
kinderen te vertellen.
Een ieder kon zien dat de Sint
het goed naar zijn had, want hij
wilde regelmatig één van zijn
lievelingsliedjes horen. De vaders
werden ook nog eens op de proef
gesteld: drie vaders moesten voor
de Sint een liedje zingen.
Onder Sint’s leiding werd er
gedanst en hij wist zelfs een echte
polonaise te organiseren. Alle
kinderen kregen een cadeautje,
een chocoladeletter en een mooi
versierd zakje snoep.
Na anderhalf uur vond de Sint het
tijd worden om maar weer eens
op te stappen. Hij had deze en de
dagen daarna nog veel kinderen
te bezoeken.
Kinderen, ouders en bestuur
kunnen te terugkijken op een
zeer geslaagde Sinterklaasviering.
Met dank aan allen die dit
mogelijk hebben gemaakt.
De Uitvlieger - 17

De familie Sinterklaas
Door: Hans van Leuven
De Sint, het Christkind, de
Weihnachtsmann en Santa
Claus of ze nou een mijter,
bisschopshoed of muts dragen,
zij komen uit dezelfde familie.
Zij komen ons alleen op
verschillende tijden in december
geschenken brengen, en ze wonen
op verschillende plaatsen.
In Nederland en België wordt op
6 december Sinterklaas gevierd.
Hij brengt meerdere geschenken
voor kinderen en tegenwoordig
ook voor volwassenen. In
Oostenrijk brengt hij een klein
geschenk meestal snoepgoed
voor kinderen.
In andere delen van Europa
worden op 25 december
geschenken gebracht door het
Christkind, het kerstkind en
weer elders in de wereld door de
Weihnachtsmann, de kerstman.
In Engeland en Noord-Amerika
zorgt Santa Claus voor cadeaus
met de kerst.
Verschillende legendes staan
aan de grondslag van Sint-
Nicolaas als beschermer van
kinderen. Zo is er de legende
van de drie scholieren die door
een herbergier werden gedood
18 - De Uitvlieger
maar door Sint-Nicolaas weer tot
leven werden gewekt, de legende
van de drie arme dochters die
dankzij giften van Sint-Nicolaas
konden trouwen, of de legende
van het kind dat in het bad door
Sint-Nicolaas werd behoed voor
verbranding.
Mede op basis van deze legenden
ontstond al in de middeleeuwen
in een groot deel van Europa
het gebruik de schoen te zetten.
In eerste instantie (in de 15de
eeuw) gebeurde dat in de kerk en
was de opbrengst voor de armen.
Later werd door de kinderen in
de huiskamer de schoen gezet en
brave kinderen vonden daarin
de volgende ochtend speelgoed
of snoepgoed als speculaas en
pepernoten. Stoute kinderen en
vooral jongens vonden vaak een
roe of een zakje zout.
Door de opkomst in de 16de
eeuw van het protestantisme
dat tegen iedere vorm van
heiligenverering was, werd
het geven van geschenken nu
toegeschreven aan Christus en
naar kerstmis verplaatst. In de
loop der jaren werd het brengen
van geschenken toegeschreven
aan het kerstkind, dat niet langer
de pasgeborene Jezus was maar
een blond engelachtig kind.
In enkele regio’s zoals in een
groot deel van Nederland bleef
echter Sinterklaas gehandhaafd.
In andere gebieden zoals in een
groot deel van Duitsland en in
de angelsaksische landen werd
het brengen van geschenken
toegekend aan de kerstman, der
Weihnachtsmann.
In de Verenigde Staten werd
onder invloed van Nederlandse
immigranten die Sinterklaas
vierden de kerstman Saint Claus,
later Santa Claus genoemd.
Daarbij heeft ook een rol
gespeeld dat Sint Nicolaas de
patroonheilige was van Nieuw
Amsterdam, het latere New York.
Ondanks dat ze allemaal dezelfde
afkomst hebben wonen ze op
verschillende plaatsen in de
wereld.: onze Nederlandse
Sinterklaas woont in Spanje, de
kerstman in het Finse lapland,
Santa Claus op de Noordpool.
Waar woont dan het kerstkind?
Je kunt brieven sturen naar
Himmelstadt, Himmelpfort,
Himmelpforten of Engelskirchen
en nog meer plaatsen. Maar waar
is het kerstkind thuis?
Natuurlijk: in de harten van alle
brave mensen!

Boekje open uit het verleden
Door: Tom Zoomers
Al bladerend door de oude
notulen van bestuursbijeenkomsten
en jaarvergaderingen
kom je telkenmale zaken
tegen die momenteel ook
nog actueel zijn. Uiteraard de
nieuwjaarsbijeenkomsten en
de jaarlijkse viering van het
Sinterklaasfeest. De jaarlijks
terugkerende algemene
ledenvergadering, de organisatie
van de Stammtisch, de viering
van Koninginnedag en enkele
bijzondere activiteiten welke
telkenmale door het bestuur van
tijd tot tijd werd georganiseerd.
Wist u dat…………………
In de zomer van 1992 een
vertegenwoordiging van het
bestuur bij de onthulling van
de replica van de Utrechtse
Domtoren in Minimundus/
Klagenfurt op uitnodiging
aanwezig is geweest?
Mv Leenstra de uitgeschreven
prijsvraag over de nieuwe
benaming van het verenigingsblad
heeft gewonnen? Zij bedacht
de toenmalige naamgeving
“Uitvliegercourant”.
Aan een, in oktober 1997, door
de vereniging georganiseerde
fietstocht langs de Drau
werd deelgenomen door 3
bestuursleden en wel 1 lid?
Er tijdens de nieuwjaarsreceptie
1999 slechts 8 leden aanwezig
waren?
De viering van het 10 jarig
bestaan in 1999 van de NVIK
plaats vond op de locatie
Burgruïne Landskron en dat daar
wel 250 bitterballen doorheen
zijn gegaan?
Tijdens de Sinterklaasviering in
1999 een Zwarte Piet geregeld het
woord “ Arschloch” gebruikte,
wat nogal voor commotie
gezorgd heeft?
De algemene ledenvergadering
van 2000 buiten het bestuur door
niemand werd bijgewoond?
In maart 2000 binnen het bestuur
er een tijdlang een discussie is
gevoerd over het al of niet voort
laten bestaan van de vereniging?
In januari 2001 wegens gebrek
aan belangstelling de laatste
koffieochtend in Klagenfurt werd
gehouden waarbij 3 bestuurleden
aanwezig waren?
In de loop der jaren vele
activiteiten zijn bedacht/
georganiseerd, maar telkenmale
door gebrek aan belangstelling/
deelname niet zijn doorgegaan?
Zoals bijv: bergwandelingen,
raften voor jongeren, excursies,
voordrachten, etc.
Er gelukkig ook tal van
activiteiten wel met succes
doorgang hebben gevonden.
Er dus, net zoals tegenwoordig
het geval is, de belangstelling
voor en de deelname aan,door
de vereniging georganiseerde
activiteiten, zeer wisselend is?
Mv Jacquline Leberl maar liefst
14 jaar lang de uitgave van de
verenigingsperiodiek heeft
verzorgd?
Zie hier zomaar een greep uit
het verre verleden van onze
vereniging. Misschien een
volgende keer weer meer leuke,
minder leuke en/of interessante
wetenswaardigheden uit het
verenigingsarchief.
De Uitvlieger - 19

Recept Bitterballen
Missen jullie het ook wel eens.....? Een lekkere bitterbal, dit is toch éénn van de meest Hollandse recepten.
Vanaf nu kan iedereen die wil, een lekkere bitterbal maken. Je zult merken, hoe vaker je ze maakt, hoe
beter ze smaken.
De ingrediënten:
• 500 gr Rundvlees
• 200 gr Roomboter
• 50 gr Bloem
• 3 deciliter water
• 3 Bouillonblokjes (Rundvlees)
• 3 Eieren
• Grof paneermeel
• Nootmuskaat
Het maken is niet moeilijk, maar neemt wel wat tijd in beslag.
Bereiding:
Begin met het vlees in kleine stukjes van 1 cm x 1 cm te snijden.
Doe de boter in een grote braadpan en doe hier de stukjes vlees bij. Bak de stukjes vlees aan tot ze mooi
bruin van buiten zijn.
Vervolgens kan je het water en de bouillonblokjes toevoegen. Zorg door te roeren dat de bouillonblokjes
goed oplossen. En laat dit dan vervolgens met het deksel op de pan, 2 tot 3 uur sudderen.
Haal als het vlees goed gaar is de pan van het vuur. Neem het vlees uit de pan, maar bewaar het sap in de
pan. Het vlees is nu „draadjesvlees“, dit kan je met twee vorken uit elkaar trekken tot je hele kleine draadjes
overhoud. Deze stukjes vlees kunnen dan weer terug in de pan.
Maak met een heel klein beetje water een dik papje van de bloem tot dit geheel is opgelost. Dit papje kan
je vervolgens ook in de pan doen. (deze op laag vuur aanzetten)
Er ontstaat nu een rundvlees ragout. Dit wordt je vulling voor de bitterbal, dus de volgende stap is heel
belangrijk. Met de nootmuskaat, zout en peter de ragout op smaak brengen. (Altijd eerst goed proeven
voordat je kruiden toevoegt, soms is het niet nodig om alle kruiden toe te voegen)
Nu moet je geduld hebben. De pan gaat in de koelkast en moet hier minimaal 12 uur in staan. Door het
afkoelen zal de boter weer hard worden en krijg je een vaste ragout.
De volgende dag klop je de eieren en zet je die in een bakje klaar. In een ander bakje doe je wat paneermeel.
Je pakt op het laatste moment de pan uit de koelkast met de ragout. Je kunt nu een klein beetje ragout
pakken met je vinger en daar een balletje van maken. Deze haal je door het geklutste ei heen en vervolgend
door het paneermeel. Vervolgens doe je dit nog een tweede keer, zodat de ragout goed bedekt is met ei en
paneermeel.
Je bitterbal is nu klaar!
Het beste is om ze in te vriezen en in gevroren toestand af te bakken in een frituurpan, of een gewone pan
met olie.
Eet smakelijk!
Martijn van der Meer
20 - De Uitvlieger

Karinthie in trek bij Nederlanders
Nederlanders die naar Oostenrijk
verhuizen vestigen zich meer en
meer in Karinthië.
In 2002 waren 4099 Nederlanders
dat stond ingeschreven in
Oostenrijk, daarvan 261 oftewel
6 % in Karinthië.
Tien jaar later in 2012 woonden
er 680 Nederlanders in Karinthië.
Een toename van 161 %.
Het aantal Nederlanders
ingeschreven in Oostenrijk
groeide met „slechts“ 80 % tot
7358.
In 2012 was daarmee 9 % van
de Nederlanders in Oostenrijk
ingeschreven in Karinthië.
Mundart Kärnterische les
gfrein - blij zijn
Grudalan - krullen
hal - glad ijs
Harsch - hard gevroren sneeuw
klöckln - zingen met kerst
Kuchl - keuken
Nagl - Kruidnagel
Str åmpf ‘n - verse sneeuw stampen
Tetschn - oorvijg
Tschreapn - oude kapotte pan
niet te verwisselen met:
Treappn - dom meisje
INDEX
300
250
200
150
100
50
0
INDEX GROEI NEDERLANDERS WAARBIJ 2002 IS 100
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
2002-2012
De grafiek illustreert dat met name
in de laatste vijf jaar het aantal
Nederlanders dat in Karinthië
woont (staat ingeschreven)
sterker is gegroeid dan het aantal
Nederlanders in heel Oostenrijk.
Gebaseerd op een index 2002 van
100 is de index 2012 voor Karinthië
261 (161 % toename). Voor
Oostenrijk is deze 180 (toename
80%).
MODISCH AKTUELLE SCHNITTE
IN TECHNISCHER PERFEKTION
De spiegels glanzen,
de scharen zijn geslepen
en de koffie is klaar...
www.wagnerfuerhaare.at
Oostenrijk
Karinthie
De Uitvlieger - 21

Krampus is een broer van Zwarte Piet
Door: Hans van Leuven
In Nederland wordt Sinterklaas
vergezeld door Zwarte Piet, in
Duitsland door knecht Rupprecht
en in Oostenrijk door Krampus.
In het Noord-Franse Lotharingen
heet de hulp van Sinterklaas Père
Fouettard (de zweepvader).
De oorsprong van deze figuren
ligt in het verre verleden en
symboliseert het gelijktijdig
optreden van de tegenpolen het
goede en het kwade. De lieve Sint
en de boosaardige knecht.
Hoewel in omringende landen
Sint-Nicolaas al langer vergezeld
werd door een of andere boeman
had hij in de Nederlanden
aanvankelijk geen helper.
Pas in 1850 werd een knecht van
Sinterklaas door de onderwijzer
Jan Schenkman geïntroduceerd
in het boekje „Sint Nicolaas en
zijn Knecht“. Die knecht had in
22 - De Uitvlieger
zijn boekje nog geen naam, hij was
een gekleurde jongeman, gekleed
als een page. In de loop der tijd
heeft hij verschillende namen
gehad; zo heette hij bijvoorbeeld
Jan de knecht, Trappadoeli en
Nicodemus.
Tot na de Tweede Wereldoorlog
moest de Sint het met een knecht
doen tot Canadese militairen in
Nederland een sinterklaasviering
met een massa Zwarte Pieten.
organiseerden. Sindsdien wordt
Sinterklaas vergezeld door vele
Pieten, tegenwoordig vaak met
voor ieder een eigen taak, onder
leiding van een Hoofd-Piet.
Oorspronkelijk was Zwarte
Piet degene die stoute kinderen
bestrafte met een roe en zelfs in
een zak stopte om meegenomen
te worden naar Spanje. In
sommige gezinnen werd de
kinderen verteld dat er daar zeep
van ze werd gemaakt!
Tegenwoordig zijn de Zwarte
Pieten aardige, soms atletische,
soms ook wat domme helpers
van de Sint die geen kind kwaad
doen of in de zak stoppen. Uit die
zak komen alleen nog strooigoed
en geschenken.
In Oostenrijk en ook in delen van
Hongarije, Tsjechië,
Slovenië, Croatië en Noord-Italië
wordt de heilige Nikolaus of
Nikolo al eeuwen begeleid door
schrikaanjagende Krampussen.
Terwijl Nikolaus geschenken
brengt worden de stoute kinderen
van Krampussen bestraft.
Krampussen zien eruit als duivels
met paardevoeten, hoorns en een
staart. Ze zwaaien met een roe en
op de rug hebben zij een korf om
stoute kinderen in te stoppen net
als onze Zwarte Piet vroeger. Zij
treden op als groep en rennen aan
de vooravond van 6 december
wild rond door de omgeving al
rammelend met kettingen. Op 6
december worden ze dan door

Nikolaus in toom gehouden.
Ieder jaar vinden er optochten
van krampussen plaats. De
grootste eind november in
Klagenfurt. Er kwamen 50.000
toeschouwers op af en er liepen
meer als 30 groepen met wel 1000
angstaanjagende figuren mee,
niet alleen krampussen maar ook
perchten.
Perchten zijn ook duivelsfiguren
maar geen knechten of begeleiders
van Nikolaus op 5 en 6 december.
Ook zij treden in groepen op
maar dan in de “Rauhnachten”
tussen 21 december en 6
januari. Er zijn goeie perchten
“Schönperchten” en boosaardige
“Schiechperchten“.
In de traditie komen de perchten
bij de mensen thuis om de boze
wintergeesten te verdrijven. De
Schönperchten komen overdag
en wensen de bewoners geluk.
De Schiechperchten komen als
het donker is in grote groepen
al rammelend met hun grote
koebellen hun belangrijkste
attribuut.
In tegenstelling tot krampussen
die in een groep optreden komt
knecht Rupprecht alleen met de
heilige Nikolaus. Hij heeft een
baard en is meestal gekleed in
een bruine of zwarte pij met aan
de riem een roe.
Ook hij heeft een korf of zak
op de rug, maar niet om stoute
kindern in te stoppen. De korf is
gevuld met geschenken meestal
zakjes met mandarijnen, chocola,
pindanoten of kruidenkoek.
In zijn naam is hij verwant met
de perchten: ruprecht komt van
rûhperht, rauhe Percht. Maar
hij is net als onze tegenwoordige
Pieten geen ruwe boosaardige
figuur.
In andere streken zijn er
vergelijkbare figuren zoals de
eerdergenoemde Père Fouettard
in Lotharingen. Hij is een
roodharige man met een woeste
rode baard en een grote mantel
met hoofdkap. Het verhaal wil
dat Père Fouettard drie kinderen
heeft afgeslacht en dat Sinterklaas
deze kinderen weer tot leven
heeft gebracht. Daarna werd Père
Fouettard de hulp van Sinterklaas
en strafte stoute kinderen met
de zweep. Tegenwoordig geeft
hij in dat geval een zweepje aan
het kind. Dus ook hij werd in
de loop der tijden liever. Net als
onze Piet. Alleen de Karinthische
Krampus is een ruw naar persoon
gebleven!
De Uitvlieger - 23

Dubbel Gevoel
Door: Hetty Zoomers
Oma, niet weggaan hoor? Twee
kleine armpjes klemmen zich
om me heen. Twee andere
armpjes aaien me over mijn rug.
Dikke tranen stromen over mijn
wangen en ik haat dit! Vindt het
vreselijk! En menig voorbijgaand
reiziger kijkt mij een beetje met
weemoed aan. Zielig? Afscheid
nemen blijft moeilijk.
Er wonen veel geemigreerde
Nederlanders in Karinthie. Ik
zie verschillende generaties.
Diegenen die al jaren geleden een
Oostenrijkse partner gevonden
hebben en hier zijn gaan wonen
en werken. Kinderen kregen
en nu ook kleinkinderen hier
hebben. De tweede groep bestaat
uit de jonge families. Gaan
voor een nieuwe uitdaging.
Vertrekken met kleine kinderen
naar Oostenrijk om hier een
nieuw bestaan op te bouwen. De
derde groep is de gepensioneerde
Nederlander, die kiest voor rust
en ruimte en mooie natuur. De
pracht van de bergen. Tot die
groep behoor ik.
Het verlaten van een land is
op zich niet zo heel moeilijk.
Je vrienden en kennissen
achterlaten is niet leuk, maar ach,
die zie je nog wel eens. Maar je
kinderen en kleinkinderen achter
laten, dat is een ander verhaal.
Je kinderen zijn volwassen,
leiden hun eigen leven en je
spreekt elkaar regelmatig. Ook
Skype is nu geweldig. Gewoon
even met een glaasje wijn via de
computer, op bezoek bij kinderen
en kleinkinderen. Natuurlijk
24 - De Uitvlieger
ieder jaar bij hen op bezoek.
Alles gaat zijn gang tot er iets aan
de hand is. En in ons geval was
dat de geboorte van ons nieuwe
kleinkind Joost.
De koffers staan al twee weken
gepakt. Ook de koffers voor
Curaçao. Hoezo Curaçao? Daar
woont onze dochter met man
en 2 kinderen. Eerst Nederland
en dan door naar Curaçao.
Aangezien een baby zich niet
laat plannen wat geboortedatum
betreft, kunnen we ook nog geen
ticket Curaçao boeken. Dit wordt
dus allemaal Last minute. Dan
een telefoontje, het is begonnen!
Midden in de nacht pakken we
de auto in. Senna onze hond in de
achterbak, voer voor drie weken
mee, kleding voor in Nederland,
kleding voor de reis naar Curaçao,
sleutel naar de buren, omzetten
zomerbanden naar winterbanden
afzeggen, en dan op pad. De auto
is afgeladen vol. Dan tijdens
onze reis horen we dat het een
spoedkeizersnee is geworden.
Een heel emotionele zoon aan de
telefoon. En wij rijden nog ergens
midden Duitsland. Wederom bij
ons wellen de tranen.
Na een paar dagen in Nederland
gaat onze hond Senna naar haar
logeeradres in Deventer. Dan via
een bezoek aan (schoon)moeder
in een verpleeghuis in Bennekom
naar Amsterdam/Schiphol. En
de volgende ochtend al vroeg
vliegen wij naar Curaçao. Mis
onze nieuwe kleinzoon Joost nu
al!
En dan 10 uur later, stap je uit
het vliegtuig en ben je in een heel
andere wereld. Curaçao! Je stapt
zo tegen een muur van hitte. De
zon schijnt volop. Tegen de 35
graden en een luchtvochtigheid
van boven de 80. Nog aan de
bagageband wachtende op de
koffers die hopelijk mee gekomen
zijn ( ongelooflijk dat die koffer
op Schiphol in het juiste vliegtuig
komt) zie ik in de verte onze
kleindochter en kleinzoon en
dochter. Volop zwaaien naar
opa en oma. Eindelijk door de
douane; “ nee, we hebben geen
drugs of andere zaken bij ons, laat
me doorgaan man!!!”. Daar wacht
mijn kleinzoon en kleindochter!
We vangen ze op in onze armen,
Omaaaaa, opaaaa!!! Eindelijk
daar zijn jullie. En ja hoor,
heel veel dikke tranen stromen
wederom over mijn wangen.
Het is heerlijk om op dit prachtige
eiland te zijn. Maar we zijn nu al
weer 16 dagen onderweg. En het
gevoel in onze buik neemt toe.
Heimwee naar huis. Oostenrijk,
heerlijk! Straks die sneeuw weer,
de ruimte, ons fijne huis en het
prachtige uitzicht! Volgende keer
gaan we toch wat korter.

Op Schiphol stappen we zo
weer de stromende regen en de
gure wind in.
In Nederland terug nog even
boodschappen inslaan. Waarom
eigenlijk? Die drop, de koffie,
ach, hier heb je ook alles. Ik heb
net een karretje gepakt en sta
Weten wat je doet
Door : Der Fantast
Weten wat je doet
Het is vandaag weer zo’n dag dat
je het niet precies meer weet.
Doen we het wel of doen we het
niet.
Je weet het maar niet en dat is
niet goed, want je moet altijd
weten wat je doet en doen wat je
weet………Dus weet je………
doe wat!!
Ook al lijkt het nergens op en
niemand ziet wat je doet, doe het
toch maar;want het is beter. Het
hoort toch immers zo?
Voor de één of de ander, je
moet iets, ook al is het niets in
vergelijking met wat je daarvoor
ook al deed, want dat was toch al
gelijk helemaal klem
bij de groentenafdeling.
Het is heel druk en
iedereen probeert ergens
bij te komen. Het lijkt wel
of het gratis is. Hier word
ik dus heel geïrriteerd door.
Wat een drukte overal in
het winkelcentrum. Het is
leuk om hier weer even alles
te zien maar je merkt dat je
gewend geraakt bent aan de
rust en dat het niet allemaal
snel snel moet gaan.
Het weer wordt steeds beter
naar gelang we dichter bij huis
komen. Geen regen meer en de
lucht begint op te klaren. En ja,
daar in de verte, de eerste bergen!
Heerlijk, daar zijn ze weer. Nog
even met de zomerbanden door
totaal niets.
Als we denken het te begrijpen
snappen we het al gauw niet meer
en als we het uiteindelijk snappen
worden we weer door anderen
weer niet begrepen.
Ik snap er geen bal meer van!
Of is dat nu datgene wat we zo
graag doen: het niet snappen
dat we niet begrepen worden,
doen alsof je doet alsof je het niet
helemaal snapt en intussen er
echt geen bal van begrijpen.
De schijn ophouden…………..
schone schijn,..…een dagtaak op
zich
Ik geloof dat ik zeer moe ben, of
weet ik dat niet meer?
de tunnels waar in de berm toch
al de nodige sneeuw ligt, door
naar Villach en dan de afslag
Ossiachersee.
En weer tranen van geluk! Veilig
en gezond weer thuis! Het blijft
dubbel, heerlijk om ze allemaal
te knuffelen en te zien, maar o
zo heerlijk om weer naar je eigen
rustige plekje terug te gaan!
Het blijft een dubbel gevoel!
Ik geloof niet dat ik het nog
begrijp, al snap ik niet hoe dat nu
kan.
Want wat niet kan, moet nog
gebeuren; toch?
Weet je, ik ga maar naar huis,
want als ik één ding weet dan
is het wel dat ik dat wel weet,
begrijp, snap en kan. Snap je wel?
Ja toch? Alhoewel!?
De Uitvlieger - 25

Rinkeldekinkel
Door: Rob Soutendijk
Terwijl Arend en Maaike in de
klas zitten, na een complete
sneeuwballen oorlog met de
kinderen van groep 6, begint het
weer te sneeuwen.
De aandacht van de kinderen
gaat meteen weer naar het raam.
Juf Annelies kijkt een beetje
wanhopig naar buiten.
Zolang de vlokken vallen,
zullen de kinderen nog wel even
onrustig zijn.
Ze kijkt op de klok achter in het
lokaal. Nog geen tien uur.
Dan kunnen ze toch nog niet met
de fruitpauze beginnen hè..
Dat is te vroeg.
De deur van het lokaal gaat open
en meester Paul, de directeur van
de school, komt binnen. Hij kijkt
speurend de klas rond vanonder
zijn wenkbrauwen. Een paar
kinderen beginnen te lachen. Het
is ook zo’n gek gezicht.
‘Ik zie dat er vanmorgen best wel
hard gewerkt is..’ zegt hij dan. Hij
kijkt naar juf Annelies.
‘We gaan nu fruitpauze houden...
en dan een keer extra naar
buiten...’
26 - De Uitvlieger
De hele klas begint te joelen en
te roepen en van fruitpauze komt
niet erg veel terecht. Iedereen
vliegt na een paar happen snel
naar buiten.
Groep vijf is als eerste buiten.
Snel bouwen ze een muurtje
van sneeuw waarachter ze zich
kunnen verschuilen tegen de
sneeuwballenregen die straks
weer gaat komen.
Arend maakt vast een grote stapel
sneeuwballen zodat ze sneller
kunnen gooien. Hij kijkt over het
muurtje naar groep zes. Die zijn
al even druk bezig. Ondertussen
heeft hij een sneeuwbal in zijn
hand. Hij knijpt en knijpt en staat
een beetje te dromen.
Bafff.... de eerste sneeuwbal
komt eraan. Arend schrikt op
uit zijn gedroom en gooit zonder
te kijken de inmiddels tot ijsbal
geworden bal zo hard mogelijk
weg.
Maar... hij kijkt niet goed
waarheen... en de bal gaat
richting het raam van het lokaal
van groep drie....en dan.... rinkel..
de ..kinkel ...de ..kinkel ......
De ruit gaat aan diggelen. Op
hetzelfde moment is het doodstil
op het plein. Iedereen kijkt naar
het raam.
Niemand kijkt naar Arend...
niemand weet wie het gedaan
heeft. Er vliegen zoveel
sneeuwballen... toch..?
Maar Arend weet het wel.. en de
tranen springen in zijn ogen.
Daar komt meester Johan de
school uit rennen met achter hem
aan juf Marieke, van groep drie.
Arend staat te bibberen en grote
tranen druppen uit zijn ogen.
‘Juf Marieke ziet het..‘Heb jij die
sneeuwbal gegooid Arend..?’
vraagt ze vriendelijk.
Arend knikt. Hij kan geen woord
uitbrengen.‘Kom maar even mee
naar binnen’ zegt juf.
‘Zo hé, die krijgt lekker op zijn
ziel joh...’ Michiel uit groep zeven
staat te grijnzen. Hij vindt het
altijd leuk als een ander straf
krijgt.
‘Ach joh.. hou jij je kop..!’ Mark
kan het niet hebben. Arend is zijn
vriend.
Michiel draait zich om naar
Mark.
‘Waar bemoei jij je mee...
oelekneuter’ zegt hij en komt
dreigend naar Mark toe, maar
die is niet bang en blijft gewoon
staan.
Michiel geeft Mark een duw..
Mark slaat zijn armen over elkaar
en blijft staan. Dan wordt Michiel
boos en slaat Mark in zijn
gezicht... hij zal net een tweede
klap geven, als hij door een sterke
hand in zijn nek gegrepen wordt.
‘Zo mannetje, jij vindt het dus
leuk als een ander straf krijgt, en

je maakt graag ruzie..?’
Het is meester Johan. Die stond
nog op het plein en heeft alles
gehoord en gezien.
‘Kom maar mee joh.. dan mag jij
dat allemaal eens voor mij gaan
opschrijven in een opstelletje van
... zullen we zeggen vijf kantjes..?
En dat mag je dan na schooltijd
bij mij in de klas komen doen.’
Hij duwt Michiel naar binnen.
De kinderen op het schoolplein
kijken hem met genoegen na. Ze
mogen Michiel niet zo erg. Hij is
altijd aan het pesten en dan het
liefst de kleinere kinderen.
‘Zijn verdiende loon.’ zegt Sietse
en knikt van voldoening.
Dan komt Arend weer naar
Niet zonder jou
Door: Havalux
Zij welt in mij,
de bron van verlangen
naar een samenzijn met jou.
Waren wij toch vrij
niet in andere banden
gevangen
Dartelheid
van de jonge liefde.
Stem van het hart
die mijn geest verwart.
Is het louter begeerte
tintelend in mij zinnen,
of is het dat ik van je hou
en zonder jou
niets kan beginnen?
buiten.
‘Geen straf gekregen..’ zegt
hij. ‘Wel een snoepje. Voor de
schrik..!’
De conciërge is al bezig het raam
dicht te maken.
Maar zin in een
sneeuwballengevecht hebben ze
niet meer.
‘We gaan een reuze sneeuwpop
maken...!’ roept Dennis en begint
met het rollen van een grote bal
op het grasveld. En al snel zijn
alle kinderen druk bezig.
Na een kwartier staat er een hele
grote sneeuwpop op het grasveld
voor de school.
Peter gaat naar binnen en komt
AlphAFloAting gmbh
9081 Reifnitz
Ottilie-von-Herbert-Weg 6
T: 04273 23400
F: 04273 23400-15
E: office@alphafloating.at
I: www.alphafloating.at
even later weer buiten met de
hoed en de sjaal van meester
Paul. Er gaat een luid gejoel op als
Peter de sneeuwpop aankleedt.
En nu maar wachten tot meester
Paul het ziet...
Juf Annelies staat voor het raam
te lachen en wenkt juf Marieke.
Als die het ziet, proesten ze het
allebei uit.
Sich wie neu geboren fühlen!
Alphafloating
Chinesische AnMo Massage
Chakra Harmonisierung
Jadesteinliege
Seminare
Renate Sandhofer
Mobil: +43 (0) 664 2818670
Helmut Steinbacher
Mobil: +43 (0) 664 2430377
De Uitvlieger - 27