Rekenbalken Met dank aan Wat heb je nodig ? - 2 kopiëerbladen ...

Wat heb je nodig ?
- 2 kopiëerbladen met de sjablonen.
- schaar
- potlood
- lijm
- je tafels van tien in het achterhoofd
Zo ga je tewerk :
Rekenbalken
1.Knip de 6 vormen uit de kopiëerbladen.
2.Vul nu de tafels van 2 tot en met 5 in op de zijden van de
sjabloon, van boven naar beneden, volgens het volgende
principe (zie figuur, bv. de tafel van 3)
3.Eén zijde wordt volledig gebruikt voor de tafel van 3. Het
resultaat van de vermeningvuldiging zet je in de 10 verschilende
vierkantjes die op die zijde getekend zijn.
4.Per vierkant zien we 2 driehoekjes: linksboven en rechtsonder.
In het vierkantje linksboven komt telkens het tiental van het
resultaat. In dat rechtsonder wordt de eenheid ingeschreven. Bv.
voor het 4de vierkantje wordt dat dan 4x3=12. De 1 (tiental) komt
in het driehoekje linksboven, de 2 (eenheid) in het driehoekje
rechtsonder.
5.Indien deze zijde afgewerkt is, gaan we over naar de andere
zijde voor de volgende tafel.
6.Herhaal deze tafels (2 tot en met 5) op een andere sjabloon.
7.Vervolledig twee identieke sjablonen met de tafels van 6 tot en
met 9.
8.We bekomen zo 2 sjablonen met de tafels van 2 tot en met 5, en
2 sjablonen met de tafels 6 tot en met 9.
9.Neem nu de twee resterende sjablonen en vul op elk van hen de
tafel van 0 en 1 in: we bekomen twee sjablonen met de tafels
van 0 en 1.
10. Leg alle sjablonen in de lengte voor je en trek een dikke
gekleurde horizontale streep tussen het 5de en het 6de
vierkantje (tussen de vermeningvuldiging met 5 en deze met 6).
11. Kleef nu de sjablonen dicht en je rekenbalken zijn klaar.
Met dank aan
Voor meer experimenteerplezier, surf naar www.experimenteer.be - 1 -

Experimenten
Met 2 balken kunnen we nu vlot de tafels van 10 tot en met 99 aflezen, met 3 balken kan je de
tafels van 100 tot en met 999 aflezen.
Hoeveel is 63 maal 7? Dit vormt nu geen probleem meer. Neem een balk met de tafel van 6,
en één met de tafel van 3, en leg deze naast elkaar, zodat je bovenaan horizontaal 63 kan
lezen. Het resultaat van de tafel wordt eveneens horizontaal afgelezen, op de volgende
manier:
• het linkerdriehoekje van de balk van 6 geeft het honderdtal weer (4)
• de som van het getal in het rechterdriehoekje van balk 6 en het getal uit het
linkerdriehoekje van balk 3 geeft het tiental (2+2, het tiental is dus 4)
• het getal uit het rechterdriehoekje is de eenheid(1)
Dus 63x7=441
Verklaring
Deze balken werken volgens het principe van vermenigvuldiging uit de getallenleer:
63
maal 7
___
21 (=3x7)
42 (=6x7)
4(2+2) 1
Achtergrond
John Napier (Schotland, 1550-1617) was een wiskundige en heeft ondermeer de logaritmen
uitgevonden. Op het einde van zijn leven ontwikkelde hij zijn rekenbalkjes om vlot te kunnen
beschikken over de tafels van 10 tot en met 99.
Voor meer experimenteerplezier, surf naar www.experimenteer.be - 2 -