Zingeving in besluitvorming - Ben Verleg Research & Consultancy

Zingeving in besluitvorming - Ben Verleg Research & Consultancy Zingeving in besluitvorming - Ben Verleg Research & Consultancy

21.09.2013 Views

in zijn hoofd heeft, gebeurt het ook. Behalve koolzaad wordt er door de firma zelf en door familie en kennissen ook ander zaad geteeld, bijv. van wortelen, sla, peterselie, selderie, uien, enz. Tot 1 juli 1868 is ook Jacob Sluis, de broeder van Nanne, in de zaak. Jacob wil dan liever afzonderlijk handelen en de broeders verdelen het operatieterrein. Begin van de zaadexport, Sluis en Groot verdelen Europa onder elkaar Ze knippen de wereldkaart door: Jacob krijgt Duitsland en Nanne heel Oost-Europa met Rusland en wat er verderop nog mag liggen. Zo bewerkt ieder een stuk van de wereld en beiden hebben succes. Jacob Sluis associeert zich met zijn jongere broeder Joost en samen stichten zij de bekende firma Gebroeders Sluis. Beide zaken zijn nog klein, het zijn eigenlijk meer gewone bouwers met een handeltje erbij, maar die handel breidt zich steeds meer uit. In 1872 verhuizen Sluis & Groot naar Enkhuizen. Daar zijn nieuwe en grotere mogelijkheden, daar zijn havens en schepen, daar is het eindpunt van de straatweg, die de stad met de wereld verbindt. Zes jaar later trekken ook de gebroeders Sluis van Andijk weg. Zij vestigen zich in het Westeinde van Enkhuizen. Intussen is te Andijk nog een derde zaadhandel gegroeid. Pieter Rood gaat op reis, hij bereist Nederland in vrijwel dezelfde jaren als Nanne Jansz. Groot en zijn zonen en evenals zij werkt hij provinciegewijs. ‘De Rode’ hebben een goede naam en zijn katholiek: het zijn uiterst 16

punctuele, secure en betrouwbare lui en daarom hebben zij het volle vertrouwen van vele protestantse tuinbouwers. Daar komt nog iets bij: Sluis & Groot en ‘Gebroeders’ zijn ‘fijnen’. ‘Grof’ en ‘fijn’ zijn als water en vuur in deze tijd. De ‘grove’ tuinbouwers willen geen zaad telen voor een ‘fijne’ firma. Het is fout, maar het is zo en ‘de Rode’ danken er hun succes aan. In 1865 wordt de firmanaam (officieus) gewijzigd in: ‘P. Rood & Zoon’. Dan begint ook de export, Gerrit Rood reist naar Duitsland en Oostenrijk. ‘De Rode’ zijn maar gewone bouwerlui en ze wonen in twee boerenhuizen in de Bakkershoek. Als Gerrit Rood op reis gaat, heeft hij een zwart ‘frontje’ voor en hij neemt een klein koffertje mee. Daar zit een wit frontje in en als hij straks in Enkhuizen komt, zal hij zwart en wit wel verwisselen. Het was de persoonlijke invloed van deze familiebedrijven, die de zaadteelt stimuleerde en hun persoonlijke moed, die uitwegen zocht voor heel het volk in benauwende tijden. Toch is in de zeventiger jaren de tuinzaadteelt niet het belangrijkste. De grootste oppervlakte wordt nog steeds met landbouwzaden bezaaid. Het zijn mosterd en karwij, die de boventoon voeren. Tegen het eind van de 19e eeuw begint men met het verbeteren en combineren van zaad. Een bekende innovatie is een nieuwe kool: de Glorie van Enkhuizen. Voor het eerst geteeld in 1899 en in 1902 op de markt gebracht tegelijk in Europa en Amerika. Hij is nog altijd te koop! Al in het begin van de vorige eeuw verplaatste Sluis & Groot een deel van haar teeltgebieden naar het buitenland. Ook nu is het zo dat verreweg het grootste deel van de zaadteelt plaatsvindt in het buitenland. Dat gebeurt steeds op die plaatsen op aarde, die door hun klimaat het meest geschikt zijn voor het betreffende gewas. Vanaf 1917 mocht Sluis & Groot het predicaat ‘Koninklijke’ voor haar naam voeren. 17

punctuele, secure en betrouwbare lui en daarom hebben zij het volle<br />

vertrouwen van vele protestantse tu<strong>in</strong>bouwers. Daar komt nog iets bij:<br />

Sluis & Groot en ‘Gebroeders’ zijn ‘fijnen’. ‘Grof’ en ‘fijn’ zijn als<br />

water en vuur <strong>in</strong> deze tijd. De ‘grove’ tu<strong>in</strong>bouwers willen geen zaad<br />

telen voor een ‘fijne’ firma. Het is fout, maar het is zo en ‘de Rode’<br />

danken er hun succes aan. In 1865 wordt de firmanaam (officieus)<br />

gewijzigd <strong>in</strong>: ‘P. Rood & Zoon’. Dan beg<strong>in</strong>t ook de export, Gerrit<br />

Rood reist naar Duitsland en Oostenrijk. ‘De Rode’ zijn maar gewone<br />

bouwerlui en ze wonen <strong>in</strong> twee boerenhuizen <strong>in</strong> de Bakkershoek. Als<br />

Gerrit Rood op reis gaat, heeft hij een zwart ‘frontje’ voor en hij neemt<br />

een kle<strong>in</strong> koffertje mee. Daar zit een wit frontje <strong>in</strong> en als hij straks<br />

<strong>in</strong> Enkhuizen komt, zal hij zwart en wit wel verwisselen. Het was<br />

de persoonlijke <strong>in</strong>vloed van deze familiebedrijven, die de zaadteelt<br />

stimuleerde en hun persoonlijke moed, die uitwegen zocht voor heel<br />

het volk <strong>in</strong> benauwende tijden. Toch is <strong>in</strong> de zeventiger jaren de tu<strong>in</strong>zaadteelt<br />

niet het belangrijkste. De grootste oppervlakte wordt nog<br />

steeds met landbouwzaden bezaaid. Het zijn mosterd en karwij, die de<br />

boventoon voeren.<br />

Tegen het e<strong>in</strong>d van de 19e eeuw beg<strong>in</strong>t men met het verbeteren en<br />

comb<strong>in</strong>eren van zaad. Een bekende <strong>in</strong>novatie is een nieuwe kool: de<br />

Glorie van Enkhuizen. Voor het eerst geteeld <strong>in</strong> 1899 en <strong>in</strong> 1902 op<br />

de markt gebracht tegelijk <strong>in</strong> Europa en Amerika. Hij is nog altijd te<br />

koop!<br />

Al <strong>in</strong> het beg<strong>in</strong> van de vorige eeuw verplaatste Sluis & Groot een deel<br />

van haar teeltgebieden naar het buitenland. Ook nu is het zo dat verreweg<br />

het grootste deel van de zaadteelt plaatsv<strong>in</strong>dt <strong>in</strong> het buitenland.<br />

Dat gebeurt steeds op die plaatsen op aarde, die door hun klimaat het<br />

meest geschikt zijn voor het betreffende gewas. Vanaf 1917 mocht<br />

Sluis & Groot het predicaat ‘Kon<strong>in</strong>klijke’ voor haar naam voeren.<br />

17

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!