Zingeving in besluitvorming - Ben Verleg Research & Consultancy

54
6. De diagnose in de praktijk
Het maken van een diagnose met toepassing van zingeving in besluitvorming
kan op verschillende manieren. Op basis van documentatie
en enkele gesprekken is het mogelijk een beeld te vormen, gezien van
buitenaf. Incotec en Desso zijn daar voorbeelden van. De biografie
van de organisatie is daarbij onmisbaar omdat daarin de kern, het
DNA van de organisatie te vinden is. Of de actuele visie van de organisatie
hierbij aansluit levert een indicatie op voor de herkenbaarheid
bij betrokkenen.
Aan de hand van de gepubliceerde uitingen in documenten, op de
website en in andere vormen zoals interviews, kan het antwoord op
de vragen in de lijn van de karakteristieken worden gevonden.
De check op deze antwoorden gebeurt in gesprek met de leiding van
de organisatie. Met elkaar vormt dit het spiegelbeeld dat kan worden
voorgelegd en waarover in gesprek duidelijk kan worden wat er wel
of misschien niet juist aan is. Deze dialoog brengt aan het licht of
de zingeving in besluitvorming helder is en aansluit bij de wil van
betrokkenen. Het levert op deze manier een impuls om hernieuwd
aandacht te vestigen op de kernwaarden van de organisatie en deze te
expliciteren. De twaalf karakteristieken voor sensemaking fungeren
daarvoor als richtsnoer, een soort checklist. Dat is meteen een risico
voor het toepassen. Het volstaat om alleen de karakteristieken na te
lopen, het gaat vooral om het gesprek en de achterliggende vragen.
Het is evenmin een eenmalige activiteit. Het vraagt onderhoud, continuerende
aandacht waarbij steeds alert op veranderingen wordt geanticipeerd
en gereflecteerd.
Een andere manier is om van binnenuit de analyse te maken. In het
voorbeeld van PUmA heb ik er voor gekozen dit in een proces uit
te voeren in nauwe samenwerking met betrokkenen. De eigen diagnose
kan op deze manier bijgesteld worden terwijl voor betrokkenen
alle levende vragen expliciet worden gemaakt. De resultaten van dit
proces zijn neergelegd in een notitie “Verkenning” die de basis kon
zijn voor vervolgactiviteiten die gericht zijn op het wegnemen van
de minpunten uit het verleden. Deze manier van werken is intensief
en vraagt veel doorzettingsvermogen omdat het samen met degenen
die een rol vervulden in de aanloop moet worden aangepakt. Dat kan