Tennis & Coach nr 4 aug 2009 - SportKaderServices

John Yandell hielp McEnroe in 1990 om zijn service weer terug te vinden.
rijker, het zo identificeren dat de speler het zelf volledig kan begrijpen.
Omdat het natuurlijke leerproces vooral visueel is gericht, zijn mondelinge
omschrijvingen zoals die bij tennislessen normaal zijn – ‘je draait
niet genoeg’, ‘je raakt de bal te laat’ – niet effectief.
Een duidelijke afwijking
Bij John zat het probleem in een verandering van de achterzwaai van zijn
servicebeweging. Hoewel zijn zijwaartse stand en de extreme lichaamsdraai
die daaruit voortkwam een verdere ontwikkeling te zien gaven van
de biomechanica van de service, was zijn servicebeweging volledig klassiek.
Zijn schouders en heupen stonden bijna parallel aan de baseline bij het
begin van de beweging, maar in zijn goede tijd bleven arm en racket in
lijn met zijn lichaam, gedurende de voorbereiding van de slag. Voor de
gemiddelde speler betekent dit dat de arm en het racket richting het hek
wijzen. Voor John betekent dit de arm in het verlengde van de schouderlijn
een perfecte vloeiende beweging maakte naar de nek toe. Dit was de
beweging die ik kende bij het maken van The Winning Edge.
John bleek nu een duidelijke afwijking te hebben in zijn achterzwaai. In
plaats van parallel aan de baseline te zwaaien ging zijn arm nog verder
door, voorbij het lichaam en eindigde in de baan. Op het uiterste punt
waren zijn arm en racket wel een meter over de baseline, in het veld.
Beeldanalyse toonde aan dat deze afwijking zorgde voor een vertraging
van zijn beweging van ongeveer eenderde van een seconde, vergeleken
met zijn servicebeweging zeven jaar eerder. Vanuit deze lastige houding
moest hij zijn armspieren extra aanspannen om zijn racket op tijd naar
de bal te krijgen, waardoor het ritme van zijn service werd verstoord en
zijn schouderspieren extra druk ondervonden.
Sprakeloos
Het eerste wat ik moest doen was John exact laten zien er gebeurde. In
plaats van te vertellen wat er anders was aan de servicebeweging, liet ik
hem een warming up doen en toen serveren, waarbij ik opnamen maakte
met het draagbare hogesnelheidsvideosysteem.
John had geen idee wat er gebeurde met zijn achterzwaai. Toen ik hem
in slow motion de beweging liet zien, was dat ook de enige keer dat ik
meemaakte dat hij geen weerwoord had. We bekeken de beweging nog
eens op normale snelheid en toen beeld voor beeld, zodat John precies
kon zien wat en hoeveel er veranderd was aan zijn beweging.
Nu het probleem was geïdentificeerd was de volgende stap het creëren
van een correctief model. In dit geval konden we geen betere bron hebben,
namelijk de slow motion beelden van zijn service in de instructie-
video. Deze beelden uit 1984 toonden aan dat John een mooie ronde
slingerbeweging maakte. Tijdens de beweging bleven zijn arm en racket
parallel aan de baseline en stond het racketblad loodrecht op de baan.
We kozen enkele beelden uit deze video: zijn achterzwaai met het racket
parallel aan de baseline. John koos voor zichzelf een beeld van juist dat
moment. Toen liet ik hem een servicebeweging maken, heel langzaam,
tot het moment dat juist dat ene beeld aan de beurt was. Ik vroeg
hem zijn ogen dicht te doen en een kinetisch beeld van zichzelf op dat
moment te creëren, met andere woorden om te visualiseren wat deze
positie, deze houding voorstelde en hoe dat in zijn lichaam aanvoelde. Ik
vroeg om dit mentale beeld achter zich in de ruimte te projecteren, als
een soort blauwdruk. Daarna moest hij weer de servicebeweging maken
en bewegen volgens de blauwdruk die hij zelf had gemaakt.
John begreep het onmiddellijk. Ik liep achteruit, hield mijn adem in en
keek. Bij de eerste service die hij daarna sloeg, was de helft van de te
verre uitzwaai in de achterzwaai al verdwenen. Ik wist op dat moment
dat Visueel Tennis voor John zou werken.
Gedurende twee dagen op de baan herhaalden we het bovengenoemde
proces. John serveerde, ik maakte opnames. Deze vergeleken we met het
ideale model van zijn service uit 1984. Dan maakte hij weer een beeld
in zijn geest van de achterzwaai op de juiste plek en visualiseerde dit
als hij weer ging serveren. Na in totaal vier uur op de baan bezig te zijn
geweest, bleek de afwijking in zijn beweging bijna volledig verdwenen.
De echte test
Zijn arm bleef parallel aan de baseline met het racketblad loodrecht op
het veld. Bij het raken van de bal klonk een duidelijk krachtiger geluid
dan voorheen. Het resultaat, zoals toernooien duidelijk maakten, was een
snelheidsvermeerdering van zijn service van zeker 30 k/u.
Nu we tevreden waren met zijn achterzwaai gingen we verder en werkten
aan zijn kniebuiging. Door iets meer door de knieën te gaan benaderde
John weer het model uit de instructievideo.
De echte test kwam pas in maart, toen John zijn eerste toernooi speelde
na de training. De resultaten waren zo goed als ik maar kon hopen. De
servicebeweging bleek nog steeds in orde te zijn. Zijn servicepercentage
lag rond 60 procent en de servicesnelheid lag gedurende het hele toernooi
tussen 175 en 185 k/h. In de finale sloeg hij 15 aces en versloeg zijn
broer Patrick. Ik was er van overtuigd dat de methode voor hem werkte,
helemaal toen ik tijdens die finale hem zag terugstappen uit het veld en
hij zijn servicebeweging droog herhaalde, vlak voor een belangrijk punt.
Een maand later gingen we naar Malibu en herhaalden het tweedaagse
trainingsproces. Er bleek voor mij weinig te doen, behalve opnames
maken, me staande houden tijdens de pesterijtjes en genieten van de
trainingen met zijn broer op het gravel van de country club.
Het was daarna geweldig om te zien hoe John doorstootte naar zijn laatste
halve finale op Wimbledon, waarin hij verloor van Agassi, en later dat
jaar naar de kwartfinale van de US Open. John was zo galant om onze rol
in zijn terugkeer te onderstrepen.
Ik heb altijd geloofd dat de Visueel Tennismethode zou werken, op elk
niveau van het spel. Nu wist ik het zeker.
John Yandell heeft naam gemaakt met zijn highspeed-video opnamen die te
zien zijn op www.tennisplayer.net waar dit verhaal ook eerder verscheen. Hij
deed individuele tennisanalyses voor o.a. Justine Henin en John McEnroe. Hij
is naast editor van deze website ook schrijver van het boek Visual Tennis en
directeur van de Yandell Tennis School in San Francisco.
13