Leraar worden:'under construction'? - Open Universiteit Nederland

7 Afstandsonderwijs en de leraar, het lerarentekort voorbij
Dames en heren, ik neem de lijn van mijn betoog, voordat ik een aantal opmerkingen
maakte over het constructivisme, weer op. Ik zal vier aspecten aan de orde stellen. Eerst
schets ik de ontwikkeling van een virtuele leer- en werkomgeving in het licht van het
tot stand brengen van professionele leergemeenschappen en werkplekleren.
Vervolgens ga ik in op de vraag of leraren opleiden en het lerarentekort bestrijden met
behulp van afstandsonderwijs een contradictio in terminis is. Het derde aspect betreft
benodigd nader onderzoek. Tot slot het vierde aspect; dan ga ik in op het belang van
onderwijsinterne kanten, zoals de virtuele leer- en werkomgeving en daarbinnen de
professionele leergemeenschappen, en op een aantal onderwijsexterne condities die
niet onbelangrijk zijn voor terugdringing van het lerarentekort en bevordering van de
onderwijskwaliteit en het onderwijsniveau. Daarmee wil ik benadrukken dat het
momenteel terecht allesoverheersende kwantitatieve lerarentekort niet moet leiden tot
een toekomstig kwalitatief probleem. Er komt een tijd dat het lerarentekort voorbij is.
7.1 Virtueel ‘opleiden’ tot leraar en leren op de werkplek
Ik schetste al dat in de nabije toekomst virtuele elementen een steeds grotere rol zullen
gaan spelen. Dat geldt voor het onderwijs in het algemeen en dus ook voor leraren in
opleiding, voor beginnende leraren en voor het loopbaanperspectief van zittende leraren.
Het belang van deze virtuele elementen geldt overigens ook voor alle betrokken
personen en instanties die direct of indirect met leraren, in de meest brede betekenis
van het woord, te maken hebben of krijgen. Box 3105 geeft een korte beschrijving van
deze toekomstige situatie, vooral bezien vanuit de leraar.
Box 3 Een virtuele ‘opleiding’ tot leraar
Wanneer alle functies van de virtuele leer- en werkomgeving volledig benut worden,
dan ontstaat voor een deel één virtuele ‘lerarenopleiding’. Deze is bedoeld voor iedereen
die in het onderwijs werkt of gaat werken;‘reguliere’ studenten in de (initiële)
lerarenopleiding, zij-instromers, beginnende docenten, zittende docenten, ervaren
docenten en seniordocenten, begeleiders, lerarenopleiders, 106 opleidingsdocenten,
schoolleiders, en ondersteunend onderwijspersoneel zoals klasse- en onderwijsassistenten,
leerkrachtondersteuners en instructeurs. Bovendien bedient zo’n virtuele
opleiding alle onderwijssectoren.
Leraar worden: ‘under construction’?
51