22.09.2013 Views

'Een Leven Lang Leren'-programma en de Interculturele ... - Epos

'Een Leven Lang Leren'-programma en de Interculturele ... - Epos

'Een Leven Lang Leren'-programma en de Interculturele ... - Epos

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Het Europese<br />

‘E<strong>en</strong> <strong>Lev<strong>en</strong></strong> <strong>Lang</strong> Ler<strong>en</strong>’-<strong>programma</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>Interculturele</strong> Dialoog<br />

G<strong>en</strong>omineer<strong>de</strong> voorbeeld<strong>en</strong> van goe<strong>de</strong> praktijk<br />

uit <strong>de</strong> ge<strong>de</strong>c<strong>en</strong>traliseer<strong>de</strong> project<strong>en</strong>


inhoud<br />

Voorwoord 3<br />

Com<strong>en</strong>ius<br />

Water, the source of our Com<strong>en</strong>ius Fri<strong>en</strong>dship - GBS <strong>de</strong> Bosmier 4<br />

Eurosound - VBS De Tweesprong 6<br />

Art Attack - MS GO! Zelzate 8<br />

Erasmus<br />

Intimets - KHLIM 10<br />

Learning Inclusively - Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>r<strong>en</strong> 12<br />

Raising International Business Awar<strong>en</strong>ess - Artevel<strong>de</strong>hogeschool 14<br />

Leonardo da Vinci<br />

Stud<strong>en</strong>ts together to Malta - K.A. Schaarbeek-Evere / Emanuel Hielath<strong>en</strong>eum 16<br />

Get a European business experi<strong>en</strong>ce through training in it - KHLeuv<strong>en</strong> 18<br />

Stages in <strong>de</strong> zorg- <strong>en</strong> di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ing - Vesaliusinstituut 20<br />

Grundtvig<br />

Bl<strong>en</strong><strong>de</strong>d Learning And Intercultural Dialogue - KHKemp<strong>en</strong> 22<br />

From Migrant to Manager - CIMIC, KHMechel<strong>en</strong> 24<br />

Unified by Diversity - Ste<strong>de</strong>lijk C<strong>en</strong>trum Volwass<strong>en</strong><strong>en</strong>on<strong>de</strong>rwijs Sité 26<br />

E-twinning<br />

Aud<strong>en</strong>aer<strong>de</strong> @ War - Sint-Bernarduscollege 28<br />

Babylon - Immaculata Instituut 30<br />

Fabiola - Immaculata Instituut 32<br />

2


voorwoord<br />

E<strong>en</strong> dialoog tuss<strong>en</strong> cultur<strong>en</strong><br />

Wie <strong>de</strong> kaart van Europa bekijkt, ziet e<strong>en</strong> lapp<strong>en</strong><strong>de</strong>k<strong>en</strong> van kleine, mid<strong>de</strong>lgrote <strong>en</strong><br />

grote land<strong>en</strong>. Ook op cultureel gebied is Europa veelvormig <strong>en</strong> multicultureel <strong>en</strong><br />

<strong>de</strong>ze evolutie heeft zich <strong>de</strong> laatste <strong>de</strong>c<strong>en</strong>nia nog doorgezet. Bov<strong>en</strong>op <strong>de</strong>ze lapp<strong>en</strong><strong>de</strong>k<strong>en</strong><br />

van staatsgr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> ligt als het ware e<strong>en</strong> nog gevarieer<strong>de</strong>re mozaïek van tal<strong>en</strong>,<br />

cultur<strong>en</strong> <strong>en</strong> godsdi<strong>en</strong>stige achtergrond<strong>en</strong>.<br />

Vandaar dat <strong>de</strong> EU vond dat het nodig was om <strong>de</strong> k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> <strong>de</strong> vaardighed<strong>en</strong> van haar<br />

inwoners in het omgaan met diversiteit <strong>en</strong> culturele verscheid<strong>en</strong>heid te vergrot<strong>en</strong>.<br />

2008 is dan ook uitgeroep<strong>en</strong> tot het “Europees Jaar van <strong>de</strong> <strong>Interculturele</strong> Dialoog”.<br />

Tijd<strong>en</strong>s dit jaar van <strong>de</strong> <strong>Interculturele</strong> Dialoog zijn er, zowel op initiatief van Europa<br />

als op initiatief van <strong>de</strong> lidstat<strong>en</strong>, tal van activiteit<strong>en</strong> georganiseerd om <strong>de</strong> culturele<br />

diversiteit te ont<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> <strong>en</strong> te ler<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Deze activiteit<strong>en</strong> stond<strong>en</strong> in het tek<strong>en</strong><br />

van on<strong>de</strong>rwijs, opleiding, jeugd, sport <strong>en</strong> burgerzin.<br />

Ook in Vlaan<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> Brussel werd er op diverse echelons hieraan geparticipeerd.<br />

<strong>Interculturele</strong> Ambassa<strong>de</strong>urs voor Vlaan<strong>de</strong>r<strong>en</strong> zijn Ronny Mosuse <strong>en</strong> Hadise.<br />

Stereotiep<strong>en</strong> doorbrek<strong>en</strong> <strong>en</strong> vooroor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> ontkracht<strong>en</strong>, kan niet <strong>en</strong>kel van bov<strong>en</strong>op<br />

opgelegd word<strong>en</strong> maar moet ook van on<strong>de</strong>ruit groei<strong>en</strong>.<br />

Het is in die context dat EPOS vzw het initiatief g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> heeft om e<strong>en</strong> wedstrijd uit<br />

te schrijv<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> project<strong>en</strong> van het “E<strong>en</strong> <strong>Lev<strong>en</strong></strong> <strong>Lang</strong> Ler<strong>en</strong> <strong>programma</strong>” waar er<br />

specifiek gewerkt werd rond het thema van <strong>de</strong> interculturele dialoog.<br />

In <strong>de</strong>ze brochure vindt u <strong>de</strong> project<strong>en</strong> die in Com<strong>en</strong>ius, Erasmus, Leonardo da Vinci<br />

<strong>en</strong> Grundtvig g<strong>en</strong>omineerd zijn weg<strong>en</strong>s hun bijzon<strong>de</strong>re relevantie voor dit thema.<br />

Dank aan all<strong>en</strong> die zich ingezet hebb<strong>en</strong> voor dit Jaar van <strong>de</strong> <strong>Interculturele</strong> Dialoog<br />

<strong>en</strong> welgeme<strong>en</strong><strong>de</strong> felicitaties voor <strong>de</strong> geselecteer<strong>de</strong> project<strong>en</strong>. Ze zull<strong>en</strong> e<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

inspiratiebron zijn.<br />

Stefan Baey<strong>en</strong>s Annemie Dewael<br />

Directeur Algeme<strong>en</strong> directeur<br />

Ag<strong>en</strong>tschap EPOS v.z.w. Ag<strong>en</strong>tschap EPOS v.z.w.<br />

3


Com<strong>en</strong>ius<br />

Project GBS De Bosmier<br />

Water, the source of our Com<strong>en</strong>ius Fri<strong>en</strong>dship!<br />

In dit project werkt<strong>en</strong> <strong>de</strong> leerling<strong>en</strong> van 8 schol<strong>en</strong> uit 7 verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> land<strong>en</strong> met<br />

elkaar sam<strong>en</strong> rond diverse aspect<strong>en</strong> van “water”. Via het uitwissel<strong>en</strong> van foto’s, vi<strong>de</strong>oreportages,<br />

collages, briev<strong>en</strong>, werkstukjes, e-mailbericht<strong>en</strong>… leerd<strong>en</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> lev<strong>en</strong>swijze van hun leeftijdsg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong> in <strong>de</strong> partnerschol<strong>en</strong> beter k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>.<br />

Zelfs <strong>de</strong> allerkleinst<strong>en</strong> maakt<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> speelse <strong>en</strong> tastbare manier k<strong>en</strong>nis met <strong>de</strong><br />

cultuur <strong>en</strong> <strong>de</strong> taal van <strong>de</strong> partnerschol<strong>en</strong>.<br />

Elk schooljaar vond in elke school op hetzelf<strong>de</strong><br />

mom<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> projectweek plaats. In<br />

alle klass<strong>en</strong> maakt<strong>en</strong> leerling<strong>en</strong> werkstukjes<br />

(collages, plakboek<strong>en</strong>, cd’s, tek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, fotoboek<strong>en</strong>,…)<br />

rond e<strong>en</strong> subthema van het project.<br />

De werkjes werd<strong>en</strong> nadi<strong>en</strong> met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re<br />

schol<strong>en</strong> uitgewisseld <strong>en</strong> in elke school<br />

vond e<strong>en</strong> Com<strong>en</strong>iust<strong>en</strong>toonsteling plaats<br />

met <strong>de</strong> uitgewissel<strong>de</strong> werkjes. Daarnaast<br />

maakt<strong>en</strong> <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van het 2e, 3e, 4e <strong>en</strong> 5e<br />

leerjaar e<strong>en</strong> woord<strong>en</strong>boekje (Ne<strong>de</strong>rlands-Engels-Spaans) met <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> in Spanje.<br />

De kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van het 6e leerjaar maakt<strong>en</strong> e<strong>en</strong> Ests woord<strong>en</strong>boekje. En kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> vanaf<br />

het 4e leerjaar kond<strong>en</strong> e<strong>en</strong> p<strong>en</strong>n<strong>en</strong>vri<strong>en</strong>dje kiez<strong>en</strong> uit één van <strong>de</strong> partnerschol<strong>en</strong>. Tot<br />

slot was er ook e<strong>en</strong> uitwisselingsweek waarbij <strong>de</strong> leerling<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> Spaanse school<br />

op bezoek kwam<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> Bosmier <strong>en</strong> na schooltijd in gastgezinn<strong>en</strong> verblev<strong>en</strong>.<br />

Dé blikvanger van het project war<strong>en</strong> wellicht <strong>de</strong> “Com<strong>en</strong>ius-mascottes”. Elke klas<br />

van alle partnerschol<strong>en</strong> had e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> mascotte (e<strong>en</strong> beer, e<strong>en</strong> kikker, e<strong>en</strong> aapje, e<strong>en</strong><br />

muis, e<strong>en</strong> K3-beer,...). Deze mascotte, vergezeld van e<strong>en</strong> koffertje met e<strong>en</strong> dagboek,<br />

“ging op reis” naar <strong>de</strong> overe<strong>en</strong>komstige klas van <strong>de</strong> partnerschol<strong>en</strong>. In <strong>de</strong> partnerschool<br />

ging <strong>de</strong> mascotte elke dag met e<strong>en</strong> kind mee naar huis. Het kind schreef of<br />

tek<strong>en</strong><strong>de</strong> in het dagboek iets over die dag. Wanneer <strong>de</strong> mascotte te gast was geweest<br />

bij alle kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van <strong>de</strong> klas, werd hij teruggestuurd naar <strong>de</strong> oorspronkelijke school<br />

met e<strong>en</strong> dagboek vol herinnering<strong>en</strong>. En kon <strong>de</strong> trip naar <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> gastschool<br />

beginn<strong>en</strong>…<br />

In dit Com<strong>en</strong>iusproject maakte élk kind van élke partnerschool op e<strong>en</strong> positieve<br />

<strong>en</strong> speelse manier k<strong>en</strong>nis met <strong>de</strong> cultuur-van-elke-dag in elk partnerland. De wat<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> p<strong>en</strong>n<strong>en</strong>vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> in <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re schol<strong>en</strong> <strong>en</strong> ging<strong>en</strong> met elkaar<br />

4


in dialoog over “water”;<br />

voor <strong>de</strong> jongere kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />

werd “<strong>de</strong>/het an<strong>de</strong>re” erg<br />

tastbaar dankzij <strong>de</strong> Com<strong>en</strong>ius-mascottes.<br />

Ook<br />

<strong>de</strong> leerkracht<strong>en</strong> liet<strong>en</strong><br />

zich niet onbetuigd, <strong>en</strong><br />

volgd<strong>en</strong> avondon<strong>de</strong>rwijs<br />

Spaans of Engels om <strong>de</strong><br />

dialoog met hun buit<strong>en</strong>landse<br />

collega’s nog beter<br />

te kunn<strong>en</strong> aangaan. Het<br />

project bracht in alle schol<strong>en</strong> e<strong>en</strong> grotere bewustwording teweeg van <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

tal<strong>en</strong> <strong>en</strong> cultur<strong>en</strong> in Europa, <strong>en</strong> alle betrokk<strong>en</strong><strong>en</strong> bracht<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> positieve<br />

manier <strong>de</strong> “interculturele dialoog” in <strong>de</strong> praktijk.<br />

Projectcoördinator: GBS De Bosmier, België<br />

Partnerschol<strong>en</strong>: Juantehdasschool, Finland<br />

Ros<strong>en</strong>holm Skole, Noorweg<strong>en</strong><br />

Colegio Publico Cervantes, Spanje<br />

Colegio Vista Alegre, Spanje<br />

11th School of Chios, Griek<strong>en</strong>land<br />

Public Pre-primary school, Cyprus<br />

Kalmetu Pohikool, Estland<br />

Contactgegev<strong>en</strong>s GBS De Bosmier<br />

van <strong>de</strong> Vlaamse school: Streekweg 11<br />

2490 Bal<strong>en</strong><br />

014/813.813<br />

geme<strong>en</strong>teschoolrijsbergdijk@pandora.be<br />

Contactpersoon: Greet Snoekx<br />

Website: www.com<strong>en</strong>iusbosmier.classy.be<br />

www.kalmetu.vil.ee/com<strong>en</strong>ius<br />

Projectduur: 1/9/2005 - 31/7/2008<br />

5


Com<strong>en</strong>ius<br />

Project VBS De Tweesprong<br />

Eurosound<br />

In “Eurosound” werkt<strong>en</strong> schol<strong>en</strong> uit Vlaan<strong>de</strong>r<strong>en</strong>,<br />

Oost<strong>en</strong>rijk, Pol<strong>en</strong> <strong>en</strong> Turkije sam<strong>en</strong> om hun leerling<strong>en</strong><br />

op e<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>ame <strong>en</strong> leerrijke manier in contact<br />

te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> met elkaar <strong>en</strong> met elkaars land <strong>en</strong> cultuur.<br />

Via “muziek” als c<strong>en</strong>traal <strong>en</strong> universeel thema, kond<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong> maar zeker ook <strong>de</strong><br />

overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> daadwerkelijk be-lev<strong>en</strong>.<br />

In totaal war<strong>en</strong> er 9 grote activiteit<strong>en</strong>, 3 per schooljaar. Er werd geopteerd voor e<strong>en</strong><br />

doorschuifsysteem waarin opdracht<strong>en</strong>, activiteit<strong>en</strong> zelf <strong>en</strong> <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong> ervan van<br />

school tot school ging<strong>en</strong>. In het eerste jaar leerd<strong>en</strong> <strong>de</strong> jongere leerling<strong>en</strong> elkaars<br />

kin<strong>de</strong>rliedjes <strong>en</strong> –dansjes, in elkaars taal. De ou<strong>de</strong>re leerling<strong>en</strong> <strong>de</strong>d<strong>en</strong> opzoekwerk,<br />

schrev<strong>en</strong> essays <strong>en</strong> maakt<strong>en</strong> e<strong>en</strong> kunstwerk over elkaars bek<strong>en</strong><strong>de</strong> muzikant<strong>en</strong>. Tijd<strong>en</strong>s<br />

het twee<strong>de</strong> jaar knutseld<strong>en</strong> <strong>de</strong> leerling<strong>en</strong> e<strong>en</strong> typisch instrum<strong>en</strong>t uit hun eig<strong>en</strong><br />

land in elkaar dat in <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re schol<strong>en</strong> werd nagemaakt <strong>en</strong> bespeeld. Ook werd er<br />

sam<strong>en</strong>gewerkt rond “muziek <strong>en</strong> gevoel<strong>en</strong>s” (waarbij <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> hun gevoel<strong>en</strong>s “op<br />

muziek zett<strong>en</strong>” voor mekaar) <strong>en</strong> “muziek <strong>en</strong> literatuur” (waarbij verhal<strong>en</strong>-op-muziek<br />

werd<strong>en</strong> uitgewisseld, voorgelez<strong>en</strong>, besprok<strong>en</strong> <strong>en</strong> gebun<strong>de</strong>ld). In het <strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>en</strong><br />

laatste jaar werkt<strong>en</strong> <strong>de</strong> leerling<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> hoorspel <strong>en</strong> schrev<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijk<br />

lied. Actie-reactie <strong>en</strong> internationale interactie tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> leerling<strong>en</strong> stond bij al die<br />

opdracht<strong>en</strong> c<strong>en</strong>traal. Tot slot organiseer<strong>de</strong> elke school ook e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> versie van het<br />

Eurosongfestival. Als eindproduct werd e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijke DVD gemaakt, waarop<br />

alle kunstwerk<strong>en</strong>, geluidsopnames, beeldmateriaal,… werd voorgesteld.<br />

6<br />

In “Eurosound” bracht<strong>en</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> uit<br />

e<strong>en</strong> plattelandsdorp met weinig of ge<strong>en</strong><br />

interculturele of internationale contact<strong>en</strong><br />

op e<strong>en</strong> positieve manier “interculturele<br />

dialoog” in <strong>de</strong> praktijk. “Op<br />

afstand”, via interactie rond geme<strong>en</strong>schappelijke<br />

opdracht<strong>en</strong>, maar ook<br />

“in lev<strong>en</strong><strong>de</strong> lijve” tijd<strong>en</strong>s gezam<strong>en</strong>lijke<br />

bosklass<strong>en</strong>. De leerling<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> ervar<strong>en</strong><br />

dat, hoewel verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> cultur<strong>en</strong><br />

muziek verschill<strong>en</strong>d b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, alle<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in Europa muziek beluister<strong>en</strong>


<strong>en</strong> ervan g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dat elke cultuur zijn eig<strong>en</strong>heid <strong>en</strong> waar<strong>de</strong> heeft. Het project<br />

toon<strong>de</strong> <strong>de</strong> leerling<strong>en</strong> elk <strong>de</strong>elnem<strong>en</strong>d land van e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re kant, met zijn eig<strong>en</strong>hed<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>, maar ook met het beeld dat kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> overal ter wereld, kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> zijn<br />

zoals zijzelf <strong>en</strong> ook muziek, problem<strong>en</strong> <strong>en</strong> plezier belev<strong>en</strong>.<br />

Projectcoördinator: VBS De Tweesprong, België<br />

Partnerschol<strong>en</strong>: Volksschule Timelkam, Oost<strong>en</strong>rijk<br />

Im. Bhaterow Westerplatte, Pol<strong>en</strong><br />

Özel SEV, Turkije<br />

Contactgegev<strong>en</strong>s VBS De Tweesprong<br />

van <strong>de</strong> Vlaamse school: Kronevoor<strong>de</strong>straat 62<br />

8610 Handzame (Kortemark)<br />

051/56.84.57<br />

handzame@<strong>de</strong>tweesprong.be<br />

Contactpersoon: Jan De Wit<br />

Website: www.<strong>de</strong>2sprong.be/home.html<br />

Projectduur: 1/9/2005-31/7/2008<br />

7


Com<strong>en</strong>ius<br />

Project MS GO! Zelzate<br />

Art Attack<br />

In “Art-attack” ler<strong>en</strong> <strong>de</strong> leerling<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />

Vlaamse, Duitse <strong>en</strong> Turkse school bij zichzelf<br />

<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r<strong>en</strong> nieuwe tal<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ont<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> doorhe<strong>en</strong><br />

diverse creatieve activiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> gebruik<br />

van ICT. Ze belev<strong>en</strong> hun eig<strong>en</strong> creativiteit in<br />

kunst <strong>en</strong> vergelijk<strong>en</strong> die met <strong>de</strong> creativiteit<br />

van an<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Ze ler<strong>en</strong> zo elkaar <strong>en</strong> elkaars lev<strong>en</strong>swijze<br />

k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> respecter<strong>en</strong> via kunst als<br />

geme<strong>en</strong>schappelijke taal, gebaseerd op verscheid<strong>en</strong>heid<br />

als positief gegev<strong>en</strong>.<br />

De leerling<strong>en</strong> br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>de</strong> interculturele dialoog in <strong>de</strong> praktijk bij e<strong>en</strong> internationale<br />

quiz, tijd<strong>en</strong>s het oploss<strong>en</strong> van opdracht<strong>en</strong> van <strong>de</strong> betrokk<strong>en</strong> land<strong>en</strong>; bij het optred<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> jurer<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s <strong>de</strong> internationale tal<strong>en</strong>t<strong>en</strong>jacht; <strong>de</strong> jurering voor <strong>de</strong> posterwedstrijd<br />

“Hopes and Doubts”; het ontwerp<strong>en</strong> van het profiel van <strong>de</strong> “i<strong>de</strong>ale Europese<br />

leerkracht”; e<strong>en</strong> Europese kookstudio; e<strong>en</strong> kunstt<strong>en</strong>toonstelling; <strong>en</strong> chatsessies <strong>en</strong><br />

briefuitwisseling<strong>en</strong> allerhan<strong>de</strong>. Alle projectactiviteit<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> hun “roots” in <strong>de</strong> tradities<br />

van <strong>de</strong> drie land<strong>en</strong>, waaron<strong>de</strong>r muziek, traditionele keuk<strong>en</strong>, dans, lifestyle,…<br />

Respect voor elkaars eig<strong>en</strong>heid is telk<strong>en</strong>s van cruciaal belang.<br />

8<br />

Doorhe<strong>en</strong> “Art-attack” wordt het zelfbeeld<br />

van <strong>de</strong> leerling<strong>en</strong> versterkt <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

teamgeest on<strong>de</strong>r leerling<strong>en</strong>, leerkracht<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> directies bevor<strong>de</strong>rd. Maar bov<strong>en</strong>al<br />

draagt het project bij tot e<strong>en</strong> attitu<strong>de</strong>wijziging:<br />

<strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers ler<strong>en</strong> elkaar k<strong>en</strong>n<strong>en</strong><br />

op e<strong>en</strong> manier waarbij gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong> b<strong>en</strong>adrukt <strong>en</strong> verscheid<strong>en</strong>heid<br />

e<strong>en</strong> interessant gegev<strong>en</strong> wordt in plaats<br />

van e<strong>en</strong> barrière.


Projectcoördinator: Pestalozzischule Mittelschule, Duitsland<br />

Partnerschol<strong>en</strong>: Akkapi Sehit Kemal Yuzgee Ilkögretim Okulu, Turkije<br />

Midd<strong>en</strong>school van het GO! Zelzate, België<br />

Contactgegev<strong>en</strong>s Midd<strong>en</strong>school van het GO! Zelzate<br />

van <strong>de</strong> Vlaamse school: Onteig<strong>en</strong>ingsstraat 41D<br />

9060 Zelzate<br />

09/345.70.24<br />

ms.zelzate@rago.be<br />

Contactpersoon: Rina Dauw<strong>en</strong>s<br />

Website: schoolweb1.rago.be/ms/zelzate/in<strong>de</strong>x2.htm<br />

Projectduur: 1/10/2007-31/7/2009<br />

9


Erasmus<br />

Project KHLim<br />

Intimets<br />

Dit Int<strong>en</strong>sief Project draagt bij<br />

tot <strong>de</strong> ontwikkeling van k<strong>en</strong>nis<br />

<strong>en</strong> vaardighed<strong>en</strong> van toekomstige<br />

leerkracht<strong>en</strong> in multiculturele<br />

on<strong>de</strong>rwijscontext<strong>en</strong>. De<br />

bedoeling was <strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers te ler<strong>en</strong> omgaan met multiculturaliteit in <strong>de</strong> klas <strong>en</strong><br />

op school. 15 lectures werd<strong>en</strong> aangebod<strong>en</strong> <strong>en</strong> 9 workshops over diversiteit <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>leving<br />

(A-workshops) <strong>en</strong> diversiteit <strong>en</strong> schoolbeleid (B-workshops).<br />

38 stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (afkomstig uit LV, DK, BE <strong>en</strong> TR) volgd<strong>en</strong> alle lectures <strong>en</strong> haald<strong>en</strong> er<br />

bruikbare informatie uit met het oog op <strong>de</strong> workshops. De doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> overlegd<strong>en</strong> regelmatig<br />

zodat tijdig kon word<strong>en</strong> bijgestuurd. Het project eindig<strong>de</strong> met e<strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatietweedaagse<br />

met concrete resultat<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> workshops <strong>en</strong> e<strong>en</strong> toelichting van het<br />

werkproces. Ook volg<strong>de</strong> er e<strong>en</strong> grote pres<strong>en</strong>tatie voor <strong>de</strong> campus ‘H<strong>en</strong><strong>de</strong>k’ <strong>en</strong> voor <strong>de</strong><br />

lokale on<strong>de</strong>rwijsgeme<strong>en</strong>schap. Ver<strong>de</strong>r is er <strong>de</strong> website: www.intimets.sakarya.edu.tr.<br />

Aspect<strong>en</strong> voor ver<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzoek werd<strong>en</strong> g<strong>en</strong>oteerd. M<strong>en</strong> beoogt continuïteit door <strong>de</strong><br />

‘intimets 2-confer<strong>en</strong>tie’ aan <strong>de</strong> Sakarya-universiteit in 2009.<br />

Uitgangspunt<strong>en</strong>:<br />

- e<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijke terreinafbak<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> omschrijving van <strong>de</strong> begripp<strong>en</strong> diversiteit, multiculturaliteit,<br />

integrative teaching, intercultureel on<strong>de</strong>rwijs<br />

- e<strong>en</strong> overzicht van het on<strong>de</strong>rzoek naar interculturaliteit in het on<strong>de</strong>rwijs<br />

- integratie van verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> cultur<strong>en</strong> op hogeschool/universitair niveau.<br />

- geme<strong>en</strong>schappelijke aanpak van lectures <strong>en</strong> workshops met aandacht voor <strong>de</strong> selfreflection<br />

van <strong>de</strong> stud<strong>en</strong>t.<br />

- e<strong>en</strong> ‘cultural self-assessm<strong>en</strong>t exercise’ waardoor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> inzicht krijg<strong>en</strong> in eig<strong>en</strong><br />

waard<strong>en</strong> <strong>en</strong> norm<strong>en</strong>.<br />

De stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wez<strong>en</strong> op <strong>de</strong> typische k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> van hun cultuur <strong>en</strong> op hun omgang met<br />

diversiteit waarbij e<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nismaking met diverse on<strong>de</strong>rwijssystem<strong>en</strong>, leersystem<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

cultur<strong>en</strong> <strong>de</strong> hoofddoelstelling was.<br />

De lectures han<strong>de</strong>ld<strong>en</strong> over aspect<strong>en</strong> van diversiteit: coöperatief ler<strong>en</strong>, taalbeleid, participatie<br />

op school, <strong>de</strong>mocratie <strong>en</strong> burgerschap, multiculturaliteit <strong>en</strong> globalisering,<br />

sporton<strong>de</strong>rwijs in e<strong>en</strong> multiculturele sam<strong>en</strong>leving. Er volgd<strong>en</strong> ook ‘good practices’ van<br />

10


e<strong>en</strong> bre<strong>de</strong> b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring van interculturaliteit.<br />

De workshops bod<strong>en</strong> <strong>de</strong> kans om<br />

<strong>de</strong> zelfontwikkel<strong>de</strong> material<strong>en</strong> uit<br />

te prober<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> basisschool uit<br />

<strong>de</strong> buurt van <strong>de</strong> universiteit. Bij<br />

<strong>de</strong> voorstelling van <strong>de</strong> resultat<strong>en</strong><br />

was er aandacht voor informatie,<br />

reflectie, transfer <strong>en</strong> bijsturing. De laatste dag was er <strong>de</strong> voorstelling voor <strong>de</strong> universiteit<br />

van Sakarya d.m.v. e<strong>en</strong> expositie. Nadi<strong>en</strong> werd <strong>de</strong> confer<strong>en</strong>tie geëvalueerd. Uiteraard<br />

was <strong>de</strong> transfer van <strong>de</strong> bereikte vaststelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> resultat<strong>en</strong> e<strong>en</strong> belangrijk evaluatiecriterium.<br />

Aan het ein<strong>de</strong> van het project werd het belang van multiculturele thema’s als<br />

ess<strong>en</strong>tieel on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van <strong>de</strong> lerar<strong>en</strong>opleiding beklemtoond.<br />

Via <strong>de</strong> website blijv<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers van intimets 1 <strong>en</strong> <strong>de</strong> nieuwe <strong>de</strong>elnemers met<br />

elkaar in contact. M<strong>en</strong> vindt hier alle pres<strong>en</strong>taties, eindproduct<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> film. In februari<br />

is er e<strong>en</strong> overlegmeeting in Hasselt om <strong>de</strong> ‘intimets 2-confer<strong>en</strong>tie’ grondig voor te<br />

bereid<strong>en</strong> <strong>en</strong> 2 nieuwe partners (Rovaniemi <strong>en</strong> Hei<strong>de</strong>lberg) op <strong>de</strong> juiste golfl<strong>en</strong>gte af te<br />

stemm<strong>en</strong>.<br />

Coördinator: Prof. Dr. Aytekin Isman<br />

Faculty of Education<br />

Sakarya University – Turkije<br />

Vlaamse partner: Katholieke hogeschool Limburg (KHLim)<br />

Departem<strong>en</strong>t lerar<strong>en</strong>opleiding<br />

Campus Hemelrijk<br />

Hemelrijk 25<br />

3500 Hasselt<br />

Contactpersoon: Rudi Boel<strong>en</strong> - International coördinator<br />

Rudi.Boel<strong>en</strong>@khlim.be<br />

Partnerland<strong>en</strong>: Turkije (universiteit Sakarya)<br />

D<strong>en</strong>emark<strong>en</strong> (university college Lillebaelt<br />

Letland (Liepaja university)<br />

Website: www.intimets.sakarya.edu.tr<br />

Projectduur: 13 – 24 oktober 08<br />

11


Erasmus<br />

Project Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />

Learning Inclusively – Network + Knowhow (LINK)<br />

Het c<strong>en</strong>traal uitgangspunt voor dit structureel<br />

netwerk met 6 “umbrella organisations”<br />

(= nationale koepelstructur<strong>en</strong>)<br />

is e<strong>en</strong> bijdrage lever<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> meer inclusief<br />

hoger on<strong>de</strong>rwijs t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van<br />

stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> functiebeperking. Dit<br />

netwerk beoogt het realiser<strong>en</strong> van gelijke<br />

on<strong>de</strong>rwijskans<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> dialoog tuss<strong>en</strong><br />

stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met functiebeperking<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> actor<strong>en</strong> van hoger on<strong>de</strong>rwijs. Dit gebeurt via <strong>de</strong>skundigheidsontwikkeling,<br />

uitwisseling van good practices <strong>en</strong> het werk<strong>en</strong> aan positieve beeldvorming (Stu<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />

met e<strong>en</strong> functiebeperking kan!).<br />

Naar visie toe vertrekt dit project vanuit e<strong>en</strong> inclusieve b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>ring. Daar waar integratie<br />

gericht is op het aanpass<strong>en</strong> van het individu aan <strong>de</strong> omgeving, ligt bij inclusie<br />

<strong>de</strong> focus op het aanpass<strong>en</strong> van <strong>de</strong> omgeving. Inclusie richt zich tot alle stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

dus ook tot stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met functiebeperking<strong>en</strong>. Hoe inclusiever <strong>de</strong> omgeving, hoe<br />

min<strong>de</strong>r doelgroepspecifieke maatregel<strong>en</strong> nodig zijn. Enkel daar waar dit nodig is,<br />

kunn<strong>en</strong> specifieke maatregel<strong>en</strong> verantwoord word<strong>en</strong> (bijvoorbeeld door het voorzi<strong>en</strong><br />

van gebar<strong>en</strong>tolk<strong>en</strong>).<br />

In dit netwerk word<strong>en</strong> 6 thema’s c<strong>en</strong>traal gesteld: 1. <strong>de</strong> participatie <strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong>heid<br />

van stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met functiebeperking<strong>en</strong> bij het on<strong>de</strong>rwijsbeleid, 2. internationale<br />

standaard<strong>en</strong> voor re<strong>de</strong>lijke aanpassing<strong>en</strong>, 3. <strong>de</strong> individuele <strong>en</strong>/of mainstreaming<br />

aanpak, 4. <strong>de</strong> ‘assessm<strong>en</strong>t’ <strong>en</strong> ‘disclosure’, 5. voorbereiding<strong>en</strong> op tewerkstelling <strong>en</strong> 6.<br />

het realiser<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> evid<strong>en</strong>ce based approach.<br />

Per thema <strong>en</strong> per land wordt één seminarie voorbereid waarbij eerst <strong>de</strong> 6 partners tot<br />

e<strong>en</strong> verdieping van het thema kom<strong>en</strong>. Aansluit<strong>en</strong>d wordt e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> seminarie gehoud<strong>en</strong><br />

waar die resultat<strong>en</strong> voorgelegd word<strong>en</strong> aan het hoger on<strong>de</strong>rwijs. Dit resulteert in<br />

publicaties <strong>en</strong> e<strong>en</strong> toegankelijke website met gui<strong>de</strong>lines <strong>en</strong> good practices.<br />

Omwille van <strong>de</strong> directe betrokk<strong>en</strong>heid van stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met functiebeperking<strong>en</strong> wordt<br />

<strong>de</strong> ervarings<strong>de</strong>skundigheid maximaal gevaloriseerd <strong>en</strong> ingezet. Dit is ons inzi<strong>en</strong>s <strong>de</strong><br />

beste weg om vooroor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> weg te werk<strong>en</strong>, discriminatie weg te nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> gelijke<br />

kans<strong>en</strong> na te strev<strong>en</strong>.<br />

12


Coördinator: Association for Higher Education Access<br />

and Disabiltiy (AHEAD, Ierland)<br />

Vlaamse partner: Hogeschool West-Vlaan<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />

Gaspar Ha<strong>en</strong>ecaert<br />

Sint-Jorisstraat 71<br />

8000 Brugge<br />

0473 59 09 72<br />

gaspar.ha<strong>en</strong>ecaert@howest.be<br />

An<strong>de</strong>re partnerland<strong>en</strong>: SKILL (Ver<strong>en</strong>igd Koninkrijk)<br />

Stichting Handicap <strong>en</strong> Studie (Ne<strong>de</strong>rland)<br />

Drustvo Stud<strong>en</strong>tov Invalidov Slov<strong>en</strong>ije<br />

(DSIS, Slov<strong>en</strong>ië)<br />

Network for National Disability Support (Zwed<strong>en</strong>)<br />

Projectduur: 3 jaar<br />

13


Erasmus<br />

Project Artevel<strong>de</strong>hogeschool<br />

RIBA<br />

RIBA staat voor Raising International<br />

Business Awar<strong>en</strong>ess <strong>en</strong> is e<strong>en</strong> uitwisselings<strong>programma</strong><br />

voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met<br />

e<strong>en</strong> economische, business of administratieve achtergrond uit verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> Europese<br />

land<strong>en</strong>.<br />

Het doel van RIBA is stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voorbereid<strong>en</strong> op lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> werk<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> Europese <strong>en</strong><br />

multiculturele omgeving, vrij van vooroor<strong>de</strong>l<strong>en</strong>, die e<strong>en</strong> vruchtbare sam<strong>en</strong>werking<br />

soms moeilijk mak<strong>en</strong>.<br />

De zes partnerland<strong>en</strong> die sam<strong>en</strong> RIBA vorm<strong>en</strong>, werk<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> curriculum<br />

op te stell<strong>en</strong> dat beantwoordt aan <strong>de</strong> hoge verwachting<strong>en</strong> <strong>en</strong> doelstelling<strong>en</strong> van elke<br />

school. Elke stud<strong>en</strong>t kan op die manier e<strong>en</strong> hoogstaand <strong>programma</strong> volg<strong>en</strong> dat beantwoordt<br />

aan zijn/haar achtergrond, zodat <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> afgelever<strong>de</strong> diploma’s<br />

niet in gevaar komt. Alle less<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> RIBA word<strong>en</strong> uiteraard volledig in het Engels<br />

gegev<strong>en</strong>.<br />

Er zijn twee belangrijke thema’s binn<strong>en</strong> het <strong>programma</strong>:<br />

1. Europa <strong>en</strong> <strong>de</strong> attitu<strong>de</strong> van het <strong>de</strong>sbetreff<strong>en</strong><strong>de</strong> land t.o.v. <strong>de</strong> Europese ontwikkeling<br />

2. Specifieke culturele <strong>en</strong> politieke k<strong>en</strong>nis over het land van verblijf<br />

Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ler<strong>en</strong> niet alle<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r land met e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re cultuur tijd<strong>en</strong>s<br />

hun RIBA uitwisseling. Ze werk<strong>en</strong> ook int<strong>en</strong>sief sam<strong>en</strong> aan verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> real-life<br />

project<strong>en</strong> met stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die uit alle partnerland<strong>en</strong><br />

kom<strong>en</strong>.<br />

RIBA doorbreekt stereotyp<strong>en</strong> doordat stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

niet vanuit hun thuishav<strong>en</strong>, maar<br />

vanuit e<strong>en</strong> gastland naar <strong>de</strong> EU <strong>en</strong> haar<br />

ontwikkeling<strong>en</strong> kijk<strong>en</strong>. Vaak gaat het daarbij<br />

om gastland<strong>en</strong> die nog niet lang (Litouw<strong>en</strong>)<br />

of nog niet (Turkije) tot <strong>de</strong> EU behor<strong>en</strong>.<br />

Het is verrijk<strong>en</strong>d te hor<strong>en</strong> hoe zowel<br />

<strong>de</strong>ze partnerinstelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> land<strong>en</strong> omgaan<br />

met <strong>de</strong> EU <strong>en</strong> haar ontwikkeling, als hoe ‘gevestig<strong>de</strong> waard<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> EU’ zoals<br />

België, Frankrijk, Finland, Ne<strong>de</strong>rland <strong>en</strong> Duitsland omgaan met <strong>de</strong> rec<strong>en</strong>te evoluties<br />

Het RIBA <strong>programma</strong> werd g<strong>en</strong>omineerd omdat er e<strong>en</strong> hechte sam<strong>en</strong>werking tot<br />

stand is gekom<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> instelling<strong>en</strong> uit verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> cultur<strong>en</strong>. RIBA is e<strong>en</strong> uitwer-<br />

14


king van het Erasmus initiatief zoals dit oorspronkelijk werd beoogd. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />

gaat het niet over cultuur in <strong>de</strong> klassieke zin van het woord, maar het effect van cultuur<br />

op het bedrijfslev<strong>en</strong>. Op nationaal vlak zijn er zeer weinig schol<strong>en</strong> in België die<br />

e<strong>en</strong> vaste EU-module aanbied<strong>en</strong>. Ook op internationaal vlak is dit e<strong>en</strong> best practice<br />

voorbeeld.<br />

Coördiner<strong>en</strong><strong>de</strong> instelling: Artevel<strong>de</strong>hogeschool<br />

Bedrijfsmanagem<strong>en</strong>t <strong>en</strong> Office Managem<strong>en</strong>t)<br />

Sint-Pietersnieuwstraat 161<br />

9000 G<strong>en</strong>t, België<br />

Contactpersoon: Griet.Naeyaert@artevel<strong>de</strong>hs.be<br />

Partnerland<strong>en</strong>: 1. Satakunta University of Applied Sci<strong>en</strong>ces<br />

(Pori, Finland)<br />

2. University of Applied Sci<strong>en</strong>ces Degg<strong>en</strong>dorf<br />

(Degg<strong>en</strong>dorf, Duitsland)<br />

3. Dokuz Eylül University (Izmir, Turkije)<br />

4. Vilnius Managem<strong>en</strong>t Aca<strong>de</strong>my<br />

(Vilnius, Lithuania)<br />

5. Hogeschool Rotterdam<br />

(Rotterdam, Ne<strong>de</strong>rland)<br />

6. Idrac International School of Managem<strong>en</strong>t<br />

(Lyon, Frankrijk)<br />

Website: www.riba.eu.com<br />

RIBA bestaat al 5 jaar, sinds 2003<br />

15


Leonardo da Vinci<br />

Project K.A. Schaarbeek-Evere / Emanuel Hielath<strong>en</strong>eum<br />

Stud<strong>en</strong>ts together to Malta for their future!<br />

Via dit project kreg<strong>en</strong> 31 laatstejaars uit <strong>de</strong> TSO-af<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> ‘han<strong>de</strong>l’, ‘informatica’,<br />

‘onthaal <strong>en</strong> public relations’ <strong>en</strong> ‘secretariaat tal<strong>en</strong>’ <strong>de</strong> kans om gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> 3<br />

wek<strong>en</strong> e<strong>en</strong> stage te lop<strong>en</strong> in Maltese bedrijv<strong>en</strong>. De meeste leerling<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

Belgische nationaliteit, maar ze hebb<strong>en</strong> wel verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> roots (vooral Turks of<br />

Marokkaans).<br />

Stage lop<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> land waarvan ze<br />

<strong>de</strong> cultuur, <strong>de</strong> gewoont<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> geschied<strong>en</strong>is<br />

nog moest<strong>en</strong> ont<strong>de</strong>kk<strong>en</strong>,<br />

hielp <strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers begrijp<strong>en</strong> dat<br />

niet alles zwart-wit is, dat hokjesd<strong>en</strong>k<strong>en</strong><br />

niet altijd e<strong>en</strong> antwoord biedt <strong>en</strong><br />

dat op<strong>en</strong>staan voor an<strong>de</strong>re cultur<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> gewoont<strong>en</strong> <strong>de</strong> beste manier is om<br />

stereotyp<strong>en</strong> te ontkracht<strong>en</strong>.<br />

De combinatie van het katholieke<br />

Malta <strong>en</strong> <strong>de</strong> overdui<strong>de</strong>lijke Arabische<br />

invloed<strong>en</strong> op het Maltees gav<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

leerling<strong>en</strong> <strong>en</strong>erzijds e<strong>en</strong> gevoel van thuiskom<strong>en</strong>, maar an<strong>de</strong>rzijds maakt<strong>en</strong> ze op e<strong>en</strong><br />

aang<strong>en</strong>ame, niet-rechtstreeks confronter<strong>en</strong><strong>de</strong> manier, k<strong>en</strong>nis met e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re cultuur.<br />

E<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijke meerwaar<strong>de</strong> van dit project was ook dat <strong>de</strong> leerling<strong>en</strong> gedur<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

3 wek<strong>en</strong> met elkaar di<strong>en</strong>d<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> te lev<strong>en</strong>. Op die manier hebb<strong>en</strong> ze ook kunn<strong>en</strong><br />

ont<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> dat wanneer verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> cultur<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>lev<strong>en</strong>, <strong>de</strong> som vaak groter is<br />

dan <strong>de</strong> optelling van bei<strong>de</strong>.<br />

Opdat <strong>de</strong>ze doelstelling<strong>en</strong> zoud<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> gehaald word<strong>en</strong>, werd e<strong>en</strong> int<strong>en</strong>sief voortraject<br />

ontwikkeld waarin verstandhouding <strong>en</strong> begrip op <strong>de</strong> proef gesteld word<strong>en</strong>:<br />

<strong>de</strong> leerling<strong>en</strong> moest<strong>en</strong> tot akkoord<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>, afsprak<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> met elkaar <strong>en</strong> op<br />

elkaar kunn<strong>en</strong> steun<strong>en</strong>. Conflict<strong>en</strong> war<strong>en</strong> zeker aanwezig, maar het leerproces om<br />

hiermee te ler<strong>en</strong> omgaan <strong>en</strong> compromiss<strong>en</strong> te sluit<strong>en</strong> zijn zon<strong>de</strong>r twijfel zeer verrijk<strong>en</strong>d.<br />

Daarbij was <strong>de</strong> begeleiding door <strong>de</strong> leerkracht<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s <strong>de</strong> stage erg belangrijk:<br />

‘onbespreekbare’ items werd<strong>en</strong> bespreekbaar, schott<strong>en</strong> viel<strong>en</strong> weg, er was ge<strong>en</strong><br />

’50 minut<strong>en</strong>’-beperking zoals tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> reguliere schooldag.<br />

16


Project promotor: K.A. Schaarbeek-Evere / Emanuel Hielath<strong>en</strong>eum<br />

Contactpersoon: Marita De Neve<br />

Ch. Gilisquetlaan 34<br />

1030 Schaarbeek<br />

02 241 31 08<br />

Partnerschap: Travel Malta Group<br />

Mediterranean Insurance Brokers (Malta) Ltd<br />

Howard Johnson Diplomat Hotel<br />

A.C.B. International Co Ltd<br />

<strong>en</strong> verscheid<strong>en</strong>e an<strong>de</strong>re Maltese bedrijv<strong>en</strong><br />

Projectduur: 01.01.08 – 31.06.08<br />

17


Leonardo da Vinci<br />

Project KH Leuv<strong>en</strong><br />

Get a European business experi<strong>en</strong>ce<br />

through training in it<br />

Laatstejaarsstud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ‘Bachelor in <strong>de</strong> Toegepaste Informatica <strong>en</strong> Informatiemanagem<strong>en</strong>t<br />

<strong>en</strong> –system<strong>en</strong>’ van 4 Vlaamse hogeschol<strong>en</strong> liep<strong>en</strong> 13 wek<strong>en</strong> stage bij<br />

diverse bedrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> organisaties in 14 Europese land<strong>en</strong>. Naast het voorbereid<strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong> stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> op <strong>de</strong> Europese arbeidsmarkt, was één van <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong>: het<br />

verzamel<strong>en</strong> van informatie over interculturele verschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun impact voor het<br />

IT-werkveld.<br />

De basisi<strong>de</strong>e van e<strong>en</strong> Leonardo da<br />

Vinci-mobiliteitsproject is <strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers<br />

on<strong>de</strong>r te dompel<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />

an<strong>de</strong>re bedrijfs- <strong>en</strong> leefomgeving.<br />

Omdat <strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers hebb<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>geleefd<br />

met allerlei nationaliteit<strong>en</strong>,<br />

zijn hun ervaring<strong>en</strong> met<br />

an<strong>de</strong>re cultur<strong>en</strong> nog ruimer dan<br />

<strong>en</strong>kel <strong>de</strong> cultuur van het gastland.<br />

Het resultaat hiervan was dui<strong>de</strong>lijk:<br />

stereotyp<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> in vraag gesteld, begrip <strong>en</strong> aanvaarding groeid<strong>en</strong>. Door erover<br />

te prat<strong>en</strong> <strong>en</strong> na te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> groei<strong>de</strong> het besef bij <strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers dat ook zijzelf soms<br />

vastzat<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> patroon <strong>en</strong> dat <strong>de</strong> gewoontes <strong>en</strong> patron<strong>en</strong> el<strong>de</strong>rs niet altijd<br />

slechter war<strong>en</strong> of zijn.<br />

Om <strong>de</strong> doelstelling aangaan<strong>de</strong> interculturele verschill<strong>en</strong> te realiser<strong>en</strong> werd e<strong>en</strong> elektronisch<br />

discussieforum opgezet. Het materiaal dat aangebracht werd door <strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers<br />

di<strong>en</strong><strong>de</strong> als basis voor e<strong>en</strong> Trialoogproject (Vlaan<strong>de</strong>r<strong>en</strong>-Brussel) rond Intercultual<br />

Differ<strong>en</strong>ces met stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> afkomst <strong>en</strong> religie.<br />

Volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> promotor heeft het stageproject<br />

<strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers in situaties<br />

gebracht waarbij ze hebb<strong>en</strong> geleerd<br />

zich meer op<strong>en</strong> te stell<strong>en</strong> voor an<strong>de</strong>re<br />

cultur<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> <strong>de</strong>rgelijke attitu<strong>de</strong><br />

kan niet alle<strong>en</strong> veel misverstand<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> problem<strong>en</strong> oploss<strong>en</strong>, maar ook<br />

voorkom<strong>en</strong>.<br />

18


Project promotor: Katholieke Hogeschool Leuv<strong>en</strong>,<br />

<strong>de</strong>partem<strong>en</strong>t Gezondheidszorg <strong>en</strong> Technologie<br />

Contact: Griet t’Servranckx<br />

Herestraat 49<br />

3000 Leuv<strong>en</strong><br />

016 37 52 45<br />

Partnerschap: verscheid<strong>en</strong>e bedrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> organisaties<br />

uit 14 land<strong>en</strong><br />

Projectduur: 01.06.05 – 31.05.08<br />

19


Leonardo da Vinci<br />

Project Vesalius<br />

Stages voor 12 begunstigd<strong>en</strong> bij instelling<strong>en</strong><br />

voor zorg- <strong>en</strong> di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ing aan bejaard<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />

12 leerling<strong>en</strong> van het 7<strong>de</strong> jaar ‘thuis- <strong>en</strong> bejaard<strong>en</strong>zorg’ <strong>en</strong> ‘kin<strong>de</strong>rzorg’ liep<strong>en</strong> 3<br />

wek<strong>en</strong> stage in e<strong>en</strong> bejaard<strong>en</strong>tehuis of e<strong>en</strong> kin<strong>de</strong>rdagverblijf in het Turkse Izmir.<br />

Voor het project wordt sam<strong>en</strong>gewerkt met e<strong>en</strong> partnerschool.<br />

De leerling<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> verplicht <strong>de</strong> aangeleer<strong>de</strong> compet<strong>en</strong>ties te train<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> land<br />

met e<strong>en</strong> totaal an<strong>de</strong>re kijk op bejaard<strong>en</strong>zorg: voor je ou<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> grootou<strong>de</strong>rs zorg je<br />

normaal in familiekring; dit leidt ertoe dat bejaard<strong>en</strong>zorg in Turkije stiefmoe<strong>de</strong>rlijk<br />

wordt behan<strong>de</strong>ld. De zorgverl<strong>en</strong>ing spitst zich dan ook vooral toe op het bied<strong>en</strong> van<br />

on<strong>de</strong>rdak, hygiënische zorg, voeding <strong>en</strong> het legg<strong>en</strong> van sociale contact<strong>en</strong>. De leerling<strong>en</strong><br />

werd<strong>en</strong> er vooral geconfronteerd met <strong>de</strong> manier waarop m<strong>en</strong> met <strong>de</strong> m<strong>en</strong>selijke<br />

waard<strong>en</strong> omspringt. Gastvrijheid is erg belangrijk: er heerst grote armoe<strong>de</strong> op tal<br />

van domein<strong>en</strong> maar m<strong>en</strong>selijke rijkdom, die wil m<strong>en</strong> <strong>de</strong>l<strong>en</strong>.<br />

20


Om <strong>de</strong> <strong>de</strong>elnemers goed voor<br />

te bereid<strong>en</strong> op hun verblijf in<br />

Turkije, werd e<strong>en</strong> voorafgaan<strong>de</strong><br />

werkweek georganiseerd sam<strong>en</strong><br />

met e<strong>en</strong> afvaardiging van<br />

<strong>de</strong> Turkse school. Hierbij werd<br />

niet alle<strong>en</strong> <strong>de</strong> nodige aandacht<br />

besteed aan het ler<strong>en</strong> van <strong>en</strong>kele<br />

Turkse uitdrukking<strong>en</strong>, maar<br />

ook aan <strong>de</strong> manier van omgaan<br />

met elkaar, waard<strong>en</strong> <strong>en</strong> norm<strong>en</strong>,<br />

<strong>de</strong> verhouding tuss<strong>en</strong> mann<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> vrouw<strong>en</strong>.<br />

Volg<strong>en</strong>s het Vesaliusinstituut is e<strong>en</strong> <strong>de</strong>gelijk stageproject zeer verrijk<strong>en</strong>d omdat het<br />

op subtiele manier onze og<strong>en</strong> op<strong>en</strong>t voor waard<strong>en</strong> waarvoor we min<strong>de</strong>r aandacht<br />

hebb<strong>en</strong>: ‘wij hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ruimere kijk op <strong>de</strong> wereld nodig om onszelf ver<strong>de</strong>r te ontplooi<strong>en</strong>’.<br />

E<strong>en</strong> <strong>de</strong>rgelijk project biedt echter ook aan <strong>de</strong> ontvang<strong>en</strong><strong>de</strong> organisaties <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />

mogelijkhed<strong>en</strong>.<br />

Project promotor: KTA Vesaliusinstituut<br />

Contact: Eveline Via<strong>en</strong>e<br />

Leffingestraat 1<br />

8400 Oost<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

059 70 68 70<br />

Partnerschap: Tire Halk Egitim Merkezi (Izmir, Turkije)<br />

Projectduur: 01.01.07 – 31.06.07<br />

21


Grundtvig<br />

Project Katholieke Hogeschool Kemp<strong>en</strong><br />

Bl<strong>en</strong><strong>de</strong>d Learning And Intercultural Dialogue<br />

(BLAID-Leerpartnerschap)<br />

BLAID richt zich op <strong>de</strong> bl<strong>en</strong><strong>de</strong>d learning<br />

metho<strong>de</strong>s <strong>en</strong> op <strong>de</strong> interculturele dialoog.<br />

De partners prober<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> e<strong>en</strong> weg uit<br />

<strong>en</strong> wissel<strong>en</strong> ervaring<strong>en</strong> uit met “bl<strong>en</strong><strong>de</strong>d<br />

learning”. De betrokk<strong>en</strong> cursist<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />

sam<strong>en</strong> gebracht in e<strong>en</strong> dialoog – on<strong>de</strong>rsteund<br />

door ICT-mid<strong>de</strong>l<strong>en</strong> - die zowel hun ler<strong>en</strong> als hun functioner<strong>en</strong> in <strong>de</strong> latere<br />

maatschappij verbetert. Ze word<strong>en</strong> zich bewust van hun eig<strong>en</strong> id<strong>en</strong>titeit <strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

culturele verschill<strong>en</strong>. De Vlaamse partner focust op <strong>de</strong> werk<strong>en</strong><strong>de</strong> ing<strong>en</strong>ieursstud<strong>en</strong>t;<br />

voor <strong>de</strong>ze cursist zijn internationaliseringscompet<strong>en</strong>ties <strong>en</strong> <strong>de</strong> k<strong>en</strong>nis van<br />

vreem<strong>de</strong> tal<strong>en</strong> belangrijk, net als zijn latere verantwoor<strong>de</strong>lijkheid voor arbei<strong>de</strong>rs<br />

waarvan allochton<strong>en</strong> zeker <strong>de</strong>el uit zull<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>.<br />

De actieve participant<strong>en</strong> in dit Leerpartnerschap hebb<strong>en</strong> roots in Vlaan<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, Nigeria,<br />

China, Turkije, Mozambique, Duitsland, D<strong>en</strong>emark<strong>en</strong>, Litouw<strong>en</strong>, Ierland, Spanje,<br />

Noorweg<strong>en</strong>, Engeland, Ne<strong>de</strong>rland, Marokko, Suriname, Iran, Guatemala…<br />

Het Leerpartnerschap legt <strong>de</strong> klemtoon op respect voor <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>heid van <strong>de</strong> cultuur<br />

van alle groep<strong>en</strong> in <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving. Bij elk van <strong>de</strong> projectactiviteit<strong>en</strong> komt dit aan<br />

bod. Daarbij word<strong>en</strong> interculturele verschill<strong>en</strong> als positieve waar<strong>de</strong> voorgesteld, met<br />

<strong>de</strong> regionale, <strong>de</strong> nationale <strong>en</strong> <strong>de</strong> Europese cultuur als ka<strong>de</strong>rs om <strong>de</strong> eig<strong>en</strong> id<strong>en</strong>titeit<br />

te plaats<strong>en</strong>.<br />

Cultuur is hierbij te begrijp<strong>en</strong> als cultuur met e<strong>en</strong> grote C (musea, monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />

architectuur) tot multiculturele eetgewoont<strong>en</strong>, <strong>de</strong> inburgering in <strong>de</strong> land<strong>en</strong>, het<br />

voorstell<strong>en</strong> aan elkaar van hobby’s, <strong>de</strong> eig<strong>en</strong> leefwereld in ‘My Town’ <strong>en</strong> via “talking<br />

letters”.<br />

Door zich sam<strong>en</strong> voor te stell<strong>en</strong> bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong> ze hun taalvaardigheid in het Engels.<br />

Stereotyp<strong>en</strong> word<strong>en</strong> o.a. bestred<strong>en</strong> in <strong>de</strong> gezam<strong>en</strong>lijke toepassing van het De<strong>en</strong>se<br />

‘intercultural-dialogue-b<strong>en</strong>ches’.<br />

In dit LP wordt Tutorship toegepast; dit is e<strong>en</strong> bl<strong>en</strong><strong>de</strong>d-learning-aanpak; het staat<br />

bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> mo<strong>de</strong>l als mid<strong>de</strong>l om diversiteitsproblem<strong>en</strong> op te loss<strong>en</strong>.<br />

BLAID helpt <strong>de</strong> cursist zijn eig<strong>en</strong> id<strong>en</strong>titeit te plaats<strong>en</strong> in <strong>de</strong> multiculturele context;<br />

ev<strong>en</strong>als zijn ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> later functioner<strong>en</strong> te ka<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> zijn eig<strong>en</strong> leerdoel<strong>en</strong> dichter<br />

bij <strong>de</strong> leerdoel<strong>en</strong> van <strong>de</strong> opleiding<strong>en</strong> te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. BLAID is vernieuw<strong>en</strong>d door <strong>de</strong><br />

introductie van ‘bl<strong>en</strong><strong>de</strong>d learning’ in <strong>de</strong> betrokk<strong>en</strong> organisaties.<br />

22


Projectcoördinator: Lærdansk Aarhus Sprogc<strong>en</strong>ter, D<strong>en</strong>emark<strong>en</strong><br />

Partnerorganisaties: Katholieke Hogeschool Kemp<strong>en</strong>, België<br />

Ar<strong>en</strong>dal Voks<strong>en</strong>opplæring, Noorweg<strong>en</strong><br />

Athlone Institute of Technology, Ireland<br />

Zemaitijos Kolegija, Litouw<strong>en</strong><br />

Hogeschool Rotterdam, Ne<strong>de</strong>rland<br />

Contactgegev<strong>en</strong>s Katholieke Hogeschool Kemp<strong>en</strong>, België<br />

v.d. Vlaamse organisatie: Campus Geel<br />

Kleinhoefstraat 4<br />

2440 - Geel<br />

Contactpersoon: Robert Vier<strong>en</strong><strong>de</strong>els<br />

Website: docweb.khk.be/KHK/BLAID<br />

Projectduur: 1/10/2007-31/7/2009<br />

23


Grundtvig<br />

Project CIMIC, KHMechel<strong>en</strong><br />

From Migrant to Manager (M2M)<br />

Dit Leerpartnerschap b<strong>en</strong>a<strong>de</strong>rt <strong>de</strong> interculturele dialoog<br />

vanuit <strong>de</strong> praktijk, nl. vanuit het oogpunt van<br />

concrete ervaring<strong>en</strong> met <strong>de</strong> integratie van migrant<strong>en</strong> <strong>en</strong> allochton<strong>en</strong> op <strong>de</strong> werkvloer<br />

van bedrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> organisaties. Het gaat na welke initiatiev<strong>en</strong> er zijn in <strong>de</strong><br />

betrokk<strong>en</strong> partnerland<strong>en</strong> om <strong>de</strong> instroom <strong>en</strong> toeleiding van gekwalificeer<strong>de</strong> migrant<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> alllochton<strong>en</strong> naar managem<strong>en</strong>tposities te bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. Het bevraagt<br />

ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s <strong>de</strong> specifieke nod<strong>en</strong> van <strong>de</strong> migrant<strong>en</strong> <strong>en</strong> allochton<strong>en</strong> in verband met<br />

hun ambities om hogerop te rak<strong>en</strong>. M2M draagt ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s bij tot e<strong>en</strong> transcultureel<br />

leerproces van uitwisseling <strong>en</strong> evaluatie van ervaring<strong>en</strong>.<br />

Het stereotype beeld van <strong>de</strong> migrant of allochtoon is dat hij laaggeschoold is <strong>en</strong> niet<br />

over <strong>de</strong> tal<strong>en</strong>t<strong>en</strong> beschikt om zelf in leidinggev<strong>en</strong><strong>de</strong> posities te functioner<strong>en</strong>. M2M<br />

doorbreekt dit stereotype beeld heel expliciet. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> tracht<strong>en</strong> <strong>de</strong> partners van<br />

dit Leerpartnerschap in organisaties <strong>en</strong> bedrijv<strong>en</strong> –<strong>en</strong> uitein<strong>de</strong>lijk ook in <strong>de</strong> maatschappij-<br />

e<strong>en</strong> stimuler<strong>en</strong><strong>de</strong> voorbeeldfunctie te creër<strong>en</strong> waarin migrant<strong>en</strong> <strong>en</strong> allochton<strong>en</strong><br />

zich kunn<strong>en</strong> herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>.<br />

Het Leerpartnerschap wil op zeer concrete, <strong>en</strong> dus niet op i<strong>de</strong>ologische of abstracte<br />

wijze <strong>de</strong> kracht van culturele diversiteit in <strong>de</strong> kijker zett<strong>en</strong>. Uitgangspunt is het teg<strong>en</strong>gaan<br />

van <strong>de</strong> segregatie tuss<strong>en</strong> werknemers in bedrijv<strong>en</strong>/organisaties <strong>en</strong> dit zon<strong>de</strong>r<br />

<strong>de</strong> installatie van mechanism<strong>en</strong> van positieve discriminatie. Het LP wil immers<br />

<strong>de</strong> mogelijkhed<strong>en</strong> van ‘positieve actie’ explorer<strong>en</strong>.<br />

De internationale verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> richt<strong>en</strong> zich op nieuwe perspectiev<strong>en</strong> <strong>en</strong> mogelijkhed<strong>en</strong><br />

om <strong>de</strong> interculturele dialoog in <strong>de</strong> praktijk te toets<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> biedt het<br />

partnerschap e<strong>en</strong> forum om met migrant<strong>en</strong> <strong>en</strong> allochton<strong>en</strong> zelf in dialoog te tred<strong>en</strong>.<br />

M2M zoekt naar initiatiev<strong>en</strong> die zich richt<strong>en</strong> op <strong>de</strong> doorstroom <strong>en</strong> op <strong>de</strong> vraag hoe<br />

organisaties/bedrijv<strong>en</strong> gebruik mak<strong>en</strong> van het pot<strong>en</strong>tieel tal<strong>en</strong>t dat ze in huis hebb<strong>en</strong>.<br />

Dit Leerpartnerschap werkt aan e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>re beeldvorming over migrant<strong>en</strong> <strong>en</strong> allochton<strong>en</strong><br />

die ook maatschappelijk van belang is. Deze duurzame veran<strong>de</strong>ring is<br />

zeker noodzakelijk in onze multiculturele sam<strong>en</strong>leving. M2M is vernieuw<strong>en</strong>d, ook<br />

in Vlaan<strong>de</strong>r<strong>en</strong>. De website van het LP is overzichtelijk <strong>en</strong> bruikbaar door <strong>de</strong>rd<strong>en</strong>; je<br />

vindt er voorbeeld<strong>en</strong> van goe<strong>de</strong> praktijk, docum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> over <strong>de</strong> migratieproblematiek<br />

in <strong>de</strong> betrokk<strong>en</strong> land<strong>en</strong>, verslag<strong>en</strong> van <strong>de</strong> projectvoorbeeld<strong>en</strong> <strong>en</strong>z.<br />

24


Projectcoördinator: VOX, Noorweg<strong>en</strong><br />

Partnerorganisaties: C<strong>en</strong>trum voor Intercultureel Managem<strong>en</strong>t <strong>en</strong><br />

Internationale Communicatie (CIMIC), KHMechel<strong>en</strong><br />

Greta du Velay, Frankrijk<br />

Manresa City Council, Spanje<br />

Westminster Adult Education Service,<br />

Groot-Brittannië<br />

Assoication for Integration of New Danes<br />

on the Labour Market, D<strong>en</strong>emark<strong>en</strong><br />

Contactgegev<strong>en</strong>s van C<strong>en</strong>trum voor Intercultureel Managem<strong>en</strong>t <strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> Vlaamse organisatie: Internationale Communicatie (CIMIC), KHMechel<strong>en</strong><br />

<strong>Lang</strong>e Rid<strong>de</strong>rstraat 36-38<br />

2800 - Mechel<strong>en</strong><br />

Contactpersoon: Jo Bastia<strong>en</strong>s<br />

Website: www.statvoks.no/m2m<br />

Projectduur: 1/10/2007-31/7/2009<br />

25


Grundtvig<br />

Project Ste<strong>de</strong>lijk C<strong>en</strong>trum Volwass<strong>en</strong><strong>en</strong>on<strong>de</strong>rwijs Sité<br />

Unified by Diversity<br />

De <strong>de</strong>elnem<strong>en</strong><strong>de</strong> partners war<strong>en</strong> alle 4 c<strong>en</strong>tra<br />

voor volwass<strong>en</strong><strong>en</strong>on<strong>de</strong>rwijs waar an<strong>de</strong>rstalig<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> landstaal ler<strong>en</strong> als 2<strong>de</strong> taal. Het hele Leerpartnerschap<br />

(LP) was erop gericht het integratieproces<br />

van <strong>de</strong> allochton<strong>en</strong> zo gemakkelijk mogelijk te lat<strong>en</strong> verlop<strong>en</strong> door<br />

verwerving van <strong>de</strong> taal <strong>en</strong> alles wat erbij komt kijk<strong>en</strong>.<br />

Het project werd opgebouwd rond 4 c<strong>en</strong>trale thema’s waaraan telk<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> internationale<br />

projectverga<strong>de</strong>ring werd gekoppeld.<br />

Het posterproject vertelt het verhaal van <strong>de</strong> nieuwkomer, met zijn angst<strong>en</strong> <strong>en</strong> aanknopingspunt<strong>en</strong>,<br />

met zijn achtergrond <strong>en</strong> zijn droom. Via groepsgesprekk<strong>en</strong> kond<strong>en</strong><br />

cursist<strong>en</strong> vanuit hun eig<strong>en</strong> situatie, perceptie <strong>en</strong> beperkt taalvaardigheidsniveau<br />

zich e<strong>en</strong> concreter beeld vorm<strong>en</strong> van <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>leving waarin ze terecht kwam<strong>en</strong>.<br />

In het kal<strong>en</strong><strong>de</strong>rproject werd ingegaan op het werk<strong>en</strong> met multiculturele groep<strong>en</strong>.<br />

Aan <strong>de</strong> hand van bespreking<strong>en</strong> van <strong>en</strong> het verzamel<strong>en</strong> van achtergrondinformatie<br />

over speciale gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> cultuur van <strong>de</strong> cursist<strong>en</strong> leer<strong>de</strong> m<strong>en</strong> elkaars<br />

cultuur beter k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Het materiaal dat hieruit voorkwam, wordt nog gebruikt in<br />

<strong>de</strong> less<strong>en</strong>.<br />

De aspect<strong>en</strong> ‘ler<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> lang’, kans<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong>, nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> creër<strong>en</strong> kwam<strong>en</strong> aan<br />

bod in <strong>de</strong> ‘life long learning lines’. Cursist<strong>en</strong> maakt<strong>en</strong> e<strong>en</strong> tijdslijn waarin ze vertell<strong>en</strong><br />

wat ze geleerd hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> vooral ook wat hun toekomstperspectief is. Dit werd e<strong>en</strong><br />

vorm van zelfevaluatie <strong>en</strong> tegelijkertijd e<strong>en</strong> mid<strong>de</strong>l om hun perspectief dui<strong>de</strong>lijk te<br />

krijg<strong>en</strong>.<br />

Het 4<strong>de</strong> thema was ‘Europa’ <strong>en</strong> <strong>de</strong> beleving daarvan van <strong>de</strong> nieuwkomers. De cursist<strong>en</strong><br />

maakt<strong>en</strong> interviews <strong>en</strong> nam<strong>en</strong> ze af van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> EU. Europa werd daardoor<br />

tastbaar<strong>de</strong>r <strong>en</strong> het hielp <strong>de</strong> cursist<strong>en</strong> om hun i<strong>de</strong>eën over Europa te verhel<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />

In dit Leerpartnerschap werd<strong>en</strong> <strong>de</strong> cursist<strong>en</strong> (an<strong>de</strong>rstalige immigrant<strong>en</strong>) zeer actief<br />

betrokk<strong>en</strong> in het thema van <strong>de</strong> interculturele dialoog. Dit gebeur<strong>de</strong> zowel in het lesgebeur<strong>en</strong><br />

in Vlaan<strong>de</strong>r<strong>en</strong> als op het niveau van <strong>de</strong> Europese sam<strong>en</strong>werking. Het LP<br />

getuigt van duurzaamheid: het materiaal dat eruit voortkwam, wordt nog gebruikt<br />

in <strong>de</strong> less<strong>en</strong>.<br />

26


Het Leerpartnerschap werd afgerond in het Atlas-gebouw in Antwerp<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />

succesvolle t<strong>en</strong>toonstelling van al <strong>de</strong> product<strong>en</strong> van het project; hierdoor is het ook<br />

e<strong>en</strong> mooi voorbeeld op het vlak van disseminatie.<br />

Projectcoördinator: <strong>Lang</strong>uage and Integration C<strong>en</strong>tre of the<br />

Municipality of Guldborgsund, D<strong>en</strong>emark<strong>en</strong><br />

Partnerorganisaties: Ste<strong>de</strong>lijk C<strong>en</strong>trum voor Volwass<strong>en</strong><strong>en</strong>on<strong>de</strong>rwijs<br />

Sité, België<br />

Epimorfotika K<strong>en</strong>tra Pafou, Cyprus<br />

Volkshochschule Hei<strong>de</strong>, Duitsland<br />

Contactgegev<strong>en</strong>s van Ste<strong>de</strong>lijk C<strong>en</strong>trum voor Volwass<strong>en</strong><strong>en</strong>on<strong>de</strong>rwijs<br />

<strong>de</strong> Vlaamse organisatie: Sité, België<br />

Kipdorpvest 24<br />

2000 Antwerp<strong>en</strong><br />

Contactpersoon: Birgit Steurs<br />

Website: www.scvo-site.be<br />

Projectduur: 1/10/2006-31/7/2008<br />

27


E-Twinning<br />

Project Sint-Bernarduscollege<br />

Aud<strong>en</strong>aer<strong>de</strong> @ War<br />

Het project Aud<strong>en</strong>aer<strong>de</strong> @ war van het Sint-Bernarduscollege in Oud<strong>en</strong>aar<strong>de</strong> wil<br />

<strong>de</strong> we<strong>de</strong>rzijdse verstandhouding tuss<strong>en</strong> Europese jonger<strong>en</strong> verhog<strong>en</strong> <strong>en</strong> vooroor<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

teg<strong>en</strong>over ex-Oostblokland<strong>en</strong> wegwerk<strong>en</strong>.<br />

Vier klass<strong>en</strong> uit Oud<strong>en</strong>aar<strong>de</strong><br />

werk<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> partnerschool<br />

in Letland, Spanje <strong>en</strong><br />

Roem<strong>en</strong>ië. Dit project maakt<br />

<strong>de</strong>el uit van <strong>de</strong> campagne “Oud<strong>en</strong>aar<strong>de</strong><br />

1708” <strong>en</strong> daarom<br />

werkt <strong>de</strong> school ook sam<strong>en</strong> met<br />

het Erfgoedc<strong>en</strong>trum Ename <strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> stad Oud<strong>en</strong>aar<strong>de</strong>. Het thema<br />

“<strong>de</strong> slag bij Oud<strong>en</strong>aer<strong>de</strong>” werd<br />

uitgebreid tot ‘oorlog <strong>en</strong> vre<strong>de</strong><br />

in het dagelijkse lev<strong>en</strong>’.<br />

Met <strong>de</strong> Spaanse partner werd <strong>de</strong><br />

oorlogsband tuss<strong>en</strong> Vlaan<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>en</strong> Spanje in <strong>de</strong> 18e eeuw on<strong>de</strong>rzocht <strong>en</strong> met <strong>de</strong><br />

Roeme<strong>en</strong>se zusterstad werd gewerkt rond het historisch slagveld Oud<strong>en</strong>aar<strong>de</strong> 1708.<br />

Ver<strong>de</strong>r werd er ruimer gewerkt rond vre<strong>de</strong>, veiligheid <strong>en</strong> vrijheid. Via twinspace,<br />

chat <strong>en</strong> mail werd informatie uitgewisseld <strong>en</strong> daarnaast bezocht<strong>en</strong> <strong>de</strong> schol<strong>en</strong> elkaar<br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> historische plaats<strong>en</strong>. De leerling<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> alle informatie in e<strong>en</strong> stripverhaal<br />

verwerkt <strong>en</strong> dit vertaald in het Engels <strong>en</strong> Roeme<strong>en</strong>s.<br />

Dankzij <strong>de</strong> virtuele <strong>en</strong> lev<strong>en</strong>sechte sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> e<strong>en</strong> Vlaamse <strong>en</strong> Roeme<strong>en</strong>se<br />

school hebb<strong>en</strong> <strong>de</strong> leerling<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nismak<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> onbek<strong>en</strong><strong>de</strong> Oost-Europese<br />

staat die in <strong>de</strong> media vaak negatief wordt voorgesteld. Vooroor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> mak<strong>en</strong><br />

plaats voor nieuwe ont<strong>de</strong>kking<strong>en</strong> over <strong>de</strong> culturele <strong>en</strong> historische rijkdom van dit<br />

voormalige Oostblokland.<br />

28


Contactgegev<strong>en</strong>s: Sint-Bernarduscollege Oud<strong>en</strong>aar<strong>de</strong><br />

Hoogstraat 30<br />

9700 Oud<strong>en</strong>aar<strong>de</strong><br />

Guy Verzele<br />

Guy.verzele@sbcollege.be<br />

Partnerland: Colegiul Economic Buzau Romania<br />

Jekabpils Valsts Gimnasia, Jekabpils, LV<br />

IES Baldiri Giliera , El Prat <strong>de</strong> Llobregat, ESP<br />

Website : www.oud<strong>en</strong>aar<strong>de</strong>1708.be<br />

blocs.xtec.cat/xchange0709<br />

Projectduur: schooljaar 2006-2007 <strong>en</strong> 2007-2008<br />

29


E-Twinning<br />

Project Immaculata Instituut<br />

Babylon<br />

Het project Babylon bestond uit vijf <strong>de</strong>elproject<strong>en</strong><br />

waarin tachtig leerling<strong>en</strong> uit het vier<strong>de</strong> jaar TSO van<br />

het Immaculata Instituut Oostmalle sam<strong>en</strong>werkt<strong>en</strong><br />

met leeftijdsg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong> in Bulgarije, Griek<strong>en</strong>land, Slov<strong>en</strong>ië,<br />

Litouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> Ijsland. De leerling<strong>en</strong> leerd<strong>en</strong> op <strong>de</strong>ze<br />

manier gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong> ont<strong>de</strong>kk<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> voor h<strong>en</strong> onbek<strong>en</strong><strong>de</strong> Europese cultur<strong>en</strong>.<br />

Vier klass<strong>en</strong> uit het vier<strong>de</strong> jaar technisch on<strong>de</strong>rwijs war<strong>en</strong> - klasoverstijg<strong>en</strong>d - in<br />

groep<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>eld <strong>en</strong> werkt<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> via blogs, e-journals, twinspace <strong>en</strong> e-zines. Ze<br />

beantwoordd<strong>en</strong> e<strong>en</strong> online quiz over het partnerland. Via e<strong>en</strong> wiki brainstormd<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> leerling<strong>en</strong> van elk land rond vrag<strong>en</strong> over hun partnerland. Daarna werkt<strong>en</strong> ze gestructureerd<br />

aan het beantwoord<strong>en</strong> van <strong>de</strong> gestel<strong>de</strong> vrag<strong>en</strong> via e-journal, twinspace<br />

<strong>en</strong> het magazine. Als afsluiting van het project gav<strong>en</strong> <strong>de</strong> leerling<strong>en</strong> in groep e<strong>en</strong><br />

voorstelling van <strong>de</strong> opgedane k<strong>en</strong>nis over hun partnerland <strong>en</strong> organiseerd<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong><br />

quiz.<br />

De leerling<strong>en</strong> ontving<strong>en</strong> informatie uit<br />

eerste hand over e<strong>en</strong> land dat op het eerste<br />

zicht behoorlijk onbek<strong>en</strong>d is, over<br />

thema’s die ze via e<strong>en</strong> brainstorming op<br />

e<strong>en</strong> wiki zelf hadd<strong>en</strong> bepaald. Ze leerd<strong>en</strong><br />

op <strong>de</strong>ze manier dat er <strong>en</strong>erzijds veel<br />

verschill<strong>en</strong> zijn tuss<strong>en</strong> <strong>de</strong> land<strong>en</strong>, maar<br />

an<strong>de</strong>rzijds ook veel geme<strong>en</strong>schappelijke<br />

k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong>. De ont<strong>de</strong>kking van bepaal<strong>de</strong><br />

gewoontes in e<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r land zorg<strong>de</strong> telk<strong>en</strong>s<br />

weer voor e<strong>en</strong> verrass<strong>en</strong><strong>de</strong> ervaring.<br />

De onbek<strong>en</strong><strong>de</strong> land<strong>en</strong> als Bulgarije, Slov<strong>en</strong>ië, Litouw<strong>en</strong> lag<strong>en</strong> in eerste instantie niet<br />

goed in <strong>de</strong> markt bij <strong>de</strong> jonger<strong>en</strong>. Op het ein<strong>de</strong> van het project hebb<strong>en</strong> ze - dankzij<br />

informatie uit eerste hand- <strong>de</strong>ze Europese land<strong>en</strong> veel beter ler<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> appreciër<strong>en</strong>.<br />

30


Contactgegev<strong>en</strong>s: Immaculata Instituut Oostmalle<br />

Hoogstraatsebaan 2<br />

2390 Oostmalle<br />

Christel Verhey<strong>en</strong><br />

chverhey<strong>en</strong>@tel<strong>en</strong>et.be<br />

Partnerland: GPZE Zahariy Stoyanov Bulgarije<br />

Srednja sola Josipa Jurcica - Slov<strong>en</strong>ië<br />

Engjaskoli - Ijsland<br />

Romuva Gymnasium Litouw<strong>en</strong><br />

Ist G<strong>en</strong>eral Lyceum Griek<strong>en</strong>land<br />

Website: www.ejournal.fi/inari07<br />

Projectduur: schooljaar 2006-2007<br />

31


E-Twinning<br />

Project Immaculata Instituut<br />

Fabiola<br />

In het eTwinning-project “Fabiola” werkt<strong>en</strong> leerling<strong>en</strong> uit het vijf<strong>de</strong> jaar Kantoor<br />

van het Immaculata Instituut in Oostmalle actief <strong>en</strong> creatief sam<strong>en</strong> met leeftijdsg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong><br />

van het Instituut Hermanos Arg<strong>en</strong>sola in Albastro, in Spanje.<br />

De leerling<strong>en</strong> uit bei<strong>de</strong><br />

schol<strong>en</strong> wisseld<strong>en</strong> i<strong>de</strong>eën<br />

<strong>en</strong> beeld<strong>en</strong> uit over het dagelijkse<br />

lev<strong>en</strong>, tradities <strong>en</strong><br />

cultuur in eig<strong>en</strong> streek <strong>en</strong><br />

land. De leerling<strong>en</strong> maakt<strong>en</strong><br />

gebruik van ICT- hulpmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />

zoals Word, Powerpoint,<br />

weblogs… om<br />

hun material<strong>en</strong> te publicer<strong>en</strong>.<br />

Ze werkt<strong>en</strong> zelf interactieve<br />

<strong>en</strong> ludieke test<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong> uit om <strong>de</strong><br />

interactie met <strong>de</strong> projectpartners<br />

te versterk<strong>en</strong>. De leerling<strong>en</strong> nam<strong>en</strong> contact op met ervarings<strong>de</strong>skundig<strong>en</strong><br />

om het project inhou<strong>de</strong>lijk in te vull<strong>en</strong>. Zo werd<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>l<strong>en</strong> folklore,<br />

volksspel<strong>en</strong> <strong>en</strong> streekgerecht<strong>en</strong> ou<strong>de</strong>r<strong>en</strong> geïnterviewd.<br />

Spanje staat voor heel wat jonger<strong>en</strong> in het beroepson<strong>de</strong>rwijs voor playa, sangria,<br />

paëlla… Dankzij het project ‘Fabiola’ ont<strong>de</strong>kt<strong>en</strong> <strong>de</strong>ze jonger<strong>en</strong> dat Spanje meer is<br />

dan alle<strong>en</strong> maar zon, strand <strong>en</strong> uitgaan. Ze merkt<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> leeftijdsg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong> in het<br />

32


inn<strong>en</strong>land van Spanje op veel gebied<strong>en</strong> op h<strong>en</strong> lijk<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dat het net <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><br />

zijn die <strong>de</strong> contact<strong>en</strong> met h<strong>en</strong> zo verrijk<strong>en</strong>d mak<strong>en</strong>.<br />

Door dit project werd<strong>en</strong> stereotyp<strong>en</strong> doorbrok<strong>en</strong> <strong>en</strong> vooroor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> ontkracht. De<br />

leerling<strong>en</strong> leerd<strong>en</strong> niet <strong>en</strong>kel <strong>de</strong> eig<strong>en</strong>heid van <strong>de</strong> streek van hun correspond<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, maar leerd<strong>en</strong> <strong>de</strong> rijkdom van hun eig<strong>en</strong> streek <strong>en</strong> geschied<strong>en</strong>is waar<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />

Door het contact met hun Spaanse leeftijdsg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong> uit algem<strong>en</strong>e opleiding<strong>en</strong> is het<br />

zelfvertrouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> zelfrespect van <strong>de</strong> Vlaamse leerling<strong>en</strong> gegroeid. Niet alle<strong>en</strong> culturele<br />

maar ook sociale vooroor<strong>de</strong>l<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> bestred<strong>en</strong>. Ook binn<strong>en</strong> <strong>de</strong> klas is <strong>de</strong><br />

verstandhouding in positieve zin gegroeid: leerling<strong>en</strong> gav<strong>en</strong> elkaar tips <strong>en</strong> hielp<strong>en</strong><br />

elkaar, ie<strong>de</strong>r naar eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong>.<br />

Contactgegev<strong>en</strong>s: Immaculata Instituut Oostmalle<br />

Hoogstraatsebaan 2<br />

2390 Oostmalle<br />

Marie-Leet B<strong>en</strong>s<br />

Ossev<strong>en</strong> 19<br />

2350 Vosselaar<br />

marieleet_b<strong>en</strong>s@hotmail.com<br />

Partnerland: Spanje IES Hermanos Arg<strong>en</strong>sola in Albastro<br />

Website: my.twinspace.etwinning.net/paola<br />

Projectduur: schooljaar 2007-2008<br />

33


colofon<br />

Verantwoor<strong>de</strong>lijke uitgever: Mevr. Annemie Dewael - Algeme<strong>en</strong> directeur<br />

Sam<strong>en</strong>stelling: EPOS vzw - H<strong>en</strong>drik Consci<strong>en</strong>cegebouw,<br />

Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel<br />

Eindredactie: Landcomman<strong>de</strong>rij Ald<strong>en</strong> Bies<strong>en</strong><br />

Kasteelstraat 6 - 3740 Bilz<strong>en</strong><br />

Ontwerp <strong>en</strong> drukwerk: COMMiX graphic solutions - www.commix.be<br />

Deze publicatie kwam tot stand met <strong>de</strong> steun van <strong>de</strong> Europese Commissie<br />

De inhoud van dit docum<strong>en</strong>t behoort tot <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid van <strong>de</strong> uitgever;<br />

<strong>de</strong> Europese Commissie is niet aansprakelijk voor <strong>de</strong> inhoud ervan.<br />

Verantwoor<strong>de</strong>lijke uitgever: Mevr. A. Dewael, EPOS vzw<br />

Depotnummer: D/2008/3241/343<br />

34

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!