Zorg: een groot goed - Roland Berger

4 | Studie
De derde doelstelling van het zorgsysteem is het mogelijk maken van inno vatie.
Innovatie leidt niet alleen tot grote kwaliteitsverbeteringen, maar ook tot kostenbesparingen.
Zorgaanbieders hebben ruimte nodig om nieuwe oplossingen te ontwikkelen
en in te voeren en moeten niet op onnodige barrières stuiten. Inno vatie
is vaak risicovol en vraagt om investeringen. Om innovatie te stimuleren is het
daarom nodig dat het rendement bij succesvolle innovaties in verhouding staat
tot deze investering.
Beoordeling – Het Nederlandse zorgsysteem garandeert een minimumkwaliteit
maar biedt nog te weinig prikkels voor optimalisatie van kwaliteit en innovatie
In het Nederlandse zorgsysteem wordt de minimumkwaliteit gegarandeerd,
met uitzondering van de kwaliteit van medicijndistributie
Toezichthouder IGZ garandeert de minimumkwaliteit voor de ziekenhuis-,
VVT (verpleging, verzorging en thuiszorg) en gehandicaptenzorg. Het CVZ doet
hetzelfde voor zorgverzekeringen. Het CBG garandeert het minimum kwaliteitsniveau
van medicijnen. Voor de distributie van medicijnen ontbreekt in Nederland
echter een minimum kwaliteitsnorm. Hierdoor is er geen garantie dat het huidige
kwaliteitsniveau in de toekomst behouden blijft.
Het Nederlandse zorgsysteem biedt slechts beperkt prikkels voor het
optimaliseren van de verhouding tussen kwaliteit en prijs
Kwaliteitsverschillen tussen ziekenhuizen zijn beperkt inzichtelijk voor klanten.
Daardoor is het erg moeilijk om bewust te kiezen. Veel keuzemomenten ontstaan
hierna pas nadat er al een voortraject in een ziekenhuis is geweest (bijvoorbeeld
een diagnose) waardoor de voordelen van een eventuele overstap beperkt worden.
Zorgaanbieders in de VVT en gehandicaptenzorg kunnen zich differentiëren en
kwaliteitsverschillen zijn relatief goed inzichtelijk voor klanten (of hun familie).
Echter, waar bij ziekenhuizen duidelijke mechanismen bestaan (vooral in het B-segment)
om aanbieders te laten 'voelen' hoe succesvol ze zijn, is in VVT en gehandicaptenzorg
dit effect zeer beperkt vanwege tegenstrijdige financiële prikkels, zoals
productieplafonds en budgetgaranties. Dit beperkt het optimaliseren van kwaliteit.
In de GGZ (geestelijke gezondheidszorg) ontbreken aan zowel de vraag- als de aanbodkant
prikkels voor het stimuleren van een optimale prijs-kwaliteitverhouding.
Verschillen in kwaliteit zijn niet zichtbaar voor de klant en de huidige financieringssystematiek
biedt instellingen beperkte prikkels om kwaliteit te verbeteren
en zo meer klanten aan te trekken.
In de farmacie en de zorgverzekeringsmarkt zijn alle voorwaarden voor het optimaliseren
van de prijs-kwaliteitverhouding aanwezig. Toch vindt er (nog) weinig
differentiatie plaats door de aanbieders: hoewel het zorgsysteem voldoet aan de
ontwerpparameters, moeten deze markten nog in beweging komen.