De Vlaamse Zorgkas - Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid

De Vlaamse Zorgkas
Werkingsverslag oktober 2003 – december 2005
1

Opmerking
Voor de vlotte leesbaarheid is dit verslag in de mannelijke
persoonsvorm geschreven. Overal waar u ‘hij’
leest, mag u gerust ‘zij’ invullen.
Colofon
Publicatiedatum
Maart 2007
Samenstelling en redactie
Catherine Vandemoortele en Peter Rabaey
Copywriting
Wim Trommelmans, voor Magelaan
Fotografie
Roger Laute
Grafische vormgeving
Magelaan cvba, Blekersdijk 14, 9000 Gent
Verantwoordelijke uitgever
Peter Rabaey, Vlaamse Zorgkas vzw,
Koning Albert II-laan 35 bus 36, 1030 Brussel
2

Voorwoord
Woord vooraf
3
Begin 2004 verscheen het eerste werkingsverslag van
de Vlaamse Zorgkas. We zijn nu al 2007, dus hoog tijd voor
een update. In de pagina’s hierna vindt u een uitgebreide
rapportage over onze werking in de periode oktober 2003–
december 2005. Dit werkingsverslag staat niet op zich: alle
leden van de Vlaamse Zorgkas hebben in maart 2007 een
folder ontvangen met een beknopte versie van dit verslag.
Daarin werd ook verwezen naar dit document: zo kon ieder-
een die meer wou weten, dit veel gedetailleerdere verslag
downloaden.
Een werkingsverslag is niet alleen een opsomming van
feiten en cijfers, het is ook een aanleiding tot reflectie over
het doen en laten van de organisatie. Wat hebben we in de
voorbije jaren geleerd, wat is er veranderd en hoe kunnen
we die kennis gebruiken om onze leden nog beter te bedie-
nen? Dit werkingsverslag laat u toe te oordelen over hoe de
Vlaamse Zorgkas haar taak vervult.
Zoals in de missieverklaring van de Vlaamse Zorgkas duide-
lijk staat, willen we een dienstverlening aanbieden die door
competentie en kwaliteit wordt gekenmerkt, waarbij deskun-
digheid, betrouwbaarheid, klantgerichtheid, efficiëntie en
flexibiliteit centraal staan.
Een missie zonder visie echter, is als een huis zonder
vensters. De Vlaamse Zorgkas wil (en moet) er voor zorgen
dat elke burger zich bij de Vlaamse zorgverzekering aansluit,
waardoor het principe ‘samen zorgen voor morgen’ geen holle
slogan blijft. Iedereen kan voor de aansluiting en de betaling
van tussenkomsten bij de Vlaamse Zorgkas terecht. Maar onze
organisatie biedt niet alleen een openbaar en pluralistisch
alternatief voor de andere zorgkassen. Zij fungeert ook als
vangnet voor zij die nagelaten hebben zich aan te sluiten.
De Vlaamse Zorgkas moet er tevens voor zorgen dat iedereen
die zich moet aansluiten bij een zorgkas, dat ook doet.
Een belangrijke taak hierbij is de jaarlijkse ledenbijdrage
innen. Zonder dat geld – én de belangrijke bijdrage van de
Vlaamse regering – kan het solidariteitsprincipe niet worden
waargemaakt. De maandelijkse tussenkomst die wij aan zorg-
behoevenden betalen, komt immers uit die twee bronnen van
inkomsten.
Onze taken kunnen enkel uitgevoerd worden dankzij een
sterke en soepel werkende interne organisatie. Daarom heeft
de Vlaamse Zorgkas in de voorbije jaren doorlopend in haar
informaticasysteem geïnvesteerd. Maar we doen meer dan wat
er strikt genomen van een zorgkas wordt verwacht: zo leveren
we veel inspanningen op het gebied van communicatie, be-
wijze daarvoor dit voor iedereen toegankelijke en uitgebreide
werkingsverslag en de eerder genoemde beknopte folder over
de werking van de Vlaamse Zorgkas.

Die werking is in 1999 bij decreet geregeld. In de loop der
jaren is de inhoudelijke regelgeving op verschillende vlakken
en tijdstippen aangepast en bijgestuurd, waardoor ze soms
wat complex overkomt. Ook op dat punt tracht de Vlaamse
Zorgkas haar informatietaak ter harte te nemen: via haar
website, via e-mailnieuwsbrieven voor haar partners en
in haar briefwisseling duiden we telkens weer de wijzigingen
of aanpassingen, waardoor het beeld helderder wordt.
Dit werkingsverslag handelt uiteraard niet alleen over de
praktische kant van de zaak. Uit de cijfers kunnen we ook
een aantal belangrijke besluiten trekken. Zoals u verderop kan
lezen, is het aantal zorgbehoevenden die een tussenkomst
kregen in de voorbije jaren aanzienlijk gestegen. Daarnaast
was er eind 2005 een regularisatiecampagne: mensen die
(al dan niet bedoeld) nog niet of slechts gedeeltelijk voor de
Vlaamse zorgverzekering in regel waren, kregen de kans om
zich in orde te stellen. Bijna 55.000 mensen hebben hiervan
gebruik gemaakt: deze actie mag een succes genoemd wor-
den. De Vlaamse Zorgkas heeft immers de nodige bijkomen-
de inspanningen geleverd om haar leden hierover goed en
volledig te informeren en de vele vragen hierover correct te
beantwoorden.
Een werkingsverslag is niet alleen een momentopname uit het
verleden, maar het is ook en vooral een uitgangspunt voor de
toekomst. De Vlaamse Zorgkas heeft in het verleden gekozen
voor een kwalitatieve en vraaggestuurde dienstverlening,
waarbij de specifieke behoeften van onze klanten het uitgangs-
punt was. Die koers willen we in de toekomst verderzetten.
We willen onze leden verder een menselijke en vriendelijke
4
dienst aanbieden. We willen hen verder correct en deskundig
informeren. We willen daarbij rekening houden met de be-
leidsaccenten van de Vlaamse overheid. En we willen dat niet
per se alleen doen, we zijn immers bijzonder tevreden over
de samenwerking met een aantal partners en dat willen we
ook zo houden.
Ook op het vlak van dataverwerking willen we streven naar
verdere automatisering en administratieve vereenvoudiging.
Hoewel daar nog een weg te gaan is, beschikt de Vlaamse
Zorgkas vandaag reeds over gegevens inzake het statuut van
verhoogde tegemoetkoming en gegevens inzake een deel-
groep van de in het buitenland verzekerde grensarbeiders.
Deze gegevens zijn geïntegreerd in het eigen informatica-
systeem.
In een werkingsverslag kunnen we niet alles kwantificeren.
De inzet van de medewerkers bijvoorbeeld. Dankzij hun flexi-
biliteit, hun leergierigheid en hun wilskracht om zaken aan te
pakken staat de Vlaamse Zorgkas waar ze nu staat: een vaste
waarde in het zorglandschap. Daarom wil ik alle medewerkers
van harte bedanken voor hun inzet.
Tot slot, dank aan alle leden. Dankzij hun bijdrage is het
mogelijk om aan de hooggestemde verwachtingen van de
Vlaamse zorgverzekering te voldoen. Op die manier konden
we eind 2005 bijna 5.800 zorgbehoevenden een welgekomen
financieel steuntje in de rug geven. Daar mogen we samen
best fier op zijn.
Peter Rabaey
Directeur-bestuurder

Inhoud
1. De Vlaamse Zorgkas 6
1.1. Wat is de Vlaamse Zorgkas? 6
Oprichting 6
Profiel 7
Taken 7
Leden 7
Samenwerking 8
OCMW 8
HZIV 8
KGV 8
Structuur 9
Raad van beheer 9
Interne structuur 9
Organogram 10
1.2. De wetgeving over de zorgverzekering 11
Overzicht van de wetgeving tot 2003 11
De belangrijkste wetswijzigingen in de periode 2003-2006 11
De uitbreiding van het recht op een tenlasteneming 11
De uitbreiding van het zorgaanbod in Brussel 11
De aanpassing aan de Europese regelgeving 12
De controle op de tenlasteneming niet langer door de zorgkassen 12
2. Werking en resultaten 13
2.1. Aanvragen van zorgbehoevenden 13
De aanvraag zelf 13
Procedure 13
Geldigheidsduur tenlasteneming 14
Bezwaar tegen beslissingen 14
De controle op een lopend dossier 15
Cumulatie van tenlastenemingen met andere uitkeringen 15
Gegevens over de aanvragen 16
Gegevens over de zorgbehoevenden 17
Wijzigingen van zorgvorm 18
5

2.2. Ledenbeheer 18
Aansluiting van leden 18
Soorten leden 18
Spontaan aangesloten leden 18
Ambtshalve aangesloten leden 18
Vrijwillig aangesloten inwoners van Brussel 19
Gegevens over de leden 19
Mutaties 20
Inning van de bijdrage 20
Over de ledenbijdrage 20
De hoogte van de ledenbijdrage 20
De methode van inning 20
De ledenbijdrage van zorgbehoevenden 21
Sancties bij niet-betaling 21
Verwerking van de respons 21
Europese regelgeving 22
Wie is vrijgesteld van aansluitingsplicht? 22
Uitgaande grensarbeiders 22
Personeelsleden van een internationale instelling 22
Gedetacheerden 22
Verdrag van Wenen inzake diplomatiek verkeer 22
Hoe wordt de vrijstelling bepaald? 22
Bewijs voor uitgaande grensarbeiders 22
Bewijs voor personeelsleden van de EU of de NAVO 23
Terugbetaling van bijdragen 23
Tenlastenemingen 23
Gegevens over vrijstellingen 23
Inkomende grensarbeiders: wel aansluitingsplicht 23
Schuldbemiddeling 23
Regularisatie 24
Probleemstelling 24
De regularisatieprocedure van de Vlaamse Zorgkas 25
De regularisatie in cijfers 25
2.3. Klachtenbehandeling 26
2.4. Gegevensbeheer en IT 27
Zorba 27
Gegevensuitwisseling met het Vlaams Zorgfonds 27
Beheer van de applicaties 27
Informatieveiligheid 27
2.5. Financieel beheer 28
De betalingen van de tenlastenemingen 28
De betaling van de facturen voor indicatiestellingen 28
Matching en manuele registratie van betalingen 28
Terugvorderingen 29
2.6 Communicatie 30
Website 30
Trefdag VVSG 30
Electronische nieuwsbrief 30
Nieuwsbrief 30
Folder 30
Addendum: verklarende woordenlijst 31
6

1
De Vlaamse Zorgkas
1.1. Wat is de Vlaamse Zorgkas?
Aan het eind van de jaren negentig riep de Vlaamse
regering de Vlaamse zorgverzekering in het leven. Het
principe is eenvoudig: elke Vlaming ouder dan 25 jaar
betaalt jaarlijks een klein bedrag (sinds 2003 is dat
vastgesteld op 25 euro/jaar en in bepaalde gevallen op
10 euro/jaar) en dat geld wordt in één pot gestopt. Elk
jaar legt de Vlaamse overheid daar nog een pak geld
bovenop. Wie zorgbehoevend wordt, kan een beroep
doen op de zorgverzekering en een aanvraag indienen
voor een vaste maandelijkse fi nanciële tussenkomst,
de zogeheten tenlastenemingen. Zorgbehoevenden die
thuis wonen, kunnen dat geld gebruiken om professionelen
(bijvoorbeeld gezinszorg) of helpende familie
en vrienden te vergoeden. Wie in een rusthuis of een
psychiatrisch verzorgingstehuis verblijft, kan met dat
geld een stuk van de kosten betalen.
Het Vlaams Zorgfonds is een Vlaamse openbare instelling
die fungeert als overkoepelend orgaan voor de
Vlaamse zorgverzekering. Zij staat onder meer in voor
de subsidiëring van en de controle op de zorgkassen.
7
De uitvoering van de Vlaamse zorgverzekering zelf
werd toevertrouwd aan zorgkassen. Om deze activiteiten
te mogen uitoefenen, moet een zorgkas erkend worden
door het Vlaams Zorgfonds. Op 31 december 2006
waren er zeven erkende zorgkassen. In het decreet werd
voorzien dat in eerste instantie ziekenfondsen en hun
landsbonden een zorgkas konden oprichten, wat ze ook
deden. Daarnaast konden ook private verzekeringsondernemingen
dat doen: Ethias (vroeger OMOB) en DKV
maakten gebruik van die mogelijkheid. In maart 2006
echter besliste Ethias die activiteit stop te zetten.
Oprichting
Het decreet bepaalde ook dat het Vlaams Zorgfonds
zelf een zorgkas moest oprichten: de Vlaamse Zorgkas.
Het Vlaams Zorgfonds stichtte die op 10 mei 2001. In
tegenstelling tot de andere zorgkassen, is de Vlaamse
Zorgkas bij decreet van rechtswege erkend.
De Vlaamse Zorgkas heeft als rechtsvorm een vzw.
De wet van 27 juni 1921 bepaalt dat een vzw moet worden
opgericht door minstens drie (rechts)personen.
Voor de Vlaamse Zorgkas waren dat:

Het Vlaams Zorgfonds, vertegenwoordigd door
de Vlaamse minister van Welzijn, Gezondheid
en Gelijke Kansen,
De heer Guido Deblaere, secretaris-generaal
van het departement Welzijn, Volksgezondheid
en Cultuur van het Ministerie van de Vlaamse
Gemeenschap,
De Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten
(VVSG), vertegenwoordigd door haar voorzitter
Annie Leysen.
Profiel
De Vlaamse Zorgkas kreeg een duidelijk profiel: ze is
pluralistisch, niet verzuild, niet-gebonden en heeft
een volledige en gedegen dienstverlening. Iedereen
die zich niet wenst aan te sluiten bij een zuilgebonden
zorgkas of bij een zorgkas van een private verzekeringsmaatschappij
kreeg daardoor een alternatief. Haar
troeven zijn: correcte informatieverstrekking, dienstverlening
dicht bij huis en een vrije keuze van zorgverstrekker.
Taken
Zoals alle zorgkassen, staat de Vlaamse Zorgkas in
voor de dagelijkse werking van de zorgverzekering.
Haar belangrijkste taken zijn:
het aansluiten van leden,
het innen van de ledenbijdragen,
het onderzoeken van aanvragen voor
tenlastenemingen,
de uitbetaling van de tenlastenemingen,
het registreren van de gegevens over de aansluitingen,
de aanvragen en de tenlastenemingen,
de maandelijkse rapportering aan het Vlaams
Zorgfonds.
Een specifieke opdracht:
de ambtshalve aansluiting van leden
In tegenstelling tot de andere zorgkassen kreeg de
Vlaamse Zorgkas een bijkomende opdracht: zij moest
instaan voor het ambtshalve aansluiten en het innen
van de bijdragen van die personen die in Vlaanderen
wonen en die niet binnen de gestelde termijnen bij een
erkende zorgkas aangesloten waren. Daardoor fungeert
de organisatie als een vangnet voor de Vlaamse
zorgverzekering.
8
Door die ambtshalve aansluitingen zorgt de Vlaamse
Zorgkas ervoor dat het solidariteitsprincipe van de
Vlaamse zorgverzekering ook gerealiseerd wordt. Wie
dus niet binnen de wettelijk gestelde termijnen bij
een zorgkas aangesloten was, werd automatisch lid
van de Vlaamse Zorgkas.
Maar iedereen kan lid worden van de Vlaamse
Zorgkas. Een deel van haar klanten zijn de leden van
de Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering
(HZIV) en die van de Kas der Geneeskundige
Verzorging Holding (KGV) van de NMBS. De Vlaamse
Zorgkas heeft met deze organisaties dan ook een bijzondere
samenwerking tot stand gebracht.
Een andere groep wordt gevormd door mensen die
zich om statutaire redenen niet kunnen aansluiten
bij de zorgkas van hun mutualiteit. Daarom ging de
Mutualité Chrétienne een samenwerkingsverband
aan met de Vlaamse Zorgkas.

Samenwerking
1. OCMW
Met de OCMW’s gaat de samenwerking het verst: zij
treden op als lokaal agent van de Vlaamse Zorgkas.
Daarom is de Vlaamse Zorgkas is een logische keuze
voor OCMW-cliënten. De maatschappelijke werkers
van de sociale diensten regelen de intake van leden en
zorgbehoevenden.
De taken van het OCMW i.v.m. de zorgverzekering
zijn in het ministerieel besluit van 21 januari 2002
vastgelegd:
1. iedereen die zich wil aansluiten bij de Vlaamse
Zorgkas kan zich tot het OCMW van zijn gemeente
wenden,
2. het OCMW bezorgt aan de aanvragers een inlichtingenblad
en een voorgedrukt overschrijvingsformulier,
3. wanneer een lid geen bankrekening heeft, zal het
OCMW de betaling van de ledenbijdrage contant
ontvangen en doorstorten op de rekening van
de Vlaamse Zorgkas,
4. het OCMW bezorgt de leden van de Vlaamse
Zorgkas aanvraagformulieren en de lijst van
de gemachtigde indicatiestellers,
5. het OCMW verstrekt inlichtingen over de Vlaamse
zorgverzekering. Ze helpt de leden of de personen
die lid willen worden bij de aansluitingsformaliteiten,
het indienen van een aanvraag tot tenlasteneming
of een herziening,
6. het OCMW fungeert als brievenbus voor de briefwisseling
van de (potentiële) leden met de Vlaamse
Zorgkas. Het OCMW licht deze brievenbus op elke
werkdag en verstuurt de briefwisseling naar de
Vlaamse Zorgkas.
2. De Hulpkas voor Ziekte- en
Invaliditeitsverzekering (HZIV)
De HZIV heeft geen eigen zorgkas opgericht. Hun
leden kunnen zich tot de Vlaamse Zorgkas wenden,
maar kunnen ook lid worden van de zorgkas van DKV
of – onder bepaalde voorwaarden – van een mutualistische
zorgkas.
De HZIV heeft een partnerschap aangegaan met
de Vlaamse Zorgkas. De Vlaamse Zorgkas heeft er zich
toe verbonden alle aangeslotenen van de HZIV dezelfde
dienstverlening te bieden als diegene die wordt verleend
door de HZIV. Voor informatie over de Vlaamse
zorgverzekering kunnen de leden van de HZIV terecht
bij de gewestelijke diensten. Ze kunnen er ook hun
briefwisseling voor de Vlaamse Zorgkas afgeven.
9
Bij de start van de Vlaamse zorgverzekering gingen
de dossierbehandelaars van de Vlaamse Zorgkas op
bepaalde dagen ter plaatse. Na verloop van tijd werd
vastgesteld dat deze permanentie slechts weinig werd
gebruikt en daarom werden die zitdagen afgebouwd.
De Vlaamse Zorgkas houdt nu enkel nog zitdagen
als er veel vragen zijn over de zorgverzekering, meer
bepaald na het versturen van de uitnodigingen tot
betaling van de bijdragen.
Wanneer er nieuwigheden zijn op het vlak van de
wetgeving, licht de Vlaamse Zorgkas de gewestelijke
diensten in. Ze stuurt hen ook geregeld een elektronische
nieuwsbrief.
3. Kas der geneeskundige verzorging
van de NMBS Holding (KGV)
De KGV heeft er voor geopteerd om geen zorgkas op
te richten, hoewel die mogelijkheid in het decreet
voorzien was. De leden van KGV kunnen zich tot
de Vlaamse Zorgkas wenden, maar kunnen ook lid
worden van de zorgkas van DKV of – onder bepaalde
voorwaarden – van een mutualistische zorgkas.
Tussen de Vlaamse Zorgkas en de KGV is er een samenwerkingsprotocol
afgesloten. De Vlaamse Zorgkas
onderhoudt nauwe contacten met de sociaal assistenten
en de plaatselijke medewerkers van de gewestelijke
diensten. Voor de postbedeling kan er gerekend
worden op facilitaire diensten.
Ook bij deze organisatie waren er oorspronkelijk
lokale zitdagen, maar om dezelfde reden als bij de
Hulpkas werd het systeem afgebouwd. Enkel als er
veel vragen zijn, wordt een informatiesessie georganiseerd.
De Vlaamse Zorgkas licht de vertegenwoordigers van
de KGV geregeld in over de nieuwigheden in de reglementering.

Structuur
Raad van bestuur
De vzw Vlaamse Zorgkas wordt bestuurd door een
raad van bestuur. De leden van de raad van bestuur
waren op 31/12/2006:
de heer Marc Morris, directeur-generaal van de
administratie Gezin en Maatschappelijk Welzijn,
leidend ambtenaar van het Vlaams Zorgfonds,
de heer Luc Huybrechts, directeur-projectleider
van het Vlaams Zorgfonds,
mevrouw Marleen Vanhees, raadgever, vertegenwoordiger
van de minister bevoegd voor welzijn,
de heer Peter Rabaey, directeur-bestuurder van
de Vlaamse Zorgkas
mevrouw Sonja Becq, adjunct-kabinetschef,
vertegenwoordiger van de minister-president,
de heer Steven Vansteenkiste, kabinetschef,
vertegenwoordiger van de vice-minister-president
Fientje Moerman,
mevrouw Ilse Van De Putte, expert, vertegenwoordiger
van de vice-minister-president
Frank Vandenbroucke,
de heer François Boddaert, OCMW-secretaris,
vertegenwoordiger van de Vlaamse Vereniging
van Steden en Gemeenten,
de heer Piet Schuylenbergh, vertegenwoordiger
van het VVSG,
Chris Van Der Auwera, administrateur-generaal,
leidend ambtenaar van het agentschap Zorg en
Gezondheid.
De raad van bestuur heeft als taken:
het algemeen bestuur van de vereniging,
alle daden van bestuur en beschikking stellen die
noodzakelijk zijn voor het bereiken van het maatschappelijke
doel van de vereniging, behoudens
de bevoegdheden die bij wet of door de statuten
uitdrukkelijk aan de Algemene Vergadering zijn
voorbehouden,
waken over de naleving van de doelstellingen
en het totale beleid van de vereniging,
de goedkeuring van alle projecten en de stemming
over de toegekende middelen,
de controle van de rekeningen en het financieel beleid,
de controle van de activiteiten en de evaluatie van
de projecten,
de behandeling van principiële kwesties en beleidsproblemen
inzake de activiteit van de vereniging,
de beslissing om in rechte op te treden.
10
Huidig voorzitter van de raad van bestuur is Marc
Morris. Hij zit de raad van bestuur voor, vertegenwoordigt
en verbindt tegenover derden de vereniging in
rechte, doet de aanwerving en ontslaat het personeel,
en kan spoedeisende beslissingen nemen.
Interne structuur
Directeur-bestuurder
De algemene leiding van de organisatie is toevertrouwd
aan de directeur-bestuurder, die het toezicht
uitoefent over de diensten van de vereniging. Hij
tekent de strategische en operationele doelstellingen
van de vereniging uit, maakt de planning op en waakt
over de uitvoering ervan. Hij leidt en coördineert de
opmaak van de begroting en ziet toe op de uitvoering
ervan. Tenslotte heeft hij een aantal specifieke aan
hem gedelegeerde opdrachten.
Directieraad
De directieraad is verantwoordelijk voor het dagelijks
bestuur van de Vlaamse Zorgkas. De leden zijn aangeduid
door de raad van bestuur. De directieraad bereidt de
agenda van de raad van bestuur voor en voert de beslissingen
van de raad van bestuur uit. De secretaris van de
raad van bestuur is tevens secretaris van de directieraad.
Waren lid van de directieraad op 31/12/2006:
de heer Peter Rabaey, directeur van de vzw Vlaamse
Zorgkas,
de heer Kris Pennings, teamverantwoordelijke
gegevensbeheer bij de vzw Vlaamse Zorgkas,
mevrouw Chantal Lefever, teamverantwoordelijke
aanvraag- en ledenbeheer bij de vzw Vlaamse Zorgkas,
Secretariaat
De directiesecretaresse zorgt voor de logistieke, financiële
en inhoudelijke ondersteuning van de Vlaamse
Zorgkas. Daarnaast is zij ook de communicatieve schakel
tussen de directeur en de personeelsleden. Zij deelt
de voor het personeel relevante informatie mee.
De personeelsverantwoordelijke binnen de
Vlaamse Zorgkas is de directeur. Hij wordt daarin bijgestaan
door de directiesecretaresse, die verantwoordelijk
is voor het personeelsbeheer.
De directiesecretaresse wordt op haar beurt
bijgestaan door een secretariaatsmedewerker. Die is
ook verantwoordelijk voor de inkomende post van de
Vlaamse Zorgkas. Zij sorteert, dateert en opent alle inkomende
post en zorgt ervoor dat alle correspondentie
bij de juiste persoon terechtkomt. Daarnaast vervult
zij ook deeltijds taken voor de cel Ledenbeheer.

Teamverantwoordelijke
Chantal Lefever
Peter Rabaey
directeur-bestuurder
Cel Leden- en aanvraagbeheer
Algemeen
Catherine Vandemoortele
Ledenbeheer
Elke Verbesselt
Anne Vandoren
Gisèle Wauters
Aanvraagbeheer
Brenda Dieryckx
Ariane Tavernier
Nancy Van Der Auwera
11
Organogram op 31/12/2006
Cel Management- en projectbeheer
Anja Poffé
Cindy Vanden Eynde
Caroline Van Muylem
Patricia Claes
Sara Schillemans
Teamverantwoordelijke
Kris Pennings
Gegevensbeheer
Michaël Renier
Zeycan Mavili
Cel Financieel beheer
Cel Gegevensbeheer

1.2. De wetgeving over de zorgverzekering
Overzicht van de belangrijkste wetgeving
Op 30 maart 1999 keurde het Vlaamse Parlement het
decreet over de organisatie van de zorgverzekering
goed. Daarin werden de doelstellingen en de aansluitingsplicht
toegelicht, samen met de te volgen
procedure en de toepassingsvoorwaarden. Ook de
organisatie en werking van het Vlaams Zorgfonds en
de oprichting van de zorgkassen werden in dit decreet
geregeld.
Op 17 juli 2000 stemde de Vlaamse regering het
Zorgkassenbesluit over de organisatie, de werking,
de erkenning en de controle van de zorgkassen. Een
zorgkas moest o.a. beschikken over een beleidsstructuur
en een administratieve en boekhoudkundige
organisatie die aan haar activiteiten aangepast zijn.
Iedere zorgkas werd ook verplicht een intern controlesysteem
op te zetten dat minstens betrekking had op
de volledigheid en juistheid van de (verwerking van)
financiële verrichtingen, boekhoudkundige documenten
en rekeningen. Daarnaast moesten de technische
en financiële middelen van een zorgkas aan haar activiteiten
aangepast zijn, waardoor zij een goede uitvoering
van haar verbintenissen kon waarborgen.
De taken van het OCMW binnen de zorgverzekering
werden vastgelegd via een ministerieel besluit
van 21 januari 2002. Verder zijn er nog het besluit van
28 september 2001 houdende de erkenning, de registratie
en de machtiging, en houdende de aansluiting,
de aanvraag en de tenlasteneming in het kader van de
zorgverzekering, en het besluit van de Vlaamse regering
van 8 juni 2000 dat het beheer en de werking van
het Vlaams Zorgfonds regelt.
Een volledig overzicht van de wetgeving vindt u op
www.juriwel.be.
12
De belangrijkste wetswijzigingen
in de periode 2003-2005
1. De uitbreiding van het recht op
een tenlasteneming
Het recht op een tenlasteneming werd in deze periode
geleidelijk uitgebreid. Aanvankelijk kon een aanvraag
enkel voor mantelzorg, professionele thuiszorg en/of
producten, en mantelzorg met professionele thuiszorg
worden ingediend. Zorgbehoevenden die verblijven in
een rusthuis, een rust- en verzorgingstehuis met een
C-score of in een psychiatrisch verzorgingstehuis kunnen
vanaf 1 juli 2002 ook een aanvraag voor residentiële
zorg indienen.
Vanaf 1 januari 2003 kunnen ook zorgbehoevenden
met een B-score in een rusthuis of rvt een aanvraag
indienen en worden tenlastenemingen voor
residentiële zorg voor onbepaalde duur toegekend.
Vanaf 1 april 2003 leidde een terugzetting in score
in de residentiële zorg (van bijvoorbeeld een C-score
naar A-score) niet langer tot een stopzetting van de
tenlasteneming. Zorgbehoevenden met een tenlasteneming
mantel- en thuiszorg die naar een residentiële
voorziening gingen, moesten als bewijs van hun
opname enkel nog een verblijfsattest voorleggen.
Alle inwoners van een rusthuis en rust- en verzorgingstehuis
konden vanaf 1 januari 2004 een aanvraag
indienen, ook de minst zorgbehoevenden (mensen met
een O- of een A-score).
2. De uitbreiding van het zorgaanbod in Brussel
Aanvankelijk kwamen in Brussel enkel de door de
Vlaamse Gemeenschap erkende diensten en voorzieningen
in aanmerking voor de terugbetaling van
de kosten door de zorgverzekering. Zorgbehoevenden
hadden enkel recht op een tenlasteneming als
zij een beroep deden op een dergelijke instelling.
Aanvankelijk was dat maar één rusthuis, later werden
dat er drie.
Het Besluit van 14 november 2003 houdende de
gelijkstelling van voorzieningen gevestigd in het tweetalige
gebied Brussel-Hoofdstad zorgde voor een uitbreiding
van het aanbod. Dit besluit bepaalde dat voorzieningen
in Brussel die door de Gemeenschappelijke
Gemeenschapscommissie erkend zijn, vanaf 1 januari
2004 gelijkgesteld kunnen worden met de van rechtswege
erkende voorzieningen en professionele zorgverleners.
Om gelijkgesteld te worden moeten deze instel-

lingen een aanvraag tot gelijkstelling met erkenning
indienen bij het Vlaams Zorgfonds.
De Vlaamse overheid gaat na of de instelling aan
de in de overeenkomst gestelde voorwaarden voldoet,
in het bijzonder of zij hun hulpverlening in de
Nederlandse taal kunnen aanbieden. Na het onderzoek
formuleert het Vlaams Zorgfonds een advies, daarna
neemt de bevoegde minister een beslissing.
Op 31 december 2004 waren er 64 residentiële
voorzieningen en zes thuiszorgvoorzieningen gelijkgesteld
met erkenning. Zorgbehoevenden die in één van
deze instellingen verbleven of er een beroep op deden,
hadden recht op een tenlasteneming, voor zover ze aan
alle voorwaarden voldeden.
3. De aanpassing aan de Europese regelgeving
In 2002 deelde de Europese Commissie mee dat
een aantal wettelijke bepalingen van de Vlaamse
zorgverzekering niet in overeenstemming was met
de Europese regelgeving, meer bepaald Europese
Verordening 1408/71 en de principes inzake het
vrije verkeer van personen, goederen en diensten.
Aangezien de Europese regelgeving bindend is voor
alle lidstaten van de Europese Unie, werd de regelgeving
van de Vlaamse zorgverzekering daarmee
in overeenstemming gebracht.
Op 30 april 2004 en 25 november 2005 werd het
basisdecreet van 30 maart 1999 aangepast. Het besluit
van 28 september 2001 houdende de erkenning, de
registratie en de machtiging, en houdende de aansluiting,
de aanvraag en de tenlasteneming in het kader
van de zorgverzekering werd gewijzigd bij het besluit
van de Vlaamse regering van 15 april 2005.
In afwachting van eventuele verdere aanpassingen
werden in drie omzendbrieven de principes voor de
toepassing van de Vlaamse zorgverzekering nader
omschreven. In de omzendbrieven van 17 juni 2005 en
24 december 2004 werden de maatregelen uitgewerkt
13
met betrekking tot de uitgaande grensarbeiders. In de
omzendbrief van 23 december 2005 werd de aansluitingsplicht
van de inkomende grensarbeiders vastgelegd.
Het ministeriële besluit van 17 november 2006
verving deze omzendbrieven en trad in werking op
1 oktober 2006.
Door de wijzigingen zijn sommige personen die in
Vlaanderen of Brussel wonen vrijgesteld van aansluitingsplicht:
zij die onderworpen zijn aan de sociale zekerheid
van een andere EU- of EER-lidstaat dan België
wegens actuele of vroegere tewerkstelling,
zij die zich kunnen beroepen op een internationaal
verdrag of protocol waardoor ze zijn vrijgesteld van
sociale lasten in de verdrag- of protocolsluitende
landen.
Personen die in een andere EU-, EER-lidstaat of
Zwitserland wonen, maar die wegens een huidige
of vroegere tewerkstelling onderworpen zijn aan de
Belgische sociale zekerheid, zijn wel onderworpen aan
de aansluitingsplicht.
4. De controle op de tenlasteneming
niet langer door de zorgkassen
Indieners van een aanvraag voor mantel- en thuiszorg
die niet over een geldig attest beschikten, kunnen
een indicatiestelling laten uitvoeren door een
gemachtigd indicatiesteller. Alle zorgkassen waren
tot 31 december 2004 verplicht minstens 10% van die
indicatiestellingen te controleren, om zo de kwaliteit
ervan op te volgen. Op 1 januari 2005 ging de verantwoordelijkheid
voor de controles rechtstreeks naar het
Vlaams Zorgfonds, die hiervoor een beroep doet op een
onafhankelijk en extern controleorgaan. Die opdracht
werd tot 31 december 2007 toegewezen aan Mediwe.

2
Werking en resultaten
1.1. Aanvragen van zorgbehoevenden
De cel Aanvraagbeheer van de Vlaamse Zorgkas
behandelt de aanvragen voor tenlastenemingen. De
aanvragen worden onderzocht door dossierbehandelaars,
die zich exclusief met deze taak bezighouden.
Daardoor zijn zij gespecialiseerd in deze materie en
worden de dossiers deskundig behandeld. De aanvragen
worden verdeeld per provincie. Een bepaald
dossier wordt volledig door één dossierbehandelaar
opgevolgd en afgehandeld.
De aanvraag zelf
1. Procedure
Om recht te hebben op een tenlasteneming moet een
zorgbehoevende een aanvraagformulier invullen en
dat sturen naar de zorgkas waarbij hij is aangesloten.
Verblijft de aanvrager thuis dan moet hij een aanvraag
voor mantel- en thuiszorg indienen. Woont hij
in een residentiële voorziening (rusthuis, rust- en
verzorgingstehuis of psychiatrisch verzorgingste-
14
huis), dan moet hij een aanvraag voor residentiële
zorg indienen.
Het eerste wat een dossierbehandelaar doet, is
nagaan of de zorgbehoevende aan de formele voorwaarden
voldoet. De belangrijkste daarvan zijn (op
1 mei 2006):
de aanvrager moet aangesloten zijn bij de Vlaamse
Zorgkas,
hij heeft tijdens het lopende jaar geen aanvraag
bij een andere zorgkas ingediend,
hij heeft de laatste vijf jaar ononderbroken in
Vlaanderen of Brussel gewoond, of hij was ononderbroken
sociaal verzekerd in een lidstaat van
de EU of van de EER,
indien het om een aanvraag voor een tenlasteneming
voor residentiële zorg gaat, moet de
aanvrager effectief in de residentiële voorziening
verblijven.
Tot 1 mei 2006 moest ook de ledenbijdrage van het
lopende jaar betaald zijn. Na die datum kan iemand
geen aanvraag indienen als hij niet alle bijdragen van

de voorgaande jaren heeft betaald. Is dat niet zo, dan
zal de Vlaamse Zorgkas de nog ontbrekende bijdragen
opvragen. De datum waarop deze bijdragen volledig
betaald zijn, geldt dan als aanvraagdatum.
Als de zorgbehoevende niet aan de formele voorwaarden
voldoet, moet de zorgkas de aanvraag onontvankelijk
verklaren, met als gevolg dat de zorgbehoevende
geen recht heeft op een tenlasteneming.
Hij wordt hiervan op de hoogte gebracht en er wordt
vermeld onder welke voorwaarden de aanvraag wel
verder kan worden behandeld.
Als de aanvraag aan de formele voorwaarden voldoet,
dan controleert de dossierbehandelaar of alle noodzakelijke
gegevens aanwezig zijn: is er een aanvraagformulier
ingediend, is het aanvraagformulier volledig
ingevuld, is er een bewijs van zorgbehoevendheid…?
Als er gegevens ontbreken, dan worden die schriftelijk
opgevraagd of contacteert de dossierbehandelaar
de aanvrager telefonisch. Heeft de Vlaamse Zorgkas
na een bepaalde periode de ontbrekende gegevens nog
niet ontvangen, dan stuurt zij een herinneringsbrief.
Reageert de zorgbehoevende niet, dan moet de zorgkas
de aanvraag negatief beslissen. Ontbreekt er een attest,
dan is de zorgkas sinds 2006 verplicht om na zestig
dagen de aanvrager erop te wijzen dat hij/zij nog dertig
dagen de tijd heeft om het attest te bezorgen. Doet hij
dat niet, dan moet de zorgkas de aanvraag weigeren.
Als alle formele voorwaarden vervuld zijn en alle gegevens
aanwezig zijn, kan de aanvraag zelf onderzocht
worden. Het ernstig en langdurig verminderd zelfzorgvermogen
moet aangetoond worden via een attest
waarvan de geldigheidsduur niet verstreken is.
Bij een aanvraag voor residentiële zorg moet er een
verblijfsattest gevoegd worden dat aantoont dat de aanvrager
effectief in de residentiële voorziening verblijft.
Bij een aanvraag voor mantel- en thuiszorg kunnen
verschillende attesten aanvaard worden:
minstens score 35 op de BEL-profielschaal van
de gezinszorg,
minstens score B op de Katz-schaal in de thuisverpleging,
minstens score 15 op de medisch-sociale schaal die
wordt gebruikt voor de evaluatie van de graad van
de zelfredzaamheid met het oog op het onderzoek
naar het recht op integratietegemoetkoming, hulp
aan bejaarden en hulp aan derden,
bijkomende kinderbijslag op basis van minstens
66% handicap en minstens zeven punten met
15
betrekking tot de graad van zelfredzaamheid uit
hoofde van het kind,
bijkomende kinderbijslag op basis van minstens
18 punten op de medisch-sociale schaal (samengesteld
uit de pijlers P1, P2 en P3),
minstens score C op de evaluatieschaal tot staving
van de aanvraag naar een tegemoetkoming in een
verzorgingsinrichting.
Kan de aanvrager een geldig attest voorleggen en voldoet
hij aan alle formele voorwaarden, dan wordt het
dossier positief beoordeeld en heeft de zorgbehoevende
drie maanden later recht op een tenlasteneming. Vanaf
2006 is deze carensperiode tot vier maanden verlengd.
Elke beslissing wordt steeds schriftelijk meegedeeld.
In de brief staat onder meer of de persoon in aanmerking
komt voor een tenlasteneming, vanaf wanneer,
voor hoelang en op welk bedrag hij recht heeft. Bij een
negatieve beslissing wordt duidelijk uitgelegd waarom
de aanvraag werd geweigerd. Ook de mogelijkheid tot
het indienen van een bezwaar wordt steeds vermeld.
2. Geldigheidsduur tenlasteneming
Het recht op een tenlasteneming voor residentiële zorg
wordt steeds toegekend voor onbepaalde duur. Het
recht op een tenlasteneming wordt stopgezet wanneer
de persoon niet langer in een residentiële voorziening
verblijft of overlijdt.
Een zorgbehoevende met een tenlasteneming
voor mantel- en thuiszorg heeft recht op een tenlasteneming
voor een bepaalde duur: minstens zes maanden,
maximaal drie jaar. Sinds 1 mei 2006 kan een
positieve beslissing voor mantel- en thuiszorg op basis
van een attest van de medisch-sociale schaal ook voor
onbepaalde duur toegekend worden, op voorwaarde
dat ook het attest een onbepaalde duur heeft. De
zorgbehoevende kan een verlenging van zijn recht op
een tenlasteneming aanvragen. De Vlaamse Zorgkas
verwittigt de zorgbehoevende drie maanden vooraf
dat zijn tenlasteneming ten einde loopt. Hij moet dan
een nieuw attest opsturen.
3. Bezwaar tegen beslissingen
Als de aanvrager het niet eens is met de beslissing
van de zorgkas, kan hij bij het Vlaams Zorgfonds een
bezwaarschrift indienen. Dit moet gebeuren per aangetekende
brief, binnen de 30 dagen na de ontvangst
van de beslissing. De aanvrager kan ook vragen om
gehoord te worden.

4. De controle op een lopend dossier
Tot eind 2004 stonden de zorgkassen zelf in voor de controles
op de indicatiestellingen. De Vlaamse Zorgkas
moest – zoals de andere zorgkassen – minstens 10 %
van alle aanvragen voor tenlastenemingen controleren.
Dit gebeurde door het heropmaken van een
nieuwe BEL-foto.
Sinds 1 januari 2005 staat het Vlaams Zorgfonds
voor die controles in. Zij doen hiervoor een beroep
op een onafhankelijke en externe controledienst,
MEDIWE. Deze dienst stuurt in opdracht van het
Vlaams Zorgfonds of de zorgkas iemand naar de zorgbehoevende.
De controle gebeurt door het opnieuw
uitvoeren van een indicatiestelling.
Een controle wordt steeds uitgevoerd op een lopend
dossier, een aanvraag dus waarin reeds een positieve
beslissing over de tenlasteneming werd genomen.
De controles worden uitgevoerd aan de hand van de
Bel-profielschaal van de zorgverzekering. Scoort de
zorgbehoevende minder dan 35 punten, dan wordt
de positieve beslissing stopgezet.
Na de controle wordt de beslissing schriftelijk aan
de zorgbehoevende meegedeeld. Bij een negatieve
beslissing deelt de zorgkas ook steeds mee dat de
zorgbehoevende een bezwaarschrift kan indienen bij
het Vlaams Zorgfonds en wordt de procedure hiervoor
uitgelegd.
5. Cumulatie van tenlastenemingen
met andere uitkeringen
Mensen die een beroep doen op een persoonlijk assistentiebudget
(PAB) of die voltijds verblijven in een
residentiële instelling die erkend is door het Vlaams
Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met
een Handicap (VFSIPH), hebben geen recht op een tenlasteneming
omdat die niet niet kan worden gecumuleerd
met andere uitkeringen.
Deze mensen kunnen wel een aanvraag voor
mantel- en thuiszorg indienen. Na een positieve beslissing
wordt er een tenlasteneming uitbetaald voor
die maanden dat zij geen PAB ontvingen of minstens
21 dagen ononderbroken thuis verbleven in plaats van
in de instelling.
De Vlaamse Zorgkas krijgt regelmatig van het
Vlaams Zorgfonds een geactualiseerd bestand met de
namen van mensen met een PAB. Zorgbehoevenden
die minstens 21 dagen ononderbroken thuis verblijven,
moeten dit aantonen met een attest van de instelling.
16

Gegevens over de aanvragen
1. Aantal inkomende aanvragen per zorgvorm
Het aantal ingediende aanvragen nam in 2004 aanzienlijk
toe. Die toename situeerde zich volledig in de
aanvragen voor residentiële zorg. Reden daarvoor was
de gewijzigde wetgeving: vanaf 1 januari 2004 konden
alle inwoners van erkende residentiële voorzieningen
een aanvraag indienen; voordien konden inwoners
met een A- of een O-score dat niet doen.
Bovendien werd het zorgaanbod in Brussel uitgebreid
en werden een aantal bijkomende residentiële voorzieningen
en professionele thuiszorgdiensten erkend
of gelijkgesteld met erkenning. In 2004 ontving de
Vlaamse Zorgkas 1.198 aanvragen van inwoners uit
Brussel, het jaar daarvoor slechts 133.
2. Aantal ontvangen dossiers per provincie in %
De meeste aanvragen kwamen uit de provincies
Antwerpen, Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant. Deze
cijfers komen grosso modo overeen met het aandeel
leden uit deze provincies.
Zoals hiervoor al vastgesteld werd, steeg in Brussel het
aantal aanvragen met bijna duizend, als gevolg van
de uitbreiding van het zorgaanbod in Brussel vanaf
1 januari 2004.
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
17
0
1.330
1.415
2003
2.745 2.733
Residentieel
1.397
2004
3. Aantal ontvangen aanvragen
volgens beslissing (in %)
4.130
Mantel- en thuiszorg
2005
Totaal
Goedgekeurd Geweigerd Overige
2003 83% 14% 3%
2004 86% 12% 2%
2005 77% 21% 2%
In de periode 1 januari 2003 tot 31 december 2005 werden
gemiddeld 82% van de aanvragen goedgekeurd.
In de kolom ‘overige’ zitten de aanvragen die eigenlijk
voor een andere zorgkas waren bestemd omdat de
aanvrager was geen lid was van de Vlaamse Zorgkas en
aanvragen waarover nog geen beslissing werd genomen
omdat er bij de aanvraag gegevens ontbraken.
Provincie 2003 2004 2005
Antwerpen 22% 18% 18,6%
Brussel 5% 29% 7,4%
Limburg 11% 7% 12,9%
Oost-Vlaanderen 25% 19% 23,9%
Vlaams-Brabant 22% 16% 23,5%
West-Vlaanderen 15% 11% 13,7%
Totaal 100% 100% 100%
704
1.458
2.162

Gegevens over de zorgbehoevenden
1. Totaal aantal lopende dossiers, opgedeeld naar zorgvorm
31/12/2003 % 31/12/2004 % 31/12/2005 %
Residentieel 1.654 48% 3.312 61% 3.406 59%
Mantel- en thuiszorg 1.818 52% 2.120 39% 2.389 41%
Totaal 3.472 5.432 5.795
In de voorbije jaren steeg het aantal zorgbehoevende
leden. Op 31 december 2005 waren dat er 5.795. Op
31 december 2003 hadden een meerderheid van de
zorgbehoevenden recht op een tenlasteneming voor
mantel- en thuiszorg, vanaf 2004 geniet de meerderheid
van een tenlasteneming voor residentiële zorg.
Deze trend zet zich ook de volgende jaren voort.
2. Totaal aantal zorgbehoevenden, naar leeftijd
< 25 jaar 25-44 45-64 65-85 >85 Totaal
31/12/2003 65 119 264 2.000 1.024 3.472
31/12/2004 65 158 570 3.091 1.548 5.432
31/12/2005 68 185 643 3.183 1.716 5.795
De grote meederheid van de zorgbehoevenden is
65 jaar of ouder: in 2003 was dat 87%. 29% van alle
zorgbehoevenden is ouder dan 85 jaar.
Personen jonger dan 26 jaar betalen weliswaar geen
bijdrage aan de zorgverzekering, maar zij kunnen toch
een aanvraag indienen. Zij moeten voldoen aan dezelfde
formele voorwaarden en moeten ook een geldig
attest voorleggen. Een indicatiestelling voor kinderen
tussen 5 en 18 jaar gebeurt aan de hand van een aangepaste
BEL-schaal. Voor kinderen jonger dan 5 jaar kan
er geen indicatiestelling worden uitgevoerd.
3. Totaal aantal zorgbehoevenden, per provincie en in Brussel op 31 december 2005
Totaal aantal
zorgbehoevenden
18
% t.o.v. het totaal aantal
zorgebehoevenden
% zorgbehoevenden t.o.v. het
aantal leden van die provincie
Antwerpen 1.129 19,5% 1,2%
Brussel 804 13,9% 9,7%
Limburg 551 9,5% 1,1%
Oost-Vlaanderen 1.354 23,3% 1,9%
Vlaams-Brabant 1.151 19,9% 1,2%
West-Vlaanderen 806 13,9% 1,5%
Totaal 5.795 100%

Wijzigingen van zorgvorm
De term ‘wijziging van zorgvorm’ wordt gebruikt
wanneer een persoon overgaat van een thuissituatie
naar een residentiële voorziening of omgekeerd.
Tussen 1 januari 2003 en december 2005 gingen
600 zorgbehoevenden over van mantel-en thuiszorg
naar residentiële zorg. In de omgekeerde richting ging
het slechts om veertien mensen.
De verklaring daarvoor ligt voor de hand: eens
iemand van thuis naar een rusthuis verhuist, gebeurt
het zelden dat de toestand in die mate verbetert dat hij
naar huis kan terugkeren en voor zichzelf kan zorgen.
Van R naar M&T Van M&T naar R
2003 2 165
2004 6 217
2005 6 218
Totaal 14 600
19
2.2. Ledenbeheer
Aansluiting van leden
De cel Ledenbeheer sluit nieuwe leden aan en beheert
het ledenbestand. Zij registreert wijzigingen in de
centrale beheersapplicatie, b.v. bij de stopzetting van
aansluiting of een adreswijziging. De cel schrijft de
leden aan voor de inning van de ledenbijdrage en staat
in voor de verwerking van de reacties van klanten op
de brieven en op de uitnodigingen tot betaling.
Soorten leden
1. Spontaan aangesloten leden
De Vlaamse Zorgkas is een erkende zorgkas waarbij
iedereen zich kan aansluiten die onderworpen is aan
de aansluitingsplicht. Dat kan heel eenvoudig door
een online aansluitingsformulier op de website in te
vullen of door de persoonsgegevens over te maken via
brief, telefoon, fax of email.
De medewerkers van de cel Ledenbeheer brengen
deze gegevens in de centrale database. Daarna ontvangt
de nieuwe klant een brief en overschrijvingsformulier
waarmee hij de ledenbijdrage kan betalen.
Na betaling is de persoon effectief aangesloten bij de
Vlaamse Zorgkas.
2. Ambtshalve aangesloten leden
De aansluiting bij een erkende zorgkas en de betaling
van de ledenbijdrage is verplicht voor iedereen die
ouder dan 25 jaar is en in Vlaanderen woont. Wie in
Vlaanderen komt wonen, heeft zes maanden de tijd
om zich spontaan aan te sluiten bij een zorgkas naar
keuze. Wie in een kalenderjaar 26 wordt, moet zich
voor 1 juli van dat jaar aansluiten.
Niet iedereen sluit zich spontaan bij een zorgkas
aan. Daarom kreeg de Vlaamse Zorgkas de wettelijke
opdracht om die groep van mensen automatisch aan
te sluiten bij de Vlaamse Zorgkas: dit zijn de ambtshalve
aangesloten leden. De Vlaamse Zorgkas krijgt
op regelmatige basis van het Vlaams Zorgfonds de
gegevens van wie ambtshalve moet worden aangesloten.
De Vlaamse Zorgkas moet deze personen schriftelijk
op de hoogte brengen van hun ambtshalve aansluiting
bij de Vlaamse Zorgkas. In dezelfde brief vragen
we hen om de verplichte bijdrage te betalen.
Aangezien de aansluiting pas effectief is na die betaling,
kunnen deze mensen na de ambtshalve aansluiting
bij de Vlaamse Zorgkas zich toch nog aansluiten

ij een andere zorgkas, op voorwaarde dat ze nog geen
enkele ledenbijdrage aan de Vlaamse Zorgkas betaalden.
Betaalde men die wel, dan kan men zich enkel bij
een andere zorgkas aansluiten door het invullen van
een mutatieformulier. Op de ommezijde van de brief
worden de verschillende erkende zorgkassen vermeld.
Wanneer de ambtshalve aangesloten persoon zich bij
een andere zorgkas heeft aangesloten, dan brengt het
Vlaams Zorgfonds de Vlaamse Zorgkas daarvan op de
hoogte.
Ambtshalve aangesloten leden zijn meestal niet
goed op de hoogte van de Vlaamse zorgverzekering.
In de uitnodigingsbrief leggen we daarom uit wat de
zorgverzekering is, welke voordelen daar aan verbonden
zijn en wijzen we hen op hun verplichtingen.
Samen met de brief krijgen zij ook een folder waarin
de zorgverzekering wordt uitgelegd.
Na de betaling van de opgevraagde ledenbijdrage(n)
zijn zij effectief aangesloten bij de Vlaamse Zorgkas.
Betalen deze mensen de opgevraagde bijdragen tijdig,
dan krijgen zij geen sanctie. Bij de brief zitten ook twee
formulieren die men kan gebruiken om onjuiste informatie
te corrigeren.
De ambtshalve aangeslotenen zijn ofwel mensen
die 26 jaar zijn geworden, ofwwel mensen die in de
loop van een jaar ingeschreven worden in het bevolkings-
of vreemdelingenregister in een gemeente in
Vlaanderen.
De ambtshalve personen die in de eerste helft van
een kalenderjaar in Vlaanderen zijn ingeschreven,
hebben tijd tot 31 december van het daaropvolgend
jaar om de eerste en tweede ledenbijdrage zonder
sancties te betalen.
De ambtshalve personen die in de tweede helft
van een kalenderjaar in Vlaanderen zijn ingeschreven,
hebben tijd tot 31 december van het tweede jaar
volgend op het jaar dat men in Vlaanderen is komen
wonen om de eerste, tweede en derde ledenbijdragen
zonder sancties te betalen.
Zij die in een bepaald jaar 26 jaar zijn geworden,
hebben tijd tot 31 december van het daaropvolgend
jaar om de eerste en tweede ledenbijdrage zonder
sancties te betalen.
3. Vrijwillig aangesloten inwoners van Brussel
Vanaf de leeftijd van 26 jaar kunnen de inwoners van
het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad zich vrijwillig
aansluiten bij de Vlaamse zorgverzekering. Zij kunnen
dit bij alle zorgkassen. Bij de Vlaamse Zorgkas zijn
ruim 8.000 inwoners van Brussel aangesloten.
400.000
350.000
300.000
250.000
200.000
150.000
100.000
50.000
20
Voor Brusselaars die zich niet aansluiten van zodra
dit mogelijk is, gelden speciale maatregelen. Zij kunnen
niet onmiddellijk een aanvraag voor een tenlasteneming
indienen. Zij moeten eerst een bepaalde
termijn ononderbroken aangesloten zijn voor ze een
aanvraag kunnen indienen. Die termijn was in 2003
één jaar, in 2004 drie jaar, in 2005 vijf jaar en sinds
2006 tien jaar. Bovendien wordt het recht op een tenlasteneming
met vier maanden geschorst voor ieder
jaar dat een Brusselaar zich kon aansluiten, maar dat
niet heeft gedaan. Deze maatregelen werden genomen
om te vermijden dat Brusselaars zich pas zouden
aansluiten op het moment dat ze zorgbehoevend
worden.
Aantal aangesloten inwoners van Brussel
31/12/2003 8.525
31/12/2004 8.832
31/12/2005 8.244
Gegevens over de leden
Totaal aantal leden
0
280.211
65.609
345.820
31/12/2003
Ambtshalve leden
292.365
64.119
356.484
31/12/2004
Eigen leden
305.057
62.203
31/12/2005
Totaal
De voorbije jaren steeg het aantal leden van de
Vlaamse Zorgkas naar 367.260. Dat is een groei met
ongeveer 6% ten opzichte van 2003.
De grote meerderheid zijn ambtshalve aangesloten
leden: in 2005 was dat 83% van alle leden. In deze cijfers
zijn ook de personen opgenomen die ambtshalve
werden aangesloten maar nog geen enkele ledenbijdrage
hebben betaald.
Eigen leden hebben zich spontaan bij de Vlaamse
Zorgkas aangesloten, als nieuw lid of na een mutatie
van een andere zorgkas.
367.260

Aantal leden volgens leeftijd
31/12/2003 31/12/2004 31/12/2005
< 25j 100 106 125
25-44j 153.817 167.036 181.797
45-64j 136.693 136.855 135.653
65-84j 45.910 44.472 42.791
+85j 9.300 8.015 6.894
Totaal 345.820 356.484 367.260
Aantal leden volgens provincie
31/12/2003 31/12/2004 31/12/2005
Antwerpen 86.780 89.418 92.809
Brussel 8.525 8.832 8.244
Limburg 44.645 46.891 48.926
Oost-Vlaanderen 67.338 68.533 69.867
Vlaams-Brabant 87.136 90.763 94.474
West-Vlaanderen 51.396 52.047 52.940
Totaal 345.820 356.484 367.260
Mutaties
Wie dat wil, kan altijd veranderen van zorgkas, ook als
men reeds van een tenlasteneming geniet. Veranderen
van zorgkas gebeurt door middel van een mutatieformulier.
Dit formulier moet uiterlijk op 5 december
bij de nieuwe zorgkas ingediend zijn. De persoon zal
dan de bijdrage voor het volgende jaar aan de nieuwe
zorgkas betalen.
Meer dan 90% van de personen die de Vlaamse
Zorgkas verlaten, zijn ambtshalve aangesloten leden.
De meeste daarvan muteren naar een andere zorgkas
omdat zij zowel hun zorgverzekering als hun ziekteverzekering
bij dezelfde instantie willen.
Positieve mutaties Negatieve mutaties
2003-2004 884 8.338
2004-2005 543 6.018
21
Inning van de bijdrage
Over de ledenbijdrage
De hoogte van de ledenbijdrage
Sinds 2003 is de bijdrage 25 euro. Wie op 1 januari
van het voorgaande jaar recht had op een verhoogde
tegemoetkoming, betaalt slechts 10 euro. Het Vlaams
Zorgfonds brengt sinds 2004 de Vlaamse Zorgkas op
de hoogte van welke personen recht hebben op deze
verhoogde tegemoetkoming, waardoor de Vlaamse
Zorgkas onmiddellijk de juiste bijdrage kan opvragen.
Personen aan wie de Vlaamse Zorgkas ten onrechte
25 euro vraagt, kunnen hun statuut aantonen met
een attest van het OCMW of van hun ziekenfonds.
De Vlaamse Zorgkas kan enkel attesten aanvaarden
waarop de aanvangsdatum vermeld staat.
Aantal leden met een verminderde ledenbijdrage
Totaal
ledenaantal
Aantal leden met
een verminderde bijdrage
% t.o.v.
het geheel
2003 345.820 27.188 7.8%
2004 356.484 30.974 8.6%
2005 367.260 28.886 7.8%
De methode van inning van de ledenbijdrage
De cel Ledenbeheer int de ledenbijdrage. De bijdrage
wordt in de eerste jaarhelft opgevraagd. Tot 2005 was
de uiterste betalingsdatum 31 december van het betrokken
jaar, vanaf 2006 is dat 30 april. In 2006 werd de
uiterste betalingstermijn uitzonderlijk verlengd naar
10 mei 2006. Leden die niet of onvolledig betaalden,
ontvangen aan het einde van het jaar een herinneringsbrief.
In de uitnodiging tot betaling wordt een aantal standaardgegevens
vermeld:
hoeveel een lid moet betalen en voor welk jaar
dit bedrag geldt,
er wordt op gewezen dat de bijdrage verplicht is
voor inwoners van Vlaanderen en dat er sancties
mogelijk zijn bij niet-betaling,
een lid kan zich tot het OCMW wenden
als hij betalingsproblemen heeft,
er wordt ook steeds vermeld hoe men de Vlaamse
Zorgkas kan bereiken,
op de ommezijde van de brief zijn uittreksels van
toepasselijke wetgeving opgenomen.

Samen met de uitnodiging tot betaling ontvangen
de leden een nieuwsbrief. In deze folder brengen we
onze leden op de hoogte van eventuele wijzigingen
in de wetgeving, geven we een beeld van de Vlaamse
Zorgkas aan de hand van gegevens over het aantal
leden en zorgbehoevenden. Een interview met een
zorgbehoevend maakt concreet duidelijk wat er met
de ledenbijdrage gebeurt.
De ledenbijdrage van zorgbehoevenden
Ook zorgbehoevenden die van een tenlasteneming genieten,
moeten de jaarlijkse ledenbijdrage betalen. Als
zij hun bijdrage op 31 december niet hebben betaald,
wordt het recht op de tenlasteneming gestopt.
Om dat te vermijden moest de zorgkas de nog
verschuldigde ledenbijdrage afhouden van een tenlasteneming
van dat jaar, waardoor de zorgbehoevende
verder kon genieten van de tenlastenemingen. Vanaf
2006 zijn de zorgkassen niet langer verplicht om de
ledenbijdrage af te houden, ze kunnen het wel nog
vrijwillig doen.
Sancties bij niet-betaling
Om sancties te vermijden moet de ledenbijdrage tot
en met 2005 uiterlijk op 31 december van het betrokken
jaar op de bankrekening van de zorgkas staan. Is
de ledenbijdrage niet of onvolledig betaald, dan wordt
het recht op een tenlasteneming met vier maanden
geschorst. Deze sanctie gaat in op het moment dat de
persoon zorgbehoevend wordt.
Vanaf 1 mei 2006 geldt er een bijkomende sanctie.
Vanaf het jaar 2006 moet de ledenbijdrage telkens op
30 april betaald zijn. Wordt de ledenbijdrage voor drie
jaren niet, onvolledig of te laat betaald, dan kan er
een administratieve geldboete opgelegd worden (zie
verder).
Verwerking van de respons
Wanneer de Vlaamse Zorgkas leden aanschrijft om
één of meerdere bijdragen op te vragen, leidt dit steeds
tot een stroom van vragen en reacties. Om die op te
vangen, werkt de Vlaamse Zorgkas samen met de
Vlaamse Infolijn. Een callcenter staat klaar om telefonische
oproepen en e-mails te beantwoorden. De medewerkers
van het callcenter worden ingelicht over de
mailings en krijgen een lijst van te verwachten vragen
en de daarbijhorende antwoorden. Kan het callcenter
de vraag niet beantwoorden, dan schakelt die door
naar de cel Ledenbeheer.
22
Veel vragen gaan over het verplicht karakter van de
zorgverzekering. Sommige mensen verwarren de zorgverzekering
met de ziekteverzekering en denken dat
een aansluiting bij een ziekenfonds voldoende is. Ook
de regelgeving rond vrijstellingen lokt veel vragen uit.

Europese regelgeving
Wie is vrijgesteld van aansluitingsplicht?
Zoals we hiervoor al hebben gezien, liet de Europese
Commissie België in 2002 weten dat de regelgeving
van de Vlaamse zorgverzekering aangepast moest
worden aan de Europese regels. Als gevolg daarvan
werden een aantal mensen vrijgesteld van aansluitingsplicht.
Mensen die in Vlaanderen of Brussel wonen,
maar niet onderworpen zijn aan de Belgische sociale
zekerheid, moeten en mogen zich niet aansluiten
bij de Vlaamse zorgverzekering. Het gaat hierbij om
vier groepen: uitgaande grensarbeiders, personeelsleden
van een internationale instelling, gedetacheerden
en personen die onder het Verdrag van Wenen ressorteren.
1. Uitgaande grensarbeiders
Uitgaande grensarbeiders zijn personen die in
Vlaanderen of Brussel wonen en wegens een huidige
of vroegere tewerkstelling sociaal verzekerd
zijn in een andere EU-lidstaat, EER-lidstaat of in
Zwitserland. Ze krijgen een inkomen, een rente,
een pensioen of een uitkering van een andere lidstaat
dan België.
2. Personeelsleden van een internationale instelling
Actieve of gewezen personeelsleden van een internationale
instelling die in Brussel of Vlaanderen wonen,
zijn vrijgesteld van aansluitingsplicht. Die internationale
instellingen moeten wel via een verdrag en/of een
handvest een eigen regeling hebben voor de sociale
zekerheid van hun personeelsleden en hun personen,
waardoor ze niet onder de Belgische sociale zekerheid
vallen.
Om een officiële vrijstelling te bekomen, moet een
internationale instelling een aanvraagdossier (met
bewijsstukken) indienen bij het Vlaams Zorgfonds.
Bepaalde EU-instellingen en de NAVO hebben reeds
zo’n dossier ingediend, waardoor hun personeelsleden
officieel vrijgesteld zijn. Sinds juni 2006 zijn personeelsleden
en hun personen ten laste van de World
Customs Organisation ook officieel vrijgesteld van
aansluitingsplicht.
Voor andere vrijgestelden die zich beroepen op een
internationale overeenkomst, zijn er nog geen definitieve
uitvoeringsmodaliteiten uitgevaardigd. Concreet
kan de Vlaamse Zorgkas deze dossiers dus nog niet
onderzoeken of behandelen.
23
3. Gedetacheerden
Personeelsleden die uit een andere EU-lidstaat, EERlidstaat
of Zwitserland naar ons land gedetacheerd
worden, zijn ook vrijgesteld van aansluitingsplicht.
Gedetacheerden blijven immers onderworpen aan de
sociale zekerheid van het land waar hun werkgever
is gevestigd. Zij moeten hun statuut bewijzen aan de
hand van het formulier E-101.
Omgekeerd zijn personeelsleden die vanuit
Vlaanderen of Brussel naar een andere EU-lidstaat,
EER-lidstaat of Zwitserland gedetacheerd worden,
maar ingeschreven blijven in het bevolkings- of
vreemdelingenregister, aansluitingsplichtig.
4. Personen onderworpen aan het Verdrag van Wenen
inzake diplomatiek verkeer
Buitenlandse ambassadeurs, consuls en hun personeel
die ingeschreven zijn in het bevolkingsregister of het
vreemdelingenregister, zijn vrijgesteld van aansluitingsplicht
als ze kunnen bewijzen dat zij ressorteren
onder het Verdrag van Wenen.
Belgisch diplomatiek en consulair personeel zijn
aansluitingsplichtig als ze ingeschreven zijn in het
bevolkings- of vreemdelingenregister met een adres
in Vlaanderen of kunnen zich vrijwillig aansluiten als
ze in Brussel zijn ingeschreven.
Hoe wordt de vrijstelling bepaald?
Om te bepalen of iemand voor een bepaald jaar van
een vrijstelling geniet, wordt er gewerkt met referentiedata
en referentieperiodes. Wie op een bepaalde
referentiedatum voldoet aan de voorwaarden voor een
vrijstelling, kan en mag zich niet aansluiten bij een
zorgkas voor de overeenstemmende referentieperiode.
Referentiedatum Referentieperiode
01/10/2001 01/10/2001–31/12/2002
01/01/2003 2003
01/01/2004 2004
01/01/2005 2005
Wie in aanmerking wil komen voor een vrijstelling,
moet dat bewijzen.
1. Bewijs voor uitgaande grensarbeiders
Inkomende grensarbeiders die aangesloten zijn bij een
Belgisch ziekenfonds moeten sinds 2005 in principe
zelf geen bewijs meer leveren. Het Vlaams Zorgfonds

krijgt hun gegevens via de Kruispuntbank van de
Sociale Zekerheid en het Vlaams Zorgfonds geeft deze
informatie door aan de zorgkas.
Uitgaande grensarbeiders die niet bij een Belgisch
ziekenfonds zijn aangesloten, moeten hun vrijstelling
jaarlijks bewijzen. Dat kunnen zij doen met een kopie
van de ziektepolis of een attest van hun buitenlandse
ziekteverzekeraar dat aantoont dat zij op de referentiedatum
buitenlands sociaal verzekerd waren. Zij moeten
dit doen nadat zij door de Vlaamse Zorgkas werden
uitgenodigd om hun ledenbijdrage te betalen.
2. Bewijs voor personeelsleden van de EU of de NAVO
Ambtenaren van de EU of de NAVO moeten jaarlijks
hun vrijstelling bewijzen aan de hand van een attest
van hun werkgever.
Om deze procedure te vereenvoudigen werkt de
Vlaamse Zorgkas vanaf het jaar 2006 met een volmachtformulier.
Wanneer de vrijgestelde persoon dit
ondertekent en terugstuurt, geeft hij de toestemming
aan de Vlaamse Zorgkas en het Vlaams Zorgfonds om
het bewijs van zijn vrijstelling voor de jaren vanaf
2006 rechtstreeks bij zijn werkgever op te vragen.
3. Terugbetaling van de ten onrechte betaalde bijdragen
Mensen die vrijgesteld zijn van aansluitingsplicht
maar ten onrechte reeds bijdrage(n) betaalden, worden
terugbetaald. De ledenbijdragen voor het jaar 2005 en
2006 werden door de Vlaamse Zorgkas terugbetaald,
de bijdragen voor de jaren 2001/2002, 2003 en 2004
door het Vlaams Zorgfonds.
4. Vrijgestelden die reeds van een tenlasteneming
genoten
Mensen die al voor 24 december 2004 bij een zorgkas
waren aangesloten en bij de Vlaamse Zorgkas van een
maandelijkse tenlasteneming genoten, moeten de
reeds uitbetaalde tenlastenemingen niet terugbetalen.
Aantal vrijgestelden
Uitgaande grensarbeiders
24
Voor beroepsactieve grensarbeiders werd de tenlasteneming
stopgezet op 31 december 2005.
Niet-beroepsactieve grensarbeiders die reeds op
17 juni 2005 waren aangesloten bij een zorgkas en op
die datum van een tenlasteneming genoten, konden
wel verder genieten van de tenlastenemingen, mits
zij hun zorgbehoevendheid bewezen en mits zij hun
ledenbijdragen betaalden. Zij konden hun tenlastenemingen
ook verlengen. Werd hun tenlasteneming
echter stopgezet (na bijvoorbeeld een controle of na
een verlenging), dan konden ze geen nieuwe aanvraag
meer indienen.
Gegevens over vrijstellingen
Niet opgenomen in onderstaande cijfers zijn de mensen
die melden dat ze recht hebben op een vrijstelling
maar de nodige bewijzen nog niet hebben geleverd, of
medewerkers van een internationale instelling die van
het Vlaams Zorgfonds nog geen officiële vrijstelling
heeft gekregen (zie onderaan).
Inkomende grensarbeiders: wel aansluitingsplicht
Inkomende grensarbeiders zijn personen die niet in
België wonen maar in een andere lidstaat van de EU,
in een lidstaat van de EER of in Zwitserland, en die in
Vlaanderen of Brussel werken. Door die tewerkstelling
is het Belgisch sociale zekerheidsstelsel op hen van
toepassing.
Volgens de regelgeving kunnen zij zich niet
aansluiten bij de Vlaamse zorgverzekering: ze wonen
immers niet in Vlaanderen of Brussel. Maar toch: als
gevolg van de aanpassingen van de Europese regelgeving
zijn inkomende grensarbeiders niet vrijgesteld
van de aansluitingsplicht. Zij moeten zich met terugwerkende
kracht vanaf 1 januari 2005 aansluiten. De
uitvoering daarvan moet nog verder geconcretiseerd
worden.
2001/2002 2003 2004 2005
– Particulier verzekerd 590 728 775 773
– Mutualistisch verzekerd; beroepsactief 15.768 18.941 19.800 19.903
– Mutualistisch verzekerd; niet beroepsactief 5.327 6.827 7.330 7.795
Totaal uitgaande grensarbeiders 21.685 26496 27905 28471
EU + NAVO 5.843 5.845 5.942 5.985
Algemeen totaal 27.528 32.341 33.847 34.456

Schuldbemiddeling
De Vlaamse Zorgkas wordt in toenemende mate geconfronteerd
met leden die met financiële problemen
kampen en daardoor moeilijkheden hebben om hun ledenbijdrage
te betalen. Het aantal leden dat een beroep
doet op de procedure van collectieve schuldenregeling,
neemt toe. Dit is een gerechtelijke procedure voor mensen
die kampen met een overmatige schuldenlast.
Wanneer een vordering tot collectieve schuldenregeling
toelaatbaar wordt verklaard, wordt de zorgkas
hiervan op de hoogte gebracht door de beslagrechter
en wordt er een schuldbemiddelaar aangesteld. De
schuldeisers hebben één maand om een aangifte van
schuldvordering in te dienen bij de aangestelde schuldbemiddelaar.
De Vlaamse Zorgkas doet steeds een
aangifte van de nog verschuldigde ledenbijdragen van
voorgaande jaren. De verschuldigde ledenbijdrage voor
het lopende jaar wordt beschouwd als boedelschuld en
maakt dan geen deel uit van de collectieve schuldenregeling.
Wanneer alle schuldeisers een aangifte hebben
ingediend, moet de schuldbemiddelaar proberen een
minnelijke aanzuiveringsregeling op te stellen. Gaan
alle schuldeisers akkoord met het voorgestelde plan,
dan kan de bevoegde rechtbank het plan homologeren
en laten uitvoeren.
De regelgeving i.v.m. de zorgverzekering bepaalt
dat de zorgkassen de bijdragen moeten innen en dat
achterstallige bijdragen steeds verschuldigd blijven.
Daardoor kan een zorgkas (een deel van) de bijdrage
niet kwijtschelden en moet zij noodgedwongen elk
afbetalingsplan weigeren dat niet in de integrale
betaling voorziet. Een rechter kan wel beslissen geen
rekening te houden met de weigering van de zorgkas:
die stelt meestal dat die weigering een rechtsmisbruik
uitmaakt. Om aan deze situatie te verhelpen zal de
regelgeving op de zorgverzekering worden aangepast.
In de toekomst zal een zorgkas onder bepaalde voorwaarden
toch akkoord kunnen gaan met een gedeeltelijke
aanzuivering van de achterstallige bijdragen.
Als er toch geen minnnelijke aanzuiveringsregeling
gevonden wordt, gaat het dossier terug naar de
rechtbank en stelt de rechter een gerechtelijke aanzuivering
op. In deze fase van de procedure hebben de
schuldeisers niet langer de mogelijkheid om het plan
te weigeren. In deze fase worden soms ook een deel
van de verschuldigde ledenbijdragen voor de zorgverzekering
kwijtgescholden. De Vlaamse Zorgkas past
het te betalen bedrag vervolgens aan in de beheersapplicatie.
25
Aangezien het verschuldigd bedrag aan de Vlaamse
Zorgkas eerder beperkt is (in 2006 kon dat maximaal
85 euro zijn), gebeurt het dat de schuldbemiddelaar beslist
deze som in het begin van de afbetaling integraal
te betalen. Maar in andere gevallen wordt de betaling
van de schulden in verschillende schijven van kleine
bedragen gestort en loopt de afbetaling over meerdere
jaren. Om problemen met de registratie van de betaling
te vermijden, wordt steeds gevraagd voor deze
betaling de structurele mededeling te gebruiken.
Regularisatie
Probleemstelling
De Vlaamse zorgverzekering is een verplichte verzekering
en wie zijn bijdrage niet, te laat of onvolledig
betaalt, krijgt een sanctie. Dat was het geval voor heel
wat Vlamingen. Sommigen weigerden hun bijdragen
gewoon te betalen, maar velen waren niet te kwader
trouw: ze kenden de verzekering niet, ze wisten niet
dat de verzekering verplicht was, of ze dachten dat een
aansluiting bij een ziekenfonds voldoende was.
Maar ondertussen werden ze wel gesanctioneerd.
Voor ieder jaar dat de ledenbijdrage niet of onvolledig
is betaald, wordt het recht op een tenlasteneming immers
met vier maanden geschorst. Die sanctie gaat in
op het moment dat men zorgbehoevend wordt.
Omdat nogal wat mensen er zich niet van bewust
waren dat ze niet in orde waren, besliste de Vlaamse
overheid om een regularisatieprocedure in te stellen,
waardoor iedereen zich volledig in orde kon stellen.
Die regularisatiecampagne liep van november
2005 tot eind april 2006. De leden kregen tot 30 april
2006 om de nog verschuldigde bijdragen te betalen,
zonder sanctie. Voor de leden die hun bijdragen laatijdig
hadden betaalden, werden de sancties opgeschort.
Ook Brusselaars die hun bijdragen niet of onvolledig
betaalden, konden zich regulariseren. Zij kregen
normaal gezien een schorsing van vier maanden, maar
als zij alsnog de verschuldigde bijdragen betaalden,
werd de sanctie kwijtgescholden.
Bovendien konden zij hun wachttijd regulariseren.
Brusselaars die zich laattijdig aansloten, kregen een
wachttijd: voor elk jaar dat zij zich hadden kunnen
aansluiten maar dat niet deden, wordt hun recht op
een tenlasteneming met vier maanden geschorst. Deze
wachttijd werd opgeheven wanneer zij de bijdragen
voor 30 april 2006 alsnog betaalden. De termijn van
ononderbroken aansluiting kwam niet in aanmerking
voor regularisatie.

Ook zorgbehoevenden die van een tenlasteneming
genoten en van wie het recht op een tenlasteneming
werd geschorst wegens niet-betaling, hadden voordeel
bij de regularisatie. Betaalden zij hun eerste
ledenbijdrage voor 30 juni 2003, dan konden zij de
tenlasteneming voor de geschorste maanden alsnog
ontvangen, mits zij eventuele verschuldigde bijdragen
voor 30 april 2006 betaalden. Als ze geregulariseerd
waren, ontvingen zij vanaf 1 mei 2006 de ontbrekende
tenlastenemingen.
Aan de regularisatie werd een nieuwe, effectieve sanctie
gekoppeld: wie zijn bijdragen voor drie jaar niet, te
laat of onvolledig betaalt, krijgt een administratieve
boete van 250 euro. Voor wie recht heeft op een verhoogde
tegemoetkoming is die boete 100 euro.
De regularisatieprocedure van
de Vlaamse Zorgkas
Wie in aanmerking kwam voor een regularisatie
werd daarvan schriftelijk op de hoogte gebracht. De
Vlaamse Zorgkas stuurde in november 2005 een brief
naar alle leden die ten minste één bijdrage nog niet
hadden betaald, 179.202 personen in totaal.
Wie geen brief ontving, was ofwel volledig in orde,
kwam niet in aanmerking voor regularisatie (bijvoorbeeld
een zorgbehoevende die de eerste bijdrage niet
voor 30/6/2003 had betaald) of werd automatisch geregulariseerd.
Dit betekent dat ze de bijdrage wel volledig
betaalden maar te laat en daardoor een schorsing
opliepen. Die schorsing werd door de Vlaamse Zorgkas
automatisch kwijtgescholden. De persoon zelf hoefde
hiervoor niets te doen.
De brief lichtte de zorgverzekering en de regularisatiemogelijkheid
toe en legde uit hoe men zich kon regulariseren.
De ontvanger kreeg ook een overzicht van de
bijdragen die hij nog niet of onvolledig had betaald. In
de brief werd er ook op gewezen dat er sancties zouden
volgen als men niet inging op de regularisatiemogelijkheid.
De inhoud van de brief was afgestemd op de specifieke
situatie van het lid: daarom waren er verschillende
brieven voor inwoners van Vlaanderen, voor inwoners
van Brussel, voor mensen die van Vlaanderen
naar Brussel of omgekeerd verhuisd waren, voor
mensen die vroeger aangesloten waren bij een andere
zorgkas en voor zorgbehoevenden. Bijvoorbeeld: voor
mensen die van Vlaanderen naar Brussel of omgekeerd
26
waren verhuisd, werd duidelijk gemaakt voor welke jaren
er een verplichte betaling was en voor welke jaren
het lid dat vrijwillig kon doen. Inwoners van Brussel
werden erop gewezen dat ze vrijwillig waren aangesloten
en hun aansluiting konden stopzetten.
In februari 2006 werd de ledenbijdrage voor het
jaar 2006 opgevraagd. In deze brief werden de personen
die in november 2005 waren aangeschreven,
herinnerd aan de regularisatiemogelijkheid. Ook de
bijgevoegde nieuwsbrief vermelde die mogelijkheid.
Naast het aanschrijven van de personen, werden ook
een aantal bijkomende initiatieven genomen. Zo
maakte de Vlaamse Zorgkas twee folders waarin de
regularisatie werd uitgelegd: een voor de inwoners
van Vlaanderen en een voor die van Brussel. Deze
flyer werd verdeeld via de OCMW’s, de HZIV en
KGV. Daarnaast organiseerde de Vlaamse Zorgkas
in samenwerking met VVSG vier studiedagen voor
de sociale diensten en de indicatiestellers. En in
november werd een elektronische nieuwsbrief die
grotendeels aan de regularisatie gewijd was, naar de
OCMW’s, KGV en HZIV gestuurd. Brusselse erkende
residentiële voorzieningen en erkende thuiszorgdiensten
werden ook aangeschreven zodat zij hun
leden konden informeren. De Mutualité Chrétienne
stuurde een aparte mailing naar haar leden met de
oproep nog aan te sluiten in 2005. Ook op website
konden onze leden heel wat informatie over de regularisatie
vinden.
Op 1 mei startte de Vlaamse Zorgkas met het wegnemen
van de schorsingen en het uitbetalen van de
gederfde tenlastenemingen van de zorgbehoevenden.
Gegevens over de regularisatie
In de periode 22 november 2005 (datum waarop de
brieven werden verstuurd) tot 31 december 2005
betaalden 28.249 personen minstens één bijdrage van
een voorgaand jaar (bijdragen tot en met 2004), voor
een totaalbedrag van 1.138.872,55 euro.
Tussen 1 januari 2006 en 10 mei 2006 (einddatum
van de regularisatie) betaalden 26.478 personen
minstens één ledenbijdrage voor een voorgaand jaar
(bijdragen tot en met 2005), voor een totaalbedrag van
1.425.059,75.
Er werd aan 109 zorgbehoevenden die op 1 mei 2006
reeds een lopende tenlasteneming hadden één of
meerdere tenlastenemingen uitbetaald voor het
verleden. Het ging hier om een totaalbedrag van
47.655 euro.

2.3. Klachtenbehandeling
Elke bestuursinstelling van de Vlaamse overheid moet
een eigen klachtenbehandeling organiseren, zoals bepaald
werd in het decreet van 1 juni 2001 (het zogeheten
klachtendecreet) en in de bijhorende omzendbrief
van 30 november 2001. Ieder burger heeft het recht
om kosteloos een klacht in te dienen bij een bestuursinstelling
over de handelingen en de werking van die
instelling. Hij kan dit zowel schriftelijk als mondeling
doen. De ontvangst van de klacht moet binnen de tien
dagen worden bevestigd. Vervolgens heeft de bestuursinstelling
45 dagen de tijd om de klacht te behandelen
en de bevindingen van het onderzoek schriftelijk mee
te delen aan de indiener.
Aangezien de Vlaamse Zorgkas als een functionele
openbare dienst wordt gezien, moet ook zij zo’n
klachtenprocedure opzetten. De Vlaamse Zorgkas
registreert iedere klacht op een uniforme wijze en
maakt daarbij gebruik van het geautomatiseerde
klachtenregistratiesysteem dat door alle bestuursinstellingen
wordt gebruikt. Binnen de Vlaamse Zorgkas
registreert één persoon alle klachten en volgt die verder
op. Jaarlijks maakt die persoon ook een schriftelijk
verslag voor de Vlaamse Ombudsman.
In de periode eind 2003-eind 2004 registreerde de
Vlaamse Zorgkas 102 klachten, in 2005 waren dat er
38. De meeste klachten ontving de Vlaamse Zorgkas
per brief, maar het aantal meldingen via e-mail nam
toe. Slechts een minderheid van de klachten bereikte
ons via de Vlaamse Ombudsman.
De Vlaamse Zorgkas streeft ernaar om alle klachten te
beantwoorden. Daarvoor analyseert zij eerst de klacht.
Als er een oplossing mogelijk is, wordt die schriftelijk
voorgelegd aan de klager en indien mogelijk wordt de
werking van de organisatie aangepast.
Inhoud van de klachten
Een belangrijk deel van de klachten zijn onontvankelijk
omdat ze handelen over de wetgeving of over
beleidsbeslissingen: in 2005 waren dat 26 van de
38 klachten. Toch beantwoordt de Vlaamse Zorgkas
ook bij deze onontvankelijke klachten de vraag en
verwijst zij de persoon – indien mogelijk – door naar
de bevoegde instanties.
De meeste ontvankelijke klachten handelen
over de inhoud en vorm van onze brieven: die worden
als streng en bedreigend ervaren. De Vlaamse
Zorgkas tracht hier een mouw aan te passen door een
27
evenwicht te zoeken tussen volledig informeren en
een klantvriendelijke schrijfstijl. Maar de Vlaamse
Zorgkas is nu eenmaal verplicht in haar brieven
bepaalde informatie op te nemen en ze wil haar leden
daarbij volledig en duidelijk informeren over hun
rechten en plichten. Daarom vermelden we bijvoorbeeld
altijd de gevolgen van een onbetaalde ledenbijdrage.
We ontvangen ook klachten over een te trage
dienstverlening. Die hebben vooral te maken met piekmomenten
in de werking van de Vlaamse Zorgkas.
Als er een mailing is verstuurd, zien we snel het aantal
vragen en klachten toenemen, met als gevolg dat wij
soms moeilijk bereikbaar zijn. De Vlaamse Zorgkas
probeert hiervoor een oplossing te vinden: op die
piekmomenten versterkt zij haar callcenter met extra
personeelsleden.
Een aantal inwoners van faciliteitengemeenten klaagt
er over dat ze telkens weer een Franse vertaling van
de brieven moeten aanvragen en dat het soms lang
duurt voor ze die vertaling ontvangen. Zij vragen zich
af waarom ze niet automatisch een vertaling krijgen.
Het antwoord daarop is vrij eenvoudig: de Vlaamse
Zorgkas is – net zoals de andere zorgkassen – gebonden
aan de wetgeving: die bepaalt dat zij het Nederlands als
bestuurstaal moet gebruiken. Alle berichten, mededelingen
en formulieren die voor het publiek bestemd
zijn, moeten dus in het Nederlands zijn gesteld. Enkel
inwoners van faciliteitengemeenten kunnen een
Franse vertaling krijgen en zij moeten die telkens weer
aanvragen.
Om dat leed toch enigszins te verzachten, heeft de
Vlaamse Zorgkas een speciaal telefoonnummer dat in
de mailings naar de inwoners van faciliteitengemeenten
wordt vermeld. Als de aanvrager dit nummer belt,
wordt hem gevraagd naar zijn rijksregisternummer en
de mailingcode van de brief. Daarna ontvangt hij de
vertaling.

2.4. Gegevensbeheer en IT
De cel Gegevensbeheer staat in voor de analyse van
en de rapportage over de gegevens. De gegevens
hebben betrekking op de leden (persoonsgegevens
en bijdrages) en de zorgbehoevenden (dossiers en uitkeringen).
Dankzij deze informatie heeft de Vlaamse
Zorgkas een goed beeld van de aansluitingen en de
tenlastenemingen en krijgen de beleidsverantwoordelijken
van de organisatie een beter inzicht in de
evoluties. De cel Gegevensbeheer levert verder nog
rapporten voor de Raad van Beheer, de directie en
de interne gebruikers.
Zorba
Basis van het systeem is Zorba of de Zorgkas
Beheersapplicatie, een centrale databank waarin alle
gegevens over de leden en de zorgbehoevenden zijn
samengebracht. Alle medewerkers hebben toegang
tot deze applicatie en maken er dagelijks gebruik van.
Door het ingeven van het rijksregisternummer of
andere persoonsgegevens kan het dossier van een lid
onmiddellijk worden opgeroepen. Elke gebruiker kan
het dossier ook aanpassen, bijvoorbeeld bij een adreswijziging.
In de periode 2004-2005 werden een viertal nieuwe
releases van Zorba in gebruik genomen. Momenteel is
de negende versie in gebruik. Zorba werd ook steeds
aangepast aan de gewijzigde wetgeving. Daarnaast
werd ook het automatisch registreren van betalingen
van verschillende jaren mogelijk gemaakt en kunnen
vrijgestelden geregistreerd worden.
Verder werd ook een volledige migratie doorgevoerd:
aangezien de vroegere versie van Zorba met
WLI (workflowintegrator) van BEA en de Db van
Oracle niet meer werd ondersteund, was een upgrade
naar de meest recente versie aangewezen. Daarnaast
werd een meer performante server aangekocht. Ook
de rapporteringsomgeving kreeg een upgrade naar de
hoogste versie, namelijk BO XI release 2.
Gegevensuitwisseling
met het Vlaams Zorgfonds
Regelmatig stuurt het Vlaams Zorgfonds gegevens
naar de Vlaamse Zorgkas, onder meer over de personen
die ambtshalve door de Vlaamse Zorgkas moeten worden
aangesloten, over mutaties en over personen die
van een Persoonlijk Assisentiebudget (PAB) genieten.
Het team gegevensbeheer zorgt voor de verwerking
daarvan. Sinds 2004 ontvangt de Vlaamse Zorgkas
28
ook gegevens over personen die recht hebben op een
verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering,
en sinds 2005 over mensen die vrijgesteld zijn van
aansluitingsplicht.
Daarnaast moet de Vlaamse Zorgkas elk kwartaal
aan het Vlaams Zorgfonds gegevens over de leden, de
zorgbehoevenden en de indicatiestellingen bezorgen.
Beheer van de applicaties
Het beheer van de applicaties Zorba en Business
Objects ligt ook in handen van de cel Gegevensbeheer.
In concreto staat het team in voor het projectbeheer,
de (functionele) analyse, het testen, de opvolging en
dergelijke. Het beheer van de server, de programmatie
en de technische issues zijn aan derden uitbesteed.
Informatieveiligheid
Midden 2005 werd het team versterkt met een bijkomende
gegevensbeheerder. Hij spitste zich toe op
informatieveiligheid en een interne audit.
Een van de belangrijkste werkmiddelen van de
Vlaamse Zorgkas is de database waarin de informatie
over haar leden en zorgbehoevenden is opgeslagen.
Zoals alle andere werkmiddelen moeten deze gegevens
optimaal beveiligd zijn. Uitgangspunten van het
veiligheidsbeleid zijn de ISO 17799-norm en het WVCveiligheidsplan.
Wanneer men informatieveiligheid
wil waarborgen, moeten de confidentialiteit, integriteit
en de beschikbaarheid van de gegevens verzekerd
zijn. Confidentialiteit betekent dat de informatie enkel
toegankelijk is voor degenen die daarvoor bevoegd
zijn. Met integriteit en authenticiteit wordt bedoeld dat
de volledigheid en de correctheid van de informatie en
de verwerking ervan gewaarborgd zijn. Onder beschikbaarheid
wordt verstaan dat de bevoegde gebruikers
op de juiste momenten en tijdig toegang hebben tot de
informatie en de daarmee verwante bedrijfsmiddelen.
Informatiebeveiliging heeft dus vooral betrekking
op beveiliging van de hardware en software die deze
informatie bevatten.
De effectiviteit van de beveiliging en de kwaliteit
van de gegevens moeten ook periodiek gecontroleerd
te worden. De Vlaamse Zorgkas zal dit doen aan de
hand van een interne audit.
Daarnaast worden er ook procedures voor incidentmanagement
opgesteld: in het geval van problemen
kunnen op die manier steeds doordachte en gepaste
acties worden ondernomen.

2.5. Financieel beheer
De cel Financieel beheer zorgt voor de betaling van tenlastenemingen
en facturen, voor de matching van betalingen
en voor de terugvordering van ten onrechte uitbetaalde
tenlastenemingen. De cel Financieel beheer staat
ook in voor het financieel verslag en de jaarrekening.
De boekhouding van de Vlaamse Zorgkas wordt
samen met een externe boekhouder gevoerd. Een
erkende bedrijfsrevisor controleert die en brengt daarover
jaarlijks een verslag uit aan de raad van beheer.
De betalingen van de tenlastenemingen
De cel Financieel beheer betaalt de tenlastenemingen
voor mantel- en thuiszorg rond de 20ste dag van de
maand en die voor residentiële zorg aan het begin van
de maand die volgt op de maand waarop de vergoeding
betrekking heeft. Dit bedrag wordt rechtstreeks
op de bankrekening van de zorgbehoevende gestort.
Zorgbehoevenden die geen bankrekening hebben, ontvangen
hun vergoeding met een circulaire cheque.
Tot september 2006 gold voor Brusselse zorgbehoevenden
met een tenlasteneming voor mantel- en
thuiszorg een extra voorwaarde voor de uitbetaling. De
tenlasteneming werd enkel uitbetaald voor de maanden
waarin de zorgbehoevende een beroep deed op een
erkende thuiszorgdienst. Dit moest hij bewijzen aan
de hand van een factuur van die thuiszorgdienst. Deze
factuur moest worden ingediend binnen de zes maanden
na de prestatiemaand. In september 2006 is deze verplichting
afgeschaft. Zorgbehoevenden uit Brussel krijgen
sindsdien – net als de inwoners van Vlaanderen – hun
tenlasteneming automatisch op hun rekening gestort.
De tenlasteneming voor mantel- en thuiszorg
bedroeg tot eind 2005 90 euro per maand, die voor
residentiële zorg 125 euro. De tenlastenemingen voor
mantel- en thuiszorg worden in de komende jaren opgetrokken
tot het niveau van die voor residentiële zorg.
Jaar
Tenlasteneming
mantel- en thuiszorg
Tenlasteneming
residentiële zorg
t.e.m. 2005 90 euro 125 euro
2006 95 euro 125 euro
2007 105 euro 125 euro
2008 115 euro 125 euro
2009 en volgende 125 euro 125 euro
29
Totaal uitbetaalde tenlastenemingen per jaar
Jaar
Tenlasteneming
mantel- en thuiszorg
Tenlasteneming
residentiële zorg
Totaal
2003 1.657.533,20 2.111.270,00 3.768.803,20
2004 2.045.775,00 3.810.417,80 5.856.192,80
2005 2.257.575,75 4.935.763,45 7.193.339,20
De betaling van de facturen
voor indicatiestellingen
Het opmaken van een BEL-foto of een indicatiestelling
in het kader van de Vlaamse zorgverzekering,
gebeurt door een gemachtigde indicatiesteller. Deze
indicatiesteller wordt vergoed door de zorgkas waarbij
de zorgbehoevende is aangesloten. De vergoeding voor
een indicatiestelling bedraagt 75 euro. De gemachtigde
indicatiesteller moet een factuur en een kopie van de
BEL-foto naar de zorgkas opsturen. De cel Financieel
beheer controleert de factuur en voert de betaling uit.
De Vlaamse Zorgkas kan deze kosten verhalen op
het Vlaams Zorgfonds. Daartoe dient zij maandelijks
bij het Vlaams Zorgfonds een aanvraag in, waarbij het
aantal indicatiestellingen wordt vermeld. De zorgkassen
worden hiervoor maandelijks vergoed.
In 2005 betaalde het Vlaams Zorgfonds een vergoeding
voor 856 indicatiestellingen.
Periode Aantal betalingen
2003 600
2004 662
2005 856
Automatische en manuele registratie
van betalingen
Wanneer de leden van de Vlaamse Zorgkas een brief
krijgen met de vraag hun bijdrage te storten, verzoeken
wij hen het bijgevoegde overschrijvingsformulier en
de juiste gestructureerde mededeling te gebruiken. Op
die manier wordt een betaling onmiddellijk en automatisch
correct geregistreerd in de beheersapplicatie.
Toch gebeurt het vaak dat die gestructureerde mededeling
niet of niet correct gebruikt wordt. Een vaak
voorkomende fout is dat de gestructureerde mededeling
als vrije mededeling wordt overgetypt. Soms
betaalt iemand zijn bijdrage samen met die van een
ander gezinslid en worden allerhande verwijzingen in
de mededeling getypt. In zo’n gevallen is een manuele
tussenkomst nodig om de betaling te registreren, wat

vaak veel opzoekingswerk vraagt. In elk geval leidt
dit tot een vertraagde registratie van de betaling. Wel
blijft de stortingsdatum behouden.
Helaas zijn er elk jaar een beperkt aantal betalingen
die niet aan een bepaald lid kunnen worden gekoppeld.
Die worden na verloop van tijd teruggestort op
het rekeningnummer van de opdrachtgever.
Terugvorderingen
Volgens de regelgeving van de zorgverzekering moet
een zorgbehoevende elke wijziging in zijn situatie aan
de zorgkas meedelen en moet de Vlaamse Zorgkas nietverschuldigde
betalingen steeds terugvorderen.
De meeste terugvorderingen gebeuren wanneer de
nabestaanden een overlijden laattijdig aan de zorgkas
melden. De maand van het overlijden heeft men nog
recht op een uitbetaling, maar daarna niet meer. Als
het overlijden niet door de familie gemeld wordt, kan
het enkele maanden duren voor de zorgkas via het
rijksregister daar weet van krijgt. In zulke gevallen
wordt de nog uitbetaalde tenlasteneming onmiddellijk
teruggevorderd.
30
Ook als een zorgbehoevende een rusthuis verlaat,
moet die dat melden. Het is mogelijk dat hij recht heeft
op een tussenkomst voor mantel- en thuiszorg, maar
dan moet hij een verandering van zorgvorm aanvragen.
In elk geval worden de onterecht uitbetaalde
tenlastenemingen teruggevorderd.

2.6. Communicatie
De Vlaamse Zorgkas vindt het erg belangrijk dat haar
leden goed op de hoogte zijn van het doen en laten van
de organisatie. Daarom besteedt zij veel aandacht aan
de communicatie met hen.
Website
De Vlaamse Zorgkas is op het internet terug te vinden:
www.vlaamsezorgkas.be. Op haar website vindt men
een algemene uitleg over de Vlaamse zorgverzekering,
naast meer specifieke informatie over aansluiting, het
aanvragen van een tenlasteneming en wie in aanmerking
komt voor vrijstelling van de aansluitingsplicht.
Verder zijn er – omwille van de specifieke situatie –
aparte pagina’s voor inwoners van Brussel.
Via een online aansluitingsformulier kan men zich
op een heel eenvoudige manier bij de Vlaamse Zorgkas
aansluiten. Wanneer een lid wil veranderen van zorgkas,
vindt hij daar ook de nodige mutatieformulieren
voor.
Wijzigingen in de wetgeving worden zo snel mogelijk
op de website geplaatst en in het luik ‘actueel’
van de startpagina ziet de bezoeker de meest recente
wijzigingen.
Sinds mei 2003 beheert de Vlaamse Zorgkas zelf haar
website. Vanaf oktober 2006 zit de website in een
nieuw en een meer overzichtelijk kleedje.
Trefdag VVSG
In november 2003 had de Vlaamse Zorgkas een eigen
stand op de Trefdag van de Vlaamse Vereniging van
Steden en Gemeenten, een tweejaarlijks evenement
met informatie voor de lokale besturen.
Elektronische nieuwsbrief
De partners van de Vlaamse Zorgkas, zoals de
OCMW’s, KGV en HZIV, worden van wetswijzigingen
op de hoogte gehouden via elektronische nieuwsbrieven.
Geïnteresseerde medewerkers van deze diensten
kunnen zich hierop inschrijven en ontvangen daarna
op regelmatige basis via e-mail de nieuwsbrief. Dit
gebeurde initieel enkel voor de OCMW’s, maar met
de regularisatie voor de boeg ontvingen ook KGV en
HZIV een elektronische nieuwsbrief.
Nieuwsbrief
Ieder jaar krijgen onze leden een nieuwsbrief, die
samen met de uitnodiging tot betaling van de ledenbijdrage
voor het lopende jaar wordt verstuurd. Met
31
de nieuwsbrief willen we onze leden een duidelijker
beeld geven van hun zorgkas. Er wordt vermeld hoeveel
leden de zorgkas telt, welke wijzigingen er in de
wetgeving zijn doorgevoerd en hoe men de Zorgkas
kan bereiken. Aan de hand van een getuigenis van een
zorgbehoevende, wordt concreet duidelijk gemaakt
wat de Vlaamse zorgverzekering inhoudt. De eerste
editie verscheen in april 2003.
Folder
Nieuwe leden ontvangen samen met de uitnodiging
tot betaling een folder. Omdat het systeem en de werking
van de zorgverzekering door hen weinig gekend
is, leggen we hierin uit hoeveel er moet worden betaald,
welke sancties er opgelegd kunnen worden, hoe
men een aanvraag kan indienen etc.

Addendum: verklarende woordenlijst
BEL-foto
Een van de geldige attesten die aantonen dat iemand
ernstig en langdurig zorgbehoevend is. De BEL-foto
wordt opgesteld door een gemachtigd indicatiesteller
(zie volgend item). Hij komt bij de aanvrager thuis
en onderzoekt of de aanvrager zorgbehoevend is aan
de hand van de BEL-profielschaal: dat is een lijst met
verschillende items die handelen over huishoudelijke
taken, lichamelijke verzorging, sociale relaties en
geestelijke gezondheid. Op basis van die schaal krijgt
de aanvrager een score. Is die minstens 35 punten dan
komt hij in aanmerking voor een tenlasteneming
voor mantel- en thuiszorg. De indicatiesteller maakt
ook een inschatting van de duur van het verminderde
zelfzorgvermogen.
32
Gemachtigde indicatiesteller
Een organisatie die erkend is om een BEL-foto op te
maken.
In Vlaanderen kan dit een OCMW, een Centrum
voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) of een dienst
voor gezinszorg zijn. In Brussel zijn de lokale dienstencentra
in plaats van de OCMW’s erkend.
Indicatiestelling
Het vaststellen van de ernst en de duur van de zorgbehoevendheid
door middel van een BEL-foto.
Mantel- en thuiszorg
De niet-medische hulpverlening aan een zorgbehoevend
persoon die nog thuis verblijft. Ook als die in een
serviceflat, een pleeggezin, een centrum voor kortverblijf
en een dagverzorgingscentrum woont, wordt dat
als een verblijf in een thuissituatie beschouwd.
Mantelzorger
Een meerderjarige persoon die niet-beroepsmatig
niet-medische hulp verleent aan een zorgbehoevende,
bijvoorbeeld een familielid, een buur of vriend.
Muteren
Overstappen naar een andere zorgkas. Wie reeds
aangesloten is bij een zorgkas door de betaling van
minstens één ledenbijdrage, kan zich aansluiten bij
een andere zorgkas. Daarvoor moet hij een mutatieformulier
indienen. Een mutatie gaat steeds op 1 januari
in.
Residentiële zorg
De niet-medische hulpverlening aan een zorgbehoevende
persoon die in een residentiële voorziening
verblijft: een rusthuis, een rust- en verzorgingstehuis
of een psychiatrisch verzorgingstehuis.
Tenlasteneming
De maandelijkse financiële vergoeding die zorgbehoevenden
krijgen van de Vlaamse zorgverzekering.