Biobased Economy: de potentie van eiwitten voor technische ...

toegevoegde waarde. Technische toepassingen zijn dan een interessante optie. Een belangrijk
aspect bij de opwaardering van eiwithoudende biomassastromen is de extractie en isolatie van
eiwit uit dergelijke, vaak complexe matrices. Echter, interacties in complexe systemen, zoals
biomassa, zijn niet of nauwelijks bestudeerd. Op dit vlak is nog veel fundamentele kennis
noodzakelijk en cruciaal voor het ontwikkelen van nieuwe (milde) ontsluitingstechnologieën.
Verder is het belangrijk om strategieën te definiëren voor het benutten van eiwitten uit
biomassastromen. In het geval van intacte eiwitten zijn andere toepassingen mogelijk dan in het
geval een eiwit onder zware procesomstandigheden heeft gestaan en veel van zijn oorspronkelijke
functionaliteit heeft verloren. Door de processing kunnen echter ook nieuwe verbindingen zijn
ontstaan waarvan de (technische) waarde niet bekend is.
Het ontwikkelen van geavanceerde biorefinery schema’s voor eiwithoudende stromen, en hieraan
gekoppeld het toepassen van eiwitten in technische toepassingen, verreist een goede afstemming
tussen enerzijds geïnteresseerde bedrijven en anderzijds de kennisinstellingen.
2.8 Marktpotentie
In tabel 2 is een schatting gemaakt van de hoeveelheid eiwitten die nu in technische toepassingen
worden gebruikt, circa 175 kton. De gegevens in de tabel zijn niet compleet, dus de totale
hoeveelheid zal hoger zijn. Duidelijk is echter dat het om een beperkte hoeveelheid gaat en dat er
goede mogelijkheden zijn voor uitbreiding van eiwitgebruik in deze technische sector. Zoals
aangegeven in paragraaf 2.6 is de meeste groei te verwachten in de chemische sector en de
surfactantmarkt.
Een van de mogelijkheden is het gebruik van eiwitstructuren in polyurethanen. Van
polyurethanen worden flexibele of juist starre schuimen gemaakt, maar worden ook ingezet in
onder andere lijmen, coatings en elastomeren. In 2002 was de totale markt van polyurethanen
ruim 9 miljoen ton. Polyurethanen worden gemaakt uit polyolen en isocyanaten en momenteel is
er veel aandacht voor om groene polyurethaansystemen te ontwikkelen.
Naast de chemische markt is ook de surfactantmarkt een sector waarin een goede potentie voor
eiwitten is. In de industrie is men steeds meer op zoek naar mildere stoffen. Allen al in de
Verenigde Staten van Amerika is de totale markt voor surfactants al zo’n 5 miljard ton. De
groeimogelijkheden voor aminozuur en eiwitgebaseerde surfactants is derhalve zeer groot
Een aantal bedrijven kunnen genoemd worden waar reeds een samenwerking mee is en die
mogelijk geïnteresseerd zijn in eiwitonderzoek voor technische toepassingen:
− AVEBE
− VION
− FrieslandCampina
− Cosun
− DSM Resins
© Wageningen UR Food & Biobased Research, instituut binnen de rechtspersoon Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek 18