24.09.2013 Views

Jaarverslag 2009 ( pdf , 5.62 MB) - OCMW Antwerpen - Stad ...

Jaarverslag 2009 ( pdf , 5.62 MB) - OCMW Antwerpen - Stad ...

Jaarverslag 2009 ( pdf , 5.62 MB) - OCMW Antwerpen - Stad ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2009</strong><br />

<strong>OCMW</strong> en Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />

Zorgbedrijf<br />

<strong>Antwerpen</strong>


Inhoud<br />

2 3<br />

Woord vooraf ...................................................................................................... 6<br />

<strong>Jaarverslag</strong> <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> ...................................................9<br />

Een terugblik op <strong>2009</strong> .........................................................................................10<br />

1. De weg naar werk ............................................................................... 13<br />

1.1 Duidelijke informatie voor de klant ..............................................................13<br />

1.2 Sneller aan de slag ....................................................................................14<br />

1.3 De schakel naar werk of een opleiding .........................................................14<br />

1.4 Weg van het <strong>OCMW</strong> ..................................................................................15<br />

1.5 Taal als troef ............................................................................................15<br />

1.6 Kinderopvang als laatste hindernis ..............................................................16<br />

1.7 Actief zijn is meer dan werk of opleiding ......................................................17<br />

1.7.1 Sociale activering ..............................................................................17<br />

1.7.2 Arbeidszorg ......................................................................................18<br />

1.7.3 Werken aan de eigen situatie .............................................................18<br />

2. Over leven in de stad ........................................................................... 23<br />

2.1 Een betaalbare en degelijke woning ............................................................23<br />

2.2 Wonen kan je leren ...................................................................................23<br />

2.3 Een dak voor thuislozen in de winter ...........................................................24<br />

2.4 Als thuis studeren moeilijk is ......................................................................24<br />

3. Een mens leeft van meer dan geld alleen ............................................... 27<br />

3.1 Kansen voor Kinderen ................................................................................27<br />

3.2 Binnenste Buiten ......................................................................................28<br />

3.3 Omgaan met geld: schulden, budget beheren … ..........................................29<br />

3.4 Rechtshulp ...............................................................................................29<br />

3.5 Sociaal restaurant ‘Bakboord’ .....................................................................30<br />

3.6 Op zoek naar een financieel vangnet ...........................................................31<br />

4. Voorkomen is beter dan genezen .......................................................... 35<br />

4.1 Een gezonde kennis ...................................................................................35<br />

4.2 Informatie over gezinsplanning en seksuele gezondheid ................................36<br />

4.3 Een doktersbezoek en EHBO uitgelegd aan anderstaligen ...............................36<br />

4.4 Pomme’poen: bewust van gezonde voeding .................................................37<br />

4.5 Daklozen krijgen gratis vaccinatie tegen Mexicaanse griep .............................40


5. Uit leven in de stad ............................................................................. 43<br />

<strong>Jaarverslag</strong> Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> ............................................ 79<br />

4 5.1 Betaalbare culturele en sportieve evenementen ...........................................43<br />

5.1.1 Goedkope tickets ...............................................................................43<br />

5.1.2 Subsidies en de 2-europas ..................................................................44<br />

Een terugblik op <strong>2009</strong> .........................................................................................80<br />

5<br />

5.2 Regelmaat via toelages ..............................................................................44<br />

5.3 Vrijetijdsloket in de sociale centra ...............................................................45<br />

5.4 Partners in vrije tijd ...................................................................................45<br />

5.5 Een brug over de digitale kloof ....................................................................46<br />

5.6 Een goed aanbod, goed gecommuniceerd ....................................................48<br />

5.7 Cultuur in eigen huis .................................................................................48<br />

5.7.1 Drie tentoonstellingen over merklappen ..............................................48<br />

5.7.2 Publiekswerking ................................................................................48<br />

1. Een warme thuis voor Antwerpse senioren ............................................. 83<br />

1.1 Voor wie werkten we? ...............................................................................83<br />

1.2 Onze hulp ................................................................................................84<br />

1.3 De klantendienst: een duidelijk aanspreekpunt voor de klant ..........................85<br />

1.4 De lokale dienstencentra ............................................................................86<br />

1.5 Vervoer van a naar z ..................................................................................88<br />

1.6 Thuishulp .................................................................................................89<br />

1.7 Wonen met zorg .......................................................................................91<br />

6. Vinger aan de pols ............................................................................... 53<br />

6.1 Onze klanten aan het woord .......................................................................53<br />

6.2 Minder kastjes en muren ...........................................................................54<br />

6.3 X-stra! .....................................................................................................54<br />

7. Energie houdt iedereen bezig ................................................................ 59<br />

7.1 Stijging aantal klanten bij sociale leverancier ...............................................59<br />

7.2 Energiescans ............................................................................................59<br />

7.3 Renteloze lening via FRGE ..........................................................................60<br />

7.4 Klimaat op maat .......................................................................................60<br />

7.5 ‘Groen’ renoveren, bouwen en onderhouden ................................................60<br />

7.6 Energieprestatiecertificaten .......................................................................60<br />

8. Het <strong>OCMW</strong> als organisatie .................................................................... 63<br />

8.1 Een nieuwe structuur ................................................................................63<br />

8.1.1 De departementale structuur van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> ............................63<br />

8.1.2 Nieuwe beleidsfora ...........................................................................64<br />

8.1.3 Het organogram ...............................................................................66<br />

8.1.4 Het Managementcomité ....................................................................68<br />

8.1.5 De raad voor maatschappelijk welzijn ..................................................68<br />

8.2 Den Bell als zenuwcentrum van de stedelijke en <strong>OCMW</strong>-administratie .............69<br />

8.3 Zorgen voor het menselijk kapitaal ..............................................................71<br />

8.4 Het financiële luik van <strong>2009</strong> .......................................................................71<br />

9. <strong>OCMW</strong>-locaties ................................................................................... 75<br />

2. Werken aan projecten en zorgvernieuwing ............................................. 97<br />

2.1 Studiedag woon-zorgzones: van idee naar uitvoering .....................................97<br />

2.2 Senior.Comfort@home ..............................................................................97<br />

2.3 Kamerzorg neemt taken over van verpleegkundigen en verzorgers ..................98<br />

2.4 24-uurzorgsteunpunt .................................................................................98<br />

2.5 Opsporen en behandelen van verkeerde voedingspatronen .............................99<br />

2.6 Een zorgstrategisch plan ..........................................................................100<br />

3. Een organisatie in beweging ................................................................103<br />

3.1 Samen met anderen ................................................................................103<br />

3.2 Mexicaanse griep: een noodsituatie direct aangepakt ..................................103<br />

3.3 Zorgbedrijf treedt naar buiten ...................................................................104<br />

3.3.1 Opendeurdag <strong>OCMW</strong> en Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> ..................................104<br />

3.3.2 Zorg- en welzijnsbeurs in Merksem ....................................................104<br />

3.3.3 Week van de senior .........................................................................104<br />

3.3.4 Week van de Smaak ........................................................................104<br />

3.3.5 Seniorendag ...................................................................................104<br />

3.4 Organisatiestructuur ...............................................................................105<br />

3.4.1 Raad van beheer .............................................................................105<br />

3.4.2 Directieteam ..................................................................................105<br />

3.4.3 Organogram ...................................................................................106<br />

4. Een nieuwe werkgever ........................................................................109<br />

4.1 Goed geïnformeerd personeel ...................................................................109<br />

4.2 Overleg met sociale partners leidt tot nieuwe rechtspositieregeling ..............109<br />

4.3 Personeelsplanningsysteem .....................................................................110<br />

4.4 Aanwervingen ........................................................................................110<br />

5. Zorgbedrijf locaties .............................................................................113


Mensen sterker maken<br />

Denken aan de toekomst<br />

6 7<br />

Beste lezer<br />

Voor u ligt het jaarverslag <strong>2009</strong>. Een indrukwekkende bloemlezing van wat <strong>OCMW</strong><br />

<strong>Antwerpen</strong> elke dag realiseert.<br />

In <strong>2009</strong> zette de stijging van het aantal leefloonklanten zich door. Die stijging kondigde<br />

zich eind 2008 al aan. Ze is voor een groot deel te verklaren door de economische crisis.<br />

Maar ook de migratie stelt het <strong>OCMW</strong> voor uitdagingen en zorgt ervoor dat we werken met<br />

een steeds moeilijker doelgroep die vaak het Nederlands niet machtig is of weinig opgeleid<br />

is.<br />

Daarom zetten we nog meer in op het activeren van klanten. Zo openden we in Borgerhout<br />

een kinderopvang, speciaal voor kinderen van leefloonklanten die een opleiding of een<br />

werkervaringstraject volgen. We beseffen echter dat een gewone job niet voor iedereen<br />

haalbaar is. Daarom investeren we ook sterk in ‘sociale activering’: een zinvolle bezigheid<br />

voor iedereen. Het aantal klanten binnen sociale activering verdubbelde in <strong>2009</strong>.<br />

Kansarmoede bestrijden is meer dan mensen aan een baan helpen. We willen<br />

mensen sterker maken en emanciperen. We kijken verder dan hun financiële situatie.<br />

Met verschillenden projecten spelen we daar op in. We gingen van start met een<br />

‘Vrouwengroep’ die vrouwen informeert over delicate thema’s zoals intrafamiliaal geweld<br />

of gezinsplanning. Via ‘Kansen voor Kinderen’ ondersteunen we ouders in de opvoeding<br />

van hun kroost. Met ’De klant aan het woord’ geven we <strong>OCMW</strong>-klanten een stem in het<br />

beleid.<br />

Ook binnen het <strong>OCMW</strong> zelf veranderde het een en ander. In <strong>2009</strong> zetten we nieuwe<br />

stappen in de oprichting van een autonoom zorgbedrijf.<br />

Na maanden van voorbereiden, organiseren, debatteren en informeren ging het Zorgbedrijf<br />

<strong>Antwerpen</strong> op 1 januari <strong>2009</strong> officieel van start. Een nieuwe zelfstandige organisatie was<br />

een feit.<br />

Het aanbieden van thuiszorgdiensten, thuisverpleging, woonzorgcentra, dienstencentra<br />

en serviceflats vraagt een enorme inzet van personeel en financiële middelen. Om ook in<br />

de toekomst aan de wensen en verwachtingen van de senioren tegemoet te komen is een<br />

modern beheer, management, dynamiek en slagvaardigheid van de woonzorgdiensten<br />

nodig. Daarom besloot de raad voor maatschappelijk welzijn om het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />

op te richten.<br />

Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> brengt het volledige aanbod voor senioren van <strong>OCMW</strong><br />

<strong>Antwerpen</strong> samen. Het zal in de toekomst de dienstverlening verbeteren, uitbreiden en<br />

moderniseren. Zo kan elke senior zeker zijn van een volwaardige thuis.<br />

We slaagden erin dit jaar nog meer senioren te helpen. En we zetten ons in voor<br />

zorgvernieuwing. Een bijzonder project dat thuiswonende senioren ondersteunt, startte<br />

eind <strong>2009</strong> op.<br />

<strong>2009</strong> was een symbolisch jaar voor het Zorgbedrijf. Het was een jaar van opstarten,<br />

vernieuwen, mensen bij elkaar brengen. We legden de basis voor een efficiëntere<br />

organisatiestructuur en we sloten het jaar af met een nieuwe rechtspositieregeling voor de<br />

bijna 4 000 medewerkers van het Zorgbedrijf.<br />

Zo wordt het ‘oude’ <strong>OCMW</strong> steeds meer een concern: een moederbedrijf met verschillende<br />

dochters. Het is dan ook belangrijk dat we onszelf voortdurend in vraag stellen en<br />

evolueren tot een moderne en efficiënte overheidsorganisatie. We werken daarbij ook<br />

steeds nauwer samen met de stad <strong>Antwerpen</strong>. Een voorbeeld hiervan is de oprichting<br />

van een Gemeenschappelijke Aankoopcentrale en Preventiedienst. Sinds <strong>2009</strong> huizen<br />

verschillende diensten van de stad en het <strong>OCMW</strong> ook samen in ‘Den Bell’.<br />

Deze veranderingen zouden niet kunnen slagen zonder de inzet van al onze medewerkers.<br />

We willen hen daarvoor graag uitdrukkelijk danken.<br />

Veel leesplezier.<br />

Monica De Coninck – voorzitter<br />

Marc De Bens – secretaris<br />

Johan De Muynck – algemeen directeur Zorgbedrijf


<strong>OCMW</strong><br />

<strong>Antwerpen</strong><br />

9


januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december<br />

Opening nieuwe<br />

activeringslokalen<br />

in aanwezigheid<br />

van minister Frank<br />

Vandenbroucke.<br />

Hulp aan klanten<br />

bij het invullen van<br />

de aanvragen voor<br />

schooltoelagen.<br />

Deelname aan de<br />

Dikketruiendag.<br />

10 11<br />

Opening nieuwe<br />

activeringslokalen<br />

Op 26 januari opende het <strong>OCMW</strong> de nieuwe<br />

lokalen van de dienst activering in Borgerhout<br />

in aanwezigheid van onder meer minister<br />

van werk, onderwijs en vorming Frank<br />

Vandenbroucke.<br />

Invulsessies schooltoelagen<br />

in districten<br />

<strong>OCMW</strong>-medewerkers hielpen ouders met een<br />

bescheiden inkomen om een aanvraag voor<br />

een school- of studietoelage in te dienen.<br />

Op verschillende locaties in de stad vonden<br />

invulsessies plaats waarbij we hielpen om het<br />

aanvraagformulier in te vullen.<br />

Dikketruiendag<br />

Op 13 februari nam het <strong>OCMW</strong> deel aan<br />

de Dikketruiendag. De verwarming werd 2<br />

graden lager gezet in een aantal van onze<br />

gebouwen.<br />

Dichten van de<br />

digitale kloof tijdens<br />

de digitale week.<br />

(30 maart – 3 april).<br />

Bezoek minister<br />

Arena.<br />

Deelname van het<br />

Maagdenhuismuseum<br />

aan de Erfgoeddag.<br />

Hulp bij het<br />

invullen van de<br />

belastingsbrieven<br />

op verschillende<br />

locaties.<br />

Digitale week (30 maart – 3 april)<br />

Tijdens de digitale week proberen we de digitale kloof<br />

te dichten met Digibrug. Dat is een samenwerking van<br />

onder andere de stad en <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>. Digibrug<br />

werkt acties uit om iedereen toegang te geven tot<br />

‘de digitale snelweg’. We boden verschillende gratis<br />

workshops aan, onder andere in de Digipunten.<br />

Bezoek minister Arena<br />

Op woensdag 8 april bracht minister van<br />

maatschappelijke integratie, pensioenen en<br />

grote steden Marie Arena een bezoek aan <strong>OCMW</strong><br />

<strong>Antwerpen</strong>. In sociaal centrum De Vondel werd het<br />

project ‘De klant aan het woord’ voorgesteld. In<br />

sociaal centrum De Wilg kreeg de minister info over<br />

het mobiel psychiatrisch team.<br />

Aanstelling van<br />

een secretaris en<br />

ontvanger door de<br />

raad voor maatschappelijk<br />

welzijn.<br />

Deelname Maagdenhuis aan<br />

Erfgoeddag <strong>2009</strong><br />

Samen met Museum Rubenshuis, Museum<br />

Rockoxhuis, Museum Plantin Moretus organiseerde<br />

het Maagdenhuismuseum een wandeling waarbij<br />

de vriendschapsbanden tussen Pieter Paul Rubens,<br />

Balthazar Moretus, Nicolaas Rockox en Philips Le Roy<br />

werden belicht.<br />

Publicatie van<br />

‘Vrijwillig werkt’,<br />

met daarin een<br />

antwoord op<br />

vragen over<br />

vrijwilligerswerk<br />

voor mensen uit<br />

kansengroepen.<br />

Programma<br />

‘Bedankt’ Graag<br />

gedaan!’ op ATV<br />

vanuit verschillende<br />

diensten van<br />

<strong>OCMW</strong> en Zorgbedrijf<br />

<strong>Antwerpen</strong>.<br />

Deelname aan de<br />

Open Monumentendag<br />

met als thema<br />

‘zorg’.<br />

Hulp bij invullen belastingen<br />

Het <strong>OCMW</strong> en de stad organiseerden in mei<br />

zitdagen op verschillende locaties, bijvoorbeeld in<br />

districtshuizen, stadskantoren of dienstencentra van<br />

het Zorgbedrijf.<br />

Het <strong>OCMW</strong> stelde zes locaties ter beschikking waar<br />

een ambtenaar van de federale overheidsdienst<br />

Financiën de belastingsaangifte online kon<br />

registreren. Daarnaast waren er nog tal van<br />

dienstencentra waar mensen terechtkonden voor<br />

hulp bij het invullen van de belastingsbrief.<br />

Aanstelling secretaris en ontvanger<br />

De raad voor maatschappelijk welzijn stelde op 9 juni<br />

Marc De Bens en Martin Conincx aan tot secretaris en<br />

ontvanger.<br />

Vrijwillig werkt<br />

We publiceerden ‘Vrijwillig werkt - Aan de slag met<br />

vrijwilligers uit kansengroepen’. Medewerkers van<br />

Samenlevingsopbouw <strong>Antwerpen</strong> stad vzw, Recht-<br />

Op vzw en het project Sociale Activering van het<br />

<strong>OCMW</strong> staken hiervoor de hoofden bij elkaar. De<br />

publicatie biedt een antwoord op de vele vragen<br />

over vrijwilligerswerk die mensen uit kansengroepen<br />

hebben.<br />

Bedankt<br />

Tijdens de zomermaanden konden de <strong>Antwerpen</strong>aars<br />

op de regionale televisiezender ATV het programma<br />

‘Bedankt’ Graag gedaan!’ bekijken. Hierin bedankten<br />

<strong>Antwerpen</strong>aren anderen die iets bijzonders voor<br />

hen deden. Onder meer de dienstverlening van de<br />

Vervoerdienst voor Senioren, Huis Sofia en Binnenste<br />

Buiten kwamen aan bod. Het programma was een<br />

samenwerking tussen de stad en <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>.<br />

Ook Gazet Van <strong>Antwerpen</strong> sprong mee op de kar en<br />

publiceerde een reeks artikels waarin sinjoren elkaar<br />

bedankten.<br />

Open Monumentendag<br />

<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en het Zorgbedrijf namen op 13<br />

september deel aan de Open Monumentendag. Die<br />

stond in het teken van ‘zorg’. We stelden een aantal<br />

gebouwen open voor het publiek.<br />

Opendeurdag van<br />

<strong>OCMW</strong> en Zorgbedrijf<br />

<strong>Antwerpen</strong>.<br />

Job- en opleidingsbeurs<br />

waarop<br />

werkzoekende<br />

klanten kennis<br />

maakten met<br />

verschillende<br />

sectoren.<br />

Een geschenkje<br />

van de Sint voor<br />

meer dan 1 000<br />

kinderen van<br />

klanten.<br />

Voorstelling<br />

klantengroep door<br />

trotse <strong>OCMW</strong>klanten.<br />

Opening van<br />

occasionele<br />

kinderopvang<br />

OKIDO Stekelbees.<br />

Bijkomende<br />

tijdelijke<br />

maatregelen voor<br />

de opvang van<br />

dak- en thuislozen.<br />

Opendeurdag <strong>OCMW</strong><br />

Op 17 oktober vond onze opendeurdag plaats. <strong>OCMW</strong><br />

<strong>Antwerpen</strong> en het Zorgbedrijf lieten ook minder bekende<br />

kanten van hun werking zien. Enkele dienstencentra en woonzorgcentra<br />

organiseerden activiteiten. Op elke locatie konden<br />

bezoekers informatie krijgen over onze dienstverlening.<br />

De Sint op bezoek<br />

Op 25 november nodigde <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> de Sint uit in<br />

de Zoo. Meer dan 1 000 kinderen van klanten kregen een<br />

geschenkje van de heilige man. Er was randanimatie zoals<br />

grime, clowns, goochelaars en muziek.<br />

Noordtreffen<br />

Samenlevingsopbouw <strong>Antwerpen</strong> organiseerde op 4<br />

december ‘Noordtreffen’. Dat is een lunchgesprek waarbij<br />

een organisatie of initiatief zich aan het publiek voorstelt.<br />

Deze keer was het de beurt aan ‘De klant aan het woord’. Dit<br />

zijn <strong>OCMW</strong>-klanten die regelmatig samenkomen om <strong>OCMW</strong>thema’s<br />

te bespreken. Ze willen iets doen aan het vaak<br />

negatieve imago van het <strong>OCMW</strong> en zijn klanten. De leden zijn<br />

immers trots op hun klantengroep en hun engagement.<br />

Occasionele kinderopvang<br />

Op donderdag 10 december opende kinderopvang OKiDO<br />

Stekelbees Kievit officieel de deuren. OKiDO Stekelbees Kievit<br />

biedt tijdelijke opvang voor kinderen van <strong>OCMW</strong>-klanten die<br />

een opleiding volgen of een werkervaringstraject volgen.<br />

Opvang van dak- en thuislozen tijdens<br />

de wintermaanden<br />

Van 15 december <strong>2009</strong> tot en met 15 maart 2010 troffen<br />

we bijkomende maatregelen voor de opvang van dak- en<br />

thuislozen. Er werd een tijdelijke nachtopvang geopend.<br />

De capaciteit van nachtopvangcentrum De Biekorf werd<br />

vergroot. En de openingsuren van inloopcentra De Vaart en<br />

De Steenhouwer werden uitgebreid.


1. De weg naar werk<br />

12 13<br />

1. De weg naar werk<br />

<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> wil zoveel mogelijk klanten klaarstomen voor een job.<br />

Werk hebben biedt nog steeds de beste bescherming tegen armoede en uitsluiting.<br />

Met een job verdien je niet enkel geld. Ook sociale contacten, regelmaat, structuur en<br />

het gevoel zinvol bezig te zijn maken een persoon sterker.<br />

Maar de weg naar werk ligt voor <strong>OCMW</strong>-klanten vol met drempels. Voor ze aan de slag<br />

kunnen, proberen we hen zo goed mogelijk voor te bereiden en de hindernissen weg te<br />

werken.<br />

<strong>OCMW</strong>-klanten zijn niet altijd klaar om te werken in het gewone circuit. Ze missen de<br />

ervaring, de opleiding of de competenties om de stap naar een echte job te zetten.<br />

<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> biedt klanten een ‘sociale tewerkstelling’ aan 1 . Dat is een systeem<br />

waarbij het <strong>OCMW</strong> een deel van het loon van de klant op zich neemt. In ruil daarvoor<br />

biedt de werkgever de klant een job en begeleiding aan. Zo kan de klant op zijn tempo<br />

ervaring opdoen.<br />

1.1 Duidelijke informatie voor de klant<br />

<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> organiseert twee maal per jaar een job- en opleidingsbeurs voor de<br />

klanten. Daar krijgen de bezoekers informatie over de verschillende <strong>OCMW</strong>-opleidingen.<br />

Daarnaast stellen werkgevers zich voor en vertellen wat een werkervaring bij hen betekent.<br />

Om klanten te motiveren deze jobbeurzen te bezoeken, sturen we hen een uitnodiging.<br />

Daarnaast bespreekt de maatschappelijk werker het evenement vooraf met zijn klanten<br />

en begeleidt hij hen op de dag zelf. Ze maken een selectie uit de infosessies van bedrijven<br />

en sectoren en bezoeken samen de beursstands. Zo krijgt de klant informatie over de<br />

opleidingen en jobs die hem aanspreken.<br />

De combinatie van een uitnodiging en een persoonlijk gesprek spreekt klanten aan.<br />

In april <strong>2009</strong> bezochten 210 klanten de beurs. In oktober <strong>2009</strong> waren dat er al 458.<br />

1 Artikel 60 § 7 van de <strong>OCMW</strong>-wet voorziet in dit systeem.


1.2 Sneller aan de slag<br />

Doorstroom werkervaringsklanten naar werk of opleiding, 2004 - <strong>2009</strong><br />

14<br />

Voor een klant start met een sociale tewerkstelling bespreekt hij de mogelijkheden met<br />

2004 2005 2006 2007 2008 <strong>2009</strong><br />

15<br />

zijn begeleider. Samen zoeken ze een vacature die bij hem past. Daarna volgt een medische<br />

werk 13,30% 19,40% 28,90% 29,90% 27,50% 26,20%<br />

controle en krijgt de klant een Jobintro. Dit is een korte opleiding die de klant leert wat een<br />

opleiding 5,00% 5,50% 5,10% 10,20% 11,60% 14,90%<br />

job met zich meebrengt (op tijd komen, de woon-werkverplaatsing …). Ten slotte maken de<br />

werkgever, de klant en de begeleider afspraken over de inleidende stage en de start van de<br />

tewerkstelling.<br />

Totaal 18,03% 24,90% 34,00% 40,10% 39,10% 41,10%<br />

Het is belangrijk dat dit traject zo kort mogelijk is. In <strong>2009</strong> pasten we daarom een aantal<br />

zaken aan:<br />

• Op basis van de gegevens van de klant gaan we vooraf al op zoek naar geschikte<br />

vacatures. Zo kunnen we de opties tijdens het eerste gesprek meteen bespreken.<br />

• De wachttijd voor het medisch aanwervingsonderzoek is verkort van een maand naar<br />

twee weken.<br />

• Het aantal plaatsen in de Jobintro is verhoogd. Wie sneller de opleiding kan volgen,<br />

kan ook vroeger starten met de tewerkstelling.<br />

De klant gaat nu twee tot drie weken sneller aan de slag.<br />

1.3 De schakel naar werk of een opleiding<br />

Ervaring opdoen is een belangrijke stap naar werk. Zorgen dat klanten daarna effectief een<br />

gewone job of een verdere opleiding vinden is minstens even belangrijk. Enkel zo maken<br />

we <strong>OCMW</strong>-klanten minder afhankelijk van overheidshulp. We proberen deze ‘doorstroom’<br />

met verschillende acties te verbeteren.<br />

Samen met de klant stellen de arbeidsbegeleiders een trajectplan op. Daarin noteren ze<br />

de sterktes en zwaktes en bekijken hoe ze hieraan kunnen werken. Om de vier maanden<br />

bespreekt de klant dit traject met zijn begeleider en werkgever. Waar nodig wordt er<br />

bijgestuurd.<br />

Klanten die er nood aan hebben, kunnen tijdens hun sociale tewerkstelling Nederlands<br />

volgen (zie ‘taal als troef’). Daarnaast krijgt elke werkervaringsklant vier maanden voor het<br />

einde van het traject sollicitatietraining. Op dat moment neemt de Vlaamse Dienst voor<br />

Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) de bemiddeling naar werk van de klant op<br />

zich.<br />

De laatste vijf jaar vonden steeds meer klanten de weg naar werk of een verdere opleiding.<br />

Kennis van het Nederlands blijft de grootste drempel om weg te werken.<br />

1.4 Weg van het <strong>OCMW</strong><br />

Een aantal werkzoekenden kampt met problemen waardoor ze afhankelijk van <strong>OCMW</strong>steun<br />

dreigen te worden (of blijven). Zo’n probleem kan bijvoorbeeld een verslaving, een<br />

schuldenberg of slechte huisvesting zijn. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> werkt samen met de stad en<br />

VDAB ‘welzijnstrajecten’ uit.<br />

Tijdens een welzijnstraject begeleidt een maatschappelijk werker van het <strong>OCMW</strong> een klant<br />

in zijn zoektocht naar werk. Samen pakken ze de problemen aan die de weg naar een job<br />

moeilijk maken. De maatschappelijk werker verwijst door wanneer meer gespecialiseerde<br />

hulp nodig is, maar blijft de klant wel opvolgen.<br />

Door deze intensieve begeleiding voelen klanten zich meer gemotiveerd om werk te<br />

zoeken. Dit blijkt uit een rondvraag bij 40 procent van de klanten. 7 op 10 van deze klanten<br />

vinden dat hun situatie is verbeterd en dat ze zich gesterkt voelen om hun problemen zelf<br />

op te lossen.<br />

In <strong>2009</strong> startten de maatschappelijk werkers 187 trajecten op. 79 ervan kenden een positief<br />

resultaat. Dat kan een bemiddeling rond schuld- of woonproblemen zijn, maar het kan ook<br />

betekenen dat een probleem niet escaleerde.<br />

Na een geslaagde tussenkomst nam de VDAB-medewerker de begeleiding opnieuw over.<br />

1.5 Taal als troef<br />

Nederlands kunnen spreken is voor de klanten een extra troef als ze op zoek gaan naar<br />

werk. Tijdens hun werkervaring biedt <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> de klanten ‘tewerkstellingsgericht<br />

Nederlands’ aan. De lessen richten zich op taalvaardigheid binnen de werkcontext.<br />

Een betere kennis van het Nederlands betekent een onmiddellijke meerwaarde voor de<br />

klant en de werkplaats. De werknemer begrijpt dan instructies en opdrachten en kan om<br />

verduidelijking vragen. Hij begrijpt veiligheidsvoorschriften en heeft meer en beter contact<br />

met collega’s, leidinggevenden en klanten.


De klant volgt les op zijn taalniveau en afgestemd op de functie waarin hij werkt.<br />

1.7 Actief zijn is meer dan werk of opleiding<br />

16 De lesgevers focussen op:<br />

17<br />

Voor sommige klanten is werk (voorlopig) niet haalbaar. Voor hen werkte <strong>OCMW</strong><br />

•<br />

•<br />

•<br />

algemene communicatie (algemene begrippen, mobiliteit, gezondheidszorg …);<br />

beroepscommunicatie (omgaan met anderen, vakjargon …);<br />

toekomstgerichte communicatie (zelfevaluatie, solliciteren …).<br />

<strong>Antwerpen</strong> een aanbod van sociale activering uit. Integratie in onze samenleving beperkt<br />

zich namelijk niet tot het vinden van een job. Door klanten op verschillende manieren te<br />

activeren willen wij hen meer zelfredzaam maken.<br />

In <strong>2009</strong> volgden 564 sociaal tewerkgestelden lessen Nederlands tijdens hun tewerkstelling.<br />

1.6 Kinderopvang als laatste hindernis<br />

Wat als een <strong>OCMW</strong>-klant kan beginnen aan een job of opleiding maar geen kinderopvang<br />

heeft? Voor een driehonderdtal <strong>OCMW</strong>-klanten is een gebrek aan kinderopvang de laatste<br />

hindernis die ze moeten overwinnen.<br />

Daarom opende <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> samen met vzw Stekelbees het opvanginitiatief ‘Okido<br />

Kievit’. Hier kunnen 17 kinderen (tussen 0 en 3 jaar) van <strong>OCMW</strong>-klanten tijdelijk opvang<br />

krijgen. Om toegelaten te worden moeten ouders bewijzen dat ze op de wachtlijst staan<br />

voor andere kinderopvang.<br />

In december <strong>2009</strong><br />

opende OKIDO Kievit.<br />

Hier kunnen kinderen<br />

van <strong>OCMW</strong>-klanten<br />

tijdelijk opvang krijgen.<br />

<strong>OCMW</strong>-klanten kunnen binnen het aanbod kiezen uit drie mogelijke trajecten.<br />

1.7.1 Sociale activering<br />

Klanten kunnen zich inzetten als vrijwilliger. Voor sommigen is dit een eerste stap naar<br />

werk, voor anderen gewoon een zinvolle bezigheid.<br />

Het aantal klanten binnen sociale activering steeg in <strong>2009</strong> naar 227 personen tegenover<br />

120 in 2008. Deze stijging is te verklaren door een betere doorverwijzing door de<br />

begeleidend maatschappelijk werker. In onze sociale centra zijn er spreekuren over<br />

sociale activering. Zo bereiken we klanten rechtstreeks.<br />

Door de grotere toestroom gingen we op zoek naar nieuwe plaatsen voor<br />

vrijwilligerswerk. In <strong>2009</strong> konden klanten als vrijwilliger terecht op 17 nieuwe<br />

werkplaatsen, waaronder de Antwerpse bibliotheken, muziekcentrum Trix en het<br />

Museum voor Hedendaagse Kunsten <strong>Antwerpen</strong>.<br />

In totaal kunnen onze klanten op een 80-tal verschillende plaatsen terecht.<br />

De laatste vijf jaar<br />

vonden steeds meer<br />

klanten de weg naar<br />

werk of een verdere<br />

opleiding.


1.7.2 Arbeidszorg<br />

18 19<br />

Er zijn <strong>OCMW</strong>-klanten die om persoonlijke en/of maatschappijgebonden redenen geen<br />

gewone of zelfs aangepaste job kunnen doen. Dit kan tijdelijk zijn, maar ook definitief.<br />

Arbeidszorg is een systeem waarbij we deze klanten activiteiten laten doen in een<br />

werkcontext, maar zonder de druk van een echte job (bijvoorbeeld klusjes uitvoeren,<br />

werken in een fietsatelier …). Zo bevordert <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> de kansen op<br />

(re)integratie. De klant beleeft de voordelen van werken zoals regelmaat en sociale<br />

contacten.<br />

In <strong>2009</strong> waren 54 <strong>OCMW</strong>-klanten actief binnen arbeidszorg. Dat is een stijging van 42<br />

procent in vergelijking met 2008.<br />

1.7.3 Werken aan de eigen situatie<br />

Klanten zitten soms in een persoonlijke situatie die alle kansen op werk belemmert.<br />

Zij moeten hun leven op orde stellen vooraleer ze kunnen starten met een opleiding of<br />

een job. Zo kunnen ze bijvoorbeeld een programma volgen om hun medisch-pyschische<br />

problemen op te lossen.<br />

Enkele activeringsresultaten:<br />

• Tijdens 2 job- en opleidingsbeurzen stelden we het activeringsaanbod<br />

voor aan 458 werkzoekende klanten.<br />

• 41 % van de werkervaringsklanten vonden werk of startten een<br />

opleiding.<br />

• 564 sociaal tewerkgestelde klanten volgden lessen Nederlands tijdens<br />

hun tewerkstelling.<br />

• 227 klanten konden als vrijwilliger aan de slag op een 80-tal<br />

werkplaatsen.<br />

• 54 <strong>OCMW</strong>-klanten waren actief binnen arbeidszorg.


Mensen<br />

maken het magazine van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />

Halloween<br />

Griezelen in rvt Gitschotelhof<br />

Kansen voor Kinderen<br />

méér méér dan dan dan 9-to-5<br />

9-to-5<br />

Een warm<br />

winters<br />

wij-gevoel 1<br />

Stage lopen<br />

bij het <strong>OCMW</strong><br />

Investeren in studenten<br />

brengt heel wat op<br />

België - Belgique<br />

P.B. BC10799<br />

Afgiftekantoor: <strong>Antwerpen</strong> X<br />

Uit het personeelsblad<br />

Mensen 29, editie<br />

december <strong>2009</strong><br />

OXFAM<br />

Saïd, Neli en Khizir werken onder het statuut van artikel 60<br />

in een OXFAM-tweedehandswinkel in Wilrijk. Een heel andere<br />

omgeving dan een dienstencentrum, een rust- of verzorgingstehuis<br />

of de kantoren van het centraal bestuur. Welke taken doe je in een<br />

winkel als je sociaal tewerkgesteld bent?<br />

Saïd is geboren in Marokko en woont sinds vorig jaar in<br />

België. Neli komt uit Georgië. Ze trouwde op haar 16e en<br />

heeft nu drie kinderen van 15, 14 en 8 jaar. Ze woont al<br />

bijna vijftien jaar in ons land. Khizir is van Tsjetsjenië en<br />

woont al vier jaar hier.<br />

Wat is jullie job?<br />

Saïd: ‘We hebben een heleboel taken. We sorteren de<br />

dingen die we binnen krijgen, we helpen mensen in de<br />

winkel en we staan achter de kassa. Maar we strijken<br />

ook, geven de kleren een prijs en richten de etalage in.’<br />

Kies je zelf welke taak je doet?<br />

Neli: ‘Ja, maar er moet altijd wel iemand achter de kassa<br />

staan en altijd iemand in de winkel. We wisselen elkaar<br />

af bij elke pauze. Een hele dag sorteren of strijken, dat<br />

zou niet zo prettig zijn.’<br />

Saïd: ‘Het liefst ben ik bezig met klanten. Ik zeg<br />

bijvoorbeeld welke kleren bij hen passen.’<br />

Kom je soms rare dingen tegen bij het sorteren?<br />

Neli (lacht): ‘Mensen brengen hier alles binnen. Alles<br />

wat je kan bedenken of dromen. Soms is iets nieuw en<br />

mooi. Maar we krijgen ook echt vieze dingen.’<br />

Mensen brengen hier alles binnen<br />

Doen jullie zoals andere winkels ook soms speciale acties?<br />

Neli: ‘Ja hoor, zeker! Zo boden we de klanten koekjes en<br />

koffie op klantendag.’<br />

Saïd: ‘En ik versierde de etalage met Halloweenspullen<br />

uit de winkel. Als ik klaar ben, vraag ik aan de collega’s<br />

wat ze ervan vinden. Iedereen heeft al eens een creatief<br />

idee.’<br />

Saïd, jij bent vroeger receptionist geweest. Vind je deze<br />

job leuker?<br />

Saïd: ‘Ja. Ik ben nog van alles geweest: ook verkoper,<br />

arbeider in een fabriek, schoonmaker. Maar hier krijg je<br />

meer vrijheid en ruimte om eens iets anders te proberen.<br />

Zoals bijvoorbeeld de etalage. Je leert veel meer bij<br />

als je iets zelf doet. Het is ook prettig samenwerken<br />

met de collega’s. Er zijn allerlei nationaliteiten, en al<br />

die verschillende culturen samen is erg leuk. Allemaal<br />

vriendelijke toffe mensen.’<br />

Wat ben je van plan na deze tewerkstelling?<br />

Saïd: ‘Ik zou graag verder willen studeren. In Marokko<br />

studeerde ik economie, maar hier wil ik liever een<br />

opleiding design of etalagist volgen.’<br />

Neli: ‘Ja, ik wil ook graag studeren. Iets in de verkoop, of<br />

voor visagist leren.’<br />

Neli: ‘Er moet altijd iemand achter de<br />

kassa staan en iemand in de winkel.<br />

Maar we wisselen elkaar af!’<br />

Veel afwisseling<br />

Khizir komt de winkel binnen. Hij probeert duidelijk de<br />

fotograaf te vermijden. ‘Ik kan en wil niet op de foto.<br />

Ik ben crimineel en gezocht door de politie!’ Hij wijst<br />

daarbij naar zijn zwarte muts die tot net boven zijn<br />

donkere ogen getrokken is. Onmiddellijk daarna laat hij<br />

een brede glimlach zien. Hij haalt een grapje uit. Neli<br />

schiet luid in de lach.<br />

Khizir, jij bent chauffeur bij Oxfam. Wat vervoer je zoal?<br />

Khizir: ‘Ik ben vandaag bijvoorbeeld bij mensen thuis<br />

geweest om meubelen, boeken, kleren en kleine<br />

spulletjes af te halen. We maken ook elke dag de<br />

Oxfamcontainers leeg. We sorteren de kleren en daarna<br />

brengen we alles naar een sorteerbedrijf.’<br />

Ik heb de indruk dat je deze job wel graag doet?<br />

Khizir: ‘Ja, ik werk hier graag. Ik leer via Oxfam veel<br />

mensen kennen en ik heb heel goede collega’s. Ik hou<br />

ook van de afwisseling. Eerst haal ik iets op, dan maak ik<br />

de bestelwagen leeg, dan breng ik weer iets weg. Ik werk<br />

hier al bijna twee jaar. Nu heb ik een VDAB-contract.’<br />

Heb je al eens een boete gekregen? Wie betaalt die dan?<br />

Khizir (lacht): ‘Ja. Ik heb al twee keer een boete van 50<br />

euro gekregen voor te snel rijden en heb die zelf betaald.<br />

Als chauffeur ben je verantwoordelijk. Maar nu gebeurt<br />

dat niet meer hoor.’<br />

Je Nederlands is heel goed. Welke taal spreken jullie met<br />

elkaar?<br />

Khizir: ‘Wij zouden Russisch met elkaar kunnen spreken<br />

(hij lacht naar Neli), maar we spreken altijd Nederlands.<br />

Spreken gaat goed, maar een brief lezen of schrijven is<br />

moeilijk.’<br />

Meer dan werk<br />

Saïd: ‘Het leukste aan deze job is dat je alle soorten<br />

mensen ontmoet. Letterlijk iedereen komt hier binnen.<br />

Arm en rijk, jong en oud. En iedereen is vriendelijk.<br />

Enkele klanten hielpen mij zoeken naar een appartement<br />

en kwamen het mij zeggen wanneer ze een woning voor<br />

mij gezien hadden. Twee klanten hebben mij zelfs werk<br />

aangeboden.’


22 23<br />

2. Over leven in de stad<br />

2. Over leven in de stad<br />

Leven in een grootstad brengt voor de bewoners heel wat uitdagingen mee. Een huis<br />

of appartement vinden, betalen en (onder)houden bijvoorbeeld. We investeren daarom<br />

in betaalbare, kwalitatieve woningen voor mensen met een laag inkomen. Daarnaast<br />

voorzien we ook in woonbegeleiding om huurders te leren omgaan met alle aspecten<br />

van wonen.<br />

2.1 Een betaalbare en degelijke woning<br />

De privéwoningmarkt is heel gevoelig voor vraag en aanbod. Prijzen kunnen bijvoorbeeld<br />

plots stijgen in bepaalde wijken. Gelukkig biedt het <strong>OCMW</strong> de <strong>Antwerpen</strong>aars een vangnet<br />

wanneer ze uit de boot dreigen te vallen.<br />

We hebben een eigen aanbod aan sociale woningen voor de meest kwetsbare<br />

<strong>Antwerpen</strong>aars. Dit aanbod is echter beperkt. De vraag naar woningen is veel groter,<br />

met wachtlijsten tot gevolg. We proberen daarom leegstand te beperken. Daarnaast is<br />

onderhoud in en rond de woningen cruciaal om de kwaliteit hoog te houden.<br />

Maar onderhoud is niet genoeg. In <strong>2009</strong> besteedden we 2 miljoen euro om gebouwen<br />

duurzaam in stand te houden. Zo investeerden we onder andere in:<br />

• brandbeveiligingswerken;<br />

• energiebesparende maatregelen;<br />

• vernieuwen van gevels en daken;<br />

• vervangen van technische installaties (zoals liften en oude verwarmingsketels).<br />

De volgende jaren lopen deze investeringen verder. We willen een kwaliteitsvol aanbod<br />

bieden. Zo vermijden we grotere ingrepen en investeringen in de toekomst.<br />

2.2 Wonen kan je leren<br />

Mensen die een tijd geen vaste woning hebben, weten vaak niet meer welke<br />

verantwoordelijkheden wonen met zich meebrengt. Maatschappelijk werkers zetten zich in<br />

om dak- en thuislozen te begeleiden bij de overgang naar een nieuwe, vaste woonplaats.<br />

Daarnaast helpt <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> ook huurders die moeilijkheden hebben met het huren<br />

van hun (sociale) woning.<br />

<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> werkt voor deze begeleiding samen met de Antwerpse Centra voor<br />

Algemeen Welzijnswerk (CAW): Metropool, De Terp en De Mare. Die zetten zeven regionale<br />

teams in zodat de klant steeds een aanspreekpunt in zijn buurt heeft.


2.3 Een dak voor thuislozen in de winter<br />

24 25<br />

Dak- en thuislozen zijn erg kwetsbaar. Het is een grote uitdaging voor <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong><br />

om een degelijke en uitgebreide nachtopvang aan te bieden. Daarom treffen we tussen 15<br />

december en 15 maart bijkomende maatregelen om dak- en thuislozen op te vangen. We<br />

breiden het gewone aanbod uit in de CAW-onthaaltehuizen, de dag- en nachtopvang van<br />

de inloopcentra De Vaart en De Steenhouwer en Nachtopvangcentrum De Biekorf.<br />

In <strong>2009</strong> waren er 750 overnachtingen in de noodshelter.<br />

2.4 Als thuis studeren moeilijk is<br />

Door een moeilijke thuissituatie is studeren voor sommige jongeren niet makkelijk. Ouders<br />

steunen hen soms niet in hun studiekeuze. Of ze wonen in een te kleine woning zonder<br />

eigen studieplek. Dikwijls zijn er ook financiële problemen.<br />

Huis Sofía is een studentenhuis van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> dat aan jonge vrouwen tussen 18<br />

en 25 jaar een veilige omgeving biedt. Hier kunnen ze zich volledig op hun studies richten.<br />

De meisjes die er wonen zijn gemotiveerd om een diploma te halen.<br />

Voor de huur, vaste kosten en hun internetaansluiting betalen de studentes 200 euro per<br />

maand.<br />

Bij de start van het kalenderjaar <strong>2009</strong> verbleven er 10 meisjes in Huis Sofía.


3. Een mens leeft van meer dan geld alleen<br />

26 27<br />

3.<br />

Een mens leeft van<br />

meer dan geld alleen<br />

De <strong>OCMW</strong>-hulpverlening is erop gericht om klanten te ondersteunen waar nodig.<br />

Niet alleen op financieel gebied. Ook andere middelen die het (dagelijkse) leven<br />

gemakkelijker kunnen maken, zitten in ons aanbod: advies rond opvoeding, hygiëne<br />

en gezondheid, de mogelijkheid tot aankopen van nette en goedkope kledij, goedkope<br />

maaltijden enzovoort. Daarnaast geven we de noodzakelijke financiële steun aan wie het<br />

nodig heeft.<br />

3.1 Kansen voor Kinderen<br />

Met Kansen voor Kinderen wil <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> achterstelling van kinderen structureel<br />

aanpakken. Maatschappelijk werkers informeren en kansarme ouders met raad en daad<br />

bijstaan bij de opvoeding is daarbij heel belangrijk.<br />

Kansen voor Kinderen organiseerde samen met de stad sessies om ouders te helpen bij het<br />

invullen van hun aanvraag voor een school- of studietoelage. Tijdens 22 invulmomenten<br />

hielpen we 628 bezoekers bij het invullen van 1 123 aanvragen voor het schooljaar <strong>2009</strong>-<br />

2010. Met de financiële steun vanuit de overheid willen we meer kinderen van onze<br />

klanten aan onderwijs laten deelnemen.<br />

We helpen ouders ook met cursussen en individuele opvolging. We ondersteunen klanten<br />

op maat of leiden hen naar bestaande projecten en initiatieven. Ouders krijgen zo meer<br />

inzicht in hun manier van opvoeden. Stap voor stap passen ze hun opvoedingsstijl aan de<br />

noden van hun kind(eren) aan.<br />

In <strong>2009</strong> waren er drie cursussen voor ouders of opvoeders:<br />

• voor peuters en kleuters van 0 tot 6 jaar;<br />

• voor kinderen van 6 tot 12 jaar;<br />

• voor kinderen van 12 tot 18 jaar.<br />

<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> neemt deel aan de Adviesraad Opvoedingsondersteuning en de<br />

Onderwijsraad. We proberen het aanbod van opvoedingsondersteuning in <strong>Antwerpen</strong> op<br />

elkaar af te stemmen en zo gevarieerd mogelijk te houden. We vestigen ook de aandacht<br />

op de situatie en problemen van onze klanten.


3.2 Binnenste Buiten<br />

Binnenste Buiten stelt vijf <strong>OCMW</strong>-klanten tewerk. Zij gingen aan de slag als naaister,<br />

28 kleermaker, schoonmaker of verkoper.<br />

29<br />

Binnenste Buiten werkt rond lichamelijke verzorging, het zelfbeeld en de uitstraling van<br />

mensen die het financieel moeilijk hebben. In onze kledingwinkel kunnen deze mensen<br />

terecht voor kwaliteitsvolle, nieuwe kleding tegen zeer lage prijzen. We begeleiden<br />

Binnenste Buiten in cijfers<br />

mensen bij hun aankoop, geven stijladvies of helpen kledingstukken uitkiezen.<br />

Aantal 2008 <strong>2009</strong><br />

Dankzij vrijwillige leveranciers hebben we een ruim aanbod aan kleding, accessoires en<br />

verzorgingsproducten. En dat is nodig, want in <strong>2009</strong> vonden nog meer mensen hun weg<br />

naar onze winkel.<br />

Ook het naaiatelier draaide in <strong>2009</strong> op volle toeren. Klanten brengen er hun te<br />

herstellen kledij binnen. Ze laten ook aangekochte kleding op maat verstellen door onze<br />

medewerkers.<br />

Binnenste Buiten geeft daarnaast een cursus aan vrouwen. Op een luchtige manier bieden<br />

we de cursisten nieuwe kansen, prikkels, ideeën en adviezen aan om zorg te dragen voor<br />

hun innerlijk en uiterlijk.<br />

In <strong>2009</strong> namen 18 klanten deel aan twee cursussen. Een cursus duurt 14 weken.<br />

Per groep kunnen 8 tot 10 vrouwen deelnemen.<br />

Vrouwen en mannen kunnen sinds <strong>2009</strong> hun vragen over hygiëne en persoonlijke<br />

verzorging aan onze verzorgingsconsulent stellen. Ze gaan samen naar de kapper,<br />

tandarts, diëtiste … en werken zo aan een positiever zelfbeeld.<br />

In de winkel van<br />

Binnenste Buiten<br />

begeleiden we klanten<br />

bij hun aankoop,<br />

geven stijladvies of<br />

helpen kledingstukken<br />

uitkiezen.<br />

Klanten 1 036 1 188<br />

Verkochte artikelen 14 941 16 749<br />

Opdrachten naaiatelier 1 295 1 877<br />

3.3 Omgaan met geld: schulden, budget beheren …<br />

De financiële crisis leidde veel <strong>Antwerpen</strong>aars naar <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> voor advies over, het<br />

beheer van en bemiddeling rond schulden. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> breidde zijn aanbod rond<br />

schuldbemiddeling daarom uit. We organiseren in elk van de negen Antwerpse districten<br />

contactmomenten. <strong>Antwerpen</strong>aars kunnen ook via onze sociale centra een gepast<br />

hulpverleningstraject opstarten.<br />

3.4 Rechtshulp<br />

De Antwerpse burger kan in elk district terecht voor gratis rechtshulp. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong><br />

werkt hiervoor samen met de Commissie voor Juridische Bijstand (CJB). Advocaten geven<br />

professioneel advies, onder meer in zes sociale centra van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>.<br />

De spreekuren zijn gratis en toegankelijk voor alle inwoners van de stad.<br />

Samen met de CJB lanceerden we eind <strong>2009</strong> een tweede campagne over dit aanbod, met<br />

folders en affiches. De vorige campagne liep in 2008.


3.5 Sociaal restaurant ‘Bakboord’<br />

3.6 Op zoek naar een financieel vangnet<br />

30 31<br />

De Antwerpse wijk Linkeroever heeft veel sociale woningen. De bewoners kunnen echter in<br />

verhouding van weinig sociale voorzieningen gebruikmaken. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> opende er<br />

in december <strong>2009</strong> een sociaal restaurant.<br />

Bewoners van Linkeroever kunnen in sociaal restaurant ‘Bakboord’ voor weinig geld lekker<br />

eten. ‘Bakboord’ is het vierde sociale restaurant in <strong>Antwerpen</strong>. De 7 Schaken, de Pollepel<br />

en de Foyer schotelen de <strong>Antwerpen</strong>aar al langer warme maaltijden voor.<br />

Een sociaal restaurant biedt goedkope en gezonde maaltijden aan voor senioren en<br />

mensen met een laag inkomen of schulden. Net als bij de andere sociale restaurants is<br />

vzw CAS (Culinair <strong>Antwerpen</strong> Sociale Economie) de uitbater van Bakboord. Het schept<br />

werkgelegenheid voor 9 mensen die weinig kansen hebben op de arbeidsmarkt.<br />

Aantal maaltijden in de lift<br />

Het aantal warme maaltijden verdriedubbelde bijna op 5 jaar tijd. In <strong>2009</strong> serveerden de<br />

sociale restaurants samen 79 712 maaltijden.<br />

In december <strong>2009</strong><br />

opende een vierde<br />

sociaal restaurant in<br />

<strong>Antwerpen</strong>.<br />

<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> merkte in <strong>2009</strong> een stijging in het aantal mensen dat komt aankloppen<br />

voor financiële steun. En dat is opmerkelijk. Sinds 2006 daalde het aantal dossiers ieder<br />

jaar. Die trend keerde volledig. De reden ligt voor de hand: de financiële crisis zorgde voor<br />

heel wat financiële zorgen en problemen. We merken dat deze crisis nu vooral de mensen<br />

treft die anders nog net de eindjes aan elkaar kunnen knopen. Ontslag op het werk, hogere<br />

prijzen … Voor velen is dit net iets te zwaar om dragen. Deze mensen zoeken steun bij het<br />

<strong>OCMW</strong>.<br />

Niet alleen de crisis verklaart de stijging in het aantal financiële dossiers. We zien ook een<br />

stijging van het aantal geregulariseerden dat aanklopt voor steun. Ook andere federale<br />

maatregelen, zoals aanpassingen in het opvangbeleid en een kortere asielprocedure<br />

hebben tot gevolg dat meer mensen naar het <strong>OCMW</strong> stappen.<br />

Evolutie financiële hulp 2006 – <strong>2009</strong><br />

2006 2007 2008 <strong>2009</strong><br />

Dossiers leefloon 8 267 7 520 7 434 8 120<br />

Uitgekeerd<br />

bedrag leefloon<br />

Dossiers equivalent<br />

leefloon 1<br />

Uitgekeerd bedrag<br />

equivalent leefloon<br />

Totaal alle financiële<br />

steun<br />

31 286 969,28 30 595 058,88 32 172 713,77 37 921 207,63<br />

2 527 2 497 2 391 2 885<br />

10 014 248,30 10 544 039,61 11 002 238,52 14 298 550,81<br />

48 700 874 65 569 528,70 66 824 620,75 80 765 489,48<br />

1 Het equivalente leefloon is een financiële bijstand die het <strong>OCMW</strong> toekent aan de personen die geen<br />

recht hebben op het leefloon (omdat ze niet aan alle vereiste voorwaarden voldoen), maar die zich in een<br />

gelijkaardige noodsituatie bevinden.<br />

Enkele resultaten:<br />

• In 8 120 dossiers keerden we financiële steun uit.<br />

• <strong>OCMW</strong>- en stadsmedewerkers hielpen 628 mensen met het invullen van<br />

1 123 aanvragen voor een school- of studietoelage.<br />

• Binnenste Buiten had 1 188 klanten.<br />

• De 4 sociale restaurants serveerden samen 79 712 warme maaltijden.


Mensen<br />

maken het magazine van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />

Oost west, thuis best?<br />

<strong>OCMW</strong> werkt rond intrafamiliaal geweld<br />

méér méér dan dan dan 9-to-5<br />

1<br />

SodicoMaa2010.indd 1 16/03/10 08:25:04<br />

België - Belgique<br />

P.B. BC10799<br />

Afgiftekantoor: <strong>Antwerpen</strong> X<br />

Den Bell<br />

Waar vind je de <strong>OCMW</strong>-medewerkers<br />

Rapklap<br />

Buurtbewoners verleiden<br />

tot vriendschap<br />

Uit het personeelsblad<br />

Mensen 30, editie<br />

maart 2010<br />

Oost west, thuis best?<br />

Geweld binnen het gezin is de<br />

meest voorkomende vorm van<br />

geweld in onze maatschappij.<br />

Iedereen kan ermee te maken<br />

krijgen. Vrouwen en mannen,<br />

kinderen en ouderen. De cijfers<br />

spreken voor zich: een op vijf<br />

vrouwen krijgt er in haar leven<br />

mee te maken. In de politiezone<br />

<strong>Antwerpen</strong> zijn er maandelijks<br />

300 processen-verbaal rond<br />

intrafamiliaal geweld.<br />

Veel <strong>OCMW</strong>-klanten hebben meer dan<br />

financiële problemen. Ze hebben geen<br />

werk, hun woning is niet in orde, er<br />

zijn schulden …. In zo’n situatie krijg<br />

je makkelijk te maken met stress. En<br />

dan loopt de emmer soms over. Wie<br />

het meest ‘nabij’ is, incasseert dan<br />

de klappen. En kinderen nemen vaak<br />

veel over van wat ze van hun ouders<br />

zien. Zo blijft de spiraal van geweld<br />

onverbiddelijk doordraaien.<br />

Uit bezorgdheid over deze problemen<br />

startte <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> eind 2008 een<br />

project op rond intrafamiliaal geweld<br />

(IFG). Na ruim een jaar werken praat<br />

Mensen met Anne-mie en Natacha, de<br />

twee maatschappelijk werkers van het<br />

project.<br />

Anne-mie Willems: ‘In het begin hebben<br />

we veel gepraat met maatschappelijk<br />

werkers, en vooral veel vragen gesteld.<br />

We wilden weten hoe vaak ze met IFG<br />

te maken hebben. Zijn er klanten het<br />

slachtoffer van intrafamiliaal geweld?<br />

Hoe pakken onze maatschappelijk<br />

werkers het aan om daarover te praten?<br />

Wat verwachten maatschappelijk<br />

werkers van ons?<br />

Natacha Leonard: ‘Ze gaven vooral<br />

aan dat het een heel moeilijk thema<br />

is. Voor hen zijn de slachtoffers, maar<br />

ook de daders echte mensen. Als je iets<br />

vermoedt, hoe breng je het ter sprake?<br />

En als je eraan begint weet je vaak niet<br />

waar het eindigt. … Onze collega’s in<br />

de wijk vroegen ondersteuning. Bij wie<br />

kunnen ze terecht met vragen? Waar<br />

vinden ze opvang voor slachtoffers?<br />

Je mag niet vergeten dat ze zulke<br />

dingen dikwijls moesten uitzoeken<br />

bovenop hun gewone dagtaak als<br />

maatschappelijk werker in een sociaal<br />

centrum.’<br />

(N)iets aan de hand?<br />

De begeleider in het sociaal centrum of<br />

bij de dienst Activering merkt vaak dat<br />

er in een gezin iets mis is wanneer de<br />

klant aan het werk gaat of start met een<br />

opleiding. Een vrouw die haar kinderen<br />

niet durft achter te laten bij haar man.<br />

Een vrouw die helemaal niet op gesprek<br />

mag komen of niet mag gaan werken.<br />

Natacha: ‘Als maatschappelijk werker<br />

ben je een vertrouwenspersoon voor<br />

de klant. Maar je staat er alleen voor.<br />

Bij intrafamiliaal geweld moet je<br />

dat absoluut vermijden. Het zijn erg<br />

delicate en ingewikkelde situaties. Een<br />

gouden regel is: begin er nooit alleen<br />

aan. Maatschappelijk werkers in de wijk<br />

worden verondersteld zo zelfstandig<br />

mogelijk hun werk te doen, maar in<br />

dit geval is dat absoluut af te raden.<br />

Zulke situaties pak je niet alleen aan<br />

en los je zeker niet alleen op. Je moet<br />

samenwerken, overleggen en vooral<br />

tijdig doorverwijzen.’<br />

Anne-mie: ‘Het is onze taak om samen<br />

met de maatschappelijk werker aan de<br />

slag gaan. Wij geven advies, regelen<br />

doorverwijzingen, overleggen met<br />

politie en justitie. Van de politie en de<br />

dienst Welzijn van de Provincie hebben<br />

we veel geleerd. Zij werken al vijf jaar<br />

intensief rond intrafamiliaal geweld.’<br />

Opvang met hoge drempel<br />

De hulpverlening voor slachtoffers<br />

en daders van huishoudelijk geweld<br />

heeft vaak een hoge drempel voor<br />

<strong>OCMW</strong>-klanten. Zeker als nieuwkomers<br />

slachtoffer worden, vinden ze<br />

vaak moeilijk hulp. Het bestaande<br />

hulpverleningsaanbod richt zich vooral<br />

op de doorsnee Vlaming.<br />

Anne-mie: ‘Wanneer we een vorming<br />

volgen merken we vaak dat we de tips<br />

die we krijgen nog moeten vertalen naar<br />

ons <strong>OCMW</strong>-verhaal. We werken met<br />

heel diverse mensen: laaggeschoolden,<br />

anderstaligen, mensen uit een andere<br />

cultuur … En die worden vaak vergeten,<br />

of men weet niet hoe ze te bereiken of<br />

hoe ermee om te gaan.’<br />

Het voorbije jaar hielpen Anne-mie en<br />

Natacha de maatschappelijk werkers<br />

in een honderdtal probleemsituaties.<br />

Vaak voerden zij de gesprekken, zochten<br />

opvang, namen contact op met justitie<br />

en politie. Een boeiende maar zware<br />

taak, zo bleek. Vanaf 2010 leggen ze de<br />

nadruk meer op ondersteuning.<br />

Natacha: ‘We hebben veel geleerd uit<br />

de begeleidingen die we deden. Maar<br />

dit vraagt erg veel tijd en je moet je<br />

steeds opnieuw inwerken. Dit jaar<br />

willen we meer een helpdesk zijn. We<br />

willen ook meer het overzicht houden<br />

en de verschillende soorten hulp aan<br />

een gezin op elkaar afstemmen.’<br />

Anne-mie: ‘Het is veel intenser dan<br />

‘gewoon’ wijkwerk. Zo’n dossiers raken<br />

je nog meer, zeker als er kinderen<br />

bij betrokken zijn. En als je dan zelf<br />

kinderen hebt … Laat ik het zo zeggen:<br />

het is raar te beseffen dat een ‘veilige<br />

thuis’ soms niet veilig is. En dat is<br />

confronterend.’<br />

De projectmedewerkers organiseerden<br />

al twee vormingsnamiddagen over<br />

het thema. Een expert gaf een<br />

korte toelichting over intrafamiliaal<br />

geweld: wat is het juist, hoe kan je<br />

het opmerken bij klanten, hoe breng<br />

je het een eerste keer te sprake.<br />

Anne-mie en Natacha stelden het<br />

project voor. Maatschappelijk werkers<br />

kunnen rekenen op ondersteuning<br />

bij en tips over hoe ze een gesprek<br />

kunnen aanpakken en op welke<br />

signalen ze moeten letten. Daarnaast<br />

hebben ze een overzicht van alle<br />

diensten die je kan contacteren over<br />

intrafamiliaal geweld: politie, justitie,<br />

opvangcentra …


4. Voorkomen is beter dan genezen<br />

34 35<br />

4.<br />

Voorkomen is beter<br />

dan genezen<br />

Hulp verlenen is vaak vragen beantwoorden en problemen oplossen. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong><br />

gaat verder. We willen problemen voorkomen door in te grijpen voor ze zich stellen. Zo<br />

kunnen gezondheidsproblemen dikwijls voorkomen worden door tijdig een dokter te<br />

bezoeken. Maar dit kost geld. Een structurele oplossing kan dan zijn dat we aan bepaalde<br />

klanten een bezoek aan de huisarts terugbetalen. Maar soms moeten we oplossingen op<br />

maat zoeken.<br />

4.1 Een gezonde kennis<br />

Kennis van het hulpaanbod is bij preventie een belangrijke factor. Het aanbod is groot,<br />

maar vele <strong>Antwerpen</strong>aars kennen de weg er naartoe niet.<br />

Voor <strong>OCMW</strong>-klanten moet de huisarts een vertrouwenspersoon en een eerste<br />

aanspreekpunt voor medische vragen en problemen zijn. Als zorgcoördinator houdt hij<br />

alle medische gegevens van zijn patiënten bij. Dit voorkomt dat de klant steeds opnieuw<br />

dure of vervelende onderzoeken moet ondergaan. Wanneer het nodig is, kan de huisarts<br />

doorverwijzen naar een specialist of ziekenhuis.<br />

Maatschappelijk werkers in de sociale centra informeren hun klanten persoonlijk over<br />

het belang van een vaste huisdokter. Daarnaast organiseerde de medewerker Gezondheid<br />

infosessies voor groepen klanten. Hieraan namen 49 klanten deel.<br />

We ontwikkelden eenvoudige fiches over gezondheidszorg in België om de boodschap over<br />

te brengen aan klanten. Met duidelijke, korte zinnen en sprekende beelden bieden deze<br />

fiches ondersteuning aan zowel maatschappelijk werker als klant.<br />

Via de Antwerpse huisartsenkringen brachten we een honderdtal huisartsen samen.<br />

We gaven hen duidelijke informatie over <strong>OCMW</strong>-tussenkomsten en tips over hoe zij kunnen<br />

omgaan met <strong>OCMW</strong>-klanten.<br />

Door deze initiatieven zorgden we voor meer kennis over het aanbod. De <strong>OCMW</strong>-klant weet<br />

hoe de gezondheidszorg in België werkt. De hulpverlener weet hoe hij onze klanten het<br />

beste kan helpen.


4.2 Informatie over gezinsplanning en seksuele gezondheid<br />

4.4 Pomme’poen: bewust van gezonde voeding<br />

36 37<br />

Verschillende hulpverleners wezen ons op een tekort aan informatie over en begeleiding<br />

Met de Pomme’poenactie wil het <strong>OCMW</strong> klanten en kwetsbare <strong>Antwerpen</strong>aars prikkelen<br />

rond seksuele gezondheid en gezinsplanning. Daarom startten we in het najaar van <strong>2009</strong><br />

een Vrouwengroep op.<br />

rond het thema ‘gezondheid’.<br />

Klanten en leden van partnerorganisaties konden in juli <strong>2009</strong> samen met hun kinderen<br />

Dit is een groep vrouwelijke klanten die vrijwillig een zestal praatsessies bijwonen over<br />

een bioboerderij in Koningshooikt bezoeken. Na een informatiemoment over gezonde<br />

(seksuele) gezondheid. Thema’s die ze bespreken zijn:<br />

voeding bereidden de deelnemers samen een gezonde maaltijd. Het was voor velen een<br />

unieke kans om een ontspannen dag in de natuur te beleven en van elkaars gezelschap te<br />

genieten. Een aantal klanten hielp ook mee bij de fruitoogst van de bioboer.<br />

• gezonde voeding;<br />

• gezondheidszorg in België;<br />

• het eigen lichaam;<br />

• gezinsplanning.<br />

24 klanten kregen individuele begeleiding bij hun vragen over deze thema’s. 26 klanten<br />

brachten dit thema ter sprake bij spontane contacten in de sociale centra.<br />

Sinds <strong>2009</strong> betaalt <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> alle anticonceptiemiddelen integraal aan de klanten<br />

terug. Ook middelen waar het RIZIV niet in tussenkomt, zoals het spiraaltje, komen in<br />

aanmerking. Deze terugbetaling verlaagt voor klanten de financiële drempel om te werken<br />

aan effectieve gezinsplanning.<br />

4.3 Een doktersbezoek en EHBO uitgelegd aan anderstaligen<br />

Het sociaal steunpunt gezondheid Kiel van het <strong>OCMW</strong> organiseerde samen met<br />

buurthuis Nova infosessies rond gezondheidsthema’s. Deze sessies richtten zich op de<br />

buurtbewoners.<br />

Op een bijeenkomst over het verloop van een bezoek aan de huisarts gaven medewerkers<br />

informatie over bloeddrukmeting. De deelnemers konden zelf hun hartslag meten en<br />

leerden het verband tussen de snelheid van de hartslag en de conditie. Ook kreeg iedereen<br />

de kans zijn suikerwaarden in het bloed te laten meten.<br />

De deelnemers aan deze sessie konden een week later kennismaken met het sociaal<br />

steunpunt gezondheid Kiel. Daar kunnen ze voortaan terecht met vragen over hygiëne en<br />

gezondheid.<br />

De sessie Eerste Hulp Bij Ongevallen (EHBO) lichtte een aantal eenvoudige principes toe<br />

aan 30 deelnemers. De grootte van de groep en de beperkte taalkennis maakte het echter<br />

niet eenvoudig om de juiste informatie duidelijk over te brengen.<br />

Op verschillende locaties in de stad, zogenaamde Vitaminepunten, konden onze klanten en<br />

leden van partnerorganisaties deelnemen aan een workshop ‘lekker, gezond en goedkoop<br />

koken’. Ze konden er ook een bio-appeltje meenemen. In het sociaal steunpunt gezondheid<br />

Kiel, een van de Vitaminepunten, waren alle appels in een mum van tijd meegenomen.<br />

Tijdens de Week van de Smaak stonden Turkse gerechten met bio-appels en –pompoenen<br />

op het menu. Zowel klanten van het steunpunt Kiel, buurthuis Nova en andere<br />

buurtbewoners waren van de partij om mee te koken.<br />

Met een tekenwedstrijd lieten we de kinderen van <strong>OCMW</strong>-klanten nadenken over gezonde<br />

voeding. Elk deelnemertje kreeg een appel en een kwartetspel van Pim Pompoen. Samen<br />

met Pim Pompoen ontdekken kinderen op een speelse manier hoe groenten groeien en<br />

lekker verwerkt kunnen worden.


Mensen<br />

maken het magazine van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en het zorgbedrijf<br />

méér méér dan dan dan 9-to-5<br />

9-to-5<br />

Now that’s<br />

something Els! 1<br />

België - Belgique<br />

P.B. BC10799<br />

Afgiftekantoor: <strong>Antwerpen</strong> X<br />

Nieuw organogram<br />

Waarom is het nodig?<br />

Den Bell<br />

Wat verandert er?<br />

Grote<br />

schoonmaakteam<br />

Niet vies van vuile karweitjes<br />

Uit het personeelsblad<br />

Mensen 28, editie<br />

september <strong>2009</strong><br />

Project Pomme’poen<br />

Op een ontspannen manier<br />

bijleren over gezonde voeding<br />

Tom Ryssaert en Liesbet Meyvis zijn twee<br />

medewerkers die hun schouders onder<br />

het project Pomme’poen zetten.<br />

‘We willen <strong>OCMW</strong>-klanten en mensen in<br />

armoede prikkelen rond het thema<br />

‘gezondheid’. We verwachten niet dat ze<br />

meteen hun levenstijl gaan aanpassen,<br />

maar door hen samen te brengen voor een<br />

toffe activiteit leren ze op een ontspannen<br />

manier iets bij over gezonde voeding. Ze<br />

brengen een leuke dag door in de natuur,<br />

genieten van de stilte of praten met<br />

anderedeelnemers.Ooknietonbelangrijk:<br />

vaak voelen onze mensen zich sociaal wat<br />

geïsoleerd. De boeren helpen ons om deze<br />

eerste activiteit mogelijk te maken, maar<br />

leveren ook bio-appels en -pompoenen<br />

aan voor volgende initiatieven. Vandaar<br />

ook de naam voor ons project<br />

Pomme’poen!’<br />

Stef en Koen Busschots hebben een bio-boerderij in Koningshooikt.<br />

<strong>OCMW</strong>-klanten kunnen er werkervaring opdoen. Op 28 juli hielden de<br />

broers een kijkdag, speciaal voor onze klanten en hun kinderen.<br />

Clearance (13) en Mabel (41) moeten even<br />

bekomen van de foto tussen de dieren.<br />

‘Oh, we waren wel bang, hoor! Vooral van<br />

Wollie, de bok. Die heeft serieuze horens,<br />

daar wil ik niet tegen lopen!’ Het is voor<br />

Mabel de eerste keer dat ze een boerderij<br />

in België bezoekt: ‘In Ghana kennen we dit<br />

niet. Er zijn grote kwekerijen van varkens<br />

bijvoorbeeld, maar bio-boerderijen heb<br />

ik daar nog nooit gezien. Alle fruit en<br />

groente is daar sowieso puur natuur en<br />

de mensen telen zelf wat ze nodig hebben.<br />

Het is er warm genoeg.’ Clearance wil<br />

later de stad ontvluchten en in het groen<br />

gaan wonen ... ‘Op een boerderij met alles<br />

erop en eraan, ook een bok en ezeltjes!’<br />

(lacht)<br />

Josepha (41) en Robert (40) maken alles<br />

klaar voor de middagmaaltijd.<br />

‘Het is voor ons de eerste keer dat we<br />

een boerderij bezoeken, maar we vinden<br />

het tot nu toe heel leuk. We houden van<br />

dieren en kijken er dus al naar uit om straks<br />

naar de ezeltjes en de geitjes te gaan<br />

kijken. Koken doen we ook erg graag. We<br />

zijn sinds kort aan het ‘weight watchen’<br />

en eten veel fruit en groenten, vooral<br />

rauwkost. Bio-producten kunnen we met<br />

ons loon voorlopig niet permitteren.’<br />

Philomène (53) ‘Ik heb vroeger altijd op<br />

een boerderij in Kapellen gewerkt. Die<br />

staat er nu helaas niet meer en ik ben dus<br />

enthousiast dat David kan zien hoe het er<br />

aan toe gaat op een boerderij.’<br />

David (13) is echter minder opgetogen, hij<br />

vindt er niet veel aan: ‘Normaal gezien lig<br />

ik tijdens weekends en vakanties tot ruim<br />

13 uur in mijn bed, dus het deed pijn om<br />

deze morgen al om 9 uur paraat te staan.<br />

‘s Middags hang ik meestal wat rond met<br />

vrienden. Ik eet graag groenten, maar aan<br />

de appels en ander fruit hier durf ik niet<br />

komen. Ik reageer er allergisch op.’<br />

Deze kijkdag was slechts een eerste<br />

activiteit van het project. In de toekomst<br />

staan er nog andere activiteiten op het<br />

programma zoals appels plukken en<br />

koken.<br />

Cynthia (35) en Alya (2,5) zitten op een<br />

kleed in het gras, in de schaduw van<br />

enkele fruitbomen.<br />

‘Ik hoorde van deze uitstap via Binnenste<br />

Buiten waar ik onlangs een cursus volgde<br />

rond kleurenadvies, verzorging en<br />

zelfbeeld. Ik was meteen enthousiast! Ik<br />

kies zo vaak mogelijk voor bio-producten<br />

en omdat ik bijna niet snoep, komt dat<br />

amper duurder uit. Momenteel ben ik<br />

bezig met een permacultuurtuin. Dat<br />

is een zelfvoorzienende tuin waaruit je<br />

tien jaar kan eten. Voor Alya vind ik het<br />

belangrijk dat ze eens in het groen kan<br />

spelen in plaats van tussen de betonnen<br />

gebouwen te zitten.’


4.5 Daklozen krijgen gratis vaccinatie tegen Mexicaanse griep<br />

40 41<br />

Om de verspreiding van het griepvirus A/H1N1 (‘Mexicaanse griep’) in te perken, konden<br />

daklozen zich in november <strong>2009</strong> gratis laten inenten. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> organiseerde<br />

vaccinatiemomenten in centra die bij daklozen goed gekend zijn (nachtopvang,<br />

inloopcentra …). De medewerkers van deze centra informeerden hun klanten.<br />

Ook na afloop van deze grootscheepse actie konden andere daklozen zich nog laten<br />

vaccineren bij Free Clinic en Dokters Van de Wereld.<br />

207 daklozen werden gevaccineerd.<br />

Om de verspreiding van<br />

het griepvirus A/H1N1<br />

(‘Mexicaanse griep’)<br />

in te perken, konden<br />

daklozen zich gratis<br />

laten inenten.


42 43<br />

5. Uit in de stad<br />

5. Uit in de stad<br />

Een stad is er niet alleen om in te wonen en/of te werken. Je vrije tijd op een leuke<br />

manier invullen maakt een belangrijk deel uit van je leven. In <strong>Antwerpen</strong> zijn er veel<br />

activiteiten en evenementen. Daarnaast lokken sportclubs en cultuurverenigingen<br />

mensen hun huis uit. <strong>OCMW</strong>-klanten vinden opnieuw aansluiting bij het ‘gewone leven’<br />

als zij in hun vrije tijd kunnen doen wat anderen doen, zonder financiële drempels.<br />

5.1 Betaalbare culturele en sportieve evenementen<br />

In <strong>Antwerpen</strong> vindt dagelijks heel wat plaats op het gebied van theater, muziek, sport …<br />

<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> biedt zijn klanten voordelige tickets aan voor culturele voorstellingen<br />

en sportmanifestaties. <strong>OCMW</strong>-klanten zijn net zo geïnteresseerd in sport en cultuur als<br />

iedereen. De hoge ticketprijzen houden hen echter weg van veel evenementen.<br />

5.1.1 Goedkope tickets<br />

<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> werkt samen met partners om zijn klanten goedkoop of zelfs gratis<br />

te laten deelnemen. In <strong>2009</strong> verdeelden we 10 766 tickets voor culturele evenementen<br />

en 1 548 voor sportwedstrijden. 40 % van deze tickets stelden we gratis ter beschikking.<br />

Voor andere activiteiten betaalden klanten 2 tot 4 euro.<br />

Samen met <strong>Stad</strong><br />

<strong>Antwerpen</strong> en<br />

de seniorenraad<br />

nodigden we de<br />

Antwerpse senioren<br />

op 1 oktober uit in de<br />

Zoo. Meer dan 1 500<br />

mensen reserveerden<br />

hun ticket via een<br />

dienstencentrum.


Enkele in het oog springende evenementen:<br />

• 26 gezinnen reserveerden zo’n vakantie via <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>. Een 50-tal gezinnen<br />

44<br />

• Laura Lynn in de Lotto Arena (657 tickets);<br />

dienden een aanvraag in voor een vakantietoelage. Gemiddeld gaven gezinnen 220<br />

euro uit aan een vakantie, waarvan ze zo’n 130 euro terugbetaald kregen.<br />

45<br />

• ‘Blinker en de Blixvaten’, een filmuitstap voor jonge gezinnen (639 tickets);<br />

• 1 168 mensen maakten een daguitstap. De populairste bestemmingen waren de Zoo,<br />

• uitstap Antwerpse senioren naar de Zoo (meer dan 1 500 senioren);<br />

Bobbejaanland en Planckendael.<br />

• ‘Ladies Night’ – theater (1 000 tickets).<br />

• 71 mensen vroegen een toelage aan voor schooluitstappen.<br />

5.1.2 Subsidies en de 2-europas<br />

De Antwerpse cultuurcentra merken een lage opkomst van bepaalde doelgroepen,<br />

waaronder ook onze klanten. Samen met <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> verdelen de centra<br />

sinds <strong>2009</strong> de 2-europas. Hiermee kunnen mensen in armoede voor 2 euro naar alle<br />

voorstellingen in de Antwerpse cultuurcentra.<br />

<strong>OCMW</strong>-klanten, bepaalde gebruikers van een dienstencentrum en leden van enkele<br />

armoedeverenigingen kunnen een 2-europas aanvragen. 1 992 mensen deden dat:<br />

1 156 <strong>OCMW</strong>-klanten, 534 klanten van het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> en 302 leden van<br />

armoedeverenigingen. Samen reserveerden ze 2 306 tickets.<br />

In 2010 willen we nog meer inzetten op het effectieve gebruik van de pas door klanten<br />

op weg te zetten naar de cultuurcentra en hun aanbod.<br />

Verenigingen die onze verschillende doelgroepen bereiken kunnen van de Vlaamse<br />

overheid subsidies krijgen. Zo kunnen hun leden aan lagere prijzen deelnemen aan<br />

cultuuractiviteiten. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> nodigde 46 Antwerpse vzw’s uit om deze<br />

subsidies aan te vragen.<br />

21 organisaties maakten in <strong>2009</strong> gebruik van de subsidie.<br />

5.2 Regelmaat via toelages<br />

Het volstaat niet om <strong>OCMW</strong>-klanten een goedkoop ticket aan te bieden. Voor wie wil<br />

moeten de deuren van sport- en cultuurverenigingen open staan, los van inschrijvingsgeld<br />

of duur materiaal. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> biedt zijn klanten hiervoor toelages aan.<br />

In <strong>2009</strong> kregen we 483 aanvragen voor tussenkomst in het lidgeld van een sportvereniging<br />

en 308 aanvragen voor tussenkomst in een culturele activiteit. 112 mensen vroegen een<br />

toelage voor de aankoop van materiaal. De meest populaire activiteiten waren fitness,<br />

voetbal en Nederlandse les.<br />

Vrije tijd is ook op vakantie gaan. Dat is voor veel <strong>OCMW</strong>-klanten vaak ondenkbaar. Via<br />

het Steunpunt Vakantieparticipatie kunnen <strong>OCMW</strong>-klanten betaalbare daguitstappen en<br />

vakanties in België boeken:<br />

In schoolvakanties willen ook <strong>OCMW</strong>-klanten hun kinderen laten deelnemen aan<br />

georganiseerde vrijetijdsbesteding. Het <strong>OCMW</strong> biedt hen die kans, waardoor zo’n 200<br />

kinderen zich uitleefden op de Antwerpse speelpleinen. In tweederde van de gevallen<br />

ging het om kinderen van sociaal tewerkgestelde klanten. Op deze manier vinden ze een<br />

oplossing voor hun kinderen terwijl zij werken.<br />

5.3 Vrijetijdsloket in de sociale centra<br />

Het aanbod aan goedkope tickets en toelages is gekend door <strong>OCMW</strong>-klanten. Maar we<br />

stelden vast dat we vooral senioren bereikten. Om ook andere doelgroepen te bereiken<br />

gaan vrijwilligers van ‘het Vrijetijdsloket’ naar sociale centra om klanten te informeren en<br />

te motiveren.<br />

Ze stellen het vrijetijdsaanbod voor van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> of zijn partners aan klanten<br />

in de wachtzaal. Wie meer informatie wil, kan een huisbezoek vragen. Het vrijetijdsloket<br />

betekent voor de meeste vrijwilligers – vaak zelf <strong>OCMW</strong>-klanten - een kans om uit hun<br />

isolement te geraken en nieuwe sociale contacten te leggen. De vrijwilligers komen<br />

maandelijks samen. Soms gaan ze samen met klanten op uitstap.<br />

In <strong>2009</strong> legde het Vrijetijdsloket contact met zo’n 1 000 klanten en verdeelde ongeveer<br />

evenveel tickets.<br />

In 2010 zoeken we voor elk sociaal centrum een vrijwilliger om nog meer klanten te<br />

informeren.<br />

5.4 Partners in vrije tijd<br />

<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> krijgt financiële middelen om projecten van eigen diensten en externe<br />

partners te subsidiëren.<br />

Hiermee ondersteunen we 25 partners om een sociocultureel of sportief project uit te<br />

bouwen ten voordele van een kansarme doelgroep.


Enkele opmerkelijke projecten:<br />

Enkele cijfers:<br />

46<br />

• 8 <strong>OCMW</strong>-klanten namen de filmmakers van vzw Sunshine Concerts onder de arm en<br />

• 481 mensen volgden de opleiding ‘Ontdek de pc’.<br />

47<br />

lieten hen een dagje meelopen in hun leven. Het eindproduct was een kortfilm ‘de 24<br />

• 347 mensen schreven zich in voor de cursus ‘Ontdek het internet’.<br />

uur van het leefloon’. Aan de film ging een intensief traject met de deelnemers vooraf.<br />

• In totaal liepen 6 000 mensen het afgelopen jaar een Digipunt binnen.<br />

• Het project ‘Eenzame uitvaarten’ geeft mensen die eenzaam en in armoede gestorven<br />

zijn een waardige begrafenis. Op een persoonlijk uitvaartmoment leest een dichter een<br />

We bieden klanten goedkope pc’s aan. Een basis-pc kost slechts 20 euro. In totaal leverden<br />

gedicht voor, speciaal geschreven voor de overledene. Onder andere Joke van Leeuwen,<br />

we 445 goedkope pc’s aan klanten. 288 klanten kregen een goedkope internetaansluiting.<br />

Stijn Vranken, Andy Fierens, Bernard Dewulf en Maarten Inghels werken mee aan dit<br />

Zij betaalden zelf minstens 4,5 euro per maand.<br />

project. Zij zetten dit initiatief ook in 2010 verder.<br />

In 2010 werken we een nieuw systeem uit om meer klanten toegang te bieden tot het<br />

• Vzw Voluntas organiseert een vrijetijdsaanbod en speelpleinwerking voor kinderen met<br />

internet.<br />

een handicap. Zij hebben bijzondere aandacht voor kinderen van <strong>OCMW</strong>-klanten.<br />

Dot.kom startte in de zomervakantie van <strong>2009</strong> basiscursussen op voor <strong>OCMW</strong>-<br />

• De Belgische Kamerfilharmonie deed een duit in het zakje om de drempel naar<br />

werkervaringsklanten. De cursisten vonden deze lessen zeer positief. Ook de lesgevers<br />

klassieke muziek te verlagen. Met een luchtige presentatie en een heus live-<br />

waren erg tevreden, maar gaven wel aan dat een vijfde van de cursisten onvoldoende<br />

kamergezelschap verzorgde het orkest 3 workshops voor 70 kansarmen. 73 mensen<br />

woonden enkele dagen later het concert in deSingel bij.<br />

het Nederlands beheerste.<br />

Samen met onze partners proberen we vooral <strong>OCMW</strong>-klanten te bereiken:<br />

We moedigen ook diensten en instellingen van <strong>OCMW</strong> en het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> aan<br />

om vrijetijdsinitiatieven te organiseren.<br />

Enkele vernieuwende en/of succesvolle acties:<br />

• Kansen voor Kinderen ging met 22 kinderen op uitstap naar de bioboer. In de <strong>OCMW</strong>wachtzalen<br />

konden klanten achteraf ook letterlijk een (bio-)appeltje meepikken.<br />

• Het jaarlijkse ‘Sinterklaasfeest voor <strong>OCMW</strong>-klanten’ in de Zoo was een succes. 1 118<br />

ouders en kinderen bezochten de Zoo. Elk kind kon meedoen aan spelletjes en kreeg<br />

een geschenkje van de Sint.<br />

• In het project ‘Ik zie, ik zie … wat jij niet ziet’ gingen jonge fotografen in dialoog met<br />

de oudere bewoners van woonzorgcentrum De Tol, zowel in beeld als op papier.<br />

• Dienstencentrum Kronenburg richtte een amateurtoneelgroep op.<br />

• In dienstencentra De Olijftak en ’t Dokske volgden senioren lessen tai chi, een cursus<br />

valpreventie of rugtraining.<br />

5.5 Een brug over de digitale kloof<br />

De aankoop van een pc en een internetaansluiting kosten handenvol geld. <strong>OCMW</strong><br />

<strong>Antwerpen</strong> probeert samen met de stad en andere partners de digitale kloof voor <strong>OCMW</strong>klanten<br />

te verkleinen.<br />

Zo zijn er de Digipunten waar iedere <strong>Antwerpen</strong>aar terechtkan om basiscursussen te volgen<br />

of om vrij gebruik te maken van een computer en internet. De Digipunten richten zich<br />

vooral op kansengroepen die (bijna) geen computervaardigheden hebben of die moeilijk<br />

toegang hebben tot het internet. Een Digipunt biedt daarnaast ook werk(ervaring) aan<br />

mensen uit kansengroepen.<br />

• Dot.kom (vzw Posthof) organiseerde 147 lessenreeksen met 654 verschillende<br />

deelnemers. 110 hiervan waren <strong>OCMW</strong>-klanten.<br />

• Aangen@me Kennismaking (Recht-op en Samenlevingsopbouw) organiseerde 44<br />

cursussen met 400 deelnemers. De helft hiervan waren klanten van het Zorgbedrijf<br />

<strong>Antwerpen</strong>. Elf <strong>OCMW</strong>-klanten zijn als vrijwillige begeleider actief in het project.<br />

In de Digipunten kan<br />

iedere <strong>Antwerpen</strong>aar<br />

terecht om een<br />

basiscomputercursus te<br />

volgen.


5.6 Een goed aanbod, goed gecommuniceerd<br />

Enkele cijfers van <strong>2009</strong><br />

48<br />

<strong>OCMW</strong>-klanten vinden niet altijd gemakkelijk de weg naar het aanbod aan goedkope<br />

• Totaal aantal bezoekers: 11 226<br />

49<br />

tickets en kennen onze toelages te weinig. In <strong>2009</strong> focusten we op eenvoudige,<br />

• Erfgoeddag: 602<br />

klantvriendelijke communicatie met klanten.<br />

• Museumnacht: 2 974<br />

• Open Monumentendag: 2 378<br />

‘De klant aan het woord’ is een groep <strong>OCMW</strong>-klanten die advies geeft aan <strong>OCMW</strong><br />

• Opendeurdag <strong>OCMW</strong>: 110<br />

<strong>Antwerpen</strong>. Samen met deze klantengroep ontwikkelden we het boekje ‘Geniet van vrije<br />

tijd – sport en cultuur voor de <strong>OCMW</strong>-klant’. Daarin stelt het <strong>OCMW</strong> de interessantste<br />

evenementen voor in een begrijpelijke taal en met een duidelijke vormgeving. Ook onze<br />

flyer ‘Sport en cultuur’ kreeg een nieuw jasje met de nadruk op korte en duidelijke<br />

informatie. In 2010 willen we publicaties maken over de 2-europas en een flyer rond het<br />

digitale aanbod.<br />

• Drieluik tentoonstelling over merklappen: 4 989<br />

5.7 Cultuur in eigen huis<br />

5.7.1 Drie tentoonstellingen over merklappen<br />

In 2008 al ging de tentoonstelling ‘In het Maagdenhuis gespeld. Letters en merktekens<br />

uit de linnenkast.’ van start met merklappen van het Historisch Museum de<br />

Bevelanden (Goes, Nederland). In <strong>2009</strong> kwamen de collecties van de Heemkundige<br />

Kring van Kontich en het Modemuseum <strong>Antwerpen</strong> aan bod. Dankzij dit drieluik van<br />

tentoonstellingen gingen de publiekcijfers sterk de hoogte in.<br />

Deze reeks exposities inspireerden het museum om in 2010 een thematentoonstelling<br />

rond Antwerpse kant op te bouwen.<br />

5.7.2 Publiekswerking<br />

Het Maagdenhuismuseum nam in <strong>2009</strong> deel aan heel wat culturele evenementen<br />

in <strong>Antwerpen</strong>. De a capella uitvoering van een eeuwenoud sonnet tijdens de<br />

Museumnacht bracht een recordaantal bezoekers op de been.<br />

Ook de Open Monumentendag rond het thema ‘zorg’ was geslaagd. Voor dit evenement<br />

werkte het museum samen met sociocultureel centrum Elzenveld en verschillende<br />

<strong>OCMW</strong>-instellingen.<br />

Sport en cultuur voor iedereen<br />

Enkele resultaten:<br />

• We verdeelden 10 766 tickets voor culturele evenementen en<br />

1 548 voor sportwedstrijden onder onze klanten. 40% van deze tickets<br />

waren gratis.<br />

• 1 992 mensen vroegen een 2-europas aan (1 156 <strong>OCMW</strong>-klanten,<br />

534 klanten van het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> en 302 leden van<br />

armoedeverenigingen).<br />

Samen reserveerden ze 2 306 tickets.<br />

• Via het Steunpunt Vakantieparticipatie kunnen <strong>OCMW</strong>-klanten<br />

betaalbare daguitstappen en vakanties in België boeken.<br />

26 gezinnen reserveerden zo’n vakantie via <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>.<br />

1 168 mensen maakten een daguitstap naar de Zoo, Bobbejaanland,<br />

Planckendael ...<br />

• Vrijwilligers van het Vrijetijdsloket legden contact met zo’n<br />

1 000 klanten en verdeelden evenveel tickets.<br />

• <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> probeert samen met de stad en andere partners de<br />

digitale kloof voor <strong>OCMW</strong>-klanten te verkleinen:<br />

• 481 mensen volgden de opleiding ‘Ontdek de pc’.<br />

• 347 mensen schreven zich in voor de cursus<br />

‘Ontdek het internet’.<br />

• De Digipunten ontvingen 6 000 mensen.


Mensen<br />

maken het magazine van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en het zorgbedrijf<br />

méér méér dan dan dan 9-to-5<br />

9-to-5<br />

Now that’s<br />

something Els! 1<br />

België - Belgique<br />

P.B. BC10799<br />

Afgiftekantoor: <strong>Antwerpen</strong> X<br />

Nieuw organogram<br />

Waarom is het nodig?<br />

Den Bell<br />

Wat verandert er?<br />

Grote<br />

schoonmaakteam<br />

Niet vies van vuile karweitjes<br />

Uit het personeelsblad<br />

Mensen 28, editie<br />

september <strong>2009</strong><br />

Vrije tijd te duur?<br />

‘Al eens naar<br />

het theater geweest?’<br />

Een voetbalwedstrijd of een theaterstuk bijwonen, je kinderen aan sport laten doen of een instrument leren<br />

bespelen: het is dikwijls heel duur. Voor mensen met een bescheiden inkomen vaak te duur. Ze sluiten zich dan<br />

op en verliezen steeds meer sociaal contact. Dat het <strong>OCMW</strong> ook hiermee kan helpen, weten ze dikwijls niet.<br />

Het departement Maatschappelijke Integratie en de cel Culturele en Maatschappelijke Ontplooiing startte<br />

daarom in 2008 het cultuurloket op. Ondertussen veranderde het zijn naam in Vrijetijdsloket.<br />

Van eenmanszaak<br />

tot team met<br />

vrijwilligers<br />

Maatschappelijk werker Herman<br />

De Muynck begon als eerste bij het<br />

Vrijetijdsloket te werken. Ondertussen<br />

zijn er zeven vrijwilligers aan de slag.<br />

Herman: ‘We merkten dat vooral<br />

dienstencentrumgebruikers hun weg<br />

vonden naar de gratis en goedkope<br />

tickets. Dat is alvast een goede zaak.<br />

Maar de klanten van de sociale centra<br />

bereikten we minder. Nu stappen we<br />

op onze klanten af om ze actief te<br />

informeren. En dat helpt om mensen<br />

uit hun cocon te krijgen.’<br />

Jij bezocht alle sociale centra om<br />

klanten te informeren over het aanbod?<br />

Herman: ‘Ja, en ik merkte al snel dat<br />

ik wel resultaten boekte, maar dat<br />

ik alleen te weinig kon doen. Toen<br />

kreeg ik het idee om op zoek te gaan<br />

naar vrijwilligers. Ondertussen zijn er<br />

zeven mensen aan de slag in zeven<br />

verschillende centra. In september<br />

starten er nog twee. Ondertussen blijf<br />

ik zelf de centra bezoeken waar nog<br />

geen vrijwilliger is.’<br />

Wat verwacht je van de vrijwilligers?<br />

Herman:Zijmoetenmensenaanspreken<br />

en ze proberen warm te maken voor<br />

ons aanbod. Ze noteren hun gegevens,<br />

vullen samen aanvragen in... De<br />

administratieve afhandeling doet het<br />

sociaal centrum of ikzelf.’<br />

Met gratis of goedkope tickets trek je<br />

waarschijnlijk veel mensen over de<br />

streep?<br />

Herman: ‘Ja, maar een goedkoop<br />

aanbod alleen is niet voldoende. Zo<br />

sprak ik bijvoorbeeld met een vrouw<br />

met vier kinderen die graag een<br />

weekend naar zee wilde. Financieel<br />

kregen we het plaatje wel rond, maar<br />

het vervoer bleek een groot probleem.<br />

Vier kinderen, alle bagage, eerst de bus<br />

op en dan nog eens de trein ... Zulke<br />

zaken staan deelname vaak in de weg.’<br />

Je moet dus samen met de klant nog<br />

praktische hindernissen overwinnen?<br />

Herman: ‘Klanten durven bijvoorbeeld<br />

‘s avonds alleen de tram niet nemen. Of<br />

ze voelen zich niet goed bij het aspect<br />

‘gratis’. ‘Profiteer ik niet als ik dit doe?<br />

Mag en kan dit wel?’ vragen ze zichzelf<br />

af. Ze hebben vaak een schuldgevoel.<br />

Of ze stellen de vraag ‘Wat moet ik<br />

aantrekken als ik naar theater ga?’.<br />

Daarom wil ik proberen mensen in<br />

groep te laten deelnemen. Dat verlaagt<br />

de drempel op vele vlakken.’<br />

Vrijwilligers motiveren<br />

<strong>OCMW</strong>-klanten om<br />

aan cultuur en sport<br />

te doen<br />

De werking van het cultuurloket wordt<br />

voor een groot stuk gedragen door<br />

vrijwilligers. Denise en Lieve weten<br />

allebei zeer goed hoe het is om het<br />

financieel niet breed te hebben. Zij zijn<br />

twee vrijwilligers die zich engageren<br />

in sociaal centrum De Oever en sociaal<br />

centrum Merksem.<br />

Denise: ‘Ik leef samen met mijn man<br />

van een bescheiden inkomen. Eens je<br />

de huishuur en andere vaste kosten<br />

hebt betaald, blijft er weinig geld over.<br />

Vroeger ging ik vaak naar theater of<br />

naar festivals, maar dat konden we na<br />

een tijd niet meer betalen. En zo leef<br />

je steeds meer binnen je vier muren.’<br />

Lieve: ‘Door knieproblemen kan ik niet<br />

meer werken. Maar ik wil actief blijven.<br />

Ik heb dat nodig, contact met mensen,<br />

buiten zijn. Maar zonder geld vind je<br />

moeilijk toegankelijke activiteiten.<br />

Daarom is dit vrijwilligerswerk een<br />

goed initiatief. Ik heb iets te doen en<br />

ik blijf zelf op de hoogte van goedkope<br />

activiteiten.’<br />

Klanten warm maken voor sport en<br />

cultuur, hoe doe je dat?<br />

Denise: ‘Veel mensen weten niet<br />

dat het <strong>OCMW</strong> goedkope tickets<br />

voor allerlei culturele en sportieve<br />

evenementen verkoopt. Ook goedkope<br />

daguitstappen zijn bij de klanten niet<br />

bekend. Maatschappelijk werkers in de<br />

sociale centra hebben ook niet altijd de<br />

tijd om dit ter sprake te brengen. Daar<br />

zit onze taak.’<br />

Lieve: ‘Iedere donderdag van 10 tot 12<br />

uur kan je ons in de wachtzaal vinden.<br />

Daar spreken we klanten aan. Als ze<br />

aan de voorwaarden voldoen, stel ik<br />

ze bijvoorbeeld de 2-euro-pas voor.<br />

Daarmeekanjevoortweeeuronaarelke<br />

voorstelling in een cultureel centrum<br />

in <strong>Antwerpen</strong>. De meeste mensen zijn<br />

daar wel in geïnteresseerd.’<br />

Denise: ‘Vooral jongeren tonen<br />

interesse in die pas. Je betaalt er niets<br />

voor en het verplicht je tot niets. Je kan<br />

echt gaan wanneer het past en als het<br />

aanbod je interesseert.’<br />

Lieve: ‘Ik merk wel dat je mensen echt<br />

moet aanspreken. Vaak hebben ze<br />

genoeg problemen aan hun hoofd en<br />

komen ze niet spontaan naar je toe.’<br />

En werkt jullie aanpak?<br />

Lieve: ‘Jazeker! Iedereen wil zich wel<br />

eens ontspannen. Ik merk dat vooral<br />

gezinnen erg genieten van nog eens<br />

samen iets te kunnen doen. Laatst kon<br />

ik een Iraaks gezin met vier kinderen<br />

naar Bobbejaanland laten gaan aan een<br />

heel aantrekkelijke prijs. Ze hebben erg<br />

genoten van een zorgeloos dagje uit.’<br />

Denise: ‘Dat vind ik leuk aan dit<br />

vrijwilligerswerk: de voldoening die ik<br />

krijg. Het doet deugd als je mensen blij<br />

kan maken.’<br />

Jullie zijn enkel op donderdag aanwezig<br />

in het sociaal centrum. Bereik je dan<br />

wel iedereen?<br />

Lieve: ‘Nee, natuurlijk niet. Maar alle<br />

beetjes helpen. Er is trouwens ook<br />

een grote groep mensen die van een<br />

vervangingsinkomen leeft, maar geen<br />

Denise: ‘Vooral jongeren hebben interesse in de 2-euro-pas.’<br />

<strong>OCMW</strong>-klant is. Die kunnen vaak nog<br />

geen gebruik maken van het aanbod.’<br />

Denise: ‘We zouden wel meer willen<br />

doen, maar voor ons mag het geen<br />

sleur worden. Nu doe ik het graag en<br />

dat moet zo blijven. Maar er mogen<br />

zeker vrijwilligers bijkomen.’<br />

Jullie zijn zeker ook zelf geïnteresseerd<br />

in culturele evenementen?<br />

Denise: ‘Ik heb een heel brede<br />

interesse: van hardrock tot klassiek,<br />

mij kan je overal plezier mee doen. En<br />

door dit werk ken ik heel veel goedkope<br />

activiteiten en evenementen. Zo weten<br />

niet veel mensen dat je tijdens de<br />

zomer iedere vrijdag gratis naar het<br />

Openluchttheater in het Rivierenhof<br />

kan.’<br />

Lieve: ‘Mij mag je ook alles<br />

voorschotelen. Ik maak geen onderscheid<br />

tussen ‘goede’ en ‘slechte’<br />

cultuur. Ik geniet even hard van een<br />

mooi klassiek concert als van een<br />

optreden van Eddy Wally. Wat telt,<br />

is dat je het zelf goed vindt, niet wat<br />

anderen ervan denken.’


6. De vinger aan de pols<br />

6. De vinger aan de pols<br />

Een kwalitatieve hulpverlening aanbieden op maat van de echte noden, kan enkel als je<br />

die noden kent. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> steekt zelf zijn voelsprieten uit, maar vraagt ook aan<br />

partners om dat te doen. Daarnaast gaan we actief op zoek naar mensen die onze hulp<br />

kunnen gebruiken, maar vaak de weg niet vinden.<br />

6.1 Onze klanten aan het woord<br />

<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> geeft zijn klanten een stem met de Klant aan het Woord. Een groep<br />

<strong>OCMW</strong>-klanten komt vrijwillig samen en bespreekt verschillende thema’s. Tijdens de<br />

bijeenkomsten wisselen klanten en medewerkers van verschillende niveau’s ideeën uit.<br />

Ze formuleren adviezen voor en verbeteringen aan de <strong>OCMW</strong>-dienstverlening. Op die<br />

manier wil <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> zijn hulp beter afstemmen op de behoeften en noden van de<br />

verschillende doelgroepen.<br />

Dit jaar bogen de klanten zich over het thema communicatie. De focus lag op volgende<br />

onderwerpen:<br />

• informatie- en beslissingsbrieven voor <strong>OCMW</strong>-klanten;<br />

• folders en affiches voor <strong>OCMW</strong>-klanten;<br />

• de telefonische bereikbaarheid van maatschappelijk werkers;<br />

• de rechten en plichten van de klant;<br />

• sms als communicatiemiddel.<br />

De klantengroep formuleerde 15 tips voor schriftelijke communicatie op maat van de<br />

klant. Daarnaast werkte de groep mee aan de maandelijkse brochure over het aanbod aan<br />

culturele en sportactiviteiten voor <strong>OCMW</strong>-klanten. De groep gaf advies over de inhoud, de<br />

vormgeving en de verspreiding.<br />

Het beeld dat <strong>OCMW</strong> heeft bij buitenstaanders is vaak negatief. Daarom treden de<br />

groepsleden met hun ervaringen naar buiten. Samenlevingsopbouw <strong>Antwerpen</strong> Noord<br />

organiseert elk jaar ‘Noordtreffen’. Dit is een lunchdebat waar een organisatie uit de zich<br />

komt voorstellen. En dit jaar presenteerden enkele deelnemers De Klant aan het Woord.<br />

Het publiek bestond uit een 60-tal buurtbewoners, afgevaardigden van lokale sociale<br />

organisaties en van het <strong>OCMW</strong>. Met zulke acties wil de groep bijdragen aan een positiever<br />

en juister beeld van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en zijn klanten.<br />

53


54<br />

De Klant aan het Woord biedt de deelnemers de kans om aan allerlei ontspannende<br />

activiteiten deel te nemen en buurtorganisaties te leren kennen. De groepsleden<br />

bezochten in <strong>2009</strong> onder andere het Atlasgebouw, Centrum De Wijk, het Antwerps<br />

Platform GeneratieArmoede (APGA), de Antwerpse Zoo en maakten een boottocht op de<br />

Schelde. Deelnemen aan de klantengroep is een vorm van sociale activering en heeft een<br />

uitgesproken versterkend en integratiebevorderend effect.<br />

55<br />

6.2 Minder kastjes en muren<br />

Een sociaal infopunt is een plek waar iedere burger terecht kan met eender welke sociale<br />

vraag: over armoede, onderwijs, wonen, gezondheid … De medewerker van het sociaal<br />

infopunt helpt de klant verder met nuttige informatie of verwijst hem gericht en in een<br />

keer door naar de meest geschikte dienstverlening.<br />

Heel wat <strong>OCMW</strong>-diensten zijn een sociaal infopunt, maar ook mutualiteiten, vakbonden,<br />

stadskantoren … Regelmatig overleggen de verschillende partners en delen informatie over<br />

nieuwigheden binnen hun werking. Door het netwerk dat de organisaties vormen, verkort<br />

in het sociaal infopunt de weg van vraag naar antwoord.<br />

In <strong>2009</strong> breidden we het netwerk van sociale infopunten in Hoboken uit. Het sociaal<br />

centrum van het <strong>OCMW</strong> en de vier dienstencentra van het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> sprongen<br />

mee op de kar, net zoals het districtshuis, drie kantoren van de mutualiteit en een kantoor<br />

van het ACV.<br />

6.3 X-Stra!<br />

<strong>Antwerpen</strong> telt heel wat gezinnen die hun weg niet vinden naar bestaande diensten en<br />

organisaties. Ze weten vaak niet wat hun rechten en plichten zijn. X-Stra! wil actief het<br />

aanbod van stad en <strong>OCMW</strong> bekendmaken en zo inspelen op deze specifieke nood aan<br />

informatie en hulp.<br />

De medewerkers brengen een huis-aan-huisbezoek bij de bewoners in bepaalde straten en<br />

wijken. Tijdens een gesprek zoeken ze naar vragen en problemen waarmee mensen zitten.<br />

Op die manier probeert X-Stra! de zelfredzaamheid van bewoners en de leefbaarheid van de<br />

buurt waarin ze leven te verhogen.<br />

In <strong>2009</strong> voerden de medewerkers 1 004 huisbezoeken uit.


Mensen<br />

maken het magazine van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong><br />

De maagd van Moretusburg<br />

Pure cinema<br />

Zin in een spelletje?<br />

Oog voor kwaliteit in het rvt<br />

méér dan 9-to-5 9-to-5<br />

Sodico-winter<br />

Dubbel&dik<br />

leesplezier 1<br />

<strong>OCMW</strong>-opendeurdag<br />

en Bal General<br />

De foto’s<br />

1<br />

België - Belgique<br />

P.B. BC10799<br />

Afgiftekantoor: <strong>Antwerpen</strong> X<br />

De klant aan het woord<br />

<strong>OCMW</strong>-klanten buigen zich over hun onthaal<br />

Uit het<br />

personeelsmagazine<br />

Mensen 25, editie<br />

februari <strong>2009</strong><br />

Het laken als symbool<br />

voor ontsnapping aan<br />

armoede<br />

Werelddag van verzet tegen armoede en sociale uitsluiting<br />

Die armen hebben dat<br />

toch zelf gezocht?!<br />

Ziezo. Met deze titel trekken we je aandacht. Ontsnappen aan armoede is een zaak van iedereen. Een op de<br />

zeven Belgen is arm en leeft onder de armoedegrens. Misschien moet zelfs jouw buur iedere maand met 860<br />

euro of minder rondkomen. We weten allemaal dat dit niet gemakkelijk is. Huur en energiekosten nemen grote<br />

happen uit het budget. Er schiet dan nog weinig over om te (over)leven.<br />

Om armoede aan te klagen kwamen kansarmen<br />

en armenverenigingen op 17 oktober op<br />

straat. Dat is de Werelddag van verzet tegen armoede<br />

en sociale uitsluiting. Arm zijn gaat niet<br />

alleen over middelen hebben. Arm zijn heeft<br />

ook te maken met ongezond leven, psychische<br />

problemen hebben of weinig carrièrekansen<br />

krijgen. Omdat veel kansarmen niet in<br />

staat zijn om voor zichzelf op te komen, is het<br />

nodig hen een stem te geven.<br />

Luizenopera<br />

In de jaren twintig van de vorige eeuw omschreef<br />

Bertolt Brecht armoede treffend in zijn<br />

theaterstuk Driestuiversopera:<br />

‘Want den ene staat in ’t donker<br />

En den andere staat in ’t licht<br />

Die in ‘licht die ziede zitten<br />

Die in ’t donker ziede nie’<br />

Het Antwerps Platform Generatiearmen (APGA)<br />

vroeg het theatergezelschap Tutti Fratelli de<br />

Driestuiversopera van Bertolt Brecht te bewerken.<br />

<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> reserveerde voor de<br />

voorstelling van 17 oktober 100 stoelen voor personeelsleden<br />

en hun partners. Voor velen was<br />

deze culturele beleving met een sociaal kantje<br />

een nieuwe ervaring. In de Luizenopera is de<br />

actie verplaatst naar een groezelige Antwerpse<br />

wijk. In die donkere steegjes en hoekjes zijn bedelaars<br />

en bedriegers heer en meester. Met tragische<br />

humor, poëzie en ironie wierp het publiek<br />

een blik op de dagelijkse strijd die mensen tegen<br />

armoede leveren. Jazzy muziek, breekbare zang<br />

en macabere kostuums creëerden een mooie<br />

donkere atmosfeer. Het publiek van zowel kansarmen<br />

als niet-kansarmen trakteerde de acteurs<br />

op een daverend applaus.<br />

Het laken als symbool<br />

voor ontsnappen aan armoede.<br />

Ontsnappen<br />

aan armoede<br />

Ontsnappen aan armoede is een zaak van<br />

iedereen. Om dat te beklemtonen knoopte<br />

<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> een laken aan het raam<br />

van maar liefst 72 <strong>OCMW</strong>-locaties. De lakens<br />

symboliseerden de strijd tegen armoede die<br />

een op zeven Belgen elke dag levert.<br />

Volgend jaar staan we er opnieuw om acties<br />

te ondersteunen en armoede in de kijker te<br />

zetten. Noteer 17 oktober alvast in je agenda<br />

omdat een gelukkig en goed leven iedereen<br />

toebehoort.<br />

Of zoals Bertolt Brecht in zijn Driestuiversopera<br />

omschreef:<br />

‘Ja loopt maar achter ’t geluk<br />

Maar loopt nie zo vooraan<br />

Want iedereen loopt achter ’t geluk<br />

En geluk loopt achteraan’


7.<br />

Energie houdt<br />

iedereen bezig<br />

7. Energie houdt iedereen bezig<br />

Energie en de opwarming van de aarde zijn zeer actuele thema’s.<br />

Zowel naar klanten toe als binnen onze organisatie besteden we hier aandacht aan.<br />

Naar klanten toe werken we op verschillende vlakken aan het voorkomen van problemen<br />

met energie. We doen aan preventie en voorlichting rond rationeel energiegebruik.<br />

In onze instellingen en kantoren trachten we met bijkomende besparingsacties het<br />

energieverbruik en de CO2-uitstoot naar beneden te brengen.<br />

7.1 Stijging aantal klanten bij sociale leverancier<br />

Steeds meer mensen hebben moeite om hun energiefacturen te betalen. Schulden<br />

stapelen zich op. Alle <strong>Antwerpen</strong>aars die problemen hebben met het betalen van<br />

energierekeningen kunnen bij de Energiecel van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> terecht.<br />

Klant en maatschappelijk werker stellen samen een afbetalingsplan op. Soms wordt bij<br />

de klant een budgetmeter geplaatst. Die kan hij opladen in verschillende sociale centra<br />

van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en in kantoren van Infrax en Eandis. Er ging in <strong>2009</strong> een extra<br />

oplaadpunt open bij de Energiecel. In 2010 volgt sociaal centrum Kyle.<br />

Onze medewerkers bemiddelen ook tussen energieleverancier en klant bij wanbetaling of<br />

andere problemen. Ze proberen te voorkomen dat leveranciers de energietoevoer afsluiten<br />

of klanten met betalingsmoeilijkheden aan de deur zetten. Ondanks onze inspanningen<br />

om dit te voorkomen, steeg het aantal klanten bij de sociale leverancier fors in (het eerste<br />

kwartaal van) <strong>2009</strong>.<br />

7.2 Energiescans<br />

In samenwerking met Eandis, Infrax, Levanto en de stad <strong>Antwerpen</strong> voerden we in <strong>2009</strong><br />

audits uit in de huizen van 3 599 kansarme gezinnen. De ‘Energiesnoeiers’ die de scans<br />

uitvoerden, gaven concrete tips om zuiniger met energie om te springen. Ze plaatsten<br />

gratis een spaardouchekop of stelden radiatorfolie, buisisolatie en spaarlampen ter<br />

beschikking.<br />

59


7.3 Renteloze lening via FRGE<br />

60<br />

De meest behoeftige inwoners van <strong>Antwerpen</strong> komen in aanmerking voor een renteloze<br />

lening via het Fonds voor de Reductie van de Globale Energie (FRGE). Dit fonds verstrekt<br />

leningen voor energiebesparende ingrepen zoals dubbele beglazing, dakisolatie … De<br />

Energiecel van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> stelt de dossiers samen en verzamelt de bestekken voor<br />

de renovaties. In <strong>2009</strong> dienden 146 mensen een dossier in. Dat zijn 102 aanvragen meer<br />

dan vorig jaar.<br />

Enkele resultaten van onze energie-inspanningen:<br />

61<br />

7.4 Klimaat op maat<br />

<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> nam ook in <strong>2009</strong> deel aan ‘Klimaat op maat’, een project rond energie-<br />

en milieubewustzijn van de Bond Beter Leefmilieu en de Provincie <strong>Antwerpen</strong>. We brachten<br />

een aantal mensen met een laag inkomen samen onder de naam ‘Kom uw handen<br />

warmen’. Door de tips die ze kregen tijdens workshops over energiethema’s bespaarden ze<br />

samen 19,15 % energie.<br />

7.5 ‘Groen’ renoveren, bouwen en onderhouden<br />

Het <strong>OCMW</strong> en het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> hebben bij nieuwbouw en renovatie veel<br />

aandacht voor energiezuinigheid en duurzaamheid. We hanteren strengere normen<br />

voor isolatie en energieverbruik dan wettelijk verplicht. We kiezen zo vaak mogelijk voor<br />

duurzame materialen, biologisch afbreekbare producten en verantwoorde bouwmethoden.<br />

7.6 Energieprestatiecertificaten<br />

Sinds <strong>2009</strong> is het energieprestatiecertifiaat (EPC) verplicht bij woningen, appartementen,<br />

studio’s, nieuwbouwwoningen ... die te koop of te huur worden aangeboden. Op<br />

die manier hebben geïnteresseerde kopers en huurders juiste informatie over de<br />

energiezuinigheid van de woning. Ook in publieke gebouwen die groter zijn dan 1 000<br />

m² worden de bezoekers sinds <strong>2009</strong> ingelicht over het energieverbruik en welke acties<br />

eigenaars zullen ondernemen om de resultaten te verbeteren.<br />

• In samenwerking met partners voerden we energieaudits uit<br />

in de huizen van 3 599 kansarme gezinnen.<br />

• Klanten bespaarden samen 19,15 % energie in het kader van<br />

het project ‘Klimaat op maat’<br />

• De Energiecel van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> stelde 146 dossiers<br />

samen van klanten die een aanvraag deden voor een renteloze<br />

lening via het FRGE.


8.<br />

Het <strong>OCMW</strong><br />

als organisatie<br />

8. Het <strong>OCMW</strong> als organisatie<br />

8.1 Een nieuwe structuur<br />

In de zomer van <strong>2009</strong> keurde de raad voor maatschappelijk welzijn het nieuwe organogram<br />

van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> goed. Door de oprichting van het Zorgbedrijf was een nieuwe<br />

structuur nodig.<br />

In die nieuwe structuur functioneert het <strong>OCMW</strong> en de raad als een concern. Dit betekent<br />

dat <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> de ‘moedermaatschappij’ is van de zelfstandige dochters zoals ZNA,<br />

het Zorgbedrijf en Beschut Wonen. De raad bepaalt het beleid van deze dochters: Wat doen<br />

ze? Voor welke doelgroepen? Wanneer en met welke middelen? Dit beleid stippelen ze uit<br />

in samenwerking en in overleg met de stad <strong>Antwerpen</strong>.<br />

Het nieuwe organogram maakt deze manier van werken mogelijk.<br />

8.1.1 De departementale structuur van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong><br />

Het organogram van het <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> is thematisch opgebouwd. Het bestaat<br />

uit twee grote strategische departementen die het <strong>OCMW</strong>-beleidsplan uitvoeren.<br />

Om de doelstellingen van dit plan te bereiken werken de medewerkers van deze<br />

departementen nauw samen. Vier kleinere departementen ondersteunen de<br />

strategische departementen.<br />

Departement Maatschappelijke Integratie<br />

Het departement Maatschappelijke Integratie werkt rond de sociale grondrechten ‘het<br />

recht op middelen’, ‘het recht op activering’ en ‘het recht op recht’. De sociale centra,<br />

de dienst Activering en de diensten rond schuldhulpverlening vormen samen het<br />

departement.<br />

Het focust zich op:<br />

• de financiële steunverlening (leefloon, equivalent leefloon, aanvullende steun,<br />

tussenkomst in thuiszorg en plaatsingskosten van ouderen);<br />

• de activering van <strong>OCMW</strong>-klanten (opleidingen, werkervaring, sociale activering,<br />

samenwerking met VDAB en Werkhaven);<br />

• schuldhulpverlening;<br />

• hulp bij energievragen en –problemen.<br />

63


64<br />

Departement Lokaal Sociaal Beleid (LSB)<br />

Het departement Lokaal Sociaal Beleid richt zich tot een breed publiek. Het gaat actief<br />

op zoek naar partners met als gezamenlijke opdracht de realisatie van de grondrechten<br />

‘gezondheid’, ‘wonen’, ‘vrije tijd en maatschappelijke ontplooiing’.<br />

65<br />

Het focust zich op:<br />

• preventie, drugbeleid, seksuele gezondheid, geestelijke gezondheid, sociale<br />

steunpunten gezondheid en de sociale restaurants;<br />

• de dak- en thuislozenzorg, winterhulp, Beschut Wonen en Huis Sofia;<br />

• cultuur en vrije tijd;<br />

• de realisatie van prioritaire initiatieven zoals opvoedingsondersteuning, Kansen<br />

voor Kinderen, kinderopvang, intrafamiliaal geweld en Binnenste Buiten.<br />

Ondersteunende departementen<br />

De ondersteunende departementen zijn:<br />

• Bestuurszaken;<br />

• Financiën;<br />

• Organisatie-ontwikkeling en Kwaliteitsmanagement;<br />

• Personeel;<br />

• Gemeenschappelijke Aankoopcentrale.<br />

Daarnaast werkt de Gemeenschappelijke Preventiedienst als onafhankelijk<br />

departement.<br />

8.1.2 Nieuwe beleidsfora<br />

Een nieuw organogram is slechts een middel om een sociaal beleid in onze stad te<br />

voeren. Er is een goede afstemming nodig tussen de verschillende beleidsdomeinen en<br />

-niveaus. En er moet voldoende overleg zijn tussen de verschillende partners van het<br />

concern. Daarom werd de ‘raad Concern’ en het ‘managementcomité Sociaal Beleid’ in<br />

het leven geroepen.<br />

De raad Concern is een bijzondere raad voor maatschappelijk welzijn. De leden komen<br />

eenmaal per maand samen en behandelen agendapunten die ruimer zijn dan wat het<br />

departement Maatschappelijke Integratie of het departement Lokaal Sociaal Beleid<br />

bestrijkt.<br />

Het managementcomité Sociaal Beleid vergadert om de twee maanden en is<br />

samengesteld uit de directeurs van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>, de stad, het Zorgbedrijf en<br />

ZNA. De voorzitter van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> zit de vergadering voor. Op de agenda staan<br />

punten van het sociale beleid van de stad.


8.1.3 Het organogram<br />

66 67<br />

Secretaris<br />

Departement<br />

Maatschappelijke Integratie<br />

Departement<br />

Lokaal Sociaal Beleid<br />

Raad voor Maatschappelijk Welzijn<br />

Departement Bestuurszaken<br />

Sociale Centra<br />

Activering<br />

Schuldhulpverlening<br />

Gezondheid<br />

Wonen<br />

Vrije tijd en<br />

Maatschappelijke<br />

Ontplooing<br />

Gemeenschappelijke Preventiedienst<br />

Ontvanger<br />

Strategisch – Klantgericht Ondersteunend<br />

Departement<br />

Organisatieontwikkeling<br />

en Kwaliteitsmanagement<br />

Departement<br />

Personeel<br />

HR Personeelsbeheer<br />

Departement Financiën<br />

Legende<br />

Gemeenschappelijke<br />

Aankoopcentrale<br />

Logistieke<br />

afdeling<br />

Ontwikkeling en<br />

Onderhoud<br />

werkt ook voor Zorgbedrijf<br />

werkt ook voor de stad


8.1.4 Het Managementcomité<br />

Dirk Geldof • Groen!<br />

68<br />

Het Managementcomité is het hoogste ambtelijk overlegorgaan. De secretaris<br />

Marco Laenens (vicevoorzitter) • Open VLD<br />

Luk Lemmens (vicevoorzitter) • CD&V/N-VA<br />

69<br />

zit deze vergadering van de bestuursdirecteurs voor. De leden van het comité<br />

Christel Luyckx • Vlaams Belang - VLOTT<br />

bespreken onderwerpen van verschillende departementen zoals het budget en de<br />

Theo Neel • Vlaams Belang - VLOTT<br />

personeelsplanning, en maken onderling taakafspraken.<br />

Lieve Pirquin • sp.a<br />

Linda Quackels • sp.a<br />

Philippe Van der Sande • Vlaams Belang - VLOTT<br />

George Ver Eecke • Vlaams Belang - VLOTT<br />

Het Managementcomité is een brug tussen de administratie en het politieke bestuur.<br />

De voorzitter van de raad voor maatschappelijk welzijn of haar vertegenwoordiger is<br />

aanwezig op de vergadering. De leden van het comité bereiden er de zittingen voor van<br />

de raad voor maatschappelijk welzijn.<br />

Samenstelling<br />

Marc De Bens • secretaris<br />

Martin Conincx • ontvanger<br />

Marjan Knockaert • bedrijfsexpert departement Lokaal Sociaal Beleid<br />

Hugo Van den Bergh • bestuursdirecteur departement Organisatieontwikkeling en<br />

Kwaliteitsmanagement<br />

Fanny Degraeve • bestuursdirecteur Maatschappelijke Integratie<br />

Hilde Meuris • bestuurscoördinator departement Personeel<br />

Anne Baré • bestuurscoördinator Bestuurszaken<br />

Ludo Van herck • administratief directeur Zorgbedrijf<br />

Peter Crombecq • algemeen directeur Digipolis<br />

Elke Van Espen • verslaggever<br />

Monica De Coninck • voorzitter raad voor maatschappelijk welzijn<br />

Liesbeth De Meulder • bestuursdirecteur Gemeenschappelijke Preventiedienst (ad hoc)<br />

Trees Quaegebeur • bedrijfsdirecteur Gemeenschappelijke Aankoopcentrale (ad hoc)<br />

8.1.5 De raad voor maatschappelijk welzijn<br />

De raad voor maatschappelijk welzijn bestuurt het <strong>OCMW</strong>. Hij telt vijftien leden die zijn<br />

verkozen door de gemeenteraad. De raadsleden krijgen een mandaat van zes jaar dat<br />

gelijkloopt met het mandaat van de gemeenteraad.<br />

Samenstelling<br />

Jef Aertbeliën • Open VLD<br />

Hendrik Boonen • Vlaams Belang - VLOTT<br />

Monica De Coninck (voorzitter) • sp.a<br />

René De Preter • sp.a (sinds 17 augustus <strong>2009</strong> vervangen door Johan Peeters)<br />

Paul De Vroey • CD&V/N-VA<br />

Alfons Geeraerts • sp.a (op 4 januari 2010 vervangen door Tom De Boeck)<br />

8.2 Den Bell als zenuwcentrum van de stedelijke en <strong>OCMW</strong>-<br />

administratie<br />

In september <strong>2009</strong> is het startschot gegeven voor de verhuizing van 330 <strong>OCMW</strong>- en 1 800<br />

stadsmedewerkers naar Den Bell aan het Francis Wellesplein. Door verschillende diensten<br />

samen te brengen, verbeteren we onze manier van werken en onze dienstverlening aan de<br />

burger.<br />

Een deel van de vroegere <strong>OCMW</strong>-accommodatie in de Lange Gasthuisstraat was sterk<br />

verouderd en niet aangepast aan onze werking. Toen de stad besliste om te verhuizen<br />

naar Den Bell bood een gezamenlijke huisvesting een unieke kans. Beide besturen werkten<br />

immers meer en meer samen.<br />

De voordelen van een gezamenlijke huisvesting:<br />

• betere dienstverlening naar de klant (burger/medewerkers);<br />

• verbetering van de werkomstandigheden van medewerkers;<br />

• meer intensieve (interne) communicatie;<br />

• verbeterde samenwerking tussen de stad en het <strong>OCMW</strong>;<br />

• efficiënter omgaan met tijd, middelen en ruimte (schaalvoordelen);<br />

• flexibel inspelen op toekomstige maatschappelijke en organisatorische veranderingen.<br />

Het zijn voornamelijk backoffice-diensten die hun intrek namen in het gerenoveerde Bellgebouw.<br />

Zij hebben geen balie (meer) en geen rechtstreekse klantencontacten.<br />

In Den Bell is geïnvesteerd in een moderne infrastructuur die aangepast is aan de taken<br />

van een hedendaagse administratie. Het flexibele kantoorconcept stimuleert een open<br />

werkcultuur en nieuwe samenwerkingsvormen.<br />

De verhuizing betekende daardoor meer dan een verplaatsing van mensen en hun<br />

werkmateriaal. Het ging ook en vooral gepaard met grote wijzigingen op het vlak van<br />

digitale dienstverlening, informatiebeheer en archivering, taakgerichte werkplaatsen,<br />

werkplekdelen, ICT, telefonie en mobiliteit.


Een verhuisbeweging voor 2 100 ambtenaren plannen en nieuwe werkprincipes<br />

8.3 Zorgen voor het menselijk kapitaal<br />

70 introduceren is geen sinecure. Tal van werkgroepen zijn jaren vooraf gestart met de<br />

voorbereidingen. Ook ongeveer 30 <strong>OCMW</strong>-medewerkers werkten mee aan thema’s zoals<br />

Bij de oprichting van het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> gingen 3 311 medewerkers over van het<br />

71<br />

mobiliteit, toegankelijkheid, sociale economie, ICT, werkplekdelen, financiën, interne<br />

<strong>OCMW</strong> naar het nieuwe Zorgbedrijf. In de loop van het jaar volgden nog 72 anderen<br />

logistiek, archiveren, vorming en communicatie.<br />

dit voorbeeld. Zes medewerkers maakten de omgekeerde beweging.<br />

<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> zette verschillende communicatiekanalen en –methodes in om<br />

medewerkers te begeleiden bij de veranderingen:<br />

• 20 infosessies, waarvan 5 voor leidinggevenden en 15 voor medewerkers;<br />

• permanente infoverstrekking en bewustmaking via digitale kanalen (informatiemails<br />

en intranetpagina’s) en op papier (vakantiekaartje, verhuisbrief, mobiliteitsgids,<br />

artikels in het personeelsblad enz.);<br />

• opleidingen over informatiebeheer en opruimdagen;<br />

• geleide bezoeken aan het gebouw;<br />

• opendeurdagen;<br />

• onthaalprogramma op de verhuisdag.<br />

De leidinggevenden speelden een belangrijke rol in dit veranderproces. Via opleidingen<br />

werden zij geactiveerd als ‘verandermanager’.<br />

Nauwere contacten met stadscollega’s leiden meer en meer tot samenwerkingsverbanden.<br />

De verhuizing vergemakkelijkt initiatieven zoals een Gemeenschappelijke Aankoopcentrale,<br />

een gedeeld financieel platform en een gezamenlijk archiefbeheer en informatiebeleid.<br />

Het flexibele<br />

kantoorconcept in Den<br />

Bell stimuleert een open<br />

werkcultuur en nieuwe<br />

samenwerkingsvormen.<br />

<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> wierf 119 nieuwe medewerkers aan. Op 1 januari 2010 telde het<br />

personeelsbestand 1 033 mensen.<br />

Op 1 januari <strong>2009</strong> voerden we vier nieuwe rechtsposities in voor verschillende<br />

personeelsgroepen. We hadden behoefte aan een meer coherent personeelsstatuut.<br />

Het nieuwe statuut heft alle vroegere afzonderlijke reglementen op of integreert deze.<br />

8.4 Het financiële luik van <strong>2009</strong><br />

We keren veel geld uit aan onze klanten in de vorm van een leefloon of andere financiële<br />

tussenkomsten zoals premies, toelages … Daarnaast investeren we aanzienlijke bedragen<br />

in onze dienstverlening om een goede werking te garanderen. Uiteraard mogen we ook de<br />

dagelijkse personeels- en werkingskosten voor onze medewerkers niet vergeten.<br />

Gelukkig hebben we enkele belangrijke bronnen van inkomsten: klantenbijdragen,<br />

werkingsopbrengsten (bijvoorbeeld huurgelden en verblijfskosten van bewoners in<br />

woonzorgcentra), de stadsdotatie, bijdragen van het Stedenfonds, subsidies van hogere<br />

overheden en opbrengsten uit onder andere beleggingen.<br />

De goedgekeurde jaarcijfers van onze inkomsten en uitgaven waren nog niet beschikbaar<br />

bij het ter perse gaan van het jaarverslag. Hiervoor verwijzen we u naar onze website<br />

www.ocmw.antwerpen.be.


Mensen<br />

maken het magazine van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en het Zorgbedrijf<br />

Den Bell<br />

Hoe ziet onze nieuwe werkplek eruit?<br />

méér dan dan 9-to-5<br />

Toffen tiep<br />

die Maarten 1<br />

Erfgoedkoffer<br />

Voorwerpen uit het verleden<br />

Uit Mensen 27,<br />

editie juni <strong>2009</strong><br />

België - Belgique<br />

P.B. BC10799<br />

Afgiftekantoor: <strong>Antwerpen</strong> X<br />

‘Iedereen een stem’<br />

Door vorming bewust worden van je eigen stem<br />

Informatiemedewerker stelt <strong>OCMW</strong> voor<br />

‘Ik bots regelmatig op<br />

onwetendheid en onbegrip’<br />

<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> krijgt elke dag heel wat vragen. Soms willen scholen een<br />

bezoek brengen aan ‘het <strong>OCMW</strong>’. Of een groep maatschappelijk werkers in<br />

opleiding wil graag toelichting over hoe wij werken.<br />

Els De Bruyn, stafmedewerker Armoede en informatiemedewerker staat hen dan<br />

te woord. We keken een keertje mee over haar schouder.<br />

Nog voor de eerste vraag steekt Els<br />

zelf van wal.<br />

Els: ‘Ik startte als maatschappelijk<br />

werker in de wijk. Een leuke en<br />

boeiende job, maar ik werk toch<br />

liever met groepen. Vandaar dat ik<br />

opleidingen begon te geven bij de<br />

dienst Activering. Via een omweg<br />

als plaatselijk vormingscoördinator<br />

kwam ik vorig jaar op deze plek<br />

terecht.’<br />

Je bent stafmedewerker Armoede.<br />

Wat betekent dat?<br />

Els: ‘Ik onderhoud contacten<br />

met verenigingen waar armen<br />

het woord nemen en andere<br />

armoedeorganisaties. Dat kunnen<br />

Antwerpse verenigingen zijn, maar<br />

ook overkoepelende organisaties<br />

op Vlaams niveau. We werken<br />

bijvoorbeeld samen aan de dag van<br />

verzet tegen extreme armoede.<br />

2010 wordt trouwens het Europese<br />

jaar van verzet tegen armoede. Ook<br />

daarvoor bereiden we al een aantal<br />

acties voor.’<br />

Komt je kennis over armoede in je<br />

werk als informatiemedewerker aan<br />

bod?<br />

Els: ‘Een bredere kijk op armoede<br />

binnen <strong>Antwerpen</strong> is echt wel nodig<br />

als je het verhaal van het <strong>OCMW</strong> gaat<br />

vertellen. Als ik een praktijkverhaal<br />

breng zijn de toehoorders vaak sterk<br />

onder de indruk. Het maakt ons werk<br />

tastbaar. En het opent vaak de ogen<br />

van studenten. Ook voor mijzelf is<br />

het nuttig om voeling te houden met<br />

armoede. Ik probeer steeds de link te<br />

leggen met mijn eigen leefwereld.<br />

Als je kinderen hebt, kan je jezelf<br />

soms makkelijker inleven in bepaalde<br />

verhalen.’<br />

‘Trap de ballon stuk’<br />

We stappen een leslokaal van de<br />

Artesishogeschool binnen. Vandaag<br />

geeft Els twee gastcolleges aan<br />

eerstejaarsstudenten sociaal werk.<br />

Laptop en beamer staan klaar, nu de<br />

studenten nog.<br />

Els: ‘Iedere vraag voor info bekijk<br />

ik apart. De invalshoek van mijn<br />

presentatie wordt bepaald door<br />

wie de vraag stelt. Vandaag sta ik<br />

voor toekomstige maatschappelijk<br />

werkers. Voor hen is het belangrijk<br />

dat ze een goed beeld krijgen van de<br />

job die een maatschappelijk werker<br />

bij <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> doet. Ik pols<br />

steeds wat de verwachtingen zijn. En<br />

als ik zelf iets niet weet, steek ik eerst<br />

mijn licht op bij andere diensten.’<br />

Het leslokaal loopt matig vol voor<br />

de eerste sessie. ‘Nog wat te vroeg<br />

…’, mompelt een studente. Els<br />

verwelkomt de aanwezigen en steekt<br />

van wal. Een stukje geschiedenis, de<br />

<strong>OCMW</strong>- missie, het lokaal sociaal<br />

beleid, het organogram … het<br />

passeert allemaal de revue. En dan<br />

de vraag ‘Wie is onze voorzitter?’.<br />

Het blijft muisstil.<br />

( )<br />

Wat we precies doen<br />

is niet zo bekend<br />

Els: ‘Iedereen kent het <strong>OCMW</strong> wel.<br />

Maar wat we precies doen is niet<br />

zo bekend. Dat blijkt vaak als ik<br />

presentaties geef. Achteraf krijg ik<br />

steeds positieve reacties. Mensen<br />

krijgen een bredere kijk op onze<br />

organisatie. Het verbetert ons<br />

imago. Want ik bots toch nog vaak<br />

op onwetendheid en onbegrip door<br />

berichten in de media of door slechte<br />

ervaringen van mensen zelf of hun<br />

kennissen. Als ik daar verandering in<br />

kan brengen, geeft me dat een goed<br />

gevoel.’<br />

Op het einde van het gastcollege<br />

heeft Els nog een verrassende<br />

opdracht voor de studenten. Enkele<br />

onder hen krijgen een ballon en<br />

een koordje en een foto van een<br />

persoon in armoede. De opdracht<br />

is even simpel als geniaal: Wat<br />

is het grootste probleem van de<br />

persoon op de foto? Schrijf dat op<br />

de opgeblazen ballon, hang die aan<br />

je linkerbeen en trap de ballon zelf<br />

stuk. ‘Dat gaat niet!’, ‘Kan iemand<br />

helpen?’, ‘Moet ik dat zelf doen?’<br />

Drie luide knallen en hilariteit onder<br />

de studenten. Maar ook heel wat<br />

meer besef, merken we tijdens de<br />

nabespreking.<br />

Els: ‘Het leuke aan de oefening is<br />

dat je op een speelse manier kan<br />

aantonen wat de gevoelens zijn<br />

waarmee je als <strong>OCMW</strong>-klant of<br />

-medewerker te maken krijgt. Dat<br />

vind ik erg belangrijk voor mensen die<br />

later in een job als maatschappelijk<br />

werker stappen bij het <strong>OCMW</strong>.’<br />

De opdracht vormde de afsluiter<br />

van het eerste gastcollege. Tijdens<br />

de leswissel spreek ik even een<br />

studente aan. Wat vond zij van de<br />

presentatie?<br />

Hanna: ‘Ik verwachtte een saaie<br />

uiteenzetting. Het <strong>OCMW</strong> heeft<br />

niet zo’n goed imago, ook niet<br />

onder studenten. Het verhaal dat<br />

Els bracht geeft toch een beter<br />

beeld. De verhalen uit de praktijk en<br />

de interactie maakte het een stuk<br />

leuker …’<br />

Terug op kantoor informeren we bij<br />

Els wat de plannen zijn voor de rest<br />

van <strong>2009</strong>.<br />

Els: ‘Dit najaar breng ik vier<br />

presentaties voor leerkrachten uit<br />

het Stedelijk onderwijs. Het gaat in<br />

totaal over zo’n 120 personen. Ik leg<br />

hen uit wat het <strong>OCMW</strong> doet en speel<br />

een leefloonspel met hen. Vaak zijn<br />

leerkrachten heel goed in wat ze<br />

doen, maar stopt hun kennis aan<br />

de schoolpoort. In wijken waar veel<br />

kansarmen wonen is het nodig om<br />

meer te weten over de buurt waar je<br />

leerlingen vandaan komen. En verder<br />

blijf ik mijzelf en anderen informeren<br />

over het <strong>OCMW</strong>. <strong>Antwerpen</strong> is<br />

groot … de uitdaging om het <strong>OCMW</strong><br />

juist en positief bekend te maken<br />

minstens even groot!’


9. Locaties<br />

Centraal bestuur<br />

Administratieve zetel Lange Gasthuisstraat 33 2000 ANTWERPEN tel. 03 338 26 11<br />

Administratieve diensten Lange Gasthuisstraat 30 -<br />

32 - 33 - 35 - 37 - 39<br />

2000 ANTWERPEN tel. 03 338 26 11<br />

Administratieve diensten Den Bell<br />

Francis Wellesplein 1<br />

2018 ANTWERPEN tel. 03 338 26 11<br />

Sociale centra<br />

Arena Boekenberglei 128 2100 DEURNE tel. 03 292 33 40<br />

Arena, afd. Groenenhoek C. Van Reethstraat 10 2600 BERCHEM tel. 03 292 33 40<br />

Berchem Grotesteenweg 148 2600 BERCHEM tel. 03 338 49 00<br />

Coevelt Coeveltstraat 6 2100 DEURNE tel. 03 292 81 00<br />

Dam Marnixstraat 14 2060 ANTWERPEN tel. 03 292 35 00<br />

Dam, afd. Luchtbal Canadalaan 158 bus 1 2030 ANTWERPEN tel. 03 292 81 50<br />

De Balans Lange Batterijstraat 14 2018 ANTWERPEN tel. 03 242 91 20<br />

De Fontein Fonteinstraat 33 2140 BORGERHOUT tel. 03 270 07 40<br />

De Oever Oever 13 2000 ANTWERPEN tel. 03 206 09 50<br />

De Vondel Boerhaavestraat 20 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 08 60<br />

De Wilg Boerhaavestraat 20 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 08 40<br />

Ekeren Groot Hagelkruis 146 2180 EKEREN tel. 03 545 09 70<br />

Ekeren, afd. De Reiger Antwerpsebaan 140 2040 BERENDRECHT tel. 03 568 38 29<br />

Hoboken Cdt. Weynsstraat 165 2660 HOBOKEN tel. 03 830 70 30<br />

Kyle Sint-Bernardsesteenweg 183 2020 ANTWERPEN tel. 03 338 50 00<br />

Linkeroever Halewijnlaan 86A 2050 ANTWERPEN tel. 03 292 30 20<br />

Merksem Elfnovemberstraat 57 2170 MERKSEM tel. 03 641 88 20<br />

Plein Lamorinièrestraat 137 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 83 30<br />

Potvliet Pothoekstraat 102 2060 ANTWERPEN tel. 03 292 84 10<br />

Seefhoek Lange Zavelstraat 78 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 38 40<br />

Stenenbrug Fonteinstraat 33 2140 BORGERHOUT tel. 03 270 95 27<br />

Veemarkt Zwartzustersstraat 21 2000 ANTWERPEN tel. 03 292 35 60<br />

Wilrijk Jules Moretuslei 330 2610 WILRIJK tel. 03 820 93 70<br />

Zurenborg Steenbokstraat 1 2018 ANTWERPEN tel. 03 286 42 10<br />

Dienst Activering Tuinbouwstraat 8 2018 ANTWERPEN tel. 03 637 56 00<br />

Dienst Activering –<br />

Opleiding Nederlands<br />

Kwekerijstraat 82 2140 BORGERHOUT tel. 03 270 31 10<br />

Bedrijvencentrum PAX Lange Dijkstraat 68-70 2060 ANTWERPEN tel. 03 201 66 50<br />

75


Meubelhal en sociale<br />

Lange Dijkstraat 68-70 2060 ANTWERPEN tel. 03 201 66 50<br />

76 superette PAX<br />

77<br />

Binnenste Buiten De Bosschaertstraat 54 2020 ANTWERPEN tel. 03 238 98 93<br />

Dienst Budgetbeheer Antwerpsesteenweg 167 2660 HOBOKEN tel. 03 820 18 60<br />

Dienst<br />

Schuldbemiddeling<br />

Antwerpsesteenweg 167 2660 HOBOKEN tel. 03 820 18 50<br />

Energiecel Antwerpsesteenweg 167 2660 HOBOKEN tel. 03 820 18 30<br />

Sociale restaurants<br />

De 7 Schaken Van Schoonhovenstraat 82 2060 ANTWERPEN tel. 03 226 09 77<br />

De Pollepel Onderwijsstraat 13 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 33 42<br />

Foyer De Stroming Nationalestraat 111 2000 ANTWERPEN tel. 03 220 16 64<br />

Bakboord Ernest Claesstraat 5 2050 ANTWERPEN tel. 03 253 19 99<br />

Aanspreekpunten<br />

gezondheid<br />

Sociaal steunpunt<br />

gezondheid Noord<br />

Schoolstraat 14 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 33 44<br />

Sociaal steunpunt<br />

gezondheid Kiel<br />

De Bosschaertstraat 4 2020 ANTWERPEN tel. 03 338 50 70<br />

Dagcentrum De Ridder Sint-Andriesplaats 25 2000 ANTWERPEN tel. 03 238 97 17<br />

Dagcentrum De Vinken Lange Lozanastraat 60-62 2018 ANTWERPEN tel. 03 237 71 64<br />

Consultatiebureau voor<br />

Geestesgezondheid<br />

Steenbokstraat 1<br />

2018 ANTWERPEN tel. 03 287 01 80<br />

Sociale woningen<br />

‘t Dokske Min. Schollaertstraat 22 /<br />

Heirmanstraat 50<br />

2170 MERKSEM tel. 03 620 18 01<br />

Belegstraat Belegstraat 54 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50<br />

Broederminstraat Broederminstraat 45 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50<br />

De Clampaert Matigheidstraat 2-8 / Spaarstraat<br />

1-7 / Schoolstraat<br />

10-12 / Onderwijsstraat 11<br />

2060 ANTWERPEN<br />

De Keizer Spaarstraat 2-6 / Fr. De<br />

Cortstraat 1-5 / Schoolstraat<br />

8 / Onderwijsstraat 3<br />

2060 ANTWERPEN<br />

De Krekel Krekelstraat 8 2660 HOBOKEN<br />

De Mane II Lange Batterijstraat 10-14 /<br />

Balansstraat 17-19<br />

2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50<br />

Sociale woningen vervolg<br />

De Perel Matigheidstraat 18-38 /<br />

Spaarstraat 17-37 /<br />

Onderwijsstraat 10 /<br />

Boerhaavestraat 9<br />

2060 ANTWERPEN<br />

De Rape Raapstraat 25 /<br />

Lange Noordstraat 10<br />

2000 ANTWERPEN<br />

De Schinde Schoonbroek 144 2180 EKEREN<br />

De Violieren Violetstraat 55 /<br />

Korte Beeldekensstraat 9<br />

2060 ANTWERPEN<br />

De Welkom Wilgenstraat 26 2060 ANTWERPEN<br />

Essenhof II Dambruggestraat 308 /<br />

Trapstraat 17 /<br />

Essenstraat 10-14<br />

2060 ANTWERPEN tel. 03 201 21 90<br />

Harincrode Prof. Claraplein 4 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 37 30<br />

Lange Batterijstraat Lange Batterijstraat 1/97 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50<br />

Leeuwerik Leeuwerikstraat 5 /<br />

Lange Kievitstraat 110<br />

2018 ANTWERPEN<br />

Noordschippersdok Noordschippersdok / Rupelstraat<br />

/ Twee Netenstraat<br />

2060 ANTWERPEN<br />

Van Straelenhof J. De Boeckstraat 1 /<br />

Van Aertselaerstraat 21<br />

2170 MERKSEM tel. 03 292 62 80<br />

Zwijgerstraat Zwijgerstraat 9 2000 ANTWERPEN<br />

Crisiswoningen Leopold De Waelstraat 23 2000 ANTWERPEN<br />

Steenbergstraat 24 2000 ANTWERPEN<br />

Grétrystraat 43 2018 ANTWERPEN<br />

Woningen voor<br />

andersvaliden Romanza<br />

Nursinghome<br />

De Notelaar<br />

Klaproosstraat 74 2610 WILRIJK<br />

Vredestraat 93 2600 BERCHEM tel. 03 285 30 00<br />

Inloopcentrum De Vaart Provinciestraat 32 2018 ANTWERPEN tel. 03 234 07 50<br />

Nachtopvang De Biekorf Dambruggestraat 304 2060 ANTWERPEN tel. 03 232 08 24<br />

Pension Van<br />

Schoonhoven<br />

Van Schoonhovenstraat 80 2060 ANTWERPEN tel. 03 232 87 95<br />

Maagdenhuismuseum Lange Gasthuisstraat 33 2000 ANTWERPEN tel. 03 338 26 20<br />

Socio-cultureel centrum<br />

Elzenveld<br />

Lange Gasthuisstraat 33 2000 ANTWERPEN tel. 03 202 77 04


januari februari maart april mei juni<br />

1 januari <strong>2009</strong>:<br />

officiële start<br />

Zorgbedrijf<br />

<strong>Antwerpen</strong>.<br />

Opening rusthuis<br />

Residentie<br />

Lichtenberg en<br />

80 81<br />

gerenoveerde<br />

serviceflats De<br />

Fontein.<br />

Invoeren nieuwe<br />

uurregelingen voor<br />

de personeelsleden.<br />

Goedkeuring<br />

voorontwerp en<br />

financieel plan<br />

IGLO-project.<br />

Beslissing om de<br />

samenwerking<br />

met Levanto - Klus<br />

en Verhuis uit te<br />

breiden.<br />

Feestweek in<br />

dienstencentrum<br />

Victor de Bruyne.<br />

Uitbreiding<br />

WijkNet Aandacht<br />

voor Senioren.<br />

Start grote<br />

schoonmaakploeg.<br />

Opstart<br />

pilootproject<br />

SeniorComfort@<br />

home en eerste<br />

installaties.<br />

Invoeren flexibelere<br />

uren voor<br />

klanten van de<br />

Thuiszorg.<br />

Afsluiting contract<br />

voor de bouw van<br />

500 serviceflats en<br />

3 dienstencentra<br />

op vier locaties:<br />

Linkeroever (IGLO),<br />

Gallifort en Silsburg<br />

in Deurne.<br />

juli augustus september oktober november december<br />

De budgetopmaak gebeurt voortaan<br />

op een andere manier.<br />

Mexicaanse griep:<br />

plan van aanpak<br />

voor dienstverleningsgarantie<br />

aan de klant.<br />

Bouwprojecten:<br />

start renovatie<br />

serviceflats Hoge<br />

Weg en Fontein B.<br />

Opstart 24-uurzorgsteunpunt.<br />

Organisatie<br />

studiedag woon-<br />

zorgzones.<br />

Goedkeuring<br />

voor verbouwing<br />

dienstencentrum<br />

Victor De Bruyne.<br />

Week van de<br />

Smaak en Week<br />

van de Senior.<br />

Dienstencentrum<br />

Hof ter Beke bestaat<br />

25 jaar.<br />

Zorg- en welzijnsbeurs<br />

in Merksem.


82 83<br />

1.<br />

Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong>:<br />

een warme thuis voor<br />

Antwerpse senioren<br />

1. Een warme thuis voor Antwerpse senioren<br />

De meeste mensen wonen het liefst zo lang mogelijk in hun eigen woning. Het<br />

Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> speelt hier op verschillende manieren op in. Senioren kunnen alle<br />

soorten hulp krijgen en beslissen op elk moment wanneer, waar en hoe dit gebeurt. Wij<br />

helpen hen hierbij.<br />

De dienstencentra, thuiszorgdiensten en woonzorgcentra ondersteunen de senioren<br />

in hun dagelijks leven. In elke wijk van de stad zijn er diensten van het Zorgbedrijf<br />

<strong>Antwerpen</strong> waar senioren en hun familie terechtkunnen.<br />

Ook voor mantelzorgers zijn we er. Want voor iemand zorgen is niet evident. We bieden<br />

hen een helpende hand en geven nuttige tips.<br />

Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> biedt tal van mogelijkheden om senioren zo lang mogelijk<br />

zelfstandig te laten wonen: een personenalarmtoestel, poetshulp, dagverzorging,<br />

nachtopvang, woonzorgcentra …Het is een totaalaanbod. En dat maakt het een stuk<br />

gemakkelijker.<br />

1.1 Voor wie<br />

Duizenden Antwerpse senioren deden in <strong>2009</strong> een beroep op een of meerdere diensten van<br />

het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong>.<br />

• Meer dan 2 500 mensen kregen gezinszorg. In 3 000 huishoudens verleenden we<br />

poetshulp (met of zonder dienstencheques).<br />

• In de 40 dienstencentra serveerden we bijna 450 000 warme maaltijden aan de<br />

bezoekers. Meer dan 600 000 keer maakten ze gebruik van de ter plaatse aangeboden<br />

diensten.<br />

• 400 klanten kregen in <strong>2009</strong> een personenalarmtoestel.<br />

• Ongeveer 100 zorgbehoevenden kregen nachtzorg.<br />

• 1 000 residenten vonden dit jaar een warme thuis in een woonzorgcentrum.


1.2 Onze hulp<br />

1.3 De klantendienst: een duidelijk aanspreekpunt voor de klant<br />

84 85<br />

Bij het ouder worden neemt de zorgbehoefte vaak toe. Senioren krijgen bij het Zorgbedrijf<br />

Klanten die van een nieuwe of bijkomende vorm van hulp gebruik wilden maken, moesten<br />

<strong>Antwerpen</strong> zorg op maat via een zorg- en woontraject met klantenbegeleiding. We bieden<br />

in het verleden telkens een nieuwe aanvraag doen of zich opnieuw registreren bij een<br />

daarin de volgende diensten aan:<br />

andere dienst. Dit was niet gebruiksvriendelijk. Daarom zette het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> in<br />

<strong>2009</strong> de eerste stappen naar de oprichting van één klantendienst.<br />

Zorg<br />

lokale dienstencentra<br />

ondersteuning door mantelzorg<br />

vervoer<br />

klus en verhuis<br />

thuiszorg<br />

thuisverpleging<br />

PASplus<br />

nachtzorg<br />

Zelfstandige senior<br />

Wonen<br />

woningaanpassingen en hulpmiddelen<br />

serviceflats<br />

dagverzorgingcentra<br />

kortverblijf<br />

zorgflats<br />

Zorgbehoevende senior<br />

woonzorgcentra<br />

Het is de bedoeling dat iedere klant voortaan slechts één aanspreekpunt heeft dat hem<br />

doorheen zijn zorgtraject helpt: van thuisdiensten gebruiken, over het verhuizen naar een<br />

serviceflat tot wonen in een woonzorgcentrum.<br />

Als eerste stap reorganiseerden we in <strong>2009</strong> de thuiszorgdiensten. Maatschappelijk werkers<br />

werden klantbegeleiders of teamcoaches. De klantbegeleider helpt klanten op weg bij het<br />

maken van de juiste en meest passende keuze uit het zorgaanbod. De teamcoach staat in<br />

voor het plannen van de zorgverlening aan de klant.<br />

In de toekomst<br />

heeft de klant één<br />

aanspreekpunt.


1.4 De lokale dienstencentra<br />

Mee’leven’ met de wijk en voelen wat er omgaat in de buurt is belangrijk. Elk jaar werken<br />

86<br />

Het lokaal dienstencentrum is een ontmoetingsplaats voor senioren. Het is voor hen het<br />

de centra mee aan straatfeesten, de lentepoets, Buurt aan de beurt en andere activiteiten<br />

die ze samen met het district en scholen uit de omgeving en buurtverenigingen<br />

87<br />

aanspreekpunt in de wijk. Ze kunnen er:<br />

organiseren.<br />

• informatie krijgen;<br />

• onze hulpverlening aanvragen;<br />

• hulp krijgen bij hun administratie en bij dagelijkse activiteiten.<br />

Maar daarnaast is het ook een plaats waar ze:<br />

• gezelligheid vinden en mensen ontmoeten;<br />

• creatief bezig zijn;<br />

• vrijwilligerswerk kunnen doen;<br />

• ’s middags warm kunnen eten;<br />

• een opleiding of cursus volgen;<br />

• aan sport en beweging doen;<br />

• biljarten, sjoelen of petanquen.<br />

Onze 40 dienstencentra organiseren bruisende activiteiten. Ze volgen ook de laatste<br />

trends. Zumba, de Wii-spelletjes, salsadansen, relaxatie- en meditatietraining, computer-<br />

en kooklessen behoren tot het aanbod.<br />

In informatiesessies worden onderwerpen behandeld zoals dementie, pensioen,<br />

belastingen, ergonomie ...<br />

Het lokaal<br />

dienstencentrum is een<br />

ontmoetingsplaats voor<br />

senioren.<br />

Extra aandacht voor kwetsbare senioren<br />

Het WijkNet Aandacht voor Senioren spoort kwetsbare senioren op. Het is een netwerk dat<br />

in verschillende wijken van de stad actief is. Een WijkNetwerker is het aanspreekpunt voor<br />

senioren die zorgvragen hebben, ondersteuning kunnen gebruiken en die (meer) sociale<br />

contacten willen. De Uitvalbasis van de wijknetwerker is het lokale dienstencentrum.<br />

De WijkNetwerker gaat bij mensen langs om na te gaan welke vragen, noden of behoeften<br />

zij hebben. Hij informeert ze over het lokale hulp- en dienstverleningsaanbod en<br />

ondersteunt in de zoektocht naar de juiste diensten en mensen. De WijkNetwerkers doen<br />

dit samen met vrijwilligers, actieve buren en vrijwilligersorganisaties.<br />

We stelden een groep van nieuwe vrijwilligers samen om eenzame senioren gezelschap<br />

te houden. Vrijwilligers van de vroegere werking Aandacht voor Senioren namen we op<br />

in de nieuwe, wijkgestuurde werkwijze. Dit betekende de aanloop naar een volwaardig<br />

wervings-, vormings- en waarderingsbeleid voor vrijwilligers van het Zorgbedrijf<br />

<strong>Antwerpen</strong>.<br />

De werking is wijkgericht. De WijkNetwerkers ontplooiden vele plaatselijke initiatieven. Zo<br />

was er een pilootproject in Merksem voor senioren waarvan de partner recent is overleden.<br />

In Berchem lanceerde men ‘Koffiemomenten’. Het zijn laagdrempelige onthaalmomenten<br />

die nieuwe senioren vlot over de drempel van het dienstencentrum doen stappen. De<br />

WijkNetwerker van Hoboken startte met het initiatief ‘De Wegel’ waarbij vrijwilligers<br />

eenzame senioren wekelijks opbellen voor een praatje. Ook in andere wijken en districten<br />

werden acties opgezet.<br />

Hulpverlening in de dienstencentra:<br />

De dienstverlening steeg met 5 % ten opzichte van 2008:<br />

• 618 720 keer gebruik van bad, was- en kapsalon en pedicure.<br />

• 448 982 warme maaltijden.<br />

• 13 513 recreatieve en 10 438 vormende activiteiten.


1.5 Vervoer van a naar z<br />

1.6 Thuishulp<br />

88<br />

De Vervoerdienst organiseert wijkvervoer voor klanten die naar de dienstencentra en de<br />

Mensen die het moeilijk hebben met het huishouden en de persoonlijke verzorging kunnen<br />

89<br />

dagverzorgingscentra gaan. Daarnaast hebben we een Minder Mobielen Centrale waar<br />

gebruikmaken van onze gezinszorg. Onze poetsdienst helpt bij het schoonmaken van de<br />

mensen terechtkunnen voor persoonlijk vervoer naar familie, de dokter, de winkel … De<br />

woning. Bij zwaar of uitzonderlijk poetswerk schiet een speciaal team in actie. We kregen<br />

Minder Mobielen Centrale werkt met vrijwillige chauffeurs.<br />

immers steeds meer vragen voor taken die niet in het ‘gewone’ dienstenpakket zaten. De<br />

nieuwe ploeg doet zwaarder en groter poetswerk zoals:<br />

Vervoer:<br />

• De Vervoerdienst bracht 24 729 keer mensen naar hun bestemming.<br />

• De Minder Mobielen Centrale deed 8 572 ritten.<br />

Wijkvervoer brengt<br />

klanten naar de<br />

dienstencentra en de<br />

dagverzorgingscentra.<br />

En terug thuis<br />

natuurlijk.<br />

• een kelder, zolder of garage opruimen;<br />

• in- en uitpakken bij een verhuizing;<br />

• leefruimtes schoonmaken als mensen langere tijd afwezig waren<br />

(bijvoorbeeld door een opname in een ziekenhuis).<br />

De ‘grote schoonmaakploeg’ startte in Borgerhout en Berchem, maar door het grote<br />

succes breidde ze haar werking uit naar alle districten.<br />

ErgoWoonAdvies<br />

Trappen op- en afgaan, een bad nemen, de rolluiken sluiten … zijn dagelijkse handelingen<br />

die sommige senioren moeite kosten. Maar er bestaan handige hulpmiddelen voor.<br />

Een ergotherapeut kan de mensen thuis praktische tips en advies geven over deze<br />

hulpmiddelen. Een dienst ErgoWoonadvies richt zich op senioren die:<br />

• op een wachtlijst staan van een woonzorgcentrum;<br />

• naar een dagverzorgingscentrum of een centrum voor kortverblijf gaan;<br />

• een beroep doen op de thuisverpleging in Deurne.<br />

Onze poetsdienst helpt<br />

bij het schoonmaken<br />

van de woning. Bij<br />

zwaar of uitzonderlijk<br />

poetswerk schiet een<br />

speciaal team in actie.


De ergotherapeuten leren juiste handelingen aan of tonen hoe je een hulpmiddel zoals een<br />

1.7 Wonen met zorg<br />

90 wandelstok, rollator, traplift … gebruikt. Dit verbetert de kwaliteit van wonen en leven.<br />

In een dagverzorgingscentrum kunnen senioren die veel zorgen nodig hebben overdag<br />

91<br />

We voeren deze dienstverlening uit in samenwerking met de ergotherapeuten van de<br />

terecht. Het gaat over senioren met dementie, incontinentie, verlamming … We maken<br />

ziekenfondsen.<br />

hun verblijf zo aangenaam mogelijk door allerlei activiteiten te organiseren.<br />

Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> heeft twee dagverzorgingscentra waar plaats is voor 15<br />

Nachtzorg<br />

personen. Dit zijn aparte afdelingen binnen een woonzorgcentrum.<br />

Ook nachtzorg helpt zwaar zorgbehoevende personen: dementerende senioren, chronisch<br />

zieken en mensen in een palliatieve zorgsituatie. Het betekent vooral een verlichting en<br />

ondersteuning voor de mantelzorger. Per klant proberen we twee à drie nachten per week<br />

zorg te geven, ook in het weekend.<br />

Nachtzorg biedt:<br />

• de aanwezigheid thuis door een verzorgende;<br />

• ’s nachts begeleiding door een vrijwilliger;<br />

• tijdelijke opvang buitenshuis in een centrum voor kortverblijf of op een<br />

palliatieve eenheid.<br />

Thuishulp:<br />

• 2 516 klanten kregen 375 271 uren gezinszorg. Dit betekent 30 % meer<br />

klanten dan in 2008.<br />

• 2 013 klanten kregen 157 639,25 uren poetshulp met dienstencheques.<br />

• 979 klanten kregen 70 948,25 uren reguliere poetshulp. Dit betekent<br />

een daling tegenover 2008 omdat we klanten stimuleren om met<br />

dienstencheques te betalen.<br />

• 213 klanten kregen 8 489 warme maaltijden aan huis geleverd.<br />

• De grote schoonmaakploeg kreeg 81 aanvragen.<br />

• Thuisverpleegkundigen verzorgden 1 147 patiënten en deden<br />

193 986 huisbezoeken.<br />

• 409 nieuwe klanten kregen personenalarmsystemen (PAS). Dit grote<br />

aantal is te verklaren door het plaatsen van toestellen in de serviceflats<br />

in het kader van het project Senior.comfort@home 24u-zorgsteunpunt<br />

(zie verder). In totaal doen 592 klanten een beroep op een PAS.<br />

• 491 senioren deden een aanvraag voor woningadvies van een<br />

ergotherapeut.<br />

Kortverblijf<br />

Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> werkt samen met twintig partners uit de thuiszorg en de<br />

residentiële opvang om dit te kunnen aanbieden.<br />

Een centrum voor kortverblijf kan senioren opvangen die tijdelijk extra zorgen nodig<br />

hebben. Dat kan om sociale redenen zijn, om hulpverleners gedurende een korte periode<br />

te ontlasten of te ondersteunen of om een vakantieperiode van de mantelzorgers te<br />

overbruggen. De opvang is voorzien in een woonzorgcentrum.<br />

Zorgflats<br />

We beschikken over een aantal zorgflats. Zo’n flat ligt naast een woonzorgcentrum.<br />

Senioren kunnen hier als koppel wonen als:<br />

• een van de partners zorgbehoevend is;<br />

• ze niet langer voor elkaar kunnen zorgen;<br />

• ze graag samen willen blijven wonen.<br />

Het Zorgbedrijf<br />

<strong>Antwerpen</strong> heeft 2 482<br />

serviceflats. Dat zijn<br />

comfortabele en veilige<br />

woningen voor senioren.<br />

De flats liggen bijna<br />

altijd in de buurt van<br />

een dienstencentrum.


92<br />

Het gebouw met de zorgflats heeft een eigen ingang. Het ligt naast het woonzorgcentrum<br />

waardoor het personeel ook een aparte ‘zorg-ingang’ heeft. Bewoners hebben altijd<br />

toegang tot de diensten van het woonzorgcentrum.<br />

Wonen met zorg:<br />

93<br />

Woonzorgcentra<br />

Zorgbehoevende senioren die 24 uur per dag zorg nodig hebben en voor wie mantelzorg en<br />

professionele thuiszorg niet meer voldoende zijn, krijgen een nieuwe thuis in een van onze<br />

woonzorgcentra. De bewoners worden er omringd met de beste zorgen.<br />

Bewoners en personeelsleden zitten niet stil. Er is ruime aandacht voor animatie en<br />

activiteiten zoals:<br />

• optredens;<br />

• quizzen;<br />

• zoektocht;<br />

• mosselfeest;<br />

• uitstappen;<br />

• tentoonstellingen;<br />

• opendeurdagen.<br />

In heel wat woonzorgcentra startten kleinschalige projecten.<br />

In woonzorgcentrum Bloemenveld begon ‘Ons Fornuis’. Dit liep in samenwerking met<br />

Sodexo. Het wil vaste eetgewoontes doorprikken en het eten gezelliger, huislijker en<br />

smakelijker maken. Door de aangepaste kleding van het personeel, servies, tafellakens en<br />

stoffen servetten kregen bewoners het gevoel klant in een restaurant te zijn.<br />

Ook woonzorgcentrum Monnikenhof bevorderde de gezelligheid door aangepaste decoratie<br />

en schilderwerken.<br />

In residentie Lichtenberg kunnen leerlingen van het Onze Lieve Vrouwencollege<br />

stagelopen. Hierdoor krijgen zij meer inzicht in het werkelijke leven in een<br />

woonzorgcentrum. Ze zien hoe het is om ouder te worden en om met andere bewoners<br />

samen te leven. Deze wereld is voor veel leerlingen vrij onbekend.<br />

• In <strong>2009</strong> kregen we 67 aanvragen voor dagopvang. In 2008 waren er dat<br />

nog maar 17. De stijging wordt verklaard door het succes van de<br />

dagverzorging in woonzorgcentrum De Goede Tijd in Deurne.<br />

• We boden 7 081 uren nachtzorg bij 108 klanten.<br />

• 91 mensen konden terecht voor kortverblijf in een van onze<br />

woonzorgcentra.<br />

• We heetten 1 069 nieuwe bewoners welkom in een woonzorgcentrum.<br />

In totaal bieden we er aan 2 705 senioren woongelegenheid aan.<br />

Vertrekken uit een<br />

vertrouwde omgeving<br />

is een hele opgave.<br />

Daarom zet het<br />

Zorgbedrijf zich elke dag<br />

in om de bewoners van<br />

een woonzorgcentrum<br />

een zo goed mogelijk<br />

thuisgevoel te geven.


94<br />

‘Bedankt. Graag gedaan!’<br />

<strong>Antwerpen</strong>aars die elkaar helpen. Dat is wat een stad mooi maakt!<br />

In samenwerking met de regionale televisiezender ATV, de Gazet van <strong>Antwerpen</strong> en<br />

de stad <strong>Antwerpen</strong> voerden het <strong>OCMW</strong> en het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> de campagne<br />

‘Bedankt. Graag Gedaan’. Hiermee zetten we de vele initiatieven van het sociaal<br />

beleid Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> in de kijker. Verhalen van klanten en burgers die iemand<br />

bedanken gaven het sociaal beleid een gezicht.<br />

BEDANKT. GRAAG GEDAAN<br />

“Ik reed al vier keer<br />

de wereld rond voor anderen”<br />

Wil u iemand bedanken? De Nieuwe <strong>Antwerpen</strong>aar zorgt voor de<br />

taart. Schrijf naar taart@stad.antwerpen.be<br />

Ik ben 69 jaar en sukkel met mijn gezondheid. Ik kan niet meer<br />

met de auto rijden. Leonard, vrijwilliger bij de Minder Mobiele<br />

Centrale, vervoert me al jaren naar mijn afspraken. Hij is stipt,<br />

rekent de kortste route uit, luistert en is altijd klaar om te helpen. Hij<br />

verdient een bedankje voor al die moeite.<br />

Francine De Jonghe, Deurne<br />

4 I De Nieuwe <strong>Antwerpen</strong>aar<br />

Leonard: “Mijn allereerste rit voor de Minder Mobiele Centrale was<br />

op 8 juni 1994. Sindsdien heb ik er al 7 000 ritten opzitten ofwel 162<br />

500 kilometer. Ik reed al vier keer de wereld rond om anderen te<br />

vervoeren. En ik doe het nog steeds even graag omdat er een vriendschap<br />

ontstaat met de mensen die je vervoert. Ik ben 82 en zal dit<br />

blijven doen tot ik het niet meer kan.”<br />

wist je<br />

dat?<br />

Uit De Nieuwe<br />

<strong>Antwerpen</strong>aar 6,<br />

editie september <strong>2009</strong><br />

25 vrijwilligers van de Minder Mobiele Centrale zetten<br />

zich wekelijks in voor 430 personen.<br />

■ Minder Mobiele Centrale<br />

in alle dienstencentra of op tel. 03 360 43 21<br />

DNA06_04-5-6_taart-lezersbrieven.indd 4 24/08/09 16:31<br />

Foto: Cuauhtémoc Garmendia Alfaro


96 97<br />

2.<br />

Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong>:<br />

werken aan projecten<br />

en zorgvernieuwing<br />

2. Werken aan projecten en zorgvernieuwing<br />

De toenemende vergrijzing van de bevolking brengt nieuwe uitdagingen met zich mee.<br />

Het profiel van de senioren vandaag is niet hetzelfde als dat van twintig jaar geleden.<br />

De context waarin mensen ouder worden evolueert continu. Dit alles beïnvloedt de<br />

levenskwaliteit van oudere mensen. Drie levensgebieden zijn hierbij cruciaal: wonen,<br />

welzijn (inclusief integratie en participatie) en gezondheid.<br />

Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> speelt in op de behoeften van de klanten. We sturen het<br />

aanbod regelmatig bij en moderniseren onze diensten. In <strong>2009</strong> bouwden we bestaande<br />

en succesvolle diensten verder uit, maar we startten ook een aantal nieuwe projecten<br />

op.<br />

2.1 Studiedag woon-zorgzones: van idee naar uitvoering<br />

In oktober <strong>2009</strong> organiseerde het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> samen met het Hoger Instituut<br />

voor de Arbeid, de Katholieke Universiteit Leuven en <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> een studiedag over<br />

woonzorgzones. Een ‘woonzorgzone’ is een gebied waarin wonen en zorg zo goed mogelijk<br />

op elkaar zijn afgestemd. Tijdens de studiedag bespraken 125 deelnemers ervaringen uit de<br />

praktijk. Het concept van de woonzorgzones werd kritisch onder de loep genomen, onder<br />

andere via vragen tijdens een beleidsdebat.<br />

2.2 Senior.Comfort@home<br />

Technologie speelt een belangrijke rol in onze maatschappij. Het kan op verschillende<br />

manieren ook het zorgproces ondersteunen. Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> begon een<br />

experimenteel technologieproject voor serviceflats, waarbij de flats worden ingericht met:<br />

• een personenalarmsysteem;<br />

• een passief alarmsysteem dat bewegingen, gas, vochtigheid en temperatuur vaststelt;<br />

• een systeem om deuren op afstand te bedienen;<br />

• een systeem dat de gezondheidstoestand van de klant in beeld brengt en vervolgens<br />

een aantal parameters zoals gewicht, bloeddruk en glucosegehalte draadloos<br />

doorstuurt naar een alarmcentrale of de huisarts;<br />

• een communicatiesysteem waarmee de bewoners contact kunnen maken met een<br />

alarmcentrale, familie of buren.


2.3 Kamerzorg neemt taken over van verpleegkundigen<br />

2.5 Opsporen en behandelen van verkeerde voedingspatronen<br />

98 en verzorgers<br />

We onderzoeken de zelfredzaamheid van klanten die een beroep doen op de diensten<br />

99<br />

Verpleegkundigen en verzorgers zijn moeilijk te vinden. De behoefte van senioren aan zorg<br />

neemt echter toe. Hierdoor is het takenpakket van verpleegkundigen en verzorgers de<br />

afgelopen jaren erg uitgebreid. Zij moeten ook taken opnemen die niet tot hun kerntaak<br />

behoren. Daarom zijn er nu ‘kamerzorgers’ in dienst. Zij:<br />

van thuiszorg en thuisverpleging. Maar we kijken ook verder, bijvoorbeeld naar verdoken<br />

voedingsproblemen. Mensen met foute eetgewoontes krijgen vaak gezondheidsproblemen.<br />

Daarom analyseert een diëtiste de eetgewoonten van de klant. Wanneer er sprake is van<br />

een verkeerd voedingspatroon, stelt zij een voedingsplan op. We brengen de huisarts<br />

hiervan op de hoogte. De thuiszorgmedewerker is mee verantwoordelijk dat de klant het<br />

• onderhouden de kamer;<br />

voedingsplan volgt en biedt de nodige ondersteuning.<br />

• maken het bed op;<br />

• verversen de handdoeken;<br />

• hangen de kledij op in de kast;<br />

• houden de kasten op orde;<br />

• voorzien in drinkwater.<br />

Verpleegkundigen en verzorgers kunnen zich opnieuw meer focussen op hun kerntaken.<br />

Voor de bewoner betekent het meer rust want er komen minder verschillende<br />

medewerkers in de kamer.<br />

Het pilootproject ‘Kamerzorg’ startte in juni in vier woonzorgcentra.<br />

2.4 24-uurzorgsteunpunt<br />

Het 24-uurzorgsteunpunt is bedoeld voor kwetsbare thuiswonende senioren die geen of<br />

een te klein sociaal netwerk hebben. Wie een personenalarmsysteem nodig heeft, kan in<br />

dat geval geen buur, familielid of mantelzorger opgeven als contactpersoon. Medewerkers<br />

van het 24-uurzorgsteunpunt nemen die rol dan op zich van. Maar ook voor andere klanten<br />

kan het steunpunt een hulp betekenen, bijvoorbeeld in geval van vakantie of ziekte van<br />

een contactpersoon.<br />

Serviceflatbewoners kunnen gebruikmaken van een alarm waardoor ze in contact<br />

komen met een alarmcentrale. Vragen voor hulp of bijstand komen nu terecht bij het<br />

24-uurzorgsteunpunt. Zo vermijden we dat klanten onnodig een beroep doen op een<br />

ambulance.<br />

Senioren nemen vaak contact op met een huisarts voor kleinere, niet-medische<br />

zorgvragen. Zo’n vragen kan de huisarts nu ook doorgeven aan het steunpunt. Dit aanbod<br />

is er voorlopig alleen in het district Wilrijk.<br />

Bij de klanten van<br />

de thuiszorg kijken<br />

we naar verdoken<br />

voedingsproblemen.


2.6 Een zorgstrategisch plan<br />

100 101<br />

Het zorgstrategisch plan is richtinggevend voor het sociaal beleid van het Zorgbedrijf<br />

<strong>Antwerpen</strong>. Het legt onder meer prioriteiten vast op het vlak van renovatie- en<br />

bouwwerken. Het heeft tot doel om van elke wijk een ‘levensloopbestendige wijk’ te<br />

maken. Dit betekent dat in een wijk alle zorgvoorzieningen aanwezig zijn en dat elke<br />

<strong>Antwerpen</strong>aar kan beschikken over een aangepaste woning of woon-zorgvorm in functie<br />

van zijn leefstijl.<br />

Om de voorzieningen te kunnen uitbouwen vroeg het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />

investeringssubsidies aan bij het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden<br />

Aangelegenheden (VIPA). Het fonds verleent financiële steun aan welzijns- en<br />

gezondheidsorganisaties die infrastructuurwerken willen uitvoeren.<br />

Het plan werd eind januari <strong>2009</strong> goedgekeurd. Hierdoor kunnen we in de toekomst een<br />

heleboel bouwprojecten realiseren. Dankzij de subsidies (tot 50 à 60 % van de kostprijs)<br />

kunnen we zorgvoorzieningen aanbieden die betaalbaar zijn en tegelijk beantwoorden aan<br />

de hedendaagse eisen inzake woon- en zorgcomfort.<br />

<strong>Stad</strong> <strong>Antwerpen</strong>, <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en externe partners zorgen samen voor het uitvoeren<br />

van het plan.<br />

Prioritair willen we in de komende jaren de volgende wijken met een tekort of gebrek aan<br />

woon–zorgvoorzieningen aanpakken:<br />

• Linkeroever;<br />

• Berchem: Nieuw Kwartier;<br />

• Borgerhout: Extra Muros;<br />

• Merksem: Heide-Tuinwijk:<br />

• Hoboken: Centrum en Zuidoost ;<br />

• <strong>Antwerpen</strong>: Schoonbroek – Luchtbal;<br />

• Wilrijk: Valaar;<br />

• Merksem: Nieuwdreef – Lambrechtshoekenlaan;<br />

• Deurne Oost.<br />

Het Intergenerationeel project Linkeroever (IGLO) is reeds geruime tijd in voorbereiding.<br />

Het zal de samenhang tussen de verschillende generaties en culturen in de wijk<br />

Europark op Linkeroever bevorderen. Een nieuwe sociale infrastructuur zorgt er voor<br />

woningen, zorgvoorzieningen, cultuur, onderwijs en opvang. Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />

zal er de komende jaren een woonzorgcentrum met aanleunflats, serviceflats en een<br />

dienstencentrum bouwen. De bouwplannen zijn ondertussen goedgekeurd.<br />

In november <strong>2009</strong> informeerden we de bewoners en belangstellenden op een infobeurs<br />

over de veranderingen die Linkeroever de komende jaren ondergaat.<br />

De komende jaren<br />

zullen we de wijken<br />

met een tekort of<br />

gebrek aan woon–<br />

zorgvoorzieningen<br />

aanpakken.


102 103<br />

3.<br />

Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong>:<br />

een organisatie<br />

in beweging<br />

3. Een organisatie in beweging<br />

3.1 Samen met anderen<br />

Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> wil elke klant een uniek zorgtraject aanbieden. Met andere<br />

woorden: zorg op maat van de senior. Daarom moet het zich informeren over de vragen<br />

van de klanten en zijn organisatie daar op afstemmen. Senioren weten zelf het best wat ze<br />

nodig hebben en wat er nodig is op het vlak van hulpverlening, dagelijkse ondersteuning,<br />

ontspanning …<br />

Afgevaardigden van de werkgroep Wonen en Zorg van de Antwerpse Ouderenraad leverden<br />

een grote bijdrage bij het opzetten van nieuwe projecten. Zo werkten zij mee aan een<br />

catalogus die alle diensten van het Zorgbedrijf presenteert. Daarnaast dachten ze actief<br />

mee over het intakeproces waarbij iedere klant een aanspreekpunt krijgt voor alle diensten<br />

en zorgverlening.<br />

Binnen het Platform Ouderenzorg vinden verschillende zorgverstrekkers elkaar: Zorgbedrijf<br />

<strong>Antwerpen</strong>, <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>, ZNA, ziekenfondsen, thuiszorgdiensten ...<br />

3.2 Mexicaanse griep: een noodsituatie direct aangepakt<br />

De zomer van <strong>2009</strong> stond in het teken van de Mexicaanse griep. Ouderen vormden een<br />

risicogroep. Medewerkers werden daarom gevaccineerd en kregen een opleiding over de<br />

Mexicaanse griep. Dagelijks werd het personeel gebrieft.<br />

Alle diensten stelden een plan op om de dienstverlening te verzekeren tijdens een<br />

mogelijke pandemie. Dit was een goede aanleiding om een algemeen crisisplan op te<br />

stellen voor toekomstige noodsituaties.


3.3 Zorgbedrijf treedt naar buiten<br />

3.4 Organisatiestructuur<br />

104 105<br />

3.3.1 Opendeurdag <strong>OCMW</strong> en Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />

Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> is een publiek bedrijf waarin een belangrijke rol weggelegd<br />

is voor de raadsleden van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>. De dagelijkse leiding is in handen van<br />

het directieteam. Tijdens dit opstartjaar kon het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> rekenen op de<br />

dagelijkse ondersteuning van de verschillende departementen van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>.<br />

De jaarlijkse opendeurdag van het <strong>OCMW</strong> en het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> vond plaats op<br />

17 oktober. Op verschillende plaatsen in de stad konden geïnteresseerden terecht voor<br />

workshops, rondleidingen en allerlei activiteiten.<br />

3.3.2 Zorg- en welzijnsbeurs in Merksem<br />

Welke hulp- en zorgvoorzieningen zijn er in mijn buurt? Wat is het culturele en<br />

vrijetijdsaanbod? Waar kan ik me opgeven voor vrijwilligerswerk? Op deze en andere<br />

vragen gaven we in november een antwoord op de zorg- en welzijnsbeurs in Merksem.<br />

Alle diensten en organisaties met een aanbod voor senioren in Merksem stonden op<br />

deze beurs met een infostand. Het initiatief ging uit van de Merksemse dienstencentra<br />

en het district.<br />

3.3.3 Week van de senior<br />

De week van de senior (16 – 21 oktober) was voor het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> een mooie<br />

gelegenheid om naar buiten te treden, onder meer door een persconferentie over het<br />

project Senior.Comfort@home. Ook de dienstencentra organiseerden extra activiteiten<br />

zoals dansnamiddagen, mosselfeesten en wandel- en fietstochten.<br />

3.3.4 Week van de smaak<br />

Verschillende dienstencentra en woonzorgcentra organiseerden tijdens de week van de<br />

smaak (12 – 22 november) activiteiten voor hun gebruikers, bewoners en de buurt.<br />

3.3.5 Seniorendag<br />

Op 26 november vond in de Antwerpse Zoo en de Koningin Elisabethzaal de<br />

jaarlijkse seniorendag plaats. Tal van organisaties voor senioren waren aanwezig.<br />

Ook het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> en het <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> hadden een uitgebreide<br />

informatiestand om hun aanbod bekend te maken. De dienst ErgoWoonAdvies<br />

demonstreerde het valparcours: een traject dat senioren kunnen afleggen om hen te<br />

wijzen op de gevaren in en rond de woning.<br />

Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> kreeg in de loop van <strong>2009</strong> zijn definitieve vorm. Het<br />

directieteam werd aangesteld, het organogram werd uitgeschreven en enkele diensten<br />

kregen een nieuwe aansturing of werden anders georganiseerd.<br />

Tijdens de oprichtingsvergadering van 28 januari <strong>2009</strong> werden de raad van beheer, de<br />

voorzitter en de algemeen directeur aangesteld.<br />

3.4.1 Raad van beheer<br />

Monica De Coninck (sp.a) • <strong>OCMW</strong>-voorzitter<br />

Marco Laenens (Open VLD) • <strong>OCMW</strong>-vicevoorzitter<br />

Luk Lemmens (N-VA) • <strong>OCMW</strong>-vicecoorzitter<br />

Hendrik Boonen (VLOTT) • <strong>OCMW</strong>-raadslid<br />

Linda Quackels (sp.a) • <strong>OCMW</strong>-raadslid<br />

Philippe Van der Sande (VB) • <strong>OCMW</strong>-raadslid<br />

Marc De Bens • <strong>OCMW</strong>-secretaris<br />

Ook vier onafhankelijke beheerders met expertise op gebied van financiën,<br />

personeelsmanagement en zorgbeleid maken deel uit van de raad van beheer. Deze<br />

leden hebben enkel een raadgevende stem: Bernard Bruggeman, Marc Vermeiren, Tony<br />

Jossa, Patrick Cokelaere.<br />

Aansluitend op de oprichtingsvergadering vond de eerste raad van beheer plaats. Die<br />

stelde Johan De Muynck aan als algemeen directeur van het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong>.<br />

3.4.2 Het directieteam<br />

Johan De Muynck • algemeen directeur<br />

Piet Claus • directeur Facilities<br />

Philippe De Bruyn • directeur Human Resources<br />

Henk Eefting • directeur Financiën, Administratie en ICT<br />

Elly Daneels • regiodirecteur Zuid<br />

Frank De Roeck • regiodirecteur Noord<br />

Veerle Verheyen • regiodirecteur Centrum<br />

Stefan Van Eeckhout • bestuursdirecteur<br />

Ludo Van herck • administratief directeur


3.4.3 Het organogram<br />

Voorzitter<br />

106 107<br />

Klantendienst en<br />

Zorgstrategie<br />

Klantendienst<br />

Dienstencentra<br />

Groeidiensten<br />

Zorgstrategie en<br />

Innovatie<br />

Kinderinstellingen<br />

Regio Noord<br />

Monnikenhof<br />

Hof de Beuken<br />

Melgeshof<br />

St-Bartholomeus<br />

De Pelikaan<br />

De Goede Tijd<br />

Thuisdiensten<br />

Noord<br />

Regio Centrum<br />

Bilzenhof<br />

Sint-Maria<br />

Lozanahof<br />

Vinck-Heymans<br />

De Gulden Lelie<br />

Thuisdiensten<br />

Centrum<br />

Nursinghome<br />

De Notelaar<br />

Regio Zuid<br />

Lichtenberg<br />

Gitschotelhof<br />

Bloemenveld<br />

Sint-Anna<br />

Europasquare<br />

De Tol<br />

Thuisdiensten<br />

Zuid<br />

Marketing en<br />

Communicatie<br />

Algemeen directeur<br />

Veranderings-<br />

management<br />

Interne Controle Preventie<br />

Human Resources Facilities<br />

Werving &<br />

Selectie<br />

Sodico<br />

HR-partners<br />

Loopbaanbeleid en<br />

Ontwikkeling<br />

Stafdienst<br />

Personeels -<br />

administratie<br />

Organisatie -<br />

ontwikkeling<br />

Housekeeping<br />

Technisch<br />

Onderhoud<br />

Vastgoed -<br />

ontwikkeling<br />

Aankoop<br />

M. Van<br />

Stafdienst<br />

Administratie<br />

Financiën,<br />

Administratie en ICT<br />

Beheerscel /<br />

Budgetcel<br />

ICT<br />

Facturatie &<br />

Administratie<br />

Juridische dienst<br />

Boekhouding<br />

Thesaurie


108 109<br />

4.<br />

Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong>,<br />

een nieuwe werkgever<br />

4. Een nieuwe werkgever<br />

4.1 Goed geïnformeerd personeel<br />

Net voor de officiële start van het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> in december 2008 verwelkomden<br />

we alle medewerkers met een persoonlijke brief. We legden uit wat de belangrijkste<br />

veranderingen van de arbeidsvoorwaarden waren.<br />

Het Zorgbedrijf organiseerde infosessies waarin het de oprichting van de organisatie en de<br />

principes van de nieuwe rechtspositieregeling toelichtten. Medewerkers konden uitgebreid<br />

vragen stellen.<br />

4.2 Overleg met sociale partners leidt tot nieuwe<br />

rechtspositieregeling<br />

In overleg met de vakbonden schreef het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> de rechtspositieregeling<br />

uit. Dat zijn de rechten en plichten van de personeelsleden. Daarbij hielden we rekening<br />

met de doelstellingen van de organisatie. We creëerden interessante arbeidsvoorwaarden<br />

om concurrentieel te zijn met gelijkaardige organisaties.<br />

De principes voor de oud-<strong>OCMW</strong>-medewerkers lagen vast. Nieuwe collega’s die in dienst<br />

traden na 1 januari <strong>2009</strong> deden dat onder de nieuwe arbeidsvoorwaarden.<br />

Een aantal belangrijke voordelen van deze rechtspositieregeling zijn:<br />

• het omzetten van alle arbeidscontracten naar bediendestatuten;<br />

• hogere loonsvoorwaarden;<br />

• een betere vergoeding van het gebruik van het openbaar vervoer;<br />

• de keuzemogelijkheid voor zes dagen aanvullend verlof;<br />

• ruime mogelijkheden om deeltijds te werken.


4.3 Een personeelsplanningsysteem<br />

110 111<br />

Het Zorgbedrijf wil met de invoering van een goed personeelsplanningsysteem de kwaliteit<br />

van de planning verbeteren. Tegelijk wil het maximaal tegemoet komen aan de wensen<br />

van elke medewerker. Werken in dergelijk systeem betekent onder andere dat medewerkers<br />

hun uurroosters meerdere maanden op voorhand kennen.<br />

Samen met heel wat medewerkers en de vakbonden gaat het Zorgbedrijf op zoek naar een<br />

systeem dat rekening houdt met de wensen van alle gebruikers. Het uiteindelijke doel is de<br />

tevredenheid bij de werknemers te verhogen.<br />

4.4 Aanwervingen<br />

Een nieuwe organisatie heeft nood aan sterke figuren die de vernieuwing een gezicht<br />

geven. Tal van nieuwe functies moesten worden ingevuld. Zowel eigen werknemers als<br />

externen namen deel aan de selecties. Hierdoor is er op de verschillende niveaus een<br />

gezonde mix van ervaring, knowhow en frisse ideeën.<br />

Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> doet extra inspanningen voor het aanwerven van de<br />

knelpuntberoepen zoals verpleegkundigen, verzorgenden en poetshulpen. Dit is<br />

niet gemakkelijk, maar voor de eerste keer sloegen we erin om alle functies voor<br />

hoofdverpleegkundigen in te vullen.<br />

In <strong>2009</strong> wierf het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> 491 medewerkers aan. Op 1 januari 2010 telde het<br />

personeelsbestand 2 914 voltijdse equivalenten.


5. Zorgbedrijf - locaties<br />

Centraal bestuur<br />

Administratieve zetel Lange Gasthuisstraat 39 2000 ANTWERPEN tel. 03 338 26 11<br />

Administratieve diensten Frankrijklei 119 bus 6 2000 ANTWERPEN tel. 03 292 85 50<br />

Kinder- en<br />

jongereninstellingen<br />

Home Boeckenberg Gouverneur Holvoetlaan 28 2100 DEURNE tel. 03 321 16 19<br />

Home Pennsylvania<br />

Foundation<br />

Lange Lozanastraat 183 2018 ANTWERPEN tel. 03 238 25 77<br />

Woonzorgcentra<br />

Bilzenhof Lange Beeldekensstraat 50 2060 ANTWERPEN tel. 03 206 04 11<br />

Bloemenveld Klaproosstraat 50 2610 WILRIJK tel. 03 820 08 08<br />

De Goede Tijd Bosuilplein 1 2100 DEURNE tel. 03 360 40 15<br />

De Gulden Lelie Schoytestraat 19 2000 ANTWERPEN tel. 03 224 72 11<br />

De Pelikaan Bosuilplein 1 2100 DEURNE tel. 03 360 40 15<br />

De Tol Burg. De Boeylaan 2 2100 DEURNE tel. 03 320 14 11<br />

Europasquare Ruggeveldlaan 26 2100 DEURNE tel. 03 320 04 11<br />

Gitschotelhof Lode Van Berckenlaan 361<br />

2140<br />

BORGERHOUT<br />

tel. 03 310 08 11<br />

Hof De Beuken Geestenspoor 73 2180 EKEREN tel. 03 544 44 11<br />

Lozanahof Van Schoonbekestraat 54 2018 ANTWERPEN tel. 03 247 32 11<br />

Melgeshof De Lunden 2 2170 MERKSEM tel. 03 641 65 11<br />

Monnikenhof Monnikenhofstraat 109<br />

2040<br />

BERENDRECHT<br />

tel. 03 561 16 11<br />

Residentie Lichtenberg Voorzorgstraat 1 2660 HOBOKEN tel. 03 820 87 11<br />

Sint-Anna Floraliënlaan 400 2600 BERCHEM tel. 03 280 76 11<br />

Sint-Bartholomeus J. De Boeckstraat 6 2170 MERKSEM tel. 03 641 77 11<br />

Sint-Maria Vredestraat 93 2600 BERCHEM tel. 03 285 30 00<br />

Vinck-Heymans A. Goemaerelei 18 2018 ANTWERPEN tel. 03 247 86 11<br />

Serviceflats<br />

Coppenol Coppenolstraat 9 2000 ANTWERPEN<br />

Creutz Vinkenstraat 40 2018 ANTWERPEN tel. 03 247 32 13<br />

De Anjer Elfnovemberstraat 49 2171 MERKSEM tel. 03 292 62 80<br />

De Boterlaar Ruggeveldlaan 3-41 2100 DEURNE tel. 03 320 14 01<br />

De Brem I Zwaantjeslei 87 2170 MERKSEM tel. 03 646 64 64<br />

De Brem II Zwaantjeslei 93 2170 MERKSEM tel. 03 646 64 64<br />

113


Serviceflats<br />

De Fontein Fonteinstraat 31-33<br />

2140<br />

BORGERHOUT<br />

tel. 03 270 09 20<br />

De Koninck<br />

Oever 11 / Korte<br />

Ridderstraat 14-20<br />

2000 ANTWERPEN tel. 03 470 17 40<br />

De Leliepoort Bogaardestraat 22 2000 ANTWERPEN<br />

De Meere C. Van Reethstraat 10-12 2600 BERCHEM tel. 03 218 63 62<br />

De Meermin I Matigheidstraat 1 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 33 40<br />

De Meermin II Erwtenstraat 46 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 33 40<br />

De Olijftak Hollandstraat 23-27 2060 ANTWERPEN tel. 03 226 77 76<br />

De Sterlingen Montensstraat 6<br />

2140<br />

BORGERHOUT<br />

tel. 03 235 41 04<br />

De Zeelbaan II Elfnovemberstraat 41 2170 MERKSEM tel. 03 292 62 80<br />

De Zwarte Neus Lange Batterijstraat 2A 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50<br />

Den Bleek Montensstraat 4<br />

2140<br />

BORGERHOUT<br />

tel. 03 235 41 04<br />

114 115<br />

Den Drossaert<br />

Helmstraat 163 /<br />

Drossaardstraat 21<br />

2140<br />

BORGERHOUT<br />

tel. 03 235 08 75<br />

Essenhof Dambruggestraat 308 2060 ANTWERPEN tel. 03 201 21 90<br />

Geestenspoor Geestenspoor 71 2180 EKEREN tel. 03 544 44 89<br />

Grisar Prof. Claraplein 3 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 37 30<br />

Harincrode Prof. Claraplein 4 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 37 30<br />

Hof Ter Beke<br />

Balansstraat 23-27 /<br />

Broederminstraat 41<br />

2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50<br />

Hoge Weg Hoge Weg 17<br />

2140<br />

BORGERHOUT<br />

tel. 03 236 18 35<br />

Huize Berchem Grote Steenweg 146 2600 BERCHEM tel. 03 338 49 30<br />

Joostens-Lemmé Dambruggestraat 306 2060 ANTWERPEN tel. 03 201 21 90<br />

Kerkeveld St-Fredegandusstraat 36-38 2100 DEURNE tel. 03 289 27 80<br />

Kronenburg Van Duyststraat 188-194 2100 DEURNE tel. 03 328 14 11<br />

Liberty I – II - III<br />

Jan de Voslei 2 / Jan Van<br />

Rijswijcklaan 284 - 288<br />

2020 ANTWERPEN tel. 03 292 32 40<br />

Lindenhof Haspengouwstraat 40 2660 HOBOKEN tel. 03 828 65 48<br />

Molengeest<br />

Frederik Hendrikstraat<br />

2-48 / De Bergen 1-24 /<br />

Goudhoek 1-23<br />

2040<br />

BERENDRECHT<br />

tel. 03 292 97 20<br />

Olvam Vinkenstraat 44 2018 ANTWERPEN tel. 03 247 32 13<br />

Ottawa Santiagostraat 1 2030 ANTWERPEN tel. 03 544 32 51<br />

Oversnes<br />

Krijgslaan 110 / Jos Op De<br />

Beecklaan 19<br />

2610 WILRIJK tel. 03 820 84 70<br />

Serviceflats<br />

Papegaaienhof Burgemeester De Boeylaan 1 2100 DEURNE tel. 03 320 14 01<br />

Portugesehof Portugesestraat 1 2660 HOBOKEN tel. 03 828 65 48<br />

Romanza Klaproosstraat 74<br />

Hallershofstraat 5 /<br />

2610 WILRIJK tel. 03 292 33 70<br />

Rozenboom<br />

Coeveltstraat 5 /<br />

Cogelsplein 37<br />

2100 DEURNE tel. 03 292 81 40<br />

Santiago<br />

Canadalaan 27 /<br />

Santiagostraat 15<br />

2030 ANTWERPEN tel. 03 544 32 51<br />

Silsburg Herentalsebaan 2100 DEURNE<br />

Stappaerts Prof. Claraplein 2 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 37 30<br />

Ten Gaarde Boomgaardstraat 37-41 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 37 30<br />

Valaar Dichtersstraat 115 2610 WILRIJK tel. 03 827 80 33<br />

Van Straelenhof<br />

J. De Boeckstraat 1 / Van<br />

Aertselaerstraat 21<br />

2170 MERKSEM tel. 03 292 62 80<br />

Waarlooshof Sint-Bernardsesteenweg 185 2020 ANTWERPEN tel. 03 338 50 80<br />

Wolstraat Wolstraat 25-29 2000 ANTWERPEN<br />

‘t Dokske<br />

Min. Schollaertstraat 22 /<br />

Heirmanstraat 50<br />

2170 MERKSEM tel. 03 620 18 01<br />

Dienstencentra<br />

‘t Dokske Min. Schollaertstraat 24 2170 MERKSEM tel. 03 620 18 01<br />

Arena G. Vervoortstraat 2 2100 DEURNE tel. 03 292 60 20<br />

Blankenberg Geestenspoor 73 2180 EKEREN tel. 03 544 44 89<br />

Boterlaar Burg. De Boeylaan 2 2100 DEURNE tel. 03 320 14 01<br />

De Bilzen Lange Beeldekensstraat 52 2060 ANTWERPEN tel. 03 206 04 06<br />

De Boskes Sint-Bernardsesteenweg 181 2020 ANTWERPEN tel. 03 338 50 80<br />

De Brem Zwaantjeslei 87 2170 MERKSEM tel. 03 646 64 64<br />

De Fontein Fonteinstraat 31<br />

2140<br />

BORGERHOUT<br />

tel. 03 270 09 20<br />

De Meere C. Van Reethstraat 10 2600 BERCHEM tel. 03 218 63 62<br />

De Meermin Onderwijsstraat 13 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 33 40<br />

De Meersenier St-Nicolaasplaats 7-8 2000 ANTWERPEN tel. 03 202 40 29<br />

De Oever Korte Ridderstraat 18 2000 ANTWERPEN tel. 03 470 17 40<br />

De Olijftak Hollandstraat 21-27 2060 ANTWERPEN tel. 03 226 77 76<br />

De Vrijgeweide Lt. Lippenslaan 59<br />

2140<br />

BORGERHOUT<br />

tel. 03 270 88 50<br />

De Zeelbaan Elfnovemberstraat 33 2170 MERKSEM tel. 03 292 62 80


116<br />

Dienstencentra<br />

Den Bleek Montensstraat 4<br />

2140<br />

BORGERHOUT<br />

tel. 03 235 41 04<br />

Den Drossaert Helmstraat 163<br />

2140<br />

BORGERHOUT<br />

tel. 03 235 08 75<br />

Essenhof Dambruggestraat 308 2060 ANTWERPEN tel. 03 201 21 90<br />

Hagelkruis Klein Hagelkruis 83 2180 EKEREN tel. 03 545 09 91<br />

Hof Ter Beke Balansstraat 23a 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50<br />

Hoge Weg Hoge Weg 17<br />

2140<br />

BORGERHOUT<br />

tel. 03 236 18 35<br />

Huize Berchem Driekoningenstraat 1 2600 BERCHEM tel. 03 338 49 30<br />

Kerkeveld Sint-Fredegandusstraat 36 2100 DEURNE tel. 03 289 27 80<br />

Klein Heide A. Nobellaan 7-9 2660 HOBOKEN tel. 03 292 67 00<br />

Kronenburg Van Duyststraat 192 2100 DEURNE tel. 03 328 14 11<br />

Liberty Jan Van Rijswijcklaan 288 2020 ANTWERPEN tel. 03 292 32 40<br />

Molengeest Fr. Hendrikstraat 53<br />

2040<br />

BERENDRECHT<br />

tel. 03 292 97 20<br />

Moretusburg Grote Baan 23 2660 HOBOKEN tel. 03 827 57 21<br />

Oversnes Krijgslaan 110 2610 WILRIJK tel. 03 820 84 70<br />

Portugesehof Portugesestraat 1 2660 HOBOKEN tel. 03 828 65 48<br />

Romanza Klaproosstraat 74 2610 WILRIJK tel. 03 292 33 70<br />

Rozenboom Hallershofstraat 5 2100 DEURNE tel. 03 292 81 40<br />

Santiago Canadalaan 21 2030 ANTWERPEN tel. 03 544 32 51<br />

Ten Gaarde Boomgaardstraat 37a 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 37 30<br />

Ter Welen Willem Elsschotstraat 5 2050 ANTWERPEN tel. 03 219 57 95<br />

Valaar Dichtersstraat 115 2610 WILRIJK tel. 03 827 80 33<br />

Van Schoonbeke Van Schoonbekestraat 54 2018 ANTWERPEN tel. 03 247 32 13<br />

Victor De Bruyne P.H. Spaaklaan 5 2660 HOBOKEN tel. 03 828 59 02<br />

Zurenborg Kleine Beerstraat 2 2018 ANTWERPEN tel. 03 286 42 24<br />

Thuiszorgdiensten<br />

Thuiszorg Centrum Vercammenstraat 1<br />

2140<br />

BORGERHOUT<br />

tel. 03 270 98 00<br />

Thuiszorg Noord Van Aertselaerstraat 19 2170 MERKSEM tel. 03 641 75 10<br />

Thuiszorg Zuid Sint-Bernardsesteenweg 187 2020 ANTWERPEN tel. 03 338 50 30


Colofon<br />

Redactie<br />

Communicatiedienst <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en Marketing en Communicatie<br />

Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />

Fotografie<br />

Communicatiedienst <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>, Marketing en Communicatie <strong>Stad</strong> <strong>Antwerpen</strong><br />

en Stock.xchng<br />

Vormgeving<br />

Communicatiedienst <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en Grafisch Centrum stad <strong>Antwerpen</strong><br />

Secretariaat<br />

Communicatiedienst <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong><br />

Reacties, vragen, opmerkingen?<br />

<strong>OCMW</strong>-informatiepunt<br />

tel. 03 338 28 28<br />

info@ocmw.antwerpen.be<br />

www.ocmw.antwerpen.be<br />

Klantendienst Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />

tel. 03 338 92 44<br />

zorgbedrijf@ocmw.antwerpen.be<br />

Verantwoordelijke uitgever<br />

Marc De Bens, Lange Gasthuisstraat 33 in 2000 <strong>Antwerpen</strong><br />

2010043_GC

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!