Jaarverslag 2009 ( pdf , 5.62 MB) - OCMW Antwerpen - Stad ...
Jaarverslag 2009 ( pdf , 5.62 MB) - OCMW Antwerpen - Stad ...
Jaarverslag 2009 ( pdf , 5.62 MB) - OCMW Antwerpen - Stad ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2009</strong><br />
<strong>OCMW</strong> en Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />
Zorgbedrijf<br />
<strong>Antwerpen</strong>
Inhoud<br />
2 3<br />
Woord vooraf ...................................................................................................... 6<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> ...................................................9<br />
Een terugblik op <strong>2009</strong> .........................................................................................10<br />
1. De weg naar werk ............................................................................... 13<br />
1.1 Duidelijke informatie voor de klant ..............................................................13<br />
1.2 Sneller aan de slag ....................................................................................14<br />
1.3 De schakel naar werk of een opleiding .........................................................14<br />
1.4 Weg van het <strong>OCMW</strong> ..................................................................................15<br />
1.5 Taal als troef ............................................................................................15<br />
1.6 Kinderopvang als laatste hindernis ..............................................................16<br />
1.7 Actief zijn is meer dan werk of opleiding ......................................................17<br />
1.7.1 Sociale activering ..............................................................................17<br />
1.7.2 Arbeidszorg ......................................................................................18<br />
1.7.3 Werken aan de eigen situatie .............................................................18<br />
2. Over leven in de stad ........................................................................... 23<br />
2.1 Een betaalbare en degelijke woning ............................................................23<br />
2.2 Wonen kan je leren ...................................................................................23<br />
2.3 Een dak voor thuislozen in de winter ...........................................................24<br />
2.4 Als thuis studeren moeilijk is ......................................................................24<br />
3. Een mens leeft van meer dan geld alleen ............................................... 27<br />
3.1 Kansen voor Kinderen ................................................................................27<br />
3.2 Binnenste Buiten ......................................................................................28<br />
3.3 Omgaan met geld: schulden, budget beheren … ..........................................29<br />
3.4 Rechtshulp ...............................................................................................29<br />
3.5 Sociaal restaurant ‘Bakboord’ .....................................................................30<br />
3.6 Op zoek naar een financieel vangnet ...........................................................31<br />
4. Voorkomen is beter dan genezen .......................................................... 35<br />
4.1 Een gezonde kennis ...................................................................................35<br />
4.2 Informatie over gezinsplanning en seksuele gezondheid ................................36<br />
4.3 Een doktersbezoek en EHBO uitgelegd aan anderstaligen ...............................36<br />
4.4 Pomme’poen: bewust van gezonde voeding .................................................37<br />
4.5 Daklozen krijgen gratis vaccinatie tegen Mexicaanse griep .............................40
5. Uit leven in de stad ............................................................................. 43<br />
<strong>Jaarverslag</strong> Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> ............................................ 79<br />
4 5.1 Betaalbare culturele en sportieve evenementen ...........................................43<br />
5.1.1 Goedkope tickets ...............................................................................43<br />
5.1.2 Subsidies en de 2-europas ..................................................................44<br />
Een terugblik op <strong>2009</strong> .........................................................................................80<br />
5<br />
5.2 Regelmaat via toelages ..............................................................................44<br />
5.3 Vrijetijdsloket in de sociale centra ...............................................................45<br />
5.4 Partners in vrije tijd ...................................................................................45<br />
5.5 Een brug over de digitale kloof ....................................................................46<br />
5.6 Een goed aanbod, goed gecommuniceerd ....................................................48<br />
5.7 Cultuur in eigen huis .................................................................................48<br />
5.7.1 Drie tentoonstellingen over merklappen ..............................................48<br />
5.7.2 Publiekswerking ................................................................................48<br />
1. Een warme thuis voor Antwerpse senioren ............................................. 83<br />
1.1 Voor wie werkten we? ...............................................................................83<br />
1.2 Onze hulp ................................................................................................84<br />
1.3 De klantendienst: een duidelijk aanspreekpunt voor de klant ..........................85<br />
1.4 De lokale dienstencentra ............................................................................86<br />
1.5 Vervoer van a naar z ..................................................................................88<br />
1.6 Thuishulp .................................................................................................89<br />
1.7 Wonen met zorg .......................................................................................91<br />
6. Vinger aan de pols ............................................................................... 53<br />
6.1 Onze klanten aan het woord .......................................................................53<br />
6.2 Minder kastjes en muren ...........................................................................54<br />
6.3 X-stra! .....................................................................................................54<br />
7. Energie houdt iedereen bezig ................................................................ 59<br />
7.1 Stijging aantal klanten bij sociale leverancier ...............................................59<br />
7.2 Energiescans ............................................................................................59<br />
7.3 Renteloze lening via FRGE ..........................................................................60<br />
7.4 Klimaat op maat .......................................................................................60<br />
7.5 ‘Groen’ renoveren, bouwen en onderhouden ................................................60<br />
7.6 Energieprestatiecertificaten .......................................................................60<br />
8. Het <strong>OCMW</strong> als organisatie .................................................................... 63<br />
8.1 Een nieuwe structuur ................................................................................63<br />
8.1.1 De departementale structuur van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> ............................63<br />
8.1.2 Nieuwe beleidsfora ...........................................................................64<br />
8.1.3 Het organogram ...............................................................................66<br />
8.1.4 Het Managementcomité ....................................................................68<br />
8.1.5 De raad voor maatschappelijk welzijn ..................................................68<br />
8.2 Den Bell als zenuwcentrum van de stedelijke en <strong>OCMW</strong>-administratie .............69<br />
8.3 Zorgen voor het menselijk kapitaal ..............................................................71<br />
8.4 Het financiële luik van <strong>2009</strong> .......................................................................71<br />
9. <strong>OCMW</strong>-locaties ................................................................................... 75<br />
2. Werken aan projecten en zorgvernieuwing ............................................. 97<br />
2.1 Studiedag woon-zorgzones: van idee naar uitvoering .....................................97<br />
2.2 Senior.Comfort@home ..............................................................................97<br />
2.3 Kamerzorg neemt taken over van verpleegkundigen en verzorgers ..................98<br />
2.4 24-uurzorgsteunpunt .................................................................................98<br />
2.5 Opsporen en behandelen van verkeerde voedingspatronen .............................99<br />
2.6 Een zorgstrategisch plan ..........................................................................100<br />
3. Een organisatie in beweging ................................................................103<br />
3.1 Samen met anderen ................................................................................103<br />
3.2 Mexicaanse griep: een noodsituatie direct aangepakt ..................................103<br />
3.3 Zorgbedrijf treedt naar buiten ...................................................................104<br />
3.3.1 Opendeurdag <strong>OCMW</strong> en Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> ..................................104<br />
3.3.2 Zorg- en welzijnsbeurs in Merksem ....................................................104<br />
3.3.3 Week van de senior .........................................................................104<br />
3.3.4 Week van de Smaak ........................................................................104<br />
3.3.5 Seniorendag ...................................................................................104<br />
3.4 Organisatiestructuur ...............................................................................105<br />
3.4.1 Raad van beheer .............................................................................105<br />
3.4.2 Directieteam ..................................................................................105<br />
3.4.3 Organogram ...................................................................................106<br />
4. Een nieuwe werkgever ........................................................................109<br />
4.1 Goed geïnformeerd personeel ...................................................................109<br />
4.2 Overleg met sociale partners leidt tot nieuwe rechtspositieregeling ..............109<br />
4.3 Personeelsplanningsysteem .....................................................................110<br />
4.4 Aanwervingen ........................................................................................110<br />
5. Zorgbedrijf locaties .............................................................................113
Mensen sterker maken<br />
Denken aan de toekomst<br />
6 7<br />
Beste lezer<br />
Voor u ligt het jaarverslag <strong>2009</strong>. Een indrukwekkende bloemlezing van wat <strong>OCMW</strong><br />
<strong>Antwerpen</strong> elke dag realiseert.<br />
In <strong>2009</strong> zette de stijging van het aantal leefloonklanten zich door. Die stijging kondigde<br />
zich eind 2008 al aan. Ze is voor een groot deel te verklaren door de economische crisis.<br />
Maar ook de migratie stelt het <strong>OCMW</strong> voor uitdagingen en zorgt ervoor dat we werken met<br />
een steeds moeilijker doelgroep die vaak het Nederlands niet machtig is of weinig opgeleid<br />
is.<br />
Daarom zetten we nog meer in op het activeren van klanten. Zo openden we in Borgerhout<br />
een kinderopvang, speciaal voor kinderen van leefloonklanten die een opleiding of een<br />
werkervaringstraject volgen. We beseffen echter dat een gewone job niet voor iedereen<br />
haalbaar is. Daarom investeren we ook sterk in ‘sociale activering’: een zinvolle bezigheid<br />
voor iedereen. Het aantal klanten binnen sociale activering verdubbelde in <strong>2009</strong>.<br />
Kansarmoede bestrijden is meer dan mensen aan een baan helpen. We willen<br />
mensen sterker maken en emanciperen. We kijken verder dan hun financiële situatie.<br />
Met verschillenden projecten spelen we daar op in. We gingen van start met een<br />
‘Vrouwengroep’ die vrouwen informeert over delicate thema’s zoals intrafamiliaal geweld<br />
of gezinsplanning. Via ‘Kansen voor Kinderen’ ondersteunen we ouders in de opvoeding<br />
van hun kroost. Met ’De klant aan het woord’ geven we <strong>OCMW</strong>-klanten een stem in het<br />
beleid.<br />
Ook binnen het <strong>OCMW</strong> zelf veranderde het een en ander. In <strong>2009</strong> zetten we nieuwe<br />
stappen in de oprichting van een autonoom zorgbedrijf.<br />
Na maanden van voorbereiden, organiseren, debatteren en informeren ging het Zorgbedrijf<br />
<strong>Antwerpen</strong> op 1 januari <strong>2009</strong> officieel van start. Een nieuwe zelfstandige organisatie was<br />
een feit.<br />
Het aanbieden van thuiszorgdiensten, thuisverpleging, woonzorgcentra, dienstencentra<br />
en serviceflats vraagt een enorme inzet van personeel en financiële middelen. Om ook in<br />
de toekomst aan de wensen en verwachtingen van de senioren tegemoet te komen is een<br />
modern beheer, management, dynamiek en slagvaardigheid van de woonzorgdiensten<br />
nodig. Daarom besloot de raad voor maatschappelijk welzijn om het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />
op te richten.<br />
Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> brengt het volledige aanbod voor senioren van <strong>OCMW</strong><br />
<strong>Antwerpen</strong> samen. Het zal in de toekomst de dienstverlening verbeteren, uitbreiden en<br />
moderniseren. Zo kan elke senior zeker zijn van een volwaardige thuis.<br />
We slaagden erin dit jaar nog meer senioren te helpen. En we zetten ons in voor<br />
zorgvernieuwing. Een bijzonder project dat thuiswonende senioren ondersteunt, startte<br />
eind <strong>2009</strong> op.<br />
<strong>2009</strong> was een symbolisch jaar voor het Zorgbedrijf. Het was een jaar van opstarten,<br />
vernieuwen, mensen bij elkaar brengen. We legden de basis voor een efficiëntere<br />
organisatiestructuur en we sloten het jaar af met een nieuwe rechtspositieregeling voor de<br />
bijna 4 000 medewerkers van het Zorgbedrijf.<br />
Zo wordt het ‘oude’ <strong>OCMW</strong> steeds meer een concern: een moederbedrijf met verschillende<br />
dochters. Het is dan ook belangrijk dat we onszelf voortdurend in vraag stellen en<br />
evolueren tot een moderne en efficiënte overheidsorganisatie. We werken daarbij ook<br />
steeds nauwer samen met de stad <strong>Antwerpen</strong>. Een voorbeeld hiervan is de oprichting<br />
van een Gemeenschappelijke Aankoopcentrale en Preventiedienst. Sinds <strong>2009</strong> huizen<br />
verschillende diensten van de stad en het <strong>OCMW</strong> ook samen in ‘Den Bell’.<br />
Deze veranderingen zouden niet kunnen slagen zonder de inzet van al onze medewerkers.<br />
We willen hen daarvoor graag uitdrukkelijk danken.<br />
Veel leesplezier.<br />
Monica De Coninck – voorzitter<br />
Marc De Bens – secretaris<br />
Johan De Muynck – algemeen directeur Zorgbedrijf
<strong>OCMW</strong><br />
<strong>Antwerpen</strong><br />
9
januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december<br />
Opening nieuwe<br />
activeringslokalen<br />
in aanwezigheid<br />
van minister Frank<br />
Vandenbroucke.<br />
Hulp aan klanten<br />
bij het invullen van<br />
de aanvragen voor<br />
schooltoelagen.<br />
Deelname aan de<br />
Dikketruiendag.<br />
10 11<br />
Opening nieuwe<br />
activeringslokalen<br />
Op 26 januari opende het <strong>OCMW</strong> de nieuwe<br />
lokalen van de dienst activering in Borgerhout<br />
in aanwezigheid van onder meer minister<br />
van werk, onderwijs en vorming Frank<br />
Vandenbroucke.<br />
Invulsessies schooltoelagen<br />
in districten<br />
<strong>OCMW</strong>-medewerkers hielpen ouders met een<br />
bescheiden inkomen om een aanvraag voor<br />
een school- of studietoelage in te dienen.<br />
Op verschillende locaties in de stad vonden<br />
invulsessies plaats waarbij we hielpen om het<br />
aanvraagformulier in te vullen.<br />
Dikketruiendag<br />
Op 13 februari nam het <strong>OCMW</strong> deel aan<br />
de Dikketruiendag. De verwarming werd 2<br />
graden lager gezet in een aantal van onze<br />
gebouwen.<br />
Dichten van de<br />
digitale kloof tijdens<br />
de digitale week.<br />
(30 maart – 3 april).<br />
Bezoek minister<br />
Arena.<br />
Deelname van het<br />
Maagdenhuismuseum<br />
aan de Erfgoeddag.<br />
Hulp bij het<br />
invullen van de<br />
belastingsbrieven<br />
op verschillende<br />
locaties.<br />
Digitale week (30 maart – 3 april)<br />
Tijdens de digitale week proberen we de digitale kloof<br />
te dichten met Digibrug. Dat is een samenwerking van<br />
onder andere de stad en <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>. Digibrug<br />
werkt acties uit om iedereen toegang te geven tot<br />
‘de digitale snelweg’. We boden verschillende gratis<br />
workshops aan, onder andere in de Digipunten.<br />
Bezoek minister Arena<br />
Op woensdag 8 april bracht minister van<br />
maatschappelijke integratie, pensioenen en<br />
grote steden Marie Arena een bezoek aan <strong>OCMW</strong><br />
<strong>Antwerpen</strong>. In sociaal centrum De Vondel werd het<br />
project ‘De klant aan het woord’ voorgesteld. In<br />
sociaal centrum De Wilg kreeg de minister info over<br />
het mobiel psychiatrisch team.<br />
Aanstelling van<br />
een secretaris en<br />
ontvanger door de<br />
raad voor maatschappelijk<br />
welzijn.<br />
Deelname Maagdenhuis aan<br />
Erfgoeddag <strong>2009</strong><br />
Samen met Museum Rubenshuis, Museum<br />
Rockoxhuis, Museum Plantin Moretus organiseerde<br />
het Maagdenhuismuseum een wandeling waarbij<br />
de vriendschapsbanden tussen Pieter Paul Rubens,<br />
Balthazar Moretus, Nicolaas Rockox en Philips Le Roy<br />
werden belicht.<br />
Publicatie van<br />
‘Vrijwillig werkt’,<br />
met daarin een<br />
antwoord op<br />
vragen over<br />
vrijwilligerswerk<br />
voor mensen uit<br />
kansengroepen.<br />
Programma<br />
‘Bedankt’ Graag<br />
gedaan!’ op ATV<br />
vanuit verschillende<br />
diensten van<br />
<strong>OCMW</strong> en Zorgbedrijf<br />
<strong>Antwerpen</strong>.<br />
Deelname aan de<br />
Open Monumentendag<br />
met als thema<br />
‘zorg’.<br />
Hulp bij invullen belastingen<br />
Het <strong>OCMW</strong> en de stad organiseerden in mei<br />
zitdagen op verschillende locaties, bijvoorbeeld in<br />
districtshuizen, stadskantoren of dienstencentra van<br />
het Zorgbedrijf.<br />
Het <strong>OCMW</strong> stelde zes locaties ter beschikking waar<br />
een ambtenaar van de federale overheidsdienst<br />
Financiën de belastingsaangifte online kon<br />
registreren. Daarnaast waren er nog tal van<br />
dienstencentra waar mensen terechtkonden voor<br />
hulp bij het invullen van de belastingsbrief.<br />
Aanstelling secretaris en ontvanger<br />
De raad voor maatschappelijk welzijn stelde op 9 juni<br />
Marc De Bens en Martin Conincx aan tot secretaris en<br />
ontvanger.<br />
Vrijwillig werkt<br />
We publiceerden ‘Vrijwillig werkt - Aan de slag met<br />
vrijwilligers uit kansengroepen’. Medewerkers van<br />
Samenlevingsopbouw <strong>Antwerpen</strong> stad vzw, Recht-<br />
Op vzw en het project Sociale Activering van het<br />
<strong>OCMW</strong> staken hiervoor de hoofden bij elkaar. De<br />
publicatie biedt een antwoord op de vele vragen<br />
over vrijwilligerswerk die mensen uit kansengroepen<br />
hebben.<br />
Bedankt<br />
Tijdens de zomermaanden konden de <strong>Antwerpen</strong>aars<br />
op de regionale televisiezender ATV het programma<br />
‘Bedankt’ Graag gedaan!’ bekijken. Hierin bedankten<br />
<strong>Antwerpen</strong>aren anderen die iets bijzonders voor<br />
hen deden. Onder meer de dienstverlening van de<br />
Vervoerdienst voor Senioren, Huis Sofia en Binnenste<br />
Buiten kwamen aan bod. Het programma was een<br />
samenwerking tussen de stad en <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>.<br />
Ook Gazet Van <strong>Antwerpen</strong> sprong mee op de kar en<br />
publiceerde een reeks artikels waarin sinjoren elkaar<br />
bedankten.<br />
Open Monumentendag<br />
<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en het Zorgbedrijf namen op 13<br />
september deel aan de Open Monumentendag. Die<br />
stond in het teken van ‘zorg’. We stelden een aantal<br />
gebouwen open voor het publiek.<br />
Opendeurdag van<br />
<strong>OCMW</strong> en Zorgbedrijf<br />
<strong>Antwerpen</strong>.<br />
Job- en opleidingsbeurs<br />
waarop<br />
werkzoekende<br />
klanten kennis<br />
maakten met<br />
verschillende<br />
sectoren.<br />
Een geschenkje<br />
van de Sint voor<br />
meer dan 1 000<br />
kinderen van<br />
klanten.<br />
Voorstelling<br />
klantengroep door<br />
trotse <strong>OCMW</strong>klanten.<br />
Opening van<br />
occasionele<br />
kinderopvang<br />
OKIDO Stekelbees.<br />
Bijkomende<br />
tijdelijke<br />
maatregelen voor<br />
de opvang van<br />
dak- en thuislozen.<br />
Opendeurdag <strong>OCMW</strong><br />
Op 17 oktober vond onze opendeurdag plaats. <strong>OCMW</strong><br />
<strong>Antwerpen</strong> en het Zorgbedrijf lieten ook minder bekende<br />
kanten van hun werking zien. Enkele dienstencentra en woonzorgcentra<br />
organiseerden activiteiten. Op elke locatie konden<br />
bezoekers informatie krijgen over onze dienstverlening.<br />
De Sint op bezoek<br />
Op 25 november nodigde <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> de Sint uit in<br />
de Zoo. Meer dan 1 000 kinderen van klanten kregen een<br />
geschenkje van de heilige man. Er was randanimatie zoals<br />
grime, clowns, goochelaars en muziek.<br />
Noordtreffen<br />
Samenlevingsopbouw <strong>Antwerpen</strong> organiseerde op 4<br />
december ‘Noordtreffen’. Dat is een lunchgesprek waarbij<br />
een organisatie of initiatief zich aan het publiek voorstelt.<br />
Deze keer was het de beurt aan ‘De klant aan het woord’. Dit<br />
zijn <strong>OCMW</strong>-klanten die regelmatig samenkomen om <strong>OCMW</strong>thema’s<br />
te bespreken. Ze willen iets doen aan het vaak<br />
negatieve imago van het <strong>OCMW</strong> en zijn klanten. De leden zijn<br />
immers trots op hun klantengroep en hun engagement.<br />
Occasionele kinderopvang<br />
Op donderdag 10 december opende kinderopvang OKiDO<br />
Stekelbees Kievit officieel de deuren. OKiDO Stekelbees Kievit<br />
biedt tijdelijke opvang voor kinderen van <strong>OCMW</strong>-klanten die<br />
een opleiding volgen of een werkervaringstraject volgen.<br />
Opvang van dak- en thuislozen tijdens<br />
de wintermaanden<br />
Van 15 december <strong>2009</strong> tot en met 15 maart 2010 troffen<br />
we bijkomende maatregelen voor de opvang van dak- en<br />
thuislozen. Er werd een tijdelijke nachtopvang geopend.<br />
De capaciteit van nachtopvangcentrum De Biekorf werd<br />
vergroot. En de openingsuren van inloopcentra De Vaart en<br />
De Steenhouwer werden uitgebreid.
1. De weg naar werk<br />
12 13<br />
1. De weg naar werk<br />
<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> wil zoveel mogelijk klanten klaarstomen voor een job.<br />
Werk hebben biedt nog steeds de beste bescherming tegen armoede en uitsluiting.<br />
Met een job verdien je niet enkel geld. Ook sociale contacten, regelmaat, structuur en<br />
het gevoel zinvol bezig te zijn maken een persoon sterker.<br />
Maar de weg naar werk ligt voor <strong>OCMW</strong>-klanten vol met drempels. Voor ze aan de slag<br />
kunnen, proberen we hen zo goed mogelijk voor te bereiden en de hindernissen weg te<br />
werken.<br />
<strong>OCMW</strong>-klanten zijn niet altijd klaar om te werken in het gewone circuit. Ze missen de<br />
ervaring, de opleiding of de competenties om de stap naar een echte job te zetten.<br />
<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> biedt klanten een ‘sociale tewerkstelling’ aan 1 . Dat is een systeem<br />
waarbij het <strong>OCMW</strong> een deel van het loon van de klant op zich neemt. In ruil daarvoor<br />
biedt de werkgever de klant een job en begeleiding aan. Zo kan de klant op zijn tempo<br />
ervaring opdoen.<br />
1.1 Duidelijke informatie voor de klant<br />
<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> organiseert twee maal per jaar een job- en opleidingsbeurs voor de<br />
klanten. Daar krijgen de bezoekers informatie over de verschillende <strong>OCMW</strong>-opleidingen.<br />
Daarnaast stellen werkgevers zich voor en vertellen wat een werkervaring bij hen betekent.<br />
Om klanten te motiveren deze jobbeurzen te bezoeken, sturen we hen een uitnodiging.<br />
Daarnaast bespreekt de maatschappelijk werker het evenement vooraf met zijn klanten<br />
en begeleidt hij hen op de dag zelf. Ze maken een selectie uit de infosessies van bedrijven<br />
en sectoren en bezoeken samen de beursstands. Zo krijgt de klant informatie over de<br />
opleidingen en jobs die hem aanspreken.<br />
De combinatie van een uitnodiging en een persoonlijk gesprek spreekt klanten aan.<br />
In april <strong>2009</strong> bezochten 210 klanten de beurs. In oktober <strong>2009</strong> waren dat er al 458.<br />
1 Artikel 60 § 7 van de <strong>OCMW</strong>-wet voorziet in dit systeem.
1.2 Sneller aan de slag<br />
Doorstroom werkervaringsklanten naar werk of opleiding, 2004 - <strong>2009</strong><br />
14<br />
Voor een klant start met een sociale tewerkstelling bespreekt hij de mogelijkheden met<br />
2004 2005 2006 2007 2008 <strong>2009</strong><br />
15<br />
zijn begeleider. Samen zoeken ze een vacature die bij hem past. Daarna volgt een medische<br />
werk 13,30% 19,40% 28,90% 29,90% 27,50% 26,20%<br />
controle en krijgt de klant een Jobintro. Dit is een korte opleiding die de klant leert wat een<br />
opleiding 5,00% 5,50% 5,10% 10,20% 11,60% 14,90%<br />
job met zich meebrengt (op tijd komen, de woon-werkverplaatsing …). Ten slotte maken de<br />
werkgever, de klant en de begeleider afspraken over de inleidende stage en de start van de<br />
tewerkstelling.<br />
Totaal 18,03% 24,90% 34,00% 40,10% 39,10% 41,10%<br />
Het is belangrijk dat dit traject zo kort mogelijk is. In <strong>2009</strong> pasten we daarom een aantal<br />
zaken aan:<br />
• Op basis van de gegevens van de klant gaan we vooraf al op zoek naar geschikte<br />
vacatures. Zo kunnen we de opties tijdens het eerste gesprek meteen bespreken.<br />
• De wachttijd voor het medisch aanwervingsonderzoek is verkort van een maand naar<br />
twee weken.<br />
• Het aantal plaatsen in de Jobintro is verhoogd. Wie sneller de opleiding kan volgen,<br />
kan ook vroeger starten met de tewerkstelling.<br />
De klant gaat nu twee tot drie weken sneller aan de slag.<br />
1.3 De schakel naar werk of een opleiding<br />
Ervaring opdoen is een belangrijke stap naar werk. Zorgen dat klanten daarna effectief een<br />
gewone job of een verdere opleiding vinden is minstens even belangrijk. Enkel zo maken<br />
we <strong>OCMW</strong>-klanten minder afhankelijk van overheidshulp. We proberen deze ‘doorstroom’<br />
met verschillende acties te verbeteren.<br />
Samen met de klant stellen de arbeidsbegeleiders een trajectplan op. Daarin noteren ze<br />
de sterktes en zwaktes en bekijken hoe ze hieraan kunnen werken. Om de vier maanden<br />
bespreekt de klant dit traject met zijn begeleider en werkgever. Waar nodig wordt er<br />
bijgestuurd.<br />
Klanten die er nood aan hebben, kunnen tijdens hun sociale tewerkstelling Nederlands<br />
volgen (zie ‘taal als troef’). Daarnaast krijgt elke werkervaringsklant vier maanden voor het<br />
einde van het traject sollicitatietraining. Op dat moment neemt de Vlaamse Dienst voor<br />
Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) de bemiddeling naar werk van de klant op<br />
zich.<br />
De laatste vijf jaar vonden steeds meer klanten de weg naar werk of een verdere opleiding.<br />
Kennis van het Nederlands blijft de grootste drempel om weg te werken.<br />
1.4 Weg van het <strong>OCMW</strong><br />
Een aantal werkzoekenden kampt met problemen waardoor ze afhankelijk van <strong>OCMW</strong>steun<br />
dreigen te worden (of blijven). Zo’n probleem kan bijvoorbeeld een verslaving, een<br />
schuldenberg of slechte huisvesting zijn. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> werkt samen met de stad en<br />
VDAB ‘welzijnstrajecten’ uit.<br />
Tijdens een welzijnstraject begeleidt een maatschappelijk werker van het <strong>OCMW</strong> een klant<br />
in zijn zoektocht naar werk. Samen pakken ze de problemen aan die de weg naar een job<br />
moeilijk maken. De maatschappelijk werker verwijst door wanneer meer gespecialiseerde<br />
hulp nodig is, maar blijft de klant wel opvolgen.<br />
Door deze intensieve begeleiding voelen klanten zich meer gemotiveerd om werk te<br />
zoeken. Dit blijkt uit een rondvraag bij 40 procent van de klanten. 7 op 10 van deze klanten<br />
vinden dat hun situatie is verbeterd en dat ze zich gesterkt voelen om hun problemen zelf<br />
op te lossen.<br />
In <strong>2009</strong> startten de maatschappelijk werkers 187 trajecten op. 79 ervan kenden een positief<br />
resultaat. Dat kan een bemiddeling rond schuld- of woonproblemen zijn, maar het kan ook<br />
betekenen dat een probleem niet escaleerde.<br />
Na een geslaagde tussenkomst nam de VDAB-medewerker de begeleiding opnieuw over.<br />
1.5 Taal als troef<br />
Nederlands kunnen spreken is voor de klanten een extra troef als ze op zoek gaan naar<br />
werk. Tijdens hun werkervaring biedt <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> de klanten ‘tewerkstellingsgericht<br />
Nederlands’ aan. De lessen richten zich op taalvaardigheid binnen de werkcontext.<br />
Een betere kennis van het Nederlands betekent een onmiddellijke meerwaarde voor de<br />
klant en de werkplaats. De werknemer begrijpt dan instructies en opdrachten en kan om<br />
verduidelijking vragen. Hij begrijpt veiligheidsvoorschriften en heeft meer en beter contact<br />
met collega’s, leidinggevenden en klanten.
De klant volgt les op zijn taalniveau en afgestemd op de functie waarin hij werkt.<br />
1.7 Actief zijn is meer dan werk of opleiding<br />
16 De lesgevers focussen op:<br />
17<br />
Voor sommige klanten is werk (voorlopig) niet haalbaar. Voor hen werkte <strong>OCMW</strong><br />
•<br />
•<br />
•<br />
algemene communicatie (algemene begrippen, mobiliteit, gezondheidszorg …);<br />
beroepscommunicatie (omgaan met anderen, vakjargon …);<br />
toekomstgerichte communicatie (zelfevaluatie, solliciteren …).<br />
<strong>Antwerpen</strong> een aanbod van sociale activering uit. Integratie in onze samenleving beperkt<br />
zich namelijk niet tot het vinden van een job. Door klanten op verschillende manieren te<br />
activeren willen wij hen meer zelfredzaam maken.<br />
In <strong>2009</strong> volgden 564 sociaal tewerkgestelden lessen Nederlands tijdens hun tewerkstelling.<br />
1.6 Kinderopvang als laatste hindernis<br />
Wat als een <strong>OCMW</strong>-klant kan beginnen aan een job of opleiding maar geen kinderopvang<br />
heeft? Voor een driehonderdtal <strong>OCMW</strong>-klanten is een gebrek aan kinderopvang de laatste<br />
hindernis die ze moeten overwinnen.<br />
Daarom opende <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> samen met vzw Stekelbees het opvanginitiatief ‘Okido<br />
Kievit’. Hier kunnen 17 kinderen (tussen 0 en 3 jaar) van <strong>OCMW</strong>-klanten tijdelijk opvang<br />
krijgen. Om toegelaten te worden moeten ouders bewijzen dat ze op de wachtlijst staan<br />
voor andere kinderopvang.<br />
In december <strong>2009</strong><br />
opende OKIDO Kievit.<br />
Hier kunnen kinderen<br />
van <strong>OCMW</strong>-klanten<br />
tijdelijk opvang krijgen.<br />
<strong>OCMW</strong>-klanten kunnen binnen het aanbod kiezen uit drie mogelijke trajecten.<br />
1.7.1 Sociale activering<br />
Klanten kunnen zich inzetten als vrijwilliger. Voor sommigen is dit een eerste stap naar<br />
werk, voor anderen gewoon een zinvolle bezigheid.<br />
Het aantal klanten binnen sociale activering steeg in <strong>2009</strong> naar 227 personen tegenover<br />
120 in 2008. Deze stijging is te verklaren door een betere doorverwijzing door de<br />
begeleidend maatschappelijk werker. In onze sociale centra zijn er spreekuren over<br />
sociale activering. Zo bereiken we klanten rechtstreeks.<br />
Door de grotere toestroom gingen we op zoek naar nieuwe plaatsen voor<br />
vrijwilligerswerk. In <strong>2009</strong> konden klanten als vrijwilliger terecht op 17 nieuwe<br />
werkplaatsen, waaronder de Antwerpse bibliotheken, muziekcentrum Trix en het<br />
Museum voor Hedendaagse Kunsten <strong>Antwerpen</strong>.<br />
In totaal kunnen onze klanten op een 80-tal verschillende plaatsen terecht.<br />
De laatste vijf jaar<br />
vonden steeds meer<br />
klanten de weg naar<br />
werk of een verdere<br />
opleiding.
1.7.2 Arbeidszorg<br />
18 19<br />
Er zijn <strong>OCMW</strong>-klanten die om persoonlijke en/of maatschappijgebonden redenen geen<br />
gewone of zelfs aangepaste job kunnen doen. Dit kan tijdelijk zijn, maar ook definitief.<br />
Arbeidszorg is een systeem waarbij we deze klanten activiteiten laten doen in een<br />
werkcontext, maar zonder de druk van een echte job (bijvoorbeeld klusjes uitvoeren,<br />
werken in een fietsatelier …). Zo bevordert <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> de kansen op<br />
(re)integratie. De klant beleeft de voordelen van werken zoals regelmaat en sociale<br />
contacten.<br />
In <strong>2009</strong> waren 54 <strong>OCMW</strong>-klanten actief binnen arbeidszorg. Dat is een stijging van 42<br />
procent in vergelijking met 2008.<br />
1.7.3 Werken aan de eigen situatie<br />
Klanten zitten soms in een persoonlijke situatie die alle kansen op werk belemmert.<br />
Zij moeten hun leven op orde stellen vooraleer ze kunnen starten met een opleiding of<br />
een job. Zo kunnen ze bijvoorbeeld een programma volgen om hun medisch-pyschische<br />
problemen op te lossen.<br />
Enkele activeringsresultaten:<br />
• Tijdens 2 job- en opleidingsbeurzen stelden we het activeringsaanbod<br />
voor aan 458 werkzoekende klanten.<br />
• 41 % van de werkervaringsklanten vonden werk of startten een<br />
opleiding.<br />
• 564 sociaal tewerkgestelde klanten volgden lessen Nederlands tijdens<br />
hun tewerkstelling.<br />
• 227 klanten konden als vrijwilliger aan de slag op een 80-tal<br />
werkplaatsen.<br />
• 54 <strong>OCMW</strong>-klanten waren actief binnen arbeidszorg.
Mensen<br />
maken het magazine van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />
Halloween<br />
Griezelen in rvt Gitschotelhof<br />
Kansen voor Kinderen<br />
méér méér dan dan dan 9-to-5<br />
9-to-5<br />
Een warm<br />
winters<br />
wij-gevoel 1<br />
Stage lopen<br />
bij het <strong>OCMW</strong><br />
Investeren in studenten<br />
brengt heel wat op<br />
België - Belgique<br />
P.B. BC10799<br />
Afgiftekantoor: <strong>Antwerpen</strong> X<br />
Uit het personeelsblad<br />
Mensen 29, editie<br />
december <strong>2009</strong><br />
OXFAM<br />
Saïd, Neli en Khizir werken onder het statuut van artikel 60<br />
in een OXFAM-tweedehandswinkel in Wilrijk. Een heel andere<br />
omgeving dan een dienstencentrum, een rust- of verzorgingstehuis<br />
of de kantoren van het centraal bestuur. Welke taken doe je in een<br />
winkel als je sociaal tewerkgesteld bent?<br />
Saïd is geboren in Marokko en woont sinds vorig jaar in<br />
België. Neli komt uit Georgië. Ze trouwde op haar 16e en<br />
heeft nu drie kinderen van 15, 14 en 8 jaar. Ze woont al<br />
bijna vijftien jaar in ons land. Khizir is van Tsjetsjenië en<br />
woont al vier jaar hier.<br />
Wat is jullie job?<br />
Saïd: ‘We hebben een heleboel taken. We sorteren de<br />
dingen die we binnen krijgen, we helpen mensen in de<br />
winkel en we staan achter de kassa. Maar we strijken<br />
ook, geven de kleren een prijs en richten de etalage in.’<br />
Kies je zelf welke taak je doet?<br />
Neli: ‘Ja, maar er moet altijd wel iemand achter de kassa<br />
staan en altijd iemand in de winkel. We wisselen elkaar<br />
af bij elke pauze. Een hele dag sorteren of strijken, dat<br />
zou niet zo prettig zijn.’<br />
Saïd: ‘Het liefst ben ik bezig met klanten. Ik zeg<br />
bijvoorbeeld welke kleren bij hen passen.’<br />
Kom je soms rare dingen tegen bij het sorteren?<br />
Neli (lacht): ‘Mensen brengen hier alles binnen. Alles<br />
wat je kan bedenken of dromen. Soms is iets nieuw en<br />
mooi. Maar we krijgen ook echt vieze dingen.’<br />
Mensen brengen hier alles binnen<br />
Doen jullie zoals andere winkels ook soms speciale acties?<br />
Neli: ‘Ja hoor, zeker! Zo boden we de klanten koekjes en<br />
koffie op klantendag.’<br />
Saïd: ‘En ik versierde de etalage met Halloweenspullen<br />
uit de winkel. Als ik klaar ben, vraag ik aan de collega’s<br />
wat ze ervan vinden. Iedereen heeft al eens een creatief<br />
idee.’<br />
Saïd, jij bent vroeger receptionist geweest. Vind je deze<br />
job leuker?<br />
Saïd: ‘Ja. Ik ben nog van alles geweest: ook verkoper,<br />
arbeider in een fabriek, schoonmaker. Maar hier krijg je<br />
meer vrijheid en ruimte om eens iets anders te proberen.<br />
Zoals bijvoorbeeld de etalage. Je leert veel meer bij<br />
als je iets zelf doet. Het is ook prettig samenwerken<br />
met de collega’s. Er zijn allerlei nationaliteiten, en al<br />
die verschillende culturen samen is erg leuk. Allemaal<br />
vriendelijke toffe mensen.’<br />
Wat ben je van plan na deze tewerkstelling?<br />
Saïd: ‘Ik zou graag verder willen studeren. In Marokko<br />
studeerde ik economie, maar hier wil ik liever een<br />
opleiding design of etalagist volgen.’<br />
Neli: ‘Ja, ik wil ook graag studeren. Iets in de verkoop, of<br />
voor visagist leren.’<br />
Neli: ‘Er moet altijd iemand achter de<br />
kassa staan en iemand in de winkel.<br />
Maar we wisselen elkaar af!’<br />
Veel afwisseling<br />
Khizir komt de winkel binnen. Hij probeert duidelijk de<br />
fotograaf te vermijden. ‘Ik kan en wil niet op de foto.<br />
Ik ben crimineel en gezocht door de politie!’ Hij wijst<br />
daarbij naar zijn zwarte muts die tot net boven zijn<br />
donkere ogen getrokken is. Onmiddellijk daarna laat hij<br />
een brede glimlach zien. Hij haalt een grapje uit. Neli<br />
schiet luid in de lach.<br />
Khizir, jij bent chauffeur bij Oxfam. Wat vervoer je zoal?<br />
Khizir: ‘Ik ben vandaag bijvoorbeeld bij mensen thuis<br />
geweest om meubelen, boeken, kleren en kleine<br />
spulletjes af te halen. We maken ook elke dag de<br />
Oxfamcontainers leeg. We sorteren de kleren en daarna<br />
brengen we alles naar een sorteerbedrijf.’<br />
Ik heb de indruk dat je deze job wel graag doet?<br />
Khizir: ‘Ja, ik werk hier graag. Ik leer via Oxfam veel<br />
mensen kennen en ik heb heel goede collega’s. Ik hou<br />
ook van de afwisseling. Eerst haal ik iets op, dan maak ik<br />
de bestelwagen leeg, dan breng ik weer iets weg. Ik werk<br />
hier al bijna twee jaar. Nu heb ik een VDAB-contract.’<br />
Heb je al eens een boete gekregen? Wie betaalt die dan?<br />
Khizir (lacht): ‘Ja. Ik heb al twee keer een boete van 50<br />
euro gekregen voor te snel rijden en heb die zelf betaald.<br />
Als chauffeur ben je verantwoordelijk. Maar nu gebeurt<br />
dat niet meer hoor.’<br />
Je Nederlands is heel goed. Welke taal spreken jullie met<br />
elkaar?<br />
Khizir: ‘Wij zouden Russisch met elkaar kunnen spreken<br />
(hij lacht naar Neli), maar we spreken altijd Nederlands.<br />
Spreken gaat goed, maar een brief lezen of schrijven is<br />
moeilijk.’<br />
Meer dan werk<br />
Saïd: ‘Het leukste aan deze job is dat je alle soorten<br />
mensen ontmoet. Letterlijk iedereen komt hier binnen.<br />
Arm en rijk, jong en oud. En iedereen is vriendelijk.<br />
Enkele klanten hielpen mij zoeken naar een appartement<br />
en kwamen het mij zeggen wanneer ze een woning voor<br />
mij gezien hadden. Twee klanten hebben mij zelfs werk<br />
aangeboden.’
22 23<br />
2. Over leven in de stad<br />
2. Over leven in de stad<br />
Leven in een grootstad brengt voor de bewoners heel wat uitdagingen mee. Een huis<br />
of appartement vinden, betalen en (onder)houden bijvoorbeeld. We investeren daarom<br />
in betaalbare, kwalitatieve woningen voor mensen met een laag inkomen. Daarnaast<br />
voorzien we ook in woonbegeleiding om huurders te leren omgaan met alle aspecten<br />
van wonen.<br />
2.1 Een betaalbare en degelijke woning<br />
De privéwoningmarkt is heel gevoelig voor vraag en aanbod. Prijzen kunnen bijvoorbeeld<br />
plots stijgen in bepaalde wijken. Gelukkig biedt het <strong>OCMW</strong> de <strong>Antwerpen</strong>aars een vangnet<br />
wanneer ze uit de boot dreigen te vallen.<br />
We hebben een eigen aanbod aan sociale woningen voor de meest kwetsbare<br />
<strong>Antwerpen</strong>aars. Dit aanbod is echter beperkt. De vraag naar woningen is veel groter,<br />
met wachtlijsten tot gevolg. We proberen daarom leegstand te beperken. Daarnaast is<br />
onderhoud in en rond de woningen cruciaal om de kwaliteit hoog te houden.<br />
Maar onderhoud is niet genoeg. In <strong>2009</strong> besteedden we 2 miljoen euro om gebouwen<br />
duurzaam in stand te houden. Zo investeerden we onder andere in:<br />
• brandbeveiligingswerken;<br />
• energiebesparende maatregelen;<br />
• vernieuwen van gevels en daken;<br />
• vervangen van technische installaties (zoals liften en oude verwarmingsketels).<br />
De volgende jaren lopen deze investeringen verder. We willen een kwaliteitsvol aanbod<br />
bieden. Zo vermijden we grotere ingrepen en investeringen in de toekomst.<br />
2.2 Wonen kan je leren<br />
Mensen die een tijd geen vaste woning hebben, weten vaak niet meer welke<br />
verantwoordelijkheden wonen met zich meebrengt. Maatschappelijk werkers zetten zich in<br />
om dak- en thuislozen te begeleiden bij de overgang naar een nieuwe, vaste woonplaats.<br />
Daarnaast helpt <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> ook huurders die moeilijkheden hebben met het huren<br />
van hun (sociale) woning.<br />
<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> werkt voor deze begeleiding samen met de Antwerpse Centra voor<br />
Algemeen Welzijnswerk (CAW): Metropool, De Terp en De Mare. Die zetten zeven regionale<br />
teams in zodat de klant steeds een aanspreekpunt in zijn buurt heeft.
2.3 Een dak voor thuislozen in de winter<br />
24 25<br />
Dak- en thuislozen zijn erg kwetsbaar. Het is een grote uitdaging voor <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong><br />
om een degelijke en uitgebreide nachtopvang aan te bieden. Daarom treffen we tussen 15<br />
december en 15 maart bijkomende maatregelen om dak- en thuislozen op te vangen. We<br />
breiden het gewone aanbod uit in de CAW-onthaaltehuizen, de dag- en nachtopvang van<br />
de inloopcentra De Vaart en De Steenhouwer en Nachtopvangcentrum De Biekorf.<br />
In <strong>2009</strong> waren er 750 overnachtingen in de noodshelter.<br />
2.4 Als thuis studeren moeilijk is<br />
Door een moeilijke thuissituatie is studeren voor sommige jongeren niet makkelijk. Ouders<br />
steunen hen soms niet in hun studiekeuze. Of ze wonen in een te kleine woning zonder<br />
eigen studieplek. Dikwijls zijn er ook financiële problemen.<br />
Huis Sofía is een studentenhuis van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> dat aan jonge vrouwen tussen 18<br />
en 25 jaar een veilige omgeving biedt. Hier kunnen ze zich volledig op hun studies richten.<br />
De meisjes die er wonen zijn gemotiveerd om een diploma te halen.<br />
Voor de huur, vaste kosten en hun internetaansluiting betalen de studentes 200 euro per<br />
maand.<br />
Bij de start van het kalenderjaar <strong>2009</strong> verbleven er 10 meisjes in Huis Sofía.
3. Een mens leeft van meer dan geld alleen<br />
26 27<br />
3.<br />
Een mens leeft van<br />
meer dan geld alleen<br />
De <strong>OCMW</strong>-hulpverlening is erop gericht om klanten te ondersteunen waar nodig.<br />
Niet alleen op financieel gebied. Ook andere middelen die het (dagelijkse) leven<br />
gemakkelijker kunnen maken, zitten in ons aanbod: advies rond opvoeding, hygiëne<br />
en gezondheid, de mogelijkheid tot aankopen van nette en goedkope kledij, goedkope<br />
maaltijden enzovoort. Daarnaast geven we de noodzakelijke financiële steun aan wie het<br />
nodig heeft.<br />
3.1 Kansen voor Kinderen<br />
Met Kansen voor Kinderen wil <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> achterstelling van kinderen structureel<br />
aanpakken. Maatschappelijk werkers informeren en kansarme ouders met raad en daad<br />
bijstaan bij de opvoeding is daarbij heel belangrijk.<br />
Kansen voor Kinderen organiseerde samen met de stad sessies om ouders te helpen bij het<br />
invullen van hun aanvraag voor een school- of studietoelage. Tijdens 22 invulmomenten<br />
hielpen we 628 bezoekers bij het invullen van 1 123 aanvragen voor het schooljaar <strong>2009</strong>-<br />
2010. Met de financiële steun vanuit de overheid willen we meer kinderen van onze<br />
klanten aan onderwijs laten deelnemen.<br />
We helpen ouders ook met cursussen en individuele opvolging. We ondersteunen klanten<br />
op maat of leiden hen naar bestaande projecten en initiatieven. Ouders krijgen zo meer<br />
inzicht in hun manier van opvoeden. Stap voor stap passen ze hun opvoedingsstijl aan de<br />
noden van hun kind(eren) aan.<br />
In <strong>2009</strong> waren er drie cursussen voor ouders of opvoeders:<br />
• voor peuters en kleuters van 0 tot 6 jaar;<br />
• voor kinderen van 6 tot 12 jaar;<br />
• voor kinderen van 12 tot 18 jaar.<br />
<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> neemt deel aan de Adviesraad Opvoedingsondersteuning en de<br />
Onderwijsraad. We proberen het aanbod van opvoedingsondersteuning in <strong>Antwerpen</strong> op<br />
elkaar af te stemmen en zo gevarieerd mogelijk te houden. We vestigen ook de aandacht<br />
op de situatie en problemen van onze klanten.
3.2 Binnenste Buiten<br />
Binnenste Buiten stelt vijf <strong>OCMW</strong>-klanten tewerk. Zij gingen aan de slag als naaister,<br />
28 kleermaker, schoonmaker of verkoper.<br />
29<br />
Binnenste Buiten werkt rond lichamelijke verzorging, het zelfbeeld en de uitstraling van<br />
mensen die het financieel moeilijk hebben. In onze kledingwinkel kunnen deze mensen<br />
terecht voor kwaliteitsvolle, nieuwe kleding tegen zeer lage prijzen. We begeleiden<br />
Binnenste Buiten in cijfers<br />
mensen bij hun aankoop, geven stijladvies of helpen kledingstukken uitkiezen.<br />
Aantal 2008 <strong>2009</strong><br />
Dankzij vrijwillige leveranciers hebben we een ruim aanbod aan kleding, accessoires en<br />
verzorgingsproducten. En dat is nodig, want in <strong>2009</strong> vonden nog meer mensen hun weg<br />
naar onze winkel.<br />
Ook het naaiatelier draaide in <strong>2009</strong> op volle toeren. Klanten brengen er hun te<br />
herstellen kledij binnen. Ze laten ook aangekochte kleding op maat verstellen door onze<br />
medewerkers.<br />
Binnenste Buiten geeft daarnaast een cursus aan vrouwen. Op een luchtige manier bieden<br />
we de cursisten nieuwe kansen, prikkels, ideeën en adviezen aan om zorg te dragen voor<br />
hun innerlijk en uiterlijk.<br />
In <strong>2009</strong> namen 18 klanten deel aan twee cursussen. Een cursus duurt 14 weken.<br />
Per groep kunnen 8 tot 10 vrouwen deelnemen.<br />
Vrouwen en mannen kunnen sinds <strong>2009</strong> hun vragen over hygiëne en persoonlijke<br />
verzorging aan onze verzorgingsconsulent stellen. Ze gaan samen naar de kapper,<br />
tandarts, diëtiste … en werken zo aan een positiever zelfbeeld.<br />
In de winkel van<br />
Binnenste Buiten<br />
begeleiden we klanten<br />
bij hun aankoop,<br />
geven stijladvies of<br />
helpen kledingstukken<br />
uitkiezen.<br />
Klanten 1 036 1 188<br />
Verkochte artikelen 14 941 16 749<br />
Opdrachten naaiatelier 1 295 1 877<br />
3.3 Omgaan met geld: schulden, budget beheren …<br />
De financiële crisis leidde veel <strong>Antwerpen</strong>aars naar <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> voor advies over, het<br />
beheer van en bemiddeling rond schulden. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> breidde zijn aanbod rond<br />
schuldbemiddeling daarom uit. We organiseren in elk van de negen Antwerpse districten<br />
contactmomenten. <strong>Antwerpen</strong>aars kunnen ook via onze sociale centra een gepast<br />
hulpverleningstraject opstarten.<br />
3.4 Rechtshulp<br />
De Antwerpse burger kan in elk district terecht voor gratis rechtshulp. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong><br />
werkt hiervoor samen met de Commissie voor Juridische Bijstand (CJB). Advocaten geven<br />
professioneel advies, onder meer in zes sociale centra van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>.<br />
De spreekuren zijn gratis en toegankelijk voor alle inwoners van de stad.<br />
Samen met de CJB lanceerden we eind <strong>2009</strong> een tweede campagne over dit aanbod, met<br />
folders en affiches. De vorige campagne liep in 2008.
3.5 Sociaal restaurant ‘Bakboord’<br />
3.6 Op zoek naar een financieel vangnet<br />
30 31<br />
De Antwerpse wijk Linkeroever heeft veel sociale woningen. De bewoners kunnen echter in<br />
verhouding van weinig sociale voorzieningen gebruikmaken. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> opende er<br />
in december <strong>2009</strong> een sociaal restaurant.<br />
Bewoners van Linkeroever kunnen in sociaal restaurant ‘Bakboord’ voor weinig geld lekker<br />
eten. ‘Bakboord’ is het vierde sociale restaurant in <strong>Antwerpen</strong>. De 7 Schaken, de Pollepel<br />
en de Foyer schotelen de <strong>Antwerpen</strong>aar al langer warme maaltijden voor.<br />
Een sociaal restaurant biedt goedkope en gezonde maaltijden aan voor senioren en<br />
mensen met een laag inkomen of schulden. Net als bij de andere sociale restaurants is<br />
vzw CAS (Culinair <strong>Antwerpen</strong> Sociale Economie) de uitbater van Bakboord. Het schept<br />
werkgelegenheid voor 9 mensen die weinig kansen hebben op de arbeidsmarkt.<br />
Aantal maaltijden in de lift<br />
Het aantal warme maaltijden verdriedubbelde bijna op 5 jaar tijd. In <strong>2009</strong> serveerden de<br />
sociale restaurants samen 79 712 maaltijden.<br />
In december <strong>2009</strong><br />
opende een vierde<br />
sociaal restaurant in<br />
<strong>Antwerpen</strong>.<br />
<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> merkte in <strong>2009</strong> een stijging in het aantal mensen dat komt aankloppen<br />
voor financiële steun. En dat is opmerkelijk. Sinds 2006 daalde het aantal dossiers ieder<br />
jaar. Die trend keerde volledig. De reden ligt voor de hand: de financiële crisis zorgde voor<br />
heel wat financiële zorgen en problemen. We merken dat deze crisis nu vooral de mensen<br />
treft die anders nog net de eindjes aan elkaar kunnen knopen. Ontslag op het werk, hogere<br />
prijzen … Voor velen is dit net iets te zwaar om dragen. Deze mensen zoeken steun bij het<br />
<strong>OCMW</strong>.<br />
Niet alleen de crisis verklaart de stijging in het aantal financiële dossiers. We zien ook een<br />
stijging van het aantal geregulariseerden dat aanklopt voor steun. Ook andere federale<br />
maatregelen, zoals aanpassingen in het opvangbeleid en een kortere asielprocedure<br />
hebben tot gevolg dat meer mensen naar het <strong>OCMW</strong> stappen.<br />
Evolutie financiële hulp 2006 – <strong>2009</strong><br />
2006 2007 2008 <strong>2009</strong><br />
Dossiers leefloon 8 267 7 520 7 434 8 120<br />
Uitgekeerd<br />
bedrag leefloon<br />
Dossiers equivalent<br />
leefloon 1<br />
Uitgekeerd bedrag<br />
equivalent leefloon<br />
Totaal alle financiële<br />
steun<br />
31 286 969,28 30 595 058,88 32 172 713,77 37 921 207,63<br />
2 527 2 497 2 391 2 885<br />
10 014 248,30 10 544 039,61 11 002 238,52 14 298 550,81<br />
48 700 874 65 569 528,70 66 824 620,75 80 765 489,48<br />
1 Het equivalente leefloon is een financiële bijstand die het <strong>OCMW</strong> toekent aan de personen die geen<br />
recht hebben op het leefloon (omdat ze niet aan alle vereiste voorwaarden voldoen), maar die zich in een<br />
gelijkaardige noodsituatie bevinden.<br />
Enkele resultaten:<br />
• In 8 120 dossiers keerden we financiële steun uit.<br />
• <strong>OCMW</strong>- en stadsmedewerkers hielpen 628 mensen met het invullen van<br />
1 123 aanvragen voor een school- of studietoelage.<br />
• Binnenste Buiten had 1 188 klanten.<br />
• De 4 sociale restaurants serveerden samen 79 712 warme maaltijden.
Mensen<br />
maken het magazine van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />
Oost west, thuis best?<br />
<strong>OCMW</strong> werkt rond intrafamiliaal geweld<br />
méér méér dan dan dan 9-to-5<br />
1<br />
SodicoMaa2010.indd 1 16/03/10 08:25:04<br />
België - Belgique<br />
P.B. BC10799<br />
Afgiftekantoor: <strong>Antwerpen</strong> X<br />
Den Bell<br />
Waar vind je de <strong>OCMW</strong>-medewerkers<br />
Rapklap<br />
Buurtbewoners verleiden<br />
tot vriendschap<br />
Uit het personeelsblad<br />
Mensen 30, editie<br />
maart 2010<br />
Oost west, thuis best?<br />
Geweld binnen het gezin is de<br />
meest voorkomende vorm van<br />
geweld in onze maatschappij.<br />
Iedereen kan ermee te maken<br />
krijgen. Vrouwen en mannen,<br />
kinderen en ouderen. De cijfers<br />
spreken voor zich: een op vijf<br />
vrouwen krijgt er in haar leven<br />
mee te maken. In de politiezone<br />
<strong>Antwerpen</strong> zijn er maandelijks<br />
300 processen-verbaal rond<br />
intrafamiliaal geweld.<br />
Veel <strong>OCMW</strong>-klanten hebben meer dan<br />
financiële problemen. Ze hebben geen<br />
werk, hun woning is niet in orde, er<br />
zijn schulden …. In zo’n situatie krijg<br />
je makkelijk te maken met stress. En<br />
dan loopt de emmer soms over. Wie<br />
het meest ‘nabij’ is, incasseert dan<br />
de klappen. En kinderen nemen vaak<br />
veel over van wat ze van hun ouders<br />
zien. Zo blijft de spiraal van geweld<br />
onverbiddelijk doordraaien.<br />
Uit bezorgdheid over deze problemen<br />
startte <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> eind 2008 een<br />
project op rond intrafamiliaal geweld<br />
(IFG). Na ruim een jaar werken praat<br />
Mensen met Anne-mie en Natacha, de<br />
twee maatschappelijk werkers van het<br />
project.<br />
Anne-mie Willems: ‘In het begin hebben<br />
we veel gepraat met maatschappelijk<br />
werkers, en vooral veel vragen gesteld.<br />
We wilden weten hoe vaak ze met IFG<br />
te maken hebben. Zijn er klanten het<br />
slachtoffer van intrafamiliaal geweld?<br />
Hoe pakken onze maatschappelijk<br />
werkers het aan om daarover te praten?<br />
Wat verwachten maatschappelijk<br />
werkers van ons?<br />
Natacha Leonard: ‘Ze gaven vooral<br />
aan dat het een heel moeilijk thema<br />
is. Voor hen zijn de slachtoffers, maar<br />
ook de daders echte mensen. Als je iets<br />
vermoedt, hoe breng je het ter sprake?<br />
En als je eraan begint weet je vaak niet<br />
waar het eindigt. … Onze collega’s in<br />
de wijk vroegen ondersteuning. Bij wie<br />
kunnen ze terecht met vragen? Waar<br />
vinden ze opvang voor slachtoffers?<br />
Je mag niet vergeten dat ze zulke<br />
dingen dikwijls moesten uitzoeken<br />
bovenop hun gewone dagtaak als<br />
maatschappelijk werker in een sociaal<br />
centrum.’<br />
(N)iets aan de hand?<br />
De begeleider in het sociaal centrum of<br />
bij de dienst Activering merkt vaak dat<br />
er in een gezin iets mis is wanneer de<br />
klant aan het werk gaat of start met een<br />
opleiding. Een vrouw die haar kinderen<br />
niet durft achter te laten bij haar man.<br />
Een vrouw die helemaal niet op gesprek<br />
mag komen of niet mag gaan werken.<br />
Natacha: ‘Als maatschappelijk werker<br />
ben je een vertrouwenspersoon voor<br />
de klant. Maar je staat er alleen voor.<br />
Bij intrafamiliaal geweld moet je<br />
dat absoluut vermijden. Het zijn erg<br />
delicate en ingewikkelde situaties. Een<br />
gouden regel is: begin er nooit alleen<br />
aan. Maatschappelijk werkers in de wijk<br />
worden verondersteld zo zelfstandig<br />
mogelijk hun werk te doen, maar in<br />
dit geval is dat absoluut af te raden.<br />
Zulke situaties pak je niet alleen aan<br />
en los je zeker niet alleen op. Je moet<br />
samenwerken, overleggen en vooral<br />
tijdig doorverwijzen.’<br />
Anne-mie: ‘Het is onze taak om samen<br />
met de maatschappelijk werker aan de<br />
slag gaan. Wij geven advies, regelen<br />
doorverwijzingen, overleggen met<br />
politie en justitie. Van de politie en de<br />
dienst Welzijn van de Provincie hebben<br />
we veel geleerd. Zij werken al vijf jaar<br />
intensief rond intrafamiliaal geweld.’<br />
Opvang met hoge drempel<br />
De hulpverlening voor slachtoffers<br />
en daders van huishoudelijk geweld<br />
heeft vaak een hoge drempel voor<br />
<strong>OCMW</strong>-klanten. Zeker als nieuwkomers<br />
slachtoffer worden, vinden ze<br />
vaak moeilijk hulp. Het bestaande<br />
hulpverleningsaanbod richt zich vooral<br />
op de doorsnee Vlaming.<br />
Anne-mie: ‘Wanneer we een vorming<br />
volgen merken we vaak dat we de tips<br />
die we krijgen nog moeten vertalen naar<br />
ons <strong>OCMW</strong>-verhaal. We werken met<br />
heel diverse mensen: laaggeschoolden,<br />
anderstaligen, mensen uit een andere<br />
cultuur … En die worden vaak vergeten,<br />
of men weet niet hoe ze te bereiken of<br />
hoe ermee om te gaan.’<br />
Het voorbije jaar hielpen Anne-mie en<br />
Natacha de maatschappelijk werkers<br />
in een honderdtal probleemsituaties.<br />
Vaak voerden zij de gesprekken, zochten<br />
opvang, namen contact op met justitie<br />
en politie. Een boeiende maar zware<br />
taak, zo bleek. Vanaf 2010 leggen ze de<br />
nadruk meer op ondersteuning.<br />
Natacha: ‘We hebben veel geleerd uit<br />
de begeleidingen die we deden. Maar<br />
dit vraagt erg veel tijd en je moet je<br />
steeds opnieuw inwerken. Dit jaar<br />
willen we meer een helpdesk zijn. We<br />
willen ook meer het overzicht houden<br />
en de verschillende soorten hulp aan<br />
een gezin op elkaar afstemmen.’<br />
Anne-mie: ‘Het is veel intenser dan<br />
‘gewoon’ wijkwerk. Zo’n dossiers raken<br />
je nog meer, zeker als er kinderen<br />
bij betrokken zijn. En als je dan zelf<br />
kinderen hebt … Laat ik het zo zeggen:<br />
het is raar te beseffen dat een ‘veilige<br />
thuis’ soms niet veilig is. En dat is<br />
confronterend.’<br />
De projectmedewerkers organiseerden<br />
al twee vormingsnamiddagen over<br />
het thema. Een expert gaf een<br />
korte toelichting over intrafamiliaal<br />
geweld: wat is het juist, hoe kan je<br />
het opmerken bij klanten, hoe breng<br />
je het een eerste keer te sprake.<br />
Anne-mie en Natacha stelden het<br />
project voor. Maatschappelijk werkers<br />
kunnen rekenen op ondersteuning<br />
bij en tips over hoe ze een gesprek<br />
kunnen aanpakken en op welke<br />
signalen ze moeten letten. Daarnaast<br />
hebben ze een overzicht van alle<br />
diensten die je kan contacteren over<br />
intrafamiliaal geweld: politie, justitie,<br />
opvangcentra …
4. Voorkomen is beter dan genezen<br />
34 35<br />
4.<br />
Voorkomen is beter<br />
dan genezen<br />
Hulp verlenen is vaak vragen beantwoorden en problemen oplossen. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong><br />
gaat verder. We willen problemen voorkomen door in te grijpen voor ze zich stellen. Zo<br />
kunnen gezondheidsproblemen dikwijls voorkomen worden door tijdig een dokter te<br />
bezoeken. Maar dit kost geld. Een structurele oplossing kan dan zijn dat we aan bepaalde<br />
klanten een bezoek aan de huisarts terugbetalen. Maar soms moeten we oplossingen op<br />
maat zoeken.<br />
4.1 Een gezonde kennis<br />
Kennis van het hulpaanbod is bij preventie een belangrijke factor. Het aanbod is groot,<br />
maar vele <strong>Antwerpen</strong>aars kennen de weg er naartoe niet.<br />
Voor <strong>OCMW</strong>-klanten moet de huisarts een vertrouwenspersoon en een eerste<br />
aanspreekpunt voor medische vragen en problemen zijn. Als zorgcoördinator houdt hij<br />
alle medische gegevens van zijn patiënten bij. Dit voorkomt dat de klant steeds opnieuw<br />
dure of vervelende onderzoeken moet ondergaan. Wanneer het nodig is, kan de huisarts<br />
doorverwijzen naar een specialist of ziekenhuis.<br />
Maatschappelijk werkers in de sociale centra informeren hun klanten persoonlijk over<br />
het belang van een vaste huisdokter. Daarnaast organiseerde de medewerker Gezondheid<br />
infosessies voor groepen klanten. Hieraan namen 49 klanten deel.<br />
We ontwikkelden eenvoudige fiches over gezondheidszorg in België om de boodschap over<br />
te brengen aan klanten. Met duidelijke, korte zinnen en sprekende beelden bieden deze<br />
fiches ondersteuning aan zowel maatschappelijk werker als klant.<br />
Via de Antwerpse huisartsenkringen brachten we een honderdtal huisartsen samen.<br />
We gaven hen duidelijke informatie over <strong>OCMW</strong>-tussenkomsten en tips over hoe zij kunnen<br />
omgaan met <strong>OCMW</strong>-klanten.<br />
Door deze initiatieven zorgden we voor meer kennis over het aanbod. De <strong>OCMW</strong>-klant weet<br />
hoe de gezondheidszorg in België werkt. De hulpverlener weet hoe hij onze klanten het<br />
beste kan helpen.
4.2 Informatie over gezinsplanning en seksuele gezondheid<br />
4.4 Pomme’poen: bewust van gezonde voeding<br />
36 37<br />
Verschillende hulpverleners wezen ons op een tekort aan informatie over en begeleiding<br />
Met de Pomme’poenactie wil het <strong>OCMW</strong> klanten en kwetsbare <strong>Antwerpen</strong>aars prikkelen<br />
rond seksuele gezondheid en gezinsplanning. Daarom startten we in het najaar van <strong>2009</strong><br />
een Vrouwengroep op.<br />
rond het thema ‘gezondheid’.<br />
Klanten en leden van partnerorganisaties konden in juli <strong>2009</strong> samen met hun kinderen<br />
Dit is een groep vrouwelijke klanten die vrijwillig een zestal praatsessies bijwonen over<br />
een bioboerderij in Koningshooikt bezoeken. Na een informatiemoment over gezonde<br />
(seksuele) gezondheid. Thema’s die ze bespreken zijn:<br />
voeding bereidden de deelnemers samen een gezonde maaltijd. Het was voor velen een<br />
unieke kans om een ontspannen dag in de natuur te beleven en van elkaars gezelschap te<br />
genieten. Een aantal klanten hielp ook mee bij de fruitoogst van de bioboer.<br />
• gezonde voeding;<br />
• gezondheidszorg in België;<br />
• het eigen lichaam;<br />
• gezinsplanning.<br />
24 klanten kregen individuele begeleiding bij hun vragen over deze thema’s. 26 klanten<br />
brachten dit thema ter sprake bij spontane contacten in de sociale centra.<br />
Sinds <strong>2009</strong> betaalt <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> alle anticonceptiemiddelen integraal aan de klanten<br />
terug. Ook middelen waar het RIZIV niet in tussenkomt, zoals het spiraaltje, komen in<br />
aanmerking. Deze terugbetaling verlaagt voor klanten de financiële drempel om te werken<br />
aan effectieve gezinsplanning.<br />
4.3 Een doktersbezoek en EHBO uitgelegd aan anderstaligen<br />
Het sociaal steunpunt gezondheid Kiel van het <strong>OCMW</strong> organiseerde samen met<br />
buurthuis Nova infosessies rond gezondheidsthema’s. Deze sessies richtten zich op de<br />
buurtbewoners.<br />
Op een bijeenkomst over het verloop van een bezoek aan de huisarts gaven medewerkers<br />
informatie over bloeddrukmeting. De deelnemers konden zelf hun hartslag meten en<br />
leerden het verband tussen de snelheid van de hartslag en de conditie. Ook kreeg iedereen<br />
de kans zijn suikerwaarden in het bloed te laten meten.<br />
De deelnemers aan deze sessie konden een week later kennismaken met het sociaal<br />
steunpunt gezondheid Kiel. Daar kunnen ze voortaan terecht met vragen over hygiëne en<br />
gezondheid.<br />
De sessie Eerste Hulp Bij Ongevallen (EHBO) lichtte een aantal eenvoudige principes toe<br />
aan 30 deelnemers. De grootte van de groep en de beperkte taalkennis maakte het echter<br />
niet eenvoudig om de juiste informatie duidelijk over te brengen.<br />
Op verschillende locaties in de stad, zogenaamde Vitaminepunten, konden onze klanten en<br />
leden van partnerorganisaties deelnemen aan een workshop ‘lekker, gezond en goedkoop<br />
koken’. Ze konden er ook een bio-appeltje meenemen. In het sociaal steunpunt gezondheid<br />
Kiel, een van de Vitaminepunten, waren alle appels in een mum van tijd meegenomen.<br />
Tijdens de Week van de Smaak stonden Turkse gerechten met bio-appels en –pompoenen<br />
op het menu. Zowel klanten van het steunpunt Kiel, buurthuis Nova en andere<br />
buurtbewoners waren van de partij om mee te koken.<br />
Met een tekenwedstrijd lieten we de kinderen van <strong>OCMW</strong>-klanten nadenken over gezonde<br />
voeding. Elk deelnemertje kreeg een appel en een kwartetspel van Pim Pompoen. Samen<br />
met Pim Pompoen ontdekken kinderen op een speelse manier hoe groenten groeien en<br />
lekker verwerkt kunnen worden.
Mensen<br />
maken het magazine van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en het zorgbedrijf<br />
méér méér dan dan dan 9-to-5<br />
9-to-5<br />
Now that’s<br />
something Els! 1<br />
België - Belgique<br />
P.B. BC10799<br />
Afgiftekantoor: <strong>Antwerpen</strong> X<br />
Nieuw organogram<br />
Waarom is het nodig?<br />
Den Bell<br />
Wat verandert er?<br />
Grote<br />
schoonmaakteam<br />
Niet vies van vuile karweitjes<br />
Uit het personeelsblad<br />
Mensen 28, editie<br />
september <strong>2009</strong><br />
Project Pomme’poen<br />
Op een ontspannen manier<br />
bijleren over gezonde voeding<br />
Tom Ryssaert en Liesbet Meyvis zijn twee<br />
medewerkers die hun schouders onder<br />
het project Pomme’poen zetten.<br />
‘We willen <strong>OCMW</strong>-klanten en mensen in<br />
armoede prikkelen rond het thema<br />
‘gezondheid’. We verwachten niet dat ze<br />
meteen hun levenstijl gaan aanpassen,<br />
maar door hen samen te brengen voor een<br />
toffe activiteit leren ze op een ontspannen<br />
manier iets bij over gezonde voeding. Ze<br />
brengen een leuke dag door in de natuur,<br />
genieten van de stilte of praten met<br />
anderedeelnemers.Ooknietonbelangrijk:<br />
vaak voelen onze mensen zich sociaal wat<br />
geïsoleerd. De boeren helpen ons om deze<br />
eerste activiteit mogelijk te maken, maar<br />
leveren ook bio-appels en -pompoenen<br />
aan voor volgende initiatieven. Vandaar<br />
ook de naam voor ons project<br />
Pomme’poen!’<br />
Stef en Koen Busschots hebben een bio-boerderij in Koningshooikt.<br />
<strong>OCMW</strong>-klanten kunnen er werkervaring opdoen. Op 28 juli hielden de<br />
broers een kijkdag, speciaal voor onze klanten en hun kinderen.<br />
Clearance (13) en Mabel (41) moeten even<br />
bekomen van de foto tussen de dieren.<br />
‘Oh, we waren wel bang, hoor! Vooral van<br />
Wollie, de bok. Die heeft serieuze horens,<br />
daar wil ik niet tegen lopen!’ Het is voor<br />
Mabel de eerste keer dat ze een boerderij<br />
in België bezoekt: ‘In Ghana kennen we dit<br />
niet. Er zijn grote kwekerijen van varkens<br />
bijvoorbeeld, maar bio-boerderijen heb<br />
ik daar nog nooit gezien. Alle fruit en<br />
groente is daar sowieso puur natuur en<br />
de mensen telen zelf wat ze nodig hebben.<br />
Het is er warm genoeg.’ Clearance wil<br />
later de stad ontvluchten en in het groen<br />
gaan wonen ... ‘Op een boerderij met alles<br />
erop en eraan, ook een bok en ezeltjes!’<br />
(lacht)<br />
Josepha (41) en Robert (40) maken alles<br />
klaar voor de middagmaaltijd.<br />
‘Het is voor ons de eerste keer dat we<br />
een boerderij bezoeken, maar we vinden<br />
het tot nu toe heel leuk. We houden van<br />
dieren en kijken er dus al naar uit om straks<br />
naar de ezeltjes en de geitjes te gaan<br />
kijken. Koken doen we ook erg graag. We<br />
zijn sinds kort aan het ‘weight watchen’<br />
en eten veel fruit en groenten, vooral<br />
rauwkost. Bio-producten kunnen we met<br />
ons loon voorlopig niet permitteren.’<br />
Philomène (53) ‘Ik heb vroeger altijd op<br />
een boerderij in Kapellen gewerkt. Die<br />
staat er nu helaas niet meer en ik ben dus<br />
enthousiast dat David kan zien hoe het er<br />
aan toe gaat op een boerderij.’<br />
David (13) is echter minder opgetogen, hij<br />
vindt er niet veel aan: ‘Normaal gezien lig<br />
ik tijdens weekends en vakanties tot ruim<br />
13 uur in mijn bed, dus het deed pijn om<br />
deze morgen al om 9 uur paraat te staan.<br />
‘s Middags hang ik meestal wat rond met<br />
vrienden. Ik eet graag groenten, maar aan<br />
de appels en ander fruit hier durf ik niet<br />
komen. Ik reageer er allergisch op.’<br />
Deze kijkdag was slechts een eerste<br />
activiteit van het project. In de toekomst<br />
staan er nog andere activiteiten op het<br />
programma zoals appels plukken en<br />
koken.<br />
Cynthia (35) en Alya (2,5) zitten op een<br />
kleed in het gras, in de schaduw van<br />
enkele fruitbomen.<br />
‘Ik hoorde van deze uitstap via Binnenste<br />
Buiten waar ik onlangs een cursus volgde<br />
rond kleurenadvies, verzorging en<br />
zelfbeeld. Ik was meteen enthousiast! Ik<br />
kies zo vaak mogelijk voor bio-producten<br />
en omdat ik bijna niet snoep, komt dat<br />
amper duurder uit. Momenteel ben ik<br />
bezig met een permacultuurtuin. Dat<br />
is een zelfvoorzienende tuin waaruit je<br />
tien jaar kan eten. Voor Alya vind ik het<br />
belangrijk dat ze eens in het groen kan<br />
spelen in plaats van tussen de betonnen<br />
gebouwen te zitten.’
4.5 Daklozen krijgen gratis vaccinatie tegen Mexicaanse griep<br />
40 41<br />
Om de verspreiding van het griepvirus A/H1N1 (‘Mexicaanse griep’) in te perken, konden<br />
daklozen zich in november <strong>2009</strong> gratis laten inenten. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> organiseerde<br />
vaccinatiemomenten in centra die bij daklozen goed gekend zijn (nachtopvang,<br />
inloopcentra …). De medewerkers van deze centra informeerden hun klanten.<br />
Ook na afloop van deze grootscheepse actie konden andere daklozen zich nog laten<br />
vaccineren bij Free Clinic en Dokters Van de Wereld.<br />
207 daklozen werden gevaccineerd.<br />
Om de verspreiding van<br />
het griepvirus A/H1N1<br />
(‘Mexicaanse griep’)<br />
in te perken, konden<br />
daklozen zich gratis<br />
laten inenten.
42 43<br />
5. Uit in de stad<br />
5. Uit in de stad<br />
Een stad is er niet alleen om in te wonen en/of te werken. Je vrije tijd op een leuke<br />
manier invullen maakt een belangrijk deel uit van je leven. In <strong>Antwerpen</strong> zijn er veel<br />
activiteiten en evenementen. Daarnaast lokken sportclubs en cultuurverenigingen<br />
mensen hun huis uit. <strong>OCMW</strong>-klanten vinden opnieuw aansluiting bij het ‘gewone leven’<br />
als zij in hun vrije tijd kunnen doen wat anderen doen, zonder financiële drempels.<br />
5.1 Betaalbare culturele en sportieve evenementen<br />
In <strong>Antwerpen</strong> vindt dagelijks heel wat plaats op het gebied van theater, muziek, sport …<br />
<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> biedt zijn klanten voordelige tickets aan voor culturele voorstellingen<br />
en sportmanifestaties. <strong>OCMW</strong>-klanten zijn net zo geïnteresseerd in sport en cultuur als<br />
iedereen. De hoge ticketprijzen houden hen echter weg van veel evenementen.<br />
5.1.1 Goedkope tickets<br />
<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> werkt samen met partners om zijn klanten goedkoop of zelfs gratis<br />
te laten deelnemen. In <strong>2009</strong> verdeelden we 10 766 tickets voor culturele evenementen<br />
en 1 548 voor sportwedstrijden. 40 % van deze tickets stelden we gratis ter beschikking.<br />
Voor andere activiteiten betaalden klanten 2 tot 4 euro.<br />
Samen met <strong>Stad</strong><br />
<strong>Antwerpen</strong> en<br />
de seniorenraad<br />
nodigden we de<br />
Antwerpse senioren<br />
op 1 oktober uit in de<br />
Zoo. Meer dan 1 500<br />
mensen reserveerden<br />
hun ticket via een<br />
dienstencentrum.
Enkele in het oog springende evenementen:<br />
• 26 gezinnen reserveerden zo’n vakantie via <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>. Een 50-tal gezinnen<br />
44<br />
• Laura Lynn in de Lotto Arena (657 tickets);<br />
dienden een aanvraag in voor een vakantietoelage. Gemiddeld gaven gezinnen 220<br />
euro uit aan een vakantie, waarvan ze zo’n 130 euro terugbetaald kregen.<br />
45<br />
• ‘Blinker en de Blixvaten’, een filmuitstap voor jonge gezinnen (639 tickets);<br />
• 1 168 mensen maakten een daguitstap. De populairste bestemmingen waren de Zoo,<br />
• uitstap Antwerpse senioren naar de Zoo (meer dan 1 500 senioren);<br />
Bobbejaanland en Planckendael.<br />
• ‘Ladies Night’ – theater (1 000 tickets).<br />
• 71 mensen vroegen een toelage aan voor schooluitstappen.<br />
5.1.2 Subsidies en de 2-europas<br />
De Antwerpse cultuurcentra merken een lage opkomst van bepaalde doelgroepen,<br />
waaronder ook onze klanten. Samen met <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> verdelen de centra<br />
sinds <strong>2009</strong> de 2-europas. Hiermee kunnen mensen in armoede voor 2 euro naar alle<br />
voorstellingen in de Antwerpse cultuurcentra.<br />
<strong>OCMW</strong>-klanten, bepaalde gebruikers van een dienstencentrum en leden van enkele<br />
armoedeverenigingen kunnen een 2-europas aanvragen. 1 992 mensen deden dat:<br />
1 156 <strong>OCMW</strong>-klanten, 534 klanten van het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> en 302 leden van<br />
armoedeverenigingen. Samen reserveerden ze 2 306 tickets.<br />
In 2010 willen we nog meer inzetten op het effectieve gebruik van de pas door klanten<br />
op weg te zetten naar de cultuurcentra en hun aanbod.<br />
Verenigingen die onze verschillende doelgroepen bereiken kunnen van de Vlaamse<br />
overheid subsidies krijgen. Zo kunnen hun leden aan lagere prijzen deelnemen aan<br />
cultuuractiviteiten. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> nodigde 46 Antwerpse vzw’s uit om deze<br />
subsidies aan te vragen.<br />
21 organisaties maakten in <strong>2009</strong> gebruik van de subsidie.<br />
5.2 Regelmaat via toelages<br />
Het volstaat niet om <strong>OCMW</strong>-klanten een goedkoop ticket aan te bieden. Voor wie wil<br />
moeten de deuren van sport- en cultuurverenigingen open staan, los van inschrijvingsgeld<br />
of duur materiaal. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> biedt zijn klanten hiervoor toelages aan.<br />
In <strong>2009</strong> kregen we 483 aanvragen voor tussenkomst in het lidgeld van een sportvereniging<br />
en 308 aanvragen voor tussenkomst in een culturele activiteit. 112 mensen vroegen een<br />
toelage voor de aankoop van materiaal. De meest populaire activiteiten waren fitness,<br />
voetbal en Nederlandse les.<br />
Vrije tijd is ook op vakantie gaan. Dat is voor veel <strong>OCMW</strong>-klanten vaak ondenkbaar. Via<br />
het Steunpunt Vakantieparticipatie kunnen <strong>OCMW</strong>-klanten betaalbare daguitstappen en<br />
vakanties in België boeken:<br />
In schoolvakanties willen ook <strong>OCMW</strong>-klanten hun kinderen laten deelnemen aan<br />
georganiseerde vrijetijdsbesteding. Het <strong>OCMW</strong> biedt hen die kans, waardoor zo’n 200<br />
kinderen zich uitleefden op de Antwerpse speelpleinen. In tweederde van de gevallen<br />
ging het om kinderen van sociaal tewerkgestelde klanten. Op deze manier vinden ze een<br />
oplossing voor hun kinderen terwijl zij werken.<br />
5.3 Vrijetijdsloket in de sociale centra<br />
Het aanbod aan goedkope tickets en toelages is gekend door <strong>OCMW</strong>-klanten. Maar we<br />
stelden vast dat we vooral senioren bereikten. Om ook andere doelgroepen te bereiken<br />
gaan vrijwilligers van ‘het Vrijetijdsloket’ naar sociale centra om klanten te informeren en<br />
te motiveren.<br />
Ze stellen het vrijetijdsaanbod voor van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> of zijn partners aan klanten<br />
in de wachtzaal. Wie meer informatie wil, kan een huisbezoek vragen. Het vrijetijdsloket<br />
betekent voor de meeste vrijwilligers – vaak zelf <strong>OCMW</strong>-klanten - een kans om uit hun<br />
isolement te geraken en nieuwe sociale contacten te leggen. De vrijwilligers komen<br />
maandelijks samen. Soms gaan ze samen met klanten op uitstap.<br />
In <strong>2009</strong> legde het Vrijetijdsloket contact met zo’n 1 000 klanten en verdeelde ongeveer<br />
evenveel tickets.<br />
In 2010 zoeken we voor elk sociaal centrum een vrijwilliger om nog meer klanten te<br />
informeren.<br />
5.4 Partners in vrije tijd<br />
<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> krijgt financiële middelen om projecten van eigen diensten en externe<br />
partners te subsidiëren.<br />
Hiermee ondersteunen we 25 partners om een sociocultureel of sportief project uit te<br />
bouwen ten voordele van een kansarme doelgroep.
Enkele opmerkelijke projecten:<br />
Enkele cijfers:<br />
46<br />
• 8 <strong>OCMW</strong>-klanten namen de filmmakers van vzw Sunshine Concerts onder de arm en<br />
• 481 mensen volgden de opleiding ‘Ontdek de pc’.<br />
47<br />
lieten hen een dagje meelopen in hun leven. Het eindproduct was een kortfilm ‘de 24<br />
• 347 mensen schreven zich in voor de cursus ‘Ontdek het internet’.<br />
uur van het leefloon’. Aan de film ging een intensief traject met de deelnemers vooraf.<br />
• In totaal liepen 6 000 mensen het afgelopen jaar een Digipunt binnen.<br />
• Het project ‘Eenzame uitvaarten’ geeft mensen die eenzaam en in armoede gestorven<br />
zijn een waardige begrafenis. Op een persoonlijk uitvaartmoment leest een dichter een<br />
We bieden klanten goedkope pc’s aan. Een basis-pc kost slechts 20 euro. In totaal leverden<br />
gedicht voor, speciaal geschreven voor de overledene. Onder andere Joke van Leeuwen,<br />
we 445 goedkope pc’s aan klanten. 288 klanten kregen een goedkope internetaansluiting.<br />
Stijn Vranken, Andy Fierens, Bernard Dewulf en Maarten Inghels werken mee aan dit<br />
Zij betaalden zelf minstens 4,5 euro per maand.<br />
project. Zij zetten dit initiatief ook in 2010 verder.<br />
In 2010 werken we een nieuw systeem uit om meer klanten toegang te bieden tot het<br />
• Vzw Voluntas organiseert een vrijetijdsaanbod en speelpleinwerking voor kinderen met<br />
internet.<br />
een handicap. Zij hebben bijzondere aandacht voor kinderen van <strong>OCMW</strong>-klanten.<br />
Dot.kom startte in de zomervakantie van <strong>2009</strong> basiscursussen op voor <strong>OCMW</strong>-<br />
• De Belgische Kamerfilharmonie deed een duit in het zakje om de drempel naar<br />
werkervaringsklanten. De cursisten vonden deze lessen zeer positief. Ook de lesgevers<br />
klassieke muziek te verlagen. Met een luchtige presentatie en een heus live-<br />
waren erg tevreden, maar gaven wel aan dat een vijfde van de cursisten onvoldoende<br />
kamergezelschap verzorgde het orkest 3 workshops voor 70 kansarmen. 73 mensen<br />
woonden enkele dagen later het concert in deSingel bij.<br />
het Nederlands beheerste.<br />
Samen met onze partners proberen we vooral <strong>OCMW</strong>-klanten te bereiken:<br />
We moedigen ook diensten en instellingen van <strong>OCMW</strong> en het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> aan<br />
om vrijetijdsinitiatieven te organiseren.<br />
Enkele vernieuwende en/of succesvolle acties:<br />
• Kansen voor Kinderen ging met 22 kinderen op uitstap naar de bioboer. In de <strong>OCMW</strong>wachtzalen<br />
konden klanten achteraf ook letterlijk een (bio-)appeltje meepikken.<br />
• Het jaarlijkse ‘Sinterklaasfeest voor <strong>OCMW</strong>-klanten’ in de Zoo was een succes. 1 118<br />
ouders en kinderen bezochten de Zoo. Elk kind kon meedoen aan spelletjes en kreeg<br />
een geschenkje van de Sint.<br />
• In het project ‘Ik zie, ik zie … wat jij niet ziet’ gingen jonge fotografen in dialoog met<br />
de oudere bewoners van woonzorgcentrum De Tol, zowel in beeld als op papier.<br />
• Dienstencentrum Kronenburg richtte een amateurtoneelgroep op.<br />
• In dienstencentra De Olijftak en ’t Dokske volgden senioren lessen tai chi, een cursus<br />
valpreventie of rugtraining.<br />
5.5 Een brug over de digitale kloof<br />
De aankoop van een pc en een internetaansluiting kosten handenvol geld. <strong>OCMW</strong><br />
<strong>Antwerpen</strong> probeert samen met de stad en andere partners de digitale kloof voor <strong>OCMW</strong>klanten<br />
te verkleinen.<br />
Zo zijn er de Digipunten waar iedere <strong>Antwerpen</strong>aar terechtkan om basiscursussen te volgen<br />
of om vrij gebruik te maken van een computer en internet. De Digipunten richten zich<br />
vooral op kansengroepen die (bijna) geen computervaardigheden hebben of die moeilijk<br />
toegang hebben tot het internet. Een Digipunt biedt daarnaast ook werk(ervaring) aan<br />
mensen uit kansengroepen.<br />
• Dot.kom (vzw Posthof) organiseerde 147 lessenreeksen met 654 verschillende<br />
deelnemers. 110 hiervan waren <strong>OCMW</strong>-klanten.<br />
• Aangen@me Kennismaking (Recht-op en Samenlevingsopbouw) organiseerde 44<br />
cursussen met 400 deelnemers. De helft hiervan waren klanten van het Zorgbedrijf<br />
<strong>Antwerpen</strong>. Elf <strong>OCMW</strong>-klanten zijn als vrijwillige begeleider actief in het project.<br />
In de Digipunten kan<br />
iedere <strong>Antwerpen</strong>aar<br />
terecht om een<br />
basiscomputercursus te<br />
volgen.
5.6 Een goed aanbod, goed gecommuniceerd<br />
Enkele cijfers van <strong>2009</strong><br />
48<br />
<strong>OCMW</strong>-klanten vinden niet altijd gemakkelijk de weg naar het aanbod aan goedkope<br />
• Totaal aantal bezoekers: 11 226<br />
49<br />
tickets en kennen onze toelages te weinig. In <strong>2009</strong> focusten we op eenvoudige,<br />
• Erfgoeddag: 602<br />
klantvriendelijke communicatie met klanten.<br />
• Museumnacht: 2 974<br />
• Open Monumentendag: 2 378<br />
‘De klant aan het woord’ is een groep <strong>OCMW</strong>-klanten die advies geeft aan <strong>OCMW</strong><br />
• Opendeurdag <strong>OCMW</strong>: 110<br />
<strong>Antwerpen</strong>. Samen met deze klantengroep ontwikkelden we het boekje ‘Geniet van vrije<br />
tijd – sport en cultuur voor de <strong>OCMW</strong>-klant’. Daarin stelt het <strong>OCMW</strong> de interessantste<br />
evenementen voor in een begrijpelijke taal en met een duidelijke vormgeving. Ook onze<br />
flyer ‘Sport en cultuur’ kreeg een nieuw jasje met de nadruk op korte en duidelijke<br />
informatie. In 2010 willen we publicaties maken over de 2-europas en een flyer rond het<br />
digitale aanbod.<br />
• Drieluik tentoonstelling over merklappen: 4 989<br />
5.7 Cultuur in eigen huis<br />
5.7.1 Drie tentoonstellingen over merklappen<br />
In 2008 al ging de tentoonstelling ‘In het Maagdenhuis gespeld. Letters en merktekens<br />
uit de linnenkast.’ van start met merklappen van het Historisch Museum de<br />
Bevelanden (Goes, Nederland). In <strong>2009</strong> kwamen de collecties van de Heemkundige<br />
Kring van Kontich en het Modemuseum <strong>Antwerpen</strong> aan bod. Dankzij dit drieluik van<br />
tentoonstellingen gingen de publiekcijfers sterk de hoogte in.<br />
Deze reeks exposities inspireerden het museum om in 2010 een thematentoonstelling<br />
rond Antwerpse kant op te bouwen.<br />
5.7.2 Publiekswerking<br />
Het Maagdenhuismuseum nam in <strong>2009</strong> deel aan heel wat culturele evenementen<br />
in <strong>Antwerpen</strong>. De a capella uitvoering van een eeuwenoud sonnet tijdens de<br />
Museumnacht bracht een recordaantal bezoekers op de been.<br />
Ook de Open Monumentendag rond het thema ‘zorg’ was geslaagd. Voor dit evenement<br />
werkte het museum samen met sociocultureel centrum Elzenveld en verschillende<br />
<strong>OCMW</strong>-instellingen.<br />
Sport en cultuur voor iedereen<br />
Enkele resultaten:<br />
• We verdeelden 10 766 tickets voor culturele evenementen en<br />
1 548 voor sportwedstrijden onder onze klanten. 40% van deze tickets<br />
waren gratis.<br />
• 1 992 mensen vroegen een 2-europas aan (1 156 <strong>OCMW</strong>-klanten,<br />
534 klanten van het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> en 302 leden van<br />
armoedeverenigingen).<br />
Samen reserveerden ze 2 306 tickets.<br />
• Via het Steunpunt Vakantieparticipatie kunnen <strong>OCMW</strong>-klanten<br />
betaalbare daguitstappen en vakanties in België boeken.<br />
26 gezinnen reserveerden zo’n vakantie via <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>.<br />
1 168 mensen maakten een daguitstap naar de Zoo, Bobbejaanland,<br />
Planckendael ...<br />
• Vrijwilligers van het Vrijetijdsloket legden contact met zo’n<br />
1 000 klanten en verdeelden evenveel tickets.<br />
• <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> probeert samen met de stad en andere partners de<br />
digitale kloof voor <strong>OCMW</strong>-klanten te verkleinen:<br />
• 481 mensen volgden de opleiding ‘Ontdek de pc’.<br />
• 347 mensen schreven zich in voor de cursus<br />
‘Ontdek het internet’.<br />
• De Digipunten ontvingen 6 000 mensen.
Mensen<br />
maken het magazine van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en het zorgbedrijf<br />
méér méér dan dan dan 9-to-5<br />
9-to-5<br />
Now that’s<br />
something Els! 1<br />
België - Belgique<br />
P.B. BC10799<br />
Afgiftekantoor: <strong>Antwerpen</strong> X<br />
Nieuw organogram<br />
Waarom is het nodig?<br />
Den Bell<br />
Wat verandert er?<br />
Grote<br />
schoonmaakteam<br />
Niet vies van vuile karweitjes<br />
Uit het personeelsblad<br />
Mensen 28, editie<br />
september <strong>2009</strong><br />
Vrije tijd te duur?<br />
‘Al eens naar<br />
het theater geweest?’<br />
Een voetbalwedstrijd of een theaterstuk bijwonen, je kinderen aan sport laten doen of een instrument leren<br />
bespelen: het is dikwijls heel duur. Voor mensen met een bescheiden inkomen vaak te duur. Ze sluiten zich dan<br />
op en verliezen steeds meer sociaal contact. Dat het <strong>OCMW</strong> ook hiermee kan helpen, weten ze dikwijls niet.<br />
Het departement Maatschappelijke Integratie en de cel Culturele en Maatschappelijke Ontplooiing startte<br />
daarom in 2008 het cultuurloket op. Ondertussen veranderde het zijn naam in Vrijetijdsloket.<br />
Van eenmanszaak<br />
tot team met<br />
vrijwilligers<br />
Maatschappelijk werker Herman<br />
De Muynck begon als eerste bij het<br />
Vrijetijdsloket te werken. Ondertussen<br />
zijn er zeven vrijwilligers aan de slag.<br />
Herman: ‘We merkten dat vooral<br />
dienstencentrumgebruikers hun weg<br />
vonden naar de gratis en goedkope<br />
tickets. Dat is alvast een goede zaak.<br />
Maar de klanten van de sociale centra<br />
bereikten we minder. Nu stappen we<br />
op onze klanten af om ze actief te<br />
informeren. En dat helpt om mensen<br />
uit hun cocon te krijgen.’<br />
Jij bezocht alle sociale centra om<br />
klanten te informeren over het aanbod?<br />
Herman: ‘Ja, en ik merkte al snel dat<br />
ik wel resultaten boekte, maar dat<br />
ik alleen te weinig kon doen. Toen<br />
kreeg ik het idee om op zoek te gaan<br />
naar vrijwilligers. Ondertussen zijn er<br />
zeven mensen aan de slag in zeven<br />
verschillende centra. In september<br />
starten er nog twee. Ondertussen blijf<br />
ik zelf de centra bezoeken waar nog<br />
geen vrijwilliger is.’<br />
Wat verwacht je van de vrijwilligers?<br />
Herman:Zijmoetenmensenaanspreken<br />
en ze proberen warm te maken voor<br />
ons aanbod. Ze noteren hun gegevens,<br />
vullen samen aanvragen in... De<br />
administratieve afhandeling doet het<br />
sociaal centrum of ikzelf.’<br />
Met gratis of goedkope tickets trek je<br />
waarschijnlijk veel mensen over de<br />
streep?<br />
Herman: ‘Ja, maar een goedkoop<br />
aanbod alleen is niet voldoende. Zo<br />
sprak ik bijvoorbeeld met een vrouw<br />
met vier kinderen die graag een<br />
weekend naar zee wilde. Financieel<br />
kregen we het plaatje wel rond, maar<br />
het vervoer bleek een groot probleem.<br />
Vier kinderen, alle bagage, eerst de bus<br />
op en dan nog eens de trein ... Zulke<br />
zaken staan deelname vaak in de weg.’<br />
Je moet dus samen met de klant nog<br />
praktische hindernissen overwinnen?<br />
Herman: ‘Klanten durven bijvoorbeeld<br />
‘s avonds alleen de tram niet nemen. Of<br />
ze voelen zich niet goed bij het aspect<br />
‘gratis’. ‘Profiteer ik niet als ik dit doe?<br />
Mag en kan dit wel?’ vragen ze zichzelf<br />
af. Ze hebben vaak een schuldgevoel.<br />
Of ze stellen de vraag ‘Wat moet ik<br />
aantrekken als ik naar theater ga?’.<br />
Daarom wil ik proberen mensen in<br />
groep te laten deelnemen. Dat verlaagt<br />
de drempel op vele vlakken.’<br />
Vrijwilligers motiveren<br />
<strong>OCMW</strong>-klanten om<br />
aan cultuur en sport<br />
te doen<br />
De werking van het cultuurloket wordt<br />
voor een groot stuk gedragen door<br />
vrijwilligers. Denise en Lieve weten<br />
allebei zeer goed hoe het is om het<br />
financieel niet breed te hebben. Zij zijn<br />
twee vrijwilligers die zich engageren<br />
in sociaal centrum De Oever en sociaal<br />
centrum Merksem.<br />
Denise: ‘Ik leef samen met mijn man<br />
van een bescheiden inkomen. Eens je<br />
de huishuur en andere vaste kosten<br />
hebt betaald, blijft er weinig geld over.<br />
Vroeger ging ik vaak naar theater of<br />
naar festivals, maar dat konden we na<br />
een tijd niet meer betalen. En zo leef<br />
je steeds meer binnen je vier muren.’<br />
Lieve: ‘Door knieproblemen kan ik niet<br />
meer werken. Maar ik wil actief blijven.<br />
Ik heb dat nodig, contact met mensen,<br />
buiten zijn. Maar zonder geld vind je<br />
moeilijk toegankelijke activiteiten.<br />
Daarom is dit vrijwilligerswerk een<br />
goed initiatief. Ik heb iets te doen en<br />
ik blijf zelf op de hoogte van goedkope<br />
activiteiten.’<br />
Klanten warm maken voor sport en<br />
cultuur, hoe doe je dat?<br />
Denise: ‘Veel mensen weten niet<br />
dat het <strong>OCMW</strong> goedkope tickets<br />
voor allerlei culturele en sportieve<br />
evenementen verkoopt. Ook goedkope<br />
daguitstappen zijn bij de klanten niet<br />
bekend. Maatschappelijk werkers in de<br />
sociale centra hebben ook niet altijd de<br />
tijd om dit ter sprake te brengen. Daar<br />
zit onze taak.’<br />
Lieve: ‘Iedere donderdag van 10 tot 12<br />
uur kan je ons in de wachtzaal vinden.<br />
Daar spreken we klanten aan. Als ze<br />
aan de voorwaarden voldoen, stel ik<br />
ze bijvoorbeeld de 2-euro-pas voor.<br />
Daarmeekanjevoortweeeuronaarelke<br />
voorstelling in een cultureel centrum<br />
in <strong>Antwerpen</strong>. De meeste mensen zijn<br />
daar wel in geïnteresseerd.’<br />
Denise: ‘Vooral jongeren tonen<br />
interesse in die pas. Je betaalt er niets<br />
voor en het verplicht je tot niets. Je kan<br />
echt gaan wanneer het past en als het<br />
aanbod je interesseert.’<br />
Lieve: ‘Ik merk wel dat je mensen echt<br />
moet aanspreken. Vaak hebben ze<br />
genoeg problemen aan hun hoofd en<br />
komen ze niet spontaan naar je toe.’<br />
En werkt jullie aanpak?<br />
Lieve: ‘Jazeker! Iedereen wil zich wel<br />
eens ontspannen. Ik merk dat vooral<br />
gezinnen erg genieten van nog eens<br />
samen iets te kunnen doen. Laatst kon<br />
ik een Iraaks gezin met vier kinderen<br />
naar Bobbejaanland laten gaan aan een<br />
heel aantrekkelijke prijs. Ze hebben erg<br />
genoten van een zorgeloos dagje uit.’<br />
Denise: ‘Dat vind ik leuk aan dit<br />
vrijwilligerswerk: de voldoening die ik<br />
krijg. Het doet deugd als je mensen blij<br />
kan maken.’<br />
Jullie zijn enkel op donderdag aanwezig<br />
in het sociaal centrum. Bereik je dan<br />
wel iedereen?<br />
Lieve: ‘Nee, natuurlijk niet. Maar alle<br />
beetjes helpen. Er is trouwens ook<br />
een grote groep mensen die van een<br />
vervangingsinkomen leeft, maar geen<br />
Denise: ‘Vooral jongeren hebben interesse in de 2-euro-pas.’<br />
<strong>OCMW</strong>-klant is. Die kunnen vaak nog<br />
geen gebruik maken van het aanbod.’<br />
Denise: ‘We zouden wel meer willen<br />
doen, maar voor ons mag het geen<br />
sleur worden. Nu doe ik het graag en<br />
dat moet zo blijven. Maar er mogen<br />
zeker vrijwilligers bijkomen.’<br />
Jullie zijn zeker ook zelf geïnteresseerd<br />
in culturele evenementen?<br />
Denise: ‘Ik heb een heel brede<br />
interesse: van hardrock tot klassiek,<br />
mij kan je overal plezier mee doen. En<br />
door dit werk ken ik heel veel goedkope<br />
activiteiten en evenementen. Zo weten<br />
niet veel mensen dat je tijdens de<br />
zomer iedere vrijdag gratis naar het<br />
Openluchttheater in het Rivierenhof<br />
kan.’<br />
Lieve: ‘Mij mag je ook alles<br />
voorschotelen. Ik maak geen onderscheid<br />
tussen ‘goede’ en ‘slechte’<br />
cultuur. Ik geniet even hard van een<br />
mooi klassiek concert als van een<br />
optreden van Eddy Wally. Wat telt,<br />
is dat je het zelf goed vindt, niet wat<br />
anderen ervan denken.’
6. De vinger aan de pols<br />
6. De vinger aan de pols<br />
Een kwalitatieve hulpverlening aanbieden op maat van de echte noden, kan enkel als je<br />
die noden kent. <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> steekt zelf zijn voelsprieten uit, maar vraagt ook aan<br />
partners om dat te doen. Daarnaast gaan we actief op zoek naar mensen die onze hulp<br />
kunnen gebruiken, maar vaak de weg niet vinden.<br />
6.1 Onze klanten aan het woord<br />
<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> geeft zijn klanten een stem met de Klant aan het Woord. Een groep<br />
<strong>OCMW</strong>-klanten komt vrijwillig samen en bespreekt verschillende thema’s. Tijdens de<br />
bijeenkomsten wisselen klanten en medewerkers van verschillende niveau’s ideeën uit.<br />
Ze formuleren adviezen voor en verbeteringen aan de <strong>OCMW</strong>-dienstverlening. Op die<br />
manier wil <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> zijn hulp beter afstemmen op de behoeften en noden van de<br />
verschillende doelgroepen.<br />
Dit jaar bogen de klanten zich over het thema communicatie. De focus lag op volgende<br />
onderwerpen:<br />
• informatie- en beslissingsbrieven voor <strong>OCMW</strong>-klanten;<br />
• folders en affiches voor <strong>OCMW</strong>-klanten;<br />
• de telefonische bereikbaarheid van maatschappelijk werkers;<br />
• de rechten en plichten van de klant;<br />
• sms als communicatiemiddel.<br />
De klantengroep formuleerde 15 tips voor schriftelijke communicatie op maat van de<br />
klant. Daarnaast werkte de groep mee aan de maandelijkse brochure over het aanbod aan<br />
culturele en sportactiviteiten voor <strong>OCMW</strong>-klanten. De groep gaf advies over de inhoud, de<br />
vormgeving en de verspreiding.<br />
Het beeld dat <strong>OCMW</strong> heeft bij buitenstaanders is vaak negatief. Daarom treden de<br />
groepsleden met hun ervaringen naar buiten. Samenlevingsopbouw <strong>Antwerpen</strong> Noord<br />
organiseert elk jaar ‘Noordtreffen’. Dit is een lunchdebat waar een organisatie uit de zich<br />
komt voorstellen. En dit jaar presenteerden enkele deelnemers De Klant aan het Woord.<br />
Het publiek bestond uit een 60-tal buurtbewoners, afgevaardigden van lokale sociale<br />
organisaties en van het <strong>OCMW</strong>. Met zulke acties wil de groep bijdragen aan een positiever<br />
en juister beeld van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en zijn klanten.<br />
53
54<br />
De Klant aan het Woord biedt de deelnemers de kans om aan allerlei ontspannende<br />
activiteiten deel te nemen en buurtorganisaties te leren kennen. De groepsleden<br />
bezochten in <strong>2009</strong> onder andere het Atlasgebouw, Centrum De Wijk, het Antwerps<br />
Platform GeneratieArmoede (APGA), de Antwerpse Zoo en maakten een boottocht op de<br />
Schelde. Deelnemen aan de klantengroep is een vorm van sociale activering en heeft een<br />
uitgesproken versterkend en integratiebevorderend effect.<br />
55<br />
6.2 Minder kastjes en muren<br />
Een sociaal infopunt is een plek waar iedere burger terecht kan met eender welke sociale<br />
vraag: over armoede, onderwijs, wonen, gezondheid … De medewerker van het sociaal<br />
infopunt helpt de klant verder met nuttige informatie of verwijst hem gericht en in een<br />
keer door naar de meest geschikte dienstverlening.<br />
Heel wat <strong>OCMW</strong>-diensten zijn een sociaal infopunt, maar ook mutualiteiten, vakbonden,<br />
stadskantoren … Regelmatig overleggen de verschillende partners en delen informatie over<br />
nieuwigheden binnen hun werking. Door het netwerk dat de organisaties vormen, verkort<br />
in het sociaal infopunt de weg van vraag naar antwoord.<br />
In <strong>2009</strong> breidden we het netwerk van sociale infopunten in Hoboken uit. Het sociaal<br />
centrum van het <strong>OCMW</strong> en de vier dienstencentra van het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> sprongen<br />
mee op de kar, net zoals het districtshuis, drie kantoren van de mutualiteit en een kantoor<br />
van het ACV.<br />
6.3 X-Stra!<br />
<strong>Antwerpen</strong> telt heel wat gezinnen die hun weg niet vinden naar bestaande diensten en<br />
organisaties. Ze weten vaak niet wat hun rechten en plichten zijn. X-Stra! wil actief het<br />
aanbod van stad en <strong>OCMW</strong> bekendmaken en zo inspelen op deze specifieke nood aan<br />
informatie en hulp.<br />
De medewerkers brengen een huis-aan-huisbezoek bij de bewoners in bepaalde straten en<br />
wijken. Tijdens een gesprek zoeken ze naar vragen en problemen waarmee mensen zitten.<br />
Op die manier probeert X-Stra! de zelfredzaamheid van bewoners en de leefbaarheid van de<br />
buurt waarin ze leven te verhogen.<br />
In <strong>2009</strong> voerden de medewerkers 1 004 huisbezoeken uit.
Mensen<br />
maken het magazine van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong><br />
De maagd van Moretusburg<br />
Pure cinema<br />
Zin in een spelletje?<br />
Oog voor kwaliteit in het rvt<br />
méér dan 9-to-5 9-to-5<br />
Sodico-winter<br />
Dubbel&dik<br />
leesplezier 1<br />
<strong>OCMW</strong>-opendeurdag<br />
en Bal General<br />
De foto’s<br />
1<br />
België - Belgique<br />
P.B. BC10799<br />
Afgiftekantoor: <strong>Antwerpen</strong> X<br />
De klant aan het woord<br />
<strong>OCMW</strong>-klanten buigen zich over hun onthaal<br />
Uit het<br />
personeelsmagazine<br />
Mensen 25, editie<br />
februari <strong>2009</strong><br />
Het laken als symbool<br />
voor ontsnapping aan<br />
armoede<br />
Werelddag van verzet tegen armoede en sociale uitsluiting<br />
Die armen hebben dat<br />
toch zelf gezocht?!<br />
Ziezo. Met deze titel trekken we je aandacht. Ontsnappen aan armoede is een zaak van iedereen. Een op de<br />
zeven Belgen is arm en leeft onder de armoedegrens. Misschien moet zelfs jouw buur iedere maand met 860<br />
euro of minder rondkomen. We weten allemaal dat dit niet gemakkelijk is. Huur en energiekosten nemen grote<br />
happen uit het budget. Er schiet dan nog weinig over om te (over)leven.<br />
Om armoede aan te klagen kwamen kansarmen<br />
en armenverenigingen op 17 oktober op<br />
straat. Dat is de Werelddag van verzet tegen armoede<br />
en sociale uitsluiting. Arm zijn gaat niet<br />
alleen over middelen hebben. Arm zijn heeft<br />
ook te maken met ongezond leven, psychische<br />
problemen hebben of weinig carrièrekansen<br />
krijgen. Omdat veel kansarmen niet in<br />
staat zijn om voor zichzelf op te komen, is het<br />
nodig hen een stem te geven.<br />
Luizenopera<br />
In de jaren twintig van de vorige eeuw omschreef<br />
Bertolt Brecht armoede treffend in zijn<br />
theaterstuk Driestuiversopera:<br />
‘Want den ene staat in ’t donker<br />
En den andere staat in ’t licht<br />
Die in ‘licht die ziede zitten<br />
Die in ’t donker ziede nie’<br />
Het Antwerps Platform Generatiearmen (APGA)<br />
vroeg het theatergezelschap Tutti Fratelli de<br />
Driestuiversopera van Bertolt Brecht te bewerken.<br />
<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> reserveerde voor de<br />
voorstelling van 17 oktober 100 stoelen voor personeelsleden<br />
en hun partners. Voor velen was<br />
deze culturele beleving met een sociaal kantje<br />
een nieuwe ervaring. In de Luizenopera is de<br />
actie verplaatst naar een groezelige Antwerpse<br />
wijk. In die donkere steegjes en hoekjes zijn bedelaars<br />
en bedriegers heer en meester. Met tragische<br />
humor, poëzie en ironie wierp het publiek<br />
een blik op de dagelijkse strijd die mensen tegen<br />
armoede leveren. Jazzy muziek, breekbare zang<br />
en macabere kostuums creëerden een mooie<br />
donkere atmosfeer. Het publiek van zowel kansarmen<br />
als niet-kansarmen trakteerde de acteurs<br />
op een daverend applaus.<br />
Het laken als symbool<br />
voor ontsnappen aan armoede.<br />
Ontsnappen<br />
aan armoede<br />
Ontsnappen aan armoede is een zaak van<br />
iedereen. Om dat te beklemtonen knoopte<br />
<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> een laken aan het raam<br />
van maar liefst 72 <strong>OCMW</strong>-locaties. De lakens<br />
symboliseerden de strijd tegen armoede die<br />
een op zeven Belgen elke dag levert.<br />
Volgend jaar staan we er opnieuw om acties<br />
te ondersteunen en armoede in de kijker te<br />
zetten. Noteer 17 oktober alvast in je agenda<br />
omdat een gelukkig en goed leven iedereen<br />
toebehoort.<br />
Of zoals Bertolt Brecht in zijn Driestuiversopera<br />
omschreef:<br />
‘Ja loopt maar achter ’t geluk<br />
Maar loopt nie zo vooraan<br />
Want iedereen loopt achter ’t geluk<br />
En geluk loopt achteraan’
7.<br />
Energie houdt<br />
iedereen bezig<br />
7. Energie houdt iedereen bezig<br />
Energie en de opwarming van de aarde zijn zeer actuele thema’s.<br />
Zowel naar klanten toe als binnen onze organisatie besteden we hier aandacht aan.<br />
Naar klanten toe werken we op verschillende vlakken aan het voorkomen van problemen<br />
met energie. We doen aan preventie en voorlichting rond rationeel energiegebruik.<br />
In onze instellingen en kantoren trachten we met bijkomende besparingsacties het<br />
energieverbruik en de CO2-uitstoot naar beneden te brengen.<br />
7.1 Stijging aantal klanten bij sociale leverancier<br />
Steeds meer mensen hebben moeite om hun energiefacturen te betalen. Schulden<br />
stapelen zich op. Alle <strong>Antwerpen</strong>aars die problemen hebben met het betalen van<br />
energierekeningen kunnen bij de Energiecel van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> terecht.<br />
Klant en maatschappelijk werker stellen samen een afbetalingsplan op. Soms wordt bij<br />
de klant een budgetmeter geplaatst. Die kan hij opladen in verschillende sociale centra<br />
van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en in kantoren van Infrax en Eandis. Er ging in <strong>2009</strong> een extra<br />
oplaadpunt open bij de Energiecel. In 2010 volgt sociaal centrum Kyle.<br />
Onze medewerkers bemiddelen ook tussen energieleverancier en klant bij wanbetaling of<br />
andere problemen. Ze proberen te voorkomen dat leveranciers de energietoevoer afsluiten<br />
of klanten met betalingsmoeilijkheden aan de deur zetten. Ondanks onze inspanningen<br />
om dit te voorkomen, steeg het aantal klanten bij de sociale leverancier fors in (het eerste<br />
kwartaal van) <strong>2009</strong>.<br />
7.2 Energiescans<br />
In samenwerking met Eandis, Infrax, Levanto en de stad <strong>Antwerpen</strong> voerden we in <strong>2009</strong><br />
audits uit in de huizen van 3 599 kansarme gezinnen. De ‘Energiesnoeiers’ die de scans<br />
uitvoerden, gaven concrete tips om zuiniger met energie om te springen. Ze plaatsten<br />
gratis een spaardouchekop of stelden radiatorfolie, buisisolatie en spaarlampen ter<br />
beschikking.<br />
59
7.3 Renteloze lening via FRGE<br />
60<br />
De meest behoeftige inwoners van <strong>Antwerpen</strong> komen in aanmerking voor een renteloze<br />
lening via het Fonds voor de Reductie van de Globale Energie (FRGE). Dit fonds verstrekt<br />
leningen voor energiebesparende ingrepen zoals dubbele beglazing, dakisolatie … De<br />
Energiecel van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> stelt de dossiers samen en verzamelt de bestekken voor<br />
de renovaties. In <strong>2009</strong> dienden 146 mensen een dossier in. Dat zijn 102 aanvragen meer<br />
dan vorig jaar.<br />
Enkele resultaten van onze energie-inspanningen:<br />
61<br />
7.4 Klimaat op maat<br />
<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> nam ook in <strong>2009</strong> deel aan ‘Klimaat op maat’, een project rond energie-<br />
en milieubewustzijn van de Bond Beter Leefmilieu en de Provincie <strong>Antwerpen</strong>. We brachten<br />
een aantal mensen met een laag inkomen samen onder de naam ‘Kom uw handen<br />
warmen’. Door de tips die ze kregen tijdens workshops over energiethema’s bespaarden ze<br />
samen 19,15 % energie.<br />
7.5 ‘Groen’ renoveren, bouwen en onderhouden<br />
Het <strong>OCMW</strong> en het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> hebben bij nieuwbouw en renovatie veel<br />
aandacht voor energiezuinigheid en duurzaamheid. We hanteren strengere normen<br />
voor isolatie en energieverbruik dan wettelijk verplicht. We kiezen zo vaak mogelijk voor<br />
duurzame materialen, biologisch afbreekbare producten en verantwoorde bouwmethoden.<br />
7.6 Energieprestatiecertificaten<br />
Sinds <strong>2009</strong> is het energieprestatiecertifiaat (EPC) verplicht bij woningen, appartementen,<br />
studio’s, nieuwbouwwoningen ... die te koop of te huur worden aangeboden. Op<br />
die manier hebben geïnteresseerde kopers en huurders juiste informatie over de<br />
energiezuinigheid van de woning. Ook in publieke gebouwen die groter zijn dan 1 000<br />
m² worden de bezoekers sinds <strong>2009</strong> ingelicht over het energieverbruik en welke acties<br />
eigenaars zullen ondernemen om de resultaten te verbeteren.<br />
• In samenwerking met partners voerden we energieaudits uit<br />
in de huizen van 3 599 kansarme gezinnen.<br />
• Klanten bespaarden samen 19,15 % energie in het kader van<br />
het project ‘Klimaat op maat’<br />
• De Energiecel van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> stelde 146 dossiers<br />
samen van klanten die een aanvraag deden voor een renteloze<br />
lening via het FRGE.
8.<br />
Het <strong>OCMW</strong><br />
als organisatie<br />
8. Het <strong>OCMW</strong> als organisatie<br />
8.1 Een nieuwe structuur<br />
In de zomer van <strong>2009</strong> keurde de raad voor maatschappelijk welzijn het nieuwe organogram<br />
van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> goed. Door de oprichting van het Zorgbedrijf was een nieuwe<br />
structuur nodig.<br />
In die nieuwe structuur functioneert het <strong>OCMW</strong> en de raad als een concern. Dit betekent<br />
dat <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> de ‘moedermaatschappij’ is van de zelfstandige dochters zoals ZNA,<br />
het Zorgbedrijf en Beschut Wonen. De raad bepaalt het beleid van deze dochters: Wat doen<br />
ze? Voor welke doelgroepen? Wanneer en met welke middelen? Dit beleid stippelen ze uit<br />
in samenwerking en in overleg met de stad <strong>Antwerpen</strong>.<br />
Het nieuwe organogram maakt deze manier van werken mogelijk.<br />
8.1.1 De departementale structuur van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong><br />
Het organogram van het <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> is thematisch opgebouwd. Het bestaat<br />
uit twee grote strategische departementen die het <strong>OCMW</strong>-beleidsplan uitvoeren.<br />
Om de doelstellingen van dit plan te bereiken werken de medewerkers van deze<br />
departementen nauw samen. Vier kleinere departementen ondersteunen de<br />
strategische departementen.<br />
Departement Maatschappelijke Integratie<br />
Het departement Maatschappelijke Integratie werkt rond de sociale grondrechten ‘het<br />
recht op middelen’, ‘het recht op activering’ en ‘het recht op recht’. De sociale centra,<br />
de dienst Activering en de diensten rond schuldhulpverlening vormen samen het<br />
departement.<br />
Het focust zich op:<br />
• de financiële steunverlening (leefloon, equivalent leefloon, aanvullende steun,<br />
tussenkomst in thuiszorg en plaatsingskosten van ouderen);<br />
• de activering van <strong>OCMW</strong>-klanten (opleidingen, werkervaring, sociale activering,<br />
samenwerking met VDAB en Werkhaven);<br />
• schuldhulpverlening;<br />
• hulp bij energievragen en –problemen.<br />
63
64<br />
Departement Lokaal Sociaal Beleid (LSB)<br />
Het departement Lokaal Sociaal Beleid richt zich tot een breed publiek. Het gaat actief<br />
op zoek naar partners met als gezamenlijke opdracht de realisatie van de grondrechten<br />
‘gezondheid’, ‘wonen’, ‘vrije tijd en maatschappelijke ontplooiing’.<br />
65<br />
Het focust zich op:<br />
• preventie, drugbeleid, seksuele gezondheid, geestelijke gezondheid, sociale<br />
steunpunten gezondheid en de sociale restaurants;<br />
• de dak- en thuislozenzorg, winterhulp, Beschut Wonen en Huis Sofia;<br />
• cultuur en vrije tijd;<br />
• de realisatie van prioritaire initiatieven zoals opvoedingsondersteuning, Kansen<br />
voor Kinderen, kinderopvang, intrafamiliaal geweld en Binnenste Buiten.<br />
Ondersteunende departementen<br />
De ondersteunende departementen zijn:<br />
• Bestuurszaken;<br />
• Financiën;<br />
• Organisatie-ontwikkeling en Kwaliteitsmanagement;<br />
• Personeel;<br />
• Gemeenschappelijke Aankoopcentrale.<br />
Daarnaast werkt de Gemeenschappelijke Preventiedienst als onafhankelijk<br />
departement.<br />
8.1.2 Nieuwe beleidsfora<br />
Een nieuw organogram is slechts een middel om een sociaal beleid in onze stad te<br />
voeren. Er is een goede afstemming nodig tussen de verschillende beleidsdomeinen en<br />
-niveaus. En er moet voldoende overleg zijn tussen de verschillende partners van het<br />
concern. Daarom werd de ‘raad Concern’ en het ‘managementcomité Sociaal Beleid’ in<br />
het leven geroepen.<br />
De raad Concern is een bijzondere raad voor maatschappelijk welzijn. De leden komen<br />
eenmaal per maand samen en behandelen agendapunten die ruimer zijn dan wat het<br />
departement Maatschappelijke Integratie of het departement Lokaal Sociaal Beleid<br />
bestrijkt.<br />
Het managementcomité Sociaal Beleid vergadert om de twee maanden en is<br />
samengesteld uit de directeurs van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>, de stad, het Zorgbedrijf en<br />
ZNA. De voorzitter van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> zit de vergadering voor. Op de agenda staan<br />
punten van het sociale beleid van de stad.
8.1.3 Het organogram<br />
66 67<br />
Secretaris<br />
Departement<br />
Maatschappelijke Integratie<br />
Departement<br />
Lokaal Sociaal Beleid<br />
Raad voor Maatschappelijk Welzijn<br />
Departement Bestuurszaken<br />
Sociale Centra<br />
Activering<br />
Schuldhulpverlening<br />
Gezondheid<br />
Wonen<br />
Vrije tijd en<br />
Maatschappelijke<br />
Ontplooing<br />
Gemeenschappelijke Preventiedienst<br />
Ontvanger<br />
Strategisch – Klantgericht Ondersteunend<br />
Departement<br />
Organisatieontwikkeling<br />
en Kwaliteitsmanagement<br />
Departement<br />
Personeel<br />
HR Personeelsbeheer<br />
Departement Financiën<br />
Legende<br />
Gemeenschappelijke<br />
Aankoopcentrale<br />
Logistieke<br />
afdeling<br />
Ontwikkeling en<br />
Onderhoud<br />
werkt ook voor Zorgbedrijf<br />
werkt ook voor de stad
8.1.4 Het Managementcomité<br />
Dirk Geldof • Groen!<br />
68<br />
Het Managementcomité is het hoogste ambtelijk overlegorgaan. De secretaris<br />
Marco Laenens (vicevoorzitter) • Open VLD<br />
Luk Lemmens (vicevoorzitter) • CD&V/N-VA<br />
69<br />
zit deze vergadering van de bestuursdirecteurs voor. De leden van het comité<br />
Christel Luyckx • Vlaams Belang - VLOTT<br />
bespreken onderwerpen van verschillende departementen zoals het budget en de<br />
Theo Neel • Vlaams Belang - VLOTT<br />
personeelsplanning, en maken onderling taakafspraken.<br />
Lieve Pirquin • sp.a<br />
Linda Quackels • sp.a<br />
Philippe Van der Sande • Vlaams Belang - VLOTT<br />
George Ver Eecke • Vlaams Belang - VLOTT<br />
Het Managementcomité is een brug tussen de administratie en het politieke bestuur.<br />
De voorzitter van de raad voor maatschappelijk welzijn of haar vertegenwoordiger is<br />
aanwezig op de vergadering. De leden van het comité bereiden er de zittingen voor van<br />
de raad voor maatschappelijk welzijn.<br />
Samenstelling<br />
Marc De Bens • secretaris<br />
Martin Conincx • ontvanger<br />
Marjan Knockaert • bedrijfsexpert departement Lokaal Sociaal Beleid<br />
Hugo Van den Bergh • bestuursdirecteur departement Organisatieontwikkeling en<br />
Kwaliteitsmanagement<br />
Fanny Degraeve • bestuursdirecteur Maatschappelijke Integratie<br />
Hilde Meuris • bestuurscoördinator departement Personeel<br />
Anne Baré • bestuurscoördinator Bestuurszaken<br />
Ludo Van herck • administratief directeur Zorgbedrijf<br />
Peter Crombecq • algemeen directeur Digipolis<br />
Elke Van Espen • verslaggever<br />
Monica De Coninck • voorzitter raad voor maatschappelijk welzijn<br />
Liesbeth De Meulder • bestuursdirecteur Gemeenschappelijke Preventiedienst (ad hoc)<br />
Trees Quaegebeur • bedrijfsdirecteur Gemeenschappelijke Aankoopcentrale (ad hoc)<br />
8.1.5 De raad voor maatschappelijk welzijn<br />
De raad voor maatschappelijk welzijn bestuurt het <strong>OCMW</strong>. Hij telt vijftien leden die zijn<br />
verkozen door de gemeenteraad. De raadsleden krijgen een mandaat van zes jaar dat<br />
gelijkloopt met het mandaat van de gemeenteraad.<br />
Samenstelling<br />
Jef Aertbeliën • Open VLD<br />
Hendrik Boonen • Vlaams Belang - VLOTT<br />
Monica De Coninck (voorzitter) • sp.a<br />
René De Preter • sp.a (sinds 17 augustus <strong>2009</strong> vervangen door Johan Peeters)<br />
Paul De Vroey • CD&V/N-VA<br />
Alfons Geeraerts • sp.a (op 4 januari 2010 vervangen door Tom De Boeck)<br />
8.2 Den Bell als zenuwcentrum van de stedelijke en <strong>OCMW</strong>-<br />
administratie<br />
In september <strong>2009</strong> is het startschot gegeven voor de verhuizing van 330 <strong>OCMW</strong>- en 1 800<br />
stadsmedewerkers naar Den Bell aan het Francis Wellesplein. Door verschillende diensten<br />
samen te brengen, verbeteren we onze manier van werken en onze dienstverlening aan de<br />
burger.<br />
Een deel van de vroegere <strong>OCMW</strong>-accommodatie in de Lange Gasthuisstraat was sterk<br />
verouderd en niet aangepast aan onze werking. Toen de stad besliste om te verhuizen<br />
naar Den Bell bood een gezamenlijke huisvesting een unieke kans. Beide besturen werkten<br />
immers meer en meer samen.<br />
De voordelen van een gezamenlijke huisvesting:<br />
• betere dienstverlening naar de klant (burger/medewerkers);<br />
• verbetering van de werkomstandigheden van medewerkers;<br />
• meer intensieve (interne) communicatie;<br />
• verbeterde samenwerking tussen de stad en het <strong>OCMW</strong>;<br />
• efficiënter omgaan met tijd, middelen en ruimte (schaalvoordelen);<br />
• flexibel inspelen op toekomstige maatschappelijke en organisatorische veranderingen.<br />
Het zijn voornamelijk backoffice-diensten die hun intrek namen in het gerenoveerde Bellgebouw.<br />
Zij hebben geen balie (meer) en geen rechtstreekse klantencontacten.<br />
In Den Bell is geïnvesteerd in een moderne infrastructuur die aangepast is aan de taken<br />
van een hedendaagse administratie. Het flexibele kantoorconcept stimuleert een open<br />
werkcultuur en nieuwe samenwerkingsvormen.<br />
De verhuizing betekende daardoor meer dan een verplaatsing van mensen en hun<br />
werkmateriaal. Het ging ook en vooral gepaard met grote wijzigingen op het vlak van<br />
digitale dienstverlening, informatiebeheer en archivering, taakgerichte werkplaatsen,<br />
werkplekdelen, ICT, telefonie en mobiliteit.
Een verhuisbeweging voor 2 100 ambtenaren plannen en nieuwe werkprincipes<br />
8.3 Zorgen voor het menselijk kapitaal<br />
70 introduceren is geen sinecure. Tal van werkgroepen zijn jaren vooraf gestart met de<br />
voorbereidingen. Ook ongeveer 30 <strong>OCMW</strong>-medewerkers werkten mee aan thema’s zoals<br />
Bij de oprichting van het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> gingen 3 311 medewerkers over van het<br />
71<br />
mobiliteit, toegankelijkheid, sociale economie, ICT, werkplekdelen, financiën, interne<br />
<strong>OCMW</strong> naar het nieuwe Zorgbedrijf. In de loop van het jaar volgden nog 72 anderen<br />
logistiek, archiveren, vorming en communicatie.<br />
dit voorbeeld. Zes medewerkers maakten de omgekeerde beweging.<br />
<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> zette verschillende communicatiekanalen en –methodes in om<br />
medewerkers te begeleiden bij de veranderingen:<br />
• 20 infosessies, waarvan 5 voor leidinggevenden en 15 voor medewerkers;<br />
• permanente infoverstrekking en bewustmaking via digitale kanalen (informatiemails<br />
en intranetpagina’s) en op papier (vakantiekaartje, verhuisbrief, mobiliteitsgids,<br />
artikels in het personeelsblad enz.);<br />
• opleidingen over informatiebeheer en opruimdagen;<br />
• geleide bezoeken aan het gebouw;<br />
• opendeurdagen;<br />
• onthaalprogramma op de verhuisdag.<br />
De leidinggevenden speelden een belangrijke rol in dit veranderproces. Via opleidingen<br />
werden zij geactiveerd als ‘verandermanager’.<br />
Nauwere contacten met stadscollega’s leiden meer en meer tot samenwerkingsverbanden.<br />
De verhuizing vergemakkelijkt initiatieven zoals een Gemeenschappelijke Aankoopcentrale,<br />
een gedeeld financieel platform en een gezamenlijk archiefbeheer en informatiebeleid.<br />
Het flexibele<br />
kantoorconcept in Den<br />
Bell stimuleert een open<br />
werkcultuur en nieuwe<br />
samenwerkingsvormen.<br />
<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> wierf 119 nieuwe medewerkers aan. Op 1 januari 2010 telde het<br />
personeelsbestand 1 033 mensen.<br />
Op 1 januari <strong>2009</strong> voerden we vier nieuwe rechtsposities in voor verschillende<br />
personeelsgroepen. We hadden behoefte aan een meer coherent personeelsstatuut.<br />
Het nieuwe statuut heft alle vroegere afzonderlijke reglementen op of integreert deze.<br />
8.4 Het financiële luik van <strong>2009</strong><br />
We keren veel geld uit aan onze klanten in de vorm van een leefloon of andere financiële<br />
tussenkomsten zoals premies, toelages … Daarnaast investeren we aanzienlijke bedragen<br />
in onze dienstverlening om een goede werking te garanderen. Uiteraard mogen we ook de<br />
dagelijkse personeels- en werkingskosten voor onze medewerkers niet vergeten.<br />
Gelukkig hebben we enkele belangrijke bronnen van inkomsten: klantenbijdragen,<br />
werkingsopbrengsten (bijvoorbeeld huurgelden en verblijfskosten van bewoners in<br />
woonzorgcentra), de stadsdotatie, bijdragen van het Stedenfonds, subsidies van hogere<br />
overheden en opbrengsten uit onder andere beleggingen.<br />
De goedgekeurde jaarcijfers van onze inkomsten en uitgaven waren nog niet beschikbaar<br />
bij het ter perse gaan van het jaarverslag. Hiervoor verwijzen we u naar onze website<br />
www.ocmw.antwerpen.be.
Mensen<br />
maken het magazine van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en het Zorgbedrijf<br />
Den Bell<br />
Hoe ziet onze nieuwe werkplek eruit?<br />
méér dan dan 9-to-5<br />
Toffen tiep<br />
die Maarten 1<br />
Erfgoedkoffer<br />
Voorwerpen uit het verleden<br />
Uit Mensen 27,<br />
editie juni <strong>2009</strong><br />
België - Belgique<br />
P.B. BC10799<br />
Afgiftekantoor: <strong>Antwerpen</strong> X<br />
‘Iedereen een stem’<br />
Door vorming bewust worden van je eigen stem<br />
Informatiemedewerker stelt <strong>OCMW</strong> voor<br />
‘Ik bots regelmatig op<br />
onwetendheid en onbegrip’<br />
<strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> krijgt elke dag heel wat vragen. Soms willen scholen een<br />
bezoek brengen aan ‘het <strong>OCMW</strong>’. Of een groep maatschappelijk werkers in<br />
opleiding wil graag toelichting over hoe wij werken.<br />
Els De Bruyn, stafmedewerker Armoede en informatiemedewerker staat hen dan<br />
te woord. We keken een keertje mee over haar schouder.<br />
Nog voor de eerste vraag steekt Els<br />
zelf van wal.<br />
Els: ‘Ik startte als maatschappelijk<br />
werker in de wijk. Een leuke en<br />
boeiende job, maar ik werk toch<br />
liever met groepen. Vandaar dat ik<br />
opleidingen begon te geven bij de<br />
dienst Activering. Via een omweg<br />
als plaatselijk vormingscoördinator<br />
kwam ik vorig jaar op deze plek<br />
terecht.’<br />
Je bent stafmedewerker Armoede.<br />
Wat betekent dat?<br />
Els: ‘Ik onderhoud contacten<br />
met verenigingen waar armen<br />
het woord nemen en andere<br />
armoedeorganisaties. Dat kunnen<br />
Antwerpse verenigingen zijn, maar<br />
ook overkoepelende organisaties<br />
op Vlaams niveau. We werken<br />
bijvoorbeeld samen aan de dag van<br />
verzet tegen extreme armoede.<br />
2010 wordt trouwens het Europese<br />
jaar van verzet tegen armoede. Ook<br />
daarvoor bereiden we al een aantal<br />
acties voor.’<br />
Komt je kennis over armoede in je<br />
werk als informatiemedewerker aan<br />
bod?<br />
Els: ‘Een bredere kijk op armoede<br />
binnen <strong>Antwerpen</strong> is echt wel nodig<br />
als je het verhaal van het <strong>OCMW</strong> gaat<br />
vertellen. Als ik een praktijkverhaal<br />
breng zijn de toehoorders vaak sterk<br />
onder de indruk. Het maakt ons werk<br />
tastbaar. En het opent vaak de ogen<br />
van studenten. Ook voor mijzelf is<br />
het nuttig om voeling te houden met<br />
armoede. Ik probeer steeds de link te<br />
leggen met mijn eigen leefwereld.<br />
Als je kinderen hebt, kan je jezelf<br />
soms makkelijker inleven in bepaalde<br />
verhalen.’<br />
‘Trap de ballon stuk’<br />
We stappen een leslokaal van de<br />
Artesishogeschool binnen. Vandaag<br />
geeft Els twee gastcolleges aan<br />
eerstejaarsstudenten sociaal werk.<br />
Laptop en beamer staan klaar, nu de<br />
studenten nog.<br />
Els: ‘Iedere vraag voor info bekijk<br />
ik apart. De invalshoek van mijn<br />
presentatie wordt bepaald door<br />
wie de vraag stelt. Vandaag sta ik<br />
voor toekomstige maatschappelijk<br />
werkers. Voor hen is het belangrijk<br />
dat ze een goed beeld krijgen van de<br />
job die een maatschappelijk werker<br />
bij <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> doet. Ik pols<br />
steeds wat de verwachtingen zijn. En<br />
als ik zelf iets niet weet, steek ik eerst<br />
mijn licht op bij andere diensten.’<br />
Het leslokaal loopt matig vol voor<br />
de eerste sessie. ‘Nog wat te vroeg<br />
…’, mompelt een studente. Els<br />
verwelkomt de aanwezigen en steekt<br />
van wal. Een stukje geschiedenis, de<br />
<strong>OCMW</strong>- missie, het lokaal sociaal<br />
beleid, het organogram … het<br />
passeert allemaal de revue. En dan<br />
de vraag ‘Wie is onze voorzitter?’.<br />
Het blijft muisstil.<br />
( )<br />
Wat we precies doen<br />
is niet zo bekend<br />
Els: ‘Iedereen kent het <strong>OCMW</strong> wel.<br />
Maar wat we precies doen is niet<br />
zo bekend. Dat blijkt vaak als ik<br />
presentaties geef. Achteraf krijg ik<br />
steeds positieve reacties. Mensen<br />
krijgen een bredere kijk op onze<br />
organisatie. Het verbetert ons<br />
imago. Want ik bots toch nog vaak<br />
op onwetendheid en onbegrip door<br />
berichten in de media of door slechte<br />
ervaringen van mensen zelf of hun<br />
kennissen. Als ik daar verandering in<br />
kan brengen, geeft me dat een goed<br />
gevoel.’<br />
Op het einde van het gastcollege<br />
heeft Els nog een verrassende<br />
opdracht voor de studenten. Enkele<br />
onder hen krijgen een ballon en<br />
een koordje en een foto van een<br />
persoon in armoede. De opdracht<br />
is even simpel als geniaal: Wat<br />
is het grootste probleem van de<br />
persoon op de foto? Schrijf dat op<br />
de opgeblazen ballon, hang die aan<br />
je linkerbeen en trap de ballon zelf<br />
stuk. ‘Dat gaat niet!’, ‘Kan iemand<br />
helpen?’, ‘Moet ik dat zelf doen?’<br />
Drie luide knallen en hilariteit onder<br />
de studenten. Maar ook heel wat<br />
meer besef, merken we tijdens de<br />
nabespreking.<br />
Els: ‘Het leuke aan de oefening is<br />
dat je op een speelse manier kan<br />
aantonen wat de gevoelens zijn<br />
waarmee je als <strong>OCMW</strong>-klant of<br />
-medewerker te maken krijgt. Dat<br />
vind ik erg belangrijk voor mensen die<br />
later in een job als maatschappelijk<br />
werker stappen bij het <strong>OCMW</strong>.’<br />
De opdracht vormde de afsluiter<br />
van het eerste gastcollege. Tijdens<br />
de leswissel spreek ik even een<br />
studente aan. Wat vond zij van de<br />
presentatie?<br />
Hanna: ‘Ik verwachtte een saaie<br />
uiteenzetting. Het <strong>OCMW</strong> heeft<br />
niet zo’n goed imago, ook niet<br />
onder studenten. Het verhaal dat<br />
Els bracht geeft toch een beter<br />
beeld. De verhalen uit de praktijk en<br />
de interactie maakte het een stuk<br />
leuker …’<br />
Terug op kantoor informeren we bij<br />
Els wat de plannen zijn voor de rest<br />
van <strong>2009</strong>.<br />
Els: ‘Dit najaar breng ik vier<br />
presentaties voor leerkrachten uit<br />
het Stedelijk onderwijs. Het gaat in<br />
totaal over zo’n 120 personen. Ik leg<br />
hen uit wat het <strong>OCMW</strong> doet en speel<br />
een leefloonspel met hen. Vaak zijn<br />
leerkrachten heel goed in wat ze<br />
doen, maar stopt hun kennis aan<br />
de schoolpoort. In wijken waar veel<br />
kansarmen wonen is het nodig om<br />
meer te weten over de buurt waar je<br />
leerlingen vandaan komen. En verder<br />
blijf ik mijzelf en anderen informeren<br />
over het <strong>OCMW</strong>. <strong>Antwerpen</strong> is<br />
groot … de uitdaging om het <strong>OCMW</strong><br />
juist en positief bekend te maken<br />
minstens even groot!’
9. Locaties<br />
Centraal bestuur<br />
Administratieve zetel Lange Gasthuisstraat 33 2000 ANTWERPEN tel. 03 338 26 11<br />
Administratieve diensten Lange Gasthuisstraat 30 -<br />
32 - 33 - 35 - 37 - 39<br />
2000 ANTWERPEN tel. 03 338 26 11<br />
Administratieve diensten Den Bell<br />
Francis Wellesplein 1<br />
2018 ANTWERPEN tel. 03 338 26 11<br />
Sociale centra<br />
Arena Boekenberglei 128 2100 DEURNE tel. 03 292 33 40<br />
Arena, afd. Groenenhoek C. Van Reethstraat 10 2600 BERCHEM tel. 03 292 33 40<br />
Berchem Grotesteenweg 148 2600 BERCHEM tel. 03 338 49 00<br />
Coevelt Coeveltstraat 6 2100 DEURNE tel. 03 292 81 00<br />
Dam Marnixstraat 14 2060 ANTWERPEN tel. 03 292 35 00<br />
Dam, afd. Luchtbal Canadalaan 158 bus 1 2030 ANTWERPEN tel. 03 292 81 50<br />
De Balans Lange Batterijstraat 14 2018 ANTWERPEN tel. 03 242 91 20<br />
De Fontein Fonteinstraat 33 2140 BORGERHOUT tel. 03 270 07 40<br />
De Oever Oever 13 2000 ANTWERPEN tel. 03 206 09 50<br />
De Vondel Boerhaavestraat 20 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 08 60<br />
De Wilg Boerhaavestraat 20 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 08 40<br />
Ekeren Groot Hagelkruis 146 2180 EKEREN tel. 03 545 09 70<br />
Ekeren, afd. De Reiger Antwerpsebaan 140 2040 BERENDRECHT tel. 03 568 38 29<br />
Hoboken Cdt. Weynsstraat 165 2660 HOBOKEN tel. 03 830 70 30<br />
Kyle Sint-Bernardsesteenweg 183 2020 ANTWERPEN tel. 03 338 50 00<br />
Linkeroever Halewijnlaan 86A 2050 ANTWERPEN tel. 03 292 30 20<br />
Merksem Elfnovemberstraat 57 2170 MERKSEM tel. 03 641 88 20<br />
Plein Lamorinièrestraat 137 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 83 30<br />
Potvliet Pothoekstraat 102 2060 ANTWERPEN tel. 03 292 84 10<br />
Seefhoek Lange Zavelstraat 78 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 38 40<br />
Stenenbrug Fonteinstraat 33 2140 BORGERHOUT tel. 03 270 95 27<br />
Veemarkt Zwartzustersstraat 21 2000 ANTWERPEN tel. 03 292 35 60<br />
Wilrijk Jules Moretuslei 330 2610 WILRIJK tel. 03 820 93 70<br />
Zurenborg Steenbokstraat 1 2018 ANTWERPEN tel. 03 286 42 10<br />
Dienst Activering Tuinbouwstraat 8 2018 ANTWERPEN tel. 03 637 56 00<br />
Dienst Activering –<br />
Opleiding Nederlands<br />
Kwekerijstraat 82 2140 BORGERHOUT tel. 03 270 31 10<br />
Bedrijvencentrum PAX Lange Dijkstraat 68-70 2060 ANTWERPEN tel. 03 201 66 50<br />
75
Meubelhal en sociale<br />
Lange Dijkstraat 68-70 2060 ANTWERPEN tel. 03 201 66 50<br />
76 superette PAX<br />
77<br />
Binnenste Buiten De Bosschaertstraat 54 2020 ANTWERPEN tel. 03 238 98 93<br />
Dienst Budgetbeheer Antwerpsesteenweg 167 2660 HOBOKEN tel. 03 820 18 60<br />
Dienst<br />
Schuldbemiddeling<br />
Antwerpsesteenweg 167 2660 HOBOKEN tel. 03 820 18 50<br />
Energiecel Antwerpsesteenweg 167 2660 HOBOKEN tel. 03 820 18 30<br />
Sociale restaurants<br />
De 7 Schaken Van Schoonhovenstraat 82 2060 ANTWERPEN tel. 03 226 09 77<br />
De Pollepel Onderwijsstraat 13 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 33 42<br />
Foyer De Stroming Nationalestraat 111 2000 ANTWERPEN tel. 03 220 16 64<br />
Bakboord Ernest Claesstraat 5 2050 ANTWERPEN tel. 03 253 19 99<br />
Aanspreekpunten<br />
gezondheid<br />
Sociaal steunpunt<br />
gezondheid Noord<br />
Schoolstraat 14 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 33 44<br />
Sociaal steunpunt<br />
gezondheid Kiel<br />
De Bosschaertstraat 4 2020 ANTWERPEN tel. 03 338 50 70<br />
Dagcentrum De Ridder Sint-Andriesplaats 25 2000 ANTWERPEN tel. 03 238 97 17<br />
Dagcentrum De Vinken Lange Lozanastraat 60-62 2018 ANTWERPEN tel. 03 237 71 64<br />
Consultatiebureau voor<br />
Geestesgezondheid<br />
Steenbokstraat 1<br />
2018 ANTWERPEN tel. 03 287 01 80<br />
Sociale woningen<br />
‘t Dokske Min. Schollaertstraat 22 /<br />
Heirmanstraat 50<br />
2170 MERKSEM tel. 03 620 18 01<br />
Belegstraat Belegstraat 54 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50<br />
Broederminstraat Broederminstraat 45 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50<br />
De Clampaert Matigheidstraat 2-8 / Spaarstraat<br />
1-7 / Schoolstraat<br />
10-12 / Onderwijsstraat 11<br />
2060 ANTWERPEN<br />
De Keizer Spaarstraat 2-6 / Fr. De<br />
Cortstraat 1-5 / Schoolstraat<br />
8 / Onderwijsstraat 3<br />
2060 ANTWERPEN<br />
De Krekel Krekelstraat 8 2660 HOBOKEN<br />
De Mane II Lange Batterijstraat 10-14 /<br />
Balansstraat 17-19<br />
2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50<br />
Sociale woningen vervolg<br />
De Perel Matigheidstraat 18-38 /<br />
Spaarstraat 17-37 /<br />
Onderwijsstraat 10 /<br />
Boerhaavestraat 9<br />
2060 ANTWERPEN<br />
De Rape Raapstraat 25 /<br />
Lange Noordstraat 10<br />
2000 ANTWERPEN<br />
De Schinde Schoonbroek 144 2180 EKEREN<br />
De Violieren Violetstraat 55 /<br />
Korte Beeldekensstraat 9<br />
2060 ANTWERPEN<br />
De Welkom Wilgenstraat 26 2060 ANTWERPEN<br />
Essenhof II Dambruggestraat 308 /<br />
Trapstraat 17 /<br />
Essenstraat 10-14<br />
2060 ANTWERPEN tel. 03 201 21 90<br />
Harincrode Prof. Claraplein 4 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 37 30<br />
Lange Batterijstraat Lange Batterijstraat 1/97 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50<br />
Leeuwerik Leeuwerikstraat 5 /<br />
Lange Kievitstraat 110<br />
2018 ANTWERPEN<br />
Noordschippersdok Noordschippersdok / Rupelstraat<br />
/ Twee Netenstraat<br />
2060 ANTWERPEN<br />
Van Straelenhof J. De Boeckstraat 1 /<br />
Van Aertselaerstraat 21<br />
2170 MERKSEM tel. 03 292 62 80<br />
Zwijgerstraat Zwijgerstraat 9 2000 ANTWERPEN<br />
Crisiswoningen Leopold De Waelstraat 23 2000 ANTWERPEN<br />
Steenbergstraat 24 2000 ANTWERPEN<br />
Grétrystraat 43 2018 ANTWERPEN<br />
Woningen voor<br />
andersvaliden Romanza<br />
Nursinghome<br />
De Notelaar<br />
Klaproosstraat 74 2610 WILRIJK<br />
Vredestraat 93 2600 BERCHEM tel. 03 285 30 00<br />
Inloopcentrum De Vaart Provinciestraat 32 2018 ANTWERPEN tel. 03 234 07 50<br />
Nachtopvang De Biekorf Dambruggestraat 304 2060 ANTWERPEN tel. 03 232 08 24<br />
Pension Van<br />
Schoonhoven<br />
Van Schoonhovenstraat 80 2060 ANTWERPEN tel. 03 232 87 95<br />
Maagdenhuismuseum Lange Gasthuisstraat 33 2000 ANTWERPEN tel. 03 338 26 20<br />
Socio-cultureel centrum<br />
Elzenveld<br />
Lange Gasthuisstraat 33 2000 ANTWERPEN tel. 03 202 77 04
januari februari maart april mei juni<br />
1 januari <strong>2009</strong>:<br />
officiële start<br />
Zorgbedrijf<br />
<strong>Antwerpen</strong>.<br />
Opening rusthuis<br />
Residentie<br />
Lichtenberg en<br />
80 81<br />
gerenoveerde<br />
serviceflats De<br />
Fontein.<br />
Invoeren nieuwe<br />
uurregelingen voor<br />
de personeelsleden.<br />
Goedkeuring<br />
voorontwerp en<br />
financieel plan<br />
IGLO-project.<br />
Beslissing om de<br />
samenwerking<br />
met Levanto - Klus<br />
en Verhuis uit te<br />
breiden.<br />
Feestweek in<br />
dienstencentrum<br />
Victor de Bruyne.<br />
Uitbreiding<br />
WijkNet Aandacht<br />
voor Senioren.<br />
Start grote<br />
schoonmaakploeg.<br />
Opstart<br />
pilootproject<br />
SeniorComfort@<br />
home en eerste<br />
installaties.<br />
Invoeren flexibelere<br />
uren voor<br />
klanten van de<br />
Thuiszorg.<br />
Afsluiting contract<br />
voor de bouw van<br />
500 serviceflats en<br />
3 dienstencentra<br />
op vier locaties:<br />
Linkeroever (IGLO),<br />
Gallifort en Silsburg<br />
in Deurne.<br />
juli augustus september oktober november december<br />
De budgetopmaak gebeurt voortaan<br />
op een andere manier.<br />
Mexicaanse griep:<br />
plan van aanpak<br />
voor dienstverleningsgarantie<br />
aan de klant.<br />
Bouwprojecten:<br />
start renovatie<br />
serviceflats Hoge<br />
Weg en Fontein B.<br />
Opstart 24-uurzorgsteunpunt.<br />
Organisatie<br />
studiedag woon-<br />
zorgzones.<br />
Goedkeuring<br />
voor verbouwing<br />
dienstencentrum<br />
Victor De Bruyne.<br />
Week van de<br />
Smaak en Week<br />
van de Senior.<br />
Dienstencentrum<br />
Hof ter Beke bestaat<br />
25 jaar.<br />
Zorg- en welzijnsbeurs<br />
in Merksem.
82 83<br />
1.<br />
Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong>:<br />
een warme thuis voor<br />
Antwerpse senioren<br />
1. Een warme thuis voor Antwerpse senioren<br />
De meeste mensen wonen het liefst zo lang mogelijk in hun eigen woning. Het<br />
Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> speelt hier op verschillende manieren op in. Senioren kunnen alle<br />
soorten hulp krijgen en beslissen op elk moment wanneer, waar en hoe dit gebeurt. Wij<br />
helpen hen hierbij.<br />
De dienstencentra, thuiszorgdiensten en woonzorgcentra ondersteunen de senioren<br />
in hun dagelijks leven. In elke wijk van de stad zijn er diensten van het Zorgbedrijf<br />
<strong>Antwerpen</strong> waar senioren en hun familie terechtkunnen.<br />
Ook voor mantelzorgers zijn we er. Want voor iemand zorgen is niet evident. We bieden<br />
hen een helpende hand en geven nuttige tips.<br />
Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> biedt tal van mogelijkheden om senioren zo lang mogelijk<br />
zelfstandig te laten wonen: een personenalarmtoestel, poetshulp, dagverzorging,<br />
nachtopvang, woonzorgcentra …Het is een totaalaanbod. En dat maakt het een stuk<br />
gemakkelijker.<br />
1.1 Voor wie<br />
Duizenden Antwerpse senioren deden in <strong>2009</strong> een beroep op een of meerdere diensten van<br />
het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong>.<br />
• Meer dan 2 500 mensen kregen gezinszorg. In 3 000 huishoudens verleenden we<br />
poetshulp (met of zonder dienstencheques).<br />
• In de 40 dienstencentra serveerden we bijna 450 000 warme maaltijden aan de<br />
bezoekers. Meer dan 600 000 keer maakten ze gebruik van de ter plaatse aangeboden<br />
diensten.<br />
• 400 klanten kregen in <strong>2009</strong> een personenalarmtoestel.<br />
• Ongeveer 100 zorgbehoevenden kregen nachtzorg.<br />
• 1 000 residenten vonden dit jaar een warme thuis in een woonzorgcentrum.
1.2 Onze hulp<br />
1.3 De klantendienst: een duidelijk aanspreekpunt voor de klant<br />
84 85<br />
Bij het ouder worden neemt de zorgbehoefte vaak toe. Senioren krijgen bij het Zorgbedrijf<br />
Klanten die van een nieuwe of bijkomende vorm van hulp gebruik wilden maken, moesten<br />
<strong>Antwerpen</strong> zorg op maat via een zorg- en woontraject met klantenbegeleiding. We bieden<br />
in het verleden telkens een nieuwe aanvraag doen of zich opnieuw registreren bij een<br />
daarin de volgende diensten aan:<br />
andere dienst. Dit was niet gebruiksvriendelijk. Daarom zette het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> in<br />
<strong>2009</strong> de eerste stappen naar de oprichting van één klantendienst.<br />
Zorg<br />
lokale dienstencentra<br />
ondersteuning door mantelzorg<br />
vervoer<br />
klus en verhuis<br />
thuiszorg<br />
thuisverpleging<br />
PASplus<br />
nachtzorg<br />
Zelfstandige senior<br />
Wonen<br />
woningaanpassingen en hulpmiddelen<br />
serviceflats<br />
dagverzorgingcentra<br />
kortverblijf<br />
zorgflats<br />
Zorgbehoevende senior<br />
woonzorgcentra<br />
Het is de bedoeling dat iedere klant voortaan slechts één aanspreekpunt heeft dat hem<br />
doorheen zijn zorgtraject helpt: van thuisdiensten gebruiken, over het verhuizen naar een<br />
serviceflat tot wonen in een woonzorgcentrum.<br />
Als eerste stap reorganiseerden we in <strong>2009</strong> de thuiszorgdiensten. Maatschappelijk werkers<br />
werden klantbegeleiders of teamcoaches. De klantbegeleider helpt klanten op weg bij het<br />
maken van de juiste en meest passende keuze uit het zorgaanbod. De teamcoach staat in<br />
voor het plannen van de zorgverlening aan de klant.<br />
In de toekomst<br />
heeft de klant één<br />
aanspreekpunt.
1.4 De lokale dienstencentra<br />
Mee’leven’ met de wijk en voelen wat er omgaat in de buurt is belangrijk. Elk jaar werken<br />
86<br />
Het lokaal dienstencentrum is een ontmoetingsplaats voor senioren. Het is voor hen het<br />
de centra mee aan straatfeesten, de lentepoets, Buurt aan de beurt en andere activiteiten<br />
die ze samen met het district en scholen uit de omgeving en buurtverenigingen<br />
87<br />
aanspreekpunt in de wijk. Ze kunnen er:<br />
organiseren.<br />
• informatie krijgen;<br />
• onze hulpverlening aanvragen;<br />
• hulp krijgen bij hun administratie en bij dagelijkse activiteiten.<br />
Maar daarnaast is het ook een plaats waar ze:<br />
• gezelligheid vinden en mensen ontmoeten;<br />
• creatief bezig zijn;<br />
• vrijwilligerswerk kunnen doen;<br />
• ’s middags warm kunnen eten;<br />
• een opleiding of cursus volgen;<br />
• aan sport en beweging doen;<br />
• biljarten, sjoelen of petanquen.<br />
Onze 40 dienstencentra organiseren bruisende activiteiten. Ze volgen ook de laatste<br />
trends. Zumba, de Wii-spelletjes, salsadansen, relaxatie- en meditatietraining, computer-<br />
en kooklessen behoren tot het aanbod.<br />
In informatiesessies worden onderwerpen behandeld zoals dementie, pensioen,<br />
belastingen, ergonomie ...<br />
Het lokaal<br />
dienstencentrum is een<br />
ontmoetingsplaats voor<br />
senioren.<br />
Extra aandacht voor kwetsbare senioren<br />
Het WijkNet Aandacht voor Senioren spoort kwetsbare senioren op. Het is een netwerk dat<br />
in verschillende wijken van de stad actief is. Een WijkNetwerker is het aanspreekpunt voor<br />
senioren die zorgvragen hebben, ondersteuning kunnen gebruiken en die (meer) sociale<br />
contacten willen. De Uitvalbasis van de wijknetwerker is het lokale dienstencentrum.<br />
De WijkNetwerker gaat bij mensen langs om na te gaan welke vragen, noden of behoeften<br />
zij hebben. Hij informeert ze over het lokale hulp- en dienstverleningsaanbod en<br />
ondersteunt in de zoektocht naar de juiste diensten en mensen. De WijkNetwerkers doen<br />
dit samen met vrijwilligers, actieve buren en vrijwilligersorganisaties.<br />
We stelden een groep van nieuwe vrijwilligers samen om eenzame senioren gezelschap<br />
te houden. Vrijwilligers van de vroegere werking Aandacht voor Senioren namen we op<br />
in de nieuwe, wijkgestuurde werkwijze. Dit betekende de aanloop naar een volwaardig<br />
wervings-, vormings- en waarderingsbeleid voor vrijwilligers van het Zorgbedrijf<br />
<strong>Antwerpen</strong>.<br />
De werking is wijkgericht. De WijkNetwerkers ontplooiden vele plaatselijke initiatieven. Zo<br />
was er een pilootproject in Merksem voor senioren waarvan de partner recent is overleden.<br />
In Berchem lanceerde men ‘Koffiemomenten’. Het zijn laagdrempelige onthaalmomenten<br />
die nieuwe senioren vlot over de drempel van het dienstencentrum doen stappen. De<br />
WijkNetwerker van Hoboken startte met het initiatief ‘De Wegel’ waarbij vrijwilligers<br />
eenzame senioren wekelijks opbellen voor een praatje. Ook in andere wijken en districten<br />
werden acties opgezet.<br />
Hulpverlening in de dienstencentra:<br />
De dienstverlening steeg met 5 % ten opzichte van 2008:<br />
• 618 720 keer gebruik van bad, was- en kapsalon en pedicure.<br />
• 448 982 warme maaltijden.<br />
• 13 513 recreatieve en 10 438 vormende activiteiten.
1.5 Vervoer van a naar z<br />
1.6 Thuishulp<br />
88<br />
De Vervoerdienst organiseert wijkvervoer voor klanten die naar de dienstencentra en de<br />
Mensen die het moeilijk hebben met het huishouden en de persoonlijke verzorging kunnen<br />
89<br />
dagverzorgingscentra gaan. Daarnaast hebben we een Minder Mobielen Centrale waar<br />
gebruikmaken van onze gezinszorg. Onze poetsdienst helpt bij het schoonmaken van de<br />
mensen terechtkunnen voor persoonlijk vervoer naar familie, de dokter, de winkel … De<br />
woning. Bij zwaar of uitzonderlijk poetswerk schiet een speciaal team in actie. We kregen<br />
Minder Mobielen Centrale werkt met vrijwillige chauffeurs.<br />
immers steeds meer vragen voor taken die niet in het ‘gewone’ dienstenpakket zaten. De<br />
nieuwe ploeg doet zwaarder en groter poetswerk zoals:<br />
Vervoer:<br />
• De Vervoerdienst bracht 24 729 keer mensen naar hun bestemming.<br />
• De Minder Mobielen Centrale deed 8 572 ritten.<br />
Wijkvervoer brengt<br />
klanten naar de<br />
dienstencentra en de<br />
dagverzorgingscentra.<br />
En terug thuis<br />
natuurlijk.<br />
• een kelder, zolder of garage opruimen;<br />
• in- en uitpakken bij een verhuizing;<br />
• leefruimtes schoonmaken als mensen langere tijd afwezig waren<br />
(bijvoorbeeld door een opname in een ziekenhuis).<br />
De ‘grote schoonmaakploeg’ startte in Borgerhout en Berchem, maar door het grote<br />
succes breidde ze haar werking uit naar alle districten.<br />
ErgoWoonAdvies<br />
Trappen op- en afgaan, een bad nemen, de rolluiken sluiten … zijn dagelijkse handelingen<br />
die sommige senioren moeite kosten. Maar er bestaan handige hulpmiddelen voor.<br />
Een ergotherapeut kan de mensen thuis praktische tips en advies geven over deze<br />
hulpmiddelen. Een dienst ErgoWoonadvies richt zich op senioren die:<br />
• op een wachtlijst staan van een woonzorgcentrum;<br />
• naar een dagverzorgingscentrum of een centrum voor kortverblijf gaan;<br />
• een beroep doen op de thuisverpleging in Deurne.<br />
Onze poetsdienst helpt<br />
bij het schoonmaken<br />
van de woning. Bij<br />
zwaar of uitzonderlijk<br />
poetswerk schiet een<br />
speciaal team in actie.
De ergotherapeuten leren juiste handelingen aan of tonen hoe je een hulpmiddel zoals een<br />
1.7 Wonen met zorg<br />
90 wandelstok, rollator, traplift … gebruikt. Dit verbetert de kwaliteit van wonen en leven.<br />
In een dagverzorgingscentrum kunnen senioren die veel zorgen nodig hebben overdag<br />
91<br />
We voeren deze dienstverlening uit in samenwerking met de ergotherapeuten van de<br />
terecht. Het gaat over senioren met dementie, incontinentie, verlamming … We maken<br />
ziekenfondsen.<br />
hun verblijf zo aangenaam mogelijk door allerlei activiteiten te organiseren.<br />
Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> heeft twee dagverzorgingscentra waar plaats is voor 15<br />
Nachtzorg<br />
personen. Dit zijn aparte afdelingen binnen een woonzorgcentrum.<br />
Ook nachtzorg helpt zwaar zorgbehoevende personen: dementerende senioren, chronisch<br />
zieken en mensen in een palliatieve zorgsituatie. Het betekent vooral een verlichting en<br />
ondersteuning voor de mantelzorger. Per klant proberen we twee à drie nachten per week<br />
zorg te geven, ook in het weekend.<br />
Nachtzorg biedt:<br />
• de aanwezigheid thuis door een verzorgende;<br />
• ’s nachts begeleiding door een vrijwilliger;<br />
• tijdelijke opvang buitenshuis in een centrum voor kortverblijf of op een<br />
palliatieve eenheid.<br />
Thuishulp:<br />
• 2 516 klanten kregen 375 271 uren gezinszorg. Dit betekent 30 % meer<br />
klanten dan in 2008.<br />
• 2 013 klanten kregen 157 639,25 uren poetshulp met dienstencheques.<br />
• 979 klanten kregen 70 948,25 uren reguliere poetshulp. Dit betekent<br />
een daling tegenover 2008 omdat we klanten stimuleren om met<br />
dienstencheques te betalen.<br />
• 213 klanten kregen 8 489 warme maaltijden aan huis geleverd.<br />
• De grote schoonmaakploeg kreeg 81 aanvragen.<br />
• Thuisverpleegkundigen verzorgden 1 147 patiënten en deden<br />
193 986 huisbezoeken.<br />
• 409 nieuwe klanten kregen personenalarmsystemen (PAS). Dit grote<br />
aantal is te verklaren door het plaatsen van toestellen in de serviceflats<br />
in het kader van het project Senior.comfort@home 24u-zorgsteunpunt<br />
(zie verder). In totaal doen 592 klanten een beroep op een PAS.<br />
• 491 senioren deden een aanvraag voor woningadvies van een<br />
ergotherapeut.<br />
Kortverblijf<br />
Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> werkt samen met twintig partners uit de thuiszorg en de<br />
residentiële opvang om dit te kunnen aanbieden.<br />
Een centrum voor kortverblijf kan senioren opvangen die tijdelijk extra zorgen nodig<br />
hebben. Dat kan om sociale redenen zijn, om hulpverleners gedurende een korte periode<br />
te ontlasten of te ondersteunen of om een vakantieperiode van de mantelzorgers te<br />
overbruggen. De opvang is voorzien in een woonzorgcentrum.<br />
Zorgflats<br />
We beschikken over een aantal zorgflats. Zo’n flat ligt naast een woonzorgcentrum.<br />
Senioren kunnen hier als koppel wonen als:<br />
• een van de partners zorgbehoevend is;<br />
• ze niet langer voor elkaar kunnen zorgen;<br />
• ze graag samen willen blijven wonen.<br />
Het Zorgbedrijf<br />
<strong>Antwerpen</strong> heeft 2 482<br />
serviceflats. Dat zijn<br />
comfortabele en veilige<br />
woningen voor senioren.<br />
De flats liggen bijna<br />
altijd in de buurt van<br />
een dienstencentrum.
92<br />
Het gebouw met de zorgflats heeft een eigen ingang. Het ligt naast het woonzorgcentrum<br />
waardoor het personeel ook een aparte ‘zorg-ingang’ heeft. Bewoners hebben altijd<br />
toegang tot de diensten van het woonzorgcentrum.<br />
Wonen met zorg:<br />
93<br />
Woonzorgcentra<br />
Zorgbehoevende senioren die 24 uur per dag zorg nodig hebben en voor wie mantelzorg en<br />
professionele thuiszorg niet meer voldoende zijn, krijgen een nieuwe thuis in een van onze<br />
woonzorgcentra. De bewoners worden er omringd met de beste zorgen.<br />
Bewoners en personeelsleden zitten niet stil. Er is ruime aandacht voor animatie en<br />
activiteiten zoals:<br />
• optredens;<br />
• quizzen;<br />
• zoektocht;<br />
• mosselfeest;<br />
• uitstappen;<br />
• tentoonstellingen;<br />
• opendeurdagen.<br />
In heel wat woonzorgcentra startten kleinschalige projecten.<br />
In woonzorgcentrum Bloemenveld begon ‘Ons Fornuis’. Dit liep in samenwerking met<br />
Sodexo. Het wil vaste eetgewoontes doorprikken en het eten gezelliger, huislijker en<br />
smakelijker maken. Door de aangepaste kleding van het personeel, servies, tafellakens en<br />
stoffen servetten kregen bewoners het gevoel klant in een restaurant te zijn.<br />
Ook woonzorgcentrum Monnikenhof bevorderde de gezelligheid door aangepaste decoratie<br />
en schilderwerken.<br />
In residentie Lichtenberg kunnen leerlingen van het Onze Lieve Vrouwencollege<br />
stagelopen. Hierdoor krijgen zij meer inzicht in het werkelijke leven in een<br />
woonzorgcentrum. Ze zien hoe het is om ouder te worden en om met andere bewoners<br />
samen te leven. Deze wereld is voor veel leerlingen vrij onbekend.<br />
• In <strong>2009</strong> kregen we 67 aanvragen voor dagopvang. In 2008 waren er dat<br />
nog maar 17. De stijging wordt verklaard door het succes van de<br />
dagverzorging in woonzorgcentrum De Goede Tijd in Deurne.<br />
• We boden 7 081 uren nachtzorg bij 108 klanten.<br />
• 91 mensen konden terecht voor kortverblijf in een van onze<br />
woonzorgcentra.<br />
• We heetten 1 069 nieuwe bewoners welkom in een woonzorgcentrum.<br />
In totaal bieden we er aan 2 705 senioren woongelegenheid aan.<br />
Vertrekken uit een<br />
vertrouwde omgeving<br />
is een hele opgave.<br />
Daarom zet het<br />
Zorgbedrijf zich elke dag<br />
in om de bewoners van<br />
een woonzorgcentrum<br />
een zo goed mogelijk<br />
thuisgevoel te geven.
94<br />
‘Bedankt. Graag gedaan!’<br />
<strong>Antwerpen</strong>aars die elkaar helpen. Dat is wat een stad mooi maakt!<br />
In samenwerking met de regionale televisiezender ATV, de Gazet van <strong>Antwerpen</strong> en<br />
de stad <strong>Antwerpen</strong> voerden het <strong>OCMW</strong> en het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> de campagne<br />
‘Bedankt. Graag Gedaan’. Hiermee zetten we de vele initiatieven van het sociaal<br />
beleid Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> in de kijker. Verhalen van klanten en burgers die iemand<br />
bedanken gaven het sociaal beleid een gezicht.<br />
BEDANKT. GRAAG GEDAAN<br />
“Ik reed al vier keer<br />
de wereld rond voor anderen”<br />
Wil u iemand bedanken? De Nieuwe <strong>Antwerpen</strong>aar zorgt voor de<br />
taart. Schrijf naar taart@stad.antwerpen.be<br />
Ik ben 69 jaar en sukkel met mijn gezondheid. Ik kan niet meer<br />
met de auto rijden. Leonard, vrijwilliger bij de Minder Mobiele<br />
Centrale, vervoert me al jaren naar mijn afspraken. Hij is stipt,<br />
rekent de kortste route uit, luistert en is altijd klaar om te helpen. Hij<br />
verdient een bedankje voor al die moeite.<br />
Francine De Jonghe, Deurne<br />
4 I De Nieuwe <strong>Antwerpen</strong>aar<br />
Leonard: “Mijn allereerste rit voor de Minder Mobiele Centrale was<br />
op 8 juni 1994. Sindsdien heb ik er al 7 000 ritten opzitten ofwel 162<br />
500 kilometer. Ik reed al vier keer de wereld rond om anderen te<br />
vervoeren. En ik doe het nog steeds even graag omdat er een vriendschap<br />
ontstaat met de mensen die je vervoert. Ik ben 82 en zal dit<br />
blijven doen tot ik het niet meer kan.”<br />
wist je<br />
dat?<br />
Uit De Nieuwe<br />
<strong>Antwerpen</strong>aar 6,<br />
editie september <strong>2009</strong><br />
25 vrijwilligers van de Minder Mobiele Centrale zetten<br />
zich wekelijks in voor 430 personen.<br />
■ Minder Mobiele Centrale<br />
in alle dienstencentra of op tel. 03 360 43 21<br />
DNA06_04-5-6_taart-lezersbrieven.indd 4 24/08/09 16:31<br />
Foto: Cuauhtémoc Garmendia Alfaro
96 97<br />
2.<br />
Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong>:<br />
werken aan projecten<br />
en zorgvernieuwing<br />
2. Werken aan projecten en zorgvernieuwing<br />
De toenemende vergrijzing van de bevolking brengt nieuwe uitdagingen met zich mee.<br />
Het profiel van de senioren vandaag is niet hetzelfde als dat van twintig jaar geleden.<br />
De context waarin mensen ouder worden evolueert continu. Dit alles beïnvloedt de<br />
levenskwaliteit van oudere mensen. Drie levensgebieden zijn hierbij cruciaal: wonen,<br />
welzijn (inclusief integratie en participatie) en gezondheid.<br />
Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> speelt in op de behoeften van de klanten. We sturen het<br />
aanbod regelmatig bij en moderniseren onze diensten. In <strong>2009</strong> bouwden we bestaande<br />
en succesvolle diensten verder uit, maar we startten ook een aantal nieuwe projecten<br />
op.<br />
2.1 Studiedag woon-zorgzones: van idee naar uitvoering<br />
In oktober <strong>2009</strong> organiseerde het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> samen met het Hoger Instituut<br />
voor de Arbeid, de Katholieke Universiteit Leuven en <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> een studiedag over<br />
woonzorgzones. Een ‘woonzorgzone’ is een gebied waarin wonen en zorg zo goed mogelijk<br />
op elkaar zijn afgestemd. Tijdens de studiedag bespraken 125 deelnemers ervaringen uit de<br />
praktijk. Het concept van de woonzorgzones werd kritisch onder de loep genomen, onder<br />
andere via vragen tijdens een beleidsdebat.<br />
2.2 Senior.Comfort@home<br />
Technologie speelt een belangrijke rol in onze maatschappij. Het kan op verschillende<br />
manieren ook het zorgproces ondersteunen. Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> begon een<br />
experimenteel technologieproject voor serviceflats, waarbij de flats worden ingericht met:<br />
• een personenalarmsysteem;<br />
• een passief alarmsysteem dat bewegingen, gas, vochtigheid en temperatuur vaststelt;<br />
• een systeem om deuren op afstand te bedienen;<br />
• een systeem dat de gezondheidstoestand van de klant in beeld brengt en vervolgens<br />
een aantal parameters zoals gewicht, bloeddruk en glucosegehalte draadloos<br />
doorstuurt naar een alarmcentrale of de huisarts;<br />
• een communicatiesysteem waarmee de bewoners contact kunnen maken met een<br />
alarmcentrale, familie of buren.
2.3 Kamerzorg neemt taken over van verpleegkundigen<br />
2.5 Opsporen en behandelen van verkeerde voedingspatronen<br />
98 en verzorgers<br />
We onderzoeken de zelfredzaamheid van klanten die een beroep doen op de diensten<br />
99<br />
Verpleegkundigen en verzorgers zijn moeilijk te vinden. De behoefte van senioren aan zorg<br />
neemt echter toe. Hierdoor is het takenpakket van verpleegkundigen en verzorgers de<br />
afgelopen jaren erg uitgebreid. Zij moeten ook taken opnemen die niet tot hun kerntaak<br />
behoren. Daarom zijn er nu ‘kamerzorgers’ in dienst. Zij:<br />
van thuiszorg en thuisverpleging. Maar we kijken ook verder, bijvoorbeeld naar verdoken<br />
voedingsproblemen. Mensen met foute eetgewoontes krijgen vaak gezondheidsproblemen.<br />
Daarom analyseert een diëtiste de eetgewoonten van de klant. Wanneer er sprake is van<br />
een verkeerd voedingspatroon, stelt zij een voedingsplan op. We brengen de huisarts<br />
hiervan op de hoogte. De thuiszorgmedewerker is mee verantwoordelijk dat de klant het<br />
• onderhouden de kamer;<br />
voedingsplan volgt en biedt de nodige ondersteuning.<br />
• maken het bed op;<br />
• verversen de handdoeken;<br />
• hangen de kledij op in de kast;<br />
• houden de kasten op orde;<br />
• voorzien in drinkwater.<br />
Verpleegkundigen en verzorgers kunnen zich opnieuw meer focussen op hun kerntaken.<br />
Voor de bewoner betekent het meer rust want er komen minder verschillende<br />
medewerkers in de kamer.<br />
Het pilootproject ‘Kamerzorg’ startte in juni in vier woonzorgcentra.<br />
2.4 24-uurzorgsteunpunt<br />
Het 24-uurzorgsteunpunt is bedoeld voor kwetsbare thuiswonende senioren die geen of<br />
een te klein sociaal netwerk hebben. Wie een personenalarmsysteem nodig heeft, kan in<br />
dat geval geen buur, familielid of mantelzorger opgeven als contactpersoon. Medewerkers<br />
van het 24-uurzorgsteunpunt nemen die rol dan op zich van. Maar ook voor andere klanten<br />
kan het steunpunt een hulp betekenen, bijvoorbeeld in geval van vakantie of ziekte van<br />
een contactpersoon.<br />
Serviceflatbewoners kunnen gebruikmaken van een alarm waardoor ze in contact<br />
komen met een alarmcentrale. Vragen voor hulp of bijstand komen nu terecht bij het<br />
24-uurzorgsteunpunt. Zo vermijden we dat klanten onnodig een beroep doen op een<br />
ambulance.<br />
Senioren nemen vaak contact op met een huisarts voor kleinere, niet-medische<br />
zorgvragen. Zo’n vragen kan de huisarts nu ook doorgeven aan het steunpunt. Dit aanbod<br />
is er voorlopig alleen in het district Wilrijk.<br />
Bij de klanten van<br />
de thuiszorg kijken<br />
we naar verdoken<br />
voedingsproblemen.
2.6 Een zorgstrategisch plan<br />
100 101<br />
Het zorgstrategisch plan is richtinggevend voor het sociaal beleid van het Zorgbedrijf<br />
<strong>Antwerpen</strong>. Het legt onder meer prioriteiten vast op het vlak van renovatie- en<br />
bouwwerken. Het heeft tot doel om van elke wijk een ‘levensloopbestendige wijk’ te<br />
maken. Dit betekent dat in een wijk alle zorgvoorzieningen aanwezig zijn en dat elke<br />
<strong>Antwerpen</strong>aar kan beschikken over een aangepaste woning of woon-zorgvorm in functie<br />
van zijn leefstijl.<br />
Om de voorzieningen te kunnen uitbouwen vroeg het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />
investeringssubsidies aan bij het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden<br />
Aangelegenheden (VIPA). Het fonds verleent financiële steun aan welzijns- en<br />
gezondheidsorganisaties die infrastructuurwerken willen uitvoeren.<br />
Het plan werd eind januari <strong>2009</strong> goedgekeurd. Hierdoor kunnen we in de toekomst een<br />
heleboel bouwprojecten realiseren. Dankzij de subsidies (tot 50 à 60 % van de kostprijs)<br />
kunnen we zorgvoorzieningen aanbieden die betaalbaar zijn en tegelijk beantwoorden aan<br />
de hedendaagse eisen inzake woon- en zorgcomfort.<br />
<strong>Stad</strong> <strong>Antwerpen</strong>, <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en externe partners zorgen samen voor het uitvoeren<br />
van het plan.<br />
Prioritair willen we in de komende jaren de volgende wijken met een tekort of gebrek aan<br />
woon–zorgvoorzieningen aanpakken:<br />
• Linkeroever;<br />
• Berchem: Nieuw Kwartier;<br />
• Borgerhout: Extra Muros;<br />
• Merksem: Heide-Tuinwijk:<br />
• Hoboken: Centrum en Zuidoost ;<br />
• <strong>Antwerpen</strong>: Schoonbroek – Luchtbal;<br />
• Wilrijk: Valaar;<br />
• Merksem: Nieuwdreef – Lambrechtshoekenlaan;<br />
• Deurne Oost.<br />
Het Intergenerationeel project Linkeroever (IGLO) is reeds geruime tijd in voorbereiding.<br />
Het zal de samenhang tussen de verschillende generaties en culturen in de wijk<br />
Europark op Linkeroever bevorderen. Een nieuwe sociale infrastructuur zorgt er voor<br />
woningen, zorgvoorzieningen, cultuur, onderwijs en opvang. Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />
zal er de komende jaren een woonzorgcentrum met aanleunflats, serviceflats en een<br />
dienstencentrum bouwen. De bouwplannen zijn ondertussen goedgekeurd.<br />
In november <strong>2009</strong> informeerden we de bewoners en belangstellenden op een infobeurs<br />
over de veranderingen die Linkeroever de komende jaren ondergaat.<br />
De komende jaren<br />
zullen we de wijken<br />
met een tekort of<br />
gebrek aan woon–<br />
zorgvoorzieningen<br />
aanpakken.
102 103<br />
3.<br />
Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong>:<br />
een organisatie<br />
in beweging<br />
3. Een organisatie in beweging<br />
3.1 Samen met anderen<br />
Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> wil elke klant een uniek zorgtraject aanbieden. Met andere<br />
woorden: zorg op maat van de senior. Daarom moet het zich informeren over de vragen<br />
van de klanten en zijn organisatie daar op afstemmen. Senioren weten zelf het best wat ze<br />
nodig hebben en wat er nodig is op het vlak van hulpverlening, dagelijkse ondersteuning,<br />
ontspanning …<br />
Afgevaardigden van de werkgroep Wonen en Zorg van de Antwerpse Ouderenraad leverden<br />
een grote bijdrage bij het opzetten van nieuwe projecten. Zo werkten zij mee aan een<br />
catalogus die alle diensten van het Zorgbedrijf presenteert. Daarnaast dachten ze actief<br />
mee over het intakeproces waarbij iedere klant een aanspreekpunt krijgt voor alle diensten<br />
en zorgverlening.<br />
Binnen het Platform Ouderenzorg vinden verschillende zorgverstrekkers elkaar: Zorgbedrijf<br />
<strong>Antwerpen</strong>, <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>, ZNA, ziekenfondsen, thuiszorgdiensten ...<br />
3.2 Mexicaanse griep: een noodsituatie direct aangepakt<br />
De zomer van <strong>2009</strong> stond in het teken van de Mexicaanse griep. Ouderen vormden een<br />
risicogroep. Medewerkers werden daarom gevaccineerd en kregen een opleiding over de<br />
Mexicaanse griep. Dagelijks werd het personeel gebrieft.<br />
Alle diensten stelden een plan op om de dienstverlening te verzekeren tijdens een<br />
mogelijke pandemie. Dit was een goede aanleiding om een algemeen crisisplan op te<br />
stellen voor toekomstige noodsituaties.
3.3 Zorgbedrijf treedt naar buiten<br />
3.4 Organisatiestructuur<br />
104 105<br />
3.3.1 Opendeurdag <strong>OCMW</strong> en Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />
Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> is een publiek bedrijf waarin een belangrijke rol weggelegd<br />
is voor de raadsleden van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>. De dagelijkse leiding is in handen van<br />
het directieteam. Tijdens dit opstartjaar kon het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> rekenen op de<br />
dagelijkse ondersteuning van de verschillende departementen van <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>.<br />
De jaarlijkse opendeurdag van het <strong>OCMW</strong> en het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> vond plaats op<br />
17 oktober. Op verschillende plaatsen in de stad konden geïnteresseerden terecht voor<br />
workshops, rondleidingen en allerlei activiteiten.<br />
3.3.2 Zorg- en welzijnsbeurs in Merksem<br />
Welke hulp- en zorgvoorzieningen zijn er in mijn buurt? Wat is het culturele en<br />
vrijetijdsaanbod? Waar kan ik me opgeven voor vrijwilligerswerk? Op deze en andere<br />
vragen gaven we in november een antwoord op de zorg- en welzijnsbeurs in Merksem.<br />
Alle diensten en organisaties met een aanbod voor senioren in Merksem stonden op<br />
deze beurs met een infostand. Het initiatief ging uit van de Merksemse dienstencentra<br />
en het district.<br />
3.3.3 Week van de senior<br />
De week van de senior (16 – 21 oktober) was voor het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> een mooie<br />
gelegenheid om naar buiten te treden, onder meer door een persconferentie over het<br />
project Senior.Comfort@home. Ook de dienstencentra organiseerden extra activiteiten<br />
zoals dansnamiddagen, mosselfeesten en wandel- en fietstochten.<br />
3.3.4 Week van de smaak<br />
Verschillende dienstencentra en woonzorgcentra organiseerden tijdens de week van de<br />
smaak (12 – 22 november) activiteiten voor hun gebruikers, bewoners en de buurt.<br />
3.3.5 Seniorendag<br />
Op 26 november vond in de Antwerpse Zoo en de Koningin Elisabethzaal de<br />
jaarlijkse seniorendag plaats. Tal van organisaties voor senioren waren aanwezig.<br />
Ook het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> en het <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> hadden een uitgebreide<br />
informatiestand om hun aanbod bekend te maken. De dienst ErgoWoonAdvies<br />
demonstreerde het valparcours: een traject dat senioren kunnen afleggen om hen te<br />
wijzen op de gevaren in en rond de woning.<br />
Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> kreeg in de loop van <strong>2009</strong> zijn definitieve vorm. Het<br />
directieteam werd aangesteld, het organogram werd uitgeschreven en enkele diensten<br />
kregen een nieuwe aansturing of werden anders georganiseerd.<br />
Tijdens de oprichtingsvergadering van 28 januari <strong>2009</strong> werden de raad van beheer, de<br />
voorzitter en de algemeen directeur aangesteld.<br />
3.4.1 Raad van beheer<br />
Monica De Coninck (sp.a) • <strong>OCMW</strong>-voorzitter<br />
Marco Laenens (Open VLD) • <strong>OCMW</strong>-vicevoorzitter<br />
Luk Lemmens (N-VA) • <strong>OCMW</strong>-vicecoorzitter<br />
Hendrik Boonen (VLOTT) • <strong>OCMW</strong>-raadslid<br />
Linda Quackels (sp.a) • <strong>OCMW</strong>-raadslid<br />
Philippe Van der Sande (VB) • <strong>OCMW</strong>-raadslid<br />
Marc De Bens • <strong>OCMW</strong>-secretaris<br />
Ook vier onafhankelijke beheerders met expertise op gebied van financiën,<br />
personeelsmanagement en zorgbeleid maken deel uit van de raad van beheer. Deze<br />
leden hebben enkel een raadgevende stem: Bernard Bruggeman, Marc Vermeiren, Tony<br />
Jossa, Patrick Cokelaere.<br />
Aansluitend op de oprichtingsvergadering vond de eerste raad van beheer plaats. Die<br />
stelde Johan De Muynck aan als algemeen directeur van het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong>.<br />
3.4.2 Het directieteam<br />
Johan De Muynck • algemeen directeur<br />
Piet Claus • directeur Facilities<br />
Philippe De Bruyn • directeur Human Resources<br />
Henk Eefting • directeur Financiën, Administratie en ICT<br />
Elly Daneels • regiodirecteur Zuid<br />
Frank De Roeck • regiodirecteur Noord<br />
Veerle Verheyen • regiodirecteur Centrum<br />
Stefan Van Eeckhout • bestuursdirecteur<br />
Ludo Van herck • administratief directeur
3.4.3 Het organogram<br />
Voorzitter<br />
106 107<br />
Klantendienst en<br />
Zorgstrategie<br />
Klantendienst<br />
Dienstencentra<br />
Groeidiensten<br />
Zorgstrategie en<br />
Innovatie<br />
Kinderinstellingen<br />
Regio Noord<br />
Monnikenhof<br />
Hof de Beuken<br />
Melgeshof<br />
St-Bartholomeus<br />
De Pelikaan<br />
De Goede Tijd<br />
Thuisdiensten<br />
Noord<br />
Regio Centrum<br />
Bilzenhof<br />
Sint-Maria<br />
Lozanahof<br />
Vinck-Heymans<br />
De Gulden Lelie<br />
Thuisdiensten<br />
Centrum<br />
Nursinghome<br />
De Notelaar<br />
Regio Zuid<br />
Lichtenberg<br />
Gitschotelhof<br />
Bloemenveld<br />
Sint-Anna<br />
Europasquare<br />
De Tol<br />
Thuisdiensten<br />
Zuid<br />
Marketing en<br />
Communicatie<br />
Algemeen directeur<br />
Veranderings-<br />
management<br />
Interne Controle Preventie<br />
Human Resources Facilities<br />
Werving &<br />
Selectie<br />
Sodico<br />
HR-partners<br />
Loopbaanbeleid en<br />
Ontwikkeling<br />
Stafdienst<br />
Personeels -<br />
administratie<br />
Organisatie -<br />
ontwikkeling<br />
Housekeeping<br />
Technisch<br />
Onderhoud<br />
Vastgoed -<br />
ontwikkeling<br />
Aankoop<br />
M. Van<br />
Stafdienst<br />
Administratie<br />
Financiën,<br />
Administratie en ICT<br />
Beheerscel /<br />
Budgetcel<br />
ICT<br />
Facturatie &<br />
Administratie<br />
Juridische dienst<br />
Boekhouding<br />
Thesaurie
108 109<br />
4.<br />
Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong>,<br />
een nieuwe werkgever<br />
4. Een nieuwe werkgever<br />
4.1 Goed geïnformeerd personeel<br />
Net voor de officiële start van het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> in december 2008 verwelkomden<br />
we alle medewerkers met een persoonlijke brief. We legden uit wat de belangrijkste<br />
veranderingen van de arbeidsvoorwaarden waren.<br />
Het Zorgbedrijf organiseerde infosessies waarin het de oprichting van de organisatie en de<br />
principes van de nieuwe rechtspositieregeling toelichtten. Medewerkers konden uitgebreid<br />
vragen stellen.<br />
4.2 Overleg met sociale partners leidt tot nieuwe<br />
rechtspositieregeling<br />
In overleg met de vakbonden schreef het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> de rechtspositieregeling<br />
uit. Dat zijn de rechten en plichten van de personeelsleden. Daarbij hielden we rekening<br />
met de doelstellingen van de organisatie. We creëerden interessante arbeidsvoorwaarden<br />
om concurrentieel te zijn met gelijkaardige organisaties.<br />
De principes voor de oud-<strong>OCMW</strong>-medewerkers lagen vast. Nieuwe collega’s die in dienst<br />
traden na 1 januari <strong>2009</strong> deden dat onder de nieuwe arbeidsvoorwaarden.<br />
Een aantal belangrijke voordelen van deze rechtspositieregeling zijn:<br />
• het omzetten van alle arbeidscontracten naar bediendestatuten;<br />
• hogere loonsvoorwaarden;<br />
• een betere vergoeding van het gebruik van het openbaar vervoer;<br />
• de keuzemogelijkheid voor zes dagen aanvullend verlof;<br />
• ruime mogelijkheden om deeltijds te werken.
4.3 Een personeelsplanningsysteem<br />
110 111<br />
Het Zorgbedrijf wil met de invoering van een goed personeelsplanningsysteem de kwaliteit<br />
van de planning verbeteren. Tegelijk wil het maximaal tegemoet komen aan de wensen<br />
van elke medewerker. Werken in dergelijk systeem betekent onder andere dat medewerkers<br />
hun uurroosters meerdere maanden op voorhand kennen.<br />
Samen met heel wat medewerkers en de vakbonden gaat het Zorgbedrijf op zoek naar een<br />
systeem dat rekening houdt met de wensen van alle gebruikers. Het uiteindelijke doel is de<br />
tevredenheid bij de werknemers te verhogen.<br />
4.4 Aanwervingen<br />
Een nieuwe organisatie heeft nood aan sterke figuren die de vernieuwing een gezicht<br />
geven. Tal van nieuwe functies moesten worden ingevuld. Zowel eigen werknemers als<br />
externen namen deel aan de selecties. Hierdoor is er op de verschillende niveaus een<br />
gezonde mix van ervaring, knowhow en frisse ideeën.<br />
Het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> doet extra inspanningen voor het aanwerven van de<br />
knelpuntberoepen zoals verpleegkundigen, verzorgenden en poetshulpen. Dit is<br />
niet gemakkelijk, maar voor de eerste keer sloegen we erin om alle functies voor<br />
hoofdverpleegkundigen in te vullen.<br />
In <strong>2009</strong> wierf het Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong> 491 medewerkers aan. Op 1 januari 2010 telde het<br />
personeelsbestand 2 914 voltijdse equivalenten.
5. Zorgbedrijf - locaties<br />
Centraal bestuur<br />
Administratieve zetel Lange Gasthuisstraat 39 2000 ANTWERPEN tel. 03 338 26 11<br />
Administratieve diensten Frankrijklei 119 bus 6 2000 ANTWERPEN tel. 03 292 85 50<br />
Kinder- en<br />
jongereninstellingen<br />
Home Boeckenberg Gouverneur Holvoetlaan 28 2100 DEURNE tel. 03 321 16 19<br />
Home Pennsylvania<br />
Foundation<br />
Lange Lozanastraat 183 2018 ANTWERPEN tel. 03 238 25 77<br />
Woonzorgcentra<br />
Bilzenhof Lange Beeldekensstraat 50 2060 ANTWERPEN tel. 03 206 04 11<br />
Bloemenveld Klaproosstraat 50 2610 WILRIJK tel. 03 820 08 08<br />
De Goede Tijd Bosuilplein 1 2100 DEURNE tel. 03 360 40 15<br />
De Gulden Lelie Schoytestraat 19 2000 ANTWERPEN tel. 03 224 72 11<br />
De Pelikaan Bosuilplein 1 2100 DEURNE tel. 03 360 40 15<br />
De Tol Burg. De Boeylaan 2 2100 DEURNE tel. 03 320 14 11<br />
Europasquare Ruggeveldlaan 26 2100 DEURNE tel. 03 320 04 11<br />
Gitschotelhof Lode Van Berckenlaan 361<br />
2140<br />
BORGERHOUT<br />
tel. 03 310 08 11<br />
Hof De Beuken Geestenspoor 73 2180 EKEREN tel. 03 544 44 11<br />
Lozanahof Van Schoonbekestraat 54 2018 ANTWERPEN tel. 03 247 32 11<br />
Melgeshof De Lunden 2 2170 MERKSEM tel. 03 641 65 11<br />
Monnikenhof Monnikenhofstraat 109<br />
2040<br />
BERENDRECHT<br />
tel. 03 561 16 11<br />
Residentie Lichtenberg Voorzorgstraat 1 2660 HOBOKEN tel. 03 820 87 11<br />
Sint-Anna Floraliënlaan 400 2600 BERCHEM tel. 03 280 76 11<br />
Sint-Bartholomeus J. De Boeckstraat 6 2170 MERKSEM tel. 03 641 77 11<br />
Sint-Maria Vredestraat 93 2600 BERCHEM tel. 03 285 30 00<br />
Vinck-Heymans A. Goemaerelei 18 2018 ANTWERPEN tel. 03 247 86 11<br />
Serviceflats<br />
Coppenol Coppenolstraat 9 2000 ANTWERPEN<br />
Creutz Vinkenstraat 40 2018 ANTWERPEN tel. 03 247 32 13<br />
De Anjer Elfnovemberstraat 49 2171 MERKSEM tel. 03 292 62 80<br />
De Boterlaar Ruggeveldlaan 3-41 2100 DEURNE tel. 03 320 14 01<br />
De Brem I Zwaantjeslei 87 2170 MERKSEM tel. 03 646 64 64<br />
De Brem II Zwaantjeslei 93 2170 MERKSEM tel. 03 646 64 64<br />
113
Serviceflats<br />
De Fontein Fonteinstraat 31-33<br />
2140<br />
BORGERHOUT<br />
tel. 03 270 09 20<br />
De Koninck<br />
Oever 11 / Korte<br />
Ridderstraat 14-20<br />
2000 ANTWERPEN tel. 03 470 17 40<br />
De Leliepoort Bogaardestraat 22 2000 ANTWERPEN<br />
De Meere C. Van Reethstraat 10-12 2600 BERCHEM tel. 03 218 63 62<br />
De Meermin I Matigheidstraat 1 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 33 40<br />
De Meermin II Erwtenstraat 46 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 33 40<br />
De Olijftak Hollandstraat 23-27 2060 ANTWERPEN tel. 03 226 77 76<br />
De Sterlingen Montensstraat 6<br />
2140<br />
BORGERHOUT<br />
tel. 03 235 41 04<br />
De Zeelbaan II Elfnovemberstraat 41 2170 MERKSEM tel. 03 292 62 80<br />
De Zwarte Neus Lange Batterijstraat 2A 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50<br />
Den Bleek Montensstraat 4<br />
2140<br />
BORGERHOUT<br />
tel. 03 235 41 04<br />
114 115<br />
Den Drossaert<br />
Helmstraat 163 /<br />
Drossaardstraat 21<br />
2140<br />
BORGERHOUT<br />
tel. 03 235 08 75<br />
Essenhof Dambruggestraat 308 2060 ANTWERPEN tel. 03 201 21 90<br />
Geestenspoor Geestenspoor 71 2180 EKEREN tel. 03 544 44 89<br />
Grisar Prof. Claraplein 3 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 37 30<br />
Harincrode Prof. Claraplein 4 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 37 30<br />
Hof Ter Beke<br />
Balansstraat 23-27 /<br />
Broederminstraat 41<br />
2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50<br />
Hoge Weg Hoge Weg 17<br />
2140<br />
BORGERHOUT<br />
tel. 03 236 18 35<br />
Huize Berchem Grote Steenweg 146 2600 BERCHEM tel. 03 338 49 30<br />
Joostens-Lemmé Dambruggestraat 306 2060 ANTWERPEN tel. 03 201 21 90<br />
Kerkeveld St-Fredegandusstraat 36-38 2100 DEURNE tel. 03 289 27 80<br />
Kronenburg Van Duyststraat 188-194 2100 DEURNE tel. 03 328 14 11<br />
Liberty I – II - III<br />
Jan de Voslei 2 / Jan Van<br />
Rijswijcklaan 284 - 288<br />
2020 ANTWERPEN tel. 03 292 32 40<br />
Lindenhof Haspengouwstraat 40 2660 HOBOKEN tel. 03 828 65 48<br />
Molengeest<br />
Frederik Hendrikstraat<br />
2-48 / De Bergen 1-24 /<br />
Goudhoek 1-23<br />
2040<br />
BERENDRECHT<br />
tel. 03 292 97 20<br />
Olvam Vinkenstraat 44 2018 ANTWERPEN tel. 03 247 32 13<br />
Ottawa Santiagostraat 1 2030 ANTWERPEN tel. 03 544 32 51<br />
Oversnes<br />
Krijgslaan 110 / Jos Op De<br />
Beecklaan 19<br />
2610 WILRIJK tel. 03 820 84 70<br />
Serviceflats<br />
Papegaaienhof Burgemeester De Boeylaan 1 2100 DEURNE tel. 03 320 14 01<br />
Portugesehof Portugesestraat 1 2660 HOBOKEN tel. 03 828 65 48<br />
Romanza Klaproosstraat 74<br />
Hallershofstraat 5 /<br />
2610 WILRIJK tel. 03 292 33 70<br />
Rozenboom<br />
Coeveltstraat 5 /<br />
Cogelsplein 37<br />
2100 DEURNE tel. 03 292 81 40<br />
Santiago<br />
Canadalaan 27 /<br />
Santiagostraat 15<br />
2030 ANTWERPEN tel. 03 544 32 51<br />
Silsburg Herentalsebaan 2100 DEURNE<br />
Stappaerts Prof. Claraplein 2 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 37 30<br />
Ten Gaarde Boomgaardstraat 37-41 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 37 30<br />
Valaar Dichtersstraat 115 2610 WILRIJK tel. 03 827 80 33<br />
Van Straelenhof<br />
J. De Boeckstraat 1 / Van<br />
Aertselaerstraat 21<br />
2170 MERKSEM tel. 03 292 62 80<br />
Waarlooshof Sint-Bernardsesteenweg 185 2020 ANTWERPEN tel. 03 338 50 80<br />
Wolstraat Wolstraat 25-29 2000 ANTWERPEN<br />
‘t Dokske<br />
Min. Schollaertstraat 22 /<br />
Heirmanstraat 50<br />
2170 MERKSEM tel. 03 620 18 01<br />
Dienstencentra<br />
‘t Dokske Min. Schollaertstraat 24 2170 MERKSEM tel. 03 620 18 01<br />
Arena G. Vervoortstraat 2 2100 DEURNE tel. 03 292 60 20<br />
Blankenberg Geestenspoor 73 2180 EKEREN tel. 03 544 44 89<br />
Boterlaar Burg. De Boeylaan 2 2100 DEURNE tel. 03 320 14 01<br />
De Bilzen Lange Beeldekensstraat 52 2060 ANTWERPEN tel. 03 206 04 06<br />
De Boskes Sint-Bernardsesteenweg 181 2020 ANTWERPEN tel. 03 338 50 80<br />
De Brem Zwaantjeslei 87 2170 MERKSEM tel. 03 646 64 64<br />
De Fontein Fonteinstraat 31<br />
2140<br />
BORGERHOUT<br />
tel. 03 270 09 20<br />
De Meere C. Van Reethstraat 10 2600 BERCHEM tel. 03 218 63 62<br />
De Meermin Onderwijsstraat 13 2060 ANTWERPEN tel. 03 270 33 40<br />
De Meersenier St-Nicolaasplaats 7-8 2000 ANTWERPEN tel. 03 202 40 29<br />
De Oever Korte Ridderstraat 18 2000 ANTWERPEN tel. 03 470 17 40<br />
De Olijftak Hollandstraat 21-27 2060 ANTWERPEN tel. 03 226 77 76<br />
De Vrijgeweide Lt. Lippenslaan 59<br />
2140<br />
BORGERHOUT<br />
tel. 03 270 88 50<br />
De Zeelbaan Elfnovemberstraat 33 2170 MERKSEM tel. 03 292 62 80
116<br />
Dienstencentra<br />
Den Bleek Montensstraat 4<br />
2140<br />
BORGERHOUT<br />
tel. 03 235 41 04<br />
Den Drossaert Helmstraat 163<br />
2140<br />
BORGERHOUT<br />
tel. 03 235 08 75<br />
Essenhof Dambruggestraat 308 2060 ANTWERPEN tel. 03 201 21 90<br />
Hagelkruis Klein Hagelkruis 83 2180 EKEREN tel. 03 545 09 91<br />
Hof Ter Beke Balansstraat 23a 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 95 50<br />
Hoge Weg Hoge Weg 17<br />
2140<br />
BORGERHOUT<br />
tel. 03 236 18 35<br />
Huize Berchem Driekoningenstraat 1 2600 BERCHEM tel. 03 338 49 30<br />
Kerkeveld Sint-Fredegandusstraat 36 2100 DEURNE tel. 03 289 27 80<br />
Klein Heide A. Nobellaan 7-9 2660 HOBOKEN tel. 03 292 67 00<br />
Kronenburg Van Duyststraat 192 2100 DEURNE tel. 03 328 14 11<br />
Liberty Jan Van Rijswijcklaan 288 2020 ANTWERPEN tel. 03 292 32 40<br />
Molengeest Fr. Hendrikstraat 53<br />
2040<br />
BERENDRECHT<br />
tel. 03 292 97 20<br />
Moretusburg Grote Baan 23 2660 HOBOKEN tel. 03 827 57 21<br />
Oversnes Krijgslaan 110 2610 WILRIJK tel. 03 820 84 70<br />
Portugesehof Portugesestraat 1 2660 HOBOKEN tel. 03 828 65 48<br />
Romanza Klaproosstraat 74 2610 WILRIJK tel. 03 292 33 70<br />
Rozenboom Hallershofstraat 5 2100 DEURNE tel. 03 292 81 40<br />
Santiago Canadalaan 21 2030 ANTWERPEN tel. 03 544 32 51<br />
Ten Gaarde Boomgaardstraat 37a 2018 ANTWERPEN tel. 03 292 37 30<br />
Ter Welen Willem Elsschotstraat 5 2050 ANTWERPEN tel. 03 219 57 95<br />
Valaar Dichtersstraat 115 2610 WILRIJK tel. 03 827 80 33<br />
Van Schoonbeke Van Schoonbekestraat 54 2018 ANTWERPEN tel. 03 247 32 13<br />
Victor De Bruyne P.H. Spaaklaan 5 2660 HOBOKEN tel. 03 828 59 02<br />
Zurenborg Kleine Beerstraat 2 2018 ANTWERPEN tel. 03 286 42 24<br />
Thuiszorgdiensten<br />
Thuiszorg Centrum Vercammenstraat 1<br />
2140<br />
BORGERHOUT<br />
tel. 03 270 98 00<br />
Thuiszorg Noord Van Aertselaerstraat 19 2170 MERKSEM tel. 03 641 75 10<br />
Thuiszorg Zuid Sint-Bernardsesteenweg 187 2020 ANTWERPEN tel. 03 338 50 30
Colofon<br />
Redactie<br />
Communicatiedienst <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en Marketing en Communicatie<br />
Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />
Fotografie<br />
Communicatiedienst <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong>, Marketing en Communicatie <strong>Stad</strong> <strong>Antwerpen</strong><br />
en Stock.xchng<br />
Vormgeving<br />
Communicatiedienst <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong> en Grafisch Centrum stad <strong>Antwerpen</strong><br />
Secretariaat<br />
Communicatiedienst <strong>OCMW</strong> <strong>Antwerpen</strong><br />
Reacties, vragen, opmerkingen?<br />
<strong>OCMW</strong>-informatiepunt<br />
tel. 03 338 28 28<br />
info@ocmw.antwerpen.be<br />
www.ocmw.antwerpen.be<br />
Klantendienst Zorgbedrijf <strong>Antwerpen</strong><br />
tel. 03 338 92 44<br />
zorgbedrijf@ocmw.antwerpen.be<br />
Verantwoordelijke uitgever<br />
Marc De Bens, Lange Gasthuisstraat 33 in 2000 <strong>Antwerpen</strong><br />
2010043_GC