You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
DENKEN EN DICHTEN IN PLATO’S ION<br />
Gerade weil die Möglichkeit des Vergleich<strong>en</strong>s gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>los ist, liegt in der<br />
jeweils vollzog<strong>en</strong><strong>en</strong> Ansetzung eines Vergleich<strong>en</strong>s ein wiss<strong>en</strong>tlicher oder<br />
ein ahn<strong>en</strong>der oder auch ein nichtwiss<strong>en</strong>der und nichtsahn<strong>en</strong>der Entscheid<br />
über das Gleiche, in das die Verglich<strong>en</strong><strong>en</strong> gesetzt, aus d<strong>en</strong><strong>en</strong> sie erblickt<br />
sind. Darum ist das eig<strong>en</strong>tliche Vergleich<strong>en</strong> stets mehr als ein<br />
Vergleich<strong>en</strong>. 15<br />
Het kernwoord in deze passage is ‘Entscheid’. In het vorige citaat was al sprake van<br />
‘im Entscheid<strong>en</strong>d<strong>en</strong>’. Wat betek<strong>en</strong>t dat hier precies? Dat betek<strong>en</strong>t eig<strong>en</strong>lijk dat wij in<br />
ons vergelijk<strong>en</strong> al aangedaan zijn door datg<strong>en</strong>e, van waaruit het ons allereerst in de zin<br />
komt om iets met iets anders te vergelijk<strong>en</strong>. ‘Entscheid’ betek<strong>en</strong>t str<strong>en</strong>g g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>: e<strong>en</strong><br />
scheiding die erg<strong>en</strong>s vandaan komt, die erg<strong>en</strong>s van uit of weg gaat. Anders gezegd: het<br />
‘meer’ van e<strong>en</strong> ‘eig<strong>en</strong>lijke vergelijking’ betreft ge<strong>en</strong> supplem<strong>en</strong>t, maar datg<strong>en</strong>e wat ons<br />
al vóór het vergelijk<strong>en</strong> heeft getroff<strong>en</strong> <strong>en</strong> op weg gestuurd. Dat voltrekt zich meestal<br />
achter onze rug om.<br />
Heidegger zegt in het college dat d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> dicht<strong>en</strong> ‘so gern zusamm<strong>en</strong>’<br />
word<strong>en</strong> g<strong>en</strong>oemd. 16 ‘Gern’ betreft niet de persoonlijke voorkeur van de onderzoeker,<br />
maar het ‘Entscheid’ dat de onderzoeker steeds in e<strong>en</strong> bepaalde richting duwt. Daarom<br />
kan Heidegger vervolg<strong>en</strong>s zegg<strong>en</strong>:<br />
Das geschieht uns fast von selbst. Wir sind von einem dunkel geahnt<strong>en</strong><br />
Zusamm<strong>en</strong>hang beider angerührt und angezog<strong>en</strong>. 17<br />
Deze sam<strong>en</strong>hang is ‘dunkel’: zij onttrekt zich aan het zicht, dat uit is op vergelijking of<br />
rationele verklaring. Zij kan nooit in de blik kom<strong>en</strong> als het resultaat van e<strong>en</strong><br />
vergelijking, want het is juist deze sam<strong>en</strong>hang die ons allereerst op weg stuurt, buit<strong>en</strong><br />
ons wet<strong>en</strong>, om beide te vergelijk<strong>en</strong>. Zij is eerder. Het daadwerkelijk vergelijk<strong>en</strong> is het<br />
gevolg van het allereerst in de blik kom<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>hang. Bov<strong>en</strong> zeid<strong>en</strong> we dat<br />
vergelijk<strong>en</strong> e<strong>en</strong> kwestie van smaak is. Dat betek<strong>en</strong>t nu: op het mom<strong>en</strong>t van vergelijk<strong>en</strong><br />
is niets meer of minder in het spel dan de verwachting dat e<strong>en</strong> vruchtbaar resultaat<br />
15 Ibidem, p. 138.<br />
16 Ibidem, p. 95.<br />
17 Ibidem.<br />
9
Change language