26.09.2013 Views

Denken en dichten - Filosofie.info

Denken en dichten - Filosofie.info

Denken en dichten - Filosofie.info

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

DENKEN EN DICHTEN IN PLATO’S ION<br />

Socrates’ jaloezie betreft Ions te/xnh. Met dit woord is één van de grondwoord<strong>en</strong><br />

van de dialoog g<strong>en</strong>oemd. Gaandeweg vind<strong>en</strong> we voldo<strong>en</strong>de houvast om tot e<strong>en</strong><br />

aanduiding te kom<strong>en</strong> van wat dit Griekse woord noemt.<br />

De tekst geeft na de dubbele punt direct <strong>en</strong>kele aanwijzing<strong>en</strong>. Socrates geeft in<br />

één zin e<strong>en</strong> aantal karakterisering<strong>en</strong> van de te/xnh van de rapsode. De zin, die e<strong>en</strong><br />

uitleg geeft (ga\r) van Ions te/xnh, is vierledig gestructureerd: a(/ma me\n (tegelijkertijd<br />

<strong>en</strong>erzijds) … kai\ (<strong>en</strong> ook)… a(/ma de\ (tegelijkertijd anderzijds) ... kai\ (<strong>en</strong> ook):<br />

(1a) to\ ga\r a(/ma me\n to\ sw=ma kekosmh=sqai a)ei\ pre/pon u(mw=n ei)=nai<br />

tv= te/xnv<br />

(1b) kai\ w(j kalli/stoij fai/nesqai,<br />

(2a) a(/ma de\ a)nagkai=on ei)=nai e/)n te a)/lloij poihtai=j diatri/bein<br />

polloi=j kai a)gaqoi=j kai\ dh\ kai\ ma/lista e)n (Omh/r%, t%= )a)ri/st%<br />

kai\ qeiota/t% tw=n poihtw=n,<br />

(2b) kai\ th\n tou/tou dia/noian e)kmanqa/nein, mh\ mo/non ta\ e)/ph,<br />

zhlwto/n e)stin. 58<br />

(1a) Socrates prijst Ions te/xnh vreemd g<strong>en</strong>oeg allereerst vanwege zijn lichaam (sw=ma).<br />

Wat wordt hiervan gezegd? In Ions te/xnh is het pass<strong>en</strong>d (pre/pon) kekosmh=sqai a)ei\<br />

ei)=nai, ‘altijd in orde gebracht te zijn’. Aansluit<strong>en</strong>d (1b) zegt Socrates: kai\ w(j<br />

kalli/stoij fai/nesqai, ‘<strong>en</strong> dat wil zegg<strong>en</strong>: zo mooi mogelijk te verschijn<strong>en</strong>’. Is de<br />

‘mooie’ verschijning van de rapsode wat anders dan nachträgliche opsmuk? Of is Ions<br />

schoonheid misschi<strong>en</strong> tevor<strong>en</strong> al afgestemd op het woord van de dichter? Het<br />

volg<strong>en</strong>de zinsdeel biedt uitkomst.<br />

(2a) Ions lichamelijke verschijning gaat gepaard met e<strong>en</strong> diatri/bein. Het woord<br />

diatri/bein is shorthand voor diatri/bein xro/non, zoals wij zegg<strong>en</strong>: de tijd doorbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />

De rapsode is g<strong>en</strong>oodzaakt (a)nagkai=on ei)=nai) om zijn tijd door te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> met de<br />

werk<strong>en</strong> van de vele <strong>en</strong> goede dichters, maar toch het meest van al met die van<br />

Homerus, de meest goddelijke. Met betrekking tot het bov<strong>en</strong>g<strong>en</strong>oemde is de te/xnh van<br />

58 Ion, 530b6-c1<br />

27

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!