Tussen rapportage - Stichting Natuur en Milieu
Tussen rapportage - Stichting Natuur en Milieu
Tussen rapportage - Stichting Natuur en Milieu
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Nieuwe fiscale regels voor New mobility:
groen, eerlijk en simpel
Natuur & Milieu en de Fietsersbond Green tax Battle
Colofon
Juli 2011
Uitgave en copyright:
Natuur & Milieu
Postbus 1578
3500 BN Utrecht NL
info@natuurenmilieu.nl
T. +31 (0)30 233 1328
F. +31 (0)30 233 1311
www.natuurenmilieu.nl
Auteur: ir. K. Blaauw
De Nationale Postcode Loterij
steunt Natuur & Milieu
2
Natuur & Milieu en de Fietsersbond Green tax Battle
Inhoud
1 Inleiding. ............................................................................................................................................. 4
2 Het huidige fiscale systeem. ............................................................................................................... 5
Sterke punten van het huidige fiscale stelsel ......................................................................................................... 6
Knelpunten van het huidige fiscale stelsel ............................................................................................................. 7
Conclusie .................................................................................................................................................................. 8
3 Voorstel voor herziening .................................................................................................................... 9
1. Herziening fiscale regeling woon-werkverkeer.............................................................................................. 9
Wat houdt de maatregel in? .................................................................................................................................... 9
Waarom is dit een goede maatregel? ...................................................................................................................... 9
Wat voor effect heeft de maatregel? ..................................................................................................................... 10
2. Nieuw Mobiliteitsbudget .............................................................................................................................. 10
Wat houdt de maatregel in? .................................................................................................................................. 10
Waarom is dit een goede maatregel? .................................................................................................................... 10
Wat voor effect heeft de maatregel? ...................................................................................................................... 11
3. Differentiatie van de bijtelling voor leaseauto’s naar privégebruik. ............................................................ 11
Wat houdt de maatregel in? ................................................................................................................................... 11
Waarom is dit een goede maatregel? ..................................................................................................................... 11
Wat voor effect heeft de maatregel? ..................................................................................................................... 12
4. Differentiëren fiscale vergoeding voor zakelijke mobiliteit met privéauto’s naar milieubelasting. .......... 12
Wat houdt de maatregel in? .................................................................................................................................. 12
Waarom is dit een goede maatregel? .................................................................................................................... 12
Wat voor effect heeft de maatregel? ..................................................................................................................... 13
5. Opheffen belemmeringen in de huizenmarkt. ............................................................................................. 13
Wat houdt de maatregel in? .................................................................................................................................. 13
Waarom is dit een goede maatregel? .................................................................................................................... 13
Wat voor effect heeft de maatregel? ..................................................................................................................... 13
6. Doorberekenen maatschappelijke kosten bedrijfslocaties .......................................................................... 13
Wat houdt de maatregel in? .................................................................................................................................. 13
Waarom is dit een goede maatregel? .................................................................................................................... 14
Wat voor effect heeft de maatregel? ..................................................................................................................... 14
3
Natuur & Milieu en de Fietsersbond Green tax Battle
1 Inleiding
Het fiscale stelsel voor werkgerelateerde mobiliteit kraakt in zijn voegen. Het is uitgegroeid tot een
ingewikkelde optelsom aan regels die soms effectief zijn, maar vaak juist ongewenst gedrag stimuleren.
De fiscale reiskosten regels leiden er mede toe dat mensen steeds verder van hun werk zijn gaan wonen
en de mobiliteit en daarmee de filedruk en de milieubelasting toeneemt. De groei van het personenverkeer
komt vrijwel geheel door de toename van het woon-werk- en zakelijke verkeer. De hoogste tijd
dus om het systeem van reiskostenvergoedingen dat al van eind vorige eeuw dateert op de schop te
nemen. Natuur en Milieu en de fietsersbond stellen een grondige modernisering voor door onnodige
en contraproductieve regels te schrappen, door schone en efficiënte mobiliteitskeuzes nog slimmer te
stimuleren en door beter aan te sluiten bij de ontwikkeling van het werken het komende decenium.
Opzet en afbakening
We beginnen daarvoor met een analyse van het huidige systeem en stellen vervolgens 6 wijzigingen
voor. We kijken daarbij naar alle regelingen die van invloed zijn op zowel het woon-werkverkeer als
het werk-werkverkeer. Hierbij gaat het primair om mobiliteitsregelingen (reiskostenvergoedingen),
maar ook de arbeids- en woningmarkt worden zijdelings betrokken.
We gaan in de voorstellen niet in op overige autobelastingen, hoe belangrijk deze ook zijn. De BPM en
MRB zijn van groot belang voor de keuzen voor automobilisten. Daarnaast tonen vele studies aan hoe
cruciaal een slim beprijzingssysteem voor mobiliteit is om de bereikbaarheid te verbeteren en de milieubelasting
fors te verminderen. Voorstellen voor een dergelijk beprijzingssyteem vallen echter buiten
de scope van de opdracht. De hier geopperde voorstellen zijn daarmee nadrukkelijk in aanvulling op
een toekomstig beprijzingssysteem en richten zich specifiek op de werkgerelateerde mobiliteit.
Voor onze analyse én onze wijzigingsvoorstellen hebben we 3 uitgangspunten gehanteerd.
1. Duurzaam en bereikbaar
De centrale ambitie is om het systeem zo aan te passen dat het stuurt op duurzame mobiliteit.
CO2winst en een verbetering van de leefbaarheid (lucht, geluid en veiligheid) staan daarbij
centraal. We willen een systeem dat slim en effectief stuurt op kortere reisafstanden, dat de
fiets en andere schone mobiliteitsvormen stimuleert en dat slim reizen (buiten de spits) beloont.
2. Eerlijk en betaalbaar
Een breed draagvlak is belangrijk. De voorstellen moeten daarom eerlijk en betaalbaar zijn.
Eerlijk in de zin dat de voorgestelde regels niet zomaar grote groepen mensen op kosten jaagt,
en alleen gedrag beloont waar evenredig grote maatschappelijke baten tegenover staan. Onder
betaalbaar verstaan we dat de voorstellen gezamenlijk niet mogen leiden tot een sterke toename
van de overheidsuitgaven of een sterke afname van de inkomsten.
3. Eenvoudig en uitvoerbaar
Een eenvoudig, begrijpelijk en transparant systeem heeft de voorkeur. Werkgevers en werknemers
zouden zonder al te veel moeite goed in staat moeten zijn om de regels te begrijpen en
toe te passen. Ook moeten de regels in de praktijk kunnen worden uitgevoerd, bij voorkeur
met een vermindering van de administratieve lasten voor controle en handhaving.
4
Natuur & Milieu en de Fietsersbond Green tax Battle
2 Het huidige fiscale systeem
Reiskostenvergoedingen werden gemeengoed tegen het einde van de vorige eeuw. Werkgevers hadden
tekort aan werknemers, en lokten nieuw personeel met eerst collectief bedrijfsvervoer en later reiskostenvergoedingen.
Nog steeds is reiskostenvergoeding een middel van werkgevers om mensen over te
halen om werk dat ver van huis ligt, te aanvaarden. Ongeveer de helft van de werknemers ontvangt een
reiskostenvergoeding. De rijksoverheid betaalt hieraan mee door geen inkomensbelasting over de vergoeding
te heffen en door reiskosten, die niet vergoed zijn, aftrekbaar te maken voor de loonbelasting.
Nederland is het enige land in Europa met een fiscale regeling voor reiskosten.
Het totale systeem is in de loop der jaren uitgebreid met verschillende regels; regelingen voor de auto
van de zaak, het gebruik van ov en fiets, de cafetariaregeling, de verhuiskostenregeling, bepalingen
voor carpoolen etc. Daarnaast hebben de overdrachtsbelasting bij huizen en de verhuisvergoeding een
belangrijk effect op werkgerelateerde mobiliteitskeuzen. Het systeem is door alle verschillende regels
erg gecompliceerd geworden. Veel mensen doorzien de mogelijkheden niet goed, bovendien zorgt het
gecompliceerde stelsel voor een aanzienlijke administratieve last. In de fiscale agenda die het kabinet
in april 2011 publiceerde wordt daarom aangekondigd het fiscale stelsel eenvoudiger en robuuster te
maken. De introductie van de werkkostenregeling is daarvoor een eerste stap. Hiermee wordt een
groot aantal verschillende regelingen onder 1 noemer gebracht.
Een andere belangrijke tendens is de vergroening van het fiscale stelsel. De rijksoverheid heeft de afgelopen
jaren verschillende stappen gezet om doelen op het gebied van bereikbaarheid, de files en milieu
waar te maken. Voorbeelden hiervoor bijvoorbeeld de fiscale vrijstelling van de verhuisvergoeding, de
fietsregeling de milieudifferentiatie van de BPM en de bijtelling voor leasewagens. Deze vergroening
sluit nauw aan op ontwikkelingen in het bedrijfsleven. Steeds meer werkgevers nemen in het kader van
MVO de milieubelasting van de woon-werk en zakelijke reizen onder de loep én proberen dit te verminderen.
Voorbeelden zijn het invoeren van het nieuwe werken, het maximeren van de reisafstand in
de vergoedingen, het stellen van milieueisen aan leasewagens, stimuleren van ov, het gebruik van mobility
mix-achtige kaarten, deelauto’s en carpooling, fietsers belonen via traptellers, werknemers laten
betalen voor privékilometers in de auto van de zaak etc.
Binnen de leasesector is ook een duidelijke verschuiving te zien. Koplopers onder de leasemaatschappijen
beperken zich niet meer tot de leasewagens, maar bieden meer en meer mobiliteitsdiensten aan
hun klanten aan. Daarbij kunnen de klanten gebruik maken van verschillende modaliteiten zoals ov,
fiets, deelauto’s en/of een eigen leaseauto naast elkaar. Sommige leasemaatschappijen gaan nog een
stap verder en bieden bijvoorbeeld ook het gebruik van flexibele werkplekken als onderdeel van het
pakket aan.
De kosten
De reiskostenvergoedingen en de fiscale aftrekbaarheid daarvan zijn in Nederland hoog in vergelijking
met andere landen. De fiscale aftrekbaarheid van de reiskosten voor woon-werkverkeer kost de schatkist
circa €1,7 miljard per jaar (KIM, 2011). Dit is gemiddeld circa €200 per werkende Nederlander per
jaar 1 .
Een relatief kleine groep mensen profiteert sterk van deze fiscale voorzieningen. Dat zijn de mensen
die ver van hun werk wonen en werknemers met een leasewagen die veel privékilometers maken. Ongeveer
de helft van de mensen krijgt een reiskostenvergoeding van zijn werkgever. En ongeveer 40%
van die mensen kan een veelrijder worden genoemd; zij spenderen meer dan een uur per dag aan
woon-werkverkeer, meestal per auto of ov (KIM,2010).
Zoals blijkt uit de onderstaande tabel leidt dit tot aanzienlijke inkomenseffecten.
reisafstand
Reiskostenvergoeding per jaar
(bij 0,19/km) 2
kosten fiscale vrijstelling
per jaar 3
5 € 407 € 163
10 € 813 € 325
30 € 2.440 € 976
100 € 8.132 € 3.253
1
Uitgaande van 8,6 miljoen werkzame personen in 2010 (CBS, stattline)
2
O.b.v. 241 werkdagen.
3
Uitgaande van 40% inkomstenbelasting
5
Natuur & Milieu en de Fietsersbond Green tax Battle
De auto van de zaak is een aparte categorie. Ongeveer 10% van de werknemers heeft een auto van de
zaak. Vaak worden daarbij alle kosten door de werkgever betaald, ook voor de privékilometers die gemaakt
worden. Over deze kosten hoeft de werknemer geen inkomensbelasting te betalen. Wel moet de
werknemer een bijtelling betalen als er meer dan 500 km privé per jaar mee gereden wordt. Deze bijtelling
is gemiddeld lager dan de waarde van de leasecontracten. Daarmee kost ook de leaseregeling de
schatkist geld door gemiste inkomstenbelasting. Het levert naar schatting gemiddeld een financieel
voordeel op van 11%-30% van de totale kosten van het leasecontract 4 . Dat komt overeen met circa 700-
900 miljoen per jaar en €100 per werkende Nederlander 5 .
De grote meerderheid van de mensen is netto betaler aan de fiscale voorzieningen voor de reiskosten.
Opmerkelijk genoeg is deze groep van werknemers nu juist degenen die het minst bijdragen aan files,
klimaatverandering, luchtvervuiling en geluidsoverlast en daarmee dus veel maatschappelijke kosten
uitsparen.
vervoersmiddel gemiddelde reisafstand (km)
inkomenseffect fiscale vrijstelling per
jaar 6
auto 22 € 712
openbaar vervoer totaal 29 € 380
brom-/snorfiets 8 € 273
fiets 4 € 133
De mobiliteit en milieu-impact
De afstand en de tijd die mensen naar hun werk reizen is sterk toegenomen. In circa 20 jaar nam de
gemiddelde reisafstand met bijna de helft (44%) toe. De groei van het autoverkeer sinds 2000 komt
vrijwel helemaal door de groei in het woon werk en het zakelijke verkeer. Nederlanders hebben de
langste afstand en tijdsduur naar hun werk (OECD, 2010).
De filekosten worden geraamd op ruim 2 miljard per jaar. De klimaatlast van verkeer is en blijft groot.
Het Europees Milieuagentschap geeft aan dat de verkeerssector 1/3 van alle broeikasgassen voor haar
rekening neemt. Wegverkeer veroorzaakt het overgrote deel van de milieulast van mobiliteit. De Mobiliteitsbalans
(KIM, 2010) raamt de jaarlijkse kosten van milieuschade en verkeersongevallen op een
bedrag tussen de 12 en 22 miljard euro. De kosten van alleen de milieuschade worden geraamd op
tussen de 2 en 8.5 miljard euro per jaar.
Sterke punten van het huidige fiscale stelsel
Het huidige fiscale stelsel heeft een aantal sterke punten die bij een herziening zoveel mogelijk instant
gehouden en bij voorkeur zelfs verder versterkt zouden moeten worden. Dit zijn
Differentiatie van de bijtellingregeling naar zuinigheid.
Uit diverse evaluaties van de bijtellingregeling voor auto’s van de zaak blijkt dat de differentiatie
naar CO2 een zeer sterk effect heeft op de zuinigheid van leasewagens. Vooral de categorie
innovatieve zuinige wagens (zoals hybriden en elektrische wagens) is sterk toegenomen.
Daarmee fungeert de leasesector als belangrijke motor voor innovatie van het Nederlandse autopark
en mobiliteitssysteem
Differentiatie van de BPM naar CO2 en van de MRB naar gewichtklasse.
Fietsvergoeding
Door de introductie van de fietsregeling hebben meer mensen een comfortabele fiets aangeschaft.
Dit stimuleert het gebruik van de fiets voor het woon-werk verkeer. Over de omvang
van dit effect lijkt echter nog weinig bekend te zijn.
Verhuiskostenvergoeding. Voor werknemers die binnen twee jaar na een nieuwe baan verhuizen
naar een woning die maximaal op 10 km van het werk ligt, worden de verhuiskosten tot
een maximum van € 7.750, - belastingvrij door de werkgever vergoed. Het gaat hierbij om
concreet gemaakte kosten voor bijvoorbeeld het transport van spullen, dubbele woonlasten tot
en met details als de de consumptie van de verhuizers. Hiermee wordt een barrière voor ver-
4
S. Nǽss-Schmidt en m. Winiarczyk, 2009, Company Car Taxation. Subsidies welfare and environment. Copenhagen
economics.
5
Bij circa 840.000 auto’s van de zaak
6
Uitgaande van 40% inkomstenbelasting en een reikskostenvergoeding van €0.19/km voor de auto, bromfiets en
fiets en de reisaftrek openbaar vervoer van €957,-/jaar (www.belastingdienst.nl)
6
Natuur & Milieu en de Fietsersbond Green tax Battle
huizingen weggenomen. Voor mensen met een koopwoning blijft een verhuizing alsnog met
hoge financiële consequenties.
Ov-vergoeding. Werkgevers mogen binnen de fiscale vrijstelling de kosten van het ov geheel
vergoeden, voor werknemers die geen vergoeding ontvangen zijn de kosten van het ov fiscaal
aftrekbaar. Dat maakt reizen per OV in principe financieel aantrekkelijk.
Kosten voor het inrichten van een werkplek thuis mogen (deels) en onder bepaalde voorwaarden
fiscaal worden afgetrokken.
Knelpunten van het huidige fiscale stelsel
Naast een aantal sterke punten kent het fiscale systeem een groot aantal knelpunten, die duurzaamheid
in de weg staan. We noemen de belangrijkste puntsgewijs op.
De fiscale vrijstelling van de reiskostenvergoeding
Voor werknemers die €0,19 of meer krijgen als vergoeding van woon-werk kilometers is het
reizen vaak (vrijwel) gratis. Bij een zuinige auto verdien je er zelfs aan. Prijsprikkels om minder
te reizen ontbreken daardoor of blijken zelfs een impuls te zijn om meer met de auto te reizen.
De variabele kosten voor een zuinige auto zijn lager dan de genoemde €0.19. Op basis van de
brandstofkosten is dit circa €0.10 per kilometer voor benzine en €0.05 voor LPG. Wanneer
ook de overige kosten zoals de afschrijving, de verzekering, onderhoud etc wordt doorberekend
is dit circa €0.15 per kilometer. 7
Om in aanmerking te komen voor een reiskostenvergoeding is de eis dat je minimaal 60% van
de dagen naar een vaste werkplaats moet reizen. Dit ontmoedigt thuiswerken, en daarmee het
voorkomen van mobiliteit.
De reiskosten worden alleen vergoed tussen de woonplek en één vaste werkplek. Werknemers
die bij verschillende vestigingen werken (bijvoorbeeld deels op een nevenvestiging of
seats2meet locatie in de buurt van hun woning) kunnen daardoor niet alle kosten declareren.
Bij door de werkgever georganiseerde carpoolregeling mag slechts 1 x de €0.19 belastingvrij
worden vergoed, de andere passagiers niet. De deelnemers hebben daardoor geen profijt van
de kostenbesparing die het samen reizen oplevert 8 .
Het onbelast vergoeden van de kosten van Park&Ride en bijvoorbeeld fietsenstallingen is nu
niet mogelijk, dit wordt geacht in de €0.19 te zitten.
Regelmatig wordt ook genoemd dat het combineren van modaliteiten binnen het huidige systeem
niet goed mogelijk is. Het is niet geheel duidelijk of dat echt zo is, of dat het systeem alleen
zo ingewikkeld is dat het voor mensen niet goed mogelijk is om het combineren van modaliteiten
goed te regelen. Leasemaatschappijen die flexibele pakketten aanbieden lijken hier
minder problemen mee te hebben.
Voor hele korte afstanden (zoals bij veel fietsers) is een vaste kilometervergoeding vaak niet
kostendekkend. De vaste kosten voor aanschaf, betaalde stalling etc. blijven immers gelijk, ongeacht
de afstand.
Fiscale regeling van privékilometers bij een auto van de zaak
Bij een auto van de zaak krijgt ongeveer de helft van de werknemers ook de kosten van het privégebruik
door de werkgever geheel vergoed. De andere helft van de werknemers moet dit privégebruik
(deels) terugbetalen aan de werkgever, vaak in de vorm van een vast bedrag.
Ter compensatie van dit privégebruik moeten werknemers een vast bedrag betalen; de bijtelling.
De hoogte van deze bijtelling heeft geen relatie met hoeveel privékilometers je maakt en
dus van het financiële voordeel dat de werknemers hebben 9 . Het maakt voor deze bijtelling
dus niet uit of een werknemer 501 of 15.000 privékilometers met de auto van de zaak rijdt; hij
betaalt evenveel aan de bijtelling.
Daardoor rijden leaserijders naar schatting circa 1500 km (5%) per persoon per jaar meer dan
wanneer zij de kosten zelf zouden moeten betalen (Nǽss-Schmidt en Winiarczyk, 2009).
7
Berekening op basis www.autoweek/kostenberekening. voor een benzine auto die 1 op 22 rijdt /bij 30.000 km
/jaar. CE en Mobility mix komen op een gemiddelde € 0.16 aan variabele kosten voor alle leasewagens.
8
Wel mogen de extra kosten die worden gemaakt om de deelnemers op te pikken (omrijdkilometers)
onbelast worden vergoed
9
Alleen voor werknemers die minder dan 500 privé kilometers per jaar rijden krijgen een vrijstelling
van de bijtelling.
7
Natuur & Milieu en de Fietsersbond Green tax Battle
Thuiswerken en het nieuwe werken
Om in aanmerking te komen voor een onbelaste vergoeding voor de inrichting van een werkruimte
is de eis dat minimaal een gehele werkdag per week, waarop niet mag worden gereisd,
gebruik wordt gemaakt van de werkruimte. Deze eis past niet goed bij flexibelere werkvormen
waarbij juist vaak thuiswerken en reizen op een dag worden gecombineerd. Bijvoorbeeld om
eerst thuis te werken en na de spits te gaan reizen, of om voorafgaande aan een afspraak buiten
de werkplek thuis te werken.
De maximale vergoeding voor inrichting van een thuiswerkplek is €1.815, - per 5 jaar. Dit is,
zeker gezien de arbo-eisen die aan de thuiswerkplek gesteld worden, niet altijd voldoende.
De fiets
Voor de onbelaste vergoeding van een fiets en het ter beschikking stellen van een fiets is de eis
dat deze fiets meer dan 50% van de tijd voor woon-werk verkeer wordt gebruikt. Dit sluit niet
aan bij de mensen die de fiets regelmatig maar niet altijd gebruiken. Vooral bij langere afstanden
kan het aantrekkelijk zijn om enkele keren per week en/of bij mooi weer te fietsen naast
bijvoorbeeld het OV of de auto.
Bij een woon-werk afstand boven de 15 km vraagt de belastingdienst extra bewijslast, dat er
daadwerkelijk wordt gefietst. Idee hierachter is dat het weinig aannemelijk is dat mensen deze
afstand fietsen. Maar met een elektrische fiets of een ligfiets kunnen afstanden tot circa 20-30
km met de fiets ook een aantrekkelijke optie zijn.
De werkelijke kosten van de OV fiets kunnen (nog) niet worden vergoed. Wel mag de werkgever
de ov-fietskaart onbelast vergoeden.
Bij een combinatie van fietsen met OV of van fietsen met een deelauto wordt geen kilometervergoeding
gegeven voor het fietstraject en de fietsenstalling.
Momenteel is het maximum in de fietsregeling (die nog drie jaar blijft bestaan naast de nieuwe
werkkostenregeling) voor de aanschaf van een fiets €749, -. Dit is voor elektrische fietsen en
andere dure fietsen zoals ligfietsen die vooral voor langere afstanden geschikt zijn niet toereikend.
Overdrachtsbelasting
De overdrachtsbelasting op huizen maakt het voor mensen financieel onaantrekkelijk om te
verhuizen. Zeker bij stagnerende of dalende huizenprijzen kunnen veel mensen hun huis niet
verkopen zonder met een aanzienlijke restschuld te blijven zitten. Dat maakt het voor veel
mensen die in principe graag willen verhuizen onaantrekkelijk zijn ook daadwerkelijk van woning
te veranderen. De overdrachtbelasting is momenteel al punt van discussie. Recentelijk is
de overdrachtsbelasting tijdelijk verlaagd van 6% naar 2%, het doel hiervan is om een impuls
aan de huizenmarkt te geven.
Verhuisvergoeding
De verhuisvergoeding heeft het verminderen van de reisafstand voor de partner met de nieuwe
baan binnen 2 jaar als criterium. Dit past slecht op de situatie in veel moderne gezinnen waarbij
beiden partners werken. Ook de eis dat mensen binnen 2 jaar verhuizen biedt een onnodige
belemmering. Veel gezinnen laten een verhuizing ook afhangen van de school van de kinderen
etc. Een verhuizing met als motief om dichter bij het werk te wonen hoeft daarom niet binnen
2 jaar plaats te vinden.
Conclusie
Fiscale vergroening voor het woon-werk en zakelijke verkeer blijkt succesvol. Maatregelen zoals de
differentiatie van de bijtelling voor leasewagens en de BPM hebben geleid tot een sterke vergroening
van het wagenpark. Vooral voor de marktintroductie van innovatieve zuinige auto’s zijn de regelingen
bijzonder effectief gebleken. Ook andere maatregelen zoals stimuleringsregels voor thuiswerken, ov en
fiets etc. lijken een substantiele duurzaamheidswinst te behalen. Over het precieze effect is echter maar
weinig bekend.
Tegelijkertijd blijkt het fiscale systeem vergroening juist in de weg te staan. Veel van de fiscale regels
voor de reiskosten voor het woon-werkverkeer en de auto van de zaak zorgen voor meer mobiliteit en
meer milieubelasting. De mobiliteitskeuze die mensen maken hangt af van een aantal afwegingen,
zoals de tijd, de reiskosten, het comfort, de aantrekkelijkheid van een baan en de huidige woonomgeving
de mogelijkheden om het nieuwe werken toe te passen etc. De huidige regels verstoren deze afweging
waardoor mensen geneigd zijn vaker, langer en meer met de auto te rijden dan wanneer zij de
kosten zelf zouden moeten betalen.
8
Natuur & Milieu en de Fietsersbond Green tax Battle
3 Voorstel voor herziening
We stellen een nieuw ontwerp voor een fiscaal stelsel voor werkgerelateerde mobiliteit die de sterke
punten van het huidige systeem behoudt en verder benut terwijl tegelijkertijd een oplossing wordt
geboden voor de knelpunten voor nieuwe duurzame vormen van mobiliteit. Daartoe stellen we een
nieuw Mobiliteitsbudget in om de toepassing van het nieuwe werken en schone mobiliteit te stimuleren.
Een cruciale verschuiving in ons voorstel is verder dat woon-werk verkeer niet meer tot zakelijk
verkeer maar tot privéverkeer wordt gerekend. Alle fiscale regelingen die hierop ingrijpen, kunnen
daarmee worden afgeschaft. Deze herziening achten we noodzakelijk omdat de meeste knelpunten die
we hebben geconstateerd een direct gevolg zijn van de fiscale tegemoetkomingen in de kosten voor het
woon-werk verkeer.
Uiteraard blijft het werkgevers vrij staan om een reiskostenvergoeding uit te delen, maar de overheid
betaalt hier niet meer aan mee door deze vergoeding fiscaal vrij te stellen. Daarnaast omvat het pakket
nog 2 regelingen om knelpunten in de woning en bedrijfslocatie markt op te heffen en een specifieke
regeling om zakelijke mobiliteit een vergroeningsimpuls te geven, in navolging van de succesvolle
CO2- differentiatie van de leasewagenmarkt.
De herziening levert een grote milieuwinst, een eerlijkere verdeling van kosten en baten over mensen
en sterke versimpeling van het systeem op. Alle maatregelen samen leveren circa €200 per werkende
Nederlander op. Gemiddeld blijft de koopkracht gelijk doordat de inkomensbelasting met een evenredig
bedrag kan worden verlaagd. Voor het draagvlak van de maatregelen is het echter verstandiger om
dit als een vaste mobiliteitstoeslag zichtbaar te maken. De meeste werknemers zullen dan zien dat zij
er met de wijzigingen netto op vooruit gaan. Alleen degenen die nu veel reiskostenvergoeding krijgen
voor woon-werk verkeer of die veel privékilometers maken in een auto van de zaak zullen er onder de
voorstellen op achteruitgaan.
Overzicht van de maatregelen
1. Herziening fiscale regeling woon-werk verkeer
2. Nieuw Mobiliteitsbudget
3. Differentiatie van de bijtelling voor leaseauto’s naar privégebruik.
4. Differentiatie van de kilometervergoeding voor zakelijke mobiliteit met de privéwagen
5. Opheffen belemmeringen in de huizenmarkt.
6. Doorberekenen maatschappelijke kosten bedrijfslocaties
Naast deze in dit voorstel beschreven maatregelen, is het de moeite waard om een aantal minder uitgewerkte
mogelijkheden nader te onderzoeken. Twee interessante ideeën hiervoor willen we expliciet
noemen:
1) Parkeren op de bedrijfslocatie wordt beschouwd als loon in natura en dus belast. Dit stimuleert de
toepassing van het nieuwe werken, gebruik van de fiets en OV; vooral op de kortere afstanden en
carpool opties.
2) Voer net als in Frankrijk een forenzenbelasting in voor gemeenten en gebruik de inkomsten voor
een kwaliteitsverbetering van het regionale en lokale ov.
1. Herziening fiscale regeling woon-werkverkeer
Wat houdt de maatregel in?
De huidige fiscale vrijstelling voor de vergoedingen van het woon-werk verkeer tot 19 ct/km en de fiscale
aftrekbaarheid voor niet vergoede reiskosten wordt afgeschaft. Dit geldt voor alle modaliteiten;
dus zowel voor gebruik van privé-auto’s, ov, fiets als ook de auto van de zaak. Voor zakelijke reizen
(klanten etc.) blijft wel een onbelaste kostendekkende vergoeding bestaan (zie ook maatregel 4).
Waarom is dit een goede maatregel?
De fiscale vrijstelling van de reiskosten beïnvloedt de mobiliteitskeuzes van werknemers. Omdat de
reiskosten vaak volledig vergoed worden én grotendeels of geheel fiscaal onbelast zijn, wordt het aantrekkelijker
om verder te reizen, en om duurdere reismethoden (zoals een privéauto) te gebruiken.
Hierdoor zijn duurzame alternatieven financieel minder aantrekkelijk dan zij anders zouden zijn. Dit
geldt bijvoorbeeld voor car-sharing, het gebruik van de fiets (op een deel van het traject/een deel van
de dagen), toepassen van het nieuwe werken en vaak ook reizen met OV in plaats van in de privéauto.
9
Natuur & Milieu en de Fietsersbond Green tax Battle
Wat voor effect heeft de maatregel?
Afschaffen van de huidige onbelaste reiskostenvergoeding levert een besparing van €1.7 miljard per
jaar, naar schatting 6% minder autogebruik en 7.5 % minder reistijdverlies (KIM,2011).
De besparing komt ongeveer overeen met circa €200, - per werknemer 10 . Indien dit wordt teruggesluisd,
bijvoorbeeld in de vorm van een vermindering van de inkomstenbelasting, of een generieke
mobiliteitstoeslag van €200, - dan neemt de koopkracht toe voor de meerderheid van de van de werknemers.
Ook voor OV en fiets komt de fiscale vrijstelling te vervallen. Dat betekent dat ook ovgebruikers
gestimuleerd worden om minder te reizen. Daarnaast levert het een grote administratieve
lastenverlichting op doordat een groot aantal regelingen en bepalingen voor de reiskosten kunnen
vervallen.
Gefaseerde invoering
Afschaffen van de fiscale vrijstelling van de reiskosten leidt tot een verschuiving in de koopkracht.
De meeste werknemers zullen er op vooruitgaan. Mensen die weinig reizen of geen reisvergoeding 11
krijgen gaan er het meest op vooruit. De minderheid van de mensen die veel reizen en een ruime vergoeding
krijgen zullen er netto op achteruit gaan.
Eventueel kan de overgang gefaseerd worden ingevoerd door een tussen tussenstap te introduceren.
Daarbij worden de onbelaste reiskostenvergoeding eerst gemaximeerd tot een reisafstand van 20 of 30
km en een vergoeding voor autokilometers op €0.10,- per kilometer.
2. Nieuw Mobiliteitsbudget
Wat houdt de maatregel in?
Het New Mobility budget is bedoeld om het nieuwe werken en schone mobiliteit te stimuleren. Het
budget bestaat uit 3 delen
1. Het nieuwe werken pakket. Hierbij mag de werkgever een aantal werkgerelateerde onkosten onbelast
vergoeden tot een maximum van €5.000, - per 5 jaar 12 . Uit dit flexibele budget kunnen kosten
voor thuiswerken, voor het gebruik maken van mobiele werkplekken, voor ipads, laptops, ICT
voorzieningen etc. worden vergoed 13 . De huidige eisen voor de onbelaste vergoeding van inrichting
van een werkplek thuis vervallen daarbij zoals de eis dat minimaal 1 aaneengesloten dag van gebruik
moet worden gemaakt, de eis dat 90% van de tijd van pc’s etc gebruik wordt gemaakt voor
zakelijke toepassingen etc.
2. Duurzame mobiliteit investeringsregeling
De energie-investering regeling (EIA) wordt verruimd zodat bedrijven ook investeringen in duurzame
mobiliteit voor werknemers kunnen aftrekken. Daarbij valt te denken aan de kosten voor invoering
van het nieuwe werken, trainingen in het nieuwe rijden, bedrijfsfietsen, oplaadpunten
voor elektrische auto’s, fietsen en scooters etc.
3. De huidige fietsregeling wordt uitgebreid, versoepeld en opgenomen in de nieuwe werkkostenregeling.
Binnen de werkkostenregeling wordt de fiets op nihil gewaardeerd, tot een grens van 1500
euro, zodat ook elektrische fietsen en andere duurdere tweewielers eronder vallen. Daarnaast
komt de eis dat bij meer dan 15km een bewijs moet worden overlegd, dat de afstand per fiets aflegt
komt te vervallen.
Waarom is dit een goede maatregel?
Veel werknemers en werkgevers willen graag het nieuwe werken meer toepassen. Dit kan een grote
milieu en bereikbaarheidsdienst opleveren. Flexibeler werktijden zorgt voor minder congestie en files,
meer thuiswerken en teleconferencing etc voor minder (auto)mobiliteit. Momenteel zijn de benodigde
investeringen in onder andere een goed thuisplek die aan de arbo-normen voldoet nog een belangrijke
bottleneck. Het stimuleringspakket komt hieraan tegemoet en geeft daarmee het nieuwe werken een
belangrijke impuls.
10 Uitgaande van 1,7 miljard en 8,6 miljoen werkzame personen in 2010 (CBS, stattline)
11 Ongeveer de helft van de werknemers ontvang geen reiskostenvergoeding.
12 Dit bedrag is gebaseerd op een schatting van de kosten voor de inrichting en apparatuur van een werkplek en
de kosten voor telecomvoorzieningen. Voor invoering moet nog nader onderzocht worden wat de meest optimale
hoogte voor een dergelijke vergoeding is.
13 Werknemers die deze kosten niet vergoed krijgen, mogen de kosten ook zelf aftrekken voor de inkomstenbe-
lasting.
10
Natuur & Milieu en de Fietsersbond Green tax Battle
Een ander deel van het pakket is gericht op het stimuleren van een aantal duurzame mobiliteitsvormen
die een grote besparing op de maatschappelijke kosten opleveren, zoals de fiets en elektrisch verkeer.
Fietsen heeft veel voordelen. Het levert een aanzienlijke bijdrage aan goed bereikbare steden, het
spaart veel kosten voor infrastructuur uit, gezondheidskosten door meer beweging en minder vervuiling.
Elektrische fietsen maken het vooral interessant om ook langere afstanden op de fiets af te leggen.
Elektrische fietsen verdienen daarnaast een speciale stimulans omdat zij een schoon alternatief voor
de vaak erg vervuilende brommers en scooters vormen. Momenteel rijden circa 80.000 mensen (2%)
op een brommer of snorfiets naar hun werk. Naast een positief effect op de bereikbaarheid, werkt de
maatregel daarom positief uit op de leefbaarheid door de hoeveelheid ultrafijn stof en geluidsoverlast
te verminderen.
Wat voor effect heeft de maatregel?
Het pakket stimuleert de toepassing van het nieuwe werken. Naar schatting 2 miljoen mensen 14 kunnen
en willen graag één of meerder dagen telewerken en meer flexibel werken. Als zij een dag per week
thuis zouden werken, levert dat een besparing van circa 0,7 Mton CO2 op. Het vervangen van zakelijke
afspraken door teleconferencing, flexibelere werktijden levert daarnaast een aanvullende reductie van
de gemaakte autokilometers, files en CO2-emissie.
Van de uitbreiding van de fietsregeling verwachten we dat de fiets (of elektrische scooter) een aantrekkelijk
alternatief wordt voor een grotere groep forenzen; vooral voor de categorie tussen de 5 en 15 km.
Ook verwachten we dat een deel van de huidige brommerrijders hun vervuilende voertuig inruilt voor
een elektrische fiets.
3. Differentiatie van de bijtelling voor leaseauto’s naar privégebruik
Wat houdt de maatregel in?
De bijtellingsregeling voor een auto van de zaak wordt gedifferentieerd naar het daadwerkelijk privégebruik.
Dat betekent dat de bijtelling gebaseerd wordt op de gereden privékilometers (inclusief woonwerk).
Daarmee doet de regeling beter recht aan het financiële voordeel dat de gebruikers hebben dan
de huidige bijtellingsregeling.
De hoogte van deze bijtelling komt gemiddeld overeen met de brandstofkosten voor privé verkeer (inclusief
woon-werk) én een aandeel van de afschrijving en andere bijkomende kosten naar rato van het
privé gebruik 15 . De systematiek van differentiatie naar CO2 inhoud blijft daarbij gehandhaafd, daarvoor
wordt een CO2-factor gehanteerd die de vergroeningseffecten van de huidige CO2 differentiatie
van de bijtelling minimaal behoudt 16 . Even als in Engeland wordt de CO2 differentiatie uitgebreid met
een extra belaste klasse voor de meest vervuilende wagens. Daarnaast wordt de differentiatie continu
aangescherpt om een maximale CO2-reductie te garanderen.
De regeling vraagt om een ander type registratie dan nu gebeurt. Niet meer de privékilometers hoeven
te worden bijgehouden, maar uitsluitend de zakelijke kilometers. De privékilometers volgen uit de
kilometerregistratie van alle reizen door de leasemaatschappij na aftrek van de bijgehouden zakelijke
kilometers.
Waarom is dit een goede maatregel?
De huidige bijtellingregeling kent 2 mogelijkheden, of je rijdt minder dan 500 km privé in de wagen en
hoeft niets bij te tellen. Of je rijdt meer dan die 500 km en betaalt een vast bedrag; ongeacht hoeveel je
rijdt. Dit heeft 2 nadelen. De regeling maakt het privéreizen feitelijk gratis voor iedereen die de 500
km toch al is overschreden. Voor mensen die weinig privékilometers maken is de regeling onvoordelig;
zij betalen al snel meer via de bijtelling dan het voordeel dat zij van het gebruik van de auto ondervinden.
Een ander nadeel is dat het voor mensen met een dure leasewagen al snel aantrekkelijk is om niet
meer dan 500 km privé te rijden en een goedkope 2 e auto erbij te nemen voor privéreizen, of om de
oude auto aan te houden. Dit zorgt voor de productie van meer auto’s en meer ruimtegebruik voor het
parkeren van de auto’s in de steden. Vaak zijn deze 2 e auto’s ook ouder en meer vervuilend dan de lea-
14
Ongeveer 3,5 – 4 miljoen mensen kunnen volgens het nieuwe werken werken, (Blauw reserach). Van deze
groep doen 1,6 miljoen mensen hier al hier al min of meer doen en wil ongeveer 80% graag één dag en 14%
twee dagen per week telewerken (FNV, 2008). Gemiddeld genomen bespaar een werknemer die één dag thuis
350 kg CO2 per jaar (CE, 2008).
15
Gemiddeld is 25% zakelijk, 50% woon-werk en 25% bij 29.000 km per jaar. (Ecorys, 2011 Zicht op zakelijke
(automobiliteit)
16
De nieuwe bijtelling wordt dan een variabel bedrag per kilometer gecombineerd met een CO2 differentiatie op
basis van de zuinigheidsklasse van het voertuig.
11
Natuur & Milieu en de Fietsersbond Green tax Battle
sewagen, waardoor het milieu nog eens extra wordt belast. De differentiatie naar het werkelijke gebruik
is dus eerlijker en levert een aanzienlijke milieuwinst. Daarnaast is de herziening noodzakelijk
vanwege de samen hang met maatregel 1. Immers, ook voor de leasewagen wordt het woon-werk verkeer
in ons voorstel tot het privéverkeer gerekend en worden vergoedingen ‘gewoon’ fiscaal belast als
inkomen.
Wat voor effect heeft de maatregel?
Wij verwachten 4 effecten van de regeling
Minder privékilometers en woon-werk-kilometers met de auto omdat de werknemer daar nu
direct de kosten van ondervind. De maatregel zorgt naar schatting voor een reductie van de
gemaakte privékilometers van gemiddeld 1500 km (5%) per lease-auto voor privékilometers(Nǽss-Schmidt
en Winiarczyk, 2009).
Een extra stimulans voor de aanschaf van zuinige wagens en een zuinigere rijstijl. De brandstofkosten
van het woon-werkverkeer en het privéverkeer komen met de wijziging bij de werknemer
terecht. Deze krijgt daarmee een groter belang bij het besparen op brandstofkosten.
Financieel voordeel voor mensen met een leasewagen die weinig privékilometers maken en
hogere kosten voor mensen die veel privékilometers rijden in hun leasewagen.
Een afname van het aantal privéwagens dat naast de leaseauto wordt aangehouden en daarmee
een afname van de milieubelasting van de productie en het ruimtegebruik in de woonwijken.
De regeling maakt het voor de 20% van de mensen die nu een verklaring van minder dan
20% invullen minder aantrekkelijk om een extra auto naast de leaseauto te behouden. De preciese
omvang van dit effect is niet goed in te schatten. Wel is bekend dat de huidige fiscale regelgeving
een substantieel effect heeft op het autobezit 17 .
Minder gezondheidsschade doordat meer privékilometers in de leasewagen en minder in de
oudere en meer vervuilende privéwagen worden gereden. Dit geldt voor een deel van de 20%
van de mensen die momenteel de verklaring tekenen dat ze minder dan 500 km privé rijden
per jaar.
Een besparing op de overheidsuitgaven voor de vrijstelling. We stellen voor om de hoogte van
de voorgestelde differentiatie gemiddeld kostendekkend te laten zijn. De huidige bijtellingsregeling
levert leaserijders gemiddeld een financieel voordeel 18 .
4. Differentiëren fiscale vergoeding voor zakelijke mobiliteit met privéauto’s naar
milieubelasting
Wat houdt de maatregel in?
De vergoeding voor zakelijke reizen wordt gedifferentieerd op basis van de maatschappelijke kosten.
Voor de CO2-prestatie wordt bij de systematiek gehanteerd zoals die geldt voor de bijtelling, inclusief
de jaarlijkse aanscherping. Daarnaast geldt een factor afhankelijk van de Euroklasse en brandstof.
Voor auto’s tot 95 g CO2 19 wordt het huidige vrijstellingstarief van €0.19 gehanteerd, voor auto’s van
95 tot 120 g een kostendekkend tarief voor de variabele kosten 20 van €0.15. Auto’s die meer dan 120 g
CO2 per autokilometer gebruiken krijgen maximaal €0.10 onbelast vergoed. Diesel ouder dan Euro 4,
zonder roetfilter en alle benzineauto’s van ouder dan Euro 1 (10 jaar) krijgen vanwege de luchtvervuiling
die zijn veroorzaken ook maximaal €0.10/km. Voor OV en fiets blijft de fiscale vrijstelling voor het
zakelijke verkeer ongewijzigd op €0.19.
Waarom is dit een goede maatregel?
De differentiatie van de bijtellingregeling voor leasewagens heeft laten zijn erg effectief te zijn als middel
om het wagenpark te verschonen. Voor het gebruik van een privézakenauto ontbreekt nog elke
impuls tot vergroening. Meer dan de helft van de zakelijke kilometers 21 wordt momenteel gereden in
privéwagens.
17
De huidige fiscale regeling voor leasewagens leidt naar schatting tot een toename van 20% in het autobezit
(van ommeren en Guittiérez-i-Puigarnau, 2011)
18
S. Nǽss-Schmidt en m. Winiarczyk, 2009, Company Car Taxation. Subsidies welfare and environment. Copenhagen
economics.
19
De 95 g/km is voor diesel voor benzine worden andere grenzen gehanteerd (111 g/km in 2011)
20 Van een zuinige auto
21 Berekening op basis Ecorys, 2011
12
Natuur & Milieu en de Fietsersbond Green tax Battle
Deze wagens zijn gemiddeld ouder en daardoor qua luchtemissies gemiddeld meer vervuilend dan
leasewagens. In tegenstelling tot leaseauto’s ontbreekt ook een impuls om zuinige wagens aan te schaffen.
Met een gedifferentieerd tarief worden mensen gestimuleerd om een schonere, zuinigere wagen te
kiezen.
Wat voor effect heeft de maatregel?
De maatregel stimuleert het aanschaffen van schonere wagens door werknemers die hun privéauto
regelmatig voor zakelijke reizen gebruiken. Het maakt ook leaseauto’s aantrekkelijker. De maatregel
beperkt de vergoeding voor zakelijke reizen tot de variabele kosten van een redelijk zuinige auto. Dit
maakt de het financieel aantrekkelijker om minder en zuiniger te rijden en om voor alternatieven zoals
ov, fiets, teleconferencing etc. te kiezen.
Op de wat langere termijn stimuleert het ook een zuiniger wagenpark, bij de vervanging van de privéauto.
5. Opheffen belemmeringen in de huizenmarkt
Wat houdt de maatregel in?
De tijdelijke verlaging van de overdrachtsbelasting voor koopwoningen naar 2% wordt permanent
gemaakt. Huishoudens die hun woon-werk afstand na verhuizing met meer dan 50% én met meer 30
km verminderen krijgen daarbovenop een vrijstelling voor de 2% resterende overdrachtsbelasting.
De huidige verhuisregeling blijft bestaan. De regels daarvoor worden wel versoepeld en gelijkgesteld
met de voorwaarden voor vrijstelling van de overdrachtsbelasting.
Waarom is dit een goede maatregel?
De kosten van een verhuizing zijn hoog. Dit levert een serieuze barrière voor mensen om dichter bij
hun werk te gaan wonen. Zeker als door aanpassing van de overige reiskostenregelingen het financieel
aantrekkelijker wordt om minder te reizen, is het van belang om de barrières voor verhuizen niet te
hoog te maken.
Momenteel wordt verhuizen al wel gestimuleerd door een verhuisregeling. Maar niet alle werkgevers
bieden deze regeling aan. Bovendien heeft de regeling een aantal onnodige beperkingen waaronder de
eis dat de verhuizing binnen 2 jaar na aanvaarding van een nieuwe baan plaatsvindt. Immers, veel
gezinnen laten een verhuizing ook afhangen van de school van de kinderen etc. Een verhuizing met als
motief om dichter bij het werk te wonen hoeft daarom niet binnen 2 jaar plaats te vinden. Ook de bepaling
dat de reisafstand van degenen met de nieuwe baan moet verminderen, past niet bij moderne
gezinssituaties. Belangrijker is of de nieuwe woonplek de gezamenlijke reisafstand vermindert.
Wat voor effect heeft de maatregel?
We verwachten een relatief klein, maar substantieel effect van de maatregel. Het effect zal in combinatie
met de overige maatregelen sterker zijn dan wanneer de maatregel alleen wordt ingevoerd. Bovendien
is de maatregel van belang om mensen een handelingsperspectief te bieden bij hogere reiskosten
als gevolg van de overige maatregelen. Dit zal vooral het geval zijn voor een kleine groep lang/veel
reizers. Er is echter nog te weinig bekend over de maatregel om een echt goede effectschatting te kunnen
doen.
De maatregel kost naar schatting 1,5 Miljard per jaar (KIM, 2011). De regeling kan goed kostenneutraal
worden uitgevoerd door deze gelijk op te laten lopen met een wijziging van andere fiscale regels voor
de woningmarkt (zoals de hypotheekrenteaftrek) eventueel aangevuld met een deel van de baten van
de afschaffing van de reiskostenaftrek.
6. Doorberekenen maatschappelijke kosten bedrijfslocaties
Wat houdt de maatregel in?
Gekoppeld aan de vennootschapsbelasting komt een bonusmalus regeling op de bereikbaarheid met
het openbaar vervoer en gerealiseerde parkeerruimte. Bedrijven die investeren in duurzame mobiliteit
en bereikbaarheid door op goed bereikbare ov- locatie te gaan zitten worden fiscaal beloond, bedrijven
die op een bedrijventerrein aan de snelweg een kantoor plannen en veel parkeerplaatsen aanbieden
aan werknemers moeten juist extra belasting betalen. De regeling geldt alleen voor de dienstensectoren
en niet voor de industrie en transportsector. Wat de meest effectieve hoogte van de bonus en de
malus is, moet verder onderzocht worden. Het zal in ieder geval een substantieel deel van de hogere
grondprijzen van OV-locaties moeten wegnemen. Te denken valt aan een bonus van €20 per meter bvo
13
Natuur & Milieu en de Fietsersbond Green tax Battle
per jaar en een malus van €10 per meter bvo en €200 per parkeerplaats per jaar. Overwogen kan worden
om de regeling te differentiëren naar regio, om zo meer recht te doen aan het verschil in de regionale
grondprijzen.
In aanvulling op de maatregel kan worden onderzocht wat verder de mogelijkheden zijn om duurzame
mobiliteit via ruimtelijke-fiscale maatregelen te stimuleren. Daarbij valt te denken aan een meer generieke
ruimteheffing via de OZB en aan een heffing/subsidie gekoppeld aan de gronduitgifte.
Waarom is dit een goede maatregel?
Veel ruimtelijk-financiële regelingen hebben een belangrijk effect op werkgerelateerde mobiliteit.
Zo is de hogere grond en huizenprijs in veel steden een reden voor mensen om in kleinere gemeenten
te gaan wonen en daardoor meer autokilometers te maken. Voor werkgevers geldt vaak hetzelfde, kantoorruimte
op bedrijventerreinen in het groen of langs snelwegen is in de regel goedkoper dan op A
locaties bij openbaar vervoer. Dit maakt het financieel aantrekkelijk om voor een bedrijfslocatie te
kiezen die zorgt voor meer autokilometers voor woon-werk en zakelijk verkeer. De maatschappelijke
kosten die deze keuze veroorzaakt (meer infra meer files, meer vervuiling en geluidsoverlast) ervaart
het bedrijf niet.
Wat voor effect heeft de maatregel?
De maatregel maakt het aantrekkelijker om een voor OV en fiets goed bereikbare locatie te kiezen, om
minder parkeerplaatsen aan te bieden en om het gebruik van de auto door werknemers actief te ontmoedigen.
Door de regeling vorm te geven als bonus-malus regeling kan deze kostenneutraal worden
ingevoerd.
14