Rapport - Algemene Rekenkamer

2 Bij militaire wapens en munitie is er dus
sprake van overlap tussen «wapens en munitie»
en «strategische goederen».
1.3.2 Actoren betrokken bij goederencontrole
De minister van Financiën is verantwoordelijk voor de uitvoering van de
goederencontroles door de Douane, een onderdeel van de Belastingdienst.
De Douane is georganiseerd in vier regio’s. De kernfuncties van de
Douane worden kortweg aangeduid met: stoppen, bewaken en heffen/
innen. Dit betreft:
• de douanerechten (heffen en innen);
• het douanetoezicht op het binnenkomen en opslaan van goederen
(bewaken);
• het tegenhouden van goederen die uit het oogpunt van veiligheid,
gezondheid, economie en milieu (VGEM) niet mogen worden
toegelaten in ons land of geëxporteerd uit ons land (stoppen).
De VGEM-taken vloeien voort uit specifieke nationale en internationale/
Europese wet- en regelgeving, bijvoorbeeld op het terrein van wapens,
afval, bedreigde dieren- en plantensoorten of voedingsmiddelen. In het
totaal voert de Douane ongeveer 45 verschillende VGEM-taken uit. De
beleidsverantwoordelijkheid voor deze taken ligt bij diverse vakdepartementen.
De Douane is verantwoordelijk voor de handhaving aan de grens.
Gebleken risico’s van strategische goederen en wapens
In de afgelopen jaren is uit berichten in de media duidelijk geworden dat het exporteren
van strategische goederen naar risicogebieden zoals Pakistan (de zaak Henk S. in
verband met leveranties zonder vergunning), Irak (de zaak Frans van A. in het kader
van mosterd- en zenuwgas) en Ivoorkust (wapens) daadwerkelijk voorkomt. Het
illustreert het belang van goede controle op het vervoer van strategische goederen
voor veiligheid in de wereld.
Voor terrorismebestrijding gaat het vooral om de controle op wapens en
munitie, waarvoor de minister van Justitie beleidsverantwoordelijk is, en
op strategische goederen, waarvoor de minister van Economische Zaken
(EZ) beleidsverantwoordelijk is. Strategische goederen zijn:
• militaire goederen, zoals wapens en munitie, 2 maar ook nachtzichtapparatuur
of radarinstallaties;
• goederen voor tweeërlei gebruik, ook wel dual-use goederen
genoemd, bijvoorbeeld buizen die zowel voor civiele als voor militaire
doeleinden, zoals het maken van raketten of kanonnen, gebruikt
kunnen worden. Figuur 3 geeft de bij de goederencontroles betrokken
actoren schematisch weer.
Tweede Kamer, vergaderjaar 2005–2006, 30 315, nrs. 1–2 14