Rapport - Algemene Rekenkamer

om tot een bepaald percentage te komen en evenmin hoe gestuurd wordt
op de realisatie van dit soort streefcijfers.
De (landelijke) doelstellingen voor de VGEM-taken hebben betrekking op
het aantal en soort uit te voeren controles, processen verbaal VGEM en op
de door de Douane bij de FIOD-ECD aan te leveren zaken. Er wordt
doorgaans geen uitsplitsing gemaakt naar specifieke VGEM-taken.
Personeel en materieel
De regionale douanediensten gaven aan in beginsel over voldoende
personeel te beschikken voor het uitvoeren van de taken. Dat neemt niet
weg dat op enkele regionale luchthavens bezorgdheid bestond over de
beschikbaarheid van personeel. Dit komt door de structurele uitleen van
personeel aan Schiphol. De Douane realiseert zich dat door de beschikbare
menskracht in een aantal gevallen het handhavingsniveau minimaal
is. De Douane zou vaker en op meer plaatsen fysiek aanwezig willen zijn.
Bij een bezoek aan een kleine luchthaven werd duidelijk dat vanwege de
personele situatie de scan (een apparaat om middels röntgenstralen de
inhoud van koffers of containers te kunnen bekijken) weinig gebruikt kan
worden, terwijl dit wel een manier is om snel veel passagiers te controleren.
Over het geheel genomen zijn de douanemedewerkers tevreden met het
beschikbare materieel. Er zijn voldoende vervoermiddelen (te land en te
water) en (persoonlijke) uitrusting. Lokaal bestaan wel zorgpunten.
Informatiepositie
Vooral over de vervoersstromen visserij en pleziervaart is bij de Douane
nauwelijks bruikbare informatie voorhanden. Hierdoor kan niet worden
geanticipeerd op binnenlopende schepen. Op de luchthavens is men
afhankelijk van het informatiesysteem over aankomst en vertrek van
toestellen dat wordt bijgehouden door de vluchtleiders. Dit systeem is niet
altijd actueel. Met name over de kleine luchtvaart is niet altijd voldoende
en tijdige informatie beschikbaar. Deels hangt dit samen met de het
onvoorspelbare karakter van deze vervoersstromen zelf. Voor een ander
deel is verbetering mogelijk door meer gebruik te maken van informatie
die bij andere handhavingsdiensten aanwezig is. Op locaties waar de
Douane niet permanent aanwezig is, is zij afhankelijk van informatie door
derden zoals (lucht)havenmeesters. Het is in dat geval de vraag of de
Douane altijd en tijdig wordt geïnformeerd.
Naast de als doorlaatpost of aangiftepunt aangewezen locaties, zijn er
lokale lucht- en zeehavens waar geen doorlaatpost is gevestigd. De
Douane gaf aan dat het niet doenlijk is om de kleine locaties permanent te
bemannen. Het (te) geringe werkaanbod zou niet alleen ten koste gaan
van de alertheid, maar ook van de efficiency. Het risico zou gericht moeten
worden afgedekt door een goede informatiepositie (door het verzamelen
van inlichtingen en de samenwerking met andere handhavingsdiensten).
Dit is echter nog niet het geval.
De kleine (veelal zakelijke) luchtvaart is een verkeersstroom die voor de
Douane lastig te controleren is. Veelal is niet duidelijk wanneer deze
vliegtuigjes komen en gaan (er is nauwelijks informatie vooraf en de
vluchtplannen veranderen regelmatig) en het verkeer speelt zich af op
afgelegen delen van de luchthavens met aparte aan- en afvoerroutes
waardoor het lastig is om toezicht te houden. Passagiers en bemanningen
Tweede Kamer, vergaderjaar 2005–2006, 30 315, nrs. 1–2 42