Omstreden ruimte

Boekhandels, bedankt!
Tot op heden zijn er meer dan 300.000
exemplaren van de boeken van Maria
en Lucie Mosterd verkocht.
‘Het drieluik van moeder
en dochter Mosterd geeft hortend en
stotend een gruwelijk verhaal prijs van de handel
in kwetsbare tienermeisjes en de manier waarop zo’n
loverboy macht over die meisjes krijgt en houdt.
Dankzij deze boeken is dat voor Maria nu
voorbij.’ de Volkskrant

FICTIE
Beklemmende verhalen met de zeggingskracht van Andermans huis
De pers over Andermans huis
‘De lijnen waarmee Silvio d’Arzo het sterke web
van zijn verhaal weeft, zijn divers en subtiel. Ik kan
alleen maar zeggen dat Andermans huis grossiert in
geleidelijkheid en precisie. Het boek is buitengewoon
spannend. En desalniettemin licht en geestig.’
Nicolaas Matsier in NRC Handelsblad
‘Als schrijver moet je van goeden huize komen om
een boek waarin bijna niets gebeurt te schrijven en
de lezer toch op het puntje van zijn stoel te brengen.’
Alle lansu in Het Parool
‘Andermans huis ontmantelt langzaam maar zeker de
beschermlaag van de ziel.’ Edwin Krijgsman in
de Volkskrant
‘Er wordt maar één vraag gesteld, al opent die een
afgrond onder een rustiek maar schimmig bestaan.’
Jacques vogelaar in De Groene Amsterdammer
isbn 978 90 5515 159 2 prijs ca. € 9,90
96 pp. paperback
verschijnt oktober nur 302
formaat 12,5 x 20 cm omslag Erik Prinsen
oorspronkelijke uitgave nieuwe selectie uit het verzameld werk, Monte Università Parma Editore S.r.l.
Silvio d'Arzo is het pseudoniem van
Ezio Comparoni (1920-1952). Hij overleed
op jonge leeftijd aan leukemie. Hij
liet een klein, maar zeer gerespecteerd
oeuvre na. Eerder verscheen bij Van
Gennep zijn novelle Andermans huis.
Van Andermans huis werden 10.000
exemplaren verkocht
Silvio d'Arzo
Avondlucht
verhalen
Een zoon zoekt na lange tijd zijn moeder op in zijn geboortedorp.
Als hij arriveert, laat zij net een buurvrouw uit wier zoon blind is geworden
in de oorlog. Als ze samen door het raam over het nevelige,
schemerige dal uitkijken, wijst de zoon op de plekken die nog altijd
hetzelfde zijn. Het verdrijft de melancholie van de moeder niet. De
plekken mogen hetzelfde zijn, zij is dat niet. De avondlucht is de
enige lucht die zij nog waard is in te ademen.
Avondlucht is een verhalenbundel die de zeggingskracht van de
meesterlijke novelle Andermans huis evenaart. Of het nu om een
oude vrouw gaat die zich in een flits realiseert dat haar huwelijk
voorbij is, dan wel om een soldaat die gedwongen wordt tot een
onmenselijke daad, de verhalen laten een diepe indruk na door
de subtiele, onnadrukkelijke wijze waarop grote thema’s met een
minimum aan woorden invoelbaar worden gemaakt.
Avondlucht werd door de vertaalsters Pietha de Voogd en Mieke
Geuzebroek samengesteld uit het nagelaten werk van d’Arzo. Zij
zochten naar verhalen die de vergelijking met Andermans huis
konden doorstaan en creëerden zo een bundel die een schitterend
beeld geeft van deze te jong gestorven meester van de Italiaanse
literatuur.
2 vertaling Pietha de Voogd en Mieke Geuzebroek
vangennep • najaar 2009 3

FICTIE
Grote nieuwe roman over de liefde van Nobelprijskandidaat Kadare
De pers over Kadare’s vorige roman Het monster
‘Met meesterlijke hand verstrengelt Kadare heden en
verleden.’ De Morgen
‘Kadare zal als schrijver de tand des tijds doorstaan én
zou de volgende Nobelprijs moeten winnen.’
Abdelkader Benali in Hollands Diep
De Franse pers over Het ongeluk
‘Het is dringend noodzakelijk dit boek te lezen!’
Femmes
‘Deze vertelling plaatst de moderniteit van een nomadisch
echtpaar in een gemondialiseerde wereld in het
hart van de legende van Orpheus, met de blik van de
taxichauffeur in de achteruitkijkspiegel.’
La Quinzaine littéraire
‘De liefdesgeschiedenissen – die in de romans van Kadare
niet zo veel voorkomen – zijn allemaal tragisch en
niet na te vertellen. Dat viel al te leren uit Leven, spel en
dood van Florian Mazrek en je ontdekt het opnieuw in
Het ongeluk.’ Le Jeudi
‘In deze roman neemt Kadare grote risico’s: hij werpt
zich in het niets en komt daar op geniale wijze weer
uit tevoorschijn.’ Le Magazine Littéraire
isbn 978 90 5515 161 5 prijs ca. € 19,90
220 pp. paperback
verschijnt februari nur 302
formaat 13,5 x 21 cm omslag Erik Prinsen
Albanese uitgave Aksidenti, Onufri, Tirana 2008, Franse uitgave L’accident, Fayard, Parijs 2008
Het werk van iSMAil KAdArE
(1936) is in meer dan veertig landen
vertaald. Kadare woont afwisselend
in Parijs en Tirana. In 2005 won hij de
eerste interna tionale Man Booker Prize.
Tegelijk met Het ongeluk verschijnen
ook nieuwe edities van:
Maannacht
978 90 5515 162 2 | ca. € 14,95 | 104 pp.
Een breuk in april
Ismail Kadare
Het ongeluk
roman
Een auto stort in een ravijn en de twee inzittenden komen om
het leven. Een politieonderzoek wordt ingesteld: gaat het om een
ongeluk of is er sprake van een moord? De man, Besfort, is specialist
als het gaat om de Balkan en werkzaam voor het Internationaal
Gerechtshof in Den Haag. De Albanese Rovena is zijn maîtresse.
Het onderzoek naar het verdachte paar wordt geheel volgens
de regels van het oude sovjetsysteem uitgevoerd. Op basis van
persoonlijke documenten reconstrueert de onderzoeker-verteller
op minutieuze wijze de laatste veertig weken van het echtpaar, dat
doorgaans de hele wereld afreist. Het thrilleraspect is echter niet
meer dan een voorwendsel. Het onderzoek richt zich vooral op de
aard van de relatie tussen Besfort en Rovena. Waren zij geliefden of
was Rovena niet meer dan een callgirl? Was Besfort een dominante
tirannieke minnaar? Op meesterlijke wijze voert Kadare de spanning
op tot het ondraaglijke moment dat de auto in het ravijn stort.
Het ongeluk is de meest recente roman van de grote Albanese
schrijver Ismail Kadare. Een ingenieuze vermenging van genres, vol
verwijzingen naar de oude mythen en verhalen, zoals het verhaal
van Orpheus en Eurydice, een weergaloze zoektocht naar de ware
aard van de liefde, waarbij macht en onmacht centraal staan en een
definitieve oplossing zich niet aandient.
4 vertaling Roel Schuyt
978 90 5515 177 6 | ca. € 14,95 | 192 pp.
vangennep • najaar 2009 5

FICTIE
Ontroerende bekentenissen van Marokko’s
Abdellah Taïa
taboedoorbrekende schrijver Het rood van de fez
roman
De pers over Broederliefde
‘Abdellah Taïa trekt je direct in dit warm onstuimige,
autobiografische verhaal. Literair & zwoel!’ Squeeze
‘Alles in Broederliefde ademt erotiek.’ NRC Handelsblad
‘Fraai geschreven.’ Trouw
De pers over Arabische melancholie
‘Openhartig en ontwapenend… een prachtige mix
van werkelijkheid en droom. Zijn taalgebruik is trefzeker
en poëtisch.’ Gay Krant
isbn 978 90 5515 183 7 prijs ca. € 14,95
176 pp. paperback
verschijnt november nur 302
formaat 13,5 x 21 cm omslag Erik Prinsen
oorspronkelijke uitgave Le Rouge du Tarbouche, Editions Atlantaica Seguier, Parijs 2004
ABdEllAh TAïA (1973) is een van de
meest controversiële hedendaagse Marokkaanse
schrijvers. Op onverbloemde
wijze spreekt hij in zijn autobiografische
boeken, in talkshows op televisie, in
interviews in kranten en bladen over
zijn homoseksualiteit en doorbreekt
daarmee een van de grootste taboes
van zijn land. Hij stond op de cover van
het bekende blad Tel Quel. Naast zijn
foto stond levensgroot ‘Homosexuel’.
Onlangs publiceerde hij daarin een
open brief aan zijn moeder waarin hij
de misstanden in Marokko aanklaagt.
Tot op heden heeft Abdellah Taïa vier
romans geschreven, die in Marokko,
maar ook in Frankrijk en Nederland
veel stof deden opwaaien. Het rood van
de fez is zijn tweede boek, dat in 2004
Als Abdellah naar een afspraakje gaat met een mooie Egyptische
jongen, koopt hij in een opwelling een rode fez, zodat zijn prins
hem in de menigte kan herkennen. In de metro wordt hij aangesproken
door een oudere Marokkaanse man. Deze onderhoudt
hem over de gebrekkige kwaliteit van de fez en probeert hem te
dwingen het hoofddeksel af te zetten. Abdellah is stomverbaasd en
aangeslagen, maar overwint zijn angst voor de patriarchale macht
en zet zijn fez niet af.
Het incident is een van de vele momenten op de weg die Abdellah
Taïa heeft afgelegd van het armoedige Salé naar Parijs. Hij moet
leren overleven, zijn homoseksualiteit aanvaarden, zijn weg vinden
zonder zijn wortels te ontkennen en tussen twee uitersten zijn gekte
in toom houden. Op openhartige wijze schrijft hij over zijn coming
of age in de lichtstad en geeft zo inzicht in de ontwikkeling die hij
heeft moeten doormaken om de taboedoorbrekende schrijver te
worden die hij nu is.
Het rood van de fez is de tweede roman van Abdellah Taïa en de
derde die wordt vertaald. Van zijn ontwapenend eerlijke niets
verhullende romans werden inmiddels meer dan 10.000 exemplaren
verkocht.
verscheen in Parijs.
6 vertaling Henne van der Kooy
vangennep • najaar 2009 7
FOTO DENIS DAILLEUX

FICTIE
Een zinderende historische roman vol spanning,
Vinco David
avontuur en erotiek Achter het riet
De waarachtige historie van Gabriël Crul, planter in Nederlands Brazilië
De pers over Mannenharem
‘Poëtisch taalgebruik en onderkoelde erotiek.
Lezen!’ Prem radhakishun
‘Het gegeven van het rijk geïllustreerde boek
Mannen harem is fascinerend.’ BN / De stem
‘Het boek vertelt iets positiefs over de islam. Daar is
Nederland aan toe.’ Trouw
‘Zelden heb ik van een spannend boek zo veel
geleerd.’ henk Krol, hoofdredacteur Gay Krant
isbn 978 90 5515 187 5 prijs ca. € 19,90
320 pp. paperback
verschijnt november nur 301
formaat 13,5 x 21 cm omslag Erik Prinsen
viNco dAvid (1961) studeerde
politicologie en Italiaans in Amsterdam.
Hij is (co)auteur van verschillende
non-fictieboeken en debuteerde als
fictieschrijver met Mannenharem.
Van Mannenharem werden 10.000
exemplaren verkocht
Gabriël Crul is amper zeventien als hij zich laat ronselen voor de vaart
naar ‘de West’. Het avontuur lonkt in Brazilië, waar de West-Indische
Compagnie de steden Recife en Olinda wil gaan veroveren op de
Portugezen om zo de lucratieve suikermarkt in handen te krijgen.
Gabriël is een opvliegende vechtjas en maakt snel carrière in het
leger van de WIC. Recife en Olinda worden veroverd en Gabriël
wordt vanwege heldhaftig gedrag bevorderd tot luitenant. Als officier
vindt hij aanzien in de kolonie, treedt in het huwelijk en weet
uiteindelijk een eigen plantage, ‘Niemandsverdriet’, te verwerven.
Maar op Niemandsverdriet slaat het noodlot toe als een nieuwe
slaaf, Frans, wordt afgeleverd. Door zijn liefde voor Frans verwaarloost
Gabriël huwelijk en bezit. Daarmee gaat hij zijn ondergang
tegemoet.
Achter het riet is een historische roman, een jongensboek vol spannende
avonturen en (homo-)erotische dromen, over liefde, macht
en moraal tegen de achtergrond van een vergeten periode in de
Nederlandse koloniale geschiedenis, de verovering van de West in
de eerste helft van de zeventiende eeuw.
8 vangennep • najaar 2009 9

ACTIE
‘Allemaal naar de boekhandel en vragen om Vuistslagen.’
– Het Parool
De pers over Vuistslagen
‘Met een van de mooiste en beste verhalen die over
boksen zijn geschreven en een verhaal, “Paarden”, dat
aan Cormac McCarthy doet denken. Wie zo schrijft,
wie zo aanhaakt bij een meester, die kan schrijven.’
Maarten Moll in Het Parool
‘Grossi besluipt de lezer als het ware, met een verhaal
dat op zich weinig om het lijf heeft maar des te harder
aankomt door de vreemd onderkoelde toon – alsof
er ergens een geweldig onweer hangt dat uiteindelijk
niet tot ontlading komt.’ Edwin Krijgsman in de
Volkskrant
De Italiaanse pers over Van acquit
‘Van acquit bevestigt zijn buitencategorie-status
binnen het Italiaanse literaire landschap.’ La Stampa
isbn 978 90 5515 200 1 prijs ca. € 6,90
176 pp. paperback
verschijnt september nur 302
formaat 13,5 x 21 cm omslag Erik Prinsen
oorspronkelijke uitgave Pugni, Sellerio Editore, Palermo 2006
PiETro GroSSi werd in 1978 geboren
in Florence en groeide op in een
boerderij in Toscane. Voor Vuistslagen
ontving hij de Premio Fiesole Narrativa
Under 40. Ook werd Vuistslagen genomineerd
voor de Premio Strega 2006.
Actieprijs
•
Leesexemplaren
•
Auteursbezoek in samen werking
met
Verschijnt tegelijk met
Van acquit op donderdag
17 september.
Pietro Grossi
Vuistslagen
verhalen
De drie verhalen van Vuistslagen gaan over jongens die mannen
worden. Over vriendschap en rivaliteit, over eergevoel en trots, en
over volwassen worden. In drie fenomenale rondes weet Grossi met
zijn mooie zinnen en kale, uitgebeende dialogen de spanning vast
te houden en sympathie te wekken voor de overwinning of ondergang
van zijn personages.
10 vertaling Pietha de Voogd en Mieke Geuzebroek
vangennep • najaar 2009 11

ACTIE
‘Filmisch ademloos en met een dromerige gelatenheid.’
– Der Spiegel
De pers over Wolfskers (Het verhaal van het oude kind en
Atropa belladonna)
‘Prachtige, in een onderkoeld proza geschreven vertelling. (…)
Dezelfde scherpe blik typeert ook de verhalen in haar bundel
Atropa belladonna. Conflictueuze familie- en liefdesrelaties
worden genadeloos beschreven.’ Trouw
De pers over de roman Woordenboek
’Jenny Erpenbeck vertelt haar ongelooflijke verhaal tegelijkertijd
filmisch-ademloos en met een dromerige gelatenheid.’
Der Spiegel
‘De behendigheid waarmee de auteur weet te manoeuvreren
JENNy ErPENBEcK werd in 1967
op de vierkante millimeter wekt bewondering.’ de Volkskrant
geboren in Berlijn. Ze werkt
daar nu als schrijver en regis-
De Duitse pers over Huishouden (30.000 exemplaren
verkocht in Duitsland)
seur. Huishouden betekende
haar doorbraak in Duitsland.
Een schitterende poëtische
‘Dit verhaal gaat over het bezinksel dat op elke plek achterblijft.
Jenny Erpenbeck heeft een roman van enorme poëtische kracht
geschreven, die dat exact weergeeft, met een uitzonderlijke
roman over een beslissende
periode in de Duitse geschiedenis.
levensechtheid: ze vertelt een reeks verhalen over een doodgewone
plek en geeft ons daarmee een ontroerende, grijpbare
isbn 978 90 5515 201 8 prijs ca. € 9,90
240 pp. paperback
Leesexemplaren
indruk van het grote verhaal erachter.’ Neue Zürcher Zeitung verschijnt augustus nur 302
Auteursbezoek in samenwerking
formaat 13,5 x 21 cm omslag Erik Prinsen
met het
oorspronkelijke uitgaven Geschichte vom alten Kind, Eichborn, Frankfurt am Main 2003 en
Verschijnt tegelijk met
de roman Huishouden op
donderdag 27 augustus.
Jenny Erpenbeck
Wolfskers
verhalen
Een jonge vrouw maakt van dichtbij mee hoe haar grootmoeder
steeds meer achteruitgaat, een dochter ontdekt het
geheim dat haar vader zijn leven lang met zich meedraagt,
twee vriendinnen vertellen elkaar hun levensgeschiedenis.
In de verhalen van Wolfskers gaat het om de relaties van vrouwen
met hun familie, vrienden of geliefden. Op scherpzinnige
wijze exploreert Jenny Erpenbeck het gevoelsleven van haar
personages. Op het eerste gezicht lijken de verhalen pretentieloos
en eenvoudig; op subtiele wijze wordt echter een
verontrustende dubbele bodem onthuld.
12 Tand, Eichborn, Frankfurt am Main 2003 vertaling Gerrit Bussink en Elly Schippers
vangennep • najaar 2009 13

GETUIGENIS
Een eye-opener in de traditie van In de wachtkamer van de dood en
Het refrein is Hein
[fragment]
De bange blik verdween langzaam uit
de ogen van meneer Hoek, maar spreken
deed hij die dag niet meer. Zijn
grote harige lijf zat inderdaad onder
de poep. Ik nam de tijd, douchte hem,
en kreeg aan het eind van de ochtend
de wind van voren.
Later begreep ik dat ik me tot kattenwasjes
had moeten beperken. De
bewoners, aldus Gregg, gaan eens per
week onder de douche, of ze willen of
niet, en wel op een vaste dag. Van die
persoon sop je dan ook het bed, en dat
is dat. Wie daarvan afwijkt, wordt een
obstakel op de snelweg van de zorg.
Knoop dat goed in je oren, pop.
isbn 978 90 5515 343 5 prijs ca. € 14,95
224 pp. paperback
verschijnt oktober nur 301 / 402
formaat 13,5 x 21 cm omslag Erik Prinsen
Ardy STEGEMAN (1946) is freelanceredacteur
en -vertaler. Ze werkte vijf
jaar in verschillende zorginstellingen in
Amsterdam.
Ardy Stegeman
En in het uur van onze dood
Verhalen uit het verpleeghuis
Het is het grootste publiek geheim van verpleeghuizen. Dat dementerende
ouderen er vaak eenzaam en niet goed verzorgd door
onvoldoende opgeleid personeel hun laatste dagen moeten slijten.
Dat ze noodgedwongen een luier om krijgen en zo wel incontinent
móéten worden. Dat ze soms veel te lang in hun eigen uitwerpselen
liggen en niet goed worden gewassen, laat staan gedoucht.
Over deze verontrustende realiteit schreef Ardy Stegeman een
tiental indringende portretten. Zij werkte een aantal jaren in de ouderenzorg
en was geschokt door hetgeen ze meemaakte. Ze koos
de literaire vorm van het verhaal om de mensen die zij verzorgde
en die vaak eenzaam stierven iets van hun menselijke waardigheid
terug te geven.
Zoals mevrouw Heuvel, een kleine, broze dame van drieënnegentig
die absoluut niet getutoyeerd wenst te worden. Of de Amsterdamse
meneer Meijer, die allang niet meer klaagt over het gesnauw van
het personeel en het slechte eten maar wel over zijn demente
buurvrouw die voor alles bij hem aanklopt. En meneer Van Hoekel,
die zo van gebakken aardappels houdt maar ze nooit krijgt, ook niet
op zijn verjaardag.
In hun uitgebalanceerde en trefzekere vorm gaan deze verhalen
verder dan reportages of aanklachten. Ze maken een werkelijkheid
invoelbaar die in een hoogontwikkelde en rijke samenleving niet
zou mogen bestaan.
14 vangennep • najaar 2009 15

GETUIGENIS
Op zoek naar een verleden waarvoor nog geen woorden waren
[fragment]
Ik ging op de bank liggen, op mijn
buik. Antoinette legde haar handen
op mijn rug, en in eerste instantie
voelde ik niet veel, op wat onrust na.
Toen trok er al vrij snel een duister,
seksueel gevoel naar mijn onderbuik
en bekken bodem toe. Ik merkte dat ik
mijn wenkbrauwen fronste en zwaarder
ging ademen. Een heel diepe zucht,
en toen vrij plotseling sloeg ik haar
handen behoorlijk agressief van me af.
‘Ga weg met die handen, gatverdamme!’
zei ik herhaaldelijk en ging met
mijn eigen handen de streek die zij had
aangeraakt ‘schoonvegen’. ‘Dit is van
mij,’ voegde ik hier nog aan toe, ‘daar
mag niemand binnenkomen.’
isbn 978 90 5515 350 3 prijs ca. € 14,95
224 pp. paperback
verschijnt september nur 402
formaat 13,5 x 21 cm omslag Erik Prinsen
MAyA rAMóN (1953) is freelancevertaler
Spaans en Engels en woont
sinds 2006 in Spanje.
Maya Ramón
Ik heb nog dochters hoor
Leren leven met een incestverleden
Kort na de dood van haar vader leest Maya Ramón een artikel over
een therapie waarin sprake is van een kind dat weerstand voelt als
het op schoot zit bij de vader of moeder. Maya kijkt naar de stoel
waarop haar vader had zitten praten op de laatste avond van zijn
leven. Ze voelt een immens verdriet opkomen; ze kan zich niet
herinneren ooit bij hem op schoot te hebben gezeten en nu kan ze
de slechte relatie niet meer herstellen.
Zou de slechte relatie met haar vader de oorzaak zijn voor de problemen
die zij in haar leven ondervond? Maya is gelukkig getrouwd
en heeft twee kinderen, maar er waren altijd lange periodes van
depressiviteit. Intimiteit lag moeilijk in haar huwelijk. Seksuele blokkades
zijn er altijd geweest. De gedachte komt voorzichtig op dat er
misschien sprake is geweest van seksueel misbruik in haar vroege
jeugd. Maar dat durft ze niet hardop te zeggen.
Een lange zoektocht naar de waarheid begint. Maya zoekt haar heil
in diverse therapieën, en komt uiteindelijk terecht bij een fysiotherapeute
op haptonomische grondslag. De zware therapie is het begin
van Maya’s verlossing en leidt uiteindelijk tot de erkenning van het
trauma dat zij in haar vroege jeugd heeft opgelopen.
16 vangennep • najaar 2009 17

GETUIGENIS
Verdriet en liefde in tijden van Alzheimer
[fragment]
Op een keer zeg je: ‘Ik vind het zo mooi
als ik jouw arm zie zwaaien, dan wappert
mijn hart naar jou toe. Dan heb je
ook geen vader en moeder meer nodig.’
Je bent zeventig. Ik sta op je te wachten
zoals ik vroeger op de kinderen
wachtte toen ze nog heel klein waren.
Ik had nooit gedacht dat ik dat graag
zou willen doen voor jou.
isbn 978 90 5515 357 2 prijs ca. € 14,95
224 pp. paperback
verschijnt september nur 402
formaat 13,5 x 21 cm omslag Erik Prinsen
JANNEKE hArMSEN-dE BoEr (1938)
werkte in het speciaalonderwijs en de
gezondheidszorg als onderwijzeres
en logopediste met lichamelijk en verstandelijke
gehandicapten. Ze is sinds
1960 gehuwd met Dick Harmsen en
is moeder van twee dochters en een
zoon en oma van zeven kleinkinderen.
Presentatie op 21 september,
Wereld Alzheimer Dag
Janneke Harmsen-De Boer
Dan wappert mijn hart naar je toe
Liefde in tijden van Alzheimer
Dick is 65 als de eerste verschijnselen van dementie zich bij hem
openbaren. Hij wordt vergeetachtig, kan zich niet meer oriënteren,
krijgt afasie en ook in een vroeg stadium wanen. Janneke, zijn echtgenote,
organiseert thuiszorg, begeleiding, activiteiten buiten de
deur, zoals het regelmatig bezoeken van een zorgboerderij. Zij geeft
haar eigen leven niet op.
Ze houdt een dagboek bij. Daarin noteert ze alle gekke, moeilijke,
onbegrijpelijke maar ook leuke voorvallen en gebeurtenissen die
zich als gevolg van de ziekte voordoen. Maar het dagboek gaat
ook over haarzelf en haar verdriet over wat ze als partner kwijt is: de
gesprekken aan de keukentafel, de humor. En dat je de ziekte niet of
nauwelijks met elkaar kunt delen maakt het extra zwaar.
Dan wappert mijn hart naar je toe is een ontroerend, geestig, vitaal
en openhartig document. Een oorspronkelijk en sterk verhaal dat
niet alleen een uniek inzicht geeft in het verloop, maar ook in de
gevolgen van de ziekte voor partner, familie en vrienden.
18 vangennep • najaar 2009 19

ACTUEEL
Wat vinden we van levensbeëindiging bij mensen
die daar niet om kunnen vragen?
Een spraakmakend boek in de
traditie van Medische ethiek en
medische macht en Een
barmhartige dood.
isbn 978 90 5515 393 0 prijs ca. € 16
208 pp. paperback
verschijnt oktober nur 402
formaat 13,5 x 21 cm omslag Erik Prinsen
GErBErT vAN loENEN (1964) is
adjunct-hoofdredacteur van Trouw.
Gerbert van Loenen
Hij had beter dood kunnen zijn
Oordelen over andermans leven
Als de operatie van Niek mislukt en hij ernstig hersenletsel oploopt,
ontmoet zijn vriend Gerbert een oude bekende in de trein. Ze raken
in gesprek over Niek en de oude bekende zegt: ‘Hij had beter dood
kunnen zijn.’ Gerbert is verbaasd over deze reactie en vraagt zich af
waar dit oordeel vandaan komt. De vraag laat hem niet meer los en
hij begint een zoektocht naar de herkomst van zulke oordelen over
andermans leven, die in de praktijk bovendien vergaande gevolgen
blijken te hebben.
Het resultaat is een fascinerend boek waarin Gerbert van Loenen de
argumenten ontrafelt die worden gebruikt om te beslissen over het
leven van mensen die niet goed voor zichzelf kunnen bepalen wat
ze willen. Soms komt het in Nederland tot ongevraagde levensbeëindiging
bij mensen die wilsonbekwaam zijn en die uitzichtloos
en ondraaglijk lijden. Soms wordt afgezien van een levensreddende
behandeling van iemand die niet zelf kan beslissen en die lijdt.
Artsen, ethici en juristen debatteren wel over de vraag wat aanvaardbaar
is, maar het brede publiek is hiervan nauwelijks op de
hoogte. Wat vinden we van levensbeëindiging bij mensen die daar
niet om kunnen vragen? Is het terecht dat sommige baby’s die met
een handicap ter wereld komen niet worden behandeld en sterven?
Mag onze familie voor ons beslissen als we dat zelf niet kunnen?
En hebben zieken en gehandicapten gelijke rechten als gezonde
mensen?
20 vangennep • najaar 2009 21

FILOSOFIE
‘Het bij geloof ontketent stormen, de filosofie brengt die
tot bedaren.’ – Voltaire
Over Briefwisseling met Frederik de Grote
‘Hannie Vermeer-Pardoen, die haar sporen al ruimschoots
had verdiend (…), heeft met de vertaling van
Voltaires Briefwisseling met Frederik de Grote 1736-1778
een waar titanenwerk verricht.’ hans driessen in
de Volkskrant
‘Door mevrouw J.M. Vermeer-Pardoen (…) toegankelijk
gemaakt in een even zorgvuldig als melodieus
Nederlands.’ Jan Blokker in NRC Handelsblad
‘Hij verstond de kunst om met een flitsende uithaal
van het floret, soms in een enkele bijzin, de tegenstander
zwaarder te verwonden dan anderen met een
hoofdstuk vol argumenten vermochten te doen.‘
Trouw
Over De dialogen van Euhemeros
‘Een sprankelend werkje.‘ Nederlands Dagblad
isbn 978 90 5515 461 6 prijs ca. € 14,95
320 pp. paperback
verschijnt november nur 730
formaat 12,5 x 20 cm omslag Erik Prinsen
oorspronkelijke uitgave L’ABC. Dix Sept Dialogues de l’Anglais de Monsieur Huet, 1768
hANNiE vErMEEr-PArdoEN (1930)
vertaalde eerder van Voltaire Filosofisch
woordenboek, Filosofische vertellingen,
Briefwisseling met Frederik de Grote 1736-
1778 en De onwetende wijsgeer.
Voltaire
De ABC-dialogen
In de ABC-dialogen laat Voltaire de gesprekspartners A (een Engelsman)
B (een Hollander) en C (een rijke katholiek uit de buurt van
Venetië) discussiëren over tal van maatschappelijke onderwerpen,
maar vooral over de inrichting van de Staat, over de wetten en
het recht in het algemeen. In de bekende, onnavolgbare stijl van
Voltaire passeren de verschillende ideeën van de achttiende eeuw
en daarvóór, maar vooral die van Voltaire zelf, de revue.
A, B en C verdedigen de in hun land geldende opvattingen, maar
staan tegelijkertijd voor bepaalde aspecten van het denken van
Voltaire. In de laatste dialoog komen de oude thema’s over God, de
schepping, het leven enzovoorts weer aan bod. Ook hier leidt dit
weer tot de constatering dat het menselijk weten beperkt is en dat
tolerantie en rechtvaardigheid belangrijker zijn dan discussies over
wat onbegrijpelijk is en blijft. De strekking is optimistisch: ‘Het bijgeloof
ontketent stormen, de filosofie brengt die tot bedaren.’
22 gebruikte uitgave editie Moland en Beuchot, Garnier, 1875 vertaling Hannie Vermeer-Pardoen
vangennep • najaar 2009 23

POEZIE
‘De muziek swingt en dendert door in ieder woord dat hij schrijft.’
John Schoorl
– Martin Bril Uitloopgroef
De pers over John Schoorl
‘Rock-’n-roll is een. Nederland is twee. Schrijven over
rock-’n-roll is iets heel anders en schrijven over rock-
’n-roll in Nederland is onbegonnen werk. Maar John
Schoorl doet het, en hoe! Hij schrijft als de rock-’n-roll
zelf – de muziek swingt en dendert door in ieder
woord dat hij schrijft.’ Martin Bril
‘Als geen ander verstaat John Schoorl de kunst om
muziek te laten doorklinken in taal.’ NRC Handelsblad
De pers over A capella (Sandwich-reeks nr. 15)
‘John Schoorl is niet wars van een beetje humor in de
poëzie.’ Adriaan Jaeggi in Het Parool
‘Schoorls keukentafeldialogen beginnen vaak met
een trivialiteit. Een spermacel, bijvoorbeeld, die geen
stropdas draagt. Of met “Mensenbrokjes”. Maar voor
je het weet, spreekt zo’n anekdote of zo’n trivialiteit
niet meer met twee woorden. En het is een gedicht.’
de Volkskrant
‘A capella is een mooie aanvulling van de reeks.’
NRC Handelsblad
isbn 978 90 5515 202 5 prijs ca. € 12,50
68 pp. paperback
verschijnt september nur 306
formaat 12,5 x 20 cm omslag Erik Prinsen
JohN Schoorl (1961) won in 2006
de landelijke Gedichtendag-prijs en
debuteerde in 2007 in de Sandwichreeks
met zijn bundel A capella.
John Schoorl, gelauwerd en begenadigd verslaggever in de pop- en
onderzoeksjournalistiek en dichter sinds zijn opmerkelijke debuut
A capella, combineert zijn beide talenten in Uitloopgroef, een bundel
gedichten geïnspireerd op zijn favoriete nummers.
Een uitloopgroef is de laatste groef van een plaat. Soms staat daar
een verborgen boodschap in, die je pas hoort als je de plaat lang
genoeg aan laat staan. John Schoorl heeft bij elk van deze liedjes
zijn persoonlijke verborgen boodschap opgetekend: een vrije associatie,
een persoonlijke herinnering of een historische wetenswaardigheid
over de artiest in kwestie, altijd aangevuld met informatie
over het nummer zelf.
Zo biedt Schoorl een staalkaart van de verschillende manieren
waarop muziek je kan fascineren. Muziek kan je raken, het leven
van een muzikant kan je dubbel raken, en in je eigen leven kan je
met muziek weer iets nieuws maken. Een mooi moment – of een
gedicht. Schoorl heeft een aanstekelijk eclectische smaak, met een
passie voor soul en jazz maar ook ruimte in zijn hart voor Oasis,
LL Cool J, of André Hazes. Met Uitloopgroef componeerde hij een
bundel barstensvol enthousiasmerende, weemoedige, levendige
poëzie, die al die verschillende liedjes op papier tot leven brengt.
Als je hem uit hebt, weet je niet of je naar de platenzaak moet
rennen of van voren af aan beginnen met lezen.
24 vangennep • najaar 2009 25

POEZIE
Sandwich-reeks nr. 19
Rue du Moulin des Pres
Aan het raam staande.
Leunend op smeedwerk.
Gitanes tussen de lippen.
Geluid van hakken bereikt
me galmend.
Rue du Moulin des Pres.
Ze trekt me mee, weg van
Prevert, met haar wapperend
haar, op het ritme van Chet Baker.
Ik zou hier eigenlijk geen
gedicht over kunnen schrijven.
Het is te Parijs. Te zoals je het
je altijd voor zou stellen.
Het is dat ik er zelf bij ben.
Anders zou niemand het geloven.
Dat ik hier. Dat het hier.
precies zo is geweest.
Michiel vanRooij
Hoe hoog de maan
onderredactie van
gerrit komrij
De Sandwich-reeks nr.19
isbn 978 90 5515 458 6 prijs ca. € 12,50
68 pp. gebonden
verschijnt september nur 306
formaat 12 x 18 cm omslag Steven van der Gaauw
MichiEl vAN rooiJ (1982) deed in
Tilburg de lerarenopleiding geschiedenis
en journalistiek. Tegenwoordig
woont hij in Amsterdam, waar hij
geschiedenis studeert aan de Vrije
Universiteit. Hij publiceerde eerder in
Meander en Op Ruwe Planken.
Michiel van Rooij
Hoe hoog de maan
Mooie meisjes, jazz, cafés, sigaretten, Parijs. Michiel van Rooij houdt
wel van een beetje dichtersromantiek. Maar Van Rooij observeert
zijn eigen zwelgen op charmant laconieke wijze. Van zijn
terugkerend gestuntel bij de deur van een café zegt hij: ‘Het ging
onge- / twijfeld om iets blonds daarbinnen. / Weet niet eens meer
hoeveel gedichten / ik over haar geschreven heb.’
Van Rooij is geen kind van de tijd, wars van hypes, slams en flash
gaat hij zijn eigen weg. Van Rooij onderzoekt hoe hij voelt dat
hij leeft. Hij is oprecht in zijn geamuseerde kijk op zichzelf. Zijn
gedichten gaan daarom over groene appels, vieze sokken, randjes
tandpasta, maar vooral over de liefde. Want de liefde is voor hem de
essentie van het leven en van zijn onontkoombare dichterschap. ‘Ik
ben dichter in hart en ziel en nieren. / De woorden voorbij, zo ben
ik dichter. / Het rekt zich uit, verschuilt zich in elke / stap. Diep en
dringend raakt het aan mijn / adem.’
26 vangennep • najaar 2009 27

POEZIE
Het laatste deel in de reeks debuten en vergeten dichters onder
redactie van Gerrit Komrij
scherp geprijsd
•
slotfeest ‘Sandwich Caroussel’
met alle debutanten
Gerrit Komrij
Bombast en larie
de 25 afschuwelijkste
gedichten uit de
nederlandse literatuur
De Sandwich-reeks nr. 20
isbn 978 90 5515 460 9 prijs ca. € 7,50
68 pp. gebonden
verschijnt september nur 306
formaat 12 x 18 cm omslag Steven van der Gaauw
Met Bombast en larie is er na twintig
deeltjes een eind gekomen aan het
unieke geesteskind van GErriT
KoMriJ : een reeks waarin twee keer
per jaar een debutant en een ten
onrechte vergeten dichter zij aan zij
het licht zagen in prachtige, betaalbare
gebonden boekjes.
Gerrit Komrij
Bombast en larie
De 25 afschuwelijkste gedichten uit de Nederlandse literatuur
Gerrit Komrij is altijd gefascineerd geweest door de vraag: ‘Is slechte
poëzie ook poëzie?’ Er wordt driftig beweerd dat het huis van de
poëzie vele kamers kent en dat er veel soorten nodig zijn voor een
vitale flora en fauna, voor een humus die steeds weer in staat blijkt
nieuwe hoogtepunten voort te brengen. Maar heeft ook de slechte
soort bestaansrecht? Is onzinnige poëzie nog wel familie van de
poëzie of gewoon onzin? Waar begint de aanvaardbare poëzie en
eindigt de beroerde?
Als men het erover eens kan zijn wat slechte poëzie is, dan moet
men het er ook over eens kunnen worden wat een goed gedicht
is. In die zin lijkt slechte poëzie onmisbaar voor de ultieme definitie
van poëzie.
Met al deze vragen in het achterhoofd stelde Gerrit Komrij een
bloemlezing samen met de 25 afschuwelijkste gedichten uit de
Nederlandse literatuur. Slechter kan het niet. Belachelijker kan het
niet. Onmisbaarder in de poëziekeuken kan het niet.
Bombast en larie is niet bedoeld als koren op de molen van poëzievijanden.
Het biedt wel een onthutsend kijkje in de wereld van
poëtische ijdelheden.
28 vangennep • najaar 2009 29
FOTO NILS VAN HOUTS

POEZIE
‘Spannend en tegelijk onnadrukkelijk, en dan is poëzie
Philip Hoorne
op haar best.’ – NRC Handelsblad Grootste hits!
De jaren nul
De pers over Philip Hoorne
‘Begrijpelijke gedichten vol helder verwoorde
gedachten. Mooie ontdekking van de Dichter des
Vaderlands.’ Algemeen Dagblad
De pers over Het ei in mezelf
‘Zo speels en onacademisch of anti-would-be-filosofisch
zie je ze zelden meer, die hedendaagse dichters.
Hilarisch is zijn taal wel, maar Hoorne beoefent de
hilariteit zo serieus dat hij respect afdwingt en dankbaarheid.’
cees van der Pluijm, NBD
‘Hoorne brengt zijn lezers op een opgewekte manier
in leerzame verwarring.’ Trouw
‘Hij weet zijn stijl verder te ontwikkelen, een stijl die ik
bij geen enkele andere dichter terugvind. Hoorniaans,
zo u wilt.’ Steven Pollet, Plebs
isbn 978 90 5515 228 5 prijs ca. € 12,50
68 pp. paperback
verschijnt september nur 306
formaat 12,5 x 20 cm omslag Erik Prinsen
PhiliP hoorNE (KorTriJK, 1964) is
dichter, schrijver, publicist, recensent
en bloemlezer. Hij is de vaste poëzierecensent
van Knack en schrijft verder
voor Poëziekrant, Awater en wielertijdschrift
De Muur. Naast drie dichtbundels
schreef hij de verhalenbundel Het
vlees is haar.
De poëzie van Philip Hoorne is een Bourgondisch diner met
krachtige beeldspraak, absurdistisch engagement, technische
doeltreffend heid en smakelijke zelfspot.
Voor Grootste hits! koos hij de mooiste gedichten uit zijn bundels
Niets met jou (2002, genomineerd voor de Vlaamse Debuutprijs)
Inbreng nihil (2004, genomineerd voor de J.C. Bloemprijs) en Het ei in
mezelf (2005). Alle 33 goed!
De dochter van de bakker
De deur stond altijd open, haar moeder
verkocht de laatste broden. Ik hield in
voor een glimp, kreeg haar nooit te zien.
Op een dag stapte ik naar binnen, kocht voor de vorm
een krentenbol, vroeg tijdens het betalen waar ze was.
De vrouw zei niet hier en bediende al de volgende klant.
Mooiste meisje aller tijden, engel, godin, is wat ze zeiden
en lachten om mijn gemis. Zoveel jaren later weet ik
dat het mooiste beeld het mijne is.
30 vangennep • najaar 2009 31

POEZIE
Op lichte en humoristische wijze laat Eykman zien
waar Kerstmis om draait
het klokkenkabaal
Er is een oude kerk in Ouderkerk
met, logisch, een klok in de klokkentoren.
Maar die klok is hartstikke moe van zijn werk
hij kan zichzelf niet meer horen.
Altijd maar elf slagen om elf uur
om tien uur tien en om negen uur negen
dat gaat vervelen op den duur.
De kerkklok kon er niet meer tegen.
Maar eens op een koude winternacht
is die klok plotseling losgeslagen.
Zoveel gebeier had niemand verwacht
het duurde wel nachten en dagen.
Andere klokken deden nu ook mee in het land
maar die van Ouderkerk klonk het verst.
Vanwaar dat kabaal? Wat was er aan de hand?
Nou, weet je, het was toevallig wél kerst.
isbn 978 90 5515 258 2 prijs ca. € 6,90
48 pp. paperback
verschijnt oktober nur 300
formaat 12,5 x 20 cm omslag Erik Prinsen
KArEl EyKMAN (1936) was jeugdpredikant,
schreef vele kinder- en
jeugdboeken en werkte aan televisieprogramma’s
als De stratemakeropzeeshow,
De film van Ome Willem,
Sesamstraat en Klokhuis. Hij schreef ook
de kinderbijbel Woord voor woord.
De Bijbelkalender 2010 is voor
ieder gezin dat Woord voor
woord in de kast
heeft staan.
Karel Eykman
Jozef en de kerstman
Verhalen en gedichten
Een jongen wint de jackpot en gaat op bezoek bij zijn gescheiden
vader, die ver weg in de grote stad woont. Klokken slaan op hol op
kerstavond. Jozef is niet gediend van de kerstman. ‘Zooi op met je
santakraam!’
In deze kleine bundeling van gedichten en verhalen voor kerst,
toont Karel Eykman zich op zijn best. Op een lichte en humoristische
wijze laat Eykman zien waar het in de Bijbel om gaat en weet
zo een breed publiek te bereiken.
De bundel is bedoeld om te lezen en voor te lezen in de weken rond
kerst en vestigt nog eens de aandacht op de Scheurkalender van de
Bijbel 2010, waarvoor Karel Eykman het beste uit zijn werk bijeenbracht.
Met illustraties van Ceseli Josephus Jitta
32 vangennep • najaar 2009 33
FOTO DIXIE SOLLEVELD

ACTUEEL
‘Briljant!’ – Frank Ankersmit over Marktwerking in de zorg
[fragment]
‘Veel mensen verlangen naar een grote
leider, maar bespugen kleine leiders. Dat
is het verband tussen de populariteit van
Wilders en de toenemende agressie en asociaal
gedrag tegen buschauffeurs, treinconducteurs,
politie en hulpverleners. Veel
mensen verlangen naar grote leiders die
ons chaotische leven weer zin en richting
geven. Maar voor kleine leiders, die we
zelf hebben aangewezen om ons bijvoorbeeld
in de bus van A naar B te leiden,
kunnen we geen respect opbrengen.’
De pers over Mondige burgers, getemde professionals
‘Rijk geschakeerd, geestig en overtuigend pleidooi
voor een nieuw democratisch paternalisme.’
dick Pels
‘Een wijs boek met weloverwogen bezwaren tegen
meer marktwerking in de zorg.’ rentsje de Gruyter
in NRC Handelsblad
isbn 978 90 5515 395 4 prijs ca. € 16
240 pp. paperback
verschijnt september nur 740
formaat 15 x 22 cm omslag Erik Prinsen
EvEliEN ToNKENS is bijzonder
hoogleraar Actief burgerschap aan de
Universiteit van Amsterdam, redacteur
en columnist van TSS, Tijdschrift voor
Sociale Vraagstukken en columnist voor
de Volkskrant.
Presentatie
in samenwerking met
Evelien Tonkens
Spugen op kleine leiders
Tien kortsluitingen in een opgewonden samenleving
In Spugen op kleine leiders beschrijft hoogleraar Sociologie Evelien
Tonkens wat de gevolgen zijn van de moeilijkheden van het doe-hetzelfbestaan.
De onvrede leidt tot etnische spanningen, maar ook tot
het beschimpen van ‘kleine leiders’ zoals buschauffeurs, trambestuurders
en het personeel van ziekenauto’s. Het populisme vindt steeds
meer weerklank. De overheid biedt geen antwoorden of bestuurlijke
warmte, integendeel, ze presenteert een handvest verantwoordelijk
burgerschap en schuift de verantwoordelijkheid weer af.
Of het nu gaat om de terugkeer van het vrijwilligerswerk, grote of
kleine klassen, de rampen in de jeugdzorg, de behandelchaos in
de ziekenhuizen of over kinderopvang en de verdeling van zorg en
werk, steeds legt Evelien Tonkens de vinger op de zere plek. De hier
gebundelde columns uit de Volkskrant vormen een staalkaart van
haar denken, waarin verantwoordelijkheid, burgerschap en sociale
cohesie kernwoorden zijn.
34 vangennep • najaar 2009 35

ACTUEEL
‘Lees die man!’ – John Jansen van Galen
De pers over Kiezen voor de kudde (3 e druk)
‘Een eclatante overwinning op luie cultuurfilosofen.’
Trouw
‘Toch komt het ook wel eens voor dat algemeen
voor waar gehouden volkswijsheden op basis van
sociologisch onderzoek naar het rijk der fabelen
kunnen worden verwezen. Dat soort onderzoek levert
mooie boeken op. In deze categorie valt Kiezen voor
de kudde.’ Margot Trappenburg in NRC Handelsblad
’Tocqueville zou dus waarschijnlijk de stelling van
Duyvendak en Hurenkamp hebben kunnen onderschrijven:
Nederlands kiezen zelf voor kuddegedrag.’
J.l. heldring in NRC Handelsblad
'Laat men een commissie in het leven roepen, die
gaat bepalen welke kunstenaars artistiek voldoende
in huis hebben om de grenzen van de vrijheid van
meningsuiting op te mogen opzoeken, eventueel te
overtreden, en welke niet. Als commissieleden stel ik
voor: Jan Blokker (chairman), Menno Hurenkamp en
Bas Heijne.' Max Pam in Het Parool
isbn 978 90 5515 401 2 prijs ca. € 14,95
208 pp. paperback
verschijnt oktober nur 740
formaat 15 x 22 cm omslag Erik Prinsen
MENNo hurENKAMP is poli ticoloog
en socioloog. Overwegend opgewekt
bevat een selectie uit de columns
die hij schreef voor het weekblad De
Groene Amsterdammer. Eerder stelde hij
samen met Jan Willem Duyvendak de
bekende bundel Kiezen voor de kudde
samen (3e druk ).
Menno Hurenkamp
Overwegend opgewekt
Beschouwingen over de kleine pijn van de vooruitgang
De techniek, de haast, het werk, de multiculturele samenleving, de
moderne tijd – alles lijkt met elkaar samen te spannen om mensen
op zichzelf terug te werpen. De maatschappij bestaat slechts nog
uit eenzame individuen. Zaten we eerst nog elke avond rond de
tafel met familie en vrienden het gezelschapsspel halma te spelen,
nu houden we via de nokia op afstand contact met onze dierbaren.
Vreselijk! Of niet?
In Overwegend opgewekt vraagt politicoloog en columnist Menno
Hurenkamp zich voortdurend af hoe groot het leed is dat vooruitgang
heet. Is solidariteit werkelijk iets van vroeger of is het iets
waar mensen nog altijd druk mee zijn? Naast een hoop andere
onderwerpen, gaat het in deze bundel om eigentijdse vormen van
binding in scherpzinnige stukjes over moderne en traditionele bezigheden
als op vakantie gaan, internetten, televisiekijken, winkelen,
en over telefoneren onder de douche.
36 vangennep • najaar 2009 37

ACTUEEL
‘Theo Para heeft zich ontwikkeld tot Suriname's geweten.’
– NRC Handelsblad
‘Eigenlijk zou ik Theo Para’s analyse graag zelf
geschreven hebben, maar ik miste er de tijd, de
begaafdheid en de levenskracht toe. Des te meer
verheugt het mij te mogen meemaken dat de pen in
langjarige dienst van het droombeeld “Suriname” nu
door een veel jongere hand is overgenomen.’
Albert helman
2010
• verkiezingen Suriname
• uitspraak strafproces Decembermoorden
• oprichting Nationaal Monument voor de Slachtoffers
van de Decembermoorden
isbn 978 90 5515 441 8 prijs ca. € 17,90
224 pp. paperback
verschijnt oktober nur 323
formaat 13,5 x 21 cm omslag Erik Prinsen
Eerder verschenen van ThEo PArA
de bundels In de schaduw van de
Mamabon (1993), Belogen land (1996)
en Wraak der wijsheid, het verlangen van
Suriname (1998).
De opbrengsten van het boek
komen ten goede aan het initiatief
in Suriname voor een Nationaal
Gedenkteken ter nagedachtenis van
de slachtoffers van de Decembermoorden
Theo Para
De schreeuw van Bastion Veere
Democratie in Suriname
Op 8 december 1982 werden vijftien critici van het militaire regime
in Suriname zonder vorm van proces doodgeschoten op Bastion
Veere in Fort Zeelandia. De Decembermoorden vormden de
opmaat naar een totalitair bewind in Suriname. De bevolking werd
geconfronteerd met een ongekende repressie. Nederland stopte de
ontwikkelingshulp.
Democratisch Suriname vocht terug en het regime moest in 1987 na
verkiezingen de regeermacht overdragen aan een democratische
regering. Echter, de straffeloosheid duurde voort. Pas in 2007 begon
het strafproces tegen hoofdverdachte Bouterse en zijn trawanten,
dat binnenkort tot een vonnis moet leiden. Een kritiek moment voor
een land waar de ernstige mensenrechtenschendingen voor velen
nog steeds taboe zijn en waar opiniepeilingen winst voor de partij
van de hoofdverdachte in de verkiezingen van 2010 voorspellen.
Theo Para, Boutersecriticus van het eerste uur, verliet Suriname na
de Decembermoorden. De schreeuw van Bastion Veere, verzameld
werk van columns, dagboeknotities en essays, bundelt zijn langdurige
publicistische opstand tegen de (post-)dictatoriale straffeloosheid
in zijn geboorteland. Para verhaalt niet alleen over de
worsteling van een kleine Caribische bevolking tegen een misdadig
regime, hij waarschuwt voor een ‘autoritaire terugval’.
38 vangennep • najaar 2009 39
FOTO MAARTEN TROMP

ACTUEEL
‘Belangwekkend boek van een meeslepend auteur, waarin de
mensenwereld onontkoombaar een wereld van verschillen is.’
– de Volkskrant
De pers over De staat van verschil
‘Verrassend door de originele manier waarop politieke
filosofie, bestuurskunde en vragen naar sociale rechtvaardigheid
met elkaar worden verknoopt.’
Frank Ankersmit
‘Een belangwekkend boek dat het verdient ook buiten
de kring van vakgenoten te worden gelezen.’
h.J. Schoo
‘Een onconventioneel pleidooi om de overheid een
toontje lager te laten zingen.’ NRC Handelsblad
‘Een verrassend boek over het gelijkheidsideaal in
de democratie. Opvallend is Frissens even scherpe
als terechte kritiek op de introductie binnen de overheid
van allerlei uit het bedrijfs leven geïmporteerde
hypes.’ nrc.next
‘Een verfrissend betoog voor al diegenen die het
spoor bijster zijn geraakt in de huidige verzorgingsstaat.’
Trouw
isbn 978 90 5515 428 9 prijs ca. € 29,90
320 pp. gebonden
verschijnt november nur 740
formaat 15 x 22 cm omslag Erik Prinsen
PAul FriSSEN is decaan en bestuursvoorzitter
van de Nederlandse School
voor Openbaar Bestuur in Den Haag,
hoogleraar bestuurskunde aan de Universiteit
van Tilburg en lid van de Raad
voor Maatschappelijke Ontwikkeling.
Eerder publiceerde hij De versplinterde
staat (1991), De virtuele staat (1996),
De lege staat (1999), De staat. Een drieluik
(2002) en De staat van verschil. Een kritiek
van de gelijkheid (2007).
De staat van verschil, 3e druk,
5000 exemplaren verkocht
Paul Frissen
Gevaar verplicht
Een pleidooi voor aristocratische politiek
Elites zijn in een politieke orde even onvermijdelijk als noodzakelijk.
Het nieuwe boek van Paul Frissen gaat over dit hoogst actuele
thema. Alom vallen pleidooien voor leiderschap te beluisteren,
terwijl het ongemak over dat thema hardnekkig blijft bestaan. Dat
hangt natuurlijk samen met het gelijkheidsdenken dat de theorie en
praktijk van politiek en bestuur bepaalt.
Dit nieuwe boek is dan ook een vervolg op het succesvolle De staat
van verschil, waarin de differentie van de wereld naar voren wordt
geschoven als bescherming tegen de totalitaire verleiding van de
politiek. Opnieuw verklaart de auteur de politiek tot een gevaarlijke
institutie. Het geweldsmonopolie stelt bijzondere eisen aan politieke
elites: terughoudendheid, zelfbeheersing en zelfbeperking.
Politieke representatie is dan ook een zaak van distantie en niet van
populistisch leiderschap.
Elites zijn even onvermijdelijk als noodzakelijk. Omdat zij macht
uitoefenen moeten zij over bijzondere deugden beschikken: gevaar
verplicht. De auteur bepleit daarom een aristocratische politiek. Opnieuw
schreef Paul Frissen een controversieel en fascinerend boek
op een moment dat de actuele politiek in grote verwarring verkeert.
40 vangennep • najaar 2009 41
FOTO RENÉE FRISSEN

ACTUEEL
De pers over Een onderbroken evenwicht in de
Nederlandse politiek
‘Het diepere verklaren van De Vries en Van der Lubben
voegt onmiskenbaar een dimensie toe aan de
duiding van het jaar 2002.’ NRC Handelsblad
‘Een zeer inzichtelijk boek.’ Parool
Een keur van auteurs bespreekt de volgende beleidsfiasco’s
in de Nederlandse politiek:
• eerste politionele actie, 1947
• JSF
• kredietcrisis
• onderwijsvernieuwingen
• taboes uit de jaren ’60 t.a.v. privacy en criminaliteit
• Srebrenica
• Zwarte maandag
•
Betuwelijn en Hogesnelheidslijn
isbn 978 90 5515 442 5 prijs ca. € 25
224 pp. gebonden
verschijnt november nur 740
formaat 13,5 x 21 cm omslag Erik Prinsen
JouKE dE vriES is hoogleraar bestuurskunde
aan de Universiteit Leiden
en wetenschappelijk directeur van
Campus Den Haag. PAul BordEwiJK
is publicist en onderzoeker op
het terrein van openbaar bestuur.
Jouke de Vries en Paul Bordewijk (red.)
Rijdende treinen en gepasseerde stations
Consensusdrang in politiek en bestuur
Er gaat veel fout in de wereld. De kredietcrisis laat zien welke
gevolgen collectieve verblinding kan hebben. Maar ook overheidsbeslissingen
pakken vaak verkeerd uit. Dikwijls komt dat omdat
discussies onvoldoende open worden gevoerd. Politici hebben zich
in hun hoofd gezet dat er een nieuwe spoorlijn of een nieuw gevechtsvliegtuig
moet komen, en kunnen daarbij geen tegenspraak
verdragen. In kleine groepen heerst vaak een vorm van zelfcensuur:
men wil niet uit de toon vallen.
Het publieke debat wordt soms gehinderd door taboes uit het
verleden, waardoor bijvoorbeeld de schaduwkanten van de multiculturele
samenleving veel te lang onbespreekbaar zijn gebleven. In
al deze gevallen heerst consensusdrang: het negeren van essentiële
informatie vanwege psychologische, morele of sociale factoren, met
beleidsfiasco’s als gevolg.
In Rijdende treinen en gepasseerde stations wordt een groot aantal
uiteenlopende gevallen van consensusdrang in de Nederlandse
politiek beschreven door auteurs die zich hebben toegelegd op het
betreffende beleidsterrein. De makers beogen vooral het gevaar
van consensusdrang aan te kaarten, zodat soortgelijke beleidsfiasco’s
in de toekomst kunnen worden vermeden.
Met bijdragen van Bob van den Bos, Ria Bronneman- Helmers, Hans
van Dam, Bob de Graaff, Bert Kreemers, Hester Menninga, Hugo
Priemus, Romke van der Veen en Bertjan Verbeek.
42 Verschijnt in de reeks kennis / openbare mening / politiek
vangennep • najaar 2009 43

FOTOBOEK
Sprekende foto's van een nog niet verdwenen IJzeren Gordijn
De pers over Het Nederlands museum
‘Vermakelijk.’ Kleio
‘Met overtuiging gebracht.’ De Leeuwarder Courant
De pers over Alleen op de wereld
‘Aanstekelijke bundeling van opstellen.’
Paul Scheffer in NRC Handelsblad
‘Von der Dunk moet blijven schrijven.’ Vrij Nederland
‘In venijn, zijn weigering om politiek-correct te zijn en
kwaliteit van schrijfstijl voegt Thomas von der Dunk
zich in het gezelschap van W.F. Hermans en Gerrit
Komrij. Algemeen Dagblad
‘Lees nooit een boek van Thomas von der Dunk.’
Elsevier
isbn 978 90 5515 418 0 prijs ca. € 16
128 pp. paperback
verschijnt september nur 508 / 653
formaat 16,5 x 21 cm omslag Erik Prinsen
ThoMAS voN dEr duNK is cultuurhistoricus
en publicist. Bij Van Gennep
publiceerde hij onder meer Alleen op
de wereld (2001), Buiten is het koud en
guur (2004) en Het Nederlands museum
(2005).
Fotoboek met een
historische inleiding
van Jacco Pekelder
Thomas von der Dunk
Reis langs een verdwenen grens
Beelden van een wegroestende scheidslijn tussen Duitsland en Duitsland
Het is alweer twintig jaar na de val van de muur en de tijd dat Duitsland
door een streng bewaakte grens in twee stukken gesplitst was
lijkt tot een haast vergeten verleden te behoren. Historicus Thomas
Von der Dunk besloot in 1991, twee jaar na de val van de muur, de
voormalig Duits-Duitse grens nog eens langs te rijden op de motor.
Hij wilde kijken wat er nog van te zien was, vóór de meeste restanten
van het verleden er met Duitse Gründlichkeit aan het zicht zouden
worden onttrokken.
Zijn vooruitziende blik van toen levert ons nu een prachtig tijdsdocument
op. In bijzondere zwart-witfoto’s waarop de ongemakkelijke
omgang van de Duitsers met hun recente geschiedenis aanschouwelijk
wordt, legde hij de inmiddels verdwenen lieux de memoire
vast. In zijn begeleidende reisverhaal Reis langs een verdwenen grens
observeert Von der Dunk de verwoeste grensposten en oude
wachttorens van de Oostzeekust tot aan de grens met Tsjechië.
Waar de imbissen verlaten staan, en de veren weer zijn gaan varen.
Een niemandsland dat weer tot leven komt.
In het essay Een onnatuurlijke grens beschrijft Jacco Pekelder het
veertigjarige leven van deze vreemde afrastering. Van het ontstaan
van de twee staten in 1949 tot de dramatische gebeurtenissen in
1989. Samen vormen de beide essays een waardig aandenken aan
een denkbeeldige lijn die is weggevaagd door de tijd.
44 vangennep • najaar 2009 45

SAMENLEVING
Diversiteit in de islam: het eerste boek over een onzichtbare groep
Turkse moslims in Nederland
over Families onder druk
‘Een mede vanwege de vele interviewcitaten prettig
leesbaar verslag van een gedegen onderzoek op een
nieuw terrein.’ drs. M.h. langelaan, NBD
conferentie
•
aanbieding eerste
exemplaar aan
minister
isbn 978 90 5515 449 4 prijs ca. € 22,50
320 pp. paperback
verschijnt november nur 740
formaat 15 x 22 cm omslag Erik Prinsen
iBrAhiM yErdEN is sociaal wetenschappelijk
onderzoeker aan de
Universiteit van Amsterdam. Van zijn
hand verscheen vorig jaar de spraakmakende
studie over huiselijk geweld
in Turkse en Marokkaanse gezinnen
Families onder druk.
Ibrahim Yerden
Mijn Mekka is de mens
Oriëntatie en participatie van alevieten in de Nederlandse samenleving
De Nederlandse samenleving verandert op sociaal, economisch,
cultureel en technologisch gebied. Ook hebben zich in de afgelopen
decennia grote verschuivingen voorgedaan binnen de bevolking.
Inmiddels wonen er 1,6 miljoen migranten van niet-westerse
afkomst in ons land, waarvan circa 400.000 van Turkse afkomst zijn.
Net als in Turkije bestaat twintig à dertig procent van de Turkse
gemeenschap in Nederland uit alevieten.
Binnen de Nederlandse samenleving zijn de alevieten goeddeels
onzichtbaar. Kenmerkend voor hun levensstijl is respect voor
algemeen menselijke waarden, die veelal gepaard gaat met een geloofsovertuiging
waarin een sterk accent ligt op de mens als ‘spiegel
van het goddelijke’. Alevieten zien het geloof als een privézaak, ze
kennen geen openbare gebedsruimte en vrouwen hoeven geen
hoofddoek te dragen.
Als gevolg van de toenemende negatieve berichtgeving over de
islam, kregen zelforganisaties van in Nederland wonende alevieten
steeds meer de behoefte om naar buiten te treden. Die berichtgeving
stond aan de basis van dit onderzoek. Ibrahim Yerden
inventariseerde de alevitische gemeenschap. Hoe participeren zij in
de Nederlandse samenleving? Waarin onderscheidt zich dat van de
participatie van andere groepen moslims? En hoe kunnen we deze
kennis effectief voor de samenleving inzetten?
46 vangennep • najaar 2009 47

SAMENLEVING
Hoe bestrijd je de bureaucratie in een falende jeugdzorg?
isbn 978 90 5515 447 0 prijs ca. € 14,95
128 pp. paperback
verschijnt september nur 740
formaat 15 x 22 cm omslag Erik Prinsen
PiETErJAN vAN dEldEN is werkzaam
bij Andersson Elffers Felix. Van Delden is
gespecialiseerd in de ontwikkeling van
professionele organisaties, strategieën
van overheden en non-profitinstellingen,
en netwerkorganisaties. De laatste
jaren legt hij zich toe op de ontwikkeling
van samenwerkingsverbanden
tussen publieke organisaties.
Pieterjan van Delden
Sterke netwerken
Samenwerking in de publieke dienstverlening
Organisatieadviseur Pieterjan van Delden onderzocht welke factoren
van belang zijn voor een goede samenwerking in de publieke
dienstverlening op het gebied van jeugdzorg, onderwijs en sociale
veiligheid. Want alleen met samenwerking kan er sprake zijn van
een optimale hulpverlening aan gezinnen en een efficiënte aanpak
van overlast.
Succesvolle samenwerking blijkt vooral afhankelijk van de inzet en
energie van professionals op de werkvloer. Teambuilding en het
gezamenlijk uitvoeren van plannen zijn meer bepalend voor het
resultaat dan politieke processen. Beleid, subsidie en sturing van
bovenaf zijn noodzakelijk, maar werken averechts als ze de praktische
samenwerking domineren. De overheid moet daarom lokale
verschillen in de publieke dienstverlening accepteren.
48 vangennep • najaar 2009 49
FOTO BERT MULLER

SAMENLEVING
Spraakmakende bundel over het verdwijnen van vrijheid
Nanne Boonstra, Hans Boutellier en Marcel Ham (red.)
in de publieke ruimte Omstreden ruimte
De spanning tussen regulering en spontaniteit
Eerder verschenen TSS jaarboeken
in de reeks Kennis / Openbare mening / Politiek
2008 In de greep van de technologie. Nieuwe toepassingen en het gedrag
van de burger (2008), Marguerite van den Berg, Corien Prins en
Marcel Ham (red.)
2007 Gaat de elite ons redden? De nieuwe rol van de bovenlaag in onze
samenleving, Krijn van Beek & Marcel Ham (red.)
2006 Handboek moraliseren. Burgerschap en ongedeelde moraal,
Evelien Tonkens, Justus Uitermark & Marcel Ham (red.)
2005 Vrijheid verplicht. Over tevredenheid en de grenzen van keuzevrijheid,
Menno Hurenkamp & Monique Kremer (red.)
2004 Kiezen voor de kudde. Lichte gemeenschappen en de nieuwe
meerderheid, Jan Willem Duyvendak & Menno Hurenkamp (red.)
isbn 978 90 5515 452 4 prijs ca. € 22,50
320 pp. paperback
verschijnt december nur 756
formaat 15 x 22 cm omslag Erik Prinsen
NANNE BooNSTrA is socioloog
en onderzoeker bij het Verwey-
Jonker Instituut. hANS BouTElliEr
is algemeen-directeur van het
Verwey-Jonker Instituut en bijzonder
hoogleraar Veiligheid en burgerschap
aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
MArcEl hAM is hoofdredacteur van
TSS, Tijdschrift voor sociale vraagstukken.
Piepende mosquito’s en sprekende camera’s bevolken in toenemende
mate de publieke ruimte. Het is niet meer vanzelfsprekend
dat we elkaar daar op een ontspannen manier kunnen ontmoeten.
De burger wordt in de openbare ruimte steeds meer gereguleerd,
en niet alleen in het kader van veiligheidsbevorderende maatregelen.
Ook festivals, kinderspeelactiviteiten en sturende reclameboodschappen
‘regelen’ het gedrag van de burger in het openbaar.
Hoeveel ruimte is er nog voor spontane ontmoetingen op pleinen,
straten en andere publieke plekken? Wedijvert de behoefte
aan veiligheid en regulering met het belang van openbaarheid
en ongecontroleerd gedrag? Of creëren deze ontwikkelingen juist
condities voor ontmoeting?
In Omstreden ruimte, het nieuwe Jaarboek van TSS, Tijdschrift voor
sociale vraagstukken, buigen onder andere psycholoog René
Diekstra, criminoloog Bob Hoogenboom, sociaal-geograaf Arnold
Reijndorp, antroploog Ruth Soenen, politicoloog André Krouwel en
architect Marlies Röhmer zich hierover.
Verschijnt in de reeks kennis / openbare mening / politiek
50 vangennep • najaar 2009 51

augustus - september
Verschijningsprogramma
augustus
• Jenny Erpenbeck Huishouden
• Jenny Erpenbeck Wolfskers
september
• Pierre Bourdieu
Opstellen over smaak, habitus en het veldbegrip
• Pieterjan van Delden
Sterke netwerken
• Thomas von der Dunk
Reis langs een verdwenen grens
• Karel Eykman Bijbelkalender 2010
• Kinderkookkalender 2010
• Pietro Grossi Van acquit
• Pietro Grossi Vuistslagen
september
• Marlen Haushofer De wand
• Janneke Harmsen-De Boer
Dan wappert mijn hart naar je toe
• Philip Hoorne Grootste hits!
• Gerrit Komrij Bombast en larie
• Ruth Lavie Wortels in de lucht
• Maya Ramón Ik heb nog dochters hoor
• Mark Retera Dirkjan scheurkalender 6
• Michiel van Rooij Hoe hoog de maan
• John Schoorl Uitloopgroef
• Sudoku scheurkalender 2010
• Evelien Tonkens Spugen op kleine leiders
oktober
• Silvio d'Arzo Avondlucht
• Herman Bang Tine
• Karel Eykman Jozef en de kerstman
• Menno Hurenkamp Overwegend opgewekt
• Lojze Kovačič Immigranten
• Gerbert van Loenen Hij had beter dood kunnen zijn
• Theo Para De schreeuw van Bastion Veere
• Ardy Stegeman En in het uur van onze dood
november
• Saïd Bensellam Kleine jongen
• Vinco David Achter het riet
• Paul Frissen Gevaar verplicht
• Eva Hasler Steen is liefde
• Hurenkamp en Duyvendak
Lichte gemeenschappen
• Hans Keilson In de ban van de vijand
• Tariq Ramadan Radical Reform
• Abdellah Taïa Het rood van de fez
• Voltaire ABC-dialogen
• De Vries & Bordewijk
Rijdende treinen en gepasseerde stations
• Ibrahim Yerden Mijn Mekka is de mens
december
• N. Boonstra, H. Boutellier & M. Ham
Omstreden ruimte
januari
• Fethiye Çetin Mijn grootmoeder
• Margit Kaffka Kleuren en jaren
• Desző Kosztolányi Anna
• Desző Kosztolányi Nero
• Michał Witkowski Lubiewo
februari
• Ismail Kadare Een breuk in april
• Ismail Kadare Maannacht
• Ismail Kadare Het ongeluk
• Ernst Weiss Franziska
52 vangennep • najaar 2009 53
oktober - februari

vangennep • najaar 2009
fictie
2 Silvio d'Arzo Avondlucht
4 Ismail Kadare Het ongeluk
6 Abdellah Taïa Het rood van de fez
8 Vinco David Achter het riet
10 Pietro Grossi Vuistslagen
actie
12 Jenny Erpenbeck Wolfskers
14 Ardy Stegeman En in het uur van onze dood
getuigenis / actueel
16 Maya Ramón Ik heb nog dochters hoor
18 Janneke Harmsen-De Boer Dan wappert mijn hart naar je toe
20 Gerbert van Loenen Hij had beter dood kunnen zijn
filosofie
22 Voltaire De ABC-dialogen
poëzie
24 John Schoorl Uitloopgroef
26 Michiel van Rooij Hoe hoog de maan
28 Gerrit Komrij Bombast en larie
30 Philip Hoorne Grootste hits!
32 Karel Eykman Jozef en de kerstman
actueel
34 Evelien Tonkens Spugen op kleine leiders
36 Menno Hurenkamp Overwegend opgewekt
38 Theo Para De schreeuw van Bastion Veere
40 Paul Frissen Gevaar verplicht
42 Jouke de Vries en Paul Bordewijk (red.) Rijdende treinen en gepasseerde stations
fotoboek
44 Thomas von der Dunk Reis langs een verdwenen grens
samenleving
46 Ibrahim Yerden Mijn Mekka is de mens
48 Pieterjan van Delden Sterke netwerken
50 Nanne Boonstra, Hans Boutellier en Marcel Ham (red.) Omstreden ruimte
52 verschijningsprogramma
54 inhoudsopgave
bestelformulier
54 vangennep • najaar 2009 55

Uitgeverij Van Gennep, t.a.v. Léon Groen
Nieuwezijds Voorburgwal 330, 1012 rw, Amsterdam
T 020-6247033 F 020-6247035 E verkoop@vangennep-boeken.nl
Bestelformulier
aantal prijs aantal prijs
_ _ _ d'Arzo - Avondlucht € 9,90 _ _ _ Schoorl - Uitloopgroef € 12,50
_ _ _ Kadare- Het ongeluk € 19,90 _ _ _ Van Rooij - Hoe hoog de maan € 12,50
_ _ _ Kadare- Maannacht € 14,95 _ _ _ Komrij - Bombast en larie € 7,50
_ _ _ Kadare- Een breuk in april € 14,95 _ _ _ Hoorne - Grootste hits! € 12,50
_ _ _ Taïa - Het rood van de fez € 14,95 _ _ _ Eykman - Jozef en de kerstman € 6,90
_ _ _ David - Achter het riet € 19,90 _ _ _ Tonkens - Spugen op kleine leiders € 16
_ _ _ Grossi - Vuistslagen € 6,90 _ _ _ Hurenkamp -Overwegend opgewekt € 14,95
_ _ _ Erpenbeck - Wolfskers € 9,90 _ _ _ Para - De schreeuw van Bastion Veere € 17,90
_ _ _ Stegeman - En in het uur van onze dood €14,95 _ _ _ Frissen - Gevaar verplicht € 29,90
_ _ _ Ramón - Ik heb nog dochters hoor € 14,95 _ _ _ De Vries & Bordewijk- Rijdende treinen € 25
_ _ _
Harmsen-De Boer -
Dan wappert mijn hart naar je toe € 14,95 _ _ _
Von der Dunk-
Reis langs een verdwenen grens € 16
_ _ _ Van Loenen - Hij had beter dood kunnen zijn € 16 _ _ _ Yerden- Mijn Mekka is de mens € 22,50
_ _ _ Voltaire - De ABC-dialogen € 14,95 _ _ _ Van Delden - Sterke netwerken € 14,95
_ _ _ TSS jaarboek - Omstreden ruimte € 22,50
Boekhandel: ..................................................... Datum: ............................................
Centraal Boekhuis relatie-id: ........................... Referentie: ......................................