Opportuun november 2008 - Openbaar Ministerie

11 ‘Ondermijn je gezag niet’
tijdschrift van
het openbaar
ministerie
jaargang 14
nummer 11
november 2008
Jacob Kohnstamm waarschuwt tegen prijsgeven persoonsgegevens
Spoorzoeken binnen NFI verleden tijd
De Rollatorzaak (Alles afwegende)

2 HOEK VAN JAN
Speurneus
Bestaat hij nog? Oom agent
met een neus voor de oplossing
van het misdrijf dat op zijn pad
komt? Zo iemand die zintuigelijk
de waarheid vindt? De
speurneus? Ik denk het wel.
Mevrouw was in hoger beroep
gegaan. Maar ze had geen ‘grieven’
opgegeven. Ook kwam ze
niet op de zitting om alsnog uitleg
te geven over de reden van
haar beroep. Dus moest ze nietontvankelijk
worden verklaard.
Meer woorden hoefden er niet
aan vuil gemaakt te worden. Dat
was echter buiten de voorzitter
van het Hof gerekend. Gelukkig
maar.
Droog citeerde hij uit de aangifte.
Het slachtoffer had geld
tegoed van mevrouw. Hij ging
naar haar woning en belde aan.
Vergeefs, er werd niet open
gedaan. Wel ging ‘zonder blikken
of blozen’ ineens het raam
op de verdieping open. Het
slachtofffer verhaalde hoe hij
omhoog keek en een emmer
uit het raam zag verschijnen.
Hij zag ook dat de emmer werd
omgekeerd. Ook nam hij waar
dat er vervolgens ‘vloeistof’ uit
de emmer viel. Het ontlokte de
raadsheer de opmerking dat dit
het moment was geweest om te
gaan rennen. Maar rennen deed
het slachtoffer niet. Hij zag de
vloeistof vallen en voelde hoe
hij nat werd. Vervolgens kreeg
hij een branderig gevoel op zijn
hoofd en in zijn ogen en rook
hij dat het urine was. Smerig.
Inderdaad.
Maar het opvallendste was nog
een stuk uit het relaas van de
politieman die ter plaatse was
gegaan. Deze bromsnor had
de emmer zien liggen. Hij had
er ook aan geroken. En iets
‘bevonden’ wat de vraag opriep
hoe intiem hij eigenlijk met de
urinegooister was. Volgens zijn
proces-verbaal had hij namelijk
geroken dat in de emmer urine
had gezeten ‘welke afkomstig
was van de verdachte’.
Twijfelachtig, zeker. Maar wat
een speurneus!
Jan Hoekman
OPPORTUUN
tijdschrift voor het
openbaar ministerie
jaargang 14
nummer 11
november 2008
Opportuun is het personeels- en
relatiemagazine van het Openbaar
Ministerie. Het blad wordt gratis
verstrekt aan de medewerkers van het
OM en andere geïnteresseerden. Het
blad verschijnt twaalf keer per jaar.
De redactie is verantwoordelijk voor
de inhoud van het blad. Aan de in
Opportuun verstrekte informatie
kunnen geen rechten worden
ontleend. Overname van artikelen met
bronvermelding is toegestaan.
Abonnementenadministratie
Wijzigingen? Stuur de adreswikkel
met de aangebrachte wijzigingen
naar het redactieadres, of mail de
wijzigingen, onder vermelding van
het nummer op de adreswikkel, naar
opportuun@om.nl.
Redactieadres
Afdeling Communicatie, Parket-
Generaal, kamer 5.19, Prins Clauslaan
16, Postbus 20305, 2500 EH Den Haag.
Telefoon: 070 – 3399840.
Eindredactie
Pieter Vermaas, 070 – 3399840 of
p.vermaas@om.nl.
Vaste medewerkers
Thea van der Geest, Jan-Willem
Grimbergen, Mary Hallebeek,
Jan Hoekman, Willem Hoogendoorn,
Petra Sprado.
Aan dit nummer werkten verder mee
Miranda van Ark, Martine Boheur,
Dickey Gardenier, Brigit Haan,
Olga Hoekstra, Julia Horzinek,
Lodewijk van Zwieten.
Foto omslag
Mark Kohn
Ontwerp
Fabrique, Delft
Druk
Zijlstra Drukwerk, Rijswijk
Oplage:
7.750

OPPORTUUN · 11 / 2008
‘Blijf uit mijn
privéleven’
Jacob Kohnstamm, pag 10-12
Inhoud
November 2008 rubrieken
06
De Rollatorzaak
Een ludieke zaak, die doelbewuste rollator-botsing
in het verzorgingstehuis? Nee,
want het slachtoffer brak zijn heup. ‘En
bovendien,’ zegt offi cier Kiki Plugge in de
rubriek Alles Afwegende, ‘waarom zouden
ouderen niet vervolgd hoeven te worden?’
10
Jacob Kohnstamm
Laat je niet verlokken om te snel persoonsgegevens
prijs te geven, waarschuwt de
voorzitter van het College Bescherming
Persoonsgegevens, Jacob Kohnstamm.
‘Want daarmee ondermijn je het gezag
waarmee je bent bekleed.’
14
Chemisch profi len
Een NFI-database linkt inbeslaggenomen
amfetamine aan illegale productielaboratoria.
“Chemisch profi len” is een modern
wapen van NFI en het Korps Landelijke
Politiediensten.
18
Parketsecretaris in de woestijn
Ze reisde, fotografeerde, en haar foto’s
sieren nu het nieuwe OM-gebouw in
Lelystad. Negen vragen aan parketsecretaris
Anke Kruijsdijk. ‘Ik werd zo rustig van
de woestijn.’
20
Singapore
Nieuwe technologie stond centraal op een
onlangs gehouden mondiale aanklagersconferentie
in Singapore. Een sfeerverslag
van Lodewijk van Zwieten, die er rapporteerde,
met visitekaartjes strooide en
traditioneel gesneden maatpakken op de
kop tikte.
25
It’s a SIN
Spoorzoeken binnen het NFI? Hoeft
niet meer. Met een Sporen Identifi catie
Nummer (SIN) is elk stuk van overtuiging
door het hele pand en de opsporingsketen
te volgen. Het track and trace systeem in
beeld.
02 Hoek van Jan
‘Speurneus’
04 KortOM
09 WaarOM
‘Beheer conservatoir beslag’
13 Lijn 2
‘Niet prettig‘
17 Handig met GPS
‘GPS Help‘
23 Nationale ombudsman
‘Weekendarrangement‘
24 Personalia
28 Evenementenkalender
28 OMgeslagen
29 Ut recht
‘Net echt’
30 Verkeer
32 AchterOM
3

4 KORTom
Uitrol Wet
OM-Afdoening
Vanaf 1 februari 2009
krijgen bestuurders
onder invloed door heel
Nederland te maken met
de strafbeschikking.
Bovendien lopen zij het
risico om voor maximaal 6
maanden hun rijbevoegdheid
kwijt te raken.
Nu wordt alleen in de arrondissementen
Amsterdam en Den
Bosch de strafbeschikking
uitgevaardigd voor enkele artikel
8WVW-feiten (‘rijden onder
invloed’) en is de geldboete de
enige sanctie. Vanaf 1 februari
kan een OBM (ontzegging van
de bevoegdheid tot het besturen
van motorrijtuigen) worden
opgelegd door de offi cier van
justitie, na het horen van de te
bestraffen persoon.
De arrondissementen die al
langer met GPS werken komen
als eerste aan de beurt.
De planning staat op OMtranet:
Organisatie > Projecten/
Commissies > OM-afdoening.
Tot medio oktober zijn 2061
strafbeschikkingen uitgevaardigd
en 38 verzetten ingediend.
Een aantal zaken waarin verzet
werd gedaan is in Amsterdam
en Den Bosch al op zitting
geweest. In alle gevallen leidde
dit tot een veroordeling en vernietiging
van de strafbeschikking.
Vanaf 1 januari 2009 kunnen
ook gemeentes een strafbeschikking
uitvaardigen. De
vier grote steden (Amsterdam,
Utrecht, Den Haag en
Rotterdam) krijgen als eerste
deze mogelijkheid.
Jolien Kuitert naar
Eurojust
Offi cier van justitie Jolien
Kuitert is plaatsvervangend
Nationaal Lid van
Eurojust geworden.
Kuitert maakte deze overstap,
op 1 oktober, op verzoek van
het College van procureursgeneraal.
Het College achtte de
versterking van de Nederlandse
desk van Eurojust noodzakelijk
vanwege de intensivering van de
internationale politiële en justitiële
samenwerking. Eurojust
bevordert de grensoverschrijdende
justitiële samenwerking
tussen EU-lidstaten, bijvoorbeeld
op het terrein van rechtshulpverzoeken.
NFI vraagt om R&Dprogramma
NFI, politie en OM willen
een meerjarenprogramma
op het gebied van
Research & Development.
Niet-humane biologische
sporen, letseldatering, biologisch
sporenonderzoek,
bemonsteringsoptimalisatie
bij explosieven, bloedspoorpatroononderzoek,
chemisch
profi len van drugs: op tal van
gebieden doet het NFI aan
research en development. Het
afgelopen decennium is het NFI
weliswaar gegroeid: van 238
naar 500 medewerkers; van
een budget van 15 miljoen naar
58 miljoen; en van onderzoek
naar vijftigduizend “stukken van
Kuitert blijft coördinerend
contactpunt voor het Europees
Justitieel Netwerk (Zie ook
www.eurojust.europa.eu).
De functie van coördinerend
offi cier van justitie voor de
West en Suriname wordt door
Rein Peters (Parket-Generaal)
vervuld.
overtuiging” naar ruim tachtigduizend
SVO’s. Toch kan het NFI
niet elke ontwikkeling bijbenen.
Tijdens het 7 oktober gehouden
NFI-congres “Innovaties in
forensische dienstverlening”
kreeg NFI-directeur “externe
relaties” Kees Möhring bijval
van zijn opdrachtgevers van
politie en OM voor zijn oproep
tot het maken van keuzes. ‘Wij
als NFI hebben veel innovatiekracht,
en de politie heel veel
ideeën. Daarom pleiten we voor
een meerjarenprogramma. Het
NFI wil een platform waarin de
strafrechtpartners aangeven
welke behoeften er leven; dan
bieden wij de deskundigheid.’

OPPORTUUN · 11 / 2008
CSI aan de Amstel Tom voor vertrekkende
René Craemer
Miami, New York, maar
ook aan de Weesperzijde
in Amsterdam kan een
echte crime scene worden
ingericht.Vanaf
2005 is hier de opleiding
Forensisch Onderzoek van
start gegaan.
Begin maart 2007 zijn wij, de
zogenoemde “Posthumusoffi
cieren”, gestart met de
opleiding voor buitenstaanders.
Het was dan ook geheel in de
geest van het rapport van onze
“naamdrager”dat voor onze
eerste reünie in maart 2008
het forensisch onderzoek als
thema werd gekozen. Dankzij
de gastvrijheid van de directeur
van de Hogeschool Amsterdam,
Hans Alta, kreeg onze groep
offi cieren de kans om de realiteit
van de zittingszaal en
het parket in te ruilen voor het
“echte handwerk”: een practicum
dactyloscopie. Hierbij
kwamen de papillairlijnen,
hoofdtypen vingerafdrukken,
referentiepunten en typica aan
de orde. Vervolgens hebben we
zelf mogen poederen met magnetisch
poeder, special black en
ook afdrukken mogen maken
met ninhydrine op papier. Ofwel
voor een paar uur waren wij de
technische recherche.
Het was een leuke en leerzame
middag in Amsterdam dankzij
de Hogeschool zijn wij even
dichterbij het werk van de
recherche gekomen en onze
laatste vingerafdrukken hebben
we tevreden op de wijnglazen
achtergelaten.
Het contact met de Hogeschool
krijgt een vervolg. In januari
2009 zullen wij een bijdrage
leveren aan een oefenrechtbank.
Daarbij zal worden
geprobeerd om de toekomstige
forensische experts een indruk
te geven van een getuigedeskundigeverhoor.
De Hogeschool Amsterdam is
geïnteresseerd in de rol van
deskundigen forensisch onderzoek
op de zitting. Mocht er bij
jouw parket of jouw onderzoek
deskundigen worden gehoord
over de forensische opsporing
dan zouden studenten van de
Hogeschool daar graag een
keer bij aanwezig willen zijn.
Zou je het ons willen laten
weten? Dan kunnen wij de
Hogeschool tijdig informeren.
Ook bestaat er interesse voor
stageplekken forensische
opsporing.
Tekst: Martine Boheur
(m.boheur@om.nl) en Mieke
Grüschke (m.gruschke@om.nl)
Het Functioneel Parket
staat op de kaart. Die lof
kreeg René Craemer toegezwaaid
bij zijn afscheid
als hoofdoffi cier FP.
10 oktober 2008 was de externe
afscheidsreceptie van René
Craemer in Pulchristudio in
Den Haag. Voorafgaand aan
de afscheidsreceptie vond er
een minicongres plaats over
de invloed van het Functioneel
Parket (FP) op de kwaliteit en
kwantiteit van de functionele
opsporing en vervolging.
Het minicongres begon met
twee inleidingen. Eén van Bert
Wijbenga, hoofdcommissaris
politie Flevoland en portefeuillehouder
Milieu van de Raad
van Hoofdcommissarissen. En
één van Jan Hermans, directeur
FIOD-ECD. Beiden schetsten
hoe het de afgelopen jaren is
gegaan bij het FP en spraken
lovende woorden over het werk
dat Craemer verzet heeft.
Het FP staat inmiddels op de
kaart, concludeerde Wijbenga.
De kwaliteit en capaciteit in
milieuzaken is toegenomen en
er worden steeds zwaardere
straffen gegeven. Maar volgens
Wijbenga is het FP er nog niet
en heeft de nieuwe hoofdoffi
cier Albert van Wijk nog werk
te doen. Zo zou de hoofdcommissaris
graag zien dat zware
milieuovertredingen tot gevangenisstraffen
leiden.
De FIOD-ECD merkt de invloed
van het FP zeker, zei Jan
Hermans, de afgelopen jaren
zijn de aantallen zaken met 20%
gedaald, een bewust beleid van
het FP en de FIOD-ECD om te
kiezen voor zwaardere zaken.
Door de komst van het FP is er
meer specialistische kennis en
deskundigheid. Hermans heeft
zorgen over de kwetsbaarheid
van de medewerkers, we werken
met een kleine kwetsbare
groep.
Gespreksleider Lex Michiels
leidde de discussie met de
forumleden (Han Moraal, Theo
Hofstee, Mischa Wladimiroff en
Harry Paul) en met de mensen
in de zaal. Gesproken is onder
andere over de omgevingsdiensten
van de politie, de toekomst
van het FP, bestuurlijke afdoening,
aanpak milieucriminaliteit
en gespecialiseerde rechtbanken.
Na het minicongres werd er
onder het genot van een hapje
en een drankje stilgestaan bij
het vertrek van de hoofdoffi cier.
Harm Brouwer sprak René
Craemer toe en overhandigde
hem het TOM-beeldje. Een
beeld speciaal gemaakt voor
mensen die veel voor het OM
hebben betekend.
Tekst: Esther Schreur
5

6 ALLES AFWEGENDE
‘ Waarom zouden
ouderen niet
vervolgd hoeven
worden?’
Offi cier Kiki Plugge over de ‘Rollatorzaak’
In de media werd de strafzaak, waarin een zeventigjarige vrouw
een medebewoner uit de inrichting waarin zij verbleef omver
reed met haar rollator, ludiek belicht. De lichtzinnige toon,
waarin het beeld werd geschetst van een “schattige bejaarde”
die met een bijzonder koddig “wapen” haar plaaggeest een hak
zette, vindt Haagse offi cier Kiki Plugge niet terecht.
Het lijkt op het eerste gezicht een nietnoemenswaardige
geding, de strafzaak
van de zeventigjarige dame die vorig jaar
november met haar rollator iemand in het
ziekenhuis reed... Een ludieke zaak wellicht,
waarover de media in een kortje op
een achterafpagina een koddig berichtje
maakten. En waar menig lezer zich met
een glimlach over heeft gebogen. Maar
waar toch een serieuze ondertoon aan zit,
stelt Haagse offi cier Kiki Plugge die de zaak
in juni op zitting kreeg.
Wat was er aan hand? Een bejaarde
bewoonster van een verzorgingstehuis in
Zuid-Holland lag al enige tijd in de clinch
met psychiatrisch patiënt die in dezelfde
inrichting verbleef. Het confl ict tussen
beide bewoners liep begin november vorig
jaar echter zo hoog op, dat er fysiek geweld
aan te pas kwam. Na een ongelukkige
ontmoeting bij de lift, waar het slachtoffer
volgens de verdachte de liftdeur tegen haar
had aangesmeten, kwamen de twee elkaar
later diezelfde dag opnieuw tegen, iets
wat onvermijdbaar is aangezien beiden
in hetzelfde tehuis woonden. De bejaarde
verdachte besloot dat haar huisgenoot de
consequenties van zijn eerdere gedrag nu
maar eens goed moest voelen. Letterlijk.
‘Ze was echt van plan om hem te grazen te
nemen’, vertelt Plugge over het incident.
‘Ze liep op hem af en duwde hem om met
haar rollator. Dat pakte stevig uit.’ De
bejaarde dame ramde haar “opponent” op
een dusdanige manier, dat de man zwaar
lichamelijk letsel opliep. Hij brak zijn heup
en het herstel duurde driekwart jaar. Van
haar handelen had ze aanvankelijk geen
spijt. Een getuige betrapte de dame erop
dat ze het niet kon laten te zeggen dat het
slachtoffer “zijn straf had gehad” toen deze
eenmaal op de grond lag.
Ex-verpleegkundige
Voor de instelling was overduidelijk de
maat vol. De leiding liet het er niet bij zitten
en besloot de bewoonster aan te geven
bij de politie. Plugge: ‘Ze namen het hoog
op.’
Ook het Openbaar Ministerie nam de
vrouw haar handelen zeer kwalijk. ‘De verdachte
zat in de inrichting omdat ze lichamelijk
zwak was, maar geestelijk was ze
helemaal in orde, in tegenstelling tot haar
medebewoners. Dat waren psychiatrische
patiënten. Het slachtoffer bijvoorbeeld
was een lichamelijk én geestelijk zwakke
man. Met mevrouw was geestelijk niets
mis en ze koos er bewust voor om iemand
omver te rijden. Bij psychiatrische patiënten
is daar nog een excuus voor, bij haar
niet. Daarbij is mevrouw een ex-verpleegkundige
en daarom al zou je van haar ook
net iets meer kunnen verwachten dan van >
Foto: Onno Kummer

OPPORTUUN · 11 / 2008
7

8 ALLES AFWEGENDE
>
‘Het medelijden met
ouderen is een beetje
weg. En terecht ook’
een “normale” burger’, aldus Plugge.
Het botste dus tussen beide bewoners en
dat het confl ict in november 2007 uitliep
op een letterlijke botsing was een moedwillige
beslissing van de verdachte, zo
bleek. De bejaarde dame reed niet alleen
recht op de man in, ook was zij volgens
getuigen tevreden met de uitkomst. Op zitting
probeerde mevrouw haar moedwillige
aanval eerst nog te ontkennen en te verdraaien.
Later gaf ze toe dat ze het confl ict
beter had moeten aanpakken.
Sigaretten
De dagvaarding loog er hoe dan ook niet
om. Aan mevrouw werd primair het opzettelijk
toebrengen van zwaar lichamelijk
letsel tenlastegelegd en subsidiair werd ze
vervolgd voor mishandeling, zwaar lichamelijk
letsel ten gevolge hebbende. De eis:
een voorwaardelijke gevangenisstraf van
zes weken. Voor het primair tenlastegelegde
vroeg Plugge op zitting vrijspraak.
De opzet op het toebrengen van zwaar letsel
achtte ze niet bewezen. De rechtbank
volgde haar oordeel en sprak inderdaad
vrij van het primaire.
Voor het subsidiaire volgde een veroordeling;
mevrouw moest een boete betalen
van 25 euro. Zo op het oog een geringe
straf maar voor de verdachte, die in de
inrichting rond moest komen van enkel
zakgeld en dat – onder meer – gebruikte
voor sigaretten, een geldbedrag dat er
behoorlijk inhakte. ‘Wat voor een normaal
persoon een maandsalaris is, is voor haar
die vijfentwintig euro.’ Plugge denkt dat
de rechtbank met deze straf aanduidt
dat ook zij het incident hoog opnam. De
rechter stelde zelf in het vonnis dat van
verdachte verwacht kon worden dat zij
het confl ict met de medebewoner op een
niet-gewelddadige manier zou oplossen,
te meer omdat zij een gepensioneerd verpleegkundige
was. ‘De rechter vond het
een kwalijk feit.’
Medelijden
Het lijkt een tendens dat ouderen zich
- vaker dan vroeger - moeten verantwoorden
voor de rechter. Plugge heeft zelf wel
een idee hoe dit kan. ‘Ouderen worden
steeds langer verantwoordelijk gehouden
want ze worden minder snel oud. Mensen
van tachtig reizen bijvoorbeeld tegenwoordig
nog. Ze nemen veel actiever , als
volwaardige burgers, deel aan de maatschappij.
Ouderen worden daarom ook
als zodanig behandeld. Het medelijden is
een beetje weg... En terecht ook.’
Bijkomend probleem bij dit soort zaken,
waarin het Openbaar Ministerie ouderen
ter verantwoording roept en soms stevig
aanpakt, is de onterechte beeldvorming
die – onder meer door de media – wordt
opgeroepen. Hoewel ouderen steeds
langer en steeds vaker nog als volwaardig
burgers meedraaien in de samenleving,
worden ze bij dit soort incidenten nog te
vaak weggezet als “zielig” of “hulpeloos”.
Maar, zo stelt Plugge, dat maakt de feiten
er niet minder ernstig om. ‘Deze zaken
worden net zo opgepakt als andere zaken.
Met vervolging wil je immers toch hetzelfde
doel bereiken? Het signaal afgegeven
dat dit gedrag niet door de beugel kan.’
Het lijkt wel ludiek, een oudere dame van
zeventig die uit een misplaatst gevoel
van vergelding met een rollator op
iemand inrijdt, maar, zo stelt Plugge, als
je de zeventigjarige vrouw in het verhaal
vervangt door een stevige kerel en de
rollator door een stok, wordt het bericht
ineens een stuk minder “geinig”. ‘Je kunt
je wel afvragen waarom het Openbaar
Ministerie ouderen zou moeten ver-
volgen, maar je kunt het net zo goed
omdraaien. Waarom eigenlijk niet?’
Hoe het afl iep met de verdachte en haar
slachtoffer? Beiden wonen, voor zover
bij Plugge bekend, nog altijd samen in
dezelfde inrichting in Zuid-Holland. Het
schijnt dat ze hun confl ict inmiddels hebben
bijgelegd...
Tekst: Olga Hoekstra

OPPORTUUN · 11 / 2008 WAAROM?
In Opportuun-nummer 9 is
gesproken over gemakkelijker
beslagleggen. Maar als
je (conservatoir) beslag hebt
gelegd, vraagt dat om vervolgstappen
en beheer daarvan.
Die taken staan voor de
afdeling beslagbeheer van het
Bureau Ontnemingswetgeving
Openbaar Ministerie (BOOM)
centraal. Maar hoe werkt dat
allemaal?
Beheer conservatoir
beslag
Wat is conservatoir beslag?
De offi cier van justitie kan onder omstandigheden
het recht tot verhaal van een geldboete
of ontneming van wederrechtelijk verkregen
voordeel veiligstellen door voorwerpen
of vermogensbestanddelen in conservatoir
beslag te nemen.
Wat doet beslagbeheer?
Beslagbeheer heeft een afhandelende,
adviserende en coördinerende rol met
betrekking tot het conservatoir beslag.
Hoofddoelen van beslagbeheer zijn het risico
van waardedaling zoveel mogelijk tegengaan
en bewaarkosten beperken.
Enerzijds door het aanbieden van een zekerheidstelling,
op grond van artikel 118a Sv,
waardoor de beslagene de gelegenheid
krijgt weer over het voorwerp te beschikken.
Denk daarbij aan voertuigen, boten,
audio-apparatuur, etc. Bij het aanbieden van
een zekerheidstelling controleert beslagbeheer
of er een strafrechtelijke fi nancieel
onderzoek (SFO) loopt om te voorkomen dat
een dergelijk onderzoek wordt doorkruist.
Daarbij biedt beslagbeheer in beginsel geen
zekerheidstelling aan wanneer een verdenking
van witwassen bestaat. Dit om te voorkomen
dat kan worden verweten dat het OM
faciliteert in witwaspraktijken.
Anderzijds door een machtiging vervreemding
op grond van artikel 117 Sv aan
Domeinen aan te bieden. Daarna worden de
voorwerpen op een openbare veiling verkocht.
Daarom is een snelle beslissing van
beslagbeheer noodzakelijk. De opbrengst
van de voorwerpen wordt op de bankrekening
van het BOOM gestort, waarover vervolgens
ook renteopbrengsten bijgeschreven
worden. De opbrengst conservatoir beslag
komt hierdoor uiteindelijk hoger te liggen.
Naast de zaaksoffi cier van justitie, heeft
het BOOM in alle gevallen de bevoegdheid
te besluiten tot opheffi ng van het beslag.
Voordat één van beiden tot opheffi ng besluit,
wordt overleg gepleegd.
Voordat tot teruggave of opheffi ng van conservatoir
beslag wordt overgegaan, toetst
de afdeling beslagbeheer op openstaande
vorderingen bij diverse instanties, zoals bijvoorbeeld
bij het CJIB.
Daarnaast adviseert deze afdeling. Er
worden regelmatig diverse vraagstukken
voorgelegd. Zoals vragen over de mogelijkheid
tot zekerheidstelling en directe vervreemdingen,
tot verzoeken tot begeleiding
van de verkoop van beslagen onroerende
registergoederen. De afwikkeling en verdere
contacten met de betrokken notaris wordt
regelmatig door de offi cier van justitie aan
beslagbeheer overgedragen.
Verder coördineert beslagbeheer grote
beslagacties waarbij veel verschillende
ketenpartners worden ingeschakeld.
Primair om de kwaliteit van het beslag
te bewaken, d.m.v. taxaties ter plaatse,
in combinatie met juiste transporten. In
samenwerking met de opsporingsdiensten
wordt gestreefd naar hoogwaardig beslag,
versnelde afwikkeling ter plaatse en de
juiste bewaring van zaken. Secundair ontlast
beslagbeheer de opsporingsdiensten van de
complexiteit rondom beslag en wordt zicht
op zaken gecreëerd.
Wat gaat beslagbeheer nog meer
doen?
Op 6 december 2007 is een EU-raadsbesluit
aangenomen betreffende de samenwerking
van de nationale bureaus (contactpoints).
Het BOOM is aangewezen om de inrichting
van dit contactpoint in Nederland uit te voeren.
Beslagbeheer speelt daarin een rol voor
het beheer van internationaal beslag. Dat is
het beslag dat op verzoek van het buitenland
in Nederland is gelegd. Maar ook buitenlands
beslag dat op verzoek van Nederland
in het buitenland is gelegd. Ook dat beslag
vraagt om doeltreffend beheer.
Wat zijn de ambities?
Vanuit beslagbeheer bestaat de wens dat het
effectieve beheer dat binnen conservatoir
beslag is gerealiseerd, ook op strafrechtelijk
beslag toegepast gaat worden.
Meer informatie: de afdeling beslagbeheer,
058-234 1174 en boom_beheerder@om.nl
9

10 BESCHERMING PERSOONSGEGEVENS
‘ Ondermijn je
gezag niet’
Privacywaakhond Jacob Kohnstamm
OM’ers moeten zich niet laten verlokken om te snel persoonlijke
informatie van verdachten prijs te geven, zegt Jacob
Kohnstamm. ‘Want daarmee ondermijn je het gezag waarmee je
bent bekleed.’ Interview met een privacywaakhond.
Dat de Opportuun-interviewer een
Wikipedia-overzicht van zijn politieke
en maatschappelijke historie heeft opgediept,
stoort hem geheel niet. Waarom zóu
hij, reageert de immer aimabel (‘Schijnt
het zonlicht zo niet vervelend in je
ogen?’) overkomende Jacob Kohnstamm.
Iedereen mag weten dat Amsterdammer
Kohnstamm (Wassenaar, 14 november
1949) onder meer vier jaar advocaat was,
vijftien jaar parlementariër en vier jaar
staatssecretaris van Binnenlandse Zaken.
‘Ik ben 25 jaar in het openbaar bestuur
actief geweest, dus dan is dit het effect.
Mensen moeten bij beroepspolitici kunnen
nagaan wat je gedaan hebt en wat je
gezegd hebt.’
Als schijn niet bedriegt, heeft Kohnstamm
- sinds 1 augustus 2004 voorzitter van het
College bescherming persoonsgegevens
- ook niets te verbergen. Maar hoort hij
de kreet “ik heb toch niks te verbergen”,
dan komen de nekharen van de privacywaakhond
recht overeind. ‘Dat hoorde ik
vanmorgen op de radio ook weer iemand
zeggen. Tegen mensen die mij dat zeggen
antwoord ik meestal: het spijt me dat u
zo’n bloedsaai leven heeft. Waarom ik dat
zeg? Iedereen heeft toch wel iets -al zijn het
maar je gedachten - te verbergen? Hoeveel
condooms koop ik per week, welke boeken
leen ik in de bibliotheek, en tal van dat
soort vragen. Ook ik heb enerzijds niks te
verbergen - en ondertussen heb ik een pri-
véleven waar iedereen uit moet blijven.’
Doopceel
Op internet ligt het vaak maar één of twee
muisklikken uit elkaar: enerzijds onschuldige,
relevante feiten over een persoon;
anderzijds genante, irrelevante of privacyschendende
informatie over of rondom
een persoon.
Dat merkte Kohnstamm toen hij vorig jaar
aan twee medewerkers vroeg: doen jullie
eens een legaal onderzoekje op internet
naar drie spraakmakende woordvoerders
van de huidige coalitiepartijen én mijzelf,
en kijk eens wat je boven water tilt. Toen
het resultaat werd gepresenteerd, was
Kohnstamm verbaasd hoeveel informatie
zijn medewerkers via zoekmachines over
de “slachtoffers” hadden opgevist. Er ontstond
direct een stempel, een patroon een
schijnbare logica in de activiteiten en achtergronden
van de onderzoekssubjecten.
‘Aan de ene kant kwam er niet heel veel
nieuwe informatie over de drie politici
naar boven. Zij zouden dus kunnen zeggen:
ik heb niets te verbergen. Maar da’s
dan wel buiten de waard gerekend. Want
op sociale netwerksites als Hyves noteren
partners en vooral kinderen ook van alles.
Kinderen discussiëren er openhartig over
– om maar eens twee dingen te noemen –
seksuele gedragingen of alcoholgebruik.
Kennelijk zonder te vermoeden dat die
informatie voor iedereen is in te zien. Je
zou kunnen zeggen: een beetje puber die
níet met alcohol en seksualiteit experimenteert,
daarmee is het mis. Maar als
je als ouder in een totaal andere context
daarmee wordt geconfronteerd, werkt dat
heel verstorend voor je functioneren. Dus
hebben we onze aanvankelijke plannen
om de onderzoeksresultaten tijdens een
persconferentie als wake-up call te laten
zien, laten varen, want wij vonden het niet
netjes om die feiten openbaar te maken.
Wat hun kinderen op seksueel gebied uitspoken
- dat gaat níémand een fl ikker aan.
En dan heb je direct de essentie van de Wet
bescherming persoonsgegevens te pakken:
gegevens die in een bepaalde context
worden verzameld, moet je daarbuiten
niet gebruiken en prijsgeven.’
Stel dat ik voorafgaand aan dit interview
uw doopceel compléét gelicht zou hebben.
Ook als u deugt, vindt u waarschijnlijk dat
mij dat niets aangaat. Voor OM en politie,
de geweldsmonopolisten in onze samenleving,
is dat natuurlijk anders. Stel dat u
als verdachte zou merken dat ik als rechercheur
of offi cier uw doopceel heb gelicht,
dan denkt u waarschijnlijk: die vent heeft
zijn werk goed gedaan.’
Toch volgt het CBP ook politie en justitie
op de voet.
Datamining
Zijn grootste zorg betreft de mogelijkheden
die vergelijking en koppeling biedt van

OPPORTUUN · 11 / 2008
de informatiestromen uit grote gegevensbestanden
in de publieke en private sector,
zoals de bestanden van de Rijksdienst voor
het wegverkeer, GBA, Kadaster, UWV, SVB,
CWI, Belastingdienst, banken, verzekeraars,
hypotheekverstrekkers, BKR, luchtvaartmaatschappijen,
telecom-aanbieders
en makelaars. ‘Profi ling en datamining zijn
misschien veelbelovend, maar kunnen
in de handen van de geweldsmonopolist
levensgevaarlijk zijn. Bijvoorbeeld als je
speurt naar terroristen - en dat zijn er zó
weinig. De kans dat je dan met allerlei
zoekslagen onverdachte mensen uit de
bulk gegevens vist, is groot. Kijk, als een
marktpartij fouten maakt waardoor ik
een brief krijg waarin staat: “Geachte
mevrouw Kohnstamm, nu u dertig jaar
bent geworden, vragen wij u eens na te
denken over…”, dan kan ik er misschien
om lachen. Maar stel dat politie en justitie
tijdens dat profi len fouten maken, dat zij
onverdachte mensen in het net vangen en
hen met helikopters en ME komen arresteren
– dat geeft het vertrouwen in de rechtsstaat
een enorme knauw.’
‘In de VS wordt er door het OM publiekelijk
over de ontwikkeling van deze technieken
gerapporteerd en gediscussieerd; er worden
onafhankelijke audits gedaan over de
mogelijkheden en risico’s. In Nederland
wordt er totaal over gezwegen. Maar het
is essentieel om zoveel als mogelijk is
transparant te zijn over hoe dat gaat. Voor
Foto: Mark Kohn
‘Offi cieren worden soms
getergd. Door het slijk
gehaald. Maar je bent wel
de staande magistratuur;
je moet de strijd voor de
>
réchtbank voeren’
11

12 BESCHERMING PERSOONSGEGEVENS
> zover ik kan zien, is sprake van een oorverdovende
stilte. Dat betekent meestal dat er
iets te verbergen is.’
Schuilplaats
‘Privacy is de schuilplaats van het kwaad’
- nog zo’n dooddoener waar Kohnstamm
van gruwt. Maar even zeer ergert hij
zich eraan als mensen die voor nieuwe
bevoegdheden voor politie en justitie
pleiten, het verwijt krijgen dat zij “weloverwogen
de rechtsstaat verkwanselen en een
totalitaire staat nastreven.”
Privacybescherming stáát niet op gespannen
voet met veiligheid, meent hij. ‘En het
beeld dat het College bescherming persoonsgegevens
strijdt met politie en OM is
onzin. In negen van de tien gevallen gaan
privacy en veiligheid hand in hand met
elkaar. Totale veiligheid zonder privacy is
niet mogelijk. In landen waarin men privacy
heeft opgeofferd aan veiligheid, heerst
onvrijheid en machtsmisbruik.’
Wat moeten OM’ers, medewerkers van
politie of gemeente, die denken te weten
dat een persoon fraudeert of kinderen seksueel
lastig valt, terwijl ze die informatie
niet mogen doorspelen? ‘Het is de wetgever
die in dergelijke gevallen heeft bepaald
wat mag en wat niet mag. Er zijn allerlei
manieren om de politieke discussie aan te
gaan over verruiming van informatieverstrekking.
Maar medewerkers van OM of
politie moeten niet zelf buiten hun boekje
gaan. Dan ondermijnen zij uiteindelijk het
gezag waarmee ze zijn bekleed.’
Wanneer overschrijden OM’ers een
grens? Volgens Kohnstamm wordt dat in
belangrijke mate door de context van het
geval bepaald. Neem de inzet van DNA als
grootschalig opsporingsmiddel. Verwacht
van het CBP niet te horen dat dat “altijd”
of “nooit” mag. ‘De ingewikkeldheid zit
hem in de vrijwilligheid. Als alle 58-jarige
Amsterdamse mannen wordt gevraagd
mee te werken aan een dergelijk privacy
aantastend middel, is dat een grote groep.
Maar als het gaat om alle 48-jarige mannen
in een bepaald postcodegebied in Ermelo,
dan is de vrijwilligheid om deel te nemen
veel kwestieuzer. Dat mensen niet verplicht
zijn om aan hun eigen veroordeling
mee te werken, komt dan onder druk.’
Hooligans
Overschreed het Rotterdamse parket
misschien de grens in 2005? Bij het opsporingsonderzoek
naar de tientallen hooli-
gans die na de wedstrijd Feyenoord-Ajax
de politie belaagden en verwondden,
kwamen de verdachten niet in beeld.
Daarom werd besloten om met behulp van
telefoongegevens alle mensen die rond het
tijdstip van de rellen via de dichtstbijzijnde
telefoonmast hadden gebeld, een sms-je te
sturen waarin hen gevraagd werd contact
met de politie op te nemen als men meer
over de rellen wist. Was dat wel proportioneel?
Telefoonpaalgegevens, die met een
ander doel werden vastgelegd, nu voor de
ópsporing gebruiken? Aanvankelijk dacht
Kohnstamm van niet, erkent hij. ‘Maar uit
het onderzoek dat het CBP verrichtte concludeerden
we dat politie en justitie binnen
de grenzen waren gebleven. Immers,
men had eerst uitvoering met “gewone”
opsporingsmiddelen geprobeerd verdachten
te achterhalen. Daarnaast ging
het om een ernstig misdrijf dat velen had
geschokt. In Rotterdam is toen consciëntieus
een afweging gemaakt. Het CBP
concludeerde dat onder déze omstandigheden
niet onrechtmatig bevoegdheden
waren toegepast.’
Tapkamers
‘Dat oordeel was anders na ons onderzoek
hoe in tapkamers wordt omgegaan met
geheimhoudergesprekken. Het Wetboek
van strafvordering en interne instructies
schrijven voor dat deze gesprekken zo
spoedig mogelijk, op de dag van ontvangst
van het daartoe gegeven bevel, worden
vernietigd. Uit ons onderzoek bleek dat
in meer dan driekwart van de gevallen de
gesprekken niet binnen een dag na het
bevel werden gewist, en in één van de twee
onderzochte tapkamers bleken, in strijd
met de regels, schriftelijke uitwerkingen
gemaakt.’
‘In goed overleg met het College van PG’s
hebben we in november 2007 ons rapport
overhandigd aan PG Han Moraal.
We hadden op dat moment -anders dan
sinds begin 2008 - op dit terrein nog niet
de bevoegdheid om het OM te beboeten
of een last onder dwangsom (zeg maar
een voorwaardelijke boete) te geven. Het
College van PG’s heeft daarop laten weten
alles op alles te zetten om dit te verbeteren.
Drie weken later ging het OM nat in
de Hells Angels-zaak. Inmiddels heeft het
College van PG’s besloten dat tapkamers
een systeem van nummerherkenning krijgen.
Precies wat het CBP in 2003 al adviseerde.
Nou ja, beter laat dan nooit.’
Voorlichting
Wat mag een (pers)offi cier of -AG over
een verdachte zeggen, als de verdachte
of zijn raadsman zélf meer of minder
uitgebreid de media hebben gezocht? In
de Aanwijzing Voorlichting Opsporing
en Vervolging staat dat belangen van
maatschappij (openheid) moeten worden
gewogen tegen het privacybelang van
de verdachte en het belang van een goed
verloop van strafrechtelijke opsporing
en vervolging. ‘Tijdens het maken van
de Aanwijzing kruisten we de degens
met het College van PG’s. Wij vonden dat
privacygevoelige gegevens, die bedoeld
zijn voor het procesdossier, niet elders
dienen te worden gebruikt. Ook niet als de
wederpartij wel de media zoekt. Ik weet
dat offi cieren soms worden getergd. Dat ze
op volstrekt onjuiste gronden door het slijk
worden gehaald omdat de verdediging bij
de media een wit voetje wil halen. Maar
dan nog, je bent wél de staande magistratuur.
In abstracto mag je je verdedigen en
zeggen dat je op juiste gronden tot je afweging
bent gekomen. Maar de strijd moet
je voor de rechtbank voeren. Uiteindelijk
heeft het College op dit punt onze lijn
gevolgd.
Kohnstamm zet gelijk een paar stappen
verder. “Popularisering door de media”
ziet hij als gevaar. ‘Mediahypes leggen een
zodanige druk op, dat politie en justitie
eerder aan communicatie dan aan hun
gezag denken. Iedereen - OM, ZM, maar
ook hoofdcommissarissen en burgemeesters
- moet oppassen dat dat uiteindelijk
niet ondermijnend werkt voor het gezag.
Ik weet, het is een moeilijk spanningsveld,
en persoffi cieren zijn er ook omdat het
OM zich niet altijd in zijn gezagskledij kan
terugtrekken.’
Nóg maar een stap verder springt de
privacywaakhond. ‘Misschien leidt die
popularisering uiteindelijk wel tot lekenrechtspraak
en tot een gekozen offi cier
van justitie. Stel dat we dat krijgen...! Ja, ik
ben lid van D66 en groot voorstander van
meer invloed van kiezers op het reilen en
zeilen van het openbaar bestuur, maar een
gekozen offi cier van justitie en lekenrechtspraak,
daar ben ik dus echt op tegen. Daar
is de rechtsstaat mij net iets te dierbaar
voor. De rechterlijke macht moet onafhankelijk
zijn, en niet gaan opereren op de
golven van de kiezersgunst.’
Tekst: Pieter Vermaas

OPPORTUUN · 11 / 2008 LIJN 2
Niet prettig
Het zal je maar gebeuren: je bent als
docente werkzaam op een school in
Amsterdam en komt in confl ict met een
leerling. Voordat je het in de gaten hebt
vliegen de bedreigingen je om de oren. Het
vereist dan de nodige moed om aangifte te
gaan doen, al was het alleen maar omdat
de schoolleiding vaak niet staat te trappelen
om negatieve publiciteit. Als je die
stap dan toch doet, hoop je op een voor jou
gunstige afl oop. Dat die hoop niet altijd
bewaarheid wordt blijkt uit een arrest van
het hof Amsterdam van 1 februari 2007
(LJN AZ8842, gepubliceerd op 12 september
2008).
De aangifte laat aan duidelijkheid niets te
wensen over. De docente zegt daarin: ‘Toen
ik met Z., B. en E. bij het trapportaal stond
hoorde ik Z. het volgende zeggen: “Je gaat
zien, ik sla al je tanden uit je bek, je gaat
dood!”. Vervolgens zei ik: “Ga je mij bedreigen?
Als je dat doet dan doe ik aangifte bij
de politie.” Ik hoorde hem het volgende
zaeggen: “Dit is geen bedreiging, ik ga
het doen, wacht maar af deze week!”, of
woorden van gelijkende strekking. Dit heeft
hij meerdere malen herhaald. Ik voelde
mij hier niet prettig bij, ze zijn onberekenbaar
en voor de docenten en voor mij is dit
gedrag onacceptabel.’
Als vertegenwoordiger van het Openbaar
Ministerie maak je je bij de bestudering
van een zitting bij de ene zaak meer zorgen
dan bij de andere. De aangifte lezend zou
ik er snel uit zijn: geen bewijsproblemen.
Weliswaar zegt aangeefster niet dat ze
zich bedreigd voelde, maar dat is ook niet
waar het om gaat. Noyon-Langemeijer-
Remmelink erop na lezend, wordt die
gedachte bevestigd: ‘Bedreiging is in deze
voorstelling echter een misdrijf tegen de
persoonlijke vrijheid, niet omdat die vrijheid
werkelijk belemmerd is maar omdat
zij belemmerd kan worden. Meer dan dit is
feitelijk niet nodig, bepaaldelijk niet dat de
bedreiging op de bedreigde een zodanige
indruk heeft gemaakt dat er werkelijk vrees
door is opgewekt en hij zich in zijn vrijheid
belemmerd achtte. Vereist is slechts dat de
bedreiging van dien aard is en onder zodanige
omstandigheden is geschied dat bij de
bedreigde de redelijke vrees kon ontstaan
dat het misdrijf waarmee wordt gedreigd
wordt uitgevoerd’, aldus prof. Machielsen.
Dat laatste, dat bij de bedreigde de “redelijke
vrees” kon ontstaan dat het misdrijf
zou worden uitgevoerd, is ook het vaste criterium
van de Hoge Raad.
Dat het hof van de bedreiging van de docente
vrijsprak geeft wel aanleiding tot fronsen,
als de motivering daarbij in ogenschouw
wordt genomen: ‘Uit de aangifte blijkt niet
dat er zodanige vrees is opgewekt bij de
aangeefster dat van een bedreiging als
bedoeld in art. 285 Sr kan worden gesproken.
Het Hof acht niet doorslaggevend wat
er in het algemeen als bedreigend wordt
ervaren, maar de wijze waarop de aangeefster
zelf de situatie en de bewoordingen
heeft ervaren. Het Hof kent in dit opzicht
vooral betekenis toe aan de opmerking van
aangeefster dat zij zich niet prettig voelde
na het gedrag van de verdachte en dat
gedrag onacceptabel vond. ‘Die opmerking
geeft niet blijk van een ernstige bedreiging
als voor bewezenverklaring van art. 285 Sr
is vereist.’
Het vraagt weinig verbeeldingskracht om te
veronderstellen dat de betrokken docente
zich bij de betrokken uitspraak “niet prettig”
zal hebben gevoeld!
Tekst: Jan-Willem Grimbergen,
Advocaat-generaal ressortsparket
Arnhem
13

14 SYNTHETISCHE DRUGS
NFI-database linkt inbeslaggenomen
amfetamine aan illegale labs
Chemisch
profi len
Via “chemisch profi len” kunnen inbeslaggenomen drugs aan
productielaboratoria worden gelinkt. Dat is het doel van de
Amfetaminedatabase van het NFI. Verder research en development
moet ervoor zorgen dat de resulaten steeds meer kunnen
dienen als opsporingsinformatie en als bewijs.
‘Het in kaart brengen van de productielijnen
van synthetische drugs is een ingewikkelde
klus. Omdat de productie geen
directe slachtoffers kent, zijn er weinig
aangiftes. De opsporingsdiensten moeten
hun gegevens dan ook grotendeels
zelf verzamelen’, stelt Anneke Poortman,
hoofd afdeling Verdovende Middelen
van het Nederlands Forensisch Instituut
(NFI). De opsporing krijgt daarbij steeds
meer hulp in de vorm van databases voor
synthetische drugs. Momenteel dienen
de resultaten van de amfetaminedatabase
in enkele Nederlandse rechtszaken reeds
als bewijs. Tegelijkertijd werkt het NFI aan
een database voor precursoren, stoffen
die gebruikt worden in een vroege fase van
het productieproces. En de plannen op
Europees niveau reiken nog verder.
Een geharmoniseerde database voor
amfetamines is het resultaat van het internationale
initiatief CHAIN (Collaborative
Harmonised Amphetamine INitiative).
Binnen het in Zweden geïnitieerde project
werkt een mix van forensisch experts en
opsporingsdeskundigen uit tien Europese
landen en Europol samen. Eerst ontwikkelde
een initiatiefgroep een geharmoniseerde
methode waarmee de diverse
landen op gelijke wijze profi elen kunnen
maken van gevonden partijen drugs.
Vervolgens realiseerde CHAIN een databank
om de profi elen in onder te brengen.
Poortman: ‘Daardoor kunnen alle deelnemers
nieuwe monsters amfetamine vergelijken
met duizenden eerder ingevoerde
monsters uit tien verschillende landen.
Het uiteindelijke doel van dit internationale
project is het ontwikkelen van opsporingsinformatie.’
Vanuit Nederland werken het KLPD en
het NFI samen binnen het project. De
Nationale Recherche steekt veel energie
in het blootleggen van de bendes die zich
bezighouden met productie en transport.
Noud de Bruin, hoofdinspecteur van poli-
tie en beleidsadviseur op het gebied van
drugsexpertise bij de Nationale Recherche:
‘Achter de handel in amfetaminen en ook
precursoren gaat een harde criminele
wereld schuil; een milieu waar geweldsmisdrijven
en afrekeningen voorkomen.
Bovendien staan deze drugs op lijst 1 van
de Opiumwet.’
Pieken en dalen
Het NFI maakt voor de amfetaminedatabase
een profi el van elke partij groter
dan vijfhonderd gram. Om deze in de
database te kunnen opnemen, moeten de
forensisch experts de drugs eerst profi len.
Poortman legt uit dat dit een onderzoek
is naar de samenstelling van een poeder.
‘Bij de productie van synthetische drugs
als amfetamine en MDMA (XTC) ontstaan
naast de hoofdcomponenten allerlei
verontreinigingen, die tijdens het hele
proces in het eindproduct achterblijven.
Dat vormt een soort chromatogram; een
afbeelding met pieken en dalen die uniek

OPPORTUUN · 11 / 2008
‘Achter de
handel gaat
een wereld
schuil waarin
afrekeningen
voorkomen’
Foto: NFI
zijn voor een bepaald monster.’ Door deze
chromatogrammen met elkaar te vergelijken
kunnen links tussen monsters worden
gevonden. Wanneer sprake is van een
strong link betekent dit dat de geanalyseerde
monsters een zeer overeenkomstig beeld
hebben en vrijwel zeker afkomstig zijn van
dezelfde productie-charge binnen één en
hetzelfde laboratorium. Poortman: ‘Als wij
zo’n link constateren nemen we contact op
met de collega-wetenschapper in het land
waar we de link hebben geconstateerd. Als
de wetenschappers het met elkaar eens zijn
dat er sprake is van een link, meldt het NFI
dat aan de Nationale Recherche.’
Intelligence
Overigens duurde het even voordat de
opsporingswereld de amfetaminedatabase
omarmde. De Bruin: ‘Politiemensen
zijn geneigd traditioneel te rechercheren.
Als er iets nieuws op de markt komt, wil
men eerst zien wat het voor voordeel kan
bieden. Inmiddels is men er overigens
wel van overtuigd dat de database grote
waarde heeft voor de opsporing. Primair als
intelligence-instrument, dus om richting te
geven aan onderzoek. Met de database zijn
er namelijk verbanden te leggen tussen verschillende
inbeslagnames en illegale labs.
Zo kunnen we de activiteiten en handelslijnen
van criminele organisaties in kaart
brengen. Dat biedt een basis om op door te
rechercheren.’
Daarnaast kunnen de uitkomsten van het
amfetamineonderzoek worden toegepast
in het strafproces. Poortman: ‘Momenteel
lopen er enkele strafzaken waarin de amfetaminedatabase
als een deel van het bewijs
dient. Het OM zou natuurlijk het liefst zien
dat we het in alle gevallen als bewijs kunnen
gebruiken, maar zo is de praktijk helaas
niet. Dit omdat het aantal strong links nog
beperkt is. Wel doen we bij het NFI veel aan
research en development om de interpretatie
te verbeteren. Daardoor kunnen we
steeds vaker zaken hard maken.’
Ontmantelen
Poortman is hoofd van de afdeling
Verdovende Middelen. Deze afdeling
van het NFI onderzoekt alle drugs die in
Nederland – buiten Amsterdam – in beslag
worden genomen. Voor een deel is dit
gestandaardiseerd werk: zoals het vaststellen
of gevonden producten onder de Wet
voorkoming misbruik chemicaliën of de
Opiumwet vallen. Poortman: ‘Het gaat dan
vaak om kleinere hoeveelheden in beslag
genomen drugs, zoals cocaïne en heroïne.
Van deze zaken doen we er vier- tot vijfduizend
op jaarbasis.’
Behalve het onderzoeken van in
Nederland in beslaggenomen drugs werkt
de afdeling Verdovende Middelen mee bij
ontmantelingen van gevonden drugslabs.
Poortman: ‘We assisteren bij het onderzoeken
van het drugslab op sporen en rapporteren
daarover. De wensen van het OM zijn
daarbij leidend; we proberen bijvoorbeeld
een schatting te maken van de omvang van
de productiecapaciteit en de gerealiseerde
>
15

16 SYNTHETISCHE DRUGS
‘Mijn droombeeld is dat de
techniek in enkele decennia
zover is ontwikkeld dat we geen
synthetische drugs meer hebben’
> productie. De sporen die we eventueel
vinden, kunnen we mogelijk in verband
brengen met latere grote inbeslagnames.
Dit ondersteunt de politie bij het in kaart
brengen van de georganiseerde criminele
netwerken.’
Uit de markt
Voor de productie van synthetische drugs
zijn precursoren onmisbaar. Poortman:
‘Als de opsporingsdiensten die “voorstoffen”
uit de markt kunnen houden, maken
ze het een aantal partijen erg lastig.’ De
olieachtige vloeistoffen die als grondstof
dienen voor amfetamine (BMK) en XTC
(PMK) kwamen tot voor kort voornamelijk
uit Aziatische landen. Dat blijkt bijvoorbeeld
uit teksten op de verpakking. Een
tijdje terug ontdekte het NFI bij toeval
een handelsstroom vanuit het Oostblok.
Poortman: ‘In diverse profi les van amfetamine
ontdekten we opvallend vaak een
stofje dat we niet eerder waren tegengekomen.
Maar een onbekende stof identifi
ceren is nog niet zo eenvoudig. Bij toeval
kregen we een monster van een lading
BMK die ergens in beslag was genomen.
Daarin zagen we het onbekende stofje
terug. Het lukte ons de stof te identifi ceren
en wat ons vooral opviel was dat we de stof
altijd zagen met een verwijzing richting
Polen of Litouwen. Dat konden we zien
aan kenmerken op bijvoorbeeld jerrycans.
Toen we dit bij de Nationale Recherche
en bij Europol meldden was men daar erg
blij mee. Met deze informatie ontdekten
ze dat een fabriek in Rusland de BMK produceerde
en deze vervolgens naar Europa
vervoerde. Zo droeg forensisch onderzoek
bij aan het vaststellen van de herkomst van
deze BMK.’
Successtory
Deze “successtory” smaakt voor de
Nationale Recherche en Europol naar
meer. Eigenlijk willen de opsporingsdiensten,
analoog aan het amfetamineverhaal,
een Europese database met daarin profi
elen van alle precursoren die in beslag
zijn genomen. Poortman: ‘Dat is echter
lastig te realiseren. Allereerst omdat het
wel een paar jaar duurt voordat je een
geharmoniseerde methode hebt waar alle
landen mee kunnen werken. Daarnaast is
het aantal inbeslagnames van precursoren
niet te vergelijken met die van poeders.
Dat maakt het economisch gezien niet
rendabel om zo’n internationaal geharmoniseerde
methode te ontwikkelen.’
In overleg met Europol besloot het NFI
dat dit instituut de opzet van de database
voor zijn rekening neemt en daarbij ook
de analyses voor andere landen verzorgt.
Europese landen die precursoren aantreffen
kunnen de monsters naar het NFI
sturen en laten analyseren en opnemen
in de database die inmiddels driehonderd
BMK-monsters bevat. Hoewel de database
nog in ontwikkeling is, werkt het NFI al aan
verbetering. Met de toepassing van een
nieuwe techniek, isotoopratiomassaspectrometrie,
krijgen de onderzoekers kenmerken
boven water die de producten verder
karakteriseren. Door deze techniek te
combineren met het reguliere organische
profi len is het nog beter mogelijk partijen
met elkaar in verband te brengen.
Blauwdruk
Het amfetamineverhaal lijkt de blauwdruk
te zijn voor het toekomstige chemisch
profi len van alle synthetische drugs.
Hoofdinspecteur De Bruin: ‘In de EU
Drugsstrategie 2005-2012 wordt de landen
opgedragen om een langetermijnoplossing
te vinden voor het chemisch profi len
van synthetische drugs en dit verder te
ontwikkelen in nauwe samenwerking met
forensische experts en opsporingsdiensten.
Het is de bedoeling om binnen tien
jaar te komen tot een centrale database
voor zowel heroïne, cocaïne, synthetische
drugs als precursoren. Alle Europese lidstaten
maken dan voor al deze stoffen via
dezelfde methode een chemisch profi el
en voeren dit in bij de centrale database.’
De drug die daarbij als eerste op het verlanglijstje
van de EU staat is XTC. Het
NFI beschikt al over een Nederlandse
XTC-database met gegevens van de onderzochte
zaken en alle partijen groter dan
vijfhonderd tabletten. De Bruin: ‘Mijn
droombeeld is dat de techniek in enkele
decennia zover is ontwikkeld dat we geen
synthetische drugs meer hebben. Wellicht
is dat te hoog gegrepen. Met dergelijke
databases realiseren we wel dat we de
productie van synthetische drugs zoveel
mogelijk voorkomen en snel en grondig
kunnen ingrijpen als er toch is geproduceerd.’
Tekst: Miranda van Ark

OPPORTUUN · 11 / 2008
Deze maand: GPS Help
Handig met GPS
Zoals de meeste computersystemen bevat ook GPS Helpinformatie
voor de gebruiker. Daarin worden de schermen
en de werking van GPS toegelicht. Sinds kort is een volledig
nieuwe versie van de Help-informatie in gebruik.
Help-schermen weer actueel
De Help-informatie van GPS was al
geruime tijd niet meer bijgewerkt. Bij een
systeem in ontwikkeling, zoals GPS, leidt
dat al snel tot verouderde schermbeschrijvingen.
Daarmee verloor de informatie
zijn nut. Want wat heb je aan uitleg over
een scherm dat in die vorm niet meer
bestaat?
Er is het afgelopen half jaar hard gewerkt
aan het opnieuw opstellen van de Helpteksten.
Uitgangspunt was het creëren
van een gebruiksvriendelijke module met
eenvoudig te raadplegen teksten die alle
rubrieken, velden en knoppen in de GPS-
schermen nauwkeurig beschrijven.
Hoe is GPS Help te raadplegen?
Klik in een willekeurig GPS-scherm op
het vraagteken bovenin de menubalk en
GPS Help toont de Help-informatie die bij
dat specifi eke scherm hoort. In de fi guur
hieronder is dat bijvoorbeeld de schermbeschrijving
van het scherm Aanmaken
checklist afgekeurd procesdossier.
Welke informatie vind ik in de
schermbeschrijvingen?
Elke schermbeschrijving is op eenzelfde
manier opgebouwd en begint met een
inhoudsopgave. Daarvandaan kan de
gebruiker doorklikken naar het gewenste
onderdeel van de schermbeschrijving.
Dit is vooral handig bij de grotere GPSschermen.
Het tweede vaste onderdeel van de
beschrijving is een inleiding, die het doel
van het GPS-scherm omschrijft. De daaropvolgende
paragraaf geeft aan hoe het
scherm te benaderen is in GPS. Daarna
volgt een uitgebreide, concrete beschrijving
van het GPS-scherm, met aparte paragrafen
voor de verschillende rubrieken en
tabbladen. Bovendien is altijd een alfabetische
lijst van alle GPS-schermen te zien.
Vragen over GPS? Stel ze via:
OMtranet > GPS > Vragen aan GPS.
17

18 NEGEN VRAGEN AAN
Parketsecretaris
in de woestijn
Anke Kruijsdijk reisde, fotografeerde, en haar foto’s
sieren nu het nieuwe OM-gebouw in Lelystad
Dravende kamelenpoten waar je de korrels zand vanaf ziet glijden,
een olifantenkudde die beschermend om twee jongen heen
staat en de indringende blik van een prachtig kinderkoppie.
Zomaar drie foto’s aan de muren van het nieuwe OM-gebouw in
Lelystad. Op uitdrukkelijk verzoek van de medewerkers van het
parket geen “gewone” kunst aan de muren, maar foto’s van collega
Anke Kruijsdijk. Negen vragen aan de parketsecretaris.
Een hele eer dat jij mocht zorgen
voor de aankleding van het nieuwe
gebouw?
‘Ja, een hele eer, maar ook een hele verantwoordelijkheid
om foto’s uit mijn eigen
verzameling te kiezen die beeldbepalend
zouden zijn voor de werkomgeving van
mijn collega’s. Heel anders dan hoe het
ooit is begonnen. Toen in ons vorige
gebouw de rechtbank ging verhuizen en de
kunst van de kunstuitleen meenam, werd
het erg kaal aan de muren. In een praatje
daarover op de trap bood ik aan wel voor
wat foto’s te zorgen. De collega’s zijn daar
kennelijk zo aan gewend geraakt dat ik
voor het nieuwe gebouw echt het verzoek
kreeg om foto’s uit mijn archief te zoeken.
Daardoor was het minder vrijblijvend.
We zitten in een prachtig nieuw gebouw,
daar moesten de foto’s bij passen. Maar
ook de manier waarop ze zouden worden
afgedrukt. Dat is bij een vaklaboratorium
gebeurd. Heel professioneel allemaal.’
Hoeveel reizen zitten er in de 21
foto’s die er nu hangen?
‘Zeven reizen die ik de afgelopen zeven
jaar heb gemaakt. Deze foto’s zijn gemaakt
in Birma, China en Tibet, Zuid-Amerika,
Marokko, zuidelijk Afrika, daar zijn we
twee keer geweest, en Libië.’
Zit het fotograferen in de genen?
‘Mijn zus en ik kregen al jong een fototoestel
in handen, zo’n boxje waar je van
boven in moest kijken om een foto te
maken. Mijn vader fotografeerde ook wel,
maar niet zoveel als wij nu doen. Toevallig
zijn wij er allebei mee verder gegaan en
hebben we ook cursussen gevolgd op de
Vakschool voor Fotografi e in Amsterdam.
Op mijn 17de kocht ik van mijn eigen
gespaarde centen van vakantiebaantjes
mijn eerste spiegelrefl excamera.
Het reizen is ons wel met de paplepel ingegoten.
In 1965, toen ik 11 was, gingen wij
voor het eerst met mijn ouders naar Italië.
Er waren toen nog geen tunnels aangelegd,
dus we moesten over diverse bergpassen.
Dat waren mijn eerste reisfoto’s, die heb ik
nu nog. Daarna zijn er met het gezin vele
reizen gevolgd. Met mijn zus ben ik vanaf
mijn 40ste verre reizen gaan maken.’
Waarom dan toch parketsecretaris?
‘Na de middelbare school ben ik rechten
gaan studeren. Die studie heb ik
door omstandigheden niet afgemaakt.
Ongeveer tien jaar later, in 1984, werden
er heel veel parketsecretarissen gevraagd.
Daarvoor ben ik in oktober 1985 aangenomen
en met de S-opleiding begonnen.
Vanaf het begin voelde dat goed.’
Nooit het roer om willen gooien?
‘Natuurlijk heb ik daar wel eens over
nagedacht. Maar dan zou ik reisfotograaf
willen worden. En daar is niet zoveel vraag
naar. En dan moet je zo goed zijn in je vak,
dat je kunt publiceren. En daar ben ik dan
toch niet goed genoeg voor. Om toch in je
onderhoud te voorzien, moet je dan ook
bruiloften en partijen fotograferen. Dat
vind ik echt niet leuk om te doen. En om
eerlijk te zijn, heb ik ook het lef niet.
Bovendien heb ik een leuk vak. Ik vind het
nog steeds een uitdaging om een zaak op
zitting te krijgen en dat alles klopt. Dat de
offi cier op die zitting kan gaan staan en
een goed product heeft.
En omdat ik een goede baan heb, kan
ik mij die mooie reizen veroorloven en
prachtige foto’s maken. Zo is de cirkel weer
rond.’
Welke reis staat je nog het meeste
bij?
‘De reis naar Libië. Dat was een zogenoemde
eclipsreis. Wij konden daar de zonsverduistering
zien en hadden deze reis al
anderhalf jaar van tevoren geboekt. Tussen
de vorige reis naar China en Tibet en deze
reis zat maar vier maanden. Van die vorige
reis was ik ziek teruggekomen met een
trombose en een longembolie en was

OPPORTUUN · 11 / 2008
‘In Libië was het afzien,
maar ik werd er ook
zeker van: als ik dit kan,
kan ik alles weer aan’
nog niet helemaal hersteld. We zijn toch
gegaan. Onderdeel van de reis was acht
dagen door de woestijn trekken zonder
luxe. Ik werd zo rustig van de woestijn dat
ik mij snel veel beter voelde. Het was best
afzien, daar werd ik ook heel zeker van: als
ik dit kan, kan ik alles weer aan.’
Hoort daar ook je meest bijzondere,
meest aan het hart liggende foto bij?
‘De foto’s uit Libië zijn mij om die reden
ook heel dierbaar. Op de foto bij dit
interview poseer ik voor een foto van de
Libische woestijn waar een paar meren
zijn. Bij een van die meren is deze foto
gemaakt. Ik kan er naar blijven kijken.’
Waar wil je nog naar toe?
‘Wij hebben een heleboel nog niet gezien.
We willen graag nog naar Patagonië, dat is
Foto: Fotostudio Wierd
het zuiden van Argentinië en Chili. Daar
zijn geweldige landschappen, alles wat je
maar kan verzinnen. Een heel fotogeniek
gebied. En misschien gaan we volgend jaar
naar Iran. Om in steeds andere jaargetijden
te reizen, plannen we onze reizen niet meer
elk jaar maar om de negen maanden. Mijn
zus en ik worden een dagje ouder (55+) en
de reizen kunnen lichamelijk behoorlijk
zwaar zijn: met lokaal openbaar vervoer,
soms weinig voorzieningen om te slapen
enzovoorts. We gaan er mee door zolang
we het vol houden. En daarna gaan we wat
dichterbij op vakantie. Ook in Europa is
genoeg bijzonders te fotograferen.’
Veranderen reizen je?
‘Mijn blik en beeld op de wereld zijn veranderd.
In elk land blijken de mensen en de
gewoonten en de sfeer toch weer anders
dan je vooraf had gedacht. Voordat wij bijvoorbeeld
naar Syrië gingen, keken vrienden
en collega’s ons wat vragend aan wat
we daar nou moesten als vrouw. Ik moet
je zeggen dat we zelden zo vriendelijk en
voorkomend benaderd zijn als daar.
Of bijvoorbeeld de enorme armoede in
Mali, één van de armste landen van de
wereld. Het is daar geen kwestie van met
weinig rondkomen, het is echt “a struggle
for life”. We reisden drie dagen met
een bootje op weg naar Timboektoe. Bij
elk dorpje aan de rivier werden we verwelkomd
als een bezienswaardigheid
met aan elke hand tien kinderen met hele
blije gezichten. Zij kunnen in die voor ons
ongeloofl ijke armoede heel gelukkig zijn.
Daar leer je van.’
Tekst: Brigit Haan
19

20 INTERNATIONAAL
Nieuwe technologie centraal op mondiale aanklagersconferentie
Netwerken in Singapore
Nieuwe technologieën in misdaad en vervolging. Dat thema stond
centraal tijdens een onlangs gehouden mondiale aanklagersconferentie.
Er mocht ook genetwerkt worden.
‘My friend, I give special price for you.’ Ik
sta in een piepklein winkeltje op de eerste
verdieping van Far East Plaza in Singapore.
Buiten is het een broeierige 31 graden
Celsius en miezert het. De airconditioning
in het winkelcentrum - een van de talloze
in deze stad - staat op de hoogste stand.
Het is er zelfs een beetje koud.
‘How many suits you need? Three? Four?
Shirts too?’ De winkelier is een tailor en
verkoopt maatpakken. Op deze verdieping
van het winkelcentrum alleen al zijn er
meer dan tien te vinden. Allemaal zijn ze de
beste. Allemaal zijn ze de goedkoopste. En
allemaal hebben ze de Clintons of vergelijkbare
grootheden in het pak gehesen.
Ik ben in Singapore op uitnodiging van
het Parket-Generaal, samen met Gretha
Brouwer (forensisch offi cier in Zwolle/
Lelystad) en Jos van Leijen (fraudeoffi cier
in Amsterdam), om de 13e conferentie bij
te wonen van de International Association
of Prosecutors (IAP). We zijn niet de enige
Nederlanders. Harm Brouwer en Gert
Haverkate (directeur WBOM) zijn er in
verband met een presentatie die Harm zal
geven over GPS. Benn van Alphen (PaG) is
er om de kunst van het organiseren af te kijken
- in 2010 komt de IAP naar Nederland.
Arend Vast is er namens Eurojust. Gerard
de Haas (advocaat-generaal bij het
gerechtshof Arnhem) is er namens de
NVvR. Peter Tak (hoogleraar KUN) is er op
eigen gelegenheid, net als Dick Piar (PG
op Curacao), Nico Jörg (AG Hoge Raad)
en Marie-José Weijerman (docent aan de
Haagse Hogeschool). En dan is er nog Henk
Marquart Scholtz (advocaat-generaal bij
het gerechtshof Leeuwarden), die sinds
de oprichting van de IAP haar Secretary-
General is.
Het thema van de conferentie is “New technologies
in crime and prosecution: challenges
and opportunities”. In totaal nemen
zo’n 500 prosecutors van over de hele
wereld deel aan de conferentie. De organisatie
van de Singaporezen is onberispelijk.
De refreshment breaks gaan gepaard met
een uitgebreid aanbod aan versnaperingen
en de lunches zijn overdadig, evenals de
buffetten ‘s avonds. Overal in het Raffl es
City Conference Center lachen conferentiemedewerkers
je van afstand vriendelijk
tegemoet en haasten zich om je de weg te
wijzen, nog voor je wist dat je die kwijt was.
De beveiliging is onopvallend, maar ongetwijfeld
in ruime mate aanwezig, mocht het
nodig zijn. De IAP is per slot van rekening
een high profi le gezelschap. De sfeer is
ontspannen. Wie en wat we verder allemaal
ook zijn of doen, in de eerste plaats zijn we
collega’s.
De inleidingen en workshops van de conferentie
staan voor het overgrote deel in het
teken van ICT. Op welke wijze beinvloedt
“nieuwe technologie” het (mondiale) criminaliteitsbeeld?
En welke mogelijkheden
bieden nieuwe technologische ontwikkelingen
voor de opsporing en vervolging? De
doelen van de conferentie zijn drieledig: (1)
het identifi ceren van nieuwe uitdagingen
voor vervolgende instanties om criminaliteit
die is gericht tegen, of wordt gepleegd
met gebruikmaking van technologie aan te
kunnen pakken; (2) het identifi ceren van
de mogelijkheden om nieuwe technologie
te gebruiken bij opsporing en vervolging en
(3) het komen tot drie praktische stappen
die in het verband van het IAP genomen
kunnen worden om de onder (1) en (2)
genoemde doelen te bereiken. En in dat
kader mag er genetwerkt worden. Veel
genetwerkt, want op dag twee ben ik al
door mijn visitekaartjes heen. Gelukkig kan
er ook genetwerkt worden in de kroeg, na
afl oop van het dagprogramma. Maar in de
eerste plaats is het daar erg gezellig, met
Claude en Steve uit Canada, met Eileen uit
Ierland en later met Chris Painter uit de VS. >
International Association of Prosecutors
De “International Association of
Prosecutors” (IAP) is de enige wereldwijde
non-gouvermentele en niet-politieke
organisatie van leden van het Openbaar
Ministerie.
De belangrijkste impuls die dertien jaar
geleden leidde tot de oprichting van de
IAP was de vlucht die zware grensoverschrijdende
criminaliteit nam; het ging
daarbij toendertijd met name om de drugscriminaliteit,
mensenhandel en fraude.
De noodzaak werd gevoeld om tot een
betere samenwerking te komen tussen
offi cieren van justitie en daarbij de snelheid
en effectiviteit te verbeteren vooral
op het gebied van de van de wederzijdse
rechtshulp in strafzaken, het achterhalen
van vermogensbestanddelen en andere
vormen van internationale samenwerking
op het gebied van de strafvervolging. De
doelstellingen van de IAP zijn onder meer
het bevorderen van de rechtvaardige, effectieve
en effi ciënte vervolging van strafbare
feiten, het eerbiedigen en verdedigen van
de mensenrechten zoals neergelegd in de
Universele Verklaring van de Rechten van
de Mens van de Algemene Vergadering van
de Verenigde Naties van 10 december 1948
en het bevorderen van het hanteren van een

OPPORTUUN · 11 / 2008
Foto’s: Benn van Alphen
hoge standaard bij strafvervolging en strafrechtspleging.
Ook het bijstaan van offi cieren in de
strijd tegen de georganiseerde en zware
criminaliteit en het bevorderen van de
internationale samenwerking bij bewijsvergaring,
opsporing, inbeslagneming,
verbeurdverklaring van de opbrengsten van
zware criminaliteit en bij de opsporing van
voortvluchtige criminelen behoren tot de
doelstellingen van de IAP.
De IAP werd in juni 1995 opgericht in de
vestiging van de Verenigde Naties te Wenen
en werd in september 1996 tijdens haar
eerste “General Meeting” in Boedapest
geïnaugureerd.
In 2001 verleende de Verenigde Naties de
IAP de “Special Consultative Status”, en
sindsdien is de samenwerking op vele terreinen
met de VN geïntensiveerd. Ook met
de Raad van Europa en andere intergouvermentele
en non-gouvermentele organisaties
wordt nauw samengewerkt. Op dit
moment kent de IAP leden uit honderdveertig
landen.
21

22 INTERNATIONAAL
>
Als tegenprestatie voor de uitnodiging van
het College zal Gretha een workshop verzorgen
over de forensisch offi cier - aan de
ademloze reacties af te meten een unicum
in de wereld - en zal ikzelf als rapporteur
fungeren tijdens een workshop over jurisdictiekwesties
bij de aanpak van grensoverschrijdende
cybercrime. De voorzitter
(chairman) bij die laatste workshop is de
Portugees Jose Luis Lopes da Mota, president
van Eurojust. Nauwelijks te verstaan
in het Engels, maar een buitengewoon
innemende man. Op de voorlaatste avond
kom ik hem tegen midden in Chinatown,
op Food Street. ‘Hello Loodwaik!.’ ‘Hello
Jose Luis!.’ ‘Have you eaten already? You
must eat here!’ Het tekent de amicale sfeer
die is ontstaan tijdens de conferentie.
De avondprogramma’s zijn erg indrukwekkend.
De welkomstreceptie is in de prachtige
billjardzaal van het beroemde Raffl es
Hotel. De avond erna worden we vervoerd
naar Sentosa Island, waar we aan het
opgespoten strand worden vermaakt met
heerlijk eten, vuurwerk en een wat merk-
IAP-lid worden?
Het lidmaatschap van de IAP biedt
talrijke voordelen waaronder deelname
aan regionale en jaarlijkse
IAP-conferenties en toegang tot het
voor leden exclusieve deel van het
discussieforum (IAP-website) en het
IAP-archief.
Door het lidmaatschap van de IAP ondersteun
je een wereldwijde gemeenschap
van offi cieren van justitie. Je maakt daarmee
deel uit van de eerste professionele
vereniging van offi cieren, die bekend staat
om haar toewijding aan het bevorderen
van hoge standaarden en beginselen bij de
strafrechtspleging. Je maakt deel uit van
een wereldwijd netwerk van offi cieren van
waardige band van Singapore cowboys, die
covers zingen van onder andere Johnny
Cash en Tammy Wynette. Op vrijdag volgt
een buffet in de Esplanade, het culturele
centrum van de stad. De afscheidsreceptie
is in de Equinox, een bar op de 69e
verdieping van het Swisshôtel, met een
adembemend uitzicht over de stad. Op de
enige vrije avond in het programma zijn
alle Nederlandse deelnemers aan de conferentie
uitgenodigd voor een overheerlijk
diner in de residentie van de Nederlandse
ambassadeur. En dat is beslist geen straf.
In de afsluitende plenaire sessie blijkt dat
het een buitengewoon vruchtbare conferentie
is geweest. De awareness voor het
onderwerp is zeker gegroeid. Nut en noodzaak
van het gebruik van nieuwe technologie
bij opsporing en vervolging worden
breed onderschreven. Ten slotte wordt
een drietal praktische doelen gesteld. Als
eerste zal het IAP faciliteiten bieden waarmee
contacten, kennis en best practices
eenvoudig kunnen worden uitgewisseld.
Daarbij zal ook aandacht zijn voor (grensoverschrijdende)
educatie van de beroepsgroep.
In dat verband is tijdens de conferentie
het Global Prosecutors E-crime
Network (GPEN) als platform gelanceerd.
Het tweede doel is dat de IAP de Europese
Conventie over Cybercrime buiten Europa
nadrukkelijk onder de aandacht zal brengen,
opdat meer landen zich daarbij zullen
aansluiten. Ten slotte zal het IAP zich
justitie, met toegang tot actuele informatie
over ontwikkelingen op het gebied van het
straf- en strafprocesrecht. De IAP geeft
toegang tot onderzoeken op vervolgingsgebied
en biedt ontwikkelingsmogelijkheden
binnen het mondiale netwerk van offi cieren
van justitie.
Word lid van de IAP. Het lidmaatschap kost
slechts dertig euro en je ontvangt dan de
kwartaalnieuwsbrief waarin de activiteiten
van de IAP aangekondigd worden en interessante
artikelen op je vakgebied zijn
opgenomen. De volgende jaarlijkse conferentie
vindt plaats in Kiev, Oekraïne, van
6-10 september 2009 en in 2010 zal de vijftiende
jaarlijkse conferentie in Den Haag
inspannen om vervolgingsinstanties en de
industrie nader bij elkaar te brengen, om
toekomstige problemen en uitdagingen in
een vroeg stadium te signaleren.
En zo werd wat op het eerste gezicht een
snoepreisje leek een buitengewoon waardevolle
ervaring, zeker ook vanwege de
opgedane contacten, de gesloten vriendschappen
en de vrijheid om me ook als
relatief groentje in een internationaal
gezelschap niet in te hoeven houden
wanneer ik vond een zinvolle bijdrage te
kunnen leveren aan de discussie. Volgend
jaar, wanneer de conferentie in Kiev wordt
gehouden, zal een terugkoppeling plaatsvinden
van de doelen die zijn gesteld in
Singapore. Ik kijk er nu al naar uit.
De tailor hamert driftig op zijn rekenmachine
en laat mij ten slotte een bedrag
zien. ‘For this I make you two jackets, four
broek and four shirts. You have friends,
right? You send them here?’ Jos en ik laten
ons overhalen. Het resultaat blijkt overigens
lang niet slecht te zijn. Een beetje
traditioneel gesneden, vrij Brits, maar lang
niet slecht.
Tekst: Lodewijk van Zwieten
Tekstkaders: Julia Horzinek
worden gehouden. Van 11 tot 13 maart
2009 zal in het Haagse stadhuis de
negende European Regional Conference
worden gehouden. De conferenties bieden
een perfect forum voor offi cieren uit de
hele wereld: om te netwerken én om
te bouwen op en te leren van elkaars
ervaringen.
Je kunt je aanmelden via de website van
het IAP: www.iap.nl.com

OPPORTUUN · 11 / 2008 NATIONALE OMBUDSMAN
‘Weekend arrangement’
Zoals een bepaald TV-programma een
succesvol format kan hebben dat tussen
TV-stations verhandeld wordt, blijkt het
in Amersfoort samen met het Utrechtse
Openbaar Ministerie en de politie ontwikkelde
format van het weekendarrangement
aantrekkingskracht op andere steden
te hebben. Verschillende gemeenten
zoals Vlaardingen, Schiedam en Maassluis,
Tilburg en recent Utrecht hebben in navolging
van Amersfoort in samenwerking met
politie en het OM een aanpak van weekendgeweld
gekozen onder de naam weekendarrangement.
Doel van deze aanpak
is om de gevolgen voor iemand die in het
weekend gewelddadig is zo direct mogelijk
voelbaar te maken. Bij deze gewelddelicten
gaat het niet alleen om uitgaansgeweld
in de horeca, maar ook om geweld in het
verkeer, bij voetbal en andere evenementen.
En ook huiselijk geweld valt eronder.
De leuzen zijn onder andere: “Weekendje
weg? Gratis maandag!”
Volgens de toelichting van Vlaardingen
wordt maximaal gebruik gemaakt van wettelijke
mogelijkheden om verdachten in
voorlopige hechtenis te houden. Daarmee
wordt volgens Vlaardingen enerzijds
een lik-op-stukaanpak mogelijk zodat
de verdachte op maandag met een concrete
beslissing de deur verlaat. De politie
gebruikt het weekend om het onderzoek
naar het geweldsincident indien mogelijk
af te ronden en verdachten heen te zenden
met een dagvaarding of transactie.
Daarnaast ondervindt de betrokkene
direct de consequenties, doordat hij of zij
tot maandag in de cel zit en die ochtend
niet op de opleiding of op het werk kan
verschijnen. Nieuw is volgens Vlaardingen
de ambitie om verdachten van relatief
lichtere geweldsfeiten tot maandag vast te
houden, om de impact voor geweldplegers
te vergroten en bovendien een preventief
effect te creëren. Op de vraag van de
Volkskrant (13 september jl.) ‘Maar wat
als bij een geweldszaak het onderzoek al
op zaterdag is afgerond?’, antwoordde de
woordvoerster van de Tilburgse politie:
‘Het onderzoek wordt gespreid over het
weekeinde afgerond.’
Het weekendarrangement gaat gepaard
met een publiciteitscampagne die op
ludieke wijze het afschrikwekkende van
deze aanpak uitvergroot. De ervaringen in
Amersfoort hebben geleerd dat deze campagnes
preventief werken. Dat valt op zich
toe te juichen. Waar ik mij als Nationale
ombudsman zorgen over maak is dat veel
nadruk ligt op het onderzoeksbelang dat
zou rechtvaardigen dat een verdachte
tot en met de maandag vast gezet kan
worden. Uit de Tilburgse toelichting in de
Volkskrant lijkt een zekere gretigheid om
de in de media voorgestelde doorloop tot
en met de maandag ook daadwerkelijk te
halen. Iedereen weet dat dergelijke uitgangspunten
tot routines leidt waarbij de
toetsing van ieder individueel geval op de
achtergrond komt te staan.
Als we kijken naar het gewicht van vrijheidsberoving
van vrijdagavond tot en met
de maandag, drie dagen, dan vormt dat in
vergelijking tot door de rechter opgelegde
straffen al een aanzienlijke straf, zonder
dat de rechter eraan te pas is gekomen.
Rechters hebben in het kader van snelrecht
aangegeven dat ondanks de politieke
wens om in drie dragen recht te spreken
een eerlijke berechting op een termijn van
drie dagen niet haalbaar is. Daarom is de
termijn voor snelrecht recent vastgesteld
op veertien dagen.
Het weekendarrangement mag echter
via het oprekken van de onderzoekstijd
bij geweldsdelicten er niet toe leiden dat
de in verband met een eerlijk proces niet
haalbare snelrechtspraak op een termijn
van drie dagen vervangen wordt door een
weekendje zitten van drie dagen zonder
dat de rechter er aan te pas komt.
Het is om die reden dat ik bij het College
van Procureurs Generaal medio oktober
aandacht heb gevraagd voor mijn zorg
over het op oneigenlijke wijze oprekken
van het onderzoek in het kader van het
weekendarrangement. Lik-op-stuk is
prima, maar wel binnen de grenzen van
de wet.
Alex Brenninkmeijer
Nationale ombudsman
Reageren? Alex.Brenninkmeijer@nationaleombudsman.nl
23

OPPORTUUN · 11 / 2008
‘ It’s a SIN’
Spoorzoeken binnen het NFI?
Hoeft niet meer. Met een
Sporen Identifi catie Nummer
(SIN) is elk stuk van overtuiging
(svo) door het hele pand
en de opsporingsketen te volgen.
Dit track & trace systeem vloeit voort uit
het Versterkingsprogramma Opsporing
en Vervolging en is onderdeel van het
Landelijk Sporen Volgsysteem dat vanaf
1 januari 2009 landelijk in gebruik wordt
genomen. Binnen de forensische wereld
is het NFI het eerste laboratorium dat een
dergelijk systeem heeft.
Zitting
Met het track en trace systeem is op elk
moment te achterhalen waar een stuk
van overtuiging zich bevindt. ‘Dat is een
belangrijke stap’, zei minister van justitie
Ernst Hirsch Ballin, die het systeem op 7
oktober offi cieel in gebruik nam. ‘Tracking
en tracing is van het grootste belang,
omdat men er ter zitting moet weten dat
men kan bouwen op de stukken van overtuiging.’
Enige feiten en cijfers op een rij:
- Op jaarbasis komen 70.000 tot 80.000
stukken van overtuiging het NFI binnen;
- Het Sporen Identifi catie Nummer (SIN)
bestaat uit 4 letters, 4 cijfers en de code
NL;
- Er zijn 52 registratiepoorten in het NFIpand;
- Maandelijks voert de Front Offi ce meer
dan 10.000 nieuwe SINs in;
- Dat er meer SINs het NFI verlaten dan er
binnenkomen, komt door het opsplitsen
van svo’s tijdens onderzoek: elk sub-svo
krijgt binnen het NFI een eigen SIN;
- Elk svo houdt dit unieke nummer door de
hele keten heen;
- Alleen nieuwe svo’s worden van een SIN
voorzien;
- Het OM is eigenaar/beheerder van alle
svo’s. >
25

26 STUKKEN VAN OVERTUIGING
Etiket met SIN,
barcode en
computerchip.
Ontvangst
Svo’s komen binnen
bij de front office.
It’s a SIN
Plaats delict
De politie voorziet elk svo
voor het Landelijk Sporen
Volgsysteem van een
Sporen Identificatie
Nummer (SIN).
Registratie
De front office verwerkt de
svo’s en aanvragen. Een
volautomatische fotostraat
legt vast hoe elk svo
bij binnenkomst eruit ziet.
Overdracht
De juiste afdelingen
halen de svo’s op.
Tijdens transport
door het gebouw
houden registratie -
poorten bij waar de
svo’s zich bevinden
en vindt registratie
plaats in Promis.

OPPORTUUN · 11 / 2008
Spoorzoeken? Dat hoeft anno 2009 niet meer. Met een Sporen Identificatie Nummer
is elk stuk van overtuiging door het hele pand en de opsporingsketen te volgen.
Retour
De afdelingen dragen de svo’s
over aan de front office voor retourzending
aan de politie regio’s.
Verzending
De front office verpakt
de svo’s in kisten. Een
automatische röntgen -
scanner controleert of
de juiste sporen in de
juiste kist zitten.
Opslag bij afdelingen
Met een handscanner is het mogelijk te
inventariseren hoeveel en welke
computerchips – en dus svo’s – er op
een afdeling in bewaring zijn.
Controle
Bij de voordeur en
een aantal docks
staat een alarminstallatie.
Als een
svo ongeautoriseerd
passeert, loeit de
sirene.
27

28 EVENEMENTENKALENDER
Evenementenkalender
Do13/17/19 november
Regionale bijeenkomsten over
de bestuurlijke strafbeschikking
en boete: “Op weg naar
een effectieve handhaving”.
Georganiseerd namens MvJ en
BZK door het Servicecentrum
Handhaving voor partners in
diverse regio’s: 13 november
regio Rotterdam, 17 november
regio Nijmegen en 19 november
regio Leeuwarden. Info en aanmelding:www.servicecentrumhandhaving.nl
Ma 17 november
Mr. Marc C.W.M. van Nimwegen
begint zijn eerste werkdag als
procureur-generaal bij het
Parket-Generaal
Vr 21 november
OM-congres. Thema: ‘In
dienst van de samenleving.
Burgerparticipatie: burgers
betrokken bij het strafrecht’.
PG Harm Brouwer verricht
de opening van het eerste
OM-congres. Bedoeling is dat
dit een jaarlijks terugkerend
podium wordt om nieuwe
inzichten op strafrechtelijk
gebied te presenteren en juridische
dilemma’s aan te kaarten.
Key note speakers zijn de hoogleraren
Ybo Buruma en Hans
Boutelier. Meer info: afdeling
Communicatie 070-3399600.
Do 27 november
RAIO Congres. Thema: ‘De glazen
toga. Van anonieme ambtsdrager
naar zichtbare persoonlijkheid’.
Hotel Zuiderduin,
Egmond aan Zee.
PG Rieke Samsom houdt een
lezing onder de titel “Magistraat
en media”.
Do 27 november
Hoofdoffi cier van justitie
mr. Leo A.J.M. de Wit neemt
afscheid van het Amsterdamse
parket. Een afscheidszitting
voor genodigden met aansluitend
een receptie zal plaatsvinden
in de Beurs van Berlage te
Amsterdam.
Do 4 december
Stichting Aanpak Financieel-
Economische Criminaliteit
in Nederland (SafeCiN)
organiseert de fraudeconferentie
“Teamwork”. Thema’s
van het con gres zijn nieuwe
vormen van publiek-private
samenwerking, hulp aan
slachtoffers, identiteitsfraude,
acquisitiefraude, fraude op
de werkvloer, ken uw relatie.
PG Han Moraal zal tijdens zijn
lezing ingaan op de rol van het
OM in het Nationale Platform
Criminaliteitsbeheersing en de
intensiveringsprogramma’s.
Plaats: Apeldoorn.
Zie www.fraudemeldpunt.nl
Samenstelling: Thea van der
Geest
Evenementen? Meld ze bij
t.v.d.geest@om.nl
OMgeslagen
‘Wat mij zorgen baart, is dat veel ervaring
binnen de recherche de komende
jaren zal verdwijnen. Gezien de huidige
leeftijdsopbouw stroomt veertig procent
van de leidinggevenden binnenkort weg.’
Ed Reinshagen, TGO-chef politie Twente
Blauw, 27 september 2008
‘Het is maar hennep, zei iedereen’
Commissaris Max Daniel verkaart waarom
de politie niet eerder ingreep tegen
hennepcriminelen.
NRC Handelsblad, Zaterdag &Cetera,
18 oktober 2008
‘Zet een kilo hennep op Marktplaats. Ik
denk niet dat je de volgende ochtend nog
rustig kunt ontbijten. Bij bijna alle grote
moord- wapen- en drugszaken is ook
hennep in het spel.’
Opnieuw Max Daniel.
NRC Handelsblad
‘We beginnen steeds meer zicht te
krijgen op de Nederlandse topcriminelen’
Tom Driessen, hoofd Dienst Nationale
Recherche, KLPD
Blauw, 25 oktober 2008

OPPORTUUN · 11 / 2008 UT RECHT
Net echt
‘Je hoort ze van
een afstand
al aankomen:
opgewonden
geschreeuw en
fi etsgekletter’
Met grote ogen kijken ze om zich heen in
het vreemde, grote Gerechtsgebouw. De
groep acht’ers - Cito-toets achter de rug en
de musical nog in het verschiet - wil in die
periode nog wel eens een excursie maken.
Voor de meester of juf is een excursie naar
het gerechtsgebouw dan een welkome
manier om een dagdeel te vullen. Je hoort
ze van een afstand al aankomen: opgewonden
geschreeuw en fi etsgekletter,
afgewisseld met vermanende woorden van
de begeleiders.
Gelukkig blijken vreemde ogen steeds
weer te dwingen. Eenmaal in de rechtzaal
kunnen ze een uitleg van een kwartier
rustig doorstaan. En dan kunnen de rollen
verdeeld en de toga’s aan: we gaan een
heuse strafzaak naspelen. De rechters
nemen gewichtig plaats en grijpen de
hamer. De bode staat streng te kijken aan
de deur, de getuigen zitten te popelen op
het randje van hun stoel, de offi cier van
justitie prevelt zijn voordracht, de advocaten
overleggen met hun “cliënten”, net
echt. Ik leg uit hoe het straks gaat met de
belofte en de eed en werp de vraag in de
groep of de verdachten ook de waarheid
moeten spreken. Altijd klinkt het dan overtuigd
en volmondig: ja. Dat dat niet hoeft,
is een grote verrassing. En er is altijd wel
een slimmerik die uit het feit dat je niet
hoeft mee te werken aan je eigen veroordeling
concludeert dat je er naar hartenlust
op los mag liegen. En dat kunnen ze.
Nee, ik was daar toen niet. Vraag maar
na, ik was toen bij haar. Nee, ik heb niets
aangestoken. En ook niet geslagen.
Kruidsporen, kan niet. Blauwe plekken,
ergens anders van. Nee, ik had geen groene
sweater aan. Een man met een hond mij
gezien? Die man kan niet goed kijken!
Even fanatiek zijn de andere spelers: de
getuigen verklaren met verve dat ze het
geschreeuw echt hebben gehoord en de
verdachten op de plaats delict hebben
gezien. De offi cier van justitie zit voortdurend
met zijn vinger omhoog omdat hij zo
vreselijk graag vragen wil stellen. En ik als
onbeëdigd rechter-plaatsvervanger heb
mijn handen vol om het allemaal in goede
banen te leiden. Als alle vragen gesteld
zijn, het requisitoir en pleidooi zijn uitgesproken
en de uitspraak er eindelijk is,
heeft iedereen rode konen. Allemaal willen
ze weten of ze het goed hebben gedaan
en natuurlijk loop ik over van positieve
feedback.
Zelf krijg ik ook een pluim: we hebben
enorm zitten liegen, bekennen de verdachten,
maar daar trapte u niet in, hè? En
u bleef zo serieus kijken Klopt, verzeker ik
ze. Zo gaat het in het echt ook: verdachten
proberen de rechters soms van alles op de
mouw te spelden, de rechters laten niet
blijken als ze dat merken. Het gaat per
slot van rekening om de waarheid. Knap,
vinden ze dat van rechters, en ik ben het
van harte met ze eens. Hoe vaak zit ik niet
achter in de zaal tegenover de rechters die
keurig in de plooi zitten en denk bij mezelf:
dat geloven jullie toch hopelijk niet.
Als groep acht – na ernstig vermaand te
zijn dat ze hun gemak moeten houden op
de gangen – het gebouw hebben gezien,
breng ik ze naar de uitgang en neem plechtig
afscheid met de woorden: kom nog
eens terug, maar niet als verdachte. En terwijl
ze het gebouw verlaten, hoor je ze nog
napraten: dat die verklaring niet kon kloppen,
en dat het bewijs toch overtuigend
was en ga maar door. Net echt.
Tekst: Mary Hallebeek
Persvoorlichter parket Utrecht
29

30 VERKEER
Verkeer
Niet-werkend radardetectieapparaat
Hoge Raad 7 oktober 2008
00530/07; LJN:BD7257
1. Bewijsklacht.
Radardetectieapparaat
als bedoeld in art. 5.1.6
Voertuigreglement.
2. Afwijzing getuigenverzoek.
Ad 1.’s Hofs oordeel dat sprake
was van een dergelijk radardetectieapparaat
(hoewel het
niet werkte omdat de techniek
uit het controlekastje ontbrak)
getuigt niet van een onjuiste
rechtsopvatting (vgl. HR 29
augustus 2006, LJN:AX6420,
NJ 2006, 486). Voor het bewijs
van geschiktheid als bedoeld
in art. 5.1.6 Voertuigreglement
hoeft niet vast te staan dat het
apparaat ten tijde van het constateren
van de overtreding was
aangesloten en functioneerde.
Het oordeel dat het enkele
ontbreken van een bedieningspaneel
bij een radarontvangstapparaat
dit apparaat niet volledig
ongeschikt maakt om de
aanwezigheid aan te tonen van
een apparaat dat tot doel had
om een overschrijding van de
max. snelheid vast te stellen, is
niet onbegrijpelijk.
Ad 2. Het verzoek tot het horen
van getuigen omtrent bedoelde
“technische kwestie”, is een
verzoek waaromtrent het Hof
op straffe van nietigheid uitdrukkelijk
een met redenen
omklede beslissing had moeten
geven. Zodanige beslissing
ontbreekt maar dat behoeft
niet tot cassatie te leiden nu het
voor de strafrechtelijke betekenis
van overtreding van art.
5.1.6 Voertuigreglement niet
van belang is of een radarontvangstapparaat
ten tijde van het
constateren van de overtreding
daadwerkelijk functioneerde of
niet. Conclusie AG anders ten
aanzien van punt 2.
Vordering ex art. 165 WVW94
versus art. 29 Sv.
Hoge Raad 16 september 2008
00431/07; LJN:BD1707
OM-cassatie. Art. 165 WVW
1994 (vordering om als kentekenhouder
naam en personalia
van de bestuurder kenbaar te
maken) en zwijgrecht. Nu de
wettelijke regeling ter zake
naar de kern genomen niet is
gewijzigd, heeft het Hof terecht
tot uitgangspunt genomen hetgeen
in HR LJN:ZC9475 uit 1993
(NJ 1994, 629) is overwogen: de
kentekenhouder die al als verdachte
van een verkeersmisdrijf
is aangemerkt, doordat hij ter
zake dat misdrijf als verdachte
is gehoord, is niet verplicht aan
de daarna gevolgde vordering
ex artikel 41 WVW (oud) gevolg
te geven. Daarbij heeft het Hof
evenzeer terecht geen onderscheid
gemaakt al naar gelang
iemand die van een verkeersmisdrijf
wordt verdacht, al dan
niet gebruik heeft gemaakt van
zijn zwijgrecht. Ook voor de verdachte
die geen gebruik maakt
van zijn zwijgrecht, geldt dat
de verplichting te voldoen aan
de vordering ex art. 165.1 WVW
1994 strijdig is met het beginsel
dat aan art. 29 Sv ten grondslag
ligt.
Personenvervoer in laadruimte
Gerechtshof Leeuwarden 2 september
2008 WAHV 108.004.777
(08/00955)
De verbalisant verklaart in het
zaakoverzicht dat hij tijdens de
surveillance zag dat in de gesloten
(laad-)ruimte een klein kind
zat. “De ruimte was dusdanig
krap dat een aanwezige koffer
op de schoot van het kind lag”.
De betrokkene ontkent en stelt
dat hij geen laadruimte in zijn
auto heeft die ook nog eens
gesloten is. De verbalisant zou
volgens de betrokkene heb-
ben gehandeld in strijd met het
zorgvuldigheidsbeginsel omdat
deze hem niet kon meedelen
welk strafbaar feit hij zou hebben
gepleegd en welke feitcode
hierbij hoorde. Ook heeft de
verbalisant, nadat deze het
proces-verbaal had opgemaakt,
zich er niet van vergewist of de
overtreding werd opgeheven.
Het hof merkt op dat een gedraging
als de onderhavige niet
geldt als strafbaar feit in de zin
van het Wetboek van strafrecht
en dat ingevolge artikel 2 WAHV
voorzieningen van strafrechtelijke
of strafvorderlijke aard zijn
uitgesloten. Daarom heeft de
verbalisant tijdens de staandehouding
geen PV opgemaakt,
maar een aankondiging van
beschikking uitgeschreven.
Deze aankondiging dient als
kennisgeving van het feit dat
de betrokkene op korte termijn
een inleidende beschikking
krijgt toegezonden. Nu, volgens
het hof, vast staat dat zich in het
voertuig waarmee de gedraging
is verricht een gedeelte,
geschikt en bestemd voor bagage
bevindt en dat voertuig dus
over een laadruimte beschikt,
is naar de overtuiging van het
hof komen vast te staan dat de
betrokkene een persoon in de
laadruimte van een voertuig
heeft vervoerd. De omstandigheid
dat er naar de mening van
de betrokkene geen sprake is
van een gesloten laadruimte
behoeft naar het oordeel van
het hof geen bespreking omdat
in het geval van een open laadruimte
het sanctiebedrag hoger
is. Het hof stelt vast dat de
verbalisant op de aankondiging
van beschikking geen gedragingsgegevens
en geen feitcode
heeft vermeld. De betrokkene is
echter staandegehouden, waarbij
de verbalisant hem -naar
eigen zeggen- heeft medegedeeld
dat hij een persoon in het
achtercompartiment van zijn
voertuig vervoerde en dat dat
niet toegestaan was. Voorts
bevat de inleidende beschikking
zowel een omschrijving
van de overtreding als de
feitcode. Naar het oordeel van
het hof kan er om die reden
redelijkerwijs geen misverstand
bestaan over de vraag aan wie
de sanctie is opgelegd en welke
gedraging hem wordt verweten.
Derhalve is de betrokkene door
de genoemde onvolledigheden
in de aankondiging van beschikking
niet geschaad in enig
rechtens te respecteren belang.
Volgt bevestiging van de beslissing
van de kantonrechter tot
ongegrond verklaring van het
ingestelde beroep.
Een opmerking in algemene
zin of het voeren van een
verweer omtrent al dan niet
staande houden?
Gerechtshof Leeuwarden 1 september
2008 WAHV 108.004.750
(08/00928)
In een geval van negatie van een
inhaalverbod stelt de gemachtigde
van de betrokkene zich
op het standpunt dat de kantonrechter
ten onrechte heeft
gesteld dat het een discretionaire
bevoegdheid van de verbalisant
zou zijn om al dan niet
staande te houden. In de procedure
bij de kantonrechter heeft
de gemachtigde per fax, onder
verwijzing naar de uitspraak
van het hof te Leeuwarden
van 13 februari 2007, WAHV
06/00721; LJN:BA0256 onder
meer, aangevoerd dat het hof
een adequate verklaring van
de verbalisant vereist die op de
concrete situatie is toegesneden.
Een dergelijke verklaring
is in casu niet gegeven. Het hof
overweegt onder verwijzing
naar artikel 5 WAHV dat de
rechter in dergelijke gevallen in
het algemeen -dus ook zonder

OPPORTUUN · 11 / 2008
dat dat met zoveel woorden uit
het dossier blijkt- ervan mag
uitgaan dat zich geen reële
mogelijkheid tot staandehouding
van de bestuurder heeft
voorgedaan. Als dienaangaande
een verweer wordt gevoerd,
zal de rechter daarop een uitdrukkelijke
beslissing dienen
te geven en zal hij zonodig aan
de verbalisant een nadere toelichting
dienen te vragen (HR
14 maart 200, VR 2000,148).
Het hof oordeelt dat nu hetgeen
door de gemachtigde is
aangevoerd niet inhoudt een
verweer als hiervoor bedoeld
maar slechts een opmerking
in algemene zin, de kantonrechter
ervan mocht uitgaan
dat zich geen reële mogelijkheid
tot staandehouding van de
bestuurder heeft voorgedaan.
Volgt bevestiging van de beslissing
van de kantonrechter tot
ongegrond verklaring van het
ingestelde beroep.
Van rijstrook veranderen
Gerechtshof Leeuwarden 1 september
2008 WAHV 108.004.916
(08/01094)
De betrokkene was geverbaliseerd
ter zake van het op een
kruising niet de richting volgen
die het voorsorteervak aangeeft.
De betrokkene ontkent
niet dat hij de verbalisant over
de voorsorteerstrook heeft
ingehaald, maar hij stelt dat
dat nog niet op het kruispunt
zelf was, maar ter hoogte van
de blokmarkering, hetgeen
volgens de betrokkene niet
verboden is. Het hof overweegt
dat voor zover de betrokkene
van mening is dat het vóór of ná
de kruising wel is toegestaan
om van rijstrook te veranderen,
ook als die rijstrook een voorsorteerstrook
betreft, zolang
daarbij niet een doorgetrokken
streep wordt overschreden,
deze mening op een onjuiste
interpretatie van het recht
berust. Uit de artikelen 62 en 78
RVV90 en de daarbij behorende
Nota van Toelichting blijkt dat
het ook niet is toegestaan nabij
een kruising te wisselen van
een voorsorteerstrook, zelfs als
ter plaatse geen doorgetrokken
streep is toegepast. Dit kan niet
anders worden verstaan dan dat
de geboden van die artikelen
ook gelden bij voorsorteerstroken
die met een onderbroken
streep of blokmarkering van
elkaar zijn gescheiden. Volgt
bevestiging van de beslissing
van de kantonrechter tot ongegrond
verklaring van het ingestelde
beroep.
Bureau Verkeershandhaving
OM.
Voor complete teksten, bel
0346-333310.
31