atholieke lournahst

Een bisschop die het schrijven
in het bloed zit
Hij kan zelfs zijn bisschopsstaf
niet uit de inktkoker houden'
KATHOLIEKE journalisten hebben
een collega in de bisschop van
Fort Wayne — Mgr. John Noll —
en het verhaal door Richard Grinder
over hem in „St, Anthony Messenger"
gegeven, is als een loflied op
de journalistiek.
Veertig jaar geleden waren de Katholieken
in de Ver. Staten ihet voorwerp
van een felle bestrijding in pers
en openbare vergadering, vooral de
pers was meestal scherp antikatholiek
en ze bestreken een geweldig
terrein. Twee der ergste schandblaadjes
hadden samien een oplaag
van meer dan een millioen. En de
Katholieken hadden ongeveer niets
om daar tegonover te plaatsen.
Toen kwam ce jonge priester met
de wapperende rode haardos naar
voren. Father John Noll, bezocht
vergaderingen, waar individuen die
zien „ex^priester" noemden, maar
toet niet waren, de Kerk beschimpten.
Daar vroeg hij: steeds debat aan en
zette de bedriegers: hopeloos voor
dwaas, al werd hij: zelf soms naar
buiten gedreven.
In die tijd kwam. ihij tot inzicht
dat öe pers het grote middel was, en
nadat hij eenmaal in de ban van
drukinkt en zetraam geraakt was,
was hij er voor zijn verder leven aan
verslaafd, zodat Grinder constateert:
„Hij kan zelfs zijn bisschopsstaf niet
uit de inktkoker houden".
LS kapelaan te Hartford City in
A
Indiana begon Father Noll met
een maandelijks parochieblaadje „The
parish monthly" waar hij in korte
artikeltjes de meest dwaze voorstellingen
van andersdenkenden omtrent
de katholieke leer rechtzette.
Hij deed^néér:
Naast het defensieve gedeelte was
er een offensief door de juiste formulering
van de katholieke begrippen
en dat op een manier, die ouderen
het hoofd deed schudden over „de
vrolijk rondihuppelende apologeet".
Ze voorspelden een voorspoedig overlijden
van het blaadje.
Het tegendeel gebeurde, „The
ken, die de Katholieke bladep. onderling
na de oorlog hebben gevoerd,
anders dan bij hoge uitzondering de
liefde voor elkander in gedrang is
gekomen, die liefde, waaraan men
ons moet kunnen herkennen. Pittigheid,
ja, heftigheid in de polemiek
behoeft met die liefde allerminst in
strijd te zijn. Want pittigheid en heftigheid
behoeven allerminst 'noodzakelijk
kwetsend te zijn.
2
Monthly" maakte opgang. Pastoors,
vooral, in de diaspora, vroegen honderden
exemplaren tegelijk en op ëen
goeie dag merkte Father Noll dat hij
niet alleen hoofdredacteur maar ook
uitgever diende te zijn.. Het persklaar
maken van zijn blaadje werd
een telkens terugkerend feest — alleen
het was veel te klein en te mager
en verscheen ééns per maand.
In 1912 waagde hij de stap. „Our
Sunday Visitor" verving het maandblad.
Elke week zou het uitkomen.
Het begon met een oplaag van 35.000,
na een jaar was dit gestegen tot
200.000, in 1914 wend de 400.000
oyerschreden en in ill947 telde het
725.000 abonné's.
Dit is geschreven als troost
voor hen, die als ridder van de
drukpers, als nieuwsverzamelaars,
inktslaven, schrijfmaniakken of
hollende van redactiekamer naar
rotatiepers baden in hun sweet en
vaak gesmaad worden als lastige
„persmuskieten".
Die fenomenale groei bracht grote
moeilijkheden, er waren helpers nodig,
kantoren en persen. In Huntington
verkeerde het plaatselijk katholiek
dagblad in moeilijkheden, father
Noll kwam dia situatie opnemen en
na wat over en weer gepraat werd
de koop gesloten. Het hele geval
werd overgenomen en onder hoofdleiding
van de Apostel-met-de-pen
gingen dag- en weekblad' samen van
de persen in Huntington.
Krant en „Our Sunday Visitor"
voeren er wel bij, zó, dat ook het
krantenbureau imet de drukkerij veel
te klein werden.
ORT na 1920 is het enorme com­
K plex gebouwd dat een halve
straat in Huntington omvat en
father Noll droomde er van hier
voortaan te leven en i24 uur per etmaal
zich aan het apostolaat van
het geschreven woord te wijden.
Maar er kwam een spelbreker in
de vorm van zijn Kerkelijke overheid.
In Mei 1925 verscheen de Apostolische
iDelegaat in de drukkerij en
kondigde aan dat father NolL door
Z.H. de Paus was benoemd tot Bisschop
van Fort Wayne.
Een aardbeving had minder ontsteltenis
kunnen brengen dan dit bericht.
Redactie, drukkers en lezers
vreesden dat ze voortaan hun grote
stuwkracht zouden missen.
Geen nood — Fort Wayne lag
maar 35 mijlen van Huntington en
er was ook nog een telefoon.
Jaren lang legde Mgr. John Noll
eens per week mijter en staf op zij
en reisde naar zijn krantenbedrijf.
Daar haastte hij zich van de bureaux
naar de drukkerij'; eigenlijk dook hij
op alle punten op, met zijn sigaar
in de ene en een manuscript in de
andere hand, terwijl hij soms op de
onmogelijkste plaatsen neerstreek
om nog wat te krabbelen, te corrigeren
of te reviseren. (De wapperende
rode haardos was nog even weerbarstig
als in de jaren dat de drager
ervan op vergaderingen debatteerde,
en evenzeer als toen was het een
signaal dat de loods aan boord was.
Wanneer alles bedisseld was voor de
komende week, opdrachten gegeven,
gewenste medewerkers aangeschreven
en als alles op veilig stond, waste
hij' zijn handen, schoof de ring
weer aan zijn vinger en keerde terug
naar staf en mijter.
Zijn krant werd gelezen in de meest
vreemde en onverwachte milieu's:
Joden, Vrijmetselaars, Mormonen en
Presbyterianen lazen hem even
trouw als de huisgenoten des geloofs.
Ook „Our Sunday Visitor" had een
machtige invloed meer in geestelijke
zin; een missionaris vertelde dat vele
families die in de afgelegen districten
woonden en gedurende bijna een
generatie van priesterlijke bediening
verstoken waren, trouw bleven aan
het geloof door „Our Sunday Visitor"
— het was hun enig contact met de
Kerk.
U is Mgr. John Noll oud, ruim 73
N
jaar, maar het schrijven kan hij
nog niet laten. Nog steeds zijn er op
de bureaux te Huntington een paar
vertrekken voor hem gereserveerd,
waar hij op de meest onverwachte
tijden binnenkomt om een hoofdartikel
te schrijven, vragen te beantwoorden
of drukproeven helpen corrigeren.
Grinder vertelt nog van de ontzaglijk
veel andere werken door de bisschop
van Fort Wayne tot stand gebracht
vooral op charitatief gebied,
maar dat blijft hier buiten beschouwing.
Ons doel was alleen, iets te
vertellen over een groot journalist
aan de andere zijde van de Oceaan-
U. K. D.
Hans Hermans naar Indonesië
Collega Hans Hermans, secretaris
van de minister-president is Zondag
j.1. naar Indonesië vertrokken om
in opdracht van de regering een coördinatie
tot stand te brengen van de
voorlichtingsdienst tussen Den Haag
en Batavia. Verwacht wordt dat de
heer Hermans tegen het einde van
dit jaar naar Nederland zal terugkeren.