geeske en de cirkel van drie - Lemniscaat

geeske en de cirkel van drie

Lida Dijkstra
Geeske
en de cirkel
van drie
met illustraties van Harmen van Straaten
Lemniscaat Rotterdam

Wil je meer weten over onze boeken?
Ga naar www.lemniscaat.nl
Tweede druk, 2005
Omslag en illustraties: Harmen van Straaten
© 2004 Lida Dijkstra
Nederlandse rechten Lemniscaat b.v. Rotterdam 2004
isbn 90 5637 619 5
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar
gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, geluidsband of
op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming
van de uitgever.
Druk: Drukkerij Haasbeek b.v., Alphen aan den Rijn
Bindwerk: Boekbinderij De Ruiter b.v., Zwolle
Dit boek is gedrukt op milieuvriendelijk, chloorvrij gebleekt en verouderingsbestendig
papier en geproduceerd in de Benelux waardoor onnodig
milieuverontreinigend transport is vermeden.

inhoud
1
Waarin Geeske te veel streepjes telt, opa
achternareist naar het Rijk van Mereling en
voor het eerst een plaagbeest ziet
pagina 10
2
Waarin Geeske een briefje in haar klomp en aan haar
geit vindt, met een witte juffer praat en niet hoeft
over te geven in een lopende boom
pagina 29
3
Waarin Geeske tweemaal afscheid neemt van het
plaagbeest, de kleine dood ontmoet en in een kuil
kukelt met een vleermuis aan haar jurk
pagina 48
4
Waarin Geeske in de waterkijker kijkt, lak heeft aan
haar krachten en haar eerste woorden schrijft
pagina 64
5
Waarin Geeske haar receptenboek krijgt, leert
droomreizen en eindelijk de kuil uit kan
pagina 98

6
Waarin Geeske per ongeluk het recept van
vliegzalf ontdekt en, omdat ze van een bezem
valt, beter vlieggerei uitvindt
pagina 130
7
Waarin Geeske een baby geneest, haar lijsterbesfluitje
moet gebruiken en voorgoed de witte juffers verlaat
pagina 152
8
Waarin Geeske samen met het plaagbeest
opgesloten zit in Huisje Te Laat, twee troelen
ontmoet en het raadsel van twee emmers oplost
pagina 171
9
Waarin Geeske voor vuurwerk zorgt, ontdekt dat een
boom ook kan slaan en overnacht in een hunebed
pagina 192
10
Waarin Geeske een klavermedaillon krijgt,
alwéér afscheid van het plaagbeest neemt en
opa streepjes laat zetten op de muur
pagina 214

‘Waar is ze?’
‘Alles is zwart.’
‘Heb je wel genoeg haagwinde in het water
gestrooid?’
De drie witte juffers zitten op de lemen vloer, de
handen in elkaar geslagen. Zo vormen ze een cirkel van
drie rond een wasteiltje. Geconcentreerd staren ze in
het water.
‘Misschien werkt de waterkijker alleen als we een
naam noemen.’
‘’t Is nacht, natuurlijk. Misschien slaapt ze. Wacht!
Ik zie iets!’
‘Armoedig lichtje. Een kaars misschien.’
‘Dus dat is ze. Mijn hemel, het is nog maar een
meisje. Dit moet een vergissing zijn.’
‘Heb je ooit gehoord van een waterkijker die zich
vergiste? Nee, dit moet haar zijn. Ze is wel jong, maar
misschien heeft ze een oude ziel.’
‘In ieder geval een oud nachthemd. Maar waar is
ze? Hoe krijgen we haar hier?’
De oudste van de drie vrouwen trekt haar handen
los en verbreekt daarmee de cirkel. Met veel gehoest,
dat ze probeert te smoren door haar vuist stijf tegen
haar mond te drukken, krabbelt ze moeizaam overeind.
‘Ik stuur Grootoor wel om haar op te halen.’

1
Waarin Geeske te veel streepjes telt, opa achternareist
naar het Rijk van Mereling en voor het eerst een
plaagbeest ziet
Het maanlicht dat door de kieren van de plaggenhut
kruipt, maakt de nacht zwart met zilver. Geeske kijkt
om zich heen. Ze kan het tafeltje, de stoel en de kist
gemakkelijk onderscheiden. Aan het voeteneind van
haar strozak hangt de bolle waterketel boven de haardkuil.
Ze wilde dat ze eindelijk eens in slaap viel. Maar dat lukt
maar niet omdat ze zo bezorgd is over opa. Waarom is
hij nog altijd niet thuis?
‘Dag ketel,’ zegt Geeske, die wel vaker met dieren of
dingen praat. ‘Weet jij soms waar opa uithangt?’
Buiten stoot een bosuil een dof hoe-hoe uit. Wee het
muisje dat niet weet wat dat betekent... De wind laat de
planken van de hut kraken en het plaggendak ritselen.
Geeske besluit niet langer in haar bed te blijven liggen.
Ze smijt de lappendeken opzij, kruipt van de strozak af
en loopt naar het houten tafeltje met de kandelaar. Ze
gaat nog maar eens controleren of ze zich echt niet heeft
vergist. Met vuur van de tondeldoos steekt ze het
stompje kaars aan. Voorzichtig schuifelt ze naar de achterwand
van de hut. De lichtkring van de kaars valt op
het hout. Ze brengt haar gezicht tot vlak bij de gladde
10

plank en bekijkt de streepjes die daar zijn ingekerfd.
Voor iedere dag dat opa van huis is, één streepje. Het is
een lange rij geworden.
Wanneer ze de streepjes opnieuw telt, gaat haar hart
wild tekeer. Want ze weet best dat het er meer zullen zijn
dan dertig. En dat er dus iets mis is met opa.
11

De ochtend dat hij wegging, golfde de mist over de heide.
Kaatje verdween er tot haar knieën in. Het was zo
vroeg dat de vogels nog niet floten. Ze stond samen met
opa naast de voordeur van de plaggenhut.
‘Wil je me die kan even geven?’ Opa nam voorzichtig de
bruine kan aan die Geeske van de grond had gepakt en
reeg hem met het oor aan een touw waaraan al een hele
tros kannen en kruiken hing. Hij bond de rommelige
klomp aardewerk aan zijn ransel.
‘Moet u echt gaan?’
Opa legde zacht zijn gerimpelde hand op Geeskes zwarte
haren. ‘Ik moet geld gaan verdienen, dat weet je toch,
muisje?’
‘Maar waarom dan? We kunnen best leven van de
groente uit de tuin. En Kaatje geeft melk. Ik vind er niks
aan om alleen te zijn.’
Opa nam zijn ransel van de grond en sjorde hem op zijn
schouder. ‘We hebben meer nodig dan eten en drinken,
muisje. Soms moeten er nieuwe kleren of schoenen worden
gekocht. We hebben kaarsen en turf nodig, zeep, en
garen om sokken van te breien. Trouwens, je bent nooit
alleen. De wereld is vol goede schepsels die je helpen als
je in nood bent of je alleen voelt, dat heb ik al vaak
ondervonden.’
Opa wist duidelijk niets af van de rare geluiden die de
nacht maakte, als Geeske alleen was. Hij wist niet van de
zwarte dromen die ze dan droomde. Als ze niet wakker
lag, tenminste. Ze had de vorige keer zelfs Kaatje in de
12

plaggenhut naast haar bed laten slapen. Maar hoe kon
opa dat ook weten? Ze had het hem niet verteld.
Opa keek vriendelijk op haar neer, terwijl ze nog wat
tegensputterde.
‘Het is toch niet de eerste keer dat ik wegga? De vorige
keren heb je je toch ook goed gered? Weet je wat? Kras
elke dag een streepje op de wand van de hut, om bij te
houden hoe lang ik weg ben. Voordat er dertig streepjes
naast elkaar staan, ben ik weer thuis. En één ding is
zeker: opa komt altijd weer thuis.’
Hij boog zich zo dicht naar Geeske toe dat zijn neus de
hare net niet raakte. ‘Zeg me eens na: opa komt altijd
weer thuis.’
‘Opa komt altijd weer thuis,’ zei Geeske. Maar de woorden
werden zo groot in haar keel dat ze bijna stikte.
‘Zo is het en niet anders,’ zei opa tevreden.
Hij nam de pet van zijn hoofd, streek met zijn hand
door zijn haar en plantte de pet terug.
‘Ik wilde de grote rivier maar eens oversteken. In het
Rijk van Mereling schijnen zich steeds meer mensen te
vestigen. Aan hen kan ik vast wel wat kannen of kruiken
verkopen. Tot over een maand, muisje.’
Met die woorden was opa onderweg. Voor de zoveelste
keer. Rammelend en rinkelend stapte hij het zandpad af.
Geeske keek hem na. Van achteren leek hij net een grote,
kleurige egel. Hij draaide zich nog eens om en zwaaide
een laatste keer. Toen verdween hij in de mist.
13

Geeske houdt de kaars dicht
bij het hout. Achtendertig
streepjes! Ze slikt. Geen vergissing
mogelijk, er staan
echt acht akelige streepjes te
veel.
Met de ijskoude tenen van
haar ene voet wrijft ze over
de andere voet. Misselijk van
ongerustheid is ze opeens weer.
Stel dat opa een ongeluk heeft gehad en gewond langs
de kant van de weg ligt?
‘Duvelhale, opa, wat moet ik nou doen?’ fluistert ze.
Al zoveel nachten heeft ze liggen tobben, hopend dat
opa toch nog onverwacht thuis zou komen. Overdag
heeft ze uren op het bankje voor het hutje gezeten en het
zandpad afgetuurd, haar ogen bijna gedwongen de
bekende gestalte van opa te zien opdoemen. Maar dat
was niet gebeurd.
Nu is de maat vol. Geeske wil niet langer doelloos blijven
wachten. Wachten is nietsdoen. En met nietsdoen
helpt ze opa niet.
Ze rukt haar nachthemd uit en trekt haar jurk over haar
hoofd. Ze knoopt een homp brood, een stuk geitenkaas
en een roestig mesje in een rode zakdoek. De zakdoek
komt aan een draagstok. Geeske stapt in de zwarte
klompen die altijd naast de deur klaarstaan. En ze loopt
de nacht in.
14

In een hokje dat tegen de plaggenhut is aangebouwd,
ligt Kaatje. De witte geit springt op wanneer ze het
meisje hoort.
‘We moeten weg,’ zegt Geeske.
De geit mekkert.
‘Ja, ik blijf ook veel liever thuis dan dat ik naar het Rijk
van Mereling ga,’ zegt Geeske tegen Kaatje. ‘Maar opa
zit vast en zeker in de problemen. Ik moet hem gaan
zoeken. En als ik wegga, kun jij hier niet alleen achterblijven.
Kom mee.’
Ze trekt Kaatje aan het touw het hok uit.

‘We gaan de kant op die opa opging, Kaatje. Misschien
moeten we door een paar bossen waar het spookt, maar
dat is geen probleem, toch?’
Kaatje mekkert. Ze hangt zwaar aan het touw. Geeske
moet behoorlijk trekken om haar mee te krijgen.
‘Voor spoken hoeven we niet bang te zijn,’ babbelt
Geeske, meer om zichzelf moed in te spreken dan tegen
de geit. ‘Opa zegt dat het verloren zielen zijn, die geen
kwaad doen.’
‘Mèhèè,’ zegt Kaatje.
‘Sst.’ Geeske drukt haar wijsvinger tegen haar lippen.
‘Als we opa willen vinden, moeten we stil zijn. Misschien
horen we hem. Misschien roept hij om hulp.’
Samen lopen ze het zandpad af. Eerst stribbelt Kaatje
tegen, maar als ze begrijpt dat bokken en trekken alleen
maar pijn doet, gaat het tuiertouw steeds slapper hangen.
Uiteindelijk kan Geeske het touw helemaal loslaten.
Kaatje wijkt niet meer van haar zijde.
‘Je bent een brave geit,’ prijst Geeske.
Het fluitekruid staat als een hoge, groene muur aan
weerskanten van het karrenspoor. Geeskes klompen klossen
dof op het pad. Heel in de verte kraait een haan.
Hoe moet ze opa ooit vinden? vraagt ze zich vertwijfeld
af. De wereld is vast veel groter dan ze denkt, vol bossen
en zeeën en bergen. En wat nu als opa niet de grote rivier
is overgestoken en naar het Rijk van Mereling is gegaan,
maar om de een of andere reden naar het oosten of het
westen is afgebogen? Allerlei enge redenen voor de ver-
16

dwijning van opa spelen door haar hoofd. Misschien is
hij beroofd. Misschien is hij zijn geheugen kwijtgeraakt.
Dan weet hij niet meer waar hij woont. Dan weet hij niet
eens meer dat hij een kleindochter heeft. Bij die gedachte
springen de tranen alweer in haar ogen.
Als de lucht in het oosten lichtgrijs is, komen ze bij een
driesprong. Naast een kromme eikenboom blijft Geeske
staan.
‘Verder dan deze eik ben ik met opa nog nooit geweest,
Kaatje. En nu weet ik het niet meer. We moeten naar
het zuiden. Maar moet ik dan naar links, naar rechts of
rechtdoor het bos in om bij de grote rivier te komen?
Zeg jij eens wat. Links, rechts, bos?’
Kaatje mekkert drie keer kort. Haar sik trilt.
‘Het bos in, hè? Waarom ook niet? Dan blijven we in
ieder geval droog als het gaat regenen. En de kans dat we
opa in het bos vinden, is even groot als de kans dat we
hem daar niet vinden. Denk ik. Kom maar.’
Geeske verdwijnt tussen de eerste bomen. Het is vreemd
rumoerig in het bos. Takken bewegen en bladeren ritselen
alsof er een harde wind staat, hoewel het zo-even bijna
windstil was. Aanvankelijk neemt het roerige bos al
haar aandacht in beslag. Pas na een tijdje kijkt ze om en
merkt ze dat Kaatje haar niet volgt. Ze loopt terug naar
de plek waar de geit is blijven staan, pakt het touw en
trekt eraan. Maar Kaatje verzet zich uit alle macht. Ze
beweegt haar oren.
17

Dan hoort Geeske het geluid dat Kaatjes aandacht heeft
getrokken. Heel zacht dringt door het bladgeritsel een
soort janken door – maar niet als van een mens of van
een wolf. Af en toe gaat het over in vals gezang.
‘Dat klinkt akelig, ja,’ moet Geeske toegeven. ‘Maar we
kunnen hier niet blijven staan, geit. Kom op. Lopen.
Dan zijn we zo door dit rare bos heen.’ Ze hangt nu met
haar volle gewicht aan het touw. Kaatje ook. Ze zijn
even sterk. Het touw staat strak.
‘Weet je wat, rotbeest?’ hijgt Geeske na een tijdje, met
een rood hoofd van het trekken. Ze kwakt het touw
neer. ‘Zoek het maar uit. Ik ben niet bang voor wat rare
geluiden. Hoor je me? Niet bang! Ik ga het bos in.’
Met afgemeten passen loopt Geeske tussen de bomen
door. Ze begint een liedje te fluiten om het jankzingen
te overstemmen. Maar dat klinkt luider, gemener en –
wat het ergste is – dichterbij dan zonet.
Het bos lijkt geen paden te hebben en is nog steeds
volop in beweging. Geeske kan amper een armlengte
voor zich uit kijken, want achter elke rij bomen liggen
weer nieuwe bomen, zover het oog reikt. Takken striemen
in haar gezicht. Ze wordt draaierig. Het lijkt of de
bomen vooruitschuiven en de varens haar passeren.
‘Niet zo raar doen,’ zegt ze streng tegen zichzelf. ‘Door
de zenuwen haal je je allerlei dingen in je hoofd. Je loopt
in een gewoon bos en hoort een gewoon dier janken.’
Maar ze fluit niet langer. Ze klautert over een omgevallen
stam en blijft dan stokstijf staan. Ze houdt haar
18

adem in. De haartjes op haar armen gaan overeind
staan.
Het jankzingen is gestopt.
Ze draait langzaam haar hoofd naar alle kanten om
beter te kunnen luisteren.
Dan maakt een bloedstollende kreet dat ze van schrik in
elkaar krimpt. Er valt iets vanuit een boom boven op
haar. Het is harig en stinkt naar rottende waterplanten.
Ze voelt borstelige armen om haar nek. Ze kan geen stap
meer verzetten, zo zwaar is dat ding op haar rug. Ze
schreeuwt de longen uit haar lijf.
Haar draagstok smijt ze weg. Met beide handen wrikt ze
aan de boeien die haar keel dichtdrukken. Ze snakt naar
adem en wringt zich in bochten om het gewicht van
haar rug te krijgen. Maar de aanvaller is sterk.
Onverwacht laat ze zich op de grond vallen, waardoor
haar aanvaller uit zijn evenwicht raakt. Ze krijgt net voldoende
speling om met één hand een klomp uit te trekken.
Met die klomp timmert ze erop los, zonder na te
denken. Een regen van klappen komt neer op het griezelige
ding dat haar heeft aangevallen.
Het beest laat haar los.
Geeske kruipt op handen en voeten weg en draait zich
om, met bonzend hart. Pieken haar hangen voor haar
ogen, maar ze ziet hem. Ze herkent hem uit opa’s verhalen.
Het is een plaagbeest.
Het beest, minstens zo groot als een wolf, staat op zijn
19

achterpoten en kijkt
haar aan met gloeiende
schotelogen. Zijn
borst gaat snel op en
neer van het hijgen.
Hij trekt zijn mondhoeken
op en toont
een rij scheve tanden.
Opnieuw bespringt hij
Geeske, die achterover
gegooid wordt. Door
zijn gewicht nagelt hij
haar tegen de grond.
Dit was het dus, denkt
Geeske. Hij vreet me
op met huid en haar en ik zie opa nooit terug. Ze sluit
haar ogen. Het enige dat rest is wachten tot het beest
zijn tanden in haar hals zal slaan.
Maar dat gebeurt niet.
Geeske hoort lawaai en voelt een stoot. Het gewicht dat
haar tegen de grond hield, wordt met kracht weggeslagen.
Pijlsnel krabbelt ze overeind. Een paar meter verderop
doet het plaagbeest hetzelfde.
Geeskes redder neemt opnieuw een aanloop, de kop
voorovergebogen, volop bereid om een tweede venijnige
klap uit te delen.
‘Kaatje!’ roept Geeske hees.
20

De witte geit davert alweer op het plaagbeest af. Haar
harde hoorns bonken tegen de schouder van het beest,
dat klaaglijk jammert en probeert weg te kruipen achter
een dikke boom.
‘Kaatje, lieve Kaatje,’ zegt Geeske en ze voelt de tranen
over haar wangen stromen. ‘Ik wist wel dat je me niet in
de steek zou laten. Pak hem, Kaatje. Stamp hem tot
moes!’
‘Nee!’ roept het beest. ‘Geen moes. Roep wit monster
terug!’
‘Doe je me dan geen kwaad meer?’ vraagt Geeske trillend.
Ze schraapt haar keel, die rauw aanvoelt.
‘Als je wit monster terugroept,’ jammert het plaagbeest.
21

Hij staat ineengedoken, waardoor hij een stuk minder
griezelig lijkt dan zonet.
‘Kaatje, af!’
Geeske verwacht niet echt dat Kaatje naar haar zal luisteren,
want ze is nooit erg gehoorzaam, maar ditmaal
doet Kaatje net of ze haar verstaat. Ze knikt met haar
kop, loopt eigenwijs naar het plaagbeest, snuffelt aan
zijn armen en tenen en mekkert afkeurend.
‘Je hebt gelijk. Hij ruikt niet fris,’ zegt Geeske binnensmonds.
‘Roep monster terug,’ zeurt het plaagbeest nog eens.
‘Hier Kaatje,’ zegt Geeske.
Als een gedresseerd hondje komt Kaatje weer aan haar
zijde. ‘Waarom viel je mij aan?’ vraagt ze het plaagbeest
streng.
Het plaagbeest grijpt zijn kop vast aan zijn oren en
schudt hem heen en weer.
‘Bang voor jou. Bang voor luide fluiten. Voor wit monster.
Plaagbeest springt altijd bij ander op rug, als hij
bang is. Gevangen in dit duivelse woud. Rondjes in het
bos. Rondjes in z’n kop. Begin is eind en voorbij is
opnieuw. Liep erin. Maar kan er niet meer uit.’
‘Waar heb je het over? Kan je het bos niet meer uit? En
als je nu gewoon steeds rechtdoor loopt?’
Het plaagbeest komt wat dichterbij. Hij verzet zijn
poten wankel, als iemand die gewend is op vier poten te
lopen.
‘Bos verandert sneller dan weer,’ zegt hij klagend.
22

‘Bomen bewegen. Bewegen met ons mee, zonder dat wij
het doorhebben. Beloeren en omsingelen.’
‘Het ruist en waait hier wel,’ antwoordt Geeske. ‘Maar
bomen staan toch echt met hun wortels vast in de grond.’
‘O, dom dom ding.’ Het plaagbeest trekt zichzelf zo
hard aan zijn wangen, dat zijn ogen scheef komen te
staan. ‘Zie je niet dat bomen lopen? Varens ons uitlachen?
Dan zijn ze hier. Dan zijn ze daar.’ Hij wijst naar
de grote beukenboom vlakbij. ‘Zie deze boom. Heeft
takken als armen.’
Geeske bekijkt de boom kritisch. ‘Ja? Goed, hij ziet er
wat menselijk uit, maar omdat een boom twee armen
heeft, kan hij nog niet lopen. Wat een suf idee.’
‘Al eens zelfde boom gezien. Nog eens zelfde boom
gezien. En ik loop hele dag rechtdoor. Om bos uit te
komen. Maar aan eind van dag, wat ziet plaagbeest?
Boom met armen. Achtervolgt me.’
Geeske haalt haar schouders op. ‘Bomen lijken nu eenmaal
sprekend op elkaar,’ zegt ze.
‘Dom ding. Plaagbeest zal bewijzen,’ zegt het plaagbeest.
‘Geef touw.’ Hij wijst naar het stuk touw om
Kaatjes nek.
‘Je doet toch geen rare dingen?’ vraagt Geeske achterdochtig.
‘Als je me wilt vastbinden, geeft Kaat je weer
een opdoffer, hoor.’
‘Niet jou binden. Plaagbeest bindt touw om boom.’
‘Op die manier,’ zegt Geeske. Ze knoopt het touw van
Kaatjes nek en geeft het hem.
23

Het plaagbeest maakt het touw rond de stam vast, precies
boven de twee zijtakken.
‘Zo,’ zegt hij als hij klaar is. ‘Dubbele knoop. Nu wij
lopen. Neus achterna.’
‘Mij best,’ zegt Geeske. ‘En dat is trouwens geen dubbele
knoop, maar een oudewijvenknoop. Wedden dat
we deze beuk niet terugzien?’
‘Dom ding zit ernaast,’ zegt het plaagbeest. ‘Kom maar.
Jij eerst zien, dan geloven? Dom ding zal geloven!’
‘Pfoe!’ blaast Geeske. ‘Zal wel. En noem me alsjeblieft
niet steeds dom ding. Mijn naam is Geeske. Net als oma
en haar oma en alle andere vooroma’s.’
‘Gees…’ zegt het plaagbeest hakkelend.
‘Ke,’ vult Geeske aan.
‘Geeske.’ Het plaagbeest kauwt op elke lettergreep om
hem vervolgens uit te spugen.
‘Precies,’ zegt Geeske. ‘En dan wil ik nu graag verder. Ik
ben mijn opa aan het zoeken en elk uur telt.’
‘Goed,’ zegt het plaagbeest. ‘Wij lopen. Maar we komen
bos niet uit. Dom ding zal zien.’
‘Hoe noemde je me?’ vraagt Geeske en ze steekt haar
vinger waarschuwend omhoog.
Terwijl hij ineenkrimpt corrigeert het plaagbeest zichzelf:
‘Geeske zal zien.’
‘Beter, veel beter,’ vindt Geeske. ‘Dit is het plan. Vanaf
nu lopen we steeds rechtdoor. Desnoods klimmen we
over boomstammen en waden we door sloten, maar we
wijken niet van ons pad. En dan zijn we zo dit bos uit.
24

Wat jij, Kaat?’
Kaatje mekkert.
Geeske loopt in het midden. Links van haar huppelt de
witte geit, rechts, een beetje achteraan omdat hij niet zo
snel kan, sjokt het plaagbeest. Achterdochtig houdt hij
de geit in het oog. Af en toe loert Kaatje narrig terug.
Geeske praat luid om het bladgeritsel te overstemmen.
Soms heeft ze het gevoel dat ze haar evenwicht verliest,
omdat alles om haar heen lijkt te bewegen. Dan raakt ze
even Kaatjes rug aan, warm en vertrouwd. ‘Ik ga naar
het Rijk van Mereling,’ vertelt ze intussen aan het plaagbeest.
‘Want die kant is opa opgegaan.’
Opeens blijft ze staan. ‘Plaagbeest, heb jij toevallig opa
gezien?’
‘O-pa?’
‘Ja, opa. Hij draagt een bruine pet, enne... een heleboel
kannen en kruiken op zijn rug… en… hij kent geweldig
mooie oude rijmpjes en versjes. Nou ja, dat zie je
natuurlijk niet aan zijn buitenkant. Zijn gezicht is bruin
en zit vol rimpels. Niet van die chagrijnige die naar
beneden hangen, maar van het lachen. Opa hoort bij
mij. En ik hoor bij hem. Maar ik ben hem kwijt. En
daarom zoek ik hem.’
Het plaagbeest peurt eens met zijn vinger in zijn neus.
Hij schiet een snotje weg. ‘Opa,’ mompelt hij. ‘Opa.’
En opeens zet hij zacht en vals een liedje in.
Geeske luistert ademloos toe. Want tussen de warboel
van klanken ontdekt ze iets bekends. Iets vertrouwds.
25

Ze grijpt het plaagbeest bij zijn schouder. ‘Wat zing je
daar?’
Het plaagbeest zingt het liedje opnieuw, wat luider nu.
En Geeske herkent de woorden.
‘Regen, regen bruis. Wij zitten warm in huis. De duif koert
in de lindeboom…’
Die woorden kent ze. Heel goed zelfs!
En met een heldere stem valt Geeske in: ‘De poes snoept
van een schaaltje room. Regen, regen bruis. Wij zitten
warm in huis!’
Als het lied uit is, kijkt het plaagbeest haar met zijn kop
schuin aan. ‘Opa?’ vraagt hij.
Geeske knikt. ‘Ja. Dat liedje zingt opa elke avond voor
ik ga slapen. Heb jij opa gezien?’
‘Regen-bruis-man doet kleng-beng door het bos,’ zegt
het plaagbeest.
‘Kan niet missen. Dat was opa,’ knikt Geeske. ‘Zijn
kannen en kruiken maken altijd een hoop herrie. Wanneer
heb je hem gezien?’
‘O tijd,’ klaagt het plaagbeest en hij ramt hard met zijn
vuist op zijn kop. ‘Tijd is vreemd spul. Mensen willen
altijd tijd weten. Vragen: wanneer, hoe laat, hoe lang?
Zeggen: eerder, laatst, binnenkort. Plaagbeest begrijpt
geen tijd. Kun je niet voelen of zien.’
‘Tijd kun je wél zien,’ zegt Geeske. ‘De zon houdt de
dagen bij. En dat na het voorjaar de zomer komt en na
de herfst de winter. Elk jaar opnieuw. Dat is ook tijd. Je
herkent de seizoenen aan de bloemen en de bomen en
26

de beesten. Nu is het bijvoorbeeld lente. Kijk maar, het
fluitekruid bloeit.’
Geeske breekt een wit scherm af. ‘Dat bloeit in mei.
Altijd. Daar kun je van op aan.’
Door zijn verwarde blik ziet ze dat het plaagbeest er niet
veel van begrijpt. Geeske doet een stapje in zijn richting.
Ze probeert oppervlakkig te ademen omdat ze bijna
misselijk wordt van de stank die hij uitwasemt. ‘Hoeveel
nachten geleden heb je opa hier gezien?’
‘Nachten?’
‘Nou ja zeg. Nachten! Die zwarte stukken tijd tussen de
dagen. Dat de maan schijnt en de wind gaat liggen en
alle beesten slapen. Nou ja, behalve de vleermuizen en
de uilen.’
‘Nachten,’ mompelt het plaagbeest. ‘Opa gezien. En zoveel
keer geslapen.’ Hij steekt al zijn stompe vingers op.
‘Acht?’ vraagt Geeske. ‘Acht nachten geleden?’
‘Meer nachten,’ zegt het plaagbeest. ‘Maar zijn niet
meer vingers.’
‘Potdiggel.’ Geeske raakt geïrriteerd. ‘Aan jou heb ik ook
niks.’
Het plaagbeest laat een jankerig geluid horen en zet
opnieuw vals het regen-bruis lied in.
‘Houd je tetter,’ snauwt Geeske. ‘Je zingt uit de maat en
uit de toon. Schiet op, we moeten dit rotbos uit. Kijk
nou toch, Kaatje is al meters vooruit.’
‘Spijt me, dom ding.’ Het plaagbeest begint zijn poten
weer moeizaam te verzetten. ‘Maar plaagbeest doet twee
27

dingen als hij bang is. Springt op rug. Of zingt. ‘Regen,
regen bruis. Wij zitten warm in huis.’
‘Zaten we maar warm in huis,’ zegt Geeske. ‘Nou ja, we
zitten in ieder geval op het goede spoor. Je hebt opa hier
langs zien komen. Wil je nu alsjeblieft stil zijn? Mijn
oren gaan zeer doen.’
Het plaagbeest slaat beide handen voor zijn mond. Dat
helpt. Het regen-bruis lied klinkt gesmoord en daardoor
een stuk minder ergerlijk tussen zijn vingers door.
28