Versterking opsporing en vervolging - Openbaar Ministerie
Versterking opsporing en vervolging - Openbaar Ministerie
Versterking opsporing en vervolging - Openbaar Ministerie
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Versterking</strong> <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong><br />
naar aanleiding van het evaluatierapport van de Schiedammer parkmoord<br />
Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong><br />
Politie<br />
NFI<br />
4 november 2005<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 1 4 november 2005
Inhoudsopgave<br />
Inhoudsopgave ....................................................................................................................2<br />
1. Inleiding.........................................................................................................................4<br />
1.1 Aanleiding......................................................................................................................4<br />
1.2 Gedeelde visie op vijf c<strong>en</strong>trale thema’s...........................................................................4<br />
1.3 Rode drad<strong>en</strong> in het programma......................................................................................7<br />
1.4 Leeswijzer......................................................................................................................8<br />
2. De aanpak......................................................................................................................9<br />
2.1 Evaluatieonderzoek Schiedammer parkmoord................................................................9<br />
2.2 Opdracht programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> .............................................9<br />
2.3 Werkwijze <strong>en</strong> product<strong>en</strong>...............................................................................................10<br />
2.4 Verdere uitwerking.......................................................................................................11<br />
3. Gezag over de <strong>opsporing</strong>...........................................................................................12<br />
3.1 Inleiding.......................................................................................................................12<br />
3.2 Algem<strong>en</strong>e kwaliteitseis<strong>en</strong> aan de <strong>opsporing</strong> .................................................................13<br />
3.3 De roll<strong>en</strong> <strong>en</strong> verantwoordelijkhed<strong>en</strong> van OM <strong>en</strong> politie in gecompliceerde<br />
<strong>opsporing</strong>sonderzoek<strong>en</strong>...............................................................................................14<br />
3.4 De verhouding tuss<strong>en</strong> de officier van justitie <strong>en</strong> de teamleider......................................16<br />
4. Teg<strong>en</strong>spraak <strong>en</strong> review ..............................................................................................18<br />
4.1 Inleiding <strong>en</strong> begripsbepaling.........................................................................................18<br />
4.2 Rol korps- <strong>en</strong> parketleiding...........................................................................................18<br />
4.3 Noodzakelijke infrastructuur .........................................................................................19<br />
4.4 Reflectie ......................................................................................................................19<br />
4.5 Teg<strong>en</strong>spraak................................................................................................................19<br />
4.6 Inrichting teg<strong>en</strong>spraak politie........................................................................................20<br />
4.7 Inrichting teg<strong>en</strong>spraak OM ...........................................................................................20<br />
4.8 Review.........................................................................................................................21<br />
4.9 Teg<strong>en</strong>spraak in hoger beroep ......................................................................................22<br />
4.10 T<strong>en</strong>slotte......................................................................................................................22<br />
5. Team Grootschalige Opsporing.................................................................................23<br />
5.1 Inleiding.......................................................................................................................23<br />
5.2 Informatiemanagem<strong>en</strong>t in e<strong>en</strong> TGO-omgeving.............................................................23<br />
5.3 Verhoor........................................................................................................................24<br />
5.4 Leiderschap <strong>en</strong> sturing.................................................................................................24<br />
5.5 Journal<strong>en</strong>.....................................................................................................................26<br />
5.6 Beheer <strong>en</strong> archivering van onderzoeksmaterial<strong>en</strong> ........................................................26<br />
5.7 Dossiervorming............................................................................................................26<br />
5.8 Misdaadanalist.............................................................................................................27<br />
5.9 Actualisatie Raamwerk TGO ........................................................................................27<br />
5.10 De familierechercheur..................................................................................................29<br />
5.11 VICLAS........................................................................................................................30<br />
6. For<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong> ..............................................................................................31<br />
6.1 Inleiding.......................................................................................................................31<br />
6.2 Indeling naar Plaats Delict............................................................................................31<br />
6.3 Organisatie van de For<strong>en</strong>sische Opsporing..................................................................33<br />
6.4 Teg<strong>en</strong>spraak................................................................................................................35<br />
6.5 Spor<strong>en</strong>beheer <strong>en</strong> -analyse ...........................................................................................36<br />
6.6 For<strong>en</strong>sisch Technische (FT) - norm<strong>en</strong>..........................................................................37<br />
6.7 Verslaglegging activiteit<strong>en</strong> For<strong>en</strong>sische Opsporing.......................................................37<br />
6.8 Personele consequ<strong>en</strong>ties.............................................................................................38<br />
6.9 Brede kwaliteitsontwikkeling for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong>......................................................39<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 2 4 november 2005
7. Audiovisuele <strong>en</strong> auditieve registratie van verhor<strong>en</strong>.................................................41<br />
7.1 Aanleiding....................................................................................................................41<br />
7.2 Uit te voer<strong>en</strong> werkzaamhed<strong>en</strong>......................................................................................42<br />
7.3 Conceptaanwijzing auditieve <strong>en</strong> audiovisuele registratie van aangift<strong>en</strong>, verklaring<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
verhor<strong>en</strong> ......................................................................................................................43<br />
8. Compet<strong>en</strong>ties – opleiding<strong>en</strong> – certificering ..............................................................46<br />
8.1 Het Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> ..............................................................................................46<br />
8.2 De politie .....................................................................................................................50<br />
9. Overdracht <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>hang 1 e – 2 e lijn <strong>vervolging</strong>.....................................................55<br />
9.1 Inleiding.......................................................................................................................55<br />
9.2 Interne procedure <strong>en</strong> overdrachtsmom<strong>en</strong>t 1e <strong>en</strong> 2e lijn ................................................55<br />
9.3 Overdracht relevante stukk<strong>en</strong>.......................................................................................56<br />
9.4 Tweede advocaat-g<strong>en</strong>eraal..........................................................................................57<br />
10. Deskundig<strong>en</strong>pool......................................................................................................59<br />
10.1 Inleiding.......................................................................................................................59<br />
10.2 Doorontwikkeling Politie K<strong>en</strong>nis Net (PKN) <strong>en</strong> OMtranet ..............................................60<br />
10.3 Doorontwikkeling Deskundig<strong>en</strong>makelaardij...................................................................62<br />
10.4 Onderzoek <strong>en</strong> lectorat<strong>en</strong>..............................................................................................64<br />
11. ICT..............................................................................................................................65<br />
11.1 Inleiding.......................................................................................................................65<br />
11.2 Tijdelijke oplossing<strong>en</strong> for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong>................................................................65<br />
11.3 Inv<strong>en</strong>tarisatie ...............................................................................................................67<br />
11.4 Tijdpad.........................................................................................................................68<br />
12. Fasering <strong>en</strong> financiën ...............................................................................................69<br />
12.1 Fasering ......................................................................................................................69<br />
12.2 Financieel overzicht .....................................................................................................73<br />
13 Kwaliteitszorg <strong>en</strong> monitoring ...................................................................................74<br />
13.1 Doorontwikkeling kwaliteitszorg....................................................................................74<br />
13.2 Borging programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong>..............................................75<br />
13.3 Programmasturing .......................................................................................................75<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 3 4 november 2005
1. Inleiding<br />
1.1 Aanleiding<br />
In de Schiedammer parkmoord is e<strong>en</strong> onschuldige na e<strong>en</strong> groots opgezet<br />
<strong>opsporing</strong>sonderzoek, in eerste <strong>en</strong> tweede aanleg veroordeeld voor moord <strong>en</strong> poging tot<br />
moord. E<strong>en</strong> minderjarige getuige werd incorrect behandeld.<br />
Het evaluatieonderzoek in deze zaak wees uit dat dit het gevolg was van e<strong>en</strong> ope<strong>en</strong>stapeling<br />
van elkaar versterk<strong>en</strong>de onzorgvuldighed<strong>en</strong> <strong>en</strong> beoordelingsfout<strong>en</strong>. De zaak was e<strong>en</strong> schok<br />
voor de Nederlandse rechtsorde.<br />
De evaluatie van deze zaak vormde voor de Minister van Justitie aanleiding, politie <strong>en</strong> het<br />
Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> de opdracht te verstrekk<strong>en</strong> de aanbeveling<strong>en</strong> uit te werk<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />
‘Programma <strong>Versterking</strong> Opsporing <strong>en</strong> Vervolging’. Politie <strong>en</strong> het Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong><br />
hebb<strong>en</strong> de opdracht <strong>en</strong> de verantwoordelijkheid de ‘waarheidsvinding’ in strafzak<strong>en</strong> te<br />
optimaliser<strong>en</strong>. De rechtsstaat kan niet functioner<strong>en</strong> zonder vertrouw<strong>en</strong> in de kwaliteit van de<br />
<strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong>. Vanuit e<strong>en</strong> gedeelde visie hebb<strong>en</strong> politie <strong>en</strong> Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong><br />
ambities geformuleerd, gericht op:<br />
• vertrouw<strong>en</strong> in politie <strong>en</strong> Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong>;<br />
• versterking kwaliteit <strong>en</strong> professionaliteit, t<strong>en</strong>einde de criminaliteit daadkrachtig <strong>en</strong> effectief<br />
te kunn<strong>en</strong> bestrijd<strong>en</strong>;<br />
• e<strong>en</strong> zichtbaar transparante <strong>en</strong> integere werkwijze.<br />
1.2 Gedeelde visie op vijf c<strong>en</strong>trale thema’s<br />
Deze ambities word<strong>en</strong> tot uiting gebracht in e<strong>en</strong> vijftal thema´s, die als rode draad door het<br />
programma lop<strong>en</strong>:<br />
1. algem<strong>en</strong>e eis<strong>en</strong> aan de <strong>opsporing</strong><br />
Door bind<strong>en</strong>de afsprak<strong>en</strong> over kwaliteit, werkwijze, validering <strong>en</strong> certificering word<strong>en</strong><br />
kwaliteitsgaranties gebod<strong>en</strong> voor prestaties in de ket<strong>en</strong> van <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong>.<br />
2. duidelijkheid over het gezag in de <strong>opsporing</strong><br />
Door verheldering van de invulling van gezag tuss<strong>en</strong> politie <strong>en</strong> Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong>, met<br />
name in complexe <strong>opsporing</strong>sonderzoek<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong> de roll<strong>en</strong> <strong>en</strong> verantwoordelijkhed<strong>en</strong><br />
in het proces op de juiste wijze word<strong>en</strong> ingevuld.<br />
3. versterking van vakmanschap<br />
Criminaliteit ontwikkelt zich in vele dim<strong>en</strong>sies, o.a. geografisch, technologisch <strong>en</strong> in mate<br />
van complexiteit. Daarnaast stelt de sam<strong>en</strong>leving duidelijke eis<strong>en</strong> aan resultaat. Dit<br />
betek<strong>en</strong>t voor de medewerkers van politie <strong>en</strong> Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> dat de vraag naar<br />
professionaliteit <strong>en</strong> specialisme to<strong>en</strong>eemt. Dit vraagt om versterking van de professie <strong>en</strong><br />
naar normering in ev<strong>en</strong>wicht met de daadwerkelijke vereist<strong>en</strong>.<br />
4. aandacht voor leiderschap <strong>en</strong> cultuur<br />
Consequ<strong>en</strong>te, heldere invulling van leiderschap in beide organisaties verzeker<strong>en</strong> e<strong>en</strong>heid<br />
<strong>en</strong> kwaliteit van <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong>. Herijking van de rol van de rechercheofficier <strong>en</strong><br />
parketleiding <strong>en</strong>erzijds <strong>en</strong> recherchemanagem<strong>en</strong>t <strong>en</strong> korpsleiding anderzijds moet leid<strong>en</strong><br />
tot effectievere sturing. Organisatie van teg<strong>en</strong>spraak, waar het strategisch managem<strong>en</strong>t<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 4 4 november 2005
direct bij betrokk<strong>en</strong> is, leidt tot e<strong>en</strong> cultuur waarin reflectie <strong>en</strong> transparantie<br />
vanzelfsprek<strong>en</strong>d zijn.<br />
5. Perman<strong>en</strong>te, ket<strong>en</strong>brede kwaliteitsontwikkeling<br />
Voortdur<strong>en</strong>de oriëntatie op kwaliteit <strong>en</strong> voortdur<strong>en</strong>de kwaliteitsverbetering ondersteunt de<br />
organisaties bij het realiser<strong>en</strong> van concrete verbetering<strong>en</strong> van de bedrijfsvoering <strong>en</strong><br />
processturing. Systematische toetsing van de algem<strong>en</strong>e eis<strong>en</strong> maakt hiervan deel uit.<br />
In het navolg<strong>en</strong>de word<strong>en</strong> deze c<strong>en</strong>trale thema’s nader toegelicht.<br />
1.2.1 Kwaliteitseis<strong>en</strong> in de <strong>opsporing</strong><br />
Algem<strong>en</strong>e eis<strong>en</strong> aan de <strong>opsporing</strong> zijn randvoorwaardelijk voor de kwaliteit van <strong>en</strong> het<br />
vertrouw<strong>en</strong> in de <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> heldere rolverdeling tuss<strong>en</strong> Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> <strong>en</strong><br />
politie. Bind<strong>en</strong>de afsprak<strong>en</strong> over teamsam<strong>en</strong>stelling, opleiding<strong>en</strong>, compet<strong>en</strong>ties, werkwijz<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> product<strong>en</strong> bied<strong>en</strong> kwaliteitsgaranties. Deze word<strong>en</strong> in het kader van dit programma tot<br />
standaardeis<strong>en</strong> uitgewerkt. Deze standaardeis<strong>en</strong> voor de <strong>opsporing</strong> word<strong>en</strong> gevalideerd<br />
door het gezag. Ze zijn vanaf dat mom<strong>en</strong>t bind<strong>en</strong>d; ze bied<strong>en</strong> duidelijkheid <strong>en</strong> garanties over<br />
de uitvoering van <strong>en</strong> de norm<strong>en</strong> voor <strong>opsporing</strong>sonderzoek<strong>en</strong>. Dit geldt voor<br />
<strong>opsporing</strong>sonderzoek<strong>en</strong> in het algeme<strong>en</strong> <strong>en</strong> in het bijzonder voor de zware, gecompliceerde<br />
zak<strong>en</strong>.<br />
Bij het mak<strong>en</strong> van bind<strong>en</strong>de afsprak<strong>en</strong> <strong>en</strong> standaardeis<strong>en</strong> is het overig<strong>en</strong>s wel belangrijk te<br />
voorkom<strong>en</strong> dat het <strong>opsporing</strong>sproces onnodig administratief wordt gecompliceerd <strong>en</strong> dat de<br />
standaardeis<strong>en</strong> ontaard<strong>en</strong> in bureaucratie.<br />
E<strong>en</strong> effectief systeem van ket<strong>en</strong>brede procesaudits verzekert dat de korps<strong>en</strong> <strong>en</strong> parkett<strong>en</strong><br />
daadwerkelijk volg<strong>en</strong>s de afgesprok<strong>en</strong> standaard<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>.<br />
De officier van justitie respecteert de eig<strong>en</strong> verantwoordelijkheid van de politie voor het juist<br />
uitvoer<strong>en</strong> van <strong>opsporing</strong>sonderzoek<strong>en</strong>, omdat hij er van op aan kan dat de invulling van die<br />
verantwoordelijkheid door de politie van gegarandeerde kwaliteit is. De politie is daarop<br />
aanspreekbaar.<br />
1.2.2 Gezag in de <strong>opsporing</strong><br />
Met het stell<strong>en</strong> van algem<strong>en</strong>e eis<strong>en</strong> aan de <strong>opsporing</strong>, wordt in brede zin invulling gegev<strong>en</strong><br />
aan de algem<strong>en</strong>e verantwoordelijkheid van het Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> als gezag over de<br />
<strong>opsporing</strong>. Als de algem<strong>en</strong>e eis<strong>en</strong> goed gestalte hebb<strong>en</strong> gekreg<strong>en</strong>, kan de betrokk<strong>en</strong>heid<br />
van de officier van justitie in individuele zak<strong>en</strong> zich ook tot de inhoud van die zak<strong>en</strong><br />
beperk<strong>en</strong>.<br />
Duidelijk is dat het wettelijke gezag over de <strong>opsporing</strong>, zeker in zware <strong>en</strong> complexe zak<strong>en</strong>,<br />
grote betrokk<strong>en</strong>heid van de officier van justitie bij het politiële onderzoek vereist – e<strong>en</strong> te<br />
grote afstand <strong>en</strong> e<strong>en</strong> te formele opstelling zijn niet effectief. Tegelijk wordt van die officier<br />
verlangd dat hij, vanuit zijn magistratelijke rol, e<strong>en</strong> zodanige afstand houdt tot het onderzoek<br />
<strong>en</strong> het onderzoeksteam, dat hij in staat is onbevang<strong>en</strong> te oordel<strong>en</strong> over alle in het geding<br />
zijnde belang<strong>en</strong> <strong>en</strong> de inhoud van het <strong>opsporing</strong>sonderzoek.<br />
Dat er twee og<strong>en</strong>schijnlijk teg<strong>en</strong>strijdige eis<strong>en</strong> aan het functioner<strong>en</strong> van de officier van justitie<br />
word<strong>en</strong> gesteld – “betrokk<strong>en</strong> distantie” – heeft rechtstreeks gevolg<strong>en</strong> voor k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong><br />
vaardighed<strong>en</strong> van zowel de officier van justitie als de betrokk<strong>en</strong> politiefunctionariss<strong>en</strong>.<br />
In de meer gecompliceerde <strong>opsporing</strong>sonderzoek<strong>en</strong> is de rol van de officier van justitie<br />
primair gericht op strategische keuz<strong>en</strong> in het <strong>opsporing</strong>sonderzoek, de legitimiteit van<br />
strafvorderlijke maatregel<strong>en</strong> <strong>en</strong> toetsing van tactische beslissing<strong>en</strong>. De politie is primair<br />
verantwoordelijk voor tactiek, de kwaliteit van de uitvoering van het <strong>opsporing</strong>sonderzoek <strong>en</strong><br />
de kwaliteit van de process<strong>en</strong> verbaal. Het helder scheid<strong>en</strong> van deze tak<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
verantwoordelijkhed<strong>en</strong> biedt de officier van justitie geleg<strong>en</strong>heid e<strong>en</strong> meer magistratelijke rol<br />
te vervull<strong>en</strong>.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 5 4 november 2005
1.2.3 <strong>Versterking</strong> van vakmanschap<br />
Het veiligstell<strong>en</strong> van spor<strong>en</strong>, de uitoef<strong>en</strong>ing van bevoegdhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> toepassing van<br />
dwangmiddel<strong>en</strong>, journalisering, analyse van omvangrijke hoeveelhed<strong>en</strong> informatie, het<br />
verhor<strong>en</strong> van verdacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> getuig<strong>en</strong>, vereis<strong>en</strong> allerlei specifieke vaardighed<strong>en</strong>.<br />
Rechercher<strong>en</strong>, zeker in gecompliceerde zak<strong>en</strong>, vereist dan ook specifieke vakk<strong>en</strong>nis. Dit<br />
geldt ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s voor de <strong>vervolging</strong>: juridisch vakmanschap, analytisch vermog<strong>en</strong>, toetsing op<br />
rechtmatigheid, het vermog<strong>en</strong> om te gaan met weerstand <strong>en</strong> te oordel<strong>en</strong> over informatie.<br />
Opsporing <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> vrag<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> systeem van compet<strong>en</strong>ties, opleiding<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
certificering<br />
Naast functies waarvoor reeds kwaliteitseis<strong>en</strong> <strong>en</strong> certificering zijn vereist (zed<strong>en</strong>, fraude,<br />
CIE, etc.), wordt voor de vervulling van e<strong>en</strong> aantal andere functies voortaan de strikte eis van<br />
opleiding <strong>en</strong> certificering gesteld. Dit geldt in de eerste plaats voor de medewerkers van<br />
politie <strong>en</strong> Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> die e<strong>en</strong> aandeel hebb<strong>en</strong> in de Teams Grootschalige<br />
Opsporing. Ook aan strategisch <strong>en</strong> tactisch leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> word<strong>en</strong> opleidings- <strong>en</strong><br />
ervaringseis<strong>en</strong> gesteld.<br />
Voor de politie betek<strong>en</strong>t dit e<strong>en</strong> versterking van de professie in het proces <strong>opsporing</strong>. De<br />
verwachting dat in de toekomst zo’n 20% van de medewerkers in de <strong>opsporing</strong> tot<br />
HBO/academisch niveau opgeleid moet word<strong>en</strong>, heeft in meerjarig perspectief gevolg<strong>en</strong> voor<br />
instroom, opleidingscapaciteit <strong>en</strong> functiewaardering van de politie. Op basis van e<strong>en</strong>duidige<br />
afsprak<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, gerelateerd aan korps- <strong>en</strong> parketsterkte, afsprak<strong>en</strong> gemaakt over<br />
minimumaantall<strong>en</strong> gecertificeerde medewerkers in specifiek b<strong>en</strong>oemde functies. E<strong>en</strong><br />
sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong>d stelsel van onderwijs voor politie <strong>en</strong> Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> ondersteunt deze<br />
eis<strong>en</strong> met betrekking tot inrichting van noodzakelijke compet<strong>en</strong>ties.<br />
1.2.4 Leiderschap <strong>en</strong> cultuur<br />
Leiderschap is cruciaal voor professionalisering, effectieve sturing <strong>en</strong> de juiste cultuur. Juiste<br />
invulling van leiderschap bij politie <strong>en</strong> Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> is randvoorwaardelijk voor e<strong>en</strong><br />
cultuur waarin perman<strong>en</strong>te professionalisering, vakmanschap, (zelf)reflectie, sam<strong>en</strong>werking<br />
met <strong>en</strong> transparantie tuss<strong>en</strong> de ket<strong>en</strong>partners vanzelfsprek<strong>en</strong>d zijn. Ev<strong>en</strong>zo vanzelfsprek<strong>en</strong>d<br />
is het dat daadwerkelijk wordt gehandeld overe<strong>en</strong>komstig afgesprok<strong>en</strong> kwaliteitseis<strong>en</strong> zoals<br />
neergelegd in richtlijn<strong>en</strong>, protocoll<strong>en</strong> e.d. De inhoudelijke betrokk<strong>en</strong>heid van <strong>en</strong> sturing door<br />
korps- <strong>en</strong> parketleiding wordt vergroot door h<strong>en</strong> daadwerkelijk te positioner<strong>en</strong> in teg<strong>en</strong>spraak<br />
<strong>en</strong> reflectie. Daarbij word<strong>en</strong> eis<strong>en</strong> geformuleerd voor het strategisch managem<strong>en</strong>t op het<br />
gebied van compet<strong>en</strong>ties <strong>en</strong> opleiding. Zo wordt bijvoorbeeld de eis geformuleerd, dat de<br />
divisiechef recherche in grote zak<strong>en</strong> in staat is als teamleider complexe Teams<br />
Grootschalige Opsporing aan te stur<strong>en</strong>. Ook bij de verschill<strong>en</strong>de parkett<strong>en</strong> wordt de<br />
betrokk<strong>en</strong>heid van het strategisch managem<strong>en</strong>t bij zak<strong>en</strong> versterkt, mede door<br />
herpositionering van de functie van recherche-officier. Dit vergroot het toezicht op de<br />
e<strong>en</strong>heid, de professionaliteit <strong>en</strong> de kwaliteit van de <strong>opsporing</strong> binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> politieregio met<br />
bijzondere aandacht voor de bijzondere <strong>opsporing</strong>smethod<strong>en</strong>. De inrichting van e<strong>en</strong><br />
regionale stuurploeg in alle politieregio’s verzekert effectieve sam<strong>en</strong>werking <strong>en</strong> transparantie<br />
tuss<strong>en</strong> de ket<strong>en</strong>partners.<br />
Zowel bij het Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> als de politie word<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>spraak <strong>en</strong> review structureel<br />
ingebed in de werkwijze bij gecompliceerde onderzoek<strong>en</strong>.<br />
1.2.5 Perman<strong>en</strong>te, ket<strong>en</strong>brede kwaliteitsontwikkeling<br />
De ambities in het kader van dit programma vereis<strong>en</strong> zowel e<strong>en</strong> perman<strong>en</strong>te toetsing van de<br />
praktijk als e<strong>en</strong> voortdur<strong>en</strong>de kwaliteitsontwikkeling. Hiertoe wordt het huidige<br />
kwaliteitssysteem verder ontwikkeld. Om e<strong>en</strong> nieuw, perman<strong>en</strong>t proces van toetsing aan de<br />
hand van vaste criteria, landelijke standaards <strong>en</strong> procesindicator<strong>en</strong> op gang te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>,<br />
wordt het huidige kwaliteitssysteem verder ontwikkeld. In systematisch onderzoek zal<br />
objectief word<strong>en</strong> beoordeeld of <strong>en</strong> in welke mate aan overe<strong>en</strong>gekom<strong>en</strong> criteria is voldaan.<br />
Dit zal zowel sectoraal als ket<strong>en</strong>breed word<strong>en</strong> ingericht <strong>en</strong> de basis vorm<strong>en</strong> voor concrete<br />
verbetering<strong>en</strong> via op de bedrijfsvoering<strong>en</strong> gerichte verbeterproject<strong>en</strong>.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 6 4 november 2005
Als tijdelijke voorzi<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> in aanvulling op de hiervoor beschrev<strong>en</strong> verdere ontwikkeling<br />
van de reeds door OM <strong>en</strong> politie gehanteerde kwaliteitssystem<strong>en</strong>, wordt e<strong>en</strong> programma<br />
voor auditing <strong>en</strong> monitoring opgesteld, specifiek gericht op de implem<strong>en</strong>tatie <strong>en</strong> borging van<br />
dit programma.<br />
1.3 Rode drad<strong>en</strong> in het programma<br />
1.3.1 Onderscheid e<strong>en</strong>voudig/standaardwerkwijze vs. gecompliceerd/maatwerkwijze<br />
Zware, gecompliceerde zak<strong>en</strong> verdi<strong>en</strong><strong>en</strong> maatwerk in de aanpak. Maatwerk op het gebied<br />
van deskundigheid, aanpak <strong>en</strong> aansturing, werkwijze, capaciteit <strong>en</strong> middel<strong>en</strong>. Hoewel het<br />
e<strong>en</strong>voudig is zak<strong>en</strong> als complex aan te merk<strong>en</strong> <strong>en</strong> het makkelijk is om vergelijkbare zak<strong>en</strong><br />
met de Schiedammer parkmoord aan te wijz<strong>en</strong> (Lucy de B., balp<strong>en</strong>zaak), is het niet zo dat<br />
complexe zak<strong>en</strong> e<strong>en</strong> geheel afzonderlijke <strong>en</strong> af te bak<strong>en</strong><strong>en</strong> categorie vorm<strong>en</strong>. Er is e<strong>en</strong><br />
glijd<strong>en</strong>de schaal van meer naar minder complexiteit.<br />
Om de e<strong>en</strong>voudige zaak met standaard werkwijze te onderscheid<strong>en</strong> van de gecompliceerde<br />
zaak met maatwerkwijze, zijn in diverse onderdel<strong>en</strong> van dit programma criteria geformuleerd,<br />
aan de hand waarvan voor zowel OM als politie duidelijk is, wanneer in beginsel de<br />
maatwerkwijze gebod<strong>en</strong> is. Deze criteria betreff<strong>en</strong> de inzet van het Team Grootschalige<br />
Opsporing, de toepassing van teg<strong>en</strong>spraak, de inzet van audiovisuele registratie van<br />
verhor<strong>en</strong> <strong>en</strong> de kwalificatie van e<strong>en</strong> PD tot maatwerkplus-PD. Daarnaast zijn criteria<br />
geformuleerd voor facultatieve toepassing.<br />
In verband met de g<strong>en</strong>oemde glijd<strong>en</strong>de schaal is het bij het vaststell<strong>en</strong> van werkwijz<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
method<strong>en</strong> om de vereiste zorgvuldigheid te verkrijg<strong>en</strong> echter zaak, het verband met e<strong>en</strong><br />
kwalitatief goede behandeling van zak<strong>en</strong> in het algeme<strong>en</strong> niet te verliez<strong>en</strong>. De maatregel<strong>en</strong><br />
moet<strong>en</strong> immers e<strong>en</strong> logisch onderdeel vorm<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> systeem van kwaliteit voor alle zak<strong>en</strong><br />
die maatwerk vereis<strong>en</strong>. In het programma wordt dan ook tot uitdrukking gebracht dat de<br />
maatregel<strong>en</strong> niet e<strong>en</strong> te geïsoleerde plaats krijg<strong>en</strong>.<br />
1.3.2 Sam<strong>en</strong>hang met reeds lop<strong>en</strong>de kwaliteitstraject<strong>en</strong><br />
Sinds 2000, het jaar waarin de Schiedammer Parkmoord speelde, zijn binn<strong>en</strong> de<br />
organisaties van politie, Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> <strong>en</strong> NFI reeds vele ontwikkeling<strong>en</strong> op het vlak<br />
van professionalisering in gang gezet, veelal vastgelegd in richtlijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> procedures. Het is in<br />
het belang van de kwaliteit van de <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> de aanbeveling<strong>en</strong> uit het<br />
evaluatieonderzoek in de Schiedammer parkmoord zo veel mogelijk in sam<strong>en</strong>hang met<br />
lop<strong>en</strong>de ontwikkeling<strong>en</strong> te bezi<strong>en</strong>.<br />
Het OM had procesmatige <strong>en</strong> organisatorische uitgangspunt<strong>en</strong> voor kwaliteitsverhoging van<br />
de verwerking van maatwerkzak<strong>en</strong> reeds geformuleerd in het lop<strong>en</strong>de programma “Het OM<br />
verandert”. Het proces verwerking van maatwerkzak<strong>en</strong>, van welk proces het leiding gev<strong>en</strong><br />
aan de <strong>opsporing</strong> deel uitmaakt, gaat plaatsvind<strong>en</strong> in secties maatzak<strong>en</strong>. Officier<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
parketsecretariss<strong>en</strong> in deze secties richt<strong>en</strong> zich uitsluit<strong>en</strong>d op maatwerkzak<strong>en</strong> <strong>en</strong> verricht<strong>en</strong><br />
daarbij ge<strong>en</strong> andere werkzaamhed<strong>en</strong>. Dit vermindert het aantal storingsmom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
vergemakkelijkt de focus op het leid<strong>en</strong> van de <strong>opsporing</strong>, het nem<strong>en</strong> van<br />
<strong>vervolging</strong>sbeslissing<strong>en</strong> in deze categorie zak<strong>en</strong> <strong>en</strong> het behandel<strong>en</strong> daarvan ter<br />
terechtzitting. Voorts wordt gericht gewerkt aan dié compet<strong>en</strong>ties, k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> vaardighed<strong>en</strong>,<br />
die specifiek op het proces maatwerkzak<strong>en</strong> betrekking hebb<strong>en</strong>.<br />
De hiervoor noodzakelijke opleiding <strong>en</strong> certificering is grot<strong>en</strong>deels al in gang gezet. In het<br />
kader van dit programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> wordt uitgewerkt welke<br />
rolvervulling van het OM wordt verwacht op het gebied van het leiding gev<strong>en</strong> aan<br />
projectmatige <strong>opsporing</strong>sonderzoek<strong>en</strong>, van relatief minder gecompliceerde tot uiterst<br />
complexe TGO- <strong>en</strong> zwacri-zak<strong>en</strong>. Met name de b<strong>en</strong>oemde roll<strong>en</strong> van de (zaaks)officier van<br />
justitie <strong>en</strong> de parketsecretaris bij projectvoorbereiding, keuze <strong>en</strong> leiding aan projectmatige<br />
(zwacri)onderzoek<strong>en</strong> <strong>en</strong> leiding aan TGO’s <strong>en</strong> cold-cases br<strong>en</strong>gt capaciteitsbeslag met zich<br />
mee. E<strong>en</strong> raming van deze consequ<strong>en</strong>ties is bij de voorgestelde maatregel<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 7 4 november 2005
Binn<strong>en</strong> de politie zijn in het kader van het ABRIO-programma sedert het jaar 2000 vele<br />
verbeterinitiatiev<strong>en</strong> uitgewerkt <strong>en</strong> geïmplem<strong>en</strong>teerd, zoals de inrichting van Teams<br />
Grootschalige Opsporing, standaard werkwijze voor het onderzoek op de plaats delict, de<br />
inrichting van de landelijke informatieorganisatie <strong>en</strong> Informatie Gestuurde Politie. Onder de<br />
verantwoordelijkheid van het OM-Politieberaad <strong>en</strong> de Board Opsporing van de Raad van<br />
Hoofdcommissariss<strong>en</strong> word<strong>en</strong> hulpmiddel<strong>en</strong> <strong>en</strong> werkwijz<strong>en</strong> gevalideerd die, waar dat tot<br />
to<strong>en</strong>ame van effectiviteit <strong>en</strong> efficiëntie leidt, meer uniformiteit <strong>en</strong> standaardisatie br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> zijn binn<strong>en</strong> de afzonderlijke parkett<strong>en</strong>, bij het NFI <strong>en</strong> in de politiekorps<strong>en</strong> sinds<br />
2000 vele andere verbeterslag<strong>en</strong> gemaakt, lop<strong>en</strong> thans nog allerlei verbetertraject<strong>en</strong> <strong>en</strong> zijn<br />
de nodige voornem<strong>en</strong>s voor verbetering geformuleerd.<br />
1.4 Leeswijzer<br />
Na dit inleid<strong>en</strong>d hoofdstuk 1, is de aanpak van dit versterkingstraject in hoofdstuk 2<br />
beschrev<strong>en</strong>. De hoofdstukk<strong>en</strong> 3 – 11 bevatt<strong>en</strong> e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>vatting van de belangrijkste<br />
onderwerp<strong>en</strong>. Hoofdstuk 12 bevat, in paragraaf 1, e<strong>en</strong> overzicht van de fasering van de<br />
geplande maatregel<strong>en</strong>. De tweede paragraaf van hoofdstuk 12 bevat e<strong>en</strong> opgave van de<br />
financiële consequ<strong>en</strong>ties van de maatregel<strong>en</strong>. Hoofdstuk 13 beschrijft de kwaliteitszorg bij<br />
politie <strong>en</strong> Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong>. In de eerste paragraaf van dit hoofdstuk wordt het initiatief tot<br />
doorontwikkeling van het bestaande kwaliteitsstelsel beschrev<strong>en</strong>. De tweede paragraaf<br />
beschrijft de toetsing van de implem<strong>en</strong>tatie <strong>en</strong> borging van dit programma.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 8 4 november 2005
2. De aanpak<br />
2.1 Evaluatieonderzoek Schiedammer parkmoord<br />
Het evaluatieonderzoek in de Schiedammer parkmoord werd uitgevoerd door e<strong>en</strong><br />
advocaat-g<strong>en</strong>eraal, mr. F. Posthumus. Hij werd daarbij bijgestaan door twee onafhankelijke<br />
externe deskundig<strong>en</strong>, te wet<strong>en</strong> professor mr. Y. Buruma (hoogleraar straf- <strong>en</strong><br />
strafprocesrecht te Nijmeg<strong>en</strong>) <strong>en</strong> de heer A.P. de Vries (voormalig plv. korpschef van de<br />
regiopolitie Gelderland-Midd<strong>en</strong>). In het kader van dit evaluatieonderzoek is de rol van het<br />
Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> (hierna: OM) <strong>en</strong> de politie gedetailleerd onder de loep g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. De<br />
onderzoeker komt in het rapport tot de conclusie dat in de verschill<strong>en</strong>de fas<strong>en</strong> van het<br />
<strong>opsporing</strong>sonderzoek <strong>en</strong> de <strong>vervolging</strong> veel is mis gegaan <strong>en</strong> beoordelingsfout<strong>en</strong> zijn<br />
gemaakt. Op basis van de geconstateerde tekortkoming<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> groot aantal aanbeveling<strong>en</strong><br />
geformuleerd. In het slot van de rapportage zijn die gegroepeerd rond thema’s. De zev<strong>en</strong><br />
voornaamste thema’s waarover aanbeveling<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> gedaan war<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de:<br />
1. Bij kapitale delict<strong>en</strong> moet de parketleiding stimuler<strong>en</strong> dat op zijn laatst in de fase waarin<br />
de zitting bij de rechter wordt voorbereid, e<strong>en</strong> vorm van teg<strong>en</strong>spraak door de<br />
behandel<strong>en</strong>d officier van justitie wordt georganiseerd, opdat wordt bevorderd dat<br />
ontlast<strong>en</strong>de omstandighed<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de naar waarde word<strong>en</strong> geschat;<br />
2. Bij kapitale delict<strong>en</strong> moet bij de politie teg<strong>en</strong>spraak word<strong>en</strong> georganiseerd;<br />
3. De k<strong>en</strong>nis van officier<strong>en</strong> van justitie op for<strong>en</strong>sisch gebied <strong>en</strong> van het tactische<br />
recherchewerk moet word<strong>en</strong> vergroot. Het NFI moet duidelijker rapporter<strong>en</strong>;<br />
4. Binn<strong>en</strong> de politie moet het beheer van stukk<strong>en</strong> van overtuiging <strong>en</strong> spor<strong>en</strong>materiaal beter<br />
geregeld word<strong>en</strong>;<br />
5. In grote onderzoek<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> de verdacht<strong>en</strong>verhor<strong>en</strong> audiovisueel word<strong>en</strong> vastgelegd. In<br />
opleiding<strong>en</strong> moet aandacht word<strong>en</strong> besteed aan de theorie <strong>en</strong> praktijk van het<br />
verdacht<strong>en</strong>verhoor <strong>en</strong> aan het f<strong>en</strong>ome<strong>en</strong> valse bek<strong>en</strong>t<strong>en</strong>is.<br />
6. Deskundig<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> rol hebb<strong>en</strong> gespeeld in het <strong>opsporing</strong>sonderzoek, moet<strong>en</strong> slechts<br />
onder nadrukkelijke vermelding van die rol, word<strong>en</strong> voorgedrag<strong>en</strong> als deskundige ter<br />
terechtzitting of bij de rechter-commissaris.<br />
7. Er moet<strong>en</strong> kaders word<strong>en</strong> vastgesteld voor de invulling van de taak van de officier van<br />
justitie als leider van het <strong>opsporing</strong>sonderzoek. De officier van justitie moet zich er<br />
voortdur<strong>en</strong>d van bewust zijn dat andere procesdeelnemers, in het bijzonder rechter <strong>en</strong><br />
verdediging, voor e<strong>en</strong> goede vervulling van hun functie deels afhankelijk zijn van de<br />
officier van justitie.<br />
Op 13 september 2005 werd het evaluatieonderzoek in de Schiedammer Parkmoord aan de<br />
Tweede Kamer aangebod<strong>en</strong>. Op 15 september 2005 debatteerde de Minister van Justitie<br />
met de Tweede Kamer over dit evaluatieonderzoek.<br />
2.2 Opdracht programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong><br />
In de behandeling in de Tweede Kamer gaf de Minister aan de conclusies <strong>en</strong> aanbeveling<strong>en</strong><br />
uit het evaluatierapport integraal over te nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> politie <strong>en</strong> Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> de<br />
opdracht te verstrekk<strong>en</strong> de aanbeveling<strong>en</strong> uit te werk<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> verbeterprogramma dat, nog<br />
vóór de behandeling van de justitiebegroting in de Tweede Kamer, maatregel<strong>en</strong> bevat om de<br />
in de evaluatie aan het licht gebrachte tekortkoming<strong>en</strong> structureel aan te pakk<strong>en</strong>. In dit<br />
verbeterprogramma moet de doorlop<strong>en</strong>de bevordering van de professionaliteit van het<br />
optred<strong>en</strong> van politie <strong>en</strong> OM in strafzak<strong>en</strong> c<strong>en</strong>traal staan, waarbij de verandering<strong>en</strong> die in de<br />
afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> al hebb<strong>en</strong> plaatsgevond<strong>en</strong> of in gang zijn gezet, het vertrekpunt moet<strong>en</strong><br />
vorm<strong>en</strong>. Het verbeterprogramma moet zich primair richt<strong>en</strong> op de kwaliteit van de<br />
waarheidsvinding in het proces van <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong>. Het moet, zo stelde de minister,<br />
in ieder geval de volg<strong>en</strong>de punt<strong>en</strong> omvatt<strong>en</strong>:<br />
• de regeling van audiovisuele vastlegging van verdacht<strong>en</strong>verhor<strong>en</strong>;<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 9 4 november 2005
• nieuwe opleiding<strong>en</strong> over recherchetechniek<strong>en</strong> (verhoormethod<strong>en</strong>, videoreconstructie,<br />
dossiervorming) voor politie <strong>en</strong> OM;<br />
• het structureel <strong>en</strong> niet-vrijblijv<strong>en</strong>d organiser<strong>en</strong> van teg<strong>en</strong>spraak binn<strong>en</strong> de<br />
politieorganisatie én het Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong>;<br />
• de structurele verbetering van de verslaglegging van het verloop van het onderzoek;<br />
• de aansluiting van het opleidingsniveau van de led<strong>en</strong> van het OM aan de complexe<br />
technische ontwikkeling<strong>en</strong> op bijvoorbeeld het gebied van DNA-onderzoek, gelet op<br />
het to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>d belang van de kwaliteit van het spor<strong>en</strong>onderzoek, het onderzoek op<br />
de Plaats Delict <strong>en</strong> de sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> het NFI, de politie <strong>en</strong> het Op<strong>en</strong>baar<br />
<strong>Ministerie</strong>.<br />
Daarnaast stelt de minister dat het stelsel van <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> zich primair richt op<br />
materiële waarheidsvinding <strong>en</strong> dat het OM daarin e<strong>en</strong> magistratelijke rol behoort te vervull<strong>en</strong>.<br />
De Minister heeft de opdracht om e<strong>en</strong> verbeterplan <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> op te stell<strong>en</strong><br />
verstrekt aan de voorzitter van het College van Procureurs-G<strong>en</strong>eraal. De Minister van<br />
Binn<strong>en</strong>landse Zak<strong>en</strong> <strong>en</strong> Koninkrijksrelaties heeft aan de Raad van Hoofdcommissarisss<strong>en</strong><br />
opgedrag<strong>en</strong> de beheersmatige onderdel<strong>en</strong> <strong>en</strong> consequ<strong>en</strong>ties van het verbeterplan te<br />
ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> in kaart te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />
Het College van Procureurs-G<strong>en</strong>eraal <strong>en</strong> de Raad van Hoofdcommissariss<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />
vervolg<strong>en</strong>s Procureur-G<strong>en</strong>eraal H.J. Bolhaar respectievelijk korpschef R. Bik (voorzitter van<br />
de board <strong>opsporing</strong>) aangewez<strong>en</strong> als opdrachtgevers voor de totstandkoming van het<br />
verbeterprogramma. Voor de opstelling van het programma is e<strong>en</strong> kerngroep geformeerd,<br />
die bestaat uit de heer G.Th. Hofstee, hoofdofficier van Justitie <strong>en</strong> voorzitter, mevrouw N.G.<br />
Zandee, plv. hoofdofficier van Justitie, de heer P.J. Aalbersberg, korpschef <strong>en</strong> de heer H.<br />
Vissers, plv. korpschef.<br />
2.3 Werkwijze <strong>en</strong> product<strong>en</strong><br />
De kerngroep bedi<strong>en</strong>t zich t<strong>en</strong> behoeve van de uitvoering van haar werkzaamhed<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
groot aantal medewerkers van het OM, politie <strong>en</strong> NFI, ver<strong>en</strong>igd in e<strong>en</strong> neg<strong>en</strong>tal<br />
clustergroep<strong>en</strong>. In deze clustergroep<strong>en</strong> zijn in zeer korte tijd gezam<strong>en</strong>lijk voorstell<strong>en</strong> tot<br />
kwaliteitsverbetering <strong>en</strong> -borging geformuleerd. Daarbij is e<strong>en</strong> onderscheid gemaakt tuss<strong>en</strong>:<br />
• korte termijn – oplevering uiterlijk 1 juni 2006;<br />
• middellange termijn – oplevering in de periode van 1 juni 2006 tot 1 juni 2007<br />
• lange termijn – oplevering na 1 juni 2007.<br />
In de eerste paragraaf van hoofdstuk 12 is e<strong>en</strong> overzicht van maatregel<strong>en</strong> <strong>en</strong> de daaraan<br />
verbond<strong>en</strong> fasering opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
Om de sam<strong>en</strong>hang tuss<strong>en</strong> de clustergroep<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s de totstandkoming van het programma<br />
versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> te waarborg<strong>en</strong>, wordt elk van de te onderscheid<strong>en</strong><br />
clusters door e<strong>en</strong> lid van de Kerngroep begeleid. Elke clustergroep k<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> tweehoofdige<br />
leiding van OM <strong>en</strong> politie. Binn<strong>en</strong> de clusters werk<strong>en</strong> de trekkers t<strong>en</strong> behoeve van beide<br />
organisaties hun eig<strong>en</strong> aandeel uit. Door de voortdur<strong>en</strong>de afstemming tuss<strong>en</strong> de<br />
clusterhoofd<strong>en</strong> is de ket<strong>en</strong>b<strong>en</strong>adering <strong>en</strong> afstemming van maatregel<strong>en</strong> gegarandeerd. Naast<br />
medewerkers van OM <strong>en</strong> politie word<strong>en</strong> zo nodig verteg<strong>en</strong>woordigers van relevante partners<br />
in de clustergroep opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. In de opdracht<strong>en</strong> aan de clustergroep<strong>en</strong> is nadrukkelijk<br />
gesteld dat, waar mogelijk, aansluiting moet word<strong>en</strong> gezocht bij reeds lop<strong>en</strong>de initiatiev<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
expertgroep<strong>en</strong>.<br />
De neg<strong>en</strong> clusters hebb<strong>en</strong> opdracht<strong>en</strong> op de volg<strong>en</strong>de gebied<strong>en</strong>:<br />
1. Gezag over de <strong>opsporing</strong><br />
2. Teg<strong>en</strong>spraak <strong>en</strong> review<br />
3. Team Grootschalige Opsporing (TGO)<br />
4. For<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong><br />
5. Audiovisuele <strong>en</strong> auditieve registratie van verhor<strong>en</strong><br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 10 4 november 2005
6. Compet<strong>en</strong>ties – opleiding<strong>en</strong> – certificering<br />
7. Overdracht <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>hang 1 e – 2 e lijn <strong>vervolging</strong><br />
8. Deskundig<strong>en</strong> pool<br />
9. ICT<br />
De Kerngroep heeft alle maatregel<strong>en</strong> gebundeld in het “Voorlopig programma versterking<br />
<strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong>”, waarin inhoud, proces, fasering, implem<strong>en</strong>tatie,<br />
capaciteitsvereist<strong>en</strong> <strong>en</strong> b<strong>en</strong>odigde financiën beschrev<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> biedt dat vóór 1 november<br />
aan de opdrachtgever aan. Om te kunn<strong>en</strong> volg<strong>en</strong> of de voorgestelde maatregel<strong>en</strong> ook in de<br />
organisaties word<strong>en</strong> geïmplem<strong>en</strong>teerd, is tev<strong>en</strong>s op hoofdlijn<strong>en</strong> aandacht besteed aan<br />
monitoring <strong>en</strong> auditing van het complete Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong>.<br />
2.4 Verdere uitwerking<br />
De plann<strong>en</strong> die in het zeer korte tijdsbestek van drie wek<strong>en</strong> nog niet voldo<strong>en</strong>de kond<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> uitgewerkt, zull<strong>en</strong> in de kom<strong>en</strong>de maand<strong>en</strong> nader word<strong>en</strong> uitgewerkt. Medio juni<br />
2006 levert de kerngroep de volg<strong>en</strong>de product<strong>en</strong> op:<br />
de uitwerking van de voorstell<strong>en</strong> die in de onderhavige rapportage zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>;<br />
implem<strong>en</strong>tatievoorstell<strong>en</strong> voor onderwerp<strong>en</strong> die op korte, middellange of op lange termijn<br />
geïmplem<strong>en</strong>teerd word<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> uitwerking van de voorstell<strong>en</strong> voor monitoring <strong>en</strong> auditing van dit prgramma, alsmede<br />
voorstell<strong>en</strong> voor structurele, periodieke auditing van politie <strong>en</strong> OM op de in het<br />
programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> onderdel<strong>en</strong>.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 11 4 november 2005
3. Gezag over de <strong>opsporing</strong><br />
3.1 Inleiding<br />
Het in de wet BOB aan de Officier van Justitie toek<strong>en</strong>n<strong>en</strong> van bevoegdhed<strong>en</strong> heeft mede<br />
t<strong>en</strong> doel gehad dat de officier in concrete onderzoek<strong>en</strong> sturing geeft aan het<br />
<strong>opsporing</strong>sonderzoek. Uit de evaluatie van de Schiedammer Parkmoord is geblek<strong>en</strong> dat de<br />
officier van justitie e<strong>en</strong> grote betrokk<strong>en</strong>heid heeft lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> met het onderzoek <strong>en</strong> de<br />
teamleider. De officier van justitie heeft echter ook onvoldo<strong>en</strong>de afstand g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van het<br />
onderzoek <strong>en</strong> onvoldo<strong>en</strong>de inhoud gegev<strong>en</strong> aan zijn beoordel<strong>en</strong>de <strong>en</strong> controler<strong>en</strong>de rol. In<br />
andere gevall<strong>en</strong> is geblek<strong>en</strong> dat het OM juist te weinig betrokk<strong>en</strong> was bij<br />
<strong>opsporing</strong>sonderzoek<strong>en</strong>. In beide omstandighed<strong>en</strong> komt de stur<strong>en</strong>de rol van de officier van<br />
justitie in de knel.<br />
Uit verschill<strong>en</strong>de onderzoek<strong>en</strong> blijkt dat, hoewel de officier van justitie in to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de mate<br />
betrokk<strong>en</strong> is bij concrete strafzak<strong>en</strong> <strong>en</strong> de sturing van concrete onderzoek<strong>en</strong> door het OM<br />
ook sterk is verbeterd, die betrokk<strong>en</strong>heid nogal verschilt <strong>en</strong> afhankelijk is van de persoon van<br />
de officier van justitie, van het soort onderzoek, alsmede van de kwaliteit van de tactische<br />
leiding op de uitvoering daarvan. De <strong>en</strong>e officier van justitie geeft duidelijk leiding aan het<br />
onderzoek, is kritisch <strong>en</strong> geïnteresseerd, terwijl andere officier<strong>en</strong> van justitie zich int<strong>en</strong>sief<br />
met het onderzoek zelf <strong>en</strong> de operationele aspect<strong>en</strong> daarvan bemoei<strong>en</strong>. Soms is het zelfs<br />
moeilijk e<strong>en</strong> onderscheid te mak<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> de led<strong>en</strong> van het team <strong>en</strong> de officier van justitie 1 .<br />
In <strong>en</strong>kele gevall<strong>en</strong> staat de kwaliteit van de recherche ter discussie. In <strong>en</strong>kele onderzoek<strong>en</strong><br />
wordt dat in niet mis te verstane bewoording<strong>en</strong> aangegev<strong>en</strong> 2 .<br />
De rolverdeling tuss<strong>en</strong> het OM <strong>en</strong> politie in <strong>opsporing</strong>sonderzoek<strong>en</strong> kan bemoeilijkt word<strong>en</strong><br />
omdat niet duidelijk is welke kwaliteit<strong>en</strong> van de officier van justitie <strong>en</strong> politie word<strong>en</strong><br />
verwacht. Het OM moet duidelijk zijn in wat van de politie wordt verwacht. Er moet<strong>en</strong> op<br />
basis van bind<strong>en</strong>de afsprak<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> OM <strong>en</strong> politie algem<strong>en</strong>e kwaliteitseis<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gesteld<br />
aan de uitvoering van <strong>opsporing</strong>sonderzoek<strong>en</strong> <strong>en</strong> de politie moet onverkort aan die<br />
kwaliteitseis<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong> opdat het OM op de naleving daarvan moet (kunn<strong>en</strong>) vertrouw<strong>en</strong>.<br />
Daarmee zal het OM ook moet<strong>en</strong> vertrouw<strong>en</strong> op de deskundigheid van de politie <strong>en</strong> die<br />
deskundigheid respecter<strong>en</strong>. Dit creëert wederzijds duidelijkheid over de roll<strong>en</strong> van OM <strong>en</strong><br />
politie <strong>en</strong> daarmee tot transparante e<strong>en</strong>duidigheid over de onderlinge verhouding.<br />
Magistratelijke rol<br />
De magistratelijke rol van de officier is daarbij van groot belang. De magistratelijke rol stelt<br />
hoge eis<strong>en</strong> aan het omgevingsbewustzijn van de officier <strong>en</strong> aan zijn vermog<strong>en</strong> die rol te<br />
vervull<strong>en</strong> t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van de rechter, de verdachte <strong>en</strong> di<strong>en</strong>s advocaat, de deskundig<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
het slachtoffer. Volg<strong>en</strong>s de gedragscode van het OM zorgt de officier voor e<strong>en</strong> juist<br />
ev<strong>en</strong>wicht tuss<strong>en</strong> waarheidsvinding <strong>en</strong> rechtsbescherming. Hij moet zich t<strong>en</strong> overstaan van<br />
de rechter kunn<strong>en</strong> verantwoord<strong>en</strong> voor de <strong>opsporing</strong> door de politie.<br />
T<strong>en</strong>einde meer duidelijkheid te verschaff<strong>en</strong> over het gezag over de <strong>opsporing</strong>, geeft deze<br />
notitie e<strong>en</strong> aantal aanknopingspunt<strong>en</strong> met betrekking tot algem<strong>en</strong>e kwaliteitseis<strong>en</strong> voor de<br />
uitvoering van <strong>opsporing</strong>sonderzoek <strong>en</strong> met betrekking tot de roll<strong>en</strong> <strong>en</strong> positie van, <strong>en</strong> de<br />
verhouding tuss<strong>en</strong> OM <strong>en</strong> politie in <strong>opsporing</strong>sonderzoek<strong>en</strong>. Daartoe word<strong>en</strong> na deze<br />
inleiding in paragraaf 2 de algeme<strong>en</strong> aan de <strong>opsporing</strong> te stell<strong>en</strong> eis<strong>en</strong> beschrev<strong>en</strong>, in<br />
paragraaf 3 de rol van de officier van justitie <strong>en</strong> de teamleider in zware, gecompliceerde<br />
zak<strong>en</strong> <strong>en</strong>, t<strong>en</strong>slotte, in paragraaf 4 de verhouding tuss<strong>en</strong> officier van justitie <strong>en</strong> politie.<br />
1 De Poot et al. “Rechercheportret”<br />
2 De Poot et al. “Rechercheportret”, Van Kopp<strong>en</strong> <strong>en</strong> Schalk<strong>en</strong> (2004), Van de Bunt: “Uit balans: Politie <strong>en</strong> bestel in de knel”.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 12 4 november 2005
3.2 Algem<strong>en</strong>e kwaliteitseis<strong>en</strong> aan de <strong>opsporing</strong><br />
Op basis van bind<strong>en</strong>de afsprak<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> OM <strong>en</strong> politie zull<strong>en</strong> algem<strong>en</strong>e kwaliteitseis<strong>en</strong><br />
gesteld word<strong>en</strong> aan de uitvoering van <strong>opsporing</strong>sonderzoek<strong>en</strong>. De politie voldoet onverkort<br />
aan die kwaliteitseis<strong>en</strong> opdat het OM op de naleving daarvan moet (kunn<strong>en</strong>) vertrouw<strong>en</strong>.<br />
Lokale aanvull<strong>en</strong>de kwaliteitseis<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> vastgesteld door rechercheofficier <strong>en</strong> het<br />
lid van de korpsleiding dat is belast met de rechercheportefeuille.<br />
Indi<strong>en</strong> kwaliteitseis<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gesteld aan cruciale product<strong>en</strong> <strong>en</strong> process<strong>en</strong> die voor de<br />
politie als landelijke standaard<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> geld<strong>en</strong> omdat anders het afbreukrisico in de<br />
<strong>vervolging</strong>sfase te groot is, word<strong>en</strong> die kwaliteitseis<strong>en</strong> (bijv. TGO-regeling, inrichting,<br />
deskundigheid <strong>en</strong> expertise, procesdossier) door het OM gevalideerd. Het OM <strong>en</strong> de politie<br />
zull<strong>en</strong> hun validatieprocedures op elkaar afstemm<strong>en</strong> voor 1 juni 2006.<br />
Omdat het OM zijn keuzes moet kunn<strong>en</strong> baser<strong>en</strong> op informatie <strong>en</strong> op<br />
criminaliteitsbeeldanalyses, is de politie verantwoordelijk voor de volledigheid, juistheid <strong>en</strong><br />
betrouwbaarheid van die informatie. Er wordt zodanige kwaliteit geleverd dat het OM die<br />
keuzes kan mak<strong>en</strong>.<br />
De standaardonderzoek<strong>en</strong> word<strong>en</strong> uitgevoerd binn<strong>en</strong> vastgestelde prioriteit<strong>en</strong>. T<strong>en</strong> behoeve<br />
daarvan zal e<strong>en</strong> casescre<strong>en</strong>ings- of zicht op zak<strong>en</strong>systeem word<strong>en</strong> gehanteerd door de<br />
politie.<br />
T<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van projectmatige <strong>opsporing</strong> moet de (recherche) officier op basis van het<br />
overzicht van <strong>en</strong> het inzicht in de pot<strong>en</strong>tiële onderzoek<strong>en</strong> <strong>en</strong> met behulp van weegcriteria de<br />
prioriteit<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> vaststell<strong>en</strong>.<br />
De process<strong>en</strong> verbaal, voortkom<strong>en</strong>d uit standaardonderzoek<strong>en</strong>, relater<strong>en</strong> feitelijk <strong>en</strong> objectief<br />
de <strong>opsporing</strong>shandeling<strong>en</strong> <strong>en</strong> vermeld<strong>en</strong> de resultat<strong>en</strong>. De hulpofficier controleert op die<br />
aspect<strong>en</strong>, tek<strong>en</strong>t daarvoor <strong>en</strong> levert de process<strong>en</strong> verbaal binn<strong>en</strong> de afgesprok<strong>en</strong><br />
doorlooptijd aan bij het parket.<br />
De bevoegdheid van de officier wordt slechts ingeroep<strong>en</strong> indi<strong>en</strong> dat nodig is voor de<br />
beoordeling van de aanhouding buit<strong>en</strong> heterdaad, dan wel voor de inzet van e<strong>en</strong><br />
dwangmiddel.<br />
Naast bov<strong>en</strong>vermelde kwaliteitseis<strong>en</strong> wordt voorts de eis gesteld dat de hulpofficier van<br />
justitie de voorg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> beslissing tot aanhouding buit<strong>en</strong> heterdaad, het toepass<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
dwangmiddel, (bijv. afname DNA) dan wel he<strong>en</strong>z<strong>en</strong>ding of voorgeleiding van de verdachte,<br />
toetst <strong>en</strong> zelf aan het OM voorlegt.<br />
In e<strong>en</strong> aantal aanwijzing<strong>en</strong> (over toe te pass<strong>en</strong> bijzondere <strong>opsporing</strong>sbevoegdhed<strong>en</strong>,<br />
ongebruikelijke wijz<strong>en</strong> van <strong>opsporing</strong>, het verhoor, confrontatie, etc) <strong>en</strong> richtlijn<strong>en</strong> zijn<br />
kwaliteitseis<strong>en</strong> neergelegd. De politie is verantwoordelijk voor naleving daarvan.<br />
In geval van TGO’s <strong>en</strong> projectmatige onderzoek<strong>en</strong> naar (middel)zware criminaliteit word<strong>en</strong><br />
de keuzes door de stuurploeg gemaakt, waarvan de rechercheofficier <strong>en</strong> het lid van de<br />
korpsleiding deel uitmak<strong>en</strong>. Dan geldt de eis dat de inhoud van het projectplan <strong>en</strong> van het<br />
plan van aanpak voldo<strong>en</strong> aan afgesprok<strong>en</strong> standaards. De teams word<strong>en</strong> geleid door<br />
ervar<strong>en</strong> <strong>en</strong> deskundige teamleiders (in TGO-onderzoek<strong>en</strong> zijn ze gecertificeerd) <strong>en</strong> de teams<br />
word<strong>en</strong> bem<strong>en</strong>sd met led<strong>en</strong> die ervar<strong>en</strong> <strong>en</strong> deskundig zijn op de diverse gebied<strong>en</strong>, zoals<br />
tactische <strong>en</strong> operationele analyses <strong>en</strong> for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong>. Ook geld<strong>en</strong> eis<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong><br />
kwalitatief goed PD-managem<strong>en</strong>t, zijn norm<strong>en</strong> gesteld aan het for<strong>en</strong>sisch proces <strong>en</strong> vindt,<br />
indi<strong>en</strong> sprake is van complexe PD’s, sam<strong>en</strong>werking plaats met het NFI.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 13 4 november 2005
3.3 De roll<strong>en</strong> <strong>en</strong> verantwoordelijkhed<strong>en</strong> van OM <strong>en</strong> politie in<br />
gecompliceerde <strong>opsporing</strong>sonderzoek<strong>en</strong><br />
Algem<strong>en</strong>e uitgangspunt<strong>en</strong><br />
Om de roll<strong>en</strong> van de officier van justitie <strong>en</strong> van de teamleider goed te kunn<strong>en</strong> onderscheid<strong>en</strong>,<br />
zijn de volg<strong>en</strong>de uitgangspunt<strong>en</strong> van belang:<br />
1. Strategische keuzes <strong>en</strong> beslissing<strong>en</strong> <strong>en</strong> strafvorderlijke beslissing<strong>en</strong> zijn het<br />
domein van het OM, de politie is primair verantwoordelijk voor de wijze van<br />
uitvoering;<br />
2. In TGO-onderzoek<strong>en</strong> wordt gewerkt met daartoe gecertificeerde officier<strong>en</strong> van<br />
justitie <strong>en</strong> teamleiders. De teamled<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong> aan de (kwaliteits)eis<strong>en</strong> zoals<br />
beschrev<strong>en</strong> in de TGO regeling.<br />
3. Politie werkt volg<strong>en</strong>s vooraf afgesprok<strong>en</strong> professionele standaard<strong>en</strong>;<br />
4. OM <strong>en</strong> politie hebb<strong>en</strong> respect voor <strong>en</strong> vertrouw<strong>en</strong> in elkaars professionaliteit <strong>en</strong><br />
verantwoordelijkheid;<br />
5. De politie is leidingnem<strong>en</strong>d in het do<strong>en</strong> van tactische voorstell<strong>en</strong>, pass<strong>en</strong>d binn<strong>en</strong> de<br />
tevor<strong>en</strong> vastgestelde onderzoeksrichting<strong>en</strong>. De officier van justitie toetst deze voorstell<strong>en</strong><br />
op rechtmatigheid <strong>en</strong> op de bijdrage aan de waarheidsvinding binn<strong>en</strong> de<br />
onderzoeksrichting<strong>en</strong>.<br />
6. De relatie tuss<strong>en</strong> OM <strong>en</strong> politie wordt gek<strong>en</strong>merkt door absolute op<strong>en</strong>heid; Alles mag<br />
besprok<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in het belang van het onderzoek, maar met respect voor elkaars<br />
verantwoordelijkhed<strong>en</strong>;<br />
Rol officier van justitie<br />
De officier van justitie zal zich e<strong>en</strong> zo volledig mogelijk beeld moet<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> van de feit<strong>en</strong><br />
om op basis daarvan tot e<strong>en</strong> zorgvuldige afweging <strong>en</strong> beslissing te kunn<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>.<br />
In het <strong>opsporing</strong>sonderzoek zal de officier van justitie zijn beslissing<strong>en</strong> steeds moet<strong>en</strong><br />
nem<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> de achtergrond van recht <strong>en</strong> rechtmatigheid (artt. 348/350 Sv). Hij vormt het<br />
juridisch gewet<strong>en</strong> van het <strong>opsporing</strong>steam.<br />
Nadat de stuurploeg 3 opdracht heeft gegev<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> <strong>opsporing</strong>sonderzoek te start<strong>en</strong>, wordt<br />
in overleg met de zaaksofficier van justitie e<strong>en</strong> projectvoorstel gemaakt. De officier van<br />
justitie bepaalt met welk doel het <strong>opsporing</strong>sonderzoek wordt ingezet <strong>en</strong> welke resultat<strong>en</strong><br />
moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> behaald. Daarmee heeft de officier van justitie tev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> toets<strong>en</strong>de rol t<strong>en</strong><br />
aanzi<strong>en</strong> van in te zett<strong>en</strong> tactiek<strong>en</strong>.<br />
Na goedkeuring door de rechercheofficier van justitie <strong>en</strong> de divisiechef recherche, wordt e<strong>en</strong><br />
plan van aanpak gemaakt.<br />
Bij TGO’s zal meestal de eerste fase, het mak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> projectplan word<strong>en</strong> overgeslag<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> direct word<strong>en</strong> overgegaan tot het plan van aanpak.<br />
Het plan van aanpak vormt de ag<strong>en</strong>da voor het overleg tuss<strong>en</strong> de zaaksofficier <strong>en</strong> de<br />
teamleider. Aan de hand van het plan van aanpak word<strong>en</strong> door de officier van justitie ,<br />
onderzoeksrichting<strong>en</strong> onderscheid<strong>en</strong>, vervolg<strong>en</strong>s na onderzoek word<strong>en</strong><br />
onderzoeksrichting<strong>en</strong> in- of uitgeslot<strong>en</strong>, word<strong>en</strong> tactische voorstell<strong>en</strong> van de politie getoetst<br />
<strong>en</strong> wordt bepaald welke dwangmiddel<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>opsporing</strong>smiddel<strong>en</strong> <strong>en</strong> –method<strong>en</strong> moet<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> ingezet. Indi<strong>en</strong> spor<strong>en</strong> zijn veiliggesteld wordt de officier van justitie nadrukkelijk<br />
betrokk<strong>en</strong> bij de inzet van deskundig<strong>en</strong> voor het spor<strong>en</strong>onderzoek (bijv. DNA), alsmede bij<br />
de prioritering daarvan (zie het FIT-gesprek).<br />
De officier van justitie beoordeelt met de teamleider de voortgang, de behaalde resultat<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
doet voorstell<strong>en</strong> tot voortzetting / stopzetting van het onderzoek aan de stuurploeg. Alle<br />
beslissing<strong>en</strong> word<strong>en</strong> beargum<strong>en</strong>teerd vastgelegd in het afsprak<strong>en</strong>journaal.<br />
3 In alle regio’s functioner<strong>en</strong> stuurploeg<strong>en</strong> waarin de rechercheofficier van justitie <strong>en</strong> de divisiechef recherche deelnem<strong>en</strong>.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 14 4 november 2005
De gesprekspartner van de officier van justitie in dergelijke onderzoek<strong>en</strong> is de<br />
teamleider; de officier geeft derhalve ge<strong>en</strong> opdracht<strong>en</strong> aan led<strong>en</strong> van het team.<br />
Indi<strong>en</strong> verschil van inzicht ontstaat tuss<strong>en</strong> zaaksofficier <strong>en</strong> teamleider beslist de<br />
rechercheofficier na overleg met de divisiechef recherche. Indi<strong>en</strong> het om complexe,<br />
afbreukgevoelige zak<strong>en</strong> gaat, word<strong>en</strong> parket- <strong>en</strong> korpsleiding betrokk<strong>en</strong>.<br />
Magistratelijke rol<br />
Deze krijgt allereerst inhoud doordat de officier de status verdachte / getuige, de<br />
rechtmatigheid , proportionaliteit <strong>en</strong> subsidiariteit beoordeelt van voorg<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
<strong>opsporing</strong>shandeling<strong>en</strong> <strong>en</strong> dwangmiddel<strong>en</strong>, met inbegrip van de eis<strong>en</strong> die daaraan word<strong>en</strong><br />
gesteld in de aanwijzing <strong>opsporing</strong>sbevoegdhed<strong>en</strong>, de aanwijzing ongebruikelijke <strong>opsporing</strong>,<br />
auditieve <strong>en</strong> audiovisuele registratie van verhor<strong>en</strong> etc.<br />
Voorts toetst hij of de process<strong>en</strong>-verbaal objectief <strong>en</strong> feitelijk de <strong>opsporing</strong>shandeling<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
resultat<strong>en</strong> daarvan relater<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> reflecteert hij met de teamleider kritisch of de<br />
verschill<strong>en</strong>de (pot<strong>en</strong>tiële) onderzoeksrichting<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de zijn uitgerechercheerd.<br />
Ook omvat deze rol de verantwoordelijkheid voor de dossiervorming. Uit alle<br />
onderzoeksresultat<strong>en</strong> stelt de officier het procesdossier sam<strong>en</strong>. De officier bepaalt op grond<br />
van het relevantiecriterium welk materiaal wordt opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het procesdossier <strong>en</strong> zorgt<br />
ervoor dat zowel het belast<strong>en</strong>de als het ontlast<strong>en</strong>de materiaal daarin is opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
De officier van justitie <strong>en</strong>tameert in zak<strong>en</strong>, waarin voor de waarheidsvinding specifieke feit<strong>en</strong><br />
doorslaggev<strong>en</strong>d zijn, middels verzoek<strong>en</strong> aan de RC binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> GVO (of in het kader van<br />
e<strong>en</strong> mini-instructie) mogelijkhed<strong>en</strong> voor kritische weging van deze feit<strong>en</strong> door officier,<br />
rechtercommissaris <strong>en</strong> verdediging (bijv. reconstructies, contra-expertises door deskundig<strong>en</strong>,<br />
verhor<strong>en</strong> van cruciale getuig<strong>en</strong> (zed<strong>en</strong>zak<strong>en</strong>, infiltratie)<br />
Verantwoordelijkhed<strong>en</strong> politie<br />
De strategische beslissing<strong>en</strong> van de officier van justitie vorm<strong>en</strong> steeds de kaders waarbinn<strong>en</strong><br />
de politie verantwoordelijk is voor de uitvoering.<br />
De politie is allereerst verantwoordelijk voor het opstell<strong>en</strong> van het plan van aanpak. Ook stelt<br />
de teamleider onderzoeksrichting<strong>en</strong>, te hanter<strong>en</strong> tactiek<strong>en</strong> <strong>en</strong> toe te pass<strong>en</strong><br />
<strong>opsporing</strong>sbevoegdhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> dwangmiddel<strong>en</strong> voor <strong>en</strong> geeft feitelijk leiding aan de uitvoering<br />
van de <strong>opsporing</strong>. Daarbij toetst de officier van justitie o.m. aan de aanwijzing<br />
<strong>opsporing</strong>sbevoegdhed<strong>en</strong>, de instructie onorthodoxe <strong>opsporing</strong>smethod<strong>en</strong>, de instructie<br />
DNA-onderzoek, besluit maatregel<strong>en</strong> in het belang van het onderzoek. Ook is de politie<br />
verantwoordelijk voor de uitvoering van de ( door de officier getoetste) <strong>opsporing</strong>, inclusief de<br />
toegestane dwangmiddel<strong>en</strong>, bijzondere <strong>opsporing</strong>sbevoegdhed<strong>en</strong> alsmede bijv. de kwaliteit<br />
van onderzoek PD, buurtonderzoek, informatie-inwinning 4 , verhor<strong>en</strong> verdacht<strong>en</strong>, getuig<strong>en</strong>,<br />
<strong>en</strong>z. De verantwoordelijkheid omvat ook de ingezette bijzondere expertise. De teamleider<br />
zorgt er voor dat gewerkt wordt volg<strong>en</strong>s vastgestelde aanwijzing<strong>en</strong>, richtlijn<strong>en</strong>, protocoll<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
afgesprok<strong>en</strong> professionele standaard<strong>en</strong> (studioverhoor, auditieve cq audiovisuele registratie,<br />
Osloconfrontatie, OT, AT, verhor<strong>en</strong> met verhoorplan, FT-norm<strong>en</strong>).<br />
De wijze van uitvoering is slechts ter toets van de officier van justitie indi<strong>en</strong> afweging<br />
van proportionaliteit of rechtmatigheid noodzakelijk is, (bijv. wel bij uitvoering van<br />
infiltratie, inschakeling deskundig<strong>en</strong> bij verhoor, <strong>en</strong>z.; derhalve niet bij bijv. toegestane<br />
observatie welke middel<strong>en</strong>, hoeveel secties, <strong>en</strong> welke methode wordt gevolgd, dan wel bij<br />
verhoor volg<strong>en</strong>s welk verhoorplan <strong>en</strong> door welke rechercheurs ).<br />
Indi<strong>en</strong> de kwaliteit van voorstell<strong>en</strong>, aanvrag<strong>en</strong> of uitvoering van<br />
<strong>opsporing</strong>shandeling<strong>en</strong> niet voldoet wordt de teamleider daarop aangesprok<strong>en</strong> door<br />
de zaaksofficier van justitie. Bij blijv<strong>en</strong>d verschil van inzicht daarover besliss<strong>en</strong> de<br />
rechercheofficier met de divisiechef recherche over te nem<strong>en</strong> herstelmaatregel<strong>en</strong>.<br />
4 De CIE-officier van justitie heeft het gezag over de CIE-vergaring. Op e<strong>en</strong> aantal parkett<strong>en</strong> functioneert inmiddels e<strong>en</strong><br />
informatie-officier van justitie die het gezag heeft over de informatie-inwinning <strong>en</strong> –analyse binn<strong>en</strong> het politiekorps.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 15 4 november 2005
Controleerbaarheid<br />
De politie is verantwoordelijk voor de vastlegging van de verhor<strong>en</strong> <strong>en</strong> van alle te verricht<strong>en</strong><br />
ambtshandeling<strong>en</strong>.<br />
Het proces verbaal is e<strong>en</strong> belangrijk instrum<strong>en</strong>t om de officier van justitie in staat te stell<strong>en</strong><br />
de resultat<strong>en</strong> te beoordel<strong>en</strong> (rechtmatigheid <strong>en</strong> betrouwbaarheid) <strong>en</strong> controle uit te oef<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
op het onderzoek <strong>en</strong> op de in dat kader aan te w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>opsporing</strong>sbevoegdhed<strong>en</strong>. De<br />
process<strong>en</strong> verbaal relater<strong>en</strong> feitelijk <strong>en</strong> objectief de relevante <strong>opsporing</strong>shandeling<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
vermeld<strong>en</strong> de resultat<strong>en</strong>, ook wanneer die ontlast<strong>en</strong>d zijn voor de verdachte.<br />
De teamleider controleert op die aspect<strong>en</strong> <strong>en</strong> tek<strong>en</strong>t daarvoor. Op basis van de process<strong>en</strong><br />
verbaal moet de officier van justitie op e<strong>en</strong> verantwoorde manier beslissing<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> nem<strong>en</strong><br />
omtr<strong>en</strong>t het al dan niet vervolg<strong>en</strong>.<br />
Journalisering<br />
Bij twijfels zal de officier van justitie moet<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> terugkijk<strong>en</strong> naar de beslissing<strong>en</strong> die zijn<br />
g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> de onderzoek<strong>en</strong> die zijn uitgevoerd.<br />
De politie legt niet alle<strong>en</strong> alle onderzoekshandeling<strong>en</strong> vast in process<strong>en</strong>-verbaal maar houdt<br />
ook e<strong>en</strong> afsprak<strong>en</strong>journaal bij waarin alle bered<strong>en</strong>eerde keuzes <strong>en</strong> gemotiveerde<br />
beslissing<strong>en</strong> van de officier in sam<strong>en</strong>spraak met de teamleider zijn vastgelegd.<br />
Daarnaast houdt de officier e<strong>en</strong> intern OM-journaal bij waarin hij zijn bered<strong>en</strong>eerde<br />
beslissing<strong>en</strong> over onderzoeksrichting<strong>en</strong>, onzekerhed<strong>en</strong> in het onderzoek <strong>en</strong> bewijs <strong>en</strong><br />
bered<strong>en</strong>eerde keuzes vastlegt. Dat kan als hulpmiddel di<strong>en</strong><strong>en</strong> bij beantwoording van vrag<strong>en</strong><br />
van verdediging <strong>en</strong> rechter, alsmede bij reflectie, teg<strong>en</strong>spraak <strong>en</strong> review.<br />
3.4 De verhouding tuss<strong>en</strong> de officier van justitie <strong>en</strong> de teamleider<br />
De leider <strong>opsporing</strong>sonderzoek is verantwoordelijk voor de wijze van uitvoering van het<br />
<strong>opsporing</strong>sonderzoek <strong>en</strong> van <strong>opsporing</strong>smethod<strong>en</strong>. Hij zorgt ervoor dat de officier van justitie<br />
goed geïnformeerd is met het oog op de door hem te nem<strong>en</strong> beslissing<strong>en</strong>. Hij zorgt ervoor<br />
dat de officier van justitie e<strong>en</strong> goed beeld krijgt van de PD <strong>en</strong> van de gevond<strong>en</strong> spor<strong>en</strong> opdat<br />
deskundig<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ingezet bij het onderzoek<strong>en</strong> van de spor<strong>en</strong>.<br />
Gezi<strong>en</strong> het vor<strong>en</strong>gaande zal de onderzoeksleider over volg<strong>en</strong>de compet<strong>en</strong>ties moet<strong>en</strong><br />
beschikk<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> onderzoek kwalitatief goed aan te stur<strong>en</strong>:<br />
1. transparantie: moet alle informatie del<strong>en</strong> met de officier van justitie;<br />
2. reflectie: moet in staat zijn binn<strong>en</strong> zijn team teg<strong>en</strong>spraak te organiser<strong>en</strong> <strong>en</strong> dit te del<strong>en</strong><br />
met de officier van justitie<br />
3. integer: zorg<strong>en</strong> voor objectieve (niet gekleurde) informatie voor de officier van justitie op<br />
basis waarvan de officier zijn beslissing<strong>en</strong> kan nem<strong>en</strong>;<br />
4. analytisch: overzicht hebb<strong>en</strong> over het onderzoek <strong>en</strong> in staat zijn de officier van justitie<br />
voor te legg<strong>en</strong> wat deze nodig heeft om zijn verantwoordelijkhed<strong>en</strong> goed in te vull<strong>en</strong>;<br />
5. empathie: aanvoel<strong>en</strong> wat de maatschappelijke impact is van e<strong>en</strong> zaak <strong>en</strong> aanvoel<strong>en</strong> wat<br />
nodig is om e<strong>en</strong> officier van justitie goed in positie te houd<strong>en</strong>;<br />
6. non-competitief: het gaat niet om zijn positie maar om de scheiding van<br />
verantwoordelijkhed<strong>en</strong>.<br />
De officier van justitie legt ter terechtzitting verantwoording af over het <strong>opsporing</strong>sonderzoek.<br />
Om die verantwoording te kunn<strong>en</strong> aflegg<strong>en</strong>, geeft hij leiding aan het <strong>opsporing</strong>sonderzoek.<br />
Hij vormt het juridisch gewet<strong>en</strong> van het <strong>opsporing</strong>steam.<br />
Volg<strong>en</strong>s de gedragscode van het OM is het OM verantwoordelijk voor het handhav<strong>en</strong> van<br />
wet <strong>en</strong> recht. De officier van justitie stelt zich t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van de politie<br />
- op<strong>en</strong> <strong>en</strong> toegankelijk op, neemt duidelijke beslissing<strong>en</strong> <strong>en</strong> neemt zijn<br />
verantwoordelijkheid;<br />
- ziet er op toe dat de politie rechtmatig <strong>en</strong> behoorlijk optreedt;<br />
- ziet er op toe dat de politie process<strong>en</strong> verbaal aanlevert die waarheidsgetrouw zijn <strong>en</strong><br />
volledig;<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 16 4 november 2005
- draagt er zorg voor dat hij op de hoogte is van de door de politie ondernom<strong>en</strong><br />
onderzoekshandeling<strong>en</strong><br />
- dat hij deze ter zitting t<strong>en</strong> overstaan van de rechter kan verantwoord<strong>en</strong><br />
T<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van de verdachte zorgt hij dat hij over voldo<strong>en</strong>de bewijsmateriaal beschikt, dat<br />
het bewijsmateriaal rechtmatig is verkreg<strong>en</strong>, hij richt zich op het vind<strong>en</strong> van de objectieve<br />
waarheid <strong>en</strong> betrekt daarbij zowel het belast<strong>en</strong>de als het ontlast<strong>en</strong>de materiaal.<br />
Daaruit volgt dat de officier van justitie beschikt over:<br />
1. juridisch vakmanschap<br />
2. omgevingsbewustzijn;<br />
3. analytisch vermog<strong>en</strong>: vormt zich snel <strong>en</strong> kundig e<strong>en</strong> beeld van het onderzoek <strong>en</strong> is in<br />
staat daarin adequaat beslissing<strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong> nem<strong>en</strong>;<br />
4. vormt zijn oordeel aan de hand van de verkreg<strong>en</strong> informatie <strong>en</strong> is in staat om te gaan met<br />
weerstand <strong>en</strong> om ander<strong>en</strong> te overtuig<strong>en</strong> van de juiste g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> beslissing<strong>en</strong>;<br />
5. Hij is stressbest<strong>en</strong>dig <strong>en</strong> treedt de teamleider <strong>en</strong> het team op<strong>en</strong> <strong>en</strong> met respect<br />
tegemoet.<br />
6. Hij is creatief, resultaat- <strong>en</strong> doelgericht.<br />
7. Hij is non-competitief: het gaat niet om zijn positie maar om e<strong>en</strong> scheiding van<br />
verantwoordelijkhed<strong>en</strong><br />
De opleiding<strong>en</strong> zowel bij de politie als bij het OM moet<strong>en</strong> zijn toegesned<strong>en</strong> op de gevraagde<br />
deskundigheid <strong>en</strong> op de b<strong>en</strong>odigde compet<strong>en</strong>ties.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 17 4 november 2005
4. Teg<strong>en</strong>spraak <strong>en</strong> review<br />
4.1 Inleiding <strong>en</strong> begripsbepaling<br />
In de rapportage Posthumus wordt aanbevol<strong>en</strong> bij kapitale delict<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>spraak te<br />
organiser<strong>en</strong>. De werkgroep heeft daartoe twee aanvull<strong>en</strong>de voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> uitgewerkt, te<br />
wet<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>spraak (intern) <strong>en</strong> review (extern). Deze voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> deel uit van e<strong>en</strong><br />
onderligg<strong>en</strong>d systeem dat zorgt voor borging van reflectie in de organisatie. Het systeem <strong>en</strong><br />
de voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> tot doel het voorkom<strong>en</strong> dat fout<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gemaakt of niet meer<br />
gecorrigeerd, al dan niet veroorzaakt door groepsd<strong>en</strong>k<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> kritische houding t<strong>en</strong> opzichte van het eig<strong>en</strong> werk start met dagelijkse reflectie. Reflectie<br />
is het doorbrek<strong>en</strong> van de cirkel waarnem<strong>en</strong> – beoordel<strong>en</strong> – besliss<strong>en</strong> door het oordeel te<br />
betwijfel<strong>en</strong>.<br />
Om reflectie te kunn<strong>en</strong> borg<strong>en</strong> in de politieorganisatie <strong>en</strong> het OM moet betek<strong>en</strong>is word<strong>en</strong><br />
toegek<strong>en</strong>d aan individu<strong>en</strong>, cultuur <strong>en</strong> structuur.<br />
Binn<strong>en</strong> ieder niveau (strategisch, tactisch <strong>en</strong> operationeel) van de organisaties vindt thans<br />
horizontale reflectie plaats (bijvoorbeeld in het overleg tuss<strong>en</strong> teamleider, zaaksofficier <strong>en</strong> de<br />
coördinator<strong>en</strong> tactiek, for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> informatie). Tuss<strong>en</strong> de niveaus vindt<br />
verticale reflectie plaats, bijvoorbeeld tuss<strong>en</strong> korpsleiding <strong>en</strong> parketleiding <strong>en</strong>erzijds<br />
(beleidsniveau) <strong>en</strong> teamleider <strong>en</strong> zaaksofficier anderzijds (coördinati<strong>en</strong>iveau).<br />
In e<strong>en</strong> aantal complexe onderzoek<strong>en</strong> naar zware misdrijv<strong>en</strong> die grote maatschappelijke<br />
beroering veroorzak<strong>en</strong> schuilt e<strong>en</strong> risico dat fout<strong>en</strong> onopgemerkt blijv<strong>en</strong>, al dan niet onder de<br />
invloed van groepsd<strong>en</strong>k<strong>en</strong>. Daarom is het noodzakelijk e<strong>en</strong> aanvull<strong>en</strong>de voorzi<strong>en</strong>ing te<br />
treff<strong>en</strong>. Teg<strong>en</strong>spraak is het intern georganiseerd doorlop<strong>en</strong>d toets<strong>en</strong> van beslissing<strong>en</strong> op e<strong>en</strong><br />
gestructureerde wijze door niet bij het onderzoek betrokk<strong>en</strong> medewerkers.<br />
In uitzonderlijke gevall<strong>en</strong> waar het onderzoek vastloopt of dreigt vast te lop<strong>en</strong>, dan wel de<br />
bewijspositie in hoge mate problematisch is (bijvoorbeeld bij e<strong>en</strong> ingetrokk<strong>en</strong> bek<strong>en</strong>t<strong>en</strong>is in<br />
combinatie met mager technisch bewijs), di<strong>en</strong>t daar<strong>en</strong>bov<strong>en</strong> de voorzi<strong>en</strong>ing van review<br />
beschikbaar te zijn. E<strong>en</strong> review is e<strong>en</strong> diepgaande systematische herbeoordeling van alle<br />
onderzoeksinformatie <strong>en</strong> daarop g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> beslissing<strong>en</strong> in zowel <strong>opsporing</strong>- <strong>en</strong><br />
<strong>vervolging</strong>sfase door van buit<strong>en</strong> het korps <strong>en</strong> het parket kom<strong>en</strong>de deskundig<strong>en</strong> van politie <strong>en</strong><br />
OM, indi<strong>en</strong> nodig aangevuld met externe deskundig<strong>en</strong>.<br />
4.2 Rol korps- <strong>en</strong> parketleiding<br />
Korps- <strong>en</strong> parketleiding zijn niet alle<strong>en</strong> verantwoordelijk voor de condities waaronder<br />
reflectie, teg<strong>en</strong>spraak <strong>en</strong> review plaatsvind<strong>en</strong>, maar uiteindelijk is m<strong>en</strong> ook rechtstreeks<br />
verantwoordelijk voor belangrijke beslissing<strong>en</strong> die moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in zware,<br />
complexe <strong>en</strong> afbreuk gevoelige onderzoek<strong>en</strong>. Op het punt van teg<strong>en</strong>spraak <strong>en</strong> review wordt<br />
van h<strong>en</strong> verwacht dat zij besluit<strong>en</strong> welke onderzoek<strong>en</strong> daarvoor in aanmerking kom<strong>en</strong>. Dat<br />
zij binn<strong>en</strong> de eig<strong>en</strong> organisatie toezi<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> goede sam<strong>en</strong>stelling <strong>en</strong> toerusting van de<br />
medewerkers die met deze geselecteerde onderzoek<strong>en</strong> aan de slag moet<strong>en</strong>, inclusief de<br />
teg<strong>en</strong>spraak. Dat de voortgang <strong>en</strong> de kwaliteit gedur<strong>en</strong>de het verloop van de <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>vervolging</strong> wordt bewaakt. Dat zij zich ook op wez<strong>en</strong>lijke beslissingsmom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> actief lat<strong>en</strong><br />
voorlicht<strong>en</strong> <strong>en</strong> zich verdiep<strong>en</strong> in de materie, opdat zij waar nodig correcties kunn<strong>en</strong><br />
aanbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> op voorg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> beslissing<strong>en</strong>.<br />
De teamleider <strong>en</strong> de zaaksofficier kunn<strong>en</strong> verzoek<strong>en</strong> om teg<strong>en</strong>spraak. De selectie van zak<strong>en</strong><br />
die word<strong>en</strong> voorgedrag<strong>en</strong> voor teg<strong>en</strong>spraak (<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> later stadium ev<strong>en</strong>tueel review)<br />
geschiedt door de rechercheofficier in overleg met de divisiechef recherche. Indi<strong>en</strong> het<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 18 4 november 2005
verzoek om teg<strong>en</strong>spraak zowel het OM als de politie betreft, beslist de Hoofdofficier. De<br />
Hoofdofficier kan ook zonder voordracht bij e<strong>en</strong> zaak tot teg<strong>en</strong>spraak besluit<strong>en</strong>. Hij beslist<br />
daarbij na overleg met de korpsleiding. Los daarvan kunn<strong>en</strong> OM <strong>en</strong> politie zelfstandig<br />
besliss<strong>en</strong> over het inzett<strong>en</strong> van teg<strong>en</strong>spraak in de eig<strong>en</strong> organisatie.<br />
4.3 Noodzakelijke infrastructuur<br />
Op voorhand moet word<strong>en</strong> onderk<strong>en</strong>d dat met name teg<strong>en</strong>spraak <strong>en</strong> review, waaraan hoge<br />
eis<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gesteld, arbeidsint<strong>en</strong>sief zijn <strong>en</strong> e<strong>en</strong> extra beslag legg<strong>en</strong> op de schaarse<br />
capaciteit van ervar<strong>en</strong> politiem<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> led<strong>en</strong> van het Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong>. Teg<strong>en</strong>spraak <strong>en</strong><br />
review, zoals in deze rapportage uitgewerkt, moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> beperkt tot e<strong>en</strong> kleine categorie<br />
van zak<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> bijzonder afbreukrisico. Het te hanter<strong>en</strong> landelijk kader zal in de vorm<br />
van e<strong>en</strong> aanwijzing van het College van procureurs-g<strong>en</strong>eraal word<strong>en</strong> vastgelegd in e<strong>en</strong><br />
nieuwe instructie gevoelige zak<strong>en</strong>.<br />
4.4 Reflectie<br />
Reflectie moet geborgd word<strong>en</strong> in de reguliere werkprocess<strong>en</strong> <strong>en</strong> vormt ge<strong>en</strong> aparte<br />
voorzi<strong>en</strong>ing. Betrokk<strong>en</strong>heid van de korps- <strong>en</strong> parketleiding is aangewez<strong>en</strong> naarmate e<strong>en</strong><br />
zaak zwaarder, complexer <strong>en</strong> afbreukgevoeliger wordt. Bij belangrijke beslissing<strong>en</strong> in de<br />
<strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> is de leiding steeds actief betrokk<strong>en</strong>.<br />
In de voorgeschrev<strong>en</strong> werkwijze binn<strong>en</strong> de Teams Grootschalig Onderzoek (TGO’s) is<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> e<strong>en</strong> continue vorm van reflectie door middel van werkoverleg <strong>en</strong> briefing, e<strong>en</strong><br />
gerichte inzet van analist<strong>en</strong>, de inzet van leesploeg<strong>en</strong>, het houd<strong>en</strong> van brainstorm sessies<br />
met experts <strong>en</strong> evaluatie achteraf. Deze werkwijze di<strong>en</strong>t op korte termijn landelijk in de<br />
praktijk toegepast te word<strong>en</strong>.<br />
4.5 Teg<strong>en</strong>spraak<br />
Teg<strong>en</strong>spraak moet waarborg<strong>en</strong> dat belangrijke beslissing<strong>en</strong> in de ontwikkeling van de<br />
strafzaak word<strong>en</strong> doorg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> de politie tuss<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>spreker <strong>en</strong> de teamleider <strong>en</strong><br />
binn<strong>en</strong> het OM tuss<strong>en</strong> rechercheofficier <strong>en</strong> de zaaksofficier vanuit e<strong>en</strong> bewust aangebrachte<br />
distantie om fout<strong>en</strong> te voorkom<strong>en</strong> of te herstell<strong>en</strong>, al dan niet voortkom<strong>en</strong>d uit groepsd<strong>en</strong>k<strong>en</strong>.<br />
Teg<strong>en</strong>spraak vindt doorlop<strong>en</strong>d plaats binn<strong>en</strong> de eig<strong>en</strong> organisatie parallel aan het verloop<br />
van het onderzoek <strong>en</strong> de <strong>vervolging</strong>. Ervaring wijst uit dat de eerste periode <strong>en</strong> vaak de<br />
eerste 24 ur<strong>en</strong> van het rechercheonderzoek, cruciaal zijn voor het verdere verloop.<br />
Criteria voor inzet<br />
Teg<strong>en</strong>spraak di<strong>en</strong>t te word<strong>en</strong> ingezet bij zware misdrijv<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> grote maatschappelijke<br />
beroering met zich br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>, waardoor ook (veelal) zware straff<strong>en</strong> of maatregel<strong>en</strong> voorligg<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> waarbij de behandeling complex is. In de regel zijn dit onderzoek<strong>en</strong> waarbij uitgebreid<br />
rechercheonderzoek nodig is, waarbij de aard van de strafzaak veelal doorslaggev<strong>en</strong>d zal<br />
zijn 5 . Er wordt e<strong>en</strong> verplicht <strong>en</strong> facultatief criterium voorgesteld.<br />
Teg<strong>en</strong>spraak is verplicht bij:<br />
• voltooide opzettelijke lev<strong>en</strong>sdelict<strong>en</strong> <strong>en</strong> zeer ernstige zed<strong>en</strong>delict<strong>en</strong> die (geldt voor<br />
beid<strong>en</strong>) veel maatschappelijke beroering wekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> die e<strong>en</strong> groot afbreukrisico k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>.<br />
Teg<strong>en</strong>spraak vindt niet plaats indi<strong>en</strong> ondubbelzinnig daderschap kan word<strong>en</strong> vastgesteld<br />
waarbij kritisch moet word<strong>en</strong> omgegaan met het f<strong>en</strong>ome<strong>en</strong> bek<strong>en</strong>t<strong>en</strong>is.<br />
Teg<strong>en</strong>spraak is facultatief bij:<br />
• overige zak<strong>en</strong> met zo e<strong>en</strong> moeilijkheidsgraad of maatschappelijke commotie <strong>en</strong>/of<br />
politiek of juridisch afbreukrisico dat uitzonderlijke inzet <strong>en</strong> aandacht noodzakelijk wordt<br />
geacht. De red<strong>en</strong> hiervoor kan geleg<strong>en</strong> zijn in de persoon van de verdachte (bijv bij<br />
zwakbegaafde of psychisch gestoorde verdacht<strong>en</strong>), de persoon van het slachtoffer of de<br />
aard van de zaak (seriematige geweldsdelict<strong>en</strong>, terreur, ontvoering<strong>en</strong>, gijzeling<strong>en</strong>,<br />
5 Dat kan in bijzondere gevall<strong>en</strong> ook betrekking hebb<strong>en</strong> op slachtofferloze delict<strong>en</strong> op het terrein van de bijzondere<br />
<strong>opsporing</strong>sdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong>.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 19 4 november 2005
amp<strong>en</strong>, culpoze delict<strong>en</strong> met ernstige gevolg<strong>en</strong> (zoals brandstichting), gevoelige<br />
fraudezak<strong>en</strong> <strong>en</strong> gevoelige rijksrecherche zak<strong>en</strong>).<br />
Indi<strong>en</strong> wordt beslot<strong>en</strong> tot teg<strong>en</strong>spraak, dan di<strong>en</strong>t dit in de regel zowel binn<strong>en</strong> politie als OM te<br />
word<strong>en</strong> uitgevoerd. De Hoofdofficier kan op basis van de instructie Gevoelige zak<strong>en</strong> echter<br />
ook besluit<strong>en</strong> tot alle<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>spraak bij het OM indi<strong>en</strong> de <strong>vervolging</strong>sbeslissing gevoelig is.<br />
4.6 Inrichting teg<strong>en</strong>spraak politie<br />
Indi<strong>en</strong> beslot<strong>en</strong> wordt tot teg<strong>en</strong>spraak zal binn<strong>en</strong> de politie word<strong>en</strong> gewerkt volg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />
nader uit te werk<strong>en</strong> protocol. De teg<strong>en</strong>spraak wordt gedaan door één lid of <strong>en</strong>kele led<strong>en</strong> van<br />
e<strong>en</strong> pool van gekwalificeerde politiem<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. Zij zijn uit de eig<strong>en</strong> organisatie afkomstig, zij<br />
maar mak<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> deel uit van het onderzoeksteam. Ze mak<strong>en</strong> bij voorkeur gebruik van<br />
schriftelijke stukk<strong>en</strong> (dossier + afsprak<strong>en</strong>journaal), brondata <strong>en</strong> e<strong>en</strong> checklist. Indi<strong>en</strong> het<br />
onderzoek daar aanleiding toe geeft, kan e<strong>en</strong> interview word<strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong> met bijvoorbeeld<br />
de analist van het <strong>opsporing</strong>sonderzoek. Hier di<strong>en</strong>t echter terughoud<strong>en</strong>d mee om te word<strong>en</strong><br />
gegaan.<br />
De stukk<strong>en</strong> word<strong>en</strong> buit<strong>en</strong> het team beoordeeld <strong>en</strong> de briefings <strong>en</strong> bespreking<strong>en</strong> van de<br />
teamleiding word<strong>en</strong> in principe niet bijgewoond. De teg<strong>en</strong>spreker moet voorkom<strong>en</strong> dat hij/zij<br />
wordt meegezog<strong>en</strong> met het groepsd<strong>en</strong>k<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> het onderzoeksteam.<br />
Van de bevinding<strong>en</strong> wordt e<strong>en</strong> verslag opgemaakt met daarin het oordeel van de<br />
“teg<strong>en</strong>spreker”. Dit verslag zal word<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het afsprak<strong>en</strong>journaal van het<br />
politieteam <strong>en</strong> is ook beschikbaar voor de teg<strong>en</strong>spreker bij het OM.<br />
4.7 Inrichting teg<strong>en</strong>spraak OM<br />
Teg<strong>en</strong>spraak onderscheidt zich van horizontale reflectie met collega’s of verticale reflectie<br />
met leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> doordat het plaatsvindt bij geselecteerde strafzak<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> vaste<br />
werkwijze, waarbij de bevinding<strong>en</strong> word<strong>en</strong> neergelegd in e<strong>en</strong> verslag <strong>en</strong> is voorzi<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
sluit<strong>en</strong>de voortgangsbewaking, te belegg<strong>en</strong> bij de rechercheofficier <strong>en</strong> di<strong>en</strong>s secretaris. De<br />
zaaksofficier blijft ook bij teg<strong>en</strong>spraak verantwoordelijk voor de te nem<strong>en</strong> beslissing<strong>en</strong>.<br />
Teg<strong>en</strong>spraak veronderstelt e<strong>en</strong> stevige infrastructuur waarin:<br />
• de rechercheofficier als anker voor de teg<strong>en</strong>spraak fungeert, hetge<strong>en</strong> noopt tot e<strong>en</strong><br />
herpositionering <strong>en</strong> herwaardering van deze functie. Daartoe is e<strong>en</strong> adequate<br />
bureauondersteuning op het niveau van e<strong>en</strong> beleidsmedewerker onontbeerlijk;<br />
• teg<strong>en</strong>spraak kan, naast de rechercheofficier, feitelijk ook word<strong>en</strong> vervuld door de<br />
teamleider Maatzak<strong>en</strong> of e<strong>en</strong> daartoe aangewez<strong>en</strong> ervar<strong>en</strong> officier van justitie. Indi<strong>en</strong> het<br />
onderzoek zich specifiek richt op het for<strong>en</strong>sisch proces, kan de FO officier ook e<strong>en</strong> rol<br />
spel<strong>en</strong> bij teg<strong>en</strong>spraak.<br />
• de zaaksofficier meer dan nu het geval is tijd kan stek<strong>en</strong> in de behandeling van de zaak<br />
<strong>en</strong> zich t<strong>en</strong> behoeve van teg<strong>en</strong>spraak ondersteund weet door e<strong>en</strong> ervar<strong>en</strong> s<strong>en</strong>ior<br />
secretaris;<br />
• er uitbreiding van ervar<strong>en</strong> medewerkers heeft plaatsgevond<strong>en</strong> t<strong>en</strong> behoeve van<br />
teg<strong>en</strong>spraak <strong>en</strong> review. Dat vraagt de nodige tijd.<br />
• het geheel functioneert onder e<strong>en</strong>voud van proces <strong>en</strong> regelgeving;<br />
• de voorzi<strong>en</strong>e sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> parkett<strong>en</strong> in het kader van het OM Verandert ook bij<br />
teg<strong>en</strong>spraak gestalte krijgt, alsmede voor e<strong>en</strong> MD-lijn t<strong>en</strong> behoeve van ervar<strong>en</strong><br />
zaaksofficier<strong>en</strong> waardoor deze in de eerste lijn voor deze tak<strong>en</strong> behoud<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />
blijv<strong>en</strong>.<br />
Binn<strong>en</strong> het OM is het de rechercheofficier die door de Hoofdofficier wordt aangewez<strong>en</strong> voor<br />
de selectie <strong>en</strong> bewaking van teg<strong>en</strong>spraak. De rechercheofficier verricht de teg<strong>en</strong>spraak zelf<br />
of doet daarbij e<strong>en</strong> beroep op gekwalificeerde, ervar<strong>en</strong> officier<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> het parket. In de<br />
uitgewerkte rapportage zijn de compet<strong>en</strong>ties beschrev<strong>en</strong> waaraan e<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>spreker moet<br />
voldo<strong>en</strong>. Op grond daarvan zal per parket e<strong>en</strong> lijst word<strong>en</strong> aangelegd met beschikbare<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 20 4 november 2005
kandidat<strong>en</strong> (lokale pool). De regiovorming in het kader van het deelproject GGE maakt het<br />
op dit terrein mogelijk tot sam<strong>en</strong>werkingsconstructies te kom<strong>en</strong>. In de parkettelijke<br />
teg<strong>en</strong>spraak pool kan ev<strong>en</strong>tueel ook e<strong>en</strong> daartoe gekwalificeerde AG plaatsnem<strong>en</strong>.<br />
De teg<strong>en</strong>spraak loopt mee met de gehele tijdslijn van <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> vanaf het<br />
mom<strong>en</strong>t van melding van het misdrijf tot <strong>en</strong> met de definitieve behandeling ter zitting. Om de<br />
geselecteerde zak<strong>en</strong> goed te kunn<strong>en</strong> volg<strong>en</strong> di<strong>en</strong>t de rechercheofficier te beschikk<strong>en</strong> over<br />
e<strong>en</strong> actueel <strong>en</strong> goed gedocum<strong>en</strong>teerd intern OM-journaal <strong>en</strong> afsprak<strong>en</strong>journaal van de<br />
politie, waarin alle beslissing<strong>en</strong> in de ontwikkeling van de strafzaak word<strong>en</strong> bijgehoud<strong>en</strong>. De<br />
docum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> actueel <strong>en</strong> goed bijgewerkt te zijn om te kunn<strong>en</strong> beoordel<strong>en</strong> op welke<br />
mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> contact met de zaaksofficier noodzakelijk is, alsook welke achterligg<strong>en</strong>de stukk<strong>en</strong><br />
moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> bekek<strong>en</strong>. Op 1 januari 2007 zijn de eis<strong>en</strong> aan de interne OM journalisering<br />
nader uitgewerkt.<br />
De rechercheofficier di<strong>en</strong>t, t<strong>en</strong>einde zijn objectiviteit te behoud<strong>en</strong>, in teg<strong>en</strong>spraakprocedures<br />
terughoud<strong>en</strong>d te zijn met het bijwon<strong>en</strong> van teambespreking<strong>en</strong> <strong>en</strong> of pres<strong>en</strong>taties.<br />
De rechercheofficier legt zijn bevinding<strong>en</strong> vast in e<strong>en</strong> verslag dat deel uit zal mak<strong>en</strong> van het<br />
interne OM-journaal. De hoofdofficier kan van deze teg<strong>en</strong>spraakvoorzi<strong>en</strong>ing gebruik mak<strong>en</strong><br />
t<strong>en</strong> behoeve van het vervull<strong>en</strong> van zijn rol bij gevoelige zak<strong>en</strong>.<br />
Er zal per 1 juni 2006 e<strong>en</strong> handleiding teg<strong>en</strong>spraak beschikbaar zijn (als onderdeel van de<br />
instructie gevoelige zak<strong>en</strong>), waarin nader wordt ingegaan op de mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van teg<strong>en</strong>spraak,<br />
de werkwijze <strong>en</strong> e<strong>en</strong> checklist voor het verloop van de gesprekk<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> zaaksofficier <strong>en</strong><br />
teg<strong>en</strong>spreker.<br />
Naast toets<strong>en</strong> van beslissing<strong>en</strong> van de door de zaaksofficier g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> beslissing<strong>en</strong>, wordt<br />
ook meegedacht bij belangrijke keuz<strong>en</strong> in de ontwikkeling van e<strong>en</strong> strafzaak vanaf de start<br />
van het rechercheonderzoek tot <strong>en</strong> met de eis <strong>en</strong> het requisitoir. Daarmee is de teg<strong>en</strong>spraak<br />
ook tot steun van de zaaksofficier om bewust, buit<strong>en</strong> de voortdur<strong>en</strong>de drukte van de<br />
strafzaak, beslissing<strong>en</strong> ter discussie te kunn<strong>en</strong> stell<strong>en</strong>. Bij teg<strong>en</strong>spraak door leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
di<strong>en</strong>t het gesprek niet onder beslag van e<strong>en</strong> pot<strong>en</strong>tiële beoordeling plaats te vind<strong>en</strong>. Hoewel<br />
de zaaksofficier verantwoordelijk blijft voor de eig<strong>en</strong> beslissing<strong>en</strong>, is teg<strong>en</strong>spraak niet<br />
vrijblijv<strong>en</strong>d. Mocht verschil van inzicht tuss<strong>en</strong> de zaaksofficier <strong>en</strong> de rechercheofficier<br />
bestaan, wordt dit voorgehoud<strong>en</strong> aan de Hoofdofficier.<br />
Indi<strong>en</strong> na de behandeling ter zitting in eerste aanleg relevante feit<strong>en</strong> <strong>en</strong> omstandighed<strong>en</strong> ter<br />
k<strong>en</strong>nis kom<strong>en</strong> van de zaaksofficier of e<strong>en</strong> andere medewerker van het<br />
arrondissem<strong>en</strong>tsparket, dan word<strong>en</strong> deze schriftelijk ter k<strong>en</strong>nis gebracht van de AG die de<br />
appèlzaak in behandeling heeft of krijgt. Ook dit wordt in het interne OM journaal<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
Het interne OM-journaal <strong>en</strong> het afsprak<strong>en</strong>journaal van de politie vorm<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> onderdeel van<br />
het procesdossier. Het zijn interne stukk<strong>en</strong>.<br />
4.8 Review<br />
Het kan in bijzondere gevall<strong>en</strong> noodzakelijk zijn om tot e<strong>en</strong> review of herbeoordeling over te<br />
gaan door e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijk team van politie <strong>en</strong> OM van buit<strong>en</strong> het regiokorps <strong>en</strong> parket,<br />
onder omstandighed<strong>en</strong> aangevuld met externe (wet<strong>en</strong>schappelijke) refer<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Reviewzak<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> in ieder geval aan dezelfde criteria voldo<strong>en</strong> als teg<strong>en</strong>spraak (zie 5.1).<br />
Aanvull<strong>en</strong>d criterium daarbij is dat review is aangewez<strong>en</strong> in de uitzonderlijke gevall<strong>en</strong> dat het<br />
onderzoek vastloopt of dreigt vast te lop<strong>en</strong>, dan wel de bewijspositie in hoge mate<br />
problematisch is (bijvoorbeeld bij e<strong>en</strong> ingetrokk<strong>en</strong> bek<strong>en</strong>t<strong>en</strong>is in combinatie met mager<br />
technisch bewijs). Doel van e<strong>en</strong> review in niet-opgeloste zak<strong>en</strong> is het vind<strong>en</strong> van nieuwe<br />
aanknopingspunt<strong>en</strong> voor nader technisch <strong>en</strong>/of tactisch onderzoek. In zak<strong>en</strong> waar e<strong>en</strong><br />
duidelijke verdachte voorhand<strong>en</strong> is, is het doel e<strong>en</strong> grondige beoordeling of er voldo<strong>en</strong>de<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 21 4 november 2005
ewijs aanwezig is. Bij twijfel wordt nagegaan of in voldo<strong>en</strong>de mate andere<br />
onderzoeksrichting<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> uitgeslot<strong>en</strong>.<br />
T<strong>en</strong> behoeve van de review wordt e<strong>en</strong> landelijke pool gevormd van gecertificeerde<br />
medewerkers van politie <strong>en</strong> OM. In beginsel zijn de eis<strong>en</strong> id<strong>en</strong>tiek aan die welke aan<br />
teg<strong>en</strong>spraak word<strong>en</strong> gesteld. Daarmee zijn de medewerkers die lokaal zich met teg<strong>en</strong>spraak<br />
bezig houd<strong>en</strong> (de lokale pool) in beginsel ook beschikbaar voor e<strong>en</strong> review. T<strong>en</strong> behoeve<br />
van het betrekk<strong>en</strong> van wet<strong>en</strong>schappers als extern refer<strong>en</strong>t wordt aansluiting gezocht bij de<br />
deskundig<strong>en</strong>pool (hoofdstuk 10).<br />
Over de inzet van de landelijke pool wordt door het College van procureurs-g<strong>en</strong>eraal<br />
beslot<strong>en</strong> op verzoek van de Hoofdofficier in overleg met de korpschef, alsmede op verzoek<br />
van derd<strong>en</strong> (waarmee de aanwijzing Tweede beoordeling opgaat in de reviewregeling). De<br />
sam<strong>en</strong>stelling van het specifieke reviewteam is afhankelijk van de omstandighed<strong>en</strong> van de<br />
zaak. Als hoofdlijn bestaat e<strong>en</strong> reviewteam uit e<strong>en</strong> commissie van ervar<strong>en</strong><br />
politiemedewerkers <strong>en</strong> led<strong>en</strong> van het Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> ondersteund door e<strong>en</strong> secretaris<br />
onder het voorzitterschap van het OM. Deze commissie beschikt over e<strong>en</strong> ondersteun<strong>en</strong>d<br />
team van ervar<strong>en</strong> tactische <strong>en</strong> for<strong>en</strong>sische rechercheurs <strong>en</strong> informatieanalist<strong>en</strong>. Daarbij<br />
wordt steeds ook over de inbr<strong>en</strong>g van externe wet<strong>en</strong>schappelijke refer<strong>en</strong>t<strong>en</strong> beslist. De<br />
ervaring leert dat die inbr<strong>en</strong>g e<strong>en</strong> grote waarde kan hebb<strong>en</strong>.<br />
Met vorm<strong>en</strong> van herbeoordeling is rec<strong>en</strong>t de nodige ervaring opgedaan in de vorm van<br />
second opinion onderzoek. Voor de b<strong>en</strong>odigde methodiek van de review kan goed word<strong>en</strong><br />
aangeslot<strong>en</strong> bij het Stapp<strong>en</strong>plan van het Landelijk Team Kindermoord<strong>en</strong>. Qua werkwijze is<br />
er ge<strong>en</strong> fundam<strong>en</strong>teel verschil met de b<strong>en</strong>adering van de second opinion of cold cases. In de<br />
kern word<strong>en</strong> steeds werkwijz<strong>en</strong> gehanteerd, die zijn gestoeld op ambachtelijk<br />
(recherche-)onderzoek. Bij de uitwerking van review di<strong>en</strong>t dan ook zoveel mogelijk gebruik te<br />
word<strong>en</strong> gemaakt van bestaande instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> werkwijz<strong>en</strong>. Er word<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> grote<br />
ontwikkelingsvrag<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>. Wel zal er nadrukkelijk e<strong>en</strong> uitvoeringsregeling moet<strong>en</strong><br />
kom<strong>en</strong>.<br />
4.9 Teg<strong>en</strong>spraak in hoger beroep<br />
De Hoofdofficier meldt aan de Hoofdadvocaat-g<strong>en</strong>eraal dat e<strong>en</strong> strafzaak als<br />
teg<strong>en</strong>spraakzaak is aangemerkt met het oog op ev<strong>en</strong>tuele bijstand door of door tuss<strong>en</strong>komst<br />
van de contact-AG gedur<strong>en</strong>de de ontwikkeling van de strafzaak. Hiervoor wordt e<strong>en</strong> vaste<br />
procedure ontworp<strong>en</strong>. Indi<strong>en</strong> beroep wordt aangetek<strong>en</strong>d teg<strong>en</strong> het vonnis van de rechtbank,<br />
wordt deze zaak in beginsel standaard als teg<strong>en</strong>spraakzaak in tweede aanleg behandeld. Op<br />
ressortsniveau wordt teg<strong>en</strong>spraak naar hetzelfde model georganiseerd. Hier is e<strong>en</strong> pool<br />
wellicht wat zwaar <strong>en</strong> kan word<strong>en</strong> volstaan met teg<strong>en</strong>spraak door e<strong>en</strong> of twee AG’s die op<br />
afstand staan van het onderzoek <strong>en</strong> die niet hebb<strong>en</strong> geparticipeerd als meelez<strong>en</strong>d AG in<br />
eerste aanleg. Ook hier wordt gewerkt aan de hand van de checklist <strong>en</strong> wordt journaal<br />
opgemaakt.<br />
Om aangemerkt te kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> als teg<strong>en</strong>spraakzaak in tweede aanleg is het ge<strong>en</strong><br />
voorwaarde dat de zaak in eerste aanleg als zodanig behandeld is.<br />
4.10 T<strong>en</strong>slotte<br />
De huidige betrokk<strong>en</strong>heid van korps- <strong>en</strong> parketleiding bij onderzoek<strong>en</strong> zal word<strong>en</strong> vergroot.<br />
Met ingang van 1 januari 2006 zal op de parkett<strong>en</strong> <strong>en</strong> bij de politie e<strong>en</strong> basale vorm van<br />
teg<strong>en</strong>spraak zijn georganiseerd waarbij om capacitiare red<strong>en</strong><strong>en</strong> slechts zal word<strong>en</strong><br />
begonn<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> beperkt aantal zak<strong>en</strong>.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 22 4 november 2005
5. Team Grootschalige Opsporing<br />
5.1 Inleiding<br />
In 2004 is het raamwerk TGO vastgesteld als leidraad binn<strong>en</strong> politie <strong>en</strong> OM voor de inzet in<br />
zware <strong>en</strong> complexe rechercheonderzoek<strong>en</strong>. Het raamwerk TGO bevat standaard<strong>en</strong> voor<br />
sam<strong>en</strong>stelling van het team, certificering, werkwijz<strong>en</strong> <strong>en</strong> kwaliteitseis<strong>en</strong> <strong>en</strong> als zodanig komt<br />
deze reeds geïmplem<strong>en</strong>teerde structuur voor rechercheonderzoek<strong>en</strong> op vele punt<strong>en</strong><br />
tegemoet aan de aanbeveling<strong>en</strong> van het evaluatieonderzoek in de Schiedammer parkmoord.<br />
Tev<strong>en</strong>s is het één van de pijlers onder de ‘kwaliteitseis<strong>en</strong> in de <strong>opsporing</strong>’.<br />
Het raamwerk TGO wordt, aan de hand van de bevinding<strong>en</strong> in de praktijk - de ‘best<br />
practices’ - alsmede de aanbeveling<strong>en</strong> van het evaluatieonderzoek in de Schiedammer<br />
parkmoord bijgesteld <strong>en</strong> verscherpt, tot e<strong>en</strong> ‘nieuw raamwerk TGO’. Dit nieuwe raamwerk zal<br />
word<strong>en</strong> gevoegd in het gedetailleerde versterkingsprogramma dat voorjaar 2006 verschijnt.<br />
Het navolg<strong>en</strong>de is e<strong>en</strong> overzicht van de belangrijkste voorstell<strong>en</strong> tot aanpassing van het<br />
huidige, reeds geïmplem<strong>en</strong>teerde raamwerk TGO.<br />
5.2 Informatiemanagem<strong>en</strong>t in e<strong>en</strong> TGO-omgeving<br />
Opsporingsonderzoek<strong>en</strong> met grote hoeveelhed<strong>en</strong> data <strong>en</strong> informatie prioriter<strong>en</strong> hun<br />
werkzaamhed<strong>en</strong> deels door informatie te selecter<strong>en</strong> <strong>en</strong> te trechter<strong>en</strong>. Dit proces kan leid<strong>en</strong><br />
tot het baser<strong>en</strong> van besluitvorming op uitsluit<strong>en</strong>d bewerkte <strong>en</strong> geselecteerde informatie, met<br />
de daarbij behor<strong>en</strong>de risico’s. Inmiddels zijn er nu nog beperkte geautomatiseerde<br />
oplossing<strong>en</strong> voorhand<strong>en</strong> die het mogelijk mak<strong>en</strong> brondata continue toegankelijk te hebb<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> te houd<strong>en</strong>. Dit is van belang aangezi<strong>en</strong> de keuzes in e<strong>en</strong> onderzoek uit e<strong>en</strong> zo zuiver<br />
mogelijk beeld tot stand moet<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>. Om dat te kunn<strong>en</strong> realiser<strong>en</strong> is het noodzakelijk<br />
informatiemanagem<strong>en</strong>t in e<strong>en</strong> TGO-omgeving verder te ontwikkel<strong>en</strong>. Functionele eis<strong>en</strong> aan<br />
dit informatiemanagem<strong>en</strong>t zijn:<br />
• alle informatie van <strong>en</strong> uit bronn<strong>en</strong> (getuig<strong>en</strong>, telefoonverkeer, etc) moet zoveel mogelijk<br />
waardevrij word<strong>en</strong> vastgelegd, zonder interpretatie;<br />
• de informatie moet als ongestructureerde data word<strong>en</strong> vastgelegd in geautomatiseerde<br />
system<strong>en</strong>;<br />
• op deze data wordt geanalyseerd <strong>en</strong> geïnterpreteerd zonder dat de oorspronkelijke<br />
informatie verlor<strong>en</strong> gaat c.q. beschikbaar blijft;<br />
• het informatieverlies wordt tot e<strong>en</strong> minimum beperkt waardoor e<strong>en</strong> rijkere <strong>en</strong> neutrale<br />
bron ontstaat als basis voor waarheidsvinding;<br />
• deze oorspronkelijke bron is op elk mom<strong>en</strong>t beschikbaar <strong>en</strong> raadpleegbaar voor nieuwe<br />
inzicht<strong>en</strong> <strong>en</strong> sc<strong>en</strong>ario´s.<br />
De in het rapport Posthumus g<strong>en</strong>oemde database-applicatie is e<strong>en</strong> te beperkte toepassing<br />
om complexe informatie-omgeving<strong>en</strong> zoals bij TGO´s substantieel <strong>en</strong> breed te<br />
ondersteun<strong>en</strong>.Ter ondersteuning van deze wijze van informatieverwerk<strong>en</strong> is wel het daarvoor<br />
geschikte computerprogramma BRAINS beschikbaar, dat in e<strong>en</strong> aantal korps<strong>en</strong> inmiddels<br />
zijn meerwaarde heeft bewez<strong>en</strong> <strong>en</strong> door het CIP wordt beheerd. Het informatiemanagem<strong>en</strong>t<br />
in het TGO kan echter niet los word<strong>en</strong> gezi<strong>en</strong> van brede informatie-ondersteuning in de<br />
<strong>opsporing</strong>, waarin informatiecoördinatie <strong>en</strong> procesondersteuning sam<strong>en</strong> gaan. Deze<br />
opdracht is belegd in het programma plateauplanning PSO.<br />
De behoeftestelling van het informatiemanagem<strong>en</strong>t TGO zal word<strong>en</strong> ingebracht in de<br />
landelijke stuurgroep PSO vanuit de notie dat de beschikbaarheid van e<strong>en</strong> dergelijke<br />
voorzi<strong>en</strong>ing randvoorwaardelijk is voor verantwoord onderzoek<strong>en</strong> (m.n. met het oog op het<br />
voorkom<strong>en</strong> van tunnelvisie)<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 23 4 november 2005
5.3 Verhoor<br />
Certificering<br />
De reguliere rechercheopleiding bevat e<strong>en</strong> basismodule verhoor. In maatwerkzak<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
TGO’s zijn echter bijzondere verhoorvaardighed<strong>en</strong> vereist. Daartoe is inmiddels e<strong>en</strong> nieuwe<br />
opleiding ingericht. Deze nieuwe opleiding gecertificeerd verhoorder verschaft de<br />
compet<strong>en</strong>ties voor maatwerkzak<strong>en</strong> <strong>en</strong> TGO’s maar duurt lang.<br />
T<strong>en</strong>einde op termijn in e<strong>en</strong> minimumniveau aan gekwalificeerde medewerkers te kunn<strong>en</strong><br />
voorzi<strong>en</strong>, moet ieder korps per 1000 FTE’s minimaal 5 verhoorders op niveau 4, het hoogste<br />
niveau, opleid<strong>en</strong>. Voor wat betreft de termijn waarop dit gerealiseerd kan word<strong>en</strong> is de<br />
beschikbare opleidingscapaciteit bepal<strong>en</strong>d; dit wordt met het opleidingsinstituut afgestemd<br />
<strong>en</strong> wordt ingevuld in het definitief programma.<br />
Standaardverhoorplan<br />
Elk verhoor wordt voorbereid aan de hand van e<strong>en</strong> standaardverhoorplan. De tactisch<br />
coördinator is verantwoordelijk voor het opstell<strong>en</strong>, de teamleider keurt het plan goed. In dit<br />
verhoorplan staat minimaal verwoord:<br />
• het doel van het verhoor<br />
• de tactiek van het verhoor<br />
• de b<strong>en</strong>odigde informatie die voor het verhoor wordt verkreg<strong>en</strong> door consultatie van de<br />
informatierechercheur (die het totaal overzicht aan relevante informatie geord<strong>en</strong>d kan<br />
aanlever<strong>en</strong>)<br />
• de onderbouwing voor de keuze van verhoorder(s) (matching op compet<strong>en</strong>ties tuss<strong>en</strong><br />
verhoorder <strong>en</strong> verhoorde), al dan niet na consultatie van e<strong>en</strong> externe deskundige<br />
• de wijze van vastlegging van het verhoor in proces-verbaal vorm<br />
• de ev<strong>en</strong>tuele auditieve of audio-visuele registratie (zie hoofdstuk 7)<br />
• de wijze van coaching door de tactisch coördinator, de analist c.q. informatie-rechercheur<br />
<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tueel e<strong>en</strong> gedragsdeskundige<br />
• de wijze van debrief<strong>en</strong> van de verhoorders<br />
De teamleider heeft k<strong>en</strong>nis van verhoor als instrum<strong>en</strong>t <strong>en</strong> is verantwoordelijk voor de match<br />
tuss<strong>en</strong> verhoorder <strong>en</strong> verhoorde, desgew<strong>en</strong>st met de hulp van e<strong>en</strong> (gedrags)deskundige. De<br />
teamleider kan e<strong>en</strong> verhoorkoppel tuss<strong>en</strong>tijds wijzig<strong>en</strong>.<br />
De verhoorder wordt gecoacht door de tactisch coördinator. In geval van verhor<strong>en</strong> waarin<br />
ook audio-visuele registratie plaatsvindt kan vanuit de meekijkruimte word<strong>en</strong> gecoacht.<br />
Indi<strong>en</strong> w<strong>en</strong>selijk wordt tev<strong>en</strong>s gebruik gemaakt van (externe) gedragsdeskundig<strong>en</strong>. Door e<strong>en</strong><br />
analist of informatierechercheur te positioner<strong>en</strong> in de meekijkruimte kan al hetge<strong>en</strong> in het<br />
verhoor ter sprake wordt gebracht door de verhoorde direct getoetst word<strong>en</strong> aan alle<br />
beschikbare k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> informatie in het onderzoek. Consist<strong>en</strong>tie van verklaring<strong>en</strong> wordt op<br />
deze wijze realtime getoetst. Daarnaast is de perman<strong>en</strong>te toetsing aan de complete<br />
onderzoeks-informatie e<strong>en</strong> extra waarborg dat verhoorders ongemerkt e<strong>en</strong> ‘tunnel’ in gaan.<br />
Het standaardverhoorplan wordt voor 1 juni 2006 gevalideerd <strong>en</strong> ingevoerd. Voor 1 juni 2006<br />
beschikt ieder korps tev<strong>en</strong>s over e<strong>en</strong> verhoorprotocol waarin, aan de hand van het<br />
standaardverhoorplan de wijze van voorbereid<strong>en</strong> van verhoor alsmede de wijze van<br />
begeleiding van het verhoor 6 is beschrev<strong>en</strong>.<br />
5.4 Leiderschap <strong>en</strong> sturing<br />
Aansturing<br />
Vanuit de politie k<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> TGO drie niveaus van leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong>: de coördinator<strong>en</strong><br />
(dagelijkse leiding), de teamleider <strong>en</strong> de naast hogere strategisch leidinggev<strong>en</strong>de (divisiechef<br />
of lid van de korpsleiding). De dagelijkse leiding bestaat uit e<strong>en</strong> vaste kern van de tactisch<br />
6 Het verhoorprotocol zoals ontwikkeld bij de politie Utrecht di<strong>en</strong>t hiervoor als basis<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 24 4 november 2005
coördinator, de coördinator ondersteuning, de informatiecoördinator <strong>en</strong> de for<strong>en</strong>sisch<br />
coördinator. De laatste twee zijn nieuw binn<strong>en</strong> de huidige TGO-regeling. Hiermee komt de<br />
vaste kern leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> (VKL) op vijf person<strong>en</strong> per TGO. Dit vraagt per korps om e<strong>en</strong><br />
grotere pool van medewerkers. Vanuit OM zijde zijn de leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> de zaaksofficier <strong>en</strong><br />
de rechercheofficier.<br />
De coördinator<strong>en</strong> in de VKL vorm<strong>en</strong> de laag die de directe aansturing van de operatie ter<br />
hand neemt.<br />
De teamleider TGO richt zich,vanuit e<strong>en</strong> objectieve <strong>en</strong> kritische positie, op de strategie <strong>en</strong><br />
tactiek <strong>en</strong> stuurt op de (inhoudelijke) voortgang van het onderzoek. Vanuit deze rol richt de<br />
teamleider zich, naast de inhoud ook nadrukkelijk op het proces <strong>en</strong> reflectie. E<strong>en</strong> belangrijke<br />
functie van de teamleider is het (lat<strong>en</strong>) ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> toets<strong>en</strong> van alternatieve sc<strong>en</strong>ario’s.<br />
Vanuit het OM heeft de zaaksofficier deze objectieve <strong>en</strong> kritische rol.<br />
De strategisch verantwoordelijke voor het TGO dwingt de teamleider continu de in het<br />
onderzoek gemaakte keuzes te verantwoord<strong>en</strong> door kritisch door te vrag<strong>en</strong>, alternatieve<br />
aannames of sc<strong>en</strong>ario’s te bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, te toets<strong>en</strong> op consist<strong>en</strong>tie etc.<br />
De zaaksofficier heeft de leiding over het strafrechtelijk onderzoek (zie Gezag over de<br />
<strong>opsporing</strong>: roll<strong>en</strong> <strong>en</strong> verantwoordelijkhed<strong>en</strong> OM <strong>en</strong> politie) <strong>en</strong> bewaart, vanuit de<br />
magistratelijke rol, e<strong>en</strong> professionele afstandelijkheid. Teg<strong>en</strong>spraak in de procedure vult<br />
deze professionele afstandelijkheid verder in.<br />
De rechercheofficier <strong>en</strong> het lid van de korpsleiding met de portefeuille <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> de<br />
divisiechef recherche, bije<strong>en</strong> in de regionale stuurploeg, zijn verantwoordelijk voor de<br />
bewaking van de strategische <strong>en</strong> operationele voortgang van e<strong>en</strong> TGO.<br />
Vaste kern leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
In geval van zeer complexe of grootschalige onderzoek<strong>en</strong>, waarin sprake is van grote<br />
politieke of maatschappelijke impact, kan beslot<strong>en</strong> word<strong>en</strong> om te verantwoordelijkhed<strong>en</strong><br />
zwaarder in te kled<strong>en</strong>. Dit kan op twee manier<strong>en</strong>:<br />
1. de posities van de VKL verander<strong>en</strong><br />
Door de posities van de VKL door andere functionariss<strong>en</strong> te lat<strong>en</strong> vervull<strong>en</strong>, kan de rol van<br />
teamleider word<strong>en</strong> ing<strong>en</strong>om<strong>en</strong> door de (plv) divisiechef <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ook de<br />
coördinatorfuncties ‘zwaarder’ word<strong>en</strong> ingevuld. De ‘luis in de pels rol’ kan in zo’n geval<br />
word<strong>en</strong> ingevuld door het lid van de korpsleiding. Dit impliceert wel dat zowel de divisiechef<br />
als het lid van de korpsleiding gekwalificeerde medewerkers zijn.<br />
2. opschaling naar justitieel SGBO<br />
Indi<strong>en</strong> sprake is van acute dreiging voor lev<strong>en</strong> of gezondheid (gijzeling, e.d.) vindt opschaling<br />
plaats naar e<strong>en</strong> Justitiële Staf Grootschalig <strong>en</strong> Bijzonder Optred<strong>en</strong> (SGBO). Cruciale posities<br />
word<strong>en</strong> daarbij opgeschaald naar strategisch niveau binn<strong>en</strong> politie <strong>en</strong> OM. De uitvoering<br />
wordt afgedekt door de binn<strong>en</strong> de SGBO-structuur b<strong>en</strong>oemde functies als chef operatiën,<br />
chef ondersteuning, chef informatie, etc. Volg<strong>en</strong>s de SGBO-structuur word<strong>en</strong> bij de start<br />
mete<strong>en</strong> op afroep (piketregeling) SGBO-stav<strong>en</strong> ingericht. Deze stav<strong>en</strong> loss<strong>en</strong> elkaar af op<br />
het mom<strong>en</strong>t dat gedur<strong>en</strong>de meerdere dag<strong>en</strong> 24-uurs bezetting noodzakelijk is. Wanneer de<br />
crisisituatie is beëindigd, kan word<strong>en</strong> afgeschaald naar de reguliere TGO-structuur. Ook in<br />
dit kader vraagt de bem<strong>en</strong>sing om gecertificeerde medewerkers/leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong>.<br />
Ieder korps heeft op 1 juni 2006 de VKL <strong>en</strong> Justitieel SGBO aangewez<strong>en</strong>. Er wordt voorzi<strong>en</strong><br />
in eis<strong>en</strong> aan de kwalificering van divisiechefs <strong>en</strong> led<strong>en</strong> korpsleiding (compet<strong>en</strong>ties,<br />
opleidingseis<strong>en</strong>, wijze van realiser<strong>en</strong> e.d.).<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 25 4 november 2005
VKL (vaste kern leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong>) Gecertificeerde medewerkers<br />
Teamleider TGO Niveau 5/6 leidinggev<strong>en</strong>de (niveau bachelor/master). Doet<br />
voorstell<strong>en</strong> terzake de strategie van het onderzoek <strong>en</strong> formuleert de<br />
tactiek. Integreert Tactiek, For<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> Informatie<br />
Stuurt analist aan<br />
Tactisch coördinator Stuurt tactische koppels aan<br />
Stuurt dossiermaker aan<br />
Stuurt familierechercheur(s) aan<br />
Informatie coördinator Stuurt Infodesk aan<br />
Stuurt CIE aan<br />
Stuurt informatierechercheur(s) aan<br />
For<strong>en</strong>sisch coördinator Stuurt for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong> aan<br />
Ondersteuningscoördinator Is verantwoordelijk voor BOB-rapportages<br />
Stuurt operationele ondersteuning aan<br />
Stuurt facilitaire ondersteuning aan<br />
5.5 Journal<strong>en</strong><br />
In de uitgewerkte voorstell<strong>en</strong> van dit programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> wordt<br />
aangegev<strong>en</strong> hoe ieder proces wordt ondersteund door e<strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t t<strong>en</strong> behoeve van de<br />
besluitvorming, het proces van operationele opdracht<strong>en</strong>, logging <strong>en</strong> archivering in e<strong>en</strong><br />
integraal afsprak<strong>en</strong>journaal waarin de tactische, for<strong>en</strong>sische, informatie <strong>en</strong> juridische<br />
beslissing<strong>en</strong> tot uiting kom<strong>en</strong>.<br />
Hoe beter de processturing in e<strong>en</strong> TGO wordt gefaciliteerd, hoe meer de leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
zich kunn<strong>en</strong> richt<strong>en</strong> op de inhoud van het onderzoek. E<strong>en</strong> goede processturing is ook<br />
onontbeerlijk voor zicht op de voortgang <strong>en</strong> transparantie van de besluitvorming <strong>en</strong> biedt<br />
daarmee mogelijkhed<strong>en</strong> tot bijsturing of reconstructie. Deze processturing richt zich op het<br />
inzichtelijk mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> houd<strong>en</strong> van g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> besluit<strong>en</strong>. Hiervoor is het nodig dat e<strong>en</strong> integraal<br />
afsprak<strong>en</strong>journaal gehanteerd wordt, waarin de tactische, for<strong>en</strong>sische, informatie <strong>en</strong><br />
juridische beslissing<strong>en</strong> tot uiting kom<strong>en</strong>, inclusief de onderbouwing van de beslissing. Naast<br />
het afsprak<strong>en</strong>journaal is ook de processturing op de operationele opdracht<strong>en</strong> van ess<strong>en</strong>tieel<br />
belang. Alle opdracht<strong>en</strong> die verstrekt word<strong>en</strong> in het team (van tactische rechercheurs tot<br />
infodesk, van zaaksofficier tot for<strong>en</strong>sisch rechercheur) moet<strong>en</strong> ‘realtime’ gevolgd kunn<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>.<br />
5.6 Beheer <strong>en</strong> archivering van onderzoeksmaterial<strong>en</strong><br />
Het onderwerp ‘stukk<strong>en</strong> van overtuiging’ wordt op onderdel<strong>en</strong> onder meer in het hoofdstuk<br />
for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong> behandeld. Voor wat beteft spor<strong>en</strong>beheer wordt de applicatie TRAVIS<br />
behandeld in het hoofdstuk ICT. Op dit thema is landelijk ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> aantal<br />
ontwikkeling<strong>en</strong> gaande (o.a. beslaghuis).<br />
Het belang van het op de juiste wijze bewar<strong>en</strong> <strong>en</strong> beher<strong>en</strong> van alle andere<br />
onderzoeksmaterial<strong>en</strong> (informatiedragers, spor<strong>en</strong>dragers) wordt onderk<strong>en</strong>d. In het<br />
uitgewerkte programma zull<strong>en</strong> richtlijn<strong>en</strong> ontwikkeld zijn waarin (integraal) afsprak<strong>en</strong> staan<br />
rondom het beheer van onderzoeksmaterial<strong>en</strong>, stukk<strong>en</strong> van overtuiging (FO) <strong>en</strong> inbeslag<br />
g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> goeder<strong>en</strong>.<br />
5.7 Dossiervorming<br />
Aan elk TGO wordt e<strong>en</strong> ervar<strong>en</strong>, gecertificeerde dossiermaker gekoppeld die de opleiding<br />
Dossiervorming heeft gevolgd. In deze opleiding<strong>en</strong> wordt expliciet aandacht besteed aan het<br />
relevantiecriterium (o.m. stukk<strong>en</strong> die ander licht kunn<strong>en</strong> werp<strong>en</strong> op het bewijsmateriaal). De<br />
bestaande opleiding dossiervorming voldoet grot<strong>en</strong>deels aan de w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> eis<strong>en</strong> van dit<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 26 4 november 2005
mom<strong>en</strong>t. In de opleiding Dossiervorming moet meer aandacht word<strong>en</strong> besteed aan de<br />
inhoudelijke <strong>en</strong> procesmatige rol van de dossiervormer.<br />
De zaaksofficier heeft e<strong>en</strong> actieve rol in het vroegtijdig voorbereid<strong>en</strong> van het procesdossier<br />
<strong>en</strong> heeft regulier overleg met de dossiermaker <strong>en</strong> de teamleider. De zaaksofficier is<br />
verantwoordelijk voor de inhoud van het dossier, de teamleider stuurt de dossiermaker aan.<br />
De sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> de dossiermaker <strong>en</strong> de informatierechercheur moet er toe leid<strong>en</strong><br />
dat alle relevante onderzoeksinformatie betrokk<strong>en</strong> wordt bij de sam<strong>en</strong>stelling van het<br />
dossier.<br />
T<strong>en</strong>einde op termijn in e<strong>en</strong> minimumniveau aan gekwalificeerde medewerkers te kunn<strong>en</strong><br />
voorzi<strong>en</strong>, moet ieder korps per 1000 FTE’s minimaal 5 gekwalificeerde dossiermakers<br />
opleid<strong>en</strong>. Voor wat betreft de termijn waarop dit gerealiseerd kan word<strong>en</strong> is de beschikbare<br />
opleidingscapaciteit bepal<strong>en</strong>d; dit wordt met het opleidingsinstituut voor 1 juni 2006<br />
afgestemd.<br />
Het procesdossier zoals dat is ontwikkeld door ABRIO, is de standaard waarmee in TGO’s<br />
wordt gewerkt. Dit procesdossier is inmiddels door de Board Opsporing <strong>en</strong> het Overleg van<br />
Rechercheofficier<strong>en</strong> gevalideerd. Dit hulpmiddel zal voor het uitgewerkte programma word<strong>en</strong><br />
voorgelegd aan het College van PG’s.<br />
5.8 Misdaadanalist<br />
De rol <strong>en</strong> positie van de misdaadanalist wordt herijkt <strong>en</strong> aangescherpt. De rol spitst zich o.a.<br />
toe op het ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> toets<strong>en</strong> van sc<strong>en</strong>ario´s. De misdaadanalyst wordt dicht teg<strong>en</strong> de<br />
teamleiding gepositioneerd. Het verricht<strong>en</strong> van informatieord<strong>en</strong>ing wordt overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> door<br />
informatierechercheurs. De analist<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> meer gekwalificeerde rol <strong>en</strong> word<strong>en</strong> in dit<br />
kader e<strong>en</strong> directe sparringpartner voor de teamleider: meer in de richting van het toets<strong>en</strong> van<br />
consist<strong>en</strong>tie van onderzoeksrichting<strong>en</strong> <strong>en</strong> het ontwikkel<strong>en</strong> van ‘what if’-sc<strong>en</strong>ario’s. Het<br />
bestaande analysekader is leid<strong>en</strong>d voor de inrichting van het werk van analist<strong>en</strong>. Het is<br />
echter, zeker in het licht van de aanbeveling<strong>en</strong> uit dit cluster, nog niet compleet. Voor 1 juni<br />
2006 is geinv<strong>en</strong>tariseerd welke landelijk afsprak<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gemaakt over product<strong>en</strong>,<br />
compet<strong>en</strong>ties <strong>en</strong> opleiding<strong>en</strong> voor de diverse niveaus van analist<strong>en</strong>.<br />
5.9 Actualisatie Raamwerk TGO<br />
Het Raamwerk TGO di<strong>en</strong>t op e<strong>en</strong> aantal onderdel<strong>en</strong> te word<strong>en</strong> aangepast <strong>en</strong> uitgebreid. Los<br />
van het opnem<strong>en</strong> van bov<strong>en</strong>staande aanbeveling<strong>en</strong> zijn diverse andere zak<strong>en</strong> die<br />
aanscherping behoev<strong>en</strong>.<br />
De definitie van e<strong>en</strong> TGO-waardig onderzoek wordt gelijkluid<strong>en</strong>d aan de definitie die voor het<br />
inricht<strong>en</strong> van teg<strong>en</strong>spraak wordt gehanteerd:<br />
voltooide opzettelijke lev<strong>en</strong>sdelict<strong>en</strong> <strong>en</strong> zeer ernstige zed<strong>en</strong>delict<strong>en</strong> die (geldt voor beide)<br />
veel maatschappelijke beroering wekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> die e<strong>en</strong> groot afbreukrisico k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>.E<strong>en</strong> TGO<br />
hoeft niet te word<strong>en</strong> ingesteld indi<strong>en</strong> ondubbelzinnig daderschap kan word<strong>en</strong> vastgesteld<br />
waarbij kritisch moet word<strong>en</strong> omgegaan met het f<strong>en</strong>ome<strong>en</strong> bek<strong>en</strong>t<strong>en</strong>is.<br />
Validering van deze definitie vindt via het uitgewerkte programma juni 2006 plaats.<br />
De beslissing over de opstart van e<strong>en</strong> TGO heeft grote gevolg<strong>en</strong> voor het ‘going concern’ in<br />
e<strong>en</strong> korps, bij het OM <strong>en</strong> t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van andere onderzoek<strong>en</strong>. Daarom moet de beslissing<br />
over het oproep<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> TGO geborgd word<strong>en</strong> op het niveau van het lid van de<br />
korpsleiding met instemming van de rechercheofficier.<br />
De voortgangsbewaking van e<strong>en</strong> TGO <strong>en</strong> de daarmee gepaard gaande beslissing<strong>en</strong> over<br />
voortgang, opschal<strong>en</strong> <strong>en</strong> afschal<strong>en</strong> ligt bij de in ieder korps op 1 juni 2006 ingerichte<br />
regionale stuurploeg, bestaande uit het strategisch managem<strong>en</strong>t van politie <strong>en</strong> OM met<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 27 4 november 2005
onder meer het lid van de korpsleiding <strong>en</strong> de rechercheofficier. Zo wordt gewaarborgd dat<br />
de voortgangsbewaking in hand<strong>en</strong> ligt van de functionariss<strong>en</strong> die eerder ook de beslissing tot<br />
e<strong>en</strong> TGO hebb<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. In dit overleg in de stuurploeg, dat regulier plaatsvindt, word<strong>en</strong><br />
alle lop<strong>en</strong>de TGO´s besprok<strong>en</strong>.<br />
Is in geval van e<strong>en</strong> oud (inmiddels gestopt) TGO sprake van nieuwe tips of e<strong>en</strong> DNA-hit, dan<br />
wordt in de stuurploeg beslist in hoeverre de doorstart door e<strong>en</strong> TGO di<strong>en</strong>t te geschied<strong>en</strong><br />
dan wel door e<strong>en</strong> regulier projectteam.<br />
Toegevoegd aan het Raamwerk word<strong>en</strong> de roll<strong>en</strong> misdaadanalist, informatiecoördinator,<br />
informatierechercheur <strong>en</strong> for<strong>en</strong>sisch coördinator.Tev<strong>en</strong>s word<strong>en</strong> de compet<strong>en</strong>ties van de<br />
diverse roll<strong>en</strong> verhoogd naar de nieuw voorgestelde werkwijze. Ieder korps past voor 1 juni<br />
2006 de TGO-regeling aan overe<strong>en</strong>komstig de hier beschrev<strong>en</strong> VKU <strong>en</strong> VKL.<br />
De structuur van e<strong>en</strong> TGO ziet er daardoor zodanig uit, dat er bij de opstart altijd e<strong>en</strong><br />
minimumomvang is van achtti<strong>en</strong> medewerkers.<br />
Eindverantwoordelijke TGO Divisiechef recherche of lid korpsleiding indi<strong>en</strong> divisiechef teamleider<br />
TGO is<br />
‘Luis in de pels’ t<strong>en</strong> tijde van TGO<br />
VKL (vaste kern leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong>) Gecertificeerde medewerkers<br />
Teamleider TGO Niveau 5 leidinggev<strong>en</strong>de o.g.v. recherche<br />
Doet voorstell<strong>en</strong> terzake de strategie van het onderzoek <strong>en</strong><br />
formuleert de tactiek<br />
Integreert Tactiek, For<strong>en</strong>sische Opsporing <strong>en</strong> Informatie<br />
Stuurt analist aan<br />
Tactisch coördinator Stuurt tactische koppels aan<br />
Stuurt dossiermaker aan<br />
Stuurt familierechercheur(s) aan<br />
Informatiecoördinator Stuurt Infodesk aan<br />
Stuurt CIE aan<br />
Stuurt informatierechercheur(s) aan<br />
For<strong>en</strong>sisch coördinator Stuurt for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong> aan<br />
Ondersteuningscoördinator Is verantwoordelijk voor BOB-rapportages<br />
Stuurt operationele ondersteuning aan<br />
Stuurt facilitaire ondersteuning aan<br />
VKU (vaste kern uitvoer<strong>en</strong>d<strong>en</strong>) Gecertificeerde medewerkers<br />
Professioneel Verhoorder niveau 3 (2x) kan tactisch rechercheur zijn<br />
Professioneel Verhoorder niveau 4 (2x) kan tactisch rechercheur zijn<br />
Informatierechercheur<br />
Dossiermaker<br />
Analist<br />
Overige uitvoer<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
Tactische rechercheurs (10x) Waarvan minimaal 5 ervar<strong>en</strong> rechercheurs<br />
Specialist<strong>en</strong> Naar behoefte<br />
Floormanager Naar behoefte<br />
Extern deskundige Naar behoefte<br />
Voorlichter<br />
Buit<strong>en</strong> het team:<br />
Familierechercheur(s) kan tactisch rechercheur zijn<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 28 4 november 2005
Toegevoegd aan het Raamwerk word<strong>en</strong> de kwaliteits- <strong>en</strong> kwantiteitseis<strong>en</strong> voor de<br />
OM-bezetting van e<strong>en</strong> TGO. TGO-officier<strong>en</strong> van justitie hebb<strong>en</strong> t<strong>en</strong>minste vier jaar ervaring<br />
als OvJ <strong>en</strong> twee jaar in het meedraai<strong>en</strong> in grote rechercheonderzoek<strong>en</strong>. Zij hebb<strong>en</strong> tev<strong>en</strong>s<br />
de volg<strong>en</strong>de SSR-cursuss<strong>en</strong> gevolgd: Bijzondere Opsporingsbevoegdhed<strong>en</strong>, de nieuwe<br />
cursus Leidinggev<strong>en</strong> aan projectmatige <strong>opsporing</strong>sonderzoek<strong>en</strong> <strong>en</strong> TGO’s <strong>en</strong> de cursus<br />
Zicht op CIE. Zij zijn na geblek<strong>en</strong> geschiktheid aangewez<strong>en</strong> door de Hoofdofficier. De<br />
Hoofdofficier van Justitie zorgt dat er voldo<strong>en</strong>de gekwalificeerde officier<strong>en</strong> beschikbaar <strong>en</strong><br />
aangewez<strong>en</strong> zijn. Uitgangspunt is dat e<strong>en</strong> OvJ meerdere TGO’s tegelijk kan draai<strong>en</strong>.<br />
Uitzondering vormt de startfase van e<strong>en</strong> TGO. Daarbij is e<strong>en</strong> schaduw-OvJ noodzakelijk.<br />
Aan het TGO toegevoegde parketsecretariss<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> t<strong>en</strong>minste vier jaar ervaring als<br />
secretaris <strong>en</strong> twee jaar in onderzoek<strong>en</strong> naar middelzware <strong>en</strong> zware criminaliteit. Zij hebb<strong>en</strong><br />
dezelfde SSR-cursuss<strong>en</strong> gevolgd als de OvJ (zie bov<strong>en</strong>). Het aantal parketsecretariss<strong>en</strong> is<br />
gelijk aan aantal OvJ’s.<br />
Wanneer deze situatie bereikt zal word<strong>en</strong>, wordt in het uitgewerkte programma op basis van<br />
beschikbare opleidingscapaciteit <strong>en</strong> ervaringsopbouw bepaald.<br />
In het kader van blijv<strong>en</strong>d ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> het stur<strong>en</strong> op verbetering wordt tijd<strong>en</strong>s <strong>en</strong>/of na afronding<br />
van elk TGO e<strong>en</strong> procesevaluatie te houd<strong>en</strong>. In 2006 wordt e<strong>en</strong> modulair instrum<strong>en</strong>t<br />
ontwikkeld dat voor de evaluatie van zowel projectmatige onderzoek<strong>en</strong> als TGO’s kan<br />
word<strong>en</strong> gebruikt. Dit instrum<strong>en</strong>t is uiterlijk 1 juni 2007 beschikbaar.<br />
T<strong>en</strong>einde op termijn in e<strong>en</strong> minimumniveau aan gekwalificeerde medewerkers te kunn<strong>en</strong><br />
voorzi<strong>en</strong>, heeft ieder korps per 1000 FTE’s minimaal 5 gekwalificeerde dossiermakers<br />
opgeleid. Voor wat betreft de termijn waarop dit gerealiseerd kan word<strong>en</strong> is de beschikbare<br />
opleidingscapaciteit bepal<strong>en</strong>d; dit wordt met het opleidingsinstituut afgestemd <strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
ingevuld in het definitief programma.<br />
5.10 De familierechercheur<br />
Indi<strong>en</strong> nodig word<strong>en</strong> in TGO’s familierechercheurs b<strong>en</strong>oemd. Deze zijn opgeleid conform het<br />
viger<strong>en</strong>de opleiding<strong>en</strong>aanbod. De tak<strong>en</strong>, verantwoordelijkhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> bevoegdhed<strong>en</strong> zijn<br />
vastgelegd. De familierechercheurs word<strong>en</strong> gecoacht door de tactisch coördinator. Deze<br />
realiseert zich de complexiteit van deze rol, bepaalt wat de familierechercheur wel/niet aan<br />
informatie mag doorgev<strong>en</strong> aan slachtoffers <strong>en</strong> maakt de werkopdracht<strong>en</strong>. De compet<strong>en</strong>ties<br />
familierechercheur word<strong>en</strong> landelijk vastgelegd. In PKN wordt via de k<strong>en</strong>niskaart<br />
geregistreerd dat iemand gecertificeerd familierechercheur is, zodat de k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong><br />
m<strong>en</strong>skracht desgew<strong>en</strong>st ook in andere TGO´s kan word<strong>en</strong> b<strong>en</strong>ut. Bij de uitwerking van de rol<br />
van familierechercheur word<strong>en</strong> de ideeën <strong>en</strong> aanpak uit Groot-Brittannië betrokk<strong>en</strong>. De<br />
aanbeveling in het rapport Posthumus om de familierechercheur buit<strong>en</strong> het TGO te<br />
organiser<strong>en</strong> wordt hier overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> alhoewel het van belang is dat e<strong>en</strong> familierechercheur<br />
feeling houdt met het onderzoek om te wet<strong>en</strong> wat er speelt. Het is echter van groter belang<br />
dat de familierechercheur e<strong>en</strong> vertrouw<strong>en</strong>sband opbouwt met de familie zodat e<strong>en</strong> optimale<br />
informatie-uitwisseling plaats kan vind<strong>en</strong>. Door deelname aan het team kan hij de<br />
beschikking krijg<strong>en</strong> over informatie die hij niet met de familie kan del<strong>en</strong>, hetge<strong>en</strong> dit<br />
vertrouw<strong>en</strong> onder druk kan zett<strong>en</strong>.<br />
De werkzaamhed<strong>en</strong> van de familierechercheur word<strong>en</strong> met gebruikmaking van<br />
opdrachtformulier<strong>en</strong> verstrekt <strong>en</strong> dito teruggekoppeld <strong>en</strong> verwerkt in de eerder g<strong>en</strong>oemde<br />
proces-tool. E<strong>en</strong> onderligg<strong>en</strong>d protocol voor het juist gebruik van familierechercheurs is<br />
beschikbaar <strong>en</strong> wordt landelijk als standaard b<strong>en</strong>oemd. Dit protocol is voor 1 juni 2006<br />
landelijk gevalideerd.<br />
T<strong>en</strong>einde op termijn in e<strong>en</strong> minimumniveau aan gekwalificeerde familierechercheurs te<br />
kunn<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>, moet ieder korps per 1000 FTE’s minimaal 2 gekwalificeerde<br />
familierechercheurs opleid<strong>en</strong>. Voor wat betreft de termijn waarop dit gerealiseerd kan word<strong>en</strong><br />
is de beschikbare opleidingscapaciteit bepal<strong>en</strong>d; dit wordt vor 1 juni 2006 met het<br />
opleidingsinstituut afgestemd.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 29 4 november 2005
5.11 VICLAS<br />
VICLAS wordt op dit mom<strong>en</strong>t door slechts <strong>en</strong>kele korps<strong>en</strong> goed gevoed. Dat gebeurt echter<br />
niet tijdig. Voor de DNRI is het derhalve lastig landelijk verband<strong>en</strong> te legg<strong>en</strong>. VICLAS is<br />
tegelijkertijd e<strong>en</strong> verouderd systeem; het ‘voed<strong>en</strong>’ van dit systeem is arbeidsint<strong>en</strong>sief <strong>en</strong><br />
tijdrov<strong>en</strong>d. Dit vraagstuk wordt in overleg met de DNRI breder getrokk<strong>en</strong> <strong>en</strong> in het<br />
perspectief van de PSO-ontwikkeling geplaatst. Voor 1 juni 2006 wordt door de DNRI<br />
voorgesteld hoe de ontsluiting, verwerking <strong>en</strong> analyse van (zed<strong>en</strong>-gerelateerde) informatie<br />
kan word<strong>en</strong> verbeterd. In het licht van de PSO-ontwikkeling wordt breder gekek<strong>en</strong> dan alle<strong>en</strong><br />
de huidige toepassing van VICLAS.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 30 4 november 2005
6. For<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong><br />
6.1 Inleiding<br />
Gedur<strong>en</strong>de de afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> heeft er e<strong>en</strong> omvangrijke ontwikkeling plaats gevond<strong>en</strong> op<br />
het vlak van for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong>. Ook op dit mom<strong>en</strong>t staan Politie, Nederlands For<strong>en</strong>sisch<br />
Instituut (NFI) <strong>en</strong> Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> op het punt belangrijke nieuwe stapp<strong>en</strong> te zett<strong>en</strong>. De<br />
verandering<strong>en</strong> als gevolg van de aanbeveling<strong>en</strong> uit het rapport Posthumus, zull<strong>en</strong> in dit<br />
hoofdstuk dan ook integraal met andere rec<strong>en</strong>te <strong>en</strong> lop<strong>en</strong>de verandering<strong>en</strong> aan de orde<br />
kom<strong>en</strong>.<br />
In één van de aanbeveling<strong>en</strong> van Posthumus over het for<strong>en</strong>sisch technisch onderzoek in<br />
zware zak<strong>en</strong>, wordt ingegaan op de noodzaak van e<strong>en</strong>heid in terminologie. Deze<br />
aanbeveling is in het bestek van deze rapportage breed uitgelegd <strong>en</strong> vertaald in e<strong>en</strong> w<strong>en</strong>s<br />
om te kom<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong>heid in terminologie tuss<strong>en</strong> alle betrokk<strong>en</strong> partners over de volle breedte<br />
van het onderhavige praktijkveld.<br />
Dat leidt er onder andere toe dat voortaan zal word<strong>en</strong> gesprok<strong>en</strong> over For<strong>en</strong>sische<br />
Opsporing. Binn<strong>en</strong> dit brede veld vindt zowel for<strong>en</strong>sisch technisch onderzoek als for<strong>en</strong>sisch<br />
informatie onderzoek plaats. Dat wil zegg<strong>en</strong> dat er niet alle<strong>en</strong> aandacht is voor het zoek<strong>en</strong><br />
naar spor<strong>en</strong> <strong>en</strong> het omzett<strong>en</strong> daarvan naar direct bewijs in strafzak<strong>en</strong>, maar dat er in<br />
to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de mate ook aandacht zal zijn voor het g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> brede for<strong>en</strong>sische<br />
informatiestroom t<strong>en</strong> behoeve van de totale <strong>opsporing</strong>.<br />
De afdeling<strong>en</strong> Technische Recherche of For<strong>en</strong>sisch Technisch Onderzoek binn<strong>en</strong> de politie<br />
zull<strong>en</strong> voortaan afdeling<strong>en</strong> For<strong>en</strong>sische Opsporing word<strong>en</strong> g<strong>en</strong>oemd. Ook het NFI wordt<br />
gerek<strong>en</strong>d tot het domein van de for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong>.<br />
Zoals gezegd is in het kader van deze opdracht breed gekek<strong>en</strong> naar verschill<strong>en</strong> in<br />
terminologie. Geconstateerde verschill<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> via beschrijving, protocollering <strong>en</strong> opleiding<br />
word<strong>en</strong> opgehev<strong>en</strong>.<br />
6.2 Indeling naar Plaats Delict<br />
Tot op hed<strong>en</strong> werkt de for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong> veelal met rechercheurs die op e<strong>en</strong> breed<br />
gebied, tamelijk diepgaand zijn opgeleid om iedere Plaats Delict (PD) te kunn<strong>en</strong><br />
onderzoek<strong>en</strong>. Dat betek<strong>en</strong>t dat de rechercheurs te zwaar zijn opgeleid voor het e<strong>en</strong>voudige<br />
werk <strong>en</strong> soms kwaliteit tekort kom<strong>en</strong> bij de gecompliceerde PD’s.<br />
Al <strong>en</strong>ige tijd geled<strong>en</strong> is de politie, in sam<strong>en</strong>werking met het Nederlands For<strong>en</strong>sisch Instituut<br />
(NFI) <strong>en</strong> het Op<strong>en</strong>baar ministerie (OM), begonn<strong>en</strong> met voorbereiding<strong>en</strong> om daarin<br />
verandering te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Die ontwikkeling zal nu versneld word<strong>en</strong> doorgezet.<br />
Er wordt onderscheid gemaakt in verschill<strong>en</strong>de soort<strong>en</strong> PD’s, waar door specialist<strong>en</strong> met<br />
verschill<strong>en</strong>de opleiding <strong>en</strong> ervaring zal word<strong>en</strong> opgetred<strong>en</strong>.<br />
Standaard-PD<br />
Als Standaard-PD wordt aangemerkt de plaats waar e<strong>en</strong> delict heeft plaatsgevond<strong>en</strong> dat<br />
kan word<strong>en</strong> geclassificeerd als veel voorkom<strong>en</strong>d. Door gebrek aan mankracht komt de<br />
politie mom<strong>en</strong>teel niet toe aan onderzoek op e<strong>en</strong> groot deel van deze PD’s, terwijl onderzoek<br />
daar nu juist wel erg van belang is. Enerzijds omdat daardoor rechtstreeks veel meer zak<strong>en</strong><br />
zoud<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> opgelost <strong>en</strong> anderzijds omdat daardoor e<strong>en</strong> grotere hoeveelheid<br />
for<strong>en</strong>sische informatie zou kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> geg<strong>en</strong>ereerd, die het mogelijk maakt grote<br />
aantall<strong>en</strong> clusters op te bouw<strong>en</strong> van bij elkaar hor<strong>en</strong>de delict<strong>en</strong>, daders <strong>en</strong> dadergroep<strong>en</strong>.<br />
Op de standaard-PD’s gaat het primair om het verzamel<strong>en</strong> van spor<strong>en</strong>, die bij aantreff<strong>en</strong><br />
rechtstreeks kunn<strong>en</strong> leid<strong>en</strong> tot id<strong>en</strong>tificatie van de verdachte. Het gaat dan met name om het<br />
zoek<strong>en</strong> naar spor<strong>en</strong> van DNA <strong>en</strong> vingerafdrukk<strong>en</strong> (dacty).<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 31 4 november 2005
Voor het zoek<strong>en</strong> <strong>en</strong> veiligstell<strong>en</strong> van uitsluit<strong>en</strong>d DNA <strong>en</strong> dacty op e<strong>en</strong> standaard-PD zijn<br />
ge<strong>en</strong> breed opgeleide specialist<strong>en</strong> nodig. Daarom zal de functie van For<strong>en</strong>sisch Assist<strong>en</strong>t<br />
word<strong>en</strong> geïntroduceerd. De assist<strong>en</strong>t is lager ingeschaald, omdat zowel zijn vooropleiding als<br />
zijn opleiding voor de specifieke werkzaamhed<strong>en</strong> beperkt kunn<strong>en</strong> zijn.<br />
Uiteraard zal het werk zo word<strong>en</strong> georganiseerd dat er ruimte is om op e<strong>en</strong> standaard-PD<br />
meer te do<strong>en</strong> dan uitsluit<strong>en</strong>d e<strong>en</strong> onderzoek naar DNA <strong>en</strong> dacty als daar aanleiding toe is. Er<br />
zal word<strong>en</strong> gewerkt met e<strong>en</strong> systeem van intake (op afstand) van zak<strong>en</strong>. Als bij de intake<br />
direct blijkt dat er op e<strong>en</strong> standaard-PD meer belangrijke spor<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> veilig<br />
gesteld of het is van belang om e<strong>en</strong> PD uitgebreider te onderzoek<strong>en</strong> omdat er k<strong>en</strong>nelijk<br />
sprake is van seriematige criminaliteit, dan kan word<strong>en</strong> beslot<strong>en</strong> e<strong>en</strong> breder opgeleide<br />
specialist naar de PD te stur<strong>en</strong> die ook andere spor<strong>en</strong> veilig stelt (bijv. spor<strong>en</strong> van<br />
breekwerktuig<strong>en</strong> of scho<strong>en</strong>spor<strong>en</strong>).<br />
Ook zull<strong>en</strong> er voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> word<strong>en</strong> getroff<strong>en</strong> die het mogelijk mak<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> standaard-PD<br />
op te schal<strong>en</strong> naar het naast hogere niveau (maatwerk-PD), als daar tijd<strong>en</strong>s het onderzoek<br />
op die standaard-PD aanleiding toe blijkt te bestaan.<br />
Maatwerk-PD<br />
Reeds <strong>en</strong>ige jar<strong>en</strong> geled<strong>en</strong> is in Nederland het zog<strong>en</strong>aamde PD-managem<strong>en</strong>t<br />
geïntroduceerd. In dit landelijk vastgestelde <strong>en</strong> verplichte protocol, dat is te zi<strong>en</strong> als e<strong>en</strong><br />
voorbeeld van e<strong>en</strong> “algem<strong>en</strong>e eis aan de <strong>opsporing</strong>”, is gedetailleerd beschrev<strong>en</strong> hoe e<strong>en</strong><br />
PD moet word<strong>en</strong> afgeschermd <strong>en</strong> moet word<strong>en</strong> betred<strong>en</strong> <strong>en</strong> welke functionariss<strong>en</strong>, met<br />
welke tak<strong>en</strong> <strong>en</strong> verantwoordelijkhed<strong>en</strong> op de PD actief zijn. Hierin zal ook de betrokk<strong>en</strong>heid<br />
van <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werking met het NFI op de PD word<strong>en</strong> beschrev<strong>en</strong>.<br />
De maatwerk-PD wordt, net als de nog zwaarder gekwalificeerde maatwerk-plus PD, strikt<br />
behandeld volg<strong>en</strong>s de regels van het PD-managem<strong>en</strong>t. Bij de maatwerk-PD gaat het om<br />
ernstiger delict<strong>en</strong> <strong>en</strong> complexere PD’s. Mom<strong>en</strong>teel wordt gewerkt aan goede definities om<br />
de maatwerk-PD te onderscheid<strong>en</strong> van de maatwerk-plus PD, die in het vakjargon van de<br />
politie ook wel wordt aangeduid met de term “alles uit de kast PD”. Ook wordt gewerkt aan<br />
e<strong>en</strong> nieuwe intake procedure om de PD’s al zoveel mogelijk vanaf het begin de juiste<br />
kwalificatie <strong>en</strong> inzet te gev<strong>en</strong>.<br />
Uiteraard wordt er in het PD-managem<strong>en</strong>t van maatwerkzak<strong>en</strong> geprotocolleerd aandacht<br />
besteed aan de vraag of er red<strong>en</strong><strong>en</strong> zijn de maatwerk-PD gaandeweg toch op te schal<strong>en</strong><br />
naar het maatwerk-plus niveau, d.w.z. naar e<strong>en</strong> nog uitgebreidere aanpak met specialist<strong>en</strong><br />
uit de for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong>.<br />
Vanaf het niveau maatwerk-PD vindt standaard overleg plaats over het onderzoek<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
interpreter<strong>en</strong> van spor<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> recherchechef/teamleider politie, NFI <strong>en</strong> zaaksofficier van<br />
justitie. Vanuit de politie wordt het werk gedaan door goed opgeleide <strong>en</strong> gecertificeerde<br />
medewerkers (Deskundige For<strong>en</strong>sische Opsporing).<br />
Maatwerk-plus PD<br />
In de voorgaande hoofdstukk<strong>en</strong> (Teg<strong>en</strong>spraak <strong>en</strong> TGO) is gekoz<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> opschaling in<br />
zwaarte <strong>en</strong> moeilijkheidsgraad van onderzoek<strong>en</strong>. De indeling in verschill<strong>en</strong>de PD’s vanuit de<br />
optiek van for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong> (FO) sluit daar zoveel mogelijk bij aan.<br />
Zo is er in ieder geval sprake van e<strong>en</strong> maatwerk-plus PD bij lev<strong>en</strong>sdelict<strong>en</strong> (lijkvinding<strong>en</strong><br />
waarbij het vermoed<strong>en</strong> bestaat of direct duidelijk is dat sprake is van e<strong>en</strong> misdrijf) <strong>en</strong> andere<br />
omvangrijke <strong>en</strong>/of complexe PD’s. Het gaat om PD’s waarbij “alles uit de kast” wordt<br />
gehaald om de PD optimaal te onderzoek<strong>en</strong>. Zoals gezegd wordt mom<strong>en</strong>teel gewerkt aan<br />
het tot stand br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van goede definities <strong>en</strong> e<strong>en</strong> goede intake procedure.<br />
Op het mom<strong>en</strong>t dat de FO e<strong>en</strong> plaats delict als e<strong>en</strong> maatwerk-plus PD behandelt, zal de<br />
tactische recherche in veel gevall<strong>en</strong> e<strong>en</strong> TGO start<strong>en</strong> <strong>en</strong> zal er in e<strong>en</strong> aantal gevall<strong>en</strong> ook<br />
sprake zijn van de organisatie van Teg<strong>en</strong>spraak.<br />
Voor deze categorie zak<strong>en</strong> wordt door de politie e<strong>en</strong> beperkte groep medewerkers hoog<br />
opgeleid (Specialist For<strong>en</strong>sische Opsporing). Het gaat hier om medewerkers die<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 32 4 november 2005
eschikk<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> specifieke for<strong>en</strong>sische opleiding op HBO of universitair niveau, deels<br />
afkomstig uit de executieve politiehoek <strong>en</strong> deels afkomstig van buit<strong>en</strong> de politie.<br />
T<strong>en</strong> behoeve van het onderzoek<strong>en</strong> van de maatwerk-plus PD’s zull<strong>en</strong> politiekorps<strong>en</strong><br />
bov<strong>en</strong>regionale sam<strong>en</strong>werkingsverband<strong>en</strong> aangaan volg<strong>en</strong>s het shared service concept.<br />
Bij de werkzaamhed<strong>en</strong> rondom de maatwerk-plus zak<strong>en</strong> word<strong>en</strong> de for<strong>en</strong>sisch adviseurs van<br />
het NFI standaard betrokk<strong>en</strong>. Ook op dit punt word<strong>en</strong> op dit mom<strong>en</strong>t goede procedures<br />
geschrev<strong>en</strong>.<br />
Calamiteit<strong>en</strong>-PD<br />
Onder deze categorie PD’s vall<strong>en</strong> de ev<strong>en</strong>tuele PD’s bij crises, calamiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> ramp<strong>en</strong><br />
waarbij conform het Refer<strong>en</strong>tiekader Conflict- <strong>en</strong> Crisisbeheersing 2002 wordt gewerkt met<br />
e<strong>en</strong> zog<strong>en</strong>aamd SGBO (Staf Grootschalig <strong>en</strong> Bijzonder Optred<strong>en</strong>).<br />
T<strong>en</strong> behoeve van het optred<strong>en</strong> op deze PD’s zal e<strong>en</strong> Landelijk Team For<strong>en</strong>sische<br />
Opsporing (LTFO) word<strong>en</strong> geformeerd, bestaande uit Specialist<strong>en</strong> For<strong>en</strong>sische Opsporing<br />
van politie <strong>en</strong> NFI. De doelstelling van het LTFO is het organiser<strong>en</strong> van zeer deskundige<br />
capaciteit bij noodzakelijk grootschalig for<strong>en</strong>sisch onderzoek als gevolg van ramp<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
terroristische delict<strong>en</strong>.<br />
6.3 Organisatie van de For<strong>en</strong>sische Opsporing<br />
Om de hierbov<strong>en</strong> geschetste kwalitatieve verbetering<strong>en</strong> in het werk van de for<strong>en</strong>sische<br />
<strong>opsporing</strong> te kunn<strong>en</strong> realiser<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> politie, NFI <strong>en</strong> OM hun organisatie <strong>en</strong>/of opleiding<strong>en</strong><br />
aanpass<strong>en</strong>. Deze ontwikkeling<strong>en</strong> zijn, zoals gezegd, al eerder in gang gezet. In september<br />
2005 hebb<strong>en</strong> g<strong>en</strong>oemde instanties in e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijke brief aan de ministers van<br />
Justitie <strong>en</strong> BZK hun meerjar<strong>en</strong>visie op for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong> aan de minister k<strong>en</strong>baar<br />
gemaakt. Het wacht<strong>en</strong> is op de reactie van de ministers op deze meerjar<strong>en</strong>visie.<br />
Regiokorps<strong>en</strong> politie<br />
Alle korps<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> for<strong>en</strong>sisch assist<strong>en</strong>t<strong>en</strong> opleid<strong>en</strong> t.b.v. het onderzoek van de standaard-<br />
PD’s. De mate waarin de korps<strong>en</strong> er in zull<strong>en</strong> slag<strong>en</strong> om standaard-PD’s te bezoek<strong>en</strong> hangt<br />
af van de beschikbaarheid van personeel voor dit werk. In de hiervoor g<strong>en</strong>oemde brief aan<br />
de ministers is door de korps<strong>en</strong> gevraagd om voor het werk in de for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong> 500<br />
medewerkers extra ter beschikking te stell<strong>en</strong>.<br />
Verder zull<strong>en</strong> alle regiokorps<strong>en</strong> in staat zijn om de maatwerk-PD’s te behandel<strong>en</strong>.<br />
Shared Service FO politie<br />
T<strong>en</strong> behoeve van de behandeling van de maatwerk-plus PD’s zull<strong>en</strong> korps<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> shared<br />
service concept e<strong>en</strong> (vooralsnog) zestal vaste bov<strong>en</strong>regionale sam<strong>en</strong>werkingsverband<strong>en</strong><br />
organiser<strong>en</strong>.<br />
Zoals aangegev<strong>en</strong> wordt mom<strong>en</strong>teel gewerkt aan goede definities <strong>en</strong> e<strong>en</strong> goede intake<br />
procedure om van aanvang af te kom<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> juiste inschaling <strong>en</strong> toedeling van PD’s aan<br />
de getroff<strong>en</strong> organisatorische voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>. Het strev<strong>en</strong> is er op gericht e<strong>en</strong> <strong>en</strong> ander<br />
gereed te hebb<strong>en</strong> bij <strong>en</strong> mee te nem<strong>en</strong> in het gedetailleerde programma, dat 1 juni 2006<br />
gereed zal zijn.<br />
For<strong>en</strong>sische Sam<strong>en</strong>werking in de Opsporing (FSO)<br />
Op dit mom<strong>en</strong>t word<strong>en</strong> in het land op twee plaats<strong>en</strong> pilots uitgevoerd op het vlak van<br />
for<strong>en</strong>sische sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> NFI <strong>en</strong> politie. Het voornem<strong>en</strong> is versneld over te gaan tot<br />
het vorm<strong>en</strong> van zes van deze FSO’s, op de geografische schaal van de overige<br />
bov<strong>en</strong>regionale sam<strong>en</strong>werkingsvoorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van de politie. E<strong>en</strong> FSO moet word<strong>en</strong> gezi<strong>en</strong><br />
als e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijk frontoffice van <strong>en</strong> voor politie <strong>en</strong> NFI t<strong>en</strong> behoeve van de intake<br />
<strong>en</strong> begeleiding van werkzaamhed<strong>en</strong> rond spor<strong>en</strong>onderzoek. Eén van de belangrijkste<br />
doelstelling<strong>en</strong> is optimalisatie van de ket<strong>en</strong>sam<strong>en</strong>werking.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 33 4 november 2005
De FSO’s zull<strong>en</strong> zich in eerste instantie conc<strong>en</strong>trer<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> aantal tak<strong>en</strong>:<br />
• De intake <strong>en</strong> beoordeling van zak<strong>en</strong> in relatie tot noodzakelijk nader onderzoek door het<br />
NFI.<br />
• De filtering van soort, aantal <strong>en</strong> volgorde van spor<strong>en</strong> <strong>en</strong> zak<strong>en</strong> voor nader onderzoek<br />
door het NFI. Hieraan gekoppeld vind<strong>en</strong> for<strong>en</strong>sische intakegesprekk<strong>en</strong> plaats.<br />
• Op maatwerk-PD’s adviser<strong>en</strong> omtr<strong>en</strong>t de wijze van onderzoek <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tuele bijstand<br />
vanuit het NFI <strong>en</strong>/of van andere deskundig<strong>en</strong>. Bij de maatwerk-plus PD’s, krijgt deze taak<br />
e<strong>en</strong> extra zware dim<strong>en</strong>sie.<br />
• Het funger<strong>en</strong> als vraagbaak <strong>en</strong> klankbord voor politie <strong>en</strong> OM bij (complexe) onderzoek<strong>en</strong>.<br />
In grote onderzoek<strong>en</strong> met veel spor<strong>en</strong>materiaal, stukk<strong>en</strong> van overtuiging <strong>en</strong> andere<br />
spor<strong>en</strong>dragers is het noodzakelijk afsprak<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong> over de omvang <strong>en</strong> volgorde van<br />
onderzoek van de spor<strong>en</strong>. Deze zog<strong>en</strong>aamde for<strong>en</strong>sische intakegesprekk<strong>en</strong> (FITgesprekk<strong>en</strong>)<br />
zull<strong>en</strong> word<strong>en</strong> geprotocolleerd <strong>en</strong> door het OM als algem<strong>en</strong>e eis aan de<br />
<strong>opsporing</strong> word<strong>en</strong> vastgesteld. De FIT-gesprekk<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong> via het FSO.<br />
Naast deelname vanuit het FSO door NFI <strong>en</strong> politie, zal verplicht word<strong>en</strong> deelg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> door<br />
de zaaksofficier, de teamleider <strong>en</strong> de for<strong>en</strong>sisch coördinator (=TGO). Er zal word<strong>en</strong> gewerkt<br />
met e<strong>en</strong> checklist <strong>en</strong> afsprak<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> word<strong>en</strong> vastgelegd in e<strong>en</strong> FIT-rapport <strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s in<br />
het afsprak<strong>en</strong>journaal van het team.<br />
Naast promin<strong>en</strong>te participatie in de FSO’s handhaaft het NFI bestaande afstemmings- <strong>en</strong><br />
sam<strong>en</strong>werkingsverband<strong>en</strong>. Zo k<strong>en</strong>t m<strong>en</strong> het “team van spor<strong>en</strong>deskundig<strong>en</strong>”. Dit team<br />
assisteert sinds begin 2005 op de PD t<strong>en</strong> behoeve van het onderzoek aan complexe<br />
spor<strong>en</strong>dragers. Verder werkt m<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> “quick responseteam”. Dit team adviseert over<br />
de inzet van deskundig<strong>en</strong> van NFI, RIVM, TNO etc. bij grootschalig <strong>en</strong> complex onderzoek.<br />
For<strong>en</strong>sisch Officier<strong>en</strong> bij de parkett<strong>en</strong><br />
De ontwikkeling<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> FO zijn zodanig dat er middels verplichte opleiding<strong>en</strong> gewerkt zal<br />
gaan word<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> bredere basisk<strong>en</strong>nis bij alle officier<strong>en</strong> <strong>en</strong> s<strong>en</strong>ior parketsecretariss<strong>en</strong>.<br />
Daarnaast is er bij de parkett<strong>en</strong> om meerdere red<strong>en</strong><strong>en</strong> ook meer diepgaande expertise<br />
vereist. De officier moet e<strong>en</strong> volwaardige gesprekspartner voor politie <strong>en</strong> NFI zijn, di<strong>en</strong>t<br />
invulling te gev<strong>en</strong> aan zijn leidinggev<strong>en</strong>de verantwoordelijkheid in <strong>opsporing</strong>sonderzoek<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> di<strong>en</strong>t onderzoeksresultat<strong>en</strong> op juiste wijze te interpreter<strong>en</strong>. Om dat waar te kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong><br />
moet de zaaksofficier in eig<strong>en</strong> huis terug kunn<strong>en</strong> vall<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> deskundige collega die als<br />
vraagbaak <strong>en</strong> adviseur kan funger<strong>en</strong>. Dat betek<strong>en</strong>t dat er op alle parkett<strong>en</strong> e<strong>en</strong> goed<br />
opgeleide Officier For<strong>en</strong>sische Opsporing moet kom<strong>en</strong>, die in zijn werkzaamhed<strong>en</strong> wordt<br />
ondersteund door e<strong>en</strong> parketsecretaris.<br />
Landelijk Team For<strong>en</strong>sische Opsporing (LTFO)<br />
Het LTFO, ingericht naar het voorbeeld van het Landelijk Ramp<strong>en</strong> Id<strong>en</strong>tificatie Team (RIT),<br />
zal bije<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> als er sprake is van PD’s als gevolg van ramp<strong>en</strong> <strong>en</strong> terreuracties. Gedacht<br />
kan word<strong>en</strong> aan ontploffing<strong>en</strong> zoals in Enschede <strong>en</strong> in Lond<strong>en</strong>, vliegramp<strong>en</strong> zoals in de<br />
Bijlmer, omvangrijke treinongelukk<strong>en</strong>, mogelijke toekomstige aanslag<strong>en</strong> met NBC-wap<strong>en</strong>s<br />
etc.<br />
Het LTFO kan met e<strong>en</strong> druk op de knop word<strong>en</strong> geactiveerd via e<strong>en</strong> opschalingsprincipe,<br />
waarbij per situatie de noodzakelijke kwaliteit <strong>en</strong> capaciteit word<strong>en</strong> opgeroep<strong>en</strong>. Het gaat om<br />
vaste, getrainde sam<strong>en</strong>werkingsverband<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> politie <strong>en</strong> NFI t.b.v. spor<strong>en</strong>vinding <strong>en</strong><br />
spor<strong>en</strong>onderzoek. Inzet van het LTFO zal volledig word<strong>en</strong> ingepast in de justitiële<br />
compon<strong>en</strong>t van het landelijk al langer met succes toegepaste SGBO-model (e<strong>en</strong> model voor<br />
grootschalig <strong>en</strong> bijzonder optred<strong>en</strong>). Het beheer van het LTFO zal word<strong>en</strong> ondergebracht bij<br />
het KLPD.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 34 4 november 2005
6.4 Teg<strong>en</strong>spraak<br />
Twijfelprocedure NFI<br />
In het kader van teg<strong>en</strong>spraak is e<strong>en</strong> door het OM vast te stell<strong>en</strong> procedure opgesteld, die<br />
door het NFI wordt gevolgd als er sprake is van twijfel bij het NFI t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van de vraag<br />
of door politie <strong>en</strong> OM de juiste onderzoekskeuzes word<strong>en</strong> gemaakt <strong>en</strong>/of op de juiste<br />
verdacht<strong>en</strong> wordt gewerkt.<br />
In het kort komt de procedure er op neer dat e<strong>en</strong> deskundige in voorkom<strong>en</strong>d geval zijn<br />
twijfels bespreekt met de leiding van het NFI. Vervolg<strong>en</strong>s word<strong>en</strong> de twijfels op papier gezet<br />
<strong>en</strong> word<strong>en</strong> deze besprok<strong>en</strong> met de zaaksofficier <strong>en</strong> de rechter-commissaris. De rechtercommissaris<br />
beslist of ook de verdediging bij dit gesprek zal word<strong>en</strong> uitg<strong>en</strong>odigd. E<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
ander impliceert tev<strong>en</strong>s dat de bedoelde NFI-rapportage wordt toegevoegd aan het dossier.<br />
Officier for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong><br />
Binn<strong>en</strong> het parket zal, naast de recherche officier, ook de officier for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong><br />
funger<strong>en</strong> als teg<strong>en</strong>spreker voor zaaksofficier<strong>en</strong> waar het gaat om de betek<strong>en</strong>is van<br />
resultat<strong>en</strong> van technisch onderzoek.<br />
Afsprak<strong>en</strong>journaal<br />
Zoals al eerder aangegev<strong>en</strong> wordt tijd<strong>en</strong>s grote onderzoek<strong>en</strong> gewerkt met e<strong>en</strong> werk- <strong>en</strong><br />
afsprak<strong>en</strong>journaal. In het afsprak<strong>en</strong>journaal word<strong>en</strong>, voor zover dat nog niet consequ<strong>en</strong>t<br />
gebeurde, voortaan ook alle contact<strong>en</strong> <strong>en</strong> bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong><strong>en</strong> (FO politie,<br />
TGO/team politie, OM <strong>en</strong> NFI) op het vlak van for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong> vermeld. Vastgelegd<br />
wordt wie aanwezig war<strong>en</strong>, wat er besprok<strong>en</strong> is <strong>en</strong> wat er om welke red<strong>en</strong><strong>en</strong> is beslot<strong>en</strong>.<br />
Werkjournaal<br />
De medewerkers van FO houd<strong>en</strong> in onderzoek<strong>en</strong> voortaan ook e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> werkjournaal bij.<br />
Afsprak<strong>en</strong> word<strong>en</strong> zoals gezegd verwerkt in het geme<strong>en</strong>schappelijke afsprak<strong>en</strong>journaal van<br />
het volledige onderzoek.<br />
Duidelijker rapporter<strong>en</strong> NFI<br />
Door het NFI is n.a.v. het evaluatierapport Posthumus e<strong>en</strong> Plan van Aanpak “Duidelijker<br />
Rapporter<strong>en</strong>” opgesteld. De aan dit plan gekoppelde acties moet<strong>en</strong> er voor zorg<strong>en</strong> dat de<br />
technische wereld van het NFI op de juiste wijze wordt gekoppeld aan de juridische praktijk<br />
van <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong>. Rapportages van het NFI moet<strong>en</strong> door de gebruikers (OM,<br />
rechters, politie, advocat<strong>en</strong>) goed –kunn<strong>en</strong>- word<strong>en</strong> begrep<strong>en</strong>.<br />
Om die red<strong>en</strong> zal het NFI, al dan niet tijdelijk <strong>en</strong> al dan niet op detacheringsbasis, gaan<br />
werk<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> jurist die helpt bedoelde vertaalslag<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong>. De jurist zou uit de wereld<br />
van OM of rechterlijke macht afkomstig moet<strong>en</strong> zijn of deze wereld goed moet<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>.<br />
Dossiervorming<br />
Alle uitslag<strong>en</strong> van technische onderzoek<strong>en</strong> zull<strong>en</strong>, ook als ze negatief of ontlast<strong>en</strong>d zijn, in<br />
proces-verbaal of rapportvorm word<strong>en</strong> toegevoegd aan het dossier. Aan ontlast<strong>en</strong>de<br />
uitslag<strong>en</strong> zal in het dossier expliciet aandacht word<strong>en</strong> besteed.<br />
T<strong>en</strong> behoeve van de dossiervorming is onlangs in het kader van procesgericht werk<strong>en</strong> het<br />
“proces for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong>” uitgeschrev<strong>en</strong>. Dit proces zal op korte termijn word<strong>en</strong><br />
gevalideerd <strong>en</strong> vastgesteld door het OM als algem<strong>en</strong>e eis aan de <strong>opsporing</strong>. T<strong>en</strong> behoeve<br />
van kwalitatieve dossiervorming word<strong>en</strong> in het proces vijf product<strong>en</strong> gedefinieerd, te<br />
wet<strong>en</strong>: verslag voorlopig resultaat, PV onderzoek plaats delict, PV onderzoek spoor,<br />
for<strong>en</strong>sische analyse <strong>en</strong> PV interpreter<strong>en</strong> spoor. Per product zijn de kwaliteitseis<strong>en</strong><br />
geformuleerd, de actor<strong>en</strong> b<strong>en</strong>oemd (produc<strong>en</strong>t, afnemer, controleur, goedkeurder <strong>en</strong><br />
archiveerder) <strong>en</strong> de tak<strong>en</strong>, verantwoordelijkhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> bevoegdhed<strong>en</strong> van de actor<strong>en</strong> per<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 35 4 november 2005
product beschrev<strong>en</strong>. Hiermee wordt tegemoet gekom<strong>en</strong> aan de door Posthumus in zijn<br />
rapportage op dit vlak vastgestelde tekortkoming<strong>en</strong>.<br />
6.5 Spor<strong>en</strong>beheer <strong>en</strong> -analyse<br />
In het vorige hoofdstuk is al gemeld dat binn<strong>en</strong> grote onderzoek<strong>en</strong> (zoals TGO’s) voortaan<br />
ook e<strong>en</strong> for<strong>en</strong>sisch coördinator zal word<strong>en</strong> aangewez<strong>en</strong> (e<strong>en</strong> leidinggev<strong>en</strong>de vanuit de<br />
for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong>). De for<strong>en</strong>sische coördinator draagt, onder leiding van de teamleider,<br />
de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit <strong>en</strong> compleetheid van het totale technisch<br />
onderzoek.<br />
Om die verantwoordelijkheid waar te kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>, zal voortaan in grote onderzoek<strong>en</strong> ook<br />
word<strong>en</strong> gewerkt met e<strong>en</strong> vaste spor<strong>en</strong>coördinator. Deze functionaris di<strong>en</strong>t te zorg<strong>en</strong> voor<br />
e<strong>en</strong> overzicht van alle in e<strong>en</strong> onderzoek aangetroff<strong>en</strong> spor<strong>en</strong>. Dat overzicht di<strong>en</strong>t<br />
voortdur<strong>en</strong>d te word<strong>en</strong> geactualiseerd op basis van de onderzoeksfas<strong>en</strong> of<br />
onderzoeksresultat<strong>en</strong> van spor<strong>en</strong>.<br />
Buit<strong>en</strong> het verband van grote individuele onderzoek<strong>en</strong> zal gewerkt gaan word<strong>en</strong> met<br />
spor<strong>en</strong>analist<strong>en</strong> 7 . Zij krijg<strong>en</strong> tot taak om door middel van analyses in de for<strong>en</strong>sische<br />
informatiebestand<strong>en</strong> verband<strong>en</strong> aan te ton<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> delict<strong>en</strong>, daders <strong>en</strong> dadergroep<strong>en</strong>. De<br />
resultat<strong>en</strong> die door deze analist<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> bereikt zull<strong>en</strong> snel to<strong>en</strong>em<strong>en</strong> als er wordt<br />
gekom<strong>en</strong> tot één geautomatiseerde <strong>en</strong> geïntegreerde nationale spor<strong>en</strong> databank. Deze<br />
databank moet word<strong>en</strong> gezi<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> ket<strong>en</strong>voorzi<strong>en</strong>ing, waarbij alle partners hun<br />
brongegev<strong>en</strong>s (databestand<strong>en</strong>) inbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun informatie ophal<strong>en</strong>. Deze ontwikkeling zal<br />
in ieder geval volledig moet<strong>en</strong> aansluit<strong>en</strong> bij de PSO automatiseringsontwikkeling van de<br />
politie. Het beheer van de onderscheid<strong>en</strong> bestand<strong>en</strong> kan naar alle waarschijnlijkheid word<strong>en</strong><br />
gehandhaafd bij de onderscheid<strong>en</strong> partners.<br />
E<strong>en</strong> PD is te beschouw<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>sdrager. Het is de taak van e<strong>en</strong> for<strong>en</strong>sisch<br />
onderzoeker om op e<strong>en</strong> PD de voor <strong>opsporing</strong> relevante gegev<strong>en</strong>s te verzamel<strong>en</strong>. Daarna<br />
di<strong>en</strong><strong>en</strong> alle spor<strong>en</strong> volstrekt e<strong>en</strong>duidig te word<strong>en</strong> verwerkt, onderzocht, geïnterpreteerd <strong>en</strong><br />
bewaard. Iedere vorm van verwarring di<strong>en</strong>t te word<strong>en</strong> uitgeslot<strong>en</strong>. Daarom zijn de afsprak<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> protocoll<strong>en</strong> op dit gebied gedur<strong>en</strong>de de afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> al belangrijk aangescherpt. Toch<br />
leid<strong>en</strong> de aanbeveling<strong>en</strong> van Posthumus nog tot e<strong>en</strong> aantal aanvull<strong>en</strong>de eis<strong>en</strong>.<br />
• Stukk<strong>en</strong> van overtuiging <strong>en</strong> andere spor<strong>en</strong>dragers di<strong>en</strong><strong>en</strong> door politie <strong>en</strong> Op<strong>en</strong>baar<br />
<strong>Ministerie</strong> op e<strong>en</strong> volstrekt e<strong>en</strong>duidige titel onder zich te word<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Dat kan het<br />
beste word<strong>en</strong> geregeld door in het wetboek van strafvordering met aanvull<strong>en</strong>de<br />
wetgeving t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van dit onderwerp te kom<strong>en</strong>.<br />
• Alle spor<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> vanaf het mom<strong>en</strong>t dat ze word<strong>en</strong> gevond<strong>en</strong> e<strong>en</strong> uniek nummer te<br />
krijg<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat gedur<strong>en</strong>de hun gang door de hele ket<strong>en</strong>, tot <strong>en</strong> met het mom<strong>en</strong>t van<br />
archivering te behoud<strong>en</strong>. Bedoelde nummers di<strong>en</strong><strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gelinkt aan de<br />
dossiernummers van zak<strong>en</strong> in het <strong>opsporing</strong>s- <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong>straject. Daarvoor is<br />
aanvull<strong>en</strong>de automatisering nodig. Dit onderwerp wordt uitgewerkt in het hoofdstuk over<br />
ICT.<br />
• Er di<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> applicatie ter beschikking te kom<strong>en</strong> t<strong>en</strong> behoeve van e<strong>en</strong> goed<br />
spor<strong>en</strong>beheer, niet alle<strong>en</strong> in grote onderzoek<strong>en</strong>, maar ook t<strong>en</strong> behoeve van het totale<br />
beheer van spor<strong>en</strong> in korps<strong>en</strong>. Ook dit onderwerp wordt uitgewerkt in het hoofdstuk over<br />
ICT.<br />
• Om zeker te kunn<strong>en</strong> zijn van (blijv<strong>en</strong>de) kwaliteit van spor<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> for<strong>en</strong>sisch<br />
technische norm<strong>en</strong> (FT-norm<strong>en</strong>) te word<strong>en</strong> ontwikkeld. Dat geldt ook voor opslag <strong>en</strong><br />
beheer van spor<strong>en</strong>.<br />
• Opslag <strong>en</strong> beheer van spor<strong>en</strong>(dragers) kan het beste plaatsvind<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> beperkt<br />
aantal plaats<strong>en</strong> verspreid over het land. In de kom<strong>en</strong>de periode zal word<strong>en</strong> bezi<strong>en</strong> op<br />
7 Overig<strong>en</strong>s behoort de for<strong>en</strong>sische analyse, net als alle andere analyses, thuis in het informatieproces <strong>en</strong> niet in het for<strong>en</strong>sisch<br />
proces.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 36 4 november 2005
welke wijze dit onderwerp moet word<strong>en</strong> uitgewerkt. In het uitgewerkte programma wordt<br />
hierover uitsluitsel gegev<strong>en</strong>.<br />
6.6 For<strong>en</strong>sisch Technische (FT) - norm<strong>en</strong><br />
De afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> zijn al vele FT-norm<strong>en</strong> ontwikkeld (o.a. op het gebied van het veiligstell<strong>en</strong><br />
van spor<strong>en</strong>). Er komt e<strong>en</strong> verbeterde procedure voor het ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> valider<strong>en</strong> van<br />
deze norm<strong>en</strong>. Na validatie word<strong>en</strong> de FT-norm<strong>en</strong> vastgesteld door het OM <strong>en</strong> vastgelegd als<br />
“eis aan de <strong>opsporing</strong>”. Daarna wordt door middel van periodieke audits gecontroleerd of<br />
de FT-norm<strong>en</strong> consequ<strong>en</strong>t <strong>en</strong> goed in de praktijk word<strong>en</strong> gebruikt.<br />
T<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van reeds bestaande FT-norm<strong>en</strong> zal actie word<strong>en</strong> ondernom<strong>en</strong> om deze<br />
allemaal nog e<strong>en</strong>s na te lop<strong>en</strong> op hun werking in de praktijk. Vervolg<strong>en</strong>s zull<strong>en</strong> de, al dan<br />
niet bijgestelde, norm<strong>en</strong> (opnieuw) door het OM word<strong>en</strong> vastgesteld als eis aan de<br />
<strong>opsporing</strong>, om aldus consequ<strong>en</strong>te naleving in de praktijk te bewerkstellig<strong>en</strong>.<br />
Deels in het verl<strong>en</strong>gde van de aanbeveling<strong>en</strong> uit het rapport Posthumus zull<strong>en</strong> op korte<br />
termijn nieuwe FT-norm<strong>en</strong> word<strong>en</strong> vastgesteld op e<strong>en</strong> aantal gebied<strong>en</strong>.<br />
• Reeds g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> initiatiev<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gebundeld tot één FT-norm voor het<br />
vervoer<strong>en</strong> <strong>en</strong> bewar<strong>en</strong> van stoffelijke overschott<strong>en</strong>. De FT-norm di<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> garantie te<br />
bied<strong>en</strong> voor de chain of custody, vanaf het mom<strong>en</strong>t dat de politie bij e<strong>en</strong> stoffelijk<br />
overschot wordt betrokk<strong>en</strong> tot het mom<strong>en</strong>t dat het stoffelijk overschot wordt vrijgegev<strong>en</strong>.<br />
• Er di<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> FT-norm te kom<strong>en</strong> voor het vastlegg<strong>en</strong> van secties op beeld.<br />
• Ook moet er e<strong>en</strong> FT-norm kom<strong>en</strong> voor het in beeld br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van maatwerk-plus PD’s.<br />
Hierin zull<strong>en</strong> zowel fotografie, als video, als de driedim<strong>en</strong>sionale scan aan bod kom<strong>en</strong>.<br />
Het gaat hierbij niet alle<strong>en</strong> om het gedetailleerd vastlegg<strong>en</strong> van de aangetroff<strong>en</strong> situatie<br />
<strong>en</strong> spor<strong>en</strong>, maar ook om het mak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> overzicht van de PD t<strong>en</strong> behoeve van<br />
reconstructie <strong>en</strong> het verstrekk<strong>en</strong> van inzicht aan onderzoeksteam, officier<strong>en</strong>, rechters <strong>en</strong><br />
advocat<strong>en</strong>.<br />
• Nodig is e<strong>en</strong> FT-norm rondom het inschakel<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> for<strong>en</strong>sisch g<strong>en</strong>eeskundige.<br />
Het gaat om de rol van deze gecertificeerde arts<strong>en</strong> op de PD, bij letselbeschrijving,<br />
bemonstering van zed<strong>en</strong>slachtoffers <strong>en</strong> bij andere relevante werkzaamhed<strong>en</strong>.<br />
Tot op dit mom<strong>en</strong>t is nog steeds niet wettelijk geregeld dat de lijkschouw bij e<strong>en</strong> niet<br />
natuurlijke dood di<strong>en</strong>t te word<strong>en</strong> uitgevoerd door e<strong>en</strong> opgeleid for<strong>en</strong>sisch g<strong>en</strong>eeskundige.<br />
Nu kan e<strong>en</strong> willekeurige arts zonder ervaring deze schouw nog uitvoer<strong>en</strong>, met alle<br />
risico’s vandi<strong>en</strong>. Al <strong>en</strong>ige tijd is hieromtr<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> wijziging in de wet op de lijkbezorging in<br />
voorbereiding. Er wordt op aangedrong<strong>en</strong> deze wijziging nu zo snel mogelijk door te<br />
voer<strong>en</strong>, zodat onderdeel van de hiervoor vermelde FT-norm ook kan word<strong>en</strong> de<br />
lijkschouw door e<strong>en</strong> for<strong>en</strong>sisch g<strong>en</strong>eeskundige.<br />
• Afzonderlijke FT-norm<strong>en</strong> zijn nodig voor lijkschouw <strong>en</strong> letselbeschrijving (al dan niet<br />
bij lev<strong>en</strong>de slachtoffers).<br />
• Zoals eerder aangev<strong>en</strong> zal e<strong>en</strong> FT-norm word<strong>en</strong> ontwikkeld voor opslag <strong>en</strong> beheer van<br />
spor<strong>en</strong>(dragers). Deze norm moet zorg<strong>en</strong> voor blijv<strong>en</strong>de kwaliteit van spor<strong>en</strong>.<br />
6.7 Verslaglegging activiteit<strong>en</strong> For<strong>en</strong>sische Opsporing<br />
Op maatwerk-PD’s wordt opgetred<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> vast protocol (PD-managem<strong>en</strong>t). Dit<br />
protocol zal word<strong>en</strong> aangescherpt n.a.v. het rapport Posthumus.<br />
De activiteit<strong>en</strong> die door de for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong> op <strong>en</strong> rondom de PD word<strong>en</strong> ondernom<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> vastgelegd in de volg<strong>en</strong>de docum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
• Logboek Beheerder PD (gaat over in het werkjournaal van de Leider PD).<br />
• Werkjournaal Leider PD (gaat over in het werkjournaal van het onderzoeksteam)<br />
• Afsprak<strong>en</strong>journaal Leider PD (gaat over in het afsprak<strong>en</strong>journaal van het<br />
onderzoeksteam dat de zaak onderzoekt)<br />
• Werkjournaal Coördinator PD-Unit (loopt door in het werkjournaal FO)<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 37 4 november 2005
Zoals al eerder werd aangegev<strong>en</strong> word<strong>en</strong> de werkzaamhed<strong>en</strong> van FO, nadat de PD is<br />
vrijgegev<strong>en</strong>, vastgelegd in e<strong>en</strong> werkjournaal FO. Zoals vermeld is dat e<strong>en</strong> voorzetting van<br />
het werkjournaal dat bij het onderzoek op de PD al is geop<strong>en</strong>d.<br />
De gemaakte afsprak<strong>en</strong> word<strong>en</strong> vastgelegd in het afsprak<strong>en</strong>journaal van het<br />
onderzoeksteam.<br />
Vastgelegd zal ook word<strong>en</strong> aan welke eis<strong>en</strong> het FIT-rapport moet voldo<strong>en</strong>. Het FIT-rapport is<br />
de verslaglegging van het For<strong>en</strong>sisch Intakegesprek (zoals eerder beschrev<strong>en</strong>).<br />
Mondelinge tuss<strong>en</strong>rapportages van het NFI (al dan niet betrekking hebb<strong>en</strong>d op voor het<br />
tactisch onderzoek belangrijke indicatieve 8 bevinding<strong>en</strong>), moet<strong>en</strong> altijd door e<strong>en</strong> schriftelijke<br />
melding word<strong>en</strong> bevestigd.<br />
6.8 Personele consequ<strong>en</strong>ties<br />
De in dit hoofdstuk neergelegde ambitie kan alle<strong>en</strong> word<strong>en</strong> waargemaakt met extra<br />
mankracht. Dat vraagt om toevoeging van middel<strong>en</strong> door de c<strong>en</strong>trale overheid, omdat interne<br />
herprioritering ge<strong>en</strong> oplossing is. Zo’n herprioritering zou slechts leid<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> situatie<br />
waarin het <strong>en</strong>e gat met het andere wordt gevuld.<br />
Politie<br />
In de voorgaande beschouwing<strong>en</strong> werd al gemeld dat de Nederlandse politie op dit mom<strong>en</strong>t<br />
ge<strong>en</strong> kans ziet om e<strong>en</strong> (groot) deel van de standaard-PD’s te bezoek<strong>en</strong>.<br />
Tev<strong>en</strong>s is duidelijk geword<strong>en</strong> dat de noodzaak om te kom<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> bov<strong>en</strong>regionaal<br />
sam<strong>en</strong>werkingsverband (shared service), de noodzaak om te kom<strong>en</strong> tot het beter <strong>en</strong><br />
int<strong>en</strong>siever onderzoek<strong>en</strong> van maatwerk-plus PD’s, alsmede de noodzaak om bem<strong>en</strong>sing van<br />
de FSO’s te realiser<strong>en</strong>, om extra capaciteit vraagt. Als die extra capaciteit uit herprioritering<br />
moet word<strong>en</strong> gevond<strong>en</strong> zal dit nog meer t<strong>en</strong> koste gaan van het onderzoek van de standaard<br />
PD’s. Het resultaat zou zijn dat er voor de standaard PD’s nauwelijks capaciteit overblijft.<br />
In e<strong>en</strong> onlangs aan de minister gezond<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijke brief van Politie, NFI <strong>en</strong> OM<br />
wordt gevraagd om e<strong>en</strong> uitbreiding van 500 medewerkers om alle werkzaamhed<strong>en</strong> (van<br />
standaard tot maatwerk-plus PD’s) te kunn<strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong> 9 .<br />
Van deze 500 medewerkers zijn er 84 (extra) nodig voor het op niveau uitvoer<strong>en</strong> van de<br />
werkzaamhed<strong>en</strong> in de FSO’s <strong>en</strong> in de bov<strong>en</strong>regionale shared service voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />
Voor de vulling van de FSO’s zijn zes keer vier (totaal 24) medewerkers van politiezijde<br />
vereist. Voor het vorm<strong>en</strong> van de gespecialiseerde bov<strong>en</strong>regionale<br />
sam<strong>en</strong>werkingsvoorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zijn naar verwachting twintig medewerkers per voorzi<strong>en</strong>ing<br />
nodig. De helft daarvan (totaal 60) moet word<strong>en</strong> beschouwd als extra inzet om <strong>en</strong>erzijds te<br />
kunn<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong> in extra deskundigheid <strong>en</strong> anderzijds in extra aandacht (“alles uit de kast”).<br />
Sam<strong>en</strong>vatt<strong>en</strong>d betek<strong>en</strong>t dit 84 extra medewerkers voor de politie.<br />
Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong><br />
Voor het OM is het noodzakelijk geblek<strong>en</strong> op alle parkett<strong>en</strong> officier<strong>en</strong> for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong><br />
aan te stell<strong>en</strong> <strong>en</strong> deze officier<strong>en</strong> in hun werkzaamhed<strong>en</strong> te lat<strong>en</strong> ondersteun<strong>en</strong> door<br />
parketsecretariss<strong>en</strong>. Ook dat is in eerder g<strong>en</strong>oemde brief al onder de aandacht van de<br />
ministers gebracht.<br />
Daarbij gaat het bij het OM om 18,5 officier<strong>en</strong> van justitie <strong>en</strong> 18,5 parketsecretariss<strong>en</strong> (totaal<br />
37).<br />
8 T<strong>en</strong> behoeve van de sturing van onderzoek<strong>en</strong> zal vaker word<strong>en</strong> gewerkt met onderzoeksindicaties van het NFI. E<strong>en</strong> <strong>en</strong> ander<br />
zal met de nodige waarborg<strong>en</strong> word<strong>en</strong> omgev<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijzondere aandacht krijg<strong>en</strong> in het werk<strong>en</strong> aan “duidelijke rapportages” van<br />
het NFI. Ook indicatieve onderzoeksresultat<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> niet verkeerd word<strong>en</strong> begrep<strong>en</strong>.<br />
9 Als er meer PD’s word<strong>en</strong> bezocht <strong>en</strong> meer spor<strong>en</strong> word<strong>en</strong> geregistreerd, zal dat leid<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> verhoogd werkaanbod in de<br />
gehele strafrechtket<strong>en</strong>.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 38 4 november 2005
NFI<br />
Het NFI zal t.b.v. de bem<strong>en</strong>sing van de FSO’s net als de politie 24 medewerkers extra<br />
inzett<strong>en</strong>. Daarnaast zet het NFI per bov<strong>en</strong>regionaal sam<strong>en</strong>werkingsverband 2 (totaal 12)<br />
spor<strong>en</strong>deskundig<strong>en</strong> extra in t.b.v. het veiligstell<strong>en</strong> van ingewikkelde spor<strong>en</strong> op de PD <strong>en</strong> het<br />
wegler<strong>en</strong> van innovatieve onderzoeksmethod<strong>en</strong> op de PD (totaal 36).<br />
6.9 Brede kwaliteitsontwikkeling for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong><br />
In dit hoofdstuk is meerdere mal<strong>en</strong> verwez<strong>en</strong> naar drie rec<strong>en</strong>te beleidsvisies van politie, NFI<br />
<strong>en</strong> OM. In e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijke brief d.d. 28 september 2005, hebb<strong>en</strong> politie, NFI <strong>en</strong> het<br />
OM zich tot de ministers van Justitie <strong>en</strong> van BZk gew<strong>en</strong>d met het advies e<strong>en</strong> ti<strong>en</strong>tal<br />
maatregel<strong>en</strong> te nem<strong>en</strong>:<br />
1. Richt op basis van de ervaring<strong>en</strong> met de pilots For<strong>en</strong>sische Sam<strong>en</strong>werking in de<br />
Opsporing (FSO) vooralsnog op 6 locaties in het land gerichte <strong>en</strong> volwaardige<br />
sam<strong>en</strong>werkingsverband<strong>en</strong> in van politie <strong>en</strong> NFI.<br />
2. Zorg voor e<strong>en</strong> daadwerkelijke hantering van de bestaande For<strong>en</strong>sisch Technisch<strong>en</strong>orm<strong>en</strong><br />
in alle regio’s.<br />
3. Draag het NFI op om -in sam<strong>en</strong>werking met de politie- daar waar FT norm<strong>en</strong> (nog)<br />
ontbrek<strong>en</strong> voor gerichte input aan het OM te zorg<strong>en</strong>.<br />
4. Versterk het OM met de functie van for<strong>en</strong>sisch officier <strong>en</strong> laat deze ondersteund word<strong>en</strong><br />
door e<strong>en</strong> secretaris.<br />
5. Zorg er voor dat de technische recherche in de regio’s ook alle standaard PD’s<br />
onderzoekt <strong>en</strong> versterk daartoe de technische recherche kwalitatief én kwantitatief<br />
aanzi<strong>en</strong>lijk (500 fte). Houd daarbij rek<strong>en</strong>ing met ket<strong>en</strong>effect<strong>en</strong> voor NFI, OM <strong>en</strong> ZM <strong>en</strong><br />
koppel dat aan de opdracht om te kom<strong>en</strong> tot gestructureerde sam<strong>en</strong>werking van de<br />
huidige TR met (del<strong>en</strong> van) het NFI.<br />
6. Br<strong>en</strong>g op korte termijn OM, politie <strong>en</strong> NFI sam<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> Innovatieplatform <strong>en</strong> waarborg<br />
daarbij betrokk<strong>en</strong>heid van wet<strong>en</strong>schap <strong>en</strong> bedrijfslev<strong>en</strong>.<br />
7. Draag er zorg voor dat elke politieregio zich toerust voor de for<strong>en</strong>sische behandeling van<br />
alle standaardzak<strong>en</strong> <strong>en</strong> zorg voor de maatwerkzak<strong>en</strong> voor de vorming van e<strong>en</strong> sharedservice<br />
constructie tuss<strong>en</strong> politiekorps<strong>en</strong>.<br />
8. Bouw de ervaring<strong>en</strong> met de pilot Landelijke Spor<strong>en</strong> Databank uit tot e<strong>en</strong> project dat<br />
uiteindelijk moet leid<strong>en</strong> tot de integratie van (landelijke) databestand<strong>en</strong> met<br />
spor<strong>en</strong>coördinatie.<br />
9. Vorm op zo kort mogelijke termijn e<strong>en</strong> vast For<strong>en</strong>sic Investigation Team van politie <strong>en</strong><br />
NFI dat bij e<strong>en</strong> aanslag (bijvoorbeeld met explosiev<strong>en</strong> of NBC-wap<strong>en</strong>s) of bij ernstige<br />
calamiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> ramp<strong>en</strong> (zoals grote treinongevall<strong>en</strong> of ontploffing<strong>en</strong> in woonwijk<strong>en</strong> of op<br />
fabriekscomplex<strong>en</strong>), onmiddellijk kan word<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> geroep<strong>en</strong> <strong>en</strong> geactiveerd voor het<br />
veiligstell<strong>en</strong> <strong>en</strong> onderzoek<strong>en</strong> van spor<strong>en</strong>.<br />
10. Organiseer e<strong>en</strong> adequate (digitale) registratie van de stroom van Stukk<strong>en</strong> van<br />
Overtuiging (met referte aan Posthumus) in de ket<strong>en</strong>.<br />
Zoals kan word<strong>en</strong> vastgesteld, zijn vrijwel alle g<strong>en</strong>oemde maatregel<strong>en</strong> nader uitgewerkt in<br />
het voorligg<strong>en</strong>de hoofdstuk 6 over For<strong>en</strong>sische Opsporing, dat onderdeel vormt van dit brede<br />
Programma <strong>Versterking</strong> Opsporing <strong>en</strong> Vervolging. Alle<strong>en</strong> de noodzaak om te kom<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong><br />
Innovatieplatform (maatregel 6) is nog niet nader uitgewerkt, maar ook die maatregel<br />
verdi<strong>en</strong>t uiteraard veel aandacht. E<strong>en</strong> innovatieplatform kan word<strong>en</strong> beschouwd als e<strong>en</strong><br />
harde randvoorwaarde om tot perman<strong>en</strong>te verbetering <strong>en</strong> ontwikkeling te kom<strong>en</strong>. Om het<br />
platform van wez<strong>en</strong>lijke betek<strong>en</strong>is te lat<strong>en</strong> zijn, di<strong>en</strong>t zij te beschikk<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> budget van<br />
betek<strong>en</strong>is t<strong>en</strong> behoeve van onderzoek <strong>en</strong> ontwikkeling.<br />
Met de implem<strong>en</strong>tatie van de g<strong>en</strong>oemde maatregel<strong>en</strong> zijn overig<strong>en</strong>s substantiële bedrag<strong>en</strong><br />
gemoeid. In de brief aan de ministers wordt aangegev<strong>en</strong> dat de kost<strong>en</strong> word<strong>en</strong> geraamd op<br />
€ 74 miljo<strong>en</strong> (politie 40 miljo<strong>en</strong>, NFI 30 miljo<strong>en</strong> <strong>en</strong> OM 4 miljo<strong>en</strong>).<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 39 4 november 2005
Voor zover deze kost<strong>en</strong> rechtstreeks gerelateerd kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> aan Posthumus (totaal €<br />
18.7 miljo<strong>en</strong>) zijn zij in hoofdstuk 12 als volgt weergegev<strong>en</strong>:<br />
• Paragraaf 12.2 financiën OM: 3.2 mln.<br />
• Paragraaf 12.3 financiën Politie: 6.5 mln.<br />
• Paragraaf 12.4 financiën NFI: 9.0 mln.<br />
De overige kost<strong>en</strong> (totaal € 51 miljo<strong>en</strong>) zijn weergegev<strong>en</strong> in hoofdstuk 12, paragraaf 12.5<br />
Financiën Brede Kwaliteitsontwikkeling For<strong>en</strong>sische Opsporing (Politie 32 mln <strong>en</strong> NFI 19<br />
mln). De kost<strong>en</strong> bij de politie hebb<strong>en</strong> met name betrekking op de hiervoor onder punt 5<br />
g<strong>en</strong>oemde maatregel: versterk<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitbreid<strong>en</strong> van de technische recherche zodat ook alle<br />
standaard PD’s kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> onderzocht.<br />
Hoewel deze kost<strong>en</strong> niet rechtstreeks aan de aanbeveling<strong>en</strong> van Posthumus gerelateerd<br />
kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, hang<strong>en</strong> zij er wel onlosmakelijk mee sam<strong>en</strong>. Om de versterking tot stand te<br />
br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> die nodig is om aan de tekortkoming<strong>en</strong> tegemoet te kom<strong>en</strong> die door Posthumus<br />
word<strong>en</strong> gesignaleerd, is het nodig tot e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong>d <strong>en</strong> geïntegreerd stelsel van<br />
aanpak van het for<strong>en</strong>sisch werk te kom<strong>en</strong>. Dat heeft zowel voor de politie als voor het NFI<br />
belangrijke organisatorische, capacitaire <strong>en</strong> kwalitatieve effect<strong>en</strong>.<br />
Nog niet is doorgerek<strong>en</strong>d welke ket<strong>en</strong>effect<strong>en</strong> (buit<strong>en</strong> politie <strong>en</strong> NFI) zull<strong>en</strong> gaan optred<strong>en</strong><br />
als gevolg van het onderzoek<strong>en</strong> van alle PD’s. Verwacht mag word<strong>en</strong> dat het aantal<br />
opgeloste zak<strong>en</strong> daardoor belangrijk zal to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 40 4 november 2005
7. Audiovisuele <strong>en</strong> auditieve registratie van verhor<strong>en</strong><br />
7.1 Aanleiding<br />
In het debat met de Tweede Kamer op 15 september 2005 heeft de Minister van Justitie<br />
toegezegd de audiovisuele <strong>en</strong> auditieve vastlegging van verhoor onder bepaalde<br />
omstandighed<strong>en</strong> verplicht te stell<strong>en</strong>.<br />
Om het programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> op dit punt vorm <strong>en</strong> inhoud te gev<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> OM <strong>en</strong> politie e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijk team auditieve <strong>en</strong> audiovisuele registratie van<br />
verhor<strong>en</strong> ingesteld. Doelstelling was te kom<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> door het College van<br />
Procureurs-G<strong>en</strong>eraal vast te stell<strong>en</strong> aanwijzing auditieve <strong>en</strong> audiovisuele registratie van<br />
verhor<strong>en</strong>.<br />
Het team heeft beslot<strong>en</strong> om procedures <strong>en</strong> product<strong>en</strong> te ontwikkel<strong>en</strong> die zi<strong>en</strong> op alle<br />
mogelijke vorm<strong>en</strong> van verhoor binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>opsporing</strong>sonderzoek. Kortom, het beperkt zich<br />
niet tot de verhor<strong>en</strong> die plaatsvind<strong>en</strong> in het kader van de TGO-structuur, doch richt haar<br />
vizier TGO overschrijd<strong>en</strong>d.<br />
De resultat<strong>en</strong> van het project zijn verwoord in e<strong>en</strong> conceptaanwijzing van het College van<br />
Procureurs-G<strong>en</strong>eraal. Deze aanwijzing omvat alle regels (inclusief de daarop betrekking<br />
hebb<strong>en</strong>de protocoll<strong>en</strong>) met betrekking tot de vastlegging van verhor<strong>en</strong>. De bestaande<br />
(arrondissem<strong>en</strong>tale <strong>en</strong> regionale) aanwijzing<strong>en</strong>, protocoll<strong>en</strong> <strong>en</strong> richtlijn<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> met deze<br />
nieuwe te vervall<strong>en</strong>. Tev<strong>en</strong>s zull<strong>en</strong> er t.z.t. twee implem<strong>en</strong>tatievoorstell<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
opgeleverd. Één voor het Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> <strong>en</strong> één voor de politie (<strong>en</strong> andere<br />
<strong>opsporing</strong>sdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong>). Deze voorstell<strong>en</strong> zijn gericht op het daadwerkelijk toepass<strong>en</strong> van de<br />
aanwijzing <strong>en</strong> het verwerk<strong>en</strong> daarvan in de diverse werkprocess<strong>en</strong> (bijv. aanpassing van het<br />
Abrio werkproces Team Grootschalige Opsporing). Het team heeft de landelijke<br />
expertgroep<strong>en</strong> geraadpleegd.<br />
Stand van zak<strong>en</strong><br />
Protocoll<strong>en</strong> Videoverhoor Regiopolitiekorps<strong>en</strong><br />
Diverse politieregio’s hebb<strong>en</strong> in de afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> e<strong>en</strong> protocol videoverhoor opgesteld<br />
waarin aandacht wordt geschonk<strong>en</strong> aan de juridische verankering, de aanvraag<br />
videoverhoor, de verhoorprocedure, de registratie, de opslag, gebruik <strong>en</strong> vernietiging<br />
videoband<strong>en</strong> e.d.<br />
Aanwijzing <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> inzake seksueel misbruik, 30 november 2004, in werking<br />
getred<strong>en</strong> op 15 februari 2005<br />
Deze geeft regels over auditieve registratie van aangift<strong>en</strong> <strong>en</strong> verhoor in diverse soort<strong>en</strong><br />
zed<strong>en</strong>delict<strong>en</strong>. T<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van minderjarige getuig<strong>en</strong> jonger dan 12 jaar, is e<strong>en</strong><br />
geprotocolleerd studioverhoor voorgeschrev<strong>en</strong>.<br />
Concept aanwijzing audiovisuele registratie verdacht<strong>en</strong> verhor<strong>en</strong>, 10 mei 2005<br />
T<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van dit concept hebb<strong>en</strong> Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> <strong>en</strong> politie adviez<strong>en</strong> uitgebracht.<br />
Rapport Posthumus, augustus 2005<br />
Aanbeveling op bladzijde 92:<br />
“Het Protocol Studioverhor<strong>en</strong> zou op de volg<strong>en</strong>de punt<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> aangevuld:<br />
• beargum<strong>en</strong>tering van e<strong>en</strong> tweede studioverhoor bij e<strong>en</strong> minderjarige onder de 12 jaar;<br />
• afwijking<strong>en</strong> van het Protocol moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> beargum<strong>en</strong>teerd; tweede <strong>en</strong> verdere<br />
verhoor alle<strong>en</strong> na toestemming officier van justitie;<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 41 4 november 2005
• bij e<strong>en</strong> zeer ernstig misdrijf moet e<strong>en</strong> ervar<strong>en</strong> studiobeheerder betrokk<strong>en</strong> zijn;<br />
studiobeheerder <strong>en</strong> studioverhoorder mog<strong>en</strong> in zo’n zaak niet in één persoon ver<strong>en</strong>igd<br />
zijn;<br />
• bij de beeldopnames moet ook de studioverhoorder in beeld zijn.<br />
• Ontwikkel e<strong>en</strong> richtlijn voor verhoor van minderjarige verdacht<strong>en</strong> (onder 16 jaar) <strong>en</strong><br />
verstandelijke gehandicapt<strong>en</strong> voor zak<strong>en</strong> waarin de verd<strong>en</strong>king bestaat van e<strong>en</strong> strafbaar<br />
feit waarop e<strong>en</strong> gevang<strong>en</strong>isstraf van 6 jar<strong>en</strong> of meer is gesteld, waarbij het verhoor is<br />
afgestemd op het ontwikkelingsniveau van de doelgroep<br />
Aanbeveling op bladzijde 121:<br />
“Het College van Procureurs-G<strong>en</strong>eraal is bezig met het opstell<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> OM-aanwijzing<br />
voor de audiovisuele vastlegging van verdacht<strong>en</strong>verhor<strong>en</strong>. In de aanwijzing moet ook<br />
word<strong>en</strong> omschrev<strong>en</strong> in welk type zak<strong>en</strong> het aangewez<strong>en</strong> is om meer verhor<strong>en</strong> dan alle<strong>en</strong><br />
verdacht<strong>en</strong>verhor<strong>en</strong> - dus ook van het/de slachtoffer(s) <strong>en</strong> van getuig<strong>en</strong> – op te nem<strong>en</strong>,<br />
audiovisueel of t<strong>en</strong>minste op geluidsband. Neem in de aanwijzing ook op dat de<br />
cameraopstelling zodanig is, dat niet alle<strong>en</strong> de verdachte (of slachtoffer of getuige) zichtbaar<br />
is, maar ook de verhoorder(s). Bepaal in de aanwijzing iets over de buit<strong>en</strong>verhoorse<br />
contact<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> verhoorder <strong>en</strong> verhoorde.”<br />
Aanbeveling op bladzijde 171:<br />
“In grote onderzoek<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> de verdacht<strong>en</strong>verhor<strong>en</strong> audiovisueel word<strong>en</strong> vastgelegd.”<br />
7.2 Uit te voer<strong>en</strong> werkzaamhed<strong>en</strong><br />
De kom<strong>en</strong>de tijd word<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de werkzaamhed<strong>en</strong> uitgevoerd:<br />
a. Concipiër<strong>en</strong> nieuwe aanwijzing <strong>en</strong> protocol<br />
De verk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>de fase zal vervolg<strong>en</strong>s leid<strong>en</strong> tot het g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> nieuwe aanwijzing.<br />
Deze aanwijzing omvat:<br />
- e<strong>en</strong> algeme<strong>en</strong> deel: achtergrond <strong>en</strong> <strong>en</strong>kele noties over het opnem<strong>en</strong> van verhor<strong>en</strong><br />
(inclusief aangift<strong>en</strong>)<br />
- de gevall<strong>en</strong> waarin er sprake is van auditieve registratie (zowel verplicht als facultatief)<br />
- de gevall<strong>en</strong> waarin er sprake is van audiovisuele registratie zonder regie (zowel verplicht<br />
als facultatief)<br />
- de gevall<strong>en</strong> waarin er sprake is van audiovisuele registratie met regie (zowel verplicht als<br />
facultatief)<br />
- het protocol<br />
- de bewaartermijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> wie er bewaart.<br />
In de aanwijzing wordt tev<strong>en</strong>s aandacht geschonk<strong>en</strong> aan de juridische kaders rondom deze<br />
materie. Bij het mak<strong>en</strong> van de aanwijzing/ protocol zal ook antwoord gegev<strong>en</strong> word<strong>en</strong> op<br />
vrag<strong>en</strong> als:<br />
- Welke compet<strong>en</strong>ties moet<strong>en</strong> de verhoorders hebb<strong>en</strong> ?<br />
- Moet<strong>en</strong> advocat<strong>en</strong> word<strong>en</strong> toegelat<strong>en</strong> <strong>en</strong> zo ja in welke gevall<strong>en</strong> ?<br />
De conceptaanwijzing is gereed <strong>en</strong> di<strong>en</strong>t zo spoedig mogelijk te word<strong>en</strong> vastgesteld.<br />
b. Implem<strong>en</strong>tatie<br />
Voordat er sprake kan zijn van inwerkingtreding van de aanwijzing (<strong>en</strong> het daaruit<br />
deelmak<strong>en</strong>d protocol) moet het helder zijn wanneer Op<strong>en</strong>baar Minsterie <strong>en</strong> politie in staat<br />
zijn conform de aanwijzing te werk<strong>en</strong>. Er zal helderheid moet<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> op welke wijze<br />
binn<strong>en</strong> Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> <strong>en</strong> politie de uitvoeringstraject<strong>en</strong> vorm zull<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong>. T<strong>en</strong>einde<br />
dit te realiser<strong>en</strong> wordt er e<strong>en</strong> tweetal implem<strong>en</strong>tatieplann<strong>en</strong> opgesteld. Één voor het<br />
Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> <strong>en</strong> één voor de politie.<br />
In deze plann<strong>en</strong> zal duidelijk aangegev<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> wie verantwoordelijk zijn voor de<br />
uitvoering van die plann<strong>en</strong> <strong>en</strong> wie daadwerkelijk met de uitvoering daarvan word<strong>en</strong> belast.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 42 4 november 2005
In die implem<strong>en</strong>tatieplann<strong>en</strong> wordt aandacht geschonk<strong>en</strong> aan opleiding, materieel 10 ,<br />
gebouw<strong>en</strong> 11 , bewaartermijn<strong>en</strong> e.d. Ook zal daarin tot uiting moet<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> wanneer politie<br />
<strong>en</strong> Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong>, indi<strong>en</strong> het implem<strong>en</strong>tatieplan uitgevoerd wordt, daadwerkelijk<br />
overe<strong>en</strong>komstig de nieuwe aanwijzing kunn<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>.<br />
7.3 Conceptaanwijzing auditieve <strong>en</strong> audiovisuele registratie van<br />
aangift<strong>en</strong>, verklaring<strong>en</strong> <strong>en</strong> verhor<strong>en</strong><br />
7.3.1 Achtergrond<br />
In het belang van de waarheidsvinding is het w<strong>en</strong>selijk dat in e<strong>en</strong> aantal gevall<strong>en</strong> aangift<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong>/of verhor<strong>en</strong> word<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> (op geluidsdrager of audiovisueel). Deze vorm<strong>en</strong> van<br />
registratie geld<strong>en</strong> zowel voor verklaring<strong>en</strong> van slachtoffers <strong>en</strong> getuig<strong>en</strong> als voor verhor<strong>en</strong> die<br />
van verdacht<strong>en</strong> word<strong>en</strong> afg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> landelijk uniforme aanpak hiervoor is, mede in het<br />
licht van de spreiding van de afdo<strong>en</strong>ing van (mega)zak<strong>en</strong>, noodzakelijk: dossiers word<strong>en</strong><br />
immers meer <strong>en</strong> meer gemaakt door <strong>en</strong> uitgewisseld tuss<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de (onderdel<strong>en</strong> van)<br />
organisaties in het land. Om die red<strong>en</strong> wordt in deze aanwijzing auditieve of audiovisuele<br />
registratie in e<strong>en</strong> aantal gevall<strong>en</strong> verplicht gesteld. In andere gevall<strong>en</strong> blijft dit facultatief.<br />
De auditieve of audiovisuele registratie is in de eerste plaats e<strong>en</strong> hulpmiddel t<strong>en</strong> behoeve<br />
van de toetsbaarheid van de verhor<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> latere fase van het strafproces. Daarnaast kan<br />
audiovisuele registratie van belang zijn als er sprake is omstandighed<strong>en</strong> die geleg<strong>en</strong> zijn in<br />
de kwetsbaarheid van de verhoorde persoon of in de aard van het verhoor; audiovisuele<br />
opnam<strong>en</strong> bied<strong>en</strong> immers de mogelijkheid om non-verbale signal<strong>en</strong> <strong>en</strong> vastgelegde emotie<br />
terug te zi<strong>en</strong>, om sturing te gev<strong>en</strong> aan het verhoor vanuit de regiekamer <strong>en</strong> bij<br />
vervolgverhor<strong>en</strong>, om ev<strong>en</strong>tueel (gedrags)deskundig<strong>en</strong> bij het verhoor te betrekk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
t<strong>en</strong>slotte om deze te gebruik<strong>en</strong> als leerstof in opleiding<strong>en</strong> in verhoormethodiek<strong>en</strong>.<br />
7.3.2 Sam<strong>en</strong>vatting<br />
Deze aanwijzing bevat regels voor de auditieve respectievelijk audiovisuele registratie van<br />
aangift<strong>en</strong>, verklaring<strong>en</strong> <strong>en</strong> verhor<strong>en</strong>. Aangegev<strong>en</strong> is in welke gevall<strong>en</strong> het verpIicht is om<br />
hetzij geluids- hetzij audiovisuele opnam<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> wanneer dit facultatief is. De<br />
aanwijzing geeft aan in welke gevall<strong>en</strong> welk type registratie minimaal verplicht is. Indi<strong>en</strong> de<br />
officier van justitie dit in e<strong>en</strong> concreet geval noodzakelijk acht, kan beslot<strong>en</strong> word<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong><br />
“zwaardere” vorm van registratie.<br />
Voorts bevat de aanwijzing regels voor registratie van verhor<strong>en</strong> van person<strong>en</strong> jonger dan 16<br />
jaar <strong>en</strong> zwakbegaafd<strong>en</strong>.<br />
De aanwijzing <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> inzake seksueel misbruik van 30 november 2004 is,<br />
waar het betreft de registratie van verhoor, in deze aanwijzing geïncorporeerd.<br />
In de aanwijzing is omschrev<strong>en</strong> in welk type zak<strong>en</strong> ook verhor<strong>en</strong> van getuig<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
slachtoffers word<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
De politie is verantwoordelijk voor de beschikbaarheid, capaciteit, organisatie <strong>en</strong> integriteit<br />
van de technische infrastructuur <strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> deugdelijke administratieve <strong>en</strong> fysieke opslag<br />
van de (geluids)opnames. De daarbij te volg<strong>en</strong> procedures zijn landelijk vastgesteld <strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> als ABRIO-product<strong>en</strong> aan de politieregio’s ter beschikking gesteld. De procedures<br />
voor respectievelijk auditieve registratie, audiovisuele registratie <strong>en</strong> audiovisuele registratie in<br />
geval van studioverhoor zijn beschrev<strong>en</strong> in bijlage 1 t/m 3 <strong>en</strong> mak<strong>en</strong> onderdeel uit van deze<br />
aanwijzing.<br />
10<br />
T.a.v. verplicht voor te schrijv<strong>en</strong> technische hulpmiddel<strong>en</strong> geldt dat deze in het kader van EU-regelgeving g<strong>en</strong>otificeerd<br />
moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />
11<br />
Bij “gebouw<strong>en</strong>” wordt primair gedacht aan verhoorstudio’s bij <strong>opsporing</strong>sinstanties, maar naar m<strong>en</strong>ing van het projectteam<br />
zal onderzocht moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in hoeverre het vanuit het oogpunt van effici<strong>en</strong>cy mogelijk is, dat in P<strong>en</strong>it<strong>en</strong>tiaire Inrichting<strong>en</strong><br />
verdacht<strong>en</strong> audiovisueel of auditief word<strong>en</strong> verhoord.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 43 4 november 2005
De bij deze aanwijzing behor<strong>en</strong>de protocoll<strong>en</strong> die alle als uitgangspunt hebb<strong>en</strong> dat alle<br />
actor<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> verhoor op de audiovisuele registratie waarneembaar zijn, mak<strong>en</strong><br />
onderdeel uit van deze aanwijzing<strong>en</strong> <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> aldus e<strong>en</strong> verplicht<strong>en</strong>d karakter.<br />
T<strong>en</strong>slotte wordt in de aanwijzing tev<strong>en</strong>s aandacht geschonk<strong>en</strong> aan de relevante juridische<br />
kaders rondom deze materie.<br />
Ook de overige aanpassing<strong>en</strong> <strong>en</strong> aanvulling<strong>en</strong> van het protocol studioverhor<strong>en</strong> zoals in het<br />
rapport Posthumus aanbevol<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> in het nieuwe protocol Studioverhor<strong>en</strong> , behor<strong>en</strong>d bij<br />
deze aanwijzing, word<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
7.3.3 Kaderstelling<br />
Uitgangspunt blijft e<strong>en</strong> zakelijke schriftelijke vastlegging van aangifte, verklaring of verhoor.<br />
Al naar gelang van de ernst van het delict of de persoon van deg<strong>en</strong><strong>en</strong> die bij het delict<br />
betrokk<strong>en</strong> zijn of het type verhoor, wordt deze schriftelijke vastlegging aangevuld met<br />
auditieve of audiovisuele opnam<strong>en</strong>.<br />
a. Verplichte registratie op geluidsdrager<br />
Auditieve registratie van alle verhor<strong>en</strong> van verdacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> geplande getuig<strong>en</strong> is verplicht bij<br />
misdrijv<strong>en</strong>, strafbaar gesteld in het Wetboek van Strafrecht indi<strong>en</strong>:<br />
• de strafbedreiging 12 jaar of meer bedraagt;<br />
• de strafbedreiging minder bedraagt dan 12 jaar (bijv. art. 302 Sr), maar er e<strong>en</strong> dode<br />
of zwaargewonde te betreur<strong>en</strong> is;<br />
• het gaat om e<strong>en</strong> zed<strong>en</strong>delict met e<strong>en</strong> strafbedreiging van 8 jaar of meer.<br />
b. Verplichte audiovisuele registratie<br />
Kwetsbaarheid betrokk<strong>en</strong>e<br />
Wanneer bij de hierbov<strong>en</strong> onder a. g<strong>en</strong>oemde zak<strong>en</strong> e<strong>en</strong> minderjarige in de leeftijd tuss<strong>en</strong><br />
12 <strong>en</strong> 16 jaar of e<strong>en</strong> zwakbegaafde is betrokk<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> alle verhor<strong>en</strong> die van h<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
afg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> audiovisueel word<strong>en</strong> vastgelegd. Betreft het e<strong>en</strong> minderjarige in de leeftijd<br />
tuss<strong>en</strong> de 4 <strong>en</strong> 12 jaar dan di<strong>en</strong>t de audiovisuele registratie plaats te vind<strong>en</strong> overe<strong>en</strong>komstig<br />
het protocol studioverhor<strong>en</strong>.<br />
De verplichting tot audiovisuele registratie geldt ongeacht de hoedanigheid – aangever,<br />
slachtoffer, getuige of verdachte – waarin de minderjarige of zwakbegaafde bij het delict is<br />
betrokk<strong>en</strong>.<br />
Aard van het verhoor<br />
Indi<strong>en</strong> sprake is van e<strong>en</strong> sc<strong>en</strong>arioverhoor of e<strong>en</strong> verhoor dat wordt aangestuurd door e<strong>en</strong><br />
gedragsdeskundige van binn<strong>en</strong> of buit<strong>en</strong> de politie wordt het verhoor audiovisueel<br />
geregistreerd.<br />
c. Facultatieve registratie<br />
Ook in andere dan de hierbov<strong>en</strong> g<strong>en</strong>oemde gevall<strong>en</strong> kan de officier van justitie (OvJ) term<strong>en</strong><br />
aanwezig acht<strong>en</strong> om tot auditieve of audiovisuele registratie over te gaan. Red<strong>en</strong> hiervoor<br />
kan geleg<strong>en</strong> zijn in de persoon van de betrokk<strong>en</strong>e (bijvoorbeeld zwaar psychotisch of zeer<br />
gewelddadig) of de aard van de zaak (bijvoorbeeld ontucht in afhankelijkheidsrelaties,<br />
sadistische dier<strong>en</strong>mishandeling of k<strong>en</strong>nisint<strong>en</strong>siteit)<br />
d. Altijd overleg<br />
Auditieve <strong>en</strong> audiovisuele registratie vindt in alle gevall<strong>en</strong> uitsluit<strong>en</strong>d plaats na overleg met<br />
de Officier van Justitie. In uitzondering hierop kan, indi<strong>en</strong> sprake is van e<strong>en</strong> gerechtelijk<br />
vooronderzoek, de rechter-commissaris, zoveel mogelijk door tuss<strong>en</strong>komst van de OvJ,<br />
hiertoe opdracht gev<strong>en</strong> (artikel 177 Sv).<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 44 4 november 2005
e. Mededeling verdachte<br />
Instemming van de verdachte is niet vereist voor het toepass<strong>en</strong> van auditieve of audiovisuele<br />
registratie. Aan de verdachte wordt medegedeeld dat het verhoor op beeld <strong>en</strong> geluid wordt<br />
vastgelegd, dat in e<strong>en</strong> andere ruimte meegekek<strong>en</strong> kan word<strong>en</strong> door m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die bij het<br />
onderzoek betrokk<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> dat er ev<strong>en</strong>tueel contact tuss<strong>en</strong> de verhoorders <strong>en</strong> de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
die meekijk<strong>en</strong> mogelijk is door middel van de computer.<br />
PM<br />
PM<br />
f. Mededeling getuig<strong>en</strong>, aangever of slachtoffer<br />
g. Opslag <strong>en</strong> bewaartermijn<br />
h. Afgifte van gegev<strong>en</strong>sdragers<br />
Afgifte van gegev<strong>en</strong>sdragers gebeurt uitsluit<strong>en</strong>d op last van e<strong>en</strong> OvJ of e<strong>en</strong> rechter. Indi<strong>en</strong><br />
de rechter afgifte gelast is het de taak van het OM om voorwaard<strong>en</strong> te formuler<strong>en</strong> voor het<br />
gebruik van de gegev<strong>en</strong>sdragers t<strong>en</strong>einde verdere verspreiding te voorkom<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
anonimiteit van de verbalisant<strong>en</strong> <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tueel bij het verhoor aanwezige tolk<strong>en</strong> te<br />
waarborg<strong>en</strong>. Indi<strong>en</strong> afgifte voor lesdoeleind<strong>en</strong> wordt gelast stelt de OvJ de betrokk<strong>en</strong><br />
verhoorders hiervan in k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> wordt ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s anonimisering gewaarborgd.<br />
PM: Juridisch kader, in concept gereed<br />
Rondom het audiovisueel <strong>en</strong> auditief registrer<strong>en</strong> van verhor<strong>en</strong> speelt e<strong>en</strong> aantal juridische<br />
vraagstukk<strong>en</strong>, zoals :<br />
• privacy van de verhoord<strong>en</strong><br />
• is de auditieve/audiovisuele registratie e<strong>en</strong> processtuk<br />
• op welke wijze word<strong>en</strong> de verhor<strong>en</strong> uitgewerkt (Auditieve of audiovisuele registratie van<br />
het verhoor is e<strong>en</strong> aanvull<strong>en</strong>d hulpmiddel <strong>en</strong> komt niet in de plaats van het procesverbaal<br />
van verhoor dat conform art. 152 Sv. moet word<strong>en</strong> opgemaakt. Woordelijke<br />
uitwerking van de bandopname is derhalve niet verplicht).<br />
• de rol van de raadsman<br />
• het auteursrecht.<br />
Overgangsrecht<br />
De beleidsregels in deze aanwijzing hebb<strong>en</strong> onmiddellijke gelding vanaf de datum van<br />
inwerkingtreding.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 45 4 november 2005
8. Compet<strong>en</strong>ties – opleiding<strong>en</strong> – certificering<br />
8.1 Het Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong><br />
8.1.1 Inleiding<br />
Naar aanleiding van het verzoek van de projectleider programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>vervolging</strong> heeft de lector Strafrecht binn<strong>en</strong> de SSR e<strong>en</strong> projectgroep gevormd die de<br />
uitwerking van de aanbeveling<strong>en</strong> uit het rapport Posthumus voor zover het opleiding<strong>en</strong><br />
betreft in e<strong>en</strong> actieprogramma onderbr<strong>en</strong>gt.<br />
8.1.2 Korte Termijn<br />
Tunnelvisie in relatie tot leiderschap <strong>en</strong> cultuur in de <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong><br />
Confer<strong>en</strong>ties<br />
SSR organiseert op korte termijn e<strong>en</strong> startconfer<strong>en</strong>tie met dit thema met als doelstelling het<br />
bewustwordingsproces bij leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> van het hoogste niveau binn<strong>en</strong> ZM, OM <strong>en</strong> politie<br />
e<strong>en</strong> nieuwe <strong>en</strong> creatieve impuls te gev<strong>en</strong>. Deze startconfer<strong>en</strong>tie wordt gehoud<strong>en</strong> voor 16<br />
december 2005. De voorlopige werktitel voor deze confer<strong>en</strong>tie luidt: Wie wat vindt heeft niet<br />
goed gezocht ∗ .<br />
In het voorjaar van 2006 wordt e<strong>en</strong> tweetal vervolgconfer<strong>en</strong>ties georganiseerd, met e<strong>en</strong><br />
andere doelgroep <strong>en</strong> e<strong>en</strong> meer concrete doelstelling. Input voor deze vervolgconfer<strong>en</strong>ties<br />
wordt vooral gevormd door de conclusies <strong>en</strong> aanbeveling<strong>en</strong> van de andere clusters in dit<br />
programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong>. Ook word<strong>en</strong> de opleidingsinstitut<strong>en</strong> van de<br />
politie nadrukkelijk betrokk<strong>en</strong> bij de voorbereiding van de vervolgconfer<strong>en</strong>ties. De<br />
vervolgconfer<strong>en</strong>ties hebb<strong>en</strong> plaats voor 1 juni 2006.<br />
De resultat<strong>en</strong> uit de confer<strong>en</strong>ties moet<strong>en</strong> materiaal vorm<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> zelfstandige module die<br />
het onderwerp ‘bewustwording van tunnelvisie in <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong>’ bestrijkt. Deze<br />
module moet aan alle betrokk<strong>en</strong> officier<strong>en</strong> van justitie word<strong>en</strong> aangebod<strong>en</strong>. Met de Raad van<br />
Opdrachtgevers SSR zal daarover overleg word<strong>en</strong> gevoerd. SSR stelt voor in 2006 e<strong>en</strong><br />
zestal uitvoering<strong>en</strong> te organiser<strong>en</strong>. Voorts zal deze module zoveel mogelijk word<strong>en</strong> ingepast<br />
in bestaande cursuss<strong>en</strong>.<br />
8.1.3 Curriculum<br />
SSR heeft in haar bestaande curriculum geïnv<strong>en</strong>tariseerd bij welke onderdel<strong>en</strong> de<br />
aanbeveling<strong>en</strong> in het Rapport Posthumus van belang kunn<strong>en</strong> zijn. Daarbij is onderscheid<br />
gemaakt tuss<strong>en</strong> cursuss<strong>en</strong> die zich beweg<strong>en</strong> op het vlak van ‘informer<strong>en</strong>’; ‘d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>’,<br />
‘handel<strong>en</strong>’ <strong>en</strong> ‘borg<strong>en</strong>’. SSR is van m<strong>en</strong>ing dat zij op de eerste drie terrein<strong>en</strong> e<strong>en</strong> belangrijke<br />
taak heeft als het gaat om de verwerking van de aanbeveling<strong>en</strong> uit het Rapport Posthumus<br />
<strong>en</strong> de conclusies <strong>en</strong> aanbeveling<strong>en</strong> uit de andere clusters. Daartoe zal elke cursus die in de<br />
inv<strong>en</strong>tarisatie wordt g<strong>en</strong>oemd in de loop van 2006 aan e<strong>en</strong> revisie word<strong>en</strong> onderworp<strong>en</strong>,<br />
t<strong>en</strong>einde te bezi<strong>en</strong> of de inhoud van de cursus in overe<strong>en</strong>stemming is met de huidige<br />
inzicht<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontwikkeling<strong>en</strong>.<br />
Deze revisieronde is uiterlijk 1 december 2006 afgerond.<br />
Uit de inv<strong>en</strong>tarisatie komt naar vor<strong>en</strong> dat op e<strong>en</strong> aantal terrein<strong>en</strong> hiat<strong>en</strong> bestaan waarop<br />
SSR onvoldo<strong>en</strong>de of ge<strong>en</strong> aanbod in huis heeft. Naar het zich laat aanzi<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> mede<br />
aan de hand van de aanbeveling<strong>en</strong> uit de andere clusters nieuwe opleidingsproduct<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> ontwikkeld. SSR zal ook hierover met de andere clusters contact houd<strong>en</strong>. SSR<br />
∗ Naar e<strong>en</strong> gedicht van Rutger Kopland<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 46 4 november 2005
streeft ernaar deze hiat<strong>en</strong> voor 1 juni 2006 in kaart te hebb<strong>en</strong> gebracht <strong>en</strong> e<strong>en</strong> plan van<br />
aanpak gereed te hebb<strong>en</strong> voor het ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong> van deze specifieke cursuss<strong>en</strong>.<br />
Bov<strong>en</strong>g<strong>en</strong>oemde plann<strong>en</strong> van aanpak zull<strong>en</strong> met de Raad van Opdrachtgevers SSR word<strong>en</strong><br />
besprok<strong>en</strong> <strong>en</strong> door de Raad word<strong>en</strong> geaccordeerd.<br />
Bij de inv<strong>en</strong>tarisatie wordt e<strong>en</strong> onderscheid gemaakt tuss<strong>en</strong> opleidingsproduct<strong>en</strong> voor het<br />
Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> <strong>en</strong> de zitt<strong>en</strong>de magistratuur. SSR heeft voor beide groepering<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
opleidingsverantwoordelijkheid. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> de implicaties van het Rapport<br />
Posthumus voor OM <strong>en</strong> ZM op sommige terrein<strong>en</strong> e<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de uitwerking. SSR zal<br />
speciale aandacht bested<strong>en</strong> aan de behoeftes van de ZM om verbetering<strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong><br />
doorvoer<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> eerste inv<strong>en</strong>tarisatie van huidige cursuss<strong>en</strong>, nieuwe cursuss<strong>en</strong> die op korte termijn<br />
start<strong>en</strong>, alsmede reeds deels ontwikkelde cursuss<strong>en</strong> voor de middellange termijn levert het<br />
volg<strong>en</strong>de beeld op.<br />
For<strong>en</strong>sische, tactische <strong>en</strong> gedragsdeskundigheid<br />
Sinds het jaar 2000 zijn onder ander twee nieuwe cursuss<strong>en</strong> ontwikkeld die zi<strong>en</strong> op de<br />
omgang van Officier<strong>en</strong> <strong>en</strong> Rechters met deskundig<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun rapportages.<br />
De cursuss<strong>en</strong> ‘Magistratuur <strong>en</strong> Deskundig<strong>en</strong>’ <strong>en</strong> Verdieping Magistratuur <strong>en</strong> Deskundig<strong>en</strong>”<br />
sluit<strong>en</strong> aan bij de aanbeveling<strong>en</strong> 3 <strong>en</strong> 6 in het Rapport Posthumus; vergroting van k<strong>en</strong>nis bij<br />
Officier van Justitie op het gebied van for<strong>en</strong>sisch, tactisch recherchewerk <strong>en</strong> de rol <strong>en</strong> positie<br />
van de deskundige in het strafrechtelijk onderzoek.<br />
In deze cursuss<strong>en</strong> komt onder andere aan de orde de plaats van de deskundige in het<br />
strafproces; de betek<strong>en</strong>is van di<strong>en</strong>s informatie voor het bewijs, het deskundig<strong>en</strong>gebied<br />
psychologie, psychiatrie <strong>en</strong> natuurwet<strong>en</strong>schap. Doel van de cursuss<strong>en</strong> is om op adequate<br />
wijze deskundig<strong>en</strong>rapportages op hun merites te kunn<strong>en</strong> waarder<strong>en</strong> <strong>en</strong> de deskundige (ter<br />
terechtzitting) op effectieve wijze te (ver)hor<strong>en</strong>. Het gaat hierbij om complexe casus.<br />
Deze cursuss<strong>en</strong> word<strong>en</strong> sinds 2004 uitgevoerd.<br />
Het FOOM-traject (Functiegerichte Opleiding<strong>en</strong> OM, ) bestaat sinds 2001 <strong>en</strong> betreft e<strong>en</strong><br />
modulair opgebouwd opleidingtraject waarbij onderscheid wordt gemaakt naar<br />
functieprofiel<strong>en</strong> voor de verschill<strong>en</strong>de categorieën Officier<strong>en</strong>. In dit traject kom<strong>en</strong> onder<br />
andere de volg<strong>en</strong>de onderdel<strong>en</strong> aan de orde:<br />
• For<strong>en</strong>sische expertise (doel: het k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> van de mogelijkhed<strong>en</strong> van het NFI rondom<br />
technisch-natuurwet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> pathologisch onderzoek bij het verzamel<strong>en</strong> van<br />
bewijz<strong>en</strong> van strafbare feit<strong>en</strong>);<br />
• For<strong>en</strong>sische gedragskunde (doel: k<strong>en</strong>nis van de meest voorkom<strong>en</strong>de geestelijke<br />
stoorniss<strong>en</strong> <strong>en</strong> de verschill<strong>en</strong>de maatregel<strong>en</strong> die opgelegd kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis van<br />
for<strong>en</strong>sisch gedragskundige observatie <strong>en</strong> rapportage);<br />
• Managem<strong>en</strong>t Politionele Infiltratie (doel: inzicht in dit bijzonder <strong>opsporing</strong>smiddel, het<br />
wettelijk kader <strong>en</strong> het toepassingsterrein. De cursus wordt in sam<strong>en</strong>werking met de<br />
Politieacademie gegev<strong>en</strong> <strong>en</strong> er nem<strong>en</strong> zowel justitieambt<strong>en</strong>ar<strong>en</strong> als politiem<strong>en</strong>s<strong>en</strong> deel);<br />
Het traject sluit aan bij aanbeveling 3 <strong>en</strong> 6 in het Rapport Posthumus.<br />
Valse bek<strong>en</strong>t<strong>en</strong>iss<strong>en</strong><br />
• Ontwikkeling digitale reader over het f<strong>en</strong>ome<strong>en</strong> van de valse bek<strong>en</strong>t<strong>en</strong>is.<br />
Het Studiec<strong>en</strong>trum Rechtspleging (SSR) neemt het voortouw in deze. De digitale reader<br />
komt tot stand in sam<strong>en</strong>werking met de politie. Hiertoe is overleg opgestart.<br />
SSR inv<strong>en</strong>tariseert op dit mom<strong>en</strong>t welke stukk<strong>en</strong> geschikt zijn om in de digitale reader op te<br />
nem<strong>en</strong>. Deze inv<strong>en</strong>tarisatie is voltooid. In overleg met de politie wordt dit materiaal<br />
opgemaakt in de vorm van e<strong>en</strong> digitale reader. E<strong>en</strong> proefversie van die reader is gereed op 1<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 47 4 november 2005
februari 2006. Ontsluiting via het Politie K<strong>en</strong>nis Net <strong>en</strong> het OM-tranet is gereed op 1 juni<br />
2006.<br />
8.1.4 Opleiding Officier<strong>en</strong> van Justitie<br />
In 2006 zull<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de opleiding<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gerealiseerd:<br />
• Ontwikkeling van e<strong>en</strong> opleiding voor officier<strong>en</strong> van justitie gericht op het leidinggev<strong>en</strong> aan<br />
grote <strong>opsporing</strong>sonderzoek<strong>en</strong> <strong>en</strong> TGO’s. Deze opleiding is deels reeds ontwikkeld. De<br />
opleiding voorziet in drie niveau’s:<br />
• de basisopleiding voor Officier<strong>en</strong> die leiding gev<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> middelzwaar<br />
opsoringsonderzoek waaronder TGO;<br />
• De opleiding voor gevorderd<strong>en</strong> gericht op grote zwacri onderzoek<strong>en</strong> <strong>en</strong> majeure<br />
incid<strong>en</strong>t<strong>en</strong> als gijzeling<strong>en</strong> etc.<br />
• De masteropleiding gericht op CIE- <strong>en</strong> Rechercheofficier<strong>en</strong>.<br />
De opleiding zal word<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het SSR-opleidingsprgramma 2006/2007; voor 1<br />
juni 2006 zal word<strong>en</strong> gestart met pilots.<br />
• Organisatie van e<strong>en</strong> aparte opleiding voor FO-officier<strong>en</strong> van justitie<br />
• Ontwikkeling van e<strong>en</strong> opleiding voor reviewers<br />
• Afhandeling Megastrafzak<strong>en</strong><br />
• Beoordeling resultat<strong>en</strong> grote <strong>opsporing</strong>sonderzoek<strong>en</strong><br />
SSR heeft voor de uitvoering van bov<strong>en</strong>staande tak<strong>en</strong> met name informatie uit <strong>en</strong> de<br />
conclusies <strong>en</strong> aanbeveling<strong>en</strong> van de andere clusters nodig. Vooral het cluster ‘Gezag over<br />
de <strong>opsporing</strong>’ is hierbij van belang.<br />
SSR zal met haar lector strafrecht de ontwikkeling<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> deze clusters nauwgezet<br />
volg<strong>en</strong>. SSR zal voor 1 juni 2006 definiër<strong>en</strong> aan welke opleidingsvereist<strong>en</strong> e<strong>en</strong> Officier moet<br />
voldo<strong>en</strong> t<strong>en</strong> einde als Officier van Justitie TGO-onderzoek<strong>en</strong> werkzaam te mog<strong>en</strong> zijn. De<br />
opleidingsvereist<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> word<strong>en</strong> geclassificeerd naar basisopleiding, gevorderd<strong>en</strong>opleiding<br />
<strong>en</strong> master-opleiding. Daarbij zal SSR e<strong>en</strong> voorstel do<strong>en</strong> om tot certificering van dit<br />
opleidingstraject te kom<strong>en</strong>.<br />
In het huidige opleidingsaanbod van SSR wordt e<strong>en</strong> aantal cursuss<strong>en</strong> georganiseerd die<br />
rechtstreeks verband houd<strong>en</strong> met de aanbeveling<strong>en</strong> in het Rapport Posthumus. Dat is<br />
bijvoorbeeld:<br />
• Zware (georganiseerde) criminaliteit<br />
• Zittingsmanagem<strong>en</strong>t grote (straf)zak<strong>en</strong><br />
• Criminele Inlichting<strong>en</strong> E<strong>en</strong>hed<strong>en</strong><br />
• Bijzondere <strong>opsporing</strong>sbevoegdhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> gerechtelijk vooronderzoek<br />
In de revisieronde die op 1 december 2006 zal word<strong>en</strong> afgeslot<strong>en</strong>, zull<strong>en</strong> deze cursuss<strong>en</strong><br />
aangepast word<strong>en</strong> aan de aanbeveling<strong>en</strong> in het Posthumus Rapport.<br />
De daarmee te bereik<strong>en</strong> opleidingscapaciteit is beraamd:<br />
1. Basisopleiding leiding gev<strong>en</strong> aan grote onderzoek<strong>en</strong> <strong>en</strong> TGO’s:<br />
5 dagdel<strong>en</strong>, 3 a 4 doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (praktijk specialist<strong>en</strong>), max. 15 (ervar<strong>en</strong>) officier<strong>en</strong> van<br />
Justitie, 3 uitvoering<strong>en</strong> in 2006;<br />
2. Afhandeling megastrafzak<strong>en</strong>:<br />
2 dagdel<strong>en</strong>, 3 doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, max. 20 deelnemers (OM <strong>en</strong> ZM), 4 uitvoering<strong>en</strong> in 2006;<br />
3. beoordeling resultat<strong>en</strong> grote strafzak<strong>en</strong>:<br />
2 dagdel<strong>en</strong>, 3 doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, max. 20 deelnemers, 4 uitvoering<strong>en</strong> in 2006.<br />
Resumé: 205 opleidingsplaats<strong>en</strong> in 2006.<br />
SSR heeft op 1 februari 2006 e<strong>en</strong> voorstel voor e<strong>en</strong> certificeersysteem gereed. In het<br />
voorstel zull<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de alternatiev<strong>en</strong> om tot e<strong>en</strong> certificeringsysteem te kom<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 48 4 november 2005
esprok<strong>en</strong>. Elk alternatief zal met e<strong>en</strong> begroting word<strong>en</strong> onderbouwd. Het voorstel zal aan<br />
de RvO SSR word<strong>en</strong> aangebod<strong>en</strong>.<br />
Review<br />
SSR zal e<strong>en</strong> startconfer<strong>en</strong>tie over het onderwerp ‘review’ organiser<strong>en</strong> in het voorjaar van<br />
2006. In deze confer<strong>en</strong>tie zull<strong>en</strong> de uitkomst<strong>en</strong> uit cluster 2 word<strong>en</strong> verwerkt <strong>en</strong><br />
gepres<strong>en</strong>teerd. Het tijdstip van deze startconfer<strong>en</strong>tie is mede afhankelijk van de<br />
implem<strong>en</strong>tatie van de aanbeveling<strong>en</strong> uit cluster 2. SSR komt met e<strong>en</strong> voorstel tot e<strong>en</strong><br />
opleidingsmodule voor 1 juni 2006<br />
8.1.5 Herzi<strong>en</strong>ing RC-cursus<br />
De cursus Rechter-commissaris in Strafzak<strong>en</strong> beslaat 13 dagdel<strong>en</strong>. Hierin komt onder<br />
andere aan de orde:<br />
• Het getuig<strong>en</strong>verhoor<br />
• Omgaan met vertrouwelijke informatie<br />
• Verhoortechniek<br />
• Training getuig<strong>en</strong>verhoor<br />
• Doorzoeking ter inbeslagname in theorie <strong>en</strong> praktijk<br />
• Criminele Inlichting<strong>en</strong> E<strong>en</strong>hed<strong>en</strong><br />
Deze cursus wordt in 2005 gereviseerd. Er wordt e<strong>en</strong> actualiteit<strong>en</strong>cursus aan toegevoegd<br />
(die ook voor reeds zitt<strong>en</strong>de RC’s toegankelijk is) <strong>en</strong> de aanbeveling<strong>en</strong> van het Rapport<br />
Posthumus word<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> module verwerkt. Aandacht zal daarbij word<strong>en</strong> besteed aan<br />
for<strong>en</strong>sisch technisch <strong>en</strong> for<strong>en</strong>sisch gedragskundig onderzoek <strong>en</strong> verslaglegging.<br />
Capaciteitsschatting opleiding<strong>en</strong> algeme<strong>en</strong><br />
1. Confer<strong>en</strong>ties Bewustwording tunnelvisie 200 deelnemers 1 uitvoering in 2005, 2<br />
uitvoering<strong>en</strong> in 2006;<br />
2. Cursus ‘Tunnelvisie’ 2 dagdel<strong>en</strong>, 3 doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, max. 20 deelnemers, 4 uitvoering<strong>en</strong> in<br />
2006.<br />
Punt<strong>en</strong>stelsel <strong>en</strong> certificering<br />
De (mogelijke) invoering van e<strong>en</strong> punt<strong>en</strong>stelsel voor medewerkers van het Op<strong>en</strong>baar<br />
<strong>Ministerie</strong> zal e<strong>en</strong> impuls gev<strong>en</strong> aan de hierbov<strong>en</strong> beschrev<strong>en</strong> ontwikkeling. SSR stelt zich<br />
voor dat bij elk opleidingstraject onderscheid wordt gemaakt naar basis-, gevorderde- <strong>en</strong><br />
masterniveau <strong>en</strong> dat in individuele opleidingsplann<strong>en</strong> kan word<strong>en</strong> aangegev<strong>en</strong> op welk<br />
niveau de Rechterlijk Ambt<strong>en</strong>aar zich kan ontwikkel<strong>en</strong>. Hiermee kan voorkom<strong>en</strong> word<strong>en</strong> dat<br />
hiat<strong>en</strong> in het k<strong>en</strong>nis niveau van de Rechterlijk Ambt<strong>en</strong>aar ontstaan. Certificering, bestaande<br />
uit <strong>en</strong>erzijds kwaliteitseis<strong>en</strong> aan de opleiding <strong>en</strong> anderzijds toetsing van de cursist, waarborgt<br />
e<strong>en</strong> hoog kwaliteitsniveau waarop de Rechtelijk Ambt<strong>en</strong>aar werkzaam is.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 49 4 november 2005
8.2 De politie<br />
8.2.1 Inleiding<br />
In het Evaluatieonderzoek in de Schiedammer Parkmoord is zichtbaar gemaakt dat het<br />
politieoptred<strong>en</strong> in deze zaak (erg) zwakke mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> k<strong>en</strong>de. Het is logisch dat daarna onder<br />
meer gekek<strong>en</strong> wordt naar de vraag of de bij het onderzoek betrokk<strong>en</strong> medewerkers voor de<br />
door h<strong>en</strong> verrichte tak<strong>en</strong> war<strong>en</strong> opgeleid <strong>en</strong> of die opleiding aan kwaliteitseis<strong>en</strong> voldoet.<br />
In dit hoofdstuk wordt het antwoord gegev<strong>en</strong> vanuit het perspectief van de Nederlandse<br />
politie <strong>en</strong> het haar t<strong>en</strong> di<strong>en</strong>ste staande initiële <strong>en</strong> postinitiële stelsel van politieonderwijs.<br />
Daartoe word<strong>en</strong> eerst de ontwikkeling<strong>en</strong> van de afgelop<strong>en</strong> vijf jaar in dat politieonderwijs<br />
geschetst. Vervolg<strong>en</strong>s wordt met de focus van het evaluatieonderzoek gekek<strong>en</strong> naar de<br />
verbeterpunt<strong>en</strong> in het onderwijs.<br />
Als er goed onderwijs beschikbaar is komt de vraag aan de orde in welke mate de politie er<br />
gebruik van maakt. Daarbij wordt specifiek aandacht besteed aan het rechercheonderwijs.<br />
8.2.2 Relevante ontwikkeling<strong>en</strong> sinds 2000.<br />
De Schiedammer Parkmoord vond plaats in juni 2000. Reeds <strong>en</strong>kele jar<strong>en</strong> daarvoor is<br />
begonn<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> fundam<strong>en</strong>tele herbezinning op de wijze waarop politiem<strong>en</strong>s<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
opgeleid.<br />
Politiemedewerkers van vandaag <strong>en</strong> morg<strong>en</strong> oef<strong>en</strong><strong>en</strong> hun beroep uit midd<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />
pluriforme maatschappij, die continu in beweging is. Veiligheid <strong>en</strong> leefbaarheid vorm<strong>en</strong> in die<br />
maatschappij steeds belangrijker thema’s. Bij het waarborg<strong>en</strong> <strong>en</strong> bevorder<strong>en</strong> van de<br />
veiligheid <strong>en</strong> leefbaarheid speelt de politie e<strong>en</strong> cruciale rol. Dit stelt hoge eis<strong>en</strong> aan de<br />
professionaliteit van de politieorganisatie <strong>en</strong> aan de compet<strong>en</strong>ties (bekwaamhed<strong>en</strong>) van de<br />
beroepsbeoef<strong>en</strong>ar<strong>en</strong>.<br />
Met de fundam<strong>en</strong>tele vernieuwing van het politieonderwijs, gestart in 2002, heeft de<br />
professionaliteit e<strong>en</strong> krachtige impuls gekreg<strong>en</strong>. Er is e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong>d stelsel van<br />
politieonderwijs ontwikkeld <strong>en</strong> ingevoerd.<br />
Compet<strong>en</strong>ties<br />
Kernbegrip in het nieuwe onderwijs is “compet<strong>en</strong>tie”.<br />
Om het politieonderwijs goed te kunn<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> aansluit<strong>en</strong> bij de beroepspraktijk is nagegaan<br />
welke beroepsbeoef<strong>en</strong>ar<strong>en</strong> nodig zijn: aan wat voor medewerkers met welke compet<strong>en</strong>ties<br />
hebb<strong>en</strong> korps<strong>en</strong> de kom<strong>en</strong>de jar<strong>en</strong> behoefte? Het antwoord op die vraag is neergelegd in vijf<br />
beroepsprofiel<strong>en</strong> voor het initiële politieonderwijs <strong>en</strong> elf beroepsprofiel<strong>en</strong> voor het postinitiële<br />
(leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>en</strong> specialist<strong>en</strong>) onderwijs.<br />
Deze beroepsprofiel<strong>en</strong> zijn door de beroepspraktijk gevalideerd, door de politieberad<strong>en</strong><br />
gelegitimeerd <strong>en</strong> door de politieministers vastgesteld. Voor het rechercheonderwijs wordt de<br />
zorg voor actualiteit <strong>en</strong> de kwaliteit van de beroepsprofiel<strong>en</strong> <strong>en</strong> de daarin beschrev<strong>en</strong><br />
compet<strong>en</strong>ties behartigd door expertgroep<strong>en</strong>. Validatie vindt plaats binn<strong>en</strong> (de<br />
overlegstructuur) van de Raad van Hoofdcommissariss<strong>en</strong>.<br />
Implem<strong>en</strong>tatie <strong>en</strong> kwaliteitszorg<br />
De korps<strong>en</strong> reager<strong>en</strong> positief op de eerste ervaring<strong>en</strong> met de nieuwe initieel opgeleide<br />
medewerkers op MBO-niveau <strong>en</strong> met de postinitieel opgeleide recherchemedewerkers,<br />
recherchekundig<strong>en</strong> <strong>en</strong> recherchemanagers. In 2004 is e<strong>en</strong> begin gemaakt met e<strong>en</strong><br />
uitgebreid evaluatieonderzoek naar de kwaliteit <strong>en</strong> de implem<strong>en</strong>tatie van het sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong>d<br />
stelsel van politieonderwijs waarvan de resultat<strong>en</strong> in 2006 word<strong>en</strong> verwacht.<br />
Goede voorbeeld<strong>en</strong><br />
Voor het <strong>opsporing</strong>sproces <strong>en</strong> het leidinggev<strong>en</strong> hieraan zijn twee leergang<strong>en</strong> als voorbeeld<br />
te noem<strong>en</strong>:<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 50 4 november 2005
1. De postinitiële leergang voor tactisch leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong>, de TLL, met afstudeerrichting<br />
recherche (TLL-R), is e<strong>en</strong> master op HBO-niveau (Executive Master of Tactical Policing)<br />
die aansluit op de initiële Bachelor of Policing.<br />
2. De leergang recherchekunde is e<strong>en</strong> HBO-master (Master of Criminal Investigation) die<br />
aansluit op de Bachelor of Policing.<br />
In de rapportage over het evaluatieonderzoek wordt met regelmaat in de paragraf<strong>en</strong><br />
beoordeling, conclusies <strong>en</strong> aanbeveling<strong>en</strong> gewez<strong>en</strong> op de noodzaak bepaalde compet<strong>en</strong>ties<br />
in e<strong>en</strong> onderzoek als de Schiedammer Parkmoord beschikbaar te hebb<strong>en</strong>.<br />
Te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> valt dan aan:<br />
“tactische <strong>opsporing</strong>smethod<strong>en</strong> ondersteun<strong>en</strong> met for<strong>en</strong>sische methodiek<strong>en</strong>”;<br />
“bewijswaarde van spor<strong>en</strong> afweg<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> de urg<strong>en</strong>tie van de afronding”;<br />
“om te gaan met diverse sc<strong>en</strong>ario’s ter vermijding van tunnelvisie”;<br />
“systematisch evaluer<strong>en</strong> of review<strong>en</strong>, zowel op proces- als incid<strong>en</strong>tniveau”;<br />
“interdisciplinair sam<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>”;<br />
“stressbest<strong>en</strong>dig operer<strong>en</strong>, beslissing<strong>en</strong> nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> beleid regisser<strong>en</strong>”;<br />
“resultat<strong>en</strong> evaluer<strong>en</strong> <strong>en</strong> borg<strong>en</strong>”.<br />
Enkele voorbeeld<strong>en</strong> van de uitwerking van dit type compet<strong>en</strong>ties:<br />
Binn<strong>en</strong> het onderwijs wordt aandacht gegev<strong>en</strong> aan het voorkom<strong>en</strong> van ‘tunnelvisie’. Binn<strong>en</strong><br />
de Leergang Recherchekundige staan 3 dag<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> 2-daagse oef<strong>en</strong>ing in het tek<strong>en</strong> van<br />
het voorkom<strong>en</strong> van tunnelvisie. Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> rak<strong>en</strong> bek<strong>en</strong>d met de psychologische process<strong>en</strong><br />
rond dat f<strong>en</strong>ome<strong>en</strong>, zowel in individueel als in groepsverband. Tev<strong>en</strong>s moet dit in het<br />
reflectieverslag n.a.v. de tweedaagse integratieoef<strong>en</strong>ing aan de orde kom<strong>en</strong>.<br />
‘Georganiseerde teg<strong>en</strong>spraak’ <strong>en</strong> het voorkom<strong>en</strong> van tunnelvisie d.m.v. het werk<strong>en</strong> met<br />
hypothes<strong>en</strong> <strong>en</strong> sc<strong>en</strong>ario’s zijn elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van dit lesonderdeel.<br />
In de Leergang Recherchekundige is binn<strong>en</strong> de kernopgave “Beoordel<strong>en</strong> van<br />
Recherchestrategieën” het onderdeel Evaluatie- <strong>en</strong> reviewtechniek<strong>en</strong> promin<strong>en</strong>t aanwezig.<br />
In de afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong>kele ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong> person<strong>en</strong> opgeleid om die techniek<strong>en</strong> toe te<br />
pass<strong>en</strong>.<br />
Er is e<strong>en</strong> Training Professioneel Verhoor die zowel als aparte kernopgave als in e<strong>en</strong><br />
leergang voor de tactische recherchemedewerker wordt aangebod<strong>en</strong>.<br />
In de Abrio-rapportage ‘van onderzoeksdossier naar procesdossier’ is de gew<strong>en</strong>ste<br />
sam<strong>en</strong>stelling van het procesdossier beschrev<strong>en</strong> <strong>en</strong> de werkwijze hoe deze sam<strong>en</strong> te stell<strong>en</strong><br />
uit het onderzoeksdossier. De aan de hand daarvan gemaakte opleiding is onderdeel van<br />
e<strong>en</strong> leergang <strong>en</strong> ook als afzonderlijke kernopgave beschikbaar voor de korps<strong>en</strong>.<br />
Profchecks<br />
Er bestaat al <strong>en</strong>ige tijd de w<strong>en</strong>s om k<strong>en</strong>nis structureel op orde te houd<strong>en</strong> hetge<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
voorwaarde is voor kwalitatief goed politiewerk. Door de regio Midd<strong>en</strong> <strong>en</strong> West Brabant is -<br />
met financiële steun van het ministerie van Justitie- het initiatief g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> voor de<br />
ontwikkeling van e<strong>en</strong> profcheck Opsporing. E<strong>en</strong> profcheck bestaat uit e<strong>en</strong> toets om de<br />
deskundigheid van e<strong>en</strong> medewerker te toets<strong>en</strong>. Om het instrum<strong>en</strong>t van e<strong>en</strong> profcheck goed<br />
in te zett<strong>en</strong> is het nodig dat er e<strong>en</strong> aanbod aan gekoppeld wordt om middels studievorm<strong>en</strong><br />
(training, e-learning, edugame of zelfstudie) e<strong>en</strong> adequate voorbereiding te kunn<strong>en</strong> pleg<strong>en</strong><br />
op de toets.<br />
Het initiatief voor e<strong>en</strong> profcheck Opsporing is uitgemond in e<strong>en</strong> conv<strong>en</strong>ant tuss<strong>en</strong> g<strong>en</strong>oemd<br />
korps, het K<strong>en</strong>nisnetwerk van de Politieacademie <strong>en</strong> de board Opsporing om deze profcheck<br />
op e<strong>en</strong> voor medewerkers <strong>en</strong> korps<strong>en</strong> aantrekkelijke manier te ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> te<br />
implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 51 4 november 2005
De Politieacademie werkt nu aan e<strong>en</strong> stelsel van Profchecks voor de diverse onderdel<strong>en</strong> van<br />
het politiewerk. Het gaat dan om e<strong>en</strong> stelsel voor de medewerkers die al <strong>en</strong>ige jar<strong>en</strong> in de<br />
praktijk werkzaam zijn <strong>en</strong> die daardoor geacht word<strong>en</strong> op basis van k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> ervaring<br />
compet<strong>en</strong>t te zijn voor de uitoef<strong>en</strong>ing van hun taak. Uit onderzoek is geblek<strong>en</strong> dat k<strong>en</strong>nis die<br />
is opgedaan in e<strong>en</strong> traditionele opleidingssituatie snel verouderd. Het moderne<br />
compet<strong>en</strong>tiegerichte <strong>en</strong> duale onderwijs zoals dat door de Politieacademie wordt gebod<strong>en</strong> is<br />
daarvoor weliswaar minder gevoelig, hoewel ook daar de invloed van voortdur<strong>en</strong>d nieuwe<br />
regelgeving zich laat geld<strong>en</strong>. Om bij te blijv<strong>en</strong> kan e<strong>en</strong> profcheck e<strong>en</strong> adequaat instrum<strong>en</strong>t<br />
zijn als het periodiek wordt ingezet. De gedacht<strong>en</strong> gaan vooralsnog uit naar één profcheck<br />
per 3 jaar.<br />
8.2.3 Verbetervoorstell<strong>en</strong>.<br />
Ondanks de hierbov<strong>en</strong> geschetste ontwikkeling<strong>en</strong> zijn er naar aanleiding van het rapport<br />
Posthumus e<strong>en</strong> aantal verbetervoorstell<strong>en</strong> te formuler<strong>en</strong>. Hierbij zijn nog niet meeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
de voorstell<strong>en</strong> die voortvloei<strong>en</strong> uit de overige hoofdstukk<strong>en</strong> van het programma versterking<br />
<strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong>. Deze zull<strong>en</strong> in het uitgewerkte programma dat in juni 2006<br />
verschijnt word<strong>en</strong> geïntegreerd.<br />
De hierna vermelde verbetervoorstell<strong>en</strong> zijn in te del<strong>en</strong> in 3 categorieën:<br />
a) Leiderschap<br />
b) Certificering <strong>en</strong> vervangingsvraag<br />
c) Aanpassing<strong>en</strong> in bestaande modules<br />
Ad a: Leiderschap<br />
Daadwerkelijke kwaliteitsontwikkeling wordt vooral bepaald door leiderschap. Leiderschap is<br />
van besliss<strong>en</strong>de invloed op de cultuur. In de inleiding <strong>en</strong> bij overige clusters is daar nader op<br />
ingegaan. In het cluster TGO wordt o.a. aangegev<strong>en</strong> dat het strategisch leiderschap e<strong>en</strong><br />
belangrijker rol di<strong>en</strong>t te krijg<strong>en</strong> in de reflectie <strong>en</strong> kwaliteitstoetsing in het proces <strong>opsporing</strong>.<br />
Divisiechefs <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> led<strong>en</strong> van de korpsleiding hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> nadrukkelijke rol in dit<br />
proces. Op zich is dit niet nieuw, reeds in het door ABRIO ontwikkelde RWOV-model is het<br />
strategisch managem<strong>en</strong>t gepositioneerd. Echter in de compet<strong>en</strong>tie beschrijving<strong>en</strong> van het<br />
strategisch leiderschap hebb<strong>en</strong> deze aspect<strong>en</strong> op het gebied van de professie nog ge<strong>en</strong><br />
plaats gekreg<strong>en</strong>. Dit betek<strong>en</strong>t ook dat in het opleidingsaanbod voor strategisch<br />
leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> bij de politie hier ge<strong>en</strong> aanbod voor aanwezig is. Dit in teg<strong>en</strong>stelling tot het<br />
tactisch opleidingsaanbod. In het definitief programma word<strong>en</strong> compet<strong>en</strong>ties <strong>en</strong> opleiding<strong>en</strong><br />
voor het strategisch managem<strong>en</strong>t uitgewerkt.<br />
Ad b: Certificering <strong>en</strong> vervangingsvraag<br />
In de inleiding <strong>en</strong> bij de relevante ontwikkeling<strong>en</strong> staat beschrev<strong>en</strong> hoe het nieuwe<br />
sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong>d stelsel van politieonderwijs mede heeft geleid tot de ontwikkeling van e<strong>en</strong><br />
leergang recherchekunde die past in het huidige beeld van noodzakelijke compet<strong>en</strong>ties.<br />
Gezi<strong>en</strong> de ontwikkeling van de professie, de vraag naar meer compet<strong>en</strong>ties <strong>en</strong> breder<br />
opgeleide medewerkers in het rechercheproces wordt verondersteld dat in de nabije<br />
toekomst zo’n 20% van de medewerkers in de <strong>opsporing</strong> opgeleid di<strong>en</strong>t te zijn op het niveau<br />
HBO-master (Master of Criminal Investigation) of vergelijkbare compet<strong>en</strong>ties. Dit staat in<br />
schril kontrast met de huidige vraag van de politiekorps<strong>en</strong> naar deze leergang waarbij de<br />
feitelijke vraag zelfs kleiner is dan het tot nu toe beperkte aanbod.<br />
Daarbij komt dat er de kom<strong>en</strong>de 10 jaar sprake is van e<strong>en</strong> relatief grote uitstroom in het<br />
proces <strong>opsporing</strong> door natuurlijk verloop.<br />
Derhalve zull<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de acties word<strong>en</strong> ondernom<strong>en</strong>:<br />
- de feitelijke behoefte aan de deelname aan leergang recherchekunde in<br />
meerjarig perspectief zal in beeld word<strong>en</strong> gebracht;<br />
- naast de postinitiële leergang zal e<strong>en</strong> initiële leergang recherchekunde word<strong>en</strong><br />
ontwikkeld <strong>en</strong> word<strong>en</strong> toegevoegd aan het opleidingsaanbod;<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 52 4 november 2005
- dat er behoefte is aan verplichte certificering van bepaalde functies staat vast.<br />
Bedoelde functies zull<strong>en</strong> met de gew<strong>en</strong>ste certificering in beeld word<strong>en</strong><br />
gebracht. In het uitgewerkte programma zal dit word<strong>en</strong> uitgewerkt.<br />
Overig<strong>en</strong>s zull<strong>en</strong> elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> als het start<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> initiële opleiding voor recherchekunde,<br />
het opleid<strong>en</strong> van 20% van de uitvoer<strong>en</strong>d<strong>en</strong> op HBO-niveau, het voor e<strong>en</strong> deel horizontaal<br />
lat<strong>en</strong> instrom<strong>en</strong> van HBO-opgeleid<strong>en</strong> bij de recherche <strong>en</strong> meer in zijn algeme<strong>en</strong>heid de w<strong>en</strong>s<br />
om meer ervaring binn<strong>en</strong> de recherche op te bouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> goed opgeleide medewerkers te<br />
behoud<strong>en</strong> voor de recherche, leid<strong>en</strong> tot andere loopbaanpad<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> de recherchewereld.<br />
Ad c: Aanpassing<strong>en</strong> in bestaande modules<br />
PD-Managem<strong>en</strong>t<br />
De betreff<strong>en</strong>de Abrio-rapportage gaat in op de het gestructureerd <strong>en</strong> aangestuurd inzett<strong>en</strong><br />
van tactisch personeel op de PD <strong>en</strong> het op de gestandaardiseerde manier vastlegg<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
overdrag<strong>en</strong> van informatie.<br />
Bij de implem<strong>en</strong>tatie van PD-managem<strong>en</strong>t in 2003 hebb<strong>en</strong> de meeste korps<strong>en</strong> veel<br />
geïnvesteerd in e<strong>en</strong> goede opleiding van het zitt<strong>en</strong>de personeel. De indruk daarvan is<br />
overig<strong>en</strong>s wel dat de regionale couleur locale soms e<strong>en</strong> groter belang had dan landelijke<br />
standaardisering. Aan onverkorte implem<strong>en</strong>tatie van landelijke standaard zal alsnog de<br />
nodige aandacht word<strong>en</strong> besteed.<br />
Inbedding van PD-Managem<strong>en</strong>t in het initiële politieonderwijs vond in 2003/2004 heeft<br />
onvoldo<strong>en</strong>de plaatsgevond<strong>en</strong>. Dit zal alsnog gebeur<strong>en</strong>.<br />
Nieuw analysekader<br />
Om analyse breder inzetbaar te mak<strong>en</strong> op zowel operationeel, als tactisch <strong>en</strong> strategisch<br />
niveau is door Abrio e<strong>en</strong> nieuw analysekader ontwikkeld, als basis voor allerlei mogelijke<br />
analyseproduct<strong>en</strong>. Ook de gew<strong>en</strong>ste positie <strong>en</strong> compet<strong>en</strong>ties van de analist zijn hierbij in<br />
beeld gebracht. De kernopgave “Operationele Criminaliteitsanalyse” (CA) is nog gebaseerd<br />
op het oude analysekader. Er is nog ge<strong>en</strong> kernopgave <strong>en</strong> ge<strong>en</strong> onderwijs voor Tactische CA.<br />
Met betrekking tot Strategische CA is de stand van zak<strong>en</strong> dat er ge<strong>en</strong> kernopgave is, maar<br />
er is wel sinds 1998 e<strong>en</strong> Training Strategische Criminaliteitsanalyse. Ook deze is nog<br />
gebaseerd op het oude analysekader.<br />
Nieuwe ontwikkeling<strong>en</strong> zoals datamining <strong>en</strong> (geografische) profilering zijn nog niet op<br />
vaardigheidsniveau in het huidige onderwijsaanbod opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> aan de Leergang Recherchekundige gekoppelde afstudeerrichting Criminaliteitsanalyse<br />
is nog niet in ontwikkeling <strong>en</strong> wordt dus niet gegev<strong>en</strong>.<br />
De Politieacademie heeft haar onderwijs op het gebied van analyse ad-hoc <strong>en</strong> summier<br />
(binn<strong>en</strong> het domein Recherche) aangepast / geactualiseerd. Van e<strong>en</strong> fundam<strong>en</strong>tele<br />
herbezinning op dit specialisme is binn<strong>en</strong> de Politieacademie ge<strong>en</strong> sprake. Wel zal vanaf 1<br />
november 2005 het project Intellig<strong>en</strong>ce <strong>en</strong> Politieonderwijs van start gaan. Dit project beoogt<br />
hierin te voorzi<strong>en</strong>.<br />
Voor de professionalisering van de analist<strong>en</strong> is aansluiting van het onderwijs bij het<br />
analysekader noodzakelijk.<br />
TGO-raamregeling<br />
Voor de optimale inzet van grootschalige teams is e<strong>en</strong> raamregeling TGO sam<strong>en</strong>gesteld met<br />
daarin standaardvoorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zoals e<strong>en</strong> vaste groep leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> vaste groep<br />
uitvoer<strong>en</strong>d<strong>en</strong>, de vereiste compet<strong>en</strong>ties van h<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> daarop gerichte opleiding.<br />
Er is e<strong>en</strong> module ontwikkeld voor led<strong>en</strong> van de zog<strong>en</strong>oemde Vaste Kern Leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong>.<br />
Deze module is inmiddels e<strong>en</strong> groot aantal ker<strong>en</strong> in korps<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>. Uitvoering vindt plaats<br />
met e<strong>en</strong> externe trainer, de module is ge<strong>en</strong> onderdeel van het sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong>d stelsel <strong>en</strong> is<br />
dus ook niet verankerd in het onderwijs van het domein Recherche of het domein<br />
Leidinggev<strong>en</strong>. De module wordt door de betrokk<strong>en</strong> korps<strong>en</strong> positief geëvalueerd.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 53 4 november 2005
Zeer rec<strong>en</strong>t is ook e<strong>en</strong> module ontwikkeld voor led<strong>en</strong> van de Vaste Kern Uitvoer<strong>en</strong>d<strong>en</strong>. Op<br />
dit mom<strong>en</strong>t vindt e<strong>en</strong> eerste uitvoering daarvan plaats. E<strong>en</strong> oordeel over de kwaliteit <strong>en</strong> de<br />
wijze van verankering is derhalve nog niet mogelijk.<br />
Deze initiatiev<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> beschikbaar word<strong>en</strong> gemaakt voor de (rest van de) politiekorps<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
de Politieacademie zal ze e<strong>en</strong> plaats gev<strong>en</strong> in het politieonderwijs.<br />
Verhoor<br />
Verbeterpunt<strong>en</strong> zijn aspect<strong>en</strong> die te mak<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> met Interculturele invloed<strong>en</strong>, het<br />
onderk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> van valse bek<strong>en</strong>t<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> <strong>en</strong> de verklaring<strong>en</strong>analyse.<br />
Familierechercheur<br />
De politie Utrecht heeft e<strong>en</strong> opleiding voor de functie van familierechercheur lat<strong>en</strong><br />
ontwikkel<strong>en</strong>. Deze kant <strong>en</strong> klare opleiding wordt opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in het sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong>d stelsel<br />
van politieonderwijs.<br />
Profchecks<br />
De Politieacademie is bezig e<strong>en</strong> stelstel van Profchecks te ontwikkel<strong>en</strong> t<strong>en</strong> behoeve van de<br />
korps<strong>en</strong><br />
De uitkomst van de profchecks wordt vastgelegd in individuele k<strong>en</strong>niskaart<strong>en</strong> zodat de<br />
sam<strong>en</strong>stelling van teams (TGO’s) correct kan gebeur<strong>en</strong>;<br />
8.2.4 Tijdpad.<br />
De meeste verbetervoorstell<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> aan het einde van 2006 geïmplem<strong>en</strong>teerd zijn. Aan de<br />
Politieacademie zal e<strong>en</strong> gedetailleerd tijdschema word<strong>en</strong> gevraagd.<br />
De herbezinning op het opleidingsbeleid welke zou moet<strong>en</strong> leid<strong>en</strong> tot het afnem<strong>en</strong> van meer<br />
rechercheleergang<strong>en</strong> door de korps<strong>en</strong> kan in 2007 word<strong>en</strong> geëffectueerd. Dat kan niet<br />
eerder omdat de verdeelvraag <strong>en</strong> de planning van het onderwijs voor 2006 door de<br />
Politieonderwijsraad <strong>en</strong> de Politieacademie inmiddels zijn vastgesteld.<br />
Ook di<strong>en</strong>t er nog e<strong>en</strong> volledige doorrek<strong>en</strong>ing plaats te vind<strong>en</strong> van alle opleiding<strong>en</strong> uit het<br />
volledige programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong>, voor zowel de korps<strong>en</strong> als de<br />
politieacademie. E<strong>en</strong> dergelijke doorrek<strong>en</strong>ing heeft zowel betrekking op de personele als<br />
financiële belasting aan zowel de vraag- als aanbodzijde.<br />
In het gedetailleerde programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> zal e<strong>en</strong> volledig<br />
overzicht van alle (extra)opleiding<strong>en</strong> word<strong>en</strong> weergegev<strong>en</strong>, inclusief de belasting die dat voor<br />
de korps<strong>en</strong> <strong>en</strong> politieacademie met zich meebr<strong>en</strong>gt. Op basis daarvan zal e<strong>en</strong> inschatting<br />
word<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> op welke mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, welke aantall<strong>en</strong> medewerkers, welke opleiding<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> gevolgd.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 54 4 november 2005
9. Overdracht <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>hang 1 e – 2 e lijn <strong>vervolging</strong><br />
9.1 Inleiding<br />
In de rapportage Posthumus word<strong>en</strong> aanbeveling<strong>en</strong> gedaan voor de behandeling in hoger<br />
beroep <strong>en</strong> de rol van de advocaat-g<strong>en</strong>eraal.<br />
De overdrachtsmom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> eerste <strong>en</strong> tweede lijn zijn hier beschrev<strong>en</strong>. In deze<br />
beschrijving wordt aandacht besteed aan de manier waarop voorkom<strong>en</strong> kan word<strong>en</strong> dat in<br />
hoger beroep belangrijke stukk<strong>en</strong> <strong>en</strong> informatie ontbrek<strong>en</strong>. Ook zijn criteria vastgesteld voor<br />
het b<strong>en</strong>oem<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> tweede advocaat-g<strong>en</strong>eraal in gevoelige zak<strong>en</strong>.<br />
Het OM moet in eerste- <strong>en</strong> in tweede lijn zoveel mogelijk als e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>heid functioner<strong>en</strong>.<br />
Het functioner<strong>en</strong> als e<strong>en</strong>heid betek<strong>en</strong>t niet dat er ge<strong>en</strong> plaats meer is voor e<strong>en</strong> kritische<br />
houding zowel t<strong>en</strong> opzichte van het eig<strong>en</strong> werk als t<strong>en</strong> opzichte van de behandeling in eerste<br />
aanleg.<br />
De specifieke aandacht voor rechtsgehalte in hoger beroep vereist juist e<strong>en</strong> kritische<br />
houding. Deze kritische houding kan pas dan betek<strong>en</strong>is krijg<strong>en</strong> wanneer de advocaatg<strong>en</strong>eraal<br />
tijdig <strong>en</strong> volledig geïnformeerd is over alle relevante informatie van de strafzaak in<br />
eerste aanleg.<br />
De overdracht van zak<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> eerste <strong>en</strong> tweede lijn behelst meer dan het fysiek<br />
overdrag<strong>en</strong> van het strafdossier. Het omvat ook e<strong>en</strong> professionele instelling van alle<br />
betrokk<strong>en</strong><strong>en</strong> waarbij ket<strong>en</strong>gerichtheid dominant aanwezig is verder wordt gekek<strong>en</strong> dan de<br />
“eig<strong>en</strong>” rechtsgang. E<strong>en</strong> ket<strong>en</strong>gerichte houding <strong>en</strong> werkwijze kan word<strong>en</strong> gefaciliteerd door<br />
het treff<strong>en</strong> van voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> aantal van deze voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in deze notitie<br />
uitgewerkt. Hierbij kan aansluiting word<strong>en</strong> gezocht bij e<strong>en</strong> aantal initiatiev<strong>en</strong> die de afgelop<strong>en</strong><br />
jar<strong>en</strong> op dit terrein reeds zijn ontplooid.<br />
Zo zijn tuss<strong>en</strong> arrondissem<strong>en</strong>tsparkett<strong>en</strong> <strong>en</strong> ressortsparkett<strong>en</strong> conv<strong>en</strong>ant<strong>en</strong> afgeslot<strong>en</strong><br />
waarin de wijze van sam<strong>en</strong>werking wordt beschrev<strong>en</strong>. In deze sam<strong>en</strong>werking is e<strong>en</strong><br />
belangrijke rol weggelegd voor de zog<strong>en</strong>aamde contactadvocaat-g<strong>en</strong>eraal.<br />
Het inzett<strong>en</strong> van contact advocat<strong>en</strong>-g<strong>en</strong>eraal vindt reeds <strong>en</strong>ige jar<strong>en</strong> plaats, maar heeft e<strong>en</strong><br />
kwalitatieve <strong>en</strong> sturingsimpuls gekreg<strong>en</strong> door belegging van dit onderwerp binn<strong>en</strong> het<br />
Programma Het OM Verandert.<br />
Ook in het kader van het Programma het OM Verandert zijn op de ressortsparkett<strong>en</strong> alle<br />
werkprocess<strong>en</strong> beschrev<strong>en</strong> <strong>en</strong> geüniformeerd.<br />
Deze werkprocess<strong>en</strong> bied<strong>en</strong> e<strong>en</strong> kader waarin de beschrijving van de overdrachtsmom<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
tuss<strong>en</strong> eerste <strong>en</strong> tweede lijn geplaatst kan word<strong>en</strong>.<br />
In 2006 zal op alle ressortsparkett<strong>en</strong> intercollegiale toetsing plaatsvind<strong>en</strong> van het optred<strong>en</strong><br />
van de advocaat-g<strong>en</strong>eraal ter zitting.<br />
Definitie<br />
In het kader van dit rapport wordt verstaan onder bijzondere zak<strong>en</strong>:<br />
“ Zak<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> grote maatschappelijke beroering teweeg hebb<strong>en</strong> gebracht, waarin<br />
bij wege van veroordeling dan wel vrijspraak in eerste aanleg de bewijsvoering voor<br />
de rechtsvorming <strong>en</strong>/of publieke opinie van wez<strong>en</strong>lijk belang is.“<br />
9.2 Interne procedure <strong>en</strong> overdrachtsmom<strong>en</strong>t 1e <strong>en</strong> 2e lijn<br />
9.2.1 Conv<strong>en</strong>ant<strong>en</strong><br />
Elk ressortsparket heeft met de parkett<strong>en</strong> uit de 1e lijn die binn<strong>en</strong> zijn ressort vall<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
conv<strong>en</strong>ant afgeslot<strong>en</strong>.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 55 4 november 2005
Het strev<strong>en</strong>, zo blijkt uit de conv<strong>en</strong>ant<strong>en</strong>, is dat in het onderlinge contact tuss<strong>en</strong> de 1e <strong>en</strong> 2e<br />
lijn e<strong>en</strong> dusdanig overleg bestaat, dat de AG bijtijds op de hoogte wordt gesteld van<br />
zog<strong>en</strong>aamde bijzondere zak<strong>en</strong>.<br />
9.2.2 Borging<br />
Binn<strong>en</strong> het programma Het OM verandert is bij het onderwerp “zak<strong>en</strong> van groot gewicht” het<br />
volg<strong>en</strong>de opgemerkt: “ de contact AG’s di<strong>en</strong><strong>en</strong> in e<strong>en</strong> vroeg stadium k<strong>en</strong>nis g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> te<br />
hebb<strong>en</strong> van dergelijke zak<strong>en</strong>, <strong>en</strong> wel voordat er sprake is van e<strong>en</strong> appel”.<br />
Bij het inz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> van de dossiers kunn<strong>en</strong> de officier<strong>en</strong> van justitie k<strong>en</strong>baar mak<strong>en</strong> welke<br />
zak<strong>en</strong> hun bijzondere belangstelling hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarin diverse relevante informatie wordt<br />
verstrekt.<br />
Op grond hiervan kan geconcludeerd word<strong>en</strong> dat de officier van justitie e<strong>en</strong> br<strong>en</strong>gplicht heeft<br />
<strong>en</strong> dat de officier van justitie ook verder di<strong>en</strong>t te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> dan aan zijn <strong>vervolging</strong> bij de<br />
rechtbank.<br />
9.2.3 Overleg officier <strong>en</strong> AG<br />
Tijd<strong>en</strong>s het <strong>opsporing</strong>sonderzoek<br />
De communicatie tuss<strong>en</strong> de zaaksofficier <strong>en</strong> de contactadvocaat-g<strong>en</strong>eraal moet op<strong>en</strong> zijn.<br />
De kern van het overleg tuss<strong>en</strong> de zaaksofficier <strong>en</strong> de contact advocaat-g<strong>en</strong>eraal is de<br />
advisering over het rechtsgehalte van te nem<strong>en</strong> beslissing<strong>en</strong>.<br />
Dit overleg vormt voor de zaaksofficier e<strong>en</strong> extra mom<strong>en</strong>t van reflectie.<br />
Dagvaarding <strong>en</strong> zitting in eerste aanleg<br />
Indi<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> bijzondere zaak wordt gedagvaard, is het van belang tijdig de contact<br />
advocaat-g<strong>en</strong>eraal te betrekk<strong>en</strong> bij overleg over de keuzes die gemaakt moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> met<br />
betrekking tot de inhoud van de telastelegging <strong>en</strong> de vordering van het Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong>.<br />
Ook bij de voorbereiding van de zitting in eerste aanleg b<strong>en</strong>utt<strong>en</strong> zaaksofficier <strong>en</strong> advocaatg<strong>en</strong>eraal<br />
op die manier mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van reflectie.<br />
9.3 Overdracht relevante stukk<strong>en</strong><br />
9.3.1 Overdracht strafzaak /dossier<br />
Overdracht van de strafzaak 12 moet word<strong>en</strong> onderscheid<strong>en</strong> van overdracht van het dossier.<br />
Overdracht van het dossier vindt plaats door de feitelijke overgang van het<br />
arrondissem<strong>en</strong>tsparket naar het ressortsparket. Door de overdracht van het dossier<br />
verschuift de verantwoordelijkheid van de zaaksofficier naar de behandel<strong>en</strong>d AG.<br />
Er mag van word<strong>en</strong> uitgegaan dat alle uitgevoerde <strong>opsporing</strong>handeling<strong>en</strong>, voorzover<br />
relevant, belast<strong>en</strong>d <strong>en</strong> ontlast<strong>en</strong>d, zijn vermeld in het dossier. Het is de (blijv<strong>en</strong>de)<br />
verantwoordelijkheid van de zaaksofficier dat het dossier deze informatie bevat. Overdracht<br />
van het dossier na appèl doet aan deze verantwoordelijkheid niet af. De AG <strong>en</strong> de<br />
rechters/raadsher<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> er op kunn<strong>en</strong> vertrouw<strong>en</strong> dat het dossier e<strong>en</strong> juiste weergave<br />
vormt van alle relevante verrichte <strong>opsporing</strong>shandeling<strong>en</strong>.<br />
Anderzijds mag verwacht word<strong>en</strong> dat de AG na ontvangst van het dossier alert is op e<strong>en</strong><br />
ev<strong>en</strong>wichtige sam<strong>en</strong>stelling ervan, <strong>en</strong> vooral let op k<strong>en</strong>nelijke onvolledighed<strong>en</strong> of onlogische<br />
situaties in het dossier. De AG behoort in de geleg<strong>en</strong>heid te word<strong>en</strong> gesteld om kort na<br />
ontvangst van het dossier dit te bestuder<strong>en</strong> <strong>en</strong> te beoordel<strong>en</strong> op consist<strong>en</strong>tie. Constateert de<br />
AG dat zich onvolledighed<strong>en</strong> e.d. voordo<strong>en</strong>, dan ontstaat e<strong>en</strong> haalplicht van de AG jeg<strong>en</strong>s<br />
de zaaksofficier of jeg<strong>en</strong>s de politie/<strong>opsporing</strong>sdi<strong>en</strong>st.<br />
12 Onder ‘overdracht van de strafzaak’ wordt hier verstaan e<strong>en</strong> nader informer<strong>en</strong> bij wijze van toelichting op de desbetreff<strong>en</strong>de<br />
strafzaak.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 56 4 november 2005
9.3.2 Incompleet dossier<br />
Het vor<strong>en</strong>staande impliceert dat de AG over niet in het dossier opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
<strong>opsporing</strong>shandeling<strong>en</strong> – om welke red<strong>en</strong> dan ook – apart door de zaaksofficier di<strong>en</strong>t te<br />
word<strong>en</strong> geïnformeerd. Het gaat hier uitdrukkelijk om e<strong>en</strong> br<strong>en</strong>gplicht van de zaaksofficier.<br />
Ook bestaat de mogelijkheid dat niet alle onderzoeksrichting<strong>en</strong> zijn doorgerechercheerd.<br />
Bijv. e<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> getuige gesignaleerde auto of persoon is niet nagetrokk<strong>en</strong>. Dit soort<br />
zak<strong>en</strong> zal in hoger beroep pas blijk<strong>en</strong> na uitvoeriger bestudering van het dossier. Mocht de<br />
behandel<strong>en</strong>d AG van m<strong>en</strong>ing zijn dat hiernaar nader onderzoek di<strong>en</strong>t te word<strong>en</strong> gedaan, dan<br />
w<strong>en</strong>dt hij/zij zich kracht<strong>en</strong>s art. 148b WSv tot de zaaksofficier met het verzoek om onverwijld<br />
de noodzakelijke onderzoekshandeling<strong>en</strong> te do<strong>en</strong> verricht<strong>en</strong> <strong>en</strong> daarvan proces-verbaal te<br />
do<strong>en</strong> opmak<strong>en</strong>.<br />
In bijzondere zak<strong>en</strong> di<strong>en</strong>t de advocaat-g<strong>en</strong>eraal zich telk<strong>en</strong>s de vraag te stell<strong>en</strong> of nader<br />
onderzoek noodzakelijk is.<br />
9.3.3 Wijze van overdracht<br />
Overdracht van relevante informatie in ‘bijzondere zak<strong>en</strong>’ door de 1 e lijn aan de 2 e lijn is<br />
evid<strong>en</strong>t. De vraag is echter: wanneer, hoe <strong>en</strong> wat?<br />
In grotere <strong>opsporing</strong>onderzoek<strong>en</strong> is het normaal dat alle recherche-technische <strong>en</strong><br />
strafvorderlijk relevante beslissing<strong>en</strong> word<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> apart journaal, dagelijks bij<br />
te houd<strong>en</strong> door de politie. Daarnaast di<strong>en</strong>t het <strong>opsporing</strong>steam e<strong>en</strong> overzicht van alle<br />
toegepaste BOB-activiteit<strong>en</strong> op te stell<strong>en</strong>. Laatstg<strong>en</strong>oemd overzicht di<strong>en</strong>t te word<strong>en</strong> gevoegd<br />
in het dossier, dat onder de verantwoordelijkheid van de zaaksofficier valt.<br />
Van het journaal is in de jurisprud<strong>en</strong>tie reeds uitgemaakt dat dit niet in het dossier behoeft te<br />
word<strong>en</strong> gevoegd. Echter, het journaal bevat uiterst waardevolle informatie over de vraag<br />
langs welke lijn<strong>en</strong> het <strong>opsporing</strong>sonderzoek zich heeft voltrokk<strong>en</strong> <strong>en</strong> het verdi<strong>en</strong>t de voorkeur<br />
dit journaal aan de AG te overlegg<strong>en</strong>.<br />
Het verdi<strong>en</strong>t de voorkeur dat de politie zorg draagt voor e<strong>en</strong> uitgebreid stamproces-verbaal in<br />
‘bijzondere zak<strong>en</strong>’.<br />
In dit uitgebreide stamproces-verbaal wordt overzichtelijk <strong>en</strong> in chronologische volgorde<br />
beschrev<strong>en</strong> welke <strong>opsporing</strong>shandeling<strong>en</strong> zijn uitgevoerd (geanonimiseerd, indi<strong>en</strong> nodig)<br />
met welke resultat<strong>en</strong> <strong>en</strong> welke relevante beslissing<strong>en</strong> zijn g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> gedur<strong>en</strong>de het<br />
<strong>opsporing</strong>sonderzoek.<br />
Aldus word<strong>en</strong> niet alle<strong>en</strong> de rechtbank <strong>en</strong> verdediging in 1 e aanleg op correcte wijze<br />
geïnformeerd, maar ook biedt dit docum<strong>en</strong>t de leidraad voor de zaaksoverdracht aan de AG.<br />
De zaaksofficier kan desgew<strong>en</strong>st e<strong>en</strong> nadere toelichting voor de AG verzorg<strong>en</strong>, al dan niet<br />
aan de hand van het eig<strong>en</strong> (OM-)journaal.<br />
9.4 Tweede advocaat-g<strong>en</strong>eraal<br />
9.4.1 Ter terechtzitting<br />
Meerwaarde:<br />
• Professionele complem<strong>en</strong>tariteit: “twee wet<strong>en</strong> meer dan één”.<br />
• Ingeval van specialistische onderdel<strong>en</strong> van zaak gebruik mak<strong>en</strong> van specialist op die<br />
onderdel<strong>en</strong>.<br />
• Scherper houd<strong>en</strong> van aandacht, in het bijzonder in megazak<strong>en</strong>.<br />
9.4.2 Zittingsvoorbereiding<br />
Strafzak<strong>en</strong> in hoger beroep word<strong>en</strong> voorbereid door (s<strong>en</strong>ior)secretariss<strong>en</strong> met op alle<br />
ressortsparkett<strong>en</strong> e<strong>en</strong>duidige compet<strong>en</strong>ties. Deze voorbereiding is vooreerst<br />
zaaksinhoudelijk.<br />
In het algeme<strong>en</strong> zal de voorbereiding van e<strong>en</strong> strafzitting word<strong>en</strong> gedaan door de betrokk<strong>en</strong><br />
secretaris, e<strong>en</strong> medewerker(s) van de parketadministratie <strong>en</strong> de zaaksadvocaat-g<strong>en</strong>eraal<br />
gezam<strong>en</strong>lijk, het ‘zittingsteam’.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 57 4 november 2005
Enkele strafzak<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of bijzondere omstandighed<strong>en</strong> verg<strong>en</strong> echter méér, te wet<strong>en</strong> op de<br />
toekomstige strafzitting georiënteerde professionele versterking van de<br />
zittings/zaaksadvocaat-g<strong>en</strong>eraal, in de vorm van e<strong>en</strong> collega-AG. In deze gevall<strong>en</strong> zal de<br />
parketleiding di<strong>en</strong><strong>en</strong> te voorzi<strong>en</strong> in de vorming van e<strong>en</strong> team, dat zich in gezam<strong>en</strong>lijkheid<br />
geheel wijdt aan de voorbereiding <strong>en</strong> behandeling van de betreff<strong>en</strong>de strafzaak met<br />
tuss<strong>en</strong>tijdse voortgangsrapportage aan de leiding van het parket. De parketleiding past t<strong>en</strong><br />
opzichte van dit team kritische reflectie toe. De parketleiding zal zulke personele <strong>en</strong><br />
materiële voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> treff<strong>en</strong> dat deze teams projectmatig, vrijgesteld van andere<br />
(‘normale’) werkzaamhed<strong>en</strong>, deze taak ook daadwerkelijk kan uitvoer<strong>en</strong>.<br />
9.4.3 Richtinggev<strong>en</strong>de criteria<br />
Inhoudelijk:<br />
• Herzi<strong>en</strong>ingszak<strong>en</strong> na verwijzing door de Hoge Raad;<br />
• Zak<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> grote maatschappelijke beroering teweeg hebb<strong>en</strong> gebracht, waarin bij<br />
wege van veroordeling dan wel vrijspraak in eerste aanleg de bewijsvoering voor de<br />
rechtsvorming <strong>en</strong>/of publieke opinie van wez<strong>en</strong>lijk belang is.<br />
Huishoudelijk:<br />
• ‘Backup’ als tijdige vervanging voor geval uitval zaaksadvocaat-g<strong>en</strong>eraal.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 58 4 november 2005
10. Deskundig<strong>en</strong>pool<br />
10.1 Inleiding<br />
De politie <strong>en</strong> het OM zijn k<strong>en</strong>nisint<strong>en</strong>sieve organisaties. De missie van sociale beheersing<br />
moet word<strong>en</strong> nagestreefd in het spanningsveld van de maatschappelijke dynamiek <strong>en</strong> de<br />
beginsel<strong>en</strong> van de rechtstaat. Sinds e<strong>en</strong> aantal jar<strong>en</strong> is er e<strong>en</strong> aanvang gemaakt in het<br />
invester<strong>en</strong> in voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> die het mogelijk mak<strong>en</strong> de juiste expertise op elk mom<strong>en</strong>t <strong>en</strong>, als<br />
het ev<strong>en</strong> kan, op elke plaats beschikbaar te hebb<strong>en</strong>. Dit stelt extra hoge eis<strong>en</strong> aan de<br />
voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van de organisatie <strong>en</strong> de medewerkers die er werkzaam zijn.<br />
Voor de politie geldt dat het e<strong>en</strong> organisatie is die op elk tijdstip, op elke plaats, voor<br />
beslissing<strong>en</strong> inzake de behandeling van e<strong>en</strong> misdrijf kan kom<strong>en</strong> te staan die verstrekk<strong>en</strong>de<br />
gevolg<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> voor het verdere verloop van de rechtsgang.<br />
In dit cluster staan e<strong>en</strong> aantal bestaande cq rec<strong>en</strong>t ontwikkelde di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
g<strong>en</strong>oemd die nodig <strong>en</strong> mogelijk zijn om <strong>en</strong>erzijds de medewerkers in de ‘frontlinie’ te<br />
ondersteun<strong>en</strong> <strong>en</strong> anderzijds de collectieve intellig<strong>en</strong>tie van de politie <strong>en</strong> het OM te vergrot<strong>en</strong>.<br />
In de ontwikkeling van deze di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> pass<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele aanbeveling<strong>en</strong> van het rapport<br />
Posthumus.<br />
Deze concrete di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zijn:<br />
Politiek<strong>en</strong>nisnet (PKN) <strong>en</strong> Omtranet:<br />
De politie <strong>en</strong> het OM beschikk<strong>en</strong> over k<strong>en</strong>nisdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> die gebruik mak<strong>en</strong> van moderne<br />
webtechnologie. Het betreft PKN voor de politie <strong>en</strong> Omtranet voor het OM. Beide netwerk<strong>en</strong><br />
zijn weliswaar verschill<strong>en</strong>d van opzet, maar zijn niet meer weg te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>. Beschikbaarheid<br />
van ‘k<strong>en</strong>nis on line’ w<strong>en</strong>t immers snel <strong>en</strong> is inmiddels onmisbaar. PKN heeft diverse<br />
functionaliteit<strong>en</strong> (k<strong>en</strong>nis, discussie. Studie <strong>en</strong> experts) <strong>en</strong> vormt één van de di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> van<br />
K<strong>en</strong>nisnetwerk van de Politieacademie. Hoewel de di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ing van PKN steeds meer<br />
ingang vindt, is het gebruik nog te vrijblijv<strong>en</strong>d. Er is e<strong>en</strong> aantal speerpunt<strong>en</strong> b<strong>en</strong>oemd<br />
waarmee de inbedding van virtuele k<strong>en</strong>nisdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> kan word<strong>en</strong> versterkt. K<strong>en</strong>nis inzake<br />
TGO <strong>en</strong> FO is overig<strong>en</strong>s ruimschoots voorhand<strong>en</strong>, maar vergt wel sterkere profilering door<br />
die k<strong>en</strong>nis procesgericht aan te bied<strong>en</strong>. Door protocoll<strong>en</strong> <strong>en</strong> professionele standaards<br />
verplicht te stell<strong>en</strong> kan de politie niet alle<strong>en</strong> informatiegestuurd, maar ook k<strong>en</strong>nisgedrev<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>.<br />
De Landelijke Deskundigheidsmakelaardij:<br />
Niet alle<strong>en</strong> geëxpliciteerde (vak)k<strong>en</strong>nis is van belang om snel te word<strong>en</strong> gemobiliseerd, dat<br />
geldt ook voor de impliciete k<strong>en</strong>nis van k<strong>en</strong>nisdragers: experts <strong>en</strong> specialist<strong>en</strong> met veel<br />
ervaring. E<strong>en</strong> meer rec<strong>en</strong>te voorzi<strong>en</strong>ing van de Politieacademie is de Landelijke<br />
Deskundigheidsmakelaardij. Deze makelaardij kan als loket di<strong>en</strong><strong>en</strong> voor het vind<strong>en</strong> van<br />
gecertificeerde externe deskundig<strong>en</strong>, zodra daaraan behoefte bestaat in het kader van e<strong>en</strong><br />
TGO. Ook deze voorzi<strong>en</strong>ing kan normatief in de TGO regeling word<strong>en</strong> ondergebracht zodat<br />
er meer zicht ontstaat op de kwaliteit van de externe deskundig<strong>en</strong>.<br />
Toegepast onderzoek:<br />
Voor e<strong>en</strong> grote organisatie als de politie is het ook belangrijk om voortdur<strong>en</strong>d nieuwe k<strong>en</strong>nis<br />
te creër<strong>en</strong>. Om het zelfler<strong>en</strong>d vermog<strong>en</strong> van de politie te stimuler<strong>en</strong> k<strong>en</strong>t de Politieacademie<br />
e<strong>en</strong> programma voor sociaal-wet<strong>en</strong>schappelijk onderzoek. Het onlangs opgerichte lectoraat<br />
Recherchekunde <strong>en</strong> Criminaliteitsbeheersing kan sam<strong>en</strong> met de al langer bestaande<br />
Onderzoeksgroep, de kwaliteit van de <strong>opsporing</strong> e<strong>en</strong> impuls gev<strong>en</strong>. Het gaat daarbij om<br />
toegepast onderzoek waarmee de inzicht<strong>en</strong> in het rechercheproces kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> vergroot.<br />
De rec<strong>en</strong>te besluitvorming van het ministerie van BZK om de activiteit<strong>en</strong> van de Commissie<br />
Politie <strong>en</strong> Wet<strong>en</strong>schap formeel onder te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> bij de Politieacademie levert e<strong>en</strong> bundeling<br />
van kracht<strong>en</strong> op waarmee politiekunde (<strong>en</strong> recherchekunde) meer gestalte krijgt.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 59 4 november 2005
Daardoor kan de ambitie van ‘evid<strong>en</strong>ce based policing’ e<strong>en</strong> haalbare realiteit word<strong>en</strong>,<br />
naarmate het beter lukt om praktijkk<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke k<strong>en</strong>nis te bundel<strong>en</strong>. Deze<br />
k<strong>en</strong>nis kan via compet<strong>en</strong>tiegericht, duaal onderwijs, e<strong>en</strong> goed uitgeruste bibliotheek <strong>en</strong><br />
hoogwaardige digitale k<strong>en</strong>nissystem<strong>en</strong> toepasbaar <strong>en</strong> toegankelijk word<strong>en</strong> gemaakt voor de<br />
praktijk. Om het gebruik ervan te optimaliser<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> de korps<strong>en</strong> <strong>en</strong> de Politieacademie<br />
moet<strong>en</strong> invester<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> leercultuur.<br />
10.2 Doorontwikkeling Politie K<strong>en</strong>nis Net (PKN) <strong>en</strong> OMtranet<br />
Stand van zak<strong>en</strong><br />
Politie<br />
Onder het motto ‘K<strong>en</strong>nis paraat, Beter blauw op straat’ is er sinds medio 2000 e<strong>en</strong><br />
omvangrijke <strong>en</strong> veelzijdige k<strong>en</strong>nisdi<strong>en</strong>st onder de naam Politie K<strong>en</strong>nis Net (PKN)<br />
beschikbaar. Deze di<strong>en</strong>st is ontwikkeld als onderdeel van de Politieacademie maar wordt<br />
duaal gefinancierd (twee derde Politieacademie <strong>en</strong> e<strong>en</strong>derde korps<strong>en</strong>). Ze staat dankzij het<br />
Politie IntraNet ter beschikking van alle korps<strong>en</strong> (vanaf 2002), de BOD’s (de SIOD als eerste<br />
vanaf begin 2005) <strong>en</strong> sinds kort ook de KMAR <strong>en</strong> de AIVD. Ook de beide<br />
politiedepartem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> del<strong>en</strong> van het OM hebb<strong>en</strong> toegang tot PKN. Voor wat betreft het<br />
OM gaat het om het Landelijk Parket <strong>en</strong> <strong>en</strong>kele parkett<strong>en</strong>. Het voornem<strong>en</strong> bestaat om alle<br />
parkett<strong>en</strong> aansluiting te gev<strong>en</strong>. De politie heeft (nog) ge<strong>en</strong> toegang tot het OM-intranet.<br />
Toedeling verantwoordelijkhed<strong>en</strong><br />
Voor het optimaliser<strong>en</strong> van het gebruik van e<strong>en</strong> dynamische k<strong>en</strong>nisdi<strong>en</strong>st als PKN di<strong>en</strong>t e<strong>en</strong><br />
onderscheid te word<strong>en</strong> gemaakt in de aanbieder, de ontvanger, de manager <strong>en</strong> de<br />
bestuurder:<br />
• De aanbieder: K<strong>en</strong>nisnetwerk van de Politieacademie;<br />
o K<strong>en</strong>nisnetwerk is de landelijke k<strong>en</strong>nis ‘provider’ van de Nederlandse politie die<br />
ervoor zorgdraagt dat alle b<strong>en</strong>odigde k<strong>en</strong>nis voor e<strong>en</strong> professionele uitoef<strong>en</strong>ing<br />
van het (recherche)vak overe<strong>en</strong>komstig de kwaliteitsmaatstav<strong>en</strong> te all<strong>en</strong> tijde<br />
beschikbaar is;<br />
• De ontvanger: de individuele politieambt<strong>en</strong>aar;<br />
o E<strong>en</strong> politieambt<strong>en</strong>aar die op basis van professionele maatstav<strong>en</strong> wil werk<strong>en</strong> di<strong>en</strong>t<br />
k<strong>en</strong>nis te drag<strong>en</strong> van de protocoll<strong>en</strong> <strong>en</strong> de daaraan gekoppelde regelgeving <strong>en</strong><br />
zal die in het kader van e<strong>en</strong> goede voorbereiding van complexe tak<strong>en</strong> actief<br />
di<strong>en</strong><strong>en</strong> te raadpleg<strong>en</strong>;<br />
• De manager: de strategische leider op het niveau korpsleiding tot de operationele<br />
manager op het niveau van het team;<br />
o Het lijnmanagem<strong>en</strong>t in de korps<strong>en</strong> is verantwoordelijk voor zowel het stimuler<strong>en</strong><br />
van k<strong>en</strong>nisdeling als het gebruik van gevalideerde vakk<strong>en</strong>nis die via PKN wordt<br />
aangebod<strong>en</strong>;<br />
• De bestuurder: de korpsbeheerder <strong>en</strong> het College van PG’s;<br />
o De bestuurders di<strong>en</strong><strong>en</strong> de condities te schepp<strong>en</strong> voor de aanwezigheid van e<strong>en</strong><br />
krachtige leeromgeving die met behulp van webtechnologie bereikbaar is. Om dat<br />
strategische doel te realiser<strong>en</strong> is hieronder e<strong>en</strong> aantal algem<strong>en</strong>e aanbeveling<strong>en</strong><br />
aan het adres van de beide ministers, het korpsbeheerdersberaad, de RHC <strong>en</strong><br />
het college van PG’s opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>:<br />
Ontwikkeling<strong>en</strong><br />
Optimale toegankelijkheid van beroepsk<strong>en</strong>nis<br />
Er wordt gewerkt aan doorontwikkeling van de beide k<strong>en</strong>nisnett<strong>en</strong> OMtranet <strong>en</strong> PKN als<br />
de c<strong>en</strong>trale ontsluitingssite voor alle formats, richtlijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> procedures inzake de<br />
<strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> de <strong>vervolging</strong>. Als speerpunt geldt dat alle k<strong>en</strong>nis inzake TGO-onderzoek<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> FO standaards op korte termijn beschikbaar komt, voorzover dat al niet het geval is.<br />
Normatieve protocoll<strong>en</strong><br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 60 4 november 2005
Er wordt gestuurd op het gebruik van de protocoll<strong>en</strong> die in PKN per k<strong>en</strong>nisdomein zijn<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, door e<strong>en</strong> normatieve uitspraak te vrag<strong>en</strong> aan het College van PG’s <strong>en</strong> het<br />
Korpsbeheerdersberaad.<br />
o Daarmee krijg<strong>en</strong> de protocoll<strong>en</strong> (indi<strong>en</strong> gevalideerd op minimaal niveau 2) e<strong>en</strong><br />
verplicht<strong>en</strong>de status. Dit betek<strong>en</strong>t dat m<strong>en</strong> in voorkom<strong>en</strong>de gevall<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis moet<br />
nem<strong>en</strong> van de beschikbare protocoll<strong>en</strong> <strong>en</strong> die in beginsel moet gebruik<strong>en</strong>;<br />
o Voor professionals die moet<strong>en</strong> functioner<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> complexe organisatie geldt dat<br />
ze e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> afweging moet<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> op basis van de situationele<br />
context. Het niet gebruik<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> protocol of werkmethode di<strong>en</strong>t echter te<br />
word<strong>en</strong> gemotiveerd;<br />
Koppeling k<strong>en</strong>nisnett<strong>en</strong> politie <strong>en</strong> OM<br />
Om schaalvoordel<strong>en</strong> te verkrijg<strong>en</strong> di<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> optimale afstemming <strong>en</strong> koppeling tuss<strong>en</strong><br />
OMtranet <strong>en</strong> PKN te word<strong>en</strong> georganiseerd. Dat veronderstelt e<strong>en</strong> overe<strong>en</strong>komst over de<br />
noodzaak tot het gebruik van e<strong>en</strong> uitgebalanceerd k<strong>en</strong>nismodel op basis van de<br />
onderligg<strong>en</strong>de datamodell<strong>en</strong>;<br />
o Voor PKN wordt gebruik gemaakt van e<strong>en</strong> specifiek k<strong>en</strong>nismanagem<strong>en</strong>tsysteem<br />
op basis van database technologie. Om de k<strong>en</strong>nisbank te vull<strong>en</strong> <strong>en</strong> te beher<strong>en</strong><br />
wordt gewerkt met e<strong>en</strong> aantal k<strong>en</strong>nismakelaars, e<strong>en</strong> bureauredactie, e<strong>en</strong> groot<br />
aantal auteurs (600), die mer<strong>en</strong>deels actief zijn in ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong> redactieteams <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
aantal professionele webmasters;<br />
Het OM maakt in mindere mate gebruik van e<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nismodel <strong>en</strong> ontbeert ook e<strong>en</strong><br />
professionele beheersorganisatie met de verschill<strong>en</strong>de functies zoals bij PKN;<br />
o Het is d<strong>en</strong>kbaar dat de beide netwerk<strong>en</strong> word<strong>en</strong> verbond<strong>en</strong> dan wel geïntegreerd<br />
op basis van e<strong>en</strong> zelfde k<strong>en</strong>nismodel <strong>en</strong> de daarbij behor<strong>en</strong>de webtechnologie<br />
(Cont<strong>en</strong>t Managem<strong>en</strong>t Systeem <strong>en</strong> daaraan gerelateerde webapplicaties).<br />
Daardoor ontstaan schaalvoordel<strong>en</strong> omdat bronbestand<strong>en</strong> (wett<strong>en</strong>bank<strong>en</strong>,<br />
externe bronn<strong>en</strong>) e<strong>en</strong>malig kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ingekocht.<br />
Planning<br />
De planning van de doorontwikkeling van de di<strong>en</strong>st PKN voorziet in e<strong>en</strong> volledige vulling van<br />
de k<strong>en</strong>nisbank eind 2006. Eind 2005 zal naar verwachting 65% van de k<strong>en</strong>nisbank gevuld<br />
zijn. De laatste 35% vergt e<strong>en</strong> extra inspanning omdat er steeds meer capaciteit wordt<br />
gevraagd voor actief onderhoud van de nu aanwezige k<strong>en</strong>nisvoorraad.<br />
Termijn Onderwerp Doorlooptijd Opleverdatum<br />
Kort Completering TGO <strong>en</strong> FO k<strong>en</strong>nis in PKN 3 maand<strong>en</strong> februari 2006<br />
Middellang Koppeling PKN aan recherche onderwijs<br />
Integratie G<strong>en</strong>eriek – Specifiek<br />
Doorontwikkeling K<strong>en</strong>niskaart<br />
Koppeling OM-Intranet aan PKN<br />
Lang Koppeling PKN aan recherche system<strong>en</strong><br />
Mobiele ontsluiting<br />
Multimedia training<strong>en</strong> via breedband<br />
6 maand<strong>en</strong><br />
9 maand<strong>en</strong><br />
9 maand<strong>en</strong><br />
12 maand<strong>en</strong><br />
24 maand<strong>en</strong><br />
12 maand<strong>en</strong><br />
18 maand<strong>en</strong><br />
mei 2006<br />
september 2006<br />
september 2006<br />
november 2006<br />
november 2007<br />
november 2006<br />
mei 2007<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 61 4 november 2005
10.3 Doorontwikkeling Deskundig<strong>en</strong>makelaardij<br />
Stand van zak<strong>en</strong><br />
Speciaal voor (grootschalige) rechercheonderzoek<strong>en</strong> zijn sinds 1 februari 2005 onder de vlag<br />
van de Politieacademie drie deskundigheidsmakelaars werkzaam bij het project Landelijke<br />
Deskundigheids-makelaardij (LDM). Deze projectmatige ontwikkeling komt overe<strong>en</strong> met de<br />
door het rapport Posthumus gedane aanbeveling tot het inricht<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
“deskundig<strong>en</strong>pool”. Via het LDM kunn<strong>en</strong> onderzoeksleiders in de <strong>opsporing</strong>sfase van het<br />
onderzoek e<strong>en</strong> beroep do<strong>en</strong> op (inter)nationale deskundig<strong>en</strong> van buit<strong>en</strong> de politie, zowel<br />
wet<strong>en</strong>schappers als ervaringsdeskundig<strong>en</strong>. Het gaat hierbij om deskundig<strong>en</strong> op alle<br />
mogelijke relevante gebied<strong>en</strong>. De LDM garandeert dat e<strong>en</strong> deskundige aan bepaalde<br />
kwaliteitseis<strong>en</strong> betreff<strong>en</strong>de betrouwbaarheid <strong>en</strong> deskundigheid voldoet. Tev<strong>en</strong>s tek<strong>en</strong>t de<br />
deskundige e<strong>en</strong> geheimhoudingsverklaring <strong>en</strong> verklaart hij te werk<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> door de<br />
LDM ontwikkelde gedragscode.<br />
In opdracht van de LDM toetst e<strong>en</strong> Landelijke Assessm<strong>en</strong>t Panel de deskundig<strong>en</strong>. Dit panel<br />
bestaat uit vooraanstaande verteg<strong>en</strong>woordigers van de rechterlijke macht, het Op<strong>en</strong>baar<br />
<strong>Ministerie</strong>, de politie, de gedragswet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> de for<strong>en</strong>sische wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>. Alle<br />
positief getoetste deskundig<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> landelijke databank opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, waarin ook<br />
de refer<strong>en</strong>ties van het onderzoeksteam <strong>en</strong> de ervaring<strong>en</strong> van de deskundige word<strong>en</strong><br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. De LDM werkt sam<strong>en</strong> met de dNRI, die werkt aan e<strong>en</strong> landelijke<br />
accreditatieregeling voor gedragskundig<strong>en</strong> die in e<strong>en</strong> <strong>opsporing</strong>sonderzoek adviser<strong>en</strong>. Bij de<br />
accreditatie maakt zij gebruik van het Landelijke Assessm<strong>en</strong>t Panel van de LDM. Verder<br />
werkt de LDM sam<strong>en</strong> met het Nederlands For<strong>en</strong>sisch Instituut, wet<strong>en</strong>schapsmakelaars in<br />
verschill<strong>en</strong>de korps<strong>en</strong> <strong>en</strong> Europol. In het buit<strong>en</strong>land maakt de LDM gebruik van het netwerk<br />
van de National Crime <strong>en</strong> Operations Faculty in Bramshill, Engeland <strong>en</strong> het Federal Bureau<br />
of Investigation in Quantico, USA. Sinds de LDM op 1 mei 2005 operationeel is geword<strong>en</strong><br />
voor de Nederlandse politie hebb<strong>en</strong> de deskundigheidsmakelaars in ruim 30 onderzoek<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> deskundige geadviseerd.<br />
Voorbeeld<strong>en</strong> van bemiddeling hebb<strong>en</strong> plaatsgevond<strong>en</strong> op gebied<strong>en</strong> als culturele<br />
antropologie, telecommunicatie, DNA, bloedspatspor<strong>en</strong>, liplez<strong>en</strong> <strong>en</strong> Giles de la Tourette. Er<br />
zijn reeds 140 deskundig<strong>en</strong> geïnv<strong>en</strong>tariseerd; de eerste groep hiervan wordt nog voor het<br />
eind van het jaar door het Landelijke Assessm<strong>en</strong>t Panel getoetst.<br />
Visie<br />
In het rapport Posthumus wordt aanbevol<strong>en</strong> om bij politie <strong>en</strong> OM meer kritische aandacht te<br />
creër<strong>en</strong> voor de rol van de deskundige <strong>en</strong> de aan de deskundige te gev<strong>en</strong> opdracht. De LDM<br />
voorziet in deze behoefte. Zij heeft e<strong>en</strong> duidelijke adviser<strong>en</strong>de rol naar het rechercheteam<br />
over de juiste in te zett<strong>en</strong> deskundige <strong>en</strong> zij kijkt kritisch naar de inhoudelijke deskundigheid<br />
<strong>en</strong> de betrouwbaarheid van e<strong>en</strong> in te zett<strong>en</strong> deskundige.<br />
Ook beveelt Posthumus aan om in het procesdossier melding te mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> zonodig<br />
verantwoording af te legg<strong>en</strong> over de structurele inhoudelijke contact<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> politie/OM <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> deskundige. De LDM legt al haar contact<strong>en</strong> met deskundig<strong>en</strong> <strong>en</strong> alle verkreg<strong>en</strong><br />
informatie over deskundig<strong>en</strong> vast in haar databank. Daarin is te all<strong>en</strong> tijde te achterhal<strong>en</strong> wie,<br />
wat, wanneer heeft gedaan. De LDM trekt zich terug uit het contact zodra aanvrager <strong>en</strong><br />
deskundige met elkaar in contact zijn gebracht, maar zal de aanvrager wel adviser<strong>en</strong> alle<br />
contact<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> de politie <strong>en</strong> de deskundige vast te legg<strong>en</strong>. Evaluatie na afloop van de<br />
inzet van e<strong>en</strong> deskundige, met het team <strong>en</strong> met de deskundige zelf, gev<strong>en</strong> de LDM de<br />
mogelijkheid om e<strong>en</strong> goede kwaliteit van bemiddeling<strong>en</strong> te waarborg<strong>en</strong>.<br />
Het is de doelstelling om de LDM onderdeel te mak<strong>en</strong> van de staande organisatie. Hiermee<br />
wordt e<strong>en</strong> perman<strong>en</strong>t loket gecreëerd om nu <strong>en</strong> in de toekomst de recherche te<br />
ondersteun<strong>en</strong> bij het formuler<strong>en</strong> van de juiste hulpvraag, het vind<strong>en</strong> <strong>en</strong> het inzett<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
deskundige. Door zorgvuldige evaluatie <strong>en</strong> goed beheer van de deskundig<strong>en</strong>database kan<br />
de LDM blijv<strong>en</strong>de kwaliteit lever<strong>en</strong>.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 62 4 november 2005
Toedeling verantwoordelijkhed<strong>en</strong><br />
Voor de toedeling van verantwoordelijkhed<strong>en</strong> kan e<strong>en</strong> onderscheid word<strong>en</strong> gemaakt in<br />
verschill<strong>en</strong>de roll<strong>en</strong>:<br />
• De aanbieder: De Landelijke Deskundigheidsmakelaardij (LDM)<br />
o De LDM is verantwoordelijk voor het gemakkelijk inschakel<strong>en</strong> van getoetste<br />
externe deskundig<strong>en</strong> bij (TGO) rechercheonderzoek<strong>en</strong>. Hierdoor wordt de k<strong>en</strong>nis<br />
in het onderzoek verruimd <strong>en</strong> vergroot, hetge<strong>en</strong> uiteindelijk leidt tot het eerder <strong>en</strong><br />
efficiënter opspor<strong>en</strong> van de verdachte.<br />
o De LDM is verantwoordelijk voor het bewak<strong>en</strong> van de kwaliteit van de landelijke<br />
deskundig<strong>en</strong>databank<br />
• De ontvanger: De leider van e<strong>en</strong> TGO<br />
o De leider van e<strong>en</strong> TGO is verantwoordelijk voor gebruikmaking van de di<strong>en</strong>st<strong>en</strong><br />
van de LDM waardoor hij/zij het onderzoek beter <strong>en</strong> efficiënter kan stur<strong>en</strong>. Dit kan<br />
tunnelvisie voorkom<strong>en</strong> <strong>en</strong> tijd <strong>en</strong> geld spar<strong>en</strong>.<br />
• De manager: De RHC <strong>en</strong> meer specifiek de board Opsporing<br />
o De RHC <strong>en</strong> de Board <strong>opsporing</strong> zijn verantwoordelijk voor het normatief oplegg<strong>en</strong><br />
van gebruikmaking van de di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> van de LDM door TGO leiders.<br />
• De bestuurder: <strong>Ministerie</strong> van Justitie, de Korpsbeheerder <strong>en</strong> het college van PG’s<br />
o De bestuurder is verantwoordelijk voor het invull<strong>en</strong> van de randvoorwaard<strong>en</strong> voor<br />
e<strong>en</strong> structurele borging van de LDM. Hiertoe di<strong>en</strong>t de LDM e<strong>en</strong> structurele plaats<br />
binn<strong>en</strong> de Politieacademie te krijg<strong>en</strong>.<br />
Ontwikkeling<strong>en</strong><br />
LDM als structurele voorzi<strong>en</strong>ing<br />
Het ligt in de rede dat LDM bij de Politieacademie wordt doorontwikkeld tot e<strong>en</strong><br />
structurele voorzi<strong>en</strong>ing, als onderdeel van het K<strong>en</strong>nisnetwerk;<br />
o Op korte termijn zal binn<strong>en</strong> de <strong>opsporing</strong> in Nederland brede(re) bek<strong>en</strong>dheid<br />
met de LDM word<strong>en</strong> georganiseerd;<br />
LDM onderdeel van TGO structuur<br />
Het LDM wordt vast onderdeel van de TGO-structuur <strong>en</strong> daartoe in het Raamwerk TGO<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
o Het gebruikersprotocol van LDM zal word<strong>en</strong> geformaliseerd zodat<br />
onderzoeksleiders wet<strong>en</strong> op welke wijze van de LDM gebruik kan word<strong>en</strong><br />
gemaakt;<br />
o Er wordt op gestuurd dat dit protocol via PKN <strong>en</strong> OM-Intranet kan word<strong>en</strong><br />
ontslot<strong>en</strong>.<br />
Planning<br />
De planning start op 1 oktober 2005, het gaat om de doorontwikkeling van e<strong>en</strong> reeds lop<strong>en</strong>d<br />
project naar de staande organisatie. Voor de projectfase zijn resultat<strong>en</strong> vastgesteld per drie<br />
maand<strong>en</strong>.<br />
Termijn Onderwerp Doorlooptijd Opleverdatum<br />
Kort 50 deskundig<strong>en</strong> bemiddeld<br />
100 deskundig<strong>en</strong> ingeschrev<strong>en</strong><br />
Middellang 75 deskundig<strong>en</strong> bemiddeld<br />
200 deskundig<strong>en</strong> ingeschrev<strong>en</strong><br />
Lang 100 deskundig<strong>en</strong> bemiddeld<br />
250 deskundig<strong>en</strong> ingeschrev<strong>en</strong><br />
3 maand<strong>en</strong> Januari 2006<br />
6 maand<strong>en</strong> April 2006<br />
9 maand<strong>en</strong><br />
(i.v.m. einde projectperiode)<br />
Juni 2006<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 63 4 november 2005
10.4 Onderzoek <strong>en</strong> lectorat<strong>en</strong><br />
Het verricht<strong>en</strong> van wet<strong>en</strong>schappelijk onderzoek is e<strong>en</strong> randvoorwaarde voor e<strong>en</strong> kwalitatief<br />
hoogwaardige beleidsontwikkeling in e<strong>en</strong> complexe <strong>en</strong> dynamische taakomgeving met e<strong>en</strong><br />
hoge maatschappelijke relevantie. Om die red<strong>en</strong> is de afgelop<strong>en</strong> dec<strong>en</strong>nia bij de politie e<strong>en</strong><br />
behoorlijke onderzoekstraditie ontstaan. Het mer<strong>en</strong>deels sociaal-wet<strong>en</strong>schappelijke<br />
onderzoek kan word<strong>en</strong> onderscheid<strong>en</strong> in onderzoek voor <strong>en</strong> over de politie <strong>en</strong> wordt<br />
uitgevoerd door zowel gouvernem<strong>en</strong>tele als non-gouvernem<strong>en</strong>tele instelling<strong>en</strong>.<br />
Stand van zak<strong>en</strong><br />
Het ontstaan van het K<strong>en</strong>nisnetwerk binn<strong>en</strong> de Politieacademie heeft e<strong>en</strong> impuls gegev<strong>en</strong><br />
aan de bundeling <strong>en</strong> doorontwikkeling van onderzoeksactiviteit<strong>en</strong>. Daar waar er al e<strong>en</strong> aantal<br />
jar<strong>en</strong> e<strong>en</strong> Onderzoeksgroep actief was met opdrachtonderzoek voor departem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
korps<strong>en</strong>, zijn vanaf 2004 vier lectorat<strong>en</strong> ingesteld met de daarbij behor<strong>en</strong>de k<strong>en</strong>niskring<strong>en</strong>.<br />
De vier lectorat<strong>en</strong> zijn gekoppeld aan ev<strong>en</strong> zovele dominante k<strong>en</strong>nisdomein<strong>en</strong> van de politie.<br />
In relatie tot de <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> is primair het lectoraat Recherchekunde <strong>en</strong><br />
Criminaliteitsbeheersing van belang. In het werkprogramma van dit lectoraat staat de<br />
kwaliteit van de <strong>opsporing</strong> c<strong>en</strong>traal. Zo wordt onder meer in opdracht van de RHC onderzoek<br />
verricht voor doorontwikkeling van bijzondere <strong>opsporing</strong>smethod<strong>en</strong> <strong>en</strong> innovatie van<br />
criminaliteitsanalyse. Ook is e<strong>en</strong> traditie ontstaan van recherche-evaluaties, uitmond<strong>en</strong>d in<br />
e<strong>en</strong> programma gericht op de verbetering <strong>en</strong> borging van evaluatiemethodiek<strong>en</strong> van<br />
grootschalige rechercheonderzoek<strong>en</strong>. Hierin wordt sam<strong>en</strong>gewerkt met <strong>en</strong>kele grote regio<br />
korps<strong>en</strong> <strong>en</strong> het KLPD.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 64 4 november 2005
11. ICT<br />
11.1 Inleiding<br />
Binn<strong>en</strong> het proces <strong>opsporing</strong> vindt in de Nederlandse Politie mom<strong>en</strong>teel e<strong>en</strong> majeure<br />
operatie plaats rond de Politiesuite Opsporing (PSO). In e<strong>en</strong> meerjarige plateauplanning<br />
wordt gewerkt aan één geautomatiseerd systeem voor het proces <strong>opsporing</strong> waarin zowel de<br />
(inter)nationale informatie-uitwisseling als de kwalitatieve procesondersteuning word<strong>en</strong><br />
gegarandeerd. Dit betek<strong>en</strong>t dat de kwaliteitsontwikkeling<strong>en</strong> van het proces <strong>opsporing</strong>,<br />
waaronder de aanbeveling<strong>en</strong> uit het rapport Posthumus, in dit programma word<strong>en</strong><br />
onderbracht. Derhalve zijn in dit hoofdstuk de concrete aanbeveling<strong>en</strong> vanuit het rapport<br />
Posthumus in korte <strong>en</strong> lange termijn perspectief in kaart gebracht.<br />
Tijdelijke oplossing<strong>en</strong> for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong>:<br />
• De mogelijkhed<strong>en</strong> zijn onderzocht om t<strong>en</strong> behoeve van FO de applicaties TRAVIS<br />
(Amsterdam-Amstelland) danwel Office TR (neg<strong>en</strong> regio’s noord-oost) aan alle korps<strong>en</strong><br />
ter beschikking te stell<strong>en</strong>, vanuit de invalshoek van verplicht gebruik van deze applicatie<br />
t<strong>en</strong>einde de SVO’s “vanaf PD tot archivering te waarmerk<strong>en</strong> in één lijn”.<br />
• Ook zijn de mogelijkhed<strong>en</strong> onderzocht om de TRIS-applicatie verplicht te gebruik<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
deze in combinatie met landelijke spor<strong>en</strong>database ontwikkeling<strong>en</strong> als tijdelijke<br />
voorzi<strong>en</strong>ing voor spor<strong>en</strong>coördinatie (regionaal, interregionaal <strong>en</strong> (inter)nationaal) te<br />
gebruik<strong>en</strong>.<br />
• T<strong>en</strong>slotte is gekek<strong>en</strong> naar de mogelijkhed<strong>en</strong> om – in geval van geblek<strong>en</strong> pot<strong>en</strong>tie – de<br />
door het team in de zaak Vaatstra ontwikkelde access-database voor de verwerking <strong>en</strong><br />
analyse van persoonsdossiers aan alle korps<strong>en</strong> ter beschikking te stell<strong>en</strong>.<br />
11.2 Tijdelijke oplossing<strong>en</strong> for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong><br />
11.2.1 TRAVIS <strong>en</strong> Office TR<br />
Functies<br />
Uit onderstaand overzicht blijkt dat de systeemfuncties van Office TR <strong>en</strong> TRAVIS in hoge<br />
mate overe<strong>en</strong>kom<strong>en</strong>.<br />
# (Hoofd) Functionaliteit<strong>en</strong> TR -Office TRAVIS<br />
Aanwezig Gebruik Aanwezig Gebruik<br />
1 Zaakbehandeling<br />
X X X X<br />
(registrer<strong>en</strong> zaak, k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong>)<br />
2 Registrer<strong>en</strong> items X X X X<br />
3 Afgiftes registratie X X X X<br />
4 Onderzoek Items / Spor<strong>en</strong> X X X X<br />
5 Dacty onderzoek (proces) X X X X<br />
6 Vuurwap<strong>en</strong> onderzoek X X<br />
7 Docum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> onderzoek X X X X<br />
8 VIN onderzoek X X X X<br />
9 Overige wap<strong>en</strong>s onderzoek X X<br />
10 Extern onderzoek X X X X<br />
11 (Managem<strong>en</strong>t) Rapportage X X X X<br />
12 Beheerfunctionaliteit X X X X<br />
13 Scho<strong>en</strong><strong>en</strong>spor<strong>en</strong> onderzoek<br />
14 Werktuig<strong>en</strong>spor<strong>en</strong> onderzoek<br />
15 Band<strong>en</strong>spor<strong>en</strong> onderzoek<br />
16 Dactyregistratie<br />
17 Vuurwap<strong>en</strong> registratie<br />
18 DNA onderzoek X X<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 65 4 november 2005
In aanvulling op de bov<strong>en</strong>staande functies bied<strong>en</strong> beide system<strong>en</strong> e<strong>en</strong> unieke nummering,<br />
waarbij gebruik wordt gemaakt van barcodes, <strong>en</strong> zoekmogelijkhed<strong>en</strong>.<br />
Conclusies:<br />
• Met Office TR <strong>en</strong> TRAVIS hebb<strong>en</strong> we te mak<strong>en</strong> met twee applicaties die elkaar qua<br />
functionaliteit niet veel ontlop<strong>en</strong>, <strong>en</strong> die in de praktijk hun nut hebb<strong>en</strong> bewez<strong>en</strong>. Er is bij<br />
beide system<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> sprake van koppeling<strong>en</strong> waarmee gegev<strong>en</strong>s dynamisch kunn<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> uitgewisseld met BPS <strong>en</strong>/of Xpol. Dat neemt niet weg dat Office TR gegev<strong>en</strong>s uit<br />
BPS kan inlez<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dat TRAVIS dat kan met gegev<strong>en</strong>s uit XPol.<br />
• Daarmee is e<strong>en</strong> van de mogelijke sc<strong>en</strong>ario’s dat Office TR op korte termijn wordt<br />
uitgerold in de rester<strong>en</strong>de BPS-korps<strong>en</strong> <strong>en</strong> TRAVIS in de rester<strong>en</strong>de XPOL-korps<strong>en</strong>.<br />
Voor Haagland<strong>en</strong> <strong>en</strong> het KLPD zou in overleg e<strong>en</strong> pass<strong>en</strong>de oplossing moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
gevond<strong>en</strong>.<br />
• Dit lijkt mete<strong>en</strong> het meest aantrekkelijke sc<strong>en</strong>ario. Het uitroll<strong>en</strong> van alle<strong>en</strong> Office TR of<br />
alle<strong>en</strong> TRAVIS, leidt tot suboptimalisatie (vervang<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> bestaande oplossing door<br />
e<strong>en</strong> andere, die niet per sé beter is) <strong>en</strong> is dus af te rad<strong>en</strong>. Het realiser<strong>en</strong> van betere<br />
oplossing<strong>en</strong> moet vooral plaatsvind<strong>en</strong> op langere termijn. Dat kost veel meer tijd <strong>en</strong> valt<br />
daarom als sc<strong>en</strong>ario af.<br />
• Om die red<strong>en</strong> zal dus word<strong>en</strong> gekoz<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> snelle uitrol van Office TR in de BPSkorps<strong>en</strong><br />
die deze oplossing nog niet gebruik<strong>en</strong>, <strong>en</strong> TRAVIS in de rester<strong>en</strong>de XPOLkorps<strong>en</strong>.<br />
Voor Haagland<strong>en</strong> <strong>en</strong> het KLPD moet in overleg e<strong>en</strong> pass<strong>en</strong>de oplossing word<strong>en</strong><br />
gevond<strong>en</strong>.<br />
• Er zal e<strong>en</strong> implem<strong>en</strong>tatietraject word<strong>en</strong> voorbereid. E<strong>en</strong> projectbrief daarvoor is in<br />
voorbereiding <strong>en</strong> zal word<strong>en</strong> meeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in de besluitvorming omtr<strong>en</strong>t de invulling van<br />
plateau 2 PSO.<br />
• Met het oog op e<strong>en</strong> voortvar<strong>en</strong>d vervolg zal het onderzoek naar de applicaties Office TR<br />
<strong>en</strong> TRAVIS word<strong>en</strong> voortgezet, waarbij in het bijzonder aandacht zal word<strong>en</strong> besteed aan<br />
het, sam<strong>en</strong> met het ISC, verder uitwerk<strong>en</strong> van de technische <strong>en</strong> andere aspect<strong>en</strong> die<br />
voor de uitrol <strong>en</strong> het beheer <strong>en</strong> onderhoud relevant zijn.<br />
• Het gebruik van de uit te roll<strong>en</strong> applicaties is verplicht. Overig<strong>en</strong>s is uit gesprekk<strong>en</strong> met<br />
gebruikers de indruk ontstaan dat e<strong>en</strong> dergelijke verplichting door veel van h<strong>en</strong> als<br />
positief wordt ervar<strong>en</strong>, omdat dit bijdraagt aan duidelijkheid over hetge<strong>en</strong> van h<strong>en</strong><br />
verwacht wordt <strong>en</strong> zulks e<strong>en</strong> positieve bijdrage levert aan e<strong>en</strong> verbeterde<br />
<strong>opsporing</strong>spraktijk.<br />
11.2.2 TRIS<br />
Functies<br />
De applicatie TRIS is e<strong>en</strong> elektronisch digitaal archief voor beeldinformatie van<br />
dactyloscopische spor<strong>en</strong>, scho<strong>en</strong>spor<strong>en</strong>, band<strong>en</strong>spor<strong>en</strong> <strong>en</strong> werktuigspor<strong>en</strong>. Basisgegev<strong>en</strong>s<br />
die word<strong>en</strong> opgeslag<strong>en</strong> zijn zaakgegev<strong>en</strong>s, MO-gegev<strong>en</strong>s <strong>en</strong> spoorgegev<strong>en</strong>s. Er is ge<strong>en</strong><br />
sprake van ondersteuning voor workflow of het match<strong>en</strong> van spor<strong>en</strong>. Basisgegev<strong>en</strong>s word<strong>en</strong><br />
overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> (<strong>en</strong> zijn dus dezelfde gegev<strong>en</strong>s) uit BPS, XPol <strong>en</strong> G<strong>en</strong>esys. Het koppel<strong>en</strong> van<br />
gegev<strong>en</strong>s kan plaatsvind<strong>en</strong> op zaakniveau, op spoorniveau <strong>en</strong> bij het vergelijk<strong>en</strong> van spor<strong>en</strong>.<br />
Dat vergelijk<strong>en</strong> van spor<strong>en</strong> gebeurt op het oog (<strong>en</strong> dus niet automatisch). Buit<strong>en</strong><br />
basisgegev<strong>en</strong>s bevat TRIS e<strong>en</strong> refer<strong>en</strong>tiebestand voor scho<strong>en</strong>zol<strong>en</strong>.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 66 4 november 2005
De functionaliteit van TRIS is uiterst beperkt <strong>en</strong> de toegevoegde waarde, naast BPS, XPol <strong>en</strong><br />
G<strong>en</strong>esys, bestaat uitsluit<strong>en</strong>d uit de extra beeldinformatie van het spoor.<br />
Conclusies<br />
• De functionaliteit van TRIS is beperkt. Waar TRIS wordt gebruikt, word<strong>en</strong> daarin<br />
gegev<strong>en</strong>s opgeslag<strong>en</strong> die al in andere system<strong>en</strong> (BPS, XPol <strong>en</strong> G<strong>en</strong>esys) zijn<br />
opgeslag<strong>en</strong>. Daaraan wordt dan e<strong>en</strong> plaatje toegevoegd. Dit alles gebeurt voor e<strong>en</strong><br />
beperkt deel van het gamma aan spor<strong>en</strong> <strong>en</strong> spor<strong>en</strong>dragers. Er is ge<strong>en</strong><br />
matchingsalgoritme om vergelijkbare spor<strong>en</strong> bij elkaar te zoek<strong>en</strong>. Dat moet handmatig <strong>en</strong><br />
op het oog gebeur<strong>en</strong>. Zo bezi<strong>en</strong> is het maar zeer de vraag of TRIS mede e<strong>en</strong> basis kan<br />
vorm<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing voor landelijke spor<strong>en</strong>coördinatie.<br />
• Er zijn dus veel argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> om te bezi<strong>en</strong> of de nieuwe versie van TRIS dan wel<br />
research assistant meer <strong>en</strong> betere functionaliteit bied<strong>en</strong> dan de huidige versie dan TRIS<br />
<strong>en</strong> wat de uitrol <strong>en</strong> in gebruikneming daarvan qua doorlooptijd, inspanning <strong>en</strong> kost<strong>en</strong><br />
betek<strong>en</strong>t. E<strong>en</strong> dergelijk onderzoek kost trouw<strong>en</strong>s ook tijd.<br />
• Gezi<strong>en</strong> het bov<strong>en</strong>staande zal e<strong>en</strong> kort vervolgonderzoek word<strong>en</strong> gedaan, waarin:<br />
o Primair het feitelijk gebruik van TRIS in de noordelijke <strong>en</strong> oostelijke regio wordt<br />
onderzocht, t<strong>en</strong>einde antwoord te gev<strong>en</strong> op de vraag of het huidige TRIS ondanks<br />
hiervoor gesignaleerde beperking<strong>en</strong> toch mede, dat wil zegg<strong>en</strong>, in combinatie met de<br />
ontwikkeling<strong>en</strong> rond de landelijke spor<strong>en</strong>database <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tuele aanvull<strong>en</strong>de<br />
maatregel<strong>en</strong> (bijvoorbeeld ontsluiting spoorinformatie in BPZ-system<strong>en</strong>), e<strong>en</strong> basis<br />
kan vorm<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing voor landelijke spor<strong>en</strong>coördinatie. Indi<strong>en</strong> die vraag<br />
bevestig<strong>en</strong>d kan word<strong>en</strong> beantwoord, dan verdi<strong>en</strong>t het aanbeveling TRIS in de twee<br />
rester<strong>en</strong>de korps<strong>en</strong> uit te roll<strong>en</strong> <strong>en</strong> het gebruik van TRIS verplicht te stell<strong>en</strong>;<br />
o Secundair, dus wanneer de hiervoor verwoorde vraag negatief wordt beantwoord,<br />
wordt onderzocht of <strong>en</strong> in hoeverre e<strong>en</strong> nieuwe versie van TRIS of research<br />
assistant beter aansluit bij de doelstelling van e<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing voor landelijke<br />
spor<strong>en</strong>coördinatie <strong>en</strong> ook voldo<strong>en</strong>de snel beschikbaar kan zijn.<br />
11.2.3 Access database Vaatstra<br />
Functies<br />
Binn<strong>en</strong> het Vaatstra-onderzoek zijn diverse gegev<strong>en</strong>sbronn<strong>en</strong> (RDS, RBS, XPol, File<br />
System) ontslot<strong>en</strong> <strong>en</strong> zijn gegev<strong>en</strong>s voor analysedoeleind<strong>en</strong> ingebracht in iBase. Daarbij kon<br />
e<strong>en</strong> deel van die gegev<strong>en</strong>s niet rechtstreeks in iBase word<strong>en</strong> ingelez<strong>en</strong>, maar was e<strong>en</strong><br />
tuss<strong>en</strong>stap nodig. Voor die tuss<strong>en</strong>stap is gebruik gemaakt van <strong>en</strong>kele Access-databases.<br />
Conclusies <strong>en</strong> advies<br />
Naar het belang <strong>en</strong> de toegevoegde waarde van bedoelde database zal nader onderzoek<br />
word<strong>en</strong> gedaan.<br />
11.3 Inv<strong>en</strong>tarisatie<br />
Met het mak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> inv<strong>en</strong>tarisatie voor alle ontwikkeling<strong>en</strong> die uit het programma<br />
versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> voortvloei<strong>en</strong> is nog niet begonn<strong>en</strong>. Er is prioriteit<br />
gegev<strong>en</strong> aan het onderzoek naar de applicaties Office TR, TRAVIS <strong>en</strong> TRIS.<br />
Tegelijk is al wel begonn<strong>en</strong> met het verzamel<strong>en</strong> van het materiaal dat voor zo’n inv<strong>en</strong>tarisatie<br />
relevant kan zijn. Daartoe behoort onder meer het in februari 2003 versch<strong>en</strong><strong>en</strong> rapport<br />
“Gebruikerseis<strong>en</strong> For<strong>en</strong>sische Informatie Module” <strong>en</strong> uiteraard het onderligg<strong>en</strong>de materiaal<br />
uit de andere hoofdstukk<strong>en</strong> van dit programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong>.<br />
Uiteraard zal de inv<strong>en</strong>tarisatie direct in gang word<strong>en</strong> gezet, in het licht van <strong>en</strong> pass<strong>en</strong>d<br />
binn<strong>en</strong> de planning van de PSO-ontwikkeling.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 67 4 november 2005
11.4 Tijdpad<br />
Onderstaand tijdpad weerspiegelt wat w<strong>en</strong>selijk is <strong>en</strong> nog niet wat daadwerkelijk haalbaar is.<br />
In het kader van het opstell<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> implem<strong>en</strong>tatieplan zal nader onderzoek <strong>en</strong><br />
afstemming plaatsvind<strong>en</strong>, waarna over de totale doorlooptijd meer duidelijkheid kan word<strong>en</strong><br />
gebod<strong>en</strong>.<br />
Onderwerp Gereed op<br />
Project brief inzake de uitrol van Office TR <strong>en</strong> TRAVIS 25 oktober 2005<br />
Behandeling project brief in Adviesgroep 2 november 2005<br />
Behandeling project brief in Board Opsporing 18 november 2005<br />
Opstell<strong>en</strong> implem<strong>en</strong>tatieplan Office TR <strong>en</strong> TRAVIS 15 januari 2006<br />
Start uitrol Office TR <strong>en</strong> TRAVIS 1 februari 2006<br />
Alle korps<strong>en</strong> beschikk<strong>en</strong> over <strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong> Office TR of<br />
TRAVIS<br />
1 november 2006*<br />
Verplicht stell<strong>en</strong> gebruik Office TR <strong>en</strong>/of TRAVIS 1 februari 2006<br />
Uitvoer<strong>en</strong> vervolgonderzoek TRIS tbv landelijke<br />
spor<strong>en</strong>coördinatie<br />
Onderzoek naar bruikbaarheid nieuwe versie TRIS <strong>en</strong><br />
Research Assistant<br />
1 december 2005<br />
1 januari 2006<br />
Onderzoek Access database Vaatstra 1 december 2005<br />
Master business case 1 februari 2007<br />
* Deze planning gaat uit van e<strong>en</strong> ideale situatie. Dat wil zegg<strong>en</strong> dat de korps<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
verzorgingsgebied<strong>en</strong> deze implem<strong>en</strong>tatie zonder problem<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> inpass<strong>en</strong> in hun<br />
bestaande programma’s, <strong>en</strong> dat zich verder ge<strong>en</strong> organisatorische <strong>en</strong>/of technische<br />
complicaties voordo<strong>en</strong>. Onder die omstandighed<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> totale doorlooptijd van 7 tot 9<br />
maand<strong>en</strong> haalbaar. Bij deze aanname wordt er tev<strong>en</strong>s van uitgegaan dat 8-10 korps<strong>en</strong> reeds<br />
beschikk<strong>en</strong> over <strong>en</strong> gebruik mak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> van beide oplossing<strong>en</strong>.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 68 4 november 2005
12. Fasering <strong>en</strong> financiën<br />
De in de financiële paragraf<strong>en</strong> geschetste financiële consequ<strong>en</strong>ties van dit programma<br />
versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong>, zijn door politie, Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> <strong>en</strong> NFI ieder voor<br />
de eig<strong>en</strong> organisatie in kaart gebracht.<br />
12.1 Fasering<br />
De verdere uitwerking van het programma verschijnt juni 2006.<br />
Onderstaand zijn fasering<strong>en</strong> aangegev<strong>en</strong> op de korte- de middellange- <strong>en</strong> de lange termijn.<br />
De korte termijn is de periode tot 1 juni 2006<br />
De middellange termijn beslaat de periode van 1 juni 2006 tot 1 juni 2007<br />
De lange termijn is de periode na juni 2007.<br />
Randvoorwaard<strong>en</strong>:<br />
E<strong>en</strong> groot aantal van de voorstell<strong>en</strong> zijn afhankelijk van financiële <strong>en</strong> organisatorische<br />
randvoorwaard<strong>en</strong>. Deze zijn uitgewerkt in de betreff<strong>en</strong>de hoofdstukk<strong>en</strong>.<br />
Naast de borging van de kwaliteit bij zowel de politie als het OM heeft de rechercheofficier<br />
van justitie tak<strong>en</strong> in het validatieproces, bij de organisatie van de teg<strong>en</strong>spraak <strong>en</strong> heeft hij<br />
zitting in de stuurploeg.<br />
Acties OM Termijn:<br />
kort<br />
Vrijstelling van de rechercheofficier van justitie<br />
Kwalitatieve ondersteuning op alle parkett<strong>en</strong> door<br />
1-6-2006<br />
beleidssecretariss<strong>en</strong> #<br />
1-4-2006 #<br />
Administratieve ondersteuning t.b.v. journalisering # 1-4-2006 #<br />
middellang<br />
12.1.1 Gezag over de <strong>opsporing</strong><br />
Voor e<strong>en</strong> effectieve sam<strong>en</strong>werking is het nodig dat er e<strong>en</strong> helder besef bestaat van de rol <strong>en</strong><br />
verantwoordelijkheid van de officier <strong>en</strong> wat dat vervolg<strong>en</strong>s betek<strong>en</strong>t voor de rol van de<br />
teamleider. In het cluster “gezag over de <strong>opsporing</strong>” zijn die roll<strong>en</strong> verwoord. E<strong>en</strong> duidelijke<br />
rolverdeling heeft gevolg<strong>en</strong> voor k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> vaardigheid van de officier van justitie <strong>en</strong> voor de<br />
kwaliteit van de politie.<br />
De kwaliteit moet tot uitdrukking kom<strong>en</strong> in de eis<strong>en</strong> die aan officier<strong>en</strong> van justitie <strong>en</strong> aan<br />
teamleiders word<strong>en</strong> gesteld. Die eis<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> geborgd te word<strong>en</strong> in de opleiding<strong>en</strong> <strong>en</strong> in de<br />
organisatie.<br />
Het Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> heeft met e<strong>en</strong> # aangegev<strong>en</strong> welke acties afhankelijk zijn van<br />
financiële middel<strong>en</strong> <strong>en</strong> zonder die middel<strong>en</strong> niet kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> uitgevoerd.<br />
Acties OM<br />
TGO-zak<strong>en</strong> word<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> dubbele bezetting van TGO-officier<strong>en</strong><br />
van justitie behandeld # (afhankelijk van voorwaard<strong>en</strong> als financiële<br />
middel<strong>en</strong> wordt voorzi<strong>en</strong> in groeimodel van aannem<strong>en</strong> opleid<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
certificer<strong>en</strong>).<br />
Acties OM <strong>en</strong> politie:<br />
Lijst van gevalideerde <strong>en</strong> te valider<strong>en</strong> onderwerp<strong>en</strong> 1-6-2006<br />
Afstemming validatieproces OM <strong>en</strong> politie 1-6-2006<br />
Uitwerking borging verbeterprogramma 1-6-2006<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 69 4 november 2005<br />
lang<br />
Termijn:<br />
Kort Middellang Lang<br />
1 e tranche Groei-<br />
v.a. 1-7-06 # model #<br />
2007-2008<br />
<strong>en</strong> 2009
12.1.2 Teg<strong>en</strong>spraak <strong>en</strong> review<br />
Om fout<strong>en</strong>, zoals voorkwam<strong>en</strong> in de Schiedammer Parkmoord, te voorkom<strong>en</strong>, word<strong>en</strong> zowel<br />
bij politie als bij het OM wordt e<strong>en</strong> tweetal vorm<strong>en</strong> van kritische begeleiding ingevoerd, t.w.<br />
teg<strong>en</strong>spraak <strong>en</strong> review.<br />
Acties OM <strong>en</strong> politie<br />
Termijn:<br />
Kort Middellang Lang<br />
In Aanwijzing PG’s wordt landelijk kader gegev<strong>en</strong> voor teg<strong>en</strong>spraak<br />
<strong>en</strong> review<br />
1-6-2006<br />
Handleiding teg<strong>en</strong>spraak (onderdeel van instructie gevoelige zak<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> checklist<br />
1-6-2006<br />
Protocol teg<strong>en</strong>spraak politie 1-6-2006<br />
Basale vorm van teg<strong>en</strong>spraak ingevoerd bij politie <strong>en</strong> OM, te 1-1-2006 1-7-2006 # Groei-<br />
beginn<strong>en</strong> in pilots <strong>en</strong> uitgroei<strong>en</strong>d tot volledige uitvoering van<br />
teg<strong>en</strong>spraak in de in het cluster aangegev<strong>en</strong> zak<strong>en</strong># (afhankelijk van<br />
voorwaard<strong>en</strong> als financiële middel<strong>en</strong> wordt voorzi<strong>en</strong> in groeimodel<br />
van aannem<strong>en</strong> opleid<strong>en</strong>)<br />
model<br />
#2007 –<br />
2008 <strong>en</strong><br />
2009<br />
Eis<strong>en</strong> aan interne OM-journalisering <strong>en</strong> invoering OM-journaal # Start 1-1-<br />
2007 #<br />
Vaststell<strong>en</strong> van compet<strong>en</strong>ties van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die teg<strong>en</strong>sprek<strong>en</strong> 1-6-2006<br />
Aangev<strong>en</strong> onder welke voorwaard<strong>en</strong> in term<strong>en</strong> van capaciteit <strong>en</strong><br />
opleiding teg<strong>en</strong>spraak <strong>en</strong> review volledig zull<strong>en</strong> functioner<strong>en</strong><br />
1-6-2006<br />
Uitvoeringsregeling review waarin de aanwijzing second opinion<br />
opgaat<br />
1-7-2006<br />
12.1.3 TGO<br />
In de Schiedammer Parkmoord had e<strong>en</strong> kritische blik op de feitelijke ontwikkeling van de<br />
verhor<strong>en</strong> corriger<strong>en</strong>d kunn<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> goede verslaglegging van afsprak<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
beslissing<strong>en</strong> alsmede e<strong>en</strong> kwalitatieve vastlegging van de verhor<strong>en</strong> in process<strong>en</strong> verbaal zijn<br />
in zware complexe zak<strong>en</strong> is van cruciaal belang. In het cluster gezag <strong>opsporing</strong> zijn<br />
kwaliteitseis<strong>en</strong> gesteld aan de TGO-regeling, de verhoorplann<strong>en</strong>, aan de journalisering, aan<br />
de dossiermakers.<br />
Acties OM Termijn:<br />
Kort Middellang Lang<br />
Validering aangepaste TGO-regeling 1-6-2006<br />
B<strong>en</strong>oeming TGO-officier<strong>en</strong> van justitie <strong>en</strong> secretariss<strong>en</strong>. # Voorzi<strong>en</strong><br />
wordt in e<strong>en</strong> groeimodel van aannem<strong>en</strong>, opleid<strong>en</strong> <strong>en</strong> certificer<strong>en</strong>.<br />
Inzichtelijk wordt gemaakt wanneer, hoeveel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> opgeleid<br />
kunn<strong>en</strong> zijn. Startdatum <strong>en</strong> doorgroei op termijn wordt aangegev<strong>en</strong><br />
Validering standaard verhoorplan 1-6-2006<br />
Validatie procesdossier door college van PG’s 1-6-2006<br />
Acties politie<br />
Ieder korps past de TGO-regeling aan <strong>en</strong> wijst e<strong>en</strong> Vaste Kern<br />
Leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> aan inclusief de for<strong>en</strong>sisch coördinator<br />
1-6-2006<br />
1 e tranche #<br />
1-7-2006<br />
Validering definitief criterium inzet TGO 1-6-2006<br />
Ingerichte stuurploeg<strong>en</strong> in de regio’s 1-6-2006<br />
Afstemming opleidingsinstituut op opleidingsvraag t.b.v. de opleiding 1-6-2006<br />
Ieder korps beschikt over e<strong>en</strong> verhoorprotocol 1-7-2006<br />
Afsprak<strong>en</strong> over product<strong>en</strong>, compet<strong>en</strong>ties <strong>en</strong> opleiding<strong>en</strong> voor de 1-6-2006<br />
diverse niveaus van analist<strong>en</strong><br />
In de uitgewerkte voorstell<strong>en</strong> van dit verbeterprogramma zull<strong>en</strong><br />
richtlijn<strong>en</strong> ontwikkeld word<strong>en</strong> waarin (integraal) afsprak<strong>en</strong> staan<br />
1-6-2006<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 70 4 november 2005<br />
Groeimodel<br />
#<br />
2007-2008<br />
<strong>en</strong> 2009
ondom beheer van onderzoeksmateriaal, stukk<strong>en</strong> van overtuiging<br />
<strong>en</strong> inbeslagname goeder<strong>en</strong><br />
Protocol familierechercheur landelijk gevalideerd 1-6-2006<br />
Modulair evaluatie instrum<strong>en</strong>t 1-6-2007<br />
12.1.4 For<strong>en</strong>sische Opsporing<br />
Acties OM Termijn:<br />
Kort Middellang Lang<br />
bredere basisk<strong>en</strong>nis alle officier<strong>en</strong> van justitie, start<strong>en</strong> op<br />
groeimodel Groei-<br />
middellange termijn <strong>en</strong> doorgroei<strong>en</strong> tot alle officier<strong>en</strong> zijn opgeleid<br />
model<br />
b<strong>en</strong>oeming FTO-officier<strong>en</strong> van justitie <strong>en</strong> secretariss<strong>en</strong>. # Voorzi<strong>en</strong><br />
FSOGroei- wordt in e<strong>en</strong> groeimodel van aannem<strong>en</strong>, opleid<strong>en</strong> <strong>en</strong> certificer<strong>en</strong>.<br />
Inzichtelijk wordt gemaakt wanneer, hoeveel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> opgeleid<br />
kunn<strong>en</strong> zijn<br />
parkett<strong>en</strong> #<br />
1-7-2006<br />
model #<br />
eind 2007<br />
Acties OM <strong>en</strong> NFI<br />
twijfelprocedure NFI Aanwezig<br />
duidelijk rapporter<strong>en</strong> door NFI (wereld<strong>en</strong> techniek <strong>en</strong> jurist<strong>en</strong>) 1-1-06<br />
Acties politie<br />
opleiding specialist FO (maatwerk+ PD) 1-6-2007<br />
formatie LTFO bestaande uit specialist<strong>en</strong> politie/NFI groeimodel 1-6-2007<br />
zestal FSO’s ingericht 1-6-2007<br />
gedetailleerd verbeterprogramma <strong>en</strong> helderheid MPD+ 1-6-2006<br />
protocollering FIT gesprekk<strong>en</strong> door OM 1-6-2006<br />
Kwaliteit dossiervorming, 5 product<strong>en</strong> gedefinieerd 1-6-2006<br />
In alle grote onderzoek<strong>en</strong> e<strong>en</strong> vaste spor<strong>en</strong>coordinator 1-6-2006<br />
FT-norm<strong>en</strong> – inv<strong>en</strong>tarisatie op werking in de praktijk 1-6-2006<br />
Nieuwe FT-norm<strong>en</strong>:<br />
Vervoer<strong>en</strong> bewar<strong>en</strong> stoffelijk overschotVastlegg<strong>en</strong> van secties op<br />
beeld<br />
In beeld maatwerk PD’s<br />
Inschakel<strong>en</strong> for<strong>en</strong>sisch g<strong>en</strong>eeskundige<br />
Lijkschouw door for<strong>en</strong>sisch g<strong>en</strong>eeskundige<br />
Lijkschouw <strong>en</strong> letselbeschrijving<br />
Opslag <strong>en</strong> beheer van spor<strong>en</strong>dragers<br />
1-6-2006<br />
Aanscherping protocol PD-managem<strong>en</strong>t 1-6-2006<br />
Vastlegg<strong>en</strong> eis<strong>en</strong> FIT-gesprekk<strong>en</strong> 1-6-2006<br />
12.1.5 Auditieve / audiovisuele registratie<br />
Acties OM <strong>en</strong> politie Termijn:<br />
Kort Middellang Lang<br />
Inv<strong>en</strong>tarisatie aanwijzing<strong>en</strong>-protocoll<strong>en</strong>-beleidsregels <strong>en</strong> toets<strong>en</strong> aan<br />
Posthumus alsmede inv<strong>en</strong>tarisatie van<br />
facilitaire <strong>en</strong> personeelskost<strong>en</strong><br />
aanwezig<br />
aanwijzing <strong>en</strong> protocol verhor<strong>en</strong> 1-6-2006<br />
Opstell<strong>en</strong> implem<strong>en</strong>tatieplann<strong>en</strong> voor OM <strong>en</strong> politie<br />
Auditieve registratie <strong>en</strong> audiovisuele registratie<br />
1-7-2006<br />
uitvoering van de Aanwijzing is pas uitvoerbaar wanneer<br />
Groei-<br />
noodzakelijke middel<strong>en</strong>, faciliteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> opleiding<strong>en</strong> beschikbaar zijn<br />
model<br />
v.a.1-7-2006 eind 2007<br />
Juridisch kader aanwezig<br />
Conceptaanwijzing aanwezig<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 71 4 november 2005
12.1.6 Opleiding<strong>en</strong> OM<br />
Acties Termijn:<br />
Kort Middellang Lang<br />
Startconfer<strong>en</strong>tie bewustwordingsproces 16-12-2005<br />
Vervolgconfer<strong>en</strong>ties<br />
Module inpass<strong>en</strong> in cursuss<strong>en</strong> officier<strong>en</strong> van justitie (bewustwording<br />
van tunnelvisie in <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong><br />
1-4-2006<br />
Revisie bestaande cursuss<strong>en</strong> of ze in overe<strong>en</strong>stemming zijn<br />
1-1-2007<br />
met de huidige inzicht<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontwikkeling<strong>en</strong><br />
Hiat<strong>en</strong> in cursuss<strong>en</strong> in beeld br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> 1-6-2006<br />
Opleiding<strong>en</strong> in SSR programma 2006-2007 opnem<strong>en</strong>. Start<strong>en</strong> met<br />
pilots<br />
Start opleiding leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> aan de <strong>opsporing</strong><br />
Start opleiding deskundig<strong>en</strong> <strong>en</strong> magistratuur<br />
1 e tranche<br />
1-9-2006<br />
1 e tranche<br />
1-9-2006<br />
Definiëring opleidingsvereist<strong>en</strong> voor TGO-officier 1-7-2006<br />
Voorstel tot certificering 1-6-2006<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 72 4 november 2005<br />
groeimodel<br />
2007<br />
groeimodel<br />
2007<br />
Startconfer<strong>en</strong>tie review 1-7-2006<br />
Onderscheiding opleidingstraject<strong>en</strong> naar basis - gevorderd<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
masterniveau (punt<strong>en</strong>systeem OM)<br />
1-9-2006 1-1-2007<br />
12.1.7 Opleiding<strong>en</strong> politie<br />
Acties Termijn:<br />
Kort Middellang Lang<br />
Behoefte aan leergang rechercherchekunde in meerjarig<br />
perspectief in beeld<br />
1-6-2006<br />
naast postinitieel e<strong>en</strong> initiële leergang recherchekunde 2007<br />
behoefte aan verplichte certificering bepaalde funties 1-6-2006<br />
Inbedding PD-managem<strong>en</strong>t in initieel politieonderwijs 2007<br />
Beschikbaarstelling module voor VKL TGO’s 1-6-2006<br />
Opleiding familierechercheur opnem<strong>en</strong> in onderwijs 2007<br />
Herbezinning op opleidingsbeleid tot afnem<strong>en</strong> van<br />
meer rechercheleergang<strong>en</strong><br />
1-6-2006<br />
12.1.8 Overig<br />
Planning deskundig<strong>en</strong>pool is opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in § 10.2, van de deskundig<strong>en</strong>makelaardij in<br />
§ 10.3, de planning van ICT-maatregel<strong>en</strong> in § 11.4.
12.2 Financieel overzicht<br />
Hieronder e<strong>en</strong> indicatie van de kost<strong>en</strong> voor de uitvoering van het programma “<strong>Versterking</strong><br />
<strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong>” zoals dat door OM, Politie <strong>en</strong> NFI is opgesteld. Het betreff<strong>en</strong> de<br />
kost<strong>en</strong>, oplop<strong>en</strong>d van 2006 tot de totale implem<strong>en</strong>tatie in 2009, die niet door OM, politie <strong>en</strong><br />
NFI zelf kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gedrag<strong>en</strong>.<br />
Inschatting van de structurele kost<strong>en</strong>, bedrag<strong>en</strong> in miljo<strong>en</strong><strong>en</strong> euro’s.<br />
2006 2007 2008 2009<br />
Op<strong>en</strong>baar ministerie<br />
Complexe onderzoek<strong>en</strong> (maatwerkzak<strong>en</strong>) 2 5 8 10<br />
Teg<strong>en</strong>spraak <strong>en</strong> Review 1 3 5 6<br />
For<strong>en</strong>sische Opsporing 1 3 3 3<br />
Recherche officier<strong>en</strong> 1 2 2 2<br />
Ressortsparkett<strong>en</strong> 0 1 1 1<br />
Totaal OM 5 14 19 22<br />
Politie<br />
Teg<strong>en</strong>spraak <strong>en</strong> Review 2 6 9 9<br />
Team grootschalige <strong>opsporing</strong> (TGO) 0 0 0 0<br />
Audiovisuele <strong>en</strong> auditieve registratie van 9 13 13 13<br />
verhoor<br />
Opleiding<strong>en</strong> <strong>en</strong> Deskundigheidspool 1 1 1 1<br />
ICT 3 5 5 5<br />
Brede Kwaliteitsontwikkeling For<strong>en</strong>sische<br />
Opsporing<br />
15 30 40 40<br />
Totaal Politie 30 55 68 68<br />
NFI<br />
Kwaliteit rapporter<strong>en</strong> 2 2 2 2<br />
Sam<strong>en</strong>werking politie-NFI <strong>en</strong> kwaliteit<br />
for<strong>en</strong>sische intake<br />
5 5 5 5<br />
Tracking and tracing van Stukk<strong>en</strong> van<br />
Overtuiging<br />
2 2 2 2<br />
Brede Kwaliteitsontwikkeling For<strong>en</strong>sische<br />
Opsporing<br />
9 13 18 18<br />
Totaal NFI 18 22 27 27<br />
Totaal OM, Politie <strong>en</strong> NFI 56 89 114 117<br />
Voor zover bek<strong>en</strong>d, zijn de kost<strong>en</strong>post<strong>en</strong> hierbov<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> aantal nog onbek<strong>en</strong>de<br />
kost<strong>en</strong>post<strong>en</strong> (bijv. opleiding<strong>en</strong> politie <strong>en</strong> de ket<strong>en</strong>effect<strong>en</strong> for<strong>en</strong>sische <strong>opsporing</strong>) moet<strong>en</strong><br />
nog nader word<strong>en</strong> uitgezocht.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 73 4 november 2005
13 Kwaliteitszorg <strong>en</strong> monitoring<br />
13.1 Doorontwikkeling kwaliteitszorg<br />
13.1.1 Inleiding<br />
Bij zowel de Nederlandse politie als het Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> is er veel aandacht voor<br />
kwaliteitsverbetering. Voor de politie geldt het landelijk Kwaliteitsstelsel Politie, dat in 1996 is<br />
ingevoerd. Dit stelsel omvat de systematische bewaking, beheersing <strong>en</strong> verbetering van de<br />
kwaliteit van de taakuitvoering, de resultat<strong>en</strong> <strong>en</strong> het beheer van de regiokorps<strong>en</strong>, het KLPD<br />
<strong>en</strong> de Politieacademie. 13 In e<strong>en</strong> 4-jarige cyclus word<strong>en</strong> de korps<strong>en</strong> systematisch<br />
geëvalueerd, geaudit <strong>en</strong> gevisiteerd. E<strong>en</strong> belangrijke doelstelling van het kwaliteitssysteem,<br />
dat is gebaseerd op het zgn. INK-managem<strong>en</strong>tmodel is het 'ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> verbeter<strong>en</strong>.' Binn<strong>en</strong> het<br />
Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> wordt het INK managem<strong>en</strong>t model ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s toegepast, zij het dat dit in<br />
teg<strong>en</strong>stelling tot de politie, niet wettelijk is verankerd. Daarnaast word<strong>en</strong> zowel bij politie als<br />
het Op<strong>en</strong>baar <strong>Ministerie</strong> ook andere kwaliteitsinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ingezet, zoals ISO-systematiek,<br />
Six Sigma, Balanced Score Cards <strong>en</strong>z.<br />
13.1.2 Doorontwikkeling kwaliteitszorgsystem<strong>en</strong> politie<br />
Voor de politie wordt het kwaliteitsstelsel ondersteund door het Kwaliteitsbureau Politie. Dit<br />
bureau organiseert evaluaties, audits <strong>en</strong> visitaties <strong>en</strong> is verantwoordelijk voor de uitvoering<br />
<strong>en</strong> het onderhoud van het kwaliteitsstelsel voor de Nederlandse politie. Als zodanig vervult<br />
het e<strong>en</strong> expertisefunctie <strong>en</strong> adviesrol naar de korps<strong>en</strong>. De Inspectie Op<strong>en</strong>bare Orde <strong>en</strong><br />
Veiligheid houdt toezicht op de goede werking van het stelsel. Uit evaluaties van de Inspectie<br />
voor de Politie <strong>en</strong> het Kwaliteitsbureau Politie blijkt dat het kwaliteitsstelsel naar tevred<strong>en</strong>heid<br />
functioneert.<br />
In de afgelop<strong>en</strong> 2 cycli van 4 jaar heeft de Nederlandse politie zich op het gebied van<br />
kwaliteitszorg positief ontwikkeld <strong>en</strong> zijn er aansprek<strong>en</strong>de resultat<strong>en</strong> bereikt op het gebied<br />
van verbetering van de bedrijfsvoering, het beheer <strong>en</strong> de procesoriëntatie<br />
(procesmanagem<strong>en</strong>t). In de systematiek zal in ieder geval gefocust moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> op de<br />
process<strong>en</strong>, waarin met name aandacht wordt besteed aan de professionaliteit. Process<strong>en</strong><br />
zijn immers ess<strong>en</strong>tieel voor het bereik<strong>en</strong> van afgesprok<strong>en</strong> resultat<strong>en</strong>. Het is niet de structuur<br />
die bepal<strong>en</strong>d is voor het succes van de organisatie, maar de manier waarop de process<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> gemanaged. In e<strong>en</strong> organisatie die zich duurzaam ontwikkelt nem<strong>en</strong> daarnaast de<br />
professionals e<strong>en</strong> c<strong>en</strong>trale plaats in. Hoe goed de process<strong>en</strong> ook zijn ontworp<strong>en</strong>,<br />
beschrev<strong>en</strong>, ingericht <strong>en</strong> word<strong>en</strong> beheerst, uiteindelijk zijn het de professionals, de<br />
medewerkers, die de resultat<strong>en</strong> neerzett<strong>en</strong>.<br />
13.1.3 Procesauditing<br />
De to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de aandacht voor process<strong>en</strong> <strong>en</strong> professionals vraagt ook e<strong>en</strong> andere<br />
invalshoek van auditing, niet los van het eerder g<strong>en</strong>oemde kwaliteitsstelsel, maar als e<strong>en</strong><br />
geïntegreerd onderdeel daarvan <strong>en</strong> met e<strong>en</strong> sterke focus op het aandachtsgebied<br />
'managem<strong>en</strong>t van process<strong>en</strong>'.<br />
Dit kan gerealiseerd word<strong>en</strong> door procesauditing, waarbij e<strong>en</strong> procesaudit kan word<strong>en</strong><br />
gedefinieerd als:<br />
'E<strong>en</strong> systematisch, onafhankelijk <strong>en</strong> gedocum<strong>en</strong>teerd onderzoek proces voor het<br />
verkrijg<strong>en</strong> van auditbewijs <strong>en</strong> het objectief beoordel<strong>en</strong> daarvan om vast te stell<strong>en</strong> in<br />
welke mate aan overe<strong>en</strong>gekom<strong>en</strong> auditcriteria is voldaan.'<br />
E<strong>en</strong> dergelijke procesaudit k<strong>en</strong>t de volg<strong>en</strong>de resultat<strong>en</strong>:<br />
13 Besluit van 24 juni 1999, houd<strong>en</strong>de regels in verband met de kwaliteitszorg bij de politie<br />
(Besluit Kwaliteitszorg Politie)<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 74 4 november 2005
• Bevinding<strong>en</strong> t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van de kwaliteit <strong>en</strong> robuustheid van de organisatie (de<br />
process<strong>en</strong>)<br />
• Sterke punt<strong>en</strong> <strong>en</strong> punt<strong>en</strong> ter verbetering<br />
• Het ambiti<strong>en</strong>iveau bepaalt de organisatie (c.q. het concern) door het vaststell<strong>en</strong> van<br />
vaste (audit)criteria, bijv. landelijke standaards, refer<strong>en</strong>tiemodell<strong>en</strong>, procesindicator<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong>z.<br />
• Beving<strong>en</strong> stimuler<strong>en</strong> de (verdere) invoering van procesmanagem<strong>en</strong>t<br />
• Bevinding<strong>en</strong> leid<strong>en</strong> tot gerichte verbeterproject<strong>en</strong> met aantoonbare verbetering van<br />
de bedrijfsprocess<strong>en</strong> als gevolg.<br />
E<strong>en</strong> procesaudit k<strong>en</strong>t in die zin e<strong>en</strong> 'harde' uitkomst, met name als het gaat om het<br />
onderzoek<strong>en</strong> van de proceskwaliteit (o.a. do<strong>en</strong> wat is afgesprok<strong>en</strong>). Het versterk<strong>en</strong> van de<br />
procesoriëntatie (zacht) is meer gebaseerd op het INK managem<strong>en</strong>tmodel. Duidelijk mag<br />
echter zijn dat de toegevoegde waarde van procesauditing tweeërlei is:<br />
1. het richt zich op zowel het versterk<strong>en</strong> van het bewustzijn <strong>en</strong> op de<br />
veranderbereidheid tot processturing <strong>en</strong> geeft zicht op de positiebepaling <strong>en</strong><br />
de volg<strong>en</strong>de stapp<strong>en</strong> naar processturing (zacht);<br />
2. het ondersteunt bij het realiser<strong>en</strong> van concrete verbetering<strong>en</strong> van de<br />
bedrijfsvoering (processturing) <strong>en</strong> biedt managem<strong>en</strong>tinformatie voor de<br />
proceseig<strong>en</strong>aar <strong>en</strong> het korpsmanagem<strong>en</strong>t.<br />
13.1.4 Meerwaarde van procesauditing voor het proces <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong><br />
Als instrum<strong>en</strong>t voor verankering van het programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong><br />
vormt procesauditing e<strong>en</strong> belangrijke aanvulling op de kwaliteitsaudits volg<strong>en</strong>s het INK<br />
managem<strong>en</strong>tmodel maar levert daar ook belangrijke input aan. Waar de<br />
INK-kwaliteitsauditing zich met name richt op het stimuler<strong>en</strong> van duurzame<br />
organisatieontwikkeling, geeft e<strong>en</strong> procesaudit op e<strong>en</strong> dieper inhoudelijk <strong>en</strong> concreet niveau<br />
gerichte feedback op de kwaliteit van het proces, i.c. het <strong>opsporing</strong>sproces.<br />
Daarbij kan procesauditing kortcyclischer ingezet word<strong>en</strong> dan de INK-audits volg<strong>en</strong>s het<br />
kwaliteitsstelsel ( 4-jarige cyclus). Om e<strong>en</strong> maximaal effect te sorter<strong>en</strong> zal procesauditing om<br />
de 2 jaar, als e<strong>en</strong> vorm van zelfevaluatie <strong>en</strong> -verbetering, binn<strong>en</strong> de onderscheid<strong>en</strong><br />
organisaties word<strong>en</strong> uitgevoerd, specifiek gericht op het proces <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong>. De<br />
volg<strong>en</strong>de stap is het uitvoer<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> ket<strong>en</strong>audit op het gehele <strong>opsporing</strong>s- <strong>en</strong><br />
<strong>vervolging</strong>sproces (politie <strong>en</strong> OM) <strong>en</strong> dan met name op de kritieke processtapp<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
interfaces.<br />
13.2 Borging programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong><br />
In aanvulling op de hiervoor beschrev<strong>en</strong> door OM <strong>en</strong> politie gehanteerde algem<strong>en</strong>e <strong>en</strong><br />
procesaudits zal e<strong>en</strong> aanvull<strong>en</strong>d audit- <strong>en</strong> inspectieprogramma word<strong>en</strong> opgesteld, specifiek<br />
gericht op de borging van dit programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> (2005). In<br />
verband met de noodzakelijke directe sturing <strong>en</strong> de daarin vereiste ket<strong>en</strong>b<strong>en</strong>adering gaat op<br />
voorhand de voorkeur van de kerngroep uit naar de formatie van e<strong>en</strong> speciaal auditteam van<br />
beperkte omvang voor de toetsing van de implem<strong>en</strong>tatie van de aanbeveling<strong>en</strong> uit dit<br />
programma. Voorjaar 2006 komt de kerngroep met uitgewerkte voorstell<strong>en</strong> voor deze<br />
monitor op de implem<strong>en</strong>tatie.<br />
13.3 Programmasturing<br />
Overig<strong>en</strong>s zal t<strong>en</strong> behoeve van e<strong>en</strong> snelle <strong>en</strong> directe implem<strong>en</strong>tatie van dit<br />
versterkingsprogramma in de praktijk word<strong>en</strong> gekoz<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> vorm van<br />
programmasturing. OM <strong>en</strong> politie zull<strong>en</strong> deze sturing afzonderlijk <strong>en</strong> t<strong>en</strong> behoeve van de<br />
eig<strong>en</strong> organisatie organiser<strong>en</strong>. In de praktijk zull<strong>en</strong> ze daarbij zeer nauw sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>.<br />
Programma versterking <strong>opsporing</strong> <strong>en</strong> <strong>vervolging</strong> 75 4 november 2005