27.09.2013 Views

De filosofische betekenis van Divali - Stichting Filosofie & Meditatie

De filosofische betekenis van Divali - Stichting Filosofie & Meditatie

De filosofische betekenis van Divali - Stichting Filosofie & Meditatie

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>De</strong> <strong>filosofische</strong> <strong>betekenis</strong> <strong>van</strong> <strong>Divali</strong><br />

<strong>Divali</strong> is een <strong>van</strong> de belangrijkste feesten in de Hindoe traditie en is geassocieerd met<br />

verschillende verhalen. Het belangrijkste verhaal is misschien wel de intocht <strong>van</strong> Rama in<br />

Ayodhya nadat hij de demonkoning Ra<strong>van</strong>a had verslagen. Ook andere verhalen, niet<br />

alleen uit de Hindoetraditie, maar ook uit de Jain en Sikh tradities zijn verbonden met<br />

met divali. <strong>De</strong> verhalen hebben de volgende thema’s met elkaar gemeen: de<br />

overwinning <strong>van</strong> het goede op het kwade, de bevrijding uit ge<strong>van</strong>genschap en het<br />

bereiken <strong>van</strong> innerlijke verlichting. Hiermee raken wij het hart <strong>van</strong> het divalifeest: het is<br />

het feest <strong>van</strong> het licht, het feest <strong>van</strong> de overwinning <strong>van</strong> het licht op de duisternis. In die<br />

zin heeft dit feest een belangrijke <strong>betekenis</strong> voor de moderne mens. Het spoort ons aan<br />

om ons eigen innerlijk licht te herinneren en, eventueel ten koste <strong>van</strong> een grote<br />

inspanning, op zoek te gaan naar dit innerlijke licht net zolang tot we het weer gevonden<br />

hebben. <strong>De</strong> verhalen die geassocieerd zijn met divali kunnen hierbij behulpzaam zijn.<br />

Laten we om dit te illustreren de Ramayana nemen. Het verhaal gaat over het leven <strong>van</strong><br />

Rama, de incarnatie <strong>van</strong> de Heer. Rama moest zich grote moeite getroosten en grote<br />

offers brengen om uiteindelijk als koning geïnstalleerd te worden in Ayodhya. <strong>De</strong> reis en<br />

de avonturen die Rama meemaakte, zijn niet alleen spannend en het verhaal gaat niet<br />

alleen over een goede prins die het grote kwaad moest verslaan. Het is een verhaal over<br />

hoe een nobel mens geplaatst wordt in moeilijke situaties en daar door heen moet gaan.<br />

In de Oosterse traditie is het begrip karma belangrijk, hoewel het vaak onvolledig wordt<br />

uitgelegd. Onder het begrip karma wordt verstaan dat de situaties waarin wij geplaatst<br />

worden het resultaat zijn <strong>van</strong> onze voorgaande handelingen en het risico bestaat dat er<br />

een houding ontstaat <strong>van</strong> ‘eigen schuld, dikke bult’. Dit is nu net een houding waar de<br />

Ramayana mee afrekent. Als Rama op het punt staat om gekroond te worden tot koning,<br />

wordt hij door toedoen <strong>van</strong> Kaikeyi, één <strong>van</strong> de vrouwen <strong>van</strong> zijn vader, verbannen.<br />

Zonder uit balans te raken gehoorzaamt hij en trekt met zijn nobele en mooie, jonge<br />

vrouw Sita en zijn broer Lakshmana het woud in. Zijn andere broer Bharata neemt het<br />

regentschap in de naam <strong>van</strong> Rama op zich voor een periode <strong>van</strong> 14 jaar. Rama, Sita en<br />

Lakshmana beleven vele avonturen en uiteindelijk wordt Sita door de demonkoning<br />

Ra<strong>van</strong>a geschaakt en meegevoerd naar Lanka. Rama en Lakshmana krijgen hulp uit een<br />

bijzondere hoek: de apenkoning Sugriva en in het bijzonder Hanuman helpen mee om<br />

Sita te zoeken en uiteindelijk strijden zij mee aan de zijde <strong>van</strong> Rama om Sita te bevrijden<br />

en de demon Ra<strong>van</strong>a te doden. Hanuman’s inzet en toewijding blijken <strong>van</strong> onschatbare<br />

waarde te zijn om het avontuur tot een goed einde te brengen. <strong>De</strong> ontmoeting <strong>van</strong> Rama<br />

met Hanuman illustreert dat een ieder hulp krijgt, vaak uit onverwachte hoek, op zijn of<br />

haar zoektocht en dat hoe moeilijk de situaties waar wij voor geplaatst worden ook zijn,<br />

er altijd weer mogelijkheden zijn om door te gaan. Pas als Rama Sita terug heeft<br />

gevonden en heeft bevrijd en Ra<strong>van</strong>a heeft verslagen, kan hij, aan het einde <strong>van</strong> zijn<br />

ballingschap, terugkeren naar Ayodhya en zijn plaats als koning innemen.<br />

Rama werd in situaties geplaatst waar hij niet om gevraagd had. Hij had een taak te<br />

vervullen en was bereid die op zich te nemen, hoe groot de moeilijkheden, die deze taak<br />

hem zouden brengen, ook zouden worden. Zijn geliefde Sita raakte hij kwijt en een<br />

grootdeel <strong>van</strong> het verhaal gaat over het zoeken naar Sita en over haar bevrijding. Pas<br />

nadat hij dit gedaan heeft is hij in staat om koning te zijn. <strong>De</strong>ze metafoor heeft ons veel<br />

te zeggen: ook wij moeten in het leven op zoek gaan naar het meest waardevolle en<br />

kostbare, veelal uitgedrukt als ‘het vinden <strong>van</strong> het ware Zelf’. Dat dit niet altijd<br />

gemakkelijk zal gaan, moge duidelijk zijn, maar het verhaal <strong>van</strong> de Ramayana kan ons<br />

helpen om door te gaan met zoeken en om niet op te geven. Ook in duistere perioden<br />

moeten wij gericht blijven op het licht. Pas als wij dit ‘kostbaarste juweel’ gevonden<br />

hebben, is de intocht in Ayodhya met zijn duizenden lichtjes, mogelijk. <strong>De</strong>ze intocht staat<br />

voor het vinden <strong>van</strong> ons eigen centrum, ons hart, ons fundament, waar wij de plaats als<br />

koning of koningin innemen en <strong>van</strong>daar ons leven leven, vol zorg en mededogen voor<br />

onze omgeving, net zoals Rama als koning over zijn rijk regeerde.


<strong>Divali</strong> is niet alleen maar een feest: het is ook een oproep aan een ieder om de weg te<br />

gaan en zijn of haar eigen duisternis onder ogen te zien en deze duisternis te laten<br />

verdwijnen door het vinden <strong>van</strong> het innerlijke licht en uiteindelijk <strong>van</strong>uit dit licht te leven<br />

en te werken.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!