Bodem - Schaalvergroting in de aanpak van bodemverontreiniging

More documents

Recommendations

Info

Bevolkingsonderzoek in cadmiumhotspots De mens kan op verschillende wijzen blootgesteld worden aan vervuilende stoffen (polluenten) via lucht, water, bodem, voeding of via complexe interacties tussen die compartimenten. De mens kan in contact komen met cadmium uit de bodem door o.a. het eten van zelfgekweekte groenten in verontreinigde zones, het drinken van verontreinigd putwater en het inademen van vervuild en opwaaiend bodem- en/of huisstof. Vooral kleine kinderen kunnen tijdens het spelen verontreinigde bodemdeeltjes inslikken of inademen. Daarom adviseert men in cadmiumpreventieen sensibilisatiecampagnes om zelfgekweekte groenten steeds te wassen, kinderen op begroeide bodem te laten spelen, bij het koken leidingwater te gebruiken, steeds de handen te wassen na het buitenspelen of tuinieren, met water te poetsen i.p.v. met stofzuiger of stofdoek … Blootstelling aan cadmium gebeurt bovendien niet alleen via het milieu, maar ook door bepaalde levensstijlfactoren (bv. roken). Bij humane biomonitoring worden vervuilende stoffen of metabolieten opgespoord in bv. bloed en urine, wat resulteert in een geïntegreerd beeld van de blootstelling aan een bepaalde polluent. Niet enkel de blootstelling, maar ook individuele eigenschappen van opname, verdeling in het lichaam en metabolisatie bepalen de uiteindelijke concentratie in het lichaam. Humane biomonitoring kan o.a. gebruikt worden om na te kijken of de totale blootstelling van een polluent in een gebied met bekende milieuvervuiling hoger is dan in een controlegebied zonder die vervuiling. Zo wordt al sinds de jaren 70 in opdracht van de afdeling Toezicht Volksgezondheid (de voormalige gezondheidsinspectie) gebruik gemaakt van biomonitoring om een beeld te krijgen van de blootstelling aan lood bij kinderen die in de wijk Moretusburg (Antwerpen) wonen of naar school gaan. Ook voor cadmium kan men humane biomonitoring toepassen. Door de cadmiumconcentratie te analyseren in het bloed, krijgt men een idee van de relatief recente cadmiumblootstelling (ongeveer twee maanden). De cadmiumconcentratie in urine is een maat voor de levenslange lichaamsbelasting. Cadmium stapelt zich immers op in de nieren en kan daar de werking verstoren. Daarnaast wordt cadmium ook genoemd als oorzaak van longkanker en verstoort het de botvorming (IARC, 1993; Nawrot et al., 2006). In 2006-2007 zijn twee regionale blootstellingsanalyses op cadmium hotspots in Vlaanderen gepland, een in Beerse en een in de Noorderkempen: • In de kanaalzone van de gemeente Beerse zijn twee non-ferrobedrijven gevestigd. Metingen van VMM wezen op een slechte luchtkwaliteit in de nabijheid van die twee bedrijven. Vooral in de buurt van de woonwijk Den Hout/Absheide zijn de gemeten jaargemiddelde concentraties voor cadmium en lood in zwevend stof ( PM10-fractie) verhoogd. Ook de bodems in de nabije omgeving van de twee bedrijventerreinen zijn aangerijkt met zware metalen. Daarom werd in 2006 de blootstelling van ongeveer 140 vrouwen en evenveel kinderen van de wijk Den Hout/Absheide onderzocht door en in opdracht van de Afdeling Toezicht Volksgezondheid en de medisch milieukundige bij de Logo’s Noorder- en Zuiderkempen. De gemeten concentratie van lood en cadmium in bloed wordt vergeleken met die van een controlegroep uit een landelijke, verder gelegen deelgemeente van Beerse (Vlimmeren). De resultaten van de meetcampagne zijn eind 2006 beschikbaar op de website van de medische milieukundigen bij de Logo’s (www.mmk.be) en de website van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (www.zorg-en- gezondheid.be/gezondmilieu.aspx). • Het Actieplan Cadmium voorziet de start van een nieuwe humane biomonitoringcampagne voor de Noorderkempen (omgeving Balen, Lommel, Overpelt) in het najaar (Peeters, 2006). Naast de blootstellingsmetingen worden ook metingen in de verschillende milieucompartimenten uitgevoerd (o.a. binnenhuisstof, bodem in de tuin ...). Er wordt gemikt op een representatief staal van ongeveer 500 deelnemers in het hotspotgebied, 500 deelnemers in een controlegebied voor de blootstellingsmetingen en 500 in het totaal voor de milieumetingen. Door het gekoppeld beoordelen van de biomonitoringsgegevens en de milieumetingen wordt niet enkel een geïntegreerd beeld verkregen van de totale blootstelling aan cadmium, maar ook van de verschillende blootstellingsroutes. Indien nodig zullen concrete beleidsmaatregelen worden voorgesteld om de huidige cadmiumopname in de Noorderkempen verder te voorkomen en beperken. De resultaten zullen beschikbaar zijn op de websites van de medische milieukundigen bij de Logo’s (www.mmk.be) en de Vlaamse overheid (www.vlaanderen.be) tegen eind 2007.
Actieplan Cadmium In februari 2006 stelden de ministers voor Leefmilieu en voor Volksgezondheid het Actieplan Cadmium voor (Peeters, 2006). Dat actieplan heeft als doel een overzicht te geven van de cadmiumproblematiek in Vlaanderen. Het somt tevens de maatregelen op die worden genomen om dat probleem verder op te lossen. Naast de cadmiumproblematiek in de Noorderkempen worden ook andere hotspots beschreven, zoals Hoboken en Beerse. Een driemaandelijkse stand van zaken moet een goede opvolging mogelijk maken (zie kadertekst Bevolkingsonderzoek in cadmiumhotspots). De maatregelen met betrekking tot bodem omvatten onder meer een strikte opvolging van de uitvoering van de afspraken die in het convenant met Umicore vastgelegd werden. Daarnaast wordt ook een humaan biomonitoringproject opgezet waarbij tegelijkertijd metingen in verschillende milieucompartimenten uitgevoerd zullen worden om de totale externe cadmiumbelasting van de bevolking te onderzoeken. Vervolgens zal nagegaan worden wat het aandeel van het compartiment bodem is om gerichte preventieve maatregelen te kunnen definiëren. In 2006 werd gestart met de verwijdering van zinkassen in enkele woonwijken nabij de fabriekssites (Wezel te Balen en Mol, Lommel Werkplaatsen en Overpelt-cité). Daarnaast wordt ook de aanpak van publieke zinkassenwegen vooropgesteld, in overleg met de lokale overheden. 8.2 Woonzoneprojecten: definitief uit de startblokken AANPAK VAN DE ONZEKERHEDEN BIJ BEWONERS IN WOONWIJKEN Het verhaal van de woonzones begint in 2001 met de inwerkingtreding van het Sitedecreet als toevoeging aan het Bodemsaneringsdecreet. Het Sitedecreet maakt bodemonderzoeken op meerdere percelen van verschillende eigenaars mogelijk. Het is opnieuw een illustratie van de overheidsstrategie om bodemverontreinigingen grootschalig en geïntegreerd aan te pakken. Dat is immers een interessante oplossing om de bodemverontreiniging in kaart te brengen in bijvoorbeeld een woonwijk die op een voormalig stort of op een voormalig industrieterrein werd gebouwd. In zo een geval spreekt men van een woonzoneproject. Een dergelijk globaal bodemonderzoek brengt de bodemkwaliteit van de woonwijk op een versnelde en volledige manier in kaart. Het geeft antwoord op de vaak prangende onzekerheid van de bewoners over de mogelijke gezondheidsrisico’s. Via een ministerieel besluit kan OVAM of de gemeente bovendien beslissen om de onderzoeks- en saneringsplicht van de bewoners op zich te nemen en hen zodoende een pak administratieve en financiële zorgen besparen. mira-t 2006 bodem 175
Page 2 and 3: 08 HOOFDLIJNEN • Sinds de start v
Page 4 and 5: Bovendien bevat dit hoofdstuk twee
Page 6 and 7: Zinkassenwegen zijn nog steeds een
Page 8 and 9: AANPAK VAN DE VERONTREINIGING MET Z
Page 12 and 13: Voortgang sanering bodemverontreini
Page 14 and 15: Er is duidelijk een verband tussen
Page 16: Referenties Europese Commissie (200

Bodem - Schaalvergroting in de aanpak van bodemverontreiniging

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template ?