LKC jaarverslag 2003/corr - Onderwijsgeschillen
LKC jaarverslag 2003/corr - Onderwijsgeschillen
LKC jaarverslag 2003/corr - Onderwijsgeschillen
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
JAARVERSLAG <strong>LKC</strong> <strong>2003</strong><br />
10<br />
school verband houdt met problemen, bijvoorbeeld omdat<br />
de leerling van school verwijderd wordt, levert ook de<br />
informatieverstrekking regelmatig problemen op. Zo kan<br />
het voorkomen dat een leerling niet toegelaten wordt op<br />
de door de ouders beoogde school als gevolg van informatie<br />
van de school van herkomst. In zo’n situatie overwoog<br />
de Commissie: ‘Voorts is het gebruikelijk dat basisscholen<br />
informatie met elkaar uitwisselen wanneer een leerling naar<br />
een andere school gaat. Gezien het klachtdossier is niet uit te<br />
sluiten dat niet alle informatie klagers welgevallig zal zijn.<br />
Zolang de informatieverstrekking echter naar eer en geweten<br />
verloopt, zullen zij zich met een nieuwe beoogde school moeten<br />
verstaan om hun mening daarover kenbaar te maken.’ 11<br />
Toekomstige klachten zullen uitspraken op moeten leveren<br />
waarin de grenzen van zowel de verplichting als de<br />
bevoegdheid tot het verstrekken van informatie scherper<br />
getrokken worden. 12 Hoe die grenzen ook getrokken<br />
worden, de school zal wel op een toegankelijke manier<br />
over de te verstrekken gegevens moeten beschikken.<br />
LEERLINGZORG<br />
Hiermee doelt de <strong>LKC</strong> op de zorg die vooral gericht is op<br />
het leerproces zelf en op de schoolvorderingen van de leerling.<br />
Uitgangspunt daarbij is de notie dat het overdragen<br />
van kennis en vaardigheden de kerntaak van het onderwijs<br />
is. Gaandeweg zijn de klachten op dit gebied de hoofdmoot<br />
gaan vormen van de werkzaamheden van de <strong>LKC</strong>.<br />
Nadat de ouders aangegeven hadden dat de ontwikkeling van<br />
hun dochter niet naar wens verliep, hebben zij een aantal<br />
keren overleg gevoerd, onder meer met de interne leerlingbegeleider.<br />
Dat resulteerde in onderzoek van de leerling, bespreking<br />
van de resultaten daarvan en uiteindelijk in een handelingsplan.<br />
Toen de school daarmee aan de slag wilde, gaven de<br />
ouders te kennen het met het plan van aanpak niet eens te<br />
zijn. School en de ouders kwamen niet tot overeenstemming,<br />
het kind kreeg niet de speciale begeleiding die het nodig had en<br />
de ouders dienden een klacht in. De Commissie achtte de<br />
klacht gegrond vanwege het feit dat de leerling te lang niet een<br />
specifiek op haar toegesneden begeleiding had ontvangen.<br />
Deze gegrondverklaring volgde op het ongegrond verklaren van<br />
de klacht over het vaststellen van het handelingsplan: anders<br />
dan de ouders vond de Commissie namelijk dat het uitsluitend<br />
de verantwoordelijkheid van de school is om een handelingsplan<br />
vast te stellen en uit te voeren. Overleg met de ouders<br />
daarover is noodzakelijk (en vanzelfsprekend), maar hun<br />
instemming met een handelingsplan is niet vereist. 13<br />
Daarbij is het raadzaam voor de school zich te houden<br />
aan de eigen uitgangspunten wat betreft de begeleiding.<br />
Het ligt voor de hand dat deze zowel voor de school als<br />
voor de ouders leidraad zijn voor de begeleiding van de<br />
leerlingen. De school die daar van het begin af aan in<br />
overleg met (en min of meer op aandrang van) de ouders<br />
van afweek, kwam mede daardoor in de problemen. Toen<br />
de gekozen aanpak niet de gewenste resultaten opleverde,<br />
kon de school vanwege de afwijkende afspraken met de<br />
ouders niet terugvallen op de bekende begeleidingsstructuur.<br />
Dit leidde tot een volledige patstelling tussen de<br />
ouders en de school. Schorsing en verwijdering van de<br />
leerling dreigden, maar voordat het zo ver kwam, hebben<br />
de ouders het kind op een andere school geplaatst. 14<br />
ZORGLEERLINGEN<br />
Een substantieel deel van de door de <strong>LKC</strong> behandelde<br />
klachten gaat over de opvoedkundige en onderwijskundige<br />
begeleiding van leerlingen die extra zorg behoeven. In<br />
het kader van het Weer Samen Naar School-beleid is het<br />
aantal zorgleerlingen dat het reguliere onderwijs bezoekt<br />
de afgelopen jaren in aantal toegenomen. Leerlingen die<br />
voorheen op scholen voor speciaal onderwijs terechtkwamen,<br />
vormen inmiddels, voorzien van extra begeleiding<br />
in allerlei vormen, een niet meer weg te denken deel van<br />
iedere schoolpopulatie. Het is niet verwonderlijk dat<br />
WSNS voor veel scholen onverwachte en niet vermoede<br />
uitdagingen met zich mee heeft gebracht. De ontwikkeling<br />
van kinderen kan op talloze manieren ontregeld<br />
raken of een ander verloop hebben dan gemiddeld. Ook<br />
het reguliere onderwijs is daarom bekend geraakt met<br />
begrippen als hoogbegaafdheid, dyslexie, ADHD, PDD-<br />
NOS en Asperger. Op die veelheid van verschillende zorgvragen<br />
past niet één steeds toepasbaar antwoord.<br />
Begeleiding op maat bieden is geen kunstje. Wel dienen<br />
signalering en begeleiding ingebed te zijn in een stevige<br />
zorgstructuur, waardoor in beginsel iedere school in staat<br />
is een antwoord te bieden op iedere vraag. Ook als die<br />
vraag nieuw is, dienen de deskundigheid (of de toegang<br />
daartoe) en de structuur aanwezig te zijn om een begeleidingsaanbod<br />
te kunnen verzorgen. Van de <strong>LKC</strong> mag daar<br />
wel enige tijd mee gemoeid zijn, als de bereidheid en de<br />
mogelijkheid om een zorgvraag te beantwoorden maar<br />
aanwezig zijn. 15<br />
De extra zorg kan een hele range beslaan, van het wegwerken<br />
van een incidenteel ontstane leerachterstand tot<br />
uiteindelijk het aanbieden van speciaal onderwijs. Dit<br />
laatste alleen als de school met goede argumenten kan<br />
aantonen dat alle andere middelen ontoereikend zijn voor<br />
het bieden van de specifiek vereiste zorg. Zowel in het<br />
schoolplan als in de schoolgids moet de school aangeven<br />
hoe zij vorm geeft aan de begeleiding van leerlingen met<br />
specifieke onderwijsbehoeften (in de praktijk en hier verder<br />
ook ‘zorgleerlingen’ genoemd).<br />
Verschillen van mening over de te bieden begeleiding<br />
gaan vaak met hevige emoties en soms met scherpe verwijten<br />
gepaard. Enerzijds is dat te begrijpen omdat de<br />
betrokkenheid van ouders bij het welbevinden van hun<br />
kinderen groot is. Anderzijds is het jammer omdat bij de<br />
door de <strong>LKC</strong> behandelde klachten op dit gebied nagenoeg<br />
steeds gebleken is dat op de scholen de betrokkenheid bij<br />
deze zelfde leerlingen eveneens zeer groot is.<br />
De algemene lijn die in de adviezen van de <strong>LKC</strong> op het<br />
gebied van de begeleiding van zorgleerlingen is ontwikkeld<br />
houdt in dat de school te allen tijde verantwoordelijk<br />
is voor de inhoud van die begeleiding. Daarbij dient de<br />
school wel steeds in overleg met de ouders te werk te<br />
gaan. 16 Juist deze fase leidt in de praktijk nogal eens tot<br />
verschillen van mening, hetzij omdat ouders er (althans<br />
naar hun idee) te weinig bij betrokken worden, hetzij<br />
omdat onvoldoende overeenstemming bestaat over de aan<br />
het kind te bieden begeleiding.<br />
De ouders van een leerling van groep 5 klaagden erover dat de<br />
school de diagnose ADHD-kenmerken had ontkend, hetgeen<br />
uitgemond zou zijn in verwaarlozing van het kind.<br />
De Commissie oordeelde dat (de leiding van) een school voorwaarden<br />
moet creëren om op een adequate wijze (extra) zorg<br />
aan de leerlingen te bieden. Instrumenten daarvoor zijn: deskundigheid<br />
binnen de school of de mogelijkheid deze extern in<br />
te roepen, een adequaat leerlingvolgsysteem, het opstellen, uitvoeren<br />
en evalueren van handelingsplannen, goede communicatie<br />
van personeel onderling en met ouders en ten slotte een<br />
goede verslaglegging van alle handelingen.<br />
De school was verwikkeld in een fusieproces en beschikte<br />
slechts over beperkte middelen om de zorgstructuur vorm te<br />
geven. Duidelijk werd dat er geen beleid was op het gebied<br />
van begeleiding van leerlingen met ADHD en evenmin werden<br />
er handelingsplannen opgesteld voor zorgleerlingen met<br />
gedragsproblemen. Sociaal-emotionele ontwikkelingen werden<br />
niet in het leerlingvolgsysteem opgenomen en van de overdracht<br />
van leerlingen werd slechts een gedeelte schriftelijk<br />
vastgelegd.<br />
Wat er ook zij van de organisatorische problemen, de<br />
Commissie vond dat het bieden van adequate zorg te wensen<br />
overliet. 17 Voorts overwoog de Commissie: ‘Zodra een leerling<br />
als zorgleerling wordt gesignaleerd, dient er in beginsel een<br />
handelingsplan te worden opgesteld, ook als de zorgleerling<br />
nog geen probleemleerling is.’<br />
Wat de <strong>LKC</strong> betrof moest het hele zorgbeleid van de school op<br />
de schop en de aanbevelingen van de Commissie naar aanleiding<br />
van deze klacht logen er dan ook niet om:<br />
‘De Commissie adviseert het bevoegd gezag nader beleid te<br />
ontwikkelen dat erop is gericht dat:<br />
• de communicatie over de zorg tussen leerkrachten,<br />
zorgteam, directeur en ouders beter wordt gestructureerd, bij<br />
voorkeur met schriftelijke verslaglegging;<br />
• ...<br />
• de school een vangnetconstructie ontwikkelt<br />
waardoor de intern begeleider niet alleen tijdens<br />
11 <strong>LKC</strong> 01.133; de overweging volgde niet uit de klacht en was daarom<br />
opgenomen in een overweging ten overvloede.<br />
Wellicht heeft het een nieuwe klacht kunnen voorkomen.<br />
12 Dat die bevoegdheid niet onbeperkt is lijkt af te leiden uit <strong>LKC</strong> 00.102.<br />
De klacht handelde over het verstrekken van vertrouwelijke informatie aan<br />
andere scholen. Waar het over (mogelijk) vertrouwelijke informatie gaat merkt<br />
de Commissie op dat het aan te raden is om deze uitsluitend met instemming<br />
van de ouders aan derden ter beschikking te stellen.<br />
13 <strong>LKC</strong> 01.085; de Commissie overwoog ook dat het uitblijven van de extra zorg<br />
zich gedurende korte tijd voor had mogen doen, maar dan alleen op weg naar<br />
een compleet begeleidingsaanbod.<br />
14 <strong>LKC</strong> 01.131<br />
15 <strong>LKC</strong> 01.080: ‘Nu de uitvoering van deze afspraken volgens plan verlopen is,<br />
komt de Commissie tot de conclusie dat van onvoldoende zorg voor de<br />
begeleiding … geen sprake is geweest. Dat er op dat moment nog geen<br />
specifiek onderwijskundig beleid ten aanzien van meer begaafde leerlingen<br />
was, doet daaraan niets af.’<br />
16 Indien het gescheiden ouders betreft dienen beide ouders, ook indien één van<br />
hen niet met het gezag over de kinderen is belast, desgewenst geïnformeerd<br />
te worden. Laatstelijk bevestigd in <strong>LKC</strong> 03.059.<br />
17 Een aantal keren hebben directies zich ook beroepen op een tekort<br />
aan leraren. Als gevolg daarvan stonden bijvoorbeeld intern begeleiders en<br />
remedial teachers voor de klas. Hoewel de Commissie wel begrip heeft voor de<br />
problemen is zij niettemin van oordeel dat de school zorg moet blijven dragen<br />
voor invulling van het zorgbeleid (onder meer in <strong>LKC</strong> 02.045).<br />
JAARVERSLAG <strong>LKC</strong> <strong>2003</strong> 11