Multidisciplinaire richtlijn Cardiovasculair ... - Diliguide

nele preventie van HVZ door uitbreiding van het laboratoriumonderzoek met andere
risicofactoren (onder andere non-HDL, triglyceriden 1,7-5 mmol/l, VLDL, IDL,
lipoproteïne a, apolipoproteïnen, high sensitivity CRP, homocysteïne, trombogene
factoren) is tot dusver onvoldoende aangetoond om deel uit te maken van het risicoprofiel.
Ook wordt voor het risicoprofiel routinematig meten van vaateigenschappen
(onder andere enkel-armindex, centrale bloeddruk, arteriële stijfheid,
intima-mediadikte) en het gebruik van beeldvormende technieken (onder andere
elektrocardiografie, echocardiografie, coronaire kalkscore) niet geadviseerd (Graham
2007). Als additionele risico-informatie al beschikbaar is, kan deze informatie
alleen worden gebruikt als een argument om al dan niet met medicamenteuze
behandeling te starten bij de categorie patiënten met een 10-jaarsrisico op HVZ van
10% tot 20% (zie paragraaf 3.2).
Noot 11. Schatten van de nierfunctie op basis van serumcreatinine (en (micro)
albumine)
De meeste laboratoria in Nederland zijn inmiddels overgegaan op het schatten van de
glomerulaire filtratiesnelheid (eGFR) op basis van serumcreatinine, leeftijd, geslacht
en etniciteit (de zogenoemde 4-variabelen-MDRD-formule) (Levey 2006). De formule
van Cockcroft en Gault is vrijwel geheel in onbruik geraakt. Bij een toegenomen
spiermassa geeft de MDRD-formule een onderschatting van de eGFR. Verder kan de
nierfunctie worden onderschat bij gebruik van bepaalde medicamenten (zoals cimetidine,
trimethoprim en cotrimoxazol) en zware spierarbeid of bovengemiddelde
vleesconsumptie voorafgaand aan de creatininebepaling. Bij personen met een laag
lichaamsgewicht (40 tot 60 kg) of spieratrofie geeft de MDRD-formule een overschatting
van de eGFR. De MDRD-formule is bij klaringen > 60 ml/min/1,73m 2 minder
betrouwbaar en wordt daarom vermeld als > 60 ml/min/1,73m 2 .
Op 40-jarige leeftijd is de eGFR gemiddeld 80 ml/min/1,73m 2 . Vanaf deze leeftijd
neemt de nierfunctie geleidelijk af met ongeveer 0,4 ml/min per jaar. Dit betekent dat
een eGFR < 90 ml/min/1,73m 2 voor de leeftijd abnormaal kan zijn met langetermijnconsequenties.
Tevens kan een eGFR < 60 ml/min/1,73m 2 bij een oudere voor de
leeftijd normaal zijn. Dat neemt niet weg dat ook een fysiologisch verminderde nierfunctie
consequenties heeft, bijvoorbeeld bij de dosering van via de nieren geklaarde
medicatie. Chronische nierschade is gedefinieerd als een eGFR < 60 ml/min/1,73m 2
bij personen < 65 jaar, of < 45 ml/min/1,73m 2 bij personen ≥ 65 jaar en/of persisterende
(micro)albuminurie ≥ 3 maanden en/of persisterende en specifieke sedimentafwijkingen.
Van microalbuminurie wordt gesproken bij 20 tot 200 mg/l albumine in
een willekeurige portie urine. Macroalbuminurie is gedefinieerd als > 200 mg/l in een
willekeurige portie urine.
Een verlaagde eGFR en (micro)albuminurie wijzen op nefrogene hypertensie, terwijl
hypokaliëmie kan wijzen mineralocorticoïde hypertensie.
59 KENNISDOCUMENT