2008 Nr-2 - Historische Vereniging Otto Cornelis van Hemessen

de Jacobsladder
Kwartaaluitgave van de Historische Vereniging ‘Otto Cornelis van Hemessen’
2
20 08
In dit nummer:
Begrafenisonderneming
St. Barbara
Uit Otto’s plakboek
Uit ons museum
Uit het Leidsch Dagblad

de Jacobsladder
Bij de voorplaat
In 1912 kreeg Woubrugge elektriciteit. Dus moest er
ook reclame voor elektrische apparaten komen. In
1930 gebeurde dat zo! (In een later artikel gaan we
hier uitgebreider op in).
28e jaargang nr. 2, april, mei, juni 2008
Erelid
• D. Brouwer de Koning, oud-burgemeester
van Jacobswoude
• C. Karmelk, oud-penningmeester van de
vereniging
Voorzitter
• Ben Beukenholdt, Thuisweide 30, 2481 BK
Woubrugge, telefoon 0172-519247
Secretaris
• Arjen Schreuder, Sterrenkroos 23, 2481 CM
Woubrugge, telefoon 0172-518586
Penningmeester
• Frits Rohling, Theo Bosmanlaan 17, 2355 DA
Hoogmade
Bestuursleden
• Jan de Feij, Bateweg 64, 2481 AN Woubrugge
• Nico van Hemessen, van Woudeweg 17, 2481 XM
Woubrugge
• Thea Kok-Lansbergen, Emmalaan 74, 2481 BB
Woubrugge, telefoon 0172-518585
Redactie
Thea Kok-Lansbergen en Arjen Schreuder
e-mail kok.lansbergen@inter.nl.net
Basisvormgeving en opmaak
Blikveld, Den Haag
Aan dit nummer werkten mee:
Rie Kammeraat
Roelf Scholma
Foto’s:
Rie Kammeraat
Miny Lemkes-van Wijk
Aad van Mil
Op tijd opzeggen!
Wilt u – om wat voor reden dan ook – uw lidmaatschap
van de Historische Vereniging niet verlengen,
vergeet dan niet dit tijdig (vóór 1 december)
schriftelijk te melden aan onze penningmeester: Frits
Rohling, Theo Bosmanlaan 17, 2355 DA Hoogmade
•••••
Contributie
De contributie bedraagt € 13,- per jaar; en € 17,-
voor hen die dit blad per post ontvangen. Te
voldoen (bij voorkeur via de acceptgiro die u aan
het begin van het jaar ontvangt) op onze rekening
bij de Rabobank Kaag en Braassem nr. 35.24.14.847
t.n.v. Penningmeester Historische Vereniging ‘Otto
Cornelis van Hemessen’, Theo Bosmanlaan 17, 2355
DA Hoogmade.
•••••
ISSN 0168-1079
© Historische Vereniging ‘Otto Cornelis van Hemessen’.
Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigd en/of
openbaar gemaakt worden door middel van druk,
microfilm of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van de uitgever.
van Hemessen
Van de voorzitter
Lieve mensen,
In het eerste nummer van onze Jacobsladder
spraken we over de komende lente en op het
moment dat ik dit schrijf zitten we er middenin.
Als u dit leest is het inmiddels wel 15 mei geweest,
een datum die voor de tuinspecialisten onder ons
heel belangrijk is. U kunt weer heerlijk uw gang
gaan in de tuin. Veel plezier!
Dat gun ik u ook met deze Jacobsladder. Er is weer
veel werk verricht door uw redactie. Interessante
artikelen en dus veel de moeite waard om te lezen.
U allen een fijne zomer gewenst en mede namens
de andere bestuursleden, een mooie groet,
Ben Beukenholdt
Waterrecreatiedag
Op 21 juni is het weer feest in Woubrugge! Van
heinde en verre komen mensen naar ons dorp
om te genieten van alle leuke, spectaculaire en
gezellige zaken die de organisatie heeft bedacht.
Zoals gebruikelijk is er ook weer een grote braderie,
waar onze vereniging weer een stand heeft. Jan
Stigter staat er weer met zijn uitgebreide collectie
ansichtkaarten. Jan heeft trouwens een vooruitziende
blik gehad. Want hij verzamelde niet alleen
kaarten van Woubrugge, Hoogmade, Rijnsaterwoude,
Leimuiden en Bilderdam. Toen er nog lang
geen sprake was van een gemeente die Kaag en
Braassem zou gaan heten, was Jan al druk op zoek
naar kaarten van Oude Wetering, Nieuwe Wetering,
Roelofarendsveen, Rijpwetering, Oud-Ade en de
Kaag. Bijzonder toch?
Van de redactie
De ene keer een dubbeldik nummer, de andere
keer (nu dus) moet u het met een wat mager uitgevallen
uitgave doen. Onze verontschuldigingen
daarvoor.
We zijn blij met de bijdragen van Rie Kammeraat,
die heel wat tijd in de vereniging steekt, en het
artikel van Roelf Scholma over ‘De Barbara’.
Heeft u op- of aanmerkingen, of aanvullingen?
Schroom niet om de redactie even te bellen; we
staan open voor elke vorm van commentaar!
Uiteraard doen we ons uiterste best nummer 3 weer
extra dik te maken!
Rectificaties
jaargang 28 2
Waar gewerkt wordt, worden fouten gemaakt.
Zo ook bij de Jacobsladder. Gelukkig dat wij daar
dan op gewezen worden, zowel de redactie als Rie
Kammeraat ontving commentaar.
Rie schrijft daarover:
Fam. Winters
Hugo Zwetsloot, als trouw en kritisch lezer, belde op.
Ik zei: ik begrijp niet hoe ik me zo heb kunnen vergissen.
“Vergissen?!” zei hij, “Zeg maar gerust dat je
hebt zitten knoeien.”
Hier de correctie van dat knoeiwerk, waarvoor ik
Steef Winters mijn excuses heb aangeboden:
Stephanus C. (Steef) Winters, Hoogmade 1924, was
niet getrouwd met Maria A. van der Meer, maar
met MARIA CORNELIA THERESIA VAN TOL 1928-2003.
Zijn vaders vrouw was niet Maria Anna Meerman,
maar MARIA ANNA VAN DER MEER 1894-1987.
De Harmonie
Hugo Zwetsloot meldt, dat Cor Verzaal uit Hoogmade
(bladz. 2) Cor van Zaal heet.
1

2
Jacobsladder 2008 Otto Cornelis van Hemessen
Uit ons Museum
Door Rie Kammeraat
De leesboekjes van Klaasje
Kroon en Johannes Boone
Klaasje Kroon zat op school bij meester Van Dorth.
Op 15 juni 1858 kreeg ze een boekje. Ze was toen
8 jaar. In 1926 zat de versleten buitenkant van
Klaasjes leesboekje nog wel vast aan de touwtjes
waarmee van de blaadjes een boekje was
gemaakt, maar op de vouw was het papier al
bijna doorgescheurd. Met een stevige, dikke draad
waren de stukken weer aan elkaar genaaid. In de
eerste klas had Klaasje leren lezen, maar nu waren
de leesoefeningen moeilijker geworden, niet alleen
om te lezen - de lettergrepen zaten nog niet aan
elkaar - maar ook om te onthouden.
Klaasje begon te lezen: “Het nieuwe boek. De
meester heeft mij al lang gezegd, dat ik weer een
nieuw boekje hebben zou, omdat ik zoo vlijtig
was in het leeren. Zie daar is het nu, en nu ben ik
regt blijde. Er staan zeker weer mooije lesjes in dit
boekje. Mij dunkt meester moet mij regt lief hebben,
en daarom wil ik ook veel van meester houden.
Vader en moeder zullen zeker nu ook meer over mij
voldaan zijn, omdat ik zoo in het lezen vorder. O, zij
zien zoo gaarne dat ik braaf leer.
Ik wil dan ook met vreugd,
Niet lui, maar naarstig wezen,
En in het nieuwe boek
Met lust en ijver lezen.”
Dat deed Klaasje. En het was natuurlijk mooi dat ze
al lezend van alles leerde, en zeker wat ze doen en
laten moest om een goed en deugdzaam meisje
te worden. Oude inwoners weten nog wie ze was:
de weduwe van Pieter de Kwaasteniet. Ze hadden
een winkel op de Comriekade. Klaasje werd
op 15.11.1849 in Ter Aar of Langeraar geboren als
zevende en laatste kind van Jan Kroon [1812-1853]
en Trijntje Kapiteijn 1811-1851. Dirk, Klaasje en nog
een Dirk leefden heel kort, waardoor er bij de dood
van Trijntje nog vier kinderen waren: Pietje 1841,
jaargang 28 2
Jacob 1843, Dirk 1848 en Klaasje 1849. Klaasje was
toen net 2 jaar en kwam bij grootvader en grootmoeder
Kapteijn in huis. Dat waren Jacob Kapteijn
[1775-1866] en Klaasje Hartog [1785-1862]. Maar
oma werd een dagje ouder, was misschien ziek, in
ieder geval, Klaasje kwam in huis bij tante Barbara
Kapteijn en oom Arie Kroon. Oom Arie was molenaar
op de bovenmolen van de Vierambachtspolder
aan de Heuvelweg. Daar werd ze weer
de jongste, want Martinus, Jacob, Johanna en
Klaasje waren geboren in 1837- 1840 -1843 - 1845.
Arie stierf in 1852 en Barbara vroeg of zij, met hulp
van een knecht, mocht blijven malen; dat kon en
zij bleef op de molen tot haar dood in 1859. Zoon
Martinus, ondertussen getrouwd met Clazina van
Straten, bleef daar molenaar tot 1879. Klaasje bleef
bij haar oom en tante wonen tot ze trouwde. Dat
was in 1885 met Pieter de Kwaasteniet, de in 1854
geboren zoon van Jan de Kwaasteniet en Femmetje
van den Boogaard die een kruidenierswinkel
hadden op de Achterweg. Piet en Klaasje woonden
ernaast en verkochten aardewerk. Later, op de
Comriekade, waren het galanterieën. Ook gaf hij
ansichtkaarten uit. In Jacobsladder 05/4 staat een
foto van het Raadhuis en het Rechthuis, met op de
voorkant: Uitg. P. de Kwaasteniet, in Galanteriën,
Woubrugge. Kinderen kregen ze niet. Piet stierf in
1920 en Klaasje in 1939. Het laatste adres dat ik
van haar vond was B131. Dat huis, al lang geleden
afgebroken, stond min of meer naast (toen)
Burggraaf op B12, nu 15.
Maar nu waarom het gaat: wat lazen en leerden
kinderen op de openbare school bij Meester
Van Dorth zo’n 150 jaar geleden? Veel fraais.
Hieronder volgt een keuze, maar in ons museum
staan twee stoelen en u bent welkom om de rest
te lezen. Op zaterdag van 10 - 12 uur is er altijd
iemand aanwezig.
Les 3. Het zwijn
Het zwijn is een lui dier. Zoo lang het zwijn leeft, trekt
men er geen voordeel van; het doet niets dan knorren
en zich dik vreten. Het zwijn is een zeer morsig
dier. Wanneer trekt men voordeel van het zwijn?
Als het dood is, dan eten wij spek van het zwijn.
3

Het zwijn eet aardappelen, meel, paarden boonen
en erwten. De beste drank, die men het zwijn kan
geven, is gekarnde melk.
Het zwijn is log en lui van aard,
Maar na zijn dood voor ons veel waard.
Les 9. De speld
Een verstandig kind neemt niets in den mond,
dat men niet kan eten, vooral geen geld, naalden
of spelden.
Doortje was eens bezig iets voor hare pop te
naaijen, en had eene speld in den mond.
Juist kwam toen haar broeder Dirk in de kamer.
Hij maakte allerlei grapjes, dat Doortje deed
schateren van lagchen. Maar door dit lagchen
vloog de speld, die zij in den mond had, in hare
keel, en het ongelukkige meisje stierf kort daarna
aan de gevolgen van dit ongeval.
Neem nimmer spelden in den mond,
Want dit zijn slechte zaken,
Zij kunnen in een oogenblik,
U ongelukkig maken.
Les 29. De slordige Maria
Maria was een zeer slordig en morsig meisje.
Zij verzuimde bijna altijd, zich des morgens te
wasschen, en kwam dus zeer dikwijls met vuile
handen en een vuil gezigt in de school. Zij was
ook zelden behoorlijk gekleed; hare muts stond
gewoonlijk zeer verward en de kousen hingen
haar op de hielen.
Daarom noemde men haar meestal slordige Mie.
Op hare boeken was zij even slordig. Als zij een
nieuw boek kreeg, dan was het binnen weinige
dagen vol scheuren, vlakken en smeren. Zoo ging
het ook met hare schrijfboeken.
Maria kreeg voor hare morsigheid wel dikwijls
straf, maar het hielp weinig; zij verbeterde zich niet.
Andere kinderen waren vies van haar, en wilden
met haar niet spelen. Kinderen volgt het voorbeeld
van Maria niet, want:
Hen, die vuil en slordig gaan,
Ziet men met verachting aan.
Jacobsladder 2008 Otto Cornelis van Hemessen jaargang 28 2
En tot slot Les 55. Het roosje
Zie daar, een roosje,
Van mijn Koosje,
Tot een blijk van dankbaarheid;
‘k Wil, o Koosje!
Bij dit roosje
Aan u denken, lieve meid!
Ja denken, Koosje!
Maar ach! dit roosje
Verwelkt zoo ras - o zoo ras!
Och, dat dit roosje,
Mijn lieve Koosje!
Ons toch steeds tot leering was!
Tot leering, Koosje!
Dat we als dit roosje
Eens verwelken - eens vergaan.
Denk toch, o Koosje:
Bij ieder roosje:
Haast is ‘t ook met mij gedaan.
Ondertussen had Klaasje veel geleerd: over maten,
gewichten en geldstukken en andere zaken, van
het lieve Mietje, de onbeleefde Gerard, het praatachtige
Klaartje en de brave Karel.
Ook Johannis Boon had een leesboekje. Hij heeft
op de binnen- en buitenzijde van het kaft en op
het titelblad zijn naam en veel krassen gezet en het
boekje is vies. Maar de inhoud is fraai en leerzaam,
zoals Jantje Boon’s A.B.C. der Pligten. Dat gedicht
en nog een paar kunt u in een van de volgende
Jacobsladders lezen.
Bronnen
Leeslesjes ten vervolge op de leesoefeningen
voor de laagste klasse (..) door H. Sluijters, Schoolonderwijzer
te Kapelle, eiland Zuid-Beveland,
uitgegeven 1851 door J.C. Verkouteren in Bergen
op Zoom.
Vier eeuwen Familie Kroon door Dick van Wingerden.
S.A.R.M.
Woubrugge aan de wetering
Het onderwerp kwam al vaker ter sprake, maar
eindelijk kunnen we nu ook iets laten zien: het
omslag van het nieuwe boek ‘Woubrugge aan
de wetering’. Het boek telt 168 pagina’s en is
gebaseerd op herinneringen van Miny Lemkesvan
Wijk, Jan Stigter en Wim Zandstra. Er staan
honderden foto’s in van huizen en bedrijven langs
de Wetering. Veel foto’s uit de bekende collectie
van Jan Stigter, aangevuld met privé opnamen.
Jaap Haasbroek maakte van de verhalen van
Miny, Jan en Wim een interessant verhaal; Gert Buis
verzorgde de vormgeving.
U begrijpt: dit boek mag geen (oude en jonge)
Woubruggenaar missen!! Ook een leuk cadeau
trouwens!!
‘Woubrugge aan de wetering’ verschijnt in de loop
van dit jaar. Binnenkort (wellicht al op de braderie
op 21 juni, waar we ook wat meer van het boek
laten zien) wordt u in de gelegenheid gesteld u
vooraf in te schrijven.
Over de prijs kunnen we momenteel nog niets
melden; we wachten op het antwoord van
sponsors die we om subsidie gevraagd hebben.
Uit Otto’s plakboek
Verzamelde Rie Kammeraat weer
verschillende nieuwtjes van toen, met
eigentijds commentaar
2 April 1918
Oude Wetering
Bij den graanhandelaar D. van Geel aan de
Ringdijk zijn in de nacht van Donderdag op Vrijdag
zestien zakken, inhoudende tarwe, erwten en
boonen, ontvreemd. Het graan is te Hoogmade bij
den landbouwer Van Leeuwen door de politie in
beslag genomen.
Dat was het enige nieuws van belang in de
maanden april-mei-juni 1918. Maar denk niet dat de
Wetering en de Does rustig voortkabbelden en de
bevolking vreedzaam en zorgeloos de dag plukte.
1918 werd dan wel het jaar van de vrede, maar
in Woubrugge meer het jaar van de Bonje:
Baumann-Bouthoorn-Bloemberg-Brandstof en Otto
zelf. Lasterlijke berichten in de Leidsche Courant,
een geheime vergadering van de raad, 2000 kg
bedorven meel en dat terwijl “geheel Nederland
om brood roept”. Daarin had Willem Boot, raadslid
en scheepsbouwer, groot gelijk, maar toen hij aan
‘t eind van zijn verklaring op 25 april was gekomen
riep burgemeester Baumann: “kletspraatjes van
Bouthoorn!”. Over al deze problemen, ontstaan
door de grote schaarste, moet maar eens een
apart verhaal geschreven worden. Ze vallen buiten
deze rubriek en beslaan een langere periode.
4 5

Van begrafenistot
Uitvaart vereniging
door Roelf Scholma
Soms is het beschrijven van de geschiedenis een
lastige opgave, vooral als er nauwelijks documenten
zijn om historisch onderzoek te verrichten. Ik wist
dan ook niet waar ik ja tegen had gezegd toen
de Historische vereniging O.C. van Hemessen mij
vroeg een stuk over de begrafenisvereniging Sint
Barbara voor de Jacobsladder te schrijven. Een van
de eerste uitdagingen was te achterhalen van wie
de Heilige Barbara nou precies de beschermheilige
was; een hele opgave. Zo claimt de huidige brandweercommandant
Hans Lippens dat Sint Barbara
de beschermheilige van de brandweerlieden is.
Maar bij de aanleg van de HSL boortunnel onder
het Groene Hart werd een heiligenbeeldje van Sint
Barbara geplaatst als zijnde de beschermheilige
van mijn- en tunnelbouwers.
Multifunctioneel
Mijn zoektocht naar het beschermheiligenschap van
de Heilige Barbara leidde tot de conclusie
dat de Heilige Barbara niets anders dan een multifunctionele
heilige kon zijn. Inzetbaar voor de meest
uiteenlopende ambachten en beroepen. Zo wordt
zij erkend als beschermheilige van mijnwerkers,
tunnelbouwers, dakbedekkers, metaalgieters, klokkengieters
en klokken, smeden, vuurwerk fabrikanten
en vele anderen. Verder van soldaten (infanterie en
artillerie), meisjes, torens en vestingen et cetera. Ook
beschermt ze tegen vuur, stormen, de pest, onweer
en koorts. En naast het feit dat ze op basis van het
feit dat haar naamdag 4 december is ze ook als de
vrouw van Sinterklaas te boek staat, is haar associatie
als de beschermheilige bij plotseling optredende
dood, door geweervuur en blikseminslag de vermoedelijke
koppeling van haar naam aan begraafplaatsen
en begrafenis verenigingen, maar echt historisch
onderbouwd kun je die conclusie niet noemen.
Historisch stabiel
In 1956 bij de oprichting heette De Barbara officieel
R.K. Begrafenisvereniging Sint Barbara opgericht 7
Jacobsladder 2008 Otto Cornelis van Hemessen jaargang 28 2
november 1956 en gevestigd in de parochie van
O.L. Vrouw Geboorte te Hoogmade. De Barbara
had tot doel haar leden, na overlijden, ten grave te
dragen, een geruststellende doelstelling die in ieder
geval niets aan duidelijkheid te wensen overlaat.
Wat tevens opvalt, is het feit dat deze eerste
statuten dateren van 19 februari 1974, bijna 18 jaar
na de officiële oprichtingsdatum. In historische zin
is De Barbara een stabiele vereniging die in de 52
jaar van haar bestaan slechts een keer van voorzitter
is gewisseld. Willem van der Post trad in 1956
aan als eerste voorzitter. Hij zou de voorzittershamer
veertien jaar lang hanteren. Theo van Wieringen
volgde hem op en is voorzitter tot op de huidige
dag. De begrafenisvereniging werd opgericht na
wijziging in de wet op de lijkbezorging waarin
wettelijk is voorzien dat: ‘Lijkbezorging geschiedt
door begraving, verbranding of op andere bij of
krachtens de wet voorziene wijze’. Dat houdt tevens
in dat aan een aantal wettelijk voorgeschreven
maatregelen moet worden voldaan zoals het
vermelden van een registratienummer: ‘Op de kist
of op het andere omhulsel van het lijk’.
Intermediair
Voor 1956 was de teraardebestelling van een
overledene een plicht van de buren. Maar een
Vrijwilligers van De Barbara voldoen aan hun burenplicht Uit het Leidsch Dagblad
6 veranderende maatschappij en een meer op die
door Rie Kammeraat
7
maatschappij afgestemde wetgeving was de
reden dat ook bij uitvaarten de verantwoordelijkheden
formeel moesten worden geregeld. Door
ontbrekende aansprakelijkheidsstelling ingeval van
burenhulp kon deze vorm van teraardebestelling
niet langer stand houden. Tegenwoordig is
De Barbara een uitvaartvereniging hoewel de
statuten niet lijken aangepast. Leden van de
vereniging worden nog steeds conform artikel 3 van
de statuten begraven op de recentelijk uitgebreide
Rooms Katholieke begraafplaats in Hoogmade. De
begraafplaats is eigendom van de parochie O.L.
Vrouw geboorte. Niet-katholieken kunnen daarom
in principe niet worden begraven op dit kerkhof
zonder toestemming van het kerkbestuur. Als uitvaartvereniging
treedt De Barbara echter ook op
als intermediair bij het regelen van de uitvaart op
een ander kerkhof. Ook gebeurt het wel dat
een concurrerende uitvaartvereniging de kerkelijke
uitvaart en de begrafenis op de RK Begraafplaats in
Hoogmade voor haar rekening neemt. Maar in de
meeste gevallen wordt de uitvaart door De Barbara
geregeld.
Trouw aan principes
Als dank voor bewezen diensten drinken de dragers
na hun droeve taak gezamenlijk een kop koffie in
de pastorie. Vroeger werd daar nog een sigaar bij
geserveerd. Maar omdat geen der dragers nog
rookte is dat gebruik jaren geleden al afgeschaft.
Bestuur, aanzeggers en dragers van De Barbara zijn
tot op de dag van vandaag vrijwilligers. Daarmee
is de Barbara trouw gebleven aan het principe
van voor haar oprichting dat het begraven tot een
burenplicht rekende.
Eerst het bericht van 9 maart 1948 waarvoor in het
vorige nummer geen plaats was.
De ‘eerste nieuwe’ na de bevrijding: In Woubrugge
liep de logger Huiberdina Gijsbertha van stapel.
Waardevolle aanwinst voor de Katwijkse vissersvloot
De eerste, na de bevrijding nieuw gebouwde haringlogger,
is gistermiddag van de werf van de firma Boot,
“De Dageraad” in Woubrugge van stapel gelopen.
Het schip is gebouwd voor de reder Nic. Parlevliet Jr.
te Katwijk. Het ligt in het voornemen het schip snel af te
bouwen, zodat het half Mei onder schipper A. van Duin
nog in de vaart gebracht kan worden en het nieuwe
haringseizoen van de aanvang af kan meemaken.
Na de bevrijding hebben de haringreders uit Katwijk,
Scheveningen en Vlaardingen hun aandacht voornamelijk
besteed aan de wederopbouw van de vloot

8
uit het bestaande materiaal. Daar het merendeel der
schepen door de vijand zwaar gehavend was, waren
daarmede grote kapitalen gemoeid, maar herstel,
gecombineerd met verlenging der schepen, bleek
toch altijd goedkoper dan nieuwbouw. Thans echter
zijn zo goed als alle schepen, die in Duitsland achterhaald
konden worden, weer terug en gereed voor de
visserij. De vloot heeft echter nog lang niet de oude
sterkte bereikt, zodat thans de rederij voor nieuwbouw
als enige uitbreidingsmogelijkheid bestaat.
Hoewel het in de bedoeling ligt om in samenwerking
met de overheid in verband met de wel zeer hoge
kosten, die aan deze nieuwbouw verbonden zijn
tot een gunstige financieringsregeling te komen, is
de heer Parlevliet echter op eigen kracht tot nieuwbouw
overgegaan. Binnen enkele weken hoopt
bovendien de rederij voorheen J.C.Pronk van een
Scheveningse werf een tweede nieuwgebouwde
haringlogger te water te laten. In Woubrugge zal
voor deze rederij na de tewaterlating van gisteren
nog een logger op stapel worden gezet.
Feestelijke Plechtigheid
Reeds van verre was het gistermiddag te zien, dat
op de werf iets bijzonders aan de gang was. In verre
omtrek wapperden de vlaggen en een stroom van
genodigden spoedde zich naar het fraaie schip.
Daaronder bemerkten wij o.m. burgemeester van
Wageningen van Woubrugge, burgemeester
Woldringh van der Hoop van Katwijk, de secretarissen
van deze gemeenten en Alphen, resp. de heren
Hoogenboom, Boekhoven en Veenhuyzen, de voorzitter
en secretaris van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken te Leiden, de heren Verhey van Wijk en mr.
P.G. Knibbe, voorts namens de scheepvaartinspectie
de heren Tuntler, v.d.Zee, Van Dongen en Van der
Windt, de directeur van de visserijen van het ministerie
van landbouw, visserij en voedselvoorziening ir.
G. J.Lienisch, delegatie van redersverenigingen en
vertegenwoordigers van handelsorganisaties.
Uiteraard had ook de heer Parlevliet als eigenaar
van de rederij Rijnstroom op het podium plaats
genomen. Diens echtgenote, naar wie het schip
“Huiberdine Gijsbertha” genoemd is, verrichtte de
doopplechtigheid en de tewaterlating. Haar werden
door een dochtertje van de heer M. Boot bloe-
Jacobsladder 2008 Otto Cornelis van Hemessen jaargang 28 2
men overhandigd, waarna de heer Boot zich tot de
aanwezigen richtte. Spr. dankte de reders voor het
in de werf gestelde vertrouwen en memoreerde,
hoe na een verlate kiellegging in November de
uiterste krachtsinspanning en goede samenwerking
er toe leidden, dat de hellingbouw verkort werd tot
drie-en-een-halve maand.
Mevr. H.G. Parlevliet-Donner liet daarop de traditionele
fles champagne stukslaan tegen de boeg van
het schip en door de gelijktijdige druk op de knop
gleed het gevaarte de Heimanswetering in, waar
hoge golven opsloegen en de toeschouwers aan
de overzijde op de vlucht joegen.
De genodigden verzamelden zich na afloop in
Hotel Swama, waar deze plechtigheid van een
dronk werd bezegeld.
Bijzonderheden van het schip
Het 38 meter lange schip met een breedte van
7 en een diepgang van 3,5 meter, derhalve het
grootste onder Nederlandse vlag en in Nederland
gebouwde schip in dienst van de haringvisserij, is
het eerste van een serie van vier, die in opdracht
van deze rederij door de firma Boot worden
gebouwd. Het is uitgerust met een 350 p.k. motor
van de motorenfabriek ‘De Industrie’ te Alphen.
Twee hulpmotoren worden nog bijgebouwd. Het
is niet alleen geschikt voor de haring-drijfnetvisserij,
doch tevens voor de trawlnet-visserij gedurende de
wintermaanden. Het zal voorzien worden van een
lange moderne opbouw met hutten voor machinist
en stuurman. Tevens zal een messroom voor de
opvarenden worden ingebouwd, terwijl dit schip
de eerste Nederlandse logger is, voorzien van een
kraaiennest. Het heeft een draagvermogen van
250 ton en zal worden geregistreerd als de KW 85.
7 April 1948
‘HELPT ELKANDER’
Het jaarfeest der jeugdclub ‘Helpt Elkander’
vond Dinsdagavond plaats in hotel ‘Swama’. Die
gedacht heeft “‘t Zijn de kleintjes maar, daar zal
niet zoveel belangstelling voor zijn”, heeft zichzelve
vergist, want die kleintjes zijn lang de slechsten
niet geweest en er was belangstelling genoeg.
En de jeugdclub heeft er een goede avond van
gemaakt, met opstel en voordrachten. De samenspraken
werden goed uitgevoerd; ook het tableau
oogstte veel bijval. De leiding was in handen van
de heer P.J. Rijpstra, terwijl ds G.W.K. Hugenholtz het
slotwoord sprak en eindigde met dankgebed.
In 1931 trouwden de Dames Guldemond en de
Groninger Dirk Pieter Swama nam het hotel over. Zijn
vrouw, Cornelia Selina, kwam uit Epe en de beide
dochters, Selina Gezina en Anna Maria werden
in Heemstede geboren. Anna Maria, ofwel Ankie,
heeft over de oorlogsjaren van Hotel Swama een
artikel geschreven dat ik nog terug moet vinden.
16 April 1948
Op 21 April a.s. zal weer de jaarlijkse Emma-Bloemcollecte
worden gehouden. Bereidwillige dames
zullen U tegen een redelijke prijs met het bekende
bloempje tooien. De besteding van de opbrengst
is allen bekend en dat de behoefte aan de nodige
gelden voor t.b.c.-bestrijding vooral in de naoorlogse
jaren zeer groot is, zal wel niet betoogd hoeven worden.
7 Mei 1948
VOOR DE JONGENS IN INDIË
De Woubrugse Muziekver. ’Harmonie’ heeft
Woensdagavond in de bovenzaal van Hotel
Swama, onder veel belangstelling, een uitvoering
gegeven, waarvan de opbrengst bestemd is voor
de Woubrugse jongens in de overzeese gewesten.
De eerevoorzitter sprak een openingswoord,
waarin hij het doel van deze avond uiteenzette en
de namen van de soldaten noemde. Voorts gaf
de Harmonie enige nummers ten beste, waarna
een toneelstukje werd opgevoerd. Tot slot de
verloting, die de opbrengst van deze avond tot
een succes maakte.
Over ‘de Jongens in Indië’ is geschreven in de
Jacobsladders 2004/2 en 3 en in 2005/1 staat de lijst
die Henk de Jeu opstelde. Zelf vond ik er 25 in Woubrugge
en 15 in Hoogmade - u hoort daar nog over.
29 Mei 1948
Uit de Raadsvergadering.
Bij de herstellingswerkzaamheden in de Ned. Herv.
Kerk is gebleken dat de binten, waarop dak en
toren rusten in dusdanige toestand verkeren, dat
op advies van Monumentenzorg voortaan de klok
niet meer geluid zal worden.
Besloten werd bij de herdenkingsplechtigheden van
dit jaar 80 cent per kind beschikbaar te stellen voor
de feesten, en van verdere bijdragen af te zien.
10 Juni 1948
BOOTTOCHT OUDEN VAN DAGEN
Gisteren zijn de ouden van dagen te Woubrugge en
Hoogmade naar Artis in Amsterdam geweest. Met
de salonboot van de firma Blom uit A’dam, werd
onder begunstiging van prachtig zomerweer, over
de Braassemermeer en Westeinderplassen langs
Schiphol naar Amsterdam gevaren. De Woubrugse
Harmonie zorgde voor muzikale opluistering van de
tocht. Was de boottocht op zichzelf al de moeite
waard, niet minder hebben ze genoten van Artis.
Zeer voldaan keerden allen ‘s avonds huiswaarts.
In deze drie maanden werden 34 berichten
opgenomen, waarvan zes burgelijke stand,
vijftien inzake kerkdiensten van de Hervormde en
Gereformeerde kerk in Woubrugge en drie raadsverslagen
met twee aankondigingen. De onderwerpen
van de raadsverslagen lenen zich meer
voor aparte behandeling; als referentie aanbevolen,
maar voor een artikel is het beter om de originele
verslagen in het Streekarchief te bekijken.
Jan de Ouden ontving voor een bericht meestal
fl. 0,50, voor een stukje als de Boottocht kreeg hij
fl. 1.- en een raadsverslag bracht een tientje op.
Over deze drie maanden ontving hij fl. 48,50 + de
onkosten ad fl. 6,55; zo te zien waren dat bijna
steeds postzegels van 20 cent.
9