De black box - Nieuw Amsterdam

De man die onzichtbaar-Blackbox 26-03-2007 17:33 Pagina 1
De black box
Waarin Robert Jan Doorn probeert een variant op de Tom
Tom van de grond te krijgen, maar al gauw bonje krijgt met
een dwarse Belgische zakenman, die prompt op een noodrantsoen
wordt gezet.
Hij is niet groter dan een pakje sigaretten en kan onzichtbaar in de auto
ingebouwd worden: de Tipper Refinder. Bij diefstal waarschuwt
deze ingenieuze black box via het netwerk voor mobiele telefonie de
centrale en kan op een elektronische kaart precies de route van de gestolen
auto worden gevolgd. Ook zit er een starteronderbreker aan
het systeem gekoppeld, zodat een gestolen auto niet kan wegrijden.
Assurantiemaatschappijen geven forse kortingen op zowel het eigen
risico als de verzekeringspremie als de wagen of container met de Tipper
Refinder wordt uitgerust, zo garanderen de folders. Zeecontainers,
plezierboten en vrachtwagencombinaties? Ook daarvan is de
opsporing met de Tipper verzekerd.
Het is 1996, het jaar waarin nog maar weinig mensen van het navigatiesysteem
GPS, laat staan van TomTom hebben gehoord, en de
Tipper Refinder lijkt dan ook iets bijzonders. Dat vindt ook Robert
Doorn. Hij krijgt de uitvinding van twee Belgen aangereikt via een
advocaat annex makelaar in Breda. De Belgische zakenman Rudy
Standaert heeft zich dan al enige tijd ontfermd over het kleine onderzoeksteam,
dat ruim twee jaar heeft gesleuteld aan ‘een doorbraak
die zijn weerga niet kent’, zoals het ambitieuze bedrijfsplan
aangeeft. De marktwaarde wordt geraamd op zeker 80 miljoen gulden.
Toch heeft Standaert hard financiers nodig, want echt vlot gaat
het niet met de Tipper. Doorn kan voor de redding zorgen, zo belooft
hij. Standaert: ‘Doorn was destijds bezig met de bouw van
een zeppelin. Daar zouden miljoenen in gestopt worden, en dus

De man die onzichtbaar-Blackbox 26-03-2007 17:33 Pagina 2
zou de financiering van ons project geen enkel probleem zijn.’
In juni 1996 wordt tussen de Fleben Investments van Doorns
rechterhand Joost Taverne en Standaert dan eindelijk een contract
getekend. Fleben zal participeren in de nog op te richten Tipper BV,
waarbij Standaert 18 procent van de aandelen zal behouden. Een
verzekeraar uit Breda doet als derde partij mee. Fleben belooft 1
miljoen gulden in te brengen. Een mooi nieuw bedrijf zit in het
zadel, zo lijkt het dus. Maar luttele maanden later is het al helemaal
mis: in augustus 1996 meldt Doorn aan Standaert dat een ‘voorstelling
van zaken is gedaan die niet overeenkomt met de werkelijkheid’:
Octrooien zijn niet geregeld, de verzekeraar uit Breda blijkt
een dikkere vinger in de pap te hebben dan gemeld, er zijn geen
koopafspraken, geen landkaarten op straatniveau en ook geen
schuldenoverzicht. De Belg is niet blij met het boekenonderzoek,
evenals de verzekeraar, die vindt dat Doorn ‘een afwachtende houding
aanneemt nu u het contract in handen heeft’. Die is toch al niet
gelukkig met de omstreden reputatie van zijn Gooise financier. Zijn
vader heeft hem geld geleend voor deelname in het project en die
heeft en passant Doorns verleden nagetrokken, waarbij hij op enkele
verontrustende artikelen uit De Telegraaf en Het Parool is gestuit.
‘Heeft u zich wel eens afgevraagd hoe u in onze positie zou
denken over de heer Doorn?’ Maar de verzekeraar waagt het er dan
toch maar op, nadat hij is gerustgesteld door Frans Leeman, de oudpolitieman,
die inmiddels voor een periode van zes maanden als directeur
is aangetrokken. Leeman meldt dat er potentiële klanten
zijn, waaronder KPN en Nedlloyd. ‘Kijkend naar wat wij vertegenwoordigen
– miljoenen – mogen wij zeker niet volstaan met matige
prestaties.’
Maar daar draait het wel op uit. Doorn meent te weten dat de
Belg een gat in zijn hand heeft en ‘niet eerlijk aan zijn geld is gekomen’.
En dus vindt hij dat Standaert op een noodrantsoen moet
worden gezet. Dat valt uiteraard helemaal verkeerd. In oktober
1996 heeft Standaert al meer dan genoeg van het getreuzel. Hij zou
een lening hebben moeten afsluiten om in zijn onderhoud te kunnen
voorzien en uitzetting van zijn woning te voorkomen en dus neemt
hij een advocaat in de arm om Fleben erop te wijzen dat het bedrijf
‘in het geheel niet aan de verplichtingen heeft voldaan’ en het contract
moet worden verbroken. Standaert vindt dat Fleben eerst maar
eens 365.000 gulden aan winstderving, omzetverlies en klantenverlies
op tafel moet leggen. En omdat er intussen maar steeds niets ge-

De man die onzichtbaar-Blackbox 26-03-2007 17:33 Pagina 3
beurt, haken potentiële klanten als Nedlloyd en Lease-Plan af. Weliswaar
duiken van tijd tot tijd nog diverse geïnteresseerde partijen
op, waaronder de politie in Zwolle, maar de financiële zorgen weten
van geen wijken, en daarmee dreigt het hele project kopje onder
te gaan. Ook directeur Leeman krijgt het steeds moeilijker: meest
pregnant is het feit dat door Doorn miljoenen worden af- en bijgeschreven
op de rekening van Tipper Refinder, een bedrijf dat nog
niet draait. De situatie is dusdanig merkwaardig dat Leeman aan de
bank tekst en uitleg moet geven en die weet ook niet voor welke
duistere transacties de rekening wordt gebruikt.
Standaert is inmiddels niet gerust over de positie van Leeman.
Via zijn advocaat laat hij weten dat het ongetwijfeld Doorn zelf is
die de zaken regelt, bestuurt en aan de touwtjes blijft trekken. ‘Hij is
wel zo slim om zelf niet tevoorschijn te komen, geen brieven of overeenkomsten
te tekenen.’
In november 1996 overlegt Leeman met de verzekeraar over een
doorstart zonder Doorn, maar de verzekeringsman stelt dan als eis
dat er geen verbintenis meer met Doorn mag bestaan. ‘Zolang jij bij
Doorn in dienst bent, praten wij niet verder.’
Als in december 1996 ook Leeman nog steeds niet betaald is door
Doorn en hij zich alsnog laat uitschrijven als directeur van Tipper
wegens het aanhoudende ‘noodrantsoen op de exploitatierekening’,
komt de Tipper-directeur van een koude kermis thuis. Een aantal
potentiële financiers wil liever een andere directie, zo wordt hem te
verstaan gegeven, en Leeman kan naar zijn investering fluiten. Nu
Leeman is opgestapt eist Fleben de administratie op, maar Leeman
is daartoe alleen bereid als hij alsnog betaald krijgt. Daarna probeert
Leeman het project nog onder te brengen bij de Gravenborch
Groep van handelaren Cees de Mooy en Ko van der Kolk (zie
hoofdstuk 18: ‘De Kunstschat’), en hoewel enkele wagens met de
Tipper worden uitgerust, blijven ook daar de betalingen uit. En dus
laat Standaert opnieuw alle contracten ontbinden. Met dien verstande
dat Standaert door De Mooy en Van der Kolk nog wel een
keer met Joegoslavische uitsmijter Tony Agatic naar ’s-Graveland
wordt gestuurd. Die zou met zachte dwang Standaerts schuld bij
Doorn kunnen vereffenen, zo wordt hem wijsgemaakt. Liggend op
de achterbank van de auto van Standaert, zodat hij niet kan worden
opgemerkt door de bewakingscamera’s van het enorme landgoed
van Doorn, weet Agatic het kasteeltje te bereiken. Daar staan
Doorn en Agatic enige tijd tegen elkaar te schreeuwen. ‘Van boven

De man die onzichtbaar-Blackbox 26-03-2007 17:33 Pagina 4
kwamen er allerlei mensen aangesneld,’ herinnert Standaert zich.
De Belg realiseert zich dan eens te meer dat hij met gezwinde spoed
uit dit wildwest-avontuur moet stappen. ‘De affaires hebben niet alleen
tot financiële verliezen geleid, ze hebben ook mijn huwelijk gekost,’
zegt de zwaar gedesillusioneerde Belg. De Tipper installeert
Standaert uitsluitend nog op aanvraag. ‘Ik doe alles in mijn eentje;
er komen alleen maar haaien op je af.’