4160-De eindeloze ether -boekje - De Ingenieur

station meestal slechts tijdelijk zijn. Al was het alleen maar omdat bekende artiesten
er geen belang bij hebben om zich aan een bepaald kanaal te binden. Bovendien zijn
sommigen van hen op zoek naar (afreken) modellen waarbij ze direct met hun fans
in contact kunnen komen, zonder tussenkomst van platenmaatschappijen of
omroepen. Bij muziek is er ook veel duidelijker behoefte aan genre- en doelgroepkanalen.
Er zijn ook al pogingen gaande om groepen luisteraars te binden met een
aanbod waarin optredens, muziekuitzendingen, filmfragmenten en andere merchandising
gezamenlijk een bepaalde subcultuur vormen. Het valt te verwachten
dat de fragmentatie van het muziekaanbod over doelgroepkanalen en -stations zich
verder zal doorzetten. Ook de radiozenders in het huidige omroepbestel zullen daar
niet aan ontkomen.
Los van de algemene positie van de omroepen is het de vraag wat de opkomst van
een eindeloze ether kan betekenen voor de positie van de publieke omroepen.
Wanneer iedereen tegen relatief geringe kosten een eigen website kan opzetten en
men voor de toegang tot het net niet meer afhankelijk is van één centrale poortwachter,
er geen enkele belemmering is voor welk aanbod dan ook en het domein
van de grote vrijheid onder handbereik ligt, wat is dan nog de rol van de publieke
omroep?
Eerder is er al op gewezen dat internet, en dus de eindeloze ether, niet functioneert
in het luchtledige: heersende machts- en belangenconstellaties zullen ook in de
nieuwe ether gelden, en zich mogelijk versterken. 19 Nu al valt waar te nemen dat de
globalisering van de informatievoorziening ertoe leidt dat er sprake is van commercialisering
en uniformering van het aanbod, wat juist tegen de verdere differentiatie
en personificering van het aanbod ingaat, zie ook wat hierover in paragraaf 3.2 doelgroepen-aanbod
is gezegd.
Tegelijkertijd lijkt er sprake van een tegengestelde ontwikkeling in het informatieaanbod:
er hoeft geen enkele toets vooraf te zijn, alles kan. Waar de traditionele
informatiekanalen werden gestructureerd door uitgevers, redacties, bureaus of programmamakers
die tevens borg stonden voor een bepaalde kwaliteit, hoeft daar in
de eindeloze ether geen sprake van te zijn: het aanbod is onbegrensd, de kwaliteit
ervan doet er in eerste instantie niet toe. Met het gevolg dat de gebruiker wordt
geconfronteerd met een ware informatielawine.
Het antwoord daarop is het ontstaan van nieuwe intermediairs, bijvoorbeeld de eerder
genoemde webradiozoekmachines die garanderen dat de gepresenteerde radiostations
daadwerkelijk in de lucht zijn, of bestaande intermediairs (denk aan omroepen,
kranten, enzovoorts) die op internet hun merknaam inzetten voor het bieden
van gestructureerde informatie. Zelfs voor het aanbod van muziektracks geldt dat
veel gebruikers liever een goed gestructureerde dienst hebben, ook al moeten ze
daarvoor betalen, dan de chaos van het peer-to-peer aanbod.
19 Zie onder andere van de WRR het Werkdocument 127,
De verwevenheid tussen toekomstverkenning en beleid, 2002.
65