4160-De eindeloze ether -boekje - De Ingenieur

Hoofdstuk 6 - het auteursrecht
De combinatie van de opkomst van internet en de digitalisering van informatie (en
daarmee de mogelijkheid om exacte kopieën te maken) hebben ertoe geleid dat
informatie, vooral muziek, films, spelletjes en software, op een ongekende schaal
gratis wordt gekopieerd zonder vergoeding voor de maker of de auteur. In
Nederland is naar schatting 40 procent van de muziekdragers illegaal gekopieerd, 50
procent van de spelletjes en 20 procent van de films op dvd. 20 (Verwacht wordt dat
dat laatste getal nu nog ‘kunstmatig’ laag is omdat er op grote schaal voor discountprijzen
dvd’s van oudere films beschikbaar zijn en in 2003 het aantal breedbandaansluitingen
nog relatief gering was, wat het downloaden van films minder aantrekkelijk
maakte).
Sinds het begin van de jaren negentig is zowel vanuit de regelgeving als door organisaties
die belast zijn met het handhaven en innen van auteursrechten op deze ontwikkeling
gereageerd.
Zo kennen de collectieve auteursrechtenorganisaties Buma/Stemra en Sena (voor
auteurs, uitvoerenden en de platenmaatschappijen) sinds 1997 regelingen en tarieven
voor het gebruik van muziek op internet. Er zijn tarieven voor de distributie van
muzieknummers, het parallel via internet doorgeven van radio- of tv-uitzendingen,
specifieke internet-muziekregistraties, achtergrondmuziek, commercials, beltonen,
songcards en dergelijke.
Om een idee te geven: voor het gratis via een webradio uitzenden van muzieknummers
hanteert Buma/Stemra een maandtarief van € 56,-. Sena hanteert een tarief
van € 0,00084 per luisteraar/per track (minimumvergoeding van € 524,76 per jaar
per kanaal). De tarieven worden in rekening gebracht op basis van een opgave door
de aanbieder van de aangeboden muziekwerken en het aantal luisteraars. Deze opgave
wordt steekproefsgewijs gecontroleerd.
De ervaring leert dat grote aanbieders als de omroepen of Noordzee Msn aan de
regels van het auteursrecht voldoen. Kleinere webradiostations kiezen soms bewust
een ‘piratenbestaan’, welk aantal dat doet is niet bekend. Deze kleinere stations zijn
vaak louter als hobby opgezet en genereren geen eigen inkomsten. Voor hen is het
probleem dat hoe populairder ze worden, hoe groter het bedrag dat ze aan auteursrechten
moeten afdragen, en hoe hoger ook de kosten voor de benodigde bandbreedte.
Vooral het Sena-tarief brengt veel hobbystations die geen eigen inkomsten
weten te genereren in de problemen. Met 100 luisteraars en 15 tracks per uur moet
er per jaar ruim € 7.500 worden betaald, terwijl lokale omroepen via de ether aan
Sena een aanzienlijk lager bedrag verschuldigd zijn. De kleinere webradiostations
20 Gegevens van de stichting Brein.
75