Beurtvaarders, trekschuiten en overzetveren - theobakker.net

Beurtvaarders, trekschuiten en overzetveren
Paalhuis
Alle binnenkomende schepen dienden bij het in 1560 gebouwde
Paalhuis het paalgeld te voldoen, een belasting waarvan
Amsterdam niet alleen de haven maar ook de betonning en bebakening
van de Zuiderzee onderhield. Daarnaast handelde
op het Paalhuis een door de stad aangestelde ambtenaar, de
paalknecht, briefpost af die met veerschippers mee gegeven
werd. Ingevolge een stadskeur van 1598 waren schippers verplicht
die post met de grootste spoed bij ditzelfde Paalhuis af
te leveren, dat in feite dus het eerste postkantoor van de stad
was. De op het Paalhuis inwonende paalknecht nummerde
die brieven en schreef ze in een register in, met de plaats van
herkomst van het schip en de naam van de schipper, waarna
hij een lijst buiten ophing. De geadresseerde kon zijn poststuk
ophalen tegen betaling van 1,5 stuiver (4 duiten) die de paalknecht
aan de betrokken schipper afdroeg. De niet afgehaalde
stukken diende de Paalknecht na afloop van de eerstvolgende
beurstijd, tegen een extra vergoeding aan de woning van de
geadresseerde te bezorgen. Problemen waren er aanvankelijk
door analfabetisme van de postbezorgers, maar allengs verbeterde
de dienst tot een voor die tijd uniek postsysteem. Aan het
paalhuis werden in 1616 voor ’t eerst postbussen bevestigd,
26