Vijf gouden tips voor gezond en mooi haar - i-Sana
Vijf gouden tips voor gezond en mooi haar - i-Sana
Vijf gouden tips voor gezond en mooi haar - i-Sana
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Oktober 2011<br />
Hoe<br />
prostaat-<br />
problem<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>?<br />
Te weinig<br />
zonlicht<br />
kan kanker<br />
veroorzak<strong>en</strong><br />
Met probiotica staat uw<br />
weerstand op scherp<br />
Wap<strong>en</strong> u met<br />
Co-<strong>en</strong>zyme Q10<br />
GEZONDHEIDSMAGAZINE<br />
Haal je maag uit de knoop<br />
<strong>Vijf</strong> <strong>goud<strong>en</strong></strong><br />
<strong>tips</strong> <strong>voor</strong><br />
<strong>gezond</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>mooi</strong> <strong>haar</strong><br />
Succesrijk<br />
studer<strong>en</strong><br />
zonder stress<br />
Chlorella: geeft<br />
e<strong>en</strong> boost aan je<br />
weerstand<br />
SANA nr 17<br />
1
Bestell<strong>en</strong>?<br />
www.nutribell.be<br />
COLOFON<br />
I-SANA MAGAZINE<br />
Web-Gezondheidsmagazine<br />
Uitgeverij:ADVIES MEDIA vzw<br />
O.L.Vrouwstraat 53<br />
B-3570 Alk<strong>en</strong><br />
info@i-sana.eu<br />
www.i-sana.eu<br />
Redactieadres:<br />
O.L.Vrouwstraat 53<br />
B-3570 Alk<strong>en</strong><br />
redactie@i-sana.eu<br />
Uitgave:<br />
Maandelijks elektronisch nummer<br />
(behalve de maand<strong>en</strong> juli <strong>en</strong> augustus)<br />
Verantwoordelijk uitgever:<br />
Monique Kmita<br />
Gedelegeerd bestuurder:<br />
Danny Zeegers<br />
Verantwoordelijke marketing,<br />
promotie <strong>en</strong> advert<strong>en</strong>ties België:<br />
Peter Kmita<br />
Verantwoordelijke regie Nederland:<br />
Kees Mart<strong>en</strong>s<br />
Hoofdredacteur:<br />
Jan van Berck<strong>en</strong><br />
Voorwoord<br />
i-sana e<strong>en</strong> uitgave<br />
van Advies Media E<strong>en</strong>zaamheid<br />
E<strong>en</strong> van de grote problem<strong>en</strong><br />
van onze maatschappij<br />
is de groei<strong>en</strong>de<br />
vere<strong>en</strong>zaming van het<br />
individu. Nooit in de geschied<strong>en</strong>is<br />
beschikt<strong>en</strong> we over zoveel<br />
communicatiemiddel<strong>en</strong> om met<br />
de snelheid van het licht contact te<br />
kunn<strong>en</strong> legg<strong>en</strong> met ander<strong>en</strong>, zelfs<br />
aan de onderzijde van de planeet.<br />
Nooit voelde de m<strong>en</strong>s zich meer<br />
e<strong>en</strong>zaam dan nu. De Nederlandse<br />
hoogleraar prof. Gierveld deed er<br />
onderzoek naar <strong>en</strong> kwam tot de<br />
verwachte conclusie dat het <strong>voor</strong>al<br />
ouder<strong>en</strong> zijn met kinder<strong>en</strong> die het<br />
slachtoffer zijn van vere<strong>en</strong>zaming.<br />
Het viel de prof op hoezeer de<br />
woede van kinder<strong>en</strong> vanwege<br />
hun opvoeding e<strong>en</strong> alibi is om hun<br />
bejaarde moeder of vader in de<br />
steek te lat<strong>en</strong>: „Ze hebb<strong>en</strong> mijn<br />
jeugd verpest, door hun tirannieke<br />
opvoeding.” Ook bejaarde ouders<br />
zijn vaak niet te sprek<strong>en</strong> over het<br />
gedrag van hun kinder<strong>en</strong>: „Mijn zoon<br />
zit te wacht<strong>en</strong> tot ik doodga <strong>en</strong> laat<br />
dat misprijz<strong>en</strong> <strong>voor</strong> mijn gehandicapt<br />
lev<strong>en</strong> duidelijk merk<strong>en</strong>. Hij hoopt<br />
op die manier nog sneller aan mijn<br />
bezitting<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>voor</strong>al de twee huiz<strong>en</strong><br />
die ik heb, te kom<strong>en</strong>.” Nog meer<br />
onthuts<strong>en</strong>de gesprekk<strong>en</strong> had de<br />
hoogleraar met ouders van zev<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> acht kinder<strong>en</strong>, terwijl ze van ge<strong>en</strong><br />
van all<strong>en</strong> nog bezoek kreg<strong>en</strong>. In<br />
hun e<strong>en</strong>tje g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> bank in<br />
het parkje van het bejaard<strong>en</strong>huis <strong>en</strong><br />
naar het verkeer in de straat kijk<strong>en</strong><br />
om nog wat beweging in hun lev<strong>en</strong><br />
te krijg<strong>en</strong> was daarvan het logische<br />
gevolg. Maar de oude moeder kon<br />
het niet over <strong>haar</strong> hart krijg<strong>en</strong> het<br />
<strong>haar</strong> kinder<strong>en</strong> kwalijk te nem<strong>en</strong><br />
„Ze hebb<strong>en</strong> het zo druk, werkelijk<br />
ze kunn<strong>en</strong> eig<strong>en</strong>lijk niet naar hier<br />
kom<strong>en</strong>.” E<strong>en</strong> excuus dat de ernst<br />
van de e<strong>en</strong>zaamheid niet wegnam,<br />
maar <strong>voor</strong> de buit<strong>en</strong>wereld wel e<strong>en</strong><br />
<strong>mooi</strong> verpakt excuus leverde om de<br />
mislukking, het drama in de eindfase<br />
van het lev<strong>en</strong> te verberg<strong>en</strong>.<br />
Sommige reacties toond<strong>en</strong> de<br />
gruwel van de e<strong>en</strong>zaamheid vanaf<br />
de jeugd tot op latere leeftijd: „Ik<br />
vond de tijd in het weeshuis tijd<strong>en</strong>s<br />
de oorlog, e<strong>en</strong> verschrikkelijke tijd,<br />
nadi<strong>en</strong> heb ik hard moet<strong>en</strong> werk<strong>en</strong><br />
om mijn gezin op te voed<strong>en</strong>, to<strong>en</strong><br />
stierf mijn vrouw <strong>en</strong> nu lat<strong>en</strong> de<br />
kinder<strong>en</strong> mij in de steek... Ik b<strong>en</strong><br />
heel mijn lev<strong>en</strong> achtervolgd door het<br />
lot van de e<strong>en</strong>zaamheid.” Of e<strong>en</strong><br />
andere: „Ik b<strong>en</strong> blij als de langzame,<br />
trage dag om is, dan kan ik gaan<br />
slap<strong>en</strong> om niet te wet<strong>en</strong> dat ik alle<strong>en</strong><br />
op de wereld b<strong>en</strong>.”<br />
E<strong>en</strong> dokter die onderzoek deed<br />
naar stress vertelde dat het grote<br />
probleem van ouder<strong>en</strong> niet de<br />
ouderdomskwaaltjes war<strong>en</strong>, maar<br />
wel depressie <strong>en</strong> stress... niet<br />
vanwege de drukte van het bestaan,<br />
maar vanwege de leegte van het<br />
lev<strong>en</strong>: de grote e<strong>en</strong>zaamheid die<br />
<strong>voor</strong>al bij ouder<strong>en</strong> toeslaat. We<br />
hebb<strong>en</strong> inderdaad nog nooit zoveel<br />
communicatiemiddel<strong>en</strong> gehad,<br />
we hebb<strong>en</strong> nog nooit zo weinig<br />
gecommuniceerd.<br />
Jan van Berck<strong>en</strong><br />
Hoofdredacteur<br />
2 SANA nr 17 SANA nr 17 3<br />
Art-Director:<br />
Ell<strong>en</strong> Dr<strong>en</strong>th<br />
Artistiek advies:<br />
Alvin Bamps<br />
Docum<strong>en</strong>tatie & secretariaat:<br />
Klaudia Pauwels<br />
Abonnem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Losse nummers : € 3,20<br />
Jaarabonnem<strong>en</strong>t: € 32,00<br />
Copyright 2011<br />
Alle in de advert<strong>en</strong>ties <strong>en</strong> redactionele<br />
stukk<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s, alsook foto’s<br />
door derd<strong>en</strong> aangeleverd, vall<strong>en</strong> onder<br />
verantwoordelijkheid van het betrokk<strong>en</strong> bedrijf,<br />
instelling of di<strong>en</strong>st die aanlevert aan Advies<br />
Media vzw. Voor de juistheid, de aard <strong>en</strong> de<br />
recht<strong>en</strong> van die gegev<strong>en</strong>s kan de uitgever niet<br />
aansprakelijk word<strong>en</strong> gesteld. Advert<strong>en</strong>ties<br />
kunn<strong>en</strong> zonder <strong>en</strong>ige motivering word<strong>en</strong><br />
geweigerd.<br />
Niets uit deze uitgave mag word<strong>en</strong><br />
verveelvoudigd <strong>en</strong>/of op<strong>en</strong>baar gemaakt, door<br />
middel van druk, fotokopie of welke andere<br />
wijze ook, zonder <strong>voor</strong>afgaande schriftelijke<br />
toestemming van de uitgever. De inhoud<br />
(tekst<strong>en</strong> <strong>en</strong> advert<strong>en</strong>ties) van I-sana is ge<strong>en</strong><br />
medisch advies <strong>en</strong> kan e<strong>en</strong> consult bij e<strong>en</strong><br />
arts niet vervang<strong>en</strong>. Bij medische problem<strong>en</strong><br />
of twijfel moet altijd e<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eesheer word<strong>en</strong><br />
geraadpleegd.
NHOUD<br />
06Haal je maag uit de knoop<br />
Tips om je maag te spar<strong>en</strong> in moeilijke<br />
mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
10<br />
Hoe je studieresultat<strong>en</strong> beslist<br />
verbeterd kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
12<br />
<strong>Vijf</strong> <strong>goud<strong>en</strong></strong> <strong>tips</strong><br />
<strong>voor</strong> <strong>gezond</strong> <strong>en</strong> <strong>mooi</strong> <strong>haar</strong><br />
Voor wie er helemaal stral<strong>en</strong>d wil<br />
uitzi<strong>en</strong>...<br />
16 Te weinig zonlicht<br />
kan KANKER veroorzak<strong>en</strong><br />
Overdrev<strong>en</strong> zonn<strong>en</strong>, tast<br />
immuunsysteem aan <strong>en</strong> veroorzaakt<br />
huidkanker, maar...<br />
22 CHLORELLA: geeft e<strong>en</strong><br />
boost aan je weerstand<br />
Voor wie zich slap voelt <strong>en</strong> <strong>en</strong>ergie mist<br />
32<br />
Succesrijk studer<strong>en</strong> zonder<br />
stress<br />
Met probiotica staat uw<br />
weerstand op scherp<br />
Goede darmbacteriën versterk<strong>en</strong> uw<br />
immuniteit<br />
Column 39<br />
Elke cel heeft <strong>haar</strong> eig<strong>en</strong><br />
frequ<strong>en</strong>tie<br />
Bon<strong>en</strong>, Kruid<strong>en</strong>tuintjes<br />
40 Heilzame plant<strong>en</strong>extract<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> hun toepassing<br />
CRANBERRY:<br />
Beschermt blaas <strong>en</strong> urinekanal<strong>en</strong><br />
44<br />
Andijviestoemp met Parijse<br />
champignons<br />
46 De gro<strong>en</strong>e vingers van Ivo<br />
Pauwels<br />
APPELEN:<br />
De koning van de vrucht<strong>en</strong><br />
50 Wap<strong>en</strong> u met<br />
Co-<strong>en</strong>zyme Q10<br />
Kracht<strong>en</strong>ergie <strong>voor</strong> het organisme<br />
4 SANA nr 17 SANA nr 17 5<br />
22<br />
26<br />
Hoe<br />
prostaatproblem<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>?<br />
NIEUW!<br />
30<br />
32<br />
48<br />
36 STRESS kun je afler<strong>en</strong><br />
Dr. Marcel Verhey<strong>en</strong>: “Negatief zelfbeeld<br />
is meest schadelijk van alles”<br />
42 Hoe krijg je voetschimmel<br />
klein?<br />
Goede behandeling met teatree <strong>en</strong> fyto<br />
kunn<strong>en</strong> help<strong>en</strong><br />
Monique’s <strong>gezond</strong>e<br />
keuk<strong>en</strong><br />
WeetjesWeetjes
Tips om je maag te spar<strong>en</strong> in<br />
moeilijke mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
Haal je maag uit de<br />
knoop<br />
Slechte voedingsgewoont<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> emoties<br />
veroorzak<strong>en</strong> meeste<br />
problem<strong>en</strong><br />
E<strong>en</strong> van de prettigste ding<strong>en</strong> in het lev<strong>en</strong> is lekker et<strong>en</strong>.<br />
Smaak <strong>en</strong> gezelligheid bepal<strong>en</strong> in hoofdzaak de kwaliteit<br />
ervan. Verschill<strong>en</strong>de factor<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> deze mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
die aang<strong>en</strong>aam zoud<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> zijn, fel verstor<strong>en</strong>.<br />
Emotionele problem<strong>en</strong>, maar ook fysieke moeilijkhed<strong>en</strong> met de<br />
spijsvertering kunn<strong>en</strong> van het gezelligste mom<strong>en</strong>t van de dag<br />
e<strong>en</strong> probleem mak<strong>en</strong>. Maagklacht<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> erg verschill<strong>en</strong>d<br />
zijn: van zuurbrand tot opgeblaz<strong>en</strong> gevoel <strong>en</strong> echt maagpijn<br />
<strong>en</strong> misselijkheid of zelfs maagzweer. De oorzaak moet beslist<br />
word<strong>en</strong> aangepakt, omdat de spijsvertering de basis is van<br />
de kwaliteit van onze <strong>gezond</strong>heid. Via de maag word<strong>en</strong> stoff<strong>en</strong><br />
aan het lichaam aangebod<strong>en</strong> waaruit het zijn <strong>en</strong>ergie, de<br />
elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de opbouw <strong>en</strong> de <strong>gezond</strong>heid moet hal<strong>en</strong>. Lukt<br />
dat niet, dan functioner<strong>en</strong> we niet goed meer.<br />
Van langsom meer bevestigt de wet<strong>en</strong>schap<br />
wat we al lang wet<strong>en</strong>: de<br />
kwaliteit van ons voedsel <strong>en</strong> de wijze<br />
waarop we et<strong>en</strong>, heeft e<strong>en</strong> belangrijke<br />
invloed op onze <strong>gezond</strong>heid.<br />
Ouders stell<strong>en</strong> bij kinder<strong>en</strong> vaak e<strong>en</strong><br />
gebrek aan eetlust vast. Ze dring<strong>en</strong><br />
hun kinder<strong>en</strong> voedsel op dat ze<br />
niet lust<strong>en</strong>, waardoor soms grotere<br />
problem<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ontstaan. Er zijn<br />
adolesc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die systematisch hun<br />
voedsel beperk<strong>en</strong> uit slankheidoverweging<strong>en</strong>,<br />
die daardoor hun<br />
lichaam ernstige schade berokk<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> moeilijk weer bij e<strong>en</strong> normaal<br />
voedselpatroon kunn<strong>en</strong> aanpikk<strong>en</strong>.<br />
Anorexiepatiënt<strong>en</strong> zijn e<strong>en</strong> kruis <strong>voor</strong><br />
zichzelf <strong>en</strong> hun omgeving. Vaak heeft<br />
de overdrev<strong>en</strong> magerzucht van hun<br />
kinder<strong>en</strong>, veel ouders tot wanhoop<br />
gedrev<strong>en</strong>.<br />
Keelpijn, slikproblem<strong>en</strong>, moeilijkhed<strong>en</strong><br />
met het gebit, ontstok<strong>en</strong> tandvlees,<br />
aft<strong>en</strong> in de mond of e<strong>en</strong> slechte<br />
smaak zijn ev<strong>en</strong>veel oorzak<strong>en</strong> van<br />
problem<strong>en</strong> met de spijsvertering.<br />
Soms voel<strong>en</strong> ander<strong>en</strong> zich gewoon<br />
misselijk <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> daardoor moeite<br />
met et<strong>en</strong>. Er zijn zoveel verschill<strong>en</strong>de<br />
oorzak<strong>en</strong> van stoorniss<strong>en</strong> met de<br />
spijsvertering, dat de maag eig<strong>en</strong>lijk<br />
nogal wat moet kunn<strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong>aleer het lichaam zich helemaal<br />
kiplekker voelt.<br />
Belangrijke functie<br />
De maag is e<strong>en</strong> belangrijk orgaan in<br />
de spijsvertering. De kieskeurigheid<br />
waarmee je voedsel kiest, zal mee<br />
het eindresultaat van je <strong>gezond</strong>heid<br />
bepal<strong>en</strong>. De maag is zodo<strong>en</strong>de<br />
e<strong>en</strong> soort leverancier van elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
waar alle cell<strong>en</strong> <strong>en</strong> organ<strong>en</strong> in het<br />
lichaam hun vitale stoff<strong>en</strong> uit zoek<strong>en</strong>.<br />
In verband daarmee is het van groot<br />
Fruit is erg <strong>gezond</strong>. Geef kinder<strong>en</strong><br />
liever fruit als snoep dan<br />
waardeloze <strong>en</strong><br />
schadelijke zoetighed<strong>en</strong><br />
Je moet kinder<strong>en</strong> van<br />
jongs af <strong>gezond</strong>e<br />
eetgewoont<strong>en</strong><br />
bijbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />
belang er <strong>voor</strong> te zorg<strong>en</strong> dat in het<br />
dagelijkse voedselpakket voldo<strong>en</strong>de<br />
kalkrijke, vitaminerijke <strong>en</strong> mineraalrijke<br />
elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> aanwezig zijn. Ook<br />
eiwitt<strong>en</strong>, vett<strong>en</strong> <strong>en</strong> koolhydrat<strong>en</strong> van<br />
goede kwaliteit kunn<strong>en</strong> niet ontbrek<strong>en</strong>.<br />
En uiteraard kan je niet goed<br />
verter<strong>en</strong> zonder goed te kauw<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> onberispelijk verzorgd gebit ligt<br />
aan de basis van e<strong>en</strong> goede spijsvertering!<br />
Goed inspeeksel<strong>en</strong> is van<br />
belang omdat door de <strong>en</strong>zym<strong>en</strong> in<br />
het speeksel <strong>voor</strong>al koolhydrat<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
zetmeel e<strong>en</strong> <strong>voor</strong>vertering ondergaan,<br />
zonder dewelke de darm<strong>en</strong> te<br />
veel zoud<strong>en</strong> belast word<strong>en</strong>.<br />
6 SANA nr 17 SANA nr 17 7
Et<strong>en</strong> <strong>en</strong> drink<strong>en</strong> di<strong>en</strong>t in e<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>ame<br />
atmosfeer te verlop<strong>en</strong>. Dan verloopt de<br />
spijsvertering ook veel beter<br />
Maagspar<strong>en</strong>d dieet<br />
Wie e<strong>en</strong> gevoelige maag heeft moet<br />
<strong>voor</strong>al spaarzaam zijn met scherpe<br />
specerij<strong>en</strong>. Je zal zi<strong>en</strong> dat als je<br />
daarmee overdrijft, deze smaak<br />
nog lang zal nawerk<strong>en</strong> <strong>en</strong> er steeds<br />
vervel<strong>en</strong>de oprisping<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> opduik<strong>en</strong>.<br />
In de plaats van de klassiek<br />
doorsmak<strong>en</strong>de smaakversterkers <strong>en</strong><br />
specerij<strong>en</strong> kan je beter je toevlucht<br />
nem<strong>en</strong> tot zachte, <strong>gezond</strong>e, maar<br />
ook lekker smak<strong>en</strong>de toekruid<strong>en</strong>:<br />
marjolein (erg goed <strong>voor</strong> de lever)<br />
munt ( goed <strong>voor</strong> de maag <strong>en</strong> de<br />
gal), tijm, basilicum, bon<strong>en</strong>kruid<br />
(bevordert vertering), koriander, lavas<br />
(maggikruid), v<strong>en</strong>kel <strong>en</strong>z. Peper,<br />
nootmuskaat, sambal, zijn agressief<br />
<strong>voor</strong> de gevoelige slijmvliez<strong>en</strong> van<br />
mond, slokdarm <strong>en</strong> maag. Als je al<br />
e<strong>en</strong> lastige maag hebt, moet je er<br />
ge<strong>en</strong> gebruik van mak<strong>en</strong>. Ook zoutverbruik<br />
moet sterk word<strong>en</strong> gereduceerd.<br />
Gebruik in de plaats daarvan<br />
e<strong>en</strong> kruid<strong>en</strong>zout dat je gemakkelijk<br />
zelf kan mak<strong>en</strong> met fijn zeezout <strong>en</strong><br />
gedroogde keuk<strong>en</strong>kruid<strong>en</strong>, waarin<br />
maggikruid, tijm <strong>en</strong> selderij niet mog<strong>en</strong><br />
ontbrek<strong>en</strong>.<br />
Met vett<strong>en</strong> moet je uiteraard ook<br />
spaarzaam omspring<strong>en</strong>, <strong>voor</strong>al als<br />
het om harde dierlijke vett<strong>en</strong> gaat.<br />
Olijfolie is de beste keuk<strong>en</strong>olie.<br />
Vermijd in vet gebakk<strong>en</strong> spijz<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
zeker vet vlees. Als je vaak zure oprisping<strong>en</strong><br />
krijgt, kan de slokdarm op<br />
de duur geëtst word<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>voor</strong> pijn<br />
achter het borstbe<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong>.<br />
Tips teg<strong>en</strong> maagpijn<br />
Wie vaak last heeft van de maag<br />
moet de oorzaak lat<strong>en</strong> onderzoek<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de behandeling daarop richt<strong>en</strong>.<br />
Gelukkig kan je zelf heel veel do<strong>en</strong><br />
om de spijsvertering te bevorder<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de maaltijd<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>amer te<br />
mak<strong>en</strong>.<br />
-Zorg <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>aam klimaat<br />
bij de maaltijd <strong>en</strong> omring U<br />
met prettige m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, want emoties<br />
bepal<strong>en</strong> de kwaliteit van de<br />
spijsvertering ev<strong>en</strong>zeer.<br />
-Eet langzaam <strong>en</strong> kauw grondig<br />
<strong>en</strong> gebruik liever vijf kleinere<br />
eetmal<strong>en</strong> per dag dan drie grote,<br />
zware maaltijd<strong>en</strong>.<br />
-Beperk het gebruik van vett<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> kies olijfolie. Vermijd in vet<br />
gebakk<strong>en</strong> spijz<strong>en</strong>.<br />
-Rook niet, want tabak irriteert<br />
de maagslijmvliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> bederft<br />
de smaak.<br />
-Beweeg dagelijks minst<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />
half uurtje. Het bevordert de<br />
spijsvertering.<br />
-Snoep niet tuss<strong>en</strong>door.<br />
-Eet op geregelde tijdstipp<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />
neem er ook je tijd <strong>voor</strong>.<br />
-Vermijd koffie, scherpe kruid<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> cola, het belast de maag <strong>en</strong><br />
heeft e<strong>en</strong> verzur<strong>en</strong>d effect.<br />
-Drink liever niet tijd<strong>en</strong>s de<br />
maaltijd<strong>en</strong>, maar wel in de rest<br />
van de dag bv. kruid<strong>en</strong>thee.<br />
-Gebruik e<strong>en</strong> goed natuurlijk<br />
middel om de spijsvertering te<br />
bevorder<strong>en</strong> <strong>en</strong> de maag te help<strong>en</strong>,<br />
bij<strong>voor</strong>beeld op basis van<br />
Nasturtium officinale. Nasturan<br />
van Fytobell is hier<strong>voor</strong> aangewez<strong>en</strong>.<br />
-Kies <strong>gezond</strong>e volwaardige kost.<br />
Jan van Berck<strong>en</strong><br />
Spijsverteringproblem<strong>en</strong>?<br />
NASTURAN helpt!<br />
Soms heb je e<strong>en</strong> bakste<strong>en</strong> op de<br />
maag, e<strong>en</strong> opgeblaz<strong>en</strong> gevoel door<br />
e<strong>en</strong> opspel<strong>en</strong>de spijsvertering.<br />
Als vet niet gemakkelijk<br />
verteert <strong>en</strong> de verschill<strong>en</strong>de<br />
spijsverteringsorgan<strong>en</strong> niet goed<br />
sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> is Nasturan de ideale<br />
hulp. Zelfs als er ge<strong>en</strong> eetlust is<br />
of het et<strong>en</strong> te langzaam verteert,<br />
stimuleert het de sapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> helpt de<br />
spijsvertering.<br />
Voel je wel met fytobell!<br />
Meer info op: www.fytobell.be<br />
E-mail: info@fytobell.be<br />
Tel:011/37.19.24<br />
Druppels 100 ml<br />
Verkrijgbaar bij de apotheek in 100 ml<br />
met CNK bestelcode: 1744-358.<br />
Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.<br />
8 SANA nr 17 SANA nr 17 9<br />
Advert<strong>en</strong>tie
Verkeerde voeding blokkeert<br />
conc<strong>en</strong>tratie <strong>en</strong> geheug<strong>en</strong><br />
Succesrijk<br />
studer<strong>en</strong><br />
zonder stress<br />
Hoe je studieresultat<strong>en</strong> beslist<br />
verbeterd kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
De schol<strong>en</strong> <strong>en</strong> universiteit<strong>en</strong> zijn weer opgestart. Daardoor is<br />
het begin van het schooljaar iets bijzonders: nieuwe ag<strong>en</strong>da’s,<br />
blanco opdracht<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> onbeschrev<strong>en</strong> blad. Je kan er alles<br />
nog van mak<strong>en</strong>. Veel leerling<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun ouders lev<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>wel op<br />
het randje van de z<strong>en</strong>uw<strong>en</strong> <strong>en</strong> rak<strong>en</strong> in paniek van zodra de eerste<br />
rapport<strong>en</strong> aankom<strong>en</strong>. Dat hoeft niet zo te zijn want je kan er iets aan<br />
do<strong>en</strong>: schoolstress kan je beheers<strong>en</strong>, want gelukkig snelt de natuur<br />
je ter hulp om zowel de z<strong>en</strong>uw<strong>en</strong> te kalmer<strong>en</strong>, de spankracht te verhog<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de conc<strong>en</strong>tratie te verbeter<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> nieuw schooljaar kan op<br />
die manier e<strong>en</strong> nieuwe belofte inhoud<strong>en</strong>.<br />
Om goed te kunn<strong>en</strong> studer<strong>en</strong> is e<strong>en</strong><br />
rustige <strong>en</strong> motiver<strong>en</strong>de omgeving van<br />
belang, goede voeding om de conc<strong>en</strong>tratie<br />
te kunn<strong>en</strong> opbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>en</strong> die<br />
te kunn<strong>en</strong> volhoud<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>voor</strong>al ook<br />
e<strong>en</strong> goede <strong>gezond</strong>heid. Veel jonger<strong>en</strong><br />
voed<strong>en</strong> zich ronduit slecht. Fastfood<br />
of snoep, cola <strong>en</strong> alcohol, plus tabak<br />
behor<strong>en</strong> <strong>voor</strong> vel<strong>en</strong> tot hun dagelijks<br />
pakket. Ze hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> tekort aan<br />
volwaardige elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, voldo<strong>en</strong>de<br />
vitamines <strong>en</strong> mineral<strong>en</strong>, zodat ze zich<br />
futloos <strong>en</strong> daardoor ongemotiveerd<br />
voel<strong>en</strong> om<br />
te studer<strong>en</strong>.<br />
Betere conc<strong>en</strong>tratie met<br />
Omega-3<br />
Veel leerling<strong>en</strong> <strong>en</strong> stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong><br />
te mak<strong>en</strong> met stress: ofwel door hun<br />
omgeving, vanwege conflict<strong>en</strong> met<br />
ouders <strong>en</strong> opvoeders, ofwel door e<strong>en</strong><br />
slechte studiemethode waardoor ze in<br />
paniek gerak<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> de exam<strong>en</strong>tijd,<br />
ofwel omdat ze zich slecht voed<strong>en</strong>. E<strong>en</strong><br />
verzwakte immuunsysteem <strong>en</strong> zwakke<br />
z<strong>en</strong>uw<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> het er niet beter op.<br />
Ook z<strong>en</strong>uw<strong>en</strong> <strong>en</strong> hers<strong>en</strong><strong>en</strong> verdi<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
de juiste voedingsstoff<strong>en</strong>. Zo<br />
is fastfood niet de juiste voeding<br />
<strong>voor</strong> de stud<strong>en</strong>t, omdat<br />
het vaak verkeerde vett<strong>en</strong><br />
bevat. Ze hebb<strong>en</strong> dikwijls e<strong>en</strong> tekort<br />
aan Omega-3 vetzur<strong>en</strong> <strong>en</strong> te weinig<br />
fosfor. Onderzoekers hebb<strong>en</strong> vastgesteld<br />
dat er e<strong>en</strong> betere hers<strong>en</strong>ontwikkeling<br />
is van de foetus bij aanstaande<br />
moeders die Omega-3 gebruik<strong>en</strong>. Ook<br />
peuters <strong>en</strong> jonge kinder<strong>en</strong> die vis op<br />
het m<strong>en</strong>u krijg<strong>en</strong> of Omega-3 vetzur<strong>en</strong><br />
gebruik<strong>en</strong>, g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> van dezelfde <strong>voor</strong>del<strong>en</strong>:<br />
e<strong>en</strong> betere hers<strong>en</strong>ontwikkeling<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> hoger IQ.<br />
Stress overwinn<strong>en</strong><br />
Stress ondermijnt veel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, maar<br />
iemand die moet studer<strong>en</strong> wordt door<br />
stress helemaal geblokkeerd. Stress<br />
verlamt de conc<strong>en</strong>tratie, ontneemt<br />
de moed om aan de slag te gaan <strong>en</strong><br />
ondermijnt ook het immuunsysteem.<br />
Goede <strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de kwalitatieve slaap<br />
<strong>en</strong> ontspanning zijn ev<strong>en</strong> belangrijk<br />
als voldo<strong>en</strong>de studer<strong>en</strong>. Lukt het niet<br />
vanzelf dan is het goed e<strong>en</strong> beroep te<br />
do<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> goed ontspann<strong>en</strong>d middel.<br />
Bek<strong>en</strong>d zijn passiebloem <strong>en</strong> Av<strong>en</strong>a<br />
om het lichaam <strong>en</strong> de ziel wat rust te<br />
gev<strong>en</strong>. Stressbalans van Fytobell<br />
is daarom e<strong>en</strong> prima middel <strong>voor</strong> de<br />
stud<strong>en</strong>t: het br<strong>en</strong>gt rust in de geest <strong>en</strong><br />
ontspant het lichaam. Met Stressbalans<br />
kan je beter studer<strong>en</strong>.<br />
Tips <strong>voor</strong> stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
-Bij het begin van het schooljaar stel je<br />
niets uit tot morg<strong>en</strong> of volg<strong>en</strong>de week.<br />
-Schrijf elke dag op papier je tak<strong>en</strong>pakket<br />
op <strong>en</strong> stel e<strong>en</strong> doel tot waar je<br />
wil gerak<strong>en</strong> <strong>en</strong> hou je daar aan.<br />
-Br<strong>en</strong>g regelmaat in je lev<strong>en</strong>: elke<br />
dag op het zelfde uur opstaan <strong>en</strong> gaan<br />
slap<strong>en</strong>.<br />
-Zorg er <strong>voor</strong> dat je elke dag minst<strong>en</strong>s<br />
e<strong>en</strong> uurtje buit<strong>en</strong> b<strong>en</strong>t <strong>en</strong> aan sport<br />
doet.<br />
-Gebruik goede volwaardige voeding<br />
<strong>en</strong> zo weinig mogelijk snoepgoed, alcohol<br />
<strong>en</strong> tabak.<br />
-Maak tijd <strong>voor</strong> de maaltijd<strong>en</strong> <strong>en</strong> eet<br />
niet tuss<strong>en</strong> de boek<strong>en</strong> of terwijl je<br />
rondloopt. Et<strong>en</strong> moet ook rust br<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> het voedsel moet smakelijk zijn.<br />
-Ga niet slap<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> overlad<strong>en</strong><br />
maag, het maakt de slaap onrustig <strong>en</strong><br />
bemoeilijkt ‘s ander<strong>en</strong>daags de conc<strong>en</strong>tratie.<br />
-Eet elke week minst<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> paar keer<br />
vis <strong>en</strong> gebruik e<strong>en</strong> preparaat met Omega-3<br />
visolie.<br />
-Vermijd koffie <strong>en</strong> cola als courante dagelijkse<br />
drank, maar drink liever water.<br />
-Gebruik ev<strong>en</strong>tueel e<strong>en</strong> natuurlijk<br />
middel om stress <strong>en</strong> nervositeit aan te<br />
pakk<strong>en</strong>.<br />
Op die manier ga je e<strong>en</strong> schitter<strong>en</strong>d<br />
schooljaar of academiejaar tegemoet.<br />
Jos van Landuyt<br />
Natuurlijke middel<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong> de z<strong>en</strong>uw<strong>en</strong><br />
Onze maatschappij draait hectisch. Elke<br />
dag is er ander nieuws om ons zorg<strong>en</strong><br />
over te mak<strong>en</strong>. Je moet ijzersterke z<strong>en</strong>uw<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>woordig om goed te<br />
blijv<strong>en</strong> functioner<strong>en</strong>. Of je nu stud<strong>en</strong>t of<br />
baas van e<strong>en</strong> grote onderneming b<strong>en</strong>t:<br />
we hebb<strong>en</strong> allemaal te mak<strong>en</strong> met stress.<br />
We kunn<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de maatregel<strong>en</strong> nem<strong>en</strong><br />
om te belett<strong>en</strong> dat ons organisme beschadigd,<br />
wordt door stress. Ontspanning, beweging,<br />
vakantie, <strong>gezond</strong> voedsel <strong>en</strong> veel water drink<strong>en</strong><br />
hor<strong>en</strong> daar bij.<br />
Gelukkig verschaft de natuur ons ook heel wat<br />
plant<strong>en</strong> <strong>en</strong> kruid<strong>en</strong> om de z<strong>en</strong>uw<strong>en</strong> in balans<br />
te houd<strong>en</strong>:<br />
-melisse,<br />
-valeriaan,<br />
-Av<strong>en</strong>a sativa,<br />
-Lievevrouwebedstro,<br />
-echte lav<strong>en</strong>del<br />
-passiebloem.<br />
Het zijn allemaal plant<strong>en</strong> die stuk <strong>voor</strong> stuk<br />
e<strong>en</strong> goede uitwerking hebb<strong>en</strong> op ons z<strong>en</strong>uwstelsel<br />
<strong>en</strong> de stress in balans houd<strong>en</strong>. Stressbalans<br />
van Fytobell is daarom het uitgelez<strong>en</strong><br />
middel om op e<strong>en</strong> veilige, natuurlijke, maar<br />
doeltreff<strong>en</strong>de wijze de zorg<strong>en</strong> van de wereld<br />
van vandaag <strong>en</strong> morg<strong>en</strong> beter aan te kunn<strong>en</strong>.<br />
Stressbalans: U heeft het echt nodig!<br />
10 SANA nr 17 SANA nr 17 11
Voor wie er helemaal<br />
stral<strong>en</strong>d wil uitzi<strong>en</strong>...<br />
<strong>Vijf</strong> <strong>goud<strong>en</strong></strong> <strong>tips</strong> <strong>voor</strong><br />
<strong>gezond</strong> <strong>en</strong> <strong>mooi</strong> <strong>haar</strong><br />
Het volkse gezegde wil dat<br />
als je <strong>mooi</strong> <strong>haar</strong> <strong>en</strong> <strong>mooi</strong>e<br />
scho<strong>en</strong><strong>en</strong> hebt, je eig<strong>en</strong>lijk<br />
helemaal <strong>mooi</strong> b<strong>en</strong>t <strong>en</strong><br />
dus streeft elke vrouw ernaar om<br />
<strong>mooi</strong> <strong>en</strong> vitaal <strong>haar</strong> te bezitt<strong>en</strong>, e<strong>en</strong><br />
tek<strong>en</strong> van schoonheid <strong>en</strong> <strong>gezond</strong>heid.<br />
Uiteraard moet de natuur ook<br />
wat meezitt<strong>en</strong>, want het cadeau<br />
dat je bij de geboorte meekreeg,<br />
zit in je g<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> die hebb<strong>en</strong> uiteraard<br />
ook wat te vertell<strong>en</strong> over je<br />
uiterlijk. Dat neemt niet weg dat je<br />
zelf heel wat kan do<strong>en</strong> om aantrekkelijk,<br />
<strong>mooi</strong> <strong>en</strong> <strong>gezond</strong> <strong>haar</strong> te krijg<strong>en</strong>,<br />
terwijl je bepaalde schadelijke<br />
gewoont<strong>en</strong> <strong>en</strong> toepassing<strong>en</strong> beslist<br />
kunt vermijd<strong>en</strong>. Niet iedere<strong>en</strong> kan<br />
zich de truc van beroemdhed<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
filmsterr<strong>en</strong> veroorlov<strong>en</strong> <strong>en</strong> dure<br />
<strong>haar</strong>ext<strong>en</strong>sies lat<strong>en</strong> inwev<strong>en</strong>. Dus<br />
lat<strong>en</strong> we aannem<strong>en</strong> dat je zelf je<br />
eig<strong>en</strong> <strong>haar</strong> <strong>mooi</strong> wil mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> houd<strong>en</strong>.<br />
Hete krultang<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>haar</strong>drogers kunn<strong>en</strong><br />
je <strong>haar</strong> ruïner<strong>en</strong><br />
Als je je <strong>haar</strong> langer wil lat<strong>en</strong> groei<strong>en</strong>,<br />
moet je eig<strong>en</strong>lijk start<strong>en</strong> met<br />
<strong>gezond</strong> <strong>haar</strong>. Het zieke <strong>haar</strong> moet<br />
word<strong>en</strong> verwijderd <strong>en</strong> pas dan kan je<br />
volg<strong>en</strong>de <strong>tips</strong> toepass<strong>en</strong> die moet<strong>en</strong><br />
leid<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> prachtige <strong>haar</strong>tooi,<br />
met lang, <strong>gezond</strong> <strong>en</strong> <strong>mooi</strong> <strong>haar</strong>.<br />
De vijf geheim<strong>en</strong><br />
*Laat regelmatig je <strong>haar</strong> bijknipp<strong>en</strong>.<br />
Het is namelijk van het grootste<br />
belang om als je je <strong>haar</strong> langer<br />
wil lat<strong>en</strong> groei<strong>en</strong> het toch regelmatig<br />
te trimm<strong>en</strong>. Op die manier kunn<strong>en</strong><br />
splits<strong>en</strong> <strong>en</strong> beschadigd <strong>haar</strong> verwijderd<br />
word<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat is absoluut<br />
noodzakelijk opdat het <strong>haar</strong> <strong>gezond</strong><br />
verder zou groei<strong>en</strong>. Elke drie tot vier<br />
maand<strong>en</strong> het <strong>haar</strong> e<strong>en</strong> halve c<strong>en</strong>timeter<br />
lat<strong>en</strong> bijknipp<strong>en</strong> is ge<strong>en</strong> over-<br />
Mooi <strong>en</strong> <strong>gezond</strong> <strong>haar</strong> gev<strong>en</strong><br />
je nog e<strong>en</strong> aantrekkelijker<br />
look dan je al had<br />
bodige luxe. Wie geregeld gebruik<br />
maakt van kleur<strong>en</strong>de <strong>en</strong> agressieve<br />
ets<strong>en</strong>de stoff<strong>en</strong> of hete krultang<strong>en</strong>,<br />
moet de trim nog vaker overweg<strong>en</strong>.<br />
*Vermijd zoveel mogelijk verhitting<br />
van het <strong>haar</strong>: <strong>haar</strong>drogers, krultang<strong>en</strong>,<br />
warme rolborstels kunn<strong>en</strong><br />
veel schade toebr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> aan het <strong>haar</strong>.<br />
Als het <strong>haar</strong> op die manier wordt<br />
beschadigd kan het in zijn groei geremd<br />
word<strong>en</strong>. Als je toch niet zonder<br />
warme krultang<strong>en</strong> kunt, dan moet je<br />
overweg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> milde shampoo toe te<br />
pass<strong>en</strong> die speciaal ontwikkeld is om<br />
het <strong>haar</strong> teg<strong>en</strong> verhitting te bescherm<strong>en</strong>.<br />
Maar beter is het af te zi<strong>en</strong><br />
van hete toestell<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>voor</strong>aleer je<br />
e<strong>en</strong> <strong>haar</strong>droger toepast, kan je beter<br />
eerst het <strong>haar</strong> e<strong>en</strong> poosje aan<br />
12 SANA nr 17 SANA nr 17 13
Natuurlijk is <strong>gezond</strong>e voeding<br />
ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s van groot belang<br />
<strong>voor</strong> de <strong>gezond</strong>heid van het<br />
<strong>haar</strong><br />
de lucht lat<strong>en</strong> drog<strong>en</strong> <strong>en</strong> pas dan de<br />
<strong>haar</strong>droger op e<strong>en</strong> milde<br />
temperatuur inschakel<strong>en</strong>.<br />
*Paard<strong>en</strong>staart<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> er beeldig<br />
uitzi<strong>en</strong> <strong>en</strong> je e<strong>en</strong> jongere look gev<strong>en</strong>,<br />
maar je moet er wel erg <strong>voor</strong>zichtig<br />
mee zijn. Je kan maar beter<br />
ge<strong>en</strong> paard<strong>en</strong>staart toepass<strong>en</strong> die<br />
strak sam<strong>en</strong>gebond<strong>en</strong> wordt als je je<br />
<strong>haar</strong> <strong>mooi</strong> lang wil lat<strong>en</strong> groei<strong>en</strong>. Als<br />
je e<strong>en</strong> paard<strong>en</strong>staart strak aantrekt,<br />
dan br<strong>en</strong>g je de hoofdhuid onder<br />
spanning, het bemoeilijkt de groei <strong>en</strong><br />
daardoor breekt het <strong>haar</strong> gemakkelijker.<br />
Als je je <strong>haar</strong> toch sam<strong>en</strong>gebond<strong>en</strong><br />
wil drag<strong>en</strong>, doe het dan zo losjes<br />
mogelijk, zeker niet strak! Op die<br />
manier zal je schade aan het <strong>haar</strong><br />
<strong>voor</strong>kom<strong>en</strong> <strong>en</strong> je toch toelat<strong>en</strong> om<br />
het omhoog gebond<strong>en</strong> te drag<strong>en</strong>.<br />
*Gebruik <strong>gezond</strong>e volwaardige<br />
voeding <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tueel voedingssupplem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
om de <strong>haar</strong>groei te<br />
stimuler<strong>en</strong>. Daarbij mog<strong>en</strong> <strong>voor</strong>al<br />
vitamines <strong>en</strong> mineral<strong>en</strong> niet ontbrek<strong>en</strong>.<br />
In geval van stress is vitamine B<br />
<strong>en</strong> E van belang. Als je last hebt van<br />
alopecia of kringvormige <strong>haar</strong>uitval,<br />
is het goed daarover met je arts te<br />
sprek<strong>en</strong>, want stress kan hiervan de<br />
oorzaak zijn. Als je product<strong>en</strong> gebruikt<br />
<strong>voor</strong> het wass<strong>en</strong> van het <strong>haar</strong>,<br />
moet<strong>en</strong> het beslist milde, niet agressieve<br />
product<strong>en</strong> zijn.<br />
*E<strong>en</strong> totaal <strong>gezond</strong>e lev<strong>en</strong>sstijl is<br />
van grote invloed, zowel op de<br />
huid als op het <strong>haar</strong>. Daarin pass<strong>en</strong><br />
voldo<strong>en</strong>de slaap, dagelijks wat<br />
lichte beweging ter stimulering van<br />
de bloedsomloop, massages van de<br />
hoofdhuid, bescherming van het <strong>haar</strong><br />
teg<strong>en</strong> felle zonnestral<strong>en</strong> <strong>en</strong> zeewater.<br />
Ook vitamines zijn van belang<br />
waarbij <strong>voor</strong>al pantothe<strong>en</strong>zuur niet<br />
mag verget<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, want dit kan<br />
<strong>haar</strong>uitval stopp<strong>en</strong>. Biotine <strong>voor</strong>komt<br />
vroegtijdig grijs word<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
foliumzuur zorgt <strong>voor</strong> <strong>gezond</strong> <strong>haar</strong><br />
door e<strong>en</strong> goede doorbloeding van de<br />
hoofdhuid. Alles wat goed is <strong>voor</strong> de<br />
huid, is ook goed <strong>voor</strong> het <strong>haar</strong> <strong>en</strong><br />
dus zijn Omega-3 vetzur<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s<br />
van nut <strong>voor</strong> de <strong>gezond</strong>heid van het<br />
<strong>haar</strong>. T<strong>en</strong>slotte is het goed om na<br />
elke wasbeurt e<strong>en</strong> lichte spoeling toe<br />
te pass<strong>en</strong> met lauw water waaraan<br />
citro<strong>en</strong>sap is toegevoegd.<br />
Op die manier zal je schoonheid stral<strong>en</strong>der<br />
word<strong>en</strong> dankzij <strong>gezond</strong>, <strong>mooi</strong><br />
<strong>en</strong> lang <strong>haar</strong>.<br />
Jan van G<strong>en</strong>dt<br />
Drom<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontwak<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> sprookjeswereld<br />
of gewoon blijv<strong>en</strong> drom<strong>en</strong>?<br />
Kuuroord Mosa Nostra is meer dan e<strong>en</strong> sprookje.<br />
Het is jouw biotoop van herbronn<strong>en</strong> <strong>en</strong> schoonheid.<br />
Stress glijdt van je lichaam <strong>en</strong> rust wordt je tweede huid.<br />
Relax<strong>en</strong> wordt e<strong>en</strong> belev<strong>en</strong>is, in jouw eig<strong>en</strong> droom <strong>en</strong><br />
pure luxe.<br />
Mooi word<strong>en</strong> vanbinn<strong>en</strong> <strong>en</strong> vanbuit<strong>en</strong>. Elk m<strong>en</strong>s is<br />
uniek <strong>en</strong> heeft andere w<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. Onze wellness arrangem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
betover<strong>en</strong> elke<strong>en</strong>.<br />
Op<strong>en</strong>ingsur<strong>en</strong><br />
Behandeling<strong>en</strong>:<br />
Alle dag<strong>en</strong>: van 9 u tot 18 u<br />
Vrijdag: van 9 u tot 20 u<br />
Bathing & Sauna: van 9 u tot 18 u<br />
Basic Ev<strong>en</strong>ing: tot 22 u<br />
Wo<strong>en</strong>sdag & zondag: sluitingsdag<br />
Kemp<strong>en</strong>straat 31 - 3650 Dils<strong>en</strong>-Stokkem - 089 75 23 30 -<br />
info@mosanostra.be<br />
www.mosanostra.be<br />
14 SANA nr 17 SANA nr 17 15<br />
Advert<strong>en</strong>tie
Deel 3 <strong>en</strong> slot<br />
Overdrev<strong>en</strong> zonn<strong>en</strong>, tast immuunsysteem aan<br />
<strong>en</strong> veroorzaakt huidkanker, maar...<br />
Te weinig zonlicht<br />
kan kanker veroorzak<strong>en</strong><br />
Te weinig zon is slecht <strong>voor</strong> het immuunsysteem omdat<br />
het op die manier aan de belangrijke vitamine D in het<br />
lichaam ontbreekt die onder invloed van zonlicht in de<br />
huid aangemaakt wordt. Hierdoor wordt het immuunsysteem<br />
verzwakt <strong>en</strong> dus kan ook kanker ontstaan. Maar teveel zon<br />
kan huidkanker veroorzak<strong>en</strong> <strong>en</strong> is ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s slecht <strong>voor</strong> het<br />
immuunsysteem. Het komt er dus op aan goed te doser<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
gedoseerd te zonnebad<strong>en</strong>, zowel in de zomer als in de winter.<br />
We moet<strong>en</strong> absoluut in de zon, dagelijks zelfs, maar we moet<strong>en</strong><br />
er verstandig mee omspring<strong>en</strong>. In vorige nummers legd<strong>en</strong><br />
we al uit welk huidtype gevaar loopt <strong>en</strong> hoe je daar moet mee<br />
omgaan. Niet <strong>en</strong>kel je huidtype k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, is belangrijk, ook de<br />
UV-index <strong>en</strong> het tijdstip van de dag zijn ev<strong>en</strong> belangrijk...<br />
Uiteraard zijn raadgeving<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
maatregel<strong>en</strong> altijd grootste gem<strong>en</strong>e<br />
delers. Individuele verschill<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong><br />
ook om individuele toepassing<strong>en</strong>.<br />
Iedere<strong>en</strong> moet zichzelf e<strong>en</strong> beetje<br />
k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> uit vroegere ervaring<strong>en</strong><br />
ler<strong>en</strong>.<br />
Verborg<strong>en</strong> gevar<strong>en</strong><br />
Zo is het bek<strong>en</strong>d dat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die<br />
antibiotica slikk<strong>en</strong> niet in de zon mog<strong>en</strong>,<br />
omdat deze product<strong>en</strong> fotos<strong>en</strong>sibiliser<strong>en</strong>d<br />
zijn, m.a.w. ze mak<strong>en</strong><br />
de huid nog gevoeliger <strong>voor</strong> zonlicht.<br />
Patiënt<strong>en</strong> die huidblek<strong>en</strong>de middel<strong>en</strong><br />
gebruik<strong>en</strong> om bepaalde huidvlekk<strong>en</strong><br />
Vitamine wordt door zonlicht<br />
aangemaakt in de huid <strong>en</strong> is e<strong>en</strong><br />
belangrijke antioxidant<br />
zoals ouderdomsvlekk<strong>en</strong> te depigm<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>,<br />
mog<strong>en</strong> niet in de zon. Patiënt<strong>en</strong><br />
met moedervlekk<strong>en</strong> moet<strong>en</strong><br />
deze plaats<strong>en</strong> met de hoogste beschermingsfactor<br />
afscherm<strong>en</strong>, liever<br />
nog met e<strong>en</strong> complete sunblokker <strong>en</strong><br />
moet<strong>en</strong> deze vlekk<strong>en</strong> <strong>voor</strong>tdur<strong>en</strong>d in<br />
de gat<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> <strong>en</strong> elke vorm- reliëf-<br />
of kleurverandering meld<strong>en</strong> aan<br />
de arts.<br />
Tijdstip van de dag<br />
Elk uur van de dag heeft niet dezelfde<br />
gevar<strong>en</strong>, want de int<strong>en</strong>siteit van<br />
de zon verschilt al naargelang het<br />
tijdstip.<br />
Op de middag staat de zon het<br />
hoogst, vall<strong>en</strong> de stral<strong>en</strong> loodrecht<br />
<strong>en</strong> zijn ze dus ook het gevaarlijkst.<br />
Vandaar de dring<strong>en</strong>de raad uit de zon<br />
te blijv<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> 11 uur ’s ocht<strong>en</strong>ds<br />
<strong>en</strong> 15 uur ’s namiddags. Uiteraard<br />
b<strong>en</strong> je veiliger in de schaduw, maar<br />
je mag niet verget<strong>en</strong> dat parasols,<br />
schaduw van e<strong>en</strong> muur of afdak <strong>en</strong><br />
ook gesluierde hemel <strong>en</strong> dus wolk<strong>en</strong>,<br />
slechts e<strong>en</strong> beperkte bescherming<br />
bied<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> UV-stral<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus ook<br />
teg<strong>en</strong> zonnebrand. Bij gesluierde he-<br />
Gedoseerd zonnebad<strong>en</strong> is goed<br />
<strong>voor</strong> de <strong>gezond</strong>heid, maar<br />
opgepast met overdrijving<br />
mel <strong>en</strong> onder e<strong>en</strong> parasol heb je nog<br />
altijd driekwart van het UV-licht van<br />
de rechtstreekse zon. Aan het zwembad<br />
of aan zee <strong>en</strong> in de sneeuw,<br />
verdwijnt dit bescherm<strong>en</strong>d effect<br />
omdat water e<strong>en</strong> belangrijk deel van<br />
het licht terugkaatst. Verbranding<br />
kan daar nog sneller <strong>en</strong> int<strong>en</strong>ser. Het<br />
is daarom altijd goed de UV-index op<br />
radio <strong>en</strong> tv te volg<strong>en</strong>, zodat je weet<br />
met welke basisint<strong>en</strong>siteit de zon je<br />
kan treff<strong>en</strong>.<br />
Kaalhoofdig<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> ALTIJD e<strong>en</strong><br />
hoofddeksel drag<strong>en</strong>. Ze mog<strong>en</strong> zich<br />
nooit met bloot hoofd in de zon<br />
begev<strong>en</strong>, want zij zijn kwetsbaarder<br />
dan wie ook. E<strong>en</strong> hoofddeksel is niet<br />
voldo<strong>en</strong>de, ze zijn nog beter beschermd<br />
met e<strong>en</strong> lange klep <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
nekstuk, of hoed met brede rand,<br />
want ook in de hals kan m<strong>en</strong> lelijk<br />
verbrand<strong>en</strong>. De goedkoopste zonbescherming<br />
is ook de meest efficiënte:<br />
kleding.<br />
Bescherm ook je <strong>haar</strong><br />
Het <strong>haar</strong> wordt ook bleker in de zon<br />
<strong>en</strong> het UV-licht tast ook de <strong>haar</strong>vezel<br />
aan, vandaar dat het nodig is<br />
16 SANA nr 17 SANA nr 17 17
om ook het <strong>haar</strong> te bescherm<strong>en</strong>. Er<br />
zijn speciale crèmes of gels met e<strong>en</strong><br />
SPF (sun protection factor), specifiek<br />
<strong>voor</strong> het <strong>haar</strong>. Deze product<strong>en</strong><br />
zijn sterk aan te bevel<strong>en</strong> <strong>voor</strong> droog,<br />
broos <strong>en</strong> fijn <strong>haar</strong> omdat dit <strong>haar</strong>type<br />
het snelst invloed ondervindt van de<br />
zon. Wie op vakantie vertrekt naar<br />
de zon, moet net ge<strong>en</strong> <strong>haar</strong>kleuring<br />
lat<strong>en</strong> toepass<strong>en</strong>, omdat daar<strong>voor</strong> het<br />
<strong>haar</strong> eerst gebleekt wordt met sterk<br />
oxider<strong>en</strong>de middel<strong>en</strong>. Die mak<strong>en</strong> het<br />
<strong>haar</strong> broos <strong>en</strong> breekbaar <strong>en</strong> als het<br />
zonlicht daar nog bij komt, is het<br />
helemaal e<strong>en</strong> ruïne.<br />
Lev<strong>en</strong>sgevaarlijk<br />
Het zal nu wel <strong>voor</strong> iedere<strong>en</strong> duidelijk<br />
zijn dat huidkanker rechtstreeks<br />
te mak<strong>en</strong> heeft met overdrev<strong>en</strong> zonnebad<strong>en</strong>.<br />
Maar wat weinig<strong>en</strong> wellicht<br />
wet<strong>en</strong>, is dat overdrev<strong>en</strong> zonn<strong>en</strong><br />
de immuniteit van de huid aantast.<br />
Er word<strong>en</strong> vrije radical<strong>en</strong> gevormd.<br />
Die natuurlijke def<strong>en</strong>sie van de huid<br />
dank<strong>en</strong> we aan de Langerhanscell<strong>en</strong>.<br />
Jar<strong>en</strong>lange blootstelling aan zonlicht<br />
heeft e<strong>en</strong> funeste uitwerking t.o.v.<br />
deze cell<strong>en</strong>: hun aantal gaat dal<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
hun activiteit vermindert heel sterk.<br />
De huid heeft e<strong>en</strong> goed geheug<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> vergeet niets van de vroeger<br />
aangebrachte schade<br />
Het gevolg daarvan is dat de huid<br />
zich minder kan verdedig<strong>en</strong> teg<strong>en</strong><br />
schadelijke stoff<strong>en</strong>, <strong>voor</strong>al allerg<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
De huid wordt gevoeliger, de<br />
algem<strong>en</strong>e weerstand vermindert nav<strong>en</strong>ant<br />
<strong>en</strong> m<strong>en</strong> verliest aan lev<strong>en</strong>skracht.<br />
Wat jammer is, is het feit dat<br />
de meeste zonnecrèmes hierteg<strong>en</strong><br />
ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele bescherming bied<strong>en</strong>.<br />
Van zodra het zonnekapitaal op de<br />
huid is opgebruikt, verliest het aan<br />
lev<strong>en</strong>skracht, <strong>en</strong> ook de algem<strong>en</strong>e<br />
<strong>gezond</strong>heid gaat er op achteruit.<br />
De huid heeft e<strong>en</strong> goed geheug<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
vergeet niets van de vroeger aangebrachte<br />
schade. Het onbezonn<strong>en</strong><br />
zonn<strong>en</strong>, kan nooit meer word<strong>en</strong> goed<br />
gemaakt, je kan alle<strong>en</strong> maar vermijd<strong>en</strong><br />
dat die schade nog groter wordt.<br />
Je kan als het ware het geheug<strong>en</strong><br />
do<strong>en</strong> stilstaan, niets terugzett<strong>en</strong>. De<br />
schade die aan de huidcell<strong>en</strong> is aangebracht<br />
o.m. aan de lederhuidcell<strong>en</strong><br />
is cumulatief: m<strong>en</strong> mag niet verget<strong>en</strong><br />
dat m<strong>en</strong> in de latere lev<strong>en</strong>sjar<strong>en</strong><br />
beslist de tol zal betal<strong>en</strong>.<br />
Jan van Berck<strong>en</strong><br />
Uw online <strong>gezond</strong>heidsadviseur<br />
BOVERTE is e<strong>en</strong> moderne internetwinkel<br />
(<strong>voor</strong>he<strong>en</strong> onder de naam Fytobellshop) die de merk<strong>en</strong><br />
Fytobell <strong>en</strong> Nutribell voert.<br />
E<strong>en</strong>voudig, overzichtelijk, informatief,<br />
vri<strong>en</strong>delijk geprijsd <strong>en</strong> e<strong>en</strong> goede service.<br />
U koopt bij Boverte omdat…<br />
• U toegang heeft tot het complete assortim<strong>en</strong>t<br />
product<strong>en</strong> van Fytobell ® <strong>en</strong> Nutribell ® .<br />
• U bov<strong>en</strong> de 50 euro ge<strong>en</strong> verz<strong>en</strong>dkost<strong>en</strong><br />
betaalt.<br />
• U met korting op uw bestelling kan aankop<strong>en</strong>.<br />
• De product<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> 2 werkdag<strong>en</strong> bij u<br />
word<strong>en</strong> afgeleverd.<br />
• U gemakkelijke betalingsmogelijkhed<strong>en</strong><br />
heeft.<br />
• Onze winkel 365 dag<strong>en</strong> per jaar <strong>en</strong> 24 uur<br />
per dag geop<strong>en</strong>d is. Daarnaast kunt u 7<br />
dag<strong>en</strong> per week bij onze klant<strong>en</strong>service<br />
terecht.<br />
• Wij garant staan <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> optimale service.<br />
• Wij u helder <strong>en</strong> duidelijk over de product<strong>en</strong><br />
informer<strong>en</strong> via de website, per telefoon <strong>en</strong><br />
via e-mail.<br />
www.boverte.com<br />
e-mail: info@boverte.com<br />
tel.: 00/31 (0)40 254 30 48<br />
18 SANA nr 17 SANA nr 17 19<br />
De beste zorg<strong>en</strong> uit de natuur!<br />
Advert<strong>en</strong>tie
Op<strong>en</strong>ingsur<strong>en</strong>:<br />
ma:<br />
di:<br />
wo:<br />
do:<br />
vrij:<br />
za:<br />
9.30<br />
9.30<br />
9.30<br />
9.30<br />
9.30<br />
12.30<br />
12.30<br />
12.30<br />
12.30<br />
12.30<br />
13.30<br />
13.30<br />
13.30<br />
13.30<br />
13.30<br />
13.30<br />
18.00<br />
18.00<br />
18.00<br />
18.00<br />
18.00<br />
18.00<br />
Stopp<strong>en</strong> met<br />
rok<strong>en</strong> op e<strong>en</strong><br />
natuurlijke<br />
manier?<br />
FUmexiT STilT de<br />
RookHoNgeR!<br />
Hoe werkt Fumexit?<br />
Fumexit is e<strong>en</strong> volledig natuurlijk product<br />
dat e<strong>en</strong> gunstig effect heeft op de negatieve<br />
verschijnsel<strong>en</strong> die bij<br />
tabaksontw<strong>en</strong>ning optred<strong>en</strong>. Zes<br />
werkzame plant<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> sam<strong>en</strong><br />
dit unieke product. Ook in dit<br />
product vind je alle bijzondere<br />
k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> van de product<strong>en</strong> van<br />
Fytobell terug. Zo ondersteun<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> versterk<strong>en</strong> de plant<strong>en</strong><br />
elkaar in hun werking. Fumexit<br />
is hierdoor antioxidatief<br />
(terwijl rok<strong>en</strong> precies<br />
oxider<strong>en</strong>d is). Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />
vermindert het middel de<br />
ontw<strong>en</strong>ningsverschijnsel<strong>en</strong>,<br />
bederft de smaak van tabak,<br />
ondersteunt het z<strong>en</strong>uwstelsel, <strong>en</strong> doet de<br />
behoefte aan nicotine verminder<strong>en</strong>. En dan is er<br />
natuurlijk ook het psychologisch effect van het<br />
steeds bij zich hebb<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> mondspray.<br />
Er is natuurlijk motivering nodig: je moet wíll<strong>en</strong><br />
stopp<strong>en</strong> met rok<strong>en</strong>. Maar Fumexit kan je over de<br />
moeilijke mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> he<strong>en</strong> help<strong>en</strong>.<br />
Verkrijgbaar in de apotheek met<br />
CNK-Bestelcode 2186-716<br />
of vraag ernaar in de betere natuurwinkel<br />
Voel je wel met fytobell!<br />
Meer info op: www.fytobell.be<br />
E-mail: info@fytobell.be<br />
Tel:011/37.19.24<br />
Voedingssupplem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn ge<strong>en</strong> vervanging <strong>voor</strong> gevarieerde voeding.<br />
‘t Kleine Beertje<br />
Kl. Beerstraat 29<br />
2018 Antwerp<strong>en</strong><br />
Tel: 03/236.29.07<br />
De Meidoorn<br />
Neerstraat 60<br />
9660 Brakel<br />
Tel: 055/ 42.37.71<br />
Moedertje Natuur<br />
De Becker-Remyplein 35<br />
3010 Kessel-Lo<br />
Tel: 016/ 25.09.59<br />
Op<strong>en</strong>ingstijd<strong>en</strong>:<br />
ma-vr: 08u30-18u00<br />
zaterdag <strong>en</strong> zondag<br />
geslot<strong>en</strong><br />
Op<strong>en</strong>ingstijd<strong>en</strong>:<br />
di-zo: 09u30-12u15<br />
<strong>en</strong> 14u00-18u30<br />
maandag geslot<strong>en</strong><br />
Op<strong>en</strong>ingstijd<strong>en</strong>:<br />
ma-za: 09u30-18u30<br />
Korspelseste<strong>en</strong>weg 86 - 3581 Beverlo<br />
Tel.: 011/40.14.07 www.brouwland.com<br />
Op<strong>en</strong>ingsur<strong>en</strong> :<br />
Maandag - vrijdag: Zaterdag:<br />
9u tot 18u 9u tot 17u<br />
- info@kuurhuiswaasmunster.com -<br />
- tel +3252 555 550 – Kerkstraat 54 -9250<br />
Waasmunster -<br />
- www.kuurhuiswaasmunster.com -<br />
20 SANA nr 17 SANA nr 17 21<br />
Advert<strong>en</strong>tie
Advert<strong>en</strong>tie<br />
Suikervrij<br />
ook geschikt <strong>voor</strong> diabetici<br />
Maakt de de<br />
ding<strong>en</strong> ding<strong>en</strong> verteerbaar<br />
Dills is e<strong>en</strong> heerlijk fris muntje dat<br />
lekker smaakt <strong>en</strong> elke maaltijd vederlicht<br />
afrondt. Dankzij etherische oliën <strong>en</strong><br />
kruid<strong>en</strong> geeft het niet <strong>en</strong>kel e<strong>en</strong> lichter<br />
gevoel na het et<strong>en</strong>, het geeft pit aan elk<br />
moeilijk mom<strong>en</strong>t van de dag. E<strong>en</strong> lastige<br />
file, e<strong>en</strong> druk programma op kantoor,<br />
e<strong>en</strong> moeilijke afspraak: Dills geeft de<br />
ziel vleugels <strong>en</strong> balsemt de sfeer.<br />
E<strong>en</strong> belangrijke ontmoeting?<br />
E<strong>en</strong> frisse adem nodig?<br />
Op Dills kun je rek<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
Gezond, lekker, digestief, verfriss<strong>en</strong>d,<br />
pittig, heerlijk langdurig van smaak ...<br />
Dills is e<strong>en</strong> vri<strong>en</strong>d die van elke last e<strong>en</strong><br />
lust maakt.<br />
Ook Ook verkrijgbaar in in<br />
de apotheek de apotheek met met<br />
cnk-bestelcode: 2161-149<br />
Voor wie zich slap voelt<br />
<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergie mist...<br />
D e meeste m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> miss<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergie<br />
teg<strong>en</strong>woordig. Het tempo<br />
van de maatschappij is zo hectisch<br />
geword<strong>en</strong>, de eis<strong>en</strong> zo hoog, de<br />
relaties van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> onderling zo<br />
breekbaar, dat vel<strong>en</strong> het amper<br />
zi<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong>, <strong>en</strong>ergie miss<strong>en</strong> <strong>en</strong> nadi<strong>en</strong><br />
ziek word<strong>en</strong>. Want futloosheid,<br />
gebrek aan span- <strong>en</strong> veerkracht <strong>en</strong><br />
verlies van motivatie <strong>en</strong> doel, gaat<br />
ziekte <strong>voor</strong>af. Het hoeft niet zover<br />
te kom<strong>en</strong>: je kan <strong>en</strong>ergie tank<strong>en</strong><br />
zoveel je wil: niet uit het stopcontact<br />
maar uit de natuur. Het lijkt<br />
onwaarschijnlijk maar nieuw onderzoek<br />
bevestigt het steeds weer:<br />
chlorella <strong>en</strong> spirulina zijn twee<br />
plant<strong>en</strong> uit het water die wonderbare<br />
kracht<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. Vaak word<strong>en</strong><br />
de twee met elkaar verward, maar<br />
chlorella is makkelijker door het<br />
lichaam op te nem<strong>en</strong>, terwijl spirulina<br />
ouder is. Chlorella helpt ook het<br />
lichaam te ontgift<strong>en</strong> <strong>en</strong> helpt zelfs<br />
bij deg<strong>en</strong>eratieve ziekt<strong>en</strong>. Chlorella<br />
is dan ook supervoedsel <strong>voor</strong> het<br />
lichaam dat <strong>en</strong>ergie tekort heeft.<br />
CHLORELLA:<br />
geeft e<strong>en</strong><br />
boost aan je<br />
weerstand<br />
Minder depressief, minder<br />
winterse kwal<strong>en</strong>, minder<br />
ernstige celwoekering<strong>en</strong>...<br />
Het wonderpoeder is wel niet uitgevond<strong>en</strong>,<br />
maar er bestaat wel e<strong>en</strong><br />
plant die je <strong>voor</strong> de volle honderd<br />
perc<strong>en</strong>t mag vertrouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> die e<strong>en</strong><br />
boost geeft aan je vitaliteit. Energie<br />
uit e<strong>en</strong> waterplant, zo zou je de alg<strong>en</strong>plant<br />
chlorella kunn<strong>en</strong> noem<strong>en</strong>.<br />
Chlorella wordt vaak verward met<br />
spirulina, maar het verschil is wel<br />
dat spirulina duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> ouder<br />
is <strong>en</strong> niet in het bezit is van e<strong>en</strong><br />
harde celwand, zodat chlorella dichter<br />
bij de plant aanleunt dan bij de<br />
alg. Het heeft andere, aanvull<strong>en</strong>de<br />
eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>. Chlorella is trouw<strong>en</strong>s<br />
vijfmaal krachtiger dan spirulina.<br />
Chlorella is e<strong>en</strong> zoetwateralg,<br />
terwijl spirulina e<strong>en</strong> zoutwateralg is.<br />
Het is ook e<strong>en</strong> aantrekkelijke voedselbron<br />
omdat het e<strong>en</strong> hoog gehalte<br />
aan proteïne bevat <strong>en</strong> andere ess<strong>en</strong>tiële<br />
voedingsstoff<strong>en</strong>; wanneer<br />
gedroogd, bevat chlorella ongeveer<br />
45% proteïne, 20% vet, 20%<br />
koolhydrat<strong>en</strong>, 5% vezels <strong>en</strong> 10%<br />
mineral<strong>en</strong> <strong>en</strong> vitamin<strong>en</strong>. Chlorella<br />
staat bek<strong>en</strong>d om zijn hoge productiviteit:<br />
ze levert zo'n twintig tot<br />
dertig ton droge stof per hectare.<br />
Daarmee is de opbr<strong>en</strong>gst hoger<br />
dan van welk landbouwgewas ook.<br />
Chlorella bevat ook veel eiwitt<strong>en</strong>,<br />
vitamin<strong>en</strong>, spoorelem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
Omega-3 vetzur<strong>en</strong>. Het wordt dan<br />
ook veel gebruikt als alternatieve<br />
voeding. Chlorella bevat zo'n 40%<br />
olie <strong>en</strong> deze kan verwerkt word<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong> de productie van biobrandstof<br />
uit alg<strong>en</strong>.<br />
Goede ontgifter<br />
Chlorella is ideaal om het lichaam<br />
te ontgift<strong>en</strong>, zelfs van kwik. Oude<br />
tandvulling<strong>en</strong> met amalgaam,<br />
vaccins, besmette vis, oude kookpott<strong>en</strong>,<br />
het kan allemaal zware<br />
metal<strong>en</strong> afzett<strong>en</strong> in het lichaam.<br />
Spirulina is niet in staat om deze te<br />
verwijder<strong>en</strong> omdat het ontbreekt<br />
aan e<strong>en</strong> celmembraan, terwijl chlorella<br />
dat wel kan.<br />
In e<strong>en</strong> studie versch<strong>en</strong><strong>en</strong> in Toxicological<br />
Sci<strong>en</strong>ces werd aangetoond<br />
dat chlorella, e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>cellig organisme<br />
dat al vele jar<strong>en</strong> gebruikt wordt<br />
als voedingssupplem<strong>en</strong>t, kan help<strong>en</strong><br />
om methylkwik uit het lichaam<br />
te verwijder<strong>en</strong>. Muiz<strong>en</strong> die besmet<br />
war<strong>en</strong> met methylkwik kreg<strong>en</strong> chlorella<br />
toegedi<strong>en</strong>d,<br />
22 Voor SANA Voor meer meer nr 17 info: info: www.dills.be<br />
SANA nr 17 23
waarna bleek dat de hoeveelheid<br />
methylkwik uitgescheid<strong>en</strong> in de<br />
urine <strong>en</strong> feces ongeveer het dubbele<br />
was van de hoeveelheid uitgescheid<strong>en</strong><br />
door muiz<strong>en</strong> niet behandeld met<br />
chlorella.<br />
Methylkwik is e<strong>en</strong> neurotoxische stof<br />
op grote schaal gebruikt in industriële<br />
toepassing<strong>en</strong>. Het stapelt zich<br />
op in vis, waardoor wereldwijd het<br />
advies teg<strong>en</strong> de consumptie van vis<br />
werd gegev<strong>en</strong> <strong>voor</strong>al <strong>voor</strong> zwangere<br />
vrouw<strong>en</strong>.<br />
De studie versch<strong>en</strong><strong>en</strong> in the Journal<br />
of Sci<strong>en</strong>ces rapporteerde: "Deze<br />
resultat<strong>en</strong> suggerer<strong>en</strong> dat de inname<br />
van chlorella de uitscheiding van<br />
kwik zowel in de feces als in de urine<br />
bevordert.”<br />
Chlorella beschermt ook de levercell<strong>en</strong><br />
teg<strong>en</strong> toxische elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> uit<br />
het voedsel, met inbegrip van zware<br />
metal<strong>en</strong>, speelt e<strong>en</strong> hoofdrol bij de<br />
aanmaak van rode bloedlichaampjes<br />
<strong>en</strong> is ook bloedreinig<strong>en</strong>d.<br />
Naast het ontgift<strong>en</strong> van het lichaam<br />
wordt ook de spijsvertering geholp<strong>en</strong>,<br />
winderigheid verdwijnt <strong>en</strong> de<br />
darmflora word<strong>en</strong> hersteld zodat de<br />
darmtransit verbetert, de huid frisser<br />
wordt <strong>en</strong> de teint weer blaakt<br />
van natuurlijke <strong>gezond</strong>heid.<br />
Ook wond<strong>en</strong> g<strong>en</strong>ez<strong>en</strong> sneller, doordat<br />
de celvernieuwing wordt gestimuleerd<br />
<strong>en</strong> beschadigde weefsels<br />
word<strong>en</strong> hersteld <strong>en</strong> vervang<strong>en</strong>.<br />
Verhoogt de weerstand <strong>en</strong><br />
celvernieuwing<br />
Uit onderzoek kwam aan het licht<br />
dat chlorella erg nuttig kan zijn bij<br />
deg<strong>en</strong>eratieve ziekt<strong>en</strong>, omdat het<br />
de immuniteit e<strong>en</strong> geweldige boost<br />
geeft. Doordat de weerstand sterk<br />
wordt verhoogd heeft chlorella ook<br />
het <strong>voor</strong>deel te bescherm<strong>en</strong> teg<strong>en</strong><br />
winterse aando<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>:<br />
ontsteking<strong>en</strong> van de luchtweg<strong>en</strong>,<br />
griep, verkoudhed<strong>en</strong>, keelontsteking<strong>en</strong>,<br />
<strong>en</strong>z... Chlorella bezit de meest<br />
krachtige conc<strong>en</strong>tratie aan voedingsstoff<strong>en</strong>:<br />
mineral<strong>en</strong>, <strong>en</strong>zym<strong>en</strong>, aminozur<strong>en</strong>,<br />
nucleïnezur<strong>en</strong>, vitamines,<br />
inbegrep<strong>en</strong> de belangrijke vitamine<br />
B12, wat heel zeldzaam is. Het is<br />
daarom ook ideaal voedsel <strong>voor</strong><br />
vegetariërs <strong>en</strong> veganist<strong>en</strong>, omdat in<br />
deze groep vaak m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong><br />
met e<strong>en</strong> tekort aan vitamine B12<br />
doordat ze ge<strong>en</strong> dierlijke product<strong>en</strong><br />
gebruik<strong>en</strong>. Bij e<strong>en</strong> tekort aan vitamine<br />
B12 kan e<strong>en</strong> moeilijk te behandel<strong>en</strong><br />
vorm van anemie <strong>en</strong> hers<strong>en</strong>- <strong>en</strong><br />
z<strong>en</strong>uwbeschadiging ontstaan, met<br />
soms neurologische beschadiging tot<br />
gevolg. Met chlorella kan m<strong>en</strong> desondanks<br />
e<strong>en</strong> wez<strong>en</strong>lijke celvernieuwing<br />
<strong>en</strong> aanvulling van de tekort<strong>en</strong><br />
bereik<strong>en</strong> <strong>en</strong> heeft m<strong>en</strong> minder last<br />
van beschadigde weefsels.<br />
Allergische patiënt<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> er<br />
zeker baat bij, omdat door het immuunversterk<strong>en</strong>d<br />
effect de overgevoeligheid<br />
<strong>voor</strong> stoff<strong>en</strong> duidelijk vermindert.<br />
Chlorella is ook ontzur<strong>en</strong>d,<br />
ontlast de nier<strong>en</strong> <strong>en</strong> de weefsels,<br />
verkleint op die manier de kans op<br />
beschadiging van de bloedvat<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
is daarom ook gunstig bij de prev<strong>en</strong>tie<br />
van hartinfarct, ook omdat het<br />
ook Omega-3 vetzur<strong>en</strong> bevat.<br />
Vanwege zijn hoog gehalte aan<br />
vitamine B12, eiwitt<strong>en</strong> <strong>en</strong> goede<br />
vetzur<strong>en</strong> geeft het e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergieboost,<br />
voelt m<strong>en</strong> zich na e<strong>en</strong> paar<br />
wek<strong>en</strong> opgewekter, fitter, vitaler <strong>en</strong><br />
actiever. Chlorella komt dus tegemoet<br />
aan de druk, de eis<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
hectische omstandighed<strong>en</strong> van onze<br />
maatschappij. Jos van Landuyt<br />
Chlorella van Fytobell br<strong>en</strong>gt<br />
je weer in topvorm!<br />
Chlorella is e<strong>en</strong> zoetwateralg met<br />
uitzonderlijke eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>:<br />
- Het is in staat het lichaam te ontgift<strong>en</strong><br />
van zware metal<strong>en</strong> zoals kwik.<br />
- Het beschermt ook de grote lichaamsfilter<br />
onder de ribb<strong>en</strong>boog.<br />
- Herstelt de darmflora.<br />
- Heeft e<strong>en</strong> bijzondere immuunversterk<strong>en</strong>de<br />
kracht waardoor winterse kwal<strong>en</strong>,<br />
besmetting<strong>en</strong> <strong>en</strong> overgevoeligheid veel<br />
minder vat krijg<strong>en</strong>.<br />
- Het stimuleert de waterdrainage in het<br />
lichaam.<br />
- Verbetert de huid.<br />
- Heeft e<strong>en</strong> opbeur<strong>en</strong>d effect bij depressieve<br />
gevoel<strong>en</strong>s.<br />
- Geeft pit <strong>en</strong> maakt fit <strong>en</strong> verhoogt de<br />
vitaliteit.<br />
Voel je wel met fytobell!<br />
www.fytobell.be<br />
Fytobell heeft hooggedoseerde<br />
tablett<strong>en</strong> van 1000 mg chlorella<br />
poeder per tablet, zodat één<br />
tablet per dag volstaat om snel<br />
e<strong>en</strong> gunstig effect te bekom<strong>en</strong>.<br />
Je vindt chlorella van Fytobell in<br />
PET-verpakking met 100 tablett<strong>en</strong>.<br />
CNK 2600-732 <strong>voor</strong> de apotheker <strong>en</strong><br />
in de betere reformwinkel.<br />
Sterke ontgifter<br />
Voor infobrochure:<br />
E-mail: info@fytobell.be Tel: 011/37.19.24<br />
Bestell<strong>en</strong> in Nederland www.boverte.com<br />
24 SANA nr 17 SANA nr 17 25<br />
UNIEKE HOGE DOSIS UNIEK E HOGE DOSIS UNIEKE HOGE DOSIS UNIEKE HOGE DOSIS UNIEKE HOGE DOSIS<br />
Advert<strong>en</strong>tie
Rood vlees <strong>en</strong> weinig<br />
vezels: gevaarlijk!<br />
Isoflavon<strong>en</strong> uit soja <strong>en</strong><br />
lijnzaad, sel<strong>en</strong>ium <strong>en</strong><br />
vitamine E help<strong>en</strong> bij<br />
prev<strong>en</strong>tie<br />
De prostaat of <strong>voor</strong>standerklier<br />
ligt in het bekk<strong>en</strong> onder de blaas<br />
<strong>en</strong> rondom de urinebuis. Bij<br />
de veroudering van elke man<br />
neemt de prostaat in volume<br />
toe. Daardoor kan het moeilijker<br />
word<strong>en</strong> urine te loz<strong>en</strong>. Prostaataando<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
nem<strong>en</strong> over heel<br />
de wereld sterk toe. Zowel de<br />
hypertrofie of gewone zwelling<br />
van de prostaat, ev<strong>en</strong>als prostaatkanker.<br />
Na longkanker is dit<br />
trouw<strong>en</strong>s de tweede belangrijkste<br />
doodsoorzaak.<br />
Elke man krijgt er ooit mee<br />
te mak<strong>en</strong>...<br />
Hoe<br />
prostaatproblem<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>?<br />
Je hoort teg<strong>en</strong>woordig veel<br />
meer over problem<strong>en</strong> met de<br />
prostaat dan vroeger. De<br />
geavanceerde scre<strong>en</strong>ing<br />
heeft er zeker mee te mak<strong>en</strong>,<br />
maar ook de vergrijzing <strong>en</strong> de<br />
lev<strong>en</strong>swijze. Problem<strong>en</strong> met de<br />
urineweg<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> normaal bij<br />
vrouw<strong>en</strong> vaker <strong>voor</strong> dan bij mann<strong>en</strong>.<br />
Blaasontsteking is e<strong>en</strong> typisch vrouwelijke kwaal, maar<br />
ook mann<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> last krijg<strong>en</strong> met het uriner<strong>en</strong>: moeilijk<br />
plass<strong>en</strong>,tot stotter<strong>en</strong>d uriner<strong>en</strong>. Het duidt erop dat er problem<strong>en</strong><br />
zijn met e<strong>en</strong> vergrote prostaat. Uit e<strong>en</strong> niet tijdig<br />
verzorgde prostaatvergroting kan ook kanker ontstaan.<br />
Vergroting van de prostaat is e<strong>en</strong> normaal verouderingsverschijnsel<br />
van de man, maar als m<strong>en</strong> tijdig aan prev<strong>en</strong>tie<br />
doet, hoeft het niet zover te kom<strong>en</strong>.<br />
Waar moet je op lett<strong>en</strong>?<br />
D<strong>en</strong>k niet dat prostaatproblem<strong>en</strong><br />
beginn<strong>en</strong> op zeer hoge<br />
leeftijd. Je moet ge<strong>en</strong> tachtig<br />
zijn om er last te kunn<strong>en</strong> van<br />
krijg<strong>en</strong>. Veel mann<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> al<br />
na hun veertigste last met vergroting<br />
van de prostaatklier.<br />
Als de prostaat in volume to<strong>en</strong>eemt<br />
kan de man dat merk<strong>en</strong><br />
aan volg<strong>en</strong>de symptom<strong>en</strong>:<br />
-Behoefte om vaak te uriner<strong>en</strong>,<br />
<strong>voor</strong>al ’s nachts.<br />
-Moeilijkhed<strong>en</strong> om te beginn<strong>en</strong><br />
uriner<strong>en</strong>, of om de plas in te houd<strong>en</strong>.<br />
-Helemaal niet kunn<strong>en</strong> uriner<strong>en</strong>.<br />
-Zwakke of onderbrok<strong>en</strong> (stotter<strong>en</strong>de)<br />
urinelozing.<br />
-Pijn of stijfheid aan de onderzijde<br />
van de rug, de heup<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
bov<strong>en</strong>zijde van de dij<strong>en</strong>.<br />
Isoflavon<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> kanker<br />
Het is niet abnormaal dat de<br />
prostaat vergroot bij het ouder<br />
word<strong>en</strong>. Verandering in het oestroge<strong>en</strong>-testosteron<br />
ev<strong>en</strong>wicht<br />
kan aanleiding gev<strong>en</strong> tot b<strong>en</strong>igne<br />
prostaathyperplasie (vermeerdering<br />
van cell<strong>en</strong>) <strong>en</strong> prostaatkanker.<br />
Het mannelijke hormoon<br />
testosteron begint al te dal<strong>en</strong><br />
vanaf de leeftijd van 35 à 40 jaar,<br />
terwijl oestrog<strong>en</strong><strong>en</strong> met het verouder<strong>en</strong><br />
to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>. Merkwaardig<br />
is dat zowel prostaatkanker als<br />
borstkanker uiterst zeld<strong>en</strong> <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong><br />
in China, Japan <strong>en</strong> andere<br />
Oosterse gebied<strong>en</strong>. Het gaat dus<br />
niet zozeer om g<strong>en</strong>etische oorzak<strong>en</strong>,<br />
dan wel om omgevingsfactor<strong>en</strong>,<br />
waarbij voeding e<strong>en</strong> niet te<br />
onderschatt<strong>en</strong> invloed heeft.<br />
Uit onderzoek bij 30.000 mann<strong>en</strong><br />
Vitamine E <strong>en</strong> visolie<br />
is van groot belang<br />
bij de prev<strong>en</strong>tie van<br />
kanker<br />
bleek dat bij wie dagelijks 50 mg<br />
vitamine E nam, de prostaatkanker<br />
met 32 perc<strong>en</strong>t verminderde.<br />
Bij mann<strong>en</strong> die dagelijks 200<br />
microgram sel<strong>en</strong>ium innam<strong>en</strong>,<br />
verminderde de kans op prostaatkanker<br />
zelfs zesmaal. E<strong>en</strong> uitstek<strong>en</strong>d<br />
middel ter prev<strong>en</strong>tie van<br />
prostaatkanker is Proflabell van<br />
Fytobell (apotheek).<br />
Tips <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> <strong>gezond</strong>e<br />
prostaat<br />
-De lev<strong>en</strong>swijze is zeker van belang.<br />
Zorg <strong>voor</strong> voldo<strong>en</strong>de vezels<br />
in de voeding <strong>en</strong> vermijd geraffineerde<br />
kost.<br />
-Vermijd rood vlees <strong>en</strong> schakel<br />
liever over op vis.<br />
-Vermijd sterk gegrilde <strong>en</strong> zwart<br />
geblakerde spijz<strong>en</strong> <strong>en</strong> snijd de<br />
verbrande korstjes weg.<br />
-Isoflavonoïd<strong>en</strong> in soja <strong>en</strong> lijnzaad<br />
hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> zeer gunstig effect<br />
zowel bij de behandeling als de<br />
prev<strong>en</strong>tie.<br />
-Ook de isoflavonoïd<strong>en</strong> <strong>en</strong> het<br />
lycope<strong>en</strong> in tomat<strong>en</strong> zou e<strong>en</strong> belangrijke<br />
prev<strong>en</strong>tieve rol spel<strong>en</strong>.<br />
-De studie van Sigounas (1997)<br />
<strong>en</strong> Heinon<strong>en</strong> (1998) heeft aangetoond<br />
dat de inname van 50 mg<br />
26 SANA nr 17 SANA nr 17 27
Te veel dierlijke<br />
vett<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>voor</strong>al rood<br />
vlees zijn gevaarlijk<br />
<strong>voor</strong> het ontstaan van<br />
prostaatkanker<br />
vitamine E de kans op prostaatkanker<br />
al met 32 perc<strong>en</strong>t verlaagt<br />
<strong>en</strong> de sterfte zelfs met 41 perc<strong>en</strong>t<br />
vermindert. Dit betrof e<strong>en</strong> dubbelblindstudie<br />
met 29.000 patiënt<strong>en</strong>.<br />
-Koffie vermindert de kans op prostaatkanker,<br />
ev<strong>en</strong>als gro<strong>en</strong>e thee.<br />
- Mann<strong>en</strong> die dagelijks 500 milligram<br />
Omega-3 vetzur<strong>en</strong> innem<strong>en</strong><br />
onder de vorm van voedingssupplem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />
of het equival<strong>en</strong>te<br />
bereik<strong>en</strong> door het et<strong>en</strong> van vette<br />
vis (zalm, makreel, tonijn, sardi<strong>en</strong>tjes),<br />
hebb<strong>en</strong> tot 63 proc<strong>en</strong>t minder<br />
kans om prostaatkanker te krijg<strong>en</strong>.<br />
-Epidemiologische studies ton<strong>en</strong><br />
aan dat mann<strong>en</strong> die t<strong>en</strong> minste e<strong>en</strong><br />
portie kruisbloemige gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong> per<br />
week (bij<strong>voor</strong>beeld broccoli, bloemkool,<br />
kool, <strong>en</strong>zo<strong>voor</strong>ts) consumer<strong>en</strong>,<br />
minder kans hebb<strong>en</strong> op het<br />
ontwikkel<strong>en</strong> van prostaatkanker.<br />
Jan van Berck<strong>en</strong><br />
PROBLEMEN MET DE<br />
MANNELIJKE KLIER?<br />
PRoFlABell helpt!<br />
Elke man wordt er vroeg of laat mee geconfronteerd:<br />
problem<strong>en</strong> met de plas, omdat de mannelijke klier<br />
groter of harder wordt wat de plasbuis onder druk<br />
zet. Wie moeite heeft om te plass<strong>en</strong>, (of als de plas<br />
stotter<strong>en</strong>d komt), kan beter spoedig maatregel<strong>en</strong><br />
nem<strong>en</strong>. De natuur levert verschill<strong>en</strong>de plant<strong>en</strong><br />
om dat probleem aan te pakk<strong>en</strong>: wilg<strong>en</strong>roosje,<br />
zaagtandpalm, pompo<strong>en</strong>pitt<strong>en</strong> <strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met sojaisoflavon<strong>en</strong><br />
in Proflabell hebb<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> positieve<br />
invloed bij vergroting van de mannelijke klier. Ook<br />
ideaal <strong>voor</strong> de prev<strong>en</strong>tie, om het niet zo ver te lat<strong>en</strong><br />
kom<strong>en</strong>.<br />
Voel je wel met fytobell!<br />
www.fytobell.be<br />
Voor infobrochure:<br />
E-mail: info@fytobell.be Tel: 011/37.19.24<br />
Bestell<strong>en</strong> in Nederland www.boverte.com<br />
Capsules 60 stuks<br />
Verkrijgbaar bij de apotheek<br />
met CNK bestelcode: 2223-196.<br />
Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.<br />
Advert<strong>en</strong>tie<br />
Unieke cursus <strong>voor</strong> iedere<strong>en</strong><br />
„De plant als<br />
g<strong>en</strong>eesmiddel”<br />
Wet<strong>en</strong>schappelijk onderzoek bewijst<br />
steeds meer de grote waarde<br />
van natuurlijke behandeling<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
preparat<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de <strong>gezond</strong>heid.<br />
Moderne middel<strong>en</strong> zijn trouw<strong>en</strong>s<br />
vaak afgekek<strong>en</strong> van natuurlijke<br />
molecul<strong>en</strong>. K<strong>en</strong>nis van plant<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
kruid<strong>en</strong> is dan ook ess<strong>en</strong>tieel. Daar<br />
kan Fytobell u bij help<strong>en</strong>, want op<br />
verschill<strong>en</strong>de plaats<strong>en</strong> in het land <strong>en</strong><br />
ook in de <strong>mooi</strong>e vergaderzaal van<br />
de administratieve zetel van Fytobell<br />
in Alk<strong>en</strong> word<strong>en</strong> boei<strong>en</strong>de <strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />
iedere<strong>en</strong> toegankelijke <strong>en</strong> begrijpelijke<br />
cursuss<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> ervar<strong>en</strong><br />
lesgever <strong>en</strong> kruid<strong>en</strong>kundige: Kees<br />
Mart<strong>en</strong>s.<br />
28 SANA nr 17 SANA nr 17 29<br />
F<br />
ytobell is van huis uit bek<strong>en</strong>d met<br />
kruid<strong>en</strong> <strong>en</strong> g<strong>en</strong>eeskrachtige plant<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> heeft <strong>voor</strong> de belangrijkste<br />
problem<strong>en</strong> veilige <strong>en</strong> doeltreff<strong>en</strong>de<br />
middel<strong>en</strong> ontworp<strong>en</strong> die in de<br />
natuurg<strong>en</strong>eeskundige arts<strong>en</strong>praktijk zijn<br />
ontwikkeld <strong>en</strong> getoetst. Uiteraard moet<br />
je in ernstige omstandighed<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
arts raadpleg<strong>en</strong>, maar het is plezierig<br />
<strong>en</strong> geruststell<strong>en</strong>d als je zelfs met e<strong>en</strong><br />
beperkte maar ess<strong>en</strong>tiële k<strong>en</strong>nis op<br />
e<strong>en</strong> doeltreff<strong>en</strong>de manier kan ingrijp<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> veel ell<strong>en</strong>de kan <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>. Zeker<br />
in e<strong>en</strong> gezin met kinder<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> goede<br />
basisk<strong>en</strong>nis van kruid<strong>en</strong> <strong>en</strong> plant<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
hun g<strong>en</strong>ez<strong>en</strong>d vermog<strong>en</strong> e<strong>en</strong> absoluut<br />
pluspunt. Fytobell wil die k<strong>en</strong>nis met<br />
je del<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> boei<strong>en</strong>de, interessante<br />
reeks van vier less<strong>en</strong> door Kees Mart<strong>en</strong>s.<br />
Titel: „De plant als g<strong>en</strong>eesmiddel”.<br />
Boei<strong>en</strong>de less<strong>en</strong><br />
In e<strong>en</strong> reeks van vier less<strong>en</strong> maak je op e<strong>en</strong><br />
aang<strong>en</strong>ame <strong>en</strong> begrijpelijke manier k<strong>en</strong>nis met<br />
de natuurlijke product<strong>en</strong> van Fytobell, de unieke<br />
sam<strong>en</strong>stelling, de bijzondere wijze van extractie.<br />
Je leert hoe je ze best kan gebruik<strong>en</strong> <strong>en</strong> er veilig<br />
<strong>en</strong> effectief mee kan omgaan. Deze informatie<br />
wordt ook geïllustreerd met talrijke <strong>voor</strong>beeld<strong>en</strong>,<br />
audiovisueel lesmateriaal <strong>en</strong> toepassing<strong>en</strong> uit de<br />
arts<strong>en</strong>praktijk.<br />
Fytobell is anders<br />
In deze less<strong>en</strong>reeks wordt daarom ook nader<br />
ingegaan op de vraag hoe m<strong>en</strong> de juiste kruid<strong>en</strong><br />
kan combiner<strong>en</strong>, welke sam<strong>en</strong> hor<strong>en</strong> <strong>en</strong> welke<br />
elkaar teg<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarom bepaalde<br />
plant<strong>en</strong>combinaties in de product<strong>en</strong> van Fytobell<br />
efficiënter werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoe ze van groot nut<br />
kunn<strong>en</strong> zijn <strong>voor</strong> de <strong>gezond</strong>heid van jezelf <strong>en</strong> je<br />
hele gezin.<br />
Wie de reeks helemaal gevolgd heeft <strong>en</strong> dus<br />
k<strong>en</strong>nis heeft van de wereld van plant<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
kruid<strong>en</strong>, ontvangt e<strong>en</strong> getuigschrift <strong>en</strong> wordt<br />
ook uitg<strong>en</strong>odigd <strong>voor</strong> natuurlijke activiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
vervolgless<strong>en</strong>.<br />
Wil je meer wet<strong>en</strong> waar <strong>en</strong> wanneer je kan<br />
deelnem<strong>en</strong> aan deze cursus?<br />
Kijk dan op www.fytobell.be onder <br />
U kan ook altijd bell<strong>en</strong>: 011/37 19 24<br />
Wie de less<strong>en</strong> volgt<br />
krijgt e<strong>en</strong> getuigschrift
WeetjesWeetjesWeetjesWeetjesWeetjes<br />
Kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong> het gebruik van<br />
natuurlijke middel<strong>en</strong><br />
Natuurlijke g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> zijn<br />
zeer geschikt <strong>voor</strong> kinder<strong>en</strong>, echter<br />
geldt wel e<strong>en</strong> aangepaste dosering.<br />
Specifieke informatie staat, waar<br />
nodig, aangegev<strong>en</strong> bij de productbeschrijving.<br />
De algem<strong>en</strong>e dosering is:<br />
kinder<strong>en</strong> vanaf 12 jaar: de normale<br />
dosering<br />
kinder<strong>en</strong> van 6-12 jaar: de helft<br />
van de dosis <strong>voor</strong> volwass<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
kinder<strong>en</strong> tot 6 jaar: e<strong>en</strong> derde van<br />
de dosis <strong>voor</strong> volwass<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
• Voor druppels geldt in het algeme<strong>en</strong><br />
dat de middel<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />
beetje water gegev<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>, bij<strong>voor</strong>beeld op e<strong>en</strong> lepeltje<br />
met wat water <strong>en</strong> daarin<br />
Welk <strong>voor</strong>deel heeft visolie<br />
uit ‘wilde’ vis bov<strong>en</strong> die uit<br />
gekweekte vis?<br />
Er is e<strong>en</strong> duidelijk verschil in kwaliteit<br />
van de visolie die gewonn<strong>en</strong><br />
wordt uit kweekviss<strong>en</strong> of die uit<br />
‘wilde’ viss<strong>en</strong>. Wilde vis eet veel<br />
rode <strong>en</strong> bruine alg<strong>en</strong> <strong>en</strong> die bevatt<strong>en</strong><br />
veel Omega-3. Daarom zit er<br />
ook veel Omega-3 in vette vis.<br />
Kweekvis krijgt heel ander voer.<br />
Dat is vaak vispoeder, waarin minder<br />
tot ge<strong>en</strong> Omega-3 zit. Hierdoor<br />
de druppels. Ev<strong>en</strong>tueel nog wat<br />
nadrink<strong>en</strong>.<br />
Kinder<strong>en</strong> die ‘moeilijk innem<strong>en</strong>’,<br />
kunn<strong>en</strong> het middel ook met wat<br />
rietsuiker of honing innem<strong>en</strong>.<br />
• Tablett<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gehalveerd<br />
waarna kinder<strong>en</strong> ze met<br />
wat water kunn<strong>en</strong> doorslikk<strong>en</strong>.<br />
• Capsules kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> geop<strong>en</strong>d<br />
waarna de aanbevol<strong>en</strong><br />
dosis <strong>voor</strong> de heel kleintjes in<br />
het laatste beetje flesvoeding<br />
kan word<strong>en</strong> verm<strong>en</strong>gd.<br />
• Sprays kunn<strong>en</strong> rechtstreeks in<br />
de mond verstov<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />
• Siroop di<strong>en</strong>t onverdund<br />
ing<strong>en</strong>om<strong>en</strong> te word<strong>en</strong>.<br />
is de hoeveelheid EPA <strong>en</strong> DHA in de<br />
kweekvis e<strong>en</strong> stuk minder. Over het<br />
algeme<strong>en</strong> kun je er echter vanuit<br />
gaan dat visolie van e<strong>en</strong> goede<br />
kwaliteit uitsluit<strong>en</strong>d wordt gewonn<strong>en</strong><br />
uit ‘wilde’ viss<strong>en</strong> <strong>en</strong> niet uit<br />
kweekviss<strong>en</strong>.<br />
Zo is de Omega-3 visolie van<br />
Nutribell vervaardigd uit de ‘wilde’<br />
<strong>en</strong> zeer vette vissoort<strong>en</strong> sardine,<br />
ansjovis <strong>en</strong> haring, afkomstig uit de<br />
Indische Oceaan. De olie is str<strong>en</strong>g<br />
gecontroleerd op PCB’s, dioxines <strong>en</strong><br />
zware metal<strong>en</strong>.<br />
Hoe bewaar je best natuurlijke<br />
g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
voedingssupplem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>?<br />
Deze middel<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> op e<strong>en</strong> donkere,<br />
koele <strong>en</strong> droge plaats, rechtopstaand<br />
<strong>en</strong> goed afgeslot<strong>en</strong> - niet<br />
in de badkamer - <strong>en</strong> buit<strong>en</strong> het<br />
bereik van jonge kinder<strong>en</strong> te word<strong>en</strong><br />
bewaard.<br />
Indi<strong>en</strong> zich bezinksel in e<strong>en</strong> vloeibaar<br />
product bevindt, is het belangrijk<br />
om <strong>voor</strong> het gebruik ervan<br />
ev<strong>en</strong> te schudd<strong>en</strong>. Door de specifieke<br />
bereidingsmethode kan er in<br />
de vloeibare extract<strong>en</strong> bezinksel<br />
ontstaan. Dit heeft ge<strong>en</strong> nadelige<br />
Ultrasone Extractie, e<strong>en</strong><br />
k<strong>en</strong>merk van Fytobell®<br />
Plant<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> <strong>voor</strong> zover bek<strong>en</strong>d<br />
wel 3000 bestanddel<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong>.<br />
De ess<strong>en</strong>tie van fytotherapie<br />
of plant<strong>en</strong>g<strong>en</strong>eeskunde is dat ze<br />
álle bestanddel<strong>en</strong> wil toedi<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
dat er synergie bestaat tuss<strong>en</strong> de<br />
bestanddel<strong>en</strong>. Belangrijk bij de bereiding<br />
van e<strong>en</strong> plantaardig g<strong>en</strong>eesmiddel<br />
is dus om zo veel mogelijk<br />
bestanddel<strong>en</strong> in het eindproduct te<br />
krijg<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> nieuwe techniek om<br />
dit te bereik<strong>en</strong>, die bij Fytobell® is<br />
ontwikkeld, heet Ultrasone Extractie<br />
(UE).<br />
Dit procédé is e<strong>en</strong> klassieke maceratie/extractie<br />
van plant<strong>en</strong> of<br />
invloed op de werking.<br />
Indi<strong>en</strong> de middel<strong>en</strong> op de bov<strong>en</strong>vermelde<br />
manier word<strong>en</strong> bewaard,<br />
zijn ze jar<strong>en</strong>lang houdbaar. E<strong>en</strong><br />
houdbaarheidsdatum, zoals deze op<br />
alle verpakking<strong>en</strong> van natuurlijke<br />
product<strong>en</strong> is te lez<strong>en</strong>, geldt <strong>voor</strong><br />
e<strong>en</strong> periode van 3 jaar <strong>en</strong> is door<br />
de overheid bepaald. Slechts <strong>voor</strong><br />
<strong>en</strong>kele uitzondering<strong>en</strong> geldt dat<br />
de werking van e<strong>en</strong> bepaald middel<br />
in de loop der jar<strong>en</strong> terugloopt.<br />
Dit geldt <strong>voor</strong>al <strong>voor</strong> <strong>en</strong>kele stoff<strong>en</strong><br />
die in de homeopathie word<strong>en</strong><br />
gebruikt, zoals zwavelkalk <strong>en</strong> rood<br />
kwiksulfide.<br />
plant<strong>en</strong>del<strong>en</strong> met gebruikmaking<br />
van afwissel<strong>en</strong>de <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de<br />
frequ<strong>en</strong>ties van geluidsgolv<strong>en</strong>. Door<br />
deze trilling<strong>en</strong> word<strong>en</strong> de verschill<strong>en</strong>de<br />
bestanddel<strong>en</strong> ‘losgeweekt’.<br />
De trilling is grofweg te vergelijk<strong>en</strong><br />
met de beweging die ontstaat bij<br />
het kok<strong>en</strong>, maar is veel int<strong>en</strong>siever<br />
omdat de trilling zeer hoge<br />
frequ<strong>en</strong>ties heeft <strong>en</strong> de materie op<br />
moleculair niveau wordt bewerkt.<br />
Door het toepass<strong>en</strong> van o.a. deze<br />
techniek zijn de extract<strong>en</strong> van<br />
Fytobell® extra krachtig. U herk<strong>en</strong>t<br />
de bereidingswijze met deze<br />
techniek door de afkorting UE die<br />
u achter de nam<strong>en</strong> van de g<strong>en</strong>eeskrachtige<br />
plant<strong>en</strong> in de product<strong>en</strong><br />
van Fytobell® ziet staan.<br />
30 SANA nr 17 SANA nr 17 31
Goede darmbacteriën<br />
versterk<strong>en</strong> uw immuniteit<br />
Met probiotica staat<br />
uw weerstand op<br />
scherp<br />
Veel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> dat de kwakkelzomer hun <strong>gezond</strong>heid<br />
slecht heeft <strong>voor</strong>bereid <strong>voor</strong> de kom<strong>en</strong>de winter.<br />
Ze vrez<strong>en</strong> dan ook dat ze gauw verkoud<strong>en</strong>, grieperig<br />
of ernstig ziek kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Niet helemaal juist!<br />
Want de zomer heeft er rechtstreeks niets mee te mak<strong>en</strong>. Het<br />
klimaat veroorzaakt niet mete<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ziekte, maar het kan het<br />
organisme wel ondermijn<strong>en</strong>, zwakker mak<strong>en</strong> zodat de weerstand<br />
verminderd is <strong>en</strong> die zwakke weerstand of immuniteit is<br />
er dan wel oorzaak van dat viruss<strong>en</strong> <strong>en</strong> bacteriën de barrière<br />
van de weerstand doorbrek<strong>en</strong> <strong>en</strong> ons ziek mak<strong>en</strong>. Waar zit die<br />
barrière? In de antistoff<strong>en</strong>. Waar word<strong>en</strong> die gevormd: in de<br />
bloedlichaampjes, maar die dank<strong>en</strong> hun mogelijkhed<strong>en</strong> aan<br />
het ev<strong>en</strong>wicht in de darmflora, waar goede <strong>en</strong> slechte bacteriën<br />
mekaar in ev<strong>en</strong>wicht houd<strong>en</strong>. Krijg<strong>en</strong> de goede de bov<strong>en</strong>hand,<br />
dan b<strong>en</strong> <strong>en</strong> blijf je <strong>gezond</strong>, maar als de slechte bacteriën<br />
het hal<strong>en</strong>, dan word je ziek. Het is e<strong>en</strong> kwestie van <strong>gezond</strong><br />
lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> de darm<strong>en</strong> verzorg<strong>en</strong>, want 80 perc<strong>en</strong>t van de immuniteit<br />
wordt opgebouwd in de darm<strong>en</strong>. Probiotica kunn<strong>en</strong> heel<br />
nuttig zijn.<br />
De zomer was niet geweldig <strong>en</strong> de<br />
vrees bestaat dat het najaar ook niet<br />
d<strong>en</strong>der<strong>en</strong>d zal zijn <strong>en</strong> dus mak<strong>en</strong> viruss<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> bacteriën hun opwachting<br />
om zich van ons meester te mak<strong>en</strong>.<br />
Niet de kou is daar verantwoordelijk<br />
<strong>voor</strong>, wel onze afweerkracht<strong>en</strong> die<br />
verzwakt zijn, waar het dieet, onze<br />
emoties <strong>en</strong> gebrek aan beweging e<strong>en</strong><br />
rol in spel<strong>en</strong>.<br />
Viruss<strong>en</strong> zijn overal aanwezig: in de<br />
lucht die we inadem<strong>en</strong>, op <strong>voor</strong>wer-<br />
p<strong>en</strong>, zelfs op de hand<strong>en</strong> van iedere<strong>en</strong><br />
die we ontmoet<strong>en</strong>. In normale<br />
omstandighed<strong>en</strong> moet het immuunsysteem,<br />
je natuurlijke weerstand er<br />
<strong>voor</strong> zorg<strong>en</strong> dat je niet ziek wordt.<br />
Het lichaam heeft namelijk afweerstoff<strong>en</strong><br />
opgeslag<strong>en</strong> die telk<strong>en</strong>s e<strong>en</strong>zelfde<br />
virus opduikt weer klaar staan<br />
om het lichaam te verdedig<strong>en</strong>.<br />
Verzwakte afweer<br />
Vooral bij slecht weer is de natuur-<br />
lijke afweer verzwakt. Niet het weer<br />
zelf is daar verantwoordelijk <strong>voor</strong>,<br />
maar wel het feit dat we meer binn<strong>en</strong>zitt<strong>en</strong>,<br />
ope<strong>en</strong>gepakt met meerdere<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. We beweg<strong>en</strong> minder,<br />
nem<strong>en</strong> sneller de auto, <strong>en</strong> we et<strong>en</strong><br />
slechter: zoeter, fantasiekost, overvloediger,<br />
minder vers. Het gevolg is<br />
dat de darmflora daarvan de weerslag<br />
krijg<strong>en</strong>: Het lichaam krijgt te<br />
weinig vitamines <strong>en</strong> vezels binn<strong>en</strong>.<br />
Ook stress, negatieve emoties, het<br />
verblijf in berookte lokal<strong>en</strong> <strong>en</strong> het<br />
overmatig gebruik van alcohol <strong>en</strong><br />
tabak zijn er verantwoordelijk <strong>voor</strong>.<br />
Bij slecht weer wordt het huis ook<br />
minder vaak verlucht, zodat de kwaliteit<br />
van de ingeademde lucht er ook<br />
al niet toe bijdraagt sterk te blijv<strong>en</strong>.<br />
Versterk je natuurlijke<br />
kracht<strong>en</strong><br />
Van bij de geboorte heeft het lichaam<br />
e<strong>en</strong> natuurlijke afweer gekreg<strong>en</strong>.<br />
Erfelijke factor<strong>en</strong>, maar ook de lev<strong>en</strong>swijze<br />
van de moeder speelt daar<br />
e<strong>en</strong> hoofdrol in: antig<strong>en</strong><strong>en</strong> teg<strong>en</strong><br />
allerg<strong>en</strong><strong>en</strong>, maar ook leukocyt<strong>en</strong>,<br />
lymfocyt<strong>en</strong>, macrofag<strong>en</strong>, de B- <strong>en</strong><br />
T-lymfocyt<strong>en</strong>, immunoglobulin<strong>en</strong>,<br />
de milt, de amandel<strong>en</strong> <strong>en</strong> de thymus<br />
hebb<strong>en</strong> daar allemaal e<strong>en</strong> goed<br />
georganiseerde functie in. Die na-<br />
Tachtig perc<strong>en</strong>t<br />
van uw weerstand<br />
wordt opgebouwd<br />
in de darm<strong>en</strong><br />
tuurlijke immuniteit, e<strong>en</strong> cadeau van<br />
onze moeder <strong>en</strong> moedernatuur wordt<br />
met de jar<strong>en</strong> uitgebreid <strong>en</strong> versterkt<br />
door de eig<strong>en</strong> ervaring<strong>en</strong> <strong>en</strong> contact<strong>en</strong>.<br />
Alles waar het lichaam mee<br />
in contact komt, wekt e<strong>en</strong> reactie<br />
op van het immuunsysteem dat het<br />
gestaag versterkt. Daar zorg<strong>en</strong> ook<br />
darmbacteriën <strong>voor</strong> <strong>en</strong> dus is het van<br />
kindsbe<strong>en</strong> af van groot belang hoe<br />
we lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> et<strong>en</strong>.<br />
Al onze inspanning<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> er op<br />
gericht zijn de natuurlijke kracht<strong>en</strong><br />
te mobiliser<strong>en</strong> <strong>en</strong> te zorg<strong>en</strong> dat de<br />
weerstand van het lichaam weer<br />
verhoogt. Daarom moet je ook in<br />
het najaar <strong>en</strong> zelfs bij minder fraai<br />
weer naar buit<strong>en</strong>: meer beweg<strong>en</strong> in<br />
de natuur. Dapper doorstapp<strong>en</strong> om<br />
de bloedsomloop te activer<strong>en</strong> <strong>en</strong> het<br />
hart te stimuler<strong>en</strong>. Ook wisselbad<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> -douches versterk<strong>en</strong> de natuurlijke<br />
weerstand. Zo’n wisseldouche is<br />
stukk<strong>en</strong> beter dan de kopp<strong>en</strong> koffie<br />
die je nodig hebt om anders wakker<br />
te word<strong>en</strong> <strong>en</strong> zin in je werk te krijg<strong>en</strong>.<br />
Het begint in de darm<br />
Omdat de darm<strong>en</strong> het belangrijkste<br />
orgaan zijn waar de weerstand wordt<br />
opgebouwd, is het vanzelfsprek<strong>en</strong>d<br />
dat het dieet daar e<strong>en</strong> grote rol in<br />
32 SANA nr 17 SANA nr 17 33
Advert<strong>en</strong>tie<br />
50 net.be<br />
www.50net.be<br />
De site <strong>voor</strong> de<br />
dynamische<br />
50plusser!<br />
Bezoek de website<br />
speelt. Met <strong>gezond</strong>e darmflora kan je niet ziek<br />
word<strong>en</strong>, meer zelfs: kanker krijgt minder kans.<br />
Ziekmak<strong>en</strong>de bacteriën moet<strong>en</strong> vervang<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> door gunstige bacteriën <strong>en</strong> daar kan de<br />
voeding in ruime mate toe bijdrag<strong>en</strong>: magere<br />
melkzure product<strong>en</strong> zoals yoghurt (niet verhitt<strong>en</strong>)<br />
kefir, zuurkool, voedingsvezels uit vrucht<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (beslist ook rauw, t<strong>en</strong>zij je<br />
darm<strong>en</strong> dit echt niet kunn<strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong>), goede<br />
vett<strong>en</strong> zoals vis <strong>en</strong> visolie, olijfolie van eerste<br />
koude persing, ge<strong>en</strong> transvett<strong>en</strong> <strong>en</strong> het gebruik<br />
van verzadigd vet zoveel mogelijk beperk<strong>en</strong>.<br />
Eet <strong>gezond</strong>e natuurlijke kost zonder bewaarmiddel<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> kleurstoff<strong>en</strong> <strong>en</strong> liefst van biologische<br />
aanbouw zodat je zo weinig mogelijk te<br />
mak<strong>en</strong> krijgt met schadelijke pesticid<strong>en</strong>.<br />
We hebb<strong>en</strong> eig<strong>en</strong>lijk veel meer bacteriën in de<br />
darm<strong>en</strong> dan cell<strong>en</strong> in het lichaam. Dat wijst op<br />
het <strong>en</strong>orme belang ervan. Sam<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> ze<br />
de darmflora <strong>en</strong> ze zijn met meer dan honderdduiz<strong>en</strong>d<br />
miljard, e<strong>en</strong> getal met veerti<strong>en</strong> null<strong>en</strong>.<br />
Er zijn vermoedelijk zo’n vijfhonderd cultur<strong>en</strong><br />
of bacteriestamm<strong>en</strong> in de darm<strong>en</strong> actief. Deze<br />
flora van goede bacteriën hebb<strong>en</strong> we nodig om<br />
het voedsel <strong>voor</strong> te bereid<strong>en</strong> zodat het dermate<br />
kan word<strong>en</strong> afgebrok<strong>en</strong> in kleine stukjes<br />
dat het door het bloed kan word<strong>en</strong> gebruikt als<br />
brandstof <strong>voor</strong> de cell<strong>en</strong>. Als we ge<strong>en</strong> <strong>gezond</strong><br />
<strong>en</strong> aangepast voedsel tot ons nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
slechte m<strong>en</strong>taliteit hebb<strong>en</strong>, of overdrev<strong>en</strong> last<br />
hebb<strong>en</strong> van stress, kan het ev<strong>en</strong>wicht tuss<strong>en</strong><br />
goede <strong>en</strong> slechte bacteriën verstoord word<strong>en</strong>.<br />
Dan is e<strong>en</strong> probioticum op zijn plaats. E<strong>en</strong> goed<br />
probioticum zoals Digesbiose van Fytobell<br />
biedt het lichaam goede bacteriestamm<strong>en</strong> aan<br />
die zich in de darm<strong>en</strong> gaan verm<strong>en</strong>igvuldig<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de slechte bacteriën bestrijd<strong>en</strong>. Op die manier<br />
kan <strong>gezond</strong>e darmflora opnieuw volop aan<br />
uw weerstand werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> het lichaam wap<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
teg<strong>en</strong> schadelijke indringers.<br />
Darm<strong>en</strong> verzorg<strong>en</strong> met goed voedsel, voldo<strong>en</strong>de<br />
beweging, e<strong>en</strong> goede m<strong>en</strong>taliteit <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
uitstek<strong>en</strong>d probioticum zijn de beste soldat<strong>en</strong><br />
van uw weerstand <strong>en</strong> de beste <strong>voor</strong>bereiding<br />
op de winter.<br />
Jos van Landuyt<br />
Digesbiose bevordert<br />
e<strong>en</strong> goede darmflora<br />
Weinig<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> goede darmflora. Onaangepaste voeding<br />
<strong>en</strong> verkeerd medicijngebruik br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> ongunstige kiem<strong>en</strong> in het<br />
darmkanaal. Huidproblem<strong>en</strong>, overgevoeligheid <strong>voor</strong> stoff<strong>en</strong>,<br />
slechte adem, te snelle stoelgang, maar ook problem<strong>en</strong> met de<br />
weerstand kunn<strong>en</strong> verholp<strong>en</strong> word<strong>en</strong> door probiotica of goede<br />
darmbacteriën. Digesbiose heeft miljard<strong>en</strong> goede kiem<strong>en</strong>. Je<br />
knapt er steeds meer van op!<br />
Voel je wel met fytobell!<br />
Digesbiose van Fytobell ®<br />
is in de apotheek<br />
verkrijgbaar<br />
met cnk-bestelcode:<br />
1752-278, of vraag ernaar<br />
in de betere natuurwinkel.<br />
Meer info?<br />
www.fytobell.be<br />
E-mail:<br />
info@fytobell.be<br />
Tel:<br />
011/37.19.24<br />
34 SANA nr 17 SANA nr 17 35<br />
Advert<strong>en</strong>tie
Starre m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> meer last<br />
van de bijnier<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus van stress Deel 3<br />
STRESS kun je afler<strong>en</strong><br />
Dr. Marcel Verhey<strong>en</strong>: “Negatief zelfbeeld is meest<br />
schadelijk van alles”<br />
Stress is e<strong>en</strong> woord dat klinkt als e<strong>en</strong> bedreiging, e<strong>en</strong><br />
boeman <strong>voor</strong> lichaam <strong>en</strong> geest. Natuurarts Dr. Marcel<br />
Verhey<strong>en</strong> schreef er verschill<strong>en</strong>de interessante werk<strong>en</strong><br />
over <strong>en</strong> gaf rec<strong>en</strong>t ook e<strong>en</strong> druk bijgewoonde <strong>voor</strong>dracht<br />
over het onderwerp in Brouwland te Beverlo. In vorige<br />
twee nummers van i-<strong>Sana</strong> hadd<strong>en</strong> we het al over de signal<strong>en</strong><br />
van stress <strong>en</strong> de organ<strong>en</strong> die er bij betrokk<strong>en</strong> zijn, het feit dat<br />
water drink<strong>en</strong> erg belangrijk is <strong>voor</strong> de cel <strong>en</strong> ook teg<strong>en</strong> stress<br />
<strong>en</strong> dat af <strong>en</strong> toe e<strong>en</strong> goede vakantie echt wel broodnodig is.<br />
Stress hebb<strong>en</strong> we nodig in sommige gevall<strong>en</strong>, maar het kan<br />
ook wel dodelijk zijn. Communicatie is zeker belangrijk om de<br />
nadelige gevolg<strong>en</strong> van stress het hoofd te bied<strong>en</strong>, dit legt Dr.<br />
Verhey<strong>en</strong> uit in deze aflevering.<br />
Sommige m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> minder<br />
moeite om zich aan te pass<strong>en</strong> aan<br />
ongewone, onverwachte <strong>en</strong> moeilijke<br />
situaties dan ander<strong>en</strong>. Er zijn<br />
starre m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die zich nooit kunn<strong>en</strong><br />
aanpass<strong>en</strong> aan ander<strong>en</strong>, ze hebb<strong>en</strong><br />
dan ook zwakke bijnier<strong>en</strong>, wat zich<br />
vertaalt in e<strong>en</strong> hoger cortisolgehalte,<br />
het stresshormoon dat afgescheid<strong>en</strong><br />
wordt door de bijnier<strong>en</strong>. Dat is e<strong>en</strong><br />
indicatie van stress <strong>en</strong> kan aan het<br />
licht kom<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> bloedonderzoek.<br />
Uiteraard kan dat gecorrigeerd<br />
word<strong>en</strong>, ook met natuurlijke middel<strong>en</strong><br />
zoals Ribes Nigrum <strong>en</strong> Stressbalans<br />
van Fytobell. Ze moet<strong>en</strong> dat<br />
ook do<strong>en</strong>, want starre <strong>en</strong> bekromp<strong>en</strong><br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> ook “gekromp<strong>en</strong>”<br />
bijnier<strong>en</strong>.<br />
Stress <strong>en</strong> sociaal contact<br />
Bekromp<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> vaak<br />
slecht opschiet<strong>en</strong> met ander<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> treffelijke communicatie<br />
voer<strong>en</strong>. Dat vertaalt zich beslist<br />
onder vorm van stress. Stress heeft<br />
dus ook e<strong>en</strong> sociale kant, want heel<br />
veel problem<strong>en</strong> met stress ontstaan<br />
door e<strong>en</strong> slechte communicatie. E<strong>en</strong><br />
Italiaans onderzoek bracht aan het<br />
licht dat Italian<strong>en</strong> die naar Amerika<br />
verhuisd<strong>en</strong> vijftig perc<strong>en</strong>t meer<br />
hartinfarct<strong>en</strong> kreg<strong>en</strong> dan m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> uit<br />
dezelfde families die in hun geboorteland<br />
war<strong>en</strong> geblev<strong>en</strong>. De oorzaak<br />
lag in e<strong>en</strong> totaal gewijzigd lev<strong>en</strong>spatroon.<br />
Natuurlijk at<strong>en</strong> ze anders,<br />
maar ze leefd<strong>en</strong> <strong>voor</strong>al ook anders.<br />
In hun land van afkomst heerst<strong>en</strong><br />
Naast e<strong>en</strong> goed gezins- <strong>en</strong><br />
familielev<strong>en</strong> is het persoonlijk<br />
d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> van cruciaal belang.<br />
“Negative selftalking” kan het<br />
lichaam <strong>en</strong> de geest ernstig<br />
beschadig<strong>en</strong><br />
str<strong>en</strong>ge familieregels: er werd altijd<br />
sam<strong>en</strong> geget<strong>en</strong>, want de maaltijd<strong>en</strong><br />
war<strong>en</strong> echte familiebije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>.<br />
Dat bevorderde de sam<strong>en</strong>horigheid<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> goed gezinsklimaat. Als diezelfde<br />
familie integraal naar Amerika<br />
verhuisde, dan war<strong>en</strong> er drie jaar<br />
later twintig dod<strong>en</strong>, waarvan twaalf<br />
door hartinfarct. Deze cijfers war<strong>en</strong><br />
vergelijkbaar met die van andere<br />
inwoners van New York. Oorzaak was<br />
de lange reisweg van <strong>en</strong> naar het<br />
werk (meer dan 50 km) waardoor<br />
ze niet meer tegelijk aan tafel kond<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de gezam<strong>en</strong>lijke maaltijd<strong>en</strong><br />
wegviel<strong>en</strong>. Het gezinslev<strong>en</strong> kreeg<br />
daardoor e<strong>en</strong> flinke deuk, terwijl uit<br />
alle onderzoek<strong>en</strong> blijkt dat de gezinssfeer<br />
e<strong>en</strong> heel belangrijke rol speelt.<br />
Dat geeft <strong>voor</strong>al te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> nu ook bij<br />
ons in de maatschappij de gezinn<strong>en</strong><br />
steeds meer onder druk kom<strong>en</strong>, problem<strong>en</strong><br />
krijg<strong>en</strong> <strong>en</strong> uite<strong>en</strong>vall<strong>en</strong>. De<br />
stress zal daardoor in de kom<strong>en</strong>de<br />
tijd beslist to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>.<br />
Kracht van het d<strong>en</strong>k<strong>en</strong><br />
Naast e<strong>en</strong> goed gezins- <strong>en</strong> familielev<strong>en</strong><br />
is het persoonlijk d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> van<br />
cruciaal belang. “Negative selftalking”<br />
kan het lichaam <strong>en</strong> de geest<br />
ernstig beschadig<strong>en</strong>.<br />
Dr. Verhey<strong>en</strong>: “Wat maakt e<strong>en</strong> astronaut<br />
stuk of stelt hem andersom in<br />
staat om zo’n belangrijke <strong>en</strong> delicate<br />
functie tot e<strong>en</strong> goed einde te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>?<br />
En met welke spanning<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
stress heeft zo iemand te mak<strong>en</strong>?<br />
De NASA heeft e<strong>en</strong> rapport gemaakt<br />
over de hoeveelheid stress waarmee<br />
e<strong>en</strong> astronaut te mak<strong>en</strong> krijgt <strong>en</strong> wat<br />
hem kapot kan mak<strong>en</strong>:<br />
-15 perc<strong>en</strong>t fysieke stress.<br />
-15 perc<strong>en</strong>t emotionele stress.<br />
-30 perc<strong>en</strong>t elektromagnetische<br />
stress (wel e<strong>en</strong> erg hoge belasting)<br />
-40 perc<strong>en</strong>t negative selftalking, of<br />
het negatief d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over zichzelf.<br />
Daaruit blijkt overduidelijk dat gedacht<strong>en</strong><br />
ook kracht<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> dat ze<br />
ons ziek kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>. Het omgekeerde<br />
is ook waar <strong>en</strong> we moet<strong>en</strong><br />
ler<strong>en</strong> onze gedacht<strong>en</strong> dermate te<br />
beheers<strong>en</strong> <strong>en</strong> aan te w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> dat we<br />
er beter kunn<strong>en</strong> van word<strong>en</strong>. Daarin<br />
speelt de opvoeding e<strong>en</strong> heel grote<br />
rol. Als e<strong>en</strong> kind <strong>voor</strong>tdur<strong>en</strong>d te hor<strong>en</strong><br />
krijgt dat het niet deugt <strong>en</strong> dat<br />
het nerg<strong>en</strong>s toe in staat is, gaat het<br />
dit op d<strong>en</strong> duur ook gelov<strong>en</strong> <strong>en</strong> toepass<strong>en</strong>.<br />
Veel kinder<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> trouw<strong>en</strong>s<br />
e<strong>en</strong> negatieve belasting door<br />
de wijze waarop de ouders met h<strong>en</strong><br />
omgaan <strong>en</strong> h<strong>en</strong> verwijt<strong>en</strong> toestur<strong>en</strong>.<br />
Maar er zijn nog meer factor<strong>en</strong><br />
waarop moet gelet word<strong>en</strong>: Slaap<br />
bij<strong>voor</strong>beeld. Daarover meer in<br />
ons volg<strong>en</strong>d nummer.<br />
Jan van Berck<strong>en</strong><br />
36 SANA nr 17 SANA nr 17 37
Advert<strong>en</strong>tie<br />
Nieuw boek van Dr. Marcel Verhey<strong>en</strong><br />
STOP STRESS<br />
Bestell<strong>en</strong>?<br />
www.stop-stress.be<br />
in luxe editie<br />
met harde kaft<br />
met stofwikkel<br />
<strong>en</strong> leeslint<br />
in fullcolour<br />
met meer dan<br />
200 illustraties<br />
“Verbeter de kwaliteit van je lev<strong>en</strong> door stress<br />
<strong>en</strong> nervositeit efficiënt aan te pakk<strong>en</strong>”<br />
Dr. Marcel Verhey<strong>en</strong><br />
Column<br />
Uit de natuurg<strong>en</strong>eeskundige praktijk van Dr. Marcel Verhey<strong>en</strong><br />
Elke cel heeft <strong>haar</strong> eig<strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tie<br />
oor de besturing van onze<br />
lichaamsfuncties bestaat<br />
er e<strong>en</strong> hiërarchie in het lichaam.<br />
Daarover hadd<strong>en</strong> we het<br />
in onze vorige uitgav<strong>en</strong>. Want de<br />
biochemie wordt bestuurd door het<br />
autonome z<strong>en</strong>uwstelsel, het neurovegetatieve<br />
systeem. Elektriciteit<br />
staat dus hiërarchisch hoger, omdat<br />
het belangrijker is dan de biochemie,<br />
die erdoor wordt gestuurd.<br />
Intuss<strong>en</strong> weet m<strong>en</strong> heel duidelijk<br />
dat ook de elektriciteit niet het belangrijkste<br />
is, omdat het bestuurd<br />
wordt door elektronica. Op die<br />
manier is elke cel afhankelijk van<br />
e<strong>en</strong> impuls, e<strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tie. Elk<br />
orgaan heeft zijn eig<strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tie.<br />
Zo heeft bij<strong>voor</strong>beeld ook e<strong>en</strong> kleur,<br />
geel, e<strong>en</strong> andere frequ<strong>en</strong>tie dan rood.<br />
Dat is bek<strong>en</strong>d <strong>en</strong> niets nieuws. Zo<br />
heeft ook elk orgaan zijn eig<strong>en</strong> trillingswaarde,<br />
zoals elk atoom zijn<br />
eig<strong>en</strong> trillingswaarde heeft. Dat is bek<strong>en</strong>d<br />
uit de fysica. We kunn<strong>en</strong> concluder<strong>en</strong><br />
dat e<strong>en</strong> <strong>gezond</strong>e cel of e<strong>en</strong> <strong>gezond</strong><br />
orgaan ook e<strong>en</strong> <strong>gezond</strong>e, eig<strong>en</strong><br />
frequ<strong>en</strong>tie moet hebb<strong>en</strong>.<br />
Daarom is het interessant e<strong>en</strong> beetje<br />
in te gaan op de bio-elektronica. Want<br />
het is echt boei<strong>en</strong>d om te zi<strong>en</strong> dat de<br />
product<strong>en</strong> zoals die door Fytobell zijn<br />
ontwikkeld, beslist e<strong>en</strong> meerwaarde<br />
hebb<strong>en</strong>.<br />
lijk kunn<strong>en</strong> we het ook anders formuler<strong>en</strong>:<br />
we bestaan uit e<strong>en</strong> miljardmaal<br />
e<strong>en</strong> miljard atom<strong>en</strong>. Maar wat is e<strong>en</strong><br />
atoom? Als ik ev<strong>en</strong> e<strong>en</strong> kern maak, uit<br />
wat bestaat <strong>voor</strong> de rest dat atoom? Er<br />
zit niet veel meer in, zoud<strong>en</strong> we kunn<strong>en</strong><br />
zegg<strong>en</strong>. Het zijn gewoon elektron<strong>en</strong><br />
die op grote afstand daar vandaan<br />
met e<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme snelheid er omhe<strong>en</strong><br />
draai<strong>en</strong>.<br />
Maar wat is e<strong>en</strong> elektron? Dat weet<br />
m<strong>en</strong> zelfs niet e<strong>en</strong>s! M<strong>en</strong> heeft zich<br />
aan het rek<strong>en</strong><strong>en</strong> gezet om uit te mak<strong>en</strong><br />
wat de verhouding is tuss<strong>en</strong> die<br />
kern - de vaste materie - <strong>en</strong> het elektron.<br />
Dat blijkt één op één miljard te<br />
zijn... Maar hiertuss<strong>en</strong> bevindt zich<br />
lege ruimte, dus <strong>en</strong>kel e<strong>en</strong> spanningsveld.<br />
Realiser<strong>en</strong> wij ons dat? Uitgaande<br />
van deze k<strong>en</strong>nis zou je normaal<br />
door iemand he<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> kijk<strong>en</strong>.<br />
Natuurlijk, want we bestaan meer<br />
uit lege ruimte dan uit vaste materie.<br />
Dat is werkelijk zo!<br />
Uiteraard is dit <strong>en</strong>orm interessant;<br />
want als dat zo is, is de werkelijkheid<br />
die we waarnem<strong>en</strong>, materieel gezi<strong>en</strong>,<br />
slechts één miljardste. We zijn dus eig<strong>en</strong>lijk<br />
één miljard keer meer <strong>en</strong>ergie,<br />
dan materie. E<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme conclusie<br />
ligt derhalve <strong>voor</strong> de hand: want zowel<br />
wat <strong>gezond</strong>heid als wat ziekte betreft,<br />
moet<strong>en</strong> deze gegev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme<br />
impact hebb<strong>en</strong>.<br />
Daarover meer e<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>de keer.<br />
Miljard<strong>en</strong> cell<strong>en</strong><br />
Wij bestaan uit miljard<strong>en</strong> cell<strong>en</strong>. Eig<strong>en</strong>-<br />
Dr. Marcel Verhey<strong>en</strong><br />
38 SANA nr 17 SANA nr 17 39<br />
V
Heilzame plant<strong>en</strong>extract<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
Plant van de maand:<br />
hun toepassing<br />
Vaccinium macrocarpon<br />
Aiton (cranberry of ve<strong>en</strong>bes)<br />
CRANBERRY:<br />
Beschermt blaas <strong>en</strong><br />
urinekanal<strong>en</strong><br />
Door Kees Mart<strong>en</strong>s<br />
Kruid<strong>en</strong>kundige<br />
Zowel de bek<strong>en</strong>de Zwitserse natuurkundige Dr. A. Vogel, als de<br />
bek<strong>en</strong>de Franse kruid<strong>en</strong>dokter Messegué wist<strong>en</strong> het ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong><br />
jar<strong>en</strong> geled<strong>en</strong> al: “de natuur heeft altijd gelijk”. Die uitspraak<br />
leek <strong>voor</strong>uit op zijn tijd, want ook in de reguliere g<strong>en</strong>eeskunde word<strong>en</strong><br />
teg<strong>en</strong>woordig steeds vaker natuurlijke middel<strong>en</strong> aangew<strong>en</strong>d. Ook <strong>voor</strong><br />
problem<strong>en</strong> aan de nier<strong>en</strong>, de blaas <strong>en</strong> de urinekanal<strong>en</strong> bestaat e<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong>treffelijke plant: ve<strong>en</strong>bes of cranberry die prachtige hel<strong>en</strong>de kwaliteit<strong>en</strong><br />
heeft <strong>en</strong> niet de nadelige effect<strong>en</strong> zoals resist<strong>en</strong>tie bij langdurig<br />
antibioticagebruik. Cranberry is derhalve e<strong>en</strong> plant of preparaat, die<br />
in ge<strong>en</strong> gezin mag ontbrek<strong>en</strong>, want zowel ter prev<strong>en</strong>tie van problem<strong>en</strong><br />
als ter g<strong>en</strong>ezing heeft cranberry e<strong>en</strong> uitstek<strong>en</strong>d palmares.<br />
Geschied<strong>en</strong>is van de plant<br />
De Engelse naam ‘cranberry’ werd gegev<strong>en</strong><br />
door de kolonist<strong>en</strong> in Amerika <strong>en</strong><br />
is vermoedelijk afgeleid van ‘cranebird’<br />
(kraanvogel) vanwege <strong>en</strong>ige gelijk<strong>en</strong>is<br />
tuss<strong>en</strong> de bloesem met zijn gebog<strong>en</strong><br />
bloemsteeltje <strong>en</strong> de kop, hals <strong>en</strong> snavel<br />
van de kraanvogel. E<strong>en</strong> ander verhaal is<br />
dat de kraanvogels zich met cranberry’s<br />
voedd<strong>en</strong> to<strong>en</strong> zij nog deel uitmaakt<strong>en</strong><br />
van de Amerikaanse fauna.<br />
Rond het jaar 1839 spoeld<strong>en</strong> na e<strong>en</strong><br />
schipbreuk, vat<strong>en</strong> gevuld met harde<br />
rode bess<strong>en</strong> aan op het strand van het<br />
Nederlandse eiland Terschelling. Jutters<br />
die dacht<strong>en</strong> dat ze vat<strong>en</strong> wijn hadd<strong>en</strong><br />
gevond<strong>en</strong>, war<strong>en</strong> zeer teleurgesteld<br />
to<strong>en</strong> ze ontdekt<strong>en</strong> dat de inhoud uit zure<br />
rode bess<strong>en</strong> bestond. De vat<strong>en</strong> werd<strong>en</strong><br />
in de duinvallei<strong>en</strong> leeggegooid, de cranberry’s<br />
hadd<strong>en</strong> er e<strong>en</strong> prachtige voedingsbodem<br />
gevond<strong>en</strong>, <strong>en</strong> zo ontstond<br />
e<strong>en</strong> unieke cultuur van cranberry’s<br />
ver van de bakermat Amerika. Rond<br />
1900 ontdekt<strong>en</strong> de eilanders dat deze<br />
vreemde harde zure bess<strong>en</strong> <strong>en</strong>orm<br />
veelzijdig war<strong>en</strong> <strong>en</strong> begon m<strong>en</strong> ze te<br />
plukk<strong>en</strong> <strong>en</strong> te et<strong>en</strong>. Op Terschelling is<br />
op deze manier e<strong>en</strong> bijzondere cultuur<br />
rond de cranberry ontstaan die het zeer<br />
de moeite waard maakt om het eiland te<br />
bezoek<strong>en</strong>.<br />
Indian<strong>en</strong> in Amerika gebruikt<strong>en</strong> het sap<br />
<strong>voor</strong> behandeling van pijlwond<strong>en</strong>, het<br />
verv<strong>en</strong> van hun kler<strong>en</strong> <strong>en</strong> ter bescherming<br />
teg<strong>en</strong> blaasontsteking.<br />
Cranberry of ve<strong>en</strong>bes is uitermate geschikt ter<br />
bescherming <strong>en</strong> heling van blaas <strong>en</strong> urinekanal<strong>en</strong><br />
Cranberry heeft e<strong>en</strong> hoog vitamine<br />
C-gehalte dat schommelt tuss<strong>en</strong> de<br />
65 <strong>en</strong> 90 g per 1000 g al naargelang<br />
het aantal ur<strong>en</strong> zonneschijn. In 1998<br />
werd <strong>voor</strong> het eerst wet<strong>en</strong>schappelijk<br />
vastgesteld dat de unieke tannineverbinding<br />
van cranberry’s actief is teg<strong>en</strong><br />
besmetting met colibacteriën.<br />
Eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
Cranberry is ontsmett<strong>en</strong>d, optimaliseert<br />
de blaas, houdt <strong>haar</strong> schoon,<br />
maakt het milieu in de blaas zuurder,<br />
waardoor bacteriën zich er maar moeilijk<br />
in nestel<strong>en</strong> <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> overlev<strong>en</strong>,<br />
<strong>en</strong> gaat de gevolg<strong>en</strong> van bacteriën<br />
teg<strong>en</strong>.<br />
Dankzij cranberry heeft de E-coli nauwelijks<br />
kans zich te hecht<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus<br />
kan m<strong>en</strong> gemakkelijk problem<strong>en</strong> van<br />
het urinekanaal <strong>en</strong> blaas <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>.<br />
Aanvankelijk werd gedacht dat door de<br />
consumptie van cranberry de zuurtegraad<br />
van de urine daalde waardoor<br />
de urineweg<strong>en</strong> beter beschermd werd<strong>en</strong>.<br />
Verder onderzoek heeft echter<br />
aangetoond dat cranberry <strong>voor</strong>al e<strong>en</strong><br />
invloed heeft op de slijmvliesbekleding<br />
van de urinekanal<strong>en</strong> waardoor ze optimaal<br />
word<strong>en</strong> beschermd.<br />
Belangrijkste bestanddel<strong>en</strong><br />
Tannines (proantocyanid<strong>en</strong>),<br />
flavonoïd<strong>en</strong>, organische zur<strong>en</strong>, pectine<br />
<strong>en</strong> natuurlijke suikers.<br />
Verwerking<br />
De bess<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in de herfst geoogst<br />
<strong>en</strong> zowel vers als gedroogd<br />
gebruikt<br />
Toepassing<br />
Ontsteking van de blaas <strong>en</strong> de urineweg<strong>en</strong>,<br />
<strong>en</strong> ter <strong>voor</strong>koming van nierst<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
Door schietwilg <strong>en</strong> vitamine<br />
C met cranberry te combiner<strong>en</strong>, zoals<br />
in Cranberry+ van Fytobell, word<strong>en</strong><br />
de urineweg<strong>en</strong> <strong>en</strong> de blaas nog beter<br />
beschermd <strong>en</strong> de pijn verminderd.<br />
Culinair:<br />
o.a. als compote, chutney, confituur <strong>en</strong><br />
drank.<br />
Voor meer informatie zie<br />
www.boverte.com<br />
Cranberry is e<strong>en</strong> prachtige rode<br />
vrucht die in het najaar hele<br />
duingebied<strong>en</strong> kleurt<br />
40 SANA nr 17 SANA nr 17 41
Goede behandeling met teatree <strong>en</strong> fyto kunn<strong>en</strong> help<strong>en</strong><br />
VOETSCHIMMEL:<br />
de plaag van sportieveling<strong>en</strong><br />
Je wordt er <strong>voor</strong>tdur<strong>en</strong>d mee geconfronteerd: van jong tot oud<br />
komt in contact met “spor<strong>en</strong>” die aanleiding kunn<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> tot<br />
problem<strong>en</strong> aan de voet<strong>en</strong>: schilfer<strong>en</strong>de, jeuk<strong>en</strong>de huid, roodheid,<br />
zelfs zwelling<strong>en</strong> die lelijk ontstok<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> zijn. Ze noem<strong>en</strong><br />
het atletic foot of atlet<strong>en</strong>voet. Ook bij diabetici, m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die ziek zijn,<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die bloedverdunners nem<strong>en</strong>, m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met darmklacht<strong>en</strong><br />
komt voetschimmel vaak <strong>voor</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> zijn de spor<strong>en</strong> niet gemakkelijk<br />
te vernietig<strong>en</strong>. Wat kan je er toch aan do<strong>en</strong>?<br />
Voetschimmel, zwemmerseczeem of<br />
atlet<strong>en</strong>voet zijn verschill<strong>en</strong>de b<strong>en</strong>aming<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong> hetzelfde vervel<strong>en</strong>de<br />
probleem dat zowel jongere m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
als ouder<strong>en</strong> kan treiter<strong>en</strong>. Deze vervel<strong>en</strong>de<br />
<strong>en</strong> vaak hardnekkige schimmelinfectie<br />
veroorzaakt schilfer<strong>en</strong>de<br />
plekk<strong>en</strong> die jeuk<strong>en</strong>. De huid vertoont<br />
rode irritaties, kloofjes <strong>en</strong> jeuk<strong>en</strong>de<br />
blaasjes. De spor<strong>en</strong> (zaadjes van de<br />
schimmel) voel<strong>en</strong> zich thuis in e<strong>en</strong><br />
warme <strong>en</strong> vochtige omgeving. Transpirer<strong>en</strong>de<br />
voet<strong>en</strong>, slecht gev<strong>en</strong>tileerde<br />
scho<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> sokk<strong>en</strong> zijn de ideale<br />
voedingsbodem. Vochtige ruimtes<br />
zoals zwembad<strong>en</strong>, sauna’s <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijke<br />
doucheruimtes<br />
of de eig<strong>en</strong> badkamer zijn de ideale<br />
plaats<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> schimmelinfectie op<br />
te lop<strong>en</strong>. Ook werkscho<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> veiligheidsscho<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ideale<br />
voedingsbodem zijn. Bij diabetici <strong>en</strong><br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> verzwakt immuunsysteem<br />
komt het ook gemakkelijk<br />
<strong>voor</strong>.<br />
Voorzorgsmaatregel<strong>en</strong><br />
Waar moet je op lett<strong>en</strong> om e<strong>en</strong><br />
schimmelinfectie te <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong> of<br />
wat kan je do<strong>en</strong> als je ze al hebt?<br />
- Na het bad<strong>en</strong> de voet<strong>en</strong> <strong>voor</strong>al tuss<strong>en</strong><br />
de t<strong>en</strong><strong>en</strong> goed afdrog<strong>en</strong> (vocht<br />
<strong>en</strong> warmte vermijd<strong>en</strong>).<br />
- Draag ge<strong>en</strong> synthetische sokk<strong>en</strong>,<br />
kato<strong>en</strong> neemt beter het vocht op <strong>en</strong><br />
kan bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> op 60° gekookt word<strong>en</strong><br />
(=kiemdod<strong>en</strong>d).<br />
- Last van transpirer<strong>en</strong>de voet<strong>en</strong>?<br />
Gebruik e<strong>en</strong> droogmak<strong>en</strong>d poeder<br />
tuss<strong>en</strong> de t<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> laat 1 tot 2 druppeltjes<br />
teatree-olie in de scho<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> kous<strong>en</strong> druppel<strong>en</strong>.<br />
- Leder<strong>en</strong> scho<strong>en</strong><strong>en</strong> g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> de<br />
<strong>voor</strong>keur op het synthetisch materiaal<br />
waarin voet<strong>en</strong> meer zwet<strong>en</strong>.<br />
- Op<strong>en</strong> scho<strong>en</strong><strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> <strong>voor</strong>keur op<br />
geslot<strong>en</strong> schoeisel.<br />
- Draag in geslot<strong>en</strong> ruimtes (zwembad<strong>en</strong>,<br />
sauna, <strong>en</strong>z.) steeds slippers.<br />
- Gebruik ge<strong>en</strong> hout <strong>en</strong> kurk in<br />
douches of wasruimtes, in de nad<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> de schimmelspor<strong>en</strong> zich<br />
nestel<strong>en</strong>.<br />
Hoe behandel<strong>en</strong>?<br />
Als je verlost wil gerak<strong>en</strong> van dit ver-<br />
vel<strong>en</strong>de probleem, dan moet het wel<br />
grondig word<strong>en</strong> aangepakt. Zolang<br />
de spor<strong>en</strong> aanwezig blijv<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong><br />
ze zich vermeerder<strong>en</strong> <strong>en</strong> kan je<br />
jezelf steeds opnieuw besmett<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
dat gaat snel. Zeker elke dag schone<br />
sokk<strong>en</strong> aantrekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> de ruimt<strong>en</strong><br />
tuss<strong>en</strong> de t<strong>en</strong><strong>en</strong> flink afdrog<strong>en</strong>. Naast<br />
de prev<strong>en</strong>tieve maatregel<strong>en</strong> die bij<br />
e<strong>en</strong> infectie gevolgd di<strong>en</strong><strong>en</strong> te word<strong>en</strong><br />
kun je ook ondersteun<strong>en</strong>d werk<strong>en</strong><br />
met volg<strong>en</strong>de middel<strong>en</strong>:<br />
- Teatree-zeep om te ontsmett<strong>en</strong>.<br />
Teatree is e<strong>en</strong> etherische olie <strong>en</strong><br />
werkt schimmeldod<strong>en</strong>d. Kies beslist<br />
e<strong>en</strong> goede kwaliteitsolie.<br />
- Smeer de voet<strong>en</strong> op de geïnfecteerde<br />
plaats<strong>en</strong> in met grijze leem, trek<br />
daarover e<strong>en</strong> sok <strong>en</strong> ga zo slap<strong>en</strong>.<br />
- Bij e<strong>en</strong> ernstige infectie neem dan<br />
in het begin absoluut dagelijks e<strong>en</strong><br />
zoutbad <strong>en</strong> droog de voet<strong>en</strong> goed af.<br />
- Br<strong>en</strong>g dagelijks lokaal onder de<br />
nagel teatree-olie aan. Doe ook<br />
e<strong>en</strong> paar druppels teatree-olie in de<br />
scho<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
- Wissel dagelijks van scho<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> loop zo veel mogelijk met op<strong>en</strong><br />
schoeisel.<br />
- Fyto <strong>voor</strong> inw<strong>en</strong>dig gebruik kan help<strong>en</strong><br />
bij e<strong>en</strong> langdurige infectie (3x20<br />
druppels/dag).<br />
- Br<strong>en</strong>g dagelijks de antischimmelgel<br />
aan. Smeer je ‘s avonds ge<strong>en</strong> grijze<br />
leem, gebruik de gel dan ook <strong>voor</strong><br />
’s avonds.<br />
Vergeet t<strong>en</strong>slotte niet dat schimmels<br />
hardnekkig kunn<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> dus<br />
langdurige verzorging nodig hebb<strong>en</strong>.<br />
En als je zeker wil zijn van goede<br />
product<strong>en</strong> <strong>en</strong> de juiste behandeling,<br />
kan je best e<strong>en</strong> goede therapeut<br />
opzoek<strong>en</strong>.<br />
Hans de Groot<br />
Definitieve oplossing<br />
<strong>voor</strong> vervel<strong>en</strong>de jeuk<br />
<strong>en</strong> voetschilfers:<br />
BELLARET<br />
Sta op goede voet met...<br />
uw voet<strong>en</strong><br />
Schilfer<strong>en</strong>de, jeuk<strong>en</strong>de <strong>en</strong> rode huid aan de<br />
voet<strong>en</strong> <strong>en</strong> verkalkte nagels kom<strong>en</strong> heel veel <strong>voor</strong><br />
<strong>en</strong> het kan op elke leeftijd opduik<strong>en</strong>.<br />
Vaak ligt het aan “spoortjes” die voet<strong>en</strong> oppikk<strong>en</strong><br />
in geme<strong>en</strong>schappelijke kleed- <strong>en</strong> doucheruimtes.<br />
Daarom zijn gymzal<strong>en</strong>, sportclubs, zwembad<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> sauna’s heel royaal met het doorgev<strong>en</strong> van het<br />
“voet<strong>en</strong>probleem”. Maar ook veiligheidsscho<strong>en</strong><strong>en</strong>,<br />
<strong>en</strong> schoeisel van veel zelfstandig<strong>en</strong> met beroep<strong>en</strong><br />
die in vochtige ruimtes werk<strong>en</strong>, zijn ideale broedplaats<strong>en</strong>.<br />
Je hoeft ge<strong>en</strong> atleet te zijn om het probleem te<br />
krijg<strong>en</strong>, want ook in de eig<strong>en</strong> badkamer kunn<strong>en</strong><br />
de“spoortjes” zich verberg<strong>en</strong>.<br />
En dan gebeurt het:<br />
-pijnlijke kloofjes tuss<strong>en</strong> de t<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
-verkalkte nagels<br />
-schilfer<strong>en</strong>de huid<br />
-roodheid <strong>en</strong> zwelling<strong>en</strong><br />
-vervel<strong>en</strong>de jeuk<br />
Zeep, verse sokk<strong>en</strong>, adem<strong>en</strong>d schoeisel, e<strong>en</strong><br />
goede hygiëne zijn belangrijk, maar ook<br />
-E<strong>en</strong> uitstek<strong>en</strong>de gel van Bellaret<br />
-Fyto van Bellaret<br />
-Teatree olie speciaal geselecteerd door Bellaret.<br />
Uw voet<strong>en</strong> : wij drag<strong>en</strong> er zorg <strong>voor</strong>!<br />
C<strong>en</strong>trum Bellaret<br />
Wurfelderweg 25<br />
3680 Maaseik (B)<br />
tel: 0032(0)89/568545<br />
42 SANA nr 17 SANA nr 17 43<br />
Advert<strong>en</strong>tie
Andijvie: Gezond <strong>voor</strong> hart, maag<br />
<strong>en</strong> lever<br />
Andijvie is e<strong>en</strong> historische gro<strong>en</strong>te. Ze was al bek<strong>en</strong>d<br />
bij Griek<strong>en</strong> <strong>en</strong> Romein<strong>en</strong>. Zowel cichorei (witloof)<br />
als andijvie werd<strong>en</strong> als sla geteeld door de Griek<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de Romein<strong>en</strong> wat blijkt uit beschrijving<strong>en</strong> van Aristophanes,<br />
Horatius <strong>en</strong> Plinius. Er zijn aanwijzing<strong>en</strong> dat<br />
andijvie ook al in het Oude Egypte werd geteeld, waar<br />
het gebruik als bitter kruid bij het ritueel rond het joodse<br />
Paasfeest vandaan komt.<br />
Andijvie is dus e<strong>en</strong> bladgro<strong>en</strong>te die gekookt of rauw<br />
geget<strong>en</strong> kan word<strong>en</strong>, apart of als stamppot, ook wel<br />
stoemp g<strong>en</strong>oemd. Het gele hart kan gebruikt word<strong>en</strong> in<br />
e<strong>en</strong> salade. Na het kok<strong>en</strong> di<strong>en</strong>t het in e<strong>en</strong> vergiet uit te<br />
lekk<strong>en</strong>.<br />
De Cichorium <strong>en</strong>divia L behoort tot<br />
de composiet<strong>en</strong>familie <strong>en</strong> hoort daarbinn<strong>en</strong><br />
in de Lactuceae-stam thuis,<br />
waarin ook sla, schors<strong>en</strong>er<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
paardebloem (molsla) te vind<strong>en</strong> zijn.<br />
Cichorei <strong>en</strong> andijvie zijn nauw met<br />
elkaar verwant. Het verschil ligt in<br />
hoofdzaak in het feit dat andijvie<br />
e<strong>en</strong> éénjarig gewas is <strong>en</strong> cichorei<br />
e<strong>en</strong> overblijv<strong>en</strong>de plant. De blader<strong>en</strong><br />
van cichorei zijn vaak be<strong>haar</strong>d,<br />
die van andijvie altijd onbe<strong>haar</strong>d.<br />
Beide hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lange reputatie<br />
als rauwe bladgro<strong>en</strong>te, <strong>voor</strong>al in het<br />
Middellandse-Zeegebied. Er zijn veel<br />
cultuurvorm<strong>en</strong> van afgeleid.<br />
Super<strong>gezond</strong><br />
Andijvie is rijk aan vitamines A <strong>en</strong> C<br />
<strong>voor</strong>namelijk de buit<strong>en</strong>ste blader<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> mineral<strong>en</strong> magnesium, silicium,<br />
ijzer, kalk. De bitterstof is <strong>gezond</strong><br />
<strong>voor</strong> hart <strong>en</strong> lever. Vooral het buit<strong>en</strong>ste<br />
blad van de gro<strong>en</strong>te bevat vitamines.<br />
Voedingswaarde per 100 g:<br />
Energie: 2 kcal.<br />
Proteïne: 1,2 g.<br />
Vet: 0,2 g.<br />
Koolhydrat<strong>en</strong>: 1,2 g.<br />
Vezels: 2,2 g.<br />
Vitamine C: 7 mg.<br />
Calcium: 52 mg.<br />
IJzer: 0,8 mg.<br />
Andijvie ontgift de lever <strong>en</strong> werkt<br />
waterafdrijv<strong>en</strong>d. De maag- <strong>en</strong> leverfuncties<br />
word<strong>en</strong> er door versterkt.<br />
Andijvie helpt ook bij onvoldo<strong>en</strong>de<br />
galafscheiding <strong>en</strong> heeft e<strong>en</strong> gunstige<br />
invloed op de nier<strong>en</strong>. Andijvie<br />
is verfriss<strong>en</strong>d, verkwikk<strong>en</strong>d, laxatief<br />
<strong>en</strong> zuiver<strong>en</strong>d. Andijvie is tev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />
onvervangbare bron van chlorofyl,<br />
dat meehelpt bij de aanmaak van<br />
<strong>gezond</strong>e rode bloedlichaampjes, de<br />
dragers van zuurstof in het lichaam.<br />
Andijvie heeft e<strong>en</strong> gunstige invloed<br />
op de hers<strong>en</strong><strong>en</strong> zodat het d<strong>en</strong>k<strong>en</strong><br />
beter verloopt.<br />
Moniques’ <strong>gezond</strong>e keuk<strong>en</strong><br />
Andijviestoemp met<br />
Parijse champignons<br />
Ingrediënt<strong>en</strong> (4 person<strong>en</strong>)<br />
• 1 eetl. mosterd<br />
• 1 bakje Parijse champignons<br />
• 2,5 dl bouillon<br />
• 1 sjalot<br />
• 20 cl rode wijn<br />
• 20 gr boter<br />
• 1,5 dl volle melk<br />
• peper, zout, nootmuskaat<br />
• 1 kg aardappel<strong>en</strong><br />
• 1 struik andijvie<br />
Bereiding<br />
• Borstel de champignons<br />
schoon <strong>en</strong> snijd ze in plakjes.<br />
• Snipper de sjalot <strong>en</strong> stoof deze<br />
aan in e<strong>en</strong> beetje olijfolie.<br />
• Voeg de champignons toe <strong>en</strong><br />
laat ze ev<strong>en</strong> meebakk<strong>en</strong>. Blus<br />
Eet smakelijk!<br />
met de rode wijn <strong>en</strong> laat deze<br />
ev<strong>en</strong> inkok<strong>en</strong>.<br />
• Voeg de bouillon toe <strong>en</strong> laat<br />
tot 2/3 inkok<strong>en</strong> <strong>en</strong> voeg de<br />
mosterd toe.<br />
• Schil de aardappel<strong>en</strong> <strong>en</strong> kook<br />
ze in gezout<strong>en</strong> water gaar.<br />
• Maak de andijvie schoon <strong>en</strong><br />
snij in fijne reepjes.<br />
• Verwarm de melk met het<br />
klontje boter.<br />
• Giet de aardappel<strong>en</strong> af.<br />
• Stamp ze fijn <strong>en</strong> doe de melk<br />
erdoor. Kruid met peper, zout<br />
<strong>en</strong> nootmuskaat.<br />
• Doe als laatste de andijvie<br />
erbij.<br />
• Verdeel de stoemp over<br />
de bord<strong>en</strong> <strong>en</strong> schep de<br />
champignons erover.<br />
Tip: Ook lekker met wat gebakk<strong>en</strong> spek of e<strong>en</strong> rookworst.<br />
44 SANA nr 17 SANA nr 17 45
Plant Van de maand<br />
aPPel<strong>en</strong>:<br />
de koning Van de Vrucht<strong>en</strong><br />
De zomer of wat er moet <strong>voor</strong> doorgaan is net <strong>voor</strong>bij <strong>en</strong><br />
komt de herfst eraan <strong>en</strong> dat betek<strong>en</strong>t ook vrucht<strong>en</strong>. Het<br />
herfstfruit bij uitstek is de appel, lekker <strong>en</strong> <strong>gezond</strong> <strong>en</strong><br />
bruikbaar in veel gerecht<strong>en</strong>, maar ook droog erg lekker, krak<strong>en</strong>d<br />
vers uit de hand.<br />
Appel<strong>en</strong> bestaan in talrijke variëteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> je moet ze dan<br />
ook dagelijks bij het m<strong>en</strong>u betrekk<strong>en</strong> want je k<strong>en</strong>t het oude<br />
spreekwoord: “one apple a day keeps the doctor away”, of: wie<br />
dagelijks e<strong>en</strong> appel eet, hoeft ge<strong>en</strong> dokter in huis te hebb<strong>en</strong>.<br />
Appel<strong>en</strong> zijn e<strong>en</strong> inheemse<br />
vrucht<strong>en</strong>soort, met talrijke oude<br />
variëteit<strong>en</strong> die ons klimaat hebb<strong>en</strong><br />
doorstaan <strong>en</strong> aanvaard <strong>en</strong> die ook<br />
weerstand bied<strong>en</strong> aan de problem<strong>en</strong><br />
van onze breedtegraad. Daardoor<br />
hoev<strong>en</strong> ze ge<strong>en</strong> insecticid<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
pesticid<strong>en</strong> <strong>en</strong> kan je best g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> biologisch geteelde appel.<br />
Appel<strong>en</strong> zijn sterke hongerstillers <strong>en</strong><br />
ze gev<strong>en</strong> mete<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergie. Vandaar<br />
de uitdrukking “e<strong>en</strong> appelflauwte”.<br />
De vezels <strong>en</strong> de pectine in de appels<br />
bevorder<strong>en</strong> de <strong>gezond</strong>heid van de<br />
darmflora, bestrijd<strong>en</strong> luie darm<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
als je ze raspt, zijn ze e<strong>en</strong> uitstek<strong>en</strong>d<br />
natuurlijk middel teg<strong>en</strong> diarree.<br />
De gro<strong>en</strong>e vingers van Ivo Pauwels<br />
Ivo Pauwels, e<strong>en</strong> ger<strong>en</strong>ommeerd<br />
natuurk<strong>en</strong>ner, auteur <strong>en</strong> gro<strong>en</strong>-journalist<br />
verzorgt elke maand e<strong>en</strong> aantal<br />
schitter<strong>en</strong>de rubriek<strong>en</strong> in i-<strong>Sana</strong>.<br />
Zeer rijk aan vitamines<br />
Appel<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong> heel wat vitamines<br />
zoals vitamine C, ook vitamines<br />
B, e<strong>en</strong> weinig bètacarote<strong>en</strong>, de<br />
<strong>voor</strong>loper van vitamine A. Sommige<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> schill<strong>en</strong> de appel liever,<br />
maar ze verget<strong>en</strong> dat ze daarmee<br />
de meeste vitamines <strong>en</strong> antioxidant<strong>en</strong><br />
weggooi<strong>en</strong>. Je moet wel<br />
zeker zijn dat de schil schoon is <strong>en</strong><br />
ge<strong>en</strong> bestrijdingsmiddel<strong>en</strong> bevat <strong>en</strong><br />
dus b<strong>en</strong> je haast aangewez<strong>en</strong> op<br />
biologische appel<strong>en</strong>.<br />
De schil bevat namelijk 4 tot 6 keer<br />
meer vitamine C dan het vruchtvlees.<br />
Dat is natuurlijk proc<strong>en</strong>tueel<br />
uitgedrukt, aangezi<strong>en</strong> het grootste<br />
gewicht van de appel in het<br />
vruchtvlees zit.<br />
Zoals de schil van de meeste<br />
vrucht<strong>en</strong> bevat de appel ook<br />
nuttige stoff<strong>en</strong> zoals quercetine,<br />
e<strong>en</strong> zeer krachtige antioxidant.<br />
Vooral rode appel<strong>en</strong> zijn één van<br />
de rijkste bronn<strong>en</strong> van quercetine in<br />
vergelijking met andere vrucht<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Deze kwaliteit<strong>en</strong> vind je<br />
ev<strong>en</strong>wel niet in vrucht<strong>en</strong>sap, omdat<br />
de vezels ontbrek<strong>en</strong>. Vrucht<strong>en</strong>sap<br />
bevat relatief meer fructose <strong>en</strong> is<br />
dan ook niet aan te rad<strong>en</strong>. Vanuit<br />
<strong>gezond</strong>heidsstandpunt is de volle<br />
vrucht beter dan het sap.<br />
Appel<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong> vezels <strong>en</strong> die<br />
help<strong>en</strong> het cholesterolgehalte te<br />
normaliser<strong>en</strong>, <strong>voor</strong>al als de schil<br />
mee geget<strong>en</strong> wordt. Appel<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> ook de bloedsuikerspiegel<br />
do<strong>en</strong> dal<strong>en</strong>. Uit laboproev<strong>en</strong> is<br />
geblek<strong>en</strong> dat de quercetine in<br />
appel<strong>en</strong> gunstig is bij de prev<strong>en</strong>tie<br />
van de ziekte van Alzheimer.<br />
Eet appel<strong>en</strong> bij <strong>voor</strong>keur met de<br />
schil, op die manier hou je ook<br />
de cholesterol in toom <strong>en</strong> is het<br />
goed <strong>voor</strong> het hart<br />
Appel<strong>en</strong> zijn uitermate<br />
<strong>gezond</strong> vanwege de<br />
antioxidant<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
vitamines<br />
Meer fruit is minder astma<br />
Allergolog<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> zich<br />
zorg<strong>en</strong> over het steeds stijg<strong>en</strong>d<br />
aantal kinder<strong>en</strong> dat sukkelt met<br />
astma. Volg<strong>en</strong>s h<strong>en</strong> is dat toe te<br />
schrijv<strong>en</strong> aan de sterk veranderde<br />
voedingsgewoont<strong>en</strong>. Uit studies<br />
blijkt dat kinder<strong>en</strong> die weinig<br />
fruit et<strong>en</strong>, meer astmagevoelig<br />
zijn. Appel<strong>en</strong> zijn de vrucht bij<br />
uitstek om problem<strong>en</strong> aan de<br />
luchtweg<strong>en</strong> te <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>, dankzij<br />
de flavonoïd<strong>en</strong>, dit zijn natuurlijke<br />
antioxidant<strong>en</strong>.<br />
Ook de quercetine is gunstig<br />
<strong>voor</strong> de immuniteit, maar is ook<br />
hartversterk<strong>en</strong>d <strong>en</strong> helpt mee<br />
kanker te <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>. Quercetine<br />
is ook ontstekingswer<strong>en</strong>d. Nu<br />
het seizo<strong>en</strong> aanbreekt: dagelijks<br />
minst<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> appel <strong>en</strong>... je blijft<br />
kern<strong>gezond</strong>.<br />
46 SANA nr 17 SANA nr 17 47
Bon<strong>en</strong>:<br />
Het plantaardige biefstuk<br />
Vers van de staak is de<br />
smaak van peulvrucht<strong>en</strong><br />
ongeëv<strong>en</strong>aard. De boon<br />
is eeuwig, tijdloos <strong>en</strong> <strong>gezond</strong>.<br />
Bon<strong>en</strong> staan ook symbool <strong>voor</strong><br />
nieuw lev<strong>en</strong>: vandaar dat bij<br />
geboort<strong>en</strong> suikerbon<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
gegev<strong>en</strong>. Bon<strong>en</strong> war<strong>en</strong> ook het<br />
basiseiwit, zeg maar het biefstuk<br />
van de gewone man. Vandaar<br />
de talrijke volksspreuk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
gezegd<strong>en</strong>.<br />
Beetje geschied<strong>en</strong>is<br />
Onze <strong>voor</strong>ouders hebb<strong>en</strong> zich tot<br />
de komst van de aardappel in<br />
lev<strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong> met tuinbon<strong>en</strong>.<br />
Al bij opgraving<strong>en</strong> uit de<br />
bronstijd <strong>en</strong> in Egyptische grav<strong>en</strong><br />
werd<strong>en</strong> tuinboonrestant<strong>en</strong><br />
teruggevond<strong>en</strong>. Naast<br />
de aardappel nam<strong>en</strong><br />
ontdekkingsreizigers als<br />
Columbus ook bon<strong>en</strong> mee uit<br />
de Nieuwe Wereld. Het war<strong>en</strong><br />
ideale gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in die tijd:<br />
<strong>gezond</strong>, voedzaam, makkelijk te<br />
verbouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> in gedroogde vorm<br />
lang te bewar<strong>en</strong>.<br />
Verse bon<strong>en</strong><br />
Bij ons word<strong>en</strong> ze <strong>voor</strong>al vers<br />
geget<strong>en</strong>. Er zijn verschill<strong>en</strong>de<br />
soort<strong>en</strong> die vaak e<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de<br />
afkomst hebb<strong>en</strong>. En van bon<strong>en</strong><br />
bestaan talrijke soort<strong>en</strong>. Bij bon<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> ook volg<strong>en</strong>de gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
ondergebracht: labbon<strong>en</strong>,<br />
staakprinsess<strong>en</strong> <strong>en</strong> snijbon<strong>en</strong>.<br />
Bruine bon<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, wat de<br />
smaak betreft, meer gewaardeerd<br />
dan witte bon<strong>en</strong>. Ze zijn geschikt<br />
om er soep <strong>en</strong> andere heerlijke<br />
gerecht<strong>en</strong> van te bereid<strong>en</strong>.<br />
Oud-Vlaamse gerecht<strong>en</strong> met<br />
bruine bon<strong>en</strong> zijn o.a. bruine<br />
bon<strong>en</strong> met spek <strong>en</strong> stroop <strong>en</strong><br />
bruine bon<strong>en</strong> met spek, gebakk<strong>en</strong><br />
ui<strong>en</strong> <strong>en</strong> aardappel<strong>en</strong>. Bruine<br />
bon<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> oorspronkelijk uit<br />
het Middellandse-Zeegebied.<br />
In zout<br />
Snijbon<strong>en</strong> zijn wat steviger<br />
<strong>en</strong> robuuster van smaak dan<br />
sperziebon<strong>en</strong>. Vroeger werd<strong>en</strong><br />
snijbon<strong>en</strong> in de zomermaand<strong>en</strong><br />
ingepekeld in zout om er in<br />
de wintermaand<strong>en</strong> nog van te<br />
kunn<strong>en</strong> g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong>. Bij snijbon<strong>en</strong><br />
moet<strong>en</strong> de puntjes eraf <strong>en</strong> vaak<br />
ook de drad<strong>en</strong>.<br />
Sojabon<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> oorspronkelijk<br />
uit Azië, zijn eiwitrijk <strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
teg<strong>en</strong>woordig <strong>voor</strong>al aangeprez<strong>en</strong><br />
ter prev<strong>en</strong>tie van borstkanker.<br />
Ze moet<strong>en</strong> dan wel vanaf de<br />
puberteit word<strong>en</strong> geget<strong>en</strong>, want<br />
in Azië, komt praktisch ge<strong>en</strong><br />
borstkanker <strong>voor</strong>.<br />
In elke tuin e<strong>en</strong> kruid<strong>en</strong>hoekje<br />
E<strong>en</strong> kruid<strong>en</strong>tuintje is de<br />
droom van elke huismoeder.<br />
Hoe klein ook, de<br />
kruid<strong>en</strong>tuin zal altijd vreugde<br />
br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>, zelfs het balkontuintje<br />
in pott<strong>en</strong>. Het is gewoon e<strong>en</strong><br />
kwestie van er aan te beginn<strong>en</strong>.<br />
Eig<strong>en</strong>lijk kan je op elke plaats,<br />
hoe klein ook, e<strong>en</strong> kruid<strong>en</strong>tuintje<br />
inricht<strong>en</strong>. Je moet natuurlijk<br />
rek<strong>en</strong>ing houd<strong>en</strong> met de<br />
eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> van de plantjes:<br />
verkiez<strong>en</strong> ze de zon, of gedij<strong>en</strong> ze<br />
beter in de schaduw. Ook moet<br />
je nagaan of het e<strong>en</strong>jarige, of<br />
blijv<strong>en</strong>de plant<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> uiteraard<br />
start je met de vraag wat je zelf<br />
wil: <strong>voor</strong>al kruid<strong>en</strong> die bloem<strong>en</strong><br />
gev<strong>en</strong>, die in de keuk<strong>en</strong> van pas<br />
kom<strong>en</strong>, of die gedroogd kunn<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>voor</strong> de <strong>gezond</strong>heid<br />
e<strong>en</strong> toepassing hebb<strong>en</strong>.<br />
Afhankelijk van die antwoord<strong>en</strong><br />
moet je de plant<strong>en</strong> <strong>en</strong> ook de<br />
plaats kiez<strong>en</strong>. Maar misschi<strong>en</strong> heb<br />
je alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> balkon, of krijg je<br />
helemaal ge<strong>en</strong> zon in de tuin...<br />
toch zijn er kruid<strong>en</strong> die zich happy<br />
van Ivo Pauwels<br />
zull<strong>en</strong> voel<strong>en</strong> in die omgeving.<br />
Zonder veel werk<br />
Wil je niet veel werk: zoom e<strong>en</strong><br />
perkje af met balk<strong>en</strong> of st<strong>en</strong><strong>en</strong>,<br />
leg worteldoek op de grond, vul<br />
aan met grind of kiezel <strong>en</strong> zet<br />
er pott<strong>en</strong> in: heel decoratief,<br />
praktisch, <strong>en</strong> ge<strong>en</strong> werk!<br />
De meeste kruid<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> de<br />
<strong>voor</strong>keur aan e<strong>en</strong> op<strong>en</strong>, zonnige<br />
<strong>en</strong> goed gedraineerde plaats <strong>en</strong><br />
neutrale tot alkalische grond. Plan<br />
de lay-out van de tuin daarom<br />
zorgvuldig. Tek<strong>en</strong> hem desnoods<br />
uit op schaal. Br<strong>en</strong>g het ontwerp<br />
over op de grond <strong>en</strong> gebruik<br />
paaltjes <strong>en</strong> touw alvor<strong>en</strong>s de<br />
bedd<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong> met de pad<strong>en</strong>.<br />
Maak de grond gereed door al<br />
het onkruid te verwijder<strong>en</strong>, om er<br />
vervolg<strong>en</strong>s mest of compost in te<br />
hark<strong>en</strong>.<br />
Drainage<br />
Drainage kan word<strong>en</strong> bevorderd<br />
door grind toe te voeg<strong>en</strong> <strong>en</strong> door<br />
de bedd<strong>en</strong> te verhog<strong>en</strong> of te<br />
lat<strong>en</strong> hell<strong>en</strong>. Vergeet daarbij niet<br />
dat kleine bedd<strong>en</strong> gemakkelijker<br />
te onderhoud<strong>en</strong> <strong>en</strong> te oogst<strong>en</strong><br />
zijn dan grotere bedd<strong>en</strong>. Leg<br />
stapst<strong>en</strong><strong>en</strong> in de grote bedd<strong>en</strong> om<br />
te <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong> dat plant<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
vertrapt of in elkaar gaan groei<strong>en</strong>.<br />
48 SANA nr 17 SANA nr 17 49
Kracht<strong>en</strong>ergie<br />
<strong>voor</strong> het<br />
organisme<br />
Wap<strong>en</strong> u met<br />
Co-<strong>en</strong>zyme Q10<br />
Voor e<strong>en</strong> sterk hart, <strong>gezond</strong>e bloedsomloop,<br />
stal<strong>en</strong> spier<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> jong lichaam<br />
Tekort aan <strong>en</strong>ergie <strong>en</strong> lev<strong>en</strong>skracht, ernstige vermoeidheid,<br />
gebrek aan uithoudingsvermog<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
vitaliteit is de kwaal van deze tijd. Veel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> miss<strong>en</strong><br />
ook de veerkracht om eraan te beginn<strong>en</strong>: ze lat<strong>en</strong><br />
de problem<strong>en</strong> <strong>en</strong> de tak<strong>en</strong> ophop<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> onoverzichtelijke<br />
berg. Ze krijg<strong>en</strong> allerlei nare gewaarwording<strong>en</strong>: het<br />
hart sputtert, het ontbreekt h<strong>en</strong> aan brandstof in de cell<strong>en</strong>. Ze<br />
zi<strong>en</strong> er moe uit, slap<strong>en</strong> slecht, kunn<strong>en</strong> zich moeilijk conc<strong>en</strong>trer<strong>en</strong>,<br />
belev<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> plezier meer aan het lev<strong>en</strong>, voel<strong>en</strong> zich<br />
vroeg ouder word<strong>en</strong> <strong>en</strong>... ze kunn<strong>en</strong> ook ernstig ziek word<strong>en</strong>.<br />
De <strong>en</strong>ergieleverancier bij uitstek is co-<strong>en</strong>zyme Q10 ook ubiquinone<br />
50 g<strong>en</strong>oemd, afgeleid van het Latijn ubique, omdat deze<br />
molecule overal in het lichaam te vind<strong>en</strong> is.<br />
Als dit ontbreekt, heeft het lichaam ook ge<strong>en</strong> fut meer. Ernstige<br />
aando<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zoals hart- <strong>en</strong> bloedvaatziekt<strong>en</strong>, borstkanker,<br />
slappe spier<strong>en</strong>, bloed<strong>en</strong>d tandvlees <strong>en</strong>z... kunn<strong>en</strong><br />
er het gevolg van word<strong>en</strong>. De vraag is: wanneer<br />
hebb<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> tekort <strong>en</strong> hoe<br />
kunn<strong>en</strong> we dat aanvull<strong>en</strong>?<br />
Co-<strong>en</strong>zyme Q10<br />
vermindert de<br />
tek<strong>en</strong><strong>en</strong> van<br />
vroegtijdige<br />
veroudering<br />
In e<strong>en</strong> <strong>gezond</strong> <strong>en</strong> jong lichaam<br />
wordt in voldo<strong>en</strong>de mate co-<strong>en</strong>zyme<br />
Q10 of ubiquinone door het<br />
lichaam zelf aangemaakt. Vooral<br />
de spier<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus ook het hart<br />
bevatt<strong>en</strong> er hoge conc<strong>en</strong>traties<br />
van. Als er e<strong>en</strong> tekort ontstaat,<br />
wordt dit in de eerste plaats opgemerkt<br />
doordat de spier<strong>en</strong> tonus<br />
<strong>en</strong> kracht miss<strong>en</strong>, maar ook <strong>voor</strong><br />
de hartspier is dat funest. Het<br />
lichaam kan deze co-<strong>en</strong>zyme pas<br />
in voldo<strong>en</strong>de mate aanmak<strong>en</strong> als<br />
e<strong>en</strong> aantal andere vitamines <strong>en</strong><br />
spor<strong>en</strong>elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in het lichaam<br />
aanwezig zijn. Vandaar het belang<br />
van ev<strong>en</strong>wichtige voeding.<br />
Maar verschill<strong>en</strong>de medicijn<strong>en</strong><br />
zoals statines, cholesterolverlag<strong>en</strong>de<br />
middel<strong>en</strong>, brek<strong>en</strong> de co<strong>en</strong>zyme<br />
Q10 af. Vanaf de jongvolwass<strong>en</strong><br />
leeftijd begint het lichaam<br />
ook minder co-<strong>en</strong>zyme aan te<br />
mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus is het nuttig<br />
tekort<strong>en</strong> tijdig aan te vull<strong>en</strong>.<br />
Wat doet co-<strong>en</strong>zyme Q10 ?<br />
Het lichaam is e<strong>en</strong> complexe<br />
machine die belangrijke stoff<strong>en</strong><br />
nodig heeft om goed te kunn<strong>en</strong><br />
functioner<strong>en</strong>. Eén daarvan is co<strong>en</strong>zyme<br />
Q10 die bij jonge <strong>gezond</strong>e<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> door het lichaam<br />
in voldo<strong>en</strong>de mate wordt aangemaakt.<br />
Medicijn<strong>en</strong>, veroudering<br />
<strong>en</strong> voeding kunn<strong>en</strong> de productie<br />
ervan verminder<strong>en</strong>.<br />
Hoewel het lichaam het zelf produceert,<br />
komt het ook in kleine<br />
hoeveelhed<strong>en</strong> <strong>voor</strong> in voedsel,<br />
zoals vette vis, rundvlees <strong>en</strong> soja.<br />
Co-<strong>en</strong>zyme Q10, is bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> krachtige antioxidant, radical<strong>en</strong>vanger<br />
<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergieleverancier<br />
<strong>voor</strong> de lichaamsmotor <strong>en</strong> de<br />
spier<strong>en</strong>.<br />
50 SANA nr 17 SANA nr 17 51
We hebb<strong>en</strong> co-<strong>en</strong>zyme Q10<br />
nodig:<br />
- Als extra <strong>en</strong>ergieleverancier. Het<br />
is e<strong>en</strong> katalysator <strong>voor</strong> verschill<strong>en</strong>de<br />
scheikundige reacties in het<br />
lichaam die uiteindelijk leid<strong>en</strong> tot<br />
de productie van <strong>en</strong>ergie.<br />
- Het versterkt het cardiovasculaire<br />
systeem <strong>en</strong> houdt de <strong>en</strong>ergie<br />
daar in balans.<br />
- Het beschermt het lichaam teg<strong>en</strong><br />
schade van vrije radical<strong>en</strong>.<br />
- Q10 verschaft het lichaam verdedigingsstoff<strong>en</strong><br />
teg<strong>en</strong> oxidatieve<br />
stress van de cell<strong>en</strong>, weefsels <strong>en</strong><br />
organ<strong>en</strong>.<br />
- Het versterkt <strong>en</strong> ondersteunt<br />
andere antioxidatieve stoff<strong>en</strong> in<br />
het lichaam.<br />
- Het versterkt het <strong>gezond</strong>heidsgevoel<br />
doordat het lichaam over<br />
meer <strong>en</strong>ergie beschikt.<br />
- Het vermindert de tek<strong>en</strong><strong>en</strong> van<br />
E<strong>en</strong> sterk hart <strong>en</strong><br />
<strong>gezond</strong>e<br />
bloedsomloop dankzij<br />
Q10<br />
vroegtijdige veroudering.<br />
- Het maakt het lichaam <strong>en</strong> de<br />
geest meer alert.<br />
- Het vermeerdert de vitaliteit tot<br />
op hoge leeftijd.<br />
- Je voelt je jonger <strong>en</strong> vitaler ondanks<br />
de hogere leeftijd.<br />
- Het houdt de bloeddruk binn<strong>en</strong><br />
normale gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>.<br />
- Het verbetert de bloedcirculatie<br />
in de bloedsomloop.<br />
- Je voelt je meer relaxed <strong>en</strong><br />
minder onder stress.<br />
- Het geeft e<strong>en</strong> boost aan het immuunsysteem<br />
doordat het vrije<br />
radical<strong>en</strong> uitschakelt.<br />
- Het ondersteunt het z<strong>en</strong>uwstelsel<br />
<strong>en</strong> zorgt <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> frisse <strong>en</strong><br />
jonge geest <strong>en</strong> houdt het geheug<strong>en</strong><br />
intact.<br />
Deze opsomming onderstreept<br />
het <strong>en</strong>orme belang van co-<strong>en</strong>zy-<br />
me Q10 niet <strong>en</strong>kel <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> <strong>gezond</strong>e<br />
functie van hart <strong>en</strong> bloedvat<strong>en</strong>,<br />
maar ook teg<strong>en</strong> gezwell<strong>en</strong><br />
in het borstweefsel, bij migraine,<br />
<strong>en</strong>ergietekort <strong>en</strong> <strong>voor</strong> veertigplussers<br />
<strong>en</strong> sportlui.<br />
Uit dubbelblind proev<strong>en</strong> bleek migraine<br />
met de helft te verminder<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> leek ev<strong>en</strong> goed te werk<strong>en</strong><br />
als de klassieke pijnstillers, die bij<br />
langdurig gebruik niet zo onschuldig<br />
zijn. Het <strong>en</strong>ige nadeel is dat<br />
Q10 niet mete<strong>en</strong> werkt, maar dat<br />
het zijn <strong>en</strong>ergie langzaam opbouwt.<br />
Het moet minst<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />
maand word<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, wil<br />
m<strong>en</strong> er e<strong>en</strong> duurzaam effect van<br />
kunn<strong>en</strong> verwacht<strong>en</strong>. Het werkt<br />
goed bij allergie, het vertraagt<br />
het verouderingsproces, verhoogt<br />
<strong>en</strong>ergie <strong>en</strong> immuniteit <strong>en</strong> is e<strong>en</strong><br />
sterke antioxidant. De gereduceerde<br />
vorm, ubiquinol, wordt<br />
beter opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> heeft e<strong>en</strong><br />
zev<strong>en</strong>maal sterkere werking dan<br />
de geoxideerde vorm, ubiquinon.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> is co-<strong>en</strong>zyme Q10 ook<br />
nuttig teg<strong>en</strong> „uitgroei<strong>en</strong>de tand<strong>en</strong>”<br />
of paradontale problem<strong>en</strong>.<br />
Ook algem<strong>en</strong>e klacht<strong>en</strong> over<br />
veroudering, vermindering van<br />
het zicht <strong>en</strong> spierzwakte reager<strong>en</strong><br />
gunstig op Q10.<br />
Minder kans op borst- <strong>en</strong><br />
be<strong>en</strong>derkanker<br />
Het lichaam maakt <strong>voor</strong>dur<strong>en</strong>d<br />
co-<strong>en</strong>zyme Q10 aan als bijpro-<br />
Het is e<strong>en</strong> prima <strong>en</strong>ergieleverancier<br />
die de spier<strong>en</strong> versterkt<br />
52 SANA nr 17 SANA nr 17 53
duct van de cholesterolsynthese.<br />
Deze krachtige antioxidant verhoogt<br />
de <strong>en</strong>ergieaanmaak <strong>en</strong> gaat<br />
veroudering teg<strong>en</strong>. Maar door de<br />
veroudering vermindert de eig<strong>en</strong><br />
productie <strong>en</strong> de meeste m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> er e<strong>en</strong> tekort aan. Rec<strong>en</strong>te<br />
studies wijz<strong>en</strong> op gevar<strong>en</strong>:<br />
vrouw<strong>en</strong> in de categorie met de<br />
laagste Q10 waard<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> niet<br />
minder dan 90 perc<strong>en</strong>t meer kans<br />
op borstkanker. Er werd eerder<br />
ook al e<strong>en</strong> verband aangetoond<br />
tuss<strong>en</strong> lage Q10 waard<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
myelom<strong>en</strong> of be<strong>en</strong>mergtumor<strong>en</strong>,<br />
baarmoederhalskanker <strong>en</strong> melanom<strong>en</strong><br />
of huidkanker.<br />
Langzaam maar zeker<br />
Hoewel co-<strong>en</strong>zyme Q10 bijzonder<br />
goed is <strong>voor</strong> je <strong>gezond</strong>heid<br />
omdat het veroudering vertraagt,<br />
jeugd verschaft, spier<strong>en</strong>, hart <strong>en</strong><br />
bloedsomloop versterkt, de kans<br />
op kanker verkleint, tandvlees<br />
<strong>gezond</strong> maakt, huid verjongt,<br />
stress verjaagt <strong>en</strong> ontspant <strong>en</strong><br />
de geest vitaal houdt, mag je<br />
van e<strong>en</strong> korte kuur ge<strong>en</strong> mirakels<br />
verwacht<strong>en</strong>, omdat het e<strong>en</strong> stof is<br />
die we dagelijks nodig hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
dus langzaam maar zeker werkt.<br />
De invloed van Q10 is dus niet<br />
zo snel merkbaar. Er gaat <strong>en</strong>ige<br />
tijd overhe<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de <strong>voor</strong>rad<strong>en</strong><br />
co-<strong>en</strong>zyme aangevuld zijn. Bij<br />
e<strong>en</strong> hogere dosering zal m<strong>en</strong> wel<br />
de fysiologische werking sneller<br />
voel<strong>en</strong>. Voor m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> vanaf de<br />
middelbare leeftijd zijn 100 mg<br />
per dag e<strong>en</strong> goede dosering.<br />
Jan van G<strong>en</strong>dt<br />
Co-<strong>en</strong>zyme Q10:<br />
Superbrandstof <strong>voor</strong><br />
het organisme<br />
Advert<strong>en</strong>tie<br />
Naarmate m<strong>en</strong> ouder wordt produceert het<br />
lichaam minder Q10, net op het og<strong>en</strong>blik dat<br />
m<strong>en</strong> er meer nodig heeft. Dan wordt het tijd om<br />
tekort<strong>en</strong> aan te vull<strong>en</strong> <strong>en</strong> er zorg <strong>voor</strong> te drag<strong>en</strong><br />
dat de levering van <strong>en</strong>ergie goed doorloopt <strong>en</strong><br />
dus is aanvulling met e<strong>en</strong> natuurlijk preparaat<br />
Q10 aan te bevel<strong>en</strong>. Want door e<strong>en</strong> tekort kan<br />
de goede functie van de lichaamsmotor in het<br />
gedrang kom<strong>en</strong>.<br />
M<strong>en</strong> neemt aan dat 30 mg per dag e<strong>en</strong> strikt<br />
minimum is, maar sportlui <strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in de<br />
midlife do<strong>en</strong> er goed aan dagelijks 100 mg Q10<br />
te gebruik<strong>en</strong>, <strong>voor</strong>al om vroegtijdige veroudering,<br />
spierzwakte, problem<strong>en</strong> met de motor, het<br />
zicht <strong>en</strong> het tandvlees te <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>. Wanneer<br />
extra zorg van de circulatie of de lichaamsmotor<br />
betracht wordt, kan zelfs 300 mg word<strong>en</strong> <strong>voor</strong>geschrev<strong>en</strong>.<br />
Co-<strong>en</strong>zyme Q10 is wel degelijk superbrandstof<br />
<strong>voor</strong> het organisme.<br />
Q10 complex van Fytobell<br />
De co-<strong>en</strong>zyme Q10 van Fytobell is extra krachtig:<br />
ze bevat niet minder dan 100 mg co-<strong>en</strong>zyme<br />
naast L-carnitine <strong>en</strong> alfa liponzuur, e<strong>en</strong> uitstek<strong>en</strong>de<br />
combinatie <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>stelling <strong>voor</strong> de spier<strong>en</strong>,<br />
<strong>voor</strong> de lichaamsmotor of tikker <strong>en</strong> <strong>voor</strong> extra<br />
<strong>en</strong>ergie, vitaliteit <strong>en</strong> weerstand.<br />
Sam<strong>en</strong>stelling<br />
1 capsule bevat 300 mg L-carnitine – 50 mg alfa<br />
liponzuur - 100 mg co-<strong>en</strong>zym Q10 <strong>en</strong> oligofructose<br />
(prebioticum).<br />
Gebruiksaanwijzing<br />
1 tot 5 capsules per dag tijd<strong>en</strong>s de maaltijd.<br />
Verpakking<br />
Capsules <strong>voor</strong> oraal gebruik. PET-verpakking met<br />
90 capsules. CNK 2595-841.<br />
Voel je wel met fytobell!<br />
www.fytobell.be<br />
De kruid<strong>en</strong>tuin van Herk<strong>en</strong>rode is<br />
e<strong>en</strong> hed<strong>en</strong>daags kruid<strong>en</strong>park: exclusief<br />
<strong>en</strong> origineel, aantrekkelijk<br />
<strong>voor</strong> e<strong>en</strong> gevarieerd publiek van<br />
professioneel geïnteresseerd<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> individuele bezoekers, ontspann<strong>en</strong>d<br />
<strong>en</strong> educatief.<br />
Herk<strong>en</strong>rode vzw<br />
Herk<strong>en</strong>rodeabdij 4<br />
3511 Hasselt<br />
Tel.: 011 33 43 70<br />
Fax: 011 33 46 45<br />
E-mail: secretariaat@herk<strong>en</strong>rode.be<br />
Ontdek natuur- <strong>en</strong> sted<strong>en</strong>schoon vanuit...<br />
Hotel ’t Buskruid<br />
Ideale uitvalsbasis <strong>voor</strong> je uitstapp<strong>en</strong> in Limburg<br />
Erk<strong>en</strong>d fietshotel vlakbij<br />
knooppunt 312<br />
Kruid<strong>en</strong>tuin<br />
Herk<strong>en</strong>rode<br />
Hotel ’t Buskruid<br />
Dr. Vanderhoeydonckstraat 64<br />
Voor infobrochure:<br />
E-mail: info@fytobell.be Tel: 011/37.19.24<br />
Bestell<strong>en</strong> in Nederland www.boverte.com<br />
3560 Lumm<strong>en</strong><br />
Tel 013/53 22 94<br />
Fax 013/53 22 95<br />
E-mail: info@tbuskruid.be<br />
www.tbuskruid.be<br />
54 SANA nr 17 SANA nr 17 55<br />
Advert<strong>en</strong>tie<br />
Advert<strong>en</strong>tie
www. .be<br />
56 SANA nr 17<br />
Met vitamine C<br />
180 tablett<strong>en</strong><br />
Verkrijgbaar bij de apotheek<br />
met CNK bestelcode: 2595-791<br />
Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.<br />
• Ondersteunt het immuunsysteem<br />
• Gemakkelijk in te nem<strong>en</strong><br />
Voor e<strong>en</strong><br />
ijzersterke<br />
weerstand<br />
Tijdelijk gratis<br />
pill<strong>en</strong>doosje<br />
in de verpakking<br />
Advert<strong>en</strong>tie