29.09.2013 Views

Vijf gouden tips voor gezond en mooi haar - i-Sana

Vijf gouden tips voor gezond en mooi haar - i-Sana

Vijf gouden tips voor gezond en mooi haar - i-Sana

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Oktober 2011<br />

Hoe<br />

prostaat-<br />

problem<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>?<br />

Te weinig<br />

zonlicht<br />

kan kanker<br />

veroorzak<strong>en</strong><br />

Met probiotica staat uw<br />

weerstand op scherp<br />

Wap<strong>en</strong> u met<br />

Co-<strong>en</strong>zyme Q10<br />

GEZONDHEIDSMAGAZINE<br />

Haal je maag uit de knoop<br />

<strong>Vijf</strong> <strong>goud<strong>en</strong></strong><br />

<strong>tips</strong> <strong>voor</strong><br />

<strong>gezond</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>mooi</strong> <strong>haar</strong><br />

Succesrijk<br />

studer<strong>en</strong><br />

zonder stress<br />

Chlorella: geeft<br />

e<strong>en</strong> boost aan je<br />

weerstand<br />

SANA nr 17<br />

1


Bestell<strong>en</strong>?<br />

www.nutribell.be<br />

COLOFON<br />

I-SANA MAGAZINE<br />

Web-Gezondheidsmagazine<br />

Uitgeverij:ADVIES MEDIA vzw<br />

O.L.Vrouwstraat 53<br />

B-3570 Alk<strong>en</strong><br />

info@i-sana.eu<br />

www.i-sana.eu<br />

Redactieadres:<br />

O.L.Vrouwstraat 53<br />

B-3570 Alk<strong>en</strong><br />

redactie@i-sana.eu<br />

Uitgave:<br />

Maandelijks elektronisch nummer<br />

(behalve de maand<strong>en</strong> juli <strong>en</strong> augustus)<br />

Verantwoordelijk uitgever:<br />

Monique Kmita<br />

Gedelegeerd bestuurder:<br />

Danny Zeegers<br />

Verantwoordelijke marketing,<br />

promotie <strong>en</strong> advert<strong>en</strong>ties België:<br />

Peter Kmita<br />

Verantwoordelijke regie Nederland:<br />

Kees Mart<strong>en</strong>s<br />

Hoofdredacteur:<br />

Jan van Berck<strong>en</strong><br />

Voorwoord<br />

i-sana e<strong>en</strong> uitgave<br />

van Advies Media E<strong>en</strong>zaamheid<br />

E<strong>en</strong> van de grote problem<strong>en</strong><br />

van onze maatschappij<br />

is de groei<strong>en</strong>de<br />

vere<strong>en</strong>zaming van het<br />

individu. Nooit in de geschied<strong>en</strong>is<br />

beschikt<strong>en</strong> we over zoveel<br />

communicatiemiddel<strong>en</strong> om met<br />

de snelheid van het licht contact te<br />

kunn<strong>en</strong> legg<strong>en</strong> met ander<strong>en</strong>, zelfs<br />

aan de onderzijde van de planeet.<br />

Nooit voelde de m<strong>en</strong>s zich meer<br />

e<strong>en</strong>zaam dan nu. De Nederlandse<br />

hoogleraar prof. Gierveld deed er<br />

onderzoek naar <strong>en</strong> kwam tot de<br />

verwachte conclusie dat het <strong>voor</strong>al<br />

ouder<strong>en</strong> zijn met kinder<strong>en</strong> die het<br />

slachtoffer zijn van vere<strong>en</strong>zaming.<br />

Het viel de prof op hoezeer de<br />

woede van kinder<strong>en</strong> vanwege<br />

hun opvoeding e<strong>en</strong> alibi is om hun<br />

bejaarde moeder of vader in de<br />

steek te lat<strong>en</strong>: „Ze hebb<strong>en</strong> mijn<br />

jeugd verpest, door hun tirannieke<br />

opvoeding.” Ook bejaarde ouders<br />

zijn vaak niet te sprek<strong>en</strong> over het<br />

gedrag van hun kinder<strong>en</strong>: „Mijn zoon<br />

zit te wacht<strong>en</strong> tot ik doodga <strong>en</strong> laat<br />

dat misprijz<strong>en</strong> <strong>voor</strong> mijn gehandicapt<br />

lev<strong>en</strong> duidelijk merk<strong>en</strong>. Hij hoopt<br />

op die manier nog sneller aan mijn<br />

bezitting<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>voor</strong>al de twee huiz<strong>en</strong><br />

die ik heb, te kom<strong>en</strong>.” Nog meer<br />

onthuts<strong>en</strong>de gesprekk<strong>en</strong> had de<br />

hoogleraar met ouders van zev<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> acht kinder<strong>en</strong>, terwijl ze van ge<strong>en</strong><br />

van all<strong>en</strong> nog bezoek kreg<strong>en</strong>. In<br />

hun e<strong>en</strong>tje g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> bank in<br />

het parkje van het bejaard<strong>en</strong>huis <strong>en</strong><br />

naar het verkeer in de straat kijk<strong>en</strong><br />

om nog wat beweging in hun lev<strong>en</strong><br />

te krijg<strong>en</strong> was daarvan het logische<br />

gevolg. Maar de oude moeder kon<br />

het niet over <strong>haar</strong> hart krijg<strong>en</strong> het<br />

<strong>haar</strong> kinder<strong>en</strong> kwalijk te nem<strong>en</strong><br />

„Ze hebb<strong>en</strong> het zo druk, werkelijk<br />

ze kunn<strong>en</strong> eig<strong>en</strong>lijk niet naar hier<br />

kom<strong>en</strong>.” E<strong>en</strong> excuus dat de ernst<br />

van de e<strong>en</strong>zaamheid niet wegnam,<br />

maar <strong>voor</strong> de buit<strong>en</strong>wereld wel e<strong>en</strong><br />

<strong>mooi</strong> verpakt excuus leverde om de<br />

mislukking, het drama in de eindfase<br />

van het lev<strong>en</strong> te verberg<strong>en</strong>.<br />

Sommige reacties toond<strong>en</strong> de<br />

gruwel van de e<strong>en</strong>zaamheid vanaf<br />

de jeugd tot op latere leeftijd: „Ik<br />

vond de tijd in het weeshuis tijd<strong>en</strong>s<br />

de oorlog, e<strong>en</strong> verschrikkelijke tijd,<br />

nadi<strong>en</strong> heb ik hard moet<strong>en</strong> werk<strong>en</strong><br />

om mijn gezin op te voed<strong>en</strong>, to<strong>en</strong><br />

stierf mijn vrouw <strong>en</strong> nu lat<strong>en</strong> de<br />

kinder<strong>en</strong> mij in de steek... Ik b<strong>en</strong><br />

heel mijn lev<strong>en</strong> achtervolgd door het<br />

lot van de e<strong>en</strong>zaamheid.” Of e<strong>en</strong><br />

andere: „Ik b<strong>en</strong> blij als de langzame,<br />

trage dag om is, dan kan ik gaan<br />

slap<strong>en</strong> om niet te wet<strong>en</strong> dat ik alle<strong>en</strong><br />

op de wereld b<strong>en</strong>.”<br />

E<strong>en</strong> dokter die onderzoek deed<br />

naar stress vertelde dat het grote<br />

probleem van ouder<strong>en</strong> niet de<br />

ouderdomskwaaltjes war<strong>en</strong>, maar<br />

wel depressie <strong>en</strong> stress... niet<br />

vanwege de drukte van het bestaan,<br />

maar vanwege de leegte van het<br />

lev<strong>en</strong>: de grote e<strong>en</strong>zaamheid die<br />

<strong>voor</strong>al bij ouder<strong>en</strong> toeslaat. We<br />

hebb<strong>en</strong> inderdaad nog nooit zoveel<br />

communicatiemiddel<strong>en</strong> gehad,<br />

we hebb<strong>en</strong> nog nooit zo weinig<br />

gecommuniceerd.<br />

Jan van Berck<strong>en</strong><br />

Hoofdredacteur<br />

2 SANA nr 17 SANA nr 17 3<br />

Art-Director:<br />

Ell<strong>en</strong> Dr<strong>en</strong>th<br />

Artistiek advies:<br />

Alvin Bamps<br />

Docum<strong>en</strong>tatie & secretariaat:<br />

Klaudia Pauwels<br />

Abonnem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />

Losse nummers : € 3,20<br />

Jaarabonnem<strong>en</strong>t: € 32,00<br />

Copyright 2011<br />

Alle in de advert<strong>en</strong>ties <strong>en</strong> redactionele<br />

stukk<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s, alsook foto’s<br />

door derd<strong>en</strong> aangeleverd, vall<strong>en</strong> onder<br />

verantwoordelijkheid van het betrokk<strong>en</strong> bedrijf,<br />

instelling of di<strong>en</strong>st die aanlevert aan Advies<br />

Media vzw. Voor de juistheid, de aard <strong>en</strong> de<br />

recht<strong>en</strong> van die gegev<strong>en</strong>s kan de uitgever niet<br />

aansprakelijk word<strong>en</strong> gesteld. Advert<strong>en</strong>ties<br />

kunn<strong>en</strong> zonder <strong>en</strong>ige motivering word<strong>en</strong><br />

geweigerd.<br />

Niets uit deze uitgave mag word<strong>en</strong><br />

verveelvoudigd <strong>en</strong>/of op<strong>en</strong>baar gemaakt, door<br />

middel van druk, fotokopie of welke andere<br />

wijze ook, zonder <strong>voor</strong>afgaande schriftelijke<br />

toestemming van de uitgever. De inhoud<br />

(tekst<strong>en</strong> <strong>en</strong> advert<strong>en</strong>ties) van I-sana is ge<strong>en</strong><br />

medisch advies <strong>en</strong> kan e<strong>en</strong> consult bij e<strong>en</strong><br />

arts niet vervang<strong>en</strong>. Bij medische problem<strong>en</strong><br />

of twijfel moet altijd e<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eesheer word<strong>en</strong><br />

geraadpleegd.


NHOUD<br />

06Haal je maag uit de knoop<br />

Tips om je maag te spar<strong>en</strong> in moeilijke<br />

mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

10<br />

Hoe je studieresultat<strong>en</strong> beslist<br />

verbeterd kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />

12<br />

<strong>Vijf</strong> <strong>goud<strong>en</strong></strong> <strong>tips</strong><br />

<strong>voor</strong> <strong>gezond</strong> <strong>en</strong> <strong>mooi</strong> <strong>haar</strong><br />

Voor wie er helemaal stral<strong>en</strong>d wil<br />

uitzi<strong>en</strong>...<br />

16 Te weinig zonlicht<br />

kan KANKER veroorzak<strong>en</strong><br />

Overdrev<strong>en</strong> zonn<strong>en</strong>, tast<br />

immuunsysteem aan <strong>en</strong> veroorzaakt<br />

huidkanker, maar...<br />

22 CHLORELLA: geeft e<strong>en</strong><br />

boost aan je weerstand<br />

Voor wie zich slap voelt <strong>en</strong> <strong>en</strong>ergie mist<br />

32<br />

Succesrijk studer<strong>en</strong> zonder<br />

stress<br />

Met probiotica staat uw<br />

weerstand op scherp<br />

Goede darmbacteriën versterk<strong>en</strong> uw<br />

immuniteit<br />

Column 39<br />

Elke cel heeft <strong>haar</strong> eig<strong>en</strong><br />

frequ<strong>en</strong>tie<br />

Bon<strong>en</strong>, Kruid<strong>en</strong>tuintjes<br />

40 Heilzame plant<strong>en</strong>extract<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> hun toepassing<br />

CRANBERRY:<br />

Beschermt blaas <strong>en</strong> urinekanal<strong>en</strong><br />

44<br />

Andijviestoemp met Parijse<br />

champignons<br />

46 De gro<strong>en</strong>e vingers van Ivo<br />

Pauwels<br />

APPELEN:<br />

De koning van de vrucht<strong>en</strong><br />

50 Wap<strong>en</strong> u met<br />

Co-<strong>en</strong>zyme Q10<br />

Kracht<strong>en</strong>ergie <strong>voor</strong> het organisme<br />

4 SANA nr 17 SANA nr 17 5<br />

22<br />

26<br />

Hoe<br />

prostaatproblem<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>?<br />

NIEUW!<br />

30<br />

32<br />

48<br />

36 STRESS kun je afler<strong>en</strong><br />

Dr. Marcel Verhey<strong>en</strong>: “Negatief zelfbeeld<br />

is meest schadelijk van alles”<br />

42 Hoe krijg je voetschimmel<br />

klein?<br />

Goede behandeling met teatree <strong>en</strong> fyto<br />

kunn<strong>en</strong> help<strong>en</strong><br />

Monique’s <strong>gezond</strong>e<br />

keuk<strong>en</strong><br />

WeetjesWeetjes


Tips om je maag te spar<strong>en</strong> in<br />

moeilijke mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

Haal je maag uit de<br />

knoop<br />

Slechte voedingsgewoont<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> emoties<br />

veroorzak<strong>en</strong> meeste<br />

problem<strong>en</strong><br />

E<strong>en</strong> van de prettigste ding<strong>en</strong> in het lev<strong>en</strong> is lekker et<strong>en</strong>.<br />

Smaak <strong>en</strong> gezelligheid bepal<strong>en</strong> in hoofdzaak de kwaliteit<br />

ervan. Verschill<strong>en</strong>de factor<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> deze mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

die aang<strong>en</strong>aam zoud<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> zijn, fel verstor<strong>en</strong>.<br />

Emotionele problem<strong>en</strong>, maar ook fysieke moeilijkhed<strong>en</strong> met de<br />

spijsvertering kunn<strong>en</strong> van het gezelligste mom<strong>en</strong>t van de dag<br />

e<strong>en</strong> probleem mak<strong>en</strong>. Maagklacht<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> erg verschill<strong>en</strong>d<br />

zijn: van zuurbrand tot opgeblaz<strong>en</strong> gevoel <strong>en</strong> echt maagpijn<br />

<strong>en</strong> misselijkheid of zelfs maagzweer. De oorzaak moet beslist<br />

word<strong>en</strong> aangepakt, omdat de spijsvertering de basis is van<br />

de kwaliteit van onze <strong>gezond</strong>heid. Via de maag word<strong>en</strong> stoff<strong>en</strong><br />

aan het lichaam aangebod<strong>en</strong> waaruit het zijn <strong>en</strong>ergie, de<br />

elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de opbouw <strong>en</strong> de <strong>gezond</strong>heid moet hal<strong>en</strong>. Lukt<br />

dat niet, dan functioner<strong>en</strong> we niet goed meer.<br />

Van langsom meer bevestigt de wet<strong>en</strong>schap<br />

wat we al lang wet<strong>en</strong>: de<br />

kwaliteit van ons voedsel <strong>en</strong> de wijze<br />

waarop we et<strong>en</strong>, heeft e<strong>en</strong> belangrijke<br />

invloed op onze <strong>gezond</strong>heid.<br />

Ouders stell<strong>en</strong> bij kinder<strong>en</strong> vaak e<strong>en</strong><br />

gebrek aan eetlust vast. Ze dring<strong>en</strong><br />

hun kinder<strong>en</strong> voedsel op dat ze<br />

niet lust<strong>en</strong>, waardoor soms grotere<br />

problem<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ontstaan. Er zijn<br />

adolesc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die systematisch hun<br />

voedsel beperk<strong>en</strong> uit slankheidoverweging<strong>en</strong>,<br />

die daardoor hun<br />

lichaam ernstige schade berokk<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> moeilijk weer bij e<strong>en</strong> normaal<br />

voedselpatroon kunn<strong>en</strong> aanpikk<strong>en</strong>.<br />

Anorexiepatiënt<strong>en</strong> zijn e<strong>en</strong> kruis <strong>voor</strong><br />

zichzelf <strong>en</strong> hun omgeving. Vaak heeft<br />

de overdrev<strong>en</strong> magerzucht van hun<br />

kinder<strong>en</strong>, veel ouders tot wanhoop<br />

gedrev<strong>en</strong>.<br />

Keelpijn, slikproblem<strong>en</strong>, moeilijkhed<strong>en</strong><br />

met het gebit, ontstok<strong>en</strong> tandvlees,<br />

aft<strong>en</strong> in de mond of e<strong>en</strong> slechte<br />

smaak zijn ev<strong>en</strong>veel oorzak<strong>en</strong> van<br />

problem<strong>en</strong> met de spijsvertering.<br />

Soms voel<strong>en</strong> ander<strong>en</strong> zich gewoon<br />

misselijk <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> daardoor moeite<br />

met et<strong>en</strong>. Er zijn zoveel verschill<strong>en</strong>de<br />

oorzak<strong>en</strong> van stoorniss<strong>en</strong> met de<br />

spijsvertering, dat de maag eig<strong>en</strong>lijk<br />

nogal wat moet kunn<strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong>aleer het lichaam zich helemaal<br />

kiplekker voelt.<br />

Belangrijke functie<br />

De maag is e<strong>en</strong> belangrijk orgaan in<br />

de spijsvertering. De kieskeurigheid<br />

waarmee je voedsel kiest, zal mee<br />

het eindresultaat van je <strong>gezond</strong>heid<br />

bepal<strong>en</strong>. De maag is zodo<strong>en</strong>de<br />

e<strong>en</strong> soort leverancier van elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

waar alle cell<strong>en</strong> <strong>en</strong> organ<strong>en</strong> in het<br />

lichaam hun vitale stoff<strong>en</strong> uit zoek<strong>en</strong>.<br />

In verband daarmee is het van groot<br />

Fruit is erg <strong>gezond</strong>. Geef kinder<strong>en</strong><br />

liever fruit als snoep dan<br />

waardeloze <strong>en</strong><br />

schadelijke zoetighed<strong>en</strong><br />

Je moet kinder<strong>en</strong> van<br />

jongs af <strong>gezond</strong>e<br />

eetgewoont<strong>en</strong><br />

bijbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />

belang er <strong>voor</strong> te zorg<strong>en</strong> dat in het<br />

dagelijkse voedselpakket voldo<strong>en</strong>de<br />

kalkrijke, vitaminerijke <strong>en</strong> mineraalrijke<br />

elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> aanwezig zijn. Ook<br />

eiwitt<strong>en</strong>, vett<strong>en</strong> <strong>en</strong> koolhydrat<strong>en</strong> van<br />

goede kwaliteit kunn<strong>en</strong> niet ontbrek<strong>en</strong>.<br />

En uiteraard kan je niet goed<br />

verter<strong>en</strong> zonder goed te kauw<strong>en</strong>.<br />

E<strong>en</strong> onberispelijk verzorgd gebit ligt<br />

aan de basis van e<strong>en</strong> goede spijsvertering!<br />

Goed inspeeksel<strong>en</strong> is van<br />

belang omdat door de <strong>en</strong>zym<strong>en</strong> in<br />

het speeksel <strong>voor</strong>al koolhydrat<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

zetmeel e<strong>en</strong> <strong>voor</strong>vertering ondergaan,<br />

zonder dewelke de darm<strong>en</strong> te<br />

veel zoud<strong>en</strong> belast word<strong>en</strong>.<br />

6 SANA nr 17 SANA nr 17 7


Et<strong>en</strong> <strong>en</strong> drink<strong>en</strong> di<strong>en</strong>t in e<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>ame<br />

atmosfeer te verlop<strong>en</strong>. Dan verloopt de<br />

spijsvertering ook veel beter<br />

Maagspar<strong>en</strong>d dieet<br />

Wie e<strong>en</strong> gevoelige maag heeft moet<br />

<strong>voor</strong>al spaarzaam zijn met scherpe<br />

specerij<strong>en</strong>. Je zal zi<strong>en</strong> dat als je<br />

daarmee overdrijft, deze smaak<br />

nog lang zal nawerk<strong>en</strong> <strong>en</strong> er steeds<br />

vervel<strong>en</strong>de oprisping<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> opduik<strong>en</strong>.<br />

In de plaats van de klassiek<br />

doorsmak<strong>en</strong>de smaakversterkers <strong>en</strong><br />

specerij<strong>en</strong> kan je beter je toevlucht<br />

nem<strong>en</strong> tot zachte, <strong>gezond</strong>e, maar<br />

ook lekker smak<strong>en</strong>de toekruid<strong>en</strong>:<br />

marjolein (erg goed <strong>voor</strong> de lever)<br />

munt ( goed <strong>voor</strong> de maag <strong>en</strong> de<br />

gal), tijm, basilicum, bon<strong>en</strong>kruid<br />

(bevordert vertering), koriander, lavas<br />

(maggikruid), v<strong>en</strong>kel <strong>en</strong>z. Peper,<br />

nootmuskaat, sambal, zijn agressief<br />

<strong>voor</strong> de gevoelige slijmvliez<strong>en</strong> van<br />

mond, slokdarm <strong>en</strong> maag. Als je al<br />

e<strong>en</strong> lastige maag hebt, moet je er<br />

ge<strong>en</strong> gebruik van mak<strong>en</strong>. Ook zoutverbruik<br />

moet sterk word<strong>en</strong> gereduceerd.<br />

Gebruik in de plaats daarvan<br />

e<strong>en</strong> kruid<strong>en</strong>zout dat je gemakkelijk<br />

zelf kan mak<strong>en</strong> met fijn zeezout <strong>en</strong><br />

gedroogde keuk<strong>en</strong>kruid<strong>en</strong>, waarin<br />

maggikruid, tijm <strong>en</strong> selderij niet mog<strong>en</strong><br />

ontbrek<strong>en</strong>.<br />

Met vett<strong>en</strong> moet je uiteraard ook<br />

spaarzaam omspring<strong>en</strong>, <strong>voor</strong>al als<br />

het om harde dierlijke vett<strong>en</strong> gaat.<br />

Olijfolie is de beste keuk<strong>en</strong>olie.<br />

Vermijd in vet gebakk<strong>en</strong> spijz<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

zeker vet vlees. Als je vaak zure oprisping<strong>en</strong><br />

krijgt, kan de slokdarm op<br />

de duur geëtst word<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>voor</strong> pijn<br />

achter het borstbe<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong>.<br />

Tips teg<strong>en</strong> maagpijn<br />

Wie vaak last heeft van de maag<br />

moet de oorzaak lat<strong>en</strong> onderzoek<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> de behandeling daarop richt<strong>en</strong>.<br />

Gelukkig kan je zelf heel veel do<strong>en</strong><br />

om de spijsvertering te bevorder<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> de maaltijd<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>amer te<br />

mak<strong>en</strong>.<br />

-Zorg <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>aam klimaat<br />

bij de maaltijd <strong>en</strong> omring U<br />

met prettige m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, want emoties<br />

bepal<strong>en</strong> de kwaliteit van de<br />

spijsvertering ev<strong>en</strong>zeer.<br />

-Eet langzaam <strong>en</strong> kauw grondig<br />

<strong>en</strong> gebruik liever vijf kleinere<br />

eetmal<strong>en</strong> per dag dan drie grote,<br />

zware maaltijd<strong>en</strong>.<br />

-Beperk het gebruik van vett<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> kies olijfolie. Vermijd in vet<br />

gebakk<strong>en</strong> spijz<strong>en</strong>.<br />

-Rook niet, want tabak irriteert<br />

de maagslijmvliez<strong>en</strong> <strong>en</strong> bederft<br />

de smaak.<br />

-Beweeg dagelijks minst<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />

half uurtje. Het bevordert de<br />

spijsvertering.<br />

-Snoep niet tuss<strong>en</strong>door.<br />

-Eet op geregelde tijdstipp<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />

neem er ook je tijd <strong>voor</strong>.<br />

-Vermijd koffie, scherpe kruid<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> cola, het belast de maag <strong>en</strong><br />

heeft e<strong>en</strong> verzur<strong>en</strong>d effect.<br />

-Drink liever niet tijd<strong>en</strong>s de<br />

maaltijd<strong>en</strong>, maar wel in de rest<br />

van de dag bv. kruid<strong>en</strong>thee.<br />

-Gebruik e<strong>en</strong> goed natuurlijk<br />

middel om de spijsvertering te<br />

bevorder<strong>en</strong> <strong>en</strong> de maag te help<strong>en</strong>,<br />

bij<strong>voor</strong>beeld op basis van<br />

Nasturtium officinale. Nasturan<br />

van Fytobell is hier<strong>voor</strong> aangewez<strong>en</strong>.<br />

-Kies <strong>gezond</strong>e volwaardige kost.<br />

Jan van Berck<strong>en</strong><br />

Spijsverteringproblem<strong>en</strong>?<br />

NASTURAN helpt!<br />

Soms heb je e<strong>en</strong> bakste<strong>en</strong> op de<br />

maag, e<strong>en</strong> opgeblaz<strong>en</strong> gevoel door<br />

e<strong>en</strong> opspel<strong>en</strong>de spijsvertering.<br />

Als vet niet gemakkelijk<br />

verteert <strong>en</strong> de verschill<strong>en</strong>de<br />

spijsverteringsorgan<strong>en</strong> niet goed<br />

sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> is Nasturan de ideale<br />

hulp. Zelfs als er ge<strong>en</strong> eetlust is<br />

of het et<strong>en</strong> te langzaam verteert,<br />

stimuleert het de sapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> helpt de<br />

spijsvertering.<br />

Voel je wel met fytobell!<br />

Meer info op: www.fytobell.be<br />

E-mail: info@fytobell.be<br />

Tel:011/37.19.24<br />

Druppels 100 ml<br />

Verkrijgbaar bij de apotheek in 100 ml<br />

met CNK bestelcode: 1744-358.<br />

Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.<br />

8 SANA nr 17 SANA nr 17 9<br />

Advert<strong>en</strong>tie


Verkeerde voeding blokkeert<br />

conc<strong>en</strong>tratie <strong>en</strong> geheug<strong>en</strong><br />

Succesrijk<br />

studer<strong>en</strong><br />

zonder stress<br />

Hoe je studieresultat<strong>en</strong> beslist<br />

verbeterd kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />

De schol<strong>en</strong> <strong>en</strong> universiteit<strong>en</strong> zijn weer opgestart. Daardoor is<br />

het begin van het schooljaar iets bijzonders: nieuwe ag<strong>en</strong>da’s,<br />

blanco opdracht<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> onbeschrev<strong>en</strong> blad. Je kan er alles<br />

nog van mak<strong>en</strong>. Veel leerling<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun ouders lev<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>wel op<br />

het randje van de z<strong>en</strong>uw<strong>en</strong> <strong>en</strong> rak<strong>en</strong> in paniek van zodra de eerste<br />

rapport<strong>en</strong> aankom<strong>en</strong>. Dat hoeft niet zo te zijn want je kan er iets aan<br />

do<strong>en</strong>: schoolstress kan je beheers<strong>en</strong>, want gelukkig snelt de natuur<br />

je ter hulp om zowel de z<strong>en</strong>uw<strong>en</strong> te kalmer<strong>en</strong>, de spankracht te verhog<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> de conc<strong>en</strong>tratie te verbeter<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> nieuw schooljaar kan op<br />

die manier e<strong>en</strong> nieuwe belofte inhoud<strong>en</strong>.<br />

Om goed te kunn<strong>en</strong> studer<strong>en</strong> is e<strong>en</strong><br />

rustige <strong>en</strong> motiver<strong>en</strong>de omgeving van<br />

belang, goede voeding om de conc<strong>en</strong>tratie<br />

te kunn<strong>en</strong> opbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>en</strong> die<br />

te kunn<strong>en</strong> volhoud<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>voor</strong>al ook<br />

e<strong>en</strong> goede <strong>gezond</strong>heid. Veel jonger<strong>en</strong><br />

voed<strong>en</strong> zich ronduit slecht. Fastfood<br />

of snoep, cola <strong>en</strong> alcohol, plus tabak<br />

behor<strong>en</strong> <strong>voor</strong> vel<strong>en</strong> tot hun dagelijks<br />

pakket. Ze hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> tekort aan<br />

volwaardige elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, voldo<strong>en</strong>de<br />

vitamines <strong>en</strong> mineral<strong>en</strong>, zodat ze zich<br />

futloos <strong>en</strong> daardoor ongemotiveerd<br />

voel<strong>en</strong> om<br />

te studer<strong>en</strong>.<br />

Betere conc<strong>en</strong>tratie met<br />

Omega-3<br />

Veel leerling<strong>en</strong> <strong>en</strong> stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong><br />

te mak<strong>en</strong> met stress: ofwel door hun<br />

omgeving, vanwege conflict<strong>en</strong> met<br />

ouders <strong>en</strong> opvoeders, ofwel door e<strong>en</strong><br />

slechte studiemethode waardoor ze in<br />

paniek gerak<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> de exam<strong>en</strong>tijd,<br />

ofwel omdat ze zich slecht voed<strong>en</strong>. E<strong>en</strong><br />

verzwakte immuunsysteem <strong>en</strong> zwakke<br />

z<strong>en</strong>uw<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> het er niet beter op.<br />

Ook z<strong>en</strong>uw<strong>en</strong> <strong>en</strong> hers<strong>en</strong><strong>en</strong> verdi<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

de juiste voedingsstoff<strong>en</strong>. Zo<br />

is fastfood niet de juiste voeding<br />

<strong>voor</strong> de stud<strong>en</strong>t, omdat<br />

het vaak verkeerde vett<strong>en</strong><br />

bevat. Ze hebb<strong>en</strong> dikwijls e<strong>en</strong> tekort<br />

aan Omega-3 vetzur<strong>en</strong> <strong>en</strong> te weinig<br />

fosfor. Onderzoekers hebb<strong>en</strong> vastgesteld<br />

dat er e<strong>en</strong> betere hers<strong>en</strong>ontwikkeling<br />

is van de foetus bij aanstaande<br />

moeders die Omega-3 gebruik<strong>en</strong>. Ook<br />

peuters <strong>en</strong> jonge kinder<strong>en</strong> die vis op<br />

het m<strong>en</strong>u krijg<strong>en</strong> of Omega-3 vetzur<strong>en</strong><br />

gebruik<strong>en</strong>, g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> van dezelfde <strong>voor</strong>del<strong>en</strong>:<br />

e<strong>en</strong> betere hers<strong>en</strong>ontwikkeling<br />

<strong>en</strong> e<strong>en</strong> hoger IQ.<br />

Stress overwinn<strong>en</strong><br />

Stress ondermijnt veel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, maar<br />

iemand die moet studer<strong>en</strong> wordt door<br />

stress helemaal geblokkeerd. Stress<br />

verlamt de conc<strong>en</strong>tratie, ontneemt<br />

de moed om aan de slag te gaan <strong>en</strong><br />

ondermijnt ook het immuunsysteem.<br />

Goede <strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de kwalitatieve slaap<br />

<strong>en</strong> ontspanning zijn ev<strong>en</strong> belangrijk<br />

als voldo<strong>en</strong>de studer<strong>en</strong>. Lukt het niet<br />

vanzelf dan is het goed e<strong>en</strong> beroep te<br />

do<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> goed ontspann<strong>en</strong>d middel.<br />

Bek<strong>en</strong>d zijn passiebloem <strong>en</strong> Av<strong>en</strong>a<br />

om het lichaam <strong>en</strong> de ziel wat rust te<br />

gev<strong>en</strong>. Stressbalans van Fytobell<br />

is daarom e<strong>en</strong> prima middel <strong>voor</strong> de<br />

stud<strong>en</strong>t: het br<strong>en</strong>gt rust in de geest <strong>en</strong><br />

ontspant het lichaam. Met Stressbalans<br />

kan je beter studer<strong>en</strong>.<br />

Tips <strong>voor</strong> stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

-Bij het begin van het schooljaar stel je<br />

niets uit tot morg<strong>en</strong> of volg<strong>en</strong>de week.<br />

-Schrijf elke dag op papier je tak<strong>en</strong>pakket<br />

op <strong>en</strong> stel e<strong>en</strong> doel tot waar je<br />

wil gerak<strong>en</strong> <strong>en</strong> hou je daar aan.<br />

-Br<strong>en</strong>g regelmaat in je lev<strong>en</strong>: elke<br />

dag op het zelfde uur opstaan <strong>en</strong> gaan<br />

slap<strong>en</strong>.<br />

-Zorg er <strong>voor</strong> dat je elke dag minst<strong>en</strong>s<br />

e<strong>en</strong> uurtje buit<strong>en</strong> b<strong>en</strong>t <strong>en</strong> aan sport<br />

doet.<br />

-Gebruik goede volwaardige voeding<br />

<strong>en</strong> zo weinig mogelijk snoepgoed, alcohol<br />

<strong>en</strong> tabak.<br />

-Maak tijd <strong>voor</strong> de maaltijd<strong>en</strong> <strong>en</strong> eet<br />

niet tuss<strong>en</strong> de boek<strong>en</strong> of terwijl je<br />

rondloopt. Et<strong>en</strong> moet ook rust br<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> het voedsel moet smakelijk zijn.<br />

-Ga niet slap<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> overlad<strong>en</strong><br />

maag, het maakt de slaap onrustig <strong>en</strong><br />

bemoeilijkt ‘s ander<strong>en</strong>daags de conc<strong>en</strong>tratie.<br />

-Eet elke week minst<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> paar keer<br />

vis <strong>en</strong> gebruik e<strong>en</strong> preparaat met Omega-3<br />

visolie.<br />

-Vermijd koffie <strong>en</strong> cola als courante dagelijkse<br />

drank, maar drink liever water.<br />

-Gebruik ev<strong>en</strong>tueel e<strong>en</strong> natuurlijk<br />

middel om stress <strong>en</strong> nervositeit aan te<br />

pakk<strong>en</strong>.<br />

Op die manier ga je e<strong>en</strong> schitter<strong>en</strong>d<br />

schooljaar of academiejaar tegemoet.<br />

Jos van Landuyt<br />

Natuurlijke middel<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong> de z<strong>en</strong>uw<strong>en</strong><br />

Onze maatschappij draait hectisch. Elke<br />

dag is er ander nieuws om ons zorg<strong>en</strong><br />

over te mak<strong>en</strong>. Je moet ijzersterke z<strong>en</strong>uw<strong>en</strong><br />

hebb<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>woordig om goed te<br />

blijv<strong>en</strong> functioner<strong>en</strong>. Of je nu stud<strong>en</strong>t of<br />

baas van e<strong>en</strong> grote onderneming b<strong>en</strong>t:<br />

we hebb<strong>en</strong> allemaal te mak<strong>en</strong> met stress.<br />

We kunn<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de maatregel<strong>en</strong> nem<strong>en</strong><br />

om te belett<strong>en</strong> dat ons organisme beschadigd,<br />

wordt door stress. Ontspanning, beweging,<br />

vakantie, <strong>gezond</strong> voedsel <strong>en</strong> veel water drink<strong>en</strong><br />

hor<strong>en</strong> daar bij.<br />

Gelukkig verschaft de natuur ons ook heel wat<br />

plant<strong>en</strong> <strong>en</strong> kruid<strong>en</strong> om de z<strong>en</strong>uw<strong>en</strong> in balans<br />

te houd<strong>en</strong>:<br />

-melisse,<br />

-valeriaan,<br />

-Av<strong>en</strong>a sativa,<br />

-Lievevrouwebedstro,<br />

-echte lav<strong>en</strong>del<br />

-passiebloem.<br />

Het zijn allemaal plant<strong>en</strong> die stuk <strong>voor</strong> stuk<br />

e<strong>en</strong> goede uitwerking hebb<strong>en</strong> op ons z<strong>en</strong>uwstelsel<br />

<strong>en</strong> de stress in balans houd<strong>en</strong>. Stressbalans<br />

van Fytobell is daarom het uitgelez<strong>en</strong><br />

middel om op e<strong>en</strong> veilige, natuurlijke, maar<br />

doeltreff<strong>en</strong>de wijze de zorg<strong>en</strong> van de wereld<br />

van vandaag <strong>en</strong> morg<strong>en</strong> beter aan te kunn<strong>en</strong>.<br />

Stressbalans: U heeft het echt nodig!<br />

10 SANA nr 17 SANA nr 17 11


Voor wie er helemaal<br />

stral<strong>en</strong>d wil uitzi<strong>en</strong>...<br />

<strong>Vijf</strong> <strong>goud<strong>en</strong></strong> <strong>tips</strong> <strong>voor</strong><br />

<strong>gezond</strong> <strong>en</strong> <strong>mooi</strong> <strong>haar</strong><br />

Het volkse gezegde wil dat<br />

als je <strong>mooi</strong> <strong>haar</strong> <strong>en</strong> <strong>mooi</strong>e<br />

scho<strong>en</strong><strong>en</strong> hebt, je eig<strong>en</strong>lijk<br />

helemaal <strong>mooi</strong> b<strong>en</strong>t <strong>en</strong><br />

dus streeft elke vrouw ernaar om<br />

<strong>mooi</strong> <strong>en</strong> vitaal <strong>haar</strong> te bezitt<strong>en</strong>, e<strong>en</strong><br />

tek<strong>en</strong> van schoonheid <strong>en</strong> <strong>gezond</strong>heid.<br />

Uiteraard moet de natuur ook<br />

wat meezitt<strong>en</strong>, want het cadeau<br />

dat je bij de geboorte meekreeg,<br />

zit in je g<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> die hebb<strong>en</strong> uiteraard<br />

ook wat te vertell<strong>en</strong> over je<br />

uiterlijk. Dat neemt niet weg dat je<br />

zelf heel wat kan do<strong>en</strong> om aantrekkelijk,<br />

<strong>mooi</strong> <strong>en</strong> <strong>gezond</strong> <strong>haar</strong> te krijg<strong>en</strong>,<br />

terwijl je bepaalde schadelijke<br />

gewoont<strong>en</strong> <strong>en</strong> toepassing<strong>en</strong> beslist<br />

kunt vermijd<strong>en</strong>. Niet iedere<strong>en</strong> kan<br />

zich de truc van beroemdhed<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

filmsterr<strong>en</strong> veroorlov<strong>en</strong> <strong>en</strong> dure<br />

<strong>haar</strong>ext<strong>en</strong>sies lat<strong>en</strong> inwev<strong>en</strong>. Dus<br />

lat<strong>en</strong> we aannem<strong>en</strong> dat je zelf je<br />

eig<strong>en</strong> <strong>haar</strong> <strong>mooi</strong> wil mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> houd<strong>en</strong>.<br />

Hete krultang<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>haar</strong>drogers kunn<strong>en</strong><br />

je <strong>haar</strong> ruïner<strong>en</strong><br />

Als je je <strong>haar</strong> langer wil lat<strong>en</strong> groei<strong>en</strong>,<br />

moet je eig<strong>en</strong>lijk start<strong>en</strong> met<br />

<strong>gezond</strong> <strong>haar</strong>. Het zieke <strong>haar</strong> moet<br />

word<strong>en</strong> verwijderd <strong>en</strong> pas dan kan je<br />

volg<strong>en</strong>de <strong>tips</strong> toepass<strong>en</strong> die moet<strong>en</strong><br />

leid<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> prachtige <strong>haar</strong>tooi,<br />

met lang, <strong>gezond</strong> <strong>en</strong> <strong>mooi</strong> <strong>haar</strong>.<br />

De vijf geheim<strong>en</strong><br />

*Laat regelmatig je <strong>haar</strong> bijknipp<strong>en</strong>.<br />

Het is namelijk van het grootste<br />

belang om als je je <strong>haar</strong> langer<br />

wil lat<strong>en</strong> groei<strong>en</strong> het toch regelmatig<br />

te trimm<strong>en</strong>. Op die manier kunn<strong>en</strong><br />

splits<strong>en</strong> <strong>en</strong> beschadigd <strong>haar</strong> verwijderd<br />

word<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat is absoluut<br />

noodzakelijk opdat het <strong>haar</strong> <strong>gezond</strong><br />

verder zou groei<strong>en</strong>. Elke drie tot vier<br />

maand<strong>en</strong> het <strong>haar</strong> e<strong>en</strong> halve c<strong>en</strong>timeter<br />

lat<strong>en</strong> bijknipp<strong>en</strong> is ge<strong>en</strong> over-<br />

Mooi <strong>en</strong> <strong>gezond</strong> <strong>haar</strong> gev<strong>en</strong><br />

je nog e<strong>en</strong> aantrekkelijker<br />

look dan je al had<br />

bodige luxe. Wie geregeld gebruik<br />

maakt van kleur<strong>en</strong>de <strong>en</strong> agressieve<br />

ets<strong>en</strong>de stoff<strong>en</strong> of hete krultang<strong>en</strong>,<br />

moet de trim nog vaker overweg<strong>en</strong>.<br />

*Vermijd zoveel mogelijk verhitting<br />

van het <strong>haar</strong>: <strong>haar</strong>drogers, krultang<strong>en</strong>,<br />

warme rolborstels kunn<strong>en</strong><br />

veel schade toebr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> aan het <strong>haar</strong>.<br />

Als het <strong>haar</strong> op die manier wordt<br />

beschadigd kan het in zijn groei geremd<br />

word<strong>en</strong>. Als je toch niet zonder<br />

warme krultang<strong>en</strong> kunt, dan moet je<br />

overweg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> milde shampoo toe te<br />

pass<strong>en</strong> die speciaal ontwikkeld is om<br />

het <strong>haar</strong> teg<strong>en</strong> verhitting te bescherm<strong>en</strong>.<br />

Maar beter is het af te zi<strong>en</strong><br />

van hete toestell<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>voor</strong>aleer je<br />

e<strong>en</strong> <strong>haar</strong>droger toepast, kan je beter<br />

eerst het <strong>haar</strong> e<strong>en</strong> poosje aan<br />

12 SANA nr 17 SANA nr 17 13


Natuurlijk is <strong>gezond</strong>e voeding<br />

ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s van groot belang<br />

<strong>voor</strong> de <strong>gezond</strong>heid van het<br />

<strong>haar</strong><br />

de lucht lat<strong>en</strong> drog<strong>en</strong> <strong>en</strong> pas dan de<br />

<strong>haar</strong>droger op e<strong>en</strong> milde<br />

temperatuur inschakel<strong>en</strong>.<br />

*Paard<strong>en</strong>staart<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> er beeldig<br />

uitzi<strong>en</strong> <strong>en</strong> je e<strong>en</strong> jongere look gev<strong>en</strong>,<br />

maar je moet er wel erg <strong>voor</strong>zichtig<br />

mee zijn. Je kan maar beter<br />

ge<strong>en</strong> paard<strong>en</strong>staart toepass<strong>en</strong> die<br />

strak sam<strong>en</strong>gebond<strong>en</strong> wordt als je je<br />

<strong>haar</strong> <strong>mooi</strong> lang wil lat<strong>en</strong> groei<strong>en</strong>. Als<br />

je e<strong>en</strong> paard<strong>en</strong>staart strak aantrekt,<br />

dan br<strong>en</strong>g je de hoofdhuid onder<br />

spanning, het bemoeilijkt de groei <strong>en</strong><br />

daardoor breekt het <strong>haar</strong> gemakkelijker.<br />

Als je je <strong>haar</strong> toch sam<strong>en</strong>gebond<strong>en</strong><br />

wil drag<strong>en</strong>, doe het dan zo losjes<br />

mogelijk, zeker niet strak! Op die<br />

manier zal je schade aan het <strong>haar</strong><br />

<strong>voor</strong>kom<strong>en</strong> <strong>en</strong> je toch toelat<strong>en</strong> om<br />

het omhoog gebond<strong>en</strong> te drag<strong>en</strong>.<br />

*Gebruik <strong>gezond</strong>e volwaardige<br />

voeding <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tueel voedingssupplem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

om de <strong>haar</strong>groei te<br />

stimuler<strong>en</strong>. Daarbij mog<strong>en</strong> <strong>voor</strong>al<br />

vitamines <strong>en</strong> mineral<strong>en</strong> niet ontbrek<strong>en</strong>.<br />

In geval van stress is vitamine B<br />

<strong>en</strong> E van belang. Als je last hebt van<br />

alopecia of kringvormige <strong>haar</strong>uitval,<br />

is het goed daarover met je arts te<br />

sprek<strong>en</strong>, want stress kan hiervan de<br />

oorzaak zijn. Als je product<strong>en</strong> gebruikt<br />

<strong>voor</strong> het wass<strong>en</strong> van het <strong>haar</strong>,<br />

moet<strong>en</strong> het beslist milde, niet agressieve<br />

product<strong>en</strong> zijn.<br />

*E<strong>en</strong> totaal <strong>gezond</strong>e lev<strong>en</strong>sstijl is<br />

van grote invloed, zowel op de<br />

huid als op het <strong>haar</strong>. Daarin pass<strong>en</strong><br />

voldo<strong>en</strong>de slaap, dagelijks wat<br />

lichte beweging ter stimulering van<br />

de bloedsomloop, massages van de<br />

hoofdhuid, bescherming van het <strong>haar</strong><br />

teg<strong>en</strong> felle zonnestral<strong>en</strong> <strong>en</strong> zeewater.<br />

Ook vitamines zijn van belang<br />

waarbij <strong>voor</strong>al pantothe<strong>en</strong>zuur niet<br />

mag verget<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, want dit kan<br />

<strong>haar</strong>uitval stopp<strong>en</strong>. Biotine <strong>voor</strong>komt<br />

vroegtijdig grijs word<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

foliumzuur zorgt <strong>voor</strong> <strong>gezond</strong> <strong>haar</strong><br />

door e<strong>en</strong> goede doorbloeding van de<br />

hoofdhuid. Alles wat goed is <strong>voor</strong> de<br />

huid, is ook goed <strong>voor</strong> het <strong>haar</strong> <strong>en</strong><br />

dus zijn Omega-3 vetzur<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s<br />

van nut <strong>voor</strong> de <strong>gezond</strong>heid van het<br />

<strong>haar</strong>. T<strong>en</strong>slotte is het goed om na<br />

elke wasbeurt e<strong>en</strong> lichte spoeling toe<br />

te pass<strong>en</strong> met lauw water waaraan<br />

citro<strong>en</strong>sap is toegevoegd.<br />

Op die manier zal je schoonheid stral<strong>en</strong>der<br />

word<strong>en</strong> dankzij <strong>gezond</strong>, <strong>mooi</strong><br />

<strong>en</strong> lang <strong>haar</strong>.<br />

Jan van G<strong>en</strong>dt<br />

Drom<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontwak<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> sprookjeswereld<br />

of gewoon blijv<strong>en</strong> drom<strong>en</strong>?<br />

Kuuroord Mosa Nostra is meer dan e<strong>en</strong> sprookje.<br />

Het is jouw biotoop van herbronn<strong>en</strong> <strong>en</strong> schoonheid.<br />

Stress glijdt van je lichaam <strong>en</strong> rust wordt je tweede huid.<br />

Relax<strong>en</strong> wordt e<strong>en</strong> belev<strong>en</strong>is, in jouw eig<strong>en</strong> droom <strong>en</strong><br />

pure luxe.<br />

Mooi word<strong>en</strong> vanbinn<strong>en</strong> <strong>en</strong> vanbuit<strong>en</strong>. Elk m<strong>en</strong>s is<br />

uniek <strong>en</strong> heeft andere w<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. Onze wellness arrangem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

betover<strong>en</strong> elke<strong>en</strong>.<br />

Op<strong>en</strong>ingsur<strong>en</strong><br />

Behandeling<strong>en</strong>:<br />

Alle dag<strong>en</strong>: van 9 u tot 18 u<br />

Vrijdag: van 9 u tot 20 u<br />

Bathing & Sauna: van 9 u tot 18 u<br />

Basic Ev<strong>en</strong>ing: tot 22 u<br />

Wo<strong>en</strong>sdag & zondag: sluitingsdag<br />

Kemp<strong>en</strong>straat 31 - 3650 Dils<strong>en</strong>-Stokkem - 089 75 23 30 -<br />

info@mosanostra.be<br />

www.mosanostra.be<br />

14 SANA nr 17 SANA nr 17 15<br />

Advert<strong>en</strong>tie


Deel 3 <strong>en</strong> slot<br />

Overdrev<strong>en</strong> zonn<strong>en</strong>, tast immuunsysteem aan<br />

<strong>en</strong> veroorzaakt huidkanker, maar...<br />

Te weinig zonlicht<br />

kan kanker veroorzak<strong>en</strong><br />

Te weinig zon is slecht <strong>voor</strong> het immuunsysteem omdat<br />

het op die manier aan de belangrijke vitamine D in het<br />

lichaam ontbreekt die onder invloed van zonlicht in de<br />

huid aangemaakt wordt. Hierdoor wordt het immuunsysteem<br />

verzwakt <strong>en</strong> dus kan ook kanker ontstaan. Maar teveel zon<br />

kan huidkanker veroorzak<strong>en</strong> <strong>en</strong> is ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s slecht <strong>voor</strong> het<br />

immuunsysteem. Het komt er dus op aan goed te doser<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

gedoseerd te zonnebad<strong>en</strong>, zowel in de zomer als in de winter.<br />

We moet<strong>en</strong> absoluut in de zon, dagelijks zelfs, maar we moet<strong>en</strong><br />

er verstandig mee omspring<strong>en</strong>. In vorige nummers legd<strong>en</strong><br />

we al uit welk huidtype gevaar loopt <strong>en</strong> hoe je daar moet mee<br />

omgaan. Niet <strong>en</strong>kel je huidtype k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, is belangrijk, ook de<br />

UV-index <strong>en</strong> het tijdstip van de dag zijn ev<strong>en</strong> belangrijk...<br />

Uiteraard zijn raadgeving<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

maatregel<strong>en</strong> altijd grootste gem<strong>en</strong>e<br />

delers. Individuele verschill<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong><br />

ook om individuele toepassing<strong>en</strong>.<br />

Iedere<strong>en</strong> moet zichzelf e<strong>en</strong> beetje<br />

k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> uit vroegere ervaring<strong>en</strong><br />

ler<strong>en</strong>.<br />

Verborg<strong>en</strong> gevar<strong>en</strong><br />

Zo is het bek<strong>en</strong>d dat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die<br />

antibiotica slikk<strong>en</strong> niet in de zon mog<strong>en</strong>,<br />

omdat deze product<strong>en</strong> fotos<strong>en</strong>sibiliser<strong>en</strong>d<br />

zijn, m.a.w. ze mak<strong>en</strong><br />

de huid nog gevoeliger <strong>voor</strong> zonlicht.<br />

Patiënt<strong>en</strong> die huidblek<strong>en</strong>de middel<strong>en</strong><br />

gebruik<strong>en</strong> om bepaalde huidvlekk<strong>en</strong><br />

Vitamine wordt door zonlicht<br />

aangemaakt in de huid <strong>en</strong> is e<strong>en</strong><br />

belangrijke antioxidant<br />

zoals ouderdomsvlekk<strong>en</strong> te depigm<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>,<br />

mog<strong>en</strong> niet in de zon. Patiënt<strong>en</strong><br />

met moedervlekk<strong>en</strong> moet<strong>en</strong><br />

deze plaats<strong>en</strong> met de hoogste beschermingsfactor<br />

afscherm<strong>en</strong>, liever<br />

nog met e<strong>en</strong> complete sunblokker <strong>en</strong><br />

moet<strong>en</strong> deze vlekk<strong>en</strong> <strong>voor</strong>tdur<strong>en</strong>d in<br />

de gat<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> <strong>en</strong> elke vorm- reliëf-<br />

of kleurverandering meld<strong>en</strong> aan<br />

de arts.<br />

Tijdstip van de dag<br />

Elk uur van de dag heeft niet dezelfde<br />

gevar<strong>en</strong>, want de int<strong>en</strong>siteit van<br />

de zon verschilt al naargelang het<br />

tijdstip.<br />

Op de middag staat de zon het<br />

hoogst, vall<strong>en</strong> de stral<strong>en</strong> loodrecht<br />

<strong>en</strong> zijn ze dus ook het gevaarlijkst.<br />

Vandaar de dring<strong>en</strong>de raad uit de zon<br />

te blijv<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> 11 uur ’s ocht<strong>en</strong>ds<br />

<strong>en</strong> 15 uur ’s namiddags. Uiteraard<br />

b<strong>en</strong> je veiliger in de schaduw, maar<br />

je mag niet verget<strong>en</strong> dat parasols,<br />

schaduw van e<strong>en</strong> muur of afdak <strong>en</strong><br />

ook gesluierde hemel <strong>en</strong> dus wolk<strong>en</strong>,<br />

slechts e<strong>en</strong> beperkte bescherming<br />

bied<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> UV-stral<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus ook<br />

teg<strong>en</strong> zonnebrand. Bij gesluierde he-<br />

Gedoseerd zonnebad<strong>en</strong> is goed<br />

<strong>voor</strong> de <strong>gezond</strong>heid, maar<br />

opgepast met overdrijving<br />

mel <strong>en</strong> onder e<strong>en</strong> parasol heb je nog<br />

altijd driekwart van het UV-licht van<br />

de rechtstreekse zon. Aan het zwembad<br />

of aan zee <strong>en</strong> in de sneeuw,<br />

verdwijnt dit bescherm<strong>en</strong>d effect<br />

omdat water e<strong>en</strong> belangrijk deel van<br />

het licht terugkaatst. Verbranding<br />

kan daar nog sneller <strong>en</strong> int<strong>en</strong>ser. Het<br />

is daarom altijd goed de UV-index op<br />

radio <strong>en</strong> tv te volg<strong>en</strong>, zodat je weet<br />

met welke basisint<strong>en</strong>siteit de zon je<br />

kan treff<strong>en</strong>.<br />

Kaalhoofdig<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> ALTIJD e<strong>en</strong><br />

hoofddeksel drag<strong>en</strong>. Ze mog<strong>en</strong> zich<br />

nooit met bloot hoofd in de zon<br />

begev<strong>en</strong>, want zij zijn kwetsbaarder<br />

dan wie ook. E<strong>en</strong> hoofddeksel is niet<br />

voldo<strong>en</strong>de, ze zijn nog beter beschermd<br />

met e<strong>en</strong> lange klep <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

nekstuk, of hoed met brede rand,<br />

want ook in de hals kan m<strong>en</strong> lelijk<br />

verbrand<strong>en</strong>. De goedkoopste zonbescherming<br />

is ook de meest efficiënte:<br />

kleding.<br />

Bescherm ook je <strong>haar</strong><br />

Het <strong>haar</strong> wordt ook bleker in de zon<br />

<strong>en</strong> het UV-licht tast ook de <strong>haar</strong>vezel<br />

aan, vandaar dat het nodig is<br />

16 SANA nr 17 SANA nr 17 17


om ook het <strong>haar</strong> te bescherm<strong>en</strong>. Er<br />

zijn speciale crèmes of gels met e<strong>en</strong><br />

SPF (sun protection factor), specifiek<br />

<strong>voor</strong> het <strong>haar</strong>. Deze product<strong>en</strong><br />

zijn sterk aan te bevel<strong>en</strong> <strong>voor</strong> droog,<br />

broos <strong>en</strong> fijn <strong>haar</strong> omdat dit <strong>haar</strong>type<br />

het snelst invloed ondervindt van de<br />

zon. Wie op vakantie vertrekt naar<br />

de zon, moet net ge<strong>en</strong> <strong>haar</strong>kleuring<br />

lat<strong>en</strong> toepass<strong>en</strong>, omdat daar<strong>voor</strong> het<br />

<strong>haar</strong> eerst gebleekt wordt met sterk<br />

oxider<strong>en</strong>de middel<strong>en</strong>. Die mak<strong>en</strong> het<br />

<strong>haar</strong> broos <strong>en</strong> breekbaar <strong>en</strong> als het<br />

zonlicht daar nog bij komt, is het<br />

helemaal e<strong>en</strong> ruïne.<br />

Lev<strong>en</strong>sgevaarlijk<br />

Het zal nu wel <strong>voor</strong> iedere<strong>en</strong> duidelijk<br />

zijn dat huidkanker rechtstreeks<br />

te mak<strong>en</strong> heeft met overdrev<strong>en</strong> zonnebad<strong>en</strong>.<br />

Maar wat weinig<strong>en</strong> wellicht<br />

wet<strong>en</strong>, is dat overdrev<strong>en</strong> zonn<strong>en</strong><br />

de immuniteit van de huid aantast.<br />

Er word<strong>en</strong> vrije radical<strong>en</strong> gevormd.<br />

Die natuurlijke def<strong>en</strong>sie van de huid<br />

dank<strong>en</strong> we aan de Langerhanscell<strong>en</strong>.<br />

Jar<strong>en</strong>lange blootstelling aan zonlicht<br />

heeft e<strong>en</strong> funeste uitwerking t.o.v.<br />

deze cell<strong>en</strong>: hun aantal gaat dal<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

hun activiteit vermindert heel sterk.<br />

De huid heeft e<strong>en</strong> goed geheug<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> vergeet niets van de vroeger<br />

aangebrachte schade<br />

Het gevolg daarvan is dat de huid<br />

zich minder kan verdedig<strong>en</strong> teg<strong>en</strong><br />

schadelijke stoff<strong>en</strong>, <strong>voor</strong>al allerg<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />

De huid wordt gevoeliger, de<br />

algem<strong>en</strong>e weerstand vermindert nav<strong>en</strong>ant<br />

<strong>en</strong> m<strong>en</strong> verliest aan lev<strong>en</strong>skracht.<br />

Wat jammer is, is het feit dat<br />

de meeste zonnecrèmes hierteg<strong>en</strong><br />

ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele bescherming bied<strong>en</strong>.<br />

Van zodra het zonnekapitaal op de<br />

huid is opgebruikt, verliest het aan<br />

lev<strong>en</strong>skracht, <strong>en</strong> ook de algem<strong>en</strong>e<br />

<strong>gezond</strong>heid gaat er op achteruit.<br />

De huid heeft e<strong>en</strong> goed geheug<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

vergeet niets van de vroeger aangebrachte<br />

schade. Het onbezonn<strong>en</strong><br />

zonn<strong>en</strong>, kan nooit meer word<strong>en</strong> goed<br />

gemaakt, je kan alle<strong>en</strong> maar vermijd<strong>en</strong><br />

dat die schade nog groter wordt.<br />

Je kan als het ware het geheug<strong>en</strong><br />

do<strong>en</strong> stilstaan, niets terugzett<strong>en</strong>. De<br />

schade die aan de huidcell<strong>en</strong> is aangebracht<br />

o.m. aan de lederhuidcell<strong>en</strong><br />

is cumulatief: m<strong>en</strong> mag niet verget<strong>en</strong><br />

dat m<strong>en</strong> in de latere lev<strong>en</strong>sjar<strong>en</strong><br />

beslist de tol zal betal<strong>en</strong>.<br />

Jan van Berck<strong>en</strong><br />

Uw online <strong>gezond</strong>heidsadviseur<br />

BOVERTE is e<strong>en</strong> moderne internetwinkel<br />

(<strong>voor</strong>he<strong>en</strong> onder de naam Fytobellshop) die de merk<strong>en</strong><br />

Fytobell <strong>en</strong> Nutribell voert.<br />

E<strong>en</strong>voudig, overzichtelijk, informatief,<br />

vri<strong>en</strong>delijk geprijsd <strong>en</strong> e<strong>en</strong> goede service.<br />

U koopt bij Boverte omdat…<br />

• U toegang heeft tot het complete assortim<strong>en</strong>t<br />

product<strong>en</strong> van Fytobell ® <strong>en</strong> Nutribell ® .<br />

• U bov<strong>en</strong> de 50 euro ge<strong>en</strong> verz<strong>en</strong>dkost<strong>en</strong><br />

betaalt.<br />

• U met korting op uw bestelling kan aankop<strong>en</strong>.<br />

• De product<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> 2 werkdag<strong>en</strong> bij u<br />

word<strong>en</strong> afgeleverd.<br />

• U gemakkelijke betalingsmogelijkhed<strong>en</strong><br />

heeft.<br />

• Onze winkel 365 dag<strong>en</strong> per jaar <strong>en</strong> 24 uur<br />

per dag geop<strong>en</strong>d is. Daarnaast kunt u 7<br />

dag<strong>en</strong> per week bij onze klant<strong>en</strong>service<br />

terecht.<br />

• Wij garant staan <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> optimale service.<br />

• Wij u helder <strong>en</strong> duidelijk over de product<strong>en</strong><br />

informer<strong>en</strong> via de website, per telefoon <strong>en</strong><br />

via e-mail.<br />

www.boverte.com<br />

e-mail: info@boverte.com<br />

tel.: 00/31 (0)40 254 30 48<br />

18 SANA nr 17 SANA nr 17 19<br />

De beste zorg<strong>en</strong> uit de natuur!<br />

Advert<strong>en</strong>tie


Op<strong>en</strong>ingsur<strong>en</strong>:<br />

ma:<br />

di:<br />

wo:<br />

do:<br />

vrij:<br />

za:<br />

9.30<br />

9.30<br />

9.30<br />

9.30<br />

9.30<br />

12.30<br />

12.30<br />

12.30<br />

12.30<br />

12.30<br />

13.30<br />

13.30<br />

13.30<br />

13.30<br />

13.30<br />

13.30<br />

18.00<br />

18.00<br />

18.00<br />

18.00<br />

18.00<br />

18.00<br />

Stopp<strong>en</strong> met<br />

rok<strong>en</strong> op e<strong>en</strong><br />

natuurlijke<br />

manier?<br />

FUmexiT STilT de<br />

RookHoNgeR!<br />

Hoe werkt Fumexit?<br />

Fumexit is e<strong>en</strong> volledig natuurlijk product<br />

dat e<strong>en</strong> gunstig effect heeft op de negatieve<br />

verschijnsel<strong>en</strong> die bij<br />

tabaksontw<strong>en</strong>ning optred<strong>en</strong>. Zes<br />

werkzame plant<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> sam<strong>en</strong><br />

dit unieke product. Ook in dit<br />

product vind je alle bijzondere<br />

k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> van de product<strong>en</strong> van<br />

Fytobell terug. Zo ondersteun<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> versterk<strong>en</strong> de plant<strong>en</strong><br />

elkaar in hun werking. Fumexit<br />

is hierdoor antioxidatief<br />

(terwijl rok<strong>en</strong> precies<br />

oxider<strong>en</strong>d is). Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />

vermindert het middel de<br />

ontw<strong>en</strong>ningsverschijnsel<strong>en</strong>,<br />

bederft de smaak van tabak,<br />

ondersteunt het z<strong>en</strong>uwstelsel, <strong>en</strong> doet de<br />

behoefte aan nicotine verminder<strong>en</strong>. En dan is er<br />

natuurlijk ook het psychologisch effect van het<br />

steeds bij zich hebb<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> mondspray.<br />

Er is natuurlijk motivering nodig: je moet wíll<strong>en</strong><br />

stopp<strong>en</strong> met rok<strong>en</strong>. Maar Fumexit kan je over de<br />

moeilijke mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> he<strong>en</strong> help<strong>en</strong>.<br />

Verkrijgbaar in de apotheek met<br />

CNK-Bestelcode 2186-716<br />

of vraag ernaar in de betere natuurwinkel<br />

Voel je wel met fytobell!<br />

Meer info op: www.fytobell.be<br />

E-mail: info@fytobell.be<br />

Tel:011/37.19.24<br />

Voedingssupplem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn ge<strong>en</strong> vervanging <strong>voor</strong> gevarieerde voeding.<br />

‘t Kleine Beertje<br />

Kl. Beerstraat 29<br />

2018 Antwerp<strong>en</strong><br />

Tel: 03/236.29.07<br />

De Meidoorn<br />

Neerstraat 60<br />

9660 Brakel<br />

Tel: 055/ 42.37.71<br />

Moedertje Natuur<br />

De Becker-Remyplein 35<br />

3010 Kessel-Lo<br />

Tel: 016/ 25.09.59<br />

Op<strong>en</strong>ingstijd<strong>en</strong>:<br />

ma-vr: 08u30-18u00<br />

zaterdag <strong>en</strong> zondag<br />

geslot<strong>en</strong><br />

Op<strong>en</strong>ingstijd<strong>en</strong>:<br />

di-zo: 09u30-12u15<br />

<strong>en</strong> 14u00-18u30<br />

maandag geslot<strong>en</strong><br />

Op<strong>en</strong>ingstijd<strong>en</strong>:<br />

ma-za: 09u30-18u30<br />

Korspelseste<strong>en</strong>weg 86 - 3581 Beverlo<br />

Tel.: 011/40.14.07 www.brouwland.com<br />

Op<strong>en</strong>ingsur<strong>en</strong> :<br />

Maandag - vrijdag: Zaterdag:<br />

9u tot 18u 9u tot 17u<br />

- info@kuurhuiswaasmunster.com -<br />

- tel +3252 555 550 – Kerkstraat 54 -9250<br />

Waasmunster -<br />

- www.kuurhuiswaasmunster.com -<br />

20 SANA nr 17 SANA nr 17 21<br />

Advert<strong>en</strong>tie


Advert<strong>en</strong>tie<br />

Suikervrij<br />

ook geschikt <strong>voor</strong> diabetici<br />

Maakt de de<br />

ding<strong>en</strong> ding<strong>en</strong> verteerbaar<br />

Dills is e<strong>en</strong> heerlijk fris muntje dat<br />

lekker smaakt <strong>en</strong> elke maaltijd vederlicht<br />

afrondt. Dankzij etherische oliën <strong>en</strong><br />

kruid<strong>en</strong> geeft het niet <strong>en</strong>kel e<strong>en</strong> lichter<br />

gevoel na het et<strong>en</strong>, het geeft pit aan elk<br />

moeilijk mom<strong>en</strong>t van de dag. E<strong>en</strong> lastige<br />

file, e<strong>en</strong> druk programma op kantoor,<br />

e<strong>en</strong> moeilijke afspraak: Dills geeft de<br />

ziel vleugels <strong>en</strong> balsemt de sfeer.<br />

E<strong>en</strong> belangrijke ontmoeting?<br />

E<strong>en</strong> frisse adem nodig?<br />

Op Dills kun je rek<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />

Gezond, lekker, digestief, verfriss<strong>en</strong>d,<br />

pittig, heerlijk langdurig van smaak ...<br />

Dills is e<strong>en</strong> vri<strong>en</strong>d die van elke last e<strong>en</strong><br />

lust maakt.<br />

Ook Ook verkrijgbaar in in<br />

de apotheek de apotheek met met<br />

cnk-bestelcode: 2161-149<br />

Voor wie zich slap voelt<br />

<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergie mist...<br />

D e meeste m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> miss<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergie<br />

teg<strong>en</strong>woordig. Het tempo<br />

van de maatschappij is zo hectisch<br />

geword<strong>en</strong>, de eis<strong>en</strong> zo hoog, de<br />

relaties van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> onderling zo<br />

breekbaar, dat vel<strong>en</strong> het amper<br />

zi<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong>, <strong>en</strong>ergie miss<strong>en</strong> <strong>en</strong> nadi<strong>en</strong><br />

ziek word<strong>en</strong>. Want futloosheid,<br />

gebrek aan span- <strong>en</strong> veerkracht <strong>en</strong><br />

verlies van motivatie <strong>en</strong> doel, gaat<br />

ziekte <strong>voor</strong>af. Het hoeft niet zover<br />

te kom<strong>en</strong>: je kan <strong>en</strong>ergie tank<strong>en</strong><br />

zoveel je wil: niet uit het stopcontact<br />

maar uit de natuur. Het lijkt<br />

onwaarschijnlijk maar nieuw onderzoek<br />

bevestigt het steeds weer:<br />

chlorella <strong>en</strong> spirulina zijn twee<br />

plant<strong>en</strong> uit het water die wonderbare<br />

kracht<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. Vaak word<strong>en</strong><br />

de twee met elkaar verward, maar<br />

chlorella is makkelijker door het<br />

lichaam op te nem<strong>en</strong>, terwijl spirulina<br />

ouder is. Chlorella helpt ook het<br />

lichaam te ontgift<strong>en</strong> <strong>en</strong> helpt zelfs<br />

bij deg<strong>en</strong>eratieve ziekt<strong>en</strong>. Chlorella<br />

is dan ook supervoedsel <strong>voor</strong> het<br />

lichaam dat <strong>en</strong>ergie tekort heeft.<br />

CHLORELLA:<br />

geeft e<strong>en</strong><br />

boost aan je<br />

weerstand<br />

Minder depressief, minder<br />

winterse kwal<strong>en</strong>, minder<br />

ernstige celwoekering<strong>en</strong>...<br />

Het wonderpoeder is wel niet uitgevond<strong>en</strong>,<br />

maar er bestaat wel e<strong>en</strong><br />

plant die je <strong>voor</strong> de volle honderd<br />

perc<strong>en</strong>t mag vertrouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> die e<strong>en</strong><br />

boost geeft aan je vitaliteit. Energie<br />

uit e<strong>en</strong> waterplant, zo zou je de alg<strong>en</strong>plant<br />

chlorella kunn<strong>en</strong> noem<strong>en</strong>.<br />

Chlorella wordt vaak verward met<br />

spirulina, maar het verschil is wel<br />

dat spirulina duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> ouder<br />

is <strong>en</strong> niet in het bezit is van e<strong>en</strong><br />

harde celwand, zodat chlorella dichter<br />

bij de plant aanleunt dan bij de<br />

alg. Het heeft andere, aanvull<strong>en</strong>de<br />

eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>. Chlorella is trouw<strong>en</strong>s<br />

vijfmaal krachtiger dan spirulina.<br />

Chlorella is e<strong>en</strong> zoetwateralg,<br />

terwijl spirulina e<strong>en</strong> zoutwateralg is.<br />

Het is ook e<strong>en</strong> aantrekkelijke voedselbron<br />

omdat het e<strong>en</strong> hoog gehalte<br />

aan proteïne bevat <strong>en</strong> andere ess<strong>en</strong>tiële<br />

voedingsstoff<strong>en</strong>; wanneer<br />

gedroogd, bevat chlorella ongeveer<br />

45% proteïne, 20% vet, 20%<br />

koolhydrat<strong>en</strong>, 5% vezels <strong>en</strong> 10%<br />

mineral<strong>en</strong> <strong>en</strong> vitamin<strong>en</strong>. Chlorella<br />

staat bek<strong>en</strong>d om zijn hoge productiviteit:<br />

ze levert zo'n twintig tot<br />

dertig ton droge stof per hectare.<br />

Daarmee is de opbr<strong>en</strong>gst hoger<br />

dan van welk landbouwgewas ook.<br />

Chlorella bevat ook veel eiwitt<strong>en</strong>,<br />

vitamin<strong>en</strong>, spoorelem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

Omega-3 vetzur<strong>en</strong>. Het wordt dan<br />

ook veel gebruikt als alternatieve<br />

voeding. Chlorella bevat zo'n 40%<br />

olie <strong>en</strong> deze kan verwerkt word<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong> de productie van biobrandstof<br />

uit alg<strong>en</strong>.<br />

Goede ontgifter<br />

Chlorella is ideaal om het lichaam<br />

te ontgift<strong>en</strong>, zelfs van kwik. Oude<br />

tandvulling<strong>en</strong> met amalgaam,<br />

vaccins, besmette vis, oude kookpott<strong>en</strong>,<br />

het kan allemaal zware<br />

metal<strong>en</strong> afzett<strong>en</strong> in het lichaam.<br />

Spirulina is niet in staat om deze te<br />

verwijder<strong>en</strong> omdat het ontbreekt<br />

aan e<strong>en</strong> celmembraan, terwijl chlorella<br />

dat wel kan.<br />

In e<strong>en</strong> studie versch<strong>en</strong><strong>en</strong> in Toxicological<br />

Sci<strong>en</strong>ces werd aangetoond<br />

dat chlorella, e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>cellig organisme<br />

dat al vele jar<strong>en</strong> gebruikt wordt<br />

als voedingssupplem<strong>en</strong>t, kan help<strong>en</strong><br />

om methylkwik uit het lichaam<br />

te verwijder<strong>en</strong>. Muiz<strong>en</strong> die besmet<br />

war<strong>en</strong> met methylkwik kreg<strong>en</strong> chlorella<br />

toegedi<strong>en</strong>d,<br />

22 Voor SANA Voor meer meer nr 17 info: info: www.dills.be<br />

SANA nr 17 23


waarna bleek dat de hoeveelheid<br />

methylkwik uitgescheid<strong>en</strong> in de<br />

urine <strong>en</strong> feces ongeveer het dubbele<br />

was van de hoeveelheid uitgescheid<strong>en</strong><br />

door muiz<strong>en</strong> niet behandeld met<br />

chlorella.<br />

Methylkwik is e<strong>en</strong> neurotoxische stof<br />

op grote schaal gebruikt in industriële<br />

toepassing<strong>en</strong>. Het stapelt zich<br />

op in vis, waardoor wereldwijd het<br />

advies teg<strong>en</strong> de consumptie van vis<br />

werd gegev<strong>en</strong> <strong>voor</strong>al <strong>voor</strong> zwangere<br />

vrouw<strong>en</strong>.<br />

De studie versch<strong>en</strong><strong>en</strong> in the Journal<br />

of Sci<strong>en</strong>ces rapporteerde: "Deze<br />

resultat<strong>en</strong> suggerer<strong>en</strong> dat de inname<br />

van chlorella de uitscheiding van<br />

kwik zowel in de feces als in de urine<br />

bevordert.”<br />

Chlorella beschermt ook de levercell<strong>en</strong><br />

teg<strong>en</strong> toxische elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> uit<br />

het voedsel, met inbegrip van zware<br />

metal<strong>en</strong>, speelt e<strong>en</strong> hoofdrol bij de<br />

aanmaak van rode bloedlichaampjes<br />

<strong>en</strong> is ook bloedreinig<strong>en</strong>d.<br />

Naast het ontgift<strong>en</strong> van het lichaam<br />

wordt ook de spijsvertering geholp<strong>en</strong>,<br />

winderigheid verdwijnt <strong>en</strong> de<br />

darmflora word<strong>en</strong> hersteld zodat de<br />

darmtransit verbetert, de huid frisser<br />

wordt <strong>en</strong> de teint weer blaakt<br />

van natuurlijke <strong>gezond</strong>heid.<br />

Ook wond<strong>en</strong> g<strong>en</strong>ez<strong>en</strong> sneller, doordat<br />

de celvernieuwing wordt gestimuleerd<br />

<strong>en</strong> beschadigde weefsels<br />

word<strong>en</strong> hersteld <strong>en</strong> vervang<strong>en</strong>.<br />

Verhoogt de weerstand <strong>en</strong><br />

celvernieuwing<br />

Uit onderzoek kwam aan het licht<br />

dat chlorella erg nuttig kan zijn bij<br />

deg<strong>en</strong>eratieve ziekt<strong>en</strong>, omdat het<br />

de immuniteit e<strong>en</strong> geweldige boost<br />

geeft. Doordat de weerstand sterk<br />

wordt verhoogd heeft chlorella ook<br />

het <strong>voor</strong>deel te bescherm<strong>en</strong> teg<strong>en</strong><br />

winterse aando<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>:<br />

ontsteking<strong>en</strong> van de luchtweg<strong>en</strong>,<br />

griep, verkoudhed<strong>en</strong>, keelontsteking<strong>en</strong>,<br />

<strong>en</strong>z... Chlorella bezit de meest<br />

krachtige conc<strong>en</strong>tratie aan voedingsstoff<strong>en</strong>:<br />

mineral<strong>en</strong>, <strong>en</strong>zym<strong>en</strong>, aminozur<strong>en</strong>,<br />

nucleïnezur<strong>en</strong>, vitamines,<br />

inbegrep<strong>en</strong> de belangrijke vitamine<br />

B12, wat heel zeldzaam is. Het is<br />

daarom ook ideaal voedsel <strong>voor</strong><br />

vegetariërs <strong>en</strong> veganist<strong>en</strong>, omdat in<br />

deze groep vaak m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong><br />

met e<strong>en</strong> tekort aan vitamine B12<br />

doordat ze ge<strong>en</strong> dierlijke product<strong>en</strong><br />

gebruik<strong>en</strong>. Bij e<strong>en</strong> tekort aan vitamine<br />

B12 kan e<strong>en</strong> moeilijk te behandel<strong>en</strong><br />

vorm van anemie <strong>en</strong> hers<strong>en</strong>- <strong>en</strong><br />

z<strong>en</strong>uwbeschadiging ontstaan, met<br />

soms neurologische beschadiging tot<br />

gevolg. Met chlorella kan m<strong>en</strong> desondanks<br />

e<strong>en</strong> wez<strong>en</strong>lijke celvernieuwing<br />

<strong>en</strong> aanvulling van de tekort<strong>en</strong><br />

bereik<strong>en</strong> <strong>en</strong> heeft m<strong>en</strong> minder last<br />

van beschadigde weefsels.<br />

Allergische patiënt<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> er<br />

zeker baat bij, omdat door het immuunversterk<strong>en</strong>d<br />

effect de overgevoeligheid<br />

<strong>voor</strong> stoff<strong>en</strong> duidelijk vermindert.<br />

Chlorella is ook ontzur<strong>en</strong>d,<br />

ontlast de nier<strong>en</strong> <strong>en</strong> de weefsels,<br />

verkleint op die manier de kans op<br />

beschadiging van de bloedvat<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

is daarom ook gunstig bij de prev<strong>en</strong>tie<br />

van hartinfarct, ook omdat het<br />

ook Omega-3 vetzur<strong>en</strong> bevat.<br />

Vanwege zijn hoog gehalte aan<br />

vitamine B12, eiwitt<strong>en</strong> <strong>en</strong> goede<br />

vetzur<strong>en</strong> geeft het e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergieboost,<br />

voelt m<strong>en</strong> zich na e<strong>en</strong> paar<br />

wek<strong>en</strong> opgewekter, fitter, vitaler <strong>en</strong><br />

actiever. Chlorella komt dus tegemoet<br />

aan de druk, de eis<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />

hectische omstandighed<strong>en</strong> van onze<br />

maatschappij. Jos van Landuyt<br />

Chlorella van Fytobell br<strong>en</strong>gt<br />

je weer in topvorm!<br />

Chlorella is e<strong>en</strong> zoetwateralg met<br />

uitzonderlijke eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>:<br />

- Het is in staat het lichaam te ontgift<strong>en</strong><br />

van zware metal<strong>en</strong> zoals kwik.<br />

- Het beschermt ook de grote lichaamsfilter<br />

onder de ribb<strong>en</strong>boog.<br />

- Herstelt de darmflora.<br />

- Heeft e<strong>en</strong> bijzondere immuunversterk<strong>en</strong>de<br />

kracht waardoor winterse kwal<strong>en</strong>,<br />

besmetting<strong>en</strong> <strong>en</strong> overgevoeligheid veel<br />

minder vat krijg<strong>en</strong>.<br />

- Het stimuleert de waterdrainage in het<br />

lichaam.<br />

- Verbetert de huid.<br />

- Heeft e<strong>en</strong> opbeur<strong>en</strong>d effect bij depressieve<br />

gevoel<strong>en</strong>s.<br />

- Geeft pit <strong>en</strong> maakt fit <strong>en</strong> verhoogt de<br />

vitaliteit.<br />

Voel je wel met fytobell!<br />

www.fytobell.be<br />

Fytobell heeft hooggedoseerde<br />

tablett<strong>en</strong> van 1000 mg chlorella<br />

poeder per tablet, zodat één<br />

tablet per dag volstaat om snel<br />

e<strong>en</strong> gunstig effect te bekom<strong>en</strong>.<br />

Je vindt chlorella van Fytobell in<br />

PET-verpakking met 100 tablett<strong>en</strong>.<br />

CNK 2600-732 <strong>voor</strong> de apotheker <strong>en</strong><br />

in de betere reformwinkel.<br />

Sterke ontgifter<br />

Voor infobrochure:<br />

E-mail: info@fytobell.be Tel: 011/37.19.24<br />

Bestell<strong>en</strong> in Nederland www.boverte.com<br />

24 SANA nr 17 SANA nr 17 25<br />

UNIEKE HOGE DOSIS UNIEK E HOGE DOSIS UNIEKE HOGE DOSIS UNIEKE HOGE DOSIS UNIEKE HOGE DOSIS<br />

Advert<strong>en</strong>tie


Rood vlees <strong>en</strong> weinig<br />

vezels: gevaarlijk!<br />

Isoflavon<strong>en</strong> uit soja <strong>en</strong><br />

lijnzaad, sel<strong>en</strong>ium <strong>en</strong><br />

vitamine E help<strong>en</strong> bij<br />

prev<strong>en</strong>tie<br />

De prostaat of <strong>voor</strong>standerklier<br />

ligt in het bekk<strong>en</strong> onder de blaas<br />

<strong>en</strong> rondom de urinebuis. Bij<br />

de veroudering van elke man<br />

neemt de prostaat in volume<br />

toe. Daardoor kan het moeilijker<br />

word<strong>en</strong> urine te loz<strong>en</strong>. Prostaataando<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

nem<strong>en</strong> over heel<br />

de wereld sterk toe. Zowel de<br />

hypertrofie of gewone zwelling<br />

van de prostaat, ev<strong>en</strong>als prostaatkanker.<br />

Na longkanker is dit<br />

trouw<strong>en</strong>s de tweede belangrijkste<br />

doodsoorzaak.<br />

Elke man krijgt er ooit mee<br />

te mak<strong>en</strong>...<br />

Hoe<br />

prostaatproblem<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>?<br />

Je hoort teg<strong>en</strong>woordig veel<br />

meer over problem<strong>en</strong> met de<br />

prostaat dan vroeger. De<br />

geavanceerde scre<strong>en</strong>ing<br />

heeft er zeker mee te mak<strong>en</strong>,<br />

maar ook de vergrijzing <strong>en</strong> de<br />

lev<strong>en</strong>swijze. Problem<strong>en</strong> met de<br />

urineweg<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> normaal bij<br />

vrouw<strong>en</strong> vaker <strong>voor</strong> dan bij mann<strong>en</strong>.<br />

Blaasontsteking is e<strong>en</strong> typisch vrouwelijke kwaal, maar<br />

ook mann<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> last krijg<strong>en</strong> met het uriner<strong>en</strong>: moeilijk<br />

plass<strong>en</strong>,tot stotter<strong>en</strong>d uriner<strong>en</strong>. Het duidt erop dat er problem<strong>en</strong><br />

zijn met e<strong>en</strong> vergrote prostaat. Uit e<strong>en</strong> niet tijdig<br />

verzorgde prostaatvergroting kan ook kanker ontstaan.<br />

Vergroting van de prostaat is e<strong>en</strong> normaal verouderingsverschijnsel<br />

van de man, maar als m<strong>en</strong> tijdig aan prev<strong>en</strong>tie<br />

doet, hoeft het niet zover te kom<strong>en</strong>.<br />

Waar moet je op lett<strong>en</strong>?<br />

D<strong>en</strong>k niet dat prostaatproblem<strong>en</strong><br />

beginn<strong>en</strong> op zeer hoge<br />

leeftijd. Je moet ge<strong>en</strong> tachtig<br />

zijn om er last te kunn<strong>en</strong> van<br />

krijg<strong>en</strong>. Veel mann<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> al<br />

na hun veertigste last met vergroting<br />

van de prostaatklier.<br />

Als de prostaat in volume to<strong>en</strong>eemt<br />

kan de man dat merk<strong>en</strong><br />

aan volg<strong>en</strong>de symptom<strong>en</strong>:<br />

-Behoefte om vaak te uriner<strong>en</strong>,<br />

<strong>voor</strong>al ’s nachts.<br />

-Moeilijkhed<strong>en</strong> om te beginn<strong>en</strong><br />

uriner<strong>en</strong>, of om de plas in te houd<strong>en</strong>.<br />

-Helemaal niet kunn<strong>en</strong> uriner<strong>en</strong>.<br />

-Zwakke of onderbrok<strong>en</strong> (stotter<strong>en</strong>de)<br />

urinelozing.<br />

-Pijn of stijfheid aan de onderzijde<br />

van de rug, de heup<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />

bov<strong>en</strong>zijde van de dij<strong>en</strong>.<br />

Isoflavon<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> kanker<br />

Het is niet abnormaal dat de<br />

prostaat vergroot bij het ouder<br />

word<strong>en</strong>. Verandering in het oestroge<strong>en</strong>-testosteron<br />

ev<strong>en</strong>wicht<br />

kan aanleiding gev<strong>en</strong> tot b<strong>en</strong>igne<br />

prostaathyperplasie (vermeerdering<br />

van cell<strong>en</strong>) <strong>en</strong> prostaatkanker.<br />

Het mannelijke hormoon<br />

testosteron begint al te dal<strong>en</strong><br />

vanaf de leeftijd van 35 à 40 jaar,<br />

terwijl oestrog<strong>en</strong><strong>en</strong> met het verouder<strong>en</strong><br />

to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>. Merkwaardig<br />

is dat zowel prostaatkanker als<br />

borstkanker uiterst zeld<strong>en</strong> <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong><br />

in China, Japan <strong>en</strong> andere<br />

Oosterse gebied<strong>en</strong>. Het gaat dus<br />

niet zozeer om g<strong>en</strong>etische oorzak<strong>en</strong>,<br />

dan wel om omgevingsfactor<strong>en</strong>,<br />

waarbij voeding e<strong>en</strong> niet te<br />

onderschatt<strong>en</strong> invloed heeft.<br />

Uit onderzoek bij 30.000 mann<strong>en</strong><br />

Vitamine E <strong>en</strong> visolie<br />

is van groot belang<br />

bij de prev<strong>en</strong>tie van<br />

kanker<br />

bleek dat bij wie dagelijks 50 mg<br />

vitamine E nam, de prostaatkanker<br />

met 32 perc<strong>en</strong>t verminderde.<br />

Bij mann<strong>en</strong> die dagelijks 200<br />

microgram sel<strong>en</strong>ium innam<strong>en</strong>,<br />

verminderde de kans op prostaatkanker<br />

zelfs zesmaal. E<strong>en</strong> uitstek<strong>en</strong>d<br />

middel ter prev<strong>en</strong>tie van<br />

prostaatkanker is Proflabell van<br />

Fytobell (apotheek).<br />

Tips <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> <strong>gezond</strong>e<br />

prostaat<br />

-De lev<strong>en</strong>swijze is zeker van belang.<br />

Zorg <strong>voor</strong> voldo<strong>en</strong>de vezels<br />

in de voeding <strong>en</strong> vermijd geraffineerde<br />

kost.<br />

-Vermijd rood vlees <strong>en</strong> schakel<br />

liever over op vis.<br />

-Vermijd sterk gegrilde <strong>en</strong> zwart<br />

geblakerde spijz<strong>en</strong> <strong>en</strong> snijd de<br />

verbrande korstjes weg.<br />

-Isoflavonoïd<strong>en</strong> in soja <strong>en</strong> lijnzaad<br />

hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> zeer gunstig effect<br />

zowel bij de behandeling als de<br />

prev<strong>en</strong>tie.<br />

-Ook de isoflavonoïd<strong>en</strong> <strong>en</strong> het<br />

lycope<strong>en</strong> in tomat<strong>en</strong> zou e<strong>en</strong> belangrijke<br />

prev<strong>en</strong>tieve rol spel<strong>en</strong>.<br />

-De studie van Sigounas (1997)<br />

<strong>en</strong> Heinon<strong>en</strong> (1998) heeft aangetoond<br />

dat de inname van 50 mg<br />

26 SANA nr 17 SANA nr 17 27


Te veel dierlijke<br />

vett<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>voor</strong>al rood<br />

vlees zijn gevaarlijk<br />

<strong>voor</strong> het ontstaan van<br />

prostaatkanker<br />

vitamine E de kans op prostaatkanker<br />

al met 32 perc<strong>en</strong>t verlaagt<br />

<strong>en</strong> de sterfte zelfs met 41 perc<strong>en</strong>t<br />

vermindert. Dit betrof e<strong>en</strong> dubbelblindstudie<br />

met 29.000 patiënt<strong>en</strong>.<br />

-Koffie vermindert de kans op prostaatkanker,<br />

ev<strong>en</strong>als gro<strong>en</strong>e thee.<br />

- Mann<strong>en</strong> die dagelijks 500 milligram<br />

Omega-3 vetzur<strong>en</strong> innem<strong>en</strong><br />

onder de vorm van voedingssupplem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />

of het equival<strong>en</strong>te<br />

bereik<strong>en</strong> door het et<strong>en</strong> van vette<br />

vis (zalm, makreel, tonijn, sardi<strong>en</strong>tjes),<br />

hebb<strong>en</strong> tot 63 proc<strong>en</strong>t minder<br />

kans om prostaatkanker te krijg<strong>en</strong>.<br />

-Epidemiologische studies ton<strong>en</strong><br />

aan dat mann<strong>en</strong> die t<strong>en</strong> minste e<strong>en</strong><br />

portie kruisbloemige gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong> per<br />

week (bij<strong>voor</strong>beeld broccoli, bloemkool,<br />

kool, <strong>en</strong>zo<strong>voor</strong>ts) consumer<strong>en</strong>,<br />

minder kans hebb<strong>en</strong> op het<br />

ontwikkel<strong>en</strong> van prostaatkanker.<br />

Jan van Berck<strong>en</strong><br />

PROBLEMEN MET DE<br />

MANNELIJKE KLIER?<br />

PRoFlABell helpt!<br />

Elke man wordt er vroeg of laat mee geconfronteerd:<br />

problem<strong>en</strong> met de plas, omdat de mannelijke klier<br />

groter of harder wordt wat de plasbuis onder druk<br />

zet. Wie moeite heeft om te plass<strong>en</strong>, (of als de plas<br />

stotter<strong>en</strong>d komt), kan beter spoedig maatregel<strong>en</strong><br />

nem<strong>en</strong>. De natuur levert verschill<strong>en</strong>de plant<strong>en</strong><br />

om dat probleem aan te pakk<strong>en</strong>: wilg<strong>en</strong>roosje,<br />

zaagtandpalm, pompo<strong>en</strong>pitt<strong>en</strong> <strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met sojaisoflavon<strong>en</strong><br />

in Proflabell hebb<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> positieve<br />

invloed bij vergroting van de mannelijke klier. Ook<br />

ideaal <strong>voor</strong> de prev<strong>en</strong>tie, om het niet zo ver te lat<strong>en</strong><br />

kom<strong>en</strong>.<br />

Voel je wel met fytobell!<br />

www.fytobell.be<br />

Voor infobrochure:<br />

E-mail: info@fytobell.be Tel: 011/37.19.24<br />

Bestell<strong>en</strong> in Nederland www.boverte.com<br />

Capsules 60 stuks<br />

Verkrijgbaar bij de apotheek<br />

met CNK bestelcode: 2223-196.<br />

Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.<br />

Advert<strong>en</strong>tie<br />

Unieke cursus <strong>voor</strong> iedere<strong>en</strong><br />

„De plant als<br />

g<strong>en</strong>eesmiddel”<br />

Wet<strong>en</strong>schappelijk onderzoek bewijst<br />

steeds meer de grote waarde<br />

van natuurlijke behandeling<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

preparat<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de <strong>gezond</strong>heid.<br />

Moderne middel<strong>en</strong> zijn trouw<strong>en</strong>s<br />

vaak afgekek<strong>en</strong> van natuurlijke<br />

molecul<strong>en</strong>. K<strong>en</strong>nis van plant<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

kruid<strong>en</strong> is dan ook ess<strong>en</strong>tieel. Daar<br />

kan Fytobell u bij help<strong>en</strong>, want op<br />

verschill<strong>en</strong>de plaats<strong>en</strong> in het land <strong>en</strong><br />

ook in de <strong>mooi</strong>e vergaderzaal van<br />

de administratieve zetel van Fytobell<br />

in Alk<strong>en</strong> word<strong>en</strong> boei<strong>en</strong>de <strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />

iedere<strong>en</strong> toegankelijke <strong>en</strong> begrijpelijke<br />

cursuss<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> ervar<strong>en</strong><br />

lesgever <strong>en</strong> kruid<strong>en</strong>kundige: Kees<br />

Mart<strong>en</strong>s.<br />

28 SANA nr 17 SANA nr 17 29<br />

F<br />

ytobell is van huis uit bek<strong>en</strong>d met<br />

kruid<strong>en</strong> <strong>en</strong> g<strong>en</strong>eeskrachtige plant<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> heeft <strong>voor</strong> de belangrijkste<br />

problem<strong>en</strong> veilige <strong>en</strong> doeltreff<strong>en</strong>de<br />

middel<strong>en</strong> ontworp<strong>en</strong> die in de<br />

natuurg<strong>en</strong>eeskundige arts<strong>en</strong>praktijk zijn<br />

ontwikkeld <strong>en</strong> getoetst. Uiteraard moet<br />

je in ernstige omstandighed<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

arts raadpleg<strong>en</strong>, maar het is plezierig<br />

<strong>en</strong> geruststell<strong>en</strong>d als je zelfs met e<strong>en</strong><br />

beperkte maar ess<strong>en</strong>tiële k<strong>en</strong>nis op<br />

e<strong>en</strong> doeltreff<strong>en</strong>de manier kan ingrijp<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> veel ell<strong>en</strong>de kan <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>. Zeker<br />

in e<strong>en</strong> gezin met kinder<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> goede<br />

basisk<strong>en</strong>nis van kruid<strong>en</strong> <strong>en</strong> plant<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

hun g<strong>en</strong>ez<strong>en</strong>d vermog<strong>en</strong> e<strong>en</strong> absoluut<br />

pluspunt. Fytobell wil die k<strong>en</strong>nis met<br />

je del<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> boei<strong>en</strong>de, interessante<br />

reeks van vier less<strong>en</strong> door Kees Mart<strong>en</strong>s.<br />

Titel: „De plant als g<strong>en</strong>eesmiddel”.<br />

Boei<strong>en</strong>de less<strong>en</strong><br />

In e<strong>en</strong> reeks van vier less<strong>en</strong> maak je op e<strong>en</strong><br />

aang<strong>en</strong>ame <strong>en</strong> begrijpelijke manier k<strong>en</strong>nis met<br />

de natuurlijke product<strong>en</strong> van Fytobell, de unieke<br />

sam<strong>en</strong>stelling, de bijzondere wijze van extractie.<br />

Je leert hoe je ze best kan gebruik<strong>en</strong> <strong>en</strong> er veilig<br />

<strong>en</strong> effectief mee kan omgaan. Deze informatie<br />

wordt ook geïllustreerd met talrijke <strong>voor</strong>beeld<strong>en</strong>,<br />

audiovisueel lesmateriaal <strong>en</strong> toepassing<strong>en</strong> uit de<br />

arts<strong>en</strong>praktijk.<br />

Fytobell is anders<br />

In deze less<strong>en</strong>reeks wordt daarom ook nader<br />

ingegaan op de vraag hoe m<strong>en</strong> de juiste kruid<strong>en</strong><br />

kan combiner<strong>en</strong>, welke sam<strong>en</strong> hor<strong>en</strong> <strong>en</strong> welke<br />

elkaar teg<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarom bepaalde<br />

plant<strong>en</strong>combinaties in de product<strong>en</strong> van Fytobell<br />

efficiënter werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoe ze van groot nut<br />

kunn<strong>en</strong> zijn <strong>voor</strong> de <strong>gezond</strong>heid van jezelf <strong>en</strong> je<br />

hele gezin.<br />

Wie de reeks helemaal gevolgd heeft <strong>en</strong> dus<br />

k<strong>en</strong>nis heeft van de wereld van plant<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

kruid<strong>en</strong>, ontvangt e<strong>en</strong> getuigschrift <strong>en</strong> wordt<br />

ook uitg<strong>en</strong>odigd <strong>voor</strong> natuurlijke activiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

vervolgless<strong>en</strong>.<br />

Wil je meer wet<strong>en</strong> waar <strong>en</strong> wanneer je kan<br />

deelnem<strong>en</strong> aan deze cursus?<br />

Kijk dan op www.fytobell.be onder <br />

U kan ook altijd bell<strong>en</strong>: 011/37 19 24<br />

Wie de less<strong>en</strong> volgt<br />

krijgt e<strong>en</strong> getuigschrift


WeetjesWeetjesWeetjesWeetjesWeetjes<br />

Kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong> het gebruik van<br />

natuurlijke middel<strong>en</strong><br />

Natuurlijke g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> zijn<br />

zeer geschikt <strong>voor</strong> kinder<strong>en</strong>, echter<br />

geldt wel e<strong>en</strong> aangepaste dosering.<br />

Specifieke informatie staat, waar<br />

nodig, aangegev<strong>en</strong> bij de productbeschrijving.<br />

De algem<strong>en</strong>e dosering is:<br />

kinder<strong>en</strong> vanaf 12 jaar: de normale<br />

dosering<br />

kinder<strong>en</strong> van 6-12 jaar: de helft<br />

van de dosis <strong>voor</strong> volwass<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

kinder<strong>en</strong> tot 6 jaar: e<strong>en</strong> derde van<br />

de dosis <strong>voor</strong> volwass<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

• Voor druppels geldt in het algeme<strong>en</strong><br />

dat de middel<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />

beetje water gegev<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong>, bij<strong>voor</strong>beeld op e<strong>en</strong> lepeltje<br />

met wat water <strong>en</strong> daarin<br />

Welk <strong>voor</strong>deel heeft visolie<br />

uit ‘wilde’ vis bov<strong>en</strong> die uit<br />

gekweekte vis?<br />

Er is e<strong>en</strong> duidelijk verschil in kwaliteit<br />

van de visolie die gewonn<strong>en</strong><br />

wordt uit kweekviss<strong>en</strong> of die uit<br />

‘wilde’ viss<strong>en</strong>. Wilde vis eet veel<br />

rode <strong>en</strong> bruine alg<strong>en</strong> <strong>en</strong> die bevatt<strong>en</strong><br />

veel Omega-3. Daarom zit er<br />

ook veel Omega-3 in vette vis.<br />

Kweekvis krijgt heel ander voer.<br />

Dat is vaak vispoeder, waarin minder<br />

tot ge<strong>en</strong> Omega-3 zit. Hierdoor<br />

de druppels. Ev<strong>en</strong>tueel nog wat<br />

nadrink<strong>en</strong>.<br />

Kinder<strong>en</strong> die ‘moeilijk innem<strong>en</strong>’,<br />

kunn<strong>en</strong> het middel ook met wat<br />

rietsuiker of honing innem<strong>en</strong>.<br />

• Tablett<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gehalveerd<br />

waarna kinder<strong>en</strong> ze met<br />

wat water kunn<strong>en</strong> doorslikk<strong>en</strong>.<br />

• Capsules kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> geop<strong>en</strong>d<br />

waarna de aanbevol<strong>en</strong><br />

dosis <strong>voor</strong> de heel kleintjes in<br />

het laatste beetje flesvoeding<br />

kan word<strong>en</strong> verm<strong>en</strong>gd.<br />

• Sprays kunn<strong>en</strong> rechtstreeks in<br />

de mond verstov<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />

• Siroop di<strong>en</strong>t onverdund<br />

ing<strong>en</strong>om<strong>en</strong> te word<strong>en</strong>.<br />

is de hoeveelheid EPA <strong>en</strong> DHA in de<br />

kweekvis e<strong>en</strong> stuk minder. Over het<br />

algeme<strong>en</strong> kun je er echter vanuit<br />

gaan dat visolie van e<strong>en</strong> goede<br />

kwaliteit uitsluit<strong>en</strong>d wordt gewonn<strong>en</strong><br />

uit ‘wilde’ viss<strong>en</strong> <strong>en</strong> niet uit<br />

kweekviss<strong>en</strong>.<br />

Zo is de Omega-3 visolie van<br />

Nutribell vervaardigd uit de ‘wilde’<br />

<strong>en</strong> zeer vette vissoort<strong>en</strong> sardine,<br />

ansjovis <strong>en</strong> haring, afkomstig uit de<br />

Indische Oceaan. De olie is str<strong>en</strong>g<br />

gecontroleerd op PCB’s, dioxines <strong>en</strong><br />

zware metal<strong>en</strong>.<br />

Hoe bewaar je best natuurlijke<br />

g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

voedingssupplem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>?<br />

Deze middel<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> op e<strong>en</strong> donkere,<br />

koele <strong>en</strong> droge plaats, rechtopstaand<br />

<strong>en</strong> goed afgeslot<strong>en</strong> - niet<br />

in de badkamer - <strong>en</strong> buit<strong>en</strong> het<br />

bereik van jonge kinder<strong>en</strong> te word<strong>en</strong><br />

bewaard.<br />

Indi<strong>en</strong> zich bezinksel in e<strong>en</strong> vloeibaar<br />

product bevindt, is het belangrijk<br />

om <strong>voor</strong> het gebruik ervan<br />

ev<strong>en</strong> te schudd<strong>en</strong>. Door de specifieke<br />

bereidingsmethode kan er in<br />

de vloeibare extract<strong>en</strong> bezinksel<br />

ontstaan. Dit heeft ge<strong>en</strong> nadelige<br />

Ultrasone Extractie, e<strong>en</strong><br />

k<strong>en</strong>merk van Fytobell®<br />

Plant<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> <strong>voor</strong> zover bek<strong>en</strong>d<br />

wel 3000 bestanddel<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong>.<br />

De ess<strong>en</strong>tie van fytotherapie<br />

of plant<strong>en</strong>g<strong>en</strong>eeskunde is dat ze<br />

álle bestanddel<strong>en</strong> wil toedi<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

dat er synergie bestaat tuss<strong>en</strong> de<br />

bestanddel<strong>en</strong>. Belangrijk bij de bereiding<br />

van e<strong>en</strong> plantaardig g<strong>en</strong>eesmiddel<br />

is dus om zo veel mogelijk<br />

bestanddel<strong>en</strong> in het eindproduct te<br />

krijg<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> nieuwe techniek om<br />

dit te bereik<strong>en</strong>, die bij Fytobell® is<br />

ontwikkeld, heet Ultrasone Extractie<br />

(UE).<br />

Dit procédé is e<strong>en</strong> klassieke maceratie/extractie<br />

van plant<strong>en</strong> of<br />

invloed op de werking.<br />

Indi<strong>en</strong> de middel<strong>en</strong> op de bov<strong>en</strong>vermelde<br />

manier word<strong>en</strong> bewaard,<br />

zijn ze jar<strong>en</strong>lang houdbaar. E<strong>en</strong><br />

houdbaarheidsdatum, zoals deze op<br />

alle verpakking<strong>en</strong> van natuurlijke<br />

product<strong>en</strong> is te lez<strong>en</strong>, geldt <strong>voor</strong><br />

e<strong>en</strong> periode van 3 jaar <strong>en</strong> is door<br />

de overheid bepaald. Slechts <strong>voor</strong><br />

<strong>en</strong>kele uitzondering<strong>en</strong> geldt dat<br />

de werking van e<strong>en</strong> bepaald middel<br />

in de loop der jar<strong>en</strong> terugloopt.<br />

Dit geldt <strong>voor</strong>al <strong>voor</strong> <strong>en</strong>kele stoff<strong>en</strong><br />

die in de homeopathie word<strong>en</strong><br />

gebruikt, zoals zwavelkalk <strong>en</strong> rood<br />

kwiksulfide.<br />

plant<strong>en</strong>del<strong>en</strong> met gebruikmaking<br />

van afwissel<strong>en</strong>de <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de<br />

frequ<strong>en</strong>ties van geluidsgolv<strong>en</strong>. Door<br />

deze trilling<strong>en</strong> word<strong>en</strong> de verschill<strong>en</strong>de<br />

bestanddel<strong>en</strong> ‘losgeweekt’.<br />

De trilling is grofweg te vergelijk<strong>en</strong><br />

met de beweging die ontstaat bij<br />

het kok<strong>en</strong>, maar is veel int<strong>en</strong>siever<br />

omdat de trilling zeer hoge<br />

frequ<strong>en</strong>ties heeft <strong>en</strong> de materie op<br />

moleculair niveau wordt bewerkt.<br />

Door het toepass<strong>en</strong> van o.a. deze<br />

techniek zijn de extract<strong>en</strong> van<br />

Fytobell® extra krachtig. U herk<strong>en</strong>t<br />

de bereidingswijze met deze<br />

techniek door de afkorting UE die<br />

u achter de nam<strong>en</strong> van de g<strong>en</strong>eeskrachtige<br />

plant<strong>en</strong> in de product<strong>en</strong><br />

van Fytobell® ziet staan.<br />

30 SANA nr 17 SANA nr 17 31


Goede darmbacteriën<br />

versterk<strong>en</strong> uw immuniteit<br />

Met probiotica staat<br />

uw weerstand op<br />

scherp<br />

Veel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> dat de kwakkelzomer hun <strong>gezond</strong>heid<br />

slecht heeft <strong>voor</strong>bereid <strong>voor</strong> de kom<strong>en</strong>de winter.<br />

Ze vrez<strong>en</strong> dan ook dat ze gauw verkoud<strong>en</strong>, grieperig<br />

of ernstig ziek kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Niet helemaal juist!<br />

Want de zomer heeft er rechtstreeks niets mee te mak<strong>en</strong>. Het<br />

klimaat veroorzaakt niet mete<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ziekte, maar het kan het<br />

organisme wel ondermijn<strong>en</strong>, zwakker mak<strong>en</strong> zodat de weerstand<br />

verminderd is <strong>en</strong> die zwakke weerstand of immuniteit is<br />

er dan wel oorzaak van dat viruss<strong>en</strong> <strong>en</strong> bacteriën de barrière<br />

van de weerstand doorbrek<strong>en</strong> <strong>en</strong> ons ziek mak<strong>en</strong>. Waar zit die<br />

barrière? In de antistoff<strong>en</strong>. Waar word<strong>en</strong> die gevormd: in de<br />

bloedlichaampjes, maar die dank<strong>en</strong> hun mogelijkhed<strong>en</strong> aan<br />

het ev<strong>en</strong>wicht in de darmflora, waar goede <strong>en</strong> slechte bacteriën<br />

mekaar in ev<strong>en</strong>wicht houd<strong>en</strong>. Krijg<strong>en</strong> de goede de bov<strong>en</strong>hand,<br />

dan b<strong>en</strong> <strong>en</strong> blijf je <strong>gezond</strong>, maar als de slechte bacteriën<br />

het hal<strong>en</strong>, dan word je ziek. Het is e<strong>en</strong> kwestie van <strong>gezond</strong><br />

lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> de darm<strong>en</strong> verzorg<strong>en</strong>, want 80 perc<strong>en</strong>t van de immuniteit<br />

wordt opgebouwd in de darm<strong>en</strong>. Probiotica kunn<strong>en</strong> heel<br />

nuttig zijn.<br />

De zomer was niet geweldig <strong>en</strong> de<br />

vrees bestaat dat het najaar ook niet<br />

d<strong>en</strong>der<strong>en</strong>d zal zijn <strong>en</strong> dus mak<strong>en</strong> viruss<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> bacteriën hun opwachting<br />

om zich van ons meester te mak<strong>en</strong>.<br />

Niet de kou is daar verantwoordelijk<br />

<strong>voor</strong>, wel onze afweerkracht<strong>en</strong> die<br />

verzwakt zijn, waar het dieet, onze<br />

emoties <strong>en</strong> gebrek aan beweging e<strong>en</strong><br />

rol in spel<strong>en</strong>.<br />

Viruss<strong>en</strong> zijn overal aanwezig: in de<br />

lucht die we inadem<strong>en</strong>, op <strong>voor</strong>wer-<br />

p<strong>en</strong>, zelfs op de hand<strong>en</strong> van iedere<strong>en</strong><br />

die we ontmoet<strong>en</strong>. In normale<br />

omstandighed<strong>en</strong> moet het immuunsysteem,<br />

je natuurlijke weerstand er<br />

<strong>voor</strong> zorg<strong>en</strong> dat je niet ziek wordt.<br />

Het lichaam heeft namelijk afweerstoff<strong>en</strong><br />

opgeslag<strong>en</strong> die telk<strong>en</strong>s e<strong>en</strong>zelfde<br />

virus opduikt weer klaar staan<br />

om het lichaam te verdedig<strong>en</strong>.<br />

Verzwakte afweer<br />

Vooral bij slecht weer is de natuur-<br />

lijke afweer verzwakt. Niet het weer<br />

zelf is daar verantwoordelijk <strong>voor</strong>,<br />

maar wel het feit dat we meer binn<strong>en</strong>zitt<strong>en</strong>,<br />

ope<strong>en</strong>gepakt met meerdere<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. We beweg<strong>en</strong> minder,<br />

nem<strong>en</strong> sneller de auto, <strong>en</strong> we et<strong>en</strong><br />

slechter: zoeter, fantasiekost, overvloediger,<br />

minder vers. Het gevolg is<br />

dat de darmflora daarvan de weerslag<br />

krijg<strong>en</strong>: Het lichaam krijgt te<br />

weinig vitamines <strong>en</strong> vezels binn<strong>en</strong>.<br />

Ook stress, negatieve emoties, het<br />

verblijf in berookte lokal<strong>en</strong> <strong>en</strong> het<br />

overmatig gebruik van alcohol <strong>en</strong><br />

tabak zijn er verantwoordelijk <strong>voor</strong>.<br />

Bij slecht weer wordt het huis ook<br />

minder vaak verlucht, zodat de kwaliteit<br />

van de ingeademde lucht er ook<br />

al niet toe bijdraagt sterk te blijv<strong>en</strong>.<br />

Versterk je natuurlijke<br />

kracht<strong>en</strong><br />

Van bij de geboorte heeft het lichaam<br />

e<strong>en</strong> natuurlijke afweer gekreg<strong>en</strong>.<br />

Erfelijke factor<strong>en</strong>, maar ook de lev<strong>en</strong>swijze<br />

van de moeder speelt daar<br />

e<strong>en</strong> hoofdrol in: antig<strong>en</strong><strong>en</strong> teg<strong>en</strong><br />

allerg<strong>en</strong><strong>en</strong>, maar ook leukocyt<strong>en</strong>,<br />

lymfocyt<strong>en</strong>, macrofag<strong>en</strong>, de B- <strong>en</strong><br />

T-lymfocyt<strong>en</strong>, immunoglobulin<strong>en</strong>,<br />

de milt, de amandel<strong>en</strong> <strong>en</strong> de thymus<br />

hebb<strong>en</strong> daar allemaal e<strong>en</strong> goed<br />

georganiseerde functie in. Die na-<br />

Tachtig perc<strong>en</strong>t<br />

van uw weerstand<br />

wordt opgebouwd<br />

in de darm<strong>en</strong><br />

tuurlijke immuniteit, e<strong>en</strong> cadeau van<br />

onze moeder <strong>en</strong> moedernatuur wordt<br />

met de jar<strong>en</strong> uitgebreid <strong>en</strong> versterkt<br />

door de eig<strong>en</strong> ervaring<strong>en</strong> <strong>en</strong> contact<strong>en</strong>.<br />

Alles waar het lichaam mee<br />

in contact komt, wekt e<strong>en</strong> reactie<br />

op van het immuunsysteem dat het<br />

gestaag versterkt. Daar zorg<strong>en</strong> ook<br />

darmbacteriën <strong>voor</strong> <strong>en</strong> dus is het van<br />

kindsbe<strong>en</strong> af van groot belang hoe<br />

we lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> et<strong>en</strong>.<br />

Al onze inspanning<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> er op<br />

gericht zijn de natuurlijke kracht<strong>en</strong><br />

te mobiliser<strong>en</strong> <strong>en</strong> te zorg<strong>en</strong> dat de<br />

weerstand van het lichaam weer<br />

verhoogt. Daarom moet je ook in<br />

het najaar <strong>en</strong> zelfs bij minder fraai<br />

weer naar buit<strong>en</strong>: meer beweg<strong>en</strong> in<br />

de natuur. Dapper doorstapp<strong>en</strong> om<br />

de bloedsomloop te activer<strong>en</strong> <strong>en</strong> het<br />

hart te stimuler<strong>en</strong>. Ook wisselbad<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> -douches versterk<strong>en</strong> de natuurlijke<br />

weerstand. Zo’n wisseldouche is<br />

stukk<strong>en</strong> beter dan de kopp<strong>en</strong> koffie<br />

die je nodig hebt om anders wakker<br />

te word<strong>en</strong> <strong>en</strong> zin in je werk te krijg<strong>en</strong>.<br />

Het begint in de darm<br />

Omdat de darm<strong>en</strong> het belangrijkste<br />

orgaan zijn waar de weerstand wordt<br />

opgebouwd, is het vanzelfsprek<strong>en</strong>d<br />

dat het dieet daar e<strong>en</strong> grote rol in<br />

32 SANA nr 17 SANA nr 17 33


Advert<strong>en</strong>tie<br />

50 net.be<br />

www.50net.be<br />

De site <strong>voor</strong> de<br />

dynamische<br />

50plusser!<br />

Bezoek de website<br />

speelt. Met <strong>gezond</strong>e darmflora kan je niet ziek<br />

word<strong>en</strong>, meer zelfs: kanker krijgt minder kans.<br />

Ziekmak<strong>en</strong>de bacteriën moet<strong>en</strong> vervang<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong> door gunstige bacteriën <strong>en</strong> daar kan de<br />

voeding in ruime mate toe bijdrag<strong>en</strong>: magere<br />

melkzure product<strong>en</strong> zoals yoghurt (niet verhitt<strong>en</strong>)<br />

kefir, zuurkool, voedingsvezels uit vrucht<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (beslist ook rauw, t<strong>en</strong>zij je<br />

darm<strong>en</strong> dit echt niet kunn<strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong>), goede<br />

vett<strong>en</strong> zoals vis <strong>en</strong> visolie, olijfolie van eerste<br />

koude persing, ge<strong>en</strong> transvett<strong>en</strong> <strong>en</strong> het gebruik<br />

van verzadigd vet zoveel mogelijk beperk<strong>en</strong>.<br />

Eet <strong>gezond</strong>e natuurlijke kost zonder bewaarmiddel<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> kleurstoff<strong>en</strong> <strong>en</strong> liefst van biologische<br />

aanbouw zodat je zo weinig mogelijk te<br />

mak<strong>en</strong> krijgt met schadelijke pesticid<strong>en</strong>.<br />

We hebb<strong>en</strong> eig<strong>en</strong>lijk veel meer bacteriën in de<br />

darm<strong>en</strong> dan cell<strong>en</strong> in het lichaam. Dat wijst op<br />

het <strong>en</strong>orme belang ervan. Sam<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> ze<br />

de darmflora <strong>en</strong> ze zijn met meer dan honderdduiz<strong>en</strong>d<br />

miljard, e<strong>en</strong> getal met veerti<strong>en</strong> null<strong>en</strong>.<br />

Er zijn vermoedelijk zo’n vijfhonderd cultur<strong>en</strong><br />

of bacteriestamm<strong>en</strong> in de darm<strong>en</strong> actief. Deze<br />

flora van goede bacteriën hebb<strong>en</strong> we nodig om<br />

het voedsel <strong>voor</strong> te bereid<strong>en</strong> zodat het dermate<br />

kan word<strong>en</strong> afgebrok<strong>en</strong> in kleine stukjes<br />

dat het door het bloed kan word<strong>en</strong> gebruikt als<br />

brandstof <strong>voor</strong> de cell<strong>en</strong>. Als we ge<strong>en</strong> <strong>gezond</strong><br />

<strong>en</strong> aangepast voedsel tot ons nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

slechte m<strong>en</strong>taliteit hebb<strong>en</strong>, of overdrev<strong>en</strong> last<br />

hebb<strong>en</strong> van stress, kan het ev<strong>en</strong>wicht tuss<strong>en</strong><br />

goede <strong>en</strong> slechte bacteriën verstoord word<strong>en</strong>.<br />

Dan is e<strong>en</strong> probioticum op zijn plaats. E<strong>en</strong> goed<br />

probioticum zoals Digesbiose van Fytobell<br />

biedt het lichaam goede bacteriestamm<strong>en</strong> aan<br />

die zich in de darm<strong>en</strong> gaan verm<strong>en</strong>igvuldig<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> de slechte bacteriën bestrijd<strong>en</strong>. Op die manier<br />

kan <strong>gezond</strong>e darmflora opnieuw volop aan<br />

uw weerstand werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> het lichaam wap<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

teg<strong>en</strong> schadelijke indringers.<br />

Darm<strong>en</strong> verzorg<strong>en</strong> met goed voedsel, voldo<strong>en</strong>de<br />

beweging, e<strong>en</strong> goede m<strong>en</strong>taliteit <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

uitstek<strong>en</strong>d probioticum zijn de beste soldat<strong>en</strong><br />

van uw weerstand <strong>en</strong> de beste <strong>voor</strong>bereiding<br />

op de winter.<br />

Jos van Landuyt<br />

Digesbiose bevordert<br />

e<strong>en</strong> goede darmflora<br />

Weinig<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> goede darmflora. Onaangepaste voeding<br />

<strong>en</strong> verkeerd medicijngebruik br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> ongunstige kiem<strong>en</strong> in het<br />

darmkanaal. Huidproblem<strong>en</strong>, overgevoeligheid <strong>voor</strong> stoff<strong>en</strong>,<br />

slechte adem, te snelle stoelgang, maar ook problem<strong>en</strong> met de<br />

weerstand kunn<strong>en</strong> verholp<strong>en</strong> word<strong>en</strong> door probiotica of goede<br />

darmbacteriën. Digesbiose heeft miljard<strong>en</strong> goede kiem<strong>en</strong>. Je<br />

knapt er steeds meer van op!<br />

Voel je wel met fytobell!<br />

Digesbiose van Fytobell ®<br />

is in de apotheek<br />

verkrijgbaar<br />

met cnk-bestelcode:<br />

1752-278, of vraag ernaar<br />

in de betere natuurwinkel.<br />

Meer info?<br />

www.fytobell.be<br />

E-mail:<br />

info@fytobell.be<br />

Tel:<br />

011/37.19.24<br />

34 SANA nr 17 SANA nr 17 35<br />

Advert<strong>en</strong>tie


Starre m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> meer last<br />

van de bijnier<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus van stress Deel 3<br />

STRESS kun je afler<strong>en</strong><br />

Dr. Marcel Verhey<strong>en</strong>: “Negatief zelfbeeld is meest<br />

schadelijk van alles”<br />

Stress is e<strong>en</strong> woord dat klinkt als e<strong>en</strong> bedreiging, e<strong>en</strong><br />

boeman <strong>voor</strong> lichaam <strong>en</strong> geest. Natuurarts Dr. Marcel<br />

Verhey<strong>en</strong> schreef er verschill<strong>en</strong>de interessante werk<strong>en</strong><br />

over <strong>en</strong> gaf rec<strong>en</strong>t ook e<strong>en</strong> druk bijgewoonde <strong>voor</strong>dracht<br />

over het onderwerp in Brouwland te Beverlo. In vorige<br />

twee nummers van i-<strong>Sana</strong> hadd<strong>en</strong> we het al over de signal<strong>en</strong><br />

van stress <strong>en</strong> de organ<strong>en</strong> die er bij betrokk<strong>en</strong> zijn, het feit dat<br />

water drink<strong>en</strong> erg belangrijk is <strong>voor</strong> de cel <strong>en</strong> ook teg<strong>en</strong> stress<br />

<strong>en</strong> dat af <strong>en</strong> toe e<strong>en</strong> goede vakantie echt wel broodnodig is.<br />

Stress hebb<strong>en</strong> we nodig in sommige gevall<strong>en</strong>, maar het kan<br />

ook wel dodelijk zijn. Communicatie is zeker belangrijk om de<br />

nadelige gevolg<strong>en</strong> van stress het hoofd te bied<strong>en</strong>, dit legt Dr.<br />

Verhey<strong>en</strong> uit in deze aflevering.<br />

Sommige m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> minder<br />

moeite om zich aan te pass<strong>en</strong> aan<br />

ongewone, onverwachte <strong>en</strong> moeilijke<br />

situaties dan ander<strong>en</strong>. Er zijn<br />

starre m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die zich nooit kunn<strong>en</strong><br />

aanpass<strong>en</strong> aan ander<strong>en</strong>, ze hebb<strong>en</strong><br />

dan ook zwakke bijnier<strong>en</strong>, wat zich<br />

vertaalt in e<strong>en</strong> hoger cortisolgehalte,<br />

het stresshormoon dat afgescheid<strong>en</strong><br />

wordt door de bijnier<strong>en</strong>. Dat is e<strong>en</strong><br />

indicatie van stress <strong>en</strong> kan aan het<br />

licht kom<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> bloedonderzoek.<br />

Uiteraard kan dat gecorrigeerd<br />

word<strong>en</strong>, ook met natuurlijke middel<strong>en</strong><br />

zoals Ribes Nigrum <strong>en</strong> Stressbalans<br />

van Fytobell. Ze moet<strong>en</strong> dat<br />

ook do<strong>en</strong>, want starre <strong>en</strong> bekromp<strong>en</strong><br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> ook “gekromp<strong>en</strong>”<br />

bijnier<strong>en</strong>.<br />

Stress <strong>en</strong> sociaal contact<br />

Bekromp<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> vaak<br />

slecht opschiet<strong>en</strong> met ander<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

kunn<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> treffelijke communicatie<br />

voer<strong>en</strong>. Dat vertaalt zich beslist<br />

onder vorm van stress. Stress heeft<br />

dus ook e<strong>en</strong> sociale kant, want heel<br />

veel problem<strong>en</strong> met stress ontstaan<br />

door e<strong>en</strong> slechte communicatie. E<strong>en</strong><br />

Italiaans onderzoek bracht aan het<br />

licht dat Italian<strong>en</strong> die naar Amerika<br />

verhuisd<strong>en</strong> vijftig perc<strong>en</strong>t meer<br />

hartinfarct<strong>en</strong> kreg<strong>en</strong> dan m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> uit<br />

dezelfde families die in hun geboorteland<br />

war<strong>en</strong> geblev<strong>en</strong>. De oorzaak<br />

lag in e<strong>en</strong> totaal gewijzigd lev<strong>en</strong>spatroon.<br />

Natuurlijk at<strong>en</strong> ze anders,<br />

maar ze leefd<strong>en</strong> <strong>voor</strong>al ook anders.<br />

In hun land van afkomst heerst<strong>en</strong><br />

Naast e<strong>en</strong> goed gezins- <strong>en</strong><br />

familielev<strong>en</strong> is het persoonlijk<br />

d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> van cruciaal belang.<br />

“Negative selftalking” kan het<br />

lichaam <strong>en</strong> de geest ernstig<br />

beschadig<strong>en</strong><br />

str<strong>en</strong>ge familieregels: er werd altijd<br />

sam<strong>en</strong> geget<strong>en</strong>, want de maaltijd<strong>en</strong><br />

war<strong>en</strong> echte familiebije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>.<br />

Dat bevorderde de sam<strong>en</strong>horigheid<br />

<strong>en</strong> e<strong>en</strong> goed gezinsklimaat. Als diezelfde<br />

familie integraal naar Amerika<br />

verhuisde, dan war<strong>en</strong> er drie jaar<br />

later twintig dod<strong>en</strong>, waarvan twaalf<br />

door hartinfarct. Deze cijfers war<strong>en</strong><br />

vergelijkbaar met die van andere<br />

inwoners van New York. Oorzaak was<br />

de lange reisweg van <strong>en</strong> naar het<br />

werk (meer dan 50 km) waardoor<br />

ze niet meer tegelijk aan tafel kond<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> de gezam<strong>en</strong>lijke maaltijd<strong>en</strong><br />

wegviel<strong>en</strong>. Het gezinslev<strong>en</strong> kreeg<br />

daardoor e<strong>en</strong> flinke deuk, terwijl uit<br />

alle onderzoek<strong>en</strong> blijkt dat de gezinssfeer<br />

e<strong>en</strong> heel belangrijke rol speelt.<br />

Dat geeft <strong>voor</strong>al te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> nu ook bij<br />

ons in de maatschappij de gezinn<strong>en</strong><br />

steeds meer onder druk kom<strong>en</strong>, problem<strong>en</strong><br />

krijg<strong>en</strong> <strong>en</strong> uite<strong>en</strong>vall<strong>en</strong>. De<br />

stress zal daardoor in de kom<strong>en</strong>de<br />

tijd beslist to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>.<br />

Kracht van het d<strong>en</strong>k<strong>en</strong><br />

Naast e<strong>en</strong> goed gezins- <strong>en</strong> familielev<strong>en</strong><br />

is het persoonlijk d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> van<br />

cruciaal belang. “Negative selftalking”<br />

kan het lichaam <strong>en</strong> de geest<br />

ernstig beschadig<strong>en</strong>.<br />

Dr. Verhey<strong>en</strong>: “Wat maakt e<strong>en</strong> astronaut<br />

stuk of stelt hem andersom in<br />

staat om zo’n belangrijke <strong>en</strong> delicate<br />

functie tot e<strong>en</strong> goed einde te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>?<br />

En met welke spanning<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

stress heeft zo iemand te mak<strong>en</strong>?<br />

De NASA heeft e<strong>en</strong> rapport gemaakt<br />

over de hoeveelheid stress waarmee<br />

e<strong>en</strong> astronaut te mak<strong>en</strong> krijgt <strong>en</strong> wat<br />

hem kapot kan mak<strong>en</strong>:<br />

-15 perc<strong>en</strong>t fysieke stress.<br />

-15 perc<strong>en</strong>t emotionele stress.<br />

-30 perc<strong>en</strong>t elektromagnetische<br />

stress (wel e<strong>en</strong> erg hoge belasting)<br />

-40 perc<strong>en</strong>t negative selftalking, of<br />

het negatief d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over zichzelf.<br />

Daaruit blijkt overduidelijk dat gedacht<strong>en</strong><br />

ook kracht<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> dat ze<br />

ons ziek kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>. Het omgekeerde<br />

is ook waar <strong>en</strong> we moet<strong>en</strong><br />

ler<strong>en</strong> onze gedacht<strong>en</strong> dermate te<br />

beheers<strong>en</strong> <strong>en</strong> aan te w<strong>en</strong>d<strong>en</strong> dat we<br />

er beter kunn<strong>en</strong> van word<strong>en</strong>. Daarin<br />

speelt de opvoeding e<strong>en</strong> heel grote<br />

rol. Als e<strong>en</strong> kind <strong>voor</strong>tdur<strong>en</strong>d te hor<strong>en</strong><br />

krijgt dat het niet deugt <strong>en</strong> dat<br />

het nerg<strong>en</strong>s toe in staat is, gaat het<br />

dit op d<strong>en</strong> duur ook gelov<strong>en</strong> <strong>en</strong> toepass<strong>en</strong>.<br />

Veel kinder<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> trouw<strong>en</strong>s<br />

e<strong>en</strong> negatieve belasting door<br />

de wijze waarop de ouders met h<strong>en</strong><br />

omgaan <strong>en</strong> h<strong>en</strong> verwijt<strong>en</strong> toestur<strong>en</strong>.<br />

Maar er zijn nog meer factor<strong>en</strong><br />

waarop moet gelet word<strong>en</strong>: Slaap<br />

bij<strong>voor</strong>beeld. Daarover meer in<br />

ons volg<strong>en</strong>d nummer.<br />

Jan van Berck<strong>en</strong><br />

36 SANA nr 17 SANA nr 17 37


Advert<strong>en</strong>tie<br />

Nieuw boek van Dr. Marcel Verhey<strong>en</strong><br />

STOP STRESS<br />

Bestell<strong>en</strong>?<br />

www.stop-stress.be<br />

in luxe editie<br />

met harde kaft<br />

met stofwikkel<br />

<strong>en</strong> leeslint<br />

in fullcolour<br />

met meer dan<br />

200 illustraties<br />

“Verbeter de kwaliteit van je lev<strong>en</strong> door stress<br />

<strong>en</strong> nervositeit efficiënt aan te pakk<strong>en</strong>”<br />

Dr. Marcel Verhey<strong>en</strong><br />

Column<br />

Uit de natuurg<strong>en</strong>eeskundige praktijk van Dr. Marcel Verhey<strong>en</strong><br />

Elke cel heeft <strong>haar</strong> eig<strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tie<br />

oor de besturing van onze<br />

lichaamsfuncties bestaat<br />

er e<strong>en</strong> hiërarchie in het lichaam.<br />

Daarover hadd<strong>en</strong> we het<br />

in onze vorige uitgav<strong>en</strong>. Want de<br />

biochemie wordt bestuurd door het<br />

autonome z<strong>en</strong>uwstelsel, het neurovegetatieve<br />

systeem. Elektriciteit<br />

staat dus hiërarchisch hoger, omdat<br />

het belangrijker is dan de biochemie,<br />

die erdoor wordt gestuurd.<br />

Intuss<strong>en</strong> weet m<strong>en</strong> heel duidelijk<br />

dat ook de elektriciteit niet het belangrijkste<br />

is, omdat het bestuurd<br />

wordt door elektronica. Op die<br />

manier is elke cel afhankelijk van<br />

e<strong>en</strong> impuls, e<strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tie. Elk<br />

orgaan heeft zijn eig<strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tie.<br />

Zo heeft bij<strong>voor</strong>beeld ook e<strong>en</strong> kleur,<br />

geel, e<strong>en</strong> andere frequ<strong>en</strong>tie dan rood.<br />

Dat is bek<strong>en</strong>d <strong>en</strong> niets nieuws. Zo<br />

heeft ook elk orgaan zijn eig<strong>en</strong> trillingswaarde,<br />

zoals elk atoom zijn<br />

eig<strong>en</strong> trillingswaarde heeft. Dat is bek<strong>en</strong>d<br />

uit de fysica. We kunn<strong>en</strong> concluder<strong>en</strong><br />

dat e<strong>en</strong> <strong>gezond</strong>e cel of e<strong>en</strong> <strong>gezond</strong><br />

orgaan ook e<strong>en</strong> <strong>gezond</strong>e, eig<strong>en</strong><br />

frequ<strong>en</strong>tie moet hebb<strong>en</strong>.<br />

Daarom is het interessant e<strong>en</strong> beetje<br />

in te gaan op de bio-elektronica. Want<br />

het is echt boei<strong>en</strong>d om te zi<strong>en</strong> dat de<br />

product<strong>en</strong> zoals die door Fytobell zijn<br />

ontwikkeld, beslist e<strong>en</strong> meerwaarde<br />

hebb<strong>en</strong>.<br />

lijk kunn<strong>en</strong> we het ook anders formuler<strong>en</strong>:<br />

we bestaan uit e<strong>en</strong> miljardmaal<br />

e<strong>en</strong> miljard atom<strong>en</strong>. Maar wat is e<strong>en</strong><br />

atoom? Als ik ev<strong>en</strong> e<strong>en</strong> kern maak, uit<br />

wat bestaat <strong>voor</strong> de rest dat atoom? Er<br />

zit niet veel meer in, zoud<strong>en</strong> we kunn<strong>en</strong><br />

zegg<strong>en</strong>. Het zijn gewoon elektron<strong>en</strong><br />

die op grote afstand daar vandaan<br />

met e<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme snelheid er omhe<strong>en</strong><br />

draai<strong>en</strong>.<br />

Maar wat is e<strong>en</strong> elektron? Dat weet<br />

m<strong>en</strong> zelfs niet e<strong>en</strong>s! M<strong>en</strong> heeft zich<br />

aan het rek<strong>en</strong><strong>en</strong> gezet om uit te mak<strong>en</strong><br />

wat de verhouding is tuss<strong>en</strong> die<br />

kern - de vaste materie - <strong>en</strong> het elektron.<br />

Dat blijkt één op één miljard te<br />

zijn... Maar hiertuss<strong>en</strong> bevindt zich<br />

lege ruimte, dus <strong>en</strong>kel e<strong>en</strong> spanningsveld.<br />

Realiser<strong>en</strong> wij ons dat? Uitgaande<br />

van deze k<strong>en</strong>nis zou je normaal<br />

door iemand he<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> kijk<strong>en</strong>.<br />

Natuurlijk, want we bestaan meer<br />

uit lege ruimte dan uit vaste materie.<br />

Dat is werkelijk zo!<br />

Uiteraard is dit <strong>en</strong>orm interessant;<br />

want als dat zo is, is de werkelijkheid<br />

die we waarnem<strong>en</strong>, materieel gezi<strong>en</strong>,<br />

slechts één miljardste. We zijn dus eig<strong>en</strong>lijk<br />

één miljard keer meer <strong>en</strong>ergie,<br />

dan materie. E<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme conclusie<br />

ligt derhalve <strong>voor</strong> de hand: want zowel<br />

wat <strong>gezond</strong>heid als wat ziekte betreft,<br />

moet<strong>en</strong> deze gegev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme<br />

impact hebb<strong>en</strong>.<br />

Daarover meer e<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>de keer.<br />

Miljard<strong>en</strong> cell<strong>en</strong><br />

Wij bestaan uit miljard<strong>en</strong> cell<strong>en</strong>. Eig<strong>en</strong>-<br />

Dr. Marcel Verhey<strong>en</strong><br />

38 SANA nr 17 SANA nr 17 39<br />

V


Heilzame plant<strong>en</strong>extract<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

Plant van de maand:<br />

hun toepassing<br />

Vaccinium macrocarpon<br />

Aiton (cranberry of ve<strong>en</strong>bes)<br />

CRANBERRY:<br />

Beschermt blaas <strong>en</strong><br />

urinekanal<strong>en</strong><br />

Door Kees Mart<strong>en</strong>s<br />

Kruid<strong>en</strong>kundige<br />

Zowel de bek<strong>en</strong>de Zwitserse natuurkundige Dr. A. Vogel, als de<br />

bek<strong>en</strong>de Franse kruid<strong>en</strong>dokter Messegué wist<strong>en</strong> het ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong><br />

jar<strong>en</strong> geled<strong>en</strong> al: “de natuur heeft altijd gelijk”. Die uitspraak<br />

leek <strong>voor</strong>uit op zijn tijd, want ook in de reguliere g<strong>en</strong>eeskunde word<strong>en</strong><br />

teg<strong>en</strong>woordig steeds vaker natuurlijke middel<strong>en</strong> aangew<strong>en</strong>d. Ook <strong>voor</strong><br />

problem<strong>en</strong> aan de nier<strong>en</strong>, de blaas <strong>en</strong> de urinekanal<strong>en</strong> bestaat e<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong>treffelijke plant: ve<strong>en</strong>bes of cranberry die prachtige hel<strong>en</strong>de kwaliteit<strong>en</strong><br />

heeft <strong>en</strong> niet de nadelige effect<strong>en</strong> zoals resist<strong>en</strong>tie bij langdurig<br />

antibioticagebruik. Cranberry is derhalve e<strong>en</strong> plant of preparaat, die<br />

in ge<strong>en</strong> gezin mag ontbrek<strong>en</strong>, want zowel ter prev<strong>en</strong>tie van problem<strong>en</strong><br />

als ter g<strong>en</strong>ezing heeft cranberry e<strong>en</strong> uitstek<strong>en</strong>d palmares.<br />

Geschied<strong>en</strong>is van de plant<br />

De Engelse naam ‘cranberry’ werd gegev<strong>en</strong><br />

door de kolonist<strong>en</strong> in Amerika <strong>en</strong><br />

is vermoedelijk afgeleid van ‘cranebird’<br />

(kraanvogel) vanwege <strong>en</strong>ige gelijk<strong>en</strong>is<br />

tuss<strong>en</strong> de bloesem met zijn gebog<strong>en</strong><br />

bloemsteeltje <strong>en</strong> de kop, hals <strong>en</strong> snavel<br />

van de kraanvogel. E<strong>en</strong> ander verhaal is<br />

dat de kraanvogels zich met cranberry’s<br />

voedd<strong>en</strong> to<strong>en</strong> zij nog deel uitmaakt<strong>en</strong><br />

van de Amerikaanse fauna.<br />

Rond het jaar 1839 spoeld<strong>en</strong> na e<strong>en</strong><br />

schipbreuk, vat<strong>en</strong> gevuld met harde<br />

rode bess<strong>en</strong> aan op het strand van het<br />

Nederlandse eiland Terschelling. Jutters<br />

die dacht<strong>en</strong> dat ze vat<strong>en</strong> wijn hadd<strong>en</strong><br />

gevond<strong>en</strong>, war<strong>en</strong> zeer teleurgesteld<br />

to<strong>en</strong> ze ontdekt<strong>en</strong> dat de inhoud uit zure<br />

rode bess<strong>en</strong> bestond. De vat<strong>en</strong> werd<strong>en</strong><br />

in de duinvallei<strong>en</strong> leeggegooid, de cranberry’s<br />

hadd<strong>en</strong> er e<strong>en</strong> prachtige voedingsbodem<br />

gevond<strong>en</strong>, <strong>en</strong> zo ontstond<br />

e<strong>en</strong> unieke cultuur van cranberry’s<br />

ver van de bakermat Amerika. Rond<br />

1900 ontdekt<strong>en</strong> de eilanders dat deze<br />

vreemde harde zure bess<strong>en</strong> <strong>en</strong>orm<br />

veelzijdig war<strong>en</strong> <strong>en</strong> begon m<strong>en</strong> ze te<br />

plukk<strong>en</strong> <strong>en</strong> te et<strong>en</strong>. Op Terschelling is<br />

op deze manier e<strong>en</strong> bijzondere cultuur<br />

rond de cranberry ontstaan die het zeer<br />

de moeite waard maakt om het eiland te<br />

bezoek<strong>en</strong>.<br />

Indian<strong>en</strong> in Amerika gebruikt<strong>en</strong> het sap<br />

<strong>voor</strong> behandeling van pijlwond<strong>en</strong>, het<br />

verv<strong>en</strong> van hun kler<strong>en</strong> <strong>en</strong> ter bescherming<br />

teg<strong>en</strong> blaasontsteking.<br />

Cranberry of ve<strong>en</strong>bes is uitermate geschikt ter<br />

bescherming <strong>en</strong> heling van blaas <strong>en</strong> urinekanal<strong>en</strong><br />

Cranberry heeft e<strong>en</strong> hoog vitamine<br />

C-gehalte dat schommelt tuss<strong>en</strong> de<br />

65 <strong>en</strong> 90 g per 1000 g al naargelang<br />

het aantal ur<strong>en</strong> zonneschijn. In 1998<br />

werd <strong>voor</strong> het eerst wet<strong>en</strong>schappelijk<br />

vastgesteld dat de unieke tannineverbinding<br />

van cranberry’s actief is teg<strong>en</strong><br />

besmetting met colibacteriën.<br />

Eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />

Cranberry is ontsmett<strong>en</strong>d, optimaliseert<br />

de blaas, houdt <strong>haar</strong> schoon,<br />

maakt het milieu in de blaas zuurder,<br />

waardoor bacteriën zich er maar moeilijk<br />

in nestel<strong>en</strong> <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> overlev<strong>en</strong>,<br />

<strong>en</strong> gaat de gevolg<strong>en</strong> van bacteriën<br />

teg<strong>en</strong>.<br />

Dankzij cranberry heeft de E-coli nauwelijks<br />

kans zich te hecht<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus<br />

kan m<strong>en</strong> gemakkelijk problem<strong>en</strong> van<br />

het urinekanaal <strong>en</strong> blaas <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>.<br />

Aanvankelijk werd gedacht dat door de<br />

consumptie van cranberry de zuurtegraad<br />

van de urine daalde waardoor<br />

de urineweg<strong>en</strong> beter beschermd werd<strong>en</strong>.<br />

Verder onderzoek heeft echter<br />

aangetoond dat cranberry <strong>voor</strong>al e<strong>en</strong><br />

invloed heeft op de slijmvliesbekleding<br />

van de urinekanal<strong>en</strong> waardoor ze optimaal<br />

word<strong>en</strong> beschermd.<br />

Belangrijkste bestanddel<strong>en</strong><br />

Tannines (proantocyanid<strong>en</strong>),<br />

flavonoïd<strong>en</strong>, organische zur<strong>en</strong>, pectine<br />

<strong>en</strong> natuurlijke suikers.<br />

Verwerking<br />

De bess<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in de herfst geoogst<br />

<strong>en</strong> zowel vers als gedroogd<br />

gebruikt<br />

Toepassing<br />

Ontsteking van de blaas <strong>en</strong> de urineweg<strong>en</strong>,<br />

<strong>en</strong> ter <strong>voor</strong>koming van nierst<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />

Door schietwilg <strong>en</strong> vitamine<br />

C met cranberry te combiner<strong>en</strong>, zoals<br />

in Cranberry+ van Fytobell, word<strong>en</strong><br />

de urineweg<strong>en</strong> <strong>en</strong> de blaas nog beter<br />

beschermd <strong>en</strong> de pijn verminderd.<br />

Culinair:<br />

o.a. als compote, chutney, confituur <strong>en</strong><br />

drank.<br />

Voor meer informatie zie<br />

www.boverte.com<br />

Cranberry is e<strong>en</strong> prachtige rode<br />

vrucht die in het najaar hele<br />

duingebied<strong>en</strong> kleurt<br />

40 SANA nr 17 SANA nr 17 41


Goede behandeling met teatree <strong>en</strong> fyto kunn<strong>en</strong> help<strong>en</strong><br />

VOETSCHIMMEL:<br />

de plaag van sportieveling<strong>en</strong><br />

Je wordt er <strong>voor</strong>tdur<strong>en</strong>d mee geconfronteerd: van jong tot oud<br />

komt in contact met “spor<strong>en</strong>” die aanleiding kunn<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> tot<br />

problem<strong>en</strong> aan de voet<strong>en</strong>: schilfer<strong>en</strong>de, jeuk<strong>en</strong>de huid, roodheid,<br />

zelfs zwelling<strong>en</strong> die lelijk ontstok<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> zijn. Ze noem<strong>en</strong><br />

het atletic foot of atlet<strong>en</strong>voet. Ook bij diabetici, m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die ziek zijn,<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die bloedverdunners nem<strong>en</strong>, m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met darmklacht<strong>en</strong><br />

komt voetschimmel vaak <strong>voor</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> zijn de spor<strong>en</strong> niet gemakkelijk<br />

te vernietig<strong>en</strong>. Wat kan je er toch aan do<strong>en</strong>?<br />

Voetschimmel, zwemmerseczeem of<br />

atlet<strong>en</strong>voet zijn verschill<strong>en</strong>de b<strong>en</strong>aming<strong>en</strong><br />

<strong>voor</strong> hetzelfde vervel<strong>en</strong>de<br />

probleem dat zowel jongere m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />

als ouder<strong>en</strong> kan treiter<strong>en</strong>. Deze vervel<strong>en</strong>de<br />

<strong>en</strong> vaak hardnekkige schimmelinfectie<br />

veroorzaakt schilfer<strong>en</strong>de<br />

plekk<strong>en</strong> die jeuk<strong>en</strong>. De huid vertoont<br />

rode irritaties, kloofjes <strong>en</strong> jeuk<strong>en</strong>de<br />

blaasjes. De spor<strong>en</strong> (zaadjes van de<br />

schimmel) voel<strong>en</strong> zich thuis in e<strong>en</strong><br />

warme <strong>en</strong> vochtige omgeving. Transpirer<strong>en</strong>de<br />

voet<strong>en</strong>, slecht gev<strong>en</strong>tileerde<br />

scho<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> sokk<strong>en</strong> zijn de ideale<br />

voedingsbodem. Vochtige ruimtes<br />

zoals zwembad<strong>en</strong>, sauna’s <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijke<br />

doucheruimtes<br />

of de eig<strong>en</strong> badkamer zijn de ideale<br />

plaats<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> schimmelinfectie op<br />

te lop<strong>en</strong>. Ook werkscho<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> veiligheidsscho<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

kunn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ideale<br />

voedingsbodem zijn. Bij diabetici <strong>en</strong><br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> verzwakt immuunsysteem<br />

komt het ook gemakkelijk<br />

<strong>voor</strong>.<br />

Voorzorgsmaatregel<strong>en</strong><br />

Waar moet je op lett<strong>en</strong> om e<strong>en</strong><br />

schimmelinfectie te <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong> of<br />

wat kan je do<strong>en</strong> als je ze al hebt?<br />

- Na het bad<strong>en</strong> de voet<strong>en</strong> <strong>voor</strong>al tuss<strong>en</strong><br />

de t<strong>en</strong><strong>en</strong> goed afdrog<strong>en</strong> (vocht<br />

<strong>en</strong> warmte vermijd<strong>en</strong>).<br />

- Draag ge<strong>en</strong> synthetische sokk<strong>en</strong>,<br />

kato<strong>en</strong> neemt beter het vocht op <strong>en</strong><br />

kan bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> op 60° gekookt word<strong>en</strong><br />

(=kiemdod<strong>en</strong>d).<br />

- Last van transpirer<strong>en</strong>de voet<strong>en</strong>?<br />

Gebruik e<strong>en</strong> droogmak<strong>en</strong>d poeder<br />

tuss<strong>en</strong> de t<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> laat 1 tot 2 druppeltjes<br />

teatree-olie in de scho<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> kous<strong>en</strong> druppel<strong>en</strong>.<br />

- Leder<strong>en</strong> scho<strong>en</strong><strong>en</strong> g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> de<br />

<strong>voor</strong>keur op het synthetisch materiaal<br />

waarin voet<strong>en</strong> meer zwet<strong>en</strong>.<br />

- Op<strong>en</strong> scho<strong>en</strong><strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> <strong>voor</strong>keur op<br />

geslot<strong>en</strong> schoeisel.<br />

- Draag in geslot<strong>en</strong> ruimtes (zwembad<strong>en</strong>,<br />

sauna, <strong>en</strong>z.) steeds slippers.<br />

- Gebruik ge<strong>en</strong> hout <strong>en</strong> kurk in<br />

douches of wasruimtes, in de nad<strong>en</strong><br />

kunn<strong>en</strong> de schimmelspor<strong>en</strong> zich<br />

nestel<strong>en</strong>.<br />

Hoe behandel<strong>en</strong>?<br />

Als je verlost wil gerak<strong>en</strong> van dit ver-<br />

vel<strong>en</strong>de probleem, dan moet het wel<br />

grondig word<strong>en</strong> aangepakt. Zolang<br />

de spor<strong>en</strong> aanwezig blijv<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong><br />

ze zich vermeerder<strong>en</strong> <strong>en</strong> kan je<br />

jezelf steeds opnieuw besmett<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

dat gaat snel. Zeker elke dag schone<br />

sokk<strong>en</strong> aantrekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> de ruimt<strong>en</strong><br />

tuss<strong>en</strong> de t<strong>en</strong><strong>en</strong> flink afdrog<strong>en</strong>. Naast<br />

de prev<strong>en</strong>tieve maatregel<strong>en</strong> die bij<br />

e<strong>en</strong> infectie gevolgd di<strong>en</strong><strong>en</strong> te word<strong>en</strong><br />

kun je ook ondersteun<strong>en</strong>d werk<strong>en</strong><br />

met volg<strong>en</strong>de middel<strong>en</strong>:<br />

- Teatree-zeep om te ontsmett<strong>en</strong>.<br />

Teatree is e<strong>en</strong> etherische olie <strong>en</strong><br />

werkt schimmeldod<strong>en</strong>d. Kies beslist<br />

e<strong>en</strong> goede kwaliteitsolie.<br />

- Smeer de voet<strong>en</strong> op de geïnfecteerde<br />

plaats<strong>en</strong> in met grijze leem, trek<br />

daarover e<strong>en</strong> sok <strong>en</strong> ga zo slap<strong>en</strong>.<br />

- Bij e<strong>en</strong> ernstige infectie neem dan<br />

in het begin absoluut dagelijks e<strong>en</strong><br />

zoutbad <strong>en</strong> droog de voet<strong>en</strong> goed af.<br />

- Br<strong>en</strong>g dagelijks lokaal onder de<br />

nagel teatree-olie aan. Doe ook<br />

e<strong>en</strong> paar druppels teatree-olie in de<br />

scho<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />

- Wissel dagelijks van scho<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> loop zo veel mogelijk met op<strong>en</strong><br />

schoeisel.<br />

- Fyto <strong>voor</strong> inw<strong>en</strong>dig gebruik kan help<strong>en</strong><br />

bij e<strong>en</strong> langdurige infectie (3x20<br />

druppels/dag).<br />

- Br<strong>en</strong>g dagelijks de antischimmelgel<br />

aan. Smeer je ‘s avonds ge<strong>en</strong> grijze<br />

leem, gebruik de gel dan ook <strong>voor</strong><br />

’s avonds.<br />

Vergeet t<strong>en</strong>slotte niet dat schimmels<br />

hardnekkig kunn<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> dus<br />

langdurige verzorging nodig hebb<strong>en</strong>.<br />

En als je zeker wil zijn van goede<br />

product<strong>en</strong> <strong>en</strong> de juiste behandeling,<br />

kan je best e<strong>en</strong> goede therapeut<br />

opzoek<strong>en</strong>.<br />

Hans de Groot<br />

Definitieve oplossing<br />

<strong>voor</strong> vervel<strong>en</strong>de jeuk<br />

<strong>en</strong> voetschilfers:<br />

BELLARET<br />

Sta op goede voet met...<br />

uw voet<strong>en</strong><br />

Schilfer<strong>en</strong>de, jeuk<strong>en</strong>de <strong>en</strong> rode huid aan de<br />

voet<strong>en</strong> <strong>en</strong> verkalkte nagels kom<strong>en</strong> heel veel <strong>voor</strong><br />

<strong>en</strong> het kan op elke leeftijd opduik<strong>en</strong>.<br />

Vaak ligt het aan “spoortjes” die voet<strong>en</strong> oppikk<strong>en</strong><br />

in geme<strong>en</strong>schappelijke kleed- <strong>en</strong> doucheruimtes.<br />

Daarom zijn gymzal<strong>en</strong>, sportclubs, zwembad<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> sauna’s heel royaal met het doorgev<strong>en</strong> van het<br />

“voet<strong>en</strong>probleem”. Maar ook veiligheidsscho<strong>en</strong><strong>en</strong>,<br />

<strong>en</strong> schoeisel van veel zelfstandig<strong>en</strong> met beroep<strong>en</strong><br />

die in vochtige ruimtes werk<strong>en</strong>, zijn ideale broedplaats<strong>en</strong>.<br />

Je hoeft ge<strong>en</strong> atleet te zijn om het probleem te<br />

krijg<strong>en</strong>, want ook in de eig<strong>en</strong> badkamer kunn<strong>en</strong><br />

de“spoortjes” zich verberg<strong>en</strong>.<br />

En dan gebeurt het:<br />

-pijnlijke kloofjes tuss<strong>en</strong> de t<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

-verkalkte nagels<br />

-schilfer<strong>en</strong>de huid<br />

-roodheid <strong>en</strong> zwelling<strong>en</strong><br />

-vervel<strong>en</strong>de jeuk<br />

Zeep, verse sokk<strong>en</strong>, adem<strong>en</strong>d schoeisel, e<strong>en</strong><br />

goede hygiëne zijn belangrijk, maar ook<br />

-E<strong>en</strong> uitstek<strong>en</strong>de gel van Bellaret<br />

-Fyto van Bellaret<br />

-Teatree olie speciaal geselecteerd door Bellaret.<br />

Uw voet<strong>en</strong> : wij drag<strong>en</strong> er zorg <strong>voor</strong>!<br />

C<strong>en</strong>trum Bellaret<br />

Wurfelderweg 25<br />

3680 Maaseik (B)<br />

tel: 0032(0)89/568545<br />

42 SANA nr 17 SANA nr 17 43<br />

Advert<strong>en</strong>tie


Andijvie: Gezond <strong>voor</strong> hart, maag<br />

<strong>en</strong> lever<br />

Andijvie is e<strong>en</strong> historische gro<strong>en</strong>te. Ze was al bek<strong>en</strong>d<br />

bij Griek<strong>en</strong> <strong>en</strong> Romein<strong>en</strong>. Zowel cichorei (witloof)<br />

als andijvie werd<strong>en</strong> als sla geteeld door de Griek<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> de Romein<strong>en</strong> wat blijkt uit beschrijving<strong>en</strong> van Aristophanes,<br />

Horatius <strong>en</strong> Plinius. Er zijn aanwijzing<strong>en</strong> dat<br />

andijvie ook al in het Oude Egypte werd geteeld, waar<br />

het gebruik als bitter kruid bij het ritueel rond het joodse<br />

Paasfeest vandaan komt.<br />

Andijvie is dus e<strong>en</strong> bladgro<strong>en</strong>te die gekookt of rauw<br />

geget<strong>en</strong> kan word<strong>en</strong>, apart of als stamppot, ook wel<br />

stoemp g<strong>en</strong>oemd. Het gele hart kan gebruikt word<strong>en</strong> in<br />

e<strong>en</strong> salade. Na het kok<strong>en</strong> di<strong>en</strong>t het in e<strong>en</strong> vergiet uit te<br />

lekk<strong>en</strong>.<br />

De Cichorium <strong>en</strong>divia L behoort tot<br />

de composiet<strong>en</strong>familie <strong>en</strong> hoort daarbinn<strong>en</strong><br />

in de Lactuceae-stam thuis,<br />

waarin ook sla, schors<strong>en</strong>er<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

paardebloem (molsla) te vind<strong>en</strong> zijn.<br />

Cichorei <strong>en</strong> andijvie zijn nauw met<br />

elkaar verwant. Het verschil ligt in<br />

hoofdzaak in het feit dat andijvie<br />

e<strong>en</strong> éénjarig gewas is <strong>en</strong> cichorei<br />

e<strong>en</strong> overblijv<strong>en</strong>de plant. De blader<strong>en</strong><br />

van cichorei zijn vaak be<strong>haar</strong>d,<br />

die van andijvie altijd onbe<strong>haar</strong>d.<br />

Beide hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lange reputatie<br />

als rauwe bladgro<strong>en</strong>te, <strong>voor</strong>al in het<br />

Middellandse-Zeegebied. Er zijn veel<br />

cultuurvorm<strong>en</strong> van afgeleid.<br />

Super<strong>gezond</strong><br />

Andijvie is rijk aan vitamines A <strong>en</strong> C<br />

<strong>voor</strong>namelijk de buit<strong>en</strong>ste blader<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> mineral<strong>en</strong> magnesium, silicium,<br />

ijzer, kalk. De bitterstof is <strong>gezond</strong><br />

<strong>voor</strong> hart <strong>en</strong> lever. Vooral het buit<strong>en</strong>ste<br />

blad van de gro<strong>en</strong>te bevat vitamines.<br />

Voedingswaarde per 100 g:<br />

Energie: 2 kcal.<br />

Proteïne: 1,2 g.<br />

Vet: 0,2 g.<br />

Koolhydrat<strong>en</strong>: 1,2 g.<br />

Vezels: 2,2 g.<br />

Vitamine C: 7 mg.<br />

Calcium: 52 mg.<br />

IJzer: 0,8 mg.<br />

Andijvie ontgift de lever <strong>en</strong> werkt<br />

waterafdrijv<strong>en</strong>d. De maag- <strong>en</strong> leverfuncties<br />

word<strong>en</strong> er door versterkt.<br />

Andijvie helpt ook bij onvoldo<strong>en</strong>de<br />

galafscheiding <strong>en</strong> heeft e<strong>en</strong> gunstige<br />

invloed op de nier<strong>en</strong>. Andijvie<br />

is verfriss<strong>en</strong>d, verkwikk<strong>en</strong>d, laxatief<br />

<strong>en</strong> zuiver<strong>en</strong>d. Andijvie is tev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />

onvervangbare bron van chlorofyl,<br />

dat meehelpt bij de aanmaak van<br />

<strong>gezond</strong>e rode bloedlichaampjes, de<br />

dragers van zuurstof in het lichaam.<br />

Andijvie heeft e<strong>en</strong> gunstige invloed<br />

op de hers<strong>en</strong><strong>en</strong> zodat het d<strong>en</strong>k<strong>en</strong><br />

beter verloopt.<br />

Moniques’ <strong>gezond</strong>e keuk<strong>en</strong><br />

Andijviestoemp met<br />

Parijse champignons<br />

Ingrediënt<strong>en</strong> (4 person<strong>en</strong>)<br />

• 1 eetl. mosterd<br />

• 1 bakje Parijse champignons<br />

• 2,5 dl bouillon<br />

• 1 sjalot<br />

• 20 cl rode wijn<br />

• 20 gr boter<br />

• 1,5 dl volle melk<br />

• peper, zout, nootmuskaat<br />

• 1 kg aardappel<strong>en</strong><br />

• 1 struik andijvie<br />

Bereiding<br />

• Borstel de champignons<br />

schoon <strong>en</strong> snijd ze in plakjes.<br />

• Snipper de sjalot <strong>en</strong> stoof deze<br />

aan in e<strong>en</strong> beetje olijfolie.<br />

• Voeg de champignons toe <strong>en</strong><br />

laat ze ev<strong>en</strong> meebakk<strong>en</strong>. Blus<br />

Eet smakelijk!<br />

met de rode wijn <strong>en</strong> laat deze<br />

ev<strong>en</strong> inkok<strong>en</strong>.<br />

• Voeg de bouillon toe <strong>en</strong> laat<br />

tot 2/3 inkok<strong>en</strong> <strong>en</strong> voeg de<br />

mosterd toe.<br />

• Schil de aardappel<strong>en</strong> <strong>en</strong> kook<br />

ze in gezout<strong>en</strong> water gaar.<br />

• Maak de andijvie schoon <strong>en</strong><br />

snij in fijne reepjes.<br />

• Verwarm de melk met het<br />

klontje boter.<br />

• Giet de aardappel<strong>en</strong> af.<br />

• Stamp ze fijn <strong>en</strong> doe de melk<br />

erdoor. Kruid met peper, zout<br />

<strong>en</strong> nootmuskaat.<br />

• Doe als laatste de andijvie<br />

erbij.<br />

• Verdeel de stoemp over<br />

de bord<strong>en</strong> <strong>en</strong> schep de<br />

champignons erover.<br />

Tip: Ook lekker met wat gebakk<strong>en</strong> spek of e<strong>en</strong> rookworst.<br />

44 SANA nr 17 SANA nr 17 45


Plant Van de maand<br />

aPPel<strong>en</strong>:<br />

de koning Van de Vrucht<strong>en</strong><br />

De zomer of wat er moet <strong>voor</strong> doorgaan is net <strong>voor</strong>bij <strong>en</strong><br />

komt de herfst eraan <strong>en</strong> dat betek<strong>en</strong>t ook vrucht<strong>en</strong>. Het<br />

herfstfruit bij uitstek is de appel, lekker <strong>en</strong> <strong>gezond</strong> <strong>en</strong><br />

bruikbaar in veel gerecht<strong>en</strong>, maar ook droog erg lekker, krak<strong>en</strong>d<br />

vers uit de hand.<br />

Appel<strong>en</strong> bestaan in talrijke variëteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> je moet ze dan<br />

ook dagelijks bij het m<strong>en</strong>u betrekk<strong>en</strong> want je k<strong>en</strong>t het oude<br />

spreekwoord: “one apple a day keeps the doctor away”, of: wie<br />

dagelijks e<strong>en</strong> appel eet, hoeft ge<strong>en</strong> dokter in huis te hebb<strong>en</strong>.<br />

Appel<strong>en</strong> zijn e<strong>en</strong> inheemse<br />

vrucht<strong>en</strong>soort, met talrijke oude<br />

variëteit<strong>en</strong> die ons klimaat hebb<strong>en</strong><br />

doorstaan <strong>en</strong> aanvaard <strong>en</strong> die ook<br />

weerstand bied<strong>en</strong> aan de problem<strong>en</strong><br />

van onze breedtegraad. Daardoor<br />

hoev<strong>en</strong> ze ge<strong>en</strong> insecticid<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

pesticid<strong>en</strong> <strong>en</strong> kan je best g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong><br />

van e<strong>en</strong> biologisch geteelde appel.<br />

Appel<strong>en</strong> zijn sterke hongerstillers <strong>en</strong><br />

ze gev<strong>en</strong> mete<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergie. Vandaar<br />

de uitdrukking “e<strong>en</strong> appelflauwte”.<br />

De vezels <strong>en</strong> de pectine in de appels<br />

bevorder<strong>en</strong> de <strong>gezond</strong>heid van de<br />

darmflora, bestrijd<strong>en</strong> luie darm<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

als je ze raspt, zijn ze e<strong>en</strong> uitstek<strong>en</strong>d<br />

natuurlijk middel teg<strong>en</strong> diarree.<br />

De gro<strong>en</strong>e vingers van Ivo Pauwels<br />

Ivo Pauwels, e<strong>en</strong> ger<strong>en</strong>ommeerd<br />

natuurk<strong>en</strong>ner, auteur <strong>en</strong> gro<strong>en</strong>-journalist<br />

verzorgt elke maand e<strong>en</strong> aantal<br />

schitter<strong>en</strong>de rubriek<strong>en</strong> in i-<strong>Sana</strong>.<br />

Zeer rijk aan vitamines<br />

Appel<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong> heel wat vitamines<br />

zoals vitamine C, ook vitamines<br />

B, e<strong>en</strong> weinig bètacarote<strong>en</strong>, de<br />

<strong>voor</strong>loper van vitamine A. Sommige<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> schill<strong>en</strong> de appel liever,<br />

maar ze verget<strong>en</strong> dat ze daarmee<br />

de meeste vitamines <strong>en</strong> antioxidant<strong>en</strong><br />

weggooi<strong>en</strong>. Je moet wel<br />

zeker zijn dat de schil schoon is <strong>en</strong><br />

ge<strong>en</strong> bestrijdingsmiddel<strong>en</strong> bevat <strong>en</strong><br />

dus b<strong>en</strong> je haast aangewez<strong>en</strong> op<br />

biologische appel<strong>en</strong>.<br />

De schil bevat namelijk 4 tot 6 keer<br />

meer vitamine C dan het vruchtvlees.<br />

Dat is natuurlijk proc<strong>en</strong>tueel<br />

uitgedrukt, aangezi<strong>en</strong> het grootste<br />

gewicht van de appel in het<br />

vruchtvlees zit.<br />

Zoals de schil van de meeste<br />

vrucht<strong>en</strong> bevat de appel ook<br />

nuttige stoff<strong>en</strong> zoals quercetine,<br />

e<strong>en</strong> zeer krachtige antioxidant.<br />

Vooral rode appel<strong>en</strong> zijn één van<br />

de rijkste bronn<strong>en</strong> van quercetine in<br />

vergelijking met andere vrucht<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Deze kwaliteit<strong>en</strong> vind je<br />

ev<strong>en</strong>wel niet in vrucht<strong>en</strong>sap, omdat<br />

de vezels ontbrek<strong>en</strong>. Vrucht<strong>en</strong>sap<br />

bevat relatief meer fructose <strong>en</strong> is<br />

dan ook niet aan te rad<strong>en</strong>. Vanuit<br />

<strong>gezond</strong>heidsstandpunt is de volle<br />

vrucht beter dan het sap.<br />

Appel<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong> vezels <strong>en</strong> die<br />

help<strong>en</strong> het cholesterolgehalte te<br />

normaliser<strong>en</strong>, <strong>voor</strong>al als de schil<br />

mee geget<strong>en</strong> wordt. Appel<strong>en</strong><br />

kunn<strong>en</strong> ook de bloedsuikerspiegel<br />

do<strong>en</strong> dal<strong>en</strong>. Uit laboproev<strong>en</strong> is<br />

geblek<strong>en</strong> dat de quercetine in<br />

appel<strong>en</strong> gunstig is bij de prev<strong>en</strong>tie<br />

van de ziekte van Alzheimer.<br />

Eet appel<strong>en</strong> bij <strong>voor</strong>keur met de<br />

schil, op die manier hou je ook<br />

de cholesterol in toom <strong>en</strong> is het<br />

goed <strong>voor</strong> het hart<br />

Appel<strong>en</strong> zijn uitermate<br />

<strong>gezond</strong> vanwege de<br />

antioxidant<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

vitamines<br />

Meer fruit is minder astma<br />

Allergolog<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> zich<br />

zorg<strong>en</strong> over het steeds stijg<strong>en</strong>d<br />

aantal kinder<strong>en</strong> dat sukkelt met<br />

astma. Volg<strong>en</strong>s h<strong>en</strong> is dat toe te<br />

schrijv<strong>en</strong> aan de sterk veranderde<br />

voedingsgewoont<strong>en</strong>. Uit studies<br />

blijkt dat kinder<strong>en</strong> die weinig<br />

fruit et<strong>en</strong>, meer astmagevoelig<br />

zijn. Appel<strong>en</strong> zijn de vrucht bij<br />

uitstek om problem<strong>en</strong> aan de<br />

luchtweg<strong>en</strong> te <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>, dankzij<br />

de flavonoïd<strong>en</strong>, dit zijn natuurlijke<br />

antioxidant<strong>en</strong>.<br />

Ook de quercetine is gunstig<br />

<strong>voor</strong> de immuniteit, maar is ook<br />

hartversterk<strong>en</strong>d <strong>en</strong> helpt mee<br />

kanker te <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>. Quercetine<br />

is ook ontstekingswer<strong>en</strong>d. Nu<br />

het seizo<strong>en</strong> aanbreekt: dagelijks<br />

minst<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> appel <strong>en</strong>... je blijft<br />

kern<strong>gezond</strong>.<br />

46 SANA nr 17 SANA nr 17 47


Bon<strong>en</strong>:<br />

Het plantaardige biefstuk<br />

Vers van de staak is de<br />

smaak van peulvrucht<strong>en</strong><br />

ongeëv<strong>en</strong>aard. De boon<br />

is eeuwig, tijdloos <strong>en</strong> <strong>gezond</strong>.<br />

Bon<strong>en</strong> staan ook symbool <strong>voor</strong><br />

nieuw lev<strong>en</strong>: vandaar dat bij<br />

geboort<strong>en</strong> suikerbon<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />

gegev<strong>en</strong>. Bon<strong>en</strong> war<strong>en</strong> ook het<br />

basiseiwit, zeg maar het biefstuk<br />

van de gewone man. Vandaar<br />

de talrijke volksspreuk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

gezegd<strong>en</strong>.<br />

Beetje geschied<strong>en</strong>is<br />

Onze <strong>voor</strong>ouders hebb<strong>en</strong> zich tot<br />

de komst van de aardappel in<br />

lev<strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong> met tuinbon<strong>en</strong>.<br />

Al bij opgraving<strong>en</strong> uit de<br />

bronstijd <strong>en</strong> in Egyptische grav<strong>en</strong><br />

werd<strong>en</strong> tuinboonrestant<strong>en</strong><br />

teruggevond<strong>en</strong>. Naast<br />

de aardappel nam<strong>en</strong><br />

ontdekkingsreizigers als<br />

Columbus ook bon<strong>en</strong> mee uit<br />

de Nieuwe Wereld. Het war<strong>en</strong><br />

ideale gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in die tijd:<br />

<strong>gezond</strong>, voedzaam, makkelijk te<br />

verbouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> in gedroogde vorm<br />

lang te bewar<strong>en</strong>.<br />

Verse bon<strong>en</strong><br />

Bij ons word<strong>en</strong> ze <strong>voor</strong>al vers<br />

geget<strong>en</strong>. Er zijn verschill<strong>en</strong>de<br />

soort<strong>en</strong> die vaak e<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de<br />

afkomst hebb<strong>en</strong>. En van bon<strong>en</strong><br />

bestaan talrijke soort<strong>en</strong>. Bij bon<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong> ook volg<strong>en</strong>de gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

ondergebracht: labbon<strong>en</strong>,<br />

staakprinsess<strong>en</strong> <strong>en</strong> snijbon<strong>en</strong>.<br />

Bruine bon<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, wat de<br />

smaak betreft, meer gewaardeerd<br />

dan witte bon<strong>en</strong>. Ze zijn geschikt<br />

om er soep <strong>en</strong> andere heerlijke<br />

gerecht<strong>en</strong> van te bereid<strong>en</strong>.<br />

Oud-Vlaamse gerecht<strong>en</strong> met<br />

bruine bon<strong>en</strong> zijn o.a. bruine<br />

bon<strong>en</strong> met spek <strong>en</strong> stroop <strong>en</strong><br />

bruine bon<strong>en</strong> met spek, gebakk<strong>en</strong><br />

ui<strong>en</strong> <strong>en</strong> aardappel<strong>en</strong>. Bruine<br />

bon<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> oorspronkelijk uit<br />

het Middellandse-Zeegebied.<br />

In zout<br />

Snijbon<strong>en</strong> zijn wat steviger<br />

<strong>en</strong> robuuster van smaak dan<br />

sperziebon<strong>en</strong>. Vroeger werd<strong>en</strong><br />

snijbon<strong>en</strong> in de zomermaand<strong>en</strong><br />

ingepekeld in zout om er in<br />

de wintermaand<strong>en</strong> nog van te<br />

kunn<strong>en</strong> g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong>. Bij snijbon<strong>en</strong><br />

moet<strong>en</strong> de puntjes eraf <strong>en</strong> vaak<br />

ook de drad<strong>en</strong>.<br />

Sojabon<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> oorspronkelijk<br />

uit Azië, zijn eiwitrijk <strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />

teg<strong>en</strong>woordig <strong>voor</strong>al aangeprez<strong>en</strong><br />

ter prev<strong>en</strong>tie van borstkanker.<br />

Ze moet<strong>en</strong> dan wel vanaf de<br />

puberteit word<strong>en</strong> geget<strong>en</strong>, want<br />

in Azië, komt praktisch ge<strong>en</strong><br />

borstkanker <strong>voor</strong>.<br />

In elke tuin e<strong>en</strong> kruid<strong>en</strong>hoekje<br />

E<strong>en</strong> kruid<strong>en</strong>tuintje is de<br />

droom van elke huismoeder.<br />

Hoe klein ook, de<br />

kruid<strong>en</strong>tuin zal altijd vreugde<br />

br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>, zelfs het balkontuintje<br />

in pott<strong>en</strong>. Het is gewoon e<strong>en</strong><br />

kwestie van er aan te beginn<strong>en</strong>.<br />

Eig<strong>en</strong>lijk kan je op elke plaats,<br />

hoe klein ook, e<strong>en</strong> kruid<strong>en</strong>tuintje<br />

inricht<strong>en</strong>. Je moet natuurlijk<br />

rek<strong>en</strong>ing houd<strong>en</strong> met de<br />

eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> van de plantjes:<br />

verkiez<strong>en</strong> ze de zon, of gedij<strong>en</strong> ze<br />

beter in de schaduw. Ook moet<br />

je nagaan of het e<strong>en</strong>jarige, of<br />

blijv<strong>en</strong>de plant<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> uiteraard<br />

start je met de vraag wat je zelf<br />

wil: <strong>voor</strong>al kruid<strong>en</strong> die bloem<strong>en</strong><br />

gev<strong>en</strong>, die in de keuk<strong>en</strong> van pas<br />

kom<strong>en</strong>, of die gedroogd kunn<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>voor</strong> de <strong>gezond</strong>heid<br />

e<strong>en</strong> toepassing hebb<strong>en</strong>.<br />

Afhankelijk van die antwoord<strong>en</strong><br />

moet je de plant<strong>en</strong> <strong>en</strong> ook de<br />

plaats kiez<strong>en</strong>. Maar misschi<strong>en</strong> heb<br />

je alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> balkon, of krijg je<br />

helemaal ge<strong>en</strong> zon in de tuin...<br />

toch zijn er kruid<strong>en</strong> die zich happy<br />

van Ivo Pauwels<br />

zull<strong>en</strong> voel<strong>en</strong> in die omgeving.<br />

Zonder veel werk<br />

Wil je niet veel werk: zoom e<strong>en</strong><br />

perkje af met balk<strong>en</strong> of st<strong>en</strong><strong>en</strong>,<br />

leg worteldoek op de grond, vul<br />

aan met grind of kiezel <strong>en</strong> zet<br />

er pott<strong>en</strong> in: heel decoratief,<br />

praktisch, <strong>en</strong> ge<strong>en</strong> werk!<br />

De meeste kruid<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> de<br />

<strong>voor</strong>keur aan e<strong>en</strong> op<strong>en</strong>, zonnige<br />

<strong>en</strong> goed gedraineerde plaats <strong>en</strong><br />

neutrale tot alkalische grond. Plan<br />

de lay-out van de tuin daarom<br />

zorgvuldig. Tek<strong>en</strong> hem desnoods<br />

uit op schaal. Br<strong>en</strong>g het ontwerp<br />

over op de grond <strong>en</strong> gebruik<br />

paaltjes <strong>en</strong> touw alvor<strong>en</strong>s de<br />

bedd<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong> met de pad<strong>en</strong>.<br />

Maak de grond gereed door al<br />

het onkruid te verwijder<strong>en</strong>, om er<br />

vervolg<strong>en</strong>s mest of compost in te<br />

hark<strong>en</strong>.<br />

Drainage<br />

Drainage kan word<strong>en</strong> bevorderd<br />

door grind toe te voeg<strong>en</strong> <strong>en</strong> door<br />

de bedd<strong>en</strong> te verhog<strong>en</strong> of te<br />

lat<strong>en</strong> hell<strong>en</strong>. Vergeet daarbij niet<br />

dat kleine bedd<strong>en</strong> gemakkelijker<br />

te onderhoud<strong>en</strong> <strong>en</strong> te oogst<strong>en</strong><br />

zijn dan grotere bedd<strong>en</strong>. Leg<br />

stapst<strong>en</strong><strong>en</strong> in de grote bedd<strong>en</strong> om<br />

te <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong> dat plant<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />

vertrapt of in elkaar gaan groei<strong>en</strong>.<br />

48 SANA nr 17 SANA nr 17 49


Kracht<strong>en</strong>ergie<br />

<strong>voor</strong> het<br />

organisme<br />

Wap<strong>en</strong> u met<br />

Co-<strong>en</strong>zyme Q10<br />

Voor e<strong>en</strong> sterk hart, <strong>gezond</strong>e bloedsomloop,<br />

stal<strong>en</strong> spier<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> jong lichaam<br />

Tekort aan <strong>en</strong>ergie <strong>en</strong> lev<strong>en</strong>skracht, ernstige vermoeidheid,<br />

gebrek aan uithoudingsvermog<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

vitaliteit is de kwaal van deze tijd. Veel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> miss<strong>en</strong><br />

ook de veerkracht om eraan te beginn<strong>en</strong>: ze lat<strong>en</strong><br />

de problem<strong>en</strong> <strong>en</strong> de tak<strong>en</strong> ophop<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> onoverzichtelijke<br />

berg. Ze krijg<strong>en</strong> allerlei nare gewaarwording<strong>en</strong>: het<br />

hart sputtert, het ontbreekt h<strong>en</strong> aan brandstof in de cell<strong>en</strong>. Ze<br />

zi<strong>en</strong> er moe uit, slap<strong>en</strong> slecht, kunn<strong>en</strong> zich moeilijk conc<strong>en</strong>trer<strong>en</strong>,<br />

belev<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> plezier meer aan het lev<strong>en</strong>, voel<strong>en</strong> zich<br />

vroeg ouder word<strong>en</strong> <strong>en</strong>... ze kunn<strong>en</strong> ook ernstig ziek word<strong>en</strong>.<br />

De <strong>en</strong>ergieleverancier bij uitstek is co-<strong>en</strong>zyme Q10 ook ubiquinone<br />

50 g<strong>en</strong>oemd, afgeleid van het Latijn ubique, omdat deze<br />

molecule overal in het lichaam te vind<strong>en</strong> is.<br />

Als dit ontbreekt, heeft het lichaam ook ge<strong>en</strong> fut meer. Ernstige<br />

aando<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zoals hart- <strong>en</strong> bloedvaatziekt<strong>en</strong>, borstkanker,<br />

slappe spier<strong>en</strong>, bloed<strong>en</strong>d tandvlees <strong>en</strong>z... kunn<strong>en</strong><br />

er het gevolg van word<strong>en</strong>. De vraag is: wanneer<br />

hebb<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> tekort <strong>en</strong> hoe<br />

kunn<strong>en</strong> we dat aanvull<strong>en</strong>?<br />

Co-<strong>en</strong>zyme Q10<br />

vermindert de<br />

tek<strong>en</strong><strong>en</strong> van<br />

vroegtijdige<br />

veroudering<br />

In e<strong>en</strong> <strong>gezond</strong> <strong>en</strong> jong lichaam<br />

wordt in voldo<strong>en</strong>de mate co-<strong>en</strong>zyme<br />

Q10 of ubiquinone door het<br />

lichaam zelf aangemaakt. Vooral<br />

de spier<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus ook het hart<br />

bevatt<strong>en</strong> er hoge conc<strong>en</strong>traties<br />

van. Als er e<strong>en</strong> tekort ontstaat,<br />

wordt dit in de eerste plaats opgemerkt<br />

doordat de spier<strong>en</strong> tonus<br />

<strong>en</strong> kracht miss<strong>en</strong>, maar ook <strong>voor</strong><br />

de hartspier is dat funest. Het<br />

lichaam kan deze co-<strong>en</strong>zyme pas<br />

in voldo<strong>en</strong>de mate aanmak<strong>en</strong> als<br />

e<strong>en</strong> aantal andere vitamines <strong>en</strong><br />

spor<strong>en</strong>elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in het lichaam<br />

aanwezig zijn. Vandaar het belang<br />

van ev<strong>en</strong>wichtige voeding.<br />

Maar verschill<strong>en</strong>de medicijn<strong>en</strong><br />

zoals statines, cholesterolverlag<strong>en</strong>de<br />

middel<strong>en</strong>, brek<strong>en</strong> de co<strong>en</strong>zyme<br />

Q10 af. Vanaf de jongvolwass<strong>en</strong><br />

leeftijd begint het lichaam<br />

ook minder co-<strong>en</strong>zyme aan te<br />

mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus is het nuttig<br />

tekort<strong>en</strong> tijdig aan te vull<strong>en</strong>.<br />

Wat doet co-<strong>en</strong>zyme Q10 ?<br />

Het lichaam is e<strong>en</strong> complexe<br />

machine die belangrijke stoff<strong>en</strong><br />

nodig heeft om goed te kunn<strong>en</strong><br />

functioner<strong>en</strong>. Eén daarvan is co<strong>en</strong>zyme<br />

Q10 die bij jonge <strong>gezond</strong>e<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> door het lichaam<br />

in voldo<strong>en</strong>de mate wordt aangemaakt.<br />

Medicijn<strong>en</strong>, veroudering<br />

<strong>en</strong> voeding kunn<strong>en</strong> de productie<br />

ervan verminder<strong>en</strong>.<br />

Hoewel het lichaam het zelf produceert,<br />

komt het ook in kleine<br />

hoeveelhed<strong>en</strong> <strong>voor</strong> in voedsel,<br />

zoals vette vis, rundvlees <strong>en</strong> soja.<br />

Co-<strong>en</strong>zyme Q10, is bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> krachtige antioxidant, radical<strong>en</strong>vanger<br />

<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergieleverancier<br />

<strong>voor</strong> de lichaamsmotor <strong>en</strong> de<br />

spier<strong>en</strong>.<br />

50 SANA nr 17 SANA nr 17 51


We hebb<strong>en</strong> co-<strong>en</strong>zyme Q10<br />

nodig:<br />

- Als extra <strong>en</strong>ergieleverancier. Het<br />

is e<strong>en</strong> katalysator <strong>voor</strong> verschill<strong>en</strong>de<br />

scheikundige reacties in het<br />

lichaam die uiteindelijk leid<strong>en</strong> tot<br />

de productie van <strong>en</strong>ergie.<br />

- Het versterkt het cardiovasculaire<br />

systeem <strong>en</strong> houdt de <strong>en</strong>ergie<br />

daar in balans.<br />

- Het beschermt het lichaam teg<strong>en</strong><br />

schade van vrije radical<strong>en</strong>.<br />

- Q10 verschaft het lichaam verdedigingsstoff<strong>en</strong><br />

teg<strong>en</strong> oxidatieve<br />

stress van de cell<strong>en</strong>, weefsels <strong>en</strong><br />

organ<strong>en</strong>.<br />

- Het versterkt <strong>en</strong> ondersteunt<br />

andere antioxidatieve stoff<strong>en</strong> in<br />

het lichaam.<br />

- Het versterkt het <strong>gezond</strong>heidsgevoel<br />

doordat het lichaam over<br />

meer <strong>en</strong>ergie beschikt.<br />

- Het vermindert de tek<strong>en</strong><strong>en</strong> van<br />

E<strong>en</strong> sterk hart <strong>en</strong><br />

<strong>gezond</strong>e<br />

bloedsomloop dankzij<br />

Q10<br />

vroegtijdige veroudering.<br />

- Het maakt het lichaam <strong>en</strong> de<br />

geest meer alert.<br />

- Het vermeerdert de vitaliteit tot<br />

op hoge leeftijd.<br />

- Je voelt je jonger <strong>en</strong> vitaler ondanks<br />

de hogere leeftijd.<br />

- Het houdt de bloeddruk binn<strong>en</strong><br />

normale gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>.<br />

- Het verbetert de bloedcirculatie<br />

in de bloedsomloop.<br />

- Je voelt je meer relaxed <strong>en</strong><br />

minder onder stress.<br />

- Het geeft e<strong>en</strong> boost aan het immuunsysteem<br />

doordat het vrije<br />

radical<strong>en</strong> uitschakelt.<br />

- Het ondersteunt het z<strong>en</strong>uwstelsel<br />

<strong>en</strong> zorgt <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> frisse <strong>en</strong><br />

jonge geest <strong>en</strong> houdt het geheug<strong>en</strong><br />

intact.<br />

Deze opsomming onderstreept<br />

het <strong>en</strong>orme belang van co-<strong>en</strong>zy-<br />

me Q10 niet <strong>en</strong>kel <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> <strong>gezond</strong>e<br />

functie van hart <strong>en</strong> bloedvat<strong>en</strong>,<br />

maar ook teg<strong>en</strong> gezwell<strong>en</strong><br />

in het borstweefsel, bij migraine,<br />

<strong>en</strong>ergietekort <strong>en</strong> <strong>voor</strong> veertigplussers<br />

<strong>en</strong> sportlui.<br />

Uit dubbelblind proev<strong>en</strong> bleek migraine<br />

met de helft te verminder<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> leek ev<strong>en</strong> goed te werk<strong>en</strong><br />

als de klassieke pijnstillers, die bij<br />

langdurig gebruik niet zo onschuldig<br />

zijn. Het <strong>en</strong>ige nadeel is dat<br />

Q10 niet mete<strong>en</strong> werkt, maar dat<br />

het zijn <strong>en</strong>ergie langzaam opbouwt.<br />

Het moet minst<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />

maand word<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, wil<br />

m<strong>en</strong> er e<strong>en</strong> duurzaam effect van<br />

kunn<strong>en</strong> verwacht<strong>en</strong>. Het werkt<br />

goed bij allergie, het vertraagt<br />

het verouderingsproces, verhoogt<br />

<strong>en</strong>ergie <strong>en</strong> immuniteit <strong>en</strong> is e<strong>en</strong><br />

sterke antioxidant. De gereduceerde<br />

vorm, ubiquinol, wordt<br />

beter opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> heeft e<strong>en</strong><br />

zev<strong>en</strong>maal sterkere werking dan<br />

de geoxideerde vorm, ubiquinon.<br />

Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> is co-<strong>en</strong>zyme Q10 ook<br />

nuttig teg<strong>en</strong> „uitgroei<strong>en</strong>de tand<strong>en</strong>”<br />

of paradontale problem<strong>en</strong>.<br />

Ook algem<strong>en</strong>e klacht<strong>en</strong> over<br />

veroudering, vermindering van<br />

het zicht <strong>en</strong> spierzwakte reager<strong>en</strong><br />

gunstig op Q10.<br />

Minder kans op borst- <strong>en</strong><br />

be<strong>en</strong>derkanker<br />

Het lichaam maakt <strong>voor</strong>dur<strong>en</strong>d<br />

co-<strong>en</strong>zyme Q10 aan als bijpro-<br />

Het is e<strong>en</strong> prima <strong>en</strong>ergieleverancier<br />

die de spier<strong>en</strong> versterkt<br />

52 SANA nr 17 SANA nr 17 53


duct van de cholesterolsynthese.<br />

Deze krachtige antioxidant verhoogt<br />

de <strong>en</strong>ergieaanmaak <strong>en</strong> gaat<br />

veroudering teg<strong>en</strong>. Maar door de<br />

veroudering vermindert de eig<strong>en</strong><br />

productie <strong>en</strong> de meeste m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />

hebb<strong>en</strong> er e<strong>en</strong> tekort aan. Rec<strong>en</strong>te<br />

studies wijz<strong>en</strong> op gevar<strong>en</strong>:<br />

vrouw<strong>en</strong> in de categorie met de<br />

laagste Q10 waard<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> niet<br />

minder dan 90 perc<strong>en</strong>t meer kans<br />

op borstkanker. Er werd eerder<br />

ook al e<strong>en</strong> verband aangetoond<br />

tuss<strong>en</strong> lage Q10 waard<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

myelom<strong>en</strong> of be<strong>en</strong>mergtumor<strong>en</strong>,<br />

baarmoederhalskanker <strong>en</strong> melanom<strong>en</strong><br />

of huidkanker.<br />

Langzaam maar zeker<br />

Hoewel co-<strong>en</strong>zyme Q10 bijzonder<br />

goed is <strong>voor</strong> je <strong>gezond</strong>heid<br />

omdat het veroudering vertraagt,<br />

jeugd verschaft, spier<strong>en</strong>, hart <strong>en</strong><br />

bloedsomloop versterkt, de kans<br />

op kanker verkleint, tandvlees<br />

<strong>gezond</strong> maakt, huid verjongt,<br />

stress verjaagt <strong>en</strong> ontspant <strong>en</strong><br />

de geest vitaal houdt, mag je<br />

van e<strong>en</strong> korte kuur ge<strong>en</strong> mirakels<br />

verwacht<strong>en</strong>, omdat het e<strong>en</strong> stof is<br />

die we dagelijks nodig hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

dus langzaam maar zeker werkt.<br />

De invloed van Q10 is dus niet<br />

zo snel merkbaar. Er gaat <strong>en</strong>ige<br />

tijd overhe<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de <strong>voor</strong>rad<strong>en</strong><br />

co-<strong>en</strong>zyme aangevuld zijn. Bij<br />

e<strong>en</strong> hogere dosering zal m<strong>en</strong> wel<br />

de fysiologische werking sneller<br />

voel<strong>en</strong>. Voor m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> vanaf de<br />

middelbare leeftijd zijn 100 mg<br />

per dag e<strong>en</strong> goede dosering.<br />

Jan van G<strong>en</strong>dt<br />

Co-<strong>en</strong>zyme Q10:<br />

Superbrandstof <strong>voor</strong><br />

het organisme<br />

Advert<strong>en</strong>tie<br />

Naarmate m<strong>en</strong> ouder wordt produceert het<br />

lichaam minder Q10, net op het og<strong>en</strong>blik dat<br />

m<strong>en</strong> er meer nodig heeft. Dan wordt het tijd om<br />

tekort<strong>en</strong> aan te vull<strong>en</strong> <strong>en</strong> er zorg <strong>voor</strong> te drag<strong>en</strong><br />

dat de levering van <strong>en</strong>ergie goed doorloopt <strong>en</strong><br />

dus is aanvulling met e<strong>en</strong> natuurlijk preparaat<br />

Q10 aan te bevel<strong>en</strong>. Want door e<strong>en</strong> tekort kan<br />

de goede functie van de lichaamsmotor in het<br />

gedrang kom<strong>en</strong>.<br />

M<strong>en</strong> neemt aan dat 30 mg per dag e<strong>en</strong> strikt<br />

minimum is, maar sportlui <strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in de<br />

midlife do<strong>en</strong> er goed aan dagelijks 100 mg Q10<br />

te gebruik<strong>en</strong>, <strong>voor</strong>al om vroegtijdige veroudering,<br />

spierzwakte, problem<strong>en</strong> met de motor, het<br />

zicht <strong>en</strong> het tandvlees te <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>. Wanneer<br />

extra zorg van de circulatie of de lichaamsmotor<br />

betracht wordt, kan zelfs 300 mg word<strong>en</strong> <strong>voor</strong>geschrev<strong>en</strong>.<br />

Co-<strong>en</strong>zyme Q10 is wel degelijk superbrandstof<br />

<strong>voor</strong> het organisme.<br />

Q10 complex van Fytobell<br />

De co-<strong>en</strong>zyme Q10 van Fytobell is extra krachtig:<br />

ze bevat niet minder dan 100 mg co-<strong>en</strong>zyme<br />

naast L-carnitine <strong>en</strong> alfa liponzuur, e<strong>en</strong> uitstek<strong>en</strong>de<br />

combinatie <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>stelling <strong>voor</strong> de spier<strong>en</strong>,<br />

<strong>voor</strong> de lichaamsmotor of tikker <strong>en</strong> <strong>voor</strong> extra<br />

<strong>en</strong>ergie, vitaliteit <strong>en</strong> weerstand.<br />

Sam<strong>en</strong>stelling<br />

1 capsule bevat 300 mg L-carnitine – 50 mg alfa<br />

liponzuur - 100 mg co-<strong>en</strong>zym Q10 <strong>en</strong> oligofructose<br />

(prebioticum).<br />

Gebruiksaanwijzing<br />

1 tot 5 capsules per dag tijd<strong>en</strong>s de maaltijd.<br />

Verpakking<br />

Capsules <strong>voor</strong> oraal gebruik. PET-verpakking met<br />

90 capsules. CNK 2595-841.<br />

Voel je wel met fytobell!<br />

www.fytobell.be<br />

De kruid<strong>en</strong>tuin van Herk<strong>en</strong>rode is<br />

e<strong>en</strong> hed<strong>en</strong>daags kruid<strong>en</strong>park: exclusief<br />

<strong>en</strong> origineel, aantrekkelijk<br />

<strong>voor</strong> e<strong>en</strong> gevarieerd publiek van<br />

professioneel geïnteresseerd<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> individuele bezoekers, ontspann<strong>en</strong>d<br />

<strong>en</strong> educatief.<br />

Herk<strong>en</strong>rode vzw<br />

Herk<strong>en</strong>rodeabdij 4<br />

3511 Hasselt<br />

Tel.: 011 33 43 70<br />

Fax: 011 33 46 45<br />

E-mail: secretariaat@herk<strong>en</strong>rode.be<br />

Ontdek natuur- <strong>en</strong> sted<strong>en</strong>schoon vanuit...<br />

Hotel ’t Buskruid<br />

Ideale uitvalsbasis <strong>voor</strong> je uitstapp<strong>en</strong> in Limburg<br />

Erk<strong>en</strong>d fietshotel vlakbij<br />

knooppunt 312<br />

Kruid<strong>en</strong>tuin<br />

Herk<strong>en</strong>rode<br />

Hotel ’t Buskruid<br />

Dr. Vanderhoeydonckstraat 64<br />

Voor infobrochure:<br />

E-mail: info@fytobell.be Tel: 011/37.19.24<br />

Bestell<strong>en</strong> in Nederland www.boverte.com<br />

3560 Lumm<strong>en</strong><br />

Tel 013/53 22 94<br />

Fax 013/53 22 95<br />

E-mail: info@tbuskruid.be<br />

www.tbuskruid.be<br />

54 SANA nr 17 SANA nr 17 55<br />

Advert<strong>en</strong>tie<br />

Advert<strong>en</strong>tie


www. .be<br />

56 SANA nr 17<br />

Met vitamine C<br />

180 tablett<strong>en</strong><br />

Verkrijgbaar bij de apotheek<br />

met CNK bestelcode: 2595-791<br />

Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.<br />

• Ondersteunt het immuunsysteem<br />

• Gemakkelijk in te nem<strong>en</strong><br />

Voor e<strong>en</strong><br />

ijzersterke<br />

weerstand<br />

Tijdelijk gratis<br />

pill<strong>en</strong>doosje<br />

in de verpakking<br />

Advert<strong>en</strong>tie

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!