verslag (PDF, 495.27 Kb)

Veiligheidsoverleg Spoorwegexploitatie
27 september 2012
VERSLAG
09:00 – 09:30 Ontvangst met koffie en ontbijtkoeken
1. Verwelkoming en inleiding (J. Peeters)
Afspraken ivm. het verloop van de vergadering
Presentaties worden op CD-rom geplaatst en meegegeven met de deelnemers ipv publicatie op de website.
Het verslag van de vergadering wordt doorgestuurd naar de betrokkenen.
Er werden jammer genoeg weinig onderwerpen vanuit de sector aangebracht. Uitnodiging aan de sector om een
grotere inbreng te leveren bij een volgend overleg.
2. Nieuws (J. Peeters)
Joan Peeters is de nieuwe directeur a.i. van de DVIS na het vertrek van Valérie Verzele naar het kabinet van de
Minister van overheidsbedrijven, Paul Magnette.
3. Overzicht EU regelgeving :
○ Documenten gestemd op het RISC (van 5 en 6 juni 2012) (M. Juveyns, zie 2_RISC.pptx)
4 documenten: TSI rollend materieel, CSM toegepast door de sector, CSM toegepast door de NSA en TSI
ivm. ERTMS en ETCS
Stemming in RISC vergadering betekent niet dat het alsdusdanig wordt gepubliceerd
UK-tekst beschikbaar (te verdelen), tekst in vertaling, nog geen publicatie
○ Herschikking van het eerste spoorwegpakket (J. Voglaire, zie 3_1e pakket.pptx)
○ Vierde spoorwegpakket (J. Voglaire, zie 4_4e pakket.pptx)
○ Besluit 2011/765 (M. Juveyns, zie 5_Besluit 2011-765.pptx)
Aanvulling van Richtlijn 2007/59/EG
Belangrijke criteria voor opleidingscentra en examinatoren: onafhankelijkheid en onpartijdigheid en
bekwaamheid
Bijkomend criterium voor examinatoren: taalniveau minstens B2
Vraag om document “european framework for language competence”, dat op de website van de Raad
van Europa staat ook op de website van de DVIS te plaatsen OK
Zijn er taalinstituten om deze examens af te nemen? Neen, door de wetgeving worden enkel
leerdoelstellingen vastgesteld. Een erkend opleidingscentrum kan bepalen of de examinator voldoet.
OPMERKING! Het taalprobleem is toch groter dan gedacht: veel treinen naar Maastricht stranden aan de
grens omdat de taalkennis onvoldoende zou zijn. oplossing zou “communicatie in het Engels” kunnen
zijn zoals bij luchtvaart…
○ Verordening 1371/2007 (B. Van Bockxlaer, zie 6_Verordening 13712007.pptx)
Verordening + nationale reglementering die deze verordening omzet: handhavingsinstantie + rechten en
plichten van de spoorreiziger
Wie vertegenwoordigt de handhavingsinstantie? De directeur-generaal van Vervoer te Land is
verantwoordelijk voor de handhaving. De zichtbaarheid van deze instantie kan verbeterd worden. Er zijn
besprekingen gaande om de handhavingsdiensten voor de verschillende vervoersmodi op elkaar af te
stemmen. Het aspect inspectie is ook nog niet echt aan bod gekomen, er worden nog geen
administratieve boetes uitgeschreven. Toch zijn er al verschillende meetings geweest met de NMBS en
Infrabel. Acties tot nu toe: controle van de vervoersvoorwaarden, publiciteit van de NMBS rond
handhaving, opvolging klachten, controle van toegang tot stations, de TAP TSI,…
Plaats: FOD Mobiliteit en Vervoer, City Atrium, Auditorium 3A14, Vooruitgangstraat 56, 1210 BRUSSEL

○ Wijzigingen RID (uitgave 2013) (C. Bailleux, zie 7_wijziging RID.pptx)
Elke 2 jaar zijn er wijzigingen van het RID met overgangsmaatregelen van 6 maand.
Wijzigingen zijn beschikbaar op de websites van het OTIF en van de FOD Mobiliteit. De geconsolideerde
NL en FR versie worden eind dit jaar gepubliceerd op website DVIS.
Detection device of derailment (DDD): Geen verplichting om wagons met gevaarlijke goederen met DDD
uit te rusten (maar wel vrijwillig uittrusting). BELANGRIJK: informatie/opleiding geven aan de
bestuurders en de schouwers !
In het RID is hoofdstuk 1.3 gewijd aan opleiding (specifieke vereisten) maar daaraan is geen certificaat of
examen verbonden
Kan de SO wagons uitgerust met DDD weigeren? Ja, een SO kan een wagon uitgerust met DDD
weigeren, bijvoorbeeld, als hij van oordeel is dat de automatische activering van de rem door DDD geen
gepland scenario is in zijn SMS om de risico’s te beheersen ten gevolge het gebruik van DDD. In dat geval
kan de vervoerder vragen om de DDD uit te schakelen.
Het uitrusten van een wagon met DDD moet beschouwd worden als een significante verandering
toepassing CSM via risico-evaluatie.
Hierbij het standpunt van de ERA in z’n verslag “ERA/REP/02-2012/SAF Prevention and mitigation of
freight train derailments at short and medium terms”:
page 41/84 : “The Agency concludes that both measures P1 and M1 (=DDD)-a have the potential
to directly provoke a derailment under unfavourable circumstances. Concerning the M1-a
measure the identified unfavourable circumstances are, for example if a false-alarm occurs
where tracks are under performing, or/and if it occurs at a curve, or/and if it is combined with
an unsuitable composition/loading of the train.”
page 43/84: “Agency position: a) As it is explained previously the automatic application of brake
by a derailment detector is something different than an ‘emergency braking’ invoked by a
locomotive driver. b) In this respect, the automatic brake application triggered by a derailment
detector must be considered as a change (new technical system) in the railway system. c) In
EU Member States the SMS requires every change to be risk assessed and that a procedure is in
place to apply the CSM on Risk Evaluation and Assessment (Regulation 2009/352/EC) when the
change is deemed to be significant under the terms of this CSM.
page 44/84 : i) In conclusion, because the derailment detectors of M1-a type represents a
change in the current railway system, and because a functional failure of the derailment
detector has a credible direct potential for a catastrophic consequence, the Agency considers
that the above mentioned CSM is applicable to the M1-a type derailment detectors. “
Controle vóór ieder vertrek (éénmalig bij het vertrekpunt van het vervoer, niet na elke stop in een
station) uit te voeren. Er wordt geen checklist met traceerbaarheid verplicht. En wat wanneer er wagons
worden toegevoegd? In dit geval is het een nieuwe trein en moet de controle opnieuw worden
uitgevoerd.
Vervoer milieugevaarlijke goederen: de verzender is verantwoordelijk voor het aanbrengen van de juiste
markeringen en het leveren van de juiste documenten, niet de vervoerder. Maar de vervoerder moet de
markeringen op de wagon vergelijken met het vervoersdocument.
Zijn UIC-fiches voor iedereen toegankelijk? De UIC-fiches zijn in het algemeen niet gratis beschikbaar
maar punt 5 van de fiche UIC 471-3 verwijzend naar punt 1.4.2.2 van het RID is beschikbaar op het
publieke deel van de website van het UIC. Via de website van de DVIS (vade-mecum RID) is er een link
naar dit document op de publieke site van het UIC.
○ TSI Wagon (L. Opsomer, zie 8_STI wagons.pptx)
De houder van een wagon beslist welke wagon hij wil laten bouwen: voldoet aan basisvereisten of aan
bijkomende vereisten voor wederzijdse erkenning door de lidstaten zonder bijkomende evaluatie of aan
bijkomende vrijwillige specificaties. Naar gelang het gekozen type moet hij de juiste opschriften
aanbrengen.
OPMERKING uit sector: dit is niet altijd het geval
○ TAP-TAF (B. Van Bockxlaer, zie 9_TAP TAF_N.pptx)
TAP TSI gaat over telematicatoepassingen voor reizigers en vervult bepalingen uit de Passengers’ Rights
Regulation en de interoperabiliteitsrichtlijn.
De presentatie van TAF TSI zal gebeuren tijdens de volgende vergadering (afwezigheid collega)
Plaats: FOD Mobiliteit en Vervoer, City Atrium, Auditorium 3A14, Vooruitgangstraat 56, 1210 BRUSSEL

10:55 – 11:10 Koffiepauze
4. Overzicht nationale regelgeving :
○ KB van 03/08/2012 (M. Juveyns, zie 10_KB van 3-8-2012.pptx)
○ Spoorcodex (J. Voglaire, zie 11_spoorcodex.pptx)
○ Toeristische lijnen (J. Voglaire, zie 12_toeristische lijnen.pptx)
Exploitatievergunning: geldigheid 10 jaar. (foutje in slides: 5 jaar)
○ Wijziging van het ministerieel besluit van 30/07/2010 (L. Opsomer, zie 14_KB rollend mat.pptx)
○ Nieuw KB: vereisten - rollend materieel buiten rijpaden (L. Opsomer, zie 14_KB rollend mat.pptx)
Vraag naar de vereiste opleiding van een bestuurder van een goederentrein die kort rijdt op het net van
Infrabel categorie A4 vereist maar SO is verantwoordelijk voor het vervoer en kan na een
risicoanalyse beslissen dat het traject een hogere categorie bestuurder vereist. De DVIS heeft hierin
geen enkele verantwoordelijkheid om toelatingen te geven.
In het kader van het homologeren van voertuigen: waaronder valt lokale bediening in de haven van
Antwerpen zijn alle rijdende voertuigen gehomologeerd.
5. Feedback:
o Onderzoeksorgaan (JP. Engelmann, zie 15_onderzoeksorgaan.pptx)
het onderzoekorgaan wil de discussie initiëren naar de (arbeids)veiligheid van al de partijen die
aanwezig zijn op de site van een ongeval.
Sector: De analyse op de plek van het ongeval is de verantwoordelijkheid van elke partij afzonderlijk
en moet snel gebeuren. Iedere partij moet zijn eigen processen beschrijven.
Bij Infrabel hebben ze een veiligheidscoördinator . In het kader van de veiligheidscultuur ivm de
hele spoorwegsector en de relaties met de hulpdiensten is het doel om alle partijen rond de tafel te
krijgen. Feedback naar de partners zou gegeven worden op de Safety Desk.
De spoorwegsector wil steeds het spoor asap vrijmaken.
OO: Iedereen die zich naar de plaats van een ongeval begeeft, is niet steeds beschermd zoals het
hoort. De boodschap van het Onderzoeksorgaan is dat hierover vooraf moet nagedacht worden.
DVIS: Iedereen heeft ook nood aan juiste info: vb. bij een ongeval met een goederentrein met
gevaarlijke goederen is het belangrijk om de juiste samenstelling van de trein te kennen en de juiste
inhoud van de wagons. Veranderingen in de composities van de treinen worden niet altijd
genoteerd in de documenten. Onze opmerkingen hieromtrent worden niet altijd opgevolgd.
Misschien moeten hier grovere maatregelen genomen worden
Sector: aangepaste info moet snel en gemakkelijk beschikbaar zijn op het terrein: gebruik van tablets
om steeds te beschikken over correcte info ?
Cultuurverandering nodig: er worden te weinig lessen getrokken uit kleine incidenten. Men stuit op
een muur als men meer info wil.
Infrabel organiseert feedbackvergaderingen.
o Workshop CSM (R. De Mulder, zie 16_workshopCSM.pptx)
Georganiseerd door het ERA te Luxemburg op 13 en 14 november 2012, niet meer dan 20 personen.
Voorbereidende workshop georganiseerd door de DVIS te Brussel op 18 oktober 2012 (100
personen max.), NL/FR.
12:30 – 13:45 Broodjeslunch
Plaats: FOD Mobiliteit en Vervoer, City Atrium, Auditorium 3A14, Vooruitgangstraat 56, 1210 BRUSSEL

5. Feedback (vervolg):
o Rijden zonder lijnkennis (R. De Mulder, zie 17_rijden zonder lijnkennis.pptx)
De sector vraagt of het mogelijk is om een opening te creëren in de wetgeving?
Uit een juridische analyse van de DVIS blijkt dit voor een nationale vergunning wel mogelijk, maar
niet opportuun. Voor een Europese vergunning is er geen manoeuvreerruimte.
o Seinvoorbijrijdingen (R. De Mulder, zie 18_seinvoorbijrijding.pptx)
Uit een juridische analyse door de DVIS blijkt enkel Infrabel gemachtigd om na een ongeoorloofde
seinvoorbijrijding maatregelen te treffen. Infrabel zal een project opstarten voor de aanpassing van
het VVESI , om voorschriften te voorzien waaronder een bestuurder na een seinvoorbijrijding zijn rit
kan verder zetten.
o Vereist diploma (R. De Mulder, zie 19_Vereist diploma.pptx)
De overgangsmaatregelen zijn opgenomen in de handleiding van de DVIS: procedure voor het
aanvragen van een Europese vergunning van treinbestuurder.
De sector vraagt waarom een nationale vergunning ook niet wordt aanvaard als overgangsmaatregel
in plaats van het getuigschrift van algemene vakbekwaamheid van treinbestuurder: de DVIS zal de
juridische motivatie meedelen.
o Inplantingsregels seinen (L. D’Hoker)
Worden gepubliceerd op de Business corner van de website van Infrabel in de 1 ste trimester van
2013
o TBL1+ (C. Vanheck)
De DVIS richtte een schrijven aan de staatssecretaris die een synthese is van de opmerkingen uit de
sector (veiligheid / commercieel belang), een juridische analyse en voorstellen van oplossingen.
Meer info hierover in een volgend Veiligheidsoverleg.
6. 3 e bijvoegsel beheerscontracten (P.Geens, zie 22_beheerscontract.pptx)
Dit 3 e bijvoegsel wordt gefinaliseerd. Enerzijds worden financiële bepalingen opgenomen, anderzijds worden
ook een reeks regelingen getroffen betreffende de exploitatieveiligheid, in uitvoering van de aanbevelingen
van de speciale Commissie Buizingen.
7. EU-vergunning: medisch onderzoek Luxemburg (H.Raddoux en S. Deroo, zie 23_EU-vergunning.pptx)
Kan DVIS bij ACF tussenkomen om deze situatie recht te zetten?
De SNCF heeft reeds een brief geschreven naar de bevoegde Luxemburgse minister om duidelijk te stellen
dat zij niet akkoord zijn
De DVIS nam herhaaldelijk contact op met de Luxemburgse collega’s en kreeg telefonisch de
bevestiging dat een oplossing wordt gezocht. Indien nodig zal aan de staatssecretaris gevraagd
worden om zijn Luxemburgse collega aan te schrijven.
De CEO van de NMBS kan ook beter stappen ondernemen in die richting.
8. Slotwoord
15:30 – 16:00 Informal networking
Bijlage 1: antwoorden op de vragen van Railtraxx
Bijlage 2: CD met presentaties (werd meegegeven op 27/9/12 aan deelnemers)
Plaats: FOD Mobiliteit en Vervoer, City Atrium, Auditorium 3A14, Vooruitgangstraat 56, 1210 BRUSSEL

Actiepunten:
1. Document “european framework for language competence”, dat op de website van de Raad van Europa staat ook op de website van de
DVIS plaatsen
2. De geconsolideerde NL en FR versie van de wijzigingen van de RID worden eind dit jaar gepubliceerd op website DVIS.
3. Uitleg over TAF TSI uitgesteld naar een volgend overleg
4. Infrabel wil alle partijen rond de tafel krijgen in het kader van een te verbeteren veiligheidscultuur. Infrabel zal feedback geven aan de
partners over ongevallen op de Safety Desk.
5. Feedback over de workshop CSM, georganiseerd door de ERA op 13 en 14 november in Luxemburg
6. Infrabel zal een project opstarten voor de aanpassing van het VVESI , om voorschriften te voorzien waaronder een bestuurder na een
seinvoorbijrijding zijn rit kan verder zetten.
7. De sector vraagt waarom een nationale vergunning ook niet wordt aanvaard als overgangsmaatregel in plaats van het getuigschrift van
algemene vakbekwaamheid van treinbestuurder: de DVIS zal de juridische motivatie meedelen.
8. Infrabel zal de “inplantingsregels seinen” publiceren op de Business corner van de website van Infrabel in de 1 ste trimester van 2013
9. TBL1+: de nota van de DVIS, en de eventuele reactie van de staatssecretaris zal besproken worden in een volgend Veiligheidsoverleg.
10. Problematiek “medisch onderzoek in Luxemburg”: indien nodig zal aan de staatssecretaris gevraagd worden om zijn Luxemburgse collega
aan te schrijven. De CEO van de NMBS kan ook beter stappen ondernemen in die richting.