Marathoninzet bij Oiltanking - Brandweer

Marathoninzet
bij Oiltanking
‘Eerste praktijkinzet AMAS
was een goede ad-hoc oefening’
Een gezonken tankdak bij brandstofoverslagbedrijf Oiltanking
hield het Amsterdamse Westelijk Havengebied op 17 en
18 augustus in spanning. Uit voorzorg werd fors opgeschaald
en ook het Amsterdam Mutual Aid System (AMAS) voor
tankbrandbestrijding werd voor de eerste keer volledig
uitgepakt. Gelukkig liep het tankincident met een sisser af,
maar de marathoninzet van circa vijftien uur leverde wel
enkele leermomenten op.
10 SITRAP
Door: Rob Jastrzebski
Op vrijdagmiddag 17 augustus
ontdekten medewerkers
van Oiltanking dat in een
benzine opslagtank het ‘internal
floating cover’, het drijvende binnen-
dak van de tank, deels was gezonken.
Een incident dat het bedrijf aan-
Luchtfoto: Fotomix

Foto’s: Jeffrey Koper
vankelijk zelf dacht te kunnen
oplossen door de inhoud van zo’n
17 miljoen liter benzine weg te
pompen. ’s Avonds rond half acht
werd alsnog Brandweer Amsterdam-
Amstelland geïnformeerd over de
situatie. Officier van Dienst Marcel
Sol had er geen goed gevoel over
en besloot ter plaatse te gaan om
poolshoogte te nemen. Hij informeerde
de Hoofdofficier van Dienst
(HOvD) en won advies in bij de
Adviseur Gevaarlijke Stoffen (AGS).
Om tien uur werd ook HOvD Henk
Koelewijn ter plaatse gevraagd.
Vonken door wrijving
‘De beeldvorming was bij dit incident
lange tijd ons grootste knelpunt’,
verduidelijkt Henk Koelewijn. ‘We
konden niet ín de tank kijken en
wisten dus niet hoe het tankdak er
precies bij lag. Onze grootste zorg
was dat bij het leegpompen op een
gegeven moment het dak boven de
vloeistof uit zou komen. Dan zouden
door wrijving van metaal op metaal
vonken kunnen ontstaan in een
binnenruimte met een explosief
lucht/ benzinedampmengsel. De
verwachting was dat dat kritieke
moment ergens de volgende dag zou
worden bereikt. Om overal op voorbereid
te zijn, heb ik rond middernacht
opgeschaald naar GRIP 1 en
heb ik ook het tankbrandbestrijdingsmateriaal
van AMAS (zie kader)
laten komen.’
6000 meter slangen
Een tweede knelpunt was volgens
Koelewijn dat incidentscenario’s
van het Oiltankingterrein voor de
AMAS organisatie niet beschikbaar
waren. Het CoPI (Commando Plaats
Incident) moest samen met AMASspotters,
deskundigen van het bedrijf
en externe expertise ad-hoc scenario’s
maken voor wat er eventueel zou
kunnen gebeuren. Daarbij was ook
de afweging om het AMAS-systeem
wel of niet in te zetten lastig. Het
opbouwen van het systeem met
zijn grote blusmonitoren, pompen
en twaalf zesduims slangleidingen
met een totale lengte van 6000
meter is een enorme logistieke
operatie die veel tijd kost. Omdat
er verschillende escalatiescenario’s
waren, worstelden we met de
vraag waar de blusmonitoren het
best konden worden opgesteld.
Want als het systeem eenmaal is
opgebouwd is het bij een acute
escalatie niet meer snel te verplaatsen.’
Lessen
Het opstarten van AMAS ging
volgens Koelewijn niet helemaal
vlekkeloos. Onbekendheid met de
AMAS-coördinator bij enkele
bedrijven waar het materieel staat
gestald, leidde tot enige vertraging
bij het transport van het materiaal.
SITRAP 11

Niet onoverkomelijk, maar bereikbaarheid,
bekendheid en communicatie
zijn wel leerpunten.
Dat erkent ook Klaas Winters,
voorzitter van AMAS. ‘Het was de
eerste keer dat AMAS in actie
kwam en ik heb niet de illusie dat
alles perfect is verlopen. In dat
opzicht zie ik de eerste inzet als
een mooie ad-hoc oefening. Er
was nu geen sprake van een grote
brand met acute dreiging, zodat
we voldoende tijd hadden om het
systeem op te bouwen en met
elkaar oplossingen te zoeken voor
de klus waar we voor stonden.
We gaan het incident samen met
de brandweer uitgebreid evalueren
om te bekijken hoe we de organisatie
nog verder kunnen verbeteren.
Het incident heeft het belang van
het samenwerkings verband wel
nadrukkelijk onderstreept. Mensen
van de betrokken organisaties
hebben elkaar sinds de oprichting
van AMAS beter leren kennen en
dat heeft het vertrouwen en de
onderlinge samenwerking enorm
bevorderd.’
Gouden greep
Koelewijn onderkent het belang
12 SITRAP
van de organisatie eveneens. Ook
de samenwerking en informatieuitwisseling
met de firma Oiltanking
verliep volgens hem heel goed.
‘Een gouden greep was verder het
splitsen van het CoPI in twee delen.
Er waren heel veel instanties en
externe deskundigen betrokken bij
het oplossen van dit incident. Als je
die bij elk CoPI-overleg aan tafel
hebt, wordt het een Poolse land-
AMAS: Amsterdam Mutual Aid
System, kortweg AMAS, is een
samenwerkingsproject van
oliemaatschappijen en opslagterminals
Aircraft Fuel Supply
Schiphol; BP Terminal Amsterdam
B.V; Vopak Terminal Amsterdam;
Oiltanking Amsterdam B.V;
EuroTank Amsterdam B.V en
Nustar Amsterdam B.V. ten
aanzien van brand bestrijding bij
grote calamiteiten. AMAS zorgt
voor materiaal om ervoor te
zorgen dat de brandweer in
staat is om ook grote branden
bij de betrokken oliemaatschappijen
en opslagterminals
te bestrijden.
dag en dat werkt niet. Daarom
hadden we een kernteam met
alleen de operationele beslissers en
daarnaast een tweede team met
een eigen vergaderruimte waar
alle tweedelijns experts van de
hulpverlening en de externe
deskundigen de scenario’s en
oplossingen voorbereidden. Zo
hielden we rust in het CoPI en konden
we snel knopen doorhakken.’
CoPI verplaatst
Het werd voor de hulpverleners en
externe experts nog een lange
nacht en een lange volgende dag.
Een complicatie op zaterdagmiddag
18 augustus was een door het
KNMI verwachte plotselinge draaiing
van de wind. Het CoPI aan de
Westpoortweg zou daardoor in de
gevarenzone komen te liggen bij
een onverhoopte brand en werd
acuut enkele honderden meters
verplaatst. Rond 23.00 uur op
zaterdagavond kon eindelijk het
sein veilig worden gegeven. De
meeste brandstof was weggetankt
en het gezonken tankdak was
stabiel. Aan een marathoninzet
van zo’n vijftien uur kwam een
einde.