Isjichteen straf voor smulpapen? - i-Sana
Isjichteen straf voor smulpapen? - i-Sana
Isjichteen straf voor smulpapen? - i-Sana
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
November 2012<br />
GEZONDHEIDSMAGAZINE<br />
Pascale Naessens:<br />
“Gezonde voeding<br />
is puur genieten”!<br />
In de knoop met het<br />
winteruur<br />
Is jicht een <strong>straf</strong><br />
<strong>voor</strong> <strong>smulpapen</strong>?<br />
Dr. Aelbrecht: Het beste dieet <strong>voor</strong> een<br />
lang en gezond leven<br />
Getraind tegen de kou<br />
SANA nr 28<br />
1
Bestellen?<br />
www.nutribell.be<br />
COLOFON<br />
I-SANA MAGAZINE<br />
Web-Gezondheidsmagazine<br />
Uitgeverij:ADVIES MEDIA vzw<br />
O.L.Vrouwstraat 53<br />
B-3570 Alken<br />
info@isana.eu<br />
www.isana.eu<br />
Redactieadres:<br />
O.L.Vrouwstraat 53<br />
B-3570 Alken<br />
redactie@isana.eu<br />
Uitgave:<br />
Maandelijks elektronisch nummer<br />
(behalve de maanden juli en augustus)<br />
Verantwoordelijk uitgever:<br />
Monique Kmita<br />
Gedelegeerd bestuurder:<br />
Danny Zeegers<br />
Verantwoordelijke marketing,<br />
promotie en advertenties België:<br />
peter.adviesmedia@gmail.com<br />
Verantwoordelijke regie Nederland:<br />
Kees Martens<br />
Hoofdredacteur:<br />
Jan van Bercken<br />
Voorwoord<br />
i-sana een uitgave<br />
van Advies Media Wijsheid van de natuur<br />
Vroeger at men fruit<br />
en groenten <strong>voor</strong> de<br />
vitamines, nu halen<br />
we ze uit een pilletje.<br />
Gezondheid is dus te koop?<br />
Toen de wetenschap met een<br />
microscoop begon te kijken naar<br />
de samenstelling der dingen,<br />
was men er van overtuigd dat<br />
het ontzettend uitvergroten<br />
van de moleculen, het geheim<br />
van het leven zou prijs geven.<br />
Men ontdekte de vorm van<br />
vitamines, van mineralen, kon<br />
meten en afwegen hoeveel er in<br />
elk voedselproduct opgeborgen<br />
lag en... men slaagde er zelfs<br />
in ze kunstmatig te fabriceren.<br />
Christoffel Columbus zou<br />
zijn scheepsbemanning<br />
niet hebben verloren had hij<br />
potjes vitamine C aan boord<br />
gehad. En dus kon het labo<br />
<strong>voor</strong>taan gezondheid te koop<br />
aanbieden. Tot tijdens de jongste<br />
wereldoorlog in Noorwegen<br />
een Duitse legereenheid door<br />
de kou en de natuurelementen<br />
werd afgesloten van de rest<br />
van de troepen. Ze hadden al<br />
geruime tijd geen verse groenten<br />
meer gegeten en er ontstond<br />
ziekte. De legerleiding liet toen<br />
vitamine C-pillen uitdelen en<br />
die werden massaal geslikt.<br />
De soldaten genazen niet. Een<br />
legerdokter kwam op het idee<br />
de manschappen de eerste<br />
lenteblaadjes van de bomen te<br />
laten plukken, ze fijn te hakken<br />
en de zieke soldaten te laten<br />
oplepelen. Enkele dagen later<br />
fleurden de eersten op. De<br />
wijsheid van de natuur had het<br />
gehaald op de vindingrijkheid<br />
van de mens, ondanks zijn<br />
microscopen. Want er is meer<br />
dan wat men ziet. Een nieuwe<br />
wetenschap ontstond dankzij de<br />
Franse prof. Dr. Louis Vincent.<br />
Hij ontdekte dat elk levend wezen<br />
en alle materie elektronische<br />
eigenschappen heeft. Van water<br />
tot voedsel: alles heeft zijn eigen<br />
bio-elektronische waarde en<br />
die wordt meetbaar gemaakt.<br />
Hij vond het noodzakelijk af te<br />
stappen van het idee dat het<br />
voldoende was alles scheikundig<br />
en moleculair te ontrafelen,<br />
want er waren meer elementen<br />
in het leven en de natuur dan<br />
men aanvankelijk <strong>voor</strong> mogelijk<br />
had gehouden: wat een vers<br />
lenteblaadje kon, was onmogelijk<br />
gebleken <strong>voor</strong> een pilletje<br />
vitamine C. Hoewel de industrie<br />
een pilletje <strong>voor</strong> elk probleem<br />
heeft ontworpen. De ervaring<br />
leert dat er mensenlevens door<br />
gered zijn, maar we hebben ook<br />
nieuwe problemen geschapen,<br />
omdat de natuur andere wetten<br />
heeft, dan welke wij hebben<br />
gemaakt. Het zal wel een punt<br />
van discussie blijven, want<br />
er zijn ook te grote belangen<br />
mee gemoeid. We hebben<br />
ziekten uit de wereld geholpen,<br />
maar we zitten met nieuwe<br />
ziekten: kanker, hartinfarcten,<br />
allergieën, psychische<br />
aandoeningen. Hebben we<br />
met de <strong>voor</strong>uitgang ook de<br />
ellende niet een beetje vergroot:<br />
vervuiling van lucht, water,<br />
voedsel, elektromagnetische<br />
smog, gedwongen inentingen.<br />
Misschien is het toch niet<br />
slecht even stil te staan bij de<br />
geneeskracht van het jonge<br />
lenteblaadje: de wijsheid van de<br />
natuur is misschien onopvallend,<br />
maar des te interessanter.<br />
Jan van Bercken<br />
Hoofdredacteur<br />
2 SANA nr 28 SANA nr 28 3<br />
Art-Director:<br />
Ellen Drenth<br />
Artistiek advies:<br />
Alvin Bamps<br />
Documentatie & secretariaat:<br />
Klaudia Pauwels<br />
Abonnementen:<br />
Losse nummers : € 3,20<br />
Jaarabonnement: € 32,00<br />
Copyright 2012<br />
Alle in de advertenties en redactionele<br />
stukken opgenomen gegevens, alsook foto’s<br />
door derden aangeleverd, vallen onder<br />
verantwoordelijkheid van het betrokken bedrijf,<br />
instelling of dienst die aanlevert aan Advies<br />
Media vzw. Voor de juistheid, de aard en de<br />
rechten van die gegevens kan de uitgever niet<br />
aansprakelijk worden gesteld. Advertenties<br />
kunnen zonder enige motivering worden<br />
geweigerd.<br />
Niets uit deze uitgave mag worden<br />
verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door<br />
middel van druk, fotokopie of welke andere<br />
wijze ook, zonder <strong>voor</strong>afgaande schriftelijke<br />
toestemming van de uitgever. De inhoud<br />
(teksten en advertenties) van I-sana is geen<br />
medisch advies en kan een consult bij een<br />
arts niet vervangen. Bij medische problemen<br />
of twijfel moet altijd een geneesheer worden<br />
geraadpleegd.
06<br />
NHOUD<br />
Ook last van soort jetlag door omschakeling<br />
van biologische klok?<br />
10<br />
Pascale Naessens<br />
“Gezonde voeding is puur genieten”!<br />
14Is jicht een <strong>straf</strong> <strong>voor</strong> <strong>smulpapen</strong>?<br />
Hoe raak je te veel urinezuur kwijt?<br />
16Wegwijs in kruidentuinen<br />
22 mooiste kruidentuinen in één boek<br />
20Getraind<br />
tegen de kou<br />
Maak je weerstand wintervast<br />
24<br />
In de knoop met het winteruur<br />
Couperose<br />
Maakt van je gezicht een avondzon<br />
26 Hoge BLOEDDRUK: de stille<br />
doder<br />
Hoe hartziekten <strong>voor</strong>komen?<br />
32<br />
Co-vergiftiging: de stille,<br />
sluipende moordenaar<br />
Zelfs dokters vergissen zich nog!<br />
36Fobieën?<br />
Rustgevende planten kunnen je helpen<br />
40Heilzame plantenextracten en<br />
hun toepassing<br />
Stinkende ballote: pampert uw zenuwen<br />
42Te veel antibiotica bij acute<br />
keelpijn<br />
De natuurlijke oplossing<br />
44Lekker en gezond koken met<br />
Dominique Vreven<br />
Gewokte seizoensgroenten met bio-varkenshaasje,<br />
soja en geelwortel<br />
50<br />
Dr. Aelbrecht:<br />
“De immuniteit van de meeste mensen is<br />
een ramp!”<br />
Tijm en venkel 48<br />
Weetjes 30<br />
4 SANA nr 28 SANA nr 28 5
Ook last van soort jetlag<br />
door omschakeling van<br />
biologische klok?<br />
In de knoop met het<br />
winteruur<br />
Het laatste weekend van oktober hebben we de zon<br />
weer een uur achteruit geschoven. Een uur later op,<br />
een uur later gaan slapen, zo lijkt het tenminste.<br />
Maar zo eenvoudig als de wekker een uurtje opschuiven,<br />
is het niet, want de inwendige biologische<br />
klok heeft daar moeite mee. De invoering van het winteruur<br />
leidt vaak tot problemen bij gevoelige personen, bij baby’s en<br />
bij ouderen. En... vraag het maar aan de landbouwers wat ze<br />
merken bij hun dieren. Het bioritme van de natuur luistert niet<br />
naar economische motieven. Ook jij kan er last van hebben...<br />
maar je kan er ook iets aan doen.<br />
Bij gezonde patiënten zijn er over<br />
het algemeen weinig problemen te<br />
verwachten. Voor de meeste beperken<br />
de problemen zich tot een ontregeling<br />
van het bioritme: een paar<br />
dagen in de war met de slaap. Voor<br />
jongeren en zeer oudere kinderen<br />
kunnen de problemen wat opvallender<br />
zijn. Het heeft allemaal te maken<br />
met het ritme dat ons leven bepaalt.<br />
Iedereen heeft een inwendige biologische<br />
klok. Dat zie je trouwens<br />
in de natuur in haar geheel en het<br />
valt bijzonder op in de dieren- en<br />
plantenwereld. Alles heeft een <strong>voor</strong>geprogrammeerd<br />
ritme. En toch wil<br />
men ons uit economische overwegingen<br />
elk jaar tweemaal van bioritme<br />
doen veranderen, met alle gevolgen<br />
van dien.<br />
Hoe rationeel de talrijke argumenten<br />
ook mogen zijn waarmee de <strong>voor</strong>standers<br />
van zomer- en winteruur<br />
ons om de oren slaan, toch weigert<br />
ons lichaam zich daar bij neer te leggen.<br />
Het moet nu eenmaal luisteren<br />
naar zijn eigen wetten en die worden<br />
bepaald door de hypothalamus, een<br />
kleine klier die zich in de tussenhersenen<br />
bevindt. Vanuit dit belangrijke<br />
centrum worden tal van neuro-endocriene<br />
functies geregeld. Deze kleine<br />
klier is van enorme betekenis <strong>voor</strong> de<br />
bedrijfshuishouding van ons organisme,<br />
bij het bepalen van het bioritme.<br />
Het bioritme dat wordt gecontroleerd<br />
door de hypothalamus werkt ook nog<br />
samen met diverse andere organen,<br />
zoals bijv. de lever. Deze organen<br />
hebben<br />
elk hun eigen bioritme dat door dit<br />
hersengebied gesynchroniseerd<br />
wordt. Het uit de pas lopen van het<br />
bioritme van diverse organen, zoals<br />
<strong>voor</strong>komt bij ploegendienst of bij<br />
jetlag, kan tot allerhande klachten<br />
leiden, zoals prikkelbaarheid, concentratiestoornissen<br />
en slaapstoornissen.<br />
Aanpassingsproblemen<br />
Dat betekent ook dat het bioritme<br />
inderdaad invloed heeft op onze<br />
gezondheid. Verstoring daarvan kan<br />
tot ziekte leiden. Hardnekkige<br />
vermoeidheid is de<br />
6 SANA nr 28 SANA nr 28 7<br />
∆
meest <strong>voor</strong>komende klacht. Daarnaast<br />
concentratieproblemen: arbeiders<br />
en bedienden presteren minder;<br />
studenten en ouders van scholieren<br />
stellen vast dat de jonge generatie<br />
het veel lastiger heeft om de leerstof<br />
onder de knie te krijgen.<br />
Maar er zijn nog meer lichaamseigen<br />
dingen die door onze inwendige klok<br />
via de hypothalamus worden geregeld.<br />
Zo begint ons lichaam tegen<br />
vijf uur in de ochtend langzaam wakker<br />
te worden om zachtjes aan de<br />
dag te beginnen. De bloeddruk stijgt,<br />
het leven begint, zodat het lichaam<br />
zich in de <strong>voor</strong>- en de namiddag kiplekker<br />
gaat voelen. In vroege<br />
ochtenduren functioneert alles evenwel<br />
op een laag pitje. Ons lichaam is<br />
wel gemaakt om ’s nachts te slapen.<br />
De meeste ongevallen op de weg en<br />
in bedrijven gebeuren tussen 2 en<br />
5 uur ’s nachts, als gevolg van het<br />
indommelen of het verslappen van<br />
de aandacht.<br />
De spieren lopen pas goed warm<br />
tegen 3 uur in namiddag en tegen<br />
het eind van de namiddag bereikt de<br />
lichaamstemperatuur haar hoogtepunt.<br />
Het lichaam heeft ook een waak- en<br />
slaapcyclus, waardoor we om de<br />
24 uur neiging hebben om te gaan<br />
slapen. Je ziet dat trouwens ook bij<br />
mensen aan de poolgebieden, waar<br />
<strong>voor</strong>tdurend nacht of <strong>voor</strong>tdurend<br />
dag heerst. De<br />
mensen hebben er wel<br />
meer slaapproblemen,<br />
maar toch werkt de lichaamsklok<br />
met dezelfde<br />
golf- beweging.<br />
Proefperso-<br />
nen die bij wijze van experiment<br />
onder de grond gaan leven en afgesloten<br />
zijn van het natuurlijke dag-<br />
en nachtritme, nemen spontaan een<br />
ritme aan volgens hun eigen klok die<br />
weliswaar één uur langer is, namelijk<br />
een ritme van 25 uur. Ze eten<br />
rond zelfde tijdstippen en staan altijd<br />
vanzelf op.<br />
Ons natuurlijk ritme is dus ongeveer<br />
25 uur. De lichaamsklok kan ons<br />
ook in de problemen brengen. Een<br />
middagdutje of een nachtje fuiven,<br />
brengt ons ritme wel niet van slag,<br />
maar bij intercontinentale reizen met<br />
andere uren of als we geregeld een<br />
nachtje werken, is de lichaamsklok<br />
wel van slag.<br />
Als je naar Japan reist, krijg je honger<br />
op andere momenten dan ze het<br />
voedsel in het vliegtuig aanbieden.<br />
Ons lichaam kan zich aanpassen,<br />
maar dat vraagt wel wat tijd.<br />
Nachtwerk is iets wat onze lichaamsklok<br />
niet normaal vindt. Normaal is<br />
dat je ’s nachts concentratiestoornissen<br />
krijgt en gaat wegdoezelen.<br />
Sommigen passen zich wel gemakkelijker<br />
aan. Wie ouder is dan 50<br />
jaar en ochtendmensen hebben het<br />
veel moeilijker. Vroege vogels die<br />
bij het ochtendkrieken op hun best<br />
zijn, hebben hun lichaamstemperatuurpiek<br />
70 minuten vroeger. De<br />
meeste zitten er tussen in.<br />
Slaapmoeilijkheden kun je oplos-<br />
Last van je biologische klok? Bij de verandering<br />
van zomeruur naar winteruur is dat normaal<br />
sen door op een vast tijdstip te gaan<br />
slapen en een ritueel te volgen. De<br />
natuur kan je ook helpen: valeriaan,<br />
Escholtzia, Passiflora... een goed<br />
preparaat daar<strong>voor</strong> is bij<strong>voor</strong>beeld<br />
Escholcin.<br />
Vitamines en goed immuunsysteem<br />
De overschakeling naar het winteruur<br />
bezorgt het lichaam een hoop stress.<br />
Om de stress en de verstoring van<br />
het bioritme snel te overwinnen, is<br />
beweging belangrijk. Beweging is in<br />
de winter nog belangrijker dan in de<br />
zomer: niet in de sporthal, maar buiten.<br />
En in het weekend zou iedereen<br />
van zijn vrije tijd moeten profiteren<br />
om de natuur in te trekken. Eigenlijk<br />
moet men elke dag „verluchten”, af<br />
en toe de ramen open zetten, zelfs in<br />
de winter, de voeding aanpassen en<br />
extra vitamines slikken.<br />
Kan je zon en zomer vervangen door<br />
vitamines?<br />
Elk seizoen heeft zijn eigen charme<br />
en zijn eigen waarde, ook de winter,<br />
maar in elk seizoen hebben we<br />
dezelfde vitamines en mineralen,<br />
maar andere voedingsstoffen nodig.<br />
De natuur verschaft ze ons in vol-<br />
doende mate, als we er tenminste<br />
gebruik willen van maken. Nu is er<br />
volop fruit en dat moet je nu inderdaad<br />
uitgebreid eten. Er is voldoende<br />
bewaarfruit dat een hele winter kan<br />
opgeslagen worden en dat zijn vitamines<br />
behoudt als je het op de juiste<br />
wijze bewaart. De bekendste is de<br />
vitamine C en daarvan is eveneens<br />
bekend dat we er veel te weinig van<br />
gebruiken. Om echt heel gezond te<br />
kunnen leven, moeten we meer vitamine<br />
C gebruiken. Nu de herfst er is<br />
en de winter nadert, zijn allerhande<br />
groenten van eigen bodem te koop,<br />
die hebben we ook nodig. Er zitten<br />
nog talrijke onbekende maar vitale<br />
stoffen opgeborgen in deze gaven<br />
van de natuur. De laatste tien jaar<br />
is het belang van ballaststoffen heel<br />
duidelijk gebleken. Ze stimuleren<br />
het immuunsysteem en beschermen<br />
de cel. Het kan alleen maar helpen<br />
de gezondheid beter te maken en in<br />
stand te houden en ook dat is van<br />
invloed op de wijze waarop we ons<br />
voelen in herfst en winter, ook na de<br />
invoering van het winteruur.”<br />
Jan van Bercken<br />
8 SANA nr 28 SANA nr 28 9
Dankzij haar<br />
jongste kookboek<br />
staan vrouwen<br />
weer met plezier<br />
aan het fornuis<br />
Pascale Naessens:<br />
“Gezonde voeding is<br />
puur genieten”!<br />
Koken is “in”. Of liever, kijken naar koken, want<br />
geen dag zonder kookprogramma op tv. Eten is<br />
natuurlijk altijd “in” geweest. Het is levensnoodzakelijk,<br />
dikwijls lekker, soms voedzaam, zelden<br />
gezond. En als je er nu zou in slagen om al deze<br />
dingen toch te combineren, dan heb je geen reden<br />
meer om je zorgen te maken, maar wel om gezond, gelukkig<br />
en vol vertrouwen in lengte van dagen verder te leven. En<br />
dat is nu het leidmotief van het jongste kookboek van Pascale<br />
Naessens, bekend van tv en vrouw van de al even bekende<br />
Paul Jambers. Geen stunt, want ze passen zelf perfect toe wat<br />
ze heeft geschreven. Het boek komt dus recht uit de kombuis<br />
van de gezondheid, de “comme-chez-soi” <strong>voor</strong> wie gezond en<br />
toch lekker wil koken, gemakkelijke recepten, zonder dieetallures.<br />
Pascale Naessens meent het en dus<br />
bestelt ze al van bij het begin van<br />
ons gesprek een muntthee met echte<br />
muntblaadjes, want “gezondheid<br />
gaat over de geschiedenis van jezelf.<br />
Het is de optelsom van wat je doet<br />
en laat, eet en drinkt.”<br />
“Gezond eten en drinken, hoeft niet<br />
saai te zijn, niet ingewikkeld en ook<br />
niet duur, hoewel over dat laatste wel<br />
een en ander gezegd kan worden,<br />
want als je biologisch fruit wil eten,<br />
voedsel dat niet behandeld werd, dan<br />
betaal je dat dubbel en dik. Schandalig!<br />
We proberen te veel in te grijpen<br />
in natuurlijke processen, we dringen<br />
ons lichaam producten op waar het<br />
niet <strong>voor</strong> gemaakt is. Het voedsel<br />
zoals de natuur het ons aanbiedt is<br />
perfect, daar leven we al eeuwen<br />
van en vroeger zelfs zonder ernstige<br />
ziekten die we nu wel kennen.<br />
Daar ben ik van uit gegaan om mijn<br />
jongste kookboek “PUUR GENIETEN”<br />
samen te stellen. Het impliceert dat<br />
je met gezonde producten twee doelen<br />
bereikt: het is lekker en tegelijk<br />
gezond. Dat is pas puur genieten,”<br />
aldus Pascale Naessens.<br />
Je kan het lichaam niet verschalken,<br />
het volgt “natuurlijke patronen”. Als<br />
je dat niet doet, kan je een probleem<br />
krijgen: planten hoeven zichzelf niet<br />
meer te verdedigen tegen parasieten,<br />
want ze worden omringd met<br />
bestrijdingsmiddelen, granen worden<br />
gekruist en geselecteerd om meer<br />
gluten te maken om gemakkelijker te<br />
gebruiken in industriële bakkerijen.<br />
Kleurstoffen, aroma’s, bewaarmiddelen,<br />
bestrijdingsmiddelen, behandelde<br />
vetten, transvetten, geraffineerde<br />
suikers en lege koolhydraten, granen,<br />
fastfood... onze westerse manier<br />
van denken heeft een industrie<br />
gemaakt van ons voedsel en onze<br />
gezondheid, met alle gevolgen vandien,<br />
want onze genen zijn daar niet<br />
op <strong>voor</strong>bereid en <strong>voor</strong> gemaakt.<br />
Vetten tegenover koolhydraten<br />
Inzichten veranderen <strong>voor</strong>tdurend en<br />
wetenschappelijke conclusies moet je<br />
ook in zijn tijd zien.<br />
Pascale Naessens: “Vroeger mocht<br />
je geen vetten eten, <strong>voor</strong>al geen verzadigd<br />
vet op gevaar van hartziekten<br />
en hersenschade. Tegenwoordig wijst<br />
men veeleer de lege koolhydraten<br />
als schuldige aan: één op vier krijgt<br />
een hartinfarct, één op vijf kanker,<br />
en diabetes boomt. Vet mag dus<br />
weer, moet zelfs, waarbij verstandige<br />
keuzes goede resultaten opleveren:<br />
je vermagert zonder dieet, je voelt je<br />
fitter en gezonder.<br />
Zoals je weet ben ik mijn carrière<br />
als fotomodel begonnen. De slanke<br />
lijn was een psychische dwangbuis<br />
en dus werd van het ene dieet naar<br />
het andere geëxperimenteerd, je<br />
kan de jojo-effecten al vermoeden.<br />
Ik voelde me niet kiplekker, miste<br />
energie, het gewicht ging op en neer,<br />
kortom het liep fout. Ik verslond<br />
boeken, ik ging zowat overal te rade:<br />
bij macrobiotiek, veganisten, Montignac<br />
enz.... tot ik het te pakken<br />
had: pure natuurlijke voeding, waar<br />
de industrie zo weinig mogelijk heeft<br />
mee uitgespookt, geen geraffineerde<br />
producten, geen lege calorieën, wel<br />
veel fruit, groenten, vezels, noten,<br />
gezonde vetten en <strong>voor</strong>al goed leren<br />
combineren.<br />
Kijk, we verdoemen mayonaise,<br />
maar eigenlijk is dat een verzameling<br />
van gezonde producten: goede<br />
olie, een ei, en citroen. Nu moet je<br />
de vergelijking eens maken met een<br />
potje uit de rekken van de supermarkt:<br />
het is een verzameling van<br />
allerlei toevoegsels. Maar waarom<br />
zouden we zo’n eenvoudig product<br />
niet weer zelf kunnen maken? We<br />
moeten weer eenvoudiger leren eten,<br />
niet teveel dingen door elkaar: zo<br />
wordt puur eten, weer puur genieten!”<br />
Hoe ontbijt je dan?<br />
Pascale Naessens: Ik eet zelf onwaarschijnlijk<br />
weinig lege koolhydraten,<br />
maar haal de goede koolhydraten<br />
uit fruit. Ik kijk er iedere ochtend<br />
geweldig naar uit. Vroeger kende ik<br />
elke bakker. Als ik nu op hotel verblijf<br />
en bij het ontbijt geen fruit bemerk,<br />
10 SANA nr 28 SANA nr 28 11
word ik wanhopig. Van een klassiek<br />
ontbijt krijg ik meteen de weerslag.<br />
Ik raak ook niet verzadigd... ik zou<br />
altijd door kunnen blijven eten want<br />
het zijn lege calorieën. De stoelgang<br />
wordt abnormaal en je voelt je ellendig<br />
en flauw. Probeer eens een<br />
fruitontbijt en je merkt snel hoe verslavend<br />
het werkt, zonder dat het de<br />
pancreas nadelig beïnvloedt.”<br />
En Paul dan?<br />
“Hij is daar nog fanatieker in dan<br />
ik. Niet moeilijk, want zo’n ontbijt is<br />
feestelijk: fruit, zaden, noten... het<br />
ontbreekt aan niets. Hij maakt het<br />
ontbijt klaar en is er evenzeer mee<br />
bezig als ik. Hij is een fan van mijn<br />
keuken. Als je zo eet, heb je geen<br />
nood aan stoverij met frieten. Op die<br />
manier zijn we bewust met ons leven<br />
en onze gezondheid bezig. Ik doe<br />
het niet zozeer om langer te leven,<br />
wel om de kwaliteit van het leven te<br />
verbeteren. Bijna niemand gaat nog<br />
dood zoals vroeger: toen stierven de<br />
mensen gewoon van ouderdom en<br />
doofden langzaam als een kaarsje<br />
uit. Nu duiken allerlei nare ziekten<br />
op, de mensen sukkelen met alles en<br />
nog wat, sluimerziekten, woekeringen<br />
en die wil ik vermijden. Volgens<br />
een Nederlandse prof is slechts vijf<br />
percent van de ziekten genetisch<br />
bepaald. De rest hebben we zelf in<br />
de hand. Waarom zouden we dan<br />
niet gezonder eten als het nog lekker<br />
is ook: een beetje minder eiwitten,<br />
minder lege koolhydraten, minder<br />
genetisch gemanipuleerd voedsel,<br />
minder gekleurd en kunstmatig op<br />
smaak gebracht. Een beetje natuurlijker,<br />
wat meer groenten, zaden, noten,<br />
fruit, het kan echt geen kwaad.”<br />
Gezond eten is romantisch<br />
Veel mensen vragen zich af hoe ze<br />
dat <strong>voor</strong> elkaar moeten krijgen. Ze<br />
weten ongetwijfeld niet hoe ze daar-<br />
aan moeten beginnen. Ik neem aan<br />
dat je jongste kookboek daar een<br />
oplossing <strong>voor</strong> geeft.<br />
Pascale Naessens: “Eigenlijk is<br />
het niet moeilijk: je moet leren de<br />
juiste combinaties te vinden en dat<br />
leg ik ook uit. Je moet geen eieren<br />
met brood eten bij<strong>voor</strong>beeld, dat is<br />
een beetje problemen zoeken. Je kan<br />
maar beter dingen gescheiden houden,<br />
maar je mag wel royaal gebruik<br />
maken van groenten, vruchten, maar<br />
je moet ze niet bij dezelfde maaltijd<br />
gebruiken. Gezonde voeding is niet<br />
saai, is lekker, is romantisch koken<br />
en het wordt nog romantischer<br />
omdat het lekker en <strong>voor</strong>al goed is.<br />
Daaraan geeft mijn kookboek een<br />
toegevoegde waarde. Mensen vertellen<br />
me dat ze weer met plezier aan<br />
het fornuis staan. Je weet wat je eet:<br />
lekker, eenvoudig, gezond en geen<br />
<strong>voor</strong>verpakte kant-en-klaar-hap. Ze<br />
kijken met open mond naar kookprogramma’s<br />
op televisie, hoe ze smaken<br />
mengen en aanbieden, maar ze<br />
gaan met honger of met een overlaste<br />
maag en dikke buik van tafel.<br />
Ze koken zelf niet, en dus genieten<br />
ze van kookprogramma’s.<br />
Op die manier laat ik het aan anderen<br />
over: ik wil mensen weer smaak<br />
geven in voedsel en ze leren op een<br />
eenvoudige manier, gezond te koken,<br />
gezond te zijn en een gezonde lijn<br />
te bewaren of te verkrijgen, kortom:<br />
puur te genieten! Alles heeft te maken<br />
met de natuurlijke smaken die<br />
weer naar boven komen...<br />
Over de recepten heb ik goed nagedacht<br />
ik heb er zelf ervaring mee<br />
en het is erg plezierig te vernemen<br />
dat er mensen zijn die dagelijks uit<br />
mijn kookboek koken. Dat vind ik<br />
het mooiste compliment. Met mijn<br />
manier van eten en koken heb ik een<br />
invalshoek die helemaal anders is...”<br />
Waarom verzorg je zelf geen<br />
kookprogramma op televisie...<br />
gezond koken, het zou toch eens<br />
een andere invalshoek zijn?<br />
Pascale Naessens: “Mijn krachtigste<br />
invalshoek is gezondheid. Als ik<br />
een kookprogramma wil brengen,<br />
dan zal het op basis van gezondheid<br />
zijn. Zoals ik zelf leef en eet zo wil<br />
ik koken, niet om mensen te overtuigen,<br />
maar om hen te helpen. Als<br />
iemand zin heeft om elke dag friet<br />
Gezond voedsel moet<br />
ook lekker zijn, dan is<br />
het “puur genieten”,<br />
zoals de titel van het<br />
boek<br />
en biefstuk te eten, moeten ze dat<br />
<strong>voor</strong>al doen, maar wie gezond wil<br />
eten en daar wil mee beginnen, kan<br />
ik een hand reiken. Overtuiging is<br />
wel belangrijk, anders hou je het niet<br />
vol. Daarom wil ik in de eerste plaats<br />
de vrouwen aanspreken, want zij<br />
bepalen het menu, nadien de man,<br />
terwijl het boek ook kindvriendelijk<br />
is...”<br />
De recepten zijn eenvoudig, men kan<br />
er zonder opleiding meteen werk van<br />
maken, terwijl Pascale zelf wel een<br />
horecaopleiding heeft genoten. Ze<br />
zou zo een restaurant kunnen opstarten.<br />
Het verschil<br />
Hoe begin je er aan?<br />
Pascale Naessens: “Gewoon door<br />
het te doen! Niet morgen, maar vandaag<br />
en over twee dagen voel je het<br />
verschil!”<br />
“Koken is “in”. Kookprogramma’s op<br />
tv zijn een grote hype. Maar koken<br />
is volgens mij meer dan smaken<br />
samenbrengen tot een feest in de<br />
mond. Koken en dan <strong>voor</strong>al gezond<br />
koken, maakt een belangrijk deel van<br />
ons leven uit. Daar komt het op aan!<br />
Koken is op die manier eigenlijk pure<br />
communicatie en pure romantiek. De<br />
schotels lijken erg ingewikkeld op het<br />
bord, maar in feite is het bijzonder<br />
eenvoudig. Door deze manier van<br />
communiceren, breng je mensen<br />
samen aan tafel op een <strong>voor</strong>treffelijke<br />
manier: je serveert hen iets dat<br />
lekker is, maar tegelijk ook uitstekend<br />
<strong>voor</strong> hun gezondheid, <strong>voor</strong><br />
hun lichaam. Met wat ik klaar maak,<br />
bepaal ik hoe ze zich zullen voelen.<br />
Zo is eten niet enkel een festival van<br />
lekkere smaken, maar iets dat zoveel<br />
boeiender is: een symfonie en<br />
een ode aan het lekkere, maar ook<br />
gezonde leven.”<br />
Jan van Bercken<br />
12 SANA nr 28 SANA nr 28 13
Hoe raak je te<br />
veel urinezuur<br />
kwijt?<br />
Is jicht een<br />
<strong>straf</strong> <strong>voor</strong><br />
<strong>smulpapen</strong>?<br />
Vroeger dacht men dat enkel koningen, baronnen en farao’s<br />
jicht konden krijgen. Een ziekte van de welvaart<br />
en het rijke, bruisende leven dus. Men weet wel beter<br />
nu. Jicht behoort tot de familie van de reumatische aandoeningen,<br />
is meestal erfelijk en hoewel het eten er ook<br />
wel mee te maken kan hebben, is het eigenlijk een ontstekingsreactie<br />
van een reumatoïde auto-immuunziekte. Ontzuren is de<br />
boodschap en daar kan men naast het gebruik van de medicatie,<br />
zelf ook invloed op uitoefenen. Het aantal patiënten stijgt, recht<br />
evenredig met de welvaart. Een ziekte die velen vaak levenslang<br />
blijft achtervolgen, met veel pijn en werkverlet.<br />
Pijnlijke gewrichten, moeilijkheden<br />
bij het bewegen, elke stap doet<br />
pijn... Jicht! Het wordt veroorzaakt<br />
doordat het urinezuurgehalte in het<br />
bloed te hoog wordt omdat de nieren<br />
en de huid het teveel aan urinezuur<br />
niet meer kwijt kunnen. De kristallen<br />
hopen zich op in pezen en gewrichten,<br />
tasten het kraakbeen aan<br />
en kan zelfs dat kraakbeen helemaal<br />
verwoesten. Bepaalde ziekten, zoals<br />
psoriasis en leukemie kunnen eveneens<br />
jicht meebrengen.<br />
Heftige pijn<br />
Jicht treedt vaak op met plotselinge<br />
heftige pijn als gevolg van een<br />
hevige ontsteking van een gewricht.<br />
In de meeste gevallen ontsteekt<br />
de basis van de grote teen of een<br />
gewrichtje ter hoogte van de middenvoet.<br />
Vandaar de benaming „het<br />
pootje”. Het is een vorm van acute<br />
artritis, zoals gezegd te wijten aan<br />
een te hoog gehalte aan urinezuur in<br />
het bloed.<br />
Dit veroorzaakt een ontsteking, een<br />
zwelling en veel pijn. De aanval duurt<br />
meestal enkele dagen en verdwijnt<br />
dan. Het gewricht neemt daarna<br />
geleidelijk weer zijn normale vorm<br />
aan. Jicht is meestal erfelijk. Rijkelijk<br />
eten en drinken kan een aanval begunstigen<br />
maar is niet de eigenlijke<br />
oorzaak.<br />
De jichtaanval komt dikwijls ’s<br />
avonds op en kondigt zich aan met<br />
pijn in o.a. de grote teen; soms ook<br />
in de enkel en knie.<br />
Als de jicht niet behandeld wordt,<br />
komen de aanvallen terug. Jicht tast<br />
meestal één gewricht aan, dikwijls<br />
het eerste stuk van de grote teen.<br />
Het komt meer <strong>voor</strong> bij mannen<br />
dan bij vrouwen. Maar ook vrouwen<br />
worden er door getroffen, maar dan<br />
Vooral orgaanvlees, peulvruchten,<br />
eieren, kaas en alcohol zijn ongunstig<br />
eerder na de menopauze.<br />
Een goed behandelde jicht is meestal<br />
geneesbaar. Niet alleen de eet- en<br />
drink- gewoonten maar ook bepaalde<br />
nierziekten, geneesmiddelen en een<br />
zwangerschap kunnen een invloed<br />
hebben op de uitscheiding van urinezuur.<br />
De gevolgen zijn duidelijk: in ons<br />
land hebben ongeveer 300.000<br />
patiënten last van jicht onder een<br />
of andere vorm. Een ziekte die ook<br />
maatschappelijk haar weerslag heeft,<br />
met een hoog werkverlet en een verlies<br />
van leefcomfort.<br />
Te rijke en eenzijdige voeding<br />
Weliswaar kan jicht ook het gevolg<br />
zijn van een storing in het metabolisme,<br />
dat is het altijd, maar meestal<br />
is de voeding daar ook bij betrokken.<br />
Merkwaardig is, dat hoe langer hoe<br />
meer jonge mensen het slachtoffer<br />
worden van de kwaal. Zelfs sportlui<br />
vormen er geen uitzondering op. De<br />
mentaliteit van veel raadgevers en<br />
zelfs dokters om sportlui meer eiwitten<br />
te laten gebruiken leidde tot een<br />
„algemene verzuring van het bloedbeeld”.<br />
Eiwitten zijn wel bouwstenen, maar<br />
het materiaal waarmee die bouwstenen<br />
vervoerd wordt, is vaak nadelig:<br />
vetten, wat purines en toxines kan<br />
opleveren. Jicht ontstaat dan als<br />
er een overdaad aan purines wordt<br />
vastgesteld. Purines zijn eiwitstoffen<br />
die bij de stofwisseling in urinezuren<br />
ontbonden worden. Ze zitten in hoge<br />
mate verscholen in orgaanvlees zoals<br />
lever, nieren, hersenen, slachtafval<br />
enz... maar ook in schaaldieren,<br />
sardines, haring, peulvruchten en<br />
alcohol.<br />
Jarenlang teveel purinerijke stoffen<br />
aan de spijsvertering aanbieden, kan<br />
tot gevolg hebben dat de nieren de<br />
purines niet meer kunnen elimineren,<br />
maar depots laten afzetten via<br />
de bloedbaan. De kristallen zetten<br />
zich vast in gewrichten, en pezen.<br />
Gewrichten zwellen op, worden rood<br />
en gaan ontsteken. De zogenaamde<br />
jichtknobbels worden zichtbaar.<br />
Oplossing: <strong>voor</strong>al het dieet compleet<br />
omschakelen.<br />
Evenwichtig voedingspatroon<br />
Het komt er niet zozeer op aan om<br />
een dieet te gaan volgen als een<br />
monnik, hoe gezond dat ook mag<br />
zijn, wel van een verstandig en<br />
uitgebalanceerd dieet uit te werken.<br />
De wet van de evenwichtige combinatie<br />
van voedingsstoffen is daarbij<br />
een goede leidraad. Dat betekent<br />
minder vlees, en <strong>voor</strong>al orgaanvlees,<br />
vet vlees en varkensvlees. Ook geen<br />
bereide vleeswaren of charcuterie.<br />
Beperk in hoge mate alcohol, of<br />
nog beter: schaf het af. Schrap het<br />
toevoegen van suiker en eet meer<br />
fruit. Groenten zijn uitstekend maar<br />
vermijd peulvruchten. Eet wat meer<br />
aardappelen, en vervang brood liever<br />
door rijst. Drink veel, maar liefst ook<br />
geen koffie of zwarte thee. Koffie is<br />
sterk verzurend.<br />
Streef ook naar een juist lichaamsgewicht<br />
en als je wilt vermageren,<br />
doe dit dan geleidelijk. Drink 2 tot<br />
3 liter water per dag, maar liefst<br />
geen alcohol. Op die manier zullen je<br />
problemen ofwel fel verminderen of<br />
verdwijnen, maar in elk geval zul je<br />
ze kunnen <strong>voor</strong>komen en dat is het<br />
allerbelangrijkste.<br />
Jos van Landuyt<br />
14 SANA nr 28 SANA nr 28 15
GAsTrEPOrTAGE<br />
WegWijs in kruidentuinen<br />
22 mooiste kruidentuinen in één boek<br />
Kruiden leven op het ritme van de seizoenen, kruidentuinen<br />
dus ook. Toch ligt net nu een boek in de rekken<br />
dat de 22 mooiste kruidentuinen van Vlaanderen<br />
oplijst en beschrijft. Het werd <strong>voor</strong>gesteld tijdens een<br />
druk bijgewoonde en met heerlijke hapjes gekruide presentatie<br />
op de Abdijsite Herkenrode.<br />
Winiefred Van Killegem en Ivo Drieskens<br />
trokken heel Vlaanderen door<br />
op zoek naar de mooiste kruidentuinen.<br />
Op hun route, zowel de oudste<br />
kruidentuin van het land tot en met<br />
het grootste kruidenpark, publieke<br />
tuinen en privécollecties. De 22<br />
meest bijzondere projecten stelden<br />
ze te boek, bezoek- en kruidentips<br />
inbegrepen. Het resultaat ‘De mooiste<br />
kruidentuinen in Vlaanderen’<br />
werd <strong>voor</strong>bije maand <strong>voor</strong>gesteld<br />
op de Abdijsite Herkenrode. Geen<br />
toeval, want de inspiratietuinen pakken<br />
uit met een letterlijk en figuurlijk<br />
te nemen grootse kruidencollectie.<br />
Daarover Winiefred tijdens de boek<strong>voor</strong>stelling:<br />
“Deze tuin is uniek, hij<br />
brengt het verleden tot leven, maar<br />
gaat wel <strong>voor</strong> een eigentijdse presentatie<br />
met tal van ideeën <strong>voor</strong> de<br />
eigen tuin en “In deze tuin ontbreekt<br />
geen enkel kruid” maar ook “Alleen al<br />
over deze tuin zou ik een heel boek<br />
kunnen schrijven”.<br />
Meer dan tuinengids<br />
Voor elk van de 22 beschreven tuinen<br />
beschrijft Winiefred wat er te beleven<br />
en te genieten valt. Ivo Drieskens,<br />
coauteur vult aan met achtergronden<br />
over opbouw en ontstaan van<br />
de tuin, waar mogelijk ook met<br />
heuse geschiedenis. Per tuin passeren<br />
steeds enkele kruiden de revue,<br />
incluis gebruikstips. Daar<strong>voor</strong> put<br />
Winiefred uit eigen kennis en ervaring,<br />
maar ook uit de kruidenwijsheid<br />
van haar Meetje Ida. “Zij noteerde<br />
veel van wat ze wist in een schriftje<br />
en daar kijk ik nog meer dan regelmatig<br />
in. Voor dit boek vond ik het<br />
passend een aantal dingen daaruit<br />
met de lezers te delen”. Het gaat van<br />
plantengebruik tot familiegeheimen<br />
tot een combinatie van de twee. Zo<br />
bij<strong>voor</strong>beeld het kaderstukje bij de<br />
kruidentuin van de abdij van Postel,<br />
waar ginseng oorsprong was van de<br />
kruidentuin. “Mijn grootmoeder had<br />
een dochter in Canada en die bracht<br />
ginsengwortel in het geheim mee…/…<br />
Dat clandestiene Canadese worteltje<br />
was het geheim van mijn eigen<br />
grootmoeder wanneer ze moe was”.<br />
Variatie troef<br />
“Opzet van het boek was verder te<br />
gaan dan in mijn vorige kruidenboekjes;<br />
een boek met een oplijsting<br />
van tuinen dat tegelijk van thuis uit<br />
laat kennismaken en uitnodigt tot<br />
een zelf op stap gaan, was er nog<br />
niet” kadert Winiefred deze pu-<br />
16 SANA nr 28 SANA nr 28<br />
17
licatie. Tussen de 22 beschreven<br />
tuinen grote verschillen in concept,<br />
collectie en beheer. Enkele zijn nog<br />
echte ‘leertuinen’ met een al dan niet<br />
actuele link naar een academische<br />
opleiding –de plantentuinen Leuven,<br />
Gent en Antwerpen- maar doen dat<br />
ondertussen wel met een inrichting<br />
die een breed publiek weet te charmeren.<br />
Andere groeiden uit pure<br />
kruidenbelangstelling, als ‘uitwas’<br />
van de gezinstuin. Jacobinahof te<br />
Kortenaken en ’t Stukkenheidehof te<br />
Bree zijn daar aromatische en kleurrijke<br />
<strong>voor</strong>beelden van. In de lijst ook<br />
pluk- en oogsttuinen van smaakvolle<br />
restaurants als ’t Vlierhof te Bilzen,<br />
Auberge De Herborist te Brugge en ’t<br />
Aards Paradijs te Nevele. Andere zijn<br />
gericht op een kennismaking door<br />
het brede publiek. De inspiratietuinen<br />
van de Abdijsite Herkenrode mogen<br />
zich tot deze categorie rekenen.<br />
Een kort kaderstukje met praktische<br />
inlichtingen over wat en waar, maar<br />
ook openingsuren werkt het geheel<br />
af en maakt dit boek tot een heuse<br />
handleiding <strong>voor</strong> kruidige ontdekkingen.<br />
Praktische informatie:<br />
De mooiste kruidentuinen in<br />
Vlaanderen, uitgave Davidsfonds,<br />
ISBN 978 90 5826 8433, prijs 24,95<br />
euro. www.davidsfonds.be<br />
Het boek is ondermeer te koop in het<br />
bezoekersonthaal van de Abdijsite<br />
Herkenrode.<br />
Abdijsite Herkenrode.<br />
Herkenrodeabdij 4, B 3511 Hasselt.<br />
+32 11 23 96 70 of<br />
www.abdijsiteherkenrode.be<br />
Tekst en illustraties: Marc Verachtert<br />
De Inspiratietuin van Herkenrode<br />
is een hedendaags kruidenpark:<br />
exclusief en origineel, aantrekkelijk<br />
<strong>voor</strong> een gevarieerd publiek<br />
van professioneel geïnteresseerden<br />
en individuele bezoekers,<br />
ontspannend en educatief.<br />
Abdijsite Herkenrode<br />
Herkenrodeabdij 4<br />
3511 Hasselt<br />
Tel.: 011 23 96 70<br />
Fax: 011 33 46 45<br />
E-mail: abdijsiteherkenrode@hasselt.be<br />
Inspiratietuinen<br />
Herkenrode<br />
Ontdek natuur- en stedenschoon vanuit...<br />
Hotel ’t Buskruid<br />
Ideale uitvalsbasis <strong>voor</strong> je uitstappen in Limburg<br />
Erkend fietshotel vlakbij<br />
knooppunt 312<br />
Hotel ’t Buskruid<br />
Dr. Vanderhoeydonckstraat 64<br />
3560 Lummen<br />
Tel 013/53 22 94<br />
Fax 013/53 22 95<br />
E-mail: info@tbuskruid.be<br />
www.tbuskruid.be<br />
18 SANA nr 28 SANA nr 28 19<br />
Advertentie<br />
Advertentie
Maak je<br />
weerstand<br />
wintervast<br />
Getraind tegen de kou<br />
In de winter:<br />
twintigmaal<br />
meer hartziekten<br />
Nu de kou ons al een beetje te pakken heeft, breekt<br />
ook het risicoseizoen aan <strong>voor</strong> verkoudheden,<br />
griep, ontsteking aan de luchtwegen, vermoeidheid,<br />
depressies en zenuwziekten, zelfs... hartziekten.<br />
Merkwaardig genoeg is de winter niet gunstig <strong>voor</strong> heel<br />
wat mensen. Toch kan je er iets aan doen: je wapenen tegen<br />
de agressies van de winter.<br />
Wie deze winter gezond wil blijven en<br />
<strong>voor</strong>al ook het hart wil beschermen<br />
kan best beginnen met een training<br />
van het organisme, een boost geven<br />
aan de weerstand. Omdat bij<br />
plotse temperatuurschommelingen<br />
de weerstand op de proef wordt gesteld,<br />
krijgen bij gebrek aan training,<br />
verkoudheidsziekten en griep meer<br />
kans. Hoewel deze ziekten onschuldig<br />
lijken - en eigenlijk zijn ze het<br />
ook - toch hebben ze onrechtstreeks<br />
een bedreigende invloed op hart en<br />
bloedvaten. Doordat het organisme<br />
door verkoudheid en de griep verzwakt<br />
is, (het lichaam heeft zijn<br />
energie nodig om zich te wapenen<br />
tegen de virussen) komt hartinfarct<br />
in deze omstandigheden twintigmaal<br />
meer <strong>voor</strong> dan bij wie niet verzwakt<br />
is door verkoudheid of ontsteking<br />
van de luchtwegen: keelpijn, hoest,<br />
neusvalling.<br />
De juiste warmte<br />
Jezelf winterhard maken, is daarom<br />
ook het hart en de bloedsomloop<br />
beveiligen! Het lichaam moet worden<br />
<strong>voor</strong>bereid op grote temperatuurwisselingen.<br />
De bloedsomloop trainen<br />
door wisselbaden en -douches geeft<br />
het lichaam meer weerstand. Dagelijks<br />
naar buiten: stappen, een<br />
hoekje om lopen, een avondwandeling<br />
maken, boodschappen doen met<br />
de fiets doet het lichaam meer deugd<br />
dan op het eerste gezicht zou worden<br />
vermoed. Kasplantjes zijn teer en<br />
kwijnen rapper. Vandaar dat de temperatuur<br />
in woning en bureau niet te<br />
hoog moet worden gemaakt en in de<br />
slaapkamer moet worden beperkt. In<br />
de woning is 22 graden voldoende en<br />
in de slaapkamer is 16 graden beter<br />
dan te warm.<br />
Hou er ook rekening mee dat te<br />
warme lucht gemakkelijker uitdroogt,<br />
omdat het vocht nu eenmaal verdampt<br />
en gemakkelijk kan ontsnappen.<br />
Hier ligt een tweede oorzaak<br />
van verkoudheidsziekten: te droge<br />
lucht. Vooral in ruimten met cen-<br />
trale verwarming, of waar elektrisch<br />
verwarmd wordt, moet meer water<br />
aan de lucht worden toegevoegd.<br />
Waterverdampers bij de radiators, of<br />
een speciaal luchtbevochtigingstoestel<br />
zijn geen luxe. Virussen gedijen<br />
beter bij een droge warmte, dan in<br />
ruimten waar de luchtvochtigheid<br />
ideaal is, en die ligt om en nabij de<br />
zestig percent relatieve vochtigheid.<br />
In veel woningen is de lucht bedorven.<br />
Ook heel wat kantoren worden<br />
te weinig verlucht. Ramen kunnen<br />
vaak niet meer open, terwijl alle<br />
kieren zijn dicht gespoten, om energie<br />
te besparen. Keelpijn, hoofdpijn,<br />
zijn niet de enige gevolgen, want het<br />
is ook bewezen dat bedorven lucht<br />
moeilijker opwarmt dan frisse lucht.<br />
Hou er rekening mee dat de mens<br />
elk uur dertig kubieke meter frisse<br />
lucht nodig heeft.<br />
Kou en verkoudheid<br />
Ook in de winter blijft bewegen belangrijk,<br />
<strong>voor</strong> bloedsomloop, ademhaling<br />
en spieren. Via de ademhaling<br />
speelt het lichaam heel wat afvalstoffen<br />
kwijt. Een goede ademhaling<br />
helpt ziekten <strong>voor</strong>komen. Veel<br />
patiënten zijn bang van de koude<br />
buitenlucht. Van de koude krijg je<br />
een verkoudheid, menen ze. Niets is<br />
minder waar. Het is niet de koude die<br />
je ziek maakt, maar wel virussen en<br />
bacteriën die vrij spel krijgen in een<br />
verzwakt organisme. Kou heeft er<br />
dus rechtstreeks niets mee te maken.<br />
Wel zijn grote bijeenkomsten<br />
en verzamelingen van mensen niet<br />
bevorderlijk <strong>voor</strong> de gezondheid.<br />
Er is altijd iemand die de anderen<br />
aansteekt. In deze periode kan je<br />
beter hoestende en niezende mensen<br />
uit de weg gaan en ook geen hobby<br />
maken van handjes schudden. Als je<br />
zou zien wat er allemaal op iemands<br />
handen kleeft, zou de beleefdheid<br />
tot handen schudden snel afgeschaft<br />
worden.<br />
Ook saunabezoek is <strong>voor</strong> wie zich<br />
wil <strong>voor</strong>bereiden op de winter een<br />
20 SANA nr 28 SANA nr 28 21
Advertentie<br />
Suikervrij<br />
ook geschikt <strong>voor</strong> diabetici<br />
Maakt de de<br />
dingen dingen verteerbaar<br />
Dills is een heerlijk fris muntje dat<br />
lekker smaakt en elke maaltijd vederlicht<br />
afrondt. Dankzij etherische oliën en<br />
kruiden geeft het niet enkel een lichter<br />
gevoel na het eten, het geeft pit aan elk<br />
moeilijk moment van de dag. Een lastige<br />
file, een druk programma op kantoor,<br />
een moeilijke afspraak: Dills geeft de<br />
ziel vleugels en balsemt de sfeer.<br />
Een belangrijke ontmoeting?<br />
Een frisse adem nodig?<br />
Op Dills kun je rekenen.<br />
Gezond, lekker, digestief, verfrissend,<br />
pittig, heerlijk langdurig van smaak ...<br />
Dills is een vriend die van elke last een<br />
lust maakt.<br />
Ook Ook verkrijgbaar in in<br />
de apotheek de apotheek met met<br />
cnk-bestelcode: 2161-149<br />
uitstekende methode. De afwisseling van<br />
hoge en lage temperaturen is een prima training<br />
<strong>voor</strong> hart en bloedvaten, het elimineert<br />
afvalstoffen van de stofwisseling en verhoogt<br />
de weerstand tegen infectieziekten. Ben je<br />
al verkouden of voel je je grieperig dan is dit<br />
niet het ogenblik om naar de sauna te gaan:<br />
het verschil tussen sterke opwarming en<br />
afkoeling tast te veel in de weerstand van het<br />
organisme.<br />
Uiteraard is vitaminerijke kost erg belangrijk.<br />
Vooral voedsel met vitamine C en vitamine<br />
A is aan te bevelen: fruit, <strong>voor</strong>al citrusfruit,<br />
maar ook appelen, kiwi en alle groene groenten<br />
en wortelen vanwege de provitamine A.<br />
Mijd geraffineerde suiker. Bovendien belast<br />
suiker de slijmvliezen.<br />
Vermoeid en depressief<br />
Veel mensen voelen zich depressief in de<br />
winter. Depressie kan ook in de hand worden<br />
gewerkt door gebrek aan licht. Lichttherapie<br />
kan een uitkomst zijn. Men kan er nu beslist<br />
aan denken de weerstand op peil brengen<br />
bij<strong>voor</strong>beeld met Echinabell van Fytobell<br />
aangevuld met vitamine C. Het zal de mobiliteit<br />
van de witte bloedlichaampjes vergroten,<br />
waardoor deze soldaten van ons immuunsysteem<br />
actiever zijn en beter in staat zijn<br />
ziekte de pas af te snijden.<br />
Bij verkoudheid is tijm (Tussabell) een interessant<br />
product omdat het de slijmvliezen<br />
een steuntje geeft en slijmen vloeibaarder<br />
worden, zodat ze kunnen worden opgehoest.<br />
Maar je kan zelf al veel ellende <strong>voor</strong>komen<br />
door het lichaam winterhard te maken en de<br />
weerstand te trainen. Stress uit de weg gaan<br />
of toch voldoende ontspannen zal je ook al<br />
een goed gevoel geven en de virussen en<br />
bacteriën minder speelruimte geven en dat is<br />
ook al wat!<br />
Hans de Groot<br />
Curcu-Flam<br />
Onmisbaar <strong>voor</strong> soepele gewrichten<br />
en gezond kraakbeen<br />
Curcumine wordt al langer in de<br />
natuurgeneeskunde gebruikt, terwijl<br />
nu door wetenschappelijk onderzoek<br />
de grote waarde wordt aangetoond.<br />
Houdt de gewrichten soepel<br />
en sterk<br />
Ondersteunt het behoud van<br />
het kraakbeen<br />
Bioeq. 4800 mg curcuma extract<br />
Forte<br />
Vrij bewegen<br />
Soepele gewrichten<br />
100% natuurlijk<br />
Snelle werking<br />
20 Tabletten CNK2694-404<br />
60 Tabletten CNK2694-420<br />
Enkel verkrijgbaar in de apotheek.<br />
www.curcu-flam.be<br />
info@curcu-flam.be<br />
22 Voor SANA Voor meer meer nr 28 info: info: www.dills.be<br />
SANA nr 28 23<br />
Advertentie
Hinderlijk<br />
probleem na<br />
warm eten of<br />
warme<br />
temperaturen<br />
Couperose:<br />
maakt van je<br />
gezicht een<br />
avondzon<br />
Heel veel jonge mensen hebben problemen met de huid.<br />
Acné is niet het enige. Bovendien kan je niet zoveel<br />
ondernemen om de hormonale bijverschijnselen van de<br />
jeugd te elimineren. Maar zo is er ook couperose. Ook volwassenen<br />
kunnen er mee te maken krijgen. Bij het gebruik van alcohol,<br />
soep, warme koffie of warm eten, loopt hun aangezicht<br />
rood aan. Het verschijnsel manifesteert zich <strong>voor</strong>al op de wangen.<br />
Maar couperose kan ook blijvend zijn en niet afhankelijk<br />
van warme dranken of zonneschijn alleen. Wat kan je er tegen<br />
doen?<br />
Couperose is een probleem met de<br />
oppervlakkige bloedvaatjes in de<br />
gezichtshuid. Mensen met dergelijke<br />
problemen moeten extreme temperaturen<br />
en rechtstreeks zonlicht<br />
vermijden. Alles wat de bloedvaten<br />
versterkt is gunstig: vitamines E,<br />
bètacarotenoïden en ook zenuwvoedende<br />
middelen: Avena Sativa en<br />
vitamines van de B-groep. Alles wat<br />
de huid ruw maakt en etst is uit den<br />
boze, ook zonlicht! Wisseldouches<br />
kunnen op de duur de dynamiek van<br />
de bloedvaten verbeteren, maar met<br />
extreme wisselingen moet je toch<br />
<strong>voor</strong>zichtig zijn. Meestal is het een<br />
aangeboren ongemak, geen echte<br />
ziekte. Viola Tricolor, of driekleurig<br />
viooltje zal de huid herstellen,<br />
ook Aloë Vera, is uitstekend <strong>voor</strong><br />
de verzorging van de huid, evenals<br />
Calendula of goudsbloem. Naast het<br />
vermijden van extreme temperaturen<br />
is een goede huidverzorging met<br />
een goed product aangewezen. In<br />
de serie van Ellen Dee vind je een<br />
aantal zalven die uitstekend bij een<br />
gevoelige huid passen.<br />
Monique van Hasselt<br />
Aloë vera crème -<br />
(met Aloë vera)<br />
Bij droge en gevoelige huid<br />
De unieke formule van deze<br />
crème met de natuurlijke en<br />
waardevolle actieve bestanddelen<br />
van Aloë Vera is uitermate<br />
geschikt <strong>voor</strong> dagelijks gebruik,<br />
in het bijzonder bij de droge en<br />
gevoelige huid.<br />
De crème verzacht en zorgt<br />
<strong>voor</strong> een optimale vochtbalans,<br />
waardoor de huid een frisse en<br />
gezonde uitstraling krijgt.<br />
Bovendien wordt ze toegepast<br />
bij een door de zon beschadigde<br />
huid, striae en littekens.<br />
Potje 100 ml<br />
Cnk-bestelcode:2885-390<br />
Prijs € 5,95<br />
24 SANA nr 28 SANA nr 28 25<br />
Advertentie
Hoe hartziekten<br />
<strong>voor</strong>komen?<br />
Hoge<br />
BLOEDDRUK:<br />
de stille<br />
doder<br />
De meest levensbedreigende ziekten zijn nog steeds<br />
hartaandoeningen en kanker. stress en verkeerde<br />
voeding werken deze problemen in de hand maar<br />
ook te hoge bloeddruk en dat merk je niet tot het te<br />
laat is: een stille killer dus.<br />
Hoge bloeddruk verhoogt het risico<br />
op gevaarlijke gezondheidsproblemen,<br />
zoals hartaanvallen en beroerte.<br />
De bloeddruk kan gemeten worden<br />
aan de hand van twee waarden.<br />
Ideaal ligt die tussen 120/80 mm<br />
kwikkolom. Het eerste getal toont het<br />
stuwen van de druk in de slagaders<br />
bij elke hartslag, en het tweede getal<br />
toont de druk in rust tussen twee<br />
hartslagen. Men spreekt van systolische<br />
en diastolische druk. Als een<br />
van beiden te hoog is, kan de bloeddruk<br />
gevaarlijk worden. Men spreekt<br />
van hoge bloeddruk of hypertensie<br />
van zodra de bloeddrukwaarden tussen<br />
140/90 of hoger liggen.<br />
Ongeveer vijfentwintig percent van<br />
de bevolking is het slachtoffer van<br />
een te hoge bloeddruk. Bovendien is<br />
het niet altijd nodig sterke medicijnen<br />
te nemen, want als de waarde<br />
niet te ver van het normale verwijderd<br />
is, kan een eenvoudige verandering<br />
van leefwijze, voldoende zijn<br />
om weer tot normale bloeddrukwaarden<br />
te komen.<br />
Laat je bloeddruk geregeld<br />
controleren<br />
Laat dit gedurende dezelfde dag een<br />
paar keer doen, of je kan tegenwoordig<br />
zelf <strong>voor</strong> weinig geld een dergelijk<br />
toestel aanschaffen. Het mag je<br />
niet in de plaats van de dokter stellen,<br />
maar het kan alleen maar een<br />
hulpmiddel zijn om te achterhalen<br />
hoe het met de bloeddruk gesteld is.<br />
Die verschilt trouwens nogal wat, afhankelijk<br />
van wat je op dat moment<br />
aan het doen bent. Lichaamshouding,<br />
ademhaling, lichaamsgewicht, slaap<br />
of opwinding, koude of warmte, kleding,<br />
vermoeidheid, spanningen, het<br />
kan allemaal een invloed hebben op<br />
de bloeddruk. In feite zou die moeten<br />
genomen worden op een moment<br />
dat je helemaal rustig en ontspannen<br />
bent, pas dan heb je een betrouwbare<br />
indicatie.<br />
Opgepast met keukenzout<br />
Zout heeft een belangrijke functie<br />
in het lichaam, speelt een rol bij de<br />
warmtehuishouding, bij de functie<br />
van spieren en andere processen in<br />
het lichaam. Te veel is gevaarlijk,<br />
te weinig ook. Te veel zout kan de<br />
bloeddruk naar omhoog stuwen. Het<br />
verminderen van de hoeveelheid zout<br />
helpt de bloeddruk te laten dalen.<br />
Door minder zout te gebruiken bij<br />
het koken zal de smaakzin zich aanpassen.<br />
Voeg aan tafel ook nooit zout<br />
aan de spijzen toe en vermijd zouterige<br />
tussendoortjes. Kies voeding uit<br />
blik met weinig zout of gebruik verse<br />
of diepgevroren groenten die van<br />
nature arm zijn aan sodium.<br />
Controleer je lichaamsgewicht<br />
Wie te veel weegt, kan zijn bloeddruk<br />
normaliseren door zijn gewicht<br />
naar omlaag te brengen. Daar helpt<br />
slechts één zaak <strong>voor</strong>: minder eten,<br />
dat wil zeggen aangepaster eten<br />
en calorieën tellen. Het vermijden<br />
van te vet en te zoet voedsel, helpt<br />
het gewicht te verlagen, wat op zijn<br />
beurt helpt om de bloeddruk te verlagen.<br />
Als bijkomend <strong>voor</strong>deel, leidt<br />
gewichtsverlies ook tot een verlaging<br />
van het risico op diabetes, hartproblemen,<br />
gewrichtsproblemen, kanker<br />
en andere aandoeningen.<br />
Mensen die een vegetarisch dieet<br />
volgen hebben typisch een lagere<br />
bloeddruk, waarschijnlijk omdat door<br />
het weglaten van vlees, zuivelproducten<br />
en toegevoegde vetten, de<br />
viscositeit van het bloed verlaagt,<br />
wat op zijn beurt de bloeddruk naar<br />
omlaag haalt. De Omega 3-vetzuren<br />
in vis hebben een gunstige uitwerking<br />
op de bloeddruk. Plantaardige<br />
producten bevatten gewoonlijk minder<br />
vet en sodium, en hebben helemaal<br />
geen cholesterol. Groenten en<br />
fruit zijn ook rijk aan kalium, wat de<br />
bloeddruk ook helpt verlagen.<br />
Ruwe vezels in het voedsel, of cellulose,<br />
verlagen eveneens de bloeddruk,<br />
doordat ze ook de bloedvetwaarden<br />
doen dalen: bruine rijst,<br />
volkorenbrood of volkorenpasta,<br />
ongezoete warme of koude cereals,<br />
gierst, gerst, boekweitgrutten, witte<br />
(bruine) bonen, linzen, kikkererwten,<br />
sojamelk, tofu. Verder meer groenten<br />
en fruit.<br />
Op die manier ga je de killer nummer<br />
één vermijden.<br />
26 SANA nr 28 SANA nr 28 27
Doe aan sport, neem<br />
geregeld<br />
ontspanning, dat<br />
is de beste manier<br />
om met stress om<br />
te gaan en hoge<br />
bloeddruk te<br />
vermijden<br />
Voldoende bewegen stress mijden<br />
en niet roken<br />
Wie hoge bloeddruk heeft, hoeft niet<br />
noodzakelijk sport te vermijden,<br />
integendeel. Je kan op die manier<br />
zelfs bloeddrukregulerend werken.<br />
Het spreekt vanzelf dat deze beweging<br />
goed gedoseerd moet worden<br />
en de soort sport goed moet worden<br />
gekozen.<br />
Roken vernauwt de bloedvaten, wat<br />
dus onrechtstreeks een verhoging<br />
van de bloeddruk tot gevolg heeft.<br />
Rokers moeten weten dat ze een<br />
enorm risico lopen op hart- en vaatziekten<br />
en beroerte.<br />
Als je matig bent met alcoholische<br />
dranken heeft het niet meteen een<br />
negatieve invloed op de bloeddruk.<br />
Maar overdrijven is uit den boze. Het<br />
helpt om niet meer dan één of twee<br />
drinks per dag te gebruiken.<br />
Er zijn patiënten die nooit gedaan<br />
hebben, altijd aan het werk. Een<br />
meer systematische leefwijze, waar<br />
alles op zijn plaats staat, is van<br />
belang. Probeer ordentelijker te<br />
leven, onrust, haast en ergernis te<br />
vermijden, dat schaadt werkelijk de<br />
gezondheid. Conflictsituaties moeten<br />
meteen of zo gauw de sfeer het toelaat,<br />
worden uitgepraat, anders vreet<br />
het aan je ziel en kan het ook hoge<br />
bloeddruk veroorzaken. Psychische<br />
overdruk moet worden vermeden.<br />
Treedt het toch op, dan moet je naar<br />
een noodventiel zoeken.<br />
Voorzichtig met temperatuurschommelingen<br />
Sauna is erg gezond, maar patiënten<br />
met hoge bloeddruk moeten er<br />
<strong>voor</strong>zichtig mee zijn. In de zon zitten<br />
kan zalig zijn, maar het is niet goed<br />
<strong>voor</strong> hypertensiepatiënten. Snelle<br />
klimaatswijzigingen zijn ook een gevaar,<br />
<strong>voor</strong>al als die zo bruusk komen<br />
door van een ge-airconditioneerde<br />
ruimte in de volle hitte over te stappen<br />
of via een vliegtuigreis plots van<br />
klimaatsgordel te veranderen. Verschillende<br />
weken in de bossen doorbrengen,<br />
is de beste vakantie <strong>voor</strong><br />
de patiënt die lijdt aan hoge bloeddruk.<br />
Voor het hooggebergte moet je<br />
ook de arts raadplegen.<br />
slaap en ontspanning<br />
Alles moet van het voedsel en de<br />
slaap komen. Daardoor kan het lichaam<br />
zich herstellen van de schade<br />
van het leven. Verwaarloos geen van<br />
beide. Een middagdutje lijkt ook verlagend<br />
te werken op de bloeddruk.<br />
Ontspanning is erg belangrijk. Wie<br />
hoge bloeddruk wil behandelen of<br />
<strong>voor</strong>komen moet grote aandacht<br />
schenken aan de manier waarop hij<br />
zijn werk- en ontspanningstijd indeelt.<br />
Doorgaans nemen deze patienten<br />
veel te weinig ontspanning. En<br />
natuurlijk kun je je goed behelpen<br />
tegen stress: Avenabell, Passibell,<br />
en... look! Het helpt echt!<br />
Jan van Gendt<br />
GEHEEL<br />
VERNIEUWDE SITE!<br />
Uw online gezondheidsadviseur<br />
BOVERTE is een moderne internetwinkel.<br />
Eenvoudig, overzichtelijk, informatief,<br />
vriendelijk geprijsd en een goede service.<br />
U koopt bij Boverte omdat…<br />
• U toegang heeft tot het complete assortiment<br />
producten van Fytobell ® , Nutribell ® , Ellen<br />
Dee ® en Kilonorm ® .<br />
• U boven de 50 euro geen verzendkosten<br />
betaalt.<br />
• U met korting op uw bestelling kan aankopen.<br />
• De producten binnen 2 werkdagen bij u<br />
worden afgeleverd.<br />
• U gemakkelijke betalingsmogelijkheden<br />
heeft.<br />
• Onze winkel 365 dagen per jaar en 24 uur<br />
per dag geopend is. Daarnaast kunt u 7<br />
dagen per week bij onze klantenservice<br />
terecht.<br />
• Wij garant staan <strong>voor</strong> een optimale service.<br />
• Wij u helder en duidelijk over de producten<br />
informeren via de website, per telefoon en<br />
via e-mail.<br />
www.boverte.com<br />
28 SANA nr 28 e-mail: info@boverte.com - tel.: 00/31 (0)40 254 30 48<br />
SANA nr 28 29<br />
De beste zorgen uit de natuur!<br />
Advertentie
WeetjesWeetjesWeetjesWeetjesWeetjes<br />
Hoe bewaar je best natuurlijke geneesmiddelen en<br />
voedingssupplementen?<br />
Deze middelen dienen op een donkere,<br />
koele en droge plaats, rechtopstaand<br />
en goed afgesloten - niet in de badkamer<br />
- en buiten het bereik van jonge<br />
kinderen te worden bewaard.<br />
Indien zich bezinksel in een vloeibaar<br />
product bevindt, is het belangrijk om<br />
<strong>voor</strong> het gebruik ervan even te schudden.<br />
Door de specifieke bereidingsmethode<br />
kan er in de vloeibare extracten<br />
bezinksel ontstaan. Dit heeft geen<br />
nadelige invloed op de werking.<br />
Indien de middelen op de bovenver-<br />
melde manier worden bewaard, zijn<br />
ze jarenlang houdbaar. Een houdbaarheidsdatum,<br />
zoals deze op alle verpakkingen<br />
van natuurlijke producten is te<br />
lezen, geldt <strong>voor</strong> een periode van 3<br />
jaar en is door de overheid bepaald.<br />
Slechts <strong>voor</strong> enkele uitzonderingen<br />
geldt dat de werking van een bepaald<br />
middel in de loop der jaren terugloopt.<br />
Dit geldt <strong>voor</strong>al <strong>voor</strong> enkele stoffen die<br />
in de homeopathie worden gebruikt,<br />
zoals zwavelkalk en rood kwiksulfide.<br />
Zachte massage laat baby ’s nachts beter en<br />
ononderbroken slapen<br />
Een zachte massage blijkt heel doeltreffend<br />
te zijn om zuigelingen een<br />
regelmatiger slaapritme aan te leren<br />
en hen ’s nachts door te laten slapen,<br />
zodat de jonge moeder zelf ook meer<br />
rust krijgt. De resultaten van deze studie<br />
tonen duidelijk aan dat een massage<br />
van de baby door de moeder, het<br />
dag- en nachtritme sneller kan helpen<br />
ontwikkelen, aldus Dr. Sari Goldstein<br />
Ferber, van de universiteit van Tel Aviv.<br />
Deze conclusie werd ook gedeeld door<br />
onderzoekers van de universiteit van<br />
Haifa in Israël. Als een moeder haar<br />
baby masseert, worden door de huid<br />
en de gevoelszintuigen signalen doorgestuurd<br />
waardoor de baby zijn slaap-<br />
en waakritme beter en sneller leert te<br />
ontwikkelen en beter in staat is omgevingswaarnemingen<br />
te doen. Moeders<br />
die bij de studie waren betrokken, begonnen<br />
met het experiment ongeveer<br />
tien tot veertien dagen na de bevalling.<br />
Ze gaven de baby een massage van<br />
een half uurtje, net <strong>voor</strong> bedtijd. De<br />
massage bestond uit het vasthouden<br />
van het hoofdje met de ene hand,<br />
terwijl lichte cirkelvormige bewegingen<br />
op de rug werden gemaakt van boven<br />
naar beneden met de andere hand.<br />
De onderzoekers namen notitie van<br />
het slaap- en waakritme van de baby<br />
<strong>voor</strong> en na de behandeling, evenals de<br />
hoeveelheid van een restproduct van<br />
melatonine in de urine van de baby.<br />
Van melatonine is bekend dat het een<br />
slaapregulerend hormoon is dat afgescheiden<br />
wordt door de pijnappelklier,<br />
zodat het nachtritme van de slaap<br />
gecontroleerd kan worden door het<br />
circadiaans systeem. Na verloop van<br />
tijd vertoonden de baby’s eenzelfde<br />
slaapritme als dat van de moeder. Ze<br />
sliepen regelmatiger, werden minder<br />
vaak wakker in vergelijking met de<br />
controlegroep die helemaal geen massage<br />
had gekregen.<br />
Mentholsigaretten gevaarlijker <strong>voor</strong> magere vrouwen<br />
Roken is gevaarlijk en kan zowel<br />
hart- en vaatziekten, blaaskanker,<br />
longkanker, maagdarmkanker,<br />
slokdarmkanker en tongkanker<br />
veroorzaken, dat weet naderhand<br />
wel iedereen. Maar nu hebben<br />
onderzoekers van de Ohio State<br />
University een nieuw bijproduct<br />
van nicotine in menthol sigaretten<br />
ontdekt, het zogenaamde cotinine.<br />
Verrassend genoeg blijkt dit product<br />
langer in het lichaam achter te blijven<br />
dan de nicotine van klassieke<br />
sigaretten zonder menthol. Volgens<br />
de onderzoekers blijft de stof nog<br />
langer aanwezig bij vrouwen die<br />
weinig alcohol gebruiken en een<br />
frelere lichaamsbouw hebben. Uit<br />
Slaap is van levensbelang. Het<br />
herstelt het organisme van de oxidatieve<br />
schade die het opliep door<br />
activiteiten overdag. Zowel het zenuwstelsel<br />
als de immuniteit als alle<br />
lichaamscellen hebben slaap broodnodig.<br />
Recent onderzoek wees uit<br />
dat mensen die slaaptekort hebben<br />
of zelfs gewoon nog maar in nachtploegen<br />
werken en noodgedwongen<br />
van de nacht een dag moeten maken,<br />
viermaal meer risico lopen op<br />
hart- en vaatziekten en kanker.<br />
Dat wijst op het belang van een zo<br />
natuurlijk mogelijke levenswijze,<br />
waarin slaap een vitale functie<br />
heeft. Slaap heeft ook <strong>voor</strong> studen-<br />
de studie blijkt ook dat de cotinine<br />
nogal wat verschillen laat optekenen<br />
in verband met de tijd dat het<br />
in het lichaam van de vrouw aanwezig<br />
blijft. Aanvankelijk dacht men<br />
dat de verschillen raciaal gebonden<br />
waren, omdat er opvallende verschillen<br />
waren tussen de zwarte en<br />
blanke vrouwen, maar toen de studie<br />
grootschaliger werd herhaald,<br />
bleek het verschil <strong>voor</strong>al te berusten<br />
op de levenswijze: alcohol en<br />
het lichaamsgewicht bleken sterker<br />
bepalende factoren te zijn. Volgens<br />
de onderzoekers is het roken van<br />
sigaretten met mentholsmaak nog<br />
riskanter dan de klassieke sigaret.<br />
slaaptekort beschadigt de hersenen en verkleint<br />
het geheugen<br />
ten een kapitale functie, want twee<br />
neurobiologen hebben er onderzoek<br />
naar gedaan: Dr. Peter Meerlo en<br />
collega Arianne Novati hebben de<br />
mogelijke schadelijke gevolgen van<br />
slaaptekort op de hersenen onderzocht.<br />
Ze stelden daarbij vast dat<br />
de hippocampus in de hersenen,<br />
van fundamenteel belang bij leerprocessen,<br />
geheugen en emoties,<br />
krimpt bij een chronisch slaaptekort.<br />
Dat is dus erg nadelig <strong>voor</strong><br />
studenten en al wie <strong>voor</strong> zijn vak<br />
een beroep moet doen op zijn geheugen.<br />
30 SANA nr 28 SANA nr 28 31
We isoleren te veel<br />
We zijn te slordig met verwarmingstoestellen<br />
We zijn niet alert genoeg <strong>voor</strong> de symptomen<br />
Zelfs dokters vergissen zich nog!<br />
CO-vergiftiging: de stille,<br />
sluipende moordenaar<br />
Doodgaan als gevolg van een kachel waarvan de<br />
schouw nochtans goed trekt, kan dat? Het overkomt<br />
elk jaar ongeveer honderd Belgen en nog eens vijftienhonderd<br />
tot 2000 worden er elk jaar in een ziekenhuis<br />
<strong>voor</strong> behandeld. De kwaliteit van de luchtafvoer<br />
van verbrandingstoestellen heeft er zeker mee te maken,<br />
maar ook de aanvoer van verse lucht en zuurstof, en de atmosferische<br />
omstandigheden spelen uiteraard een nog grotere<br />
rol.<br />
Intoxicatie door koolmonoxide of de<br />
zogenaamde CO-vergiftiging is het<br />
gevolg van een geen sluipend en giftig<br />
gas. CO ruikt niet, je ziet het niet,<br />
je voelt er niets van, en het<br />
slaat ongemerkt<br />
geniepig toe. Het begint met wat<br />
hoofdpijn, lichte vermoeidheid, algemene<br />
malaise, misselijkheid, nadien<br />
volgen braakneigingen, duizeligheid,<br />
verwardheid, concentratieproblemen<br />
en tenslotte bewusteloosheid die snel<br />
in coma kan overgaan en uiteindelijk<br />
tot de dood kan leiden.<br />
Het grote probleem met CO of koolstofmonoxide<br />
is dat als er geen<br />
melders in de ruimte aanwezig zijn<br />
- en die zijn lang niet allemaal betrouwbaar<br />
- je aangewezen bent op<br />
externe waarnemingen die zeer subjectief<br />
kunnen zijn. Bovendien zijn de<br />
verschijnselen zelfs <strong>voor</strong> een dokter<br />
erg misleidend en kan een verkeerde<br />
diagnose ook tot de dood van de<br />
patiënt leiden.<br />
Het komt er namelijk op aan dat een<br />
slachtoffer van een CO-vergiftiging<br />
zo snel mogelijk grote hoeveelheden<br />
zuurstof toegediend krijgt, naar een<br />
ziekenhuis wordt overgebracht en<br />
bij <strong>voor</strong>keur behandeld wordt in een<br />
instelling waar een hyperbare caisson<br />
aanwezig is, zodat de CO zo snel<br />
mogelijk uit het bloed verwijderd kan<br />
worden en vervangen door zuurstof.<br />
Wat is eigenlijk CO-vergiftiging?<br />
CO of koolmonoxide is een gas dat<br />
gevormd wordt bij verbranding van<br />
fossiele brandstoffen: kolen, hout,<br />
stookolie, gas. Het is reukloos,<br />
kleurloos en smaakloos. Het bindt<br />
zich onmiddellijk aan de rode bloedlichaampjes<br />
die normaal in de longen<br />
de zuurstof uit de lucht halen en die<br />
het hele lichaam rond transporteren.<br />
Als teveel CO-gas wordt ingeademd,<br />
kan het bloed onvoldoende zuurstof<br />
opnemen, waardoor de weefsels in<br />
zuurstofnood geraken. De eerste<br />
tekenen zijn vaak hoofdpijn, misselijkheid,<br />
braken, bewustzijnsvermindering<br />
en soms heeft de patiënt<br />
ook mooi blozende wangen, zodat<br />
niet meteen aan zuurstoftekort wordt<br />
gedacht. Elke kachel of elk verbrandingstoestel<br />
is een potentieel gevaar:<br />
als de rookgassen niet voldoende<br />
worden afgevoerd en de ruimte zelf<br />
niet voldoende wordt verlucht, kan<br />
de koolmonoxide in te hoge concentratie<br />
in de ingeademde lucht komen<br />
en ongemerkt <strong>voor</strong> de dood van de<br />
patiënt zorgen.<br />
CO wordt in de natuur alleen geproduceerd<br />
bij vulkaanuitbarstingen,<br />
bosbranden en boven moerassen<br />
waar moerasgas zweeft. De rest<br />
wordt veroorzaakt door verbranding<br />
waar<strong>voor</strong> de mens de oorzaak is:<br />
kachels, ketels, verwarming, ontploffingsmotoren.<br />
Binnenshuis is<br />
tabaksrook de <strong>voor</strong>naamste bron<br />
van CO-gas, weliswaar in beperkte<br />
hoeveelheden... maar toch, wie lang<br />
in rokerige ruimten verblijft, berooft<br />
zichzelf van zuurstof: de hemoglobine<br />
die gebonden is aan CO, kan geen<br />
zuurstof meer vervoeren.<br />
CO wordt namelijk zeer snel opgenomen<br />
in het bloed, want koolmonoxide<br />
hecht zich 240 maal beter aan de<br />
rode bloedcellen dan zuurstof. Daardoor<br />
is snelle vergiftiging mogelijk<br />
en dat verklaart ook waarom zelfs bij<br />
kleine hoeveelheden<br />
CO in<br />
de lucht toch<br />
een zeer<br />
ernstige<br />
vergif- ti-<br />
32 SANA nr 28 SANA nr 28 33
Advertentie<br />
50 net.be<br />
www.50net.be<br />
De site <strong>voor</strong> de<br />
dynamische<br />
50plusser!<br />
Bezoek de website<br />
ging mogelijk wordt. Als er meer dan 0,2<br />
percent CO in de ingeademde lucht aanwezig<br />
is, overlijdt de patiënt bijna ogenblikkelijk!<br />
De duur van de inademing speelt uiteraard<br />
ook een rol, vandaar dat het zeer belangrijk<br />
is om, als men geconfronteerd wordt<br />
met slachtoffers, ramen en deuren meteen<br />
helemaal open te gooien en de patiënten in<br />
zuurstofrijke buitenlucht te brengen.<br />
Kinderen zijn ook veel gevoeliger <strong>voor</strong> COvergiftiging<br />
dan volwassenen, vandaar dat de<br />
gevolgen bij hen dramatischer zijn.<br />
Het is dus van het grootste belang dat meteen<br />
een dokter wordt gewaarschuwd als men<br />
last heeft van misselijkheid en hoofdpijn,<br />
bij<strong>voor</strong>beeld na een verblijf in een badkamer.<br />
Soms wordt een verkeerde diagnose gesteld<br />
en denkt men aan voedselvergiftiging, migraine,<br />
griep enz... Daardoor gaat kostbare<br />
tijd verloren.<br />
Voorkomen<br />
CO-vergiftiging is zeer ernstig. Een patiënt<br />
wiens leven gered is, moet beslist weken<br />
onder nabehandeling blijven, omdat het COgas<br />
ook de witte hersenstof kan aantasten<br />
zodat verwardheid, concentratiestoornissen<br />
en coördinatieproblemen kunnen blijven bestaan.<br />
Het beste middel tegen CO-vergiftiging<br />
is preventie. Dat doe je best door te zorgen<br />
<strong>voor</strong> voldoende zuurstof in de kamer waarin<br />
men vertoeft. Als er namelijk voldoende zuurstof<br />
aanwezig is, verbindt het CO er zich mee<br />
en wordt de koolmonoxide omgezet in CO2 of<br />
koolzuurgas, dat niet meer giftig is. Vandaar<br />
dat je buiten op straat niet aangetast wordt<br />
door de uitlaatgassen van auto’s, maar als je<br />
binnen in een garage een motor laat<br />
draaien je binnen de kortste keren<br />
dood valt.<br />
Daarom heeft de overheid ook een<br />
wet uitgevaardigd in 1978 waarbij<br />
iedereen verplicht is schouwen en<br />
rookkanalen elk jaar door een gespecialiseerde<br />
vakman te laten reinigen.<br />
Een goed trekkende schouw is van<br />
het grootste belang, om de COgassen<br />
af te voeren. Hou ook rekening<br />
met de atmosferische omstandigheden,<br />
want bij inversie kan de<br />
lucht terug de schouw inslaan en de<br />
CO-damp in de kamer terecht komen.<br />
Verbrandingstoestellen zonder<br />
schouw zijn ronduit gevaarlijk. De<br />
schouw moet ook voldoende hoog<br />
boven het dak uitsteken en er mogen<br />
geen hinderlijke <strong>voor</strong>werpen (zoals<br />
bomen) in de buurt staan. Het rookkanaal<br />
moet een voldoende diameter<br />
hebben en er moet voldoende lucht<br />
aangevoerd worden <strong>voor</strong> de verbranding.<br />
Vermijd over-isolatie van de<br />
woning, en verlucht de ruimte waarin<br />
je woont regelmatig. Als men in de<br />
badkamer een verwarmingstoestel<br />
heeft met een vlam (geiser), dan<br />
moet in de deur een opening <strong>voor</strong>zien<br />
zijn die voldoende aanvoer van<br />
verse lucht mogelijk maakt. Sluit ook<br />
nooit meer dan één verbrandingstoestel<br />
op dezelfde schouw aan en zorg<br />
er <strong>voor</strong> dat er geen kieren, barsten<br />
of scheuren in het rookkanaal zitten.<br />
Blijf alert<br />
Koolmonoxide veroorzaakt elk jaar<br />
duizenden slachtoffers, het is de<br />
meest <strong>voor</strong>komende oorzaak van<br />
vergiftiging met dodelijke afloop in<br />
ons klimaat.<br />
Na een vergiftiging moet de patient<br />
regelmatig op controle om na<br />
te gaan of er geen desoriëntatie,<br />
verwardheid, apathie, geheugenstoornissen,<br />
agitatie, slapeloosheid<br />
achterblijven. Het blijft een ernstige<br />
aandoening waar<strong>voor</strong> men veel te<br />
weinig alert is.<br />
Het is ook goed om weten dat in<br />
Gent, Leuven, Antwerpen, Aalst,<br />
Brussel, Brugge, Charleroi en Luik<br />
ziekenhuizen zijn met een hyperbare<br />
caisson, waarin patiënten op een half<br />
uur tijd geholpen kunnen worden,<br />
waar<strong>voor</strong> anders uren of dagen nodig<br />
zijn.<br />
Denk niet dat CO-intoxicatie hetzelfde<br />
is als een onschuldig griepje.<br />
Je kan er ongemerkt, sluimerend en<br />
plots aan doodgaan!<br />
Jan van Bercken<br />
34 SANA nr 28 SANA nr 28 35
Fobieën?<br />
Je bent niet<br />
de enige met<br />
angsten!<br />
Heel veel<br />
mensen<br />
leven in<br />
angst en<br />
met angsten.<br />
soms is dat<br />
gegrond, anderen<br />
hebben, een onbestemd<br />
angstig gevoel<br />
zonder reële<br />
reden of redelijkheid.<br />
We kennen<br />
allemaal bepaalde<br />
fobieën, angsten<br />
van mensen die<br />
anderen niet kennen:<br />
sommigen<br />
durven een plein<br />
niet oversteken en<br />
dan spreekt men<br />
van agorafobie of pleinvrees. Anderen hebben dan weer angsten<br />
om in een kleine ruimte te vertoeven zoals een lift, men<br />
spreekt dan over claustrofobie, of de angst opgesloten te zijn<br />
in een kleine ruimte. Natuurlijk verschilt de angst in intensiteit<br />
al naargelang de patiënt en ook trauma’s of ervaringen spelen<br />
een rol bij de heftigheid van de ervaring.<br />
Angsten <strong>voor</strong> specifieke situaties<br />
of objecten of enkelvoudige fobie,<br />
komen veel <strong>voor</strong>, maar de lijdensdruk<br />
die iemand hierdoor ervaart, is<br />
meestal gering. In tegenstelling tot<br />
de paniekaanval is bij een enkelvoudige<br />
fobie de angst gericht op een<br />
bepaald object of situatie, die doorgaans<br />
gemakkelijk te vermijden is.<br />
In principe kunnen allerlei objecten<br />
en situaties als fobische prikkel fungeren.<br />
Denk hierbij bij<strong>voor</strong>beeld aan<br />
spinnen, honden, bloed, grote open<br />
ruimtes, onweer, tunnels of vliegen.<br />
Vorige zomer werd een Nederlandse<br />
caravantoerist vlak <strong>voor</strong> een tunnel<br />
in Luik door de politie „gedepanneerd”<br />
omdat hij zich vergist had van<br />
weg en vlak <strong>voor</strong> een tunnel beland<br />
was, terwijl hij in hoge mate claus-<br />
Rustgevende planten kunnen je helpen<br />
trofobie had. De wagen werd weggetakeld<br />
en op een alternatieve route<br />
gezet. Nooit geen tunnels meer <strong>voor</strong><br />
deze man? Toch wel, maar dan is er<br />
wel degelijk intensieve behandeling<br />
<strong>voor</strong> nodig.<br />
sociale fobieën<br />
Naast enkelvoudige fobieën, komt de<br />
sociale fobie ook veel <strong>voor</strong>. Mensen<br />
zijn dan extreem verlegen en hebben<br />
het gevoel steeds bekritiseerd<br />
te worden. Telkens wanneer sociaal<br />
fobische mensen in gezelschap van<br />
anderen verkeren, zijn zij bang om<br />
last te krijgen van blozen, trillen en<br />
zweten. Een specifieke vorm van een<br />
sociale fobie is spreekangst.<br />
Tenslotte onderscheidt men nog de<br />
dwangstoornissen. Mensen worden<br />
dan geplaagd door dwanggedachten<br />
en dwanghandelingen; het <strong>voor</strong>tdurend<br />
de handen wassen of steeds<br />
opnieuw het huis schoonmaken om<br />
besmettingsgevaar te <strong>voor</strong>komen,<br />
telkens controleren of het gasvuur uit<br />
is of de deur op slot zit. Er zijn ook<br />
mensen die bij<strong>voor</strong>beeld door de gedachte<br />
aan scherpe messen volledig<br />
in beslag worden genomen. Iedereen<br />
heeft wel eens een bizarre gedachte.<br />
Het verschil met gezonde mensen is<br />
dat mensen met een dwangneurose<br />
deze bizarre gedachte niet van zich<br />
af kunnen zetten en er heel bang<br />
<strong>voor</strong> worden.<br />
Onduidelijke oorzaak<br />
Over het ontstaan van fobieën bestaat<br />
onduidelijkheid. Psychoanalytici<br />
zijn van mening dat een fobie een<br />
uiting is van verdrongen wensen. Gedragspsychologen<br />
zoeken de oorzaak<br />
van de fobie in verkeerd aangeleerd<br />
gedrag. Wanneer bij<strong>voor</strong>beeld een<br />
moeder haar dochter <strong>voor</strong>tdurend<br />
waarschuwt <strong>voor</strong> honden, dan kan zij<br />
daar ook echt bang <strong>voor</strong> worden.<br />
Bepaalde objecten of situaties <strong>voor</strong><br />
onze ouders kunnen een serieuze<br />
bedreiging zijn geweest waardoor de<br />
kinderen steeds heftige angst ontwikkelen<br />
bij het zien van bij<strong>voor</strong>beeld<br />
een spin of bij het horen van onweer.<br />
Wat kun je eraan doen?<br />
Het vinden van de oorzaak zal zeker<br />
helpen om de angst te verklaren. De<br />
meest succesvolle psychotherapie<br />
bij enkelvoudige fobieën is de zogenaamde<br />
exposure-therapie; het<br />
langdurig blootstellen aan een angstopwekkend<br />
object of situatie totdat<br />
de angst gedaald is.<br />
Dit kan eventueel gepaard gaan met<br />
ontspanningstechnieken. Belangrijk<br />
is dat je hulp zoekt zodra je de angst<br />
niet langer de baas bent of wanneer<br />
de angst jouw dagelijks leven te veel<br />
gaat beïnvloeden.<br />
Schaam je niet <strong>voor</strong> je klachten want<br />
je bent niet de enige met een fobie.<br />
En natuurlijk kunnen we gebruik maken<br />
van rustgevende natuurlijke preparaten.<br />
Zo is Avena Sativa samen<br />
met Passiflora een uitstekend middel<br />
om rustiger te worden. Het zal<br />
ook secundaire kenmerken van angst<br />
helpen <strong>voor</strong>komen of sterk kunnen<br />
verminderen: hartkloppingen, ademnood,<br />
onwel worden, paniekaanvallen.<br />
Ook Hypericum, het bekende<br />
Sint-Janskruid zal het gemoed een<br />
boost geven en de patiënt veel meer<br />
zelfvertrouwen bezorgen. Zo kan je<br />
onrechtstreeks fobieën behandelen<br />
en toch geen schade aanrichten. Een<br />
goed inzicht in het probleem is van<br />
cruciaal belang, omdat het de oorzaak<br />
en het gevolg aan elkaar koppelt<br />
waardoor we in staat worden<br />
gesteld het probleem te relativeren.<br />
En vergeet <strong>voor</strong>al niet: je bent niet<br />
alleen met het probleem!<br />
Hans de Groot<br />
36 SANA nr 28 SANA nr 28 37
Advertentie<br />
Nieuw boek van Dr. Marcel Verheyen<br />
STOP STRESS<br />
in luxe editie<br />
met harde kaft<br />
met stofwikkel<br />
en leeslint<br />
in fullcolour<br />
met meer dan<br />
200 illustraties<br />
“Verbeter de kwaliteit van je leven door stress<br />
en nervositeit efficiënt aan te pakken”<br />
Dr. Marcel Verheyen<br />
Bestellen?<br />
Gebruik de bestelkaart in de i-<strong>Sana</strong><br />
Column<br />
Uit de natuurgeneeskundige praktijk van Dr. Marcel Verheyen<br />
Stress, emotie en allergie<br />
ensen die last hebben van allergie<br />
ondervinden er vaak<br />
meer hinder van als ze in een<br />
conflictsituatie terecht komen,<br />
als ze onder druk staan, last hebben van<br />
stress, emotionele problemen krijgen.<br />
De emotionele elementen van stress<br />
vormen een heel interessant onderwerp,<br />
omdat dit inzicht geeft hoe je van fysieke<br />
problemen naar emotionele problemen en<br />
terug kan gaan, want eigenlijk is dit heel<br />
nauw met elkaar verbonden, zonder dat<br />
mensen zich daar zelfs van bewust zijn.<br />
Er bestaat beslist een wisselwerking.<br />
Zoals we hebben gezien werkt het neurovegetatieve<br />
systeem heel nauw samen<br />
met de biochemie. Je kunt dat niet los zien<br />
van elkaar.<br />
Er zijn heel wat manieren om de verhouding<br />
tussen emoties en energie en het<br />
fysieke deel van het lichaam <strong>voor</strong> te stellen.<br />
Als iemand een emotioneel probleem<br />
heeft dan heeft dat heel vaak invloed op<br />
zijn mentale toestand.<br />
Misschien vraag je je wel af wat het verschil<br />
is. Kort gezegd: het emotionele is wat<br />
je vaak geërfd hebt, de manier van reageren.<br />
Iemand die bij<strong>voor</strong>beeld choleriek reageert,<br />
heeft dit heel vaak geërfd. Je moet<br />
dat maar eens bekijken, dat gaat over<br />
houdingspatronen, dat zijn spontane dingen,<br />
een reactie die spontaan komt, terwijl<br />
het bij mentale dingen om overdenkingen<br />
gaat, dat zijn dingen die je kunt leren: ze<br />
zijn mentaal.<br />
Als je verliefd bent, dan betreft dat emoti-<br />
onele dingen, dat voel je in de buik en na<br />
een tijdje wordt dat een mentaal iets, en<br />
dat voel je in het hoofd.<br />
Vaak is er een combinatie van problemen,<br />
en rolt het ene in het andere over. Maar<br />
dikwijls is er ook een tekort aan energie<br />
om fysiek weer in orde te komen, wat heel<br />
vaak gebruikt wordt in stressmanagement.<br />
Zo heeft allergie eigenlijk ook een beetje<br />
met stress te maken, ze noemen dat het<br />
overlevingssysteem van het lichaam.<br />
We worden aangevallen door vreemde<br />
stoffen, door virussen, bacteriën, door<br />
schimmels, door parasieten en eigenlijk<br />
is het de bedoeling dat je je daar in<br />
handhaaft. Het lichaam probeert er het<br />
beste van te maken, en ontwikkelt een<br />
strategie. Dat is wel degelijk een overlevingssysteem.<br />
Dat systeem bestaat uit<br />
twee lussen: ofwel ga je vechten, ofwel<br />
ga je vluchten, je hebt maar twee mogelijkheden.<br />
Dat geldt <strong>voor</strong> alle vormen van<br />
stress.<br />
We hebben al eerder de elementen vermeld,<br />
de stresserende factoren en die kun<br />
je eigenlijk daarop toepassen. De reacties<br />
van de ene mens verschillen van die<br />
van de andere. Ook de reacties van het<br />
lichaam verschillen. Daarover volgende<br />
keer.<br />
Dr. Marcel Verheyen<br />
38 SANA nr 28 SANA nr 28 39<br />
M
Heilzame plantenextracten en<br />
Plant van de maand:<br />
hun toepassing<br />
Ba lota nigra L.<br />
Stinkende ballote:<br />
pampert je zenuwen<br />
Door Kees Martens<br />
Kruidenkundige<br />
Je kent wel van die volkse uitdrukkingen die een goede eigenschap<br />
moeten aanprijzen om een aversie te overwinnen. Zo is er de spreuk:<br />
bitter in de mond, maakt het hart gezond. Maar er zijn nog meer planten<br />
die een afkeer opwekken en toch erg goed zijn <strong>voor</strong> de gezondheid.<br />
Denk maar aan de “Ballota nigra”, of stinkende ballote. De geur is afstotelijk,<br />
maar het is wel een plant die gewaardeerd moet worden omwille van<br />
haar goede eigenschappen <strong>voor</strong> het zenuwstelsel. Ze wordt dan ook in<br />
goede preparaten verwerkt die depressie en zenuwachtigheid tegengaan.<br />
kanaal en de luchtwegen.<br />
Eigenschappen<br />
Ballota nigra is een zenuwtonicum.<br />
Ze versterkt het zenuwstelsel en<br />
kalmeert. Bovendien werkt ze onder<br />
andere tegen angsten, hysterie,<br />
nerveuze slaapstoornissen, nerveuze<br />
spanningen en neerslachtigheid tijdens<br />
de menopauze.<br />
Ook bij krampen in het maagdarmkanaal<br />
en in de luchtwegen, ondermeer<br />
gekenmerkt door nerveuze spanningen.<br />
Verwerking:<br />
Het bovengrondse deel van de plant<br />
en de bloeiende toppen worden verwerkt.<br />
Toepassing:<br />
Stinkende ballote wordt in de eerste<br />
plaats toegepast in middelen die op<br />
het zenuwstelsel werken, zoals bij<br />
geestelijke druk, kortstondige stress<br />
en prikkelbaarheid. Gecombineerd<br />
met o.a. Hypericum is stinkende<br />
gouwe een probaat middel bij depressieve<br />
klachten.<br />
Voor meer informatie zie<br />
www.boverte.com<br />
Een goede<br />
gemoedstoestand?<br />
HYPERIBELL helpt!<br />
Velen zijn uitgeblust en niet meer<br />
opgewassen tegen de druk van de tijd. Ze<br />
voelen zich zwaarmoedig en in donkere<br />
stemming. Hyperibell is een combinatie van<br />
planten, waaronder de beroemde Hypericum,<br />
die elkaar wederzijds versterken en een<br />
somber en bedrukt gevoel effectief bekampt.<br />
Na een twee- tot drietal weken met Hyperibell<br />
voelt men zich opfleuren en kan men er weer<br />
tegenaan.<br />
Voel je wel met fytobell!<br />
Advertentie<br />
Meer info op: www.fytobell.be<br />
E-mail: info@fytobell.be<br />
Tel:011/37.19.24<br />
Geschiedenis van de plant<br />
aan de vroegere roetgeur doet denken.<br />
In de naam zit het aspect van “stinken” Stinkende ballote is inheems in het Mid-<br />
verweven. “Ballo” is Grieks <strong>voor</strong> “verdellandse Zee-gebied en West-Azië. Maar<br />
werpen, weigeren” en verwijst naar het ook in Europa komt hij algemeen <strong>voor</strong>.<br />
vee dat de plant omwille van haar geur In vroegere tijden wist men al dat deze<br />
niet wilde eten. De plant wordt ook Bal- plant op het zenuwstelsel werkte en dan<br />
lota foetida genoemd. “Foetida” betekent<br />
“stinkend”, en verwijst hiermee ook naar<br />
de muffe geur, die volgens oude literatuur<br />
specifiek bij hysterie en hypochondrie.<br />
Maar ook ervoer men al dat de plant<br />
krampwerend was, o.a. in het maagdarm-<br />
Druppels 100 ml<br />
Verkrijgbaar bij de apotheek in 100 ml<br />
met CNK bestelcode: 1744-325.<br />
Of vraag ernaar in de betere<br />
40 SANA nr 28<br />
natuurwinkel.<br />
SANA nr 28 41
Sommige artsen<br />
schrijven het <strong>voor</strong><br />
als snoepjes<br />
Te veel<br />
antibiotica bij<br />
acute keelpijn<br />
De natuurlijke oplossing<br />
Acute keelpijn is een belangrijke klacht in de huisartsgeneeskunde.<br />
Enkele jaren geleden werd door de Wetenschappelijke<br />
Vereniging van Vlaamse Huisartsen i.v.m.<br />
acute keelpijn het <strong>voor</strong>schrijfgedrag m.b.t. antibiotica onderzocht.<br />
Hieruit blijkt dat, daar waar de aanbeveling stelt dat op<br />
100 patiënten met acute keelpijn hoogstens 20 in aanmerking<br />
komen <strong>voor</strong> een antibioticum, dit in de praktijk meer dan 50%<br />
bedraagt. De druk van de patiënt om een antibioticum te krijgen,<br />
speelt een belangrijke rol. slechts in 8% van de episodes<br />
waarbij een antibioticum wordt <strong>voor</strong>geschreven, gaat het om<br />
een smalspectrum penicilline, nochtans de eerste keuze volgens<br />
de wetenschappelijke gegevens. Er wordt dus eigenlijk<br />
te wispelturig, te roekeloos en te ondoordacht met antibiotica<br />
omgesprongen, met als gevolg het risico op resistentie. Als<br />
men het antibioticum nodig heeft <strong>voor</strong> een ernstige aandoening,<br />
waarbij het middel van levensbelang kan zijn, is de werking<br />
nutteloos geworden. Een gevaarlijke situatie dus. Gelukkig<br />
bestaan er goede natuurlijke alternatieven om keelpijn te<br />
bezweren.<br />
Acute keelpijn is een veel <strong>voor</strong>komende<br />
reden <strong>voor</strong> contact met de<br />
huisarts. De meeste patiënten die<br />
met keelpijn bij de huisarts komen,<br />
hebben een acute infectieuze ontsteking<br />
van de keel. In de algemene<br />
bevolking blijkt ongeveer 70% van<br />
alle keelontstekingen van virale oorsprong<br />
te zijn. Bij ongeveer 30% van<br />
de patiënten die de huisarts contacteren<br />
met als klacht acute keelpijn,<br />
worden streptokokken vastgesteld.<br />
Slechts in twee derde van deze<br />
gevallen gaat het om een actieve<br />
streptokokkeninfectie.<br />
Antibiotica helpen niet tegen<br />
virussen<br />
Het nut van het <strong>voor</strong>schrijven van<br />
een antibioticum bij acute keelpijn is<br />
dus beperkt. De Wetenschappelijke<br />
Vereniging van Vlaams Huisartsen<br />
geeft aan dat de grote meerderheid<br />
van de patiënten geen <strong>voor</strong>deel heeft<br />
van antibiotica, zelfs niet in geval<br />
van een streptokokkeninfectie. Uit de<br />
literatuur blijkt dat enkel een vermindering<br />
van de ziekteduur van één of<br />
twee dagen een voldoende wetenschappelijk<br />
onderbouwde reden is<br />
<strong>voor</strong> het geven van een antibioticum<br />
bij acute keelpijn, en dit enkel bij<br />
een infectie veroorzaakt door streptokokken.<br />
Dit uitmaken is geen <strong>voor</strong><br />
de hand liggende zaak. De aanbeveling<br />
stelt dat antibiotica enkel zijn<br />
aangewezen bij risicopatiënten zoals<br />
patiënten met hartinsufficiëntie,<br />
hartkleplijden en astma (minder dan<br />
5% van alle patiënten). Er wordt dus<br />
veel te roekeloos omgesprongen met<br />
sterke breedspectrum-antibiotica.<br />
Onderzoek onder artsen<br />
Zestig procent van de mensen die<br />
een arts consulteren <strong>voor</strong> acute keelpijn<br />
hebben een leeftijd tussen 15 en<br />
44 jaar. Het meest frequent <strong>voor</strong>komend<br />
symptoom bij onderzoek is<br />
een rode keel (80% van de patiënten),<br />
gevolgd door hoesten (51%),<br />
koorts van meer dan 38,5°C (45%),<br />
lymfeklieren (40%) en ontstoken<br />
amandelen. Bij 26% van de patiënten<br />
stelt de arts de vermoedelijke<br />
diagnose van streptokokkenangina.<br />
In 39% gaat het volgens de arts<br />
om een virale keelontsteking zonder<br />
andere tekenen van bovenste luchtweginfectie<br />
en in 30% om een virale<br />
keelontsteking met andere tekenen<br />
van een bovenste luchtweginfectie.<br />
In 11% van de gevallen wordt (ook)<br />
een andere vermoedelijke diagnose<br />
gesteld, zoals bij<strong>voor</strong>beeld bronchitis<br />
of sinusitis.<br />
Onthutsend <strong>voor</strong>schrijfgedrag<br />
De resultaten zijn eigenlijk een beetje<br />
onthutsend. Antibiotica werden<br />
gehanteerd als waren het snoepjes.<br />
Had u als patiënt zin, dan kreeg u<br />
een dosis <strong>voor</strong>geschreven... Zo werkt<br />
dat ongeveer. Daar waar de aanbeveling<br />
stelt dat op 100 patiënten met<br />
acute keelpijn hoogstens 20% in<br />
aanmerking komt <strong>voor</strong> een antibioticum<br />
- een percentage dat ongeveer<br />
overeenkomt met het aantal actieve<br />
streptokokkeninfecties -, blijkt dit in<br />
de praktijk een stuk hoger te liggen,<br />
namelijk meer dan 50%.<br />
Dat dit gedrag snel zou moeten veranderen<br />
ligt <strong>voor</strong> de hand. Niet enkel<br />
is het belang van de patiënt zelf<br />
er mee gemoeid, ook de algemene<br />
volksgezondheid wordt bedreigd door<br />
dit uitbundig <strong>voor</strong>schrijfgedrag. Antibioticagebruik<br />
leidt tot selectie van<br />
antibioticaresistente kiemen.<br />
Toch zijn eenvoudige natuurlijke<br />
maatregelen beter, zowel de preventie<br />
als de behandeling kunnen veel<br />
problemen die anders door antibiotica<br />
ontstaan, <strong>voor</strong>komen.<br />
Volg deze zeven tips<br />
-Zorg <strong>voor</strong> voldoende nachtrust om<br />
de weerstand niet te ondermijnen.<br />
-Maak elke dag een wandeling van<br />
minstens een half uur.<br />
-Eet voldoende fruit en groenten,<br />
vanwege de natuurlijke mineralen en<br />
vitaminen.<br />
-Drink voldoende water of kruidenthee.<br />
-Vermijd alcohol, tabak en gesuikerde<br />
producten zoals snoep en<br />
frisdrank.<br />
-Gebruik een goed preparaat op<br />
basis van Echinacea en bètaglucanen<br />
om de weerstand te verhogen, zeker<br />
van zodra de letter “R” in de maand<br />
zit.<br />
-Verzorg je darmen en gebruik een<br />
goed probioticum, want de weerstand<br />
bouwt zich <strong>voor</strong> 80 percent op<br />
in de darmen.<br />
Jan van Bercken<br />
42 SANA nr 28 SANA nr 28 43
Lekker en gezond koken met<br />
groentenkok Dominique Vreven<br />
Gewokte seizoensgroenten<br />
met bio-varkenshaasje, soja<br />
en geelwortel<br />
In de nazomer en de herfst is het aanbod van groenten<br />
enorm. Het ideale moment om een groentenassortiment<br />
samen te stellen en een makkelijke en supergezonde<br />
maaltijd te bereiden. Groenten samen met een<br />
weinig vlees, vis of schaaldieren wokken, is mijn favoriete<br />
maaltijd. Het gaat snel en de smaken van de gebruikte<br />
groenten en kruiden komen volledig tot hun recht.<br />
Als wij het druk hebben in ons restaurant<br />
en we weinig tijd hebben<br />
<strong>voor</strong> ons eigen avondmaal rond 18u.<br />
staat er altijd een gewokt gerecht op<br />
het menu. U kan in dit recept ook uw<br />
keukenrestjes verwerken zoals bv.<br />
wat kip, andere groente, vis, enz…<br />
Probeer wel al de groenten ongeveer<br />
even groot te versnijden en hou<br />
rekening met de gaartijden van elk<br />
individueel ingrediënt. Voeg bij<strong>voor</strong>beeld<br />
de zachtere courgettes pas halverwege<br />
de bereiding toe. Hardere<br />
groenten zoals wortelen voegt u aan<br />
het begin van de wokperiode toe.<br />
Boodschappenlijst <strong>voor</strong><br />
4 personen :<br />
• 200 g varkenshaasje in blokjes<br />
gesneden<br />
• 2 uien in ringen gesneden<br />
• 2 teentjes knoflook fijngesneden<br />
• 1 kleine gele, rode of gestreepte<br />
biet in kleine blokjes gesneden<br />
• 200 g geblancheerde prinsessen<br />
boontjes<br />
• 100 g sluimererwten<br />
• 1 prei in ringen gesneden<br />
• 1 kleine groene en/of gele courget<br />
in kleine blokjes gesneden<br />
• 1 kleine rode paprika in blokjes<br />
gesneden<br />
• 4 kleine in de schil gekookte<br />
aardappelen (vast type : nicola,<br />
grenaille,…) in vieren gesneden<br />
• 2 soeplepels olijfolie<br />
• 1 koffielepel fijngehakte tijm en<br />
rozemarijn<br />
• ½ koffielepel geelwortel<br />
• peper en zout<br />
• ½ koffielepel fijn versneden koriander<br />
• een scheutje sojasaus<br />
Bereidingswijze<br />
• Verhit een grote wokpan en doe<br />
er de olijfolie in. Bak het vlees<br />
kort aan en voeg de “steverige”<br />
groenten eraan toe (wortel, ui,<br />
biet, knoflook, aardappelen, paprika<br />
en prei). Roer of schud regelmatig<br />
om aanbraden te <strong>voor</strong>komen.<br />
Na een vijftal minuten<br />
voegt u er de zachtere groenten<br />
aan toe ( boontjes, sluimererwten,<br />
courgettes). Laat het geheel<br />
mooi verder gaar worden in nog<br />
eens een vijftal minuten. Kruid<br />
met peper en zout, rozemarijn en<br />
tijm, en de geelwortel. Voeg <strong>voor</strong><br />
het serveren een scheutje sojasaus<br />
toe en roer grondig zodat<br />
alle smaken zich goed kunnen<br />
vermengen. Bestrooi met koriander<br />
en serveer.<br />
Natuurlijk smakelijk!<br />
Waar is het goed <strong>voor</strong>?<br />
Door groenten te wokken in een vetstof<br />
zoals in dit recept met olijfolie,<br />
verkrijgt u een maximaal behoud van<br />
vitamines en kruideninhoudsstoffen.<br />
Curcuma of geelwortel is een steevast<br />
onderdeel van de specerij kerrie<br />
maar is ook afzonderlijk te koop. Gebruik<br />
van het gemalen poeder is heel<br />
makkelijk in de keuken en u doet er<br />
goed aan om regelmatig wat geel-<br />
wortel te gebruiken bij bij<strong>voor</strong>beeld<br />
een rijstschotel, groenten en vis. In<br />
de Aziatische wereld, waar dit kruid<br />
al van oudsher gebruikt werd, wordt<br />
hieraan het minder optreden van<br />
kanker gekoppeld. Gebruik het wel<br />
met mate want bij grotere dosissen<br />
kan het de maag en darmen sterk<br />
irriteren.<br />
Geelwortel is <strong>voor</strong>al bekend geworden<br />
om zijn antioxidatieve werking.<br />
Het bezit tevens lever- en galondersteunende<br />
werkingen en wordt inderdaad<br />
in verband gebracht met een<br />
preventieve kracht tegenover kanker.<br />
Van het gebruik van soja is de preventieve<br />
factor t.o.v. kanker ook<br />
gekend. De hier gebruikte sojasaus<br />
bevat helaas, door de vele bewerkingen,<br />
nauwelijks nog isoflavonen en<br />
heeft daarom in dit gerecht enkel een<br />
“umami” smaakgevende rol.<br />
Dominique Vreven<br />
‘t Vlierhof<br />
Hasseltsestraat 57A<br />
3740 Bilzen<br />
Tel. 089 41 44 18<br />
GSM 0478 61 33 02<br />
info@vlierhof.be<br />
www.vlierhof.be<br />
44 SANA nr 28 SANA nr 28 45
De Egyptenaren en Romeinen kenden het kruid.<br />
De Israëlieten aten zowel de wortel als de harde<br />
bladeren in het paasmaal dat met bitterheid<br />
en vreugde was gekruid, een typisch Joodse<br />
tegenstelling. Maar de smaak gaat bij het koken snel<br />
verloren zodat het vermoedelijk nog wel meeviel.<br />
Daarom wordt mierik tegenwoordig meestal geraspt<br />
en rauw verwerkt. Typisch is het in de Japanse<br />
keuken waar het, door de sojasaus geroerd, de<br />
rauwe vis in sushi en sashimi kruidt.<br />
Gemakkelijke groeier<br />
In de tuin zal mierikswortel altijd groeien. Er is echter<br />
een beetje kennis nodig om er duimdikke en nog<br />
dikkere wortels van te kweken. Daar<strong>voor</strong> moet je de<br />
plant in de winter opgraven, een dunne wortel van<br />
minstens 20 centimeter tussen duim en wijsvinger<br />
nemen en er alle knobbels of ogen, behalve de<br />
bovenste, afwrijven. Er kunnen dan geen zijscheuten<br />
ontstaan en je krijgt een stevige, dikke wortel. Snij<br />
de bovenzijde recht en de onderzijde schuin af, dan<br />
weet je bij het verticaal uitplanten van de wortel<br />
De groene vingers van Ivo Pauwels<br />
Ivo Pauwels, een gerenommeerd natuurkenner, auteur<br />
en groen-journalist verzorgt elke maand een aantal<br />
schitterende rubrieken in i-<strong>Sana</strong>.<br />
Plant Van de maand<br />
mierik:<br />
de <strong>straf</strong>ste Van de kruidentuin<br />
Mierik wordt <strong>voor</strong>al in Mierikswortelsaus<br />
bij gerookte vis gebruikt<br />
Van al de keukenkruiden in de tuin heeft de mierikswortel de <strong>straf</strong>ste<br />
smaak. Het is zonder meer de sterkst smakende, eetbare wortel<br />
die in Europa groeit. In de tuin is deze doorlevende plant haast<br />
onuitroeibaar, want elk stukje wortel dat in de bodem achterblijft, groeit<br />
uit tot een nieuwe plant. De mierik, Armoracia rusticana, is dus al even<br />
levenslustig als pittig. Hij is afkomstig uit West-Azië en het zuidoosten<br />
van Europa en heeft als kruid de wereldkeuken veroverd.<br />
dat de schuine snede onderin de plantsleuf moet.<br />
In maart, april kan je de stukken mierikswortel<br />
uitplanten. Plant hem niet te diep, liefst zelfs op<br />
een heuveltje en op een plekje in de zon. Laat je<br />
mierikswortel gewoon groeien dan vertakken de<br />
wortels en kweek je slechts een kort dik stompje juist<br />
onder de bladkrans. Maar zoals gezegd, hoed je <strong>voor</strong><br />
deze plant, want elk afgebroken stukje wortel zal<br />
uitgroeien tot een nieuwe plant met grote bladeren en<br />
een meer dan 1 m hoge bloemstengel.<br />
Je hebt van deze plant niet meer dan vier exemplaren<br />
nodig. Wanneer je er te veel hebt, moet je de planten<br />
<strong>voor</strong>zichtig met een riek uit de grond halen. Zorg dat<br />
je ook het kleinste stukje wortel uit de grond haalt.<br />
Gooi ze niet op de composthoop maar geef ze met<br />
de GFT-container mee. Tijdens de productie van<br />
GFT-compost loopt de temperatuur zo hoog op dat<br />
de wortel zonder sporen na te laten in prima compost<br />
wordt omgezet. Wil je het de mierik daarentegen naar<br />
de zin maken dan zal hij je dankbaar zijn wanneer<br />
hij in een flink bemeste kalkhoudende bodem mag<br />
groeien.<br />
Vooral in saus<br />
Mierik wordt <strong>voor</strong>al in mierikswortelsaus bij gerookte<br />
vis gebruikt. De slagroom tempert dan de scherpe<br />
mosterdsmaak. Voor gebruik gedurende de herfst<br />
en de wintermaanden kan je in november, december<br />
een stevige mierikswortel opgraven, het loof eraf<br />
draaien en de wortel terug in de grond steken. Je kan<br />
er dan van snijden wanneer je dat wenst.<br />
Mierik is een vrij saaie plant. Iets meer karakter<br />
in de kruidentuin bezit de bontbladige vorm van<br />
de mierikswortel, Armoracia rusticana ‘Variegata’.<br />
Ofschoon de plant in een tiental kwekerijen in<br />
ons land te koop is, heeft hij zijn weg naar de<br />
kruidentuinen nog niet gevonden.<br />
46 SANA nr 28 SANA nr 28 47
Tuinsprokkels<br />
tijm tegen pest en duivelse<br />
pesterijen<br />
Bij de Grieken stond tijm<br />
symbool <strong>voor</strong> moed. Het was<br />
trouwens een compliment<br />
iemand te vertellen dat hij naar<br />
tijm geurde. Nu heeft tijm <strong>voor</strong><br />
velen de onmiskenbare geur<br />
van vakantie, want zowel in<br />
het zuiden van Frankrijk als in<br />
grote gebieden van spanje en<br />
Italië komt de geur van tijm je<br />
tegemoet wanneer je tussen<br />
de wilde, getormenteerde<br />
tijmstruikjes wandelt. Bovendien<br />
kruidt tijm zomerfeestjes en<br />
schotels met inktvis en linzen.<br />
Tijm bevat tymol, een krachtig<br />
antiseptisch middel. Wanneer de<br />
pest heerste, hielden vorsten en<br />
notabelen het in ruikertjes <strong>voor</strong><br />
hun neus. Zo dachten ze zich te<br />
beschermen tegen de gevreesde<br />
zwarte dood.<br />
De Grieken en de Romeinen hechtten<br />
nog grotere waarde aan tijm. Het<br />
zou hen geholpen hebben tegen<br />
hekserij, blikseminslag en zelfs tegen<br />
de baarlijke duivel. Wie zich door de<br />
duivel belaagd voelde, deed er goed<br />
aan op een geurig tijmstruikje te<br />
gaan zitten, want de duivel heeft een<br />
hartgrondige hekel aan het pittige<br />
aroma van tijm, althans dat zegt de<br />
legende.<br />
Van de vele tijmsoorten zijn slechts<br />
gewone tijm, Thymus vulgaris,<br />
citroentijm, Thymus x citriodorus,<br />
waarvan de blaadjes echt naar<br />
citroen geuren, en de kruipende<br />
tijmsoort Thymus serpyllum <strong>voor</strong><br />
de keuken geschikt. In zuiderse<br />
suddergerechten, in gerechten met<br />
rode wijn, in marinades en culinaire<br />
escapades is tijm, veel tijm op<br />
zijn plaats. Tijm zit zelfs in zeep,<br />
ontsmettingsmiddelen en kruidige<br />
drank als Benedictine.<br />
Alle tijmsoorten zijn aardige<br />
rotsplantjes. Boven de kleine,<br />
ruitvormige en opvallend<br />
donkergroene blaadjes<br />
verschijnen in de vroege zomer<br />
trosjes kokervormige mauveroze<br />
bloemetjes. Geef tijm een<br />
lichte, goed afwaterende grond<br />
op het zonnigste plekje van de<br />
tuin. Een overmaat aan kalk kan<br />
geen kwaad. Nog beter is het<br />
een echt tijmheuveltje te maken<br />
dat zich ongeveer 30 centimeter<br />
boven de grond verheft. Dat<br />
tijmheuveltje bestaat <strong>voor</strong> de<br />
helft uit goede teelaarde. De rest<br />
is fijn en grof steenpuin, gepofte<br />
kleikorrels, lavagruis en <strong>voor</strong>al<br />
ook stukjes dolomietkalk. Op dat<br />
goed gedraineerde plekje zal tijm<br />
zelfs onze natste kwakkelwinters<br />
overleven.<br />
Heb je tijm in een pot op het terras<br />
dan heb je ook op frisse dagen verse<br />
tijm bij de hand. Wil je de tijm uit<br />
de tuin drogen, hang de bosjes dan<br />
op een warme plek tot de blaadjes<br />
knisperdroog zijn. Wrijf de blaadjes<br />
van de twijgen en doe ze in een goed<br />
te sluiten blik. Het pittige aroma blijft<br />
zo ruim een jaar bewaard.<br />
Een kruidenkwastje<br />
Met enkele 15 centimeter lange<br />
lauriertwijgjes en even lange toppen<br />
van rozemarijn en struiktijm kan je<br />
handige kwastjes maken waarmee<br />
je stukken vlees <strong>voor</strong> onder meer de<br />
barbecue kunt inoliën.<br />
Venkel <strong>voor</strong> de vis<br />
Ooit in de stad ‘Venkel’<br />
geweest? Toen de<br />
eerste kolonisten op het<br />
onbewoonde eiland Madeira<br />
landden, troffen ze in de baai<br />
enorm veel venkel aan. De<br />
naam van de plek was snel<br />
gekozen, Funchal, het Portugees<br />
<strong>voor</strong> venkel, een kruid dat<br />
toen al in hoog aanzien stond.<br />
De wetenschappelijke naam<br />
Foeniculum, Latijns <strong>voor</strong> hooi,<br />
wijst op een andere eigenschap<br />
van dit tot manshoge slanke kruid<br />
met de gele schermbloemen:<br />
venkel geurt naar hooi.<br />
Niet alleen het loof en de verdikte<br />
stengels, maar ook de zaden en<br />
de wortels van deze bijna steeds<br />
tweejarige plant hebben een<br />
uitgesproken smaak die <strong>voor</strong>al bij<br />
vis past. De Romeinen zwaaiden<br />
venkel, Foeniculum vulgare, zoveel<br />
lof toe dat ze zelfs begonnen met het<br />
veredelen van dit kruid. Zo hebben<br />
we de smakelijke knolvenkel aan de<br />
Romeinen te danken. Venkel is een<br />
plant die overal in het Middellandse-<br />
Zeegebied en ver daarbuiten van<br />
nature <strong>voor</strong>komt. Hij is dan ook<br />
beladen met mythen en sagen.<br />
Plinius raadde het gebruik van de<br />
vochtdrijvende venkel aan bij niet<br />
minder dan 22 kwalen. Voor de<br />
gladiatoren in de arena’s was venkel<br />
doping en succesvolle gladiatoren<br />
werden gekroond met venkelloof.<br />
In de bloementaal betekent venkel<br />
van Ivo Pauwels<br />
sindsdien zoveel als ‘je verdient alle<br />
lof’.<br />
Dodoens schreef in zijn beroemde<br />
Cruydt-boeck uit 1554: ‘Die gruene<br />
bladeren van Venckel ghegeten oft<br />
tsaet daer af met ptisane gedroncken<br />
doet die borsten vol melcks comen<br />
ende veel sochs krijgen’. Jonge<br />
moeders weten dus wat ze moeten<br />
doen, al lijkt een pint zwaar bier<br />
lekkerder. Tegenwoordig wordt<br />
venkelzaad <strong>voor</strong>al tegen winderigheid<br />
gebruikt. Venkelolie is bestanddeel<br />
van parfums en zepen.<br />
Venkel is een statig en hoog<br />
doorlevend kruid dat in de tuin<br />
hier en daar als tussendoortje mag<br />
opschieten. Houd er wel rekening<br />
mee dat het zich nogal vlot uitzaait.<br />
De gele schermbloempjes zitten<br />
vaak vol vliegen en andere insecten.<br />
Hinderlijk is dat niet.<br />
Ook in de herfst en de winter is<br />
venkel een mooi tuinkruid. Rijmt het<br />
of ligt er een laagje sneeuw dan heeft<br />
venkel een prachtig silhouet.<br />
Een mooie venkel <strong>voor</strong> in de tuin<br />
is de zogenaamde bronzen venkel,<br />
Foeniculum vulgare ‘Giant Bronze’.<br />
Het loof benadert inderdaad de kleur<br />
van brons. Ook deze venkel zaait zich<br />
te pas en te onpas uit.<br />
Vermageren met venkel?<br />
William Coles schreef in 1650 in<br />
zijn boek ‘Nature’s Paradise’ dat ‘…<br />
venkel veel werd gebruikt in drankjes<br />
en bouillon <strong>voor</strong> hen die dik zijn<br />
geworden, opdat ze schraler en<br />
dunner zouden worden’. Feit is dat<br />
venkel in vroegere tijden vaak werd<br />
gebruikt om het hongergevoel te<br />
stillen.<br />
48 SANA nr 28 SANA nr 28 49
dr. aelbrecht: “de immuniteit van<br />
de meeste mensen is een ramp!”<br />
deel 3 en slot<br />
Het beste<br />
dieet <strong>voor</strong><br />
een lang en<br />
gezond leven<br />
Niets is beter dan een natuurlijke levenswijze, met gezonde<br />
en evenwichtige voeding, zuiver en natuurlijk<br />
water, voldoende beweging, schone lucht, een stressloos<br />
bestaan en op tijd goede natuurlijke preparaten<br />
om nadelen bij te passen veroorzaakt door de industrialisering<br />
van de voedselproductie en de moderne werk- en leefomstandigheden.<br />
We hadden het er in de vorige twee uitgaven al uitvoerig<br />
over tijdens een gesprek met dokter Aelbrecht, oprichter<br />
van de energiekliniek en auteur van een aantal succesvolle<br />
boeken w.o. de “homo energeticus”. Hij staat niet alleen met<br />
zijn bewering, want Nobelprijswinnaar en ontdekker van het<br />
HIV-virus prof. Dr. Luc Montagnier beweert onomwonden dat<br />
het heil <strong>voor</strong> de behandeling en preventie van aids niet in vaccinaties<br />
en dure medicijnen moet worden gezocht, maar in een<br />
natuurlijke levenswijze en gezond voedsel. We hebben er dus<br />
alle belang bij gezond te leven om beschavingsziekten te <strong>voor</strong>komen.<br />
Kanker en hart- en vaatziekten eisen<br />
de hoogste tol in de geïndustrialiseerde<br />
landen. De helft van de bevolking<br />
sterft aan deze twee ziekten.<br />
Dat is een schrikkelijke gedachte en<br />
toch kan je door verstandige preventie<br />
het risico heel frappant beperken.<br />
Dr. Aelbrecht: “Voeding is nog altijd<br />
het belangrijkste element waaruit<br />
het lichaam zijn stoffen haalt om aan<br />
celvernieuwing te doen. Dus: eet<br />
gezond!<br />
- Dat betekent geen suikers, gooi de<br />
cafeïne buiten, beperk zuivelproducten<br />
en gluten.<br />
- Neem geen megadosissen calorieën.<br />
Het is bekend dat wie dertig<br />
percent minder calorieën gebruikt,<br />
dertig percent langer leeft!<br />
- Neem absoluut geen synthetische<br />
Kanker en hartziekten<br />
<strong>voor</strong>komen door de juiste<br />
voeding<br />
producten, want het lichaam is daar<br />
niet <strong>voor</strong> gemaakt.<br />
- Gebruik gezonde vetten en vul aan<br />
met chlorella-spirulina.<br />
-Vermijd megadosissen supplementen<br />
zonder dat er controle is op wat<br />
er in uw bloed zit. De wetenschap<br />
van de jaren tachtig is <strong>voor</strong>bij, dat je<br />
met gigantische hoeveelheden goede<br />
supplementen geen kwaad kon aanrichten.<br />
Dat is onjuist. Je moet weten<br />
waar je mee bezig bent.<br />
-Geef absolute <strong>voor</strong>rang aan het verzorgen<br />
van uw darmen. Onthoud dit<br />
goed, met stip op één !!!<br />
Daarom is het van groot belang een<br />
maagzuur-resistent levend probioticum<br />
te nemen. Onze maag heeft<br />
een pH van 1,5 en is zeer zuur. Als je<br />
een normaal probioticum neemt gaat<br />
98 percent van de bacteriën al dood<br />
in de maag. Men is nu in staat om<br />
maagzuur resistente lactobacillen te<br />
kweken in een pH 2. Als je die inneemt<br />
wordt amper 2 percent van de<br />
lactobacillen afgebroken.<br />
Met gezonde darmflora gaat de<br />
resorptie van essentiële bestanddelen<br />
uit de voeding beter, want de<br />
barrièrefunctie van de darm verloopt<br />
beter. Er zullen ook minder allergieën<br />
optreden, omdat de kwaliteit van de<br />
immuniteit er met sprongen op <strong>voor</strong>uit<br />
gaat.<br />
Zieke darmen maken alles ziek<br />
Dr. Aelbrecht: “We onderschatten<br />
de rol van de darmen in het immuunsysteem.<br />
Onze voeding is er vandaag<br />
<strong>voor</strong>al op gericht om dat immuunsysteem<br />
kapot te maken. Dat is<br />
de reden waarom we meteen naar<br />
zware medicatie grijpen. Onterecht.<br />
Eerst de darmen saneren en dat doe<br />
je door anders te gaan eten.<br />
Vandaag eet een Belg 40 kilo geraffineerde<br />
suikers per jaar en 150 kg<br />
geraffineerde zetmelen per jaar. Dan<br />
hebben we het nog niet gehad over<br />
de choco en confituur.<br />
We eten te veel snel resorbeerbare<br />
koolhydraten en te weinig proteïnen<br />
en vetten ten opzichte van de suikers.<br />
De darmen raken van streek, we<br />
spreken over disbiose. De overgrote<br />
meerderheid van disbiose is<br />
a-symptomatisch. Dat maakt het ons<br />
moeilijker om bij talrijke ziekteverschijnselen<br />
de link te leggen met verziekte<br />
darmen: plots duiken pelletjes<br />
of schilfers in het haar op, of krijg<br />
je een wit beslagen tong, of overal<br />
jeuk. Vrouwen krijgen vaginale<br />
schimmels en witverlies, of mannen<br />
een atleetvoet, schimmels aan de nagels.<br />
Darmproblemen, winderigheid,<br />
energieverlies, moe. Niet iedereen<br />
krijgt dezelfde klachten, vandaar<br />
dat ze zo moeilijk opgelost worden<br />
omdat de link met zieke darmen niet<br />
wordt gelegd. Je mag gerust stellen<br />
dat 50 percent van de patiënten<br />
in de wachtzaal van een dokter een<br />
darmgerelateerd probleem heeft.<br />
Het probleem is ook dat je die symptomen<br />
pas krijgt als de disbiose in de<br />
darmen al redelijk ver gezet is. Maar<br />
je mag wel stellen dat de overgrote<br />
meerderheid van de bevolking lijdt<br />
aan disbiose, zieke darmen en dus<br />
immuniteitsproblemen heeft. Een<br />
50 SANA nr 28 SANA nr 28 51
goed probioticum is dus van essentieel<br />
belang.”<br />
Onze voeding is toxisch<br />
Deze darmproblematiek is pas de<br />
laatste drie decennia opgedoken.<br />
Niet te verwonderen, want het aantal<br />
koolhydraten in onze voeding is de<br />
laatste 30 jaar verdrievoudigd. De industrialisatie<br />
van de landbouw heeft<br />
de laatste dertig jaar ook een enorme<br />
ontwikkeling gekend waardoor<br />
de toxische belasting van onze darm<br />
vergroot is. Er is ook een nieuwe<br />
tak ontstaan de laatste dertig jaar:<br />
de conserveringsindustrie. Men is<br />
overgeschakeld van vers voedsel op<br />
conserven. Die worden verpakt onder<br />
een gasmengsel van 70 percent<br />
stikstof en 30 percent CO2. Geen<br />
enkele virus of bacterie kan daarin<br />
overleven. Daarenboven worden<br />
synthetische bewaarmiddelen toegevoegd,<br />
soms kopieën van natuurlijke<br />
producten zoals vitaminen, maar<br />
ze blijven synthetisch. De meeste<br />
bewaarmiddelen zijn toxisch <strong>voor</strong> de<br />
darm. Welke verse onverpakte niet<br />
bewaarde producten blijven dan nog<br />
over? Amper tien percent!!! Dat is<br />
dramatisch.<br />
Dr. Aelbrecht: “De toxische belasting<br />
van onze darm is gigantisch<br />
verslechterd. Een <strong>voor</strong>beeldje: er is<br />
haast geen enkele vrouw die geen<br />
last heeft van schimmelinfecties.<br />
Hormonenbehandelingen en antibiotica<br />
hebben daar toe bijgedragen.<br />
Ook de manier waarop we met<br />
voedsel omgaan is veranderd, aldus<br />
Dr. Aelbrecht. Toen ik kind was, nam<br />
de maaltijd binnen het gezin een<br />
belangrijke plaats in. Iedereen zat<br />
samen aan tafel rustig te eten. Er<br />
was sociaal contact en daardoor een<br />
belangrijk moment in het gezinsleven.<br />
Het eten werd door de moeder<br />
klaar gemaakt op basis van verse<br />
producten.<br />
Nu eet men in “ploegen” zelfs in het-<br />
zelfde gezin wordt op verschillende<br />
momenten gegeten. Of men knabbelt<br />
gauw iets op de fiets, achter<br />
stuur, tijdens het telefoneren, tijdens<br />
het werken, terwijl men een i-pod<br />
in het oor heeft en dus niet meer<br />
deelneemt aan het gesprek met de<br />
andere gezinsleden.<br />
Of men stopt rechtstaand iets in de<br />
mond. Fastfoodketens zijn een nieuw<br />
gegeven in de “moderne eetcultuur”.<br />
Na de tweede wereldoorlog in jaren<br />
vijftig, spendeerde een gemiddelde<br />
huisvrouw in Vlaanderen 50 percent<br />
van haar tijd aan de voeding van<br />
haar gezin.<br />
Ze was de helft van de tijd bezig met<br />
het klaar maken van voedsel. Vandaag<br />
besteedt men in Vlaanderen<br />
minder dan vijf percent van de tijd<br />
aan voeding. Dat is ronduit alarmerend.<br />
We weten niet meer waaruit<br />
het voedsel bestaat en hoe het is<br />
<strong>voor</strong>bereid en klaargemaakt, wat er<br />
allemaal in zit is vaak een raadsel,<br />
laat staan dat het wettelijk in orde is.<br />
Minder dan vijf percent, zeg!!!” aldus<br />
Dr. Aelbrecht.<br />
“Op twee generaties zijn we er<br />
enorm op achteruit gegaan met<br />
de <strong>voor</strong>bereiding en het eten zelf.<br />
Hoeveel mensen ontbijten er nog?<br />
Twee generaties geleden was dat<br />
zeker niet het geval. Dan ben ik niet<br />
verwonderd van de statistieken en<br />
het aantal mensen dat van kanker<br />
sterft, want de toxische belasting is<br />
enorm veroorzaakt door verkeerde<br />
voeding, met lekkend darmsyndroom<br />
als gevolg en zelfvergiftiging vanuit<br />
de darm.”<br />
Hoe ontstaat kanker?<br />
Dr. Aelbrecht: “Het ontstaansmechanisme<br />
is redelijk goed gekend:<br />
DNA-schade of mutaties waardoor<br />
een potentiële kankercel ontwikkelt.<br />
Normaal kan ons immuunsysteem<br />
dat opruimen. Bij te veel mutaties en<br />
of een verzwakt immuunsysteem kan<br />
de potentiële kankercel ontaarden tot<br />
een echte kankercel.<br />
Bij een barrièreprobleem ter hoogte<br />
van de darm die daardoor niet meer<br />
ondoordringbaar is <strong>voor</strong> giftige stoffen,<br />
worden die toxines opgeslagen<br />
in het vetweefsel of in delen van<br />
het endocriene systeem: schildklier,<br />
bijnier, testes, eierstokken, zelfs onze<br />
hersenen, want die bestaan <strong>voor</strong> 90<br />
percent uit vetzuren zodat ook daar<br />
veel toxines in terecht komen. Met<br />
gezond boerenverstand kan men de<br />
gevolgen <strong>voor</strong>spellen.<br />
Dan is er nog de elektromagnetische<br />
belasting waarover veel controverse<br />
bestaat.<br />
In sommige landen is het verboden<br />
om binnen een straal van 1500<br />
meter van hoogspanningskabels te<br />
bouwen. De Vlaamse regering is er<br />
over aan het nadenken. De normen<br />
van GSM-masten zijn weer verlaagd.<br />
Uit onderzoek blijkt dat de statistieken<br />
van leukemie bij kinderen een<br />
slechter patroon laten optekenen op<br />
plaatsen waar onnatuurlijke elektromagnetische<br />
velden zijn. Die stralingen<br />
komen niet in de natuur <strong>voor</strong>.<br />
Ik zal dus nooit een huis kopen waar<br />
een hoogspanningscabine staat.”<br />
Beste dieet en gezondste levenswijze<br />
Dr. Aelbrecht: “Het perfecte dieet<br />
<strong>voor</strong> 100 percent van de bevolking<br />
bestaat niet. Maar men kan wel<br />
algemene richtlijnen geven die <strong>voor</strong><br />
iedereen nuttig en zelfs noodzakelijk<br />
zijn.<br />
- Geen suikers.<br />
- Geen cafeïne.<br />
- Enkel vers voedsel dat zo weinig<br />
mogelijk industrieel bewerkt is.<br />
- Dierlijke melkproducten zeker beperken.<br />
- Gluten en dus witte meelproducten<br />
absoluut beperken.<br />
- Respecteer het dag- en nachtritme.<br />
Probeer bij <strong>voor</strong>keur te gaan slapen<br />
<strong>voor</strong> middernacht en op te staan<br />
<strong>voor</strong> negen uur.<br />
- Zorg <strong>voor</strong> zeven à acht uur slaap<br />
elke nacht: dat staat met stip op<br />
één.<br />
- Probeer een evenwicht te vinden<br />
tussen stresserende en ontspannende<br />
zaken, tussen werk en passies<br />
enz...<br />
- Beweeg voldoende maar doe geen<br />
intensieve sport. Elke dag 20 km joggen<br />
is pro-oxidatief en dus nadelig!<br />
- Begeef u voldoende in de open<br />
lucht.<br />
- Neem preventief een maagzuurresistent<br />
probioticum bij<strong>voor</strong>beeld<br />
drie kuren per jaar gedurende een<br />
maand.<br />
- Eet biologisch.<br />
- Vermijd gefrituurde en voeding uit<br />
de microgolfoven.<br />
- Als je aan extra suppletie wil doen,<br />
neem een natuurlijk product en<br />
vermijd overdosering. Bij<strong>voor</strong>beeld<br />
Omega-3 uit gedroogde micro-algen,<br />
spirulina en chlorella-balans...<br />
- En het belangrijkste <strong>voor</strong> de gezondheid:<br />
mijd frustraties! Als er een<br />
probleem is in het leven, los het op<br />
of aanvaard het. Er is niets zo toxisch<br />
in het leven als frustraties en spijt<br />
of een baas die domineert, of... een<br />
schoonmoeder...<br />
- Een gelukkig leven zonder frustraties<br />
is van gigantisch belang <strong>voor</strong> een<br />
goede gezondheid...<br />
Evenwicht is het woord en extremisme<br />
is eerder <strong>voor</strong> de extremisten.<br />
Wijsheid <strong>voor</strong> elke dag van Dr. Aelbrecht.<br />
Jan van Bercken<br />
52 SANA nr 28 SANA nr 28 53
Openingsuren:<br />
ma:<br />
di:<br />
wo:<br />
do:<br />
vrij:<br />
za:<br />
9.30<br />
9.30<br />
9.30<br />
9.30<br />
9.30<br />
12.30<br />
12.30<br />
12.30<br />
12.30<br />
12.30<br />
13.30<br />
13.30<br />
13.30<br />
13.30<br />
13.30<br />
13.30<br />
18.00<br />
18.00<br />
18.00<br />
18.00<br />
18.00<br />
18.00<br />
Dromen en ontwaken in een<br />
sprookjeswereld of gewoon<br />
blijven dromen? Kuuroord Mosa<br />
Nostra is meer dan een sprookje.<br />
Het is jouw biotoop van herbronnen<br />
en schoonheid.<br />
Stress glijdt van je lichaam en rust<br />
wordt je tweede huid.<br />
Relaxen wordt een belevenis, in<br />
jouw eigen droom en pure luxe.<br />
Mooi worden vanbinnen en vanbuiten.<br />
Elk mens is uniek en heeft<br />
andere wensen. Onze wellness -<br />
arrangementen betoveren elkeen.<br />
Openingsuren<br />
Behandelingen:<br />
Alle dagen: van 9 u tot 18 u<br />
Vrijdag: van 9 u tot 20 u<br />
Bathing & Sauna: van 9 u tot 18 u<br />
Basic Evening: tot 22 u<br />
Woensdag & zondag: sluitingsdag<br />
Kempenstraat 31 - 3650 Dilsen-Stokkem<br />
089 75 23 30 - info@mosanostra.be<br />
www.mosanostra.be<br />
Mosa Nostra<br />
Korspelsesteenweg 86 - 3581 Beverlo<br />
Tel.: 011/40.14.07 www.brouwland.com<br />
Openingsuren :<br />
Maandag - vrijdag: Zaterdag:<br />
9u tot 18u 9u tot 17u<br />
54 SANA nr 28 SANA nr 28 55<br />
Advertentie<br />
DE MARETAK<br />
natuur en dieetvoeding, lichaamsverzorging<br />
De Merodelei 36 - 2300 Turnhout<br />
Tel.: 014/42 47 63<br />
Openingsuren:<br />
van maandag t/m zaterdag 09u30 - 18u00<br />
Zwaar gevoel na het eten?<br />
Cardubell helpt!<br />
Meer info op: www.fytobell.be<br />
E-mail: info@fytobell.be<br />
Tel:011/37.19.24<br />
Bijzondere eigenschappen:<br />
* Ondersteunt de vertering van vetten<br />
* Goed <strong>voor</strong> de leverfunctie<br />
* Helpt bij een vol gevoel in de maag<br />
* Goed <strong>voor</strong> de galfunctie<br />
* 100% natuurlijk / 15% alc.<br />
Voel je wel met fytobell!<br />
Advertentie
• Ondersteunt<br />
het immuunsysteem<br />
• Gemakkelijk in te nemen<br />
www. .be<br />
56 SANA nr 28<br />
Met vitamine C<br />
180 tabletten<br />
Verkrijgbaar bij de apotheek<br />
met CNK bestelcode: 2595-791<br />
Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.<br />
Voor een<br />
ijzersterke<br />
weerstand<br />
Nu met<br />
GRATIS !<br />
Echinacea<br />
crème<br />
t.w.v. € 5,95<br />
t.w.v. € 5,95<br />
Vraag ernaar<br />
bij uw apotheker<br />
actie geldig tot 31/12/2012<br />
Advertentie