oktober 2011 - Altrecht

Alter
Gratis magazine over geestelijke gezondheid
Eigen bijdrage
in de ggz
+
Consumer Run
Tour New York
Thema
Resultaat
+
+
Altrecht
Maliebaanloop
2011
altrecht geestelijke gezondheidszorg
mkll-0d
Jaargang 12 - oktober 2011

[2] Alter 3 | 11
3 Altrecht kort
4 De Altrecht Maliebaanloop
6 Op de koffie bij de Autismesoos Utrecht
8 5 vragen over… ROM
9 Column Geestelijke verzorging
10 Uitgelicht: De eigen bijdrage in de ggz
12 Jou vergeet ik nooit …
Inhoud
13 Column Wereldmeisje
14 Leren leven met pijn
16 Post
18 Fictie: Dood zaad
20 ’n stapje verder: Consumer run tour New York
22 Altrecht bedankt de sponsors
van het jubileumjaar
23 Nieuws
24 Nieuws van de Cliëntenraad
Colofon:
Alter is een uitgave van Altrecht
geestelijke gezondheidszorg
Redactie:
Wouter Langeveld (hoofdredacteur)
Simone Lensink (eindredacteur)
Bert Aben
Tresy Benders (ondersteuner
Cliëntenraad Altrecht Senior)
Karin van Laar (Altrecht Talent)
Margriet Mannak (Familieraad)
Saphira Metekohy
Ina Veenstra (Altrecht WA)
Aan dit nummer werkte verder mee:
Carice de Wildt
Redactieadres:
Dolderseweg 164
3734 BN Den Dolder
Email: alter@altrecht.nl
Telefoon: 030 225 62 07
Fotografie:
Dick Boes, e.a.
Ontwerp en opmaak:
Studio Langezaal, Odijk
Drukwerk:
Bergdrukkerij, Amersfoort
Deadline:
Alter nummer 4 verschijnt in
december 2011. De deadline voor dit
nummer is 14 november 2011.
Overname:
Zonder toestemming van de redactie
mag niets uit dit nummer worden
overgenomen
Kopij:
Cliënten en familie die willen reageren
op artikelen, kunnen hun kopij sturen
naar alter@altrecht.nl. De redactie
behoudt zich het recht voor reacties te
weigeren, in te korten of naar een later
moment te verschuiven.

Bijzondere workshop
en lunchconcert in Zeist
The Stolz Quartet komt in het kader van het 550-jarig bestaan van
Altrecht op woensdag 2 november naar Zeist om samen met cliënten
en medewerkers tijdens een workshop een eigen compositie te maken.
Deze compositie wordt ten gehore gebracht tijdens een aansluitend
lunchconcert. De workshop bij Altrecht is de eerste in een reeks
workshops die het kwartet bij verschillende ggz-instellingen in Nederland
wil geven. Deze reeks moet begin 2012 leiden tot een slotconcert in
museum het Dolhuys in Haarlem, waar alle composities ten gehore
zullen worden gebracht.
De workshop duurt ongeveer anderhalf uur en begint om 10.00 uur.
Van 12.30 tot 13.15 uur volgt aansluitend het lunchconcert. Daar wordt het
Kort
Multi Family
Therapy bij Rintveld
Bij Altrecht Eetstoornissen Rintveld zijn deze maand de eerste
gezinnen begonnen met Multi Family Therapy (MFT). Deze
nieuwe groepsbehandeling is bedoeld voor gezinnen die een
kind met anorexia nervosa hebben. Gedurende elf dagen,
verdeeld over vijf maanden, krijgen zes tot acht gezinnen een
hele dag behandeling. Het primaire doel is dat de jongeren weer
gaan eten. Maar minstens zo belangrijk is dat de ouders zich
weer machtig gaan voelen ten opzichte van de eetstoornis.
Het samenbrengen van meerdere gezinnen blijkt een sterke
therapeutische kracht te hebben. De gezinsleden ondersteunen
elkaar en het succes van anderen kan hoopgevend en
tegelijkertijd soms ook confronterend zijn. Doordat de gezinnen
in hetzelfde schuitje zitten, ervaren zij verbondenheid en
solidariteit. Het gevoel van machteloosheid kan hiermee
worden doorbroken.
Marie-Jeanne Schier en Annette van Heemstra zijn de
therapeuten van deze groep en zij worden bijgestaan door één
of twee stagiaires orthopedagogiek. Voor specifieke onderdelen
worden ook andere disciplines betrokken. Meer informatie?
Bel: 030-6965477 of mail: rintveld@altrecht.nl.
The Stolz Quartet komt naar Altrecht
resultaat van de workshop ten gehore gebracht en The Stolz
Quartet speelt dan ook werk van andere componisten. Het
concert is vrij toegankelijk voor alle cliënten, medewerkers en
omwonenden van Altrecht. Belangstellenden voor de workshop
dienen zich van tevoren in te schrijven. Mail dan je naam en de
naam van de afdeling waar je wordt behandeld of werkt uiterlijk
23 oktober naar: s.lensink@altrecht.nl
Cliëntenfeest in
middeleeuwse sfeer
Omdat Altrecht dit jaar 550 jaar bestaat, staat het Cliëntenfeest geheel in
het teken van de middeleeuwen; de tijd waarin Willem Arntsz het eerste
dolhuys van Utrecht stichtte. Net als in 2009 wordt het feest op drie
locaties gevierd: op donderdag 3 november in Den Dolder (Camper),
op donderdag 10 november in De Boog in Utrecht en op donderdag
17 november in Zeist (Restaurant).
Alle feesten beginnen om 15.30 uur en duren tot 19.00 uur. Altrecht Talent
zorgt dat er koffie, thee en iets lekkers klaar staan. Er is bovendien een
open podium, er kunnen Oudhollandse spelletjes worden gedaan en er
is een ‘beauty hoek’ waar een kapper, een masseur en een pedicure de
gasten eens lekker verwennen. Wie wil mag uiteraard verkleed naar het
feest komen. Natuurlijk zijn er ook verschillende optredens, onder andere
van het muzikale trio De Groeten Thuis en het popkoor Amazing. Het
feest wordt afgesloten met een heerlijk buffet, met voor ieder wat wils.
Altrecht-cliënten uit Woerden zijn van harte welkom tijdens het feest in
Zeist op 17 november. En cliënten uit Nieuwegein kunnen naar het feest
in Utrecht (op 10 november) komen. Voor deze cliënten wordt busvervoer
geregeld. Wil je je opgeven voor het Open podium of heb je nog vragen
over het cliëntenfeest 2011? Mail dan naar: cliëntenfeest@altrecht.nl.
En anders graag tot ziens op één van de feesten in november!
Alter 3 | 11 [3]

+
[4] Alter 3 | 11
550 jaar Altrecht
Tekst: Tresy Benders
De jaarlijkse Maliebaanloop, heet dit jaar de
Altrecht Maliebaanloop. In het kader van het
550-jarig jubileum zijn zoveel mogelijk cliënten,
medewerkers en betrokkenen aangespoord om
mee te doen aan de hardloopwedstrijd op
16 oktober. Speciaal voor Altrecht-deelnemers zijn
er ter voorbereiding op het sportieve evenement
gratis loopclinics georganiseerd.
Het resultaat van
hardlopen

Aangemoedigd door de Raad van Bestuur van Altrecht, die in
een YouTube filmpje hun cliënten en medewerkers oproept
deel te nemen aan de loop, besluit ik om voor de zes kilometer
te gaan. Vooraf volg ik de loopclinics. Een groepje cliënten doet
enthousiast mee. Wat is hun motivatie om te gaan hardlopen?
Tijdens één van de clinics, maak ik kennis met Marco en Stefan.
Ik spreek met hen af in de Boog in Utrecht om te praten over
hun beweegredenen.
G enieten
Marco, 39 jaar, is nog maar net begonnen met hardlopen.
Hij doet mee aan de clinics en gaat deze week voor het eerst
trainen met een loopgroep van Altrecht. Marco is altijd al
sportief geweest en doet bij Altrecht ook veel aan fitness.
“Als ik gesport heb, kan ik ontspannen en voel ik me lekker.
Ik voel dan ook meer helderheid in mijn hoofd, alsof een sluier
wegtrekt. Het geeft me meer realiteitszin. Ik doe bovendien
aan mindfulness, een soort meditatie om rustiger te worden.
Ik vind dat een goede combinatie met sporten. Het geeft me
rust en ik wordt fysiek krachtiger. Daardoor sta ik steviger in
het leven. Ik vaar meer mijn eigen koers en zit er niet meer
mee wat anderen van me vinden.” Marco is van plan om de
zes kilometer te gaan lopen, maar dan wel in zijn eigen tempo.
“Ik ben niet prestatiegericht, het gaat mij om het plezier. Ik
probeer ontspannen te beginnen en van het lopen te genieten.”
Ontspannen
Stefan werd op zestienjarige leeftijd voor het eerst
opgenomen. Er werd veel aan sport gedaan tijdens deze
opname in het UMC. Hij kreeg al snel door dat hij het prettig
vond om sportief bezig te zijn. “Als ik somber was, dan was
ik heel traag en als ik vrolijk was, dan was ik snel. Maar ik
merkte wel dat het me goed deed, dat sporten.” Stefan is
nu 24 jaar en traint voor de tien kilometer. Hij heeft last van
dwanggedachten die hij niet kan stoppen. “Door het hardlopen
heb ik veel minder last van die gedachten tijdens maar ook na
het hardlopen. Ook lichamelijk doet het me goed, ik voel me
fitter. Ik voel me meer ontspannen en zekerder.”
Stefan en Marco hebben elkaar onlangs leren kennen tijdens
het hardlopen en kunnen het goed met elkaar vinden. Ze zijn
het er over eens dat het hardlopen in een groep gezellig is en
goed voor de sociale contacten.
trOts
Piet is een goede bekende van mij. Hij is lid van de
Cliëntenraad waarvan ik ondersteuner ben en neemt trouw
deel aan de clinics. Hij vindt de oefeningen die hij daar doet
een goede aanvulling op de training voor de Maliebaanloop.
Hardlopen
bevordert
herstel
Uit onderzoek is gebleken dat hardlopen
kan bijdragen aan een goed geestelijk
herstel. Regelmatig lopen resulteert niet
alleen in een goede lichamelijke conditie
maar heeft ook een gunstige invloed op
je stemming en zelfwaardering. Bewegen
en in het bijzonder hardlopen heeft
een positief effect op het verminderen
van depressieve klachten en burnout
verschijnselen. Ook klachten die
samenhangen met depressie kunnen
verminderen. Hardlopen in een groep
bevordert bovendien de sociale interactie.
Piet is 63 jaar en van plan de tien kilometer te gaan lopen.
Wat betekent hardlopen voor hem? “Voor mij is lopen je
hoofd leegmaken en je prettig voelen. Door de endorfine die
ik aanmaak, voel ik me happy. Ik heb het altijd al gedaan, het
is dus geen extra opgave of inspanning. Als ik ben uitgelopen,
ben ik trots op mezelf. Je moet het wel blijven doen om in die
gelukzalige sfeer te blijven. Als ik minder loop, bijvoorbeeld
omdat ik lichamelijk niet in orde ben, zak ik af, word ik somber.
Ik ben blij dat ik nog kan hardlopen op mijn leeftijd. En het
kost niks, alleen een paar schoenen.” Piet ziet uit naar de
maliebaanloop. “Het is voor mij een dagje uit, ik verheug me
op de sfeer tijdens en na de wedstrijd. Iedereen is vriendelijk
en je hebt gauw contact met elkaar.”
Altrecht heeft running groepjes in Utrecht, Nieuwegein en
Zeist. Wil je meer informatie hierover? Neem dan contact
op met Laura Metz (l.metz@altrecht.nl) of George Hak
(g.hak@altrecht.nl) of informeer bij je behandelaar. [A]
Alter 3 | 11 [5]

+
[6] Alter 3 | 11
Op de koffie bij...
Tekst: Bert Aben
“Sinds het ontstaan van de soos in 2001 zijn we behoorlijk
gegroeid”, vertelt Miriam Houweling, activiteitenbegeleidster
bij Talent en coördinator van de soos. “Dat is niet zo gek,
want onze soos biedt een gevarieerd activiteitenprogramma.
We maken ieder jaar een programmaboekje. Dat geeft
onze bezoekers houvast. In dat boekje staat informatie als
de aanvangstijden en telefoonnummers en natuurlijk het
programma zelf. Het doel van de soos is om mensen met
autisme een leuke avond te bezorgen, waarbij de ontmoeting
centraal staat. Onze soos biedt de mogelijkheid om in een
veilige omgeving - iedereen heeft autisme - mensen te
ontmoeten, te kletsen en vrienden te maken.”
actieve bijdraG e
Miriam zorgt als vaste beroepskracht voor professionele
begeleiding. Verder zijn er op iedere soosavond vrijwilligers
aanwezig die een actieve bijdrage leveren, zoals het
klaarzetten van koffie en thee, het bemannen van de bar,
meedoen met de activiteiten, mensen op hun gemak stellen,
bemiddelen bij het leggen van contacten en na afloop
opruimen.
Autismesoos Utrecht
‘IT & AUT’. Dat is de naam van de ‘autismesoos’ die iedere
tweede en vierde vrijdag van de maand wordt gehouden in
Utrecht. De soos bestond in september maar liefst tien jaar
en dat werd gevierd tijdens een drukbezochte receptie. De
soos voor mensen met een vorm van autisme wordt normaal
bezocht door zo’n dertig mensen, maar op de jubileumviering
kwamen maar liefst tachtig belangstellenden af.
Tiende verjaardag
drukbezocht
Tijdens de soosavonden worden regelmatig spelletjes
gespeeld. Het Autismeteam deed tijdens de jubileumsoos in
september IT & AUT daarom ook een spel cadeau. Miriam:
“Verder hebben we ieder seizoen twee keer een avond
waarop de bezoekers een introducé mee mogen nemen,
we organiseren jaarlijks een uitje en af en toe nodigen
we een gastspreker uit. We hebben bovendien altijd een
nieuwjaarsreceptie en in juni sluiten we het seizoen feestelijk
af met een barbecue. En we doen niet alleen spelletjes hoor,
soms organiseren we ook karaoke, gaan we met elkaar
knutselen of lekker koken. De bezoekers denken altijd mee over
het programma. Zo gaat één van hen dit jaar op vakantie naar
India. Tijdens de soosavond in oktober hebben we daarom een
Indiaas buffet.”
steuntje in de ruG
Wie komen er naar de soos? “Mensen vanaf achttien jaar met
een vorm van autisme. De meesten van hen hebben gewoon
een baan of dagbesteding. De soos is er vooral op gericht om
hen onderling sociale contacten te laten opbouwen. De soos is
er als ‘steuntje in de rug’ wanneer mensen het moeilijk vinden

Wat is autisme?
Er is sprake van een Autisme Spectrum Stoornis (ASS)
wanneer iemand al van jongs af aan problemen heeft
met sociale interactie, in de communicatie en er
weinig flexibiliteit is in denken en doen.
Iemand met ASS kan zich afzijdig houden van contact
of juist veel behoefte hebben aan contact. Bij het
communiceren met anderen is het voor mensen met
ASS vaak moeilijk aan te voelen wat er bedoeld wordt.
Ze kunnen zeer breedsprakig zijn of juist heel weinig
zeggen. Ook kunnen er problemen zijn met het
verbeeldende vermogen. Dit uit zich in een gebrek aan
fantasie of juist in zich verliezen in fantasie. Autisme
kan het functioneren van iemand beïnvloeden op alle
levensgebieden, zoals in relaties, vrije tijd, werk en
opleiding. Maar er zijn ook mensen met ASS die op
deze levensgebieden redelijk functioneren of alleen
problemen ervaren op één of enkele gebieden.
De laatste jaren wordt er veel onderzoek gedaan
naar ASS. Zo is nu bekend dat 1 op de 200 mensen
een vorm van autisme heeft. Van deze groep mensen
heeft 30-40% naast ASS een verstandelijke handicap.
De oorzaak van ASS is nog niet bekend. Aangenomen
wordt dat het een aangeboren stoornis is, die niet
te genezen is. Wel kan je leren om beter om te gaan
met de beperkingen én mogelijkheden die je hebt.
Hierdoor verminderen de ervaren problemen in
contacten met je omgeving.
om contact te leggen. We bieden een veilige, beschermde
omgeving waarin iedereen een vorm van autisme heeft.
Daardoor kunnen bezoekers zichzelf zijn. Er is dan ook een
grote groep die al jaren regelmatig komt. Er zijn verder weinig
activiteiten speciaal voor deze doelgroep, dus de soos vervult
een grote behoefte.”
G eïnteresseerd?
De autismesoos is een inloopactiviteit, je hebt er dus geen
indicatie voor nodig. Bezoekers betalen 2 euro entree (soms
voor een uitje of speciale activiteit iets meer). De soos wordt
iedere tweede en vierde vrijdag van de maand gehouden,
behalve op feestdagen en in de zomervakantie. Op vrijdag
28 oktober is er een oud-Hollandse spelletjesavond en
op vrijdag 11 november komt Esmee Hamberg naar de
autismesoos. Zij is Tolk Nederlandse Gebarentaal en komt
vertellen over haar opleiding en beroep. Kijk voor meer
informatie op: www.autismesoosutrecht.nl of stuur een
mailtje aan: s.jentens@altrecht.nl. [A]
Alter 3 | 11 [7]

+
[8] Alter 3 | 11
5 vragen over...
Routine Outcome
Monitoring (ROM)
Tekst: Simone Lensink
1:
Wat is ROM?
Alle afdelingen van Altrecht werken
sinds vorig jaar met Routine Outcome
Measuring (ROM). Met dit systeem
worden cliënten geïnterviewd over hun
behandeling met als doel de kwaliteit van
de zorg te verbeteren. De gegevens die
dit onderzoek gaat opleveren, moeten in
kaart brengen wat het resultaat is van de
behandeling. Het effect wordt gemeten
op drie terreinen: de kwaliteit van leven,
de klachten en het functioneren van
cliënten.
2:
Wat is het voor een systeem?
Eigenlijk dateert dit systeem al van 2001. In dat jaar kwam in Utrecht het programma
psychotische stoornissen gereed. Altrecht is toen begonnen met een jaarlijkse meting
van de resultaten van de zorg. Dit heette het Utrechts Psychose Protocol. Later werd dit
op een aantal punten aangepast en omgedoopt tot de Zorgmonitor. Deze vragenlijsten
meten onder andere de kwaliteit van leven en de zorgbehoefte van cliënten. De huidige
Zorgmonitor is nagenoeg gelijk aan de landelijk ontwikkelde ROM. Op een aantal
afdelingen - zoals bij Altrecht Cura en ambulante afdelingen van Altrecht Senior - vullen

cliënten de vragenlijsten zelf in achter de computer.
Op de klinische afdelingen van Altrecht Jeugd, Willem
Arntsz en Aventurijn worden de vragenlijsten door
behandelaren afgenomen. Het systeem sluit overigens
aan bij de landelijke ontwikkeling. Gegevens van
verschillende instellingen kunnen daardoor straks met
elkaar worden vergeleken.
3:
Wat zeggen die gegevens?
Met deze gegevens zullen we in staat zijn de cliënt sneller
op de juiste plek te krijgen. We hebben hiermee een
betere onderbouwing van de keuze voor een behandeling.
Bovendien kunnen we onze dienstverlening verbeteren.
Een voorbeeld: Vorig jaar bleek uit de resultaten van de
ROM dat de zorgbehoefte op het gebied van seksualiteit
en intimiteit bij veel cliënten onvoldoende vervuld
werd. Projectleider Egbert Kruijver is toen gevraagd om
een cursus op maat te maken om de sensitiviteit bij de
medewerkers te vergroten, in de hoop daarmee meer
aandacht voor dit thema te realiseren in de contacten
met cliënten.
4:
Zijn de vragenlijsten
anoniem?
Nee, de antwoorden zijn gekoppeld aan het
cliëntnummer en dus niet anoniem. Maar de analyse die
Altrecht maakt van de uitkomsten, is dat wel. Naar buiten
toe zijn de gegevens dus altijd anoniem en goed beveiligd.
5:
Wie is hiermee gebaat?
Met name cliënten, behandelaren en begeleiders zijn
gebaat met de resultaten van de metingen.
De uitkomsten geven de behandelaar en begeleider een
aanvulling op hun klinische blik, voor cliënten worden
progressie en aandachtspunten zichtbaar. ROM kan
daarmee de dienstverlening verbeteren. Het is hiervoor
van belang, dat het invullen van de vragenlijsten en het
bespreken van de uitkomsten een logische plek in het
behandelproces krijgen. Met ROM wordt het mogelijk
ook instellingen met elkaar te vergelijken. Dat kan
voor cliënten van belang zijn. De resultaten van ROM
kunnen bovendien input leveren voor praktijkgericht
onderzoek: komen de onderzoeksdoelstellingen en
behandeldoelstellingen overeen? Onderzoekers kunnen
zo uitspraken doen over grotere groepen cliënten.
Tekst: Jamal
Resultaat
Help me,
Help me met mijn leven
Ik heb er een puinhoop van gemaakt
Alles is stuk en gebroken
Er is chaos in mijn hoofd
Chaos in mijn leven
Waar moet ik heen?
Wie kan me helpen?
Hoort iemand mijn noodkreet?
Om de vragen uit het gedicht hierboven van Simon
Nagelmaeker te kunnen beantwoorden, komen we uit
bij de vraag: wat is de zin van het leven? Want als je het
antwoord hierop weet, weet je ook het antwoord op de
vraag wat belangrijker is.
Sommige vragen kunnen praktisch van aard zijn, maar
vragen kunnen ook een diepere bodem hebben. Vragen
als ‘hoe heeft het zo ver met mij kunnen komen?’
en ‘hoe moet het nu verder met mijn leven?’ komen
vaak voor.
Als imam wil ik een bondgenoot zijn en samen met
cliënten op zoek gaan naar een mogelijk antwoord op
allerlei vragen en problemen die zich voordoen. Ik wil
en kan als mens nabij zijn. Ik probeer er vooral voor
iemand te zijn, te erkennen dat de ander pijn heeft. Dan
kun je troost bieden, troost in de ziekte, in het omgaan
met verdriet en in de maatschappelijke problemen.
Ik probeer naast mensen te staan in hun omgaan met
begeleiding, met medecliënten, met henzelf en met de
wijdere samenleving. Het resultaat: een cliënt zei laatst
tegen me:“Ik voel me veilig bij jou. Je luistert met veel
aandacht naar me.”
[A]
Mekdadi
Islamitische geestelijke verzorger
Column +
Alter 3 | 11 [9]

+
[10] Alter 3 | 11
Uitgelicht
De eigen bijdrage in de tweedelijns GGZ bedraagt volgend jaar € 200.
Patiënten die worden opgenomen, gaan een eigen bijdrage van € 145 per
maand betalen. En behandelingen tot maximaal honderd minuten zullen
een eigen bijdrage kennen van € 100,- per jaar. Dat is minder dan de minister
aanvankelijk voorstelde, maar het gaat nog steeds om forse bedragen. Mensen
die onvrijwillig op basis van de Wet bopz worden opgenomen of in een crisis
verkeren, worden uitgesloten van de eigen bijdrage. Ook jeugd tot achttien jaar
hoeft geen eigen bijdrage te betalen.
Ondanks alle protesten van zowel patiënten als ggzinstellingen
zijn de eerder aangekondigde bezuinigingen van
bijna 600 miljoen euro op de geestelijke gezondheidszorg
onverkort overgenomen in de Miljoenennota 2012.
Altrecht en GGZ Nederland - de overkoepelende organisatie
van alle GGZ-instellingen - vinden dat een zeer slechte zaak.
De meest verbijsterende maatregel is de invoering van de
eigen bijdrage voor patiënten. Altrecht vindt deze eigen
bijdrage discriminerend. Het brengt een onrechtvaardig
onderscheid aan tussen mensen met een lichamelijke ziekte
en mensen met een psychische ziekte.
Veel mensen met psychische problematiek staan sociaaleconomisch
op achterstand omdat hun inkomen lager is
dan gemiddeld. Van de 160.000 patiënten in Nederland met
ernstige psychiatrische aandoeningen leeft 83% op of onder
het bestaansminimum. Waar het kabinet in de miljoenennota
spreekt van het compenseren van de koopkracht voor de
laagste inkomens, krijgen deze patiënten dus een extra
financiële tegenvaller te verwerken.
Tekst: Simone Lensink
Protest heeft bescheiden resultaat:
Toch eigen
bijdrage ggz
Maatschappelijke kOsten
De enorme bezuinigingen op de ggz zullen grote
consequenties hebben voor de kwaliteit van leven van de
patiënt en zijn directe omgeving. Mensen met psychische
problemen zullen noodzakelijke zorg gaan mijden, met alle
gevolgen van dien. Door de eigen bijdrage voor ggz-patiënten
zal een groot aantal patiënten niet meer de zorg krijgen die
ze nodig hebben. Hierdoor zullen kosten op andere terreinen
binnen en buiten de zorg flink stijgen. Hoe later patiënten de
noodzakelijke zorg krijgen, hoe langduriger en intensiever en
dus duurder het wordt. Het mijden van psychiatrische zorg
kan bij sommige patiënten leiden tot meer overlast en gevaar
voor de samenleving en dus meer kosten voor gemeenten
en politie. Het Trimbos Instituut heeft berekend dat de eigen
bijdrage een kostenstijging van 375 miljoen euro (!) zou
kunnen veroorzaken.
Behalve de gevolgen voor de patiënten hebben de
maatregelen van het kabinet ook grote gevolgen voor de
instellingen. De ggz is verantwoordelijk voor 10% van de omzet

Wat is er nog
niet duidelijk?
Altrecht verwacht dat het innen van de eigen
bijdrage via de zorgverzekeraars gaat lopen,
maar heeft daar nu nog geen uitsluitsel
over. Ook ontbreekt nog duidelijkheid over
de diagnoses die eventueel buiten de eigen
bijdrage vallen en bijzondere situaties.
We wachten nog op een officiële reactie
van Zorgverzekeraars Nederland op de
voorgestelde plannen. Zodra alle besluiten
helder zijn zal Altrecht naar alle cliënten
helder uitleggen wat er nu precies gaat
veranderen per 1 januari 2012.
in de zorg, maar krijgt nu 35% van de bezuinigingen in de
zorg in de schoenen geschoven. GGZ Nederland heeft daarom
samen met de beroepsgroep van Psychiaters (NVvP) en de
patiëntenorganisatie (LPGGz) voorstellen aangeboden aan de
minister van VWS, waarbij kwaliteit en bezuinigingen hand
in hand gaan. De minister is daar echter niet op in gegaan en
daarmee riskeert zij grote gevolgen voor de veiligheid en de
geestelijke gezondheid in de Nederlandse samenleving.
Minister kent effect niet
Wat zijn de mogelijke gevolgen van een eigen bijdrage in de
geestelijke gezondheidszorg? Twee wetenschappers bogen
zich in opdracht van het Trimbos-instituut over deze vraag.
Belangrijkste conclusie: niemand, ook de minister van VWS
niet, kan voorspellen welk effect de eigen bijdrage heeft.
“Wetenschappelijk gezien is er zeer weinig te voorspellen over
de gevolgen van de eigen bijdragen in de ggz”, zegt Filip Smit,
hoogleraar publieke geestelijke gezondheidszorg.
Samen met econoom Joran Lokkerbol onderzocht hij de
mogelijke gevolgen.
Zij komen tot de conclusie dat wanneer mensen met weinig
koopkracht besluiten niet langer gebruik te maken van zorg,
de kosten voor zorg weliswaar zullen dalen, maar dat de
maatschappelijke kosten elders weer zullen stijgen. Smit vindt
dan ook dat beleidsmakers vooraf meer rekening moeten
houden met ongewenste effecten van de invoer van een eigen
bijdrage. “Patiënten slaan ook aan het rekenen, al dan niet met
hulp van de huisarts. Zo kan iemand straks besluiten meteen
maar naar de tweede lijn te gaan. Dat kost dan wel een eigen
bijdrage van tweehonderd euro, maar de behandeling is
verder wel vergoed. In de eerste lijn betaalt hij ook een eigen
bijdrage en krijgt hij maar vijf behandelingen vergoed. Na zes
behandelingen in de eerste lijn is hij al duurder uit. Dat lijkt me
een ongewenst bijeffect van de voorgestelde maatregelen.”
[A]
Alter 3 | 11 [11]

+
[12] Alter 3 | 11
Jou vergeet ik nooit...
In deze rubriek laat Alter (ex)cliënten aan het woord die een speciale band hebben
met een Altrecht-medewerker. In dit nummer vertelt Nanda Jansen over haar
behandelaar Wim Snellen.
Nanda heeft een complexe posttraumatische stressstoornis.
Die diagnose werd gesteld na een psychologisch onderzoek
bij het Centrum Psychodiagnostiek van Altrecht. Klinisch
psycholoog Wim Snellen was betrokken bij het onderzoek,
legde Nanda uit wat die diagnose precies betekent en
welke behandeling zou volgen. Sinds zes jaar is hij ook haar
behandelaar.
Nanda: “Na de diagnose kreeg ik onder andere psychotherapie.
Ik wilde per se een vrouwelijke behandelaar. Dat heeft te
maken met dingen die er in mijn jeugd zijn gebeurd. Ik kreeg
inderdaad een vrouw toegewezen maar na twee sessies wist
ik dat het niet klikte tussen ons. Ik vertrouwde haar niet.”
Wim Snellen is bij Altrecht één van de behandelaars die is
gespecialiseerd in cliënten die zwaar getraumatiseerd zijn.
Tekst: Simone Lensink
“Langzaam
maar zeker
ben ik
Wim gaan
vertrouwen”
Nanda: “Maar hij is wél een man. Dat vond ik doodeng.
De eerste drie gesprekken waren dan ook met een vrouw
erbij. Maar al snel merkte ik dat Wim begrip had voor mij,
hij wist welke lading er achter mijn problemen zat. Hij vroeg
bijvoorbeeld altijd waar ik wilde zitten. En ik wilde altijd met
mijn gezicht naar de deur, op een plek waar ik snel weg zou
kunnen. Langzaam maar zeker ben ik hem gaan vertrouwen.
En op een gegeven moment durfde ik met mijn rug naar de
deur te gaan zitten.”
vertrOuwen
“Het belangrijkste wat ik van Wim heb geleerd, is dat ik
vertrouwen kan hebben in de wereld, in de anderen en in
mezelf. Hij zegt altijd: ‘In de kern ben je krachtiger dan je zelf
weet’. Daarmee heeft hij bijgedragen aan een positiever beeld

van mezelf. Hij heeft me bovendien
geleerd om te ontvangen. Dat kon ik
nooit. Hij ging eens op vakantie naar
het strand en ik heb hem toen gevraagd
of hij ook schelpen ging zoeken. ‘Ja’,
zei hij toen. ‘Zal ik er een paar voor je
meebrengen?’ En ik antwoordde: ‘Ja,
maar alleen roze.’ En na de vakantie
kwam hij terug met roze schelpen voor
mij. Dat vond ik ongelooflijk. Hij had
in zijn vakantie, samen met zijn vrouw
voor mij schelpen lopen zoeken. Dat hij
dat voor mij had gedaan!”
verder kOMen
“Dat zijn voor mij hele bijzondere
dingen die mij verder op weg hebben
geholpen. Net als bijvoorbeeld het feit
dat hij altijd reageert op mijn mail.
Soms ben ik tijdens onze gesprekken
iets vergeten, of wil ik hem laten weten
dat het niet goed met me gaat.
Dat mag altijd en ik krijg altijd een
paar woorden terug. Dat is ongelooflijk
belangrijk voor mij geweest. Het gevoel
dat hij aandacht voor mij heeft.
En soms, als de behandeling stagneert,
geeft hij me een boek waarin dingen
staan waarmee we verder komen.
Het is fijn dat hij zoveel ervaring heeft,
al zoveel mensen heeft gezien dat hij
telkens weet hoe we weer een stap
vooruit kunnen zetten.”
Nanda ziet dan ook met lede ogen de
dag naderen dat Wim met pensioen
gaat. “We hebben nog maar vier jaar te
gaan. Ik zie daar echt tegenop, was in
paniek toen ik het hoorde. Eigenlijk had
ik het liever nog niet geweten. Maar
Wim zegt dat hij al zijn antwoorden
gaat inprogrammeren in mijn hoofd.
Nu heb ik zijn bevestiging nog nodig,
maar volgens hem kan ik het straks
zelf. En vaak kan ik het nu al zelf. We
hebben nog vier jaar om aan mijn
zelfvertrouwen te werken. Hij heeft er
alle vertrouwen in dat dat gaat lukken.”
[A]
Resultaat zit
van binnen
Het zijn woelige tijden voor de GGZ en haar cliënten. Dreigende
bezuinigingen, een eigen bijdrage en een ongelukkige
financieringsstructuur. Of deze ontwikkelingen de resultatenrekening
van de GGZ ten goede komen vraag ik mij ten zeerste af. Hoe meet
je eigenlijk het resultaat van een behandeling? Wanneer bereik je
daadwerkelijk resultaat, als GGZ-instelling, als hulpverlener, als cliënt?
Voor mij zit dat resultaat in het vinden van innerlijk houvast. Het is
de taak van hulpverleners om je dat te helpen vinden. Dat betekent
ook het loslaten van het idee dat medicatie en ingrijpen in de wijze
van denken de enige wegen zijn. Hoe belangrijk beiden ook kunnen
zijn, medicatie komt altijd van buiten en geeft voor velen aanzienlijke
negatieve bijwerkingen. Het denken wordt een kwetsbaar houvast
wanneer een terugval dreigt.
Echt houvast zit in je lichaam, je spieren, je ruggengraat, je hart. Dat
vind je door ook je lichaam in te zetten in het herstelproces. En door
je hart onder de loep te nemen. Wat drijft je, wat zijn je talenten, wat
verwarmt je, wat heb jij nodig om je leven fijner te maken? Om daar
achter te komen, dient de hulpverlener de cliënt een actieve rol te
geven in het herstelproces. De cliënt kan leren zelf aan het stuur te
staan van zijn leven, ook met zijn psychiatrische moeilijkheden.
Deze werkwijze heeft alles met respect voor de cliënt te maken:
voor diens kracht, lichaam en hart. Respect voor de mens achter de
diagnose. Het resultaat van deze werkwijze voel ik dagelijks. Niet
alleen ben ik uit de dodelijke cyclus van ernstige depressies, angsten,
herbelevingen, slecht slapen, eetproblemen, zelfbeschadiging, zware
medicatie en opnames. Ik voel ook ten diepste dat de kans minimaal
is dat ik opnieuw in deze ellende terechtkom. Ik heb houvast in mijn
binnenste, in mijn lichaam, hart en ruggengraat. Dat kan niemand mij
meer afnemen, ook mijn psychiatrische beperkingen niet!
[A]
Dit is een verkorte versie van de blog Resultaat zit van binnen,
te vinden op www.altrecht.nl/blogs
Column +
Tekst: Wereldmeisje
Alter 3 | 11 [13]

+
[14] Alter 3 | 11
Interview
Sommige mensen hebben altijd
pijn. Niets blijkt ertegen te doen.
Speciaal voor deze groep mensen
ontwikkelde klinisch psycholoog
Kees Jan van der Boom samen
met zijn collega’s een nieuwe
cursus die gebaseerd is op de
uitgangspunten van Acceptance
and Commitment Therapy (ACT).
De cursus is een samenwerking
tussen revalidatiecentrum
De Hoogstraat en Altrecht
Psychosomatiek. De resultaten
zijn veelbelovend.
Tekst: Sjef Odekerken
“De nieuwe cursus is een ‘cursus over jezelf en je leven’.
Geen diepgaande psychotherapie, want we wilden een
kortdurend, effectief en vooral makkelijk toegankelijk aanbod
voor mensen die moeten leven met pijn”, aldus Kees Jan van
der Boom. “In de meeste therapieën staat de vraag
‘Hoe kom ik van de pijn af’ centraal. Dat is logisch, want het is
een menselijk streven dat je je zo lekker mogelijk wilt voelen.
Maar als alles al geprobeerd is, en de pijn blijft, moet je er in
zekere zin mee leren leven en proberen je kwaliteit van leven
zoveel mogelijk te verbeteren. Daarom is het doel van deze
cursus niet om van de pijn af te komen, maar om handvatten
te krijgen waarmee je kunt leren waardevol te leven met pijn.”
reG ie Over eiG en leven
Met de cursus krijgen de deelnemers meer regie over hun
leven en leren zij weer doen wat zij in hun leven willen: wat
voor soort vader of moeder wil ik eigenlijk zijn? Welk werk
wil ik het liefst doen? Hoe wil ik als werknemer en collega
zijn? Kees Jan: “Als je constant pijn hebt, gaat die pijn je leven
Leren
waardevol
leven
met
pijn
beheersen. Je bent alleen nog maar bezig datgene te doen wat
de pijn enigszins verzacht en niet meer met andere belangrijke
dingen. Met de cursus willen we mensen de mogelijkheid
teruggeven om zich weer meer te richten op dat wat voor
hen belangrijk is in het leven, bijvoorbeeld een goede vader of
moeder zijn, weer eens genieten van een theatervoorstelling
of weer beginnen met werken.”
‘schOne en vuile pijn’
“Stilstaan bij de pijn, dat is waar in de cursus mee begonnen
wordt. Wat betekent de pijn voor jou? Wat zijn de regels voor
pijn die jij jezelf oplegt? Daarbij maken we onderscheid tussen
‘schone pijn’, de pijn die er gewoon is, en ‘vuile pijn’, de pijn
die ontstaat omdat je de schone pijn niet wilt. Je probeert van
alles om de pijn weg te drukken en daardoor wordt die juist
twee keer zo erg. De kunst is de schone pijn toe te laten zodat
de vuile pijn verdwijnt, hoe moeilijk dat ook is. Zodra mensen
beseffen dat het vechten tegen de pijn niet helpt, verandert
er al wat. Dat betekent wel een fase van rouw, want natuurlijk

Kees Jan van der Boom is klinisch psycholoog bij
Altrecht Psychosomatiek. Hij werkt in het kader
van de samenwerking twee dagen per week in
revalidatiecentrum De Hoogstraat.
ben je boos en verdrietig als je je realiseert dat je al die tijd
vergeefs hebt geknokt. Mensen hebben vaak het idee dat
als hun pijn over is, ze weer verder gaan met hun leven.
Langzamerhand zie je in de cursus het besef dat ze daar nu
ook al mee kunnen beginnen. Een belangrijke omslag.”
verhalen
“In het verbale gedeelte van de cursus geven we uitleg over
het model, aan de hand van voorbeelden, metaforen en
verhalen. Er wordt geoefend in het accepteren van de pijn en
het loslaten van belemmerende gedachten en samen worden
haalbare en waardevolle doelen gesteld. De cursuselementen
worden verder uitgewerkt in het non-verbale gedeelte,
waarin we werken volgens de principes van mindfulness:
wees aandachtig bij wat je doet en probeer je gevoelens en
lichamelijke signalen zonder oordeel te observeren. Daar zit
ook de kracht van deze cursus: de combinatie van uitleg en
oefenen.”
OnderzOek
Kees Jan van der Boom en zijn collega’s deden onderzoek
naar de resultaten van de cursus. “We hebben de eerste
18 deelnemers gevraagd hun oordeel over de cursus te geven
en ze hebben voor en na de cursus een aantal vragenlijsten
ingevuld. Het oordeel was erg positief. Het blijkt dat mensen
echt veranderen. Zij ervaren meer regie, worden rustiger en
zijn beter in staat hun pijn en andere gevoelens te accepteren.
Daardoor neemt de pijn in hevigheid af en verminderen
psychische klachten. We willen nu meer wetenschappelijk
onderzoek doen, want we zijn natuurlijk nieuwsgierig naar
waarom precies deze aanpak zo goed werkt.”
De cursus wordt gegeven in De Hoogstraat. Wilt u meer
informatie, dan kunt u mailen met Kees Jan van der Boom:
k.van.der.boom@altrecht.nl. [A]
Alter 3 | 11 [15]

Drie vakanties
Mooie natuur, mooie houten huizen en steden
Overal langs gereden
Vaak musea bekeken
Drie keer met een fiets langs beken
Heuvels op en af gegaan
En af en toe stil blijven staan
Alles over Duitsland
Daarna nog twee vakanties in Nederland
Post
[16] Alter 3 | 11
De beste broeder
van Den Dolder
“Wat Peter drie jaar geleden al naar voren bracht;
broeder Willem is de beste broeder van Den Dolder.
En misschien wel van het hele land. Heel vaak is
het gezellig als hij er is en hij is zeer bekwaam.
Zo ontdekte ik laatst dat hij bezig was de grote
terrasstoep te vegen. Gewoon uit zichzelf!
Hij deed zijn taak zonder opgemerkt of gehuldigd
te worden. Hij voelt gewoon aan wat nodig is voor
ons cliënten. Hij is ook vaak gezellig bij ons in de
woonkamer. Deze Willem heeft een hart van goud.
Hij lost problemen op die alleen hij door heeft.
En doet dat op de juiste manier. Cliëntenraad, geef
deze man een medaille of iets anders!
Als laatste wenst Peter van den Dolder iedereen:
heb aandacht en liefde voor elkaar!”
Peter van den Dolder
Met de kerk naar het Noorden
In een omgeving met mooie oorden
Een valkenier die vogels voerde
En wilde vogels die op kippen loerden
Met bezoek aan musea, steden en een perceel
Werd de vakantie een mooi geheel
Verder ging ik naar Sleen in Drenthe met de Boog
Naar een tropisch zwembad met golven meters hoog
Toen de avond was begonnen
Had ik toch nog met één punt van de baas gewonnen
Naar een openlucht museum met mooie optrekjes
En leuke vertrekken achter hekjes
Aparte huisjes in herfstachtige omgeving
Een hele beleving
Alles de moeite waard om nog een keer te doen
Cynthia Visser
De maatschappij
zijn wij
Herintreden, integreren in de maatschappij, suggereert naar mijn
mening dat sommige mensen ‘los’ zouden staan of buiten de
maatschappij zouden vallen. Echter de maatschappij bestaat uit jij en
ik. Ook als we ziek zijn, gevangen zitten of huisvrouw of huisman zijn.
‘De maatschappij’ bestaat niet alleen uit de ‘gezonde werkende mens’.
Deze visie voorkomt misschien veel leed bij mensen die zich suf
piekeren over het thema ‘hoe kom ik weer in de maatschappij?’.
Bijvoorbeeld na een opname. Je bent altijd al in de maatschappij
geweest!
De maatschappij is een begrip uit de
sociologie. Bij Karl Marx verschijnt
de maatschappij als het geheel van
intermenselijke betrekkingen waarvan
er enkele - namelijk de economische - op
bepalende wijze aan de andere vorm geven.
Caroline Nieuwesteeg

Gastvrije
aandacht
bij Acute
Psychiatrie
Zeist Raadsleden
De gesloten unit Acute Psychiatrie in Zeist wil meer aandacht
schenken aan de mens achter de cliënt. Doel is de cliënten
extra aandacht en een plezierige huiselijke sfeer te bieden, hun
gezonde kant op de voorgrond te zetten en een gelijkwaardig
samenzijn te creëren tussen hulpverleners en cliënten.
Een belangrijke vernieuwende aanpak bij een unit waar vaak de
ziekte centraal staat en medicatie een zeer essentieel onderdeel
vormt van de behandeling.
Deze zomer was er extra aandacht voor gastvrijheid.
Zo organiseerde de unit een high tea, waarbij raadsleden van
de gemeente Zeist in gesprek gingen met de cliënten. Een cliënt
van de afdeling schreef een beeldend stuk over de high tea en
zijn ontmoeting met de raadsleden:
drOOM Of werkelijkheid
“In de voorbereiding vreesde ik het geconformeerde model:
raadsleden zouden onze afdeling komen bezoeken, spellen
meenemen en een high tea gebruiken. Volgens mijn
verwachting zou zo’n tiental net geklede dames en heren
ons enigszins plichtmatig bezoeken. Was het niet zo dat het
merendeel van de buitenstaanders (lees: mensen buiten de
muren van deze afdeling) ons als gestoorden wegzetten?
In mijn gesprekken tijdens scones en cake kwam ik in hun
wereld en de raadsleden in de onze. Losgeweekt van stigma’s en
verwachtingspatronen werden tafelgenoten gelijkwaardig.
op bezoek bij de afdeling Acute Psychiatrie in Zeist
Kon dit ook maar in de gehele maatschappij. Buiten hek en
muur leeft echter een wereld aan vooroordelen. Is het werkelijk
onmogelijk om de houding en ‘bril’ van deze raadsleden
te verwachten in de rest van ‘onze vijf kwartier in een uur’
wensende samenleving.
Wat voor engs zou er kunnen voorvallen als de gemiddelde
Nederlander zijn vooroordelen een kort moment zou parkeren
en open van geest (al is het imaginair) de realiteit zou leren
kennen? Vooroordelen en verwachtingspatronen dienen een
duidelijk doel: plaatsbepalend geeft het een stempel (hoezo
duidelijkheid?) en behoudt het kunstmatig de afstand tussen
patiënt en mede-Nederlanders. We weten dan waar we aan toe
zijn, redeneren we…
Deze schijnafstand was ver te zoeken tijdens de high tea.
Voor een paar uur raakten twee parallel naast elkaar levende
realiteiten elkaar. Nadat mijn gesprekspartner de afdeling
verliet, vroeg ik mijzelf af of dit nu werkelijk representatief was
voor onze samenleving. Waarom eigenlijk niet? Wat valt er te
verliezen als je de stigma’s buiten beschouwing laat? Ieder voor
zich zoekt zijn of haar weg in dit leven. Sommige wegen komen
samen en vormen onverwachte waarheden. Hierbij roep ik U op,
O machtige buitenwereld, schenkt dagelijks een high tea en leer
elkaar kennen.”
Alter 3 | 11 [17]

Fictie
[18] Alter 3 | 11
Tekst: Carice de Wildt
Elmar de Vries zit achter zijn bureau. Door de glazen
wand ziet hij de bureaus van zijn medewerkers. Met
strakke gezichten staren ze naar hun beeldschermen.
Sinds zes maanden leidt hij de afdeling ICT van een
gerenommeerde bank. Veertig man heeft hij onder
zijn hoede. Zijn vader had opgetogen gereageerd op
het nieuws van zijn promotie. Zijn moeder kneep in
zijn rechterwang. Dat deed ze vroeger ook toen hij de
bof had. ‘Lieve jongen’, zei ze dan.
Dood
zaad

Zijn ouders waren trots. Zijn vrouw Viola was tevreden
met het huis dat ze hadden gekocht. Een mooie villa in
de wijk waarin ze altijd al wilde wonen. Met haar zuivere
huid, haar lange, zwarte haar en parelwitte tanden is Viola
mooi. Op personeelsfeesten laat hij haar vol trots aan al zijn
medewerkers zien. Een lid van het managementteam had
zelfs goedkeurend naar hem geknikt. Hij deed het goed.
Maar zonder resultaat.
Hij is nu al bijna tien jaar met Viola getrouwd. De tijd vliegt
en wat was hij gelukkig toen hij haar zijn eeuwige trouw
beloofde. Hij had een mooie, intelligente advocate aan zijn
zijde. Zelf was hij toen net manager bij een middelgroot ICTbedrijf.
Ze hadden een huis gekocht aan de rand van de stad.
Hij was gelukkig, sloeg zijn kleurige verentroon uit en pronkte.
handen en vOeten
Maar na de bruiloft kreeg zijn Viola het op haar sexy heupen.
Ze wilde een kind. Van hem. Hij wilde wachten, tot ze hun kind
meer konden bieden. Eerst zou hij zijn carrière meer handen
en voeten willen geven. Hij wilde naar een huis met een groot
stuk grond, waar hun kind onbekommerd kon spelen. Hij wilde
niet dat zijn ouders en vrienden dachten dat hij maar wat
aanrommelde. Hij zou trots zijn op zijn gezin.
Na een jaar huwelijk, begon Viola harder te sputteren.
Ze wilde niet langer wachten. Haar biologische klok tikte en
haar vriendinnen kwamen vaak op visite met een blozende
baby op hun arm. Anderen raakten zwanger of begonnen zelfs
al aan hun tweede. Elmar had een verstandig gesprek met zijn
vrouw. Viola moest eerst ook aan haar carrière werken. Vooruit
denken. Resultaat boeken en over een jaar zou de situatie veel
beter zijn.
adeMbeneMend
Een jaar later dronken Elmar en Viola een fijne Comtes Blanc
de Blancs met oud en nieuw. Zij was adembenemend mooi.
Strak. Haar huid voelde als fluweel en haar lippen breekbaar
zacht. Hij zei zacht dat hij van haar hield. Beminde haar en
fluisteren dat hij haar een kind zou geven.
* Dit is een fictief verhaal. Dat betekent dat gelijkenis met bestaande personen of situaties op louter toeval berust.
Na een paar weken was Viola chagrijnig. Elmar vertelde haar
dat het altijd even kon duren voordat een vrouw zwanger was.
Er waren vaak meerdere maanden nodig voordat er resultaat
geboekt was. Een half jaar later was Viola bijna wanhopig.
Ze had het over onderzoeken in ziekenhuizen. Elmar vond het
een goed idee dat ze zich liet onderzoeken. Viola vertelde hem
over testen die ze bij het ziekenhuis had gedaan en dat de
uitslagen goed waren. Hij knikte tevreden.
Er ging een jaar voorbij. Viola had steeds vaker donkere kringen
onder haar ogen. De bezoekjes aan haar vriendinnen waren de
laatste tijd flink in frequentie afgenomen. Ze was niet meer zo
enthousiast en sprankelend. Ze sloofde zich niet meer zo uit
in de keuken en tussen de lakens herkende hij haar niet meer.
Vaak duwde ze hem weg of huilde in haar kussen. Zelden liet
ze hem toe. Hij nam steeds vaker zijn iPad mee naar bed.
bOOs
Na twee jaar was Viola nog niet zwanger. Ze begon er nu zelfs
over dat hij zich moest laten onderzoeken. Er waren mannen
met traag zaad. Dat gaf niets, volgens Viola. Ze kende een man
die dat ook had. Eerst had hij gelachen. Daarna werd hij boos
en vertrok hij naar kantoor. Traag zaad.
Elmar de Vries presteerde nog steeds goed bij de bank.
Hij haalde mooie resultaten en de directeur beloofde hem
een bonus bovenop zijn jaarlijkse loonstijging. Elmar nam de
loftuitingen in ontvangst terwijl hij dacht aan die ochtend.
Hij had zijn zaad in een potje gedeponeerd nadat Viola met
een scheiding dreigde.
Op een maandagochtend zat Elmar met Viola bij de
gynaecoloog. Er waren geen levende zaadcellen aangetroffen.
Had meneer de Vries vroeger misschien de bof gehad?
Viola huilde onophoudelijk terwijl de woorden van de arts
naast Elmar vervlogen. Hij voelde zich keihard in zijn kruis
getast toen de optie ‘zaaddonor’ op de agenda kwam.
Elmar de Vries zou alles voor zijn vrouw kunnen kopen, maar
haar nooit kunnen geven wat zij het liefst had. [A]
Alter 3 | 11 [19]

+
[20] Alter 3 | 11
’n stapje verder
Consumer run
tour New York:
een onvergetelijke
ervaring
Tekst: Ina Veenstra
Verdeeld in groepjes bezochten ze diverse ‘consumer run
projects’, projecten gerund door en voor (ex-)ggz-cliënten.
In New York gaan ze ervan uit dat mensen die zelf patiënt
zijn (geweest) veel kunnen betekenen voor medepatiënten.
Er zijn bijvoorbeeld psychiatrische ziekenhuizen waar een
psychotische patiënt eerst aan een ervaringsdeskundige
wordt gekoppeld nog voordat hij of zij een arts of
verpleegkundige ziet.
Ervaringswerkers in New York zijn allen gediplomeerd en
worden ‘peer workers’ genoemd. Zij leiden zelfstandig
projecten en instellingen. Een groot deel van het zorgaanbod
in New York draait op hen, omdat er vergeleken met Nederland
veel minder geïnstitutionaliseerde zorg is. Peer workers dragen
daardoor in belangrijke mate bij aan de vernieuwingen in de
zorg.
inspirerend
“Deze studiereis was een unieke ervaring”, vertelt Jerry.
Een groep van elf ervaringsdeskundigen en
vier medewerkers van Altrecht, SBWU en
de Tussenvoorziening maakten afgelopen
voorjaar een studiereis naar New York.
Ze wilden daar onderzoeken hoe deze stad
voorloopt in de zorg voor psychiatrische
patiënten. Het werd een week die bij iedereen
onuitwisbare indrukken heeft achtergelaten.
Hij werkt als ervaringsdeskundige bij ABC, een afdeling van
Altrecht voor jongeren met een psychotische kwetsbaarheid.
“Behalve het bezoeken van projecten en leren hoe ze het daar
aanpakken, wilden we ook ideeën opdoen die voor Nederland
toepasbaar zijn. We wilden ons laten inspireren en dat is heel
goed gelukt. Alles wat ik daar gezien en gehoord heb, heeft me
enorm veel moed en energie gegeven.”
“Bij ABC willen we onderzoeken of we ook kunnen gaan
werken met het WRAP, het Wellness Recovery Action Plan.
Dat lijkt een beetje op het CrisisPreventie-ActiePlan van
Altrecht, maar het is veel uitgebreider. In het WRAP staan
bijvoorbeeld ook acties beschreven om je goed te voelen en
aan je herstel te werken. Het draagt bij aan empowerment.
De herstelbeweging is in New York heel krachtig. Je wordt
aangespoord om je capaciteiten zo goed mogelijk te benutten.
Ik heb in New York ervaren dat er iets als ‘relatief succes’
bestaat. Dat houdt in dat je weer zin krijgt in het leven, weer
gelukkig wil worden. De mensen die dit bereiken, zijn veel

succesvoller. Ik probeer die hoop en dat enthousiasme op onze
cliënten over te brengen.”
hOOp uitstralen
Matthijs Goetheer werkt als case manager met ervaringsdeskundigheid
bij Altrecht FACT Utrecht. Hij was enorm onder
de indruk van de gastvrijheid van de Amerikanen.
“Kosten noch moeite werden gespaard om ons te ontvangen.
Bij ieder bezoek ontstond een heel bijzondere sfeer, helemaal
als duidelijk werd dat we allemaal cliëntervaring hadden.
Het viel me op hoe groot de consumer beweging in New York
is. In één ziekenhuis werkten wel 29 ervaringsdeskundigen.
Voor hen is het heel belangrijk om hoop uit te stralen. De hoop
dat je met kwetsbaarheid kunt leren leven, hoop op herstel.
Je kunt kracht halen uit je kwetsbaarheden, hebben de peer
workers me laten zien. In mijn contact met de cliënten is dat
voor mij het belangrijkste; het overbrengen van die hoop.
Wie kan een cliënt beter begrijpen en proberen weer hoop te
geven dan iemand die zelf in crisis is geweest en hersteld is?”
De deelnemers aan de consumer run tour midden in New York
eiG enwaarde
“New York heeft me veranderd, mijn gevoel van eigenwaarde
is heel erg gegroeid”, aldus Co Huygen. Hij was jarenlang lid
van de cliëntenraad van de divisie Willem Arntsz. Inmiddels
werkt Co als gastheer bij de klinische unit Mariënburg.
Zonder het bezoek aan New York zou hij nooit op deze functie
gesolliciteerd hebben.
“De gedrevenheid en het enthousiasme van de peer workers
waren zo inspirerend! Ik voelde me ook enorm verwend.
Jarenlang leefde ik van een minimaal inkomen en in New York
zat ik ’s avonds bij een Broadway musical. Die bejegening, die
aandacht, het er zijn voor de cliënten, dat wil ik als gastheer
overbrengen. Er ligt voor mij een grote uitdaging zowel op het
persoonlijke als op het professionele vlak. Ik sta fluitend op bij
de gedachte dat ik naar mijn werk mag. Ik vind het fantastisch
dat ik op mijn 62e nog aan een nieuwe carrière kan beginnen.
Zonder New York zou me dat nooit zijn gelukt.” [A]
Alter 3 | 11 [21]

Postbus 229 1000 AE Amsterdam T 020 594 96 90 F 020 594 49 40 info@fondsnutsohra.nl www.fondsnutsohra.nl
[22] Alter 3 | 11
Het Jubileumjaar is mede mogelijk gemaakt door:
3
3 8
11 8
5
8 3 11
8 11
Financiële ondersteuning
o u d e l o g o
voor projecten
in de gezondheidszorg
7,5
fonds NutsOhra
z o r g s u b s i d i e s
Al ruim 10 jaar biedt Fonds NutsOhra fi nanciële ondersteuning voor
projecten in de gezondheidszorg! Veel innovatieve zorgprojecten zijn
met onze subsidie tot stand gekomen en hebben de zorg verbeterd.
Zoekt ook u fi nanciering voor een zorgproject dat
■ ertoe doet,
■ leidt tot betere zorg,
■ een sociaal karakter heeft,
■ goed van kwaliteit is?
Dien nu uw aanvraag in!
De huidige inschrijftermijn sluit op 30 november 2011.
Kijk voor meer informatie op: www.fondsnutsohra.nl
Studio
Langezaal
GRAFISCH ONTWERP
Voor de oplossingen
in de zorg van vandaag
en de uitdagingen
voor morgen
f=the mix italic 52,45 (hoogte 110%)
N= the mix plain 57,97 /
z = t h e s e r i f c a p s + 3 8 0 , 2 2 , 9 1
www.pinkroccade-healthcare.nl
2747 C
200 C
3955 C
dé Weekkrant
WEGENER MEDIA FELICITEERT ALTRECHT MET HAAR 550 E VERJAARDAG
EN WENST HAAR CLIËNTEN EEN GEZONDE TOEKOMST!
kosmonaut 11
3824 mk amersfoort
tel. 033 - 455 18 88
fax 033 - 455 45 44
info@bergdrukkerij.nl
www.bergdrukkerij.nl
digitaal
boekdruk
offsetdruk
Wij bedanken onze sponsors!

Een veilige speeltuin
voor Sizan
“In mijn tuin staan teveel bomen. Daardoor kan ik niet zonder toezicht
buitenspelen. Als de bomen weggaan en er een schutting komt met
een poort die op slot kan, kan ik af en toe wel alleen of samen met
mijn broertje buiten spelen.”
Dit briefje van Sizan (8) kwam begin dit jaar binnen bij de Cliëntenraad
van Altrecht. Sizan heeft een verstandelijke beperking, last van
epilepsie en is erg druk. Dat was voor zijn moeder Patricia reden
om haar wens in te sturen voor de Wensenboom-actie die Altrecht
organiseerde in het kader van het 550-jarig jubileum.
Nieuws
Symposium
en cabaret
bij Pastoraal Café
Het Pastoraal Café in Nieuwegein bestaat vijf jaar. Dit lustrum
wordt gevierd met het symposium ‘Hoe gastvrij is onze
samenleving’ op 27 oktober en met ‘Over de grens’, een
cabaretvoorstelling over Borderline op 10 november.
Tijdens het symposium wordt ingegaan op de vraag hoe het komt
dat mensen met een psychiatrische achtergrond zich vaak niet
welkom voelen in de samenleving. Het symposium wordt gehouden
in kerkelijk centrum De Bron in Nieuwegein. De toegang is gratis.
De bijeenkomst begint om 14.00 uur en na afloop is er gelegenheid
om na te praten.
Voor de komische theatervoorstelling ‘Over de grens’ verdiepten
acteurs Arno Setz en Ferry Asselbergs zich in de wereld van mensen
die kampen met een Borderline persoonlijkheidsstoornis.
In absurde scènes, liedjes en dialogen laten zij het publiek zien wat
het betekent om Borderline te hebben. De toegang is gratis en de
voorstelling begint op 10 november om 19.30 uur. Mail voor meer
informatie naar: p.quakkelaar@kpnplanet.nl
Alter 3 | 11 [23]
“Als alleenstaande moeder zonder de benodigde financiële middelen
of de energie voor zo’n project, was dit een geschenk uit de hemel”,
vertelt Patricia. Met de hulp van DonkerGroen en aannemingsbedrijf
Van de Haargroep werd haar tuin omgetoverd tot een prikkelarme,
veilige speelplek voor haar twee zoons. “Eindelijk rust in huis en lekker
samen buitenspelen!”
✄
Antwoordkaart
Naam:
Adres:
Postcode:
Plaats:
Een nieuwe, veilige speeltuin voor Sizan en zijn broertje
Ik wil Alter gratis op mijn thuisadres ontvangen
Ik heb een vraag/een reactie op Alter:

+
Nieuws van de Cliëntenraad
Altijd al advies
willen geven
aan de directeur?
De Cliëntenraad Talent
zoekt nieuwe leden (M/V)
Meer informatie?
Kijk op www.altrecht.nl/cliëntenraad
Of neem contact op met
Mariecken Groeneveld: 06 - 15 85 25 74
of clientenraadtalent@altrecht.nl
Altrecht, redactie Alter
Afdeling Marketing en Communicatie
Antwoordnummer 4606
3720 ZC DEN DOLDER
[ Postzegel niet nodig ]
Cliëntenraad Talent;
klaar voor de start!
Een goede medezeggenschap en belangenbehartiging voor
deelnemers van Altrecht Talent is, zeker in deze tijden, extra
belangrijk. Daarom beginnen we met een nieuwe Cliëntenraad
voor Talent. Deze raad werkt nauw samen met de andere
Cliëntenraden van Altrecht en maakt tevens deel uit van de
Centrale Cliëntenraad. Op die manier heeft de raad invloed op
elk niveau.
wat dOet de cliëntenraad talent?
• Contacten onderhouden met de deelnemers van Talent
op de activiteitencentra en klinische afdelingen.
Op die manier weet de Cliëntenraad wat er leeft
en kan knelpunten signaleren
• Onderzoek doen. Soms is het nodig om nader onderzoek
te doen om een onderwerp of knelpunt helder te krijgen.
Op basis van dit onderzoek kunnen we advies
en verbetervoorstellen geven
• Overleggen met de directie en de teamleiders en adviseren
over allerlei zaken die met het beleid en de organisatie van
Talent te maken hebben. Gevraagd of ongevraagd
lid wOrden van de cliëntenraad talent.
waarOM en hOe?
Actief lid worden van de cliëntenraad heeft voordelen:
• Je kunt je inzetten voor andere cliënten
en krijgt de kans om invloed uit te oefenen
• Het biedt ontwikkelingsmogelijkheden;
je kunt je talenten ontwikkelen. Je werkt samen
met andere cliëntenraadsleden en regelmatig is er
een scholing zodat je jouw deskundigheid vergroot
• Je ontvangt een vrijwilligersvergoeding voor de
werkzaamheden
Alle (ex-) deelnemers van Talent of vrijwilligers die Talentdeelnemers
willen vertegenwoordigen én belangstelling
hebben voor raadswerk zijn van harte welkom. In een
oriënterend gesprek zullen we gezamenlijk kijken of het
raadswerk aansluit bij je individuele motivatie en kwaliteiten.
Ieder nieuw lid kan eerst rustig kennismaken en inwerken
in het Cliëntenraadswerk. Pas daarna, als het bevalt, word je
officieel Cliëntenraadslid. [A]
[24] Alter 3 | 11