verkenning - Federale politie
verkenning - Federale politie
verkenning - Federale politie
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
De algemene directie<br />
van de gerechtelijke <strong>politie</strong><br />
Een<br />
<strong>verkenning</strong>
Inhoud<br />
1 . . . . . . . . Voorwoord van Paul Van Thielen, directeur-generaal<br />
2 . . . . . . . . Een integrale en geïntegreerde aanpak binnen de federale <strong>politie</strong><br />
3 . . . . . . . . Onze opdracht van gerechtelijke <strong>politie</strong><br />
4 . . . . . . . . Intelligence Led Policing<br />
5-7 . . . . . . . . Organisatie van de gerechtelijke zuil<br />
8-10 . . . . . . . . De gerechtelijke dienst van het arrondissement (GDA)<br />
11 . . . . . . . . De centrale directies<br />
12 . . . . . . . . De directie van de bestrijding van de criminaliteit tegen de goederen (DJB)<br />
13 . . . . . . . . De directie van de bestrijding van de criminaliteit tegen personen (DJP)<br />
14-15 . . . . . . . . De directie van de bestrijding van de economische en financiële criminaliteit (DJF)<br />
16 . . . . . . . . De directie van de bestrijding van de georganiseerde criminaliteit (DJC)<br />
17 . . . . . . . . De directie van technische en wetenschappelijke <strong>politie</strong> (DJT)<br />
18 . . . . . . . . De directie van de operaties en de informatie (DJO)<br />
19 . . . . . . . . De directie van het beleid, het beheer en de ontwikkeling (DJG)<br />
20 . . . . . . . . De dienst van de gerechtelijke <strong>politie</strong> in militair milieu (DJMM)<br />
21 . . . . . . . . Invalspunten<br />
■ Verantwoordelijke uitgever:<br />
Paul Van Thielen<br />
■ Algemene directie<br />
gerechtelijke <strong>politie</strong> (DGJ)<br />
■ Fritz Toussaintstraat, 47<br />
1050 Brussel<br />
■ 2de uitgave<br />
■ Realisatie: Dienst planning en opvolging<br />
Stefaan Corion, Sandhya Katara.<br />
■ Lay-out en fotografien:<br />
Directie van de interne relaties (DPI)<br />
Jocelyn Balcaen, Caroline Chaidron, Petra<br />
De Weser, Véronique Maessen, Lavinia Wouters.<br />
■ Vertaling: CDC en DGJ.
Voorwoord<br />
Paul Van Thielen<br />
Waarde lezer,<br />
Mag ik ons, de gerechtelijke pijler van de federale <strong>politie</strong>,<br />
even voorstellen? We tellen een goede 4000 collega’s<br />
en zijn belast met de “federale recherche”.<br />
Met deze brochure wil ik u een gelegenheid aanbieden<br />
om (nog) beter vertrouwd te geraken met onze opdrachten,<br />
onze manier van werken en de steun die wij u kunnen<br />
bieden bij het bestrijden van de criminaliteit.<br />
Onze kerntaak bestaat uit speurwerk naar bovenlokale,<br />
georganiseerde, maatschappij-ontwrichtende criminaliteit<br />
en naar misdrijven die qua aanpak specialisatie vereisen.<br />
Dat speurwerk gebeurt in de zogenaamde GDA’s<br />
(gerechtelijke diensten van de arrondissementen),<br />
geboren op 01 januari 2001 uit het huwelijk van GPP<br />
en BOB, weet u nog? Daar werkt het overgrote deel<br />
van onze organisatie, verspreid over de 27 gerechtelijke<br />
arrondissementen. In deze brochure krijgen ze dan<br />
ook een centrale plaats.<br />
Hun job is ‘boeven vangen’: drugdealers, mensenhandelaars,<br />
terroristen, carjackers, rondtrekkende dadergroepen,<br />
witwassers, fraudeurs, afvalbaronnen, afpersers,<br />
overvallers,...<br />
Deze criminelen zijn natuurlijk niet arrondissementeel<br />
georganiseerd, wel integendeel! Meer dan ooit zijn<br />
ze zelfs over de landsgrenzen heen actief en daarom<br />
moet een nationale en internationale coördinatie<br />
worden verzekerd. Zo bestaat één van de taken van<br />
de centrale directies erin om GDA’s die op dezelfde<br />
dadergroepen werken met elkaar in contact te brengen<br />
en te coördineren.<br />
De beschrijving van de verantwoordelijkheden van<br />
de centrale directies geeft een concreet beeld van<br />
de materies waar we met zijn allen mee bezig zijn.<br />
Alvorens u uit te nodigen tot een verdere ontdekking, wil<br />
ik nog de volgende bedenkingen meegeven.<br />
‘Boeven vangen’ betekent bewijsmateriaal verzamelen<br />
en dit ter kennis brengen van justitie, die dan de nodige<br />
31 januari 2004<br />
maatregelen kan treffen. En dit alles, met de uiteindelijke<br />
bedoeling de maatschappij veiliger te maken.<br />
We zijn overtuigd van het feit dat dit nodig is, maar het<br />
is niet voldoende. U begrijpt best dat wij alleen, er nooit<br />
zullen in slagen om de veiligheidsproblemen op te lossen.<br />
Er is nood aan een geïntegreerde en integrale aanpak<br />
van de criminaliteitsfenomenen.<br />
Geïntegreerd, betekent dat we goed moeten samenwerken<br />
met de collega’s van de bestuurlijke zuil van de<br />
federale, en vooral ook met de lokale <strong>politie</strong>. Vanuit hun<br />
eerstelijnspositie zijn zij van uitermate groot belang.<br />
Ook buiten de geïntegreerde <strong>politie</strong> moet een synergie<br />
ontwikkeld met partners uit de publieke en private<br />
sector. Uitwisseling van know how en samen zoeken<br />
naar het beste antwoord is de boodschap.<br />
Integraal, betekent oog hebben voor preventie en<br />
nazorg, naast repressie.<br />
Bij dit alles is informatie het sleutelwoord. Een professionele<br />
aanpak is gestoeld op het best mogelijke inzicht<br />
in het fenomeen. Het hoofdstuk over ons basisconcept<br />
‘Intelligence led policing’ onderbouwt onze stelling<br />
daaromtrent. Strategisch stuurt de beeldvorming de<br />
aanpak en operationeel – tactisch is het ontwikkelen van<br />
een goede informatiepositie cruciaal.<br />
Tenslotte nog iets over internationale <strong>politie</strong>samenwerking.<br />
Ik zei al dat criminelen grenzen overschrijden.<br />
Dat doen ze soms bewust om het ons moeilijker te<br />
maken. Ze weten best dat onze bevoegdheid zich<br />
beperkt tot het Belgisch grondgebied, enkele uitzonderingen<br />
niet te na gesproken. In de toekomst zullen we<br />
nog meer dan nu de samenwerking met onze collega’s<br />
in het buitenland ontwikkelen, maar de dag dat wij een<br />
gedeconcentreerd deel zijn van de Europese recherche<br />
zal ik wel niet meer beleven.<br />
Paul VAN THIELEN, 49 jaar<br />
1
Een integrale en geïntegreerde aanpak<br />
binnen de federale <strong>politie</strong><br />
De veiligheid behoort niet<br />
alleen tot het vakgebied van<br />
de <strong>politie</strong>. De <strong>politie</strong> is slechts<br />
een radertje in het hele raderwerk<br />
van de veiligheid. Om de<br />
problemen inzake veiligheid op<br />
adequate wijze aan te snijden,<br />
is een integrale en geïntegreerde<br />
aanpak nodig van alle<br />
verantwoordelijke en betrokken<br />
actoren.<br />
De overheden op alle niveaus,<br />
de sociale organisaties, de<br />
bedrijven alsook de burgers<br />
moeten allen met elkaar<br />
samenwerken teneinde de<br />
veiligheid te waarborgen en<br />
te verhogen.<br />
Bron: NVP 2003-2004<br />
2<br />
CG<br />
Commissariaat-generaal<br />
EEN GEMEENSCHAPPELIJKE MISSIE<br />
De federale <strong>politie</strong> draagt, samen<br />
met de lokale <strong>politie</strong>, bij tot de<br />
verhoging van de veiligheid, tot<br />
het behoud en de ontwikkeling<br />
van de democratische rechtsstaat,<br />
door de <strong>politie</strong>zorg integraal en<br />
geïntegreerd te verzekeren en<br />
een minimale gelijkwaardige<br />
dienstverlening over het gehele<br />
grondgebied te waarborgen.<br />
Zij doet dit,<br />
Met inachtneming van de<br />
principes van specialiteit en<br />
subsidiariteit, door het uitvoeren<br />
van gespecialiseerde en bovenlokale<br />
opdrachten van bestuurlijke<br />
en gerechtelijke <strong>politie</strong> en het<br />
leveren van steun aan de <strong>politie</strong>overheden<br />
en de lokale <strong>politie</strong>diensten.<br />
DGA<br />
Algemene directie<br />
bestuurlijke <strong>politie</strong><br />
DGJ<br />
Algemene directie<br />
gerechtelijke <strong>politie</strong><br />
DGS<br />
Algemene directie<br />
operationele ondersteuning<br />
DGP<br />
Algemene directie<br />
personeel<br />
DGM<br />
Algemene directie<br />
materiële middelen<br />
Met professionalisme, slagkracht<br />
en de bezorgdheid<br />
problemen op te lossen, samen<br />
met de andere betrokken actoren,<br />
om de veiligheidsproblemen<br />
beter te beheersen en zelfs terug<br />
te dringen.<br />
EEN GEMEENSCHAPPELIJKE VISIE<br />
De federale <strong>politie</strong> wil zich binnen<br />
haar bevoegdheidspakket ontwikkelen<br />
tot een gespecialiseerde<br />
<strong>politie</strong>dienst, die algemeen aanvaard<br />
en erkend wordt als een<br />
onmisbare partner voor een<br />
veilige samenleving.<br />
Ze wil worden gekenmerkt door<br />
haar professionalisme, mens-,<br />
resultaat- en probleemgerichtheid<br />
en een permanent streven naar<br />
verbetering.<br />
EEN GEMEENSCHAPPELIJK KADER<br />
De federale <strong>politie</strong> is onder leiding<br />
van de commissaris-generaal<br />
geplaatst. Hij is, wat de<br />
federale <strong>politie</strong> betreft, verantwoordelijk<br />
voor de uitvoering<br />
van het <strong>politie</strong>beleid van de<br />
ministers van Binnenlandse Zaken<br />
en Justitie. Hij is belast met de<br />
coördinatie tussen de algemene<br />
directies, waaronder de algemene<br />
directie gerechtelijke <strong>politie</strong><br />
(DGJ). Aan het hoofd van de<br />
algemene directie gerechtelijke<br />
<strong>politie</strong> staat de directeur-generaal<br />
die belast is met de leiding van<br />
centrale directies en gedeconcentreerde<br />
diensten (zie infra).
Onze opdracht<br />
van gerechtelijke <strong>politie</strong><br />
Rekening houdend met de prioriteiten<br />
van het nationaal veiligheidsplan,<br />
zijn de doelstellingen<br />
van de algemene directie<br />
gericht op het steeds performanter<br />
bedwingen van de<br />
omvang en de impact van de<br />
georganiseerde en de maatschappij-ontwrichtendecriminaliteit<br />
en, al of niet daarmee<br />
verbonden, van de bovenlokale<br />
criminaliteit en die welke<br />
door de ingewikkelde aard,<br />
gespecialiseerde opsporingen<br />
en onderzoeken vereist.<br />
DRIE STRATEGISCHE<br />
DOELSTELLINGEN<br />
1. CRIMINALITEIT BESTRIJDEN<br />
Voor zover als wettelijk en politioneel<br />
mogelijk, dit doen door de<br />
politionele aspecten van een integrale<br />
en geïntegreerde aanpak<br />
voor haar rekening te nemen.<br />
Deze politionele aspecten<br />
bestaan uit maatregelen die het<br />
mogelijk moeten maken om:<br />
bij het detecteren of het ter<br />
kennis krijgen van een opduiken/opflakkeren<br />
van tendensen<br />
of deelaspecten van fenomenen,<br />
die te signaleren aan<br />
de bevoegde overheden, hen<br />
de mogelijke maatregelen te<br />
suggereren en ze onverwijld<br />
in kennis te stellen van de<br />
eventueel zelf genomen dringende<br />
maatregelen;<br />
bij te dragen tot een verlaging<br />
van het risico dat criminele<br />
daden worden gesteld;<br />
een maximum aantal daders<br />
te identificeren met bewijsmateriaal,<br />
met het oog op hun<br />
vervolging door de gerechtelijke<br />
overheden door middel<br />
van een verhoging van de<br />
efficiëntie in en de effectiviteit<br />
van de gevoerde reactieve en<br />
proactieve onderzoeken;<br />
een doeltreffender destabilisering<br />
te bereiken van de werking<br />
van criminele organisaties,<br />
in het bijzonder van<br />
criminele netwerken actief in<br />
België, door gelijktijdig en<br />
maximaal in te werken op<br />
vijf essentiële componenten:<br />
de daders en hun onderlinge<br />
relaties, de verhandelde goederen,<br />
de financiële middelen,<br />
de communicatiemiddelen en<br />
de transportmogelijkheden.<br />
2. ONDERSTEUNEN<br />
VAN ONDERZOEK<br />
De operationele steun van de<br />
algemene directie bestaat uit<br />
gespecialiseerde, gerechtelijke<br />
expertise en middelen ontwikkeld<br />
in het raam van de gespecialiseerde<br />
opdrachten van gerechtelijke<br />
<strong>politie</strong>.<br />
In het bijzonder wat de lokale<br />
<strong>politie</strong> betreft, zal de steun worden<br />
geleverd op vraag en in<br />
het raam van de opsporingsof<br />
gerechtelijke onderzoeken<br />
in uitvoering van hun opdrachten<br />
van basis<strong>politie</strong>zorg.<br />
3. EXPERTISE ONTWIKKELEN<br />
Om bij te dragen tot een nog<br />
performantere uitvoering van de<br />
gespecialiseerde opdrachten van<br />
gerechtelijke <strong>politie</strong> en de steun,<br />
zullen initiatieven worden ontplooid<br />
om de aanwezige expertise<br />
te verbeteren, ze verder te<br />
ontwikkelen of nieuwe expertise<br />
te verwerven.<br />
3
Foto: Collectie fonds Simenon<br />
Intelligence Led Policing<br />
Naar een informatiegestuurde <strong>politie</strong>zorg<br />
De snelle evolutie van de technische<br />
mogelijkheden (transport,<br />
communicatie, ‘financiële<br />
spitstechnologie’, …) biedt<br />
criminelen steeds meer mogelijkheden<br />
om hun misdrijven<br />
met meer complexiteit, diversiteit<br />
en flexibiliteit te plegen.<br />
De klassieke <strong>politie</strong>strategie<br />
(crime fighting), waarbij de<br />
onveiligheid wordt aangepakt<br />
met toezicht, interventie en<br />
onderzoek, schiet tekort.<br />
Daarom wordt gekozen voor<br />
een informatiegestuurde<br />
<strong>politie</strong>zorg.<br />
4<br />
Alle aandacht gaat hierbij naar<br />
het inzamelen van informatie<br />
over daders, criminele organisaties<br />
en hun vermogen, als<br />
belangrijkste oorzaken van criminaliteit.<br />
Een groot belang wordt<br />
gehecht aan proactieve recherche<br />
en het gebruik van bijzondere<br />
(wettelijk geregelde) <strong>politie</strong>technieken.<br />
De uitdaging bestaat erin om<br />
door gedegen beeldvorming<br />
continu een beter inzicht te<br />
verkrijgen in de criminaliteit<br />
en haar processen. Dit moet<br />
de bevoegde overheden in staat<br />
stellen prioriteiten te kiezen en<br />
een aanpak uit te werken die de<br />
diverse actoren van de geïntegreerde<br />
<strong>politie</strong> in staat stelt vanuit<br />
hun respectieve bevoegdheden<br />
de meest adequate bijdrage te<br />
leveren.<br />
NOODZAKELIJK OP<br />
TWEE NIVEAUS<br />
Op strategisch niveau kan men<br />
pas prioriteiten stellen naarmate<br />
men een juist beeld heeft van de<br />
ernst, de probabiliteit, het strategisch<br />
belang en de evolutie van<br />
de onderscheiden fenomenen.<br />
Op operationeel niveau kan men<br />
wegens het hoofdzakelijk verborgen<br />
karakter, pas zicht krijgen op<br />
criminele daders, structuren, handelingen<br />
en mogelijke slachtoffers,<br />
naarmate men goede informatieposities<br />
kan verwerven, zowel binnen<br />
als buiten het crimineel milieu.<br />
DE INFORMATIE =<br />
HET UITGANGSPUNT<br />
De onderzoeker op het terrein<br />
die doorgaans het dichtst bij de<br />
meest belangrijke informatiebronnen<br />
staan, is dus een sleutelfiguur<br />
in dit proces. Zijn kennis moet<br />
dan ook maximaal worden benut<br />
om de veiligheidsfenomenen zo<br />
goed mogelijk aan te pakken.<br />
In dit concept stuurt de informatie<br />
de operaties van bestuurlijke<br />
en gerechtelijke <strong>politie</strong>, en niet<br />
andersom. Aan de basis van dit<br />
concept ligt de idee dat de <strong>politie</strong>diensten<br />
eerder moeten trachten<br />
tijdig criminaliteit te detecteren<br />
en te voorkomen dan te<br />
reageren.
Organisatie<br />
van de gerechtelijke zuil<br />
De gerechtelijke zuil van<br />
de federale <strong>politie</strong> (DGJ)<br />
bestaat uit directies op centraal<br />
niveau en gedeconcentreerde<br />
diensten per gerechtelijk<br />
arrondissement (GDA).<br />
DGJ kan haar opdrachten<br />
enkel goed uitvoeren als er<br />
een goede interactie bestaat<br />
tussen deze twee niveaus.<br />
De wetgever heeft gekozen<br />
voor een organisatievorm die<br />
overeenkomstig het administratief<br />
recht ‘deconcentratie’<br />
wordt genoemd. Dit betekent<br />
dat er een hiërarchische verhouding<br />
is tussen de directeurgeneraal<br />
en de gerechtelijke<br />
directeurs, hoofden van een<br />
GDA. Daarbij heeft elke directeur<br />
een mandaat met een<br />
eigen verantwoordelijkheid,<br />
een zekere autonomie en een<br />
verplichting om rekenschap<br />
af te leggen.<br />
OPTIMALISEREN<br />
DOOR AFSTEMMING<br />
Binnen DGJ wordt de afstemming<br />
tussen de niveaus geoptimaliseerd<br />
aan de hand van een<br />
strategisch planningsproces.<br />
Dit proces geeft de verantwoordelijken<br />
zicht op zaken over de<br />
aanwending van de middelen<br />
en de te verwachten resultaten.<br />
Binnen het groter geheel van de<br />
federale <strong>politie</strong> verloopt deze<br />
cyclus onder de leiding van de<br />
commissaris-generaal t.o.v. het<br />
niveau van de directeurs-generaal<br />
en binnen DGJ verloopt dit<br />
tussen het centrale en gedeconcentreerde<br />
niveau (GDA) onder<br />
de leiding van de directeurgeneraal.<br />
Intern DGJ garandeert dit proces<br />
dat er realistische verwachtingen<br />
kunnen worden geformuleerd ten<br />
aanzien van de directies en dat<br />
er a priori geen structurele overbevraging<br />
ontstaat in de directies<br />
of diensten (centraal of arrondissement).<br />
Paul Van Thielen,<br />
directeur-generaal.<br />
Hierdoor wordt concreet uitvoering<br />
gegeven aan het nationaal<br />
veiligheidsplan dat het beleid<br />
van de federale overheid bevat<br />
voor een termijn van 4 jaar.<br />
In de praktijk wordt deze werkwijze<br />
aangewend opdat de<br />
opdrachten inzake de aanpak<br />
van de prioritaire fenomenen op<br />
centraal en gedeconcentreerd<br />
niveau efficiënt en effectief zouden<br />
verlopen. Zo zijn de centrale<br />
directies o.a. verantwoordelijk<br />
voor het opmaken van de beeldvorming<br />
op nationaal niveau en<br />
het ontwikkelen, het coördineren<br />
en ondersteunen van de politionele<br />
aspecten van de integrale<br />
en geïntegreerde aanpak.<br />
Vanuit zijn autonomie binnen het<br />
gedeconcentreerd model, moet de<br />
gerechtelijke directeur, zijn GDA<br />
leiden om actief te zijn in de<br />
“juiste fenomenen” d.m.v. kwalitatieve<br />
onderzoeksdaden, rekening<br />
houdende met de lokale prioriteiten,<br />
met name de prioriteitenstelling<br />
van de Procureur des Konings,<br />
en de taakafbakening met de<br />
lokale <strong>politie</strong>.<br />
Jacques Hautcœur,<br />
adjunct directeur-generaal.<br />
5
INTERNE WERKVERHOUDINGEN<br />
Daar waar de verhouding<br />
directeur-generaal - directeur<br />
hiërarchisch van aard is, is de<br />
relatie tussen de directeurs van<br />
het centrale en van het gedeconcentreerde<br />
niveau in principe<br />
complementair, lateraal en<br />
collegiaal. Voor beide niveaus<br />
is het een permanente uitdaging<br />
om elkaar te ondersteunen door<br />
het kwalitatief goed uitvoeren<br />
van hun opdrachten.<br />
In een aantal aspecten kunnen<br />
directeurs hun eigen bevoegdheden<br />
uiteraard zelfstandig uitoefenen<br />
(b.v. de aanwending van de<br />
onderzoekscapaciteit in de GDA<br />
ter uitvoering van de opdrachten<br />
van de gerechtelijke overheden),<br />
maar meestal hebben ze elkaar<br />
nodig om hun eigen opdracht<br />
goed te kunnen uitvoeren.<br />
6<br />
LEIDING ONDERZOEK<br />
Inzake opsporings- of gerechtelijke<br />
onderzoeken wordt de overgrote<br />
meerderheid van de operationele<br />
activiteiten van de gerechtelijke<br />
zuil van de federale <strong>politie</strong><br />
uitgevoerd op het arrondissementeel<br />
niveau. Er werd expliciet<br />
afgezien van executieve diensten<br />
op centraal niveau, behoudens<br />
de uitzonderingen voor de bestrijding<br />
van de economische en<br />
financiële criminaliteit (CDGEFID)<br />
en de bestrijding van de corruptie<br />
(CDBC). (zie infra)<br />
De opsporings- of gerechtelijke<br />
onderzoeken staan onder leiding<br />
van de bevoegde gerechtelijke<br />
overheden: federaal parket, procureur<br />
des Konings en onderzoeksrechter.<br />
Door vorderingen,<br />
de zogenaamde ‘kantschriften’,<br />
sturen de magistraten de onderzoekers<br />
aan.<br />
Het gezag van de directeurgeneraal<br />
of een directeur kan<br />
niet slaan op het verloop van<br />
een informatie- of gerechtelijk<br />
onderzoek in een GDA of in<br />
voorkomend geval in een centrale<br />
directie. Hun rol kan enkel<br />
bestaan uit het zonodig coördineren,<br />
het ondersteunen en controleren<br />
van de uitvoering van de<br />
opdrachten.<br />
Justitiepaleis van Gent.
DGA<br />
Algemene directie<br />
bestuurlijke <strong>politie</strong><br />
7 centrale directies<br />
Veurne<br />
Ieper<br />
DJB<br />
Directie van de bestrijding<br />
van de criminaliteit tegen goederen<br />
DJP<br />
Directie van de bestrijding<br />
van de criminaliteit tegen personen<br />
DJF<br />
Directie van de bestrijding van de<br />
economische en financiële criminaliteit<br />
DJC<br />
Directie van de bestrijding van<br />
de georganiseerde criminaliteit<br />
DJT<br />
Directie van technische<br />
en wetenschappelijke <strong>politie</strong><br />
DJO<br />
Directie van de operaties en de<br />
informatie inzake gerechtelijke <strong>politie</strong><br />
DJG<br />
Directie van het beleid,<br />
het beheer en de ontwikkeling<br />
DJMM<br />
Dienst van de gerechtelijke<br />
<strong>politie</strong> in militair milieu<br />
Brugge<br />
DGJ<br />
Algemene directie<br />
gerechtelijke <strong>politie</strong><br />
Kortri jk<br />
Tournai<br />
Gent<br />
Oudenaarde<br />
CG<br />
Commissariaat-generaal<br />
DGS<br />
Algemene directie<br />
operationele ondersteuning<br />
27* GDA’s<br />
Gerechtelijke dienst van het arrondissement<br />
Dendermonde<br />
Mons<br />
Antwer pen<br />
Brus<br />
Brux<br />
Asse<br />
Charler oi<br />
Mechelen<br />
Nivelles<br />
DGP<br />
Algemene directie<br />
personeel<br />
Turnhout<br />
Leuven<br />
Namur<br />
Dinant<br />
Hasselt<br />
Huy<br />
Tongeren<br />
Liège<br />
Verviers<br />
Marche-en-Famenne<br />
Neuchâteau<br />
DGM<br />
Algemene directie<br />
materiële middelen<br />
Arlon<br />
*GDA Brussel bevat Brussel + Asse<br />
7<br />
Eupen
De gerechtelijke dienst<br />
van het arrondissement (GDA)<br />
ORGANISATIE<br />
Per arrondissement heeft de algemene directie<br />
gerechtelijke <strong>politie</strong> een gedeconcentreerde gerechtelijke<br />
dienst. In de schoot van deze gedeconcentreerde<br />
gerechtelijke diensten bevindt zich het<br />
belangrijkste deel van de capaciteit van het personeel<br />
(85 %). De effectieven verschillen van het<br />
ene arrondissement tot het andere, al naar gelang<br />
hun grootte: in de “kleine” arrondissementen zijn er<br />
rond de 40-tal personeelsleden, in de “middelgrote”<br />
rond de 100 en in de “grote”, 200 of meer.<br />
De organisatie en de leiding van de GDA berust<br />
bij de gerechtelijk directeur. Om hem bij te staan,<br />
beschikt hij in zijn staf over een dienst beheer in de<br />
ruime zin en een dienst belast met de coördinatie<br />
van de operaties. Naast deze twee diensten<br />
bestaat elke GDA uit meerdere afdelingen die<br />
georiënteerd zijn naar de belangrijkste veiligheidsfenomenen,<br />
belast met de uitvoering van<br />
opdrachten van gespecialiseerde gerechtelijke<br />
<strong>politie</strong>, en afdelingen belast met specifieke steunopdrachten.<br />
Ook al is de organisatie van de ene<br />
GDA verschillend van de andere al naargelang de<br />
eigenheid ervan, kunnen we bvb.: de afdeling<br />
drugs, afdeling mensenhandel en -smokkel, afdeling<br />
ernstige en georganiseerde financiële criminaliteit,<br />
zwendel in voertuigen, … vermelden. Naast deze<br />
afdelingen zijn er ook steundiensten die werken<br />
voor de federale en de lokale <strong>politie</strong>, zoals een<br />
‘computer crime unit’, een laboratorium voor technische<br />
en wetenschappelijke <strong>politie</strong>, een afdeling criminele<br />
en bestuurlijke inlichtingen en een afdeling<br />
misdrijfanalyse.<br />
Vanuit de bezorgdheid voor het in plaats stellen van<br />
een integrale en geïntegreerde aanpak, blijkt de<br />
synergie tussen de gerechtelijke directeur en de<br />
bestuurlijke directeur-coördinator (DirCo), belast<br />
met het coördineren van de bestuurlijke <strong>politie</strong>taken<br />
van het arrondissement, een sleutelelement te zijn<br />
voor een optimale werking op arrondissementeel<br />
niveau.<br />
8<br />
ACTIVITEITEN<br />
Een GDA doet voornamelijk “federaal recherchewerk”<br />
via onderzoeken die door hun omvang de<br />
grenzen van het arrondissement of de grenzen van<br />
ons land overschrijden of onderzoeken die door<br />
hun aard gespecialiseerde kennis vereisen.<br />
De GDA vervult ook bepaalde opdrachten van<br />
gespecialiseerde bestuurlijke <strong>politie</strong>, zoals bvb.<br />
het opvolgen van “risico groepen”. Een richtlijn van<br />
de Minister van Justitie bepaalt de taakverdeling tussen<br />
de federale en lokale <strong>politie</strong>, rekening houdend<br />
met de opdrachten en activiteiten die wettelijk zijn<br />
toebedeeld aan deze twee <strong>politie</strong>diensten.<br />
De gespecialiseerde recherche activiteiten worden uitgevoerd<br />
onder leiding van parketmagistraten (lokale<br />
of federale) of onderzoeksrechters. Echter, vanuit het<br />
concept ‘Intelligence Led Policing’, zijn er voor elke<br />
GDA die geconfronteerd wordt met één van de<br />
prioritaire veiligheidsfenomen van federale aard, ook<br />
andere uitdagingen. Zo is ze met name belast met de<br />
opmaak van een beeldvorming op strategisch vlak:<br />
in-, door- en overzicht in deze fenomenen en het<br />
opbouwen van een goede informatiepositie op operationeel<br />
vlak, zodat proactief onderzoek kan gevoerd<br />
worden naar de meest actieve daders (“targetting”<br />
genoemd). Ook deze taken worden onder de leiding<br />
van de magistraten uitgevoerd.
Beheer<br />
Gespecialiseerde<br />
secties<br />
Drugs<br />
Voertuigenzwendel<br />
Financiële<br />
criminaliteit<br />
…<br />
Directie<br />
Coordinatië<br />
en operationele<br />
leiding<br />
LVA<br />
AIK<br />
Ondersteunende<br />
secties<br />
Labo<br />
CCU<br />
CID<br />
OMA<br />
…<br />
HET ARRONDISSEMENTEEL<br />
INFORMATIEKRUISPUNT (AIK)<br />
In het raam van het recherchewerk is een<br />
geïntegreerd informatiebeheer noodzakelijk.<br />
In elk arrondissement is er daartoe een arrondissementeel<br />
informatiekruispunt (AIK), waar bestuurlijke<br />
en gerechtelijke informatie afkomstig van de lokale<br />
en federale <strong>politie</strong> wordt verwerkt en geanalyseerd.<br />
Dit ondersteunend instrument samengesteld uit<br />
zowel federale als lokale <strong>politie</strong>mensen, staat<br />
oa. in voor:<br />
■ het analyseren van recente feiten en gebeurtenissen,<br />
snel supralokale veiligheidsfenomenen identificeren<br />
en hierin een signaalfunctie vervullen;<br />
■ het identificeren van de verbanden tussen<br />
feiten/groeperingen en ze in verband brengen<br />
met de reeds verzamelde informatie omtrent<br />
entiteiten (personen, voertuigen,…);<br />
■ het faciliteren van de coördinatie van de<br />
onderzoeken;<br />
■ het ordenen van de informaties in de tijd<br />
en ruimte voor operationele en strategische<br />
doeleinden;<br />
■ de ondersteuning bij het opvolgen van de<br />
fenomenen;<br />
■ de ondersteuning bij het opvolgen van welbepaalde<br />
groepen dader- en slachtoffergroepen;<br />
■ het bijdragen aan de grensoverschrijdende<br />
politiële informatieoverdracht;<br />
■ het ondersteunen van de functionele beheerders<br />
van de <strong>politie</strong>zones bij het behandelen van<br />
informatie.<br />
Het functionele beheer van de gerechtelijke informatie<br />
is de bevoegdheid van de gerechtelijke directeur,<br />
die hiervoor de verantwoordelijkheid draagt.<br />
Een dienstchef verzekert de dagelijkse organisatie<br />
en het beheer van de dienst.<br />
9
De directeurs gerechtelijke diensten van de arrondissementen.<br />
DE GDA IN HET RAAM VAN<br />
DE GEÏNTEGREERDE WERKING<br />
EN DE STEUN AAN DE LOKALE POLITIE<br />
De GDA verleent gespecialiseerde steun<br />
aan de opsporingsdiensten van de lokale<br />
<strong>politie</strong> in het raam van hun opdrachten<br />
van lokale recherche.<br />
De voornaamste structurele steunopdrachten zijn:<br />
■ bijstand door de laboratoria voor technische<br />
en wetenschappelijke <strong>politie</strong>;<br />
■ bijstand door operationele en strategische<br />
analisten;<br />
■ bijstand door de ‘Computer Crime Unit’;<br />
10<br />
■ ondersteuning inzake het runnen van informanten<br />
en de aanwending van bijzondere opsporingsmethoden;<br />
■ het ter beschikking stellen van videoverhoorkamers;<br />
■ het steunaanbod aan de eenheden van de federale<br />
<strong>politie</strong> en aan de zones van de lokale <strong>politie</strong><br />
voor het onderzoeken van telefonie (Central<br />
Technical Interception – CTI)<br />
Om de optimale coördinatie en informatiedoorstroming<br />
te verzekeren binnen het arrondissement,<br />
detacheert de gerechtelijk directeur één of meerdere<br />
verbindingsambtenaren bij één of meer<br />
lokale <strong>politie</strong>korpsen.
De centrale directies<br />
De directeurs van de centrale directies.<br />
Naast de GDA’s bestaat de<br />
gerechtelijke zuil van de federale<br />
<strong>politie</strong> uit 7 centrale directies.<br />
De verhouding tussen beide<br />
componenten werd reeds<br />
beschreven.<br />
Hierna volgt een overzicht<br />
van de taken van de 7 centrale<br />
directies.<br />
Ze kunnen opgedeeld worden in:<br />
■ 3 “verticale directies” (DJP-DJB-DJF), verantwoordelijk<br />
voor de conceptie van de geïntegreerde en integrale<br />
aanpak van de verschillende veiligheidsfenomenen en<br />
voor de operationele coördinatie en steun binnen die<br />
fenomenen.<br />
■ 4 “horizontale directies” (DJG-DJO-DJT-DJC), die<br />
verantwoordelijkheden en bevoegdheden uitoefenen<br />
dwars door alle fenomenen heen.<br />
11
De directie van de bestrijding<br />
van de criminaliteit tegen de goederen (DJB)<br />
Deze directie organiseert zich<br />
rond de aanpak van de volgende<br />
fenomenen:<br />
GEWAPENDE OVERVALLEN<br />
In het kader van het nationaal<br />
veiligheidsplan worden politionele<br />
initiatieven van bestuurlijke<br />
aard ontwikkeld of bestendigd<br />
(meer bepaald “partnership”,<br />
zijnde het overleg met de banksector)<br />
alsmede het proactief<br />
werken rond targetting (het opvolgen<br />
van de zwaarste criminelen).<br />
ILLEGALE WAPENTRAFIEK<br />
Essentieel wordt gefocust op de<br />
aanpak van de malafide wapenhandelaars,<br />
illegale wapenhandelaars<br />
en bevoorradingsbronnen<br />
van het in België actieve criminele<br />
milieu.<br />
AUTOCRIMINALITEIT<br />
Behelst de ganse problematiek<br />
van diefstal van voertuigen en<br />
zwendel van gestolen voertuigen.<br />
Veel aandacht gaat actueel<br />
naar car- en homejacking en<br />
garagediefstallen. Desbetreffend<br />
werd een meerjaren-project<br />
opgestart in 2002. Hier ook staat<br />
de integrale veiligheidszorg centraal<br />
ondermeer door intensieve<br />
samenwerking met externe partners.<br />
Bovendien is er een expertise<br />
aanwezig inzake het identificeren<br />
van gestolen voertuigen.<br />
12<br />
GEORGANISEERDE DIEFSTALLEN<br />
De aandacht van deze dienst<br />
gaat vooral naar de problematiek<br />
van de rondtrekkende dadergroepen,<br />
die leven van de<br />
opbrengst van de gepleegde<br />
misdrijven. De seriematig<br />
gepleegde woninginbraken,<br />
inbraken in bedrijven en handelszaken,<br />
waaronder ramkraken,<br />
ladingdiefstallen en diefstallen<br />
van waardevolle documenten<br />
worden prioritair aangepakt.<br />
Inzake de zwendel van gestolen<br />
antiek of kunst beschikt de dienst<br />
(ART) over een expertendatabank.<br />
HORMONEN<br />
Deze dienst concentreert haar<br />
activiteiten rond de aanpak van<br />
hormonen gerelateerde criminaliteit<br />
en bekleedt een centrale rol<br />
in de multidisciplinaire aanpak<br />
van de zwendel in groeibevorderende<br />
producten, inclusief illegale<br />
doping.<br />
LEEFMILIEU<br />
Deze dienst is actief in de aanpak<br />
van de zware georganiseerde<br />
leefmilieucriminaliteit en<br />
richt zich meer in het bijzonder<br />
op de zwendel in afvalstoffen,<br />
op de illegale handel in (vermeende)<br />
radioactieve stoffen, op<br />
de illegale handel van door de<br />
Overeenkomst van Washington<br />
(CITES) beschermde dier- en<br />
plantensoorten en de zwendel<br />
in vuurwerk.<br />
FAST (FUGITIVES ACTIVE<br />
SEARCH TEAM)<br />
FAST ondersteunt de opsporing<br />
van iedere persoon voor wie<br />
een veroordeling van tenminste<br />
5 jaar werd uitgesproken en die<br />
niet aangehouden is. Daarbij<br />
spoort ze tevens voortvluchtige<br />
personen op in het raam van de<br />
aan de federale <strong>politie</strong> toegekende<br />
onderzoeken.
Deze directie is bevoegd voor<br />
diverse vormen van criminaliteit<br />
tegen personen die per dienst<br />
als volgt worden gegroepeerd:<br />
MENSENHANDEL -<br />
MENSENSMOKKEL<br />
Behartigt alle vormen van<br />
mensenhandel (economische<br />
en seksuele uitbuiting met inbegrip<br />
van kindersekstoerisme,<br />
kinderpornografie, handel in<br />
menselijke organen en weefsels,...)<br />
en de mensensmokkel.<br />
Om deze fenomenen degelijk<br />
aan te pakken, dient goed<br />
samengewerkt met de bestuurlijke<br />
en lokale componenten van de<br />
geïntegreerde <strong>politie</strong>. De multidisciplinaire<br />
aanpak vertaalt zich<br />
in een synergie met externe federale<br />
diensten en departementen<br />
(met onder meer dienst vreemdelingenzaken,<br />
sociale inspectie,<br />
inspectie sociale wetten,<br />
FOD Justitie, FOD Buitenlandse<br />
Zaken), maar ook met niet<strong>politie</strong>diensten<br />
en NGO (zoals<br />
het Centrum voor gelijke kansen<br />
en de opvangcentra voor slachtoffers<br />
mensenhandel, IOM en<br />
ECPAT). De uitwisseling maakt<br />
ondermeer de gedegen beeldvorming<br />
mogelijk.<br />
Scanning van een vrachtwagen in het kader van de bestrijding van mensenhandel.<br />
De directie van de bestrijding<br />
van de criminaliteit tegen personen (DJP)<br />
TERRORISME EN SECTEN<br />
Behartigt voornamelijk de problematiek<br />
van de <strong>politie</strong>k of ideologisch<br />
geïnspireerde misdrijven,<br />
alsmede de gerechtelijke inbreuken<br />
die worden gepleegd of<br />
gepland door de subversieve,<br />
extremistische en terroristische<br />
groeperingen of door schadelijke<br />
sektarische organisaties.<br />
De dienst terrorisme en sekten<br />
heeft ook aandacht voor de dreiging<br />
die uitgaat van het islamextremisme,<br />
doch ook voor andere<br />
fenomenen als de Turks/<br />
Koerdische problematiek, de<br />
Balkangroeperingen, Europees<br />
terrorisme of nationaal terrorisme<br />
(anarchisme, extreem-links,<br />
extreem-rechts, ecoterrorisme, ...).<br />
De dienst heeft frequente contacten<br />
met de Veiligheid van de<br />
Staat, de Militaire inlichtingenen<br />
veiligheidsdienst en de AGG.<br />
DRUGS<br />
Deze dienst oriënteert haar activiteiten<br />
voornamelijk naar de<br />
bestrijding van de productie van<br />
drugs in ons land, de nationale<br />
en internationale drughandel en<br />
het drugtoerisme.<br />
Hierbij worden prioritaire accenten<br />
gelegd om de clandestiene<br />
laboratoria voor synthetische<br />
drugs op ons grondgebied te kunnen<br />
detecteren en op te rollen.<br />
Verder wordt er gefocust op de<br />
invoer van cocaïne en de uitvoer<br />
van synthetische drugs en heroïne.<br />
Het bestrijden van de criminele<br />
organisaties die actief zijn op<br />
ons grondgebied wordt geöriënteerd<br />
op deze die betrokken zijn<br />
bij het produceren en/of verhandelen<br />
van synthetische drugs en<br />
heroïne.<br />
De dienst probeert ook in partnership<br />
met de lokale <strong>politie</strong> en<br />
overheden het beste politionele<br />
“antwoord” te ontwikkelen op<br />
tendenzen die worden opgemerkt.<br />
Tenslotte worden ontradende<br />
maatregelen op het terrein geïnitieerd<br />
en/of gecoördineerd om<br />
het drugstoerisme en de eraan<br />
verbonden overlast te bestrijden.<br />
AGRESSIE<br />
Deze dienst bevat twee cellen:<br />
■ de cel vermiste personen die<br />
<strong>politie</strong>diensten ondersteunt in<br />
het raam van onrustwekkende<br />
vermissingen of parentale ontvoeringen.<br />
■ de cel geweld tegen personen<br />
die ondersteuning geeft<br />
in moord- en zedenzaken,<br />
ondermeer met de databank<br />
ViCLAS, en in gijzelingen/<br />
ontvoeringen, afpersingen en<br />
bedreigingen.<br />
13
De directie van de bestrijding van<br />
de economische en financiële criminaliteit (DJF)<br />
Deze directie is bevoegd voor<br />
de bestrijding van corruptie, economische<br />
en financiële delicten<br />
en immateriële misdrijven.<br />
Een belangrijke opmerking dient<br />
gemaakt alvorens te detailleren:<br />
twee diensten van deze directie(CDGEFID<br />
en CDBC) wijken<br />
af van de algemene regel dat<br />
er geen federale recherchecapaciteit<br />
wordt samengebracht op<br />
centraal niveau. Zij kunnen dus<br />
daadwerkelijk belast worden met<br />
de uitvoering van opsporings- of<br />
gerechtelijke onderzoeken, naast<br />
de klassieke taken van de centrale<br />
diensten op het federale<br />
niveau.<br />
CDGEFID<br />
De centrale dienst voor de<br />
bestrijding van de georganiseerde<br />
economische en<br />
financiële delinquentie wil vanuit<br />
haar centrale positie de effectiviteit<br />
en de efficiëntie van het<br />
financieel rechercheren verhogen.<br />
Haar core-business is het (ondersteunen<br />
van het) opsporen van<br />
ernstige en complexe economische<br />
of fiscale misdaden of<br />
wanbedrijven.<br />
Daarbij moet uiteraard in de<br />
eerste plaats worden gedacht<br />
aan witwassen, maar ook aan<br />
de financiering van terroristische<br />
activiteiten, ernstige en georganiseerde<br />
economische of fiscale<br />
inbreuken, BTW-fraude, misbruik<br />
14<br />
van rechtspersonen, Europese<br />
Unie fraude, misdrijven van voorkennis<br />
en beurskoersmanipulaties,<br />
het onwettig aantrekken van<br />
spaargelden in het openbaar, en<br />
complexe financiële oplichtingen.<br />
CDGEFID is ook bevoegd voor<br />
de ondersteuning van patrimoniumonderzoek<br />
of vermogensanalyse.<br />
De vermogensanalyse is<br />
een techniek die erin bestaat het<br />
wederrechterlijk vermogensvoordeel<br />
te berekenen, dit vermogensvoordeel<br />
te lokaliseren met<br />
het oog op een bewarend<br />
beslag en een eventuele latere<br />
verbeurdverklaring, ondersteunend<br />
bewijs te leveren met<br />
betrekking tot het basismisdrijf<br />
en de organisatiestructuur van<br />
dadergroepen meer inzichtelijk<br />
te maken.<br />
CDGEFID heeft via zijn verbindingsofficieren<br />
ter plaatse uiteraard<br />
zeer frequente contacten<br />
met de Cel voor Financiële<br />
Informatieverwerking (CFI) en<br />
het Centraal Orgaan voor<br />
Inbeslagneming en Verbeurdverklaring<br />
(COIV).<br />
CDGEFID werd ingevolge<br />
een protocolakkoord tussen<br />
de Ministers van Justitie,<br />
Binnenlandse Zaken en Financiën<br />
versterkt met fiscale ambtenaren<br />
die de hoedanigheid hebben van<br />
‘officier van gerechtelijke <strong>politie</strong>’.<br />
Ook de ondersteuningscel in de<br />
strijd tegen de BTW carrouselfraude,<br />
een unieke samenwerking<br />
tussen ambtenaren van de BTW<br />
administratie en van de federale<br />
<strong>politie</strong>, is ondergebracht binnen<br />
CDGEFID.
CDBC<br />
De centrale dienst voor de<br />
bestrijding van de corruptie is<br />
bevoegd voor (de ondersteuning<br />
van) het opsporen van misdrijven<br />
ten nadele van de belangen van<br />
de staat, de fraude gepleegd bij<br />
openbare aanbestedingen, alsmede<br />
de ernstige en complexe<br />
misdrijven van private en publieke<br />
corruptie.<br />
Hij is in het bijzonder belast om<br />
aan beeldvorming te doen en<br />
daarom de corruptiegevoelige sectoren<br />
van het overheidshandelen te<br />
detecteren en een voorstel tot geïntegreerde<br />
aanpak te formuleren.<br />
Misdrijven gepleegd door ambtenaren<br />
als privé-persoon, dossiers<br />
van fiscale fraude, bouwovertredingen<br />
en inbreuken op de<br />
sociale wetgeving vallen buiten<br />
hun core-business.<br />
Het federaal parket, werd aangewezen<br />
om het specifiek toezicht<br />
op de werking van deze dienst uit<br />
te oefenen.<br />
CDBV<br />
De centrale dienst voor de<br />
bestrijding van valsheden<br />
staat in voor de aanpak van:<br />
■ de problematiek van het<br />
vals geld (CDBV-M).<br />
Deze afdeling is gehuisvest<br />
in de gebouwen van de<br />
nationale bank van België;<br />
■ de valse en vervalste identiteitsdocumenten<br />
(CDBV-D);<br />
■ de problematiek van de vervalsing<br />
van en de fraude met<br />
andere betaalmiddelen, zoals<br />
kredietkaarten (CDBV-C);<br />
■ de andere elementen van<br />
valsheden en de namaak,<br />
zoals dure merkkledij, miskenning<br />
van auteursrechten of<br />
andere vormen van piraterij<br />
steeds voor zover het georganiseerde<br />
criminaliteit betreft<br />
(CDBV-P).<br />
FCCU<br />
De Federaal Computer Crime<br />
Unit verzorgt drie functies, die<br />
vanwege de hoge techniciteit<br />
moeten geclusterd worden:<br />
■ alle vormen van ICT-criminaliteit<br />
(information communication<br />
technology);<br />
■ de technische ondersteuning<br />
bij onderzoeken in geautomatiseerde<br />
omgeving;<br />
■ de internet opsporingen.<br />
Naast deze centrale dienst zijn<br />
er, binnen de GDA’s, in de<br />
meeste arrondissementen zogenaamde<br />
Computer Crime Units<br />
(CCU). Deze CCU’s hangen<br />
hiërarchisch af van de gerechtelijk<br />
directeur en met de FCCU is<br />
er een functionele band, die een<br />
zekere kwaliteitsniveau en kwaliteitsbetrouwbaarheid<br />
moet garanderen.<br />
ECOFIN-DOC<br />
ECOFIN-DOC is het operationeel<br />
secretariaat en het invalspunt<br />
voor de operationele documentatie<br />
van de directie DJF.<br />
Aangezien er binnen DJF operationele<br />
diensten zijn die processen-verbaal<br />
opstellen, werd een<br />
Financial Information Center<br />
opgericht, die grosso modo<br />
dezelfde functionaliteit uitoefent<br />
als een AIK.<br />
15
De directie van de bestrijding<br />
van de georganiseerde criminaliteit (DJC)<br />
Deze directie levert vanuit de<br />
federale <strong>politie</strong> een bijdrage<br />
aan de strijd tegen de georganiseerde<br />
criminaliteit op strategisch,<br />
operationeel en tactisch<br />
vlak. Omdat bij georganiseerde<br />
criminaliteit de organisaties centraal<br />
staan (ttz de dadergroepen)<br />
en niet de feiten die ze plegen,<br />
is een nauwe samenwerking met<br />
de andere directies, die eerder<br />
gearticuleerd zijn rond criminele<br />
fenomenen, een dagelijkse realiteit<br />
in een matrixorganisatie.<br />
Op strategisch niveau vertaalt<br />
de opdracht zich naar de beeldvorming.<br />
Ingevolge het actieplan<br />
van de Regering in de strijd<br />
tegen de georganiseerde criminaliteit,<br />
is de dienst belast met<br />
het opstellen van het jaarrapport<br />
ten behoeve van de minister van<br />
Justitie.<br />
Tot op heden heeft het rapport<br />
een overwegend beschrijvend<br />
karakter, hoofdzakelijk gebaseerd<br />
op politionele informatie.<br />
Meer en meer wordt gewerkt<br />
aan een jaarrapport dat daarnaast<br />
zal georiënteerd zijn naar<br />
de potentiële dreiging op basis<br />
van een ruimere omgevingsanalyse.<br />
Vanuit operationeel oogpunt is<br />
het onmogelijk om de georganiseerde<br />
criminaliteit in haar totaliteit<br />
vanuit een directie aan te<br />
pakken. Daarom worden binnen<br />
de directie projecten rond specifieke<br />
dadergroepen opgezet.<br />
16<br />
Actueel lopen de volgende<br />
projecten rond de onderstaande<br />
dadergroepen actief in ons land:<br />
■ MAHJONG: Aziatische criminele<br />
organisaties, met inbegrip<br />
van de criminelen die in<br />
ons land en in het buitenland<br />
samenwerken met deze criminele<br />
organisaties;<br />
■ ANTIMAFIA: criminele organisaties<br />
die banden onderhouden<br />
met Italiaanse maffieuze<br />
organisaties of die kenmerken<br />
van deze organisaties vertonen;<br />
■ HIGHSIDER: Belgische criminele<br />
motorbendes die de<br />
openbare veiligheid bedreigen;<br />
■ ROC: criminele organisaties,<br />
die overwegend of uitsluitend<br />
bestaan uit daders afkomstig<br />
uit één van 15 ex-USSR republieken.<br />
■ BALKAN: Albanese criminele<br />
organisaties.<br />
Bovendien heeft DJC de getuigenbescherming<br />
binnen haar<br />
verantwoordelijkheid. De getuigenbescherming<br />
omvat het<br />
geheel van gewone en/of bijzonderebeschermingsmaatregelen<br />
die kunnen genomen worden<br />
ten voordele van personen die<br />
bereid zijn te getuigen in een<br />
rechtszaak en waarvan de veiligheid<br />
van deze persoon en/of<br />
hun familie ernstig bedreigd<br />
wordt.<br />
CRIMINELE ORGANISATIES<br />
WORDEN GEKENMERKT DOOR:<br />
■ Planmatig plegen van<br />
misdrijven die elk op zich<br />
of in hun totaliteit van aanzienlijke<br />
betekenis zijn;<br />
■ streven naar winst en/of<br />
macht;<br />
■ samenwerking van meer<br />
dan 2 betrokken personen;<br />
■ gedurende een vrij lange<br />
periode;<br />
■ met verdeling van taken,<br />
door gebruik te maken van<br />
minstens één van volgende<br />
criteria:<br />
gebruik van commerciële<br />
structuren;<br />
gebruik van geweld of<br />
andere intimidatiemiddelen;<br />
invloed op het <strong>politie</strong>ke<br />
leven, de media, het<br />
openbaar leven, de<br />
justitie of het bedrijfsleven.
De directie van technische<br />
en wetenschappelijke <strong>politie</strong> (DJT)<br />
Deze directie behartigt de materies<br />
verbonden met de technische<br />
en wetenschappelijke <strong>politie</strong>,<br />
onverminderd de bevoegdheden<br />
van het Nationaal Instituut voor<br />
Criminalistiek (NICC).<br />
De directie staat in voor het<br />
beleid in verband met de materiële<br />
forensische bewijsvoering in<br />
de onderzoeken, die gevoerd<br />
worden door de recherchediensten<br />
van de lokale en federale<br />
<strong>politie</strong>. Als centrale dienst levert<br />
zij steun o.m. in de vorm van<br />
expertise aan de Laboratoria<br />
voor Technische en<br />
Wetenschappelijke <strong>politie</strong> (TWP)<br />
bij de gerechtelijke diensten in<br />
elk gerechtelijk arrondissement.<br />
Zij omvat vier diensten:<br />
LABO<br />
Deze coördinerende dienst<br />
omvat de afdeling logistiek, die<br />
instaat voor de specifieke individuele<br />
en collectieve uitrusting en<br />
de middelen, noodzakelijk voor<br />
het functioneren van de diverse<br />
laboratoria TWP op het terrein<br />
volgens genormeerde en gestandaardiseerde<br />
werkmethodes.<br />
Daarnaast is er een afdeling<br />
ROBOT, die operationele steun<br />
levert op het vlak van de tekening<br />
van het gelaat van daders<br />
waarmee slachtoffers of getuigen<br />
geconfronteerd werden<br />
(Robotfoto). De afdeling komt<br />
ook tussen in bepaalde gevallen<br />
van vermiste personen. De reconstructie<br />
tenslotte van het gelaat<br />
van onherkenbare slachtoffers is<br />
ook één van de specialiteiten.<br />
GERECHTELIJKE IDENTIFICATIE<br />
(GID)<br />
Deze dienst staat in voor de verzameling,<br />
de behandeling en de<br />
exploitatie via een centrale databank<br />
(AFIS) van alle vingerafdrukken<br />
en vingersporen opgenomen<br />
op de plaats van de misdrijven.<br />
De afdeling DECA beheert de<br />
bladen waarop de vingerafdrukken<br />
van aangehouden personen<br />
zijn afgedrukt. Elk nieuw blad<br />
wordt vergeleken met het<br />
bestand afdrukken en vervolgens<br />
met het sporenbestand.<br />
De afdeling MONO beheert de<br />
sporen. Elk nieuw spoor wordt<br />
vergeleken met alle nog niet<br />
opgeloste sporen en daarna met<br />
alle bestaande vingerafdrukken.<br />
De samenwerking van die twee<br />
afdelingen leidt tot de identificaties<br />
van onbekende (levende of<br />
overleden) personen, personen<br />
met een dubbele identiteit (alias)<br />
en verdachten van misdrijven.<br />
AUDIO en VIDEO<br />
Deze dienst omvat twee afdelingen:<br />
■ De expertiseactiviteiten van het<br />
audiolaboratorium situeren<br />
zich op het vlak van het<br />
maken van kopieën, het verbe-<br />
teren van de kwaliteit van<br />
bestaande geluidsopnames<br />
(filtering), de analyse in het<br />
algemeen van opnames en<br />
tenslotte de analyse en vergelijking<br />
van de stem.<br />
■ De expertise van het videolaboratorium<br />
bestaat uit algemene<br />
analyse van een beeldopname,<br />
het verbeteren van<br />
de kwaliteit en de extractie<br />
van stilstaande beelden uit<br />
video-informatie van diverse<br />
formaten.<br />
RESEARCH & DEVELOPMENT<br />
en QUALITY ASSURANCE<br />
Deze dienst houdt zich bezig<br />
met conceptueel werk over de<br />
snel evoluerende werkmethodes<br />
en technieken binnen het domein<br />
van de technische en wetenschappelijke<br />
<strong>politie</strong>.<br />
Het betreft de aspecten die verband<br />
houden met de waarde<br />
van het materiele bewijs zoals<br />
de kwaliteitsborging en controle,<br />
het zoeken en ontwikkelen van<br />
nieuwe technieken en middelen,<br />
de opleidingen, de veiligheid en<br />
het opstellen van normen en standaarden<br />
in samenwerking met<br />
het NICC en externe diensten.<br />
De dienst licht ook de andere<br />
betrokken <strong>politie</strong>diensten in over<br />
de internationale aanvragen voor<br />
een DNA-vergelijking, die aan<br />
ons land via het Federaal Parket<br />
worden overgemaakt.<br />
17
De directie van de operaties<br />
en de informatie (DJO)<br />
Deze directie verzekert:<br />
■ het beheer van de bijzondere<br />
<strong>politie</strong>technieken en het informantenbeheer;<br />
■ de operationele coördinatie,<br />
controle en ondersteuning van<br />
de gedeconcentreerde gerechtelijke<br />
diensten, inzake de bijzondere<br />
opsporingsmethodes;<br />
■ het nationaal punt ter ontwikkeling<br />
en opvolging van het<br />
concept van de gerechtelijke<br />
informatiehuishouding (NCI);<br />
■ de deelname vanuit DGJ aan<br />
het (nog te creëren) nationaal<br />
invalspunt.<br />
Daarnaast betracht de directie<br />
operaties zicht te houden op de<br />
inzet van de bijzondere eenheden.<br />
Bij capaciteitsproblemen zal<br />
zij namelijk de nodige voorbereidende<br />
analyse van de toestand<br />
moeten verzekeren ten voordele<br />
van de beslissende magistraat,<br />
met name de federaal procureur.<br />
Inzake de informatiehuishouding<br />
waakt deze directie over de conceptie<br />
van de systemen op federaal<br />
niveau (expert-databanken).<br />
De verschillende diensten van<br />
DJO zijn:<br />
OPERATIES<br />
Deze dienst ondersteunt vooral<br />
het nationaal beheer van de<br />
informanten (vergelijking van de<br />
18<br />
codes), de betaling van informanten<br />
en de correspondentie<br />
met de federale magistraten.<br />
MISDRIJFANALYSE (MAC)<br />
Deze dienst is verantwoordelijk<br />
voor de conceptie van de operationele<br />
misdrijfanalyse alsmede<br />
het beheer van de analisten.<br />
Concreet gaat het over de selectie,<br />
de vorming, de plaatstoewijzing<br />
en de opvolging van de<br />
operationele misdrijfanalisten.<br />
De analisten in de GDA’s werken<br />
onder het gezag van de gerechtelijk<br />
directeurs. Maar met de dienst<br />
MAC bestaat er een functionele<br />
band, die kwaliteitsniveau en -<br />
betrouwbaarheid moet garanderen.<br />
Op het federale niveau bestaat<br />
er een pool analisten die in principe<br />
ingezet worden bij de verschillende<br />
federale directies.<br />
Uitzonderlijk kunnen zij een GDA<br />
versterken.<br />
Opvolging van de<br />
INFORMATIEHUISHOUDING (NCI)<br />
Concreet zorgt deze dienst binnen<br />
de algemene directie van de<br />
gerechtelijke <strong>politie</strong> voor de begeleiding<br />
en de functionele bewaking<br />
van de invoering van het concept<br />
“algemene nationale gegevensbank”<br />
op basis van het artikel<br />
44 van de wet op het <strong>politie</strong>ambt.<br />
Het NCI heeft daarnaast een<br />
pilootfunctie inzake de opvolging<br />
van de werking en organisatie<br />
van de arrondissementele informatiekruispunten<br />
(AIK).<br />
PERMANENTIE<br />
Zoals het woord het zegt verzekert<br />
deze dienst de permanente<br />
bereikbaarheid van DGJ. Op termijn<br />
zullen bepaalde functionaliteiten<br />
worden overgenomen door<br />
het nationaal invalspunt.<br />
TAP<br />
Deze dienst is verantwoordelijk<br />
voor het algemeen beleid, de<br />
operationele coördinatie en voor<br />
de uitbouw van de expertfunctie<br />
op het vlak van het opsporen en<br />
het beluisteren van telecommunicaties.<br />
Zij legt de brug naar alle<br />
telecomoperatoren en verstrekkers<br />
van telecommunicatiediensten in<br />
alle beleidsmatige en functionele<br />
(niet puur-technische) aangelegenheden<br />
in dit kader.<br />
Deze dienst coördineert het netwerk<br />
C.T.I. (Cel Telecommunicatie<br />
en Interceptie), dat<br />
bestaat uit alle specialisten telecom<br />
uit de verschillende GDA’s.<br />
TV<br />
Deze dienst staat in voor de<br />
opsporingsprogramma’s evenals<br />
voor de korte opsporingsberichten<br />
via de media.
De directie van het beleid,<br />
het beheer en de ontwikkeling (DJG)<br />
De diensten binnen DJG moeten<br />
gezien worden als brugfuncties,<br />
die permanent de behoeftes peilen<br />
van onze zuil en deze vertalen<br />
naar de bevoegde diensten<br />
van DGP en DGM. Binnen de zuil<br />
is DJG verantwoordelijk voor een<br />
billijke verdeling van de middelen.<br />
Daarnaast is deze directie is<br />
bevoegd om nieuwe methodes<br />
m.b.t. de gerechtelijke <strong>politie</strong><br />
op te volgen en uit te werken.<br />
Daartoe werd ze rond de volgende<br />
domeinen georganiseerd:<br />
BELEIDSONDERSTEUNING<br />
De dienst beleidsondersteuning<br />
heeft een taak van juridische en<br />
documentaire ondersteuning en<br />
een vertaaldienst. Onder juridische<br />
en documentaire ondersteuning<br />
wordt verstaan het verlenen<br />
van algemeen juridisch advies<br />
aan de algemene directie, de<br />
centrale directies en de GDA’s en<br />
het omzetten van richtlijnen van<br />
de Minister(s) of van het College<br />
van Procureurs-Generaal naar<br />
concrete directieven. De documentaire<br />
ondersteuning concretiseert<br />
zich in het verzekeren van<br />
het conceptiewerk inzake de primaire<br />
processen (klassieke<br />
recherchemethodes) en het verze-<br />
keren van de doorstroming van<br />
de niet-operationele documentatie<br />
terzake.<br />
PLANNING EN OPVOLGING<br />
Deze dienst ondersteunt de<br />
directeur-generaal bij de ganse<br />
beleidscyclus en dit zowel op het<br />
federale niveau (ontwikkeling,<br />
verwezenlijking en opvolging<br />
nationaal veiligheidsplan) als bij<br />
de interactie met de gedeconcentreerde<br />
diensten (beleidsontwikkeling<br />
en beheerscontrole).<br />
Deze laatste worden eveneens<br />
methodologisch ondersteund<br />
door deze dienst inzake de<br />
beleidscyclus.<br />
De strategische analisten van het<br />
centrale niveau worden door deze<br />
dienst ondersteund. Ze worden in<br />
principe gedurende een min of<br />
meer lange periode aangehecht<br />
bij één of andere dienst van een<br />
centrale directie, teneinde zich vertrouwd<br />
te maken met (de context<br />
van) de te bestuderen fenomenen.<br />
GEDRAGSWETENSCHAPPEN<br />
Deze dienst draagt bij tot de<br />
kwaliteit van het gerechtelijk<br />
werk van de federale en lokale<br />
<strong>politie</strong> door menswetenschappelijke<br />
inzichten van persoonlijkheid,<br />
communicatie en cultuur te<br />
operationaliseren naar het recherchewerk<br />
toe.<br />
Concreet gaat het om verhoortechnieken,<br />
met een bijzonder<br />
accent op kinderverhoor en polygrafie<br />
en, om expertise inzake<br />
gedragsanalyse.<br />
BUDGET EN LOGISTIEK<br />
Deze dienst bereidt de behoeftenbepaling<br />
voor van de financiële<br />
en materiële middelen, verricht<br />
ter zake het beheer en de<br />
verdeling ten behoeve van het<br />
federale en gedeconcentreerde<br />
niveau.<br />
PERSONEEL<br />
Deze dienst centraliseert de<br />
behoeften inzake personele middelen<br />
van de centrale directies<br />
DGJ en de gerechtelijke diensten<br />
van de arrondissementen, meer<br />
in het bijzonder verbonden met:<br />
mobiliteit, detacheringen, buitenlandse<br />
zendingen, vormingen, ...<br />
Ze bereidt de tuchtdossiers voor<br />
ten behoeve van de directeurgeneraal.<br />
TELEMATICA<br />
Naast het bieden van de noodzakelijke<br />
en mogelijke technische<br />
ondersteuning inzake telematica,<br />
is deze dienst voornamelijk gelast<br />
met het verzamelen van de<br />
behoeften van de diensten van de<br />
gerechtelijke pijler, het communiceren<br />
van deze behoeften aan de<br />
directie-generaal operationele<br />
ondersteuning en de opvolging<br />
van de verwezenlijkingen.<br />
19<br />
Polygrafie
De dienst van de gerechtelijke <strong>politie</strong><br />
in militair milieu (DJMM)<br />
De leden van de dienst van<br />
de gerechtelijke <strong>politie</strong> in<br />
militair milieu worden belast<br />
met de gespecialiseerde<br />
onderzoeksopdrachten bij<br />
de krijgsmachten.<br />
20<br />
De bevoegdheden van de<br />
DJMM strekken zich uit over het<br />
nationale grondgebied en op de<br />
plaatsen waar Belgische strijdkrachten<br />
actief zijn in het buitenland.<br />
Door de herstructurering van de<br />
militaire gerechten, maakt de toekomst<br />
van deze dienst voorwerp<br />
uit van grondige evaluatie.<br />
Deze evaluatie wordt uitgevoerd<br />
in overleg met de betrokken overheden.
Invalspunten<br />
Directeur-generaal . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/642.78.05<br />
CENTRALE DIRECTIES<br />
DJB . . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/642.65.89<br />
DJC . . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/642.76.71<br />
DJF . . . . . . . . . . . . Notelaarstraat, 211 - 1000 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 02/743.74.14<br />
DJG . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/642.69.33<br />
DJO . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/642.78.06<br />
DJP . . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/641.21.78<br />
DJT . . . . . . . . . . . . Notelaarstraat, 211 - 1000 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 02/743.73.57<br />
GERECHTELIJKE DIENST ARRONDISSEMENT<br />
Antwerpen . . . . . . . . . . . . Noordersingel 27 - 2140 Antwerpen . . . . . . . . . . . . . . . . . 03/670.77.77<br />
Arlon . . . . . . . . . . . . Rue de Neufchâteau,132 - 6700 Arlon . . . . . . . . . . . . . . . 063/67.04.11<br />
Brugge . . . . . . . . . . . . Koopmansstraat 1A - 8000 Brugge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 050/47.38.00<br />
Brussel . . . . . . . . . . . . Square Victoria Regina 1 - 1000 Brussel . . . . . . . . . . . . . . 02/223.90.05<br />
Brussel/Asse . . . . . . . . . . . . Nerviersstraat 60 - 1730 Asse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 02/451.22.01<br />
Charleroi . . . . . . . . . . . . Bd Pierre Mayance, 67 - 6000 Charleroi . . . . . . . . . . . . . 071/23.64.13<br />
Dendermonde . . . . . . . . . . . . Leopold II laan 55 - 9200 Dendermonde . . . . . . . . . . . . . 052/26.02.90<br />
Dinant . . . . . . . . . . . . Quai Culot 24 - 5500 Dinant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 082/21.42.89<br />
Eupen . . . . . . . . . . . . Herbesthalerstrasse 12 - 4700 Eupen . . . . . . . . . . . . . . . . . 087/59.62.22<br />
Gent . . . . . . . . . . . . Groendreef 181 - 9000 Gent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 09/237.12.11<br />
Hasselt . . . . . . . . . . . . Rijkelstraat 82 - 3510 Hasselt-Kermt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 011/87.01.11<br />
Huy . . . . . . . . . . . . Rue de la Motte 8 - 4500 Huy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 085/27.32.26<br />
Ieper . . . . . . . . . . . . De Montstraat 2 - 8900 Ieper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 057/22.82.28<br />
Kortrijk . . . . . . . . . . . . Graaf Boudewijn IX laan - 8500 Kortrijk . . . . . . . . . . . . . . 056/27.14.11<br />
Leuven . . . . . . . . . . . . Philipssite,4 - 3000 Leuven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 016/28.04.11<br />
Liège . . . . . . . . . . . . Rue St Léonard 47 - 4000 Liège . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 04/228.91.11<br />
Marche . . . . . . . . . . . . Rue Notre-Dame de Grâce 105 - 6900 Marche . . . . . . 084/32.02.74<br />
Mechelen . . . . . . . . . . . . Nekkerspoelstraat 273 - 2800 Mechelen . . . . . . . . . . . . . 015/56.93.00<br />
Mons . . . . . . . . . . . . Cité administrative de l’Etat Bloc 6-7-8<br />
Chemin de l’Inquiétude - 7000 Mons . . . . . . . . . . . . . . . . . 065/40.38.38<br />
Namur . . . . . . . . . . . . Rue de l’Arsenal 14 - 5000 Namur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 081/25.62.32<br />
Neufchâteau . . . . . . . . . . . . Avenue de la Gare 20 - 6840 Neufchâteau . . . . . . . . . . 061/22.02.14<br />
Nivelles . . . . . . . . . . . . Rue de Soignies 8 - 1400 Nivelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 067/28.21.35<br />
Oudenaarde . . . . . . . . . . . . Bergstraat 32 - 9700 Oudenaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 055/33.72.27<br />
Tongeren . . . . . . . . . . . . Vennestraat,461 - 3600 GENK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 089/32.92.26<br />
Tournai . . . . . . . . . . . . Avenue de Maire 19 - 7500 Tournai . . . . . . . . . . . . . . . . . 069/68.23.01<br />
Turnhout . . . . . . . . . . . . Noord Brabantlaan 70 - 2300 Turnhout . . . . . . . . . . . . . . . 014/40.72.16<br />
Verviers . . . . . . . . . . . . Rue du Tribunal 2 - 4800 Verviers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 087/32.38.38<br />
Veurne . . . . . . . . . . . . Zuidburgweg 10 - 8630 Veurne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 058/33.53.25<br />
Permanentie DGJ<br />
24u/24 . . . . . . . . . . . . 02/642.78.09<br />
21
www.fedpol.be