30.09.2013 Views

verkenning - Federale politie

verkenning - Federale politie

verkenning - Federale politie

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

De algemene directie<br />

van de gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

Een<br />

<strong>verkenning</strong>


Inhoud<br />

1 . . . . . . . . Voorwoord van Paul Van Thielen, directeur-generaal<br />

2 . . . . . . . . Een integrale en geïntegreerde aanpak binnen de federale <strong>politie</strong><br />

3 . . . . . . . . Onze opdracht van gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

4 . . . . . . . . Intelligence Led Policing<br />

5-7 . . . . . . . . Organisatie van de gerechtelijke zuil<br />

8-10 . . . . . . . . De gerechtelijke dienst van het arrondissement (GDA)<br />

11 . . . . . . . . De centrale directies<br />

12 . . . . . . . . De directie van de bestrijding van de criminaliteit tegen de goederen (DJB)<br />

13 . . . . . . . . De directie van de bestrijding van de criminaliteit tegen personen (DJP)<br />

14-15 . . . . . . . . De directie van de bestrijding van de economische en financiële criminaliteit (DJF)<br />

16 . . . . . . . . De directie van de bestrijding van de georganiseerde criminaliteit (DJC)<br />

17 . . . . . . . . De directie van technische en wetenschappelijke <strong>politie</strong> (DJT)<br />

18 . . . . . . . . De directie van de operaties en de informatie (DJO)<br />

19 . . . . . . . . De directie van het beleid, het beheer en de ontwikkeling (DJG)<br />

20 . . . . . . . . De dienst van de gerechtelijke <strong>politie</strong> in militair milieu (DJMM)<br />

21 . . . . . . . . Invalspunten<br />

■ Verantwoordelijke uitgever:<br />

Paul Van Thielen<br />

■ Algemene directie<br />

gerechtelijke <strong>politie</strong> (DGJ)<br />

■ Fritz Toussaintstraat, 47<br />

1050 Brussel<br />

■ 2de uitgave<br />

■ Realisatie: Dienst planning en opvolging<br />

Stefaan Corion, Sandhya Katara.<br />

■ Lay-out en fotografien:<br />

Directie van de interne relaties (DPI)<br />

Jocelyn Balcaen, Caroline Chaidron, Petra<br />

De Weser, Véronique Maessen, Lavinia Wouters.<br />

■ Vertaling: CDC en DGJ.


Voorwoord<br />

Paul Van Thielen<br />

Waarde lezer,<br />

Mag ik ons, de gerechtelijke pijler van de federale <strong>politie</strong>,<br />

even voorstellen? We tellen een goede 4000 collega’s<br />

en zijn belast met de “federale recherche”.<br />

Met deze brochure wil ik u een gelegenheid aanbieden<br />

om (nog) beter vertrouwd te geraken met onze opdrachten,<br />

onze manier van werken en de steun die wij u kunnen<br />

bieden bij het bestrijden van de criminaliteit.<br />

Onze kerntaak bestaat uit speurwerk naar bovenlokale,<br />

georganiseerde, maatschappij-ontwrichtende criminaliteit<br />

en naar misdrijven die qua aanpak specialisatie vereisen.<br />

Dat speurwerk gebeurt in de zogenaamde GDA’s<br />

(gerechtelijke diensten van de arrondissementen),<br />

geboren op 01 januari 2001 uit het huwelijk van GPP<br />

en BOB, weet u nog? Daar werkt het overgrote deel<br />

van onze organisatie, verspreid over de 27 gerechtelijke<br />

arrondissementen. In deze brochure krijgen ze dan<br />

ook een centrale plaats.<br />

Hun job is ‘boeven vangen’: drugdealers, mensenhandelaars,<br />

terroristen, carjackers, rondtrekkende dadergroepen,<br />

witwassers, fraudeurs, afvalbaronnen, afpersers,<br />

overvallers,...<br />

Deze criminelen zijn natuurlijk niet arrondissementeel<br />

georganiseerd, wel integendeel! Meer dan ooit zijn<br />

ze zelfs over de landsgrenzen heen actief en daarom<br />

moet een nationale en internationale coördinatie<br />

worden verzekerd. Zo bestaat één van de taken van<br />

de centrale directies erin om GDA’s die op dezelfde<br />

dadergroepen werken met elkaar in contact te brengen<br />

en te coördineren.<br />

De beschrijving van de verantwoordelijkheden van<br />

de centrale directies geeft een concreet beeld van<br />

de materies waar we met zijn allen mee bezig zijn.<br />

Alvorens u uit te nodigen tot een verdere ontdekking, wil<br />

ik nog de volgende bedenkingen meegeven.<br />

‘Boeven vangen’ betekent bewijsmateriaal verzamelen<br />

en dit ter kennis brengen van justitie, die dan de nodige<br />

31 januari 2004<br />

maatregelen kan treffen. En dit alles, met de uiteindelijke<br />

bedoeling de maatschappij veiliger te maken.<br />

We zijn overtuigd van het feit dat dit nodig is, maar het<br />

is niet voldoende. U begrijpt best dat wij alleen, er nooit<br />

zullen in slagen om de veiligheidsproblemen op te lossen.<br />

Er is nood aan een geïntegreerde en integrale aanpak<br />

van de criminaliteitsfenomenen.<br />

Geïntegreerd, betekent dat we goed moeten samenwerken<br />

met de collega’s van de bestuurlijke zuil van de<br />

federale, en vooral ook met de lokale <strong>politie</strong>. Vanuit hun<br />

eerstelijnspositie zijn zij van uitermate groot belang.<br />

Ook buiten de geïntegreerde <strong>politie</strong> moet een synergie<br />

ontwikkeld met partners uit de publieke en private<br />

sector. Uitwisseling van know how en samen zoeken<br />

naar het beste antwoord is de boodschap.<br />

Integraal, betekent oog hebben voor preventie en<br />

nazorg, naast repressie.<br />

Bij dit alles is informatie het sleutelwoord. Een professionele<br />

aanpak is gestoeld op het best mogelijke inzicht<br />

in het fenomeen. Het hoofdstuk over ons basisconcept<br />

‘Intelligence led policing’ onderbouwt onze stelling<br />

daaromtrent. Strategisch stuurt de beeldvorming de<br />

aanpak en operationeel – tactisch is het ontwikkelen van<br />

een goede informatiepositie cruciaal.<br />

Tenslotte nog iets over internationale <strong>politie</strong>samenwerking.<br />

Ik zei al dat criminelen grenzen overschrijden.<br />

Dat doen ze soms bewust om het ons moeilijker te<br />

maken. Ze weten best dat onze bevoegdheid zich<br />

beperkt tot het Belgisch grondgebied, enkele uitzonderingen<br />

niet te na gesproken. In de toekomst zullen we<br />

nog meer dan nu de samenwerking met onze collega’s<br />

in het buitenland ontwikkelen, maar de dag dat wij een<br />

gedeconcentreerd deel zijn van de Europese recherche<br />

zal ik wel niet meer beleven.<br />

Paul VAN THIELEN, 49 jaar<br />

1


Een integrale en geïntegreerde aanpak<br />

binnen de federale <strong>politie</strong><br />

De veiligheid behoort niet<br />

alleen tot het vakgebied van<br />

de <strong>politie</strong>. De <strong>politie</strong> is slechts<br />

een radertje in het hele raderwerk<br />

van de veiligheid. Om de<br />

problemen inzake veiligheid op<br />

adequate wijze aan te snijden,<br />

is een integrale en geïntegreerde<br />

aanpak nodig van alle<br />

verantwoordelijke en betrokken<br />

actoren.<br />

De overheden op alle niveaus,<br />

de sociale organisaties, de<br />

bedrijven alsook de burgers<br />

moeten allen met elkaar<br />

samenwerken teneinde de<br />

veiligheid te waarborgen en<br />

te verhogen.<br />

Bron: NVP 2003-2004<br />

2<br />

CG<br />

Commissariaat-generaal<br />

EEN GEMEENSCHAPPELIJKE MISSIE<br />

De federale <strong>politie</strong> draagt, samen<br />

met de lokale <strong>politie</strong>, bij tot de<br />

verhoging van de veiligheid, tot<br />

het behoud en de ontwikkeling<br />

van de democratische rechtsstaat,<br />

door de <strong>politie</strong>zorg integraal en<br />

geïntegreerd te verzekeren en<br />

een minimale gelijkwaardige<br />

dienstverlening over het gehele<br />

grondgebied te waarborgen.<br />

Zij doet dit,<br />

Met inachtneming van de<br />

principes van specialiteit en<br />

subsidiariteit, door het uitvoeren<br />

van gespecialiseerde en bovenlokale<br />

opdrachten van bestuurlijke<br />

en gerechtelijke <strong>politie</strong> en het<br />

leveren van steun aan de <strong>politie</strong>overheden<br />

en de lokale <strong>politie</strong>diensten.<br />

DGA<br />

Algemene directie<br />

bestuurlijke <strong>politie</strong><br />

DGJ<br />

Algemene directie<br />

gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

DGS<br />

Algemene directie<br />

operationele ondersteuning<br />

DGP<br />

Algemene directie<br />

personeel<br />

DGM<br />

Algemene directie<br />

materiële middelen<br />

Met professionalisme, slagkracht<br />

en de bezorgdheid<br />

problemen op te lossen, samen<br />

met de andere betrokken actoren,<br />

om de veiligheidsproblemen<br />

beter te beheersen en zelfs terug<br />

te dringen.<br />

EEN GEMEENSCHAPPELIJKE VISIE<br />

De federale <strong>politie</strong> wil zich binnen<br />

haar bevoegdheidspakket ontwikkelen<br />

tot een gespecialiseerde<br />

<strong>politie</strong>dienst, die algemeen aanvaard<br />

en erkend wordt als een<br />

onmisbare partner voor een<br />

veilige samenleving.<br />

Ze wil worden gekenmerkt door<br />

haar professionalisme, mens-,<br />

resultaat- en probleemgerichtheid<br />

en een permanent streven naar<br />

verbetering.<br />

EEN GEMEENSCHAPPELIJK KADER<br />

De federale <strong>politie</strong> is onder leiding<br />

van de commissaris-generaal<br />

geplaatst. Hij is, wat de<br />

federale <strong>politie</strong> betreft, verantwoordelijk<br />

voor de uitvoering<br />

van het <strong>politie</strong>beleid van de<br />

ministers van Binnenlandse Zaken<br />

en Justitie. Hij is belast met de<br />

coördinatie tussen de algemene<br />

directies, waaronder de algemene<br />

directie gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

(DGJ). Aan het hoofd van de<br />

algemene directie gerechtelijke<br />

<strong>politie</strong> staat de directeur-generaal<br />

die belast is met de leiding van<br />

centrale directies en gedeconcentreerde<br />

diensten (zie infra).


Onze opdracht<br />

van gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

Rekening houdend met de prioriteiten<br />

van het nationaal veiligheidsplan,<br />

zijn de doelstellingen<br />

van de algemene directie<br />

gericht op het steeds performanter<br />

bedwingen van de<br />

omvang en de impact van de<br />

georganiseerde en de maatschappij-ontwrichtendecriminaliteit<br />

en, al of niet daarmee<br />

verbonden, van de bovenlokale<br />

criminaliteit en die welke<br />

door de ingewikkelde aard,<br />

gespecialiseerde opsporingen<br />

en onderzoeken vereist.<br />

DRIE STRATEGISCHE<br />

DOELSTELLINGEN<br />

1. CRIMINALITEIT BESTRIJDEN<br />

Voor zover als wettelijk en politioneel<br />

mogelijk, dit doen door de<br />

politionele aspecten van een integrale<br />

en geïntegreerde aanpak<br />

voor haar rekening te nemen.<br />

Deze politionele aspecten<br />

bestaan uit maatregelen die het<br />

mogelijk moeten maken om:<br />

bij het detecteren of het ter<br />

kennis krijgen van een opduiken/opflakkeren<br />

van tendensen<br />

of deelaspecten van fenomenen,<br />

die te signaleren aan<br />

de bevoegde overheden, hen<br />

de mogelijke maatregelen te<br />

suggereren en ze onverwijld<br />

in kennis te stellen van de<br />

eventueel zelf genomen dringende<br />

maatregelen;<br />

bij te dragen tot een verlaging<br />

van het risico dat criminele<br />

daden worden gesteld;<br />

een maximum aantal daders<br />

te identificeren met bewijsmateriaal,<br />

met het oog op hun<br />

vervolging door de gerechtelijke<br />

overheden door middel<br />

van een verhoging van de<br />

efficiëntie in en de effectiviteit<br />

van de gevoerde reactieve en<br />

proactieve onderzoeken;<br />

een doeltreffender destabilisering<br />

te bereiken van de werking<br />

van criminele organisaties,<br />

in het bijzonder van<br />

criminele netwerken actief in<br />

België, door gelijktijdig en<br />

maximaal in te werken op<br />

vijf essentiële componenten:<br />

de daders en hun onderlinge<br />

relaties, de verhandelde goederen,<br />

de financiële middelen,<br />

de communicatiemiddelen en<br />

de transportmogelijkheden.<br />

2. ONDERSTEUNEN<br />

VAN ONDERZOEK<br />

De operationele steun van de<br />

algemene directie bestaat uit<br />

gespecialiseerde, gerechtelijke<br />

expertise en middelen ontwikkeld<br />

in het raam van de gespecialiseerde<br />

opdrachten van gerechtelijke<br />

<strong>politie</strong>.<br />

In het bijzonder wat de lokale<br />

<strong>politie</strong> betreft, zal de steun worden<br />

geleverd op vraag en in<br />

het raam van de opsporingsof<br />

gerechtelijke onderzoeken<br />

in uitvoering van hun opdrachten<br />

van basis<strong>politie</strong>zorg.<br />

3. EXPERTISE ONTWIKKELEN<br />

Om bij te dragen tot een nog<br />

performantere uitvoering van de<br />

gespecialiseerde opdrachten van<br />

gerechtelijke <strong>politie</strong> en de steun,<br />

zullen initiatieven worden ontplooid<br />

om de aanwezige expertise<br />

te verbeteren, ze verder te<br />

ontwikkelen of nieuwe expertise<br />

te verwerven.<br />

3


Foto: Collectie fonds Simenon<br />

Intelligence Led Policing<br />

Naar een informatiegestuurde <strong>politie</strong>zorg<br />

De snelle evolutie van de technische<br />

mogelijkheden (transport,<br />

communicatie, ‘financiële<br />

spitstechnologie’, …) biedt<br />

criminelen steeds meer mogelijkheden<br />

om hun misdrijven<br />

met meer complexiteit, diversiteit<br />

en flexibiliteit te plegen.<br />

De klassieke <strong>politie</strong>strategie<br />

(crime fighting), waarbij de<br />

onveiligheid wordt aangepakt<br />

met toezicht, interventie en<br />

onderzoek, schiet tekort.<br />

Daarom wordt gekozen voor<br />

een informatiegestuurde<br />

<strong>politie</strong>zorg.<br />

4<br />

Alle aandacht gaat hierbij naar<br />

het inzamelen van informatie<br />

over daders, criminele organisaties<br />

en hun vermogen, als<br />

belangrijkste oorzaken van criminaliteit.<br />

Een groot belang wordt<br />

gehecht aan proactieve recherche<br />

en het gebruik van bijzondere<br />

(wettelijk geregelde) <strong>politie</strong>technieken.<br />

De uitdaging bestaat erin om<br />

door gedegen beeldvorming<br />

continu een beter inzicht te<br />

verkrijgen in de criminaliteit<br />

en haar processen. Dit moet<br />

de bevoegde overheden in staat<br />

stellen prioriteiten te kiezen en<br />

een aanpak uit te werken die de<br />

diverse actoren van de geïntegreerde<br />

<strong>politie</strong> in staat stelt vanuit<br />

hun respectieve bevoegdheden<br />

de meest adequate bijdrage te<br />

leveren.<br />

NOODZAKELIJK OP<br />

TWEE NIVEAUS<br />

Op strategisch niveau kan men<br />

pas prioriteiten stellen naarmate<br />

men een juist beeld heeft van de<br />

ernst, de probabiliteit, het strategisch<br />

belang en de evolutie van<br />

de onderscheiden fenomenen.<br />

Op operationeel niveau kan men<br />

wegens het hoofdzakelijk verborgen<br />

karakter, pas zicht krijgen op<br />

criminele daders, structuren, handelingen<br />

en mogelijke slachtoffers,<br />

naarmate men goede informatieposities<br />

kan verwerven, zowel binnen<br />

als buiten het crimineel milieu.<br />

DE INFORMATIE =<br />

HET UITGANGSPUNT<br />

De onderzoeker op het terrein<br />

die doorgaans het dichtst bij de<br />

meest belangrijke informatiebronnen<br />

staan, is dus een sleutelfiguur<br />

in dit proces. Zijn kennis moet<br />

dan ook maximaal worden benut<br />

om de veiligheidsfenomenen zo<br />

goed mogelijk aan te pakken.<br />

In dit concept stuurt de informatie<br />

de operaties van bestuurlijke<br />

en gerechtelijke <strong>politie</strong>, en niet<br />

andersom. Aan de basis van dit<br />

concept ligt de idee dat de <strong>politie</strong>diensten<br />

eerder moeten trachten<br />

tijdig criminaliteit te detecteren<br />

en te voorkomen dan te<br />

reageren.


Organisatie<br />

van de gerechtelijke zuil<br />

De gerechtelijke zuil van<br />

de federale <strong>politie</strong> (DGJ)<br />

bestaat uit directies op centraal<br />

niveau en gedeconcentreerde<br />

diensten per gerechtelijk<br />

arrondissement (GDA).<br />

DGJ kan haar opdrachten<br />

enkel goed uitvoeren als er<br />

een goede interactie bestaat<br />

tussen deze twee niveaus.<br />

De wetgever heeft gekozen<br />

voor een organisatievorm die<br />

overeenkomstig het administratief<br />

recht ‘deconcentratie’<br />

wordt genoemd. Dit betekent<br />

dat er een hiërarchische verhouding<br />

is tussen de directeurgeneraal<br />

en de gerechtelijke<br />

directeurs, hoofden van een<br />

GDA. Daarbij heeft elke directeur<br />

een mandaat met een<br />

eigen verantwoordelijkheid,<br />

een zekere autonomie en een<br />

verplichting om rekenschap<br />

af te leggen.<br />

OPTIMALISEREN<br />

DOOR AFSTEMMING<br />

Binnen DGJ wordt de afstemming<br />

tussen de niveaus geoptimaliseerd<br />

aan de hand van een<br />

strategisch planningsproces.<br />

Dit proces geeft de verantwoordelijken<br />

zicht op zaken over de<br />

aanwending van de middelen<br />

en de te verwachten resultaten.<br />

Binnen het groter geheel van de<br />

federale <strong>politie</strong> verloopt deze<br />

cyclus onder de leiding van de<br />

commissaris-generaal t.o.v. het<br />

niveau van de directeurs-generaal<br />

en binnen DGJ verloopt dit<br />

tussen het centrale en gedeconcentreerde<br />

niveau (GDA) onder<br />

de leiding van de directeurgeneraal.<br />

Intern DGJ garandeert dit proces<br />

dat er realistische verwachtingen<br />

kunnen worden geformuleerd ten<br />

aanzien van de directies en dat<br />

er a priori geen structurele overbevraging<br />

ontstaat in de directies<br />

of diensten (centraal of arrondissement).<br />

Paul Van Thielen,<br />

directeur-generaal.<br />

Hierdoor wordt concreet uitvoering<br />

gegeven aan het nationaal<br />

veiligheidsplan dat het beleid<br />

van de federale overheid bevat<br />

voor een termijn van 4 jaar.<br />

In de praktijk wordt deze werkwijze<br />

aangewend opdat de<br />

opdrachten inzake de aanpak<br />

van de prioritaire fenomenen op<br />

centraal en gedeconcentreerd<br />

niveau efficiënt en effectief zouden<br />

verlopen. Zo zijn de centrale<br />

directies o.a. verantwoordelijk<br />

voor het opmaken van de beeldvorming<br />

op nationaal niveau en<br />

het ontwikkelen, het coördineren<br />

en ondersteunen van de politionele<br />

aspecten van de integrale<br />

en geïntegreerde aanpak.<br />

Vanuit zijn autonomie binnen het<br />

gedeconcentreerd model, moet de<br />

gerechtelijke directeur, zijn GDA<br />

leiden om actief te zijn in de<br />

“juiste fenomenen” d.m.v. kwalitatieve<br />

onderzoeksdaden, rekening<br />

houdende met de lokale prioriteiten,<br />

met name de prioriteitenstelling<br />

van de Procureur des Konings,<br />

en de taakafbakening met de<br />

lokale <strong>politie</strong>.<br />

Jacques Hautcœur,<br />

adjunct directeur-generaal.<br />

5


INTERNE WERKVERHOUDINGEN<br />

Daar waar de verhouding<br />

directeur-generaal - directeur<br />

hiërarchisch van aard is, is de<br />

relatie tussen de directeurs van<br />

het centrale en van het gedeconcentreerde<br />

niveau in principe<br />

complementair, lateraal en<br />

collegiaal. Voor beide niveaus<br />

is het een permanente uitdaging<br />

om elkaar te ondersteunen door<br />

het kwalitatief goed uitvoeren<br />

van hun opdrachten.<br />

In een aantal aspecten kunnen<br />

directeurs hun eigen bevoegdheden<br />

uiteraard zelfstandig uitoefenen<br />

(b.v. de aanwending van de<br />

onderzoekscapaciteit in de GDA<br />

ter uitvoering van de opdrachten<br />

van de gerechtelijke overheden),<br />

maar meestal hebben ze elkaar<br />

nodig om hun eigen opdracht<br />

goed te kunnen uitvoeren.<br />

6<br />

LEIDING ONDERZOEK<br />

Inzake opsporings- of gerechtelijke<br />

onderzoeken wordt de overgrote<br />

meerderheid van de operationele<br />

activiteiten van de gerechtelijke<br />

zuil van de federale <strong>politie</strong><br />

uitgevoerd op het arrondissementeel<br />

niveau. Er werd expliciet<br />

afgezien van executieve diensten<br />

op centraal niveau, behoudens<br />

de uitzonderingen voor de bestrijding<br />

van de economische en<br />

financiële criminaliteit (CDGEFID)<br />

en de bestrijding van de corruptie<br />

(CDBC). (zie infra)<br />

De opsporings- of gerechtelijke<br />

onderzoeken staan onder leiding<br />

van de bevoegde gerechtelijke<br />

overheden: federaal parket, procureur<br />

des Konings en onderzoeksrechter.<br />

Door vorderingen,<br />

de zogenaamde ‘kantschriften’,<br />

sturen de magistraten de onderzoekers<br />

aan.<br />

Het gezag van de directeurgeneraal<br />

of een directeur kan<br />

niet slaan op het verloop van<br />

een informatie- of gerechtelijk<br />

onderzoek in een GDA of in<br />

voorkomend geval in een centrale<br />

directie. Hun rol kan enkel<br />

bestaan uit het zonodig coördineren,<br />

het ondersteunen en controleren<br />

van de uitvoering van de<br />

opdrachten.<br />

Justitiepaleis van Gent.


DGA<br />

Algemene directie<br />

bestuurlijke <strong>politie</strong><br />

7 centrale directies<br />

Veurne<br />

Ieper<br />

DJB<br />

Directie van de bestrijding<br />

van de criminaliteit tegen goederen<br />

DJP<br />

Directie van de bestrijding<br />

van de criminaliteit tegen personen<br />

DJF<br />

Directie van de bestrijding van de<br />

economische en financiële criminaliteit<br />

DJC<br />

Directie van de bestrijding van<br />

de georganiseerde criminaliteit<br />

DJT<br />

Directie van technische<br />

en wetenschappelijke <strong>politie</strong><br />

DJO<br />

Directie van de operaties en de<br />

informatie inzake gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

DJG<br />

Directie van het beleid,<br />

het beheer en de ontwikkeling<br />

DJMM<br />

Dienst van de gerechtelijke<br />

<strong>politie</strong> in militair milieu<br />

Brugge<br />

DGJ<br />

Algemene directie<br />

gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

Kortri jk<br />

Tournai<br />

Gent<br />

Oudenaarde<br />

CG<br />

Commissariaat-generaal<br />

DGS<br />

Algemene directie<br />

operationele ondersteuning<br />

27* GDA’s<br />

Gerechtelijke dienst van het arrondissement<br />

Dendermonde<br />

Mons<br />

Antwer pen<br />

Brus<br />

Brux<br />

Asse<br />

Charler oi<br />

Mechelen<br />

Nivelles<br />

DGP<br />

Algemene directie<br />

personeel<br />

Turnhout<br />

Leuven<br />

Namur<br />

Dinant<br />

Hasselt<br />

Huy<br />

Tongeren<br />

Liège<br />

Verviers<br />

Marche-en-Famenne<br />

Neuchâteau<br />

DGM<br />

Algemene directie<br />

materiële middelen<br />

Arlon<br />

*GDA Brussel bevat Brussel + Asse<br />

7<br />

Eupen


De gerechtelijke dienst<br />

van het arrondissement (GDA)<br />

ORGANISATIE<br />

Per arrondissement heeft de algemene directie<br />

gerechtelijke <strong>politie</strong> een gedeconcentreerde gerechtelijke<br />

dienst. In de schoot van deze gedeconcentreerde<br />

gerechtelijke diensten bevindt zich het<br />

belangrijkste deel van de capaciteit van het personeel<br />

(85 %). De effectieven verschillen van het<br />

ene arrondissement tot het andere, al naar gelang<br />

hun grootte: in de “kleine” arrondissementen zijn er<br />

rond de 40-tal personeelsleden, in de “middelgrote”<br />

rond de 100 en in de “grote”, 200 of meer.<br />

De organisatie en de leiding van de GDA berust<br />

bij de gerechtelijk directeur. Om hem bij te staan,<br />

beschikt hij in zijn staf over een dienst beheer in de<br />

ruime zin en een dienst belast met de coördinatie<br />

van de operaties. Naast deze twee diensten<br />

bestaat elke GDA uit meerdere afdelingen die<br />

georiënteerd zijn naar de belangrijkste veiligheidsfenomenen,<br />

belast met de uitvoering van<br />

opdrachten van gespecialiseerde gerechtelijke<br />

<strong>politie</strong>, en afdelingen belast met specifieke steunopdrachten.<br />

Ook al is de organisatie van de ene<br />

GDA verschillend van de andere al naargelang de<br />

eigenheid ervan, kunnen we bvb.: de afdeling<br />

drugs, afdeling mensenhandel en -smokkel, afdeling<br />

ernstige en georganiseerde financiële criminaliteit,<br />

zwendel in voertuigen, … vermelden. Naast deze<br />

afdelingen zijn er ook steundiensten die werken<br />

voor de federale en de lokale <strong>politie</strong>, zoals een<br />

‘computer crime unit’, een laboratorium voor technische<br />

en wetenschappelijke <strong>politie</strong>, een afdeling criminele<br />

en bestuurlijke inlichtingen en een afdeling<br />

misdrijfanalyse.<br />

Vanuit de bezorgdheid voor het in plaats stellen van<br />

een integrale en geïntegreerde aanpak, blijkt de<br />

synergie tussen de gerechtelijke directeur en de<br />

bestuurlijke directeur-coördinator (DirCo), belast<br />

met het coördineren van de bestuurlijke <strong>politie</strong>taken<br />

van het arrondissement, een sleutelelement te zijn<br />

voor een optimale werking op arrondissementeel<br />

niveau.<br />

8<br />

ACTIVITEITEN<br />

Een GDA doet voornamelijk “federaal recherchewerk”<br />

via onderzoeken die door hun omvang de<br />

grenzen van het arrondissement of de grenzen van<br />

ons land overschrijden of onderzoeken die door<br />

hun aard gespecialiseerde kennis vereisen.<br />

De GDA vervult ook bepaalde opdrachten van<br />

gespecialiseerde bestuurlijke <strong>politie</strong>, zoals bvb.<br />

het opvolgen van “risico groepen”. Een richtlijn van<br />

de Minister van Justitie bepaalt de taakverdeling tussen<br />

de federale en lokale <strong>politie</strong>, rekening houdend<br />

met de opdrachten en activiteiten die wettelijk zijn<br />

toebedeeld aan deze twee <strong>politie</strong>diensten.<br />

De gespecialiseerde recherche activiteiten worden uitgevoerd<br />

onder leiding van parketmagistraten (lokale<br />

of federale) of onderzoeksrechters. Echter, vanuit het<br />

concept ‘Intelligence Led Policing’, zijn er voor elke<br />

GDA die geconfronteerd wordt met één van de<br />

prioritaire veiligheidsfenomen van federale aard, ook<br />

andere uitdagingen. Zo is ze met name belast met de<br />

opmaak van een beeldvorming op strategisch vlak:<br />

in-, door- en overzicht in deze fenomenen en het<br />

opbouwen van een goede informatiepositie op operationeel<br />

vlak, zodat proactief onderzoek kan gevoerd<br />

worden naar de meest actieve daders (“targetting”<br />

genoemd). Ook deze taken worden onder de leiding<br />

van de magistraten uitgevoerd.


Beheer<br />

Gespecialiseerde<br />

secties<br />

Drugs<br />

Voertuigenzwendel<br />

Financiële<br />

criminaliteit<br />

…<br />

Directie<br />

Coordinatië<br />

en operationele<br />

leiding<br />

LVA<br />

AIK<br />

Ondersteunende<br />

secties<br />

Labo<br />

CCU<br />

CID<br />

OMA<br />

…<br />

HET ARRONDISSEMENTEEL<br />

INFORMATIEKRUISPUNT (AIK)<br />

In het raam van het recherchewerk is een<br />

geïntegreerd informatiebeheer noodzakelijk.<br />

In elk arrondissement is er daartoe een arrondissementeel<br />

informatiekruispunt (AIK), waar bestuurlijke<br />

en gerechtelijke informatie afkomstig van de lokale<br />

en federale <strong>politie</strong> wordt verwerkt en geanalyseerd.<br />

Dit ondersteunend instrument samengesteld uit<br />

zowel federale als lokale <strong>politie</strong>mensen, staat<br />

oa. in voor:<br />

■ het analyseren van recente feiten en gebeurtenissen,<br />

snel supralokale veiligheidsfenomenen identificeren<br />

en hierin een signaalfunctie vervullen;<br />

■ het identificeren van de verbanden tussen<br />

feiten/groeperingen en ze in verband brengen<br />

met de reeds verzamelde informatie omtrent<br />

entiteiten (personen, voertuigen,…);<br />

■ het faciliteren van de coördinatie van de<br />

onderzoeken;<br />

■ het ordenen van de informaties in de tijd<br />

en ruimte voor operationele en strategische<br />

doeleinden;<br />

■ de ondersteuning bij het opvolgen van de<br />

fenomenen;<br />

■ de ondersteuning bij het opvolgen van welbepaalde<br />

groepen dader- en slachtoffergroepen;<br />

■ het bijdragen aan de grensoverschrijdende<br />

politiële informatieoverdracht;<br />

■ het ondersteunen van de functionele beheerders<br />

van de <strong>politie</strong>zones bij het behandelen van<br />

informatie.<br />

Het functionele beheer van de gerechtelijke informatie<br />

is de bevoegdheid van de gerechtelijke directeur,<br />

die hiervoor de verantwoordelijkheid draagt.<br />

Een dienstchef verzekert de dagelijkse organisatie<br />

en het beheer van de dienst.<br />

9


De directeurs gerechtelijke diensten van de arrondissementen.<br />

DE GDA IN HET RAAM VAN<br />

DE GEÏNTEGREERDE WERKING<br />

EN DE STEUN AAN DE LOKALE POLITIE<br />

De GDA verleent gespecialiseerde steun<br />

aan de opsporingsdiensten van de lokale<br />

<strong>politie</strong> in het raam van hun opdrachten<br />

van lokale recherche.<br />

De voornaamste structurele steunopdrachten zijn:<br />

■ bijstand door de laboratoria voor technische<br />

en wetenschappelijke <strong>politie</strong>;<br />

■ bijstand door operationele en strategische<br />

analisten;<br />

■ bijstand door de ‘Computer Crime Unit’;<br />

10<br />

■ ondersteuning inzake het runnen van informanten<br />

en de aanwending van bijzondere opsporingsmethoden;<br />

■ het ter beschikking stellen van videoverhoorkamers;<br />

■ het steunaanbod aan de eenheden van de federale<br />

<strong>politie</strong> en aan de zones van de lokale <strong>politie</strong><br />

voor het onderzoeken van telefonie (Central<br />

Technical Interception – CTI)<br />

Om de optimale coördinatie en informatiedoorstroming<br />

te verzekeren binnen het arrondissement,<br />

detacheert de gerechtelijk directeur één of meerdere<br />

verbindingsambtenaren bij één of meer<br />

lokale <strong>politie</strong>korpsen.


De centrale directies<br />

De directeurs van de centrale directies.<br />

Naast de GDA’s bestaat de<br />

gerechtelijke zuil van de federale<br />

<strong>politie</strong> uit 7 centrale directies.<br />

De verhouding tussen beide<br />

componenten werd reeds<br />

beschreven.<br />

Hierna volgt een overzicht<br />

van de taken van de 7 centrale<br />

directies.<br />

Ze kunnen opgedeeld worden in:<br />

■ 3 “verticale directies” (DJP-DJB-DJF), verantwoordelijk<br />

voor de conceptie van de geïntegreerde en integrale<br />

aanpak van de verschillende veiligheidsfenomenen en<br />

voor de operationele coördinatie en steun binnen die<br />

fenomenen.<br />

■ 4 “horizontale directies” (DJG-DJO-DJT-DJC), die<br />

verantwoordelijkheden en bevoegdheden uitoefenen<br />

dwars door alle fenomenen heen.<br />

11


De directie van de bestrijding<br />

van de criminaliteit tegen de goederen (DJB)<br />

Deze directie organiseert zich<br />

rond de aanpak van de volgende<br />

fenomenen:<br />

GEWAPENDE OVERVALLEN<br />

In het kader van het nationaal<br />

veiligheidsplan worden politionele<br />

initiatieven van bestuurlijke<br />

aard ontwikkeld of bestendigd<br />

(meer bepaald “partnership”,<br />

zijnde het overleg met de banksector)<br />

alsmede het proactief<br />

werken rond targetting (het opvolgen<br />

van de zwaarste criminelen).<br />

ILLEGALE WAPENTRAFIEK<br />

Essentieel wordt gefocust op de<br />

aanpak van de malafide wapenhandelaars,<br />

illegale wapenhandelaars<br />

en bevoorradingsbronnen<br />

van het in België actieve criminele<br />

milieu.<br />

AUTOCRIMINALITEIT<br />

Behelst de ganse problematiek<br />

van diefstal van voertuigen en<br />

zwendel van gestolen voertuigen.<br />

Veel aandacht gaat actueel<br />

naar car- en homejacking en<br />

garagediefstallen. Desbetreffend<br />

werd een meerjaren-project<br />

opgestart in 2002. Hier ook staat<br />

de integrale veiligheidszorg centraal<br />

ondermeer door intensieve<br />

samenwerking met externe partners.<br />

Bovendien is er een expertise<br />

aanwezig inzake het identificeren<br />

van gestolen voertuigen.<br />

12<br />

GEORGANISEERDE DIEFSTALLEN<br />

De aandacht van deze dienst<br />

gaat vooral naar de problematiek<br />

van de rondtrekkende dadergroepen,<br />

die leven van de<br />

opbrengst van de gepleegde<br />

misdrijven. De seriematig<br />

gepleegde woninginbraken,<br />

inbraken in bedrijven en handelszaken,<br />

waaronder ramkraken,<br />

ladingdiefstallen en diefstallen<br />

van waardevolle documenten<br />

worden prioritair aangepakt.<br />

Inzake de zwendel van gestolen<br />

antiek of kunst beschikt de dienst<br />

(ART) over een expertendatabank.<br />

HORMONEN<br />

Deze dienst concentreert haar<br />

activiteiten rond de aanpak van<br />

hormonen gerelateerde criminaliteit<br />

en bekleedt een centrale rol<br />

in de multidisciplinaire aanpak<br />

van de zwendel in groeibevorderende<br />

producten, inclusief illegale<br />

doping.<br />

LEEFMILIEU<br />

Deze dienst is actief in de aanpak<br />

van de zware georganiseerde<br />

leefmilieucriminaliteit en<br />

richt zich meer in het bijzonder<br />

op de zwendel in afvalstoffen,<br />

op de illegale handel in (vermeende)<br />

radioactieve stoffen, op<br />

de illegale handel van door de<br />

Overeenkomst van Washington<br />

(CITES) beschermde dier- en<br />

plantensoorten en de zwendel<br />

in vuurwerk.<br />

FAST (FUGITIVES ACTIVE<br />

SEARCH TEAM)<br />

FAST ondersteunt de opsporing<br />

van iedere persoon voor wie<br />

een veroordeling van tenminste<br />

5 jaar werd uitgesproken en die<br />

niet aangehouden is. Daarbij<br />

spoort ze tevens voortvluchtige<br />

personen op in het raam van de<br />

aan de federale <strong>politie</strong> toegekende<br />

onderzoeken.


Deze directie is bevoegd voor<br />

diverse vormen van criminaliteit<br />

tegen personen die per dienst<br />

als volgt worden gegroepeerd:<br />

MENSENHANDEL -<br />

MENSENSMOKKEL<br />

Behartigt alle vormen van<br />

mensenhandel (economische<br />

en seksuele uitbuiting met inbegrip<br />

van kindersekstoerisme,<br />

kinderpornografie, handel in<br />

menselijke organen en weefsels,...)<br />

en de mensensmokkel.<br />

Om deze fenomenen degelijk<br />

aan te pakken, dient goed<br />

samengewerkt met de bestuurlijke<br />

en lokale componenten van de<br />

geïntegreerde <strong>politie</strong>. De multidisciplinaire<br />

aanpak vertaalt zich<br />

in een synergie met externe federale<br />

diensten en departementen<br />

(met onder meer dienst vreemdelingenzaken,<br />

sociale inspectie,<br />

inspectie sociale wetten,<br />

FOD Justitie, FOD Buitenlandse<br />

Zaken), maar ook met niet<strong>politie</strong>diensten<br />

en NGO (zoals<br />

het Centrum voor gelijke kansen<br />

en de opvangcentra voor slachtoffers<br />

mensenhandel, IOM en<br />

ECPAT). De uitwisseling maakt<br />

ondermeer de gedegen beeldvorming<br />

mogelijk.<br />

Scanning van een vrachtwagen in het kader van de bestrijding van mensenhandel.<br />

De directie van de bestrijding<br />

van de criminaliteit tegen personen (DJP)<br />

TERRORISME EN SECTEN<br />

Behartigt voornamelijk de problematiek<br />

van de <strong>politie</strong>k of ideologisch<br />

geïnspireerde misdrijven,<br />

alsmede de gerechtelijke inbreuken<br />

die worden gepleegd of<br />

gepland door de subversieve,<br />

extremistische en terroristische<br />

groeperingen of door schadelijke<br />

sektarische organisaties.<br />

De dienst terrorisme en sekten<br />

heeft ook aandacht voor de dreiging<br />

die uitgaat van het islamextremisme,<br />

doch ook voor andere<br />

fenomenen als de Turks/<br />

Koerdische problematiek, de<br />

Balkangroeperingen, Europees<br />

terrorisme of nationaal terrorisme<br />

(anarchisme, extreem-links,<br />

extreem-rechts, ecoterrorisme, ...).<br />

De dienst heeft frequente contacten<br />

met de Veiligheid van de<br />

Staat, de Militaire inlichtingenen<br />

veiligheidsdienst en de AGG.<br />

DRUGS<br />

Deze dienst oriënteert haar activiteiten<br />

voornamelijk naar de<br />

bestrijding van de productie van<br />

drugs in ons land, de nationale<br />

en internationale drughandel en<br />

het drugtoerisme.<br />

Hierbij worden prioritaire accenten<br />

gelegd om de clandestiene<br />

laboratoria voor synthetische<br />

drugs op ons grondgebied te kunnen<br />

detecteren en op te rollen.<br />

Verder wordt er gefocust op de<br />

invoer van cocaïne en de uitvoer<br />

van synthetische drugs en heroïne.<br />

Het bestrijden van de criminele<br />

organisaties die actief zijn op<br />

ons grondgebied wordt geöriënteerd<br />

op deze die betrokken zijn<br />

bij het produceren en/of verhandelen<br />

van synthetische drugs en<br />

heroïne.<br />

De dienst probeert ook in partnership<br />

met de lokale <strong>politie</strong> en<br />

overheden het beste politionele<br />

“antwoord” te ontwikkelen op<br />

tendenzen die worden opgemerkt.<br />

Tenslotte worden ontradende<br />

maatregelen op het terrein geïnitieerd<br />

en/of gecoördineerd om<br />

het drugstoerisme en de eraan<br />

verbonden overlast te bestrijden.<br />

AGRESSIE<br />

Deze dienst bevat twee cellen:<br />

■ de cel vermiste personen die<br />

<strong>politie</strong>diensten ondersteunt in<br />

het raam van onrustwekkende<br />

vermissingen of parentale ontvoeringen.<br />

■ de cel geweld tegen personen<br />

die ondersteuning geeft<br />

in moord- en zedenzaken,<br />

ondermeer met de databank<br />

ViCLAS, en in gijzelingen/<br />

ontvoeringen, afpersingen en<br />

bedreigingen.<br />

13


De directie van de bestrijding van<br />

de economische en financiële criminaliteit (DJF)<br />

Deze directie is bevoegd voor<br />

de bestrijding van corruptie, economische<br />

en financiële delicten<br />

en immateriële misdrijven.<br />

Een belangrijke opmerking dient<br />

gemaakt alvorens te detailleren:<br />

twee diensten van deze directie(CDGEFID<br />

en CDBC) wijken<br />

af van de algemene regel dat<br />

er geen federale recherchecapaciteit<br />

wordt samengebracht op<br />

centraal niveau. Zij kunnen dus<br />

daadwerkelijk belast worden met<br />

de uitvoering van opsporings- of<br />

gerechtelijke onderzoeken, naast<br />

de klassieke taken van de centrale<br />

diensten op het federale<br />

niveau.<br />

CDGEFID<br />

De centrale dienst voor de<br />

bestrijding van de georganiseerde<br />

economische en<br />

financiële delinquentie wil vanuit<br />

haar centrale positie de effectiviteit<br />

en de efficiëntie van het<br />

financieel rechercheren verhogen.<br />

Haar core-business is het (ondersteunen<br />

van het) opsporen van<br />

ernstige en complexe economische<br />

of fiscale misdaden of<br />

wanbedrijven.<br />

Daarbij moet uiteraard in de<br />

eerste plaats worden gedacht<br />

aan witwassen, maar ook aan<br />

de financiering van terroristische<br />

activiteiten, ernstige en georganiseerde<br />

economische of fiscale<br />

inbreuken, BTW-fraude, misbruik<br />

14<br />

van rechtspersonen, Europese<br />

Unie fraude, misdrijven van voorkennis<br />

en beurskoersmanipulaties,<br />

het onwettig aantrekken van<br />

spaargelden in het openbaar, en<br />

complexe financiële oplichtingen.<br />

CDGEFID is ook bevoegd voor<br />

de ondersteuning van patrimoniumonderzoek<br />

of vermogensanalyse.<br />

De vermogensanalyse is<br />

een techniek die erin bestaat het<br />

wederrechterlijk vermogensvoordeel<br />

te berekenen, dit vermogensvoordeel<br />

te lokaliseren met<br />

het oog op een bewarend<br />

beslag en een eventuele latere<br />

verbeurdverklaring, ondersteunend<br />

bewijs te leveren met<br />

betrekking tot het basismisdrijf<br />

en de organisatiestructuur van<br />

dadergroepen meer inzichtelijk<br />

te maken.<br />

CDGEFID heeft via zijn verbindingsofficieren<br />

ter plaatse uiteraard<br />

zeer frequente contacten<br />

met de Cel voor Financiële<br />

Informatieverwerking (CFI) en<br />

het Centraal Orgaan voor<br />

Inbeslagneming en Verbeurdverklaring<br />

(COIV).<br />

CDGEFID werd ingevolge<br />

een protocolakkoord tussen<br />

de Ministers van Justitie,<br />

Binnenlandse Zaken en Financiën<br />

versterkt met fiscale ambtenaren<br />

die de hoedanigheid hebben van<br />

‘officier van gerechtelijke <strong>politie</strong>’.<br />

Ook de ondersteuningscel in de<br />

strijd tegen de BTW carrouselfraude,<br />

een unieke samenwerking<br />

tussen ambtenaren van de BTW<br />

administratie en van de federale<br />

<strong>politie</strong>, is ondergebracht binnen<br />

CDGEFID.


CDBC<br />

De centrale dienst voor de<br />

bestrijding van de corruptie is<br />

bevoegd voor (de ondersteuning<br />

van) het opsporen van misdrijven<br />

ten nadele van de belangen van<br />

de staat, de fraude gepleegd bij<br />

openbare aanbestedingen, alsmede<br />

de ernstige en complexe<br />

misdrijven van private en publieke<br />

corruptie.<br />

Hij is in het bijzonder belast om<br />

aan beeldvorming te doen en<br />

daarom de corruptiegevoelige sectoren<br />

van het overheidshandelen te<br />

detecteren en een voorstel tot geïntegreerde<br />

aanpak te formuleren.<br />

Misdrijven gepleegd door ambtenaren<br />

als privé-persoon, dossiers<br />

van fiscale fraude, bouwovertredingen<br />

en inbreuken op de<br />

sociale wetgeving vallen buiten<br />

hun core-business.<br />

Het federaal parket, werd aangewezen<br />

om het specifiek toezicht<br />

op de werking van deze dienst uit<br />

te oefenen.<br />

CDBV<br />

De centrale dienst voor de<br />

bestrijding van valsheden<br />

staat in voor de aanpak van:<br />

■ de problematiek van het<br />

vals geld (CDBV-M).<br />

Deze afdeling is gehuisvest<br />

in de gebouwen van de<br />

nationale bank van België;<br />

■ de valse en vervalste identiteitsdocumenten<br />

(CDBV-D);<br />

■ de problematiek van de vervalsing<br />

van en de fraude met<br />

andere betaalmiddelen, zoals<br />

kredietkaarten (CDBV-C);<br />

■ de andere elementen van<br />

valsheden en de namaak,<br />

zoals dure merkkledij, miskenning<br />

van auteursrechten of<br />

andere vormen van piraterij<br />

steeds voor zover het georganiseerde<br />

criminaliteit betreft<br />

(CDBV-P).<br />

FCCU<br />

De Federaal Computer Crime<br />

Unit verzorgt drie functies, die<br />

vanwege de hoge techniciteit<br />

moeten geclusterd worden:<br />

■ alle vormen van ICT-criminaliteit<br />

(information communication<br />

technology);<br />

■ de technische ondersteuning<br />

bij onderzoeken in geautomatiseerde<br />

omgeving;<br />

■ de internet opsporingen.<br />

Naast deze centrale dienst zijn<br />

er, binnen de GDA’s, in de<br />

meeste arrondissementen zogenaamde<br />

Computer Crime Units<br />

(CCU). Deze CCU’s hangen<br />

hiërarchisch af van de gerechtelijk<br />

directeur en met de FCCU is<br />

er een functionele band, die een<br />

zekere kwaliteitsniveau en kwaliteitsbetrouwbaarheid<br />

moet garanderen.<br />

ECOFIN-DOC<br />

ECOFIN-DOC is het operationeel<br />

secretariaat en het invalspunt<br />

voor de operationele documentatie<br />

van de directie DJF.<br />

Aangezien er binnen DJF operationele<br />

diensten zijn die processen-verbaal<br />

opstellen, werd een<br />

Financial Information Center<br />

opgericht, die grosso modo<br />

dezelfde functionaliteit uitoefent<br />

als een AIK.<br />

15


De directie van de bestrijding<br />

van de georganiseerde criminaliteit (DJC)<br />

Deze directie levert vanuit de<br />

federale <strong>politie</strong> een bijdrage<br />

aan de strijd tegen de georganiseerde<br />

criminaliteit op strategisch,<br />

operationeel en tactisch<br />

vlak. Omdat bij georganiseerde<br />

criminaliteit de organisaties centraal<br />

staan (ttz de dadergroepen)<br />

en niet de feiten die ze plegen,<br />

is een nauwe samenwerking met<br />

de andere directies, die eerder<br />

gearticuleerd zijn rond criminele<br />

fenomenen, een dagelijkse realiteit<br />

in een matrixorganisatie.<br />

Op strategisch niveau vertaalt<br />

de opdracht zich naar de beeldvorming.<br />

Ingevolge het actieplan<br />

van de Regering in de strijd<br />

tegen de georganiseerde criminaliteit,<br />

is de dienst belast met<br />

het opstellen van het jaarrapport<br />

ten behoeve van de minister van<br />

Justitie.<br />

Tot op heden heeft het rapport<br />

een overwegend beschrijvend<br />

karakter, hoofdzakelijk gebaseerd<br />

op politionele informatie.<br />

Meer en meer wordt gewerkt<br />

aan een jaarrapport dat daarnaast<br />

zal georiënteerd zijn naar<br />

de potentiële dreiging op basis<br />

van een ruimere omgevingsanalyse.<br />

Vanuit operationeel oogpunt is<br />

het onmogelijk om de georganiseerde<br />

criminaliteit in haar totaliteit<br />

vanuit een directie aan te<br />

pakken. Daarom worden binnen<br />

de directie projecten rond specifieke<br />

dadergroepen opgezet.<br />

16<br />

Actueel lopen de volgende<br />

projecten rond de onderstaande<br />

dadergroepen actief in ons land:<br />

■ MAHJONG: Aziatische criminele<br />

organisaties, met inbegrip<br />

van de criminelen die in<br />

ons land en in het buitenland<br />

samenwerken met deze criminele<br />

organisaties;<br />

■ ANTIMAFIA: criminele organisaties<br />

die banden onderhouden<br />

met Italiaanse maffieuze<br />

organisaties of die kenmerken<br />

van deze organisaties vertonen;<br />

■ HIGHSIDER: Belgische criminele<br />

motorbendes die de<br />

openbare veiligheid bedreigen;<br />

■ ROC: criminele organisaties,<br />

die overwegend of uitsluitend<br />

bestaan uit daders afkomstig<br />

uit één van 15 ex-USSR republieken.<br />

■ BALKAN: Albanese criminele<br />

organisaties.<br />

Bovendien heeft DJC de getuigenbescherming<br />

binnen haar<br />

verantwoordelijkheid. De getuigenbescherming<br />

omvat het<br />

geheel van gewone en/of bijzonderebeschermingsmaatregelen<br />

die kunnen genomen worden<br />

ten voordele van personen die<br />

bereid zijn te getuigen in een<br />

rechtszaak en waarvan de veiligheid<br />

van deze persoon en/of<br />

hun familie ernstig bedreigd<br />

wordt.<br />

CRIMINELE ORGANISATIES<br />

WORDEN GEKENMERKT DOOR:<br />

■ Planmatig plegen van<br />

misdrijven die elk op zich<br />

of in hun totaliteit van aanzienlijke<br />

betekenis zijn;<br />

■ streven naar winst en/of<br />

macht;<br />

■ samenwerking van meer<br />

dan 2 betrokken personen;<br />

■ gedurende een vrij lange<br />

periode;<br />

■ met verdeling van taken,<br />

door gebruik te maken van<br />

minstens één van volgende<br />

criteria:<br />

gebruik van commerciële<br />

structuren;<br />

gebruik van geweld of<br />

andere intimidatiemiddelen;<br />

invloed op het <strong>politie</strong>ke<br />

leven, de media, het<br />

openbaar leven, de<br />

justitie of het bedrijfsleven.


De directie van technische<br />

en wetenschappelijke <strong>politie</strong> (DJT)<br />

Deze directie behartigt de materies<br />

verbonden met de technische<br />

en wetenschappelijke <strong>politie</strong>,<br />

onverminderd de bevoegdheden<br />

van het Nationaal Instituut voor<br />

Criminalistiek (NICC).<br />

De directie staat in voor het<br />

beleid in verband met de materiële<br />

forensische bewijsvoering in<br />

de onderzoeken, die gevoerd<br />

worden door de recherchediensten<br />

van de lokale en federale<br />

<strong>politie</strong>. Als centrale dienst levert<br />

zij steun o.m. in de vorm van<br />

expertise aan de Laboratoria<br />

voor Technische en<br />

Wetenschappelijke <strong>politie</strong> (TWP)<br />

bij de gerechtelijke diensten in<br />

elk gerechtelijk arrondissement.<br />

Zij omvat vier diensten:<br />

LABO<br />

Deze coördinerende dienst<br />

omvat de afdeling logistiek, die<br />

instaat voor de specifieke individuele<br />

en collectieve uitrusting en<br />

de middelen, noodzakelijk voor<br />

het functioneren van de diverse<br />

laboratoria TWP op het terrein<br />

volgens genormeerde en gestandaardiseerde<br />

werkmethodes.<br />

Daarnaast is er een afdeling<br />

ROBOT, die operationele steun<br />

levert op het vlak van de tekening<br />

van het gelaat van daders<br />

waarmee slachtoffers of getuigen<br />

geconfronteerd werden<br />

(Robotfoto). De afdeling komt<br />

ook tussen in bepaalde gevallen<br />

van vermiste personen. De reconstructie<br />

tenslotte van het gelaat<br />

van onherkenbare slachtoffers is<br />

ook één van de specialiteiten.<br />

GERECHTELIJKE IDENTIFICATIE<br />

(GID)<br />

Deze dienst staat in voor de verzameling,<br />

de behandeling en de<br />

exploitatie via een centrale databank<br />

(AFIS) van alle vingerafdrukken<br />

en vingersporen opgenomen<br />

op de plaats van de misdrijven.<br />

De afdeling DECA beheert de<br />

bladen waarop de vingerafdrukken<br />

van aangehouden personen<br />

zijn afgedrukt. Elk nieuw blad<br />

wordt vergeleken met het<br />

bestand afdrukken en vervolgens<br />

met het sporenbestand.<br />

De afdeling MONO beheert de<br />

sporen. Elk nieuw spoor wordt<br />

vergeleken met alle nog niet<br />

opgeloste sporen en daarna met<br />

alle bestaande vingerafdrukken.<br />

De samenwerking van die twee<br />

afdelingen leidt tot de identificaties<br />

van onbekende (levende of<br />

overleden) personen, personen<br />

met een dubbele identiteit (alias)<br />

en verdachten van misdrijven.<br />

AUDIO en VIDEO<br />

Deze dienst omvat twee afdelingen:<br />

■ De expertiseactiviteiten van het<br />

audiolaboratorium situeren<br />

zich op het vlak van het<br />

maken van kopieën, het verbe-<br />

teren van de kwaliteit van<br />

bestaande geluidsopnames<br />

(filtering), de analyse in het<br />

algemeen van opnames en<br />

tenslotte de analyse en vergelijking<br />

van de stem.<br />

■ De expertise van het videolaboratorium<br />

bestaat uit algemene<br />

analyse van een beeldopname,<br />

het verbeteren van<br />

de kwaliteit en de extractie<br />

van stilstaande beelden uit<br />

video-informatie van diverse<br />

formaten.<br />

RESEARCH & DEVELOPMENT<br />

en QUALITY ASSURANCE<br />

Deze dienst houdt zich bezig<br />

met conceptueel werk over de<br />

snel evoluerende werkmethodes<br />

en technieken binnen het domein<br />

van de technische en wetenschappelijke<br />

<strong>politie</strong>.<br />

Het betreft de aspecten die verband<br />

houden met de waarde<br />

van het materiele bewijs zoals<br />

de kwaliteitsborging en controle,<br />

het zoeken en ontwikkelen van<br />

nieuwe technieken en middelen,<br />

de opleidingen, de veiligheid en<br />

het opstellen van normen en standaarden<br />

in samenwerking met<br />

het NICC en externe diensten.<br />

De dienst licht ook de andere<br />

betrokken <strong>politie</strong>diensten in over<br />

de internationale aanvragen voor<br />

een DNA-vergelijking, die aan<br />

ons land via het Federaal Parket<br />

worden overgemaakt.<br />

17


De directie van de operaties<br />

en de informatie (DJO)<br />

Deze directie verzekert:<br />

■ het beheer van de bijzondere<br />

<strong>politie</strong>technieken en het informantenbeheer;<br />

■ de operationele coördinatie,<br />

controle en ondersteuning van<br />

de gedeconcentreerde gerechtelijke<br />

diensten, inzake de bijzondere<br />

opsporingsmethodes;<br />

■ het nationaal punt ter ontwikkeling<br />

en opvolging van het<br />

concept van de gerechtelijke<br />

informatiehuishouding (NCI);<br />

■ de deelname vanuit DGJ aan<br />

het (nog te creëren) nationaal<br />

invalspunt.<br />

Daarnaast betracht de directie<br />

operaties zicht te houden op de<br />

inzet van de bijzondere eenheden.<br />

Bij capaciteitsproblemen zal<br />

zij namelijk de nodige voorbereidende<br />

analyse van de toestand<br />

moeten verzekeren ten voordele<br />

van de beslissende magistraat,<br />

met name de federaal procureur.<br />

Inzake de informatiehuishouding<br />

waakt deze directie over de conceptie<br />

van de systemen op federaal<br />

niveau (expert-databanken).<br />

De verschillende diensten van<br />

DJO zijn:<br />

OPERATIES<br />

Deze dienst ondersteunt vooral<br />

het nationaal beheer van de<br />

informanten (vergelijking van de<br />

18<br />

codes), de betaling van informanten<br />

en de correspondentie<br />

met de federale magistraten.<br />

MISDRIJFANALYSE (MAC)<br />

Deze dienst is verantwoordelijk<br />

voor de conceptie van de operationele<br />

misdrijfanalyse alsmede<br />

het beheer van de analisten.<br />

Concreet gaat het over de selectie,<br />

de vorming, de plaatstoewijzing<br />

en de opvolging van de<br />

operationele misdrijfanalisten.<br />

De analisten in de GDA’s werken<br />

onder het gezag van de gerechtelijk<br />

directeurs. Maar met de dienst<br />

MAC bestaat er een functionele<br />

band, die kwaliteitsniveau en -<br />

betrouwbaarheid moet garanderen.<br />

Op het federale niveau bestaat<br />

er een pool analisten die in principe<br />

ingezet worden bij de verschillende<br />

federale directies.<br />

Uitzonderlijk kunnen zij een GDA<br />

versterken.<br />

Opvolging van de<br />

INFORMATIEHUISHOUDING (NCI)<br />

Concreet zorgt deze dienst binnen<br />

de algemene directie van de<br />

gerechtelijke <strong>politie</strong> voor de begeleiding<br />

en de functionele bewaking<br />

van de invoering van het concept<br />

“algemene nationale gegevensbank”<br />

op basis van het artikel<br />

44 van de wet op het <strong>politie</strong>ambt.<br />

Het NCI heeft daarnaast een<br />

pilootfunctie inzake de opvolging<br />

van de werking en organisatie<br />

van de arrondissementele informatiekruispunten<br />

(AIK).<br />

PERMANENTIE<br />

Zoals het woord het zegt verzekert<br />

deze dienst de permanente<br />

bereikbaarheid van DGJ. Op termijn<br />

zullen bepaalde functionaliteiten<br />

worden overgenomen door<br />

het nationaal invalspunt.<br />

TAP<br />

Deze dienst is verantwoordelijk<br />

voor het algemeen beleid, de<br />

operationele coördinatie en voor<br />

de uitbouw van de expertfunctie<br />

op het vlak van het opsporen en<br />

het beluisteren van telecommunicaties.<br />

Zij legt de brug naar alle<br />

telecomoperatoren en verstrekkers<br />

van telecommunicatiediensten in<br />

alle beleidsmatige en functionele<br />

(niet puur-technische) aangelegenheden<br />

in dit kader.<br />

Deze dienst coördineert het netwerk<br />

C.T.I. (Cel Telecommunicatie<br />

en Interceptie), dat<br />

bestaat uit alle specialisten telecom<br />

uit de verschillende GDA’s.<br />

TV<br />

Deze dienst staat in voor de<br />

opsporingsprogramma’s evenals<br />

voor de korte opsporingsberichten<br />

via de media.


De directie van het beleid,<br />

het beheer en de ontwikkeling (DJG)<br />

De diensten binnen DJG moeten<br />

gezien worden als brugfuncties,<br />

die permanent de behoeftes peilen<br />

van onze zuil en deze vertalen<br />

naar de bevoegde diensten<br />

van DGP en DGM. Binnen de zuil<br />

is DJG verantwoordelijk voor een<br />

billijke verdeling van de middelen.<br />

Daarnaast is deze directie is<br />

bevoegd om nieuwe methodes<br />

m.b.t. de gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

op te volgen en uit te werken.<br />

Daartoe werd ze rond de volgende<br />

domeinen georganiseerd:<br />

BELEIDSONDERSTEUNING<br />

De dienst beleidsondersteuning<br />

heeft een taak van juridische en<br />

documentaire ondersteuning en<br />

een vertaaldienst. Onder juridische<br />

en documentaire ondersteuning<br />

wordt verstaan het verlenen<br />

van algemeen juridisch advies<br />

aan de algemene directie, de<br />

centrale directies en de GDA’s en<br />

het omzetten van richtlijnen van<br />

de Minister(s) of van het College<br />

van Procureurs-Generaal naar<br />

concrete directieven. De documentaire<br />

ondersteuning concretiseert<br />

zich in het verzekeren van<br />

het conceptiewerk inzake de primaire<br />

processen (klassieke<br />

recherchemethodes) en het verze-<br />

keren van de doorstroming van<br />

de niet-operationele documentatie<br />

terzake.<br />

PLANNING EN OPVOLGING<br />

Deze dienst ondersteunt de<br />

directeur-generaal bij de ganse<br />

beleidscyclus en dit zowel op het<br />

federale niveau (ontwikkeling,<br />

verwezenlijking en opvolging<br />

nationaal veiligheidsplan) als bij<br />

de interactie met de gedeconcentreerde<br />

diensten (beleidsontwikkeling<br />

en beheerscontrole).<br />

Deze laatste worden eveneens<br />

methodologisch ondersteund<br />

door deze dienst inzake de<br />

beleidscyclus.<br />

De strategische analisten van het<br />

centrale niveau worden door deze<br />

dienst ondersteund. Ze worden in<br />

principe gedurende een min of<br />

meer lange periode aangehecht<br />

bij één of andere dienst van een<br />

centrale directie, teneinde zich vertrouwd<br />

te maken met (de context<br />

van) de te bestuderen fenomenen.<br />

GEDRAGSWETENSCHAPPEN<br />

Deze dienst draagt bij tot de<br />

kwaliteit van het gerechtelijk<br />

werk van de federale en lokale<br />

<strong>politie</strong> door menswetenschappelijke<br />

inzichten van persoonlijkheid,<br />

communicatie en cultuur te<br />

operationaliseren naar het recherchewerk<br />

toe.<br />

Concreet gaat het om verhoortechnieken,<br />

met een bijzonder<br />

accent op kinderverhoor en polygrafie<br />

en, om expertise inzake<br />

gedragsanalyse.<br />

BUDGET EN LOGISTIEK<br />

Deze dienst bereidt de behoeftenbepaling<br />

voor van de financiële<br />

en materiële middelen, verricht<br />

ter zake het beheer en de<br />

verdeling ten behoeve van het<br />

federale en gedeconcentreerde<br />

niveau.<br />

PERSONEEL<br />

Deze dienst centraliseert de<br />

behoeften inzake personele middelen<br />

van de centrale directies<br />

DGJ en de gerechtelijke diensten<br />

van de arrondissementen, meer<br />

in het bijzonder verbonden met:<br />

mobiliteit, detacheringen, buitenlandse<br />

zendingen, vormingen, ...<br />

Ze bereidt de tuchtdossiers voor<br />

ten behoeve van de directeurgeneraal.<br />

TELEMATICA<br />

Naast het bieden van de noodzakelijke<br />

en mogelijke technische<br />

ondersteuning inzake telematica,<br />

is deze dienst voornamelijk gelast<br />

met het verzamelen van de<br />

behoeften van de diensten van de<br />

gerechtelijke pijler, het communiceren<br />

van deze behoeften aan de<br />

directie-generaal operationele<br />

ondersteuning en de opvolging<br />

van de verwezenlijkingen.<br />

19<br />

Polygrafie


De dienst van de gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

in militair milieu (DJMM)<br />

De leden van de dienst van<br />

de gerechtelijke <strong>politie</strong> in<br />

militair milieu worden belast<br />

met de gespecialiseerde<br />

onderzoeksopdrachten bij<br />

de krijgsmachten.<br />

20<br />

De bevoegdheden van de<br />

DJMM strekken zich uit over het<br />

nationale grondgebied en op de<br />

plaatsen waar Belgische strijdkrachten<br />

actief zijn in het buitenland.<br />

Door de herstructurering van de<br />

militaire gerechten, maakt de toekomst<br />

van deze dienst voorwerp<br />

uit van grondige evaluatie.<br />

Deze evaluatie wordt uitgevoerd<br />

in overleg met de betrokken overheden.


Invalspunten<br />

Directeur-generaal . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/642.78.05<br />

CENTRALE DIRECTIES<br />

DJB . . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/642.65.89<br />

DJC . . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/642.76.71<br />

DJF . . . . . . . . . . . . Notelaarstraat, 211 - 1000 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 02/743.74.14<br />

DJG . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/642.69.33<br />

DJO . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/642.78.06<br />

DJP . . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/641.21.78<br />

DJT . . . . . . . . . . . . Notelaarstraat, 211 - 1000 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 02/743.73.57<br />

GERECHTELIJKE DIENST ARRONDISSEMENT<br />

Antwerpen . . . . . . . . . . . . Noordersingel 27 - 2140 Antwerpen . . . . . . . . . . . . . . . . . 03/670.77.77<br />

Arlon . . . . . . . . . . . . Rue de Neufchâteau,132 - 6700 Arlon . . . . . . . . . . . . . . . 063/67.04.11<br />

Brugge . . . . . . . . . . . . Koopmansstraat 1A - 8000 Brugge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 050/47.38.00<br />

Brussel . . . . . . . . . . . . Square Victoria Regina 1 - 1000 Brussel . . . . . . . . . . . . . . 02/223.90.05<br />

Brussel/Asse . . . . . . . . . . . . Nerviersstraat 60 - 1730 Asse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 02/451.22.01<br />

Charleroi . . . . . . . . . . . . Bd Pierre Mayance, 67 - 6000 Charleroi . . . . . . . . . . . . . 071/23.64.13<br />

Dendermonde . . . . . . . . . . . . Leopold II laan 55 - 9200 Dendermonde . . . . . . . . . . . . . 052/26.02.90<br />

Dinant . . . . . . . . . . . . Quai Culot 24 - 5500 Dinant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 082/21.42.89<br />

Eupen . . . . . . . . . . . . Herbesthalerstrasse 12 - 4700 Eupen . . . . . . . . . . . . . . . . . 087/59.62.22<br />

Gent . . . . . . . . . . . . Groendreef 181 - 9000 Gent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 09/237.12.11<br />

Hasselt . . . . . . . . . . . . Rijkelstraat 82 - 3510 Hasselt-Kermt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 011/87.01.11<br />

Huy . . . . . . . . . . . . Rue de la Motte 8 - 4500 Huy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 085/27.32.26<br />

Ieper . . . . . . . . . . . . De Montstraat 2 - 8900 Ieper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 057/22.82.28<br />

Kortrijk . . . . . . . . . . . . Graaf Boudewijn IX laan - 8500 Kortrijk . . . . . . . . . . . . . . 056/27.14.11<br />

Leuven . . . . . . . . . . . . Philipssite,4 - 3000 Leuven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 016/28.04.11<br />

Liège . . . . . . . . . . . . Rue St Léonard 47 - 4000 Liège . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 04/228.91.11<br />

Marche . . . . . . . . . . . . Rue Notre-Dame de Grâce 105 - 6900 Marche . . . . . . 084/32.02.74<br />

Mechelen . . . . . . . . . . . . Nekkerspoelstraat 273 - 2800 Mechelen . . . . . . . . . . . . . 015/56.93.00<br />

Mons . . . . . . . . . . . . Cité administrative de l’Etat Bloc 6-7-8<br />

Chemin de l’Inquiétude - 7000 Mons . . . . . . . . . . . . . . . . . 065/40.38.38<br />

Namur . . . . . . . . . . . . Rue de l’Arsenal 14 - 5000 Namur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 081/25.62.32<br />

Neufchâteau . . . . . . . . . . . . Avenue de la Gare 20 - 6840 Neufchâteau . . . . . . . . . . 061/22.02.14<br />

Nivelles . . . . . . . . . . . . Rue de Soignies 8 - 1400 Nivelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 067/28.21.35<br />

Oudenaarde . . . . . . . . . . . . Bergstraat 32 - 9700 Oudenaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 055/33.72.27<br />

Tongeren . . . . . . . . . . . . Vennestraat,461 - 3600 GENK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 089/32.92.26<br />

Tournai . . . . . . . . . . . . Avenue de Maire 19 - 7500 Tournai . . . . . . . . . . . . . . . . . 069/68.23.01<br />

Turnhout . . . . . . . . . . . . Noord Brabantlaan 70 - 2300 Turnhout . . . . . . . . . . . . . . . 014/40.72.16<br />

Verviers . . . . . . . . . . . . Rue du Tribunal 2 - 4800 Verviers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 087/32.38.38<br />

Veurne . . . . . . . . . . . . Zuidburgweg 10 - 8630 Veurne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 058/33.53.25<br />

Permanentie DGJ<br />

24u/24 . . . . . . . . . . . . 02/642.78.09<br />

21


www.fedpol.be

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!