Hét tijdschrift voor liefhebbers van klassieke muziek - Klassieke Zaken
Hét tijdschrift voor liefhebbers van klassieke muziek - Klassieke Zaken
Hét tijdschrift voor liefhebbers van klassieke muziek - Klassieke Zaken
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Uitgave <strong>van</strong> de vereniging <strong>klassieke</strong> zaken 33ste jaargang juni 2013 nr 3<br />
<strong>Hét</strong> <strong>tijdschrift</strong><br />
<strong>voor</strong> <strong>liefhebbers</strong> <strong>van</strong><br />
<strong>klassieke</strong> <strong>muziek</strong><br />
bartoli’s<br />
bellini
estel nu<br />
kaarten<br />
foto: Josef Fischnaller
CeCilia Bartoli<br />
is norma<br />
Mezzosopraan Cecilia Bartoli. Zelfs als ze iets opneemt dat<br />
normaal en <strong>van</strong>zelfsprekend, ijzeren repertoire lijkt, maakt<br />
zij er iets buitengewoon bijzonders <strong>van</strong>. Op haar jongste cd<br />
zingt ze de hoofdrol in Bellini’s fameuze liefdesopera<br />
Norma, oorspronkelijk een sopraanpartij. Bovendien is deze<br />
opera onder leiding <strong>van</strong> de Italiaanse oude<strong>muziek</strong>specialist<br />
Gio<strong>van</strong>ni Antonini <strong>voor</strong> het eerst opgenomen met historische<br />
instrumenten, ook een idee uit de koker <strong>van</strong> La<br />
Bartoli. De briljante Italiaanse zangeres bestudeerde de<br />
agenda <strong>van</strong> de historische mezzosopraan Maria Malibran<br />
en <strong>van</strong> Giuditta Pasta, de ‘sopraan’ <strong>voor</strong> wie Bellini Norma<br />
componeerde. De overeenkomsten in repertoire brachten<br />
Bartoli terug naar het manuscript en naar een indrukwekkende<br />
vertolking <strong>van</strong> Norma. IJzige koelheid en gepassioneerde<br />
liefde staan naast elkaar en wie haar Casta diva heeft<br />
horen zingen wil nooit meer anders. Ook de andere rollen met<br />
topvocalisten als Sumi Jo, John Osborn en Michele Pertusi<br />
maken <strong>van</strong> dit Bartoliproject weer een absolute must have.<br />
34, 95 28 , 99<br />
KLASSIEKEzaken adviesprijs*<br />
nU sleCHts<br />
www.<strong>klassieke</strong>zaken.nl<br />
vincenzo bellini<br />
NOrMA<br />
Cecilia Bartoli, Sumi Jo e.a.,<br />
Orchestra La Scintilla<br />
o.l.v. Gio<strong>van</strong>ni Antonini<br />
2 cd’s luxeverpakking limited edition<br />
decca 478 3517 / vkz 133 642<br />
2Cd<br />
* Alleen verkrijgbaar bij de <strong>Klassieke</strong> <strong>Zaken</strong> Specialisten.<br />
Zie <strong>voor</strong> de complete lijst pagina 42*. Geadviseerde <strong>Klassieke</strong><br />
<strong>Zaken</strong>-actieprijs, zolang de <strong>voor</strong>raad strekt of tot 2 augustus 2013.<br />
exclusieve<br />
aanbieding<br />
foto: decca/ uli Weber
OLOFON<br />
33e jaargang, nummer 3 - juni 2013<br />
Winkelprijs € 3,25<br />
Dit <strong>tijdschrift</strong> wordt geproduceerd door<br />
BCM b.v. te Eindhoven in opdracht <strong>van</strong> de<br />
uitgever Vereniging <strong>Klassieke</strong> <strong>Zaken</strong>, onder<br />
verantwoordelijkheid <strong>van</strong> Henriëtte Zrour,<br />
Soestdijkerstraatweg 21, 1213 VP Hilversum<br />
(tevens redactieadres), tel. 035-6229370, e-mail:<br />
info@<strong>klassieke</strong>zaken.nl<br />
Hoofdredacteur<br />
Frederike Berntsen<br />
aan deze aflevering werkten mee<br />
Marcel Bijlo, Arjan <strong>van</strong> Dijk, Hein <strong>van</strong> Eekert,<br />
Hans Heg, Frans Jansen, Paul Janssen, Basia<br />
Jaworski, Merlijn Kerkhof, Jan Peter Raat,<br />
Benjamin Rous, Wenneke Savenije, Gerard<br />
Scheltens, Oswin Schneeweisz, Jeroen Stoffels,<br />
Jos <strong>van</strong> der Zanden<br />
eindredactie<br />
Frederike Berntsen<br />
vormgeving<br />
Marjanne Gielen, Sandra Koopmans,<br />
Nicole Lennards, Patrick Hoogduin, Marcha<br />
<strong>van</strong> den Einden, Eric Waterschoot, Rik Janssen<br />
coverfoto<br />
Uli Weber<br />
KLASSIEKE ZAKEN verschijnt twee-<br />
maandelijks in een oplage <strong>van</strong> 40.000 stuks.<br />
Het <strong>tijdschrift</strong> wordt verspreid via de dealers<br />
<strong>van</strong> de Vereniging <strong>Klassieke</strong> <strong>Zaken</strong> en aan de<br />
<strong>Klassieke</strong> <strong>Zaken</strong> Clubleden.<br />
ledenadministratie<br />
BCM abonnementenservice, Postbus 1392,<br />
5602 BJ Eindhoven. Tel 0900-2022708<br />
(€ 0,10 per minuut) www.bcm.nl<br />
stopzetten abonnement<br />
Opzegging <strong>van</strong> het lidmaatschap kan<br />
uitsluitend schriftelijk en dient ten minste acht<br />
weken <strong>voor</strong> het verstrijken <strong>van</strong> de jaarlijkse<br />
termijn te geschieden. Prijswijzigingen<br />
lidmaatschap <strong>voor</strong>behouden.<br />
Zoveel mogelijk is getracht rechthebbenden <strong>van</strong><br />
foto’s te achterhalen. Zij die in verband hiermee<br />
niet zijn benaderd kunnen contact opnemen<br />
met de uitgever.<br />
De in dit magazine gerecenseerde cd’s zijn<br />
uitsluitend geselecteerd op kwaliteit.<br />
Prijswijzigingen, druk- en zetfouten<br />
<strong>voor</strong>behouden.<br />
©2013 Vereniging <strong>Klassieke</strong> <strong>Zaken</strong>.<br />
Het volgende magazine verschijnt:<br />
2 augustus 2013<br />
4<br />
klaSSieke<br />
zaken<br />
juni 2013<br />
foto: decca / Uli Weber<br />
foto: Simon foWler<br />
foto: anatol kotte / mercUry claSSicS / dg<br />
20<br />
klarinettalent<br />
andreas<br />
ottensamer<br />
bartoli’s<br />
bellini6<br />
le violon<br />
roi <strong>van</strong><br />
renaud<br />
capuçon<br />
24<br />
deze<br />
maand<br />
12<br />
sterzangeres<br />
valentina<br />
levko<br />
boulez<br />
compleet<br />
volodos<br />
plays<br />
mompou<br />
23<br />
foto: mark egido<br />
foto: roger maStroianni / dg
en<br />
verder<br />
exclusieve aanbieding<br />
3 cecilia bartoli is Norma<br />
<strong>klassieke</strong> zaken aanraders<br />
10 sequentia en Hildegard von Bingen<br />
11 Een klarinet zoals mozart bedoelde<br />
boxaanbieding<br />
9 Rusland op z’n rotterdams<br />
27 pierre boulez een meesterlijk oeuvre<br />
44 Stralende viooldiamanten <strong>van</strong> louis spohr<br />
artikelen<br />
6 cecilia bartoli gaat <strong>voor</strong> <strong>klassieke</strong> Norma<br />
12 arcadi volodos speelt klanktovenaar Mompou<br />
14 Meeslepend seizoen in het concertgebouw<br />
17 25 jaar robeco summernights<br />
19 louis spohr een Duitse Paganini<br />
20 renaud capuçon en de koning der instrumenten<br />
23 Russische ster valentina levko<br />
24 andreas ottensamer talent in de dop<br />
rubrieken<br />
4 coloFon<br />
5 <strong>van</strong> de redactie<br />
8 berichten<br />
29 hans hegs column<br />
31 de beste <strong>klassieke</strong> cd’s<br />
41 puzzel<br />
42 <strong>klassieke</strong> zaken specialisten<br />
Op vertoon <strong>van</strong><br />
de clubledenpas<br />
krijgen clubleden<br />
extra korting.<br />
www.<strong>klassieke</strong>zaken.nl<br />
Foto: Maarten <strong>van</strong> HaaFF<br />
<strong>van</strong> de<br />
redactie<br />
Origineel<br />
Soms zit je in een zaal en is het concert zó geweldig dat je<br />
besluit meteen de volgende dagen alles <strong>van</strong> de betreffende<br />
musicus (opnieuw) te gaan beluisteren. Andersom is ook<br />
vaak het geval. Dan klinkt een artiest op cd zó fantastisch,<br />
dat je zijn of haar website napluist op zoek naar een live-uitvoering<br />
die past in je agenda.<br />
Iemand die je bijna altijd inpakt waar je bij zit, live of niet, is<br />
de mezzosopraan Cecilia Bartoli. Ze doet ook vaak iets<br />
speciaals. Niet zelden graaft ze zich een weg door vergeten<br />
partituren en muzikantenlevens en komt dan met een puike<br />
uitgave.<br />
Neem Sacrificium, alweer een paar jaar terug, met veelal<br />
onbekend castratenrepertoire uit de achttiende eeuw. Tijdens<br />
de albumtournee<br />
daalde ze de trap <strong>van</strong> het<br />
Amsterdamse Concertgebouw<br />
af met een cape<br />
om, de vroegere zangers<br />
indachtig. Of nog niet zo<br />
lang geleden: Mission, met <strong>muziek</strong> <strong>van</strong> de vroegbarokke Italiaan<br />
Agostino Steffani. Tamboerijn in de aanslag, groot<br />
feest. En ondertussen: alles <strong>voor</strong> de <strong>muziek</strong>, die moet staan<br />
als een huis.<br />
Op haar nieuwe dubbel-cd zijn de noten bekender: die <strong>van</strong><br />
Bellini’s Norma. Maar Bartoli zou Bartoli niet zijn als ze er<br />
ook hier geen originele tint aan zou hebben gegeven. En jawel,<br />
met het Orchestra La Scintilla en dirigent Gio<strong>van</strong>ni<br />
Antonini gaat ze <strong>voor</strong> een historisch geïnformeerde uitvoering<br />
en eigent ze zich met haar mezzo de sopraanpartij <strong>van</strong><br />
Norma toe.<br />
Bartoli’s recentste project vormt de exclusieve aanbieding in<br />
deze <strong>Klassieke</strong> <strong>Zaken</strong> – luister en bewonder. In het coverinterview<br />
vertelt de diva over haar<br />
bevindingen en overtuiging.<br />
Frederike Berntsen<br />
Luister en<br />
bewonder<br />
Zie <strong>voor</strong> de aanbieding pagina 3<br />
juni 2013<br />
5
foto: Decca/ Uli Weber<br />
Bartoli’s<br />
Bellini<br />
een nieuwe visie<br />
een nieuw geluid<br />
6<br />
juni 2013
De bekende Bartoli-referentie komt als we de zangeres vragen of het moeilijk zal<br />
zijn mensen anders te laten kijken naar de negentiende eeuw: “Goede pasta maken<br />
is moeilijk.” Cecilia Bartoli zingt Norma. Met aanstekelijk enthousiasme.<br />
D volk:<br />
Dat <strong>Klassieke</strong> <strong>Zaken</strong> overal in cd-winkels<br />
ligt, zo mee te nemen is en ook gelezen zal<br />
worden door mensen die misschien nog niet<br />
zo goed thuis zijn in de wereld <strong>van</strong> de <strong>klassieke</strong><br />
<strong>muziek</strong>, is een idee dat Cecilia Bartoli<br />
bijzonder prikkelt. Ze maakt direct contact<br />
met die laatste groep. Tot tweemaal toe legt<br />
ze tijdens het interview op ongekend kleurrijke<br />
wijze een deel <strong>van</strong> de plot <strong>van</strong> Bellini’s<br />
Norma uit. Sprekend over minstens twee<br />
octaven gaat ze <strong>van</strong> een conversatietoon naar<br />
spannende fluisterzachtheid en speelt ze zelf<br />
alle rollen: “‘Ik ben verliefd op een man,<br />
Norma.’ ‘Maar Adalgisa, vertel mij, wie is die<br />
man?’ ‘Het is deze man…’ En dan ziet Norma<br />
welke man het is: Pollione. Haar<br />
eigen geliefde.”<br />
Bartoli zet Bellini’s<br />
Norma op cd. Voor<br />
de kenners is dat<br />
misschien even<br />
schrikken. “Een<br />
nieuwe visie”, zegt Cecilia<br />
Bartoli diverse malen.<br />
De opera over de Gallische<br />
priesteres krijgt een make-over: “Met de<br />
oude instrumenten krijg je een totaal nieuw<br />
geluid. Er is gewerkt door maestro Gio<strong>van</strong>ni<br />
Antonini en orkest La Scintilla om zo<br />
dicht mogelijk te komen bij wat Bellini heeft<br />
gecomponeerd. Met alle dynamiek, <strong>van</strong> piano<br />
naar pianissimo en <strong>van</strong> forte naar fortissimo.<br />
Echt om te proberen te volgen wat er<br />
in de partituur staat. Daarnaast zijn er de<br />
tempo-indicaties, die in Bellini’s <strong>muziek</strong><br />
heel helder zijn. En als je dat doet met oude<br />
instrumenten, wordt het geluid veel transparanter<br />
en op de een of andere manier ook<br />
kleurrijker dan op moderne instrumenten.”<br />
In Vincenzo Bellini’s Norma, een opera uit<br />
1831, heeft de titelheldin een verhouding<br />
met en twee kinderen bij de Romeinse bevelhebber<br />
Pollione: “Norma zegt tegen haar<br />
<strong>klassieke</strong><br />
uitvoering <strong>van</strong><br />
een ‘rebelse’<br />
opera<br />
‘Laten we bidden om vrede.’ Maar ze<br />
bedoelt: ‘Als we ons verzetten, vermoorden<br />
we de vijand, de vader <strong>van</strong> mijn kinderen.’<br />
Het is een ongelooflijk conflict.” Pollione<br />
ruilt haar echter in <strong>voor</strong> haar jongere collega<br />
Adalgisa.<br />
Met haar nieuwe opvatting wil Bartoli beslist<br />
niet de beroemde, dramatische Norma’s <strong>van</strong><br />
weleer aan de kant schuiven: “De grandissima<br />
Maria Callas en Joan Sutherland hebben veel<br />
<strong>voor</strong> Bellini gedaan. Ze voerden Norma en<br />
andere opera’s <strong>van</strong> Bellini uit toen er nog niet<br />
veel naar geluisterd werd. Zonder hen was<br />
deze nieuwe visie niet mogelijk geweest.”<br />
Lichtere stemmen die de opera uitprobeerden,<br />
kregen echter niet zelden de wind <strong>van</strong><br />
voren. Norma wordt immers gezien<br />
als een grote, romantische<br />
opera. Bartoli bekijkt<br />
het zo: “Ik geloof dat<br />
Bellini een preromantischecomponist<br />
is. Hij is <strong>voor</strong> mij<br />
een zoon <strong>van</strong> de classicistische<br />
periode. Hij<br />
staat aan het einde <strong>van</strong> het<br />
classicisme en aan het begin <strong>van</strong><br />
de romantiek. We zijn gewend om naar Bellini<br />
te luisteren alsof hij een componist was<br />
uit de twintigste eeuw.” Ze onderstreept waar<br />
we de componist moeten plaatsen: “Bellini<br />
was een tijdgenoot <strong>van</strong> Schubert!” Daarom<br />
mag het anders. Een team <strong>van</strong> musicologen<br />
toog aan het werk met oude partituren en<br />
nieuw ontdekte bronnen.<br />
Bij de nieuwe visie en het nieuwe geluid hoort<br />
een andere rolbezetting. Bartoli zelf doet<br />
Norma: “Norma ligt niet zo hoog. De hogere<br />
lijn is meer <strong>voor</strong> Adalgisa. Als je kijkt naar de<br />
zangeres die Norma <strong>voor</strong> het eerst zong, Giuditta<br />
Pasta, en je kijkt naar de documenten<br />
over haar repertoire, dan ontdek je dat ze rollen<br />
zong die tegenwoordig door mezzosopranen<br />
worden gezongen.” Ze noemt Rossini’s<br />
La Cenerentola en Romeo in Bellini’s I Capu-<br />
Coverinterview<br />
leti e i Montecchi. De andere zangers hebben<br />
ook beweeglijke, lichte stemmen. John Osborn<br />
(“een echte belcantotenor”) is Pollione<br />
en Bartoli’s oude vriendin, sopraan Sumi Jo,<br />
treedt aan als Adalgisa. “Het is vreemd hoe<br />
de dingen gaan,” lacht de zangeres, “want<br />
Sumi Jo en ik deden drieëntwintig jaar geleden<br />
samen auditie in Salzburg <strong>voor</strong> Herbert<br />
von Karajan. Nu ben ik zelf artistiek directeur<br />
<strong>van</strong> de Festspiele.”<br />
Daar gaan we dan: een <strong>klassieke</strong> uitvoering<br />
<strong>van</strong> een ‘rebelse’ opera. “Toen ze Norma in<br />
1831 uitvoerden in Milaan, was Italië bezet<br />
door de Oostenrijkers. Het was een zeer gespannen<br />
tijd. Tekstboeken konden gecensureerd<br />
worden. Bellini gebruikte een libretto<br />
dat ver weg stond <strong>van</strong> de huidige tijd,<br />
want het was Gallisch en het gaat over<br />
druïden; maar in feite gaat Norma over de<br />
bezetting, de mensen, de onderdrukten <strong>van</strong><br />
het Oostenrijkse regime.” Bartoli raadt ons<br />
aan geen keurige, wetenschappelijke interpretatie<br />
te verwachten, maar gewoon een<br />
andere kijk op de negentiende eeuw. Zoals<br />
Nikolaus Harnoncourt en Gustav Leonhardt<br />
ooit een andere kijk ontwikkelden op<br />
barok<strong>muziek</strong>: “En nu zijn we toch ook aan<br />
hun visie gewend?”<br />
Hein <strong>van</strong> eekert<br />
vinCenzo Bellini<br />
NORMA<br />
Cecilia Bartoli, Sumi Jo e.a.,<br />
Orchestra La Scintilla<br />
o.l.v. Gio<strong>van</strong>ni Antonini<br />
2 Cd’s luxeverpakking limited edition<br />
deCCa 478 3517 / 133 642 vkz<br />
www.<strong>klassieke</strong>zaken.nl juni 2013<br />
7
Berichten<br />
holland Festival<br />
1 t/m 26 juni<br />
Juni is de maand <strong>van</strong> het Holland Festival. Tot en met<br />
woensdag 26 juni verspreidt dit internationale festival <strong>voor</strong><br />
de podiumkunsten zich over verscheidene Amsterdamse<br />
locaties, <strong>van</strong> de Stadsschouwburg tot de passage <strong>van</strong> het<br />
Rijksmuseum en <strong>van</strong> de Gashouder tot Carré. De nieuwe<br />
opera <strong>van</strong> Michel <strong>van</strong> der Aa, Sunken Garden, beleeft zijn<br />
Nederlandse première; het Nationale Ballet danst Le sacre<br />
du printemps; het Koninklijk Concertgebouworkest staat<br />
onder leiding <strong>van</strong> Heinz Holliger; Toneelgroep Amsterdam<br />
speelt De meeuw en aan ‘t IJ klinkt een bijzondere<br />
Mahler. Nieuwsgierig? www.hollandfestival.nl<br />
8<br />
Rheingold op de Rijn<br />
2 t/m 23 juli<br />
Rheingold op de Rijn is een innovatieve en internationale productie <strong>van</strong> de<br />
opera Das Rheingold <strong>van</strong> Richard Wagner en de symfonische show The Wagner<br />
Experience. De uitvoeringen vinden plaats in het laadruim <strong>van</strong> een gigantisch<br />
binnenvaartschip. Waar normaal containers of bergen graan worden<br />
vervoerd, wacht de bezoeker nu een schouwspel. Het ruim <strong>van</strong> het schip is<br />
verbouwd tot een volwaardig theater waarin plaats is <strong>voor</strong> 14 zangers, het<br />
90-koppige symfonieorkest USConcert, een levensgroot projectiescherm,<br />
een tribune <strong>voor</strong> 500 toeschouwers en een foyer die <strong>van</strong> alle gemakken is<br />
<strong>voor</strong>zien. Het varende <strong>muziek</strong>theater meert <strong>van</strong> 2 tot en met 23 juli achtereenvolgens<br />
aan in Koblenz, Duisburg, Arnhem, Utrecht, Amsterdam en<br />
Rotterdam. Informatie: www.rheingold2013.com<br />
juni 2013<br />
delFt ChambeR<br />
musiC Festival<br />
26 juli t/m 4 augustus<br />
Van 26 juli t/m 4 augustus 2013 staat de historische binnenstad <strong>van</strong><br />
Delft weer tien dagen lang in het teken <strong>van</strong> <strong>muziek</strong> tijdens het Delft<br />
Chamber Music Festival. Het thema <strong>van</strong> deze 17de editie <strong>van</strong> het<br />
festival in en rondom Museum Het Prinsenhof is I Believe, Geloof in<br />
Muziek. Artistiek leider Liza Ferschtman heeft uit de hele wereld<br />
grootheden uit de <strong>klassieke</strong> <strong>muziek</strong> uitgenodigd om samen de mooiste<br />
kamer<strong>muziek</strong> te spelen. Ieder concert is samengesteld rondom<br />
thema’s uit de religieuze<br />
beleving, zoals Gebed, De<br />
laatste woorden, Het Goddelijke<br />
in de natuur en Muziek<br />
<strong>voor</strong> treuren en troost, en bij<br />
de kinderconcerten gaat het<br />
over de Ark <strong>van</strong> Noach. Als<br />
rode draad klinkt er tijdens<br />
bijna ieder concert een werk<br />
<strong>van</strong> Bach. Informatie:<br />
www.delftmusicfestival.nl<br />
foto: Marco Borggreve - ties alfrink<br />
foto: PePijn Zoon
foto: harald hoffmann / dG<br />
Yannick Nézet-Séguin<br />
D<br />
(Antar),<br />
Decca is in de archieven gedoken en vond genoeg<br />
boeiend materiaal <strong>voor</strong> tien cd’s. En daarbij<br />
komt nog een mooie nieuwe opname bij<br />
Deutsche Grammophon <strong>van</strong> Tsjaikovski’s<br />
Zesde symfonie (Pathétique) onder Yannick<br />
Nézet-Séguin, een cadeautje bij de box.<br />
Wie denkt aan het Rotterdams Philharmonisch<br />
Orkest in combinatie met Rusland legt direct de<br />
associatie met Valeri Gergjev. Natuurlijk, want<br />
de flamboyante topdirigent uit Noord-Ossetië<br />
heeft jarenlang <strong>voor</strong> dit orkest gestaan en daarbij<br />
heel wat Russische <strong>muziek</strong> op de kaart gezet.<br />
Maar ook zijn <strong>voor</strong>gangers Edo de Waart en<br />
David Zinman hebben op dit gebied heel wat<br />
sporen verdiend, en ook de huidige chef Yannick<br />
Nézet-Séguin laat <strong>van</strong> zich horen.<br />
Met hem op de bok horen we Tsjaikovski’s Zesde<br />
symfonie in een prachtige melancholieke<br />
uitvoering die in 2012 in de Doelen werd opgenomen.<br />
Nézet-Séguin tovert met klanken en<br />
geeft Tsjaikovski’s rijke emoties het volle pond,<br />
zonder sentimentaliteit. En hij blijkt ook een<br />
gevoelig en subtiel pianist in bewerkingen <strong>van</strong><br />
magistrale<br />
uitvoering<br />
zeven romances <strong>van</strong> Tsjaikovski op dezelfde cd.<br />
Zó mooi gespeeld door Lisa Batiashvili dat de<br />
sfeer <strong>van</strong> de oorspronkelijke liedteksten in haar<br />
vioolklank is ge<strong>van</strong>gen.<br />
En dan het genereus gevulde Deccadoosje<br />
met <strong>voor</strong>treffelijk opgepoetste opnamen die<br />
(wat) ouder zijn. De tien cd’s zijn gerangschikt<br />
per componist. Op de eerste twee de<br />
altijd wat onderschatte Nikolaj Rimski-Korsakov,<br />
die kleurrijk kon componeren als weinig<br />
anderen. David Zinman dirigeerde in de<br />
vroege jaren tachtig de Tweede symfonie<br />
Rusland op z’n<br />
ROTTeRDAmS<br />
NederlaNd eN ruslaNd hebbeN iets met elkaar. al heel laNg. Om<br />
dat te ONderstrepeN is 2013 het NederlaNd-ruslaNdjaar. eN als<br />
er ééN NederlaNds Orkest is dat iets heeft met ruslaNd, is het wel<br />
het rOtterdams philharmONisch Orkest.<br />
operasuites uit Tsaar Saltan, Het<br />
sneeuwmeisje en De gouden haan en deed dat<br />
met precisie en zinderende spanning.<br />
Edo de Waart nam bijna tien jaar eerder met<br />
jeugdig enthousiasme Prokovjevs Romeo en<br />
Juliet-suite en Moesorgski’s Schilderijen <strong>van</strong><br />
een tentoonstelling <strong>voor</strong> zijn rekening (cd 3),<br />
gevolgd door strak vormgegeven, spanningsrijke<br />
symfonieën <strong>van</strong> Rachmaninov (cd’s 4 en<br />
5). Rafael Orozco voegt zich erbij <strong>voor</strong> een<br />
bitterzoet Tweede pianoconcert en een virtuoze<br />
Paganinirapsodie (cd 6).<br />
Op de laatste vier cd’s, opgenomen tussen<br />
1989 en 2001, is Valeri Gergjev aan het werk.<br />
Hij dirigeert de zelden gehoorde Eerste symfonie<br />
<strong>van</strong> Borodin en diens bekendere Tweede<br />
(cd 8). Onnodig te zeggen dat er bij Gergjev<br />
altijd wat te beleven valt op het gebied <strong>van</strong><br />
spanning, kleur en vervoering. Luister ook<br />
naar cd 7 met Tsjaikovski’s Eerste pianoconcert,<br />
opnieuw met de meeslepende Orozco,<br />
waarna de geduchte basstem <strong>van</strong> Dmitri Hvorostovski<br />
ons trakteert op aria’s uit onder meer<br />
Jevgeni Onjegin en Schoppenvrouw. Alleen al<br />
cd 9 maakt het hele doosje onmisbaar <strong>voor</strong><br />
elke liefhebber <strong>van</strong> Russische <strong>muziek</strong> door de<br />
magistrale uitvoering <strong>van</strong> Prokofjevs I<strong>van</strong> de<br />
Verschrikkelijke, waaraan ook koor en orkest<br />
<strong>van</strong> de Kirov Opera meewerken. En dan krijgen<br />
we nog cd 10 met de reusachtige<br />
Leningradsymfonie (de Zevende) <strong>van</strong> Sjostakovitsj,<br />
die ondanks alle volop beleden tragiek<br />
toch ook zijn introverte momenten kent.<br />
Van dit rijk gevulde Deccadoosje kunt u dankzij<br />
een gezamenlijke actie <strong>van</strong> <strong>Klassieke</strong> <strong>Zaken</strong><br />
en NRC Handelsblad deelgenoot zijn. Een<br />
kans die u sowieso nooit moet laten lopen, of<br />
het nu Nederland-Ruslandjaar is of niet…<br />
Gerard ScheltenS<br />
extra boxaanbiedinG<br />
gRatis bij aankoop <strong>van</strong><br />
de 10-cd-box<br />
diverSe ruSSiSche componiSten<br />
DiVERSE WERKEN<br />
Rotterdams Philharmonisch Orkest<br />
o.l.v. David Zinman, Edo de waart,<br />
Valeri Gergjev<br />
decca 480 7522 (10 cd’S)<br />
pjotr iljitSj tSjaiKovSKi<br />
SYMfONiE NR. 6 iN B, OPuS 74, ROMANcES<br />
Lisa Batiashvili,<br />
Rotterdams Philharmonisch Orkest<br />
o.l.v. Yannick Nézet-Séguin<br />
deutSche Grammophon 479 1551<br />
34 , 95<br />
KLASSIEKEZaKen adviesprijs*<br />
10-cd-box +<br />
gRatis cd<br />
ooK te beStellen via www.nrc.nl<br />
www.<strong>klassieke</strong>zaken.nl juni 2013<br />
9
KlaSSieKe ZaKen<br />
aanraderS<br />
De lyrische<br />
extase <strong>van</strong> een<br />
miDDeleeuwse non<br />
In de vroege jaren tachtig was de <strong>muziek</strong> <strong>van</strong> de twaalfde-eeuwse<br />
Duitse abdis Hildegard von Bingen nagenoeg onbekend. Sequentia,<br />
het unieke, in middeleeuwse <strong>muziek</strong> gespecialiseerde ensemble <strong>van</strong><br />
Benjamin Bagby, begon in 1982 met het mysteriespel Ordo Virtutum<br />
een reeks cd’s die het complete werk <strong>van</strong> Von Bingen moesten documenteren.<br />
Inmiddels is de uitgesproken lyrische en verrassend extatische<br />
<strong>muziek</strong> <strong>van</strong> de vorig jaar heilig verklaarde geestelijke een begrip<br />
geworden en nu zet Sequentia met de laatste cd in de reeks, Celestial<br />
Hierarchy, nog één keer een uitroepteken achter het oeuvre <strong>van</strong> de<br />
mystieke non. Verplichte kost <strong>voor</strong> iedereen die nog steeds denkt dat<br />
middeleeuwse <strong>muziek</strong> saai en somber is.<br />
23, 95<br />
16 , 95<br />
KLASSIEKEZaKen adviesprijs*<br />
10<br />
juni 2013<br />
Hildegard von Bingen<br />
CeleStIal HIerarCHy<br />
Sequentia<br />
Sony 887654686428 / vKZ 133 646<br />
cLubLEdEn<br />
10%<br />
KortIng<br />
Alleen verkrijgbaar bij de <strong>Klassieke</strong> <strong>Zaken</strong> Specialisten. Zie <strong>voor</strong> de complete<br />
lijst pagina 42. * Geadviseerde <strong>Klassieke</strong> <strong>Zaken</strong>-actieprijs, zolang de <strong>voor</strong>raad<br />
strekt of tot 2 augustus 2013.<br />
foto: Sequentia.org
EEn klarinEt zoals<br />
Mozart bEdoEldE<br />
Sinds de vroege jaren negentig <strong>van</strong> de twintigste eeuw is de franse<br />
klarinettist romain Guyot de oogappel <strong>van</strong> dirigent Claudio abbado.<br />
Via het european union Youth orchestra en het Mahler Chamber<br />
orchestra kwam hij in 2008 als soloklarinettist terecht bij het Chamber<br />
orchestra of europe. Met dit gezelschap stapt hij nu uit de schaduw<br />
om te laten horen hoezeer abbado het bij het rechte eind had.<br />
Mozarts Klarinetconcert en diens Klarinetkwintet klinken onder<br />
leiding <strong>van</strong> Guyot beide als briljante kamer<strong>muziek</strong>. Bovendien speelt<br />
Guyot de solopartij op een kopie <strong>van</strong> de originele bassetklarinet, precies<br />
zoals Mozart het bedoeld had. Deze vertolking, die u op schoot<br />
bij Mozart en diens klarinettist anton Stadler plaatst, brengt u volledig<br />
in vervoering.<br />
23, 95<br />
18 , 95<br />
KLASSIEKEzAKeN adviesprijs*<br />
W.A. MozArt<br />
ConCerto & Quintet for Clarinet<br />
Romain Guyot e.a.,<br />
Chamber Orchestra of Europe<br />
MirAre Mir 183 / VKz 133 645<br />
cLubLEdEn<br />
10%<br />
KortIng<br />
Alleen verkrijgbaar bij de <strong>Klassieke</strong> <strong>Zaken</strong> Specialisten. Zie <strong>voor</strong> de complete<br />
lijst pagina 42. * Geadviseerde <strong>Klassieke</strong> <strong>Zaken</strong>-actieprijs, zolang de <strong>voor</strong>raad<br />
strekt of tot 2 augustus 2013.<br />
juni 2013<br />
11<br />
Foto: Lyodoh KANeKo
foto: Mark Egido<br />
12<br />
juni 2013<br />
Volodos<br />
<strong>voor</strong> elkaar<br />
geschapen
en MoMpou<br />
De Russische meesterpianist Arcadi Volodos is geen man <strong>van</strong> de gebaande paden.<br />
Hij verrast graag en hij neemt af en toe onvermoede afslagen die hij met zijn spel<br />
verheft tot hoofdwegen. Zijn jongste ontmoeting is die met het werk <strong>van</strong> Federico<br />
Mompou. Het levert een cd op vol meesterlijke miniaturen die zo <strong>van</strong> het fijnproeversgilde<br />
lijken te komen.<br />
Federico Mompou. Het is zo’n naam die wel<br />
eens langskomt, zo’n componist die misschien<br />
een vaag o ja-gevoel oproept. Nog zo’n Spanjaard<br />
die na de krachtige noten <strong>van</strong> Granados,<br />
Albéniz en later Falla en natuurlijk Rodrigo<br />
met zijn onsterfelijke Concierto de Aranjuez de<br />
Spaanse lands- en volksaard in <strong>muziek</strong> wist te<br />
<strong>van</strong>gen. Mompou had alleen pech. Hij werd<br />
geboren in 1893 en toen hij in 1987 overleed<br />
had de <strong>muziek</strong>geschiedenis al zoveel andere<br />
wendingen genomen dat zijn zeer<br />
esthetische en licht cerebrale<br />
noten buiten de<br />
landsgrenzen nauwe-<br />
lijks nog kansen kregen<br />
om te stralen. In<br />
Nederland had de<br />
componist geluk.<br />
Daar ontdekte pianist en<br />
mooienotenspeurder Marcel<br />
Worms een tiental jaren geleden<br />
het werk <strong>van</strong> Mompou. Het gevolg was een cd<br />
met zijn meesterwerk, de cyclus Musica callada,<br />
en een plaat met kamer<strong>muziek</strong> en door<br />
zijn contacten met de in 2007 overleden weduwe<br />
Mompou wist Worms zelfs de hand te<br />
leggen op een stapel onuitgegeven werken.<br />
Allemaal erg mooi, maar internationaal gebeurde<br />
er – met meer dan alle respect <strong>voor</strong> het<br />
werk en het spel <strong>van</strong> Worms – niet zo heel veel.<br />
Meesterlijke<br />
Miniaturen <strong>van</strong><br />
MoMpou<br />
Dat wordt nu anders, want er zijn hulptroepen<br />
uit zeer onverwachte hoek gekomen.<br />
De Russische meesterpianist Arcadi Volodos<br />
raakte gegrepen door de delicate miniaturen<br />
<strong>van</strong> de Spaanse klanktovenaar en<br />
besloot zich het werk eigen te maken. En<br />
dat heeft geresulteerd in Volodos plays<br />
Mompou, een Sony-cd met een selectie uit<br />
cycli als Scènes d’enfants (1915-1918), Charmes<br />
(1920-1921) en met zijn latere, beroemdere<br />
maar meer esoterische Musica<br />
callada (1959-1967) die het grootste deel<br />
<strong>van</strong> de cd beslaat.<br />
En ja, het is de gedroomde kennismaking<br />
met het werk <strong>van</strong> Mompou. Volodos geeft<br />
er blijk <strong>van</strong> de wereld waar Mompou uit<br />
<strong>voor</strong>tkomt goed te kennen. Het is de wereld<br />
<strong>van</strong> Parijs in de eerste decennia<br />
<strong>van</strong> de twintigste eeuw, de<br />
wereld <strong>van</strong> Debussy en<br />
Satie en later de we-<br />
reld <strong>van</strong> Poulenc,<br />
Milhaud en de andere<br />
leden <strong>van</strong> Les<br />
Six, componisten die<br />
op de vleugels <strong>van</strong> Satie<br />
vele wonderschone miniaturen<br />
hebben gemaakt. Dan<br />
weer dromerig, dan weer spits, dan weer<br />
raadselachtig prachtig. Doe daar een<br />
scheutje romantische Chopin bij en wat<br />
mysterie <strong>van</strong> Skrjabin en laat de sfeer <strong>van</strong><br />
het Catalaanse landschap erdoorheen<br />
waaien, en er ligt ruim een uur lang puur<br />
muzikaal genot <strong>van</strong> de in eikenhouten vaten<br />
gerijpte soort.<br />
Dat is natuurlijk ook te danken aan Volo-<br />
dos. De pianist die doorgaans in één adem<br />
met Horowitz genoemd wordt maar die<br />
ook een meer dan uitstekend improvisator<br />
en jazzpianist is, weet de miniaturen <strong>van</strong><br />
Mompou de terloopsheid <strong>van</strong> een geïmproviseerde<br />
overpeinzing mee te geven en ze<br />
ondertussen neer te zetten als een urgent<br />
levensteken <strong>van</strong> een man die werkelijk wat<br />
toe te voegen had aan het Spaanse nationalisme<br />
<strong>van</strong> zijn <strong>voor</strong>gangers.<br />
Volodos en Mompou, het klinkt als een<br />
‘odd couple’, zoals de Engelsen zo mooi<br />
zeggen, maar ze blijken <strong>voor</strong> elkaar geschapen.<br />
En dat geeft <strong>voor</strong>al in de prachtige<br />
stukken uit Musica callada het heerlijke<br />
gevoel dat Skrjabin opeens de Spaanse nationaliteit<br />
heeft aangenomen.<br />
Een plaat om te koesteren.<br />
Paul Janssen<br />
GesiGnaleerd<br />
Federico MoMPou<br />
VoloDoS PlAyS MoMPou<br />
Arcadi Volodos<br />
sony 88765433262<br />
www.<strong>klassieke</strong>zaken.nl juni 2013<br />
13
verborgen<br />
het nieuwe ConCert<br />
2013-2014 belooft een prachtig en afwisselend muzikaal jaar te worden, als we de<br />
aankondigingen <strong>van</strong> het nieuwe concertseizoen door de diverse concertpodia mogen<br />
geloven. Maar zou het niet zonde zijn als je in al het brochuregeweld enkele<br />
prachtige concertseries over het hoofd zou zien?<br />
N in<br />
Neem nu het Amsterdamse Concertgebouw.<br />
De eerste associatie <strong>voor</strong> velen is dan<br />
waarschijnlijk die met het grote symfonische<br />
repertoire, maar ook barok<strong>muziek</strong><br />
neemt in zowel de Grote als de Kleine Zaal<br />
een belangrijke plaats in. In de serie Oude<br />
Meesters in de Grote Zaal bij<strong>voor</strong>beeld: een<br />
concertante uitvoering <strong>van</strong> Händels vroege<br />
meesterwerk Rinaldo door de Berlijnse<br />
Lautten Compagney en een veelbelovende<br />
jonge cast; Janine Jansen die zich, samen<br />
met een door haarzelf gevormd ensemble,<br />
op de vioolconcerten <strong>van</strong> Bach stort; en een<br />
uitvoering <strong>van</strong> Bachs Matthäus-Passion<br />
door de Academy of Ancient Music.<br />
Voor een wat avontuurlijker ontdekkingstocht<br />
door de wereld <strong>van</strong> de oude <strong>muziek</strong><br />
moeten we in de Kleine Zaal zijn. Daar kunnen<br />
we nog verder afdalen in de <strong>muziek</strong>geschiedenis<br />
met een kerstoratorium <strong>van</strong> de<br />
vijftiende-eeuwse componist Jean Hanelle.<br />
En <strong>voor</strong> een andere en frisse benadering <strong>van</strong><br />
het (over)bekende is er een bewerking <strong>van</strong><br />
Vivaldi’s Vier jaargetijden <strong>voor</strong> blokfluit door<br />
Erik Bosgraaf. Daarnaast een verrassend<br />
concert <strong>van</strong> de Holland Baroque Society<br />
met klarinetlegende Giora Feidman, waar-<br />
14<br />
juni 2013<br />
onder meer klezmer<strong>muziek</strong> uit de barokperiode<br />
wordt verkend.<br />
Vinden we het meeste pianogeweld doorgaans<br />
in de Grote Zaal, tijdens twee concerten<br />
<strong>van</strong> de uit Israël afkomstige Inon Barnatan<br />
kunnen ook bezoekers <strong>van</strong> de Kleine<br />
Zaal genieten <strong>van</strong> een bijzonder en veelzijdig<br />
pianotalent. Niet alleen brengt hij een<br />
poëtisch soloprogramma rond<br />
<strong>muziek</strong> geïnspireerd door<br />
literatuur, ook staat<br />
hij centraal in een<br />
programma rond<br />
kamer<strong>muziek</strong> met<br />
piano <strong>van</strong><br />
Brahms, Mahler en<br />
Ravel, onder anderen<br />
bijgestaan door violiste<br />
Liza Ferschtman.<br />
In de Koorserie in de Grote Zaal niet alleen<br />
uitvoeringen in topbezettingen <strong>van</strong> het Requiem<br />
<strong>van</strong> Fauré, Händels Messiah en<br />
Bachs Johannes-Passion. Misschien wel het<br />
hoogtepunt vormt een zelden uitgevoerd<br />
meesterwerk: de Grande Messe des morts <strong>van</strong><br />
Hector Berlioz. De kans om dit monumentale<br />
en overweldigende werk, uitgevoerd<br />
door het Nederlands Philharmonisch Orkest<br />
en niet minder dan drie koren onder<br />
leiding <strong>van</strong> Marc Albrecht, live mee te maken<br />
zou geen enkele <strong>muziek</strong>liefhebber aan<br />
zich <strong>voor</strong>bij moeten laten gaan.<br />
De bekende en geliefde vocale serie in de<br />
Kleine Zaal behoeft eigenlijk nauwelijks<br />
introductie, en ook dit jaar is het weer gelukt<br />
een keur aan internationale topstemmen<br />
naar Amsterdam te halen, waaronder<br />
jonge sterren als Kate Royal, Luca Pisaroni<br />
en Elizabeth Watts en de eigenzinnige<br />
Française Patricia Petibon. Naast het<br />
grote romantische liedrepertoire klinken<br />
volgend seizoen ook de Five Canticles <strong>van</strong><br />
Benjamin Britten, bijzondere en<br />
intense <strong>muziek</strong>werken <strong>voor</strong><br />
tenor, countertenor en<br />
mooi en<br />
meeslepend<br />
seizoen in<br />
AmsterdAm<br />
bariton, begeleid door<br />
piano, harp en<br />
hoorn. En een recital<br />
<strong>van</strong> mezzosopraan<br />
Susan Graham, die in<br />
één enkele avond ruim<br />
drie eeuwen <strong>muziek</strong>geschiedenis<br />
bestrijkt, is natuurlijk<br />
altijd een feest <strong>voor</strong> het oor!<br />
Het zal nog lastig worden uit dit aanlokkelijke<br />
aanbod een keuze te maken, maar<br />
één ding moge duidelijk zijn: dat wordt<br />
een mooi en meeslepend concertseizoen<br />
in Amsterdam!<br />
Benjamin Rous<br />
info: www.conceRtgeBouw.nl
parels<br />
gebouwseizoen<br />
foto: felix Broede<br />
Patricia Petibon<br />
erik bosgraaf<br />
www.<strong>klassieke</strong>zaken.nl<br />
Kate<br />
royal<br />
foto:marcoBorggreve<br />
Luca<br />
Pisaroni<br />
foto:marcoBorggreve<br />
Janine Jansen<br />
susan<br />
graham<br />
redactie<br />
juni 2013 15<br />
foto: B ealovega<br />
foto:Harald Hoffmann/ deca
NIEUW OP SONY CLASSICAL<br />
Le Sacre du Printemps & Petrouchka<br />
Door Daniele Gatti en zijn Orchestre National<br />
de France<br />
Arcadi Volodos<br />
Brengt een ode aan de Catalaanse componist<br />
Frederic Mompou<br />
88725442552<br />
88765433262<br />
Sequentia<br />
Maakt met Celestial Hierarchy de Von Bingen<br />
opnames compleet<br />
Nikolaus Harnoncourt<br />
Dirigeert het historische werk Timotheus oder<br />
die Gewalt der Musik<br />
Nino Machaidze<br />
Zingt Verdi, Massenet, Bizet, Puccini & Thomas<br />
88765468642<br />
88883704812<br />
88765447912<br />
Bart Coen<br />
Europese Kamer<strong>muziek</strong> uit<br />
the City 1700-1725<br />
Emerson String Quartet<br />
Speelt Tchaikovsky Souvenir de Florence<br />
& Schoenberg Verklärte Nacht<br />
Absolute Ensemble & Simone Dinnerstein<br />
Van barok naar rock, gypsy en jazz. Improvisatie<br />
onder leiding <strong>van</strong> Kristjan Järvi<br />
88725442552<br />
88725470602<br />
88691941682
foto: Marco Borggreve<br />
25 jaar suCCesformule<br />
Dit jaar vinDen <strong>voor</strong> De vijfentwintigste keer op rij De Robeco<br />
SummeRNightS plaats. klassiek, jazz, pop- en werelD<strong>muziek</strong> vormen<br />
De kern <strong>van</strong> Dit zomerse evenement. <strong>van</strong> 29 juni tot en met 31<br />
augustus is in het amsterDamse ConCertgebouw weer een keur<br />
aan neDerlanDse en buitenlanDse musiCi <strong>van</strong> internationaal<br />
topniveau te beluisteren.<br />
Ieder jaar sluiten de concertzalen hun deuren<br />
<strong>voor</strong> de zomerstop. Veel mensen zijn<br />
dan met vakantie en daardoor is het lastig<br />
de zalen te vullen. Dat is jammer in een<br />
grote stad als Amsterdam. Gelukkig hebben<br />
het Concertgebouw en Robeco daar al in<br />
1988 iets op bedacht. Dit jaar organiseren<br />
zij <strong>voor</strong> de vijfentwintigste keer de Robeco<br />
SummerNights. Een jubileum in een bijzonder<br />
jaar <strong>voor</strong> een <strong>van</strong> de beste concertzalen<br />
ter wereld, die haar 125-jarig bestaan viert.<br />
Dit keer zijn de zomerconcerten anders dan<br />
anders. Dat begint al bij de naam, die <strong>van</strong>af<br />
nu Robeco SummerNights luidt in plaats <strong>van</strong><br />
Robeco Zomerconcerten. Hiermee wordt ingespeeld<br />
op een internationaler publiek.<br />
Een logische stap, met de jaarlijks meer dan<br />
vier miljoen toeristen die naar Amsterdam<br />
komen. Ook nieuw is de randprogrammering<br />
Robeco SummerNights Live. Via inlei-<br />
Kristian Bezuidenhout<br />
foto: Marco Borggreve<br />
dingen, interviews en ontmoetingen met<br />
musici kunnen bezoekers een kijkje nemen<br />
achter de schermen <strong>van</strong> een concert.<br />
De SummerNights kenmerken zich <strong>van</strong><br />
oudsher door een gevarieerd programma.<br />
Jazz, klassiek, pop- en wereld<strong>muziek</strong> <strong>voor</strong>zien<br />
de zwoele zomeravonden in de hoofdstad<br />
<strong>van</strong> een geschakeerd klankkleurenpalet.<br />
Zo maakt de Portugese fadozangeres<br />
Dulce Pontes haar opwachting in de Grote<br />
Zaal, gaat jazzsaxofonist Yuri Honing met<br />
zijn Acoustic Quartet terug naar de basis en<br />
zal het Benjamin Herman Trio de Kleine<br />
Zaal verrassen met ‘iets zomers’.<br />
Meer dan tijdens eerdere SummerNights<br />
wordt er deze editie nadruk gelegd op een<br />
programma <strong>voor</strong> een breed publiek. Voor<br />
kinderen zijn er concerten met Disney<strong>muziek</strong>,<br />
er klinkt film<strong>muziek</strong> <strong>van</strong> John<br />
Williams en in Upload klassiek wordt de wereld<br />
<strong>van</strong> <strong>klassieke</strong> <strong>muziek</strong> op YouTube verkend<br />
aan de hand <strong>van</strong> bijzondere en grappige<br />
filmpjes. Cabaretiers<br />
Mike<br />
Vilde<br />
Frang<br />
Yuri Honing<br />
foto: yurihoning.coM<br />
Boddé en Diederik<br />
<strong>van</strong> Vleuten<br />
zullen een humoristische<strong>muziek</strong>les<br />
geven.<br />
Toch bestaat het<br />
repertoire net als<br />
<strong>voor</strong>gaande jaren<br />
musiCi<br />
<strong>van</strong><br />
topniveau<br />
<strong>voor</strong>namelijk uit <strong>klassieke</strong> <strong>muziek</strong>. Er staat<br />
weer een imposante hoeveelheid topsolisten<br />
op het programma. Zo toont fortepianist<br />
Kristian Bezuidenhout zijn kunnen in het<br />
minder vaak gespeelde Achttiende pianoconcert<br />
<strong>van</strong> Mozart, het Noorse talent Vilde<br />
Frang waagt zich aan Bruchs romantische<br />
Eerste vioolconcert en meesterpianisten<br />
Jean-Yves Thibaudet en Nikolai Lugansky<br />
vertolken respectievelijk kaskrakers als Ravels<br />
Pianoconcert in G en het Tweede pianoconcert<br />
<strong>van</strong> Rachmaninov.<br />
Ook wat betreft dirigenten hebben de SummerNights<br />
een naam hoog te houden. In<br />
<strong>voor</strong>gaande jaren stonden onder anderen<br />
Mariss Jansons, Gio<strong>van</strong>ni Antonini en Jaap<br />
<strong>van</strong> Zweden op de bok. Dat is moeilijk te<br />
evenaren, maar toch is het gelukt. Deze zomer<br />
schittert Daniele Gatti op het programma<br />
met het Koninklijk Concertgebouworkest<br />
in een uitvoering <strong>van</strong> Mahlers Negende<br />
symfonie en brengt de chef-dirigent <strong>van</strong> het<br />
Rotterdams Philharmonisch Orkest, Yannick<br />
Nézet-Séguin, met zijn orkest de Vijfde<br />
symfonie <strong>van</strong> Prokofjev ten gehore.<br />
De Robeco SummerNights zijn de afgelopen<br />
jaren een succesformule gebleken <strong>voor</strong> de<br />
<strong>muziek</strong>liefhebber. Van 29 juni tot en met 31<br />
augustus zullen aan het Museumplein in<br />
Amsterdam de Grote en Kleine Zaal zich<br />
vullen met romantische, avontuurlijke en<br />
meeslepende klanken. Het is dan moeilijk<br />
<strong>voor</strong> te stellen dat het daar ooit in dat prachtige<br />
gebouw twee maanden per jaar helemaal<br />
stil was.<br />
Jeroen StoffelS<br />
redactie<br />
29 juni t/m 31 augustus<br />
ConCertgebouw, amsterdam<br />
www.concertgeBouw.nl/<br />
roBecozoMerconcerten<br />
www.<strong>klassieke</strong>zaken.nl juni 2013<br />
17
DE KAARTVERKOOP VOOR HET NIEUWE SEIZOEN 2013-2014<br />
IS GESTART. MET DIT NAJAAR O.A.<br />
30 AUG<br />
Leidsche Rijn<br />
02 SEPT<br />
Leeuwenbergh<br />
04 OKT<br />
Leeuwenbergh<br />
06 OKT<br />
Leidsche Rijn<br />
12 OKT<br />
Leidsche Rijn<br />
15 OKT<br />
Leeuwenbergh<br />
27 OKT<br />
Leidsche Rijn<br />
03 NOV<br />
Leidsche Rijn<br />
NIEUW!<br />
LE CONCERT DES NATIONS &<br />
LA CAPELLA REIAL DE CATALUNYA<br />
o.l.v. Jordi Savall, met <strong>muziek</strong> <strong>van</strong> o.a. Gesualdo, Guerrero, Sweelinck,<br />
Charpentier, Lully, Bach en Händel<br />
ASKO|SCHÖNBERG<br />
Openingsconcert Gaudeamus Muziekweek<br />
HOLLAND BAROQUE SOCIETY<br />
Grand tour d’Europe met o.a. Vivaldi, Händel en Telemann<br />
PHILHARMONIE ZUIDNEDERLAND<br />
Een hartstochtelijke kennismaking met een nieuw orkest<br />
ORCHESTRE NATIONAL DE BELGIQUE<br />
Samen met de Chinese pianiste Sa Chen speelt dit in Chopins<br />
pianoconcerten gespecialiseerde orkest o.a. zijn Pianoconcert nr. 2<br />
SITKOVETSKY TRIO<br />
Pianotrio’s <strong>van</strong> Haydn, Brahms en Dvorák<br />
NORDWESTDEUTSCHE PHILHARMONIE<br />
Carl Orff - Carmina Burana<br />
LES AMBASSADEURS<br />
Onder de titel Le Grand Théâtre de l’Amour stellen<br />
Les Ambassadeurs hun eigen Rameau-opera samen<br />
KEUZEABONNEMENT<br />
Koopt u meer dan 4 verschillende concerten uit onze series<br />
jazz, klassiek of wereld<strong>muziek</strong>, dan ont<strong>van</strong>gt u 15% korting.<br />
Kijk op onze website <strong>voor</strong> het complete aanbod.<br />
030 231 45 44<br />
VREDENBURG.NL
fOtO: cOnnaughtartistscOm<br />
Louis spohr<br />
een Duitse Paganini<br />
“ElkE violist zou dEzE muziEk moEtEn omarmEn”, zEgt ulf HoElscHEr. dE duitsE violist rEgistrEErdE<br />
<strong>voor</strong> HEt labEl cPo allE vioolconcErtEn <strong>van</strong> louis sPoHr.<br />
JJe zou kunnen zeggen dat Louis Spohr<br />
(1784-1859) de Duitse tegenhanger is <strong>van</strong><br />
Niccolò Paganini. Het is eigenlijk bizar dat<br />
Spohr tot de vergeten generatie behoort,<br />
want zijn invloed was groot en in zijn tijd<br />
werd hij alom gerespecteerd en gewaardeerd.<br />
In de jaren na 1830 was er in Europa waarschijnlijk<br />
geen concertmeester te vinden die<br />
niet bij hem had gestudeerd, en in de jaren<br />
na Beethovens dood en <strong>voor</strong> de opkomst <strong>van</strong><br />
Schumann en Mendelssohn behoorde hij tot<br />
de meest <strong>voor</strong>aanstaande Duitse componisten.<br />
Hij was een <strong>van</strong> de eerste dirigenten die<br />
een dirigeerstok ter hand namen, hij was de<br />
leraar <strong>van</strong> Leopold Auer – de vioolpedagoog<br />
<strong>van</strong> Jascha Heifetz – en schiep een om<strong>van</strong>grijk<br />
oeuvre, waaronder maar liefst elf opera’s<br />
en vijftien vioolconcerten. En toch kwam<br />
Spohr op de rommelzolder <strong>van</strong> de <strong>muziek</strong>geschiedenis<br />
terecht.<br />
“Je kunt hem misschien nog het best omschrijven<br />
als een Duitse Paganini”, zegt<br />
Hoelscher. “Er was ook echt sprake <strong>van</strong> zowel<br />
bewondering als concurrentie tussen<br />
die twee. Op Paganini’s lovende woorden<br />
reageerde Spohr met de opmerking: ‘Paganini<br />
laat zien hoe weinig er nodig is om succes<br />
te hebben bij het grote publiek.’ Paganini<br />
was een typisch Italiaanse vioolvirtuoos,<br />
Spohr was wat stijl betreft zijn Duitse<br />
tegenhanger. Zijn <strong>muziek</strong> is zeer virtuoos,<br />
maar tegelijkertijd stevig geworteld in de<br />
Duitse vroegromantiek en Mozart.”<br />
Meer dan tien jaar werkte Hoelscher in opdracht<br />
<strong>van</strong> het Spohr Gesellschaft in Kassel<br />
– waar de componist werkzaam was als kapelmeester<br />
aan het hof <strong>van</strong> keurvorst Willem<br />
II <strong>van</strong> Hessen-Kassel – aan de restauratie<br />
<strong>van</strong> de vioolconcerten. “Het bleek een<br />
gigantisch project, aangezien <strong>van</strong> veel werken<br />
niet eens complete partituren beschik-<br />
tE goEd om<br />
onbekend<br />
te blijven<br />
baar waren, maar alleen eerstevioolpartijen.<br />
Ook <strong>voor</strong> mij was dit dus een muzikale ontdekkingsreis.<br />
Als veertienjarige jongen liet<br />
mijn vader – hij speelde zelf ook viool – mij<br />
af en toe wat werken horen, en elke violist<br />
kent Spohr natuurlijk <strong>van</strong> zijn Violinschule,<br />
maar veel <strong>van</strong> het repertoire was <strong>voor</strong> mij ook<br />
nieuw en ik was verrast door de kwaliteit er<strong>van</strong>.<br />
Van alle vioolconcerten is het Zevende<br />
vioolconcert mijn favoriet. Ik vind het<br />
‘Traumhaft’: het is zeer geraffineerd geschreven<br />
en staat in een heel bijzondere<br />
toonsoort, e-klein. Luister maar eens naar<br />
dat langzame deel met die breed uitgesponnen<br />
melodielijnen: dat is gewoon<br />
meesterlijk. Je hoort hier als het ware Mendelssohn<br />
al tussen de maatstrepen door.<br />
Dat zegt mij dat Spohr meer was dan een<br />
conservatief musicus. Hij was een kind <strong>van</strong><br />
zijn tijd en blikte zowel terug als <strong>voor</strong>uit.<br />
Zijn stijl is misschien iets minder spectaculair<br />
dan die <strong>van</strong> Paginini, maar hij<br />
schrijft in een volstrekt eigen romantische<br />
taal. Dat vind ik bijzonder. Deze <strong>muziek</strong> is<br />
gewoon te goed om onbekend te blijven. Ze<br />
is volstrekt authentiek en ik vind dan ook<br />
dat Spohrs oeuvre aan herwaardering toe<br />
is. Ik hoop dat mijn opname met het Rundfunk-Sinfonieorchester<br />
Berlin onder leiding<br />
<strong>van</strong> Christian Fröhlich aan die herwaardering<br />
bijdraagt.”<br />
Oswin schneeweisz<br />
interview<br />
LOuis spOhr<br />
COMPLETE VIOLIN CONCERTOS<br />
Ulf Hoelscher,<br />
Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin<br />
o.l.v. Christian Fröhlich<br />
cpO 777818-2<br />
www.kLassiekezaken.nL juni 2013<br />
19
foto: Simon fowler<br />
20<br />
Renaud Capuçon<br />
<strong>van</strong> talent tot Cham<br />
juni 2013
Renaud Capuçon is een <strong>van</strong> de meest geroemde violisten <strong>van</strong> zijn generatie.<br />
Hij is pas 37, maar nu al is het tijd <strong>voor</strong> een ‘best of’: Le violon ROI. Drie cd’s<br />
vormen een prachtig overzicht <strong>van</strong> zijn carrière tot nu toe.<br />
Wat zou Renaud Capuçon bedoelen met Le<br />
violon roi, de titel <strong>van</strong> zijn nieuwe cd-box?<br />
Door de vormgeving, met de achternaam<br />
<strong>van</strong> de artiest net achter het woordje ‘roi’<br />
geplakt, zou je even denken dat Capuçon<br />
zich de koning onder de violisten waant.<br />
Gelukkig biedt het tekstboekje een heldere<br />
verklaring: de viool is de koning onder de<br />
instrumenten. Voor wie daar<strong>van</strong> nog niet<br />
overtuigd was: voilà, drie cd’s met de mooiste<br />
<strong>muziek</strong> <strong>voor</strong> viool.<br />
Toch heeft Capuçon wel iets weg <strong>van</strong> een<br />
koning. Dat hij violist zou worden, leek<br />
<strong>voor</strong>bestemd. Al op zijn vierde ging de<br />
Fransman naar het conservatorium <strong>van</strong><br />
de mooiste<br />
<strong>muziek</strong> <strong>voor</strong><br />
viool<br />
Chambéry, het historische stadje in de Savoie<br />
waar hij in 1976 ter wereld kwam. Op<br />
zijn zeventiende studeerde hij met de hoogste<br />
onderscheiding af aan het beroemdste<br />
conservatorium <strong>van</strong> Parijs. Hij debuteerde<br />
in 1999 met een aan Schubert gewijde cd en<br />
viel op door zijn indringende spel en verbluffende<br />
techniek. Inmiddels behoort hij<br />
tot de absolute top.<br />
De door zijn label Virgin Classics samenge-<br />
stelde box is niet alleen een ‘best of’ <strong>van</strong> het<br />
vioolrepertoire. De box is in de eerste plaats<br />
een mooi overzicht <strong>van</strong> de eerste vijftien jaar<br />
<strong>van</strong> een carrière waarin Capuçon zich <strong>van</strong><br />
uitzonderlijk talent tot een Champions<br />
League-violist ontpopte.<br />
Maar wat staat erop?<br />
Het repertoire reikt <strong>van</strong> Gluck tot Korngold.<br />
Met uitzondering <strong>van</strong> een lied <strong>van</strong><br />
die laatste componist zijn alle opnames<br />
eerder uitgebracht. De eerste cd is gewijd<br />
aan het repertoire met orkest, de tweede<br />
aan kamer<strong>muziek</strong> en op de derde staan<br />
encores – de korte stukken die je vaak als<br />
toegift in de concertzaal hoort, maar die<br />
(omdat de meeste albums om langere werken<br />
draaien) niet allemaal zo goed vertegenwoordigd<br />
zijn op cd’s.<br />
Op de eerste twee cd’s staan geen complete<br />
stukken, het is steeds ‘een deel uit’ dat<br />
volgt op een ander deel uit een ander stuk.<br />
Wat opvalt, is hoe goed de samenstellers<br />
vaak heel verschillende stukken hebben<br />
gecombineerd door uit te gaan <strong>van</strong> toonsoort<br />
en tempo. Zo sluit het langzame<br />
tweede deel uit het vioolconcert <strong>van</strong> Schumann<br />
prachtig aan op het laatste deel uit<br />
het vioolconcert <strong>van</strong> Beethoven. Alsof het<br />
nooit anders is geweest.<br />
Over die Beethoven gesproken: dat is de<br />
opname met het Rotterdams Philharmonisch<br />
Orkest, goed in vorm, onder leiding<br />
<strong>van</strong> chef-dirigent Yannick Nézet-Séguin.<br />
Hoogtepunten zijn de liveopnames waarin<br />
Capuçons toon versmelt met de pianoklanken<br />
<strong>van</strong> Martha Argerich. Uiteraard is ook<br />
Renauds briljante cellospelende broertje<br />
Gautier vertegenwoordigd. Met hem is hij<br />
onder meer te horen in het Dubbelconcert<br />
<strong>van</strong> Brahms – de broers zijn ware pleitbezorgers<br />
<strong>van</strong> dit werk. Van het Vioolconcert<br />
<strong>van</strong> Brahms klinkt het beroemde Allegro<br />
giocoso met het zigeunerachtige thema. Orkest:<br />
de Wiener Philharmoniker. Een track<br />
<strong>van</strong> Capuçons album uit 2012 waarop ook<br />
het concert <strong>van</strong> Alban Berg klinkt.<br />
Maar minstens zo intrigerend zijn de foto’s,<br />
bijgevoegd in het boekje, uit de kinderjaren<br />
<strong>van</strong> Capuçon. Steeds met een viooltje, steeds<br />
die ernstige blik. Alsof hij als vijf- of zesjarig<br />
jongetje al weet dat hij de koning onder de<br />
instrumenten in zijn handen houdt.<br />
Merlijn KerKhof<br />
redactie<br />
diverse coMponisten<br />
LE VIOLON ROI<br />
Renaud Capuçon e.a.<br />
virgin classics 9584402 (3 cd’s)<br />
renaud capuçon<br />
21/6 Muziekgebouw aan ’t iJ,<br />
aMsterdaM<br />
www.MuzieKgebouw.nl<br />
27/11 ConCertgebouw,<br />
aMsterdaM<br />
www.concertgebouw.nl<br />
pions league-violist<br />
www.<strong>klassieke</strong>zaken.nl juni 2013<br />
21
EMI/Virgin Classics<br />
artiesten in Nederland<br />
Rolando Villazón Sings Verdi<br />
Ter ere <strong>van</strong> de 200ste verjaardag <strong>van</strong> de grootste<br />
Italiaanse operacomponist: Villazóns interpretaties<br />
<strong>van</strong> Verdi aria’s uit o.a. La Traviata, Rigoletto en<br />
Macbeth.<br />
6357112<br />
CONCERT<br />
Rolando<br />
Villazón<br />
12/06/2013<br />
Het Concertgebouw,<br />
Amsterdam<br />
Max Emanuel Cencic –<br />
Monteverdi: L’Incoronazione di Poppea<br />
Op deze DVD, opgenomen in 2012 in de schitterende<br />
opera <strong>van</strong> Lille,<br />
vertolkt countertenor<br />
Cencic de rol <strong>van</strong><br />
Nerone. Poppea<br />
wordt gezongen door<br />
de elegante sopraan<br />
Sonya Yoncheva.<br />
9289919 – 2DVD<br />
CONCERT<br />
Max Emanuel Cencic<br />
21/09/2013<br />
Het Concert gebouw,<br />
Amsterdam<br />
Renaud Capuçon – Le Violon Roi<br />
Deze 3CD bevat meesterwerken <strong>van</strong> verschillende<br />
componisten, door Capuçon gekozen. Een box die<br />
terecht de ‘best of’ <strong>van</strong> de bekendste en begaafdste<br />
violist <strong>van</strong> de ze generatie kan worden genoemd.<br />
9584402 – 3CD<br />
CONCERT<br />
Renaud<br />
Capuçon<br />
21/06/2013<br />
Muziek gebouw<br />
aan ’t IJ,<br />
Amsterdam<br />
NEW Hoogtepunten <strong>van</strong> het Martha Argerich Project op<br />
Martha Argerich & Friends –<br />
Live from Lugano 2012<br />
Hoogtepunten <strong>van</strong> het Martha Argerich Project op<br />
het Lugano Festival 2012. Voor het 10e jaar op rij<br />
3CDs met kamer<strong>muziek</strong> en orkestrepertoire met zowel<br />
bekende als minder bekende werken.<br />
7211192 – 3CD<br />
CONCERT<br />
Martha Argerich<br />
25/09/2013<br />
Het Concertgebouw,<br />
Amsterdam<br />
ZIE VOOR EEN COMPLEET CONCERTOVERZICHT VAN<br />
EMI/VIRGIN CLASSICS ARTIESTEN EMICLASSICS.COM/TOURDATES<br />
VOOR MUZIEK, VIDEO’S, NIEUWS EN PRIJSVRAGEN ZIE FACEBOOK.COM/KLASSIEKEMUZIEK<br />
NEW
Russische ster<br />
Valentina leVko<br />
Hoe is het mogelijk dat ik nooit eerder <strong>van</strong> Valentina Levko heb<br />
gehoord? Het is een mysterie dat een zangeres <strong>van</strong> dit kaliber zo<br />
totaal onbekend is. Aan wie ik het ook vroeg – niemand had ooit<br />
<strong>van</strong> haar gehoord.<br />
A Matthäus-Passion<br />
Als er geen opnamen, filmpjes op YouTube<br />
en recensies waren geweest, dan zou je<br />
eraan kunnen twijfelen of ze überhaupt bestaat,<br />
Valentina Levko! Nu ik de box met elf<br />
cd’s <strong>van</strong> Brilliant Classics - Valentina Levko:<br />
Star of the Bolshoi - heb beluisterd, kan ik<br />
alleen maar met mijn hoofd schudden.<br />
Als Russische werd Levko (1926) in het<br />
Bolshoi <strong>voor</strong>namelijk gecast <strong>voor</strong> het Russische<br />
standaardrepertoire, en dat terwijl ze veel<br />
meer noten op haar zang had. Op haar ‘eigen’<br />
concertjes zong ze dan ook de hele ‘wereldliteratuur’<br />
aan <strong>muziek</strong>: opera’s, maar ook liederen,<br />
oude <strong>muziek</strong>, volks<strong>muziek</strong> en populaire<br />
liedjes. En dat alles meestal in de oorspronkelijk<br />
taal.<br />
‘Het liefst zing ik Bach’, schijnt ze ooit gezegd<br />
te hebben. Bach ontbreekt dan ook niet<br />
op de uitgave: haar Erbarme dich uit Bachs<br />
wordt ongekend mooi op<br />
de viool begeleid door Mark Lubotsky. Ouderwets?<br />
Ja. En?<br />
Levko was een operazangeres, en dat hoor<br />
je, zeker in een zeer zwaar aangezette Schubert.<br />
Maar het heeft wel wat, want ook nostalgie<br />
is niet meer wat het geweest is. Op<br />
ingetogen<br />
en sierlijk<br />
haar best is ze als Dalila en Carmen, maar<br />
ook het Spaanse lied ligt haar goed. Waar<br />
ik echter het meest door getroffen werd is<br />
O Mensch! Gib acht! uit de Derde symfonie<br />
<strong>van</strong> Mahler, in het Russisch. De opname<br />
werd in 1961 gemaakt, onder leiding <strong>van</strong><br />
Kirill Kondrasjin.<br />
Dat ze een Russische mezzo was, en is, staat<br />
buiten kijf. Zeven <strong>van</strong> de elf cd’s bevatten dan<br />
ook Russisch repertoire: Russische operaaria’s,<br />
liederen <strong>van</strong> Tsjaikovski en Rachmaninov,<br />
en ‘20th-century Russian Songs’. Nu<br />
moet u de benaming ‘liederen uit de twintigste<br />
eeuw’ niet al te letterlijk nemen – op Prokofjev<br />
na klinken ze bijna allemaal als gewone<br />
Russische liedjes: zeer melodieus, met<br />
een – <strong>voor</strong> wie de teksten verstaat – hoog<br />
‘Sovjetgehalte’. Zelf heb ik er niets op tegen,<br />
ik vind ze gewoon mooi.<br />
Levko’s manier <strong>van</strong> zingen is zeer ingetogen<br />
en het ontbreekt haar aan de lelijke borsttonen<br />
die menige Slavische mezzo’s ontsierden.<br />
Haar interpretaties zijn ingetogen en sierlijk,<br />
nergens brullerig, en heel erg ontroerend.<br />
Ze is ook onweerstaanbaar in de Russische<br />
volksliederen. On<strong>voor</strong>stelbaar hoe ze de jas<br />
<strong>van</strong> haar <strong>klassieke</strong> opleiding weet uit te doen<br />
en in alle eenvoud – nou ja, eenvoud – weet<br />
te ontroeren. Doe het haar maar eens na! De<br />
oude romance The old lemon tree zingt ze, zoals<br />
de Russen zeggen ‘dusjostjipatjelno’, zielknijpend<br />
– daarbij komen de tranen <strong>van</strong>zelf.<br />
Naast de studioproducties zijn er ook liveopnamen,<br />
afkomstig uit het Deutsches Rundfunkarchiv.<br />
Daar staat een mij onbekende<br />
cyclus <strong>van</strong> Sviridov bij, op teksten <strong>van</strong> de<br />
Armeense dichter Isaakyan: fascinerend.<br />
Ongekend prachtig vind ik ook hoe Levko<br />
Marfa’s aria uit Ko<strong>van</strong>sjtsjina <strong>van</strong> Moesorgski<br />
vertolkt: zeer visionair, en de dreiging is voelbaar.<br />
Het geluid is een beetje dof en pover,<br />
maar dat vergeet je gauw, mede door het fantastische<br />
Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin<br />
onder leiding <strong>van</strong> Kurt Masur. Deze box ga<br />
ik koesteren als de allergrootste schat.<br />
Basia Jaworski<br />
special<br />
Diverse componisten<br />
VALENTINA LEVKO: STAR Of THE BOLSHOI<br />
Diverse orkesten en begeleiders<br />
Brilliant classics 9406 (11 cD’s)<br />
www.<strong>klassieke</strong>zaken.nl juni 2013 23
AndreAs Ott<br />
hartstochtelijk verslingerd aan de klarinet<br />
De 23-jarige klarinettist Andreas Ottensamer tekende een exclusief contract<br />
bij Deutsche Grammophon. Op zijn debuut-cd, Portraits - The Clarinet<br />
Album, speelt hij met het Rotterdams Philharmonisch Orkest <strong>muziek</strong> <strong>van</strong><br />
Cimarosa tot Amy Beach.<br />
H<br />
naam,<br />
Het heeft hem geen windeieren gelegd, de<br />
oprichting in 2005 <strong>van</strong> The Clarinotts, samen<br />
met zijn vader en zijn broer. In huize<br />
Ottensamer in Oostenrijk moet het vroeger<br />
een waar gekkenhuis zijn geweest.<br />
Drie leden <strong>van</strong> één gezin beroepsmatig én<br />
hartstochtelijk verslingerd aan de klarinet.<br />
Allen met zoveel talent dat ze het tot<br />
de Wiener en de Berliner Philharmoniker<br />
hebben gebracht. Met zoiets ludieks als<br />
The Clarinotts (drie klarinetten en piano)<br />
haal je natuurlijk ook de schijnwerpers<br />
<strong>van</strong> de wat minder serieuze pers. Slim,<br />
want met al die aandacht kan het dan ineens<br />
snel gaan met een carrière.<br />
Zo snel dat Andreas Ottensamer nu een<br />
exclusief contract heeft bij Deutsche<br />
Grammophon. Nota bene als de eerste soloklarinettist<br />
ooit. Achteraf gezien heeft hij<br />
de publiciteit <strong>van</strong> The Clarinotts helemaal<br />
niet nodig. Sinds zijn ‘liberal arts’-studie<br />
in Harvard (VS) is hij gepokt en gemazeld<br />
in het vak. Hij is nog maar 23 en soleerde<br />
al met onder meer het Deutsches Symphonie-Orchester<br />
Berlin en de Berliner Philharmoniker.<br />
Grote orkesten, solisten <strong>van</strong><br />
24<br />
juni 2013<br />
een keur aan kamer<strong>muziek</strong>ensembles<br />
- met vele kanjers uit het <strong>muziek</strong>leven<br />
en op vele plaatsen heeft de charismatische<br />
Ottensamer zijn talenten al rondgestrooid.<br />
Vorig jaar ook in ons land, toen hij <strong>van</strong> de<br />
partij was op het Gergiev Festival. Mischa<br />
Spel schreef toen in de NRC dat Ottensamer<br />
‘versmolt met zijn klarinet’. Coplands<br />
Klarinetconcert klonk zo zuiver en virtuoos<br />
dat Ottensamers indrukwekkende podiumoptreden<br />
een vele minuten durend<br />
applaus genereerde.<br />
Aan Nederland zal hij later vast goede herinneringen<br />
bewaren, want zijn debuut-cd<br />
bij DG, Portraits - The Clarinet Album,<br />
één en al<br />
elegantie<br />
werd gemaakt samen met het Rotterdams<br />
Philharmonisch Orkest en dirigent Yannick<br />
Nézet-Séguin. Het klikte <strong>van</strong>af het<br />
eerste begin.<br />
DG liet Ottensamer geheel vrij in de samenstelling<br />
<strong>van</strong> het repertoire <strong>voor</strong> zijn<br />
cd. Gekozen werd <strong>voor</strong> stevige contrasten.<br />
Met als zwaartepunt de klarinetconcerten<br />
<strong>van</strong> Louis Spohr en Aaron Copland, aangevuld<br />
met arrangementen <strong>van</strong> <strong>muziek</strong><br />
<strong>van</strong> Debussy, Gershwin, Cimarosa en<br />
Amy Beach. Al met al een ruiker waarmee<br />
je <strong>voor</strong> de dag kunt komen, want wie<br />
dit uiteenlopende palet aan stijlen en<br />
technieken beheerst mag zich met recht<br />
een allrounder noemen.<br />
Wie de cd hoort, zal zich meteen kunnen<br />
vinden in dat ‘versmelten met het instrument’.<br />
Moeiteloos klinkt het allemaal,<br />
<strong>van</strong>zelfsprekend. Terwijl zo’n Spohr toch<br />
echt wel wat verraderlijke noten in zijn<br />
Klarinetconcert heeft verwerkt. Mooie,<br />
lange fraseringen bij Ottensamer, overal<br />
natuurlijke golfbewegingen, soepele<br />
loopjes - één en al elegantie. En niet alleen<br />
bij Spohr. Door middel <strong>van</strong> fluistertonen<br />
en spannende ritmische vrijheden<br />
weet Ottensamer een werkelijk betoverende<br />
sfeertekening neer te zetten <strong>van</strong><br />
Debussy’s La fille aux cheveux de lin, terwijl<br />
hij <strong>van</strong> Gershwins opgewonden Prelude<br />
(eigenlijk <strong>voor</strong> piano geschreven)<br />
juist één en al dartelheid maakt.<br />
De klank <strong>van</strong> Ottensamers klarinet, <strong>van</strong><br />
Weense makelij, is ongewoon rond, donker<br />
en warm, zelfs in de hoge registers.<br />
De speciale boring <strong>van</strong> het instrument<br />
schijnt daarmee te maken te hebben.<br />
DG geeft met deze productie dus weer<br />
eens blijk een fijne neus te hebben <strong>voor</strong><br />
toptalent. Of liever, <strong>voor</strong> talent in de dop,<br />
want feitelijk vormt de cd nog maar de aftrap<br />
<strong>van</strong> een ongetwijfeld grootse carrière.<br />
Jos <strong>van</strong> der Zanden
ensAmer<br />
www.klAssiekezAken.nl<br />
GESIGNaLEERd<br />
dIvERSE CoMpoNIStEN<br />
Portraits - the Clarinet album<br />
Andreas Ottensamer,<br />
Rotterdams Philharmonisch Orkest<br />
o.l.v. Yannick Nézet-Séguin<br />
dEUtSChE GRaMMophoN 481 0131<br />
juni 2013 25<br />
foto: aNatoL KottE / MERCURY CLaSSICS
foto: RogER MAstRoiANNi<br />
Alleen werkelijk grote componisten hebben geen AAnleiding nodig om hun complete werk in<br />
een cd-box verenigd te krijgen. pierre boulez is zo’n componist. dAArom is het complete werk<br />
vAn de mAn die richting en kleur gAf AAn de tweede helft vAn de twintigste eeuw nu bijeengebrAcht<br />
op dertien cd’s. een overzichtelijk en mooi verzorgd monument dAt in geen enkele huiskAmer<br />
zou mogen ontbreken.<br />
Z<br />
Zo. Als het om de veilige overdracht <strong>van</strong> zijn<br />
werk aan de toekomst en de jongere generaties<br />
gaat, kan Pierre Boulez rustig sterven. De om<strong>van</strong>grijke<br />
dertien cd’s tellende box die onder de<br />
titel Pierre Boulez – Complete Works verschenen<br />
is, is precies wat het is: een box met alle werken<br />
die Boulez goed genoeg vindt <strong>voor</strong> de openbaarheid,<br />
bijeengebracht onder supervisie <strong>van</strong><br />
de Franse componist. Samen met Boulez<br />
bracht Deutsche Grammophon niet alleen<br />
exemplarische opnamen uit eigen catalogus<br />
min of meer chronologisch bijeen, maar ook<br />
registraties <strong>van</strong> zo’n tiental andere maatschappijen,<br />
een uniek samenwerkingsverband in<br />
<strong>muziek</strong>land. Een aantal nieuwe opnamen,<br />
zoals Improvisé – pour le Dr Kalmus uit 1969 en<br />
het recentere Une page d’éphéméride uit 2005,<br />
en enkele niet eerder uitgebrachte opnamen<br />
zoals de live-registratie <strong>van</strong> Notations I-IV en<br />
VII <strong>voor</strong> orkest onder leiding <strong>van</strong> Boulez zelf,<br />
maken het geheel compleet.<br />
Dat geheel biedt een prachtig inzicht in de<br />
erfenis <strong>van</strong> een <strong>van</strong> de belangrijkste componisten<br />
<strong>van</strong> de twintigste en vroege eenentwintigste<br />
eeuw. Want hoewel de man die op 26<br />
maart 88 jaar werd een groot aantal werken<br />
later soms aanzienlijk reviseerde, en zelfs letterlijk<br />
herschreef, is de evolutie <strong>van</strong> zijn taal<br />
meer dan uitstekend te volgen. Luister naar<br />
de Notations <strong>voor</strong> piano uit 1946, naar de<br />
wijze waarop hij Claude Debussy verenigt met<br />
de vaak academisch genoemde naoorlogse<br />
toontaal. Of luister naar de sprankelende instrumentbehandeling<br />
in Le marteau sans<br />
maître, een <strong>van</strong> de weinige werken die Boulez<br />
nimmer reviseerde. En hoor de lyriek en de<br />
verfijning in …explosante-fixe…<br />
Boulez is constant in beweging, constant op<br />
zoek naar de meest perfecte uitdrukking <strong>van</strong><br />
wat hij bewerkstelligen wil. Hij zegt daar in<br />
het interview op cd nr. 13, in het Engels afgedrukt<br />
in het lijvige en mooi verzorgde booklet,<br />
edisonwAArdig<br />
monument<br />
verhelderende zaken over. Ook spreekt hij<br />
uitgebreid over zijn wens werken steeds maar<br />
weer te herzien.<br />
Juist door elke keer terug te keren naar ouder<br />
werk, is het oeuvre <strong>van</strong> Boulez relatief bescheiden.<br />
Maar in deze bescheidenheid toont zich<br />
de ware meester. Wie Boulez kent en compleet<br />
wil hebben heeft aan deze box veel te genieten,<br />
wie Boulez nog beschouwt als de ondoordringbare<br />
grootmeester <strong>van</strong> de westerse a<strong>van</strong>t-garde<br />
heeft heel wat te ontdekken. En wie nog steeds<br />
aarzelt mag, aldus de componist, ‘zijn <strong>voor</strong>oordelen<br />
opzij zetten’ en ‘luisteren met een open<br />
Pierre<br />
Boulez<br />
oeuvres complètes<br />
geest’. En om de raad <strong>van</strong> de meester verder aan<br />
te halen: ‘Begin met de simpelste <strong>muziek</strong> en<br />
eindig met de meer complexe werken. (…) Als<br />
je luistert naar de latere werken, is er meer geconcentreerde<br />
aandacht nodig. (…) Luister<br />
met geduld, want het is niet altijd makkelijk.’<br />
En wie dat geduld heeft, vaker luistert en nog<br />
eens luistert, wordt in dit Edisonwaardige monument<br />
uiteindelijk beloond met <strong>muziek</strong> <strong>van</strong><br />
een briljante Fransman die net zo kleurrijk,<br />
beeldend en sensueel is als die <strong>van</strong> <strong>voor</strong>gangers<br />
als Debussy, Ravel en zijn kortstondige leermeester<br />
Olivier Messiaen. Een meesterlijk<br />
oeuvre dat het nu al verdient om klassiek genoemd<br />
te worden.<br />
PAul JANssEN<br />
cLubLEdEn<br />
44,95<br />
PiERRE BoulEZ<br />
OEuvRES COMPLètES/COMPLEtE WORkS<br />
Diverse uitvoerenden<br />
DEutschE gRAMMoPhoN 480 6828 9 / 132 636 VKZ (13 cD’s)<br />
KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*<br />
74, 95<br />
sPEciAl<br />
49 , 95<br />
13cd<br />
www.<strong>klassieke</strong>zaken.nl juni 2013 27
CLASSIC<br />
SUMMER<br />
Campaign<br />
50 TOPTITELS STERK IN PRIJS VERLAAGD *<br />
GA NAAR FACEBOOK.COM/KLASSIEKEMUZIEK EN MAAK TOT 31 AUGUSTUS<br />
ELKE WEEK KANS OP EEN CD UIT DEZE CAMPAGNE.<br />
* CAMPAGNE LOOPT TOT 31 AUGUSTUS 2013<br />
BEZOEK NU ONZE NIEUWE WEBSITE EMICLASSICS.COM
Column<br />
Hans Heg<br />
Sir Colin Davis is op 14 april niet wat je noemt<br />
in het harnas gestorven. Maar het scheelde<br />
niet veel. Met vallen en opstaan – soms letterlijk<br />
– dirigeerde hij door totdat het écht niet<br />
meer ging. Zelfs op zijn 85ste had hij nog allerlei<br />
engagementen in zijn agenda staan. De<br />
laatste concerten dit seizoen <strong>van</strong> het London<br />
Symphony Orchestra in The Barbican in juni.<br />
En op 20 augustus ook nog een optreden met<br />
‘zijn’ LSO in het kader <strong>van</strong> de Proms in de<br />
Royal Albert Hall. Dat worden nu herdenkingsconcerten.<br />
Dit onwankelbare arbeidsethos doet me denken<br />
aan een zijn <strong>voor</strong>gangers in Londen.<br />
Pierre Monteux, de Frans-Amerikaanse dirigent<br />
die in 1913 de wereldpremière <strong>van</strong> Stravinsky’s<br />
Sacre leidde, sloot in 1961 nog een<br />
contract af met het LSO als Principal<br />
Conductor. Naar men zei een<br />
overeenkomst <strong>voor</strong> het leven.<br />
Nee, tot zijn honderdste,<br />
werd overal gegrapt.<br />
Monteux was op dat moment<br />
de 85 al gepasseerd<br />
en heeft het uiteindelijk nog<br />
bijna drie jaar volgehouden. Waar<br />
we verschillende mooie opnamen aan te danken<br />
hebben. Onder andere met werken <strong>van</strong><br />
Debussy en Ravel.<br />
Colin Davis leek hetzelfde pad te willen bewandelen.<br />
De ‘LSO family’, een orkest dat<br />
zelfbestuur hoog in het vaandel heeft, gaf ook<br />
hem ruim baan. Vorig jaar leidde hij – deels<br />
zittend, en vermoeid ogend – nog een imposante<br />
uitvoering <strong>van</strong> Berlioz’ Grande Messe des<br />
morts in St Paul’s Cathedral. Een megalomane,<br />
quadrafonische dodenmis: naast twee<br />
om<strong>van</strong>grijke koren op het podium ook nog<br />
eens vier groepen bazuinen elders in de kerk.<br />
In dubbele zin een passend afscheid <strong>van</strong> de<br />
dirigent die Hector Berlioz vijftig jaar lang als<br />
geen ander heeft verdedigd. Zonder de En-<br />
www.<strong>klassieke</strong>zaken.nl<br />
Grootse DoDenmis<br />
en rialto ripples<br />
gelse Sir zou de Franse nieuwlichter nooit zo<br />
populair zijn geworden.<br />
De langverwachte terugkeer <strong>van</strong> Riccardo<br />
Chailly bij het Concertgebouworkest viel min<br />
of meer samen met het persbericht dat het<br />
Londense orkest half april de wereld instuurde.<br />
Chailly’s tweede repetitie, op maandagochtend<br />
15 april, werd begonnen met een<br />
minuut stilte. Davis was in Amsterdam immers<br />
lange tijd een graag geziene gast. Bovendien<br />
maakte hij hier tientallen opnamen <strong>voor</strong><br />
Philips met Berlioz, Dvorák, Haydn en Stravinsky.<br />
In 2009 keerde hij <strong>voor</strong> het laatst terug<br />
bij het KCO <strong>voor</strong> de Nederlandse première<br />
<strong>van</strong> de St John Passion <strong>van</strong> James MacMillan.<br />
Een experiment dat overigens lang niet door<br />
iedereen op prijs werd gesteld.<br />
Geen Bach op Palmzon-<br />
die heerlijke<br />
Bollani, die<br />
heeft mijn hart<br />
dag? Heiligschennis!<br />
Blijven vernieuwen,<br />
dat was echter het<br />
devies <strong>van</strong> Davis.<br />
Iets wat ook bij<br />
Chailly duidelijk <strong>voor</strong>op<br />
staat. Negen jaar na zijn<br />
vertrek als chef-dirigent <strong>van</strong> het Concertgebouworkest<br />
wilde hij uitsluitend terugkeren<br />
met werken die hij nog nooit eerder in het<br />
Concertgebouw had uitgevoerd. Een recent<br />
koorwerk <strong>van</strong> Hans Werner Henze plus de<br />
tweede (!) uitvoering sinds 1899 <strong>van</strong> de Tweede<br />
symfonie (Lobgesang) <strong>van</strong> Mendelssohn.<br />
Daarna volgden nog een paar concerten met<br />
veel Gershwin onder de noemer Jazz It Up.<br />
gestolen<br />
Een kolfje naar de hand <strong>van</strong> Chailly die zijn<br />
carrière ooit begon als drummer. Samen met<br />
de Italiaanse jazzpianist en improvisator Stefano<br />
Bollani herhaalde hij in Amsterdam nog<br />
eens het Gershwinfestijn dat in 2010 <strong>voor</strong> de<br />
nodige opwinding zorgde in Leipzig. En dat<br />
Decca een jaar later ook op cd heeft gezet. Van<br />
Chailly konden we zoiets verwachten. Zeker<br />
na het grote succes met de Jazzsuites <strong>van</strong><br />
Sjostakovitsj, een jaar of vijftien geleden.<br />
Want, stelt Chailly, Gershwin is ‘a true genius’.<br />
Hij verdient net zoveel inzet, aandacht en<br />
precisie als Ravel en Stravinsky.<br />
Maar die heerlijke Bollani, die heeft mijn hart<br />
gestolen. Wat een muzikant en wat een hartverwarmende<br />
persoonlijkheid. Hij wekt de<br />
indruk dat hij de hele wereld wel zou willen<br />
omarmen – met zijn <strong>muziek</strong>! En dat komt ook<br />
op de Gershwinbestseller <strong>van</strong> Decca goed uit<br />
de verf. Vooral in die verrukkelijke toegift:<br />
Rialto Ripples.<br />
HeCtor Berlioz<br />
GRANDE MESSE DES MORTS<br />
London Symphony Orchestra (en koren)<br />
o.l.v. Sir Colin Davis<br />
lso live 0729<br />
george gersHwin<br />
RHAPSODy IN BLuE, PIANO CONCERTO IN F,<br />
CATFISH ROW, RIALTO RIPPLES<br />
Stefano Bollani,<br />
Gewandhausorchester Leipzig<br />
o.l.v. Riccardo Chailly<br />
DeCCa (live) 4782739<br />
juni 2013<br />
29
CECILIA BARTOLI IS NORMA<br />
www.ceciliabartolionline.com<br />
Cecilia Bartoli in een<br />
gloednieuwe studio-opname<br />
<strong>van</strong> Bellini’s meesterwerk.<br />
Voor de opname werd<br />
gebruik gemaakt <strong>van</strong> een<br />
nieuwe kritische uitgave<br />
<strong>van</strong> het manuscript.
orkest<br />
GasPard Fritz<br />
5 Sinfonias<br />
La Stagione Frankfurt<br />
o.l.v. Michael Schneider<br />
cpo 777696-2 / € 21,99<br />
Sinds jaar en dag weet het label CPO <strong>muziek</strong> <strong>van</strong> allerlei vergeten Kleinmeister<br />
onder het stof <strong>van</strong>daan te halen, in samenwerking met Duitse radiostations.<br />
Op deze cd zet La Stagione Frankfurt de achttiende-eeuwse Zwitser Gaspard<br />
Fritz in het zonnetje, een man die de laatbarok met het vroege classicisme verbond.<br />
Deze kapelmeester-violist leefde <strong>van</strong> 1716 tot 1783 en publiceerde ook<br />
vioolconcerten, die in de smaak vielen bij niemand minder dan Händel. Twee<br />
<strong>van</strong> zijn vroege sinfonia’s op deze cd klinken een beetje als Vivaldi, terwijl drie<br />
latere de stijl <strong>van</strong> de jonge Mozart laten horen. Degelijk en onderhoudend<br />
is deze <strong>muziek</strong>, ofschoon geen kunst met een grote K. Die mening was de<br />
rondreizende <strong>muziek</strong>journalist Charles Burney al toegedaan toen hij Fritz<br />
in Genève ontmoette. We<br />
kunnen hem nog steeds on-<br />
derschrijven. Deze speelse,<br />
vrolijke <strong>muziek</strong> was bedoeld<br />
ter opluistering <strong>van</strong> aristocratische<br />
residenties, niet zozeer<br />
<strong>voor</strong> de concertzaal. Vandaar<br />
Heerlijk tinkelend<br />
klavecimbel<br />
de lichte toon, de vele kwinkslagen (brutale hoornpassages) en het heerlijk<br />
tinkelende klavecimbel dat steeds weer het orkestje op sleeptouw neemt. Michael<br />
Schneider heeft er bij La Stagione Frankfurt flink de wind onder: pittige<br />
tempi - hier en daar op het gejaagde af - en opzwepende crescendi.<br />
Jos Van der zanden<br />
concert<br />
GottFried Hendrik Mann<br />
Clarinet Concerto, Violin Concerto e.a.<br />
Sebastian Manz, Akiko Yamada,<br />
Osnabrücker Symphonieorchester<br />
o.l.v. Hermann Bäumer<br />
cpo 777 620-2 / € 21,99<br />
Helaas kennen veel Nederlanders de belangrijkste componisten uit hun land<br />
<strong>voor</strong>al <strong>van</strong> straatnamen. Het werk <strong>van</strong> die toonkunstenaars ligt níét op straat.<br />
Ja, Johannes Verhulst, Diepenbrock: af en toe is er een bescheiden opleving,<br />
toch wordt hun <strong>muziek</strong> maar weinig gespeeld. Al helemaal weinig klinkt het<br />
werk <strong>van</strong> Gottfried Hendrik Mann. Deze in Den Haag geboren componist<br />
(1858-1904) was onder meer dirigent <strong>van</strong> een militair <strong>muziek</strong>korps en het<br />
Leidse studentenorkest Sempre Crescendo, maar verving ook Concertgebouworkestdirigent<br />
Willem Kes tijdens diens verlof. En hij was de John<br />
Ewbank <strong>van</strong> zijn tijd: ter gelegenheid <strong>van</strong> de kroning <strong>van</strong> Wilhelmina schreef hij<br />
zijn Kroningsmarsch die bij de <strong>voor</strong>naamste orkesten op de lessenaars stond. Het<br />
Osnabrücker Symphonieorches-<br />
ter ontfermt zich nu over Manns<br />
Klarinetconcert en Vioolconcert.<br />
De <strong>muziek</strong> is sterk verankerd in<br />
de Duits-romantische traditie, al<br />
wijzen de exotische motieven in<br />
het slotdeel <strong>van</strong> het Klarinetconcert op de invloed <strong>van</strong> Saint-Saëns en Delibes.<br />
Zo origineel als Diepenbrock was Mann zeker niet, maar deze verrassend goede<br />
stukken doen zeker niet onder <strong>voor</strong> veel werk <strong>van</strong> Manns net iets minder<br />
onbekende tijdgenoten. De Osnabrückers spelen smaakvol, al is hun intonatie<br />
niet perfect. Klarinettist Sebastian Manz is zeer talentvol.<br />
MerliJn kerkHoF<br />
www.<strong>klassieke</strong>zaken.nl<br />
Smaakvol spel<br />
<strong>van</strong> Osnabrückers<br />
concert<br />
Heitor Villa-lobos<br />
Melodia Sentimental<br />
Krzysztof Meisinger,<br />
Academy of St Martin in the Fields<br />
o.l.v. José Maria Florêncio<br />
Fuga Libera Fug 599 / € 22,99<br />
Heitor Villa-Lobos is niet alleen de componist die de Braziliaanse nationale<br />
<strong>muziek</strong> een stem gaf, hij is in zekere zin ook de peetvader <strong>van</strong> de revival <strong>van</strong> de<br />
gitaar in de twintigste eeuw. Villa-Lobos was zelf een uitstekend gitarist die<br />
het Braziliaanse chororepertoire op straat geleerd had, maar hij was ook een<br />
avontuurlijk componist. Dus toen de gitaarpionier Andrés Segovia hem polste<br />
<strong>voor</strong> wat gitaarwerk kwam er een unieke stroom los. Twaalf revolutionaire etudes,<br />
vijf verrassende preludes<br />
en een opmerkelijk gitaar-<br />
Krzysztof Meisinger:<br />
briljant gitarist<br />
concert. Villa-Lobos bracht<br />
immers niet alleen Brazilië in<br />
de gitaarwereld, hij verrijkte<br />
het instrument ook met vele<br />
tot dan toe onbekende technieken. Zozeer dat Segovia moeite had met <strong>voor</strong>al<br />
de etudes en het gitaarconcert. Tegenwoordig horen deze composities tot het<br />
standaardrepertoire <strong>van</strong> gitaristen en komt er om de zoveel tijd een nieuwe opname<br />
uit met werk <strong>van</strong> de Braziliaan. Ook de briljante Poolse gitarist Krzysztof<br />
Meisinger draagt nu zijn steentje bij. En dat doet hij, in het gitaarconcert met<br />
steun <strong>van</strong> de Academy of St Martin in the Fields, briljant. Zijn tempokeuzes zijn<br />
opmerkelijk, maar ze werken, en zijn vertolking is liefdevol virtuoos. Bovendien<br />
voegt hij met de bewerking <strong>van</strong> de even mooie als korte Melodia Sentimental <strong>voor</strong><br />
gitaar, viool en orkest iets wezenlijks toe aan het Villa-Lobosrepertoire.<br />
Paul Janssen<br />
concert<br />
W. a. Mozart<br />
Clarinet concerto, Flute concerto no. 2,<br />
Bassoon concerto<br />
Alessandro Carbonare, Jacques Zoon,<br />
Guilhaume Santana<br />
Orchestra Mozart o.l.v. Claudio Abbado<br />
Deutsche grammophon 477 9331 / € 23,99<br />
cdbesPrekinGen<br />
Op 26 juni <strong>van</strong> dit jaar wordt dirigent Claudio Abbado 80 jaar. En dat is aan<br />
zijn opnamen niet te horen. Of juist wel. Abbado is en blijft zo’n dirigent die<br />
zichzelf, gesteund door toegenomen ervaring, continu vernieuwt. Sinds hij in<br />
2004 artistiek leider werd <strong>van</strong> het nieuw opgerichte Orchestra Mozart heeft<br />
hij niet alleen een fantastisch gezelschap musici om zich heen verzameld, hij<br />
heeft ook zijn visie op Mozart<br />
herijkt en doordesemd<br />
met de laatste ontdekkin-<br />
Meesterlijke Mozart gen <strong>van</strong> de historische uitvoeringspraktijk.<br />
Dat heeft<br />
al een serie cd’s opgeleverd<br />
waarin een nieuwe, frisse Mozart klinkt. De wijsheid <strong>van</strong> de oude dirigent, de<br />
lichtheid <strong>van</strong> de jonge Mozart, de helderheid <strong>van</strong> de historische uitvoeringspraktijk<br />
en het briljante spel <strong>van</strong> de musici leverden Abbado en het Orchestra<br />
Mozart al een palmares met fraaie onderscheidingen op. En er kan er weer<br />
een bij. Want de registratie <strong>van</strong> de drie blazersconcerten <strong>van</strong> Mozart – het<br />
Fluitconcert is de <strong>voor</strong> Ferdinand Dejean bewerkte versie <strong>van</strong> het Hoboconcert<br />
KV 314 – is op zijn zachtst gezegd meesterlijk. De solisten – let <strong>voor</strong>al op<br />
fluitist Jacques Zoon – spelen als bevlogen operadiva’s en het orkest danst<br />
mee als één grote kamermuzikale partner. Als er één definitieve opname <strong>van</strong><br />
deze concerten zou moeten zijn, gooien Abbado en consorten heel hoge ogen.<br />
Paul Janssen<br />
juni 2013<br />
31
Cd-<br />
BeSprekingen<br />
vocaal<br />
Benjamin Britten<br />
Songs<br />
Ian Bostridge, Antonio Pappano,<br />
Xuefei Yang<br />
EMI classIcs 4 33430 2 / € 22,99<br />
Hij is er echt, in bescheiden vorm en alleen in het laatste sonnet: de Italiaanse<br />
snik. Ian Bostridge legt een flinterdun vleugje Mario Lanza in zijn vertolking<br />
<strong>van</strong> Benjamin Brittens Seven sonnets of Michelangelo. Antonio Pappano’s invloed<br />
op Bostridges nieuwe cd met liederen <strong>van</strong> Britten reikt verder dan zijn<br />
sprankelende, heldere en fraai gedefinieerde pianospel. Het is goed dat hij<br />
er is, want deze italianità compenseert een licht gebrek aan zonneschijn in<br />
de stem <strong>van</strong> de Britse tenor. Dat en een tendens tot kleurverlies in de laagste<br />
noten zijn de kleine zwakheden in de vertolkingen <strong>van</strong> Bostridge. Anderzijds<br />
bedient hij ons met fantastische verstaanbaarheid en het vaak moeiteloos zeilen<br />
<strong>van</strong> de slanke en beweeglijke stem door de <strong>muziek</strong>. De cd bevat minder<br />
gangbare liederencycli <strong>van</strong><br />
Britten, zoals het fraaibleke<br />
Winter Words op teksten <strong>van</strong><br />
Thomas Hardy. In Songs from<br />
the Chinese zorgt Xuefei Yang<br />
<strong>voor</strong> zeer aanwezig en karaktervol<br />
gitaarspel, dat prachtig<br />
kleurt bij de stem <strong>van</strong> de tenor. Bostridge zoekt niet snel de ontroering of<br />
de glimlach, maar is niet bang om hardheid of bitterheid te tonen. Juist die<br />
kwaliteit geeft deze uitvoeringen dat scherpe randje, waarmee Britten zich zo<br />
duidelijk onderscheidt <strong>van</strong> andere Britse componisten.<br />
Hein <strong>van</strong> eekert<br />
koor<br />
vladimir martynov<br />
Lamentations of Jeremiah<br />
The Sirin Choir<br />
o.l.v. Andrey Kotov<br />
BrIllIant classIcs 9403 / € 7,99<br />
Vladimir Martynov (1946) is een zeer veelzijdig componist. Hij studeerde af<br />
als pianist en componist aan het conservatorium <strong>van</strong> Moskou en legde zich<br />
nadien toe op componeren. Zijn vroege werken vallen binnen het serialisme,<br />
a<strong>van</strong>t-garde die destijds binnen het Sovjetregime niet zonder risico was,<br />
maar Martynovs interesses lagen gelukkig veel breder. Hij verdiepte zich in<br />
de elektronische <strong>muziek</strong>, maar was ook medeoprichter <strong>van</strong> de rockformatie<br />
Boomerang, waar<strong>voor</strong> hij een opera over Franciscus <strong>van</strong> Assisi maakte. Als<br />
musicoloog richt hij zich op <strong>muziek</strong> <strong>van</strong> diverse Russische volkeren, maar is<br />
hij ook gefascineerd door de <strong>muziek</strong> <strong>van</strong> late middeleeuwen en renaissance.<br />
Precies deze mix horen we terug in zijn Lamentations of Jeremiah uit 1992. In<br />
de cd-toelichting schrijft<br />
Martynov dat de lange<br />
klacht <strong>van</strong> de profeet Jeremia<br />
over de verwoesting<br />
<strong>van</strong> Jeruzalem in de zesde<br />
eeuw v.C. <strong>voor</strong> hem een<br />
litanie <strong>van</strong> gestileerd snik-<br />
ken is over de ontheiliging <strong>van</strong> de wereld. Het Sirin Choir legt zich sinds 1989,<br />
gehuld in bijpassende klederdracht, toe op orthodoxe tradities <strong>van</strong> <strong>voor</strong> de<br />
hervormingen in de zeventiende eeuw. Wie wil weten hoe de kruising tussen<br />
De Machaut en Russisch-orthodoxe <strong>muziek</strong> klinkt, zit hier helemaal goed.<br />
arjan <strong>van</strong> dijk<br />
32<br />
juni 2013<br />
Bostridge zeilt<br />
moeiteloos door<br />
Brittens <strong>muziek</strong><br />
Kruising tussen<br />
De Machaut<br />
en Russisch-orthodox<br />
koor<br />
antonín dvorák<br />
Stabat Mater<br />
Ilse Eerens, Florian Boesch e.a.,<br />
Collegium Vocale Gent,<br />
Royal Flemish Philharmonic<br />
o.l.v. Philippe Herreweghe<br />
PHI lPH 009 / € 22,99<br />
In reactie op de Weense première <strong>van</strong> Dvoráks Stabat Mater op 29 februari<br />
1888 moest de genadeloze <strong>muziek</strong>criticus Eduard Hanslick, toch groot fan <strong>van</strong><br />
de Tsjechische componist, waarschijnlijk tot zijn spijt concluderen dat de symfonische<br />
en dus wereldse klanktaal niet past bij de lange, metrisch eentonige<br />
litanie over het verdriet <strong>van</strong> Maria, staande bij haar gekruisigde zoon. We geven<br />
hem met de kennis <strong>van</strong> <strong>van</strong>daag <strong>van</strong> harte ongelijk en de historische werkelijkheid<br />
is dan ook dat het Stabat<br />
Dvorák met<br />
warmbloedig<br />
zingende solisten<br />
Mater het werk <strong>van</strong> Dvorák is<br />
dat het meest door de componist<br />
zelf gedirigeerd werd; het<br />
publiek had destijds duidelijk<br />
een heel ander oordeel, begrijpelijk,<br />
want Dvoráks expan-<br />
sieve romantiek past juist naadloos bij de larmoyante tekst! Maar goed, wat<br />
gebeurt er dan als je een koor dat hoofdzakelijk Bach op de matig vibrerende<br />
kelen heeft, loslaat op zoveel klankweelde, met op de <strong>voor</strong>grond een meer dan<br />
gemiddeld symfonieorkest...? Deze recensent moet helaas concluderen dat de<br />
zo geroemde oude<strong>muziek</strong>specialist Philippe Herreweghe zich hier toch duidelijk<br />
heeft vergaloppeerd. Al met al geen verkeerde uitvoering, zeker door de<br />
ruimschoots warmbloedig zingende solisten, maar dit is <strong>voor</strong>al <strong>voor</strong> de Dvoráken<br />
de Herrewegheverzamelaar een interessant nieuwtje.<br />
arjan <strong>van</strong> dijk<br />
oratorium<br />
Camille Saint-SaënS<br />
Le Déluge<br />
Isabelle Müller-Cant e.a., Figuralchor<br />
der Gedächtniskirche Stuttgart,<br />
Württembergische Philharmonie<br />
Reutlingen o.l.v. Alexander Burda<br />
ars ProduktIon ars 38127 (sacd) / € 22,99<br />
Het korte driedelige oratorium Le Déluge <strong>van</strong> Saint-Saëns is een ten onrechte<br />
vergeten meesterwerk. De componist schreef het werk in 1875 op een zogeheten<br />
‘poème biblique’ (een bijbels gedicht) <strong>van</strong> de dichter Louis Gallet dat verhaalt<br />
over de geschiedenis <strong>van</strong> Noach en de zondvloed, zoals die opgetekend<br />
is in het Bijbelboek Genesis. Hoewel het oratorium geen avondvullend stuk<br />
is, weet Saint-Saëns toch in zo’n<br />
drie kwartier een heel scala aan<br />
Sidderen bij<br />
Saint-Saëns<br />
spanning en drama muzikaal<br />
vorm te geven. Naast de serene<br />
inleiding door louter strijkers,<br />
die vaak als zelfstandig orkeststuk<br />
wordt geprogrammeerd,<br />
valt <strong>voor</strong>al het middendeel op waarin over de allesvernietigende zondvloed<br />
wordt verteld. Door het volle orkest in te zetten en alle muzikale middelen uit<br />
de kast te trekken, levert Saint-Saëns hier een onvervalst staaltje romantisch<br />
drama af. Herinnert het contrapunt soms aan Mendelssohn, de orkestrale<br />
effecten zijn onmiskenbaar beïnvloed door tijdgenoten Berlioz en Wagner.<br />
Koor en orkest uit het zuidwesten <strong>van</strong> Duitsland kwijten zich goed <strong>van</strong> hun<br />
taak en laten de luisteraar sidderen <strong>voor</strong> het wassende water. Al met al een<br />
compositie die best wat vaker in de concertzaal zou mogen klinken en een<br />
plaats verdient onder de grote koorwerken uit de negentiende eeuw.<br />
FranS janSen
oratorium<br />
GeorG Friedrich händel<br />
Messiah<br />
New York Philharmonic,<br />
Westminster Choir<br />
o.l.v. Leonard Bernstein<br />
United ClassiCs t2Cd2012075 (2 Cd’s) / € 15,99<br />
Leonard Bernstein die Händels Messiah dirigeert bij een groot symfonieorkest?<br />
Veel puristische aanhangers <strong>van</strong> de historische uitvoeringspraktijk krijgen<br />
al een vieze smaak in hun mond bij de gedachte. Aan de andere kant mogen<br />
die puristen zich gelukkig prijzen: zij hebben de strijd gewonnen, want de<br />
grootschalige, nu romantisch genoemde benadering is vrijwel uitgebannen.<br />
Maar juist met de <strong>van</strong>daag dominante barokklank in je hoofd zorgt Bernsteins<br />
begeesterde uitvoering uit 1956 <strong>voor</strong> een sensatie. United Classics heeft de<br />
opname met het New York Philharmonic en het Westminster Choir heruitgebracht.<br />
De Overture duurt bij Bernstein bijna twee keer zo lang als <strong>van</strong>daag<br />
gebruikelijk. Bij de groot spelende, welluidende strijkers ligt sterk de nadruk<br />
op de eerste violen. Bijzonder<br />
is dat Bernstein wel met een<br />
countertenor werkt, Russell<br />
Oberlin, wat ons eraan Borderline-Messiah<br />
herinnert dat de historische<br />
uitvoeringspraktijk niet uit<br />
de lucht is komen vallen. De tenor David Lloyd is echter volkomen ‘uit de<br />
tijd’; hij trekt zijn vette vibrato door tot in de kortste coloratuurnoten. De aria I<br />
know that my redeemer liveth klinkt bij Bernstein heel intiem. Dat maakt het tot<br />
een soort borderline-Messiah, waarin verschillende uitvoeringstradities (en<br />
destijds soon-to-be-tradities) bij elkaar komen. Heel boeiend.<br />
Merlijn KerKhoF<br />
kamer<strong>muziek</strong><br />
johannes BrahMs<br />
Clarinet Quintet, String Quartet No. 2<br />
Jerusalem Quartet, Sharon Kam<br />
Harmonia mUndi HmC 902152 / € 22,99<br />
Kamer<strong>muziek</strong> was niet echt een trending topic halverwege de negentiende<br />
eeuw. Met protagonisten als Liszt en Wagner, die <strong>voor</strong>al de nadruk legden op<br />
grootse dramatiek, werd deze intiemere vorm <strong>van</strong> <strong>muziek</strong> enigszins het ondergeschoven<br />
kindje. Maar hier zou Brahms verandering in brengen. Met 24<br />
composities in dit genre zette hij het opnieuw op de kaart. Een lastige opgave,<br />
dat vond hij ook, want hoe schrijf je een strijkkwartet na Beethoven? Na acht<br />
jaar geen kamer<strong>muziek</strong> gecomponeerd te hebben, kwam hij in 1873 met zijn<br />
antwoord: de twee strijkkwartetten opus 51. <strong>Klassieke</strong> vormen en harmonieën<br />
werden ondergeschikt en uit een klein motiefje creëerde hij een heel werk,<br />
waardoor een fijnzinnige samenhang ontstond. De musici <strong>van</strong> het Jerusalem<br />
Quartet weten dit in het<br />
Tweede strijkkwartet <strong>voor</strong>-<br />
treffelijk te vertolken. Hun<br />
samenspel is strak en uit de<br />
kunst, maar gaat nooit ten<br />
koste <strong>van</strong> de individuele<br />
expressie. In de technische<br />
eenheid heerst een lyrische veelzijdigheid, precies als in het strijkkwartet zelf.<br />
Dat geldt ook <strong>voor</strong> het Klarinetkwintet, een laat werk <strong>van</strong> Brahms. De klank<br />
<strong>van</strong> klarinettiste Sharon Kam is prachtig subtiel en mengt op geheel natuurlijke<br />
wijze met het kwartet. Kamer<strong>muziek</strong> is weer een trending topic geworden.<br />
jeroen stoFFels<br />
www.<strong>klassieke</strong>zaken.nl<br />
Ondergeschoven kindje<br />
<strong>van</strong> de romantiek<br />
kamer<strong>muziek</strong><br />
charles-Marie Widor<br />
Piano Trios<br />
Trio Parnassus<br />
mdG 303 1794-2 / € 21,99<br />
Een verrassende kijk op Charles-Marie Widor, de grote Fransman die we vrijwel<br />
uitsluitend kennen als de schepper <strong>van</strong> hoogromantische orgelsymfonieën.<br />
Machtige, indrukwekkende structuren, die hem een ereplaats hebben bezorgd<br />
in de rijen der componisten <strong>voor</strong> de koning aller instrumenten. Weinigen weten<br />
dat hij een om<strong>van</strong>grijk en gevarieerd oeuvre op zijn naam heeft staan in allerlei<br />
genres, waaronder veel kamer<strong>muziek</strong>. Het Trio Parnassus verzamelt hier<br />
zijn drie werken <strong>voor</strong> de combinatie<br />
piano, viool en cello.<br />
Charles-Marie Widor,<br />
niet alleen <strong>voor</strong> orgel<br />
En dan blijkt dat Widor ook<br />
in het kleinschalige werk een<br />
meester was. Het Trio opus 19<br />
is een aangenaam en toegankelijk<br />
salonstuk in de beste zin<br />
<strong>van</strong> het woord, elegant vormgegeven en zeer melodieus. Dit fraaie, klassiek<br />
opgezette vierdelige werk <strong>van</strong> ongeveer een half uur is het om<strong>van</strong>grijkst, maar<br />
de beide volgende cycli <strong>van</strong> elk vier korte stukken zijn zelfs nog beter. Na de<br />
beeldende beschrijvingen <strong>van</strong> de Elzas in Soirs d’Alsace vormt Quatre trios uit<br />
1890 het hoogtepunt, met titels die <strong>voor</strong> zichzelf spreken en helemaal de lading<br />
dekken: Humoresque, Cantabile, Nocturne en Sérénade. Wie dacht dat Widor alleen<br />
maar orgels kon laten bulderen, wordt door het schitterende, intieme spel<br />
<strong>van</strong> het Trio Parnassus fluks op andere gedachten gebracht.<br />
Gerard scheltens<br />
kamer<strong>muziek</strong><br />
carl PhiliPP staMitz<br />
Quartets for clarinet<br />
Arthur Campbell, Gregory Maytan,<br />
Paul Swantek, Pablo Mahave-Veglia<br />
aUdite 92.661 (saCd) / € 22,99<br />
Onder klarinettisten is Carl Stamitz geen onbekende. De zoon <strong>van</strong> Johann Stamitz,<br />
de grondlegger <strong>van</strong> de Mannheimer school, schreef immers niet minder<br />
dan elf klarinetconcerten, en dat in een tijd dat de klarinet nog bezig was om een<br />
vaste plek te veroveren in het orkest en als soloinstrument. Naast die elf solowerken<br />
leverde Carl – hij was overigens twee jaar lang werkzaam aan het hof <strong>van</strong><br />
stadhouder Willem de Vijfde in<br />
Den Haag – ook nog eens vier<br />
Arthur Campbells<br />
kleurrijke toon<br />
cd-<br />
BesPreKinGen<br />
klarinetkwartetten. Het zijn<br />
stuk <strong>voor</strong> stuk werken met een<br />
blijmoedige mozartiaanse inslag<br />
waarin alle mogelijkheden<br />
<strong>van</strong> het instrument perfect tot<br />
uitdrukking komen. Op het label Audite verscheen een prachtige opname <strong>van</strong><br />
deze mijlpalen uit de kamer<strong>muziek</strong>literatuur, met klarinettist Arthur Campbell<br />
in de hoofdrol. Het is een uitvoering die recht doet aan de melodische kracht<br />
<strong>van</strong> deze stukken, want Campbell weet zijn klarinet in de andantes met een<br />
fraai ingetogen en kleurrijke toon te laten zingen. Qua frasering en dynamiek<br />
laat deze opname ook weinig te wensen over. Toch lukt het ook deze musici niet<br />
om de spanning meer dan een uur lang vast te houden. Dat ligt niet aan de spelers.<br />
Vier kwartetten achter elkaar is een beetje veel <strong>van</strong> het goede. Daar<strong>voor</strong> bevat<br />
de partituur toch teveel stoplappen. Stamitz was nu eenmaal geen Mozart.<br />
osWin schneeWeisz<br />
juni 2013<br />
33
kamer<strong>muziek</strong><br />
Diverse componisten<br />
Martha Argerich and friends:<br />
live from Lugano 2012<br />
Martha Argerich, Mischa Maisky e.a.,<br />
Orchestra della Svizzera italiana<br />
o.l.v. Jacek Kaspszyk<br />
EMI classIcs 7 21119 2 (3 cd’s) / € 27,99<br />
Samen <strong>muziek</strong> maken, dat is waar het om draait tijdens het Progetto Martha<br />
Argerich. Opkomende en gevestigde musici brengen op dit jaarlijkse kamer<strong>muziek</strong>festival<br />
bekende en minder bekende werken ten gehore. Live from Lugano<br />
2012 is het klinkende verslag <strong>van</strong> de elfde editie <strong>van</strong> deze bijzondere samenkomst.<br />
De familie Maisky speelt samen met Lyda Chen (dochter <strong>van</strong> Argerich)<br />
het enige compleet overgeleverde deel <strong>van</strong> Mahlers Pianokwartet, een<br />
compositie uit diens studententijd, waarin invloeden <strong>van</strong> Schubert, Schumann<br />
en Brahms weerklinken. Twee minder bekende werkjes <strong>van</strong> Smetana, een sonate<br />
en een rondo <strong>voor</strong> twee piano’s, worden door de gebroeders Gerzenberg,<br />
hun moeder Lilya Zilberstein en Martha Argerich zo overtuigend gespeeld<br />
dat het geheel als één reusachtige<br />
pianist klinkt. Geweldige<br />
opnames, en dan heb ik de<br />
uitvoeringen <strong>van</strong> Nicholas<br />
Angelich, Gautier en Renaud<br />
Capuçon, Nelson Goerner en<br />
andere topmusici nog niet eens genoemd. De drie uur en drie kwartier aan<br />
<strong>muziek</strong> is zo samengesteld dat ze moeiteloos achter elkaar te beluisteren valt.<br />
Mozart, Medtner, een pianotranscriptie <strong>voor</strong> drie piano’s <strong>van</strong> Debussy’s La<br />
Mer en <strong>muziek</strong> <strong>van</strong> vele andere componisten worden met zo veel overgave en<br />
liefde gespeeld, dat pas bij het applaus duidelijk wordt dat het liveopnames zijn.<br />
Jeroen stoffels<br />
instrumentaal<br />
Diverse componisten<br />
Le violon ROI<br />
Renaud Capuçon e.a.<br />
VIrgIn 9584402 (3 cd’s) / € 21,99<br />
De viool is koning op deze driedubbele cd en met die titel is niets te veel gezegd.<br />
De Fransman Renaud Capuçon is een groot en veelzijdig violist, die misschien<br />
het meest bekend is door de vele kamer<strong>muziek</strong> die hij speelt. Een <strong>van</strong> deze drie<br />
cd’s toont er een ruime staalkaart <strong>van</strong>. Capuçon is te horen in werken <strong>van</strong> Brahms<br />
(onder meer het Eerste pianokwartet), Beethoven (Frühlingssonate), Schubert<br />
(Forellenkwintet) en nog veel meer. Steeds weer valt de fraaie viooltoon op, maar<br />
ook zijn naadloze en dienstbare samenwerking met zijn mede-executanten.<br />
Heerlijk om naar te luisteren. Mijn enige kritiekpunt is het feit dat het hier niet<br />
om volledige werken gaat. Tantaliserend om steeds maar één deel te horen. Hetzelfde<br />
geldt <strong>voor</strong> de cd met vioolconcerten (onder meer Mendelssohn, Korngold,<br />
Beethoven, Mozart). Daarin horen we hoe Capuçon ook als solist met orkest<br />
geen neiging heeft tot virtuoos<br />
vertoon of sterallures, maar sa-<br />
menwerking centraal stelt. De<br />
viool vormt met het orkest een<br />
eenheid die aan kamer<strong>muziek</strong><br />
doet denken. Op de derde cd<br />
zijn encores verzameld. Van Fritz Kreisler uiteraard, en Massenets Méditation,<br />
maar ook Marietta’s Lied <strong>van</strong> Korngold en Glucks Dans <strong>van</strong> de zalige geesten.<br />
Renaud Capuçon blijkt ook heel goed te kunnen schwärmen, in de goede betekenis.<br />
Deze cd’s vormen een mooie smaakmaker <strong>voor</strong> de volledige opnamen…<br />
GerarD scheltens<br />
www.<strong>klassieke</strong>zaken.nl<br />
Liefde <strong>voor</strong> samen<br />
<strong>muziek</strong> maken<br />
Geen sterallures<br />
bij Renaud Capuçon<br />
kamer<strong>muziek</strong><br />
franz Danzi<br />
Flute Quartets op. 56<br />
Karl Kaiser, Ardinghello Ensemble<br />
Mdg 6051791-2 / € 21,99<br />
Zeg je blaas<strong>muziek</strong>, dan zeg je Franz Danzi. Een man uit Mannheim, grootgebracht<br />
in een orkest dat een ‘leger <strong>van</strong> generaals’ heette, later kapelmeester en<br />
de leraar <strong>van</strong> Carl Maria von Weber. In 1821 publiceerde Danzi zijn drie fluitkwartetten,<br />
op. 56, opgedragen aan zijn grote idool Antonin Reicha. Het werd<br />
zijn populairste opus, levendig tot op de huidige dag. Geen wonder, met zoveel<br />
mogelijkheden <strong>voor</strong> de fluitist om techniek, brille en virtuositeit te demonstreren.<br />
De drie kwartetten staan<br />
als een huis, al moet men ze<br />
Aantrekkelijk<br />
visitekaartje <strong>van</strong><br />
Ardinghello Ensemble<br />
in 1821 toch behoorlijk <strong>van</strong><br />
de oude stempel hebben gevonden.<br />
Want Danzi verloochent<br />
zijn afkomst niet: deze<br />
galante <strong>muziek</strong> wortelt duidelijk<br />
in de achttiende eeuw<br />
en is gespeend <strong>van</strong> romantische modernismen. Sommige delen zijn gebouwd<br />
op bekende wijsjes, zoals een Venetiaans gondellied, of operadeuntjes, zoals<br />
vaak in de Mozarttijd gebeurde. Fluitist Karl Kaiser is overal heer en meester<br />
over de soms lastige noten, al neemt hij de tempi in sommige delen wel <strong>voor</strong>zichtig.<br />
Het nog niet zo lang bestaande Ardinghello Ensemble, dat ook in andere<br />
formaties optreedt, geeft met deze cd een aantrekkelijk visitekaartje af. Alle<br />
musici spelen op historische instrumenten, variërend <strong>van</strong> 1708 tot 1835.<br />
Jos <strong>van</strong> Der zanDen<br />
piano<br />
Beethoven, shimkus<br />
Interview with Beethoven<br />
Vestard Shimkus<br />
ars 38 099 (sacd) / € 22,99<br />
De 29-jarige Letse pianist Vestards Šimkus (hij heeft de spelling <strong>van</strong> zijn naam<br />
wat vereenvoudigd) vierde de aansluiting <strong>van</strong> Letland bij Europa in 2004 met de<br />
EU-variaties. Deze pianistisch briljante parafrase <strong>van</strong> het Alle Menschen werden<br />
Brüder, de finale <strong>van</strong> Beethovens Negende, is een potpourri <strong>van</strong> stijlen en wordt<br />
uiteindelijk zelfs enigszins jazzy. Leuk <strong>voor</strong> een keertje, maar <strong>voor</strong> het echte werk<br />
wenden we ons toch tot track 2 en verder.<br />
Diepte-interview<br />
met Beethoven<br />
cD-<br />
BesprekinGen<br />
De titel <strong>van</strong> de cd Interview with Beethoven<br />
verwijst niet naar mediamieke toestanden<br />
met een dode componist, maar getuigt<br />
<strong>van</strong> Shimkus’ onderzoekende geest.<br />
Hij wil Beethovens ziel doorgronden via<br />
zijn pianosonates, en het is inderdaad een diepte-interview geworden. Shimkus<br />
plaatst twee Beethovensonates tegenover elkaar: een <strong>van</strong> de vroegste (de Derde in<br />
C, op. 2, nr. 3) uit 1895 en de drieëntwintig jaar later geschreven Hammerklaviersonate,<br />
op. 106. De confrontatie is boeiend en zinvol, want die toont ons niet alleen<br />
twee kanten <strong>van</strong> Beethoven, maar ook <strong>van</strong> Shimkus, nog bijna een onbeschreven<br />
blad op dit gebied (althans discografisch). Hij toont een <strong>van</strong>zelfsprekend gemak<br />
met beide sonates, grijpt stevig in de toetsen, maar laat ook het <strong>klassieke</strong> karakter<br />
<strong>van</strong> de Sonate in C intact. Des te groter is het contrast met de Hammerklaviersonate,<br />
een <strong>van</strong> Beethovens weerbarstigste werken, maar toch lijkt Shimkus’ spanningslijn<br />
door te lopen. Heel knap. Eenheid in verscheidenheid, zoiets.<br />
GerarD scheltens<br />
juni 2013<br />
35
Nieuw op Brilliant Classics<br />
11 CD Box<br />
VALENTINA LEVKO<br />
Star of the Bolshoi<br />
www.brilliantclassics.com<br />
Nieuw op<br />
Berlin Classics<br />
2CD<br />
Biber<br />
Rosenkranzsonaten<br />
Annegret Siedel<br />
J.D. Heinichen<br />
La Gara Degli Dei<br />
Hartmut Haenchen<br />
advertentie<br />
www.edelclassics.de<br />
piano<br />
Frédéric chopin<br />
Études<br />
Jan Lisiecki<br />
Deutsche Grammophon 4791039 / € 23,99<br />
‘A pianist who makes every note count’, schreef The New York Times over de<br />
17-jarige pianist Jan Lisiecki. Geboren in Canada in een Pools gezin, studeerde<br />
hij <strong>van</strong>af zijn vijfde piano. Op zijn negende maakte hij zijn debuut met orkest<br />
en in 2010 opende hij het Chopinjaar in Zelazowa Wola, de geboorteplaats <strong>van</strong><br />
de Poolse componist. Datzelfde jaar verscheen ook Lisiecki’s debuut-cd met<br />
de pianoconcerten <strong>van</strong> Chopin, waar<strong>voor</strong> hij een Diapason d’Or ontving. Er<br />
volgde een Deutsche Grammophonopname <strong>van</strong> Mozarts pianoconcerten KV<br />
466 and KV 467, met het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks onder<br />
leiding <strong>van</strong> Christian Zacharias. Onlangs verscheen zijn tweede album bij<br />
Deutsche Grammophon met de 12 Études op. 10 en de 12 Études op. 25 <strong>voor</strong><br />
piano solo <strong>van</strong> Chopin. Met<br />
betoverende elegantie en een<br />
warme, poëtische toonvorming<br />
laat Lisiecki deze stukken<br />
spontaan en blijmoedig<br />
stromen. Dat is niet verwonderlijk,<br />
want al op zijn zevende<br />
besloot Lisiecki dat hij ‘geen <strong>muziek</strong> kon herkennen’ in technische oefeningen.<br />
In plaats daar<strong>van</strong> gaf zijn leraar hem een etude <strong>van</strong> Chopin, die zijn artistieke<br />
baken op zee werd. Deze diepgewortelde connectie tussen de briljante jonge<br />
pianist en de dromer Chopin verleent Lisiecki’s soloalbum een unieke allure.<br />
Wenneke Savenije<br />
piano<br />
Beethoven - LiSzt<br />
Symphonies no. 7 et 1 (arr. Franz Liszt)<br />
Yuri Martynov<br />
ZiG-ZaG territoires ZZt317 / € 22,99<br />
Als elfjarig jongetje stond hij gedwee in de kamer bij de grote Beethoven,<br />
hetgeen hem zijn leven lang bijbleef. Franz Liszt had zo’n grote bewondering<br />
<strong>voor</strong> de Weense meester, dat hij zich aan de monumentale taak zette om al<br />
diens symfonieën <strong>voor</strong> piano te arrangeren. Commercieel een slimme zet,<br />
want zo loodste hij ze de huiskamer binnen. Liszts arrangementen waren kassuccessen<br />
en ze worden ook nu nog steeds gespeeld, soms zelfs in de concertzaal.<br />
Op deze cd staan de Eerste<br />
en de Zevende, gespeeld<br />
Kassuccessen<br />
op een Érard<br />
Lisiecki laat Chopin<br />
blijmoedig stromen<br />
op een Érard, uit 1837. Dat<br />
mag je toepasselijk noemen,<br />
want zo’n vleugel had Beethoven<br />
zelf in huis. Liszt toont<br />
zich op en top een virtuoos in<br />
zijn bewerkingen. Vooral in de juichende finale <strong>van</strong> de Zevende weet hij aan<br />
het klavier schitterende effecten te ontlokken, en het valt <strong>voor</strong>al op hoe hij<br />
recht probeert te doen aan zo veel mogelijk contrapuntische tegenstemmen.<br />
De finale <strong>van</strong> de Eerste mag er ook zijn, er valt maar weinig weg ten opzichte<br />
<strong>van</strong> de orkestversie. De Russische pianist Yuri Martynov speelt eerder lisztiaans<br />
dan beethoveniaans, met hier en daar rubati en ritenuti. Maar met die<br />
klank <strong>van</strong> de Érard is het toch net alsof je Beethoven in zijn werkkamer bezig<br />
hoort, vurig componerend.<br />
joS <strong>van</strong> der zanden
verzamelbox<br />
max reger<br />
Concertos, Suites, Variations e.a.<br />
Diverse uitvoerenden<br />
Brilliant ClassiCs 94663 (11 Cd’s) / € 43,99<br />
Eigenlijk schreef Max Reger toch wel heel erg mooie <strong>muziek</strong>. Die constatering alleen<br />
al is veelzeggend. Reger werd in zijn tijd door componisten als Schönberg en<br />
Strauss hoog aangeschreven, maar <strong>van</strong> een echte doorbraak kwam het nooit. We<br />
kennen zijn naam <strong>voor</strong>al uit de <strong>muziek</strong>geschiedenisboeken. Zijn werken worden<br />
zelden uitgevoerd. Ze zouden moeilijk, gekunsteld en <strong>van</strong> een doorwrochte saaiheid<br />
zijn. Wie er eens goed <strong>voor</strong> gaat zitten en naar de elf cd’s luistert uit de nieuwe<br />
doos <strong>van</strong> Brilliant Classics komt echter tot heel andere conclusies. Het Klarinetkwintet<br />
is <strong>van</strong> een sublieme transparantie, en wat een luisterrijke orkestvariaties<br />
creëerde hij op een thema <strong>van</strong> Beethoven! Reger was geen aanhanger <strong>van</strong> de<br />
nieuwlichters <strong>van</strong> de zogeheten Neudeutsche Schule (onder anderen Wagner en<br />
Strauss). Hij voelde meer verwant-<br />
schap met de conservatieve Brahms,<br />
en dat hoor je terug in zijn Piano- en<br />
Vioolconcert. Toch weten ook deze<br />
werken dankzij Regers vakmanschap<br />
en melodische inventiviteit de<br />
moderne luisteraar nog te boeien. Reger, die <strong>van</strong> huis uit organist was, is overigens<br />
op zijn best in de orgelwerken, gebaseerd op psalmen als Ein Feste Burg en Wachet<br />
auf. Voor wie eens wil kennismaken met het oeuvre <strong>van</strong> Max Reger is deze box,<br />
met schitterende oude opnames <strong>van</strong> onder meer het Gewandhausorchester en de<br />
Dresdner Philharmonie, een absolute aanrader.<br />
oswin schneeweisz<br />
renaissance<br />
francesco da milano<br />
Il divino<br />
Paul O’Dette<br />
Harmonia mundi Hmu 907557 / € 22,99<br />
Paul O’Dette behoort al decennia tot de allerbeste luitisten ter wereld. Of hij<br />
nu Bach, Dowland of Kapsberger speelt, altijd klinkt zijn spel alsof de <strong>muziek</strong><br />
zo onder zijn vingers ontstaat. Dat is een kwaliteit die tegenwoordig maar heel<br />
weinig musici gegeven is, maar die in de zestiende eeuw heel <strong>van</strong>zelfsprekend<br />
was. Je was nooit zomaar een componist die dingen opschreef, je was altijd zanger<br />
of instrumentalist die óók componeerde. Neem Francesco da Milano, aan<br />
wie Paul O’Dette zijn nieuwste cd wijdt. Hij was de grootste Italiaanse luitist<br />
<strong>van</strong> zijn tijd, niet <strong>voor</strong> niets kreeg hij de bijnaam Il divino. Da Milano werd<br />
door tijdgenoten geroemd <strong>van</strong>wege zijn improvisatiekunst. Hij kon uren achter<br />
elkaar spelen zonder in herhaling te vallen. De grens tussen componeren en improviseren<br />
is in dit repertoire<br />
dus uiterst dun, want<br />
Da Milano improviseerde<br />
eerst en ging daarna pas<br />
dingen opschrijven. Het<br />
spel <strong>van</strong> O’Dette klinkt<br />
navenant. De composities<br />
<strong>van</strong> Da Milano zijn vaak<br />
bewerkingen <strong>van</strong> chansons en motetten <strong>van</strong> andere componisten en onder de<br />
handen <strong>van</strong> Paul O’Dette klinken ze echt als improvisaties, zonder dat de luitist<br />
zich ook maar één lijntje in de polyfonie laat ontglippen. Zó moet het gewoon!<br />
marcel Bijlo<br />
www.<strong>klassieke</strong>zaken.nl<br />
Kennismaking<br />
met Max Reger<br />
Francesco da Milano<br />
zoals het moet<br />
verzamelbox<br />
Benjamin Britten<br />
The Very Best of Benjamin Britten<br />
Simon Rattle, Ian Bostridge,<br />
Truls Mørk, Daniel Harding e.a.<br />
Virgin ClassiCs 6026792 (3 Cd’s) / € 13,99<br />
Op 22 november is het honderd jaar geleden dat Benjamin Britten werd geboren.<br />
Ter gelegenheid hier<strong>van</strong> wordt de componist geëerd met vele cd-uitgaven –<br />
veel nieuw, maar ook oud materiaal in verzamelboxen. Een daar<strong>van</strong> is The Very<br />
Best of Benjamin Britten, een set <strong>van</strong> drie cd’s die de beste opnames <strong>van</strong> Britten<br />
uit de catalogi <strong>van</strong> Virgin Classics en EMI claimt te omvatten. De nadruk ligt<br />
op het orkestwerk, met het<br />
Vioolconcert als opvallende<br />
The Very Best<br />
of Benjamin Britten<br />
afwezige. Van zijn vaak<br />
briljante kamer<strong>muziek</strong> en<br />
liederen horen we weinig<br />
terug en <strong>van</strong> de opera’s zijn<br />
korte fragmenten opgenomen.<br />
Terecht dat er in ieder<br />
geval iets <strong>van</strong> de opera’s op deze cd’s staat, want de opera is het genre waaraan<br />
Britten de belangrijkste bijdrage heeft geleverd. Maar ook <strong>van</strong> de andere stukken<br />
is vaak slechts één deel te horen. Als de samenstellers écht keuzes hadden<br />
gemaakt, hadden er nog een paar werken in hun geheel op gekund. Wel integraal<br />
opgenomen zijn de Frank Bridge-variaties, fantastisch gespeeld door het<br />
Noors Kamerorkest. Dat <strong>van</strong> het Tweede strijkkwartet in de uitvoering <strong>van</strong> het<br />
Belcea Quartet alleen het Vivace overblijft, is doodzonde, maar als startpunt<br />
<strong>voor</strong> wie Britten nog niet goed kent, is de cd-set zeer geschikt.<br />
merlijn KerKhof<br />
barok<br />
johann david heinichen<br />
La Gara degli Dei<br />
Alexandra Coku, Carola Höhn e.a.,<br />
Kammerorchester<br />
Carl Philipp Emanuel Bach<br />
o.l.v. Hartmut Haenchen<br />
Berlin ClassiCs BC0300544 / € 22,99<br />
Johann David Heinichen is een typisch <strong>voor</strong>beeld <strong>van</strong> een componist die in de<br />
achttiende eeuw gold als grootheid, maar in de moderne tijd te lijden heeft gehad<br />
onder de vergelijking met de barokgiganten Bach en Händel. De laatste decennia<br />
wordt zijn <strong>muziek</strong> echter – terecht! – steeds vaker gespeeld. Deze wereldpremière<br />
<strong>van</strong> La Gara degli Dei (de godenstrijd), een allegorische serenata <strong>voor</strong><br />
zeven stemmen ter ere <strong>van</strong><br />
een vorstelijk huwelijk, stamt<br />
Feeststemming<br />
in sprankelend werk<br />
cd-<br />
BespreKingen<br />
al uit 2003, maar is nu ter<br />
gelegenheid <strong>van</strong> de zeventigste<br />
verjaardag <strong>van</strong> Hartmut<br />
Haenchen op cd uitgebracht.<br />
De veelzijdige Haenchen – in<br />
Nederland <strong>voor</strong>al bekend <strong>van</strong>wege zijn uitvoeringen <strong>van</strong> Wagneropera’s –<br />
blijkt, getuige deze opname, ook met dit repertoire grote affiniteit te hebben.<br />
Zijn eigen Kammerorchester Carl Philipp Emanuel Bach levert ritmisch alert<br />
en scherp gearticuleerd spel, en op een enkele uitzondering na weten de solisten<br />
te overtuigen in hun virtuoze partijen. De aria’s zijn op zichzelf misschien niet<br />
heel memorabel, maar Heinichen weet de aandacht <strong>van</strong> de luisteraar vast te<br />
houden door een inventieve orkestratie, die op authentieke instrumenten ongetwijfeld<br />
nog beter uit de verf zou zijn gekomen. Het is een sprankelend werk,<br />
en de musici weten de feeststemming er<strong>van</strong> uitstekend te <strong>van</strong>gen.<br />
Benjamin rous<br />
juni 2013<br />
37
cD-<br />
BeSprekingen<br />
barok<br />
DiverSe componiSten<br />
English Royal Funeral Music<br />
Vox Luminis o.l.v. Lionel Meunier<br />
riCerCar riC 332 / € 22,99<br />
In maart 1695 was Engeland in de rouw <strong>van</strong>wege de dood <strong>van</strong> koningin<br />
Mary. Wat er precies heeft geklonken tijdens haar uitvaart is nog onderwerp<br />
<strong>van</strong> speculatie, maar deze cd geeft in ieder geval een aardig beeld. Henry<br />
Purcell, die zelf ook in 1695 zou sterven, heeft ongetwijfeld meer bijdragen<br />
geleverd dan de beroemde treurmars die uiteraard op deze cd te vinden is.<br />
Van zijn hier eveneens opgenomen Funeral Sentences is men niet helemaal<br />
zeker of deze <strong>muziek</strong> heeft geklonken tijdens Mary’s uitvaart. Vox Luminis,<br />
het jonge Belgische vocale ensemble dat de laatste jaren zo’n stormachtige<br />
carrière maakt, wordt op deze cd vergezeld door een blazersensemble en<br />
een omfloerste trom. De koperblazers spelen hier met dempers en dat geeft<br />
een prachtig, ietwat mysterieus<br />
effect. Purcell is<br />
natuurlijk het grote genie,<br />
maar ook de <strong>muziek</strong> <strong>van</strong><br />
zijn <strong>voor</strong>gangers Morley<br />
en Tomkins is <strong>van</strong> grote<br />
schoonheid. De cd’s die<br />
Om heel, heel stil<br />
<strong>van</strong> te worden<br />
Vox Luminis opnam <strong>voor</strong> het label Ricercar, met <strong>muziek</strong> <strong>van</strong> onder anderen<br />
Domenico Scarlatti en Heinrich Schütz, zijn al veelvuldig met prijzen<br />
overladen en dat zal bij deze uitgave met Engelse <strong>muziek</strong> niet anders zijn.<br />
Dit is een cd om heel, heel stil <strong>van</strong> te worden.<br />
marcel BiJlo<br />
barok<br />
advertentie<br />
Domenico Scarlatti<br />
Sonatas<br />
Pieter-Jan Belder, Luigi Attademo,<br />
Godelieve Schrama e.a.<br />
Brilliant ClassiCs 94613 (5 Cd’s) / € 19,99<br />
Van Domenico Scarlatti zijn 555 eendelige klaviersonates overgeleverd. Oorspronkelijk<br />
geschreven als oefenmateriaal op het klavecimbel <strong>voor</strong> zijn sterleerlinge,<br />
de Portugese prinses en latere koningin <strong>van</strong> Spanje Maria Barbara.<br />
Tegenwoordig wordt dit repertoire vaak gespeeld als warming-up <strong>voor</strong> een<br />
recital op de moderne vleugel. Klein maar fijn is de samenvatting <strong>van</strong> deze juweeltjes<br />
die gemiddeld zo’n vijf minuten duren en stilistisch beschouwd worden<br />
als de <strong>voor</strong>lopers <strong>van</strong> de<br />
<strong>klassieke</strong> sonate. Desalniettemin<br />
kan een vijfdelige box<br />
Swingende Scarlatti met 83 sonates wat te veel <strong>van</strong><br />
het goede worden. Een goede<br />
zet daarom <strong>van</strong> Brilliant<br />
Classics om op iedere cd een<br />
ander instrument in te zetten. Klinken op de eerste schijven nog het klavecimbel<br />
en de piano, de reeks wordt vervolgd met arrangementen <strong>voor</strong> gitaar,<br />
harp en accordeon waar<strong>van</strong> <strong>voor</strong>al de laatste indruk maken. Accordeonist<br />
Mie Miki laat op virtuoze wijze horen dat zijn instrument meer kan zijn dan<br />
een simpele begeleiding bij volkse deuntjes en een grote dynamische rijkdom<br />
bezit. Meer dan ooit laat hij de Spaanse dansritmes en zigeunerinvloeden tot<br />
hun recht komen waarmee hij een nieuwe licht werpt op Scarlatti, die opeens<br />
veel swingender en moderner klinkt dan normaal. Verrassend en geslaagd!<br />
FranS JanSen<br />
WWW.QUADREVISIE.NL<br />
Armand <strong>van</strong> Ommeren<br />
T. 0161 432451<br />
KvK Breda 20064173
arok<br />
Johann SebaStian bach<br />
Sonatas and Partitas<br />
Kristóf Baráti<br />
Brilliant ClassiCs 94667 (2 Cd’s) / € 9,90<br />
Violist Kristóf Baráti ontfermt zich over de Sonates en partita’s <strong>van</strong> Bach. Wat<br />
mij betreft zou hij best wat meer mogen articuleren, en vaak ook verlang je naar<br />
een wat verfijndere frasering en een iets minder schel geluid, maar toch… je blijft<br />
luisteren naar deze Bach. Niet omdat hier sprake is <strong>van</strong> een historische uitvoering<br />
die alle andere uitvoeringen in de schaduw stelt, maar omdat Baráti wel degelijk<br />
een eigen verhaal te vertellen heeft. De vrij snelle tempi in de partita’s zorgen <strong>voor</strong><br />
een licht soortelijk gewicht en de violist is heer en meester over zijn vibrato. Baráti<br />
houdt er soms een bijna machoachtige manier <strong>van</strong> spelen op na. Zijn stok graaft<br />
diep in de snaren en niet zelden gaan zijn dubbelgrepen vergezeld <strong>van</strong> een fel<br />
krassend geluid. Ik vind dat wel mooi. Baráti’s Bach is niet zozeer hemels en spiritueel,<br />
als wel heel aards en<br />
bijna fysiek. Luister naar de<br />
Gigue uit partita nummer<br />
twee. Baráti speelt snel, gejaagd<br />
bijna, maar elke noot<br />
staat als een huis en klinkt<br />
krachtig en zelfverzekerd.<br />
Het geeft zijn interpretatie een prettig soort directheid. Baráti werd geboren in<br />
Boedapest, als zoon <strong>van</strong> een violist en een celliste. Wellicht is het illusie, maar het<br />
lijkt alsof er een zweem <strong>van</strong> Hongaars temperament in deze Bach weerklinkt.<br />
Voorspelbaar kun je deze interpretaties in elk geval niet noemen.<br />
oSwin SchneeweiSz<br />
barok<br />
rené de bouSSet<br />
Cantates spirituelles<br />
Le Tendre Amour<br />
Brilliant ClassiCs 94288 / € 7,99<br />
René Drouard de Bousset behoort tot dezelfde generatie als Jean-Philippe<br />
Rameau. Zijn <strong>muziek</strong> heeft vaak dat broeierige dat je bij Rameau ook geregeld<br />
hoort. De hier opgenomen cantates zijn gebaseerd op psalmteksten. Maar<br />
we moeten hier zeker niet aan kerk<strong>muziek</strong> denken, eerder aan dezelfde stijl<br />
als soortgelijke cantates op wereldlijke tekst. Of de teksten nu religieus <strong>van</strong><br />
aard waren of niet, deze <strong>muziek</strong> was bedoeld om in huiselijke kring te zingen,<br />
en niet in de kerk. Van Le Tendre Amour krijgen de cantates een prachtige<br />
uitvoering. Sopraan Michiko Takahashi en bariton Bernhard Hansky hebben<br />
expressieve stemmen en weten goed raad met de zo specifieke Franse<br />
versieringstechnieken. Belangrijke partijen zijn er ook <strong>voor</strong> viool, fluit, hobo<br />
en gamba en het continuo is<br />
naast klavecimbel bezet met<br />
een prachtige theorbe. Deze<br />
cd bewijst maar weer eens<br />
dat we ook uit de barok nog<br />
lang niet alles kennen. Naast<br />
de vele componisten die zich<br />
tegenwoordig een vaste plaats in ons muzikale geheugen hebben verworven<br />
zijn er nog zoveel anderen, en dat zijn er misschien nog wel veel meer, die nog<br />
op ontdekking wachten. Een uitgave als de hier besproken cd kan daar een<br />
mooie aanzet toe geven.<br />
Marcel biJlo<br />
www.<strong>klassieke</strong>zaken.nl<br />
Kristóf Baráti,<br />
elke noot staat<br />
als een huis<br />
Expressieve stemmen<br />
in De Bousset<br />
barok<br />
Schütz, Gabrieli<br />
Polychoral splendour<br />
Cappella Murensis, Les Cornets Noirs<br />
audite 92.652 (saCd) / € 22,99<br />
Heinrich Schütz was niet bepaald afkomstig uit een muzikaal milieu. Maar<br />
vader Schütz, die herbergier was, kreeg vaak bezoek <strong>van</strong> Moritz von Hessen,<br />
een vermogende en muzikale edelman. Die liet de jonge Heinrich op zijn kosten<br />
naar Venetië sturen om bij Gio<strong>van</strong>ni Gabrieli in de leer te gaan. Schütz was onder<br />
de indruk <strong>van</strong> Gabrieli’s meerkorige <strong>muziek</strong> en nam deze stijl, waarbij verschillende<br />
vocale en instrumentale<br />
koren ruimtelijk zijn opgesteld,<br />
Puur genieten <strong>van</strong><br />
Schütz en Gabrieli<br />
mee terug naar Duitsland. Deze<br />
cd laat horen wat Schütz <strong>van</strong> Gabrieli<br />
leerde. Er klinken meerkorige<br />
psalmen <strong>van</strong> Schütz, uit de<br />
verzameling Psalmen Davids die<br />
hij kort na zijn reis naar Venetië<br />
publiceerde, en instrumentale canzona’s <strong>van</strong> Gabrieli zelf. De uitvoering door<br />
Cappella Murensis en Les Cornets Noirs is magistraal, en wie deze cd in super<br />
audio beluistert, waant zich in de Venetiaanse San Marco. Zeer indrukwekkend<br />
is de uiterst lage contrabastrombone, die nog een octaaf lager klinkt dan<br />
de normale bastrombone. De bespeler zal bijzonder lange armen nodig hebben.<br />
De ruimtelijke effecten zijn spectaculair, zo heb ik het in deze <strong>muziek</strong> nog<br />
niet vaak gehoord, maar ook de wat kleiner bezette instrumentale stukken zijn<br />
prachtig vastgelegd. Dit is puur genieten, met de volumeknop flink open!<br />
Marcel biJlo<br />
barok<br />
e. & J. dall’abaco<br />
Padre e figlio<br />
Les Basses Réunies<br />
o.l.v. Bruno Cocset<br />
agogique ago 011 / € 22,99<br />
Evaristo Dall’Abaco en zijn zoon Joseph zullen niet op ieders lip liggen als begenadigd<br />
componisten en buitengewone cellospelers. Toch draaiden zij meer<br />
dan aardig mee in het Europese <strong>muziek</strong>circuit, <strong>van</strong> de hoogtijdagen <strong>van</strong> Bach en<br />
Vivaldi tot het einde <strong>van</strong> de <strong>klassieke</strong> tijd. De Italiaan Evaristo leerde het vak <strong>van</strong><br />
onder anderen Giuseppe Torelli en ontpopte zich al snel als een ware globetrotter.<br />
Hij kwam uiteindelijk enigszins tot<br />
rust in Brussel, dat tot de toenmalige<br />
Muziek <strong>van</strong><br />
vader en zoon<br />
Dall’Abaco<br />
cdbeSPrekinGen<br />
Nederlanden behoorde, en trouwde<br />
daar Marie Clémence Bultinck. Hun<br />
zoon Joseph werd derhalve geboren<br />
in de Nederlanden – dit <strong>voor</strong> de muzikale<br />
chauvinisten onder ons. En er<br />
is nog meer Nederlandse eer te beha-<br />
len. De 12 Concerti en de 12 Sonate da Chiesa e da camera <strong>van</strong> vader Dall’Abaco<br />
werden in Amsterdam, destijds het internationale centrum <strong>van</strong> de <strong>muziek</strong>druk,<br />
gepubliceerd. De sonates die Les Basses Réunies uit deze laatste collectie speelt,<br />
klinken zoals barok<strong>muziek</strong> hoort te klinken. Erg mooi, maar verrassender zijn<br />
de 11 Caprices <strong>voor</strong> cello solo <strong>van</strong> zoonlief, die een aantal jaren geleden ontdekt<br />
werden in Milaan. Wonderlijk grillige werken waarin het lijkt of Bach en zijn zoon<br />
Carl Philipp Emanuel de negentiende-eeuwse virtuositeit al <strong>voor</strong>spellen. Ze worden<br />
door Bruno Cocset met bijpassende flair gespeeld. Een ontdekking.<br />
Paul JanSSen<br />
juni 2013 39
cd-<br />
Besprekingen<br />
barok<br />
Matthias WeckMann<br />
Conjuratio<br />
Ricercar Consort e.a.<br />
o.l.v. Philippe Pierlot<br />
Mirare Mir 204 / € 22,99<br />
Matthias Weckmann was organist in Hamburg, een stad die halverwege de<br />
zeventiende eeuw een <strong>van</strong> de belangrijkste <strong>muziek</strong>centra <strong>van</strong> Duitsland was.<br />
Maar toen kwam het rampjaar 1663, met een pestepidemie die de stad zwaar<br />
trof. Ter nagedachtenis aan die gebeurtenis schreef Weckmann een aangrijpende<br />
cyclus cantates gebaseerd op Bijbelteksten over dood en verwoesting.<br />
Maar ook <strong>voor</strong> troost is plaats in deze <strong>muziek</strong>. Het Ricercar Consort brengt op<br />
deze cd de complete cyclus, aangevuld met enkele <strong>van</strong> Weckmanns vele orgelwerken.<br />
Sopraan Maria Keohane, countertenor Carlos Mena, tenor Hans-Jörg<br />
Mammel en bas Stephan MacLeod vormen het ideale zangerskwartet; beter<br />
kun je het in dit repertoire echt niet hebben. Ook de belangrijke instrumentale<br />
partijen krijgen optimale vertolkingen.<br />
Speciale vermelding<br />
verdient de opname <strong>van</strong><br />
deze cd. Doordat de tekst en Ideaal zangerskwartet<br />
de <strong>muziek</strong> elkaar zeer dicht op<br />
de huid zitten – ieder woord<br />
krijgt bijna zijn eigen muzikale schildering – is verstaanbaarheid <strong>van</strong> het grootste<br />
belang. Dat is natuurlijk in de eerste plaats de verantwoordelijkheid <strong>van</strong> de<br />
zangers, maar de manier waarop hun stemmen zijn vastgelegd kan veel uitmaken.<br />
Op deze cd is iedere zanger, ook te midden <strong>van</strong> virtuoze instrumentale<br />
passages, woordelijk te verstaan. Geweldig!<br />
Marcel Bijlo<br />
opera<br />
Vincenzo Bellini<br />
Norma<br />
Cecilia Bartoli, Sumi Jo e.a.,<br />
Orchestra La Scintilla<br />
o.l.v. Gio<strong>van</strong>ni Antonini<br />
Decca 4783517 (2 cD’S) / € 34,99<br />
Een herziene kritische editie, op authentieke instrumenten en met lichte stemmen.<br />
In veel opzichten is dit een radicaal andere Norma. Cecilia Bartoli, met<br />
haar toch bescheiden stemvolume, als de tragische druïdenpriesteres; wie had<br />
dat gedacht? Wie de dramatische stemmen <strong>van</strong> Callas, Sutherland of Caballé<br />
gewend is in de titelrol zal bij die gedachte ongetwijfeld even moeten slikken.<br />
Maar Bartoli stort zich met totale overgave op haar partij en weet leven te blazen<br />
in haar karakter, met <strong>voor</strong>al in de recitatieven een zeldzaam overtuigende<br />
declamatie <strong>van</strong> de tekst. Ze drijft haar stem tot het uiterste en de dynamische<br />
contrasten die ze gebruikt zijn soms bijna te extreem, maar feit is wel dat ze<br />
je aan de boxen weet te kluisteren. Sumi Jo, met een stem die haar puurheid<br />
heeft behouden en<br />
aan warmte heeft<br />
gewonnen, en John<br />
Osborn, met zijn<br />
heroïsche maar altijd<br />
smaakvolle belcan-<br />
totenor, bieden haar prachtig weerwerk. En wat is Bellini toch een meesterlijk<br />
orkestrator: Gio<strong>van</strong>ni Antonini weet met Orchestra La Scintilla details in de<br />
partituur uit te lichten die ik nooit eerder zo mooi of verrassend dramatisch<br />
hoorde. Een fascinerende en uitdagende heruitvinding <strong>van</strong> een geliefde <strong>klassieke</strong>r<br />
die iedere operaliefhebber zou moeten horen.<br />
BenjaMin rous<br />
40<br />
juni 2013<br />
Uitdagende heruitvinding<br />
<strong>van</strong> geliefde <strong>klassieke</strong>r<br />
opera<br />
luigi cheruBini<br />
Lodoïska<br />
Nathalie Manfrino e.a.,<br />
Le Cercle de l’Harmonie<br />
o.l.v. Jérémie Rhorer<br />
naïve aMb 209 (2 cD’S) / € 31,99<br />
Ons beeld <strong>van</strong> Luigi Cherubini als componist, dat in de twintigste eeuw<br />
hoofdzakelijk bepaald is door uitvoeringen en opnames <strong>van</strong> zijn opera Medée<br />
en <strong>voor</strong>al <strong>van</strong> de verbasterde Italiaanse versie Medea, kunnen we nu aanvullen,<br />
en zo nodig bijstellen, met deze nieuwe opname <strong>van</strong> het in 1791 voltooide<br />
Lodoïska. We kunnen horen hoezeer Cherubini’s <strong>muziek</strong> nog geworteld is in<br />
die <strong>van</strong> Mozart en misschien <strong>voor</strong>al Haydn, maar in de ambitieuze orkestratie<br />
en de meer doorgecomponeerde stijl<br />
Cherubini’s<br />
<strong>muziek</strong> krijgt<br />
het volle pond<br />
dient zich al een ontluikende nieuwe<br />
klankwereld aan. Die vernieuwende<br />
elementen werden in het verleden<br />
nog wel eens extra aangedikt, maar<br />
Jérémie Rhorer en het op authentieke<br />
instrumenten spelende Le Cercle<br />
de l’Harmonie bewijzen dat een geromantiseerde aanpak overbodig is. In hun<br />
handen krijgt de <strong>muziek</strong> het volle pond en ontvouwt het tamelijk eenvoudige<br />
ridder-redt-jonkvrouwverhaal zich met een overrompelende, bijna adembenemende<br />
dramatische <strong>voor</strong>tstuwing. Dat de jonge en toegewijde cast overwegend<br />
Franstalig is, draagt nog eens extra bij aan de theatrale overtuigingskracht. Ook<br />
de liveopname is in dat opzicht eerder een <strong>voor</strong>- dan een nadeel: de elektriserende<br />
werking <strong>van</strong> het orkest in volle vaart compenseert ruimschoots de kleine<br />
rafelrandjes in de zang die in een studioversie ongetwijfeld waren weggepoetst.<br />
BenjaMin rous<br />
opera dvd<br />
claudio MonteVerdi<br />
L’Incoronazione di Poppea<br />
Sonya Yoncheva, Max Emanuel Cencic e.a.,<br />
Le Concert d’Astrée<br />
o.l.v. Emanuelle Haïm<br />
virgin claSSicS 9289919 (2 DvD’S) / € 27,99<br />
Gio<strong>van</strong>ni Busenello en Claudio Monteverdi (en al wie er nog meer heeft meegewerkt<br />
aan de <strong>muziek</strong>) creëerden met L’Incoronazione di Poppea een drama<br />
dat tijdloos lijkt. Even geleden presenteerde Virgin Classics de dvd <strong>van</strong> Pier<br />
Luigi Pizzi’s sobere, keurige, bij-de-tweede-strofe-linksafproductie die door<br />
het muzikale aandeel <strong>van</strong> Les Arts Florissants onder William Christie toch<br />
heel sterk werkte en heldere ac-<br />
Sterk theater<br />
met een episch tintje<br />
tie bood (mede dankzij de inzet<br />
<strong>van</strong> Philippe Jaroussky, Anna<br />
Bonitatibus en Robert Burt). Nu<br />
brengt het label een versie met een<br />
grootser bezet Le Concert d’Astrée onder Emanuelle Haïm en in een regie <strong>van</strong><br />
Jean-François Sivadier die toch wat verder onder de oppervlakte gaat. Dit is een<br />
venijniger interpretatie die het samengaan <strong>van</strong> komedie en tragiek op scherp<br />
zet, die soms doorslaat naar meligheid (waar Pizzi die wist te vermijden) maar<br />
die een beter beeld geeft <strong>van</strong> de onderlinge verhoudingen <strong>van</strong> de personages. Er<br />
is fraai fysiek spel alom. Tim Mead schittert in de rol <strong>van</strong> Ottone als een waarlijk<br />
tragische held, Sonya Yoncheva durft Poppea’s wrede ambitie te tonen, Paul<br />
Whelan is een opmerkelijk jonge en soepele Seneca en de adembenemend zingende<br />
Ann Hallenberg loopt rond als een Fellini-eske Ottavia. Max Emanuel<br />
Cencic, een wat ingehouden Ottone onder Christie, is hier een even speelse als<br />
gevaarlijke Nerone. Sterk theater met een episch tintje.<br />
hein Van eekert
Puzzel rond ‘le Sacre’<br />
Op 29 mei dit jaar was het precies een eeuw geleden dat Le<br />
sacre du printemps <strong>van</strong> Stravinsky in première ging. De vragen<br />
in deze puzzel hebben daar allemaal betrekking op.<br />
1) achternaam <strong>van</strong> de theaterdirecteur <strong>van</strong> het theater waar<br />
Le sacre in première ging<br />
2) achternaam <strong>van</strong> een Pools-Joodse danseres, aanwezig<br />
bij de première<br />
3) achternaam <strong>van</strong> choreograaf en belangrijkste<br />
danser op 29 mei 1913<br />
4) Het tweede tableau <strong>van</strong> Le sacre heet in het Frans Le...<br />
5) Balletgezelschap waar<strong>voor</strong> Le sacre gecomponeerd is<br />
6) Stroming waar men Le sacre te veel in vond thuishoren<br />
7) Met dit instrument begint Le sacre<br />
8) eerder ballet <strong>van</strong> Stravinsky uit 1911<br />
9) In deze stad vond de première <strong>van</strong> Le sacre plaats<br />
10) Voornaam <strong>van</strong> Stravinsky’s eerste echtgenote<br />
11) Welke nationaliteit kreeg Stravinsky in 1934?<br />
12) Voornaam <strong>van</strong> Stravinsky’s oudste zoon, die<br />
kunstschilder was<br />
13) achternaam <strong>van</strong> een bevriende Franse<br />
schrijver/dichter die Le sacre zeer bewonderde<br />
14) opera gebaseerd op andersen, door Stravinsky<br />
in dezelfde tijd als Le sacre gecomponeerd<br />
15) Geboorteplaats <strong>van</strong> Stravinsky<br />
16) achternaam <strong>van</strong> de dirigent die de première dirigeerde<br />
17) Voornaam <strong>van</strong> Stravinsky’s zoon, die ook<br />
concertpianist was<br />
18) de première vond plaats in het Théâtre des champs...<br />
19) achternaam <strong>van</strong> de impresario <strong>van</strong> het balletgezelschap<br />
20) Voornaam <strong>van</strong> Stravinsky’s tweede echtgenote<br />
21) Voornaam <strong>van</strong> zijn tweede dochter<br />
22) In dit land vestigde Stravinsky zich tijdens de<br />
wintermaanden<br />
23) In deze plaats is Stravinsky gestorven<br />
24) compositieleraar <strong>van</strong> Stravinsky<br />
OplOssing<br />
Stuur uw oplossing met naam,<br />
adres en/of e-mailgegevens <strong>voor</strong><br />
5 juli 2013 naar: Vereniging <strong>Klassieke</strong><br />
<strong>Zaken</strong>, Postbus 226, 1200<br />
AE Hilversum of algemeen@<br />
<strong>klassieke</strong>zaken.nl. Onder de goede<br />
inzenders worden 10 cd's verloot<br />
<strong>van</strong> Stravinsky | Revueltas<br />
o.l.v. Gustavo Dudamel. Met<br />
dank aan Universal Music.<br />
www.<strong>klassieke</strong>zaken.nl<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
10<br />
11<br />
12<br />
13<br />
14<br />
15<br />
16<br />
17<br />
18<br />
19<br />
20<br />
21<br />
22<br />
23<br />
24<br />
prijswinnaars<br />
Naam Plaats<br />
Mw. M. BeersMa-landMan zOeTerMeer<br />
dhr. h.j. <strong>van</strong> dalen eMMen<br />
dhr./Mw. M.T. sTeeneken grOningen<br />
Mw. Becker Baarn<br />
dhr./Mw. e. v.d. hOuven nieuwegein<br />
dhr. r. denessen Tegelen<br />
Mw. Burggraaf-denOuden OOsTerhOuT<br />
dhr. d. greve dOrdrechT<br />
dhr. a. ariëns BergheM<br />
Mw. w.f.M. <strong>van</strong> der vlieT gasselTernijveen<br />
De prijswinnaars ont<strong>van</strong>gen de cd<br />
Spheres <strong>van</strong> Daniel Hope.<br />
Met dank aan Universal Music.<br />
OplOssing puzzel<br />
puzzel<br />
Jan Peter Raat<br />
<strong>Klassieke</strong> <strong>Zaken</strong> Magazine nr. 2-2013: Siegfried Idyll<br />
juni 2013<br />
41
<strong>klassieke</strong> zaken<br />
sPeCialisten<br />
Winkels met postorderservice<br />
ALKMAAR<br />
Boekhandel Feijn <br />
Laat 47 / 072-5409944<br />
www.feijn.nl<br />
ALMELO<br />
hilarius Broekhuis <br />
Koornmarkt 24 / 0546-456717<br />
www.boekhandelbroekhuis.nl<br />
AMERSFOORT<br />
de algemene Boekhandel<br />
Leusderweg 184-188 / 033-4622222<br />
www.algemeneboekhandel.nl<br />
AMSTERDAM<br />
Broekmans & Van PoPPel <br />
Van Baerlestraat 94 / 020-6751653<br />
www.broekmans.com<br />
Charles <strong>muziek</strong><br />
Weteringschans 193 / 020-6265538<br />
charles<strong>muziek</strong>@planet.nl<br />
ConCerto <br />
Utrechtsestraat 54-60 / 020-6245467<br />
www.concerto.nu<br />
Fame musiC B.V. (magna Plaza) <br />
Nieuwezijds Voorburgwal 182 / 020 - 6382525<br />
www.fame.nl<br />
APELDOORN<br />
nawijn en Polak BoekVerkoPers <br />
Marktplein 24 / 055-5212709<br />
www.nawijn-polak.nl<br />
BERGEN OP ZOOM<br />
Quist Boekhandel <br />
Fortuinstraat 22-24 / 0164 240 232<br />
www.quistboeken.nl<br />
BREDA<br />
<strong>muziek</strong>handel sPronk / de Vrije Boekhandel <br />
Veemarktstraat 40/ 076-521 5213<br />
www.<strong>muziek</strong><strong>van</strong>spronk.nl<br />
COEVORDEN<br />
musiC store <br />
Friesestraat 50 / 0524-517332<br />
www.musicstore.nl<br />
DELFT<br />
<strong>muziek</strong>handel Van Buytene <br />
Binnenwatersloot 16 / 015-2123853<br />
www.cdklassiek.nl<br />
DEN hAAG<br />
jazz Center <br />
Wagenstraat 125a / 070-3639129<br />
www.jazzcenter.nl<br />
DEVENTER<br />
de woestijnroos <br />
Grote Overstraat 26 / 0570-642491<br />
www.woestijnroos.nl<br />
DORDREChT<br />
dordreCht klassiek <br />
Voorstraat 435 / 078-6122169<br />
info@dordrechtklassiek.nl<br />
DRIEBERGEN<br />
Cd artline V.o.F. <br />
Traaij 1-C / 0343-521532<br />
www.cdendvd.nl<br />
42<br />
juni 2013<br />
De in dit magazine besproken cd’s zijn te allen tijde door de <strong>Klassieke</strong> <strong>Zaken</strong> Specialist te bestellen.<br />
EINDhOVEN<br />
Bullit klassiek <br />
Heuvel Galerie 140 / 040-2465107<br />
www.bullitklassiek.nl<br />
EMMEN<br />
Plantage Vermeer<br />
Noorderstraat 38-40 / 0591-642088<br />
www.vermeer.plantage.nl<br />
ENSChEDE<br />
Boekhandel Broekhuis <br />
Marktstraat 12 / 053-4325210<br />
www.boekhandelbroekhuis.nl<br />
ERMELO<br />
riemer & walinga Cd aFd. <br />
Stationsstraat 131 / 0341-552405<br />
www.riemer-walinga.nl<br />
GOES<br />
Boekhandel en uitgeVerij de koPeren tuin <br />
Centrum de Veste / Keizersdijk 16 / 0113-231072<br />
www.koperentuin.nl<br />
GRONINGEN<br />
Boekhandel Van der Velde <br />
A-Kerkhof 45-47 / 050-3125593<br />
www.boekhandel<strong>van</strong>dervelde.nl<br />
het Carillon <br />
Oude Ebbingestraat 64 / 050-3123625<br />
www.hetcarillon.nl<br />
Plato groningen <br />
Oude Ebbingestraat 41 / 050-3135055<br />
www.platomania.nl<br />
hAARLEM<br />
Bruno klassiek <br />
Gierstraat 50 / 023-5323240<br />
www.brunoklassiek.nl<br />
hEERENVEEN<br />
Binnert oVerdieP <br />
Dracht 60 / 0513-622533<br />
www.binnertoverdiep.nl<br />
hEERLEN<br />
smeets klassiek & jazz <br />
Akerstraat 5 / 045-5715550<br />
www.smeetsklassiek.nl<br />
hENGELO<br />
Boekhandel Broekhuis <br />
Weemenstraat 45 / 074-2910267<br />
www.boekhandelbroekhuis.nl<br />
’S-hERTOGENBOSCh<br />
Pieter Van os Cd <br />
Snellestraat 44 / 073-6131150<br />
www.pieter<strong>van</strong>oscd.nl<br />
hOUTEN<br />
Boekhandel wijs<br />
Spoorhaag 144-146 / 030-6353916<br />
www.boekwijs.nl<br />
KROMMENIE<br />
erwin Vermast Cd-dVd shoP <br />
Zuiderhoofdstraat 2 / 075-6216382<br />
www.erwinvermast.nl<br />
LEEUWARDEN<br />
Boekhandel Van der Velde <br />
Nieuwestad 57-59 / 058-2132360<br />
leeuwarden@boekhandel<strong>van</strong>dervelde.nl<br />
Poort <br />
Voorstreek 6 / 058-2123905<br />
www.poortmusic.nl<br />
LEIDEN<br />
Plato leiden <br />
Vrouwensteeg 4-6 / 071-5149689<br />
www.platomania.nl<br />
VelVet musiC <br />
Nieuwe Rijn 34 / 071-5128157<br />
www.velvetmusic.nl<br />
MAASSLUIS<br />
mastersound <br />
Noordvliet 29 / 010-5917822<br />
peter@mastersoundonline.nl<br />
MIDDELBURG<br />
de drukkerij <br />
Markt 51 / 0118-886874<br />
www.drukkerijmiddelburg.nl<br />
NIJMEGEN<br />
Boekhandel roelants <br />
LUX, Marienburg 38-39 / 024-3221734<br />
www.roelants.com<br />
kroese klassiek <br />
Molenstraat 126 / 024-3221346<br />
www.kroese-online.nl<br />
RODEN<br />
Boekhandel daan nijman <br />
Heerestraat 87 / 050-5012967<br />
http://www.daannijman.nl<br />
ROOSENDAAL<br />
het VerBoden rijk <br />
Passage 8-14 / 0165-529223<br />
www.verbodenrijk.nl<br />
ROTTERDAM<br />
Fame / donner klassiek<br />
Lijnbaan 150 / 010-4046100<br />
www.<strong>van</strong>leestklassiek.nl<br />
SNEEK<br />
Boekhandel Van der Velde <br />
Kruizenbroederstraat 36 / 0515-423900<br />
sneek@boekhandel<strong>van</strong>dervelde.nl<br />
VENLO<br />
sounds reCordshoP BV <br />
Parade 66 / 077-3510625<br />
www.sounds-venlo.nl<br />
WIJK BIJ DUURSTEDE<br />
Boekhandel Pettinga <br />
Markt 12 / 0343 – 577300<br />
boekhandelpettinga@planet.nl<br />
ZUTPhEN<br />
musiC all in <br />
Beukerstraat 24 / 0575-516444<br />
www.musicallin.net<br />
ZWOLLE<br />
Plato zwolle <br />
Klokkensteeg 14 / 038-4225354<br />
www.platomania.nl<br />
Bij alle in dit magazine besproken cd’s staat een<br />
adviesprijs vermeld.
ExCLusiEVE<br />
BoxAANBiEdiNg<br />
Louis spohr<br />
CoMpLete VIoLIn ConCeRtoS<br />
Ulf Hoelscher,<br />
Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin<br />
o.l.v. Christian Fröhlich<br />
Cpo 777818-2 / VKZ 133 644<br />
clubleden<br />
5,-<br />
korting<br />
69, 95 34 , 95<br />
klASSiekeZAKEN adviesprijs*<br />
nU slEchts<br />
13cd<br />
biedt u deze uitgave aan.<br />
EEn schatkamEr<br />
mEt stralEndE<br />
viooldiamantEn<br />
Louis Spohr was een <strong>van</strong> de grootste vioolvirtuozen<br />
<strong>van</strong> de vroege negentiende eeuw. Hij werkte in zijn<br />
jonge jaren onder meer aan hoven in Brunswick en<br />
Frankfurt <strong>voor</strong>dat hij zich volledig settelde in Kassel.<br />
In die jonge jaren schreef hij het merendeel <strong>van</strong> zijn<br />
ruim twintig vioolconcerten, concertino’s en potpourri’s.<br />
Hoewel ze <strong>voor</strong> eigen gebruik waren en een allesbehalve<br />
eenvoudige solopartij hebben, was Spohr wars<br />
<strong>van</strong> virtuositeit om de virtuositeit. Zelfs de geïmproviseerde<br />
solocadens wees hij af. Spohr combineerde de<br />
geneugten <strong>van</strong> de Franse vioolschool met de doorwrochte<br />
<strong>klassieke</strong> stijl <strong>van</strong> Haydn en Mozart en de ontluikende<br />
romantiek <strong>van</strong> Beethoven. Het resultaat is een<br />
serie veronachtzaamde vioolconcerten die trots naast<br />
het allerbeste uit deze periode kunnen staan. Violist Ulf<br />
Hoelscher en het Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin<br />
spelen deze werken met de grandeur en de overtuiging<br />
die bij briljante vioolconcerten horen. Wie ze niet kent<br />
wacht een ware schatkamer die nog jaren wonderlijke<br />
ontdekkingen en stralende viooldiamanten biedt.<br />
* Alleen verkrijgbaar bij de <strong>Klassieke</strong> <strong>Zaken</strong> Specialisten. Zie <strong>voor</strong> de<br />
complete lijst pagina 42* Geadviseerde <strong>Klassieke</strong> <strong>Zaken</strong>-actieprijs,<br />
zolang de <strong>voor</strong>raad strekt of tot 2 augustus 2013.<br />
foto: CoNNAughtArtists.Com
Change language